163

หนวยท 7

งบกระแสเงนสด (Statement of Cash Flows)

เนอหา 1. งบกระแสเงนสด 2. การค านวณกระแสเงนสดจากการด าเนนงาน 3. วธการจดท างบกระแสเงนสด

สาระส าคญ งบกระแสเงนสด เปนรายงานทางการเงนทจดท าขน เพอแสดงถงแหลงทมาและแหลงทใชไปของเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดในระหวางงวดบญช โดยจ าแนกเปน 3 กจกรรม ไดแก กจกรรมด าเนนงาน กจกรรมลงทนและกจกรรมจดหาเงน การไดมาและใชไปของเงนสดสวนทส าคญคอ การไดมาหรอใชไปของเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน การจดท างบกระแสเงนสดสามารถจดท าได 2 รปแบบ คอ วธทางตรงและวธทางออม โดยทง 2 วธจะแตกตางกนเฉพาะในสวนของกระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน

จดประสงคเชงพฤตกรรม

1. อธบายความหมายของงบกระแสเงนสดได 2. บอกวตถประสงคของงบกระแสเงนสดได 3. อธบายองคประกอบของงบกระแสเงนสดได 4. อธบายรปแบบของงบกระแสเงนสดได 5. ค านวณกระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงานไดอยางถกตอง 6. ค านวณกระแสเงนสดจากกจกรรมการลงทนไดอยางถกตอง 7. ค านวณกระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงนไดอยางถกตอง 8. บอกขอมลทใชในการจดท างบกระแสเงนสดได 9. อธบายขนตอนในการจดท างบกระแสเงนสดได 10. จดท างบกระแสเงนสดไดอยางถกตอง

164

แบบทดสอบกอนเรยน หนวยท 7

งบกระแสเงนสด(Statement of Cash Flows)

จงเลอกค าตอบทถกทสดเพยงขอเดยว 1. งบกระแสเงนสด หมายถงขอใด

ก. งบแสดงรายการเงนสด และรายการไมใชเงนสด ข. งบแสดงแหลงทมา และใชไปของเงนสดเทานน ค. งบแสดงแหลงทมา และใชไปของเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด ง. งบแสดงรายละเอยดของงบกระแสเงนสดในงวดเวลาหนง

2. ขอใดคอ วตถประสงคของงบกระแสเงนสด ก. เพอค านวณหาเงนสดสทธ ข. เพอหาสาเหตความแตกตางระหวางก าไรสทธ กบเงนสดสทธ ค. เพอแยกรายการทเปนเงนสด และไมเปนเงนสด ง. เพอค านวณหาก าไรสทธทเปนตวเงน

3. องคประกอบของงบกระแสเงนสด คอขอใด ก. แหลงทมาของเงนสด แหลงทใชไปของเงนสด ข. แหลงทมาของเงนสด แหลงทใชไปของเงนสด ค. กจกรรมด าเนนงาน กจกรรมลงทน กจกรรมการจดหาเงน ง. วธทางตรง และวธทางออม

4. การวเคราะหรายการในงบแสดงฐานะการเงน แบงรายการออกเปน 2 ประเภท อะไรบาง ก. เงนสดไดมา และเงนสดใชไป ข. รายการเงนสด และรายการทไมใชเงนสด ค. รายการหมนเวยน และรายการไมหมนเวยน ง. สนทรพย และ หนสนและสวนของผถอหน

5. บรษท ธนา จ ากด มขอมลบางสวนเกยวกบการด าเนนงาน ดงน

ก าไรสทธ 60,000 บาท

ก าไรจากการจ าหนายสนทรพย 3,000 บาท

คาเสอมราคา 5,000 บาท

165

สทธบตรตดบญช 4,000 บาท

กระแสเงนสด จากกจกรรมด าเนนงาน คอขอใด ก. 60,000 บาท ข. 63,000 บาท ค. 66,000 บาท ง. 69,000 บาท

ตอไปนเปนรายการบางสวนในงบแสดงฐานะการเงน ของบรษท ชวลต จ ากด ณ วนท 31 ธนวาคม 2550 และ 2551

2550 2551

อปกรณส านกงาน 165,000 287,000

คาเสอมราคาสะสม-อปกรณส านกงาน 66,000 70,800

ก าไรสะสม 52,300 78,112

ขอมลเพมเตม ก าไรสทธประจ าป 57,000 บาท ระหวางปกจการไดขายอปกรณส านกงานราคาทน

48,000 บาท มคาเสอมราคาสะสมจนถงวนทขาย 19,200 บาท โดยขายไปในราคาต ากวาราคาตามบญช 1,800 บาท ใหตอบค าถามในขอ 6–9

6. เงนสดไดมาจากการขายอปกรณส านกงาน เทาใด ก. 48,000 บาท ข. 28,800 บาท ค. 27,000 บาท ง. 30,600 บาท

7. อปกรณส านกงานมคาเสอมราคาประจ าปเทาใด ก. 4,800 บาท ข. 24,000 บาท ค. 19,200 บาท ง. 3,000 บาท

166

8. ระหวางปมการซออปกรณส านกงานเพมเตม เทาใด ก. 170,000 บาท ข. 150,800 บาท ค. 149,000 บาท ง. 152,600 บาท

9. กจการจายเงนปนผลประจ าปเทาใด ก. 57,000 บาท ข. 75,500 บาท ค. 25,812 บาท ง. 31,188 บาท

10. เงนลงทนระยะยาว จดเปนกจกรรรมการเงนใด ก. กจกรรมด าเนนงาน ข. กจกรรมลงทน ค. กจกรรมจดหาเงน ง. ถกทงขอ ก และขอ ข

167

1. งบกระแสเงนสด (Cash Flow Statement) 1.1 ความหมายของงบกระแสเงนสด

กชกร เฉลมกาญจนา (2552:287) ไดใหความหมาย ของงบกระแสเงนสดไววา “งบกระแสเงนสด คอ รายงานการเงนทแสดงแหลงทไดมา และแหลงทใชไปของเงนสดในระหวางงวดบญชทก าลงพจารณา ซงแสดงวากจการไดเงนสดมาจากแหลงใด และใชเงนสดนนไปอยางไรผลตางของ เงนสดทไดมาทงหมดกบเงนสดทใชไปทงหมดตลอดงวดบญช จะตองเทากบเงนสดทเพมขนหรอลดลงในงวดบญชนน ๆ”

สมเดช โรจนครเสถยร และคณะ (2552 :266) ไดใหความหมายของงบกระแสเงนสดไววา “งบกระแสเงนสด หมายถง งบแสดงการเปลยนแปลงของเงนสดทกจการไดมา และใชไปในรอบระยะเวลาบญชหนงของกจการ ซงเปนการแสดงใหทราบถงการเปลยนแปลงในเงนสด หรอเงนสดในมอ เงนฝากธนาคาร หรอเงนลงทนระยะสนทสามารถใหผลตอบแทนเปนเงนสดไดทนท หรอทนตอเหตการณซงมสภาพคลองสง”

เฉลมขวญ ครธบญยงค (2554:184) ไดใหความหมายของงบกระแสเงนสดไววา “งบกระแสเงนสด (Statement of Cash Flows) งบการเงนทแสดงใหเหนถงรายละเอยดของการเปลยนแปลงหรอการเคลอนไหวของกระแสเงนสดจากกจกรรมตาง ๆ ภายในองคกรธรกจ กลาวคอ กจกรรมด าเนนงาน กจกรรมลงทน และกจกรรมการจดหาเงนทนในชวงระยะเวลาบญชหนง ๆ เปนการแสดงถงการเปลยนแปลงในเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดของธรกจ”

จากความหมายขางตนสรปไดวา “งบกระแสเงนสด (Cash flow Statement) หมายถง งบแสดงถงแหลงทมาและใชไปของเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดของกจการระหวางงวดเวลาหนง โดยแสดงการเคลอนไหวของกระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน กจกรรมลงทน และกจกรรมจดหาเงน โดยผลตางของเงนสดไดมาและเงนสดใชไป คอ ยอดเงนสดทเพมขนหรอลดลงในงวดบญชนน”

เงนสด (Cash) ในการจดท างบกระแสเงนสด หมายถง เงนสดในมอและเงนฝากธนาคารทตองจายคนเมอทวงถาม

รายการเทยบเทาเงนสด (Cash Equivalents) หมายถง เงนลงทนระยะสนทมสภาพคลองสง ซงพรอมทจะเปลยนเปนเงนสดในจ านวนททราบได และมความเสยงตอการเปลยนแปลงในมลคานอยหรอไมมนยส าคญ เชน ตวเงนคลง หลกทรพยในความตองการของตลาด และตวแลกเงน เปนตน

168

กระแสเงนสด หมายถง การเขาและออกของเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด

งบกระแสเงนสดมบทบาทส าคญในเรองการวเคราะหงบการเงนเปนอยางมาก โดยเฉพาะในปจจบน ภายใตสภาวะแวดลอมทางสงคม เศรษฐกจ ทมความไมแนนอน และมการแขงขนทางการคาสงมาก การทกจการมสภาพคลอง (Liquidity) เปนชองทางสรางโอกาสทางการเงนไดดชองทางหนง

งบก าไรขาดทนและงบแสดงฐานะการเงน เปนงบการเงนหลกของผใชงบการเงนซงไมไดแสดงความเคลอนไหวของตวเลข หากมการจดท างบกระแสเงนสดประกอบเขาไปดวย จะท าใหสามารถประเมนสภาพคลองและความสามารถในการช าระหนได หรออาจกลาวไดวาท าใหมองเหนภาพไดชดเจนถงความเคลอนไหวทางการเงนทเกดขน นอกจากนการศกษางบกระแสเงนสดจะท าใหผใชงบสามารถประเมนภาพความเคลอนไหวในโครงสรางทางการเงนทเกดขนในอนาคต

ความสมพนธระหวางงบก าไรขาดทน งบแสดงฐานะการเงนและงบกระแสเงนสด แสดงได ดงภาพตอไปน

ทมา : Introduction Financial Accounting โดย Charies T.Horngren . Gary L.Sundem และ John A. Elliott หนา 397)

โดยงบแสดงฐานะการเงนเปนรายงานทแสดงฐานะ (Status) ณ เวลาใด เวลาหนง สวน งบก าไรขาดทนและงบกระแสเงนสดเปนรายงานทแสดงผลการปฏบตงาน (Performance) ในชวงเวลาหนง โดยงบก าไรขาดทนและงบกระแสเงนสด จะอธบายการเปลยนแปลงของงบแสดงฐานะการเงน

งบแสดงฐานะการเงน ณ 1 มกราคม 25x1

งบแสดงฐานะการเงน ณ 31 ธนวาคม 25x1

งบก าไรขาดทน

งบกระแสเงนสด

169

1.2 วตถประสงคของงบกระแสเงนสด

การจดท างบกระแสเงนสดมวตถประสงคเพอใหผใชงบการเงนทราบถง 1. แหลงทมาและใชไปของเงนสดในรอบระยะเวลาบญชทผานมา 2. กจการจะมการะแสเงนสดเพยงพอทจะน ามาใชในการด าเนนงานหรอไม 3. กจการจะมความสามารถในการช าระหนตามภาระผกพนทเกดขนหรอไม 4. กจการควรทจะกเงนมาเพอลงทนมากนอยเพยงใด 5. กจการมความสามารถทจะจายเงนปนผลตามปกตหรอไม 6. ท าไมก าไรสทธถงแตกตางกบกระแสเงนสดสทธ

1.3 องคประกอบของงบกระแสเงนสด

งบกระแสเงนสดจะประกอบดวยกระแสเงนสด 2 สวน คอ แหลงทมาของเงนสด (Source of Cash) และแหลงใชไปของเงนสด (Uses of Cash) และในการจดท างบกระแสเงนสดตามมาตรฐานการการบญชฉบบท 7 (ปรบปรง 2552) จะตองประกอบดวย 3 กจกรรม คอ กจกรรมด าเนนงาน กจกรรมลงทน และกจกรรมจดหาเงน

1. กระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน (Cash Flow from Operating Activities)หมายถง กระแสเงนสดเขาและออกจากกจกรรมหลกทกอใหเกดรายไดของกจการ และกจกรรมอนทไมใชกจกรรมลงทนและกจกรรมจดหาเงน

แหลงทมาหรอกระแสเงนสดรบจากการด าเนนงานประกอบดวย - ขายสนคาหรอใหบรการ - ขายหลกทรพยเพอซอขายหรอเพอคา - รายไดคาสทธ คาธรรมเนยม คานายหนา และรายไดอน ๆ - ดอกเบยรบ - เงนปนผลรบ แหลงใชไปหรอกระแสเงนสดจายจากการด าเนนงานประกอบดวย - จายช าระคาซอสนคาและบรการ - ซอหลกทรพยเพอขายหรอเพอคา - จายเงนเดอน คาแรง - จายคาประกนภย คาสาธารณปโภค คาเชา หรอคาใชจายในการด าเนนงาน - จายดอกเบย - จายคาภาษ

170

2. กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน (Cash Flow from Investing Activities) หมายถง กจกรรมทกอใหเกดกระแสเงนจากการไดมาและจ าหนายสนทรพยระยะยาว และเงนลงทนอน ซงไมรวมอยในรายการเทยบเทาเงนสด

แหลงทมาหรอกระแสเงนสดรบจากกจกรรมลงทนประกอบดวย - การขาย ทดน อาคาร และอปกรณ - จากการขายเงนลงทนระยะยาว เชน หนทน หนก และพนธบตร เปนตน - การขายสนทรพยไมมตวตนและสนทรพยระยะยาวอน - การขายตราสารทนหรอตราสารหนของกจการอน และสวนไดเสยในกจการรวมคา

(นอกเหนอจากทตราสารทจดเปนรายการเทยบเทาเงนสดหรอทถอไวเพอคา) - เงนสดรบช าระคนจากเงนจายลวงหนาและเงนใหกยมแกบคคลอน (นอกเหนอจากเงน

จายลวงหนาและเงนใหกยมโดยสถาบนการเงน) แหลงใชไปหรอกระแสเงนสดจายจากกจกรรมลงทนประกอบดวย - การซอ ทดน อาคาร และอปกรณ - การซอเงนลงทนระยะยาว เชน หนทน หนก และพนธบตร เปนตน - การซอสนทรพยไมมตวตนและสนทรพยระยะยาวอน - เงนสดจายลวงหนาและเงนใหกยมแกบคคลอน (นอกเหนอจากเงนจายลวงหนาและเงน

ใหกยมโดยสถาบนการเงน)

3. กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน (Cash Flow from Financing Activities) หมายถง กจกรรมทมผลใหเกดการเปลยนแปลงในขนาด และองคประกอบของสวนของเจาของและสวนของการกยมของกจการ

แหลงทมาหรอกระแสเงนสดรบจากกจกรรมจดหาเงนประกอบดวย - การออกหนทน - การออกหนก เงนใหกยม ตวเงน พนธบตร การจ านอง และเงนกยมระยะสน หรอระยะ

ยาวอน แหลงใชไปหรอกระแสเงนสดจายจากกจกรรมจดหาเงนประกอบดวย - ซอหรอไถถอนหนทน - จายเงนปนผล - จายช าระเงนกยม

171

จากความหมายของกระแสเงนสดใน 3 กจกรรมดงกลาวขางตน ในสวนของดอกเบยและ เงนปนผล จดอยในกจกรรมใด ในเรองนสภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ ไดน าเสนอในมาตรฐานการบญช ฉบบท 7 (ปรบปรง 2552) ไวดงน

“31. กจการตองเปดเผยกระแสเงนสดรบ และกระแสเงนสดจายส าหรบดอกเบยและเงน ปนผลแยกเปนรายการตางหาก และตองจดประเภทแตละรายการเขาเปนกจกรรมด าเนนงาน กจกรรมลงทน หรอกจกรรมจดหาเงนในแตละงวดโดยสม าเสมอ

32. จ านวนเงนของดอกเบยทจายทงหมด ในระหวางงวดจะตองถกเปดเผยในงบกระแสเงนสด ไมวารายการดงกลาวไดรบรเปนคาใชจายในก าไรขาดทน หรอ ตงขนเปนทนของสนทรพยตามทก าหนดไวในมาตรฐานการบญช ฉบบท 23 (ปรบปรง 2552) เรองตนทนการกยม

33. ดอกเบยจาย ดอกเบยรบ และเงนปนผลรบ มกจดเปนกระแสเงนสดจากการด าเนนงานของสถาบนการเงน อยางไรกตาม ยงไมมขอยตในการจดประเภทของกระแสเงนสดจากรายการดงกลาวส าหรบกจการประเภทอน ดอกเบยจาย ดอกเบยรบ และเงนปนผลรบ อาจจดเปนกระแสเงนสดจากการด าเนนงาน เนองจากเปนรายการทน ามาค านวณก าไรหรอขาดทน หรออกวธหนงเหนวาดอกเบยจายและดอกเบยรบและเงนปนผลรบ อาจจดเปนกระแสเงนสดจากการจดหาเงน และกระแสเงนสดจากการลงทน ตามล าดบ เนองจากรายการดงกลาวเปนตนทนของการจดหาทรพยากรทางการเงน หรอเปนผลตอบแทนจากการลงทน

34. เงนปนผลจายอาจจดเปนกระแสเงนสดจากการจดหาเงน เนองจากเปนตนทนของการจดหาทรพยากรทางการเงน อกวธหนงเหนวา เงนปนผลจายอาจจดเปนองคประกอบหนงของกระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน ทงน เพอชวยผใชงบการเงนในการพจารณาความสามารถของกจการในการจายเงนปนผลจากกระแสเงนสดจากการด าเนนงาน

2. รปแบบของงบกระแสเงนสด

งบกระแสเงนสดม 2 รปแบบ คอ

2.1 วธทางตรง (Direct Method) เปนวธทจะแสดงเงนสดรบและเงนสดจายจากกจกรรมด าเนนงานตาง ๆ เชน เงนสดรบจากการขายสนคา เงนสดจายคาซอสนคา เงนสดจายในคาใชจายการด าเนนงาน ดอกเบยจายและคาภาษเงนได เปนตน

2.2 วธทางออม (Indirect Method) เปนวธการแสดงกระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน โดยใชก าไรสทธหรอขาดทนสทธทท าไดในปนน แลวปรบดวยผลกระทบของรายการทไมเกยวกบ เงนสด หรอไมกระทบตอเงนสด เชน คาเสอมราคา ก าไรขาดทนจากการขายสนทรพยและผลกระทบ

172

จากการเปลยนแปลงในสนทรพยหมนเวยนและหนสนหมนเวยน ทเกยวของกบกจกรรมด าเนนงานของกจการความแตกตางของ 2 รปแบบอยทกจกรรมด าเนนงานเทานน ดงน

วธทางตรง (Direct Method)

บรษท………………………….จ ากด

งบกระแสเงนสด ส าหรบป สนสดวนท …………………………

หนวย:พนบาท กระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน: เงนสดรบจากลกคา xxx เงนสดรบจากรายไดอน ๆ xxx เงนสดจายเจาหน (xxx) เงนสดจายคาใชจายในการด าเนนงานตาง ๆ (xxx) เงนสดจายคาดอกเบย (xxx) เงนสดจายคาภาษเงนได (xxx) กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมด าเนนงาน xxx กระแสเงนสดจากกจกรรมการลงทน: เงนสดรบจากการขายสนทรพยถาวร xxx เงนสดรบจากการขายเงนลงทนตาง ๆ xxx เงนสดจายซอสนทรพยถาวร (xxx) เงนสดจายซอเงนลงทนตาง ๆ (xxx) กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมการลงทน xxx กระแสเงนสดจากกจกรรมการจดหาเงนทน: เงนสดรบจากการออกหนทน xxx เงนสดรบจากการกยมระยะยาว xxx เงนสดจายปนผล (xxx) เงนสดจายช าระหน (xxx) กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมการจดหาเงนทน xxx เงนสดสทธเพมขน (ลดลง) xxx บวก เงนสดตนงวด xxx เงนสดคงเหลอปลายงวด xxx

173

วธทางออม (Indirect Method)

บรษท…………………………..จ ากด งบกระแสเงนสด

ส าหรบป สนสดวนท…………………………………. หนวย : บาท กระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน: ก าไรสทธ xxx บวก(หก)รายการทไมกระทบเงนสดและไมเกยวของกบการด าเนนงาน: คาเสอมราคา xxx รายการตดจาย xxx ก าไรจากการขายสนทรพยไมหมนเวยน (xxx) ขาดทนจากการขายสนทรพยไมหมนเวยน xxx บวก(หก)การเปลยนแปลงในสนทรพยหมนเวยนและหนสนหมนเวยน ทเกยวของกบการด าเนนงาน สนทรพยหมนเวยนลดลง xxx สนทรพยหมนเวยนเพมขน (xxx) หนสนหมนเวยนเพมขน xxx หนสนหมนเวยนลดลง (xxx) กระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน xxx กระแสเงนสดจากกจกรรมการลงทน: เงนสดรบจากการขายสนทรพยถาวร xxx เงนสดรบจากการขายเงนลงทนตาง ๆ xxx เงนสดจายซอสนทรพยถาวร (xxx) เงนสดจายซอเงนลงทนตาง ๆ (xxx) กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมการลงทน xxx กระแสเงนสดจากกจกรรมการจดหาเงนทน: เงนสดรบจากการออกหน xxx เงนสดรบจากการกยมระยะยาว xxx เงนสดจายเงนปนผล (xxx) เงนสดจายช าระหน (xxx) กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมการจดหาเงนทน xxx เงนสดสทธเพมขน (ลดลง) xxx บวก เงนสดตนงวด xxx เงนสดคงเหลอปลายงวด xxx

174

เงนสดรบจากลกคา = ยอดขาย + ลกหนตนงวด – ลกหนปลายงวด

เงนสดรบจากลกคา = ยอดขาย + ลกหนลดลง

3. การค านวณกระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน

3.1 วธทางตรง

งบก าไรขาดทนทจดท าขนเปนขอมลทางการเงนระบบคงคาง (Accrual Basis) กลาวคอ ยอดขายจะประกอบดวย ขายเปนเงนสดและขายเปนเงนเชอ คาใชจายตาง ๆ ประกอบดวย คาใชจายทจายเปนเงนสดและไดพจารณาคาใชจายคางจาย และ/หรอคาใชจายลวงหนาในสวนทเกยวของดวย นอกจากนนในงบก าไรขาดทนยงแสดงคาใชจายทไมไดจายเปนเงนสด เชน คาเสอมราคา หนสงสยจะสญ คานยม คาสทธบตร ตลอดจนรายไดและคาใชจายอนทไมเกยวของกบการด าเนนปกตของกจการ เชน ก าไรขาดทนจากการขายเครองจกร ขาดทนจากอคคภย เงนปนผลรบ เปนตน

ดงนน การค านวณเงนสดจากลกคา พจารณาจากยอดขายในงบก าไรขาดทน ประกอบกบลกหนทเพมขน หรอลดลงในงบแสดงฐานะการเงน ดงน

1. เงนสดรบจากลกคา หรอเงนสดรบจากการขาย พจารณายอดขายในงบก าไรขาดทน ประกอบกบลกหนทเพมขนหรอลดลงในงบแสดงฐานะการเงน ดงน

รายการ งวดทเกดกจกรรมการขาย

รอบบญช ทไดรบเงนสด

ยอดขาย งวดปจจบน

การปรบปรง

ลกหนตนงวด งวดกอน งวดปจจบน ไมปรากฏ บวก

ลกหนปลายงวด งวดปจจบน งวดตอไป ปรากฏ หก

(หมายเหต : กรณทมรายการตวเงนรบใหพจารณาหลกเกณฑเดยวกบลกหน)

จากขอมลขางตนสามารถสรปการค านวณหาเงนสดรบจากลกคา ไดดงน

กรณไมมการตดลกหนเปนหนสญ

หรอ

175

เงนสดรบจากลกคา = ยอดขาย - ลกหนปลายงวด + ลกหนตนงวด

เงนสดรบจากลกคา = ยอดขาย – (ลกหนปลายงวด – ลกหนตนงวด)

เงนสดรบจากลกคา = ยอดขาย – ลกหนเพมขน

หรอ

หรอ

หรอ

นอกจากนการค านวณเงนสดรบจากลกคา อาจพจารณาจากบญชแยกประเภททวไปทเกยวของดงน

(1) ขายสนคาเปนเงนสด การบนทกบญช คอ เดบต เงนสด เครดต ขายสนคา

(2) ขายสนคาเปนเงนเชอ การบนทกบญช คอ เดบต ลกหน เครดต ขายสนคา

(3) รบช าระหนจากลกหน การบนทกบญช คอ เดบต เงนสด เครดต ลกหน

การค านวณเงนสดรบจากการขายพจารณาจากบญชแยกประเภททวไป เงนสด คอ

ยอดขายเงนสด (1) + รบช าระจากลกหน (2)

หรอ (ยอดขาย – ขายเชอ) + รบช าระจากลกหน

หรอ ยอดขาย – (ขายเชอ – รบช าระจากลกหน)

หรอ ยอดขาย – ลกหนทเพมขน

เงนสด

(1) ขาย xx (3)ลกหน xx

ลกหน

ย /ม xx เงนสด xx (3) ขาย xx ย/ป xx

ขายสนคา

เงนสด xx (1) ลกหน xx (2) (2)

176

หรอ ยอดขาย + ลกหนทลดลง

กรณมการตดหนสญ

หากในระหวางงวดบญชกจการมการตดจ าหนายลกหนเปนหนสญ หมายความวาลกหนทลดลงระหวางงวดไมไดเนองจากการรบช าระหนเพยงอยางเดยว แตสวนหนงของลกหนทลดลงกจการไมไดรบเงนสด ซงกคอ ลกหนสวนทกจการตดเปนหนสญนนเอง ดงนน การค านวณเงนสดรบจากลกคา คอ

หรอ

หรอ

หรอ

หรอ

นอกจากนการค านวณเงนสดรบจากลกคา อาจพจารณาจากบญชแยกประเภททวไปทเกยวของดงน

เงนสดรบจากลกคา = ยอดขาย + ลกหนตนงวด – ลกหนปลายงวด – ลกหนทตดเปนหนสญ

เงนสดรบจากลกคา = ยอดขาย + ลกหนลดลง – ลกหนทตดเปนหนสญ

เงนสดรบจากลกคา = ยอดขาย - ลกหนปลายงวด + ลกหนตนงวด – ลกหนทตดเปนหนสญ

เงนสดรบจากลกคา = ยอดขาย – (ลกหนปลายงวด – ลกหนตนงวด) – ลกหนทตดเปนหนสญ

เงนสดรบจากลกคา = ยอดขาย - ลกหนเพมขน – ลกหนทตดเปนหนสญ

เงนสด

(1) ขาย xx (3) ลกหน xx

ลกหน

ย /ม xx เงนสด xx (3) (2) ขาย xx ย/ป xx (4)

ขายสนคา

เงนสด xx (1) ลกหน xx (2)

คาเผอหนสงสยจะสญ

ลกหน xx ย/ม xx ย/ป xx หนสงสยจะสญ xx (4)

177

(1) ขายสนคาเปนเงนสด การบนทกบญช คอ เดบต เงนสด เครดต ขายสนคา

(2) ขายสนคาเปนเงนเชอ การบนทกบญช คอ เดบต ลกหน เครดต ขายสนคา

(3) รบช าระจากลกหน การบนทกบญช คอ เดบต เงนสด เครดต ลกหน

(4) ตดลกหนเปนหนสญ การบนทกบญช คอ เดบต คาเผอหนสงสยจะสญ เครดต ลกหน

การค านวณเงนสดรบจากการขายพจารณาจากบญชแยกประเภททวไปเงนสด คอ

ยอดขายสด(1) + รบช าระจากลกหน (2)

หรอ (ยอดขาย – ขายเชอ) + รบช าระหนจากลกหน

หรอ ยอดขาย – (ขายเชอ – รบช าระหนจากลกหน)

หรอ ยอดขาย – (ลกหนทเพมขน + ตดลกหนเปนหนสญ)

หรอ ยอดขาย – ลกหนทเพมขน - ตดลกหนเปนหนสญ

หรอ ยอดขาย + ลกหนทลดลง – ตดลกหนเปนหนสญ

ลกหนทตดเปนหนสญสามารถค านวณไดโดยการเปรยบเทยบบญชหนสงสยจะสญในงบก าไรขาดทนกบบญชคาเผอหนสงสยจะสญในงบแสดงฐานะการเงน ถา

- บญชคาเผอหนสงสยจะสญจะเทากบหนสงสยจะสญ แสดงวาไมมการตดลกหนเปนหนสญ

- บญชคาเผอหนสงสยจะสญไมเทากบหนสงสยจะสญ แสดงวามการตดลกหนเปนหนสญเทากบผลตางทเปรยบเทยบได

สรป การค านวณเงนสดรบลกคาหรอเงนสดรบจากการขาย

ยอดขายสนคา xx

บวก(หก) ลกหน/ตวเงนรบลดลง(เพมขน) xx

หก ตดลกหนเปนหนสญ xx

เงนสดรบจากลกคา xx

178

2. เงนสดจายคาใชจาย พจารณาดวยหลกเกณฑเดยวกนกบเงนสดรบจากลกคา กลาวคอใหน ารายการงบแสดงฐานะการเงนทเกยวของกบคาใชจายนน ๆ เชน คาใชจายลวงหนา (สนทรพย) คาใชจายคางจาย (หนสน) มาพจารณาประกอบดวย

ในทนจะพจารณาคาใชจายของกจการเปน 2 สวนใหญ ๆ คอ ตนทนสนคาทขายและคาใชจายในการด าเนนงาน ดงน

ตนทนสนคาทขาย

ตนทนขาย จดเปนคาใชจายซงประกอบดวยสนคาตนงวด ซอ (สทธ) สนคาคงเหลอปลายงวด การค านวณตนทนสนคาทขาย คอ

ตนทนสนคาทขาย = สนคาคงเหลอตนงวด + ซอสทธ – สนคาคงเหลอปลายงวด

ดงนน ซอสทธ = ตนทนสนคาทขาย – สนคาคงเหลอตนงวด + สนคาคงเหลอปลายงวด

เนองจากยอดซอสทธในงบก าไรขาดทนเปนยอดซอสดและซอเชอ ดงนนการค านวณหาเงนสดทจายการซอสนคาจงตองพจารณาเจาหนในงบแสดงฐานะการเงนประกอบดวย ดงน

รายการ งวดทเกด กจกรรมการซอ

รอบบญช ทจายเงนสด

ยอดซอ งวดปจจบน

การปรบปรง

เจาหนตนงวด งวดกอน งวดปจจบน ไมปรากฏ บวก

เจาหนปลายงวด งวดปจจบน งวดตอไป ปรากฏ หก

หมายเหต : กรณทมรายการตวเงนจายใหพจารณาหลกเกณฑเดยวกบเจาหน

จากขอมลทกลาวมาสามารถสรปการค านวณหาเงนสดจายเพอซอสนคา ไดดงน

เงนสดจายเพอซอสนคา = ตนทนสนคาทขาย – สนคาคงเหลอตนงวด + สนคาคงเหลอปลายงวด + เจาหนตนงวด – เจาหนปลายงวด

179

หรอ เงนสดจายเพอซอสนคา = ตนทนสนคาทขาย – สนคาคงเหลอตนงวด + สนคาคงเหลอ

ปลายงวด + เจาหนทลดลง

หรอ เงนสดจายเพอซอสนคา = ตนทนสนคาทขาย – สนคาคงเหลอตนงวด + สนคาคงเหลอ

ปลายงวด– เจาหนทเพมขน

สรปเงนสดจายคาซอสนคาหรอเงนสดจายใหเจาหน

ตนทนขาย xx

บวก(หก) สนคาคงเหลอเพมขน(สนคาคงเหลอลดลง) xx

บวก(หก) เงนเบกเกนบญชลดลง(เงนเบกเกนบญชเพมขน) xx

บวก(หก) เจาหนการคาลดลง(เจาหนการคาเพมขน) xx

บวก(หก) ตวเงนจายลดลง(ตวเงนจายเพมขน) xx

เงนสดจายใหเจาหน xx

คาใชจายในการด าเนนงาน

ใหพจารณาคาใชจายลวงหนา คาใชจายคางจาย ตนงวดและปลายงวด ประกอบดงน

รายการ งวดบญชทถอ เปนคาใชจาย

งบก าไรขาดทน งวดปจจบน

งวดบญชท จายเงน

การปรบปรง

คาใชจายลวงหนาตนงวด งวดปจจบน ปรากฏ งวดกอน หก

คาใชจายลวงหนาปลายงวด งวดตอไป ไมปรากฏ งวดปจจบน บวก

คาใชจายคางจายตนงวด งวดกอน ไมปรากฏ งวดปจจบน บวก

คาใชจายคางจายปลายงวด งวดปจจบน ปรากฏ งวดตอไป หก

180

จากขอมลการพจารณาขางตน สามารถสรปหลกเกณฑการค านวณเงนสดจายคาใชจายในการด าเนนงานตาง ๆ ดงน.

เงนสดจายคาใชจายในการด าเนนงาน = คาใชจายในงบก าไรขาดทน – คาใชจายลวงหนาตน

งวด +คาใชจายลวงหนาปลายงวด +คาใชจายคางจายตนงวด – คาใชจายคางจายปลายงวด

หรอ เงนสดจายคาใชจายในการด าเนนงาน = คาใชจายในงบก าไรขาดทน – คาใชจายลวงหนา

ลดลง + คาใชจายคางจายลดลง

หรอ เงนสดจายคาใชจายในการด าเนนงาน = คาใชจายในงบก าไรขาดทน + คาใชจายลวงหนา

เพมขน – คาใชจายคางจายเพมขน

สรป เงนสดจายคาใชจาย

คาใชจายในการด าเนนงาน xx

หก คาใชจายทไมไดจายดวยเงนสด xx

บวก(หก) คาใชจายลวงหนาเพมขน(คาใชจายลวงหนาลดลง) xx

บวก(หก) คาใชจายคางจายลดลง(คาใชจายคางจายเพมขน) xx

เงนสดจายคาใชจาย xx

181

เงนสดจายคาดอกเบย

ดอกเบยจาย xx

บวก(หก) ดอกเบยคางจายลดลง(ดอกเบยคางจายเพมขน) xx

เงนสดจายคาดอกเบย xx

เงนสดจายคาภาษเงนได

ภาษเงนได xx

บวก(หก) ภาษเงนไดคางจายลดลง(ภาษเงนไดคางจายเพมขน) xx

เงนสดจายคาภาษเงนได xx

เงนสดรบจากดอกเบยรบ

ดอกเบยรบ xx

บวก(หก) ดอกเบยคางรบลดลง(ดอกเบยคางรบเพมขน) xx

เงนสดรบจากดอกเบยรบ xx

3.2 วธทางออม

ยอดก าไรสทธหรอขาดทนสทธ ในงบก าไรขาดทน คอ ผลของการด าเนนงานของกจการในงวดบญชหนง ๆ การค านวณกระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงานวธทางออม จะเรมตนทก าไรสทธหรอขาดทนสทธในงบก าไรขาดทน โดยมขนตอนในการค านวณ ดงน

1. น าก าไรสทธหรอขาดทนสทธในงบก าไรขาดทนเปนตวตง

2. พจารณารายการในงบก าไรขาดทนเพอน ามาปรบปรงก าไรสทธ หรอขาดทนสทธในขอ 1 ดงน

- บวก คาใชจายทไมกระทบเงนสด เชน คาเสอมราคา หนสงสยจะสญ สวนต ากวามลคาหนกทตดจ าหนาย การตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตน เปนตน

- บวก คาใชจายอนไมเกยวของกบการด าเนนงาน เชน ขาดทนจากการจ าหนายสนทรพย - หก รายไดทไมกระทบเงนสด เชน สวนเกนมลคาหนกทตดจ าหนาย

182

- หก รายไดอนทไมเกยวของกบการด าเนนงาน เชน ก าไรจากการจ าหนายสนทรพย เงนปนผลรบ

3. พจารณารายการสนทรพยหมนเวยนและหนสนหมนเวยน ในงบแสดงฐานะการเงน เนองจากการเปลยนแปลงของรายการเหลานมผลกระทบตอกระแสเงนสดรบและจาย ดงน

- สนทรพยหมนเวยน ไดแก ลกหนการคา ตวเงนรบ สนคาคงเหลอ คาใชจายลวงหนา รายไดคางรบ

- หนสนหมนเวยน ไดแก เจาหนการคา ตวเงนจาย คาใชจายคางจาย รายไดรบลวงหนา

หลกในการพจารณามดงน

- บวก สนทรพยหมนเวยนลด หนสนหมนเวยนเพม - หก สนทรพยหมนเวยนเพม หนสนหมนเวยนลด

4. การค านวณกระแสเงนสดจากกจกรรมการลงทน

กจกรรมการลงทนเปนกจกรรมทเกยวของกบเงนลงทน ในสวนทไมใชรายการเทยบเทา เงนสดและทเกยวของกบทดน อาคารและอปกรณ เชน การซอทดน การขายเครองจกร การซอ หรอขาย เงนลงทนระยะสน /เงนลงทนระยะยาว

กระแสเงนสดจากกจกรรมการลงทน

เงนสดรบจากการขาย ทดน อาคาร เครองจกร สนทรพยอน xx

เงนสดจายซอ ทดน อาคาร เครองจกร สนทรพยอน (xx)

เงนสดรบจากการขายหลกทรพย/เงนลงทนระยะยาว xx

เงนสดจายซอหลกทรพย/เงนลงทนระยะยาว (xx)

กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมการลงทน xx

5. การค านวณกระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน

กจกรรมจดหาเงน เปนกจกรรมเกยวกบการเปลยนแปลง ดานสวนของเจาของไดแกการออกหนสามญ การจายช าระไถถอนหนหรอซอหนคน การใหผลตอบแทนในการลงทน การจายเงนปนผล รวมถงกยมเงนระยะยาวและการจายช าระเงนกยมระยะยาว

183

กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน

เงนสดรบจากการกยมเงนระยะยาว xx

เงนสดจายช าระเงนกยมระยะยาว (xx)

เงนสดรบจากการออกหนก xx

เงนสดจายในการไถถอนหนก (xx)

เงนสดรบจากการออกหนสามญ/หนบรมสทธพรอมสวนเกน xx

เงนสดจายในการไถถอนหน (xx)

จายเงนปนผล (xx)

กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมจดหาเงน xx

6. การจดท างบกระแสเงนสด

6.1 ขอมลทใชในการจดท างบกระแสเงนสด 6.1.1 งบแสดงฐานะการเงนเปรยบเทยบ 2 งวด 6.1.2 งบก าไรขาดทนของงวดปจจบน 6.1.3 รายละเอยดของการด าเนนงานในระหวางงวดบญช

6.2 วธการจดท างบกระแสเงนสด

6.2.1 ค านวณผลตางของบญชเงนสด และรายการเทยบเทาเงนสด (ถาม) ในงบแสดงฐานะการเงน 2 งวด ท าใหทราบถงกระแสเงนสดสทธทเพมขน หรอลดลง

6.2.2 ค านวณกระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน ซงสามารถค านวณได 2 วธ คอ 6.2.2.1 วธทางตรง โดยการปรบรายการในการค านวณก าไรสทธทกรายการใน

งบก าไรขาดทนใหเปนไปตามเกณฑเงนสด เชน ปรบยอดขายเปนเงนสดรบจากการขาย ปรบตนทนสนคาขายเปนเงนสดจายคาซอสนคา และปรบคาใชจายในงบก าไรขาดทนไปเปนเงนสดจายคาใชจาย เปนตน

6.2.2 วธทางออม เปนวธกระทบยอด (Reconciliation Method) โดยการปรบปรงก าไรสทธหรอขาดทนสทธใหเปนก าไรตามเกณฑเงนสดดวยรายการตอไปน

184

1. การเปลยนแปลงในลกหน สนคาคงเหลอ เจาหนและรายการอนทเกดจากการด าเนนงานตามปกตของกจการในรอบบญช

2. รายการทไมกระทบเงนสด เชน คาเสอมราคา หนสงสยจะสญ คาใชจายเกยวกบการตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตน

3. รายการอนทงหมดทไมใชกจกรรมด าเนนงาน เชน ก าไรขาดทนจากการจ าหนายสนทรพยไมหมนเวยน

6.2.3 ค านวณกระแสเงนสดของกจกรรมการลงทนและกจกรรมจดหาเงน ซงกคอรายการในงบแสดงฐานะการเงน และงบก าไรขาดทนสวนทเหลอทงหมด

6.2.4 น าขอมลทพจารณาในขอ 2 และขอ 3 จดท างบกระแสเงนสดโดยแบงออกเปน 3 กจกรรม คอ กจกรรมด าเนนงาน กจกรรมลงทน และกจกรรมจดหาเงน

6.2.5 ผลรวมของ 3 กจกรรมในขอ 4 คอกระแสเงนสดทเพมขน (ลดลง) หลงจากนนจงน าเงนสดตนงวดมาบวก ผลลพธทได คอ เงนสดคงเหลอปลายงวด

ตวอยางท 7 - 1

บรษท ทรพยเจรญ จ ากด งบแสดงฐานะการเงน

ณ วนท 31 ธนวาคม 25x2 และ 25x3

25x2 25x3

เพมขน(ลดลง)

สนทรพย

สนทรพยหมนเวยน

เงนสด 25,000 17,500 (7,500)

ลกหน 173,200 195,000 21,800

สนคา 55,000 32,000 (23,000)

คาเบยประกนจายลวงหนา 7,200 900 (6,300)

คาโฆษณาจายลวงหนา 4,900 5,500 600

เงนลงทนระยะยาว 357,000 530,000 173,000 สนทรพยไมหมนเวยน

ทดน 1,567,500 2,200,000 632,500

185

อาคาร 840,000 840,000 -

คาเสอมราคาสะสม - อาคาร (120,000) (162,000) (42,000)

เครองจกรและอปกรณ 560,000 660,000 100,000

คาเสอมราคาสะสม - เครองจกรและอปกรณ (56,000) (170,500) (114,500)

คาความนยม 50,000 40,000 (10,000)

รวม สนทรพย 3,463,800 4,188,400 724,600

หนสนและสวนของผถอหน

หนสนหมนเวยน

เจาหนการคา 75,600 81,380 5,780

เงนเดอนคางจาย 12,000 7,000 (5,000)

ภาษเงนไดคางจาย 7,000 10,500 3,500

คาไฟคางจาย 3,500 4,200 700

หนสนไมหมนเวยน

เงนกธนาคารระยะยาว 198,000 335,000 137,000

สวนของผถอหน

ทน - หนสามญ 2,500,000 3,000,000 500,000

สวนเกนมลคาหนสามญ 250,000 300,000 50,000

เงนส ารองตามกฎหมาย 105,700 107,331 1,631

ก าไรสะสม 312,000 342,989 30,989

รวมหนสนและสวนของผถอหน 3,463,800 4,188,400 724,600

186

บรษท ทรพยเจรญ จ ากด

งบก าไรขาดทน ส าหรบงวด 1 ป สนสดวนท 31 ธนวาคม 25x3

รายได

ขายสนคา

1,432,500

คาใชจาย

ตนทนสนคาทขาย 820,000

คาโฆษณา 30,000

คาเบยประกน 75,000

คาไฟฟา 31,900

เงนเดอน 180,000

คาเสอมราคา - อาคาร 42,000

คาเสอมราคา - เครองจกรและอปกรณ 114,500

ดอกเบยจาย 82,500

คาความนยม 10,000

ภาษเงนได 13,980 1,399,880 ก าไรสทธ

32,620

ขนตอนในการจดท างบกระแสเงนสด วธทางตรง 1. น าเงนสด ในงบแสดงฐานะการเงน ป 25x2 และป 25x3 มาเปรยบเทยบกน ไดยอดเงนสด

ลดลง 7,500 บาท 2. ค านวณกระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน ดงน เงนสดรบจากลกคา เงนสดรบจากลกคา = ขายสนคา + ลกหนตนงวด – ลกหนปลายงวด

= 1,432,500 + 173,200 – 195,000 = 1,410,700 บาท เงนสดจายคาใชจาย เงนสดจายคาซอสนคา = ตนทนสนคาทขาย + สนคาคงเหลอปลายงวด – สนคาคงเหลอตนงวด + เจาหนตนงวด – เจาหนปลายงวด = 820,000 + 32,000 – 55,000 + 75,600 – 81,380 = 791,220 บาท เงนสดจายคาโฆษณา = คาโฆษณา + คาโฆษณาจายลวงหนาปลายงวด – คาโฆษณาจาย ลวงหนาตนงวด = 30,000 + 5,500 – 4,900 = 30,600 บาท

187

เงนสดจายคาเบยประกน = คาเบยประกน + คาเบยประกนจายลวงหนาปลายงวด

– คาเบยประกนจายลวงหนาตนงวด

= 75,000 + 900 – 7,200 = 68,700 บาท

เงนสดจายคาไฟฟา = คาไฟฟา + คาไฟฟาคางจายตนงวด – คาไฟฟาคาจายปลายงวด

= 31,900 + 3,500 – 4,200 = 31,200 บาท

เงนสดจายเงนเดอน = เงนเดอน + เงนเดอนคาจายตนงวด – เงนเดอนคางจายปลายงวด

= 180,000 + 12,000 – 7,000 = 185,000 บาท

เงนสดจายคาดอกเบย = ดอกเบยจาย = 82,500 บาท

เงนสดจายภาษเงนได = ภาษเงนได + ภาษเงนไดคางจายตนงวด – ภาษเงนไดคางจาย

ปลายงวด

= 13,980 + 7,000 – 10,500 = 10,480 บาท

สรปกระแสเงนสดจายคาใชจายในการด าเนนงาน

คาโฆษณา 30,600 บาท คาเบยประกน 68,700 บาท คาไฟฟา 31,200 บาท เงนเดอน 185,000 บาท รวม 315,500 บาท

3. ค านวณกระแสเงนสดจากกจกรรมลงทนและกจกรรมจดหาเงน ดงน

รายการ กจกรรม การเปลยนแปลง กระแสเงนสด เงนลงทนระยะยาว ลงทน +173,000 ใชไป ทดน ลงทน +632,500 ใชไป เครองจกรและอปกรณ ลงทน +100,000 ใชไป ทน -หนสามญ จดหาเงน +500,000 ไดมา สวนเกนมลคาหนสามญ จดหาเงน +50,000 ไดมา

นอกจากนยงมรายการบางรายการทปรากฏในงบก าไรขาดทนและงบแสดงฐานะการเงนซงไมเกยวของกบกระแสเงนสดคอ คาความนยม และส ารองตามกฎหมาย โดยมขอพจารณา ดงน

188

คาความนยม

คาความนยม (งบแสดงฐานะการเงน) คาความนยม (งบก าไรขาดทน)

ย/ม 50,000 คาความนยมตดบญช 10,000 10,000

ย/ป 40,000

คาความนยมทตดบญช เปนการตดบญชสนทรพยไมมตวตนใหเปนคาใชจาย ในงบก าไรขาดทน โดยจะมการบนทกบญชดงน

เดบต คาความนยมตดบญช 40,000

เครดต คาความนยม 40,000

ดงนนจงไมมกระแสเงนสดเขามาเกยวของกบรายการน

ส ารองตามกฎหมาย

ส ารองตามกฎหมาย (งบแสดงฐานะการเงน) ก าไรสะสม (งบก าไรขาดทน)

ย/ม 105,700 ส ารองตามกฎหมาย 1,631 ย/ม 312,000

ย/ป 107,331 ก าไรสะสม 1,631 ย/ป 342,989 ก าไรสทธ 32,620

107,331 107,331 344,620 344,620

จากบญชแยกประเภททวไป ก าไรสะสม ส ารองตามกฎหมาย ค านวณไดจาก ยอดยกมา บวก ก าไรสทธ หก ยอดยกไป คอ 312,000 + 32,620 – 342,989 = 1,631 บาท ซงเปนจ านวนเงนทตรงกบส ารองตามกฎหมายทเพมขน นนหมายความวา ส ารองตามกฎหมายทเพมขนจ านวน 1,631 บาท ไดมาจากการโอนจากก าไรสะสม

การบนทกบญชการโอนก าไรสะสมไปเปนส ารองตามกฎหมาย

เดบต ก าไรสะสม 1,631

189

เครดต ส ารองตามกฎหมาย 1,631

4. น าขอมลทพจารณาในขอ 2 และขอ 3 จดท างบกระแสเงนสดโดยวธทางตรง (Direct Method) ดงน

บรษท ทรพยเจรญ จ ากด

งบกระแสเงนสด ส าหรบงวด 1 ป สนสดวนท 31 ธนวาคม 25x3

กระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน

เงนสดรบจากลกคา 1,410,700

เงนสดจายคาซอสนคา 791,220

เงนสดจายคาใชจายด าเนนงานตาง ๆ 315,500

เงนสดจายคาดอกเบย 82,500

เงนสดจายคาภาษเงนได 10,480

เงนสดจายคาใชจาย (1,199,700)

กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมด าเนนงาน 211,000

กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน

เงนลงทนระยะยาว (173,000)

ซอทดน

(632,500)

ซอเครองจกรและอปกรณ (100,000)

กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมลงทน (905,500)

กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน

เงนกธนาคารระยะยาว 137,000

ทนหนสามญ 500,000

สวนเกนมลคาหนสามญ 50,000

กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมจดหาเงน 687,000

เงนสดสทธลดลง (7,500)

บวก เงนสดคงเหลอตนงวด 25,000

เงนสดคงเหลอปลายงวด 17,500

190

ขนตอนในการจดท างบกระแสเงนสด วธทางออม

1. ค านวณเงนสด ทเพมขนหรอลดลง โดยเปรยบเทยบกนยอดเงนสด ในงบแสดงฐานะการเงน ป 25x2 และป 25x3 ไดยอดเงนสดลดลง 7,500 บาท

2. ค านวณกระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน โดยการน าก าไรสทธ มาปรบปรงดงน 2.1 รายการทไมกระทบเงนสดและไมเกยวกบการด าเนนงาน 2.2 การเปลยนแปลงในสนทรพยหมนเวยนและหนสนหมนเวยนทเกยวกบการด าเนนงาน

กระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน

ก าไรสทธ

32,620 บวก (หก) รายการทไมกระทบเงนสดและไมเกยวกบการด าเนนงาน

คาเสอมราคา - อาคาร 42,000

คาเสอมราคา - เครองจกรและอปกรณ 114,500

คาความนยมตดบญช 10,000 166,500 บวก (หก) การเปลยนแปลงในสนทรพยหมนเวยน

และหนสนหมนเวยนทเกยวกบการด าเนนงาน

ลกหนเพมขน (21,800)

สนคาลดลง 23,000

คาเบยประกนจายลวงหนาลดลง 6,300

คาโฆษณาจายลวงหนาเพมขน (600)

เจาหนการคาเพมขน 5,780

เงนเดอนคางจายลดลง (5,000)

ภาษเงนไดคางจายเพมขน 3,500

คาไฟคางจายเพมขน 700 11,880

กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมด าเนนงาน 211,000

3. ค านวณกระแสเงนสดจากกจกรรมลงทนและกจกรรมจดหาเงนเชนเดยวกบ วธทางตรง เนองจากรปแบบของงบกระแสเงนสดวธทางตรง และวธทางออมจะแตกตางกน เฉพาะสวนของกระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงานเทานน

4. จดท างบกระแสเงนสดในวธทางออม (Indirect Method) ดงน

191

บรษท ทรพยเจรญ จ ากด

งบกระแสเงนสด

ส าหรบงวด 1 ป สนสดวนท 31 ธนวาคม 25x3

กระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน ก าไรสทธ

32,620 บวก (หก) รายการทไมกระทบเงนสดและไมเกยวกบการด าเนนงาน

คาเสอมราคา - อาคาร 42,000

คาเสอมราคา - เครองจกรและอปกรณ 114,500

คาความนยมตดบญช 10,000 166,500

บวก (หก) การเปลยนแปลงในสนทรพยหมนเวยน

และหนสนหมนเวยนทเกยวกบการด าเนนงาน

ลกหนเพมขน (21,800)

สนคาลดลง 23,000

คาเบยประกนจายลวงหนาลดลง 6,300

คาโฆษณาจายลวงหนาเพมขน (600)

เจาหนการคาเพมขน 5,780

เงนเดอนคางจายลดลง (5,000)

ภาษเงนไดคางจายเพมขน 3,500

คาไฟคางจายเพมขน 700 11,880

กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมด าเนนงาน

211,000 กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน

เงนลงทนระยะยาว

(173,000)

ซอทดน

(632,500)

ซอเครองจกรและอปกรณ

(100,000)

กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมลงทน

(905,500)

กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน

เงนกธนาคารระยะยาว

137,000

ทนหนสามญ

500,000

สวนเกนมลคาหนสามญ

50,000

กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมจดหาเงน

687,000

เงนสดสทธลดลง

(7,500)

บวก เงนสดตนงวด

25,000

เงนสดปลายงวด

17,500

192

ตวอยางท 7 - 2

บรษท สกล จ ากด งบแสดงฐานะการเงน

ณ วนท 31 ธนวาคม 25x1 และ 25x2

สนทรพย 25x1 25x2

สนทรพยหมนเวยน

เงนสด 9,000 14,000

ลกหน 112,000 108,000

คาเผอหนสงสยจะสญ (5,600) (5,400)

สนคาคงเหลอ 98,000 105,000

สนทรพยไมหมนเวยน

ทดน

987,000 1,189,000

อาคาร 3,800,000 3,800,000

คาเสอมราคาสะสม - อาคาร (394,000) (514,000)

ยานพาหนะ 960,000 1,400,000

คาเสอมราคาสะสม - ยานพาหนะ (74,600) (89,300)

รวมสนทรพย 5,491,800 6,007,300

หนสนและสวนของผถอหน

หนสนหมนเวยน

เจาหนการคา 63,070 49,300

ตวเงนจาย 62,230 7,800

เงนปนผลคางจาย 7,500 4,200

หนสนไมหมนเวยน

เงนกจ านอง 1,000,000 700,000

หนก

200,000 740,000

สวนของผถอหน

ทนหนสามญ 4,000,000 4,200,000

สวนเกนมลคาหน 40,000 42,000

ส ารองตามกฎหมาย 75,000 92,250

ก าไรสะสม 44,000 171,750

รวมหนสนและสวนของผถอหน 5,491,800 6,007,300

193

ขอมลเพมเตม

1. ก าไรสทธหลงหกภาษ ป 25x2 มจ านวน 345,000 บาท 2. คาใชจายป 25x2 มคาเสอมราคา 194,700 บาท หนสงสยจะสญ 4,400 บาท และขาดทน

จากการขายยานพาหนะ 15,000 บาท 3. ระหวางป 25x2 มการจ าหนายยานพาหนะราคาทน 160,000 บาท โดยมคาเสอมราคา

สะสมตงแตวนทซอจนถงวนทขาย 60,000 บาท 4. กจการซอทดนโดยการออกหนสามญ เมอวนท 1 พฤศจกายน 25x2

วธท า

1. เปรยบเทยบงบแสดงฐานะการเงน 2 งวด ปรากฏวากระแสเงนสดเพมขน 5,000 บาท(14,000 – 9,000)

2. ค านวณกระแสเงนสดจากการด าเนนงาน เนองจากขอมลทใหมาไมมงบก าไรขาดทน ดงนน กระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงานจะกระท าไดเฉพาะวธทางออมเทานน

3. ค านวณกระแสเงนสดจากกจกรรมการลงทนและการจดหาเงน ดงน รายการ กจกรรม การเปลยนแปลง กระแสเงนสด หมายเหต

ทดน การลงทน + 202,000 - ไดมาเนองจาก ออกหนสามญ

ยานพาหนะ การลงทน + 85,000 - 600,000

เขา ออก

หมายเหต 1

เงนกจ านอง การจดหาเงน - 300,000 ออก หนก การจดหาเงน + 540,000 เขา ทน – หนสามญ สวนเกนมลคาหน

การจดหาเงน การจดหาเงน

+ 200,000 + 2,000

- -

ออกหนเพอ ซอทดน

เงนปนผลจาย การจดหาเงน - 203,300 ออก หมายเหต 2

194

หมายเหต 1 การค านวณกระแสเงนสดรบและจายเกยวกบยานพาหนะ พจารณาดงน

ยานพาหนะ คาเสอมราคาสะสม – ยานพาหนะ

ย/ม 960,000 ขาย 160,000 ขายยานพาหนะ 60,000 ย/ม 74,600

ซอ ? ย/ป 1,400,000 ย/ป 89,300 คาเสอมราคา* 74,700

*คาเสอมราคายานพาหนะ = คาเสอมราคาทงสน – คาเสอมราคาอาคาร

= 194,700 – 120,000 = 74,700 บาท

บญชอาคารในป 2551 และ ป 2552 ไมมการเปลยนแปลง แสดงวาไมมการซอหรอจ าหนายอาคาร ผลตางในบญชคาเสอมราคาสะสมอาคาร จงเทากบคาเสอมราคาอาคารประจ าป (514,000 – 394,000 = 120,000)

เงนสดรบจากการขายยานพาหนะ

= ยานพาหนะ (สทธ) – ขาดทนจากการขายยานพาหนะ

= (160,000 – 60,000) – 15,000

= 85,000

เงนสดจายซอยานพาหนะ

= ยอดคงเหลอยกไป + ขายยานพาหนะ – ยอดคงเหลอยกมา

= 1,400,000 + 160,000 – 960,000

= 600,000 บาท

195

หมายเหต 2 การค านวณเงนสดจายเงนปนผล พจารณาจางบญชแยกประเภททวไป 3 บญช คอ บญชเงนปนผลคางจาย บญชส ารองตามกฎหมาย และบญชก าไรสะสมดงน

เงนปนผลคางจาย

จายเงนปนผล ? ย/ม 7,500

ย/ป 4,200 ก าไรสะสม ?

ส ารองตามกฎหมาย ก าไรสะสม

ย/ม 75,000 ส ารองตามกฎหมาย 17,250 ย/ม 44,000

ย/ป 92,250 ก าไรสะสม 17,250 เงนปนผลคางจาย ? ก าไรสทธ 345,00

ย/ป 171,750

เงนปนผลจาย = (ก าไรสะสมยกมา + ก าไรสทธ – ส ารองตามกฎหมาย – ก าไรสะสมยกไป) +

เงนปนผลคางจายยกมา – เงนปนผลคางจายยกไป

= (44,000 + 345,000 -17,250 – 171,750) + 7,500 -4,200

= 203,300 บาท

196

บรษท สกล จ ากด งบกระแสเงนสด

ส าหรบงวด 1 ป สนสด 31 ธนวาคม 25x2 กระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน

ก าไรสทธ

345,000

บวก (หก) รายการทไมกระทบเงนสด

และไมเกยวกบการด าเนนงาน

คาเสอมราคา 194,700

หนสงสยจะสญ 4,400

ตดลกหนเปนหนสญ (4,600)

ขาดทนจากการขายยานพาหนะ 15,000 209,500

บวก (หก) การเปลยนแปลงในสนทรพยหมนเวยน

และหนสนหมนเวยนทเกยวกบการด าเนนงาน

ลกหนลดลง 4,000

สนคาเพมขน (7,000)

เจาหนการคาลดลง (13,770)

ตวเงนจายลดลง (54,430) (71,200)

กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมด าเนนงาน

483,300

กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน

ขายยานพาหนะ

85,000

ซอยานพาหนะ

(600,000)

กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมลงทน

(515,000)

กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน

เงนกจ านอง

(300,000)

หนก

540,000

เงนปนผลจาย

(203,300)

กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมจดหาเงน

36,700

เงนสดสทธลดลง

5,000 บวก เงนสดตนงวด

9,000

เงนสดปลายงวด

14,000

197

สรป

งบกระแสเงนสด (Statement of Cash Flow) เปนรายงานทางการเงนทใหขอมลเกยวกบการเปลยนแปลงของเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด ส าหรบรอบระยะเวลาบญชเดยวกบงบก าไรขาดทน ซงเปนไปตามมาตรฐานการบญชฉลบท 25 เรองงบกระแสเงนสด โดยมวตถประสงคเพอแสดงขอมลเกยวกบการรบ - จายเงนสด รปแบบของงบกระแสเงนสด จะจ าแนกกระแสเงนสดรบและกระแสเงนสดจาย เปน 3 กจการรมไดแก กระแสเงนสดจาก กจกรรมด าเนนงาน กจกรรมลงทน และกจกรรมจดหาเงน

การจดท างบกระแสเงนสดสามารถจดท าได 2 วธ คอ วธทางตรงและวธทางออม โดยทงสองวธจะแตกตางกนเฉพาะวธการค านวณในสวนของกจกรรมด าเนนงาน แตผลลพธทไดทงวธทางตรงและวธทางออมจะเทากน

198

ค าศพททควรทราบ

หนวยท 7 งบกระแสเงนสด (Statement of Cash Flows)

ค าศพท ความหมาย

Cash flow Statement งบกระแสเงนสด

Cash เงนสด

Cash Equivalents รายการเทยบเทาเงนสด

Source of Cash แหลงทมาของเงนสด

Uses of Cash แหลงทใชไปของเงนสด

Cash Flow from Operating Activities กระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน

Cash Flow from Investing Activities กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน

Cash Flow from Financing Activities กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน

Direct Method วธทางตรง

Indirect Method วธทางออม

199

กจกรรม

งบกระแสเงนสด (Statement of Cash Flows)

ตอนท 1 จงตอบค าถามตอไปน

1. งบกระแสเงนสด หมายถงอะไร 2. วตถประสงคของการจดท างบกระแสเงนสด มอะไรบาง 3. องคประกอบของงบกระแสเงนสดไดแกอะไรบาง 4. วธการจดท างบกระแสเงนสดมกวธ อะไรบาง 5. กระแสเงนสดแบงเปนกกจกรรม อะไรบาง 6. กจกรรมด าเนนงานหมายถงอะไร จงยกตวอยางประกอบ 7. จงอธบายขนตอนในการจดท างบกระแสเงนสด

ตอนท 2

ขอ. 7-1 จงเตมขอความในชองวาง

จงเตมขอความลงในชองวาง รายการ กจกรรม จ านวนเงน เพม (ลด)

1. กเงนจากธนาคาร 100,000 บาท ......................... ....................... ...................... โดยออกตวเงนจาย

2. รบช าระหนจากลกหน 10,000 บาท ......................... ....................... ....................... 3. ขายอปกรณส านกงานเกาไปในราคา ......................... ….................... ...................... 40,000 บาท อปกรณส านกงานมราคา

ตามบญช 26,000 บาท 4. ออกจ าหนายหนสามญเพม เปนเงนสด ......................... ........................ ......................

100,000 บาท 5. ซอรถยนต 600,000 บาท ช าระเปน ......................... ....................... ......................

เงนสด 100,000 บาท ทเหลอช าระ เปนตวเงนจาย

200

6. ตอเตมอาคาร เปนเงน 30,000 บาท ......................... ....................... ...................... 7. ประกาศและจายเงนปนผลเปนเงนสด ......................... ....................... ...................... 40,000 บาท

8. ออกหนก เปนเงน 200,000 บาท ......................... ....................... ...................... 9. จายช าระเจาหนการคา 10,000 บาท ......................... ....................... ...................... 10. ซอทดน 400,000 บาท โดยจายช าระ ......................... ....................... ...................... เปนหนสามญ

ขอ. 7-2 ตอไปนเปนขอมลบางสวนของบรษทแสงสวางจ ากด 25x2 25x1 เพม(ลด) ลกหนการคา 86,800 57,000 29,800 สนคาคงเหลอ 121,900 102,650 19,250 คาเชาจายลวงหนา 12,000 8,000 4,000 เจาหนการคา 52,700 48,280 4,420 คาน าคาไฟคางจาย 12,100 18,830 (6,730) ภาษเงนไดคางจาย 29,000 14,300 14,700 ดอกเบยคางจาย 900 1,200 (300)

ขอมลบางสวนจากงบก าไรขาดทนของบรษทแสงสวางจ ากดในป 25x2 ขายสนคา 200,000 ตนทนขาย 120,000

คาน าคาไฟ 15,000 คาเชา 24,000 ภาษเงนได 28,500 ดอกเบยจาย 3,000 ใหท า ค านวณกระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน (วธทางตรง)

1. เงนสดรบจากลกคา 2. เงนสดจายคาซอสนคา 3. เงนสดจายคาน าคาไฟ

201

4. เงนสดจายคาเชา 5. เงนสดจายภาษเงนได 6. เงนสดจายดอกเบย

ขอ. 7-3 บรษท ประกายแกว จ ากด มก าไรสทธในป 25X1 จ านวน 112,000 บาท และมรายการสนทรพยหมนเวยนและหนสนหมนเวยน ตนปและปลายป ดงน

ตนป ปลายป

สนทรพยหมนเวยน

เงนสด 65,000 84,000

ลกหนการคา 240,000 215,000

สนคาคงเหลอ 440,000 380,000

คาใชจายลวงหนา 13,000 15,000

หนสนหมนเวยน

เจาหนการคา 320,000 300,000

คาใชจายคางจาย 9,000 132,000

ในระหวางป บญชภาษเงนไดรอตดบญชเพมขน 6,000 บาท คาเสอมราคาสนทรพย 34,000 บาท ใหท า กระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน ส าหรบป 25x1 วธทางออม

ขอ. 7-4 จากขอมลบรษท ประกายแกว จ ากด ในขอ. 6-3 งบก าไรขาดทนส าหรบงวดปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25X1 มดงน

หนวย : บาท

ขาย

600,000

หก ตนทนสนคาทขาย 140,000 ก าไรขนตน

460,000

หก คาใชจายในการด าเนนงาน 300,000 ก าไรสทธกอนหกภาษ 160,000

หก ภาษเงนได 30% 48,000

ก าไรสทธ

112,000 ใหท า ค านวณเงนสดจากกจกรรมด าเนนงานโดยวธเสนตรง

202

ขอ. 7-5 ตอไปนเปนขอมลในงบการเงนของ บรษท ฟาใหม จ ากด

บรษท ฟาใหม จ ากด งบก าไรขาดทน

ส าหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25x1 ขายสทธ หก ตนทนขาย 14,200,000 สนคาคงเหลอ 3,400,000 บวก ซอสทธ 10,800,000 สนคาทมไวเพอขาย 14,260,000 หก สนคาคงเหลอปลายงวด 3,840,000 10,420,000 ก าไรขนตน 3,780,000 หก คาใชจายในการด าเนนงาน คาใชจายในการขาย 760,000 คาใชจายในการบรหาร 1,050,000 คาเสอมราคา 150,000 รายการตดจาย 60,000 2,020,000 ก าไรสทธ 1,760,000

ขอมลเพมเตม 1. ลกหนการคาเพมขน 1,020,000 บาท 2. คาใชจายลวงหนาเพมขน 340,000 บาท 3. เจาหนการคาเพมขน 100,000 บาท 4. คาใชจายคางจายลดลง 360,000 บาท

ใหท า 1. ค านวณกระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน (วธทางตรง) 2. ค านวณกระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน (วธทางออม)

203

ขอ. 7-6 ตอไปนเปนขอมลในงบการเงนของ บรษท พมพภา จ ากด

บรษท พมพภา จ ากด งบแสดงฐานะการเงน

ณ วนท 31 ธนวาคม 25x1 และ25x2 สนทรพย 25X1 25X2

สนทรพยหมนเวยน เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด 11,000 25,000 ลกหนการคา (สทธ) 33,000 22,000 สนคาคงเหลอ 29,000 20,000 คาใชจายลวงหนา 13,000 15,000 รวมสนทรพยหมนเวยน 86,000 82,000 สนทรพยไมหมนเวยน ทดน อาคารและอปกรณ 265,000 250,000 หก คาเสอมราคาสะสม (67,500) (55,000) รวมสนทรพยไมหมนเวยน 197,500 195,000 รวมสนทรพย 283,500 277,000

หนสนและสวนของผถอหน หนสนหมนเวยน เจาหนการคา 18,500 11,000 คาใชจายคางจาย 7,500 9,500 ดอกเบยคางจาย 1,500 1,000 ภาษเงนไดคางจาย 2,000 3,000 รวมหนสนหมนเวยน 29,500 24,000 หนสนไมหมนเวยน หนกระยะยาว 80,000 50,000 รวมหนสน 109,500 74,000 สวนของผถอหน หนสามญ 105,000 125,000 ก าไรสะสม 69,000 77,500 รวมสวนของผถอหน 174,000 202,500 รวมหนสนและสวนของผถอหน 283,000 277,000

204

บรษท พมพภา จ ากด งบก าไรขาดทน

ส าหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25x2 รายได รายไดจากการขาย 60,000 ก าไรจากการจ าหนายอาคาร 2,500 602,500 คาใชจาย ตนทนขาย 500,000 คาใชจายในการบรหาร 67,500 567,500 ก าไรจากการด าเนนงาน 35,000 หก ดอกเบยจาย 5,000 ก าไรกอนหกภาษ 30,000 หก ภาษเงนได 9,000 ก าไรสทธ 21,000 ขอมลเพมเตม

1. ขายอาคารส านกงานในราคา 37,500 บาท 2. ซออปกรณส านกงานระหวางป ราคา 40,000 บาท 3. จายเงนปนผลเปนเงนสด 12,500 บาท 4. ไถถอนหนกในราคาตามมลคา 5. กจการออกหนสามญเพมในระหวางป

ใหท า 1. งบกระแสเงนสด (วธทางตาง) 2. งบกระแสเงนสด (วธทางออม)

205

ขอ. 7-7 งบการเงนของ บรษท สบายด จ ากด มดงน

บรษท สบายด จ ากด งบแสดงฐานะการเงน

ณ วนท 31 ธนวาคม 25x2 และ 25x1 สนทรพย 25x2 25x1

สนทรพยหมนเวยน

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด 60,000 40,000

ลกหนการคา - สทธ 65,000 30,000

สนคาคงเหลอ 45,000 -

คาใชจายลวงหนา 3,000 5,000

รวม สนทรพยหมนเวยน 173,000 75,000

สนทรพยไมหมนเวยน

ทดน 56,000 60,000

อาคาร 250,000 250,000

หก คาเสอมราคาสะสม (22,000) (12,000)

อปกรณ 280,000 85,000

หก คาเสอมราคาสะสม (30,000) (18,000)

รวมสนทรพยไมหมนเวยน 534,000 365,000

รวมสนทรพย 707,000 440,000

หนสนและสวนของผถอหน

หนสนหมนเวยน

เจาหนการคา 50,000 90,000

หนสนไมหมนเวยน

หนกระยะยาว 150,000 100,000

รวมหนสน 200,000 190,000 สวนของผถอหน

หนสามญ (มลคาหนละ 10 บาท) 300,000 110,000

ก าไรสะสม 207,000 140,000

รวมสวนของผถอหน 507,000 250,000

รวมหนสนและสวนของผถอหน 707,000 440,000

206

บรษท สบายด จ ากด งบก าไรขาดทน

ส าหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25x2 รายไดจากการขายสนคา

900,000

หก คาใชจาย

ตนทนขาย 540,000

คาใชจายในการด าเนนงาน 180,000

ขาดทนจากการขายอปกรณ 6,000 726,000

ก าไรจากการด าเนนงาน

174,000 หก ดอกเบยจาย

8,000

ก าไรกอนภาษเงนได

166,000 หก ภาษเงนได

55,000

ก าไรสทธ

111,000

ขอมลเพมเตม

1. ขายทดนเปนเงนสดในราคาตามบญช 2. ขายอปกรณราคาทน 105,000 บาท ราคาตามบญช 45,000 ไดเงน 39,000 บาท

3. ระหวางป จายเงนปนผลเปนเงนสด 44,000 บาท

ใหท า งบกระแสเงนสด วธทางตรงและวธทางออม

207

ขอ. 7-8 ตอไปนเปนขอมลของบรษท เจรญใจ จ ากด บรษท เจรญใจ จ ากด

งบแสดงฐานะการเงน ณ วนท 31 ธนวาคม 25x1 และ 25x2

สนทรพย 25x1 25x2

เงนสด

68,000 120,000 ลกหน (สทธ) 56,000 48,000 สนคาคงเหลอ 245,000 360,000 คาใชจายลวงหนา 5,800 16,600 อาคารและอปกรณ 300,000 182,000 คาเสอมราคาสะสม (45,000) (32,000)

รวมสนทรพย 629,800 694,600

หนสนและสวนของผถอหน

เจาหนการคา 85,000 74,000 ภาษเงนไดคางจาย 18,000 12,000 เงนเดอนคางจาย 9,000 10,000 เงนกระยะยาว 74,000 40,000 หนสามญ

300,000 400,000

สวนเกนมลคาหนสามญ 16,000 25,000 ก าไรสะสม 127,800 133,600

รวมหนสนและสวนของผถอหนสามญ 629,800 694,600

208

บรษท เจรญใจ จ ากด งบก าไรขาดทน

ส าหรบป สนสดวนท 31 ธนวาคม 25x2 รายได

รายไดจากการขาย

600,000 ก าไรจากการขายอาคาร

20,000

620,000

คาใชจาย ตนทนขาย

340,000 คาใชจายในการขายและบรหาร

เงนเดอน 160,000

คาโฆษณา 2,500

คาเสอมราคา 8,000

คาสาธารณปโภค 22,000 532,500

ก าไรกอนตนทนทางการเงนและภาษเงนได

87,500 หก ตนทนทางการเงน(ดอกเบยจาย)

9,000

ก าไรกอนภาษเงนได

78,500 หก ภาษเงนได

40,000

ก าไรสทธ

38,500 ขอมลเพมเตม

1. กจการซออปกรณในระหวางงวด 32,000 บาท 2. จายเงนปนผลเปนเงนสด 32,700 บาท 3. ขายอาคาร ราคาทน 150,000 บาท ราคาตามบญช 129,000 บาท ไดก าไรจากการขาย

20,000 บาท 4. กเงนระยะยาวเพม ในระหวางป 30,000 บาท

ใหท า งบกระแสเงนสด วธทางตรงและวธทางออม

209

ขอ. 7-9 The following selected data are available for JS Company for the year ended December 31,20+2

Cash balance at beginning of year $ 63,500

Cash receipt from the sale of land

60,000 Cash payments for wages and salaries

120,000

Cash receipts from customers

400,000 Cash receipts from a bank loan

9,000

Cash distribution to owners

65,000 Cash payments to purchase a building

95,000

Cash payments for operating expenses

130,000 Cash payments for taxes

46,000

Instruction : Prepare a statement of cash flow for the year ended December 31,20+2

ขอ. 7-10 The cash account for Prince Company show the following for the year ended

December 31,20+2

Beginning cash balance $ ? Cash receipt during year from:

Services

670,000 Investments by owners

40,000

Sale of land

67,000 Cash payments during year for:

Operating expenses

480,500 Taxes

58,000

Purchases a building

185,000 Distribution to owners

30,000

Ending cash balance

188500

Instruction : Prepare a statement of cash flow for the year ended December 31,20+2

210

ขอ.7-11 ตอไปนเปนงบดลเปรยบเทยบของ บรษท ทวรตน จ ากด บรษท ทวรตน จ ากด

งบดลเปรยบเทยบ ณ วนท 31 ธนวาคม 2555 และ2554 สนทรพย

2555 2554 เพม (ลด)

เงนสด

190,000 90,000 100,000 เงนลงทนระยะสน

50,000 30,000 20,000

ลกหน

338,600 320,000 18,600 คาเผอหนสงสยจะสญ

(19,000) (17,600) (1,400)

สนคาคงเหลอ

360,000 305,600 54,400 คาใชจายลวงหนา

8,000 7,000 1,000

ทดน

120,000 120,000 - อาคาร

920,000 760,000 160,000

คาเสอมราคาสะสม-อาคาร

(242,000) (212,000) (30,000) อปกรณส านกงาน

1,150,000 1,040,000 110,000

คาเสอมราคาสะสม-อปกรณส านกงาน

(421,600) (323,000) (98,600)

รวมสนทรพย

2,454,000 2,120,000 หนสนและสวนของผถอหน

เจาหนการคา

136,000 150,000 -14,000 ภาษเงนไดคางจาย

48,000 44,000 4,000

เงนปนผลคางจาย

60,000 40,000 20,000 เงนกธนาคารระยะยาว

160,000 - 160,000

หนก

420,000 400,000 20,000 ทนหนสามญ

1,040,000 1,000,000 40,000

สวนเกนมลคาหนสามญ

156,000 140,000 16,000

ก าไรสะสม

434,000 346,000 88,000

รวมหนสนและสวนของผถอหน

2,454,000 2,120,000

211

งบก าไรขาดทนโดยยอของบรษท ทวรตน จ ากด ประจ าปสนสดวนท 31 ธนวาคม 2555 มดงน ขาย

3,780,000

ตนทนขาย

2,670,000 ก าไรขนตน

1,110,000

คาใชจายในการด าเนนงาน

748,000 ก าไรสทธจากการด าเนนงาน

362,000

ดอกเบยรบ

1,600

363,600

ดอกเบยจาย

27,600 ก าไรสทธกอนหกภาษ

336,000

ภาษเงนได

67,200 ก าไรสทธหลงหกภาษ

268,800

หมายเหต คาใชจายในการด าเนนงาน รวมคาเสอมราคา 128,600 บาท และหนสงสยจะสญ 1,400 บาท ขอมลเพมเตม

1. ในระหวางปกจการซออปกรณส านกงานเปนเงนสด 110,000 บาท 2. ออกหนสามญเพมเตม 100 หน มลคาหนละ 400 บาท จ าหนายในราคาหนละ 560 บาท

3. บรษทประกาศจายเงนปนผล 180,800 บาท ในระหวางป ใหท า งบกระแสเงนสดวธทางตรงและทางออม

212

แบบทดสอบกอนเรยน หนวยท 7

งบกระแสเงนสด(Statement of Cash Flows)

จงเลอกค าตอบทถกทสดเพยงขอเดยว 1. องคประกอบของงบกระแสเงนสด คอขอใด

ก. แหลงทมาของเงนสด แหลงทใชไปของเงนสด ข. แหลงทมาของเงนสด แหลงทใชไปของเงนสด ค. กจกรรมด าเนนงาน กจกรรมลงทน กจกรรมการจดหาเงน ง. วธทางตรง และวธทางออม

2. การวเคราะหรายการในงบแสดงฐานะการเงน แบงรายการออกเปน 2 ประเภท อะไรบาง ก. เงนสดไดมา และเงนสดใชไป ข. รายการเงนสด และรายการทไมใชเงนสด ค. รายการหมนเวยน และรายการไมหมนเวยน ง. สนทรพย และ หนสนและสวนของผถอหน

ตอไปนเปนรายการบางสวนในงบแสดงฐานะการเงน ของบรษท ชวลต จ ากด ณ วนท 31 ธนวาคม 2550 และ 2551

2550 2551

อปกรณส านกงาน 165,000 287,000

คาเสอมราคาสะสม-อปกรณส านกงาน 66,000 70,800

ก าไรสะสม 52,300 78,112

ขอมลเพมเตม ก าไรสทธประจ าป 57,000 บาท ระหวางปกจการไดขายอปกรณส านกงานราคาทน

48,000 บาท มคาเสอมราคาสะสมจนถงวนทขาย 19,200 บาท โดยขายไปในราคาต ากวาราคาตามบญช 1,800 บาท ใหตอบค าถามในขอ 3–6

3. เงนสดไดมาจากการขายอปกรณส านกงาน เทาใด ก. 48,000 บาท

213

ข. 28,800 บาท ค. 27,000 บาท ง. 30,600 บาท

4. อปกรณส านกงานมคาเสอมราคาประจ าปเทาใด ก. 4,800 บาท ข. 24,000 บาท ค. 19,200 บาท ง. 3,000 บาท

5. ระหวางปมการซออปกรณส านกงานเพมเตม เทาใด ก. 170,000 บาท ข. 150,800 บาท ค. 149,000 บาท ง. 152,600 บาท

6. กจการจายเงนปนผลประจ าปเทาใด ก. 57,000 บาท ข. 75,500 บาท ค. 25,812 บาท ง. 31,188 บาท

7. งบกระแสเงนสด หมายถงขอใด ก. งบแสดงรายการเงนสด และรายการไมใชเงนสด ข. งบแสดงแหลงทมา และใชไปของเงนสดเทานน ค. งบแสดงแหลงทมา และใชไปของเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด ง. งบแสดงรายละเอยดของงบกระแสเงนสดในงวดเวลาหนง

8. ขอใดคอ วตถประสงคของงบกระแสเงนสด ก. เพอค านวณหาเงนสดสทธ ข. เพอหาสาเหตความแตกตางระหวางก าไรสทธ กบเงนสดสทธ ค. เพอแยกรายการทเปนเงนสด และไมเปนเงนสด ง. เพอค านวณหาก าไรสทธทเปนตวเงน

214

9. บรษท ธนา จ ากด มขอมลบางสวนเกยวกบการด าเนนงาน ดงน

ก าไรสทธ 60,000 บาท

ก าไรจากการจ าหนายสนทรพย 3,000 บาท

คาเสอมราคา 5,000 บาท

สทธบตรตดบญช 4,000 บาท

กระแสเงนสด จากกจกรรมด าเนนงาน คอขอใด ก. 60,000 บาท ข. 63,000 บาท ค. 66,000 บาท ง. 69,000 บาท

10. เงนลงทนระยะยาว จดเปนกจกรรรมการเงนใด ก. กจกรรมด าเนนงาน ข. กจกรรมลงทน ค. กจกรรมจดหาเงน ง. ถกทงขอ ก และขอ ข