qartuli ena da literatura xii
TRANSCRIPT
qarTuli ena da literatura
XII
maswavleblis wigni
vaxtang rodonaia, nino nakudaSvili,
avTandil arabuli, marine xuciSvili
2012
grifi mieniWa 2012 wels saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis
saministros ssip ganaTlebis xarisxis ganviTarebis
erovnuli centris mier (brZaneba ##375; 18.05.2012)
© `swavlani~, 2012
3
S i n a a r s i
saxelmZRvanelos daniSnuleba da struqtura ............ 4
XII klasis erovnuli saswavlo gegma qarTul enasa da
literaturaSi ...................................................................... 6
saxelmZRvanelos Sesatyvisoba erovnul saswavlo
gegmasTan _ Sinaarsisa da miznebis ruka ..................... 23
saswavlo masalis wardgenis fazebi da gakveTilis
dagegmvis zogadi principebi ......................................... 28
sanimuSo gakveTilis scenari ......................................... 30
Sefasebis sistema, formebi, rekomendaciebi
SefasebisaTvis ................................................................... 34
sarekomendacio literaturis sia ................................ 36
danarTi .............................................................................. 39
4
saxelmZRvanelos daniSnuleba da struqtura
XII klasis qarTuli enisa da literaturis
saxelmZRvanelo Seqmnilia axali erovnuli saswavlo
gegmis mixedviT da enisa da literaturis integrirebuli
swavlebisTvisaa gankuTvnili.
XII klasis saxelmZRvanelo VII, VIII, IX, X, XI klasebis
saxelmZRvaneloebis organul gagrZelebas warmoadgens.
amave dros, is swavlebis zeda safexuris (X _ XII kl.) bolo
saxelmZRvaneloa, romelic, avtorTa koncefciis Tanaxmad,
X klasSi dawyebul qarTuli literaturis istoriul kurss
asrulebs. Sesabamisad, saxelmZRvaneloSi warmodgenilia
XX saukunis qarTuli mwerloba.
XII klasis saxelmZRvanelo qarTuli enisa da
literaturis swavlebis im erTiani koncefciis nawilia,
romelic sabazo da saSualo skolis safexurebs
moicavs. kerZod, sabazo safexuris bolo, IX klasis,
saxelmZRvaneloTi dagvirgvinda mizanmimarTuli, anu e.w.
strategiuli, kiTxvis xerxebisa da teqstis mxatvruli
analizis elementebis Seswavlis pirveli etapi, romelic
saskolo ganaTlebis zeda safexurze ufro seriozuli
da rTuli amocanebis dasmis saSualebas iZleva. X
klasidan ki daiwyo qarTuli literaturis istoriuli
kursis Seswavla im unar-Cvevebze dayrdnobiT, romelTa
mizanmimarTul ganviTarebasac uwyobda xels swavlebis
sabazo safexurisaTvis gankuTvnili saxelmZRvaneloebi.
5
saxelmZRvanelos struqtura
saxelmZRvaneloSi warmodgenili literaturuli
masala dayofilia Tavebad qronologiuri da Tematuri
principis mixedviT. TiToeuli Tavi Cafiqrebulia, rogorc
garkveuli pasuxi epoqis mier dasmul kiTxvebze.
saxelmZRvanelo Sedgeba oTxi Tavisagan, esenia:
I Tavi. vemSvidobebiT XIX saukunes
II Tavi. axali epoqa daiwyo
III Tavi. mZafri qartexili da sami arCevani
IV Tavi. gza xsnisa
20
საშუალო საფეხურის (X-XII კლასების)სავალდებულო ლიტერატურა
(ქვემოთ წარმოდგენილი ჩამონათვალი შეადგენს
საშუალო საფეხურისათვის განკუთვნილი მთლიანი შინაარსის 60 პროცენტს)
1. იაკობ ცურტაველი - „შუშანიკის წამება”;2. იოვანე საბანისძე - „აბოს წამება”;3. გიორგი მერჩულე - „გრიგოლ ხანძთელის ცხოვრება“, 12
ეპიზოდი: 1. გრიგოლის ცხოვრება სასულიერო მოღვაწეობის დაწყებამდე; 2. ზენონის ეპიზოდი; 3. გრიგოლი და გაბრიელ დაფანჩული; 4. გრიგოლისა და აშოტ კურაპალატის პირველი შეხვედრა; 5. საბა იშხნელისა და ბაგრატ კურაპალატის დიალოგი; 6. გრიგოლი დასავლეთ საქართველოში; 7. გრიგოლის შეხვედრა დედასთან; 8. ჯავახეთის საეკლესიო კრება; 9. ეფრემ მაწყვერელის ღვაწლი; 10. რომანული ეპიზოდები (აშოტი, ადარნერსე); 11. ცქირის ეპიზოდი; 12. გრიგოლის აღსასრული.
4. შოთა რუსთაველი - „ვეფხისტყაოსანი“: „დასაწყისიდან“ „ტარიელის თათბირის“ ჩათვლით; „დასასრული“.
5. სულხან-საბა ორბელიანი - „წიგნი სიბრძნე სიცრუისა“: ლეონის თავგადასავალი; იგავ-არაკები: „მეფე ხორასანისა“, „ძუნწი დიდვაჭარი’’, ,,უგუნური მცურავი“, ,,სამნი ბრმანი“, „მეფუნდუკე და დიდვაჭარი“;
6. დავით გურამიშვილი - „დავითიანი“: ,,ქართლის ჭირი“ (ისტორიული ნარატივი); ,,კაცისა და საწუთროს ცილობა“; „ვაი, რა კარგი საჩინო“, „სახით სიტყვა-შუენიერო“, „საწუთრო სოფლის სამდურავი“;
21
7. ალექსანდრე ჭავჭავაძე - „გოგჩა“;8. გრიგოლ ორბელიანი - „თამარ მეფის სახე ბეთანიის
ეკლესიაში“, „საღამო გამოსალმებისა“, „პასუხი შვილთა“;9. ნიკოლოზ ბარათაშვილი - „მერანი”, „შემოღამება
მთაწმინდაზედ“, „ხმა იდუმალი“, „სულო ბოროტო“, „ვპოვე ტაძარი“;
10. ილია ჭავჭავაძე - „მგზავრის წერილები“, „კაცია-ადამიანი?!“, „პასუხის პასუხი“, „ოთარაანთ ქვრივი“, „განდეგილი“, „ბედნიერი ერი“, „ორიოდე სიტყვა“ (მითითებული სახით), „ზოგიერთი რამ“ (მითითებული სახით);
11. აკაკი წერეთელი - „გამზრდელი”, „ქებათა ქება (სხვებმან სვან ღვინო...), „აღმართ-აღმართ”;
12. ალექსანდრე ყაზბეგი - „ხევისბერი გოჩა”;13. ვაჟა-ფშაველა - „ალუდა ქეთელაური”, „სტუმარ-
მასპინძელი”, „ბახტრიონი”, „რამ შემქმნა ადამიანად”, „კრიტიკა ბ. იპ. ვართაგავასი” (მითითებული სახით), „კოსმოპოლიტიზმი და პატრიოტიზმი” (მითითებული სახით);
14. დავით კლდიაშვილი - „სამანიშვილის დედინაცვალი”;15. მიხეილ ჯავახიშვილი - „ჯაყოს ხიზნები”;16. ნიკო ლორთქიფანიძე - „შელოცვა რადიოთი”;17. კონსტანტინე გამსახურდია - „დიდოსტატის მარჯვენა”;18. პოლიკარპე კაკაბაძე - „ყვარყვარე თუთაბერი“ (I და IV მოქმ.);19. გალაკტიონ ტაბიძე - „თოვლი“, „სილაჟვარდე ანუ ვარდი
სილაში“, „მშობლიური ეფემერა“, „შერიგება“, „მე და ღამე“, „მთაწმინდის მთვარე“, „ქებათა ქება ნიკორწმინდას“;
20. ტიციან ტაბიძე - „ლექსი მეწყერი“, „ანანურთან“, „პოეზია“;21. გიორგი ლეონიძე - „ყივჩაღის პაემანი“, „ნინოწმინდის ღამე“;22. გურამ რჩეულიშვილი - „ალავერდობა“;23. ანა კალანდაძე - „მკვდართა მზე ვარ“ (...ორი ქვეყნის, ორი
ქვეყნის საზღვრად ვდგევარ...);
22
24. გურამ დოჩანაშვილი - „კაცი, რომელსაც ლიტერატურა ძლიერ უყვარდა“;
25. ჯემალ ქარჩხაძე - „იგი“.
rogorc aRvniSneT, XII klasis saxelmZRvaneloSi
Sesulia XX saukunis literatura, Zveli qarTuli
mwerloba da XIX saukunis mwerloba Cven, Sesabamisad, X
da XI klasis saxelmZRvaneloebSi gvaqvs warmodgenili.
23
sa
xe
lm
ZR
va
ne
lo
s S
es
at
yv
is
ob
a e
ro
vn
ul
sa
sw
av
lo
ge
gm
as
Ta
nS
in
aa
rs
is
a d
a m
iz
ne
bi
s r
uk
a
swav
leb
is S
ina
arsi
(teq
steb
i)
swav
leb
is
miz
ani
sasw
avl
o d
ro
is
xang
rZl
ivo
ba
esg
s S
esab
ami
si S
edeg
ebi
I Ta
vi
.
vemS
vid
obe
biT
XIX
sau
kune
s
dav
iT k
ld
iaS
vil
i
`sam
aniS
vil
is
ded
inac
val
i~
gar
kveu
li
epo
qis
mxat
vru
li
teq
stis
gaa
nal
izeb
isa
da
masS
i
asax
ul
i in
fo
rma
cii
s, T
emeb
is,
idee
bis
da
pro
blem
atik
is
gaaz
reb
a.
mxat
vru
li
enis
sxv
adas
xva
aspe
qtis
gaa
nal
izeb
a.
krit
iku
li
azr
ovn
ebis
a d
a
msj
elo
bis
una
ris
gan
viT
areb
a.
saku
Tar
i az
ris
wer
ilo
biT
gamo
Tqm
is u
nar
is g
anvi
Tar
eba.
8 a
kad
emiu
ri
saaT
i
XII.
5,
8,9,
10,1
1,13
,14
24
swav
leb
is S
ina
arsi
(teq
steb
i)
swav
leb
is m
izan
isa
swav
lo
dr
ois
xang
rZl
ivo
ba
esg
s S
esab
a
mi si
Sed
egeb
i
II T
av
i.
axal
i ep
oqa
d
aiw
yot
icia
n t
abiZ
e _
`wig
nid
an q
ald
eas
qal
aqeb
i~,
`val
eria
n g
afr
in
daS
vil
s~, `
leq
sime
wye
ri~
, `ma
S,
gam
arj
veba
~,
`ana
nur
Tan
~.pa
ol
o i
aSvi
li
_`p
iram
ideb
Si~
, `w
eril
i d
edas
~,`p
oez
ia~.
val
eria
n af
rin
da
Svi
li
_`y
ru
so
net
i~,
`gas
eir
neba
taS
is
kar
Si~
.
ist
or
iul
i d
a l
iter
atu
ru
li
kont
eqst
is g
aaz
reb
a; k
onk
re-
tu
li
teq
stis
sae
rT
o
lit
erat
ur
ul
da
ist
or
iul
ko
nteq
stSi
gaaz
reb
is u
nar
-Cve
vis
ganv
iTar
eba;
krit
iku
li
azr
ovn
ebis
a
da
msj
elo
bis
una
ris
ganv
iTar
eba;
saku
Tar
i az
ris
wer
ilo
biT
gamo
Tqm
is u
nar
is g
anvi
Tar
eba;
kvl
eva-
Zieb
isa
da
jgu
fu
ri
muSa
obi
s u
nar
-Cve
vebi
s ga
nvi-
Tar
eba.
12 a
kad
emiu
ri
saaT
iX
II. 1
, 2, 3
, 4, 5
,
6, 7
, 8,
9, 1
0, 1
1, 1
2, 1
3,
14
25
swav
leb
is S
ina
arsi
(teq
steb
i)
swav
leb
is m
izan
isa
swav
lo
dr
ois
xang
rZl
ivo
ba
esg
s
Ses
abam
i si
Sed
egeb
iII
I Ta
vi
.
mZaf
ri
qar
tex
ili
da
sami
ar
Ceva
ni
leo
qia
Cel
i _
`hak
i aZ
ba~.
niko
lo
rT
qif
aniZ
e
`Sel
oc
va
rad
ioT
i~.
mixe
il j
avxi
Svi
li
`jay
os
xiz
nebi
~
mxat
vru
li
teq
stis
int
erpr
e-
tac
iis
una
ris
gan
viT
areb
a;
teq
stis
ist
or
iul
da
lit
erat
ur
ul
kont
eqst
Tan
dak
avSi
reb
a;
teq
steb
is S
edar
ebiT
i
anal
izis
una
ris
gan
viT
areb
a;
Teo
riu
li
co
dni
s
gamo
yene
ba n
awar
moeb
is
int
erpr
etac
iis
dr
os;
msj
elo
bisa
da
krit
iku
li
azr
ovn
ebis
una
ris
ganv
iTar
eba;
wer
is u
nar
is g
an-
viT
areb
a (m
xat
vru
li
nawa
rmo
ebis
ana
liz
i);
nawa
rmo
ebis
eni
s an
aliz
is
una
ris
gan
viT
areb
a.
7 ak
adem
iur
i sa
aTi
7 ak
adem
iur
i sa
aTi
18 a
kad
emiu
ri
saaT
i
XII.
1, 2
, 3, 4
, 5,
6, 7
, 8,
9, 1
0, 1
1, 1
2, 1
3,
14
26
swav
leb
is S
ina a
rsi
(teq
steb
i)
swav
leb
is m
izan
isa
swav
lo
dr
ois
xang
rZl
ivo
ba
esg
s S
esab
a
mi si
Sed
egeb
iIV
Ta
vi
. g
za
xsni
sako
nst
ant
ine
gam
sa
xur
dia
_`d
ido
stat
is m
ar
jve
na~;
pol
ikar
pe k
akab
aZe
`yva
ryv
are
Tu
Tab
er
i~;
gal
akt
ion
tab
iZe
_ `
me d
a R
ame~
, `S
erig
eba~
, `m
Taw
mind
ismT
var
e~, `
To
vli~
,`s
ilaJ
var
de
anu
var
di
sil
aSi~
,`m
So
bliu
ri
efem
er
a~, `
qeba
Ta
qeba
niko
rw
mind
as~;
ist
or
iul
Tem
aze
Seqm
nil
i
nawa
rmo
ebis
int
erpr
etac
ia
Tan
amed
ro
ve k
ont
eqst
is
gaT
val
iswi
nebi
T;
sxvi
si a
zr
is k
rit
iku
li
anal
izis
una
ris
gan
viT
areb
a;
nawa
rmo
ebis
eno
briv
i
elem
ent
ebis
ana
liz
is u
nar
is
ganv
iTar
eba;
wer
is u
nar
is
ganv
iTar
eba;
kvl
eva-
Zieb
isa
da
jgu
fu
ri
muSa
obi
s u
nar
is g
anvi
Tar
eba;
dr
amat
ul
i J
anr
is
nawa
rmo
ebis
int
erpr
etir
eba
saer
To
ist
or
iul
-
lit
erat
ur
ul
ko
nteq
stSi
;
teq
steb
is S
edar
ebiT
i
anal
izis
una
ris
gan
viT
areb
a;
25 a
kad
emiu
ri
saaT
i
6 ak
adem
iur
i
saaT
i
9 ak
adem
iur
i
saaT
i
XII.
1, 2
, 3, 4
, 5,
6, 7
, 8,
9, 1
0, 1
1, 1
2, 1
3,
14
27
swav
leb
is S
ina a
rsi
(teq
steb
i)
swav
leb
is m
izan
isa
swav
lo
dr
ois
xang
rZl
ivo
ba
esg
s
Ses
abam
i si
Sed
egeb
ig
ior
gi
leo
niZe
_`n
ino
wmi
ndis
Ram
e~,
`yiv
CaR
is p
aema
ni~;
ana
kal
and
aZe
_
`mkv
dar
Ta
mze
var
...~
gu
ram
rCe
ul
iSvi
li
_
`al
aver
do
ba~;
jem
al q
arz
CxaZ
e _
`ig
i~;
gu
ram
do
Cana
Svi
li
_ `
kac
i, r
ome
lsa
c
lit
erat
ur
a Zl
ier
uyv
ard
a~.
nawa
rmo
ebis
xal
xur
i wy
aro
ebis
int
erpr
etac
iis
una
ris
gan
-
viT
areb
a;
Teo
riu
li
co
dni
s ga
moye
nebi
s
una
ris
gan
viT
areb
a na
war
moeb
is
int
erpr
etac
iis
dr
os;
eno
briv
ad d
a st
ru
qtu
ru
lad
rT
ul
i t
eqst
ebis
ana
liz
is
una
ris
gan
viT
areb
a;
leq
sis
anal
izis
una
ris
gan
viT
a-
reb
a; z
epir
i me
tyv
eleb
isa
da
mxat
vru
li
kiT
xvis
una
reb
is
ganv
iTar
eba.
3 ak
adem
iur
i
saaT
i
1 ak
adem
iur
i
saaT
i
5 ak
adem
iur
i
saaT
i
5 ak
adem
iur
i
saaT
i
7 ak
adem
iur
i
saaT
i