ที่ 2.1 หน่วยที่ 2 หลักสูตรประกาศน ... sheet 2 -...

30

ใบงาน ท 2.1 หนวยท 2 หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556 สอนครงท 3

รหสวชา 2105-2008 ชอวชา เครองเสยง เวลา 3 ชวโมง ชอหนวยการเรยนร วงจรเพาเวอรซพพลาย ใบงานรวม 13 หนา ชอเรอง สราง PCB วงจรเพาเวอรซพพลาย

เอกสารประกอบการเรยนการสอน โดยนายเมาล กลนหอม สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ

จดประสงคเชงพฤตกรรม 1. สามารถสราง PCB วงจรเพาเวอรซพพลาย (ดานทกษะพสย) 2. มเจตคตทดในการจดเตรยม ใชงาน รกษาความสะอาด และจดเกบ เครองขยายเสยง

และอปกรณประกอบเครองขยายเสยง อยางถกตอง เหมาะสม รอบครอบและปลอดภย (ดานจตพสย)

3. แตงกายในการปฏบตงานและใชเครองมออยางถกตอง ปลอดภย รกษาบรรยากาศทดในการปฏบตงาน และรกษาความสะอาดพนทปฏบตงาน ถกตองตามกฎระเบยบการใชหองปฏบตการได (ดานจตพสย)

สมรรถนะ 1. อธบายการสราง PCB วงจรเพาเวอรซพพลายไดถกตอง 2. สราง PCB วงจรเพาเวอรซพพลายไดถกตองตามแบบและใชงานได

เครองมอและอปกรณ 1. ไฟลแบบสราง PCB วงจรเพาเวอรซพพลาย (.pdf) 1 ไฟล 2. แผนปรนท (PCB) ชนดฟนอลค (Phenolic) หรอ อพอกซ (Epoxy) 1 แผน

แบบหนาเดยว ขนาด 118mm x 88mm หรอ ขนาด 1 ฟต x 1 ฟต 3. กระดาษ Glossy Paper (กระดาษโฟโต แบบเคลอบเงา) ชนดกนนา 1 แผน

ขนาด A-4 160 gm/180 gm 4. เครองพมพเลเซอร / เครองปรนเลเซอร (laser printer) ขาว ดา 1 เครอง 5. แผนยางรองตด 30x45 ซม. (A3) หรอ 60x45 ซม. (A2) 1 แผน 6. มดคตเตอรพรอมใบสารอง 1 ตว 7. ไมบรรทดฟตเหลก 12 นว หรอ 24 นว 1 อน 8. เตารดไฟฟา 1 เครอง 9. แผนใยขด สกอตช-ไบรต (Scotch-Brite) สะอาด (สเขยว) 1 อน 10. กระดาษทรายขดเหลก เบอร 80 ถง 120 1 แผน 11. ปากกาเคมกนนา (เพอรมาเนนท: Permanent) สเขม (ดา นาเงน) 1 ดาม

ขนาดหวปากกา 1 mm (เบอร M) 12. สวานไฟฟา ใชกบดอกสวานเลก 1 เครอง

31




13. ดอกสวานเจาะเหลก 1 ชด ใชขนาด 0.7mm, 0.9mm, 1mm, 1.6mm, 2mm และ 3mm

14. ชดหวแรงบดกร ปรบอณหภมได 200 – 450 °C 220V 60W 1 ชด หรอหวแรงบดกรแบบแช (Soldering Iron) ขนาด 30W – 40W 1 ตว

15. แทนวางหวแรงบดกร (Solder Stand) 1 ตว 16. นายากดทองแดง (Ferric chloride: FeCl3) / นายากดปรนทแบบนา 1 ขวด

หรอแบบกอน 1 ถง 17. นายาเคลอบแผนปรนท หรอ ยางสนกอนพรอมขวดบรรจ 1 ขวด 18. ตวประสานชนดไมกดกรอน (Non – Corrosive Flux) 1 ตลบ 19. นายาทาความสะอาดแผนปรนท (PCB Cleaner) หรอ ทนเนอร 1 ขวด 20. ตะกวบดกรเสน (Solder wire) มฟลกซในตว ชนด 60/40 0.1 ปอนด 21. หนากากอนามย/คารบอน/กนสารเคม/กนฝน 1 ชน 22. กระดาษทชช สาหรบเชดทาความสะอาด 1 มวน 23. สบเหลวลางมอ หรอสบกอนลางมอ 1 ชน

ความรเชงปฏบตการ ตวประสานหรอฟลกซ (Soldering Flux) หรอยางสน (Rosin) ในงานอเลกทรอนกสทวไป

ใหใชชนดไมกดกรอนโดยไมตองลางออกเมอใชงานเสรจ ชนดครมทา (Rosin flux paste) เนอครมสขาวขนบรรจตลบ เชนใชในงานเคลอบแผนปรนทโดยทาใหทวพนผวทองแดงกอนเคลอบตะกว

ปลายหวแรงบดกรสรางจากแทงทองแดง สวนปลายบดกรเคลอบดวยวสดทชวยใหปลายหวแรงบดกรเปยกตะกวได การทาความสะอาดปลายหวแรงบดกรตองไมทาใหวสดเคลอบนเสยหาย คาแนะนา

1. การแตงลายเสน PCB จะตองถกตองตรงตามแบบวงจรเพาเวอรซพพลาย และตวเลข S/N (เลขรหส) จะตองตรงกบเลขรหสนกศกษา 3 ตว ทาย กอนนาไปกดปรนทในนายากดทองแดง (Ferric chloride: FeCl3)

2. การกดปรนทในนายากดทองแดง (Ferric chloride: FeCl3) ควรใชกบภาชนะพลาสตก

32




3. เสนกรอบขอบเขต (KeepOutLayer) ใชสาหรบตดแผน PCB ในขบวนการผลตทางอตสาหกรรมแลวเปนปกต แตในการทา PCB ดวยมอจะทาใหเกดเปนทองแดงตวนาลาย PCB ชอรทลายวงจรอน ๆ ใหใชมดคตเตอรกรดขดเสนกรอบ PCB ออก

4. ทาความสะอาดปลายหวแรงบดกรโดยเชดดวยวสดฟองนาเปยกชน หรอใชฟลกซชนดครมทาชนดไมกดกรอนชวยในการทาความสะอาด

5. ทาความสะอาดปลายหวแรงทกครงทใชงานเสรจ และใหเคลอบปลายหวแรงบดกรดวยลวดตะกวบดกรใหมหลงการใชงานทกครง เพอปองกนการเกดออกซเดชน

ขอควรระวง 1. การใชมดคตเตอรใหความปลอดภย ใหปลายใบมดโพลออกมาจากสวนดามจบสนทสด

และเมอใชงานเสรจสนแลวตองเลอนเกบใบมดไวในดามเสมอ 2. นายากดทองแดง (Ferric chloride: FeCl3) / นายากดปรนท ใชงานตองระมดระวง

ไมใหสกปรกกบพนทปฏบตงาน เมอใชงานเสรจแลวตองจดเกบใหปลอดภย หรอหากใชการไมไดแลวจะตองกาจดของเสยใหมมลพษนอยทสด

3. หวแรงบดกรขณะใชงานเปนเครองมอทมอนตรายจากความรอน ขณะพกใชงานชวคราวตองวางไวในแทนวางหวแรงบดกรเทานน

4. การใชงานหวแรงบดกร นายาเคม เชน นายาทาความสะอาดแผนปรนท นายาเคลอบแผนปรนท ใหสวมใสอปกรณปองกน เพอความปลอดภยในการปฏบตงาน

5. การใชงานสวานไฟฟา ใหสวมใสอปกรณปองกน เพอความปลอดภยในการปฏบตงาน 6. หามเคาะหวแรงบดกรกบวตถทแขงเพอขจดเศษตะกวบดกร หามขจดออกไซดสดาท

ปลายหวแรงดวยการตะไบหรอขดดวยวสดทมคม เนองจากจะกอใหเกดความเสยหายตอวสดเคลอบปลายหวแรงบดกร ทาใหปลายหวแรงบดกรเสยหายเปยกตะกวไมได

7. เมอเลกจากการปฏบตงานอเลกทรอนกสใหลางมอใหสะอาดทกครง

33




ลาดบขนการปฏบต ลาดบ ขนตอนการปฏบตงาน รปประกอบการปฏบตงาน

1 พมพ ไฟลแบบสราง PCB วงจรเพาเวอรซพพลาย (.pdf) 100% บนกระดาษ Glossy Paper กนนา ดานผวมน ดวย เครองพมพเลเซอร ขาว ดา หมายเหต (มมมองดานลาง) PCB: Supply 2x30W V2016-L3 (Mirror Bottom)

2 ตดกระดาษ Glossy ทพมพ

ลาย PCB แลว ใหขนาดใหญกวากรอบลาย PCB เลกนอย

3 เตรยม/ตดแผนปรนท (PCB)

ชนดฟนอลค (Phenolic) หรอ อพอกซ (Epoxy) ขนาด 118mm x 88mm

34




ลาดบ ขนตอนการปฏบตงาน รปประกอบการปฏบตงาน

- โดยใชมดคตเตอรกรด PCB ทงสองดานใหยาวตลอดและ รอยกรดสองดานตรงกนทง

- หกแผน PCB ตามแนวทกรด ไวกบขอบโตะโลหะ - แลวดดแผน PCB ใหตรง ตรวจสอบโดยวางทาบกบ พนผวเรยบ เชนแผนกระจก

35




ลาดบ ขนตอนการปฏบตงาน รปประกอบการปฏบตงาน 4 ลบคมขอบ PCB ทกดาน ดวย

มดคตเตอรและกระดาษทราย

5 ทาความสะอาดผว PCB ดาน

ทองแดง โดยขดดวยแผนใยขด สกอตช-ไบรต ใหสะอาดมนเงา โดยการขดถเบา ๆ ซาหลายครงใหทวแผน PCB และปดฝนออกใหสะอาด

6 นากระดาษ Glossy ทมลาย PCB วางทาบทบแผน PCB วางใหตรงทสด ใชเตารดวางตรงกลางกอนเพอใหหมกละลายยดแผนกระดาษปองกนไมใหเคลอนทจากแผน PCB

7 ใชเตารดตงไฟความรอนปานกลาง มารดทบดานกระดาษ Glossy ทวางซอนทบ PCB ใชเวลารดประมาณ 4 นาท

36




ลาดบ ขนตอนการปฏบตงาน รปประกอบการปฏบตงาน 8 หมกจากรป PCB ในกระดาษ

ละลายยายไปสผวทองแดง (Toner Transfer Method) ครบถวนทกลายเสนแลว จะไดชนงานทยงมความรอนอย ใหปฏบตขนตอไปทนท

9 นาแผน PCB พรอมกระดาษน ทาใหเยนดวยนาไหลผานเบาๆ เนนทดานแผน PCB กอน ใชเวลาประมาณ 2 นาท หมกจากกระดาษจะยายมาท PCB (ระมดระวงในการถอชนงานทมความรอน และตองไมใหกระดาษแบบหลดจาก PCB)

10 ลอกกระดาษแบบออกจากแผน PCB และแชทงไวในนาใหกระดาษทตดคางเปอย ใชเวลาประมาณ 5 นาท ใชมอขดถลอกกระดาษออกเบา ๆ เฉพาะบรเวณลายเสนวงจรทมกระดาษตดชอรทเสนอย

37




ลาดบ ขนตอนการปฏบตงาน รปประกอบการปฏบตงาน 11 นาแผน PCB ทขนลายวงจรน

มาแตงเสนใหถกตองตามแบบ หากมเสนชอรทใชมดคตเตอร กรดขดออก หากเสนขาดหรอขอบเสนไมสวยงามใชปากกาเคมกนนา(Permanent) แตงเสน และใชมดคตเตอรกรดขด เสนกรอบ PCB ออก และกรดขดเลข S/N ใหตรงกบเลขรหสนกศกษา 3 ตว ทาย

12 กดปรนทในนายากดทองแดง (Ferric chloride: FeCl3) ในภาชนะพลาสตกทถกเขยาใหนายากดทองแดงไหลไปมาตลอดเวลา ใหหงาย PCB ดานทองแดงขน ใชเวลากดปรนทประมาณ 5 – 10 นาท

38




ลาดบ ขนตอนการปฏบตงาน รปประกอบการปฏบตงาน

13 เมอกดทองแดงของแผน PCB สวนทไมตองการออกหมดแลว ใหทาความสะอาดโดยลางดวยนาสะอาด และทาใหแหง

14 กรณทตองการทาความสะอาด

ลายวงจรทไดจากการรดปรนท ใหลางออกดวยทนเนอร และทาความสะอาด

15 เจาะรแผน PCB ตามขนาดร

ดวยสวานไฟฟา ดวยความเรวหมนสวาน Speed สง

39




ลาดบ ขนตอนการปฏบตงาน รปประกอบการปฏบตงาน 16 แผน PCB ทไดจากการเจาะร

เสรจแลว สาหรบกรณทแผน PCB ยงไมไดทาความสะอาดลายวงจรทไดจากการรดปรนทกอนเจาะร

17 แผน PCB ทไดจากการเจาะรเสรจแลว สาหรบกรณทแผน PCB ถกทาความสะอาดลายวงจรทไดจากการรดปรนทกอนเจาะร แลวขดดวยแผนใยขด สกอตช-ไบรต ใหสะอาด มนเงา และปดฝนใหสะอาด

18 ทาความสะอาดลายวงจรทไดจากการรดปรนทแผน PCB โดยลางออกดวยทนเนอร ทาใหแหง แลวขดดวยแผนใยขด สกอตช-ไบรต ใหสะอาดมนเงา และปดฝนออกใหสะอาด

19 กรณใชตะกวเคลอบผว PCB ไมมรปประกอบ 19.1 จดเตรยม

- แผน PCB สะอาดมนเงา - หวแรงบดกร จายไฟพรอมใช - ตะกวบดกรเสน 0.8-1.2mm - ฟลกซ/ตวประสานชนดไมกด กรอน (Non – Corrosive)

40




ลาดบ ขนตอนการปฏบตงาน รปประกอบการปฏบตงาน 19.2 ทาฟลกซ/ตวประสานชนดไม

กดกรอน (Non – Corrosive) ทดานลายทองแดงของแผน PCB ใหทว โดยทาบาง ๆ

19.3 ใชหวแรงบดกร พรอมปอน

ตะกวบดกร เพอเคลอบ PCB ดวยตะกว บาง ๆ ใหทว

19.4 แผน PCB วงจรเพาเวอร

ซพพลาย ทถกเคลอบดวยตะกว ใหตรวจสอบรใสขาอปกรณทกรตองไมมตะกว อดตน หากมรอดตนใหแกไข

20 กรณใชยางสนเคลอบผว PCB ไมมรปประกอบ

20.1 จดเตรยม - แผน PCB สะอาดมนเงา - นายาเคลอบแผนปรนท หรอ ยางสนกอนพรอมขวด บรรจ - ทนเนอร - อปกรณทานายาเคลอบ PCB

41




ลาดบ ขนตอนการปฏบตงาน รปประกอบการปฏบตงาน 20.2 ผสมนายาเคลอบแผนปรนท

โดยใชยางสนกอน + ทนเนอร หรอนายาเคลอบแผนปรนทสาเรจรปมาผสมกบทนเนอรใหเจอจางในอตราสวน 1 : 2 ทาดานทองแดงของแผน PCB ใหทว แลวทาใหแหงดวยลมอน

21 รปเปรยบเทยบผลงาน PCB วงจรเพาเวอรซพพลายทได มมมองดานลางของ PCB โดยรปซายมอใชวธเคลอบ PCB ดวยยางสนหรอนายาเคลอบ รปขวามอเคลอบดวยตะกว

22 นากระดาษ Glossy ทมลายรปวางอปกรณ วางทาบทบแผน PCB ดานบน ใหตรงทสด ใชเตารดตงไฟความรอนปานกลาง รดทบบนดานกระดาษ ใชเวลารดประมาณ 4 นาท

23 ดวยวธเชนเดยวกนกบดานลายทองแดง คอนาแผน PCB ทาใหเยนดวยนาไหลผานกอนเพอใหหมกจากกระดาษยายมาท PCB แชนาใหกระดาษเปอย ขดถลอกกระดาษออก จะไดรปวางอปกรณดานบน

42




ลาดบ ขนตอนการปฏบตงาน รปประกอบการปฏบตงาน 24 ทาความสะอาดแผน PCB

และทาใหแหง สงตรวจผลงาน

25 จดเกบวสด ทาความสะอาด

อปกรณ เครองมอ และจดเกบอยางถกตอง เหมาะสม รอบครอบ และปลอดภย ทาความสะอาดพนทปฏบตงานและมอ

ไมมรปประกอบ

สรปและอภปรายผล 1. จากขอมลของตนเองและเพอน ๆ การทาแผนปรนท ดวยวธละลายหมกจากกระดาษให

ยายไปสผวทองแดง (Toner Transfer Method) โดยใชการรด ทาอยางไร ……………… ……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………..

2. จากขอมลของตนเองและเพอน ๆ วธการเคลอบแผนปรนทดวยตะกว กบการเคลอบดวยยางสนหรอนายาเคลอบ ทาอยางไร …………………………………..…………….…………… ……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………..

ที่ 2.1 หน่วยที่ 2 หลักสูตรประกาศน ... sheet 2 -...

Documents