qartuli ena 3 - mes.gov.ge...5 moswavlis wignsi setanilia sakitxavi teqstebi, rogorc klasikosebis...
TRANSCRIPT
qarTuli ena
da literatura3
maswavleblis wigni
ai
ia
gamomceml
oba
3
qarT
ul
i ena da l
iter
atura masw
avlebl
lis w
igni
dafinansebulia `moswavleebissaxelmZRvaneloebiT
uzrunvelyofis porgramis~farglebSi
gamomceml
oba
3
qarT
ul
i ena da l
iter
atura naw
ili I
gamomcemloba
qarTuli ena
da literatura3
moswavlis wigni
na
wi
li
1
gamomcemloba
gamomceml
oba
3
qarT
ul
i ena da l
iter
atura naw
ili 2
gamomcemloba
qarTuli ena
da literatura3
moswavlis wigni
na
wi
li
2
gamomcemloba
qarTuli ena
da literatura3
moswavlis rveuli
gamomcemloba
gamomceml
oba
3
qarT
ul
i ena da l
iter
atura mo
swavl
is rveu
li
qarTuli ena
da literatura3
maswavleblis wigni
ai
ia
gamomceml
oba
gamomceml
oba
3
qarT
ul
i ena da l
iter
atura masw
avlebl
lis w
igni
gamomcemloba
ISBN 978-9941-9593-6-3
gamomcemloba
i.iaSvili, l. qistauri, n. mesxoraZe,
x. razmaZe, m. abesaZe
am saxelmZRvanelos gayidvis faqtis aRmoCenis SemTxvevaSi,
gTxovT, dagvikavSirdeT cxel xazze: (+995 32) 2 200 220.
www. triasi.ge
Tbilisi 2018
qarTuli ena da literatura
maswavleblis wigni
3
irine iaSvili, nino mxeiZe, magdana abesaZe
grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saminis-
tros
mier 2018 wels
qarTuli ena da literatura 3maswavleblis wigni
seriis avtorTa jgufi:
irine iaSvili, nino mxeiZe, magdana abesaZe,
lela qistauri, nino mesxoraZe, xaTuna razmaZe
სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნება
II კლასი
მასწავლებლის წიგნი
avtorebi
Tamar yaWeiSvili, qeTevan bogveraZe, Tamar adamia, liko CixlaZe, nanuka
kuTibaSvili
Tbilisi 2018
ISBN
© gamomcemloba `triasi~
saqarTvelo, Tbilisi, gr. robaqiZis gamziri #7.tel.: +995577425222el. fosta: [email protected]
gamomcemloba triasi
redaqtori: maka bliaZekoreqtori: paata mamisaSvilidizainerdamkabadonebeli: giorgi CiqviniZe
redaqtori: irine iaSvili
mxatvari: nino joxaZe
koreqtorebi: nino mxeiZe, magdana abesaZe
dizaineri: nugzar arCemaSvili
ISBN 978-9941-9593-6-3
Tbilisi 2018
© gamomcemloba `triasi~
pirveli gamocema
www.triasi.ge
3
1. zogadi informacia saxelmZRvanelos Sesaxeb
qarTuli ena 1, maswavleblis wigni warmoadgens damxmare meTodur resurss im maswavlebelTaTvis, vinc me-3 klasSi swavlebas gegmavs avtorTa jgufis mier Sedgenili saxelmZRvanelos mixedviT.
misi efeqturad gamoyeneba SeuZlia yvela maswavlebels, visac saTanado pedagogiuri ganaTleba aqvs; amave dros, wignSi warmodgenili rekomendaciebi Tu mravalferovani aqtivobebi daexmareba damwyeb maswavleblebsac saintere-sod dagegmon da warmarTon sagakveTilo procesi mocemul safexurze.
aqve gvinda aRvniSnoT, rom maswavleblis wignis mixedviT gawerili swav-lebis periodebi, gakveTilis gegmebi Tu Sefasebis rubrikebi sarekomendacio xasiaTisaa, Sesabamisad, yvelas SeuZlia maTi modificireba sakuTari klasis saWiroebebidan gamomdinare.
avtorTa jgufi maswavleblebs sTavazobs erovnuli saswavlo gegmiT gaT-valiswinebuli moTxovnebis Sesabamisad Seqmnil saswavlo kompleqts:
• moswavlis wigni
• moswavlis samuSao rveuli
• meToduri saxelmZRvanelo _ maswavleblis wigni
moswavlis wignSi mocemulia 12 Tematuri erTeuli:
• zafxulis STabeWdilebebi
• oqrosferi Semodgoma
• codna sinaTlea
• aSene da amSvene
• sikeTis gakveTili
• zamTari-mxatvari
• zRapar iyo…
• mwvane planeta
• gazafxuli
• saqarTveloo, lamazo…
• wignebis samyaroSi
• didi TamaSis dReTiToeul Tavis dasawyisSi mocemulia Sesaswavli Tavis sakvanZo sakiTxi,
xolo amave gverdis qveda nawilSi daanonsebulia saswavlo proeqti, romel-sackonkretuli Tematuri erTeulis dasrulebisas ganaxorcieleben
klasSi. es ki maswavlebels saSualebas aZlevs, sainteresod warmarTos muSaobis procesi, dagegmos da ganaxorcielos integrirebuli gakveTilebi, xeli Seuwyos moswavleebSi samoqalaqo azrovnebis ganviTarebas ekologiuri Tu sxva Sinaarsis saganmanaTleblo proeqtebis ganxorcielebiT.
4
Tavis bolo, damamTavebeli gverdi Seicavs jgufursa da individualur davalebas, Tematuri erTeulis dasawyisSi daanonsebuli proeqtis ganxor-cielebisTvis saWiro sasargeblo rCevebs, romelic nabij-nabij aris gawerili.
Temis saTauri
sadiskusio Tezisebi
Tavis sakvanZo ilustracia
daanonsebuli proeqti
instruqciuli teqsti, sasargeblo rCevebi da
rekomendaciebi
daanonsebuli saganmanaTleblo proeqti
5
moswavlis wignSi Setanilia sakiTxavi teqstebi, rogorc klasikosebis Semo-qmedebidan, ise Tanamedrove qarTveli Tu ucxoeli mwerlebis krebulebidan, romlebic morgebulia asakobriv interesebs da iZleva mravalferovani aq-tivobebis gamoyenebis saSualebas.
moswavlis rveulimoswavlis rveulSi savarjiSoebi dalagebuli erTi principiT _ Taveb-
Si sakvanZo teqstebis Sesabamisad. igulisxmeba, rom es davalebebi moswavlem saklaso aqtivobisas unda Seasrulos.
aq warmodgenili savarjiSoebis krebuli moicavs SemoqmedebiT Tu saazrov-no davalebebs.
maswavlebels, cxadia, SeuZlia damatebiT rveulis gamoyeneba weriTi unare-bis ganviTarebisTvis.
6
2. saxelmZRvaneloSi gamoyenebuli pirobiTi niSnebi
davaleba
SekiTxva
sainformacio
imsjele
vimuSaoT
erTadSeqmeni
7
3. sarCevi
1. zogadi informacia saxelmZRvanelos Sesaxeb .......................................... 3
2. saxelmZRvaneloSi gamoyenebuli pirobiTi niSnebi ......................................... 6
3. sarCevi .................................................................................................................. 7
4. sagnis swavlebis mizani da amocanebi ................................................................ 8
5. wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi ................................ 11
6. standartis Sedegebis miRwevisa da Sinaarsis urTierTkavSiris matrica .. 19
7. moswavleze orientirebuli swavlebis ZiriTadi strategiebi .................... 28
8. sagnis swavlebisa da davalebebis Sesrulebisas gasaTvaliswinebeli samizne
asakis Taviseburebebi ........................................................................................... 29
9. swavlis procesSi gamosayenebeli meTodebis/aqtivobebis banki .................. 31
10. gakveTilis scenarebi ...................................................................................... 44
11. moswavleTa Sefaseba da TviTSefaseba .......................................................... 84
12. leqsikuri maragis (sityvebis codnis) Semowmeba ......................................... 90
13. gageba-gaazrebis unaris Semowmeba da Sefaseba ............................................ 91
14. konstruqciuli ukukavSiri ..........................................................................105
15. maswavleblis wignis daskvniTi nawili .........................................................112
16. gamoyenebuli literatura da internetresursebi ....................................115
17. damxmare saswavlo eleqtronuli resursebi da sasargeblo bmulebi .....116
18. linkebi Semajamebeli testebisTvis .............................................................118
19. aqtivobis baraTebi .........................................................................................119
8
4. sagnis swavlebis mizani da amocanebi
qarTuli ena da literatura dawyebiT safexurze
Sesavali
mSobliuri enis swavleba dawyebiT safexurze emsaxureba aucilebeli eno-brivi unar-Cvevebis Camoyalibebas zepirmetyvelebis, kiTxvisa da weris mimar-TulebiT. amave dros, es procesi gulisxmobs im minimaluri lingvisturi kom-petenciis formirebas, romelic enis praqtikuli gamoyenebis TvalsazrisiT aris aqtualuri da Seesabameba moswavlis inteleqtualur SesaZleblobebsa da interesebs.
mSobliuri enisa da literaturis swavleba dawyebiT safexurze efuZneba mdidar teqstur korpuss - sxvadasxva saxis mxatvrul da aramxatvrul, aseve multimediur teqstebs.
teqstebis nairsaxeoba qmnis im aucilebel Tematur garemos, romlis gac-nobac moswavles SesZens cxovrebiseuli urTierTobebisaTvis saWiro gamoc-dilebas. moswavleebi unda daeuflon mxatvruli, sainformacio-SemecnebiTi da pragmatuli teqstebis aRqmis, gagebis, gamoyenebisa da Seqmnis, aseve infor-maciis mopovebisa da damuSavebis sabaziso unar-Cvevebs. saTanado yuradReba unda mieqces aseve moswavleTa SemoqmedebiTi unarebis ganviTarebas. moswav-leebma unda SeZlon miRebuli codnisa Tu enobrivi gamocdilebis safuZvelze axali teqstebis Seqmna da TviTgamoxatva.
moswavleTa asakobrivi Taviseburebebis gaTvaliswinebiT, I-IV klasebis stan-dartis moTxovnebis Sesrulebisas ZiriTadi aqcenti unda gakeTdes moswavleTa bunebrivi enobrivi unarebis koreqciasa da Semdgom ganviTarebaze, leqsikuri maragis gamdidrebaze; zepirmetyvelebis, kiTxvisa da weris kulturis gamo-muSavebaze (sawyis doneze). muSaoba unda warimarTos im mimarTulebiTac, rom moswavleebs CamouyalibdeT pozitiuri damokidebuleba kiTxvisa da, zogadad, swavlis mimarT, ganuviTardeT metakognituri unarebi sawyis doneze (sakuTar swavlis procesze dakvirveba, damoukideblad muSaoba, saswavlo saqmianobis organizeba da sxv.).
mimarTulebebis aRwera
1. mimarTuleba: zepirmetyveleba
zepirmetyveleba (mosmena da laparaki) umniSvnelovanes rols asrulebs codnis SeZenisa da enobrivi unar-Cvevebis ganviTarebis procesSi. gasaTval-iswinebelia, rom kiTxvisa da werisgan gansxvavebiT, zepirmetyvelebis unare-bi moswavleebs ukve met-naklebad ganviTarebuli aqvT skolaSi misvlisas: maT adreuli codna, ZiriTadad, SeZenili aqvT mosmeniT; komunikaciisa Tu TviTga-moxatvis mizniT ki am asakis moswavleebi umeteswilad laparaks iyeneben.
swavla-swavlebis procesSi moswavleTa zepirmetyvelebis unarebis ganvi-
9
Tarebas sistemuri da Tanamimdevruli xasiaTi unda mieces. mosmenilis zepirad gadmocema/Txroba, masze azris gamoTqma, piradi damokidebulebis gamoxatva da sxva xels uwyobs gageba-gaazrebis procesebs. swavlebis procesSi mosmenili teqstobrivi masalis enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa da Seswavlili sityvebis aqtiurad gamoyenebiT ki TandaTanobiT mdidrdeba moswavleTa le-qsikuri maragi, ixveweba maTi metyveleba.
I-IV klasebSi sagangebo yuradReba unda mieqces moswavleTa fonologiu-ri unar-Cvevebis ganviTarebas, rac kiTxvisa da marTlmetyvelebis safuZvels warmoadgens. es, Tavis mxriv, xels Seuwyobs marTlwerisa da, zogadad, weriTi metyvelebis unar-Cvevebis ganviTarebas. muSaoba unda warimarTos aseve moswav-leTa orToepiuli (marTlwarmoTqmis) unar-Cvevebis Camoyalibebisa da ganvi-Tarebis mimarTulebiT.
V-VI klasebSi saTanado yuradReba unda mieqces kritikuli mosmenis, mosme-nilis interpretaciisa da Sefasebis unar-Cvevebis gamomuSavebas; individual-uri da jgufuri sakomunikacio unarebis, aseve TviTgamoxatvis unar-Cvevebis ganviTarebas.
2. mimarTuleba: kiTxva
sawyis etapze kiTxvis swavlebis upirvelesi mizania moswavleebSi weril-obiTi teqstis gaSifvris unaris gamomuSaveba (gaSifvra, igive dekodireba - sityvis grafikuli xatis akustikur xatad konvertireba, anu asoebis amoc-noba da maTi dakavSireba Sesabamis bgerebTan; bgerebis sityvad gamTlianeba, akustikuri xatis sityvis mniSvnelobasTan dakavSireba). es saSualebas miscems moswavleebs, ganiviTaron gawafuli kiTxvis unar-Cvevebi, Tumca muSaoba ima-vdroulad unda warimarTos wakiTxulis gageba-gaazrebis unaris ganviTarebis mimarTulebiTac - moswavleebs unda esmodeT is, rasac kiTxuloben. swored es unari aZlevs maT saSualebas, SeiZinon codna da miiRon informacia sxvadasxva tipisa da daniSnulebis teqstebidan.
kiTxvis swavlebis saboloo mizania wakiTxulis gaazreba, rac gulisxmobs mkiTxvelis aqtiur monawileobas kiTxvis procesis samive etapze: kiTxvis dawye-bamde, kiTxvis drosa da kiTxvis Semdeg. kiTxvis teqnikis TandaTanobiT sruly-ofa saSualebas miscems moswavleebs, gaxdnen gawafuli mkiTxvelebi, gaigon da gaiazron wakiTxuli.
wakiTxulis gageba-gaazreba mniSvnelovanwiladaa damokidebuli leqsikur maragze - rac ufro mdidaria moswavlis leqsikuri maragi, miT ufro warmatebu-lia igi, rogorc mkiTxveli. amdenad, leqsikuri maragis Sevseba-gamdidrebaze zrunvas swavlebis sawyis etapzeve sagangebo yuradReba unda mieqces. zepiri da beWduri verbaluri teqstebis garda, muSaoba unda warimarTos aseve mul-timediuri teqstebis kiTxva-gagebis mimarTulebiTac, rac xels Seuwyobs mos-wavleebSi zogadi wignierebis unar-Cvevebis ganviTarebas.
V-VI klasebSi Rrmavdeba moswavleTa enobrivi kompetenciebi rogorc recef-ciul, ise funqciur doneze, moswavleebs TandaTan uyalibdebaT esTetikuri da
10
emociuri damokidebuleba mxatvruli teqstebis mimarT. am Sinagani procesebis stimulirebas saTanado yuradReba unda mieqces. muSaoba unda warimarTos im mimarTulebiTac, rom moswavleebs gamoumuSavdeT da ganuviTardeT qveteqstis (implicituri informaciis) wvdomis, aseve masalis konteqstSi gaazrebisa da intepretaciis, kritikuli azrovnebisa Tu wakiTxulis Sefasebis unarebi.
3. mimarTuleba: wera
moswavleTa umravlesoba weras swavlebis pirvel wels swavlobs. weraSi kargi Sedegebis misaRwevad aucilebelia, moswavleebma weron xSirad da mizan-mimarTulad.
sxvadasxva saxisa da tipis teqstebis Sedgenaze muSaoba Tavdapirvelad unda warimarTos maswavleblis xelmZRvanelobiT, sayrdenebis/miniSnebebis gamoy-enebiT Tu modelis mixedviT. mkafio da gasagebi instruqciebis TanxlebiT, mravalferovani da Sinaarsiani konteqstis mqone weriTi davalebebis Ses-rulebis gziT moswavleebi TandaTan daxvewen kaligrafias, gaiwafebian weraSi da Seiqmnian garkveul warmodgenas weris procesze, rac gulisxmobs moswavle-Ta aqtiur monawileobas weris samive etapze: weris dawyebamde, weris procesSi, weris Semdeg.
V-VI klasebSi muSaoba unda warimarTos im mimarTulebiT, rom moswavleebs gamoumuSavdeT gamarTuli weriTi metyvelebis, azris Tanamimdevrulad da logikurad gadmocemis unar-Cvevebi. aseve saTanado yuradReba unda mieqces moswavleTa TviTgamoxatvisa da SemoqmedebiTi unarebis ganviTarebas.
11
5. wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi
mimarTuleba: zepirmetyveleba
standartis Sede-gebi
III klasis Sefasebis indikatorebi
qarT.dawy.(III).1. moswavlem unda SeZlos saTana-do sametyvelo qcevis gamovlena nacnob sakomu-nikacio situa-ciaSi.
moswavle:miznisa da sametyvelo situaciis adresatis gaTvaliswine-
biT irCevs Sesabamis araverbalur saSualebebs (Jests, mim-ikas, intonacias);
adekvaturad reagirebs nacnob sametyvelo situaciaSi;adekvaturad aRiqvams informacias;gadmoscems informacias nanaxis, gancdilis Sesaxeb;hyveba ambavs piradi gamocdilebidan.
qarT.dawy.(III).2. moswavlem unda SeZlosstandar-tiT gansazRvruli sxvadasxva tipis teqstebis mosmena, gageba-gaazreba da gadmocema.
moswavle:ismens da amoicnobs pragmatuli teqstebis adresats (mag.,
visTvisaa gankuTvnili reklama _ didebisTvis Tu patare-bisTvis) da mizans (gafrTxileba, rCevis micema, akrZalva, interesis/survilis aRZvra da sxv.);
amoicnobs teqstis Temas; asaxelebs teqstSi asaxul faqtebs, personaJebs;sakuTari sityvebiT, Tanamimdevrulobisa da azrobrivi Ses-
abamisobis dacviT gadmoscems teqstis Sinaarss;amoicnobs teqstis SinaarsssaTaurismixedviT.
qarT.dawy.(III).3. moswavlem unda SeZlospiradi damok-idebulebis gamoxatva te-qstis Temis, masSi ganxilu-li sakiTxebis mimarT; mxatvru-li nawarmoebis personaJ(eb)is, misi/maTi qcevis Sefaseba dasaku-Tari Tvalsazri-sis axsna.
moswavleaRwers da axasiaTebs personaJebs TvalsaCino niSnebis mixed-
viT; avlebs paralels mosmenil teqstSi asaxul ambavsa da pirad/
literaturul gamocdilebas Soris;martivi gamoTqmebiT (`momwons / ar momwons~, `saintere-
soa / uinteresoa~, `veTanxmebi/ ar veTanxmebi~, `erTgulia / moRalatea~, `mamacia / mxdalia~ da a. S.) afasebs nawarmoebs, personaJebs, maTs saqciels da cdilobs sakuTari mosazre-bis axsnas (`ar veTanxmebi imitom, rom...~, `sainteresoa imiT, rom...~ da a. S.).
12
qarT.dawy.(III).4. moswavlem unda SeZlosnacnobi leqsikisa da enobriv-sin-taqsuri kon-struqciebis saTanadod ga-moyeneba; marTl-metyvelebisa da sametyvelo etiketis saba-ziso normebis dacva.
moswavlesasaubro TemebisaTvis (mag., `weliwadis droebi~, `cxovele-
bi~, `qalaqi~, `sofeli~ da a. S.) iyenebs specialur leqsikas;sityvaTa SesakavSireblad gaazrebulad iyenebs kavSireb-
sa da sityva-kavSirebs (an, Tu, vinc, rac, rogorc, roca / rodesac...);
sworad iyenebs piris, CvenebiT, kiTxviT da uaryofiT na-cvalsaxelebs;
saTanado konteqstSi sworad iyenebs sityvebs: yvela, zogi (zogierTi), arcerTi da sxv.;
marTebulad svams kiTxvebs (vin...? ra...? rogori...? rome-li...? ramdeni...?) da kiTxviT winadadebaSi maxvils svams kiTxviT sityvebze;
sworad uxamebs zmnas saxels pirsa da ricxvSi;miznisa da sametyvelo situaciis adresatis gaTvalis-
winebiT irCevs Sesabamis sametyvelo stils;ganarCevs da sworad iyenebs Cveulebriv da Tavazianobis
gamomxatvel zmnur formebs (`modi – mobrZandiT~; `aiRe –inebeT~, `dajeqi – dabrZandiT~ da sxv.).
qarT.dawy.(III).5. moswavlem unda SeZloszepirme-tyvelebis nacno-bi strategiebis gamoyeneba miznis Sesabamisad.
moswavle: iyenebs sayrdenebs/miniSnebebs (mag., SeTavazebuli martivi
grafikuli maorganizeblebis) informaciis dasaxarisxeblad;iyenebs nimuSebs, sayrdenebs sakomunikacio situaciis Sesa-
bamisi sametyvelo qcevis warsamarTavad.
davalebaTa / aqtivobaTa nimuSebi:
jgufuri aqtivobebi, situaciuri TamaSebi (adresantis cvlilebiT); mosmenili wignis/moTxrobisSesaxebTanaklaselebisTvisSTabeWdilebisgaziareba;wakiTxulianmosmeniliteqstisSesaxebminidiskusiismowyoba;sariTmosityvebisamocnobaleqsebSi;sxvadasxvamodalobiswinadadebisSedgenadagamoTqmaSesabamisiintonaciiT;mravalfunqciurizepirisakomunikaciosituaciis(mag., interviucnobilpoetTan,
msaxiobTan)momzadebadaimitireba;teqstis roluri inscenirebaSesabamisiintonaciisadamimikisgamoyenebiT;minidialogebisgaTamaSeba erTsa da imave Temaze/sakiTxzegansxvavebuli same-
tyvelo situaciebis SeTavazebiT (mag., sxvadasxva adresatTan - maswavlebelT-an, TanaklaselTan, mSobelTan, ojaxis wevrTan, nawarmoebis personaJTan);
miniprezentaciebi (mag., prezentacia `fotos moyolili ambavi~ - moswavleebi waradgenen saojaxo albomidan SerCeul fotosuraTs da hyvebian masTan daka-vSirebul ambavs);
saubari/Txroba sayvareli wignis, filmis, multfilmis Sesaxeb (maswavleblis mier winaswar SeTavazebul martiv saorientacio SekiTxvebze dayrdnobiT an cocxali interaqciis gziT;
saswavlo masalasTan dakavSirebuli saxaliso viqtorinebi; TamaSi leqsikuri erTeulebiT: or- an metcnebian kompozitebSi fuZeTa gamoy-
ofa (mag., gonebawarTmeuli, usaxlkaro, Tavgzaabneuli, xelfexSekruli)da sxva.
13
mimarTuleba: kiTxva
standartis Sedegi III klasis Sefasebis indikatorebi
qarT.dawy.(III).6.moswavlem unda Se-Zlosgawafulad kiTx-va.
moswavle: Tavisuflad kiTxulobs nacnob da ucnob sityvebs,
cdilobs daicvas saTanado tempi;xmamaRla, Tavisuflad kiTxulobs maswavleblis mier
miTiTebul epizods, mcire zomis teqstebs;xmamaRla kiTxvisas icavs pauzas sasven niSnebTan.
qarT.dawy.(III).7.moswavlem unda Se-Zlos standartiT gansazRvruli sx-vadasxva tipis te-qstebis wakiTxva da gageba-gaazreba; teqstSi verbaluri da araverbaluri formiT mowodebuli informaciis (mag., ilustraciisa da te-qstis) urTierTadaka-vSireba.
moswavle:amoicnobs teqstis Temas, wvdeba dedaazrs (mTavar
ideas); teqstSi eZebs da poulobs konkretul informacias
(rodis, sad, ramdeni, rogori, ramden xans, ramden-jer da sxv.);
akavSirebs erTmaneTTan eqspliciturad mocemul fa-qtebs, movlenebs, moqmedebebs;
amoicnobs teqstSi mocemul sxvadasxva informacias Soris arsebul mizezSedegobriv kavSirebs, gamoaqvs saTanado daskvna;
ajgufebs informacias konkretuli (mag., msgavse-ba-gansxvavebis) niSniT;
sakuTari sityvebiT gadmoscems teqstis Sinaarss, te-qstis calkeuli monakveTis arsebiT informacias;
gansazRvravs moqmedebaTa drosa da adgils;gansazRvravs, ra icis / ra ar icis calkeulma perso-
naJma;amoicnobs personaJebis moqmedebebs, grZnobebs, emo-
ciebs;amoicnobs, ra tipis urTierToba aqvT personaJebs
erTmaneTTan (naTesauri, mtruli, megobruli da sxv.);gamoyofs siuJetis ganviTarebis safexurebs (da-
sawyiss, ambis Sua nawils, dasasruls);gansazRvravs replikis avtors, adresatsa da mizans
(rCevis micema, informireba, axsna, sakuTari damok-idebulebis gamoxatva da sxv.);
akvirdeba mxatvruli teqstebis enas, mwerliseul leqsikas;
eZebs da poulobs, romel rubrikas / qvesaTaurs uka-vSirdeba ilustracia, warwera.
qarT.dawy.(III).8.moswavlem unda Se-Zlos mcire zomis mxatvruli teqstebis interpretireba ver-baluri da araver-baluri gziT; ver-baluri informaciis vizualurad gardaqm-na da/an piriqiT.
moswavle:wakiTxuli nawarmoebidan miRebuli STabeWdilebiT
qmnis ilustraciebs;afasebs sxvebis mier Seqmnil ilustraciebs (ramdenad
asaxavs ilustracia teqstis Sinaarss);jgufis wevrebTan erTad dgams nawarmoebSi asaxul
scenebs.
14
qarT.dawy.(III).9.mos-wavlem unda SeZlos wakiTxuli teqstis mimarT piradi damok-idebulebis gamoxat-va da axsna; teqstis Temis da/an masSi ganxiluli konkret-uli sakiTxebis Se-faseba.
moswavle:gamoxatavs wakiTxuli teqstiT aRZrul emociebs,
gancdebs;teqstSi mocemul informacias akavSirebs pirad ga-
mocdilebasTan da gamoaqvs daskvna;asaxelebs sayvarel personaJs da xsnis sakuTar
arCevans;asaxelebs nawarmoebis gmirebis moqmedebis motivs
(ratom moiqca ase) da afasebs maTs saqciels;asaxelebs multfilmebs, suraTebs, naxatebs, mosmenil
da wakiTxul nawarmoebebs, romlebic gaaxsenda teqs-tis kiTxvis dros; msjelobs maT Soris msgavseba-gan-sxvavebaze.
qarT.dawy.(III).10. mos-wavlem unda SeZlos standartiT gansaz-Rvruli sxvadasxva tipis teqstebis mao-rganizebeli elemen-tebis, struqturuli da kompoziciuri maxasiaTeblebis amoc-noba.
moswavle: mTlianobaSi akvirdeba teqstis struqturas, mis si-
tyvier da arasityvier maorganizebel elementebs (saTaurs, rubrikas, ilustracias, warweras, abzacs, svets, logos, tipografiul maxasiaTeblebs, mag., msx-vil Sriftsa da sxv.) informaciis amokrebis mizniT;
asaxelebs teqstis kompoziciur maxasiaTeblebs (sa-Taurs, ilustracias, warweras, pirobiT niSans, rub-rikas, abzacebis raodenobas, sqemasa da sxv.);
amoicnobs, romel rubrikaSi, teqstis romel nawilSi unda eZebos esa Tu is informacia (mag., ras Wams zRar-bi? . . . - rubrikaSi `sakvebi~);
qarT.dawy.(III).11. mos-wavlem unda SeZlos standartiT gansaz-Rvruli sxvadasxva tipis teqstebis le-qsikur da semanti-kur mxareze, enobriv formebze dakvirveba.
moswavle:amoicnobs sasveni niSnebis (wertilis, mZimis, orwer-
tilis, brWyalebis, kiTxvisa da Zaxilis niSnebis) fun-qcias;
amoicnobs pirdapir naTqvams;kiTxvebis (ra? vin? rogori? ramdeni? ras akeTebs?)
gamoyenebiT ganasxvavebs Sesabamis metyvelebis naw-ilebs.
15
qarT.dawy.(III).12.moswavlem unda Se-Zlos kiTxvis nacnobi strategiebis gamoy-eneba miznis Sesabam-isad.
moswavle:cdilobs ucnobi sityvebis axsnas konteqstis gaTval-
iswinebiT; ilustraciebze, saTaurze dayrdnobiT gamoTqvams
varauds teqstis Sinaarsis Sesaxeb;wakiTxuli Sinaarsis ukeT gagebis mizniT gonebaSi,
warmosaxvaSi acocxlebs mas;konkretuli informaciis moZiebisas sayrdenebad
iyenebs teqstis sityvier da arasityvier maorganizeb-el elementebs, struqturul maxasiaTeblebs;
aRwers, ra xerxs mimarTa dasmul kiTxvaze pasuxis ga-sacemad;
dasmul kiTxvebze pasuxis gacemis Semdeg azustebs, ramdenadaa pasuxis sisworeSi darwmunebuli (`darw-munebuli var~, `TiTqmis darwmunebuli var~, `ara var darwmunebuli~);
gansazRvravs da poulobs teqstis im monakveTs, ro-melsac unda miubrundes pasuxis dasazusteblad;
maswavleblis daxmarebiT adgens teqstis martiv ge-gmas misTvis sasurveli formiT (sityvierad an nax-atebiT).
davalebaTa / aqtivobaTa nimuSebi:winadadebaSi gamotovebul adgilas marTebuli sityvis SerCeva da Casma konte-
qstis mixedviT;teqstSi gadmocemul moqmedebaTa droisa da adgilis grafikul sqemaSi asaxva
/ qronologiuri sqemis Sedgena;rolebSi kiTxva/mkiTxvelis Teatri;sayvareli nawarmoebis/epizodis wakiTxva TanaklaselebisTvis;xmamaRali kiTxvis Canaweris mosmena da koreqtireba; informaciis kategorizacia Tematurad;azrobrivi rukebis / sqemebis Seqmna;personaJis damaxasiaTebeli sityvebis/frazebis/winadadebebis/epizodebis
moZieba da amowera;movlenaTa Soris mizezSedegobrivi kavSirebis sqemis saxiT gadmocema;mokled gadmocemuli ambis gavrcoba sayrdenebis/miniSnebebis gamoyenebiT; teqstis siuJetis an mxolod dasasrulis Secvla;personaJis alternatiuli saqcielis mofiqreba;sayvareli nawarmoebebis dasuraTebis konkursi - gamofena;sayvareli nawarmoebis /zRapris mixedviT wignis Seqmna;wakiTxuli nawarmoebis mixedviT dioramebis Seqmna;teqstis dayofa kompoziciuri da struqturuli maxasiaTeblebis mixedviT;nacnobi da ucnobi leqsikis aqtivacia - maTi gamoyenebiT axali winadadebebis
Seqmna;msgavsi da gansxvavebuli mniSvnelobis sityvebis dajgufeba;varaudebis sqemis gamoyeneba;teqstTan dakavSirebiT moswavleebis mier erTmaneTisTvis kiTxvebis dasma;teqstis monakveTebad dayofa da dasaTaureba, gegmis Sedgenada sxva.
16
mimarTuleba: wera
standartis Sedegebi
III klasis Sefasebis indikatorebi
qarT.dawy . ( I I I ) . 13 .moswavlem unda Se-Zlos standartiT gansazRvruli sxva-dasxva tipis mcire zomis martivi te-qstebis Seqmna nac-nob Tematikaze.
moswavle:wers instruqciebs, gasagebad warmoadgens saWiro in-
formacias; aRwers konkretul sagans/nivTs (mcenares, cxovels,
movlenas), warmoaCens maT damaxasiaTebel niSan-Tvise-bebs;
gadmoscems konkretul faqts/movlenas sakuTari cxo-vrebidan;
adgens martiv dialogebs;Tanamidevrulobis dacviT gadmoscems informacias;Tanamimdevrulobis dacviT gadmoscems nacnobi teqs-
tis/teqstis epizodis Sinaarss;Tanamimdevrulad agebs Txrobas;cdilobs axlad Seswavlili sityvebis, frazebis gamoy-
enebas (mag., sainformacio teqstebis Sedgenisas).
qarT.dawy . ( I I I ) . 14 .moswavlem unda SeZlos nacno-bi leqsikis, eno-briv-sintaqsuri konstruqciebisa da stuqturuli elementebis adek-vaturad gamoyene-ba; kaligrafiisa da marTlweris sa-baziso normebis dacva.
moswavle: iyenebs zmnas saTanado pirisa da ricxvis formiT;sworad iyenebs kavSirebs (da, Tu, magram, an) rTuli da
Serwymuli winadadebebis nawilebis dasakavSireblad;saTanadod iyenebs piris, CvenebiT (`es / is kaci movi-
da - es / is movida~...) da kiTxviT (romeli? rogori?) nacvalsaxelebs;
saTanado konteqstSi sworad xmarobs sityvebs: yvela, zogi (zogierTi), arcerTi;
sworad uxamebs zmnas saxels pirsa da ricxvSi, sworad aTanxmebs ricxviT da / an zedsarTav saxelsa da arse-biT saxels brunvasa da ricxvSi;
msgavsi mniSvnelobis leqsikuri erTeulebidan SearCevs mocemuli konteqstisTvis Sesaferis / marTebul sity-vas;
iyenebs dialogis gaformebisTvis saWiro eno-briv-gramatikul saSualebebs (zmnis II piris formebs, punqtuaciis niSnebs);
sworad damarcvlavs sityvebs da gadaaqvs striqonidan striqonze;
saTanadod iyenebs sasven niSnebs (wertils, mZimes, or-wertils, brWyalebs, kiTxvisa da Zaxilis niSnebs);
saTanadod aformebs martiv dialogebs;saWiroebisamebr yofs namuSevars abzacebad Tanamim-
devrulobis dacviT.
qarT.dawy . ( I I I ) . 15 .moswavlem unda SeZlos weris nac-nobi strategiebis gamoyeneba miznis Sesabamisad.
moswavle: saWiroebisamebr iyenebs sayrdenebs ( models, miTiTe-
bebs, martiv grafikul sqemebs, gegmas da sxv.);iTvaliswinebs mizansa da auditorias martivi prag-
matuli teqstis (mag., mosawvevi baraTis) Sedgenisas;gadaikiTxavs da Caasworebs sakuTar nawers, Caamatebs,
amoSlis an gadasvams teqstSi sasurvel sityvas an wi-nadadebas;
karnaxiT nawer teqsts udarebs dedans (Casworebis mizniT);
amowmebs da Caasworebs sakuTar da/an sxvis nawerSi mi-sTvis nacnob sasven niSnebs.
17
davalebaTa / aqtivobaTa nimuSebi:martivi instruqciebis Sedgena nacnob Tematikaze (mag.,
rogor unda moviqceT quCis gadasasvlelebze, rogor movuaroT Sinaur cxovelebs, rogor gavufrTxildeT saskolo nivTebs);
werilis dawera nawarmoebis personaJis/komiqsis, multfilmis gmiris mimarT;
mcire zomis martivi informaciuliteqstis Sedgena sxvadasxva saganSi SeZenili codnis safuZvelze (mag.`, Semodgoma”, ”Sinauri cxovelebi”, ”Cvenidedaqalaqi”);
mcire zomis aRweriTi teqstis Sedgena (mag., suraTis/ilustraciis aRwera);
konkretuli cxovrebisuli gamocdilebis amsaxveli mcire zomis teqstis Sedgena;
TviTSefasebis sqemis Sevseba werilobiTi namuSevris Sesafaseblad;
personaJis daxasiaTeba martivi grafikuli sqemebis ga-moyenebiT;
weriTi namuSevris Sefasebis kriteriumebis Sedgenada sxva.
18
programis Sinaarsi
Sedegebis miRweva SesaZlebelia mocemuli Sinaarsis safuZvelze:
informaciis gageba, analizi da Sefaseba
ZiriTadi Tematika:
leqsikologiuri aspeqti: aqtiuri leqsikuri fondi; sityvaTa dajgufe-ba-gansxvaveba Sinaarsobrivi da eqspresiuli TvalsazrisiT; xatovani gamonaT-qvamebi da martivi frazeologizmebi.
gramatikuli aspeqti: winadadebis ZiriTadi wevrebi: zmna-Semasmeneli da masTan dakavSirebuli moqmedi piri (subieqti); zmna da sagaremoebo sityvebi; kavSirebi winadadebaSi. saxelis sxvadasxva brunvis formebs Soris funqciuri sxvaoba; zmnuri da saxeluri formacvaleba; tipobrivi orTografiuli Secdo-mebis gasworebis wesebi; ZiriTadi sasveni niSnebi (wertili, mZime, kiTxvisa da Zaxilis niSnebi, brWyalebi, orwertili, tire).
1. enis komunikaciuri aspeqtebi
ZiriTadi Tematika: sakomunikacio amocana da mizani; miznobrivi teqstis da-niSnuleba da adresati; saubrisa da kamaTis Tema;jgufuri aqtivoba, situa-ciuri TamaSi da konkretuli roli; sabavSvo biblioTekiT sargeblobis wesebi; kiTxvis strategiebi (Tema, mTavari da meorexarisxovani gmirebi, saTaurisa da teqstis azrobrivi mimarTeba). teqstis tipebi: miznobrivi teqstebi (recepti, samaxsovro wesebi, abra, reklama, gancxadeba); teqstis Casworebis martivi xer-xebi.
2. mxatvruli teqstis gageba da TviTgamoxatva
ZiriTadi Tematika: Tanatolebis cxovreba, saTavgadasavlo, iumoristuli nawarmoebebi, didaqtikuri xasiaTis Txzulebebi.
19
6. standartis Sedegebis miRwevisa da Sinaarsis urTierTkavSiris matrica
Tem
atu
ri
erT
eul
i
sakiTxavi teqstebi
davalebebi da aqtivobebisaswav-
lo pro-eqti
swavlis Sedege-bi esg-s mixedviT
1. z
afxu
lis
ST
abeW
dil
ebeb
i
frani (le-qsi) daro qarTveliS-vili
ra nivTi iqneba kidev sxvenSi da ras gviambobs igi.
gamofenis mowyoba “zafxulis sizmari”
qarT. dawy(I).2.qarT. dawy (I).7.qarT. (I).12.qarT. dawy (I).15.
franis istoria (sainfor-macio)
franis damzadebaqarT. dawy (I).10.qarT. dawy (I).12.
onavrebi (moTxroba, g. Satber-aSvili)
roluri TamaSi 1. ras mouyveboda gak-naWuli biWi mezoblis bavSvebs. (I piris Txroba). 2. amokribe pirveli abzacidan aTi si-tyva, cal-calke amowere xmovnebi da Tanxmovnebi. Tanxmovnebi daalage anba-nuri TanmimdevrobiT.3. moifiqre winadadebebi Semdegi si-tyvebis gamoyenebiT: wakinklaveba, moxaratebuli, Serkineba, Semoraguli, onavari4. gaixsene zafxulis TamaSebi da Cawere erT-erTi maTgani.
qarT.dawy.(III).2.qarT.. dawy. (I).3.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).14.
ano da mano (moTx-roba)
1. imuSaveT wyvilebSi da dawereT dia-logi TamaSis dros2. Seni azriT, ra igns kiTxulobdnen xmamaRla ano da mano da ratom?3. damarcvlesityvebi: WinWila, dako-Jrili, seqtemberi, nawnavi, xmamaRla, Sxapuna, natexebi, maRalyunwiani, buera, farfara.4. Seavse cxrili:
qarT.dawy.(III).1.qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).9.qarT.dawy.(III).14.qarT.dawy.(III).15.
zafxulis sizmari (moTxroba)
1. teqstSi vkiTxulobT: muxa _ moxuci, daTvi _ umaduri, vefxvi _ mamaci. Ca-moTvlil sityvebs Seusabame `saintere-so~ sityvebi. scade, axsna ratom SearCie amgvari sityvebi.2. amowere pirveli abzacidan da gaanaw-ile cxrilSi sulieri da usulo sagnis aRmniSvneli sityvebi:
qarT.dawy.(III).1.qarT.dawy.(III).4.qarT.dawy.(III).13.
19
20
2. o
qro
sf
eri
Sem
od
go
ma*** (nana suxitaSvi-li)
1. amowere ferebi teqstidan, Seusabame sxva sityvebs da Seadgine winadadebebi.2. Semodgomis qarma kuTxeSi mixveta ferebi. gamoarCie erTmaneTisgan da Camowere.
xelnakeTi wig nebis prezenta-cia
qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).9.qarT.dawy.(III).14.
*** (murman lebaniZe)
amowere gariTmuli sityvebi
qarT.dawy.(III).4.qarT.dawy.(III).6.qarT.dawy.(III).14.
gorgomi-Wela (moTxroba – nino be-zaraSvili)
sareklamo teqstis Sedgena
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).14.
oqtomberi (moTxroba, nana kaci-aSvili)
1. amowere moTxrobis mesame abzacidan 15 sityva da damarcvle gadasatanad.2. moifiqre, Sen rogor exmarebi ufrosebs.3. Cawere CurCxelas recepti.
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).10.qarT.dawy.(III).15.
*** (galak-tion tabi-Ze)
1. amowere 3-3 TxrobiTi da kiTxviTi winadadeba.2. dawere Txzuleba: roca mowyenili var...
qarT.dawy.(III).4.qarT.dawy.(III).6.qarT.dawy.(III).14.
21
3. c
od
na s
inaT
lea
yvelaze mniSvnelo-vani ram (irine iaS-vili)
amowere zRapridan aT-aTi arsebiTi saxeli da daajgufe kiTxvebis mixedviTamowere mimarTvis magaliTebi.Seavse sityvis piramida.
klasis biblio-Tekis Se-qmna
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).10.qarT.dawy.(III).14.
makedoneli da buce-fali (plu-tarqe)
3-2-11. mixvedrili aleqsandre.2. Seavse cxrilialeqsandre makedonel-ze.3. Casvi gamotovebuli sityvebi:4. gauswore Secdomebi teris da gadaw-ere werili swori formiT.
qarT.dawy.(III).2.qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).4.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).10.qarT.dawy.(III).13.
aleqsandre makedoneli (sainfor-macio te-qsti)
3-2-1
qarT.dawy.(III).1.qarT.dawy.(III).2.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).13.
kaci fas-deba cod-niTa (xalx-uri)
1. miusadage markosa da mirkos mier areuli zedsarTavebi arsebiT saxelebs:2. miusadage markosa da mirkos mier areuli zedsarTavebi arsebiTsaxelebs...3. gegma, romelic gagiadvilebs wignis prezentacias:
qarT.dawy.(III).4.qarT.dawy.(III).6.qarT.dawy.(III).14.
sami mowa-fe (igavi)
1. brZenis sityvebiT, raSi gamoadgeboda simindis marcvlebi mowafeebs?2. rogor moiqca pirveli mowafe?3. romelma mowafem gamoiyena marcvlebi gonivrulad?4. Sen romeli mowafis saqcieli mog-wons? axseni, ratom.
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).5.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).10.qarT.dawy.(III).14.
mwife ca (moTxro-ba, jani rodari)
rogor mowesrigda samyaro
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).14.qarT.dawy.(III).15.
22
4. a
Sen
e d
a am
Sve
ne
drois fasi (Wabua amirejibi)
1. gadawere W. amirejibis moTxro-bidan `drois fasi~ pirveli abzaci da Seucvale zmnebsdro.2. ras niSnavs droisfasi?winwklebiani mustangi1. amowere teqstidan, vis ra hqonda da-viwyebuli.2. dawere, Sen vis riT daexmarebodi.
prezent-acia _ profesiis dRe
qarT.dawy.(III).6.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).9.qarT.dawy.(III).11.qarT.dawy.(III).15.
winwklebi-ani mustan-gi (naira gelaSvili)
Txzulebis dawera
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).14.
puris fuli (nana bokuCava)
1. awarmoe adamianis xelobis aRmniSvne-li sityvebi:2. mocemuli zmnebi gaanawile cxrilSi droebis mixedviT: seirnobs, gaSor-da, gaitacebs, gariya, aRmoCnda, icis, uambobs, ujerebs, eqneba, amovarda.3. sami kiTxva mefes.4. ra xelobas viswavlidi... (axseni am saqmianobis mniSvneloba)
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).5.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).10.qarT.dawy.(III).14.
es qalaqi visia (jansuR niqabaZe)
qalaqis maketis Seqmna 1. rogor davamSvenebdi Cems qalaqs an sofels.2. dawere sityvebi, romlebic iwyeba si-tyviT `deda~. Seadgine winadadebebi am sityvebis gamoyenebiT.Tavis gawirva mtrisaTvis
qarT.dawy.(III).4.qarT.dawy.(III).6.qarT.dawy.(III).14.
23
5. s
ikeT
is g
akve
Til
iTavis gawirva mtrisaTvis (iakob go-gebaSvili)
1. Seavse moTxrobis ruka.Tojinebis Teatri
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).14.qarT.dawy.(III).15.
gulkeTili qvrivi (ia-kob gogeb-aSvili)
1. Seavse ujrebi teqstis mixedviT.2. dawere teqstis mixedviT: sikeTis Zala.3. Seafase qvrivis saqcieli.
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).14.qarT.dawy.(III).15.
guliTadi megobrebi (irodion evdoSvili)
1. dawere teqstis mixedviT: erTobis Zala.2. Cemi megobari.
qarT.dawy.(III).4.qarT.dawy.(III).6.qarT.dawy.(III).14.
is ki ar aris bi-Woba (va-Ja-fSave-la)
imsjele, ra aris biWoba.
qarT. dawy. (I)2qarT. dawy. (I)3qarT. dawy. (I)9qarT. dawy. (I)11qarT. dawy. (I)13qarT. dawy. (I)15
dedaboZi (moTxroba, oTar sur-gulaZe)
qarT. dawy.uli dar-bazi (sain-formacio)
1. axali sityvebis gamoyenebiT Seqmeni winadadebebi: oda, dedaboZi, jebiri, Slami, tivi.2. gaakeTe saocari faqtebis davTari (sia)_vin vis rogor exmareba.3. airCie erT-erTi andaza da moifiqre moTxroba, romelsac am andaziT daam-Tavreb.
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).13.qarT.dawy.(III).14.
eniT dako-dili (ig-avi, sulx-an-saba orbeliani)
1. dawere Txzuleba, ra mwyins...2. moifiqre sityvebi, romlebiTac gaum-Telebdi daTvs guls.
qarT.dawy.(III).4.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).13.qarT.dawy.(III).15.
enaWartala (qeTevan WilaSvili)
roluri TamaSi1. dagegme ambavi.2. teqstis mixedviT dawere _ gam-JRavnebuli tyuili
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).14.
24
6.z
amT
ari-
mxa
tva
ri
*** (nino suxitaSvi-li)
1. interviu kurdRelTan
prezent-acia _ qarTuli tradici-uli dRe-saswaulebiaxali weli yvelasTan modis, vizeimoT msoflios-Tan erTad
qarT.dawy.(III).2.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).13.qarT.dawy.(III).14.
*** (muxran maWavari-ani)
zamTris molodini. nawers davurToT ilustracia.
qarT.dawy.(III).4.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).14.
saxli (meri bolqvaZe)
Txzulebis Seqmna 1. xazgasmul sityvebs dausvi kiTxvebi.2. daaxasiaTe:
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).14.qarT.dawy.(III).15.
ase tkbi-lad da-miberdi (giorgi SatberaS-vili)
1. axali weli Cvens ojaxSi.2. Seqmeni ilustracia.
qarT. dawy.(III).1qarT. dawy.(III).3qarT. dawy.(III).9qarT. dawy.(III).15
fifqebi (sainfor-macio)
fifqebis damzadeba
qarT.dawy.(III).2.qarT.dawy.(III).7.qarT. dawy.(III).13.
zamTari leqsi (paolo iaSvili)
leqsis mixedviT aRwereT bunebis Sv-ilTa cxovreba zamTarSi
qarT.dawy.(III).4.qarT.dawy.(III).6.qarT.dawy.(III).14.
maknatuna (sainfor-macio)
naxeT multfilmi maknatuna da SeqmeniT afiSa.
qarT.dawy.(III).2.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).13.
7. z
Rap
ar i
yo...
WinWraqa-(xalxuri zRapari)
1. dawere, rogor moatyua WinWraqam devi.2. sami ram, rac WinWraqas axasiaTebs.3. dasvi sasveni niSnebi.4. Semoxaze andaza, romelic zRapris mTavar saTqmels Seesabameba da imsjele maT Soris kavSirze.
`zRaprebis mejlisi~ gamarTva,afiSis damzadeba
qarT. dawy.(III).2qarT. dawy.(III).3qarT. dawy.(III).7qarT. dawy.(III).10qarT. dawy.(III).13
iyo da ara iyo ra (qeTi dol-iZe)
gviambe CamoTvlili zRapris gmirebidan erT-erTis Tavgadasavali pirveli pir-iT.
qarT.dawy.(III).4.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).14.
kalis ja-riskaci (hans qris-tian an-derseni)
1. daaxasiaTe ori personaJi, romlebmac gansakuTrebuli STabeWdileba datoves Senze.
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).14.
25
8. m
wva
ne p
lan
eta
leqsi (xalxuri)
mousmineT am teqstze Seqmnil xalxur simReras. daamzadeT tyeebis dasacavi abra.
plakatebis Seqmna _ dedamiwa Cveni sax-lia
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).5.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).14.
adgilis deda da mindorT batonis asuli (miTi)
aRwere, Seni azriT, rogor gamoiyure-boda mindorTa batoni an misi asuli.
qarT.dawy.(III).4.qarT.dawy.(III).5.qarT.dawy.(III).13.
bunebis wiaRze (va-Ja-fSave-la)
1. Seni azriT, ras Civian yvavilebi2. ra yofila bunebis wesi da kanoni.
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).13.
Citunias locva (re-vaz inaniS-vili)
ras uambobda Tavis Svilebs Citunia keTili kacis Sesaxeb
qarT. dawy. (I)7qarT. dawy. (I)9qarT. dawy. (I)13qarT. dawy. (I)14
balaxis simRera (guguli togoniZe)
werilis dawera
qarT.dawy.(III).4.qarT.dawy.(III).6.qarT.dawy.(III).14.
tyis mraval-ferovneba (sainfor-macio)
prezentacia1. aRwere, ra SeiZleba moxdes dedami-waze adamianis gaufrTxileblobiT.2. tyis werili adamianebs.
qarT.dawy.(III).2.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).13.
26
9. g
azaf
xul
i*** (n. sux-itaSvili)
Cemi fanjridan danaxuli gazafxuli
yvavi-lebis baRis Seqm-na saklaso oTaxSi
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).14.
gazafx-uli (va-Ja-fSave-la)
1. dasvi xuTi SekiTxva teqstis mixed-viT. gamoiyene kiTxviTi sityvebi: vin, ra, romeli, rogori, sad, ratom.2. kargi ambavi _ cudi ambavi.3. dasvi sasveni niSnebi. Seamowme wignis mixedviT.
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).14.
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).14.
yvavilTa dResaswau-li (sain-formacio)
prezentaciamosawvevis damzadeba
qarT. dawy.(III).7qarT. dawy.(III).10qarT. dawy.(III).15
Svlis nukris naambo-bi (va-Ja-fSave-la)
1. dawere Txzuleba _ dedaCemi2. miuloce dedas dedisdRe.
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).10.
SaSvi (Sio mRvimeli)
1. dawere me-3 pirSi, ras gviyveba SaSvi.2. miuwere teqstidan msgavsi mniSvnelo-bis sityvebi.
qarT.dawy.(III).4.qarT.dawy.(III).6.qarT.dawy.(III).14.
vis mohyavs gazafxu-li (meri bolqvaZe)
1. Seafase kacis saqcieli.2. ra aswavla mTxrobelma Tavis SviliS-vils?3. dawere xuTstriqoniani leqsi gazafx-ulze (briliantis meTodi).4. Seqmeni ilustracia.
qarT.dawy.(III).4.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).14.
10. s
aqar
T. d
awy.
vel
o l
amaz
o
iam ra uTx-ra vardsao (guguli togoniZe)
1. warmoidgine da dawere iisa da vardis dialogi.2. amowere eqimisa da avadmyofis dasaxa-siaTeblad gamoyenebuli sityvebi, rom-lebic pasuxobs kiTxvaze `rogori?”1. eqskursiis Canawerebi instruqciiT.
kalig-rafiuli nimuSebis gamofenaprez-entaciis mowyoba
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).6.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).15.
samSoblo (tariel Wanturia)
eqskursiis STabeWdilebebis Canaweriwerili ucxoel megobars
qarT. dawy.(III).2qarT. dawy.(III).3qarT. dawy.(III).9qarT. dawy.(III).11qarT. dawy.(III).14qarT. dawy.(III).15
yvelaze lamazi (nariman Sa-manaZe)
SegiZliaT moawyoT msoflios dRe – jgufebSi gainawileT qveynebi da war-moadgineT prezentacia.
qarT.dawy.(III).4.qarT.dawy.(III).6.qarT.dawy.(III).14.
qarT. dawy.lis pir-veli mefe farnavazi (sainfor-macio)
1. gamuqebuli sityvebi Secvale msgavsi da sapirispiro mniSvnelobis sityvebiT.
qarT.dawy.(III).2.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).13.qarT.dawy.(III).15.
27
11. w
igne
bis
sam
yar
oS
isalamuras Tavga-dasavali (arCil su-lakauri)
`gayinuli epizodi”1. portreti adamianis garegnobis aRwe-raa2. dauviwyari Sexvedra.
popularu-li wignis gamovlena
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).5.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).10.
patara ufliswu-li (antuan de-sent eg-ziuperi)
reportaJi nebismieri planetidan 1. moZebne da amoiwere, ras niSnavs pa-tara ufliswulisTvis
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).6.qarT.dawy.(III).14.
pepi gr-Zeliwinda (astrid lindgreni)
1. rogor gaicnes pepi bavSvebma (gadmoe-ci Seni sityvebiT)2. ra momwons pepiSi
qarT. dawy.(III).3qarT. dawy.(III).9qarT. dawy.(III).13
rogor daiwera pepi gr-Zeliwinda (sainfor-macio)
2. wakiTxulidan yvelaze mkafiod dama-maxsovrda3. amowere ricxviTi saxelebi da dausvi kiTxva.
qarT.dawy.(III).2.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).13.
12. d
idi
Tam
aSis
dR
e
mindori (moTxroba, revaz inan-iSvili)
moiZie informacia sasmeli wylis Ses-axeb da imsjele werilobiT, ramdenad mniSvnelovania adamianisaTvis sufTa garemo.
axali TamaSis Seqmna
qarT.dawy.(III).3.qarT.dawy.(III).7.qarT.dawy.(III).14.
alisa-qa-risa (jani rodari)
teqstis gansxvavebuli gagrZelebis Se-qmna 1. warmoidgine, rom megobrebs ac-nob alisas. rogor waradgendi mas?2. gaakeTe gamafrTxilebeli warwerebi alisasaTvis, rom ar daikargos
qarT.dawy.(III).5.qarT.dawy.(III).8.qarT.dawy.(III).10.qarT.dawy.(III).14.
axlad gaCenili qveynis am-bebi (moTx-roba, naira gelaSvili)
1. sad gaiparnen varskvlavebi-gadmoeci ambavi.2. moigone ambavi, romelsac daiwyeb si-tyviT `netav”
qarT. dawy.(III).2qarT. dawy.(III).3qarT. dawy.(III).7qarT. dawy.(III).8qarT. dawy.(III).13qarT. dawy.(III).14
28
7. moswavleze orientirebuli swavlebis ZiriTadi strategiebi
mocemuli saxelmZRvanelo da maswavleblis wigni sam ZiriTad mizans isaxavs:
• maswavleblebma SeZlon kiTxvisa da weris swavleba dabalansebuli da in-tegrirebuli midgomiT;
• maswavleblebma SeZlon sxvadasxva tipis teqstis gageba-gaazrebaze ori-entirebuli mravalferovani, inovaciuri meTodebisa da resursebis gamoy-eneba saswavlo procesSi;
• maswavleblebma SeZlon diferencirebulad swavleba diagnostikuri da saklaso ganmaviTarebeli Sefasebis gamoyenebiT.
SemoTavazebuli saxelmZRvanelo (kompleqti) agebulia swavlebis konstruq-tivistul modelze, rac gulisxmobs Semdegi etapebis gavlas nebismieri Temis Seswavlisas:
Semzadeba codnis konstruireba ganmtkiceba-gaRrmaveba
winare gamocdi-lebis gaaqtiureba;
Sesaswavli sakiTx-is/Temis/problemis wardgena;
interesis aRZvra da molodinebis ga-mowveva;
arsebuli codnis gadamowmeba;
swavlis strate-giebis modelireba.
informaciis miReba da damuSaveba swav-lis strategiebis (SekiTxvebis dasma, pasuxebis Zieba, Se-jameba, kavSirebis damyareba, vizuali-zeba da sxv.) gamoy-enebiT;
bundovani Sinaarsis axsna-ganmarteba;
gageba-gaazrebis monitoringi.
axali codnis siRrmi-seulad gaazreba-gan-mtkiceba;
axali codnis, unare-bis integrireba da gamoyeneba sxvadasxva konteqstSi (mraval-ferovani davalebebis Sesrulebisas);
swavlis procesisa da Sedegebis Sefaseba.
29
8. sagnis swavlebisa da davalebebis Sesrulebisas gasaTvaliswinebeli samizne
asakis Taviseburebebi
bavSvi Tvlis, rom marcxis mizezi SeiZleba iyos misi pirovnuli maxasiaTe-blebi. amiT aixsneba is faqti, rom codnis Sefaseba aRiqmeba bavSvis mier, ro-gorc misi pirovnebis Sefaseba.
8-9 wlis bavSvis survilia, moewonos sxva adamianebs, iyos `kargi~. qcevis av-kargianoba fasdeba imis ixedviT, ras ityvian masze sxvebi. bavSvi cdilobs ise moiqces, rom misTvis mniSvnelovani adamianebisgan Seqeba da mxardaWera daimsaxuros (mSoblebi, maswavleblebi, megobrebi). iwyebs `kargis~ da „cudis“ Sesaxeb sakuTari warmodgenebis formirebas. cdilobs sxvebis TvalSi kargi ga-moCndes, iyos `kargi biWi~ an `kargi gogo~. am asakSi bavSvisTvis gansakuTrebiT mniSvnelovania ufrosis magaliTi.
am asakSi bavSvebi iyeneben dajgufebis teqnikas. magaliTad, vTqvaT gvWirde-ba 6 cifris damaxsovreba _ 3, 5, 4, 8, 7 da 1. maTi advilad damaxsovrebis mizniT, SeiZleba isini 3 jgufad (35-48-71) an 2 jgufad (354-871) davanawiloT. infor-maciis damaxsovrebaze gavlenas axdens nawilebis raodenoba da ara moculoba. aseve SeiZleba davajgufoT msgavsi obieqtebi. magaliTad, xili da bostneuli. 5-6 wlis bavSvma SeiZleba spontanurad gamoiyenos es teqnika, magram bolomde ver acnobierebs (ver xedavs sargebels), Tu rogor SeiZleba misi gamoyeneba. msgavs mdgomareobas SeiZleba adgili hqondes 8-9 wlis bavSvebTanac da mo-zardebTanac. masalis damaxsovrebisTvis 8-10 wlis asakis bavSvebi aqtiurad iyeneben gameorebis teqnikas, Tu manamade naxatis aRwerisas bavSvi asaxelebda naxatze gamosaxul obieqtebs, axla mas SeuZlia interpretaciac.
swavlebis Sedegad aRqma xdeba analizuri, is iZens organizebuli da-kvirvebis xasiaTs. maswavlebelma unda aswavlos bavSvs obieqtis arsebiTi niSnebis, sagnebisa da movlenebis Tvisebebis gamovlena. erT-erTi efeqturi meTodi aRqmis ganviTarebis aris Sedareba. amitom umcrosi saskolo asakis bavSvebis swavlebisas gakveTilze didi dro unda daeTmos sagnebze praq-tikul moqmedebas da TvalsaCino masalaze muSaobas.nebismieri yuradRebis ganviTarebisTvis saWiroa `axlo~ motivaciis gamoyeneba, esaa: maswavlebli Seqeba, Sefaseba, davalebis kargad Sesruleba.bavSvebi iwyeben sakuTari yur-adRebis marTvas. umcros saskolo asakSi pedagogma unda imuSaos verbaluri da logikuri logikuri damaxsovrebis ganviTarebaze anu simboluri mex-sierebis ganviTarebaze.
umcros saskolo asakSi swavlis wamyvani motivia _ maRali Sefasebis miReba. maRali Sefaseba patara moswavlisTvis aris emociuri keTildReobis, siamayis gancdis, sakuTari Zalebis rwmenis wyaro. amasTanave, vxvdebiT swavlis sxva mo-tivebsac. Sinagani motivebi: SemecnebiTi motivi _ codnis miRebis survili; so-cialuri motivi _ surs, rom iyos ganaTlebuli; miaRwios warmatebas, prestiJs; iyos sazogado ebisTvis sasargeblo.
30
garegani motivi _ swavlobs kargad, imisTvis, rom miiRos ara codna, aramed jildo. am asakSi yalibdeba is pirovnuli Tvisebebi, romlebic Semdeg, mozard-obis asakSi gamovlindeba.
pirvel rigSi es aris miRwevis motivacia. romelic viTardeba umcros sasko-lo asakSi da mozardobaSi Tavs iCens, rogorc pirovnuli maxasiaTebeli.
warmatebis miRwevisTvis bavSvebi xelmZRvaneloben 2 motiviT. esaa: war-matebis miRwevis motivi da marcxis Tavidan acilebis motivi.
pirovnebis srulyofili ganviTarebisTvis aucilebelia kompetenturobis grZnobis Camoyalibeba, swavla aris umcrosi saskolo asakis bavSvis ZiriTadi saqmianoba da Tu, bavSvi aq Tavs Tvlis arakompetenturad, misi pirovnuli gan-viTareba mniSvnelovnad ziandeba.