1 vdo ประกอบการเรียน...

38
1 VDO ประกอบการเรียน เรื่อง เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1. สิ่งมีชีวิตกับเซลล์ หน่วยที2. Organelle หน่วยที่ 3. กล้องจุลทรรศน์ หน่วยที่ 4. การลาเลียงสารของเซลล์

Upload: others

Post on 31-Aug-2019

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

1

VDO ประกอบการเรยน เรอง

เซลลของสงมชวต หวขอ

หนวยท 1. สงมชวตกบเซลล หนวยท 2. Organelle

หนวยท 3. กลองจลทรรศน หนวยท 4. การล าเลยงสารของเซลล

Page 2: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

2

หนวยท 1. สงมชวตกบเซลล

การล าดบสวนประกอบของสงมชวตโดยทวไปมดงน

อะตอม ธาต สารประกอบ สารชวโมเลกล Organelle

Cell Tissue Organ Organ system Organism

ศกษาดวยกลองจลทรรศน ศกษาดวยตาเปลา

Page 3: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

3

สวนประกอบโดยทวไปของเซลล

Nucleus

สารหอหม เยอหมเซลล Protoplasm Inclusion (cell coat) (cell membrane ) Cytoplasm Organelles

Page 4: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

4

ประเภทของ Cell

Prokaryotic cell - เชน แบคทเรย , สาหรายสเขยวแกมน าเงน (Oscillatoria , Anabaena , Nostoc) - มสารหอหมเซลล (Cell coat) : แบคทเรย สาหรายสเขยวแกมน าเงน - ไมมเยอหมนวเคลยส - ม DNA รวมอยกบ protein เรยกวา genophore - ม ribosome ขนาด 70 S - ไมม Organelle อน ๆ ทสาคญ เชน Mitochondria , ER , Centriole , Chloroplast เปนตน

Eukaryotic cell - เชน คน , สตว , พช , รา , เหด , สาหราย , โปรโตซว - มสารหอหมเซลล (Cell coat) : สตว พช รา เหด สาหราย - มเยอหมนวเคลยส - ม DNA รวมอยกบ protein เรยกวา nucleosome - ม ribosome ขนาด 80 S - ม Organelle อน ๆ ทสาคญ เชน Mitochondria , ER , Centriole , Chloroplast เปนตน

Page 5: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

5

ตวอยางขอสอบคดเลอกเขามหาวทยาลย หนวยท 1. สงมชวตกบเซลล

1. สงใดทพบทงในเซลลโพรคารโอตและเซลลยคารโอต (มช. 46) 1. ไมโตคอนเดรย

2. เยอหมนวเคลยส 3. ไรโบโซม 4. เอนโดพลาสมกเรตคลม

2. ในแบคทเรย , แอนาบนา , สาหรายสไปรไลนาและปรง เราจะพบโครงสรางใด (มช. 46)

1. ผนงเซลล 2. เซนทรโอล 3. คลอโรพลาสต 4. เยอหมนวเคลยส

Page 6: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

6

3. สมมตมภาพถายจากกลองจลทรรศนอเลกตรอนแบบสองผานของเซลล 2 ชนด ดงน ภาพท 1 แสดงผนงเซลลและไรโบโซม

ภาพท 2 แสดงเยอหมเซลลและไลโซโซม ค าตอบใดเปนชอของเซลลทเปนไปไดมากทสด (มช. 48)

ภาพท 1 ภาพท 2 1. แบคทเรย เมดเลอดขาว 2. เมดเลอดขาว เมดเลอดขาว 3. ปลายรากหอม ปลายรากหอม 4. ปลายรากหอม แบคทเรย

Page 7: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

7

หนวยท 2. Organelle

Organelle

Page 8: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

8

ตารางแสดงบทบาทและหนาทของ Organelles ชนดตาง ๆ

ชนดของ organelle หนาท

I. กลมทไมม membrane หอหม

(R - C - M - I - M)

1) Ribosome 2) Centriole 3) Microtubule 4) Intermediate filament 5) Microfilament

- ทาหนาทสรางโปรตนใชในเซลล - ทาหนาทสราง spindle fiber ตอนแบงเซลล - พบเฉพาะสตว - นบเปน cytoskeleton ของเซลล - ทาหนาทเปนองคประกอบของ Cilia (9 + 2) Flagella (9 + 2) Basal body (9 + 0) Centriole (9 + 0) - นบเปน cytoskeleton ของเซลล - ทาหนาทชวยค าจน และเพมความมแขงแรง แกเซลล - นบเปน cytoskeleton ของเซลล - ทาหนาทควบคมการเคลอนทแบบ amoeboid movement และการลาเลยงสาร เขาออกเซลล

Page 9: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

9

ชนดของ organelle หนาท

II. กลมท membrane หอหม 1 ชน

(P - L - V - E- G)

1) Peroxisome 2) Lysosome 3) Vacuole 4) Endoplasmic reticulum (ER)

- ภายในมเอนไซม Catalase ยอย Hydrogen peroxide (H2O2) ซงเปนพษตอเซลล ใหกลายเปนน า (H2O) - ภายในมเอนไซมยอยสลายสงแปลกปลอม , สารอาหาร , organelle และแมกระท งเซลลของตวเอง - ถกเรยกอกชอหนงวา Suicide bag of cell - สวนใหญพบในเซลลสตว - ถกเปรยบเปนลาไสเลกและตบออนในคน - ถกแบงยอยออกเปน 3 ชนด คอ 3.1) Sap vacuole : พบเฉพาะในเซลลพชเทาน น / ภายในบรรจของเหลว ซงสวนใหญเปนน า 3.2) Food vacuole : พบใน Amoeba , Paramecium , Wbc / เกดจาการกนแบบ phagocytosis 3.3) Contractile vacuole : พบใน Amoeba และ Paramecium / ทาหนาทขบถายน าสวนเกนและ ของเสยทละลายน าออกจากเซลล / ถกเปรยบเสมอน ไตในคน - ถกแบงยอยออกเปน 2 ชนด คอ 4.1) Rough endoplasmic reticulum (RER) : มไรโบโซมเกาะ / ทาหนาทสงเคราะหโปรตน / พบทตอมน าลาย , ตอมพษของง , ตบออน , ลาไสเลก และตอมใตสมอง 4.2) Smooth endoplasmic reticulum (SER) : มไรโบโซมเกาะ / ทาหนาทสราง lipoprotein / พบมากในเซลลตบ (เพอกาจดสารพษ) / พบในอวยวะทสรางสาร steroid ไดแก รงไข , อณฑะ , ตอมหมวกไตช นนอก และพบในเซลล microvillus ทลาไสเลกซงเซลลน ทาหนาทดดซมสารอาหาร เชน กรดไขมน และกลเซอรอล

Page 10: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

10

ชนดของ organelle หนาท

II. กลมท membrane หอหม 1 ชน

(P - L - V - E- G) (ตอ)

5) Golgi body

- มหลายชอ คอ Golgi Complex , Golgi Apparatus , Dictyosome - ท าหนาทรบโปรตนจาก RER แลวอดใหแนน หรอเตมสารคารโบไฮเดรตเขาไปไดทาใหไดสารจาพวก Glycoprotein / ในพชท าหนาทเกยวกบ การสราง cell wall / ใน sperm จะถกเปลยนแปลงไปเปนถงเกบ enzyme ทเรยกวา acrosome / พบทตอมน าลาย , ตบออนและตอมน านม

Page 11: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

11

ชนดของ organelle หนาท

III. กลมท membrane หอหม 2 ชน (Chloro-Mito)

1) Chloroplast

2) Mitochondria

- ภายในประกอบดวย DNA , RNA , ไรโบโซม และ enzyme ทเกยวของกบการสงเคราะหดวย - พบเฉพาะในเซลลพชและสาหรายเกอบทกชนด - ทาหนาทสงเคราะหดวยแสง - ภายในประกอบดวย DNA , RNA , ไรโบโซม - พบใน Eukaryote เกอบทกชนด ยกเวน Rbc - พบมากในกลามเน อหวใจ - ทาหนาทสรางสาร ATP (Adenosine triphosphate)

Page 12: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

12

ตารางเปรยบเทยบ organelle ระหวางเซลลสตวและเซลลพช Organelle Animal cell Plant cell

1. Cell wall 2. Chloroplast 3. Polar cap 4. Centriole 5. Lysosome

Page 13: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

13

ตวอยางขอสอบคดเลอกเขามหาวทยาลย หนวยท 2. Organelle

1. โครงสรางใดพบมากภายในเบตาเซลลของตบออนทสงเคราะหอนซลน

(A-NET 49) 1. ไรโบโซมในไซโทพลาสซม 2. ไรโบโซมบนผวนอกของเอนโดพลาสมกเรตคลม 3. กอลจคอมเพลกซ 4. เอนโดพลาสมกเรตคลมแบบผวเรยบ

2. ขอใดถกตองทสดเกยวกบโครงสรางของเซลลทรงไขซงรวมกนสงเคราะห และหลง Progesterone hormone (A-NET 50) ก. ER ข. Mitochondria ค. Cell membrane ง. Golgi complex 1. ก , ข และ ค 2. ก , ข และ ง 3. ก , ค และ ง 4. ข , ค และ ง

Page 14: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

14

3. ออรแกเนลลและเซลลในขอใดมความสมพนธกนนอยทสด

(PAT2 ต.ค. 51) 1. ไมโทคอนเดรย - เซลลกลามเน อลาย

2. คลอโรพลาสต - เซลลสาหรายสเขยวแกมน าเงน 3. กอลจคอมเพลกซ - เซลลตบออน 4. เอนโดพลาสมกเรตคลมชนดผวเรยบ - เซลลตอมหมวกไตสวนนอก

4. เซลลของอวยวะใดมเอนโดพลาสมกเรตคลมแบบผวเรยบมากกวาเซลล ทวไป (PAT2 ม.ค. 52) 1. กลามเน อ , สมอง 2. อณฑะ , ประสาท 3. ตบ , หวใจ 4. รงไข , ตอมหมวกไต

Page 15: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

15

5. เซลลของสงมชวตในขอใดไมพบไลโซโซม (PAT2 ก.ค. 52) ก. กลามเนอลาย ข. ตบ ค. เมดเลอดแดงของคน ง. สาหรายหางกระรอก 1. ก และ ข 2. ข และ ค 3. ก และ ง 4. ค และ ง

6. จากภาพไมโทคอนเดรยวฎจกรเครบสเกดขนทบรเวณใด (PAT2 ต.ค. 52) 1. ก 2. ข 3. ค 4. ข และ ค

Page 16: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

16

7. การสงเคราะหโปรตนทเปนองคประกอบของเยอหมเซลลจ าเปนตอง อาศย การท างานรวมกนของออรแกเนลลในขอใด (PAT2 ต.ค. 52)

ก. เอนโดพลาสมกเรตคลม ข. ไรโบโซม ค. กอลจคอมเพลกซ ง. ไมโครทวบล 1. ก และ ข 2. ข และ ค 3. ก , ข และ ค 4. ก , ข , ค และ ง

8. สวนประกอบ หรอ organelle ใดทพบในเซลลพชทงหมด (มช.54) 1. vacuole , mitochondria , centriole 2. cilia , cell wall , golgi complex 3. chromoplast , lysosome , ribosome 4. cytosol , cell membrane , cytoskeleton

Page 17: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

17

หนวยท 3. กลองจลทรรศน

Microscope

แบบใชแสง แบบอเลกตรอน แบบธรรมดา แบบสเตอรโอ แบบสองผาน แบบสองกราด

ตารางเปรยบเทยบคณสมบตของกลองจลทรรศนธรรมดา(LM) และกลองจลทรรศนอเลกตรอน (EM)

ลกษณะเปรยบเทยบ LM EM 1. ตนก าเนดแสง กระจกหรอหลอดไฟ ปนยงลาแสงอเลกตรอน 2. ก าลงขยาย 1,000 - 2,000 เทา 500,000 หรอมากกวา 3. ขนาดวตถเลกสด ทมองเหนได

0.2 um

0.0004 um

4. ภาพทได ภาพเสมอนหวกลบ ภาพจรงปรากฏบนจอรบภาพ 5. วตถทสองด มหรอไมมชวตกได ไมมชวตเทาน น

จากกลอง LM จากกลอง TEM จากกลอง SEM ภาพแสดงการเปรยบเทยบภาพถายจลนทรยดวยกลองจลทรรศนชนดตาง ๆ

Page 18: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

18

ตารางเปรยบเทยบคณสมบตของกลองจลทรรศนใชแสงชนดสเตอรโอและธรรมดา

ลกษณะส าคญ ชนดของกลองจลทรรศนใชแสง

สเตอรโอ ธรรมดา 1. ชนดวตถทใชศกษา - วตถทบแสง - วตถโปรงแสง

2. ชนดของภาพทปรากฏ - เปนภาพเสมอนหวต ง - มความชดลก - เปนภาพสามมต

- เปนภาพเสมอนหวกลบ - ไมมความชดลก - เปนภาพสองมต

3. กาลงขยายของเลนสใกลวตถ < 4x 4x – 100 x

Page 19: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

19

ตารางเปรยบเทยบคณสมบตของกลองจลทรรศนแบบ TEM และ SEM ขอมลเปรยบเทยบ TEM SEM

1. ผสราง เอรน รสกา สรางสาเรจเมอป พ.ศ. 2475

เอม วอน เอนเดนน สรางสาเรจเมอป พ.ศ. 2481

2. ลกษณะการใช ใชศกษาโครงสรางภายในเซลล โดยใหลาแสงอเลกตรอนสองผาน ตวอยาง

ใชศกษาโครงสรางผวของเซลล โดยใหลาแสงอเลกตรอนสองกราดไปบนผวตวอยาง

3. การเตรยมตวอยาง (Specimen)

เตรยมตวอยางใหมลกษณะทบาง เปนพเศษ

เตรยมตวอยางดวยการเคลอบดวยทองคา

4. ลกษณะภาพทได มลกษณะเปนภาพ 2 มต มลกษณะเปนภาพ 3 มต

หลกการเกดภาพของกลอง LM

แสง เลนสควบแนน สไลดตวอยาง เลนสใกลวตถ เลนสใกลตา ตา กาลงขยาย ชนดภาพเปน 4x , 10x , 40x ,100x ภาพจรงหวกลบ กาลงขยาย 10x ชนดภาพเปนภาพเสมอนหวกลบ

p d (วตถ) (ภาพ)

Page 20: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

20

หลกการค านวณของกลอง LM ไมมการเปลยนก าลงขยาย (M) มการเปลยนก าลงขยาย (M) - ใชสตร 1) M = mตา × mวตถ - ใชการเทยบสดสวนกาลงขยายเพม 2) ขนาดภาพ = กาลงขยาย × ขนาดจรง และกาลงขยายลดดงน

Page 21: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

21

ตวอยางขอสอบคดเลอกเขามหาวทยาลย หนวยท 3. กลองจลทรรศน

1. ขอใดเปนการใชกลองจลทรรศนแบบใชแสงทไมถกตอง (มช. 52) 1. การปรบ diaphragm ชวยทาใหเหนภาพวตถไดชดเจนข น 2. การเปลยนเลนสใกลวตถ ควรหมนทแปนยดเลนสใกลวตถ 3. การเปลยนกาลงขยาย 10X เปน 40X จะตองเลอนแทนวางวตถลงกอน 4. การใชเลนสวตถกาลงขยาย 100X ตองหยดน ามนลงบนแผนกระจกปดสไลด

2. ในการศกษาโครงสรางภายในเซลล ถาตองการใหมขนาดขยาย

10,000 เทา ควรจะศกษาโดยใชกลองจลทรรศนชนดใด (มช.47) 1. แบบใชแสง 2. แบบสเตอรโอ 3. อเลกตรอนแบบสองผาน 4. อเลกตรอนแบบสองกราด

Page 22: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

22

3. สงทกลองจลทรรศนใชแสงแบบสเตอรโอแตกตางจากกลองจลทรรศนใช

แสงแบบธรรมดาคอขอใด (PAT2 ก.ค. 52) ก. ใชศกษาไดทงวตถโปรงแสงและทบแสง ข. เลนสใกลวตถมก าลงขยายนอยกวา 4X ค. ภาพทเหนเปนภาพ 3 มตและเปนภาพจรง 1. ก 2. ก และ ข 3. ข และ ค 4. ก , ข และ ค ตารางเปรยบเทยบคณสมบตของกลองจลทรรศนใชแสงชนดสเตอรโอและธรรมดา

ลกษณะส าคญ ชนดของกลองจลทรรศนใชแสง

สเตอรโอ ธรรมดา 1. ชนดวตถทใชศกษา - วตถทบแสง - วตถโปรงแสง

2. ชนดของภาพทปรากฏ - เปนภาพเสมอนหวต ง - มความชดลก - เปนภาพสามมต

- เปนภาพเสมอนหวกลบ - ไมมความชดลก - เปนภาพสองมต

3. กาลงขยายของเลนสใกลวตถ < 4x 4x – 100 x

Page 23: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

23

4. สวนทเกยวของกบการเกดภาพของกลองจลทรรศนแบบใชแสง คอขอใด (PAT2 ม.ค. 52)

ก. เลนสรวมแสง ข. เลนสใกลตา ค. ปมปรบภาพ ง. ล ากลอง 1. ก และ ข 2. ข และ ค 3. ค และ ง 4. ก และ ง 5. เมอน าตวอกษร ข ไปสองดดวยกลองจลทรรศนและเลอนสไลดไป ทางดานซาย ลกษณะของภาพทเหนและทศทางการเคลอนทของ ข

ขอใดถกตอง (มช.50)

6. เมอศกษาแผนสไลดทตดตวอกษร โดยกลองจลทรรศนชนดใชแสง

แบบธรรมดา (Compound light microscope) ถาตองการใหภาพทเหน ผานเลนสใกลตาเปนภาพตวอกษร “ภ” ตวอกษรทตดอยบนแผนสไลด ตองอยในลกษณะใด (A-NET 50)

A B C D

1. ภาพ A 2. ภาพ B 3. ภาพ C 4. ภาพ D

Page 24: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

24

7. ใชกลองจลทรรศนก าลงขยาย 10 x 4 สองดไมบรรทด เหนภาพไมบรรทด สวนทพาดผานศนยกลางความยาว 4 mm ถาเปลยนก าลงขยาย เปน 10 x 10 จะเหนภาพไมบรรทดสวนทพาดผานศนยกลาง มความยาวเทาใด (A-NET 49) 1. 1.6 mm 2. 1.0 mm 3. 4.0 mm 4. 2.5 mm

8. กลองจลทรรศนทใชมก าลงขยายเปน 40 เทา 100 เทาและ 400 เทา

เมอใชไมบรรทดใสวดเสนผาศนยกลางทก าลงขยายต าได 2.5 mm และเมอน าไดอะตอมไปตรวจดวยกลองจลทรรศนนทก าลงขยาย 400 เทา พบวาไดอะตอมมความยาวประมาณ 1/5 ของเสนผาศนยกลาง ไดอะตอมเซลลนมความยาวก mm (มช.50)

1. 0.05 mm 2. 0.25 mm 3. 0.5 mm 4. 2.5 mm

Page 25: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

25

9. ทก าลงขยาย 10 x 4 ของกลองจลทรรศนแบบเลนสประกอบ วดความ

ยาวเสนผานศนยกลางจอภาพได 4 มลลเมตร น าเซลลสาหรายเตาไปวดขนาดโดยใชกลองจลทรรศนตวเดยวกนน แตเปลยนก าลงขยายไปเปน 10 x 40 พบวาความยาวของเซลลสาหรายเตาตอกน 8 เซลล จงจะเตมจอภาพ ความยาวของสาหรายเตา 1 เซลลมขนาดก um (มช.54)

1. 0.05 um 2. 0.50 um 3. 5.00 um 4. 50.00 um

Page 26: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

26

หนวยท 4. การล าเลยงสารของเซลล การล าเลยงสาร

แบบผาน membrane , สารมขนาดเลก แบบไมผาน membrane , สารมขนาดใหญ

ไมใช ATP (Simple transport)

Phagocytosis - ใช Pseudopodiumโอบลอม - เชน การกนของ amoeba , ราเมอก , Wbc

Pinocytosis - เกดการเวาเขาไปในเซลลของ membrane - เชน การดดซมสารของเซลลททอของหนวยไต Simple diffusion***

- ไมม carrier protein - [high] [low] - เชน การแลกเปลยน gas ของ Rbc

ใช ATP - เรยกวา Active transport - ม carrier protein - [low] [high] - เชน Na+- K+ pump ในเซลลประสาท , การดดซม glucose ทลาไสเลก , การขนสง Ca2+ ในการหดตวของกลามเน อ การขนสงแรธาตจากดนสรากของตน.ไม

Facilitate diffusion - ม carrier protein - [high] [low] - อตราการแพรสารเรวกวาการแพรรรมดา - เชน การดดซม glucose, amino acid ท ลาไสเลก , การขนสง HCO3

-

Receptor mediated endocytosis - เปนการนาสารเขาแบบสรางถง และอาศยตวรบ - เชน การลาเลยง LDL เขาสเซลล

Exocytosis - การหลง hormone - การหลง enzyme - การหลงน าตา

Endocytosis

Diffusion Osmosis

Page 27: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

27

Page 28: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

28

ตวอยางขอสอบคดเลอกเขามหาวทยาลย หนวยท 4. การล าเลยงสารของเซลล

1. ค าศพทใดไมเกยวของกบกระบวนการน าอาหารเขาสเซลล และ/หรอ

การยอยอาหาร (มช.51) 1. พโนไซโตซส 2. ฟาโกไซโตซส 3. เอกโตไซโตซส 4. ไฮโดรไลซส

2. แผนภาพตอไปนแสดงการล าเลยงสารแบบใด (มช.47)

1. ฟาซลเตต 2. เอกโซไซโทซส 3. เอนโดไซโทซส 4. ฟาโกไซโทซส

Page 29: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

29

3. “ ในเซลลของมนษยจะน า cholesterol ชนด low density lipoproteins

(LDLs) จากเลอดเขามาในเซลล เพอใชในการสงเคราะหเยอหมหรอ สเตอรอยดอนๆ โดยทเยอหมเซลลดงกลาวจะมตวรบ LDLs (LDLs- receptor) โดยเฉพาะ ” กระบวนการทกลาวนคอกระบวนการใด (มช.54)

1. เอกโซไซโทซส (exocytosis) 2. การลาเลยงแบบใชพลงงาน (active transport) 3. เอนโดไซโทซส (endocytosis) 4. การแพรแบบฟาซลเทต (facilitated diffusion) 4. ขอใดเปนความหมายของออสโมซส (Osmosis) (มช.47) 1. การลาเลยงสารผานเยอหมเซลล 2. การแพรของน าผานเยอหมเซลลเขาในเซลลหรอออกนอกเซลล 3. การแพรของน าผานเยอหมเซลลจากสารละลายทมน ามากไปสสารละลาย ทมน านอยกวา 4. การแพรของน าผานเยอหมเซลลจากสารละลายทมความเขมขนสงไปส สารละลายทมความเขมขนตา

Page 30: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

30

5. การแลกเปลยนแกสบรเวณถงลมปอดและการก าจดแบคทเรยของ

นวโทรฟลเกดโดยวธการใดตามล าดบ (PAT2 ม.ค. 52) ก. การแพร ข. การแพรแบบฟาซลเทต ค. พโนไซโทซส ง. ฟาโกไซโทซส 1. ก และ ค 2. ก และ ง 3. ข และ ค 4. ข และ ง

6. การล าเลยง Na+ และ K+ ผานเยอหมเซลลประสาทขณะถกกระตนใหเกด กระแสประสาท เกดจากวธการล าเลยงสารแบบใด (PAT2 ก.ค. 52) 1. การลาเลยงแบบใชพลงงาน 2. การแพร 3. การแพรแบบฟาซลเทต 4. เอนโดไซโทซส

Page 31: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

31

โจทยเสรมประสบการณ เรอง สงมชวตกบเซลล

1. (มข. 52) ขอใดตอไปน ไม จดเปนใจความส าคญของทฤษฎเซลล (Cell theory) 1. สงมชวตทกชนดมเซลลเปนองคประกอบ ซงอาจจะมเพยงเซลลเดยวหรอหลายเซลล 2. เซลลเปนหนวยพ นฐานทเลกทสดของสงมชวตทสามารถดารงชวตอยได 3. เซลลทกเซลลมกาเนดมาจากเซลลแรกเรมทมอยแลว 4. เซลลทกเซลลมดเอนเออยภายในซงชวยในการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม 2. (มข. 50) เพราะเหตใดจงไมพบคลอโรพลาสต (Chloroplast) ในเซลลเยอหวหอม (A) ทงทเปน

เซลลพชเหมอนกบเซลลในใบออนของสาหรายหางกระรอก (H) 1. A เปนลาตน สวน H เปนใบ 2. A ทาหนาทสะสมอาหารสวน H ทาหนาทสงเคราะหดวยแสง 3. A ไดรบแสง สวน H ไมไดรบแสง 4. A เปนพชบก สวน H เปนพชน า 3. (มช. 51) ขอใดคอหนวยพนฐานของสงมชวตทเลกทสดทสามารถมชวตอยไดดวย ตนเอง

1. โมเลกล 2. ออรกาเนลล 3. เซลล 4. อวยวะ

4. (มข. 50) ในเซลลของคนสามารถพบ DNA ไดภายในนวเคลยสแลวยงสามารถพบได

ในทใด 1. ไมโทคอนเดรย 2. คลอโรพลาสต 3. ไมโทคอนเดรยและคลอโรพลาสต 4. พบไดในนวเคลยสเทาน น 5. (มช. 51) ขอใดคอสวนประกอบทส าคญของผนงเซลลของพช

1. Cellulose 2. Protein 3. Lipid 4. Suberin

Page 32: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

32

โจทยเสรมประสบการณ เรอง Organelle

1. (มข. 50) ขอความใดไมถกตอง 1. เยอหมเวสสเคลตางจากเยอหมของกอลจบอด 2. ออรแกเนลลภายในเซลลสรางเยอหมเซลล 3. เยอหมนวเคลยสมโครงสรางพ นฐานเหมอนเยอหมเซลล 4. เซลลสามารถนาเยอหมออรแกเนลลทหยดทางานแลวมาใชใหมได 2. (มข. 50) ออรแกเนลลใดมการท างานรวมกนในการขนสงโปรตนออกนอกเซลล ก. นวเคลยส ข. SER ค. RER ง. กอลจบอด

จ. ไมโตคอนเดรย ฉ. คลอโรพลาสต 1. ก จ ฉ 2. ก ง และ ฉ 3. ข ง และ จ 4. ก ค และ ง 3. (มช. 51) ขอใดคอออรกาเนลลทท าหนาทรวมกนในการขนสงโปรตนออกนอกเซลล

1. nucleus , RER , SER 2. RER , SER , Golgi body 3. RER , SER , Chloroplast 4. Golgi body , Chloroplast , Vacuole

4. (มช. 51) ขอใดคอโครงสรางทเกยวของกบการเกด Cyclosis ในเซลลสาหรายหางกระรอก

1. Vacuole 2. Leucoplast 3. Microfilament 4. Spindle fiber

5. (มช. 51) ขอใดเปนค าอธบายทไมเกยวของกบออรแกเนลลทเหนในภาพน

1. ออรแกเนลลน พบไดในเซลลสตวเทาน น 2. ภายในมของเหลวบรรจอยเรยกวาเมทรกซ 3. กระบวนการหายใจระดบเซลลเกดข นในออรแกนเนลลน 4. เยอหมออรแกเนลลน มจานวนช นเทากบเยอหมนวเคลยส

Page 33: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

33

6. (มช. 51) ขอใดตอไปนไมใชคณสมบตของไรโบโซม

1. เปนออรแกเนลลทมขนาดเลก มเยอหมช นเดยว 2. เปนออรแกเนลลทถกสรางจากภายในนวเคลยส 3. เปนแหลงสรางโปรตน พบไดทผวนอกของเอนโดพลาสมกเรตคลม 4. ประกอบดวยหนวยยอย 2 หนวย คอหนวยยอยขนาดเลกและหนวยยอยขนาดใหญ

7. (มข. 52) ขอใดคอภาวะของไรโบโซมในเซลลทผลตฮอรโมนกลโคคอรตคอยด 1. เกาะตดกบกอลจคอมเพลกซ 2. เกาะตดกบไมโทคอนเดรย 3. เกาะตดกบเอนโดพลาสมกเรตควลม 4. ลอยเปนอสระในไซโทพลาสซม 8. (มข. 52) ออรแกเนลลใดตอไปนทมเยอหมเพยงชนเดยว ก. กอลจบอด ข. ไมโทคอนเดรย ค. ไซโทสเกเลทล ง. แวควโอล 1. ก และ ค 2. ก และ ง 3. ข และ ง 4. ค และ ง 9. (มข. 52) โครงสรางใดตอไปน ทสามารถพบกรดนวคลอกชนดดเอนเอ (DNA) ก. นวเคลยส ข. ไมโทคอนเดรย ค. คลอโรพลาสต ง. กอลจบอด 1. ก 2. ก และ ข 3. ก ข และ ค 4. ก ข ค และ ง 10. (มข.53) ในเซลลทมสารพษมากจะพบออรแกเนลลใดมากเปนพเศษ 1. RER และไมโทคอนเดรย 2. RER และไรโบโซม 3. SER และไมโทคอนเดรย 4. SER และไรโบโซม

Page 34: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

34

11. (มข. 53) ขอใดตอไปนกลาวผดเกยวกบไมโทคอนเดรย 1. พบไดในเซลลสตวเทาน น 2. มของเหลวบรรจภายในเรยกเมทรกซ 3. กระบวนการหายใจระดบเซลลเกดข นทน

4. มจานวนช นของเยอหมเทากบนวเคลยส

12. (มช. 55) ออรแกเนลลในขอใดทไมมเยอหมเซลล 1. Ribosome , Nucleolus 2. Lysosome , Nucleolus 3. Peroxisome , Nucleolus 4. Centriole , Ribosome 13. (มข-53) โครงสรางในขอใดทไมมเยอหมเซลล 1. Centriole , Nucleolus

2. Lysosome , Nucleolus 3. Centriole , Ribosome

4. Centriole , Peroxisome 14. (มช. 55) ขอใดกลาวไมถกตองเกยวกบไมโทคอนเดรย 1. กระบวนการหายใจระดบเซลลเกดข นทน 2. มของเหลวบรรจภายในเรยกเมทรกซ 3. พบไดในเซลลสตวเทาน น 4. มจานวนช นของเหยอหมเทากบนวเคลยส 15. (มช. 55) ขอใดกลาวไมถกตองเกยวกบไรโบโซม 1. เปนออรแกเนลลทมขนาดเลกมเยอหมเพยงช นเดยว 2. ประกอบดวยหนวยยอย 2 หนวย 3. เปนแหลงสรางโปรตนพบไดทผวนอกของเอนโดพลาสมกเรตคลม 4. ไมมขอใดถก

Page 35: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

35

โจทยเสรมประสบการณ เรอง กลองจลทรรศน

1. (มข. 50) ขณะทมองไปในจอภาพของกลองจลทรรศนแบบใชแสงขอความใดถกตอง 1. เลอนสไลดไปทางขวา จะเหนวตถทผนกบนสไลดเลอนไปทางซาย 2. เลอนสไลดไปหางจากตว จะเหนวตถทผนกบนสไลดเลอนหางออกไปจากตว 3. ถาเปลยนไปใชเลนสใกลวตถกาลงขยายสงข น จะเหนพ นทบนวตถเพมข น 4. ถาเลอนไปใชเลนสใกลวตถกาลงขยายสงข น จะเหนพ นทบนวตถเพมข น 2. (มข. 50) ขอความใดถกตอง ก าหนดให A- จลทรรศนใชแสง (LM) B- กลองจลทรรศนอเลกตรอนแบบสองผาน (TEM) C- กลองจลทรรศนอเลกตรอนแบบสองกราด (SEM) 1. กาลงขยาย A > B > C 2. มตของภาพทเหนจาก A เหมอน B แตไมเหมอน C 3. รายละเอยดของภาพทเหนจากวตถ A เหนเฉพาะผวเหมอน C แต B เหนภาพลกกวา 4. การเตรยมวตถทนามาศกษาดวยกลองท งสามชนดใชสไลดและกระจกปดเหมอนกน 3. (มข. 51) ขอใดคอเครองมอทควรใชในการศกษาเรอง เมมเบรน

1. แวนขยาย 2. กลองจลทรรศนแบบใชแสง 3. กลองจลทรรศนอเลคตรอน 4. ไมตองใชเครองมอใดเพราะสามารถมองเหนดวยตาเปลา

4. (มข. 51) ขอใดเปนกลองจลทรรศนทศกษาโครงสรางของพช ดงทเหนในภาพน

1. กลองจลทรรศนใชแสงแบบธรรมดา 2. กลองจลทรรศนใชแสงแบบสเตอรโอ 3. กลองจลทรรศนอเลกตรอนแบบสองกราด 4. กลองจลทรรศนอเลกตรอนแบบสองผาน

Page 36: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

36

5. (มข-53) ในการศกษาโครงสรางดานนอกของวตถทมขนาดเลกกวา 1 ไมโครเมตร ตองใช

เครองมอในขอใด 1. Light microscope 2. Transmission electron microscope 3. Stereoscopic microscope 4. Scanning electron microscope 6. (มข-53) 1 มลลเมตร มขนาดเทากบ 1. 100 ไมโครเมตร 2. 1,000 ไมโครเมตร 3. 10,000 ไมโครเมตร 4. 1,000,000 ไมโครเมตร

Page 37: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

37

โจทยเสรมประสบการณ เรอง การล าเลยงสาร

1. (มข. 50) ขอความใดกลาวถงการล าเลยงสารผานเมมแบรนแบบ Facilitated diffusion ได

ถกตอง 1. ตองอาศยพลงงานจาก ATP 2. ตองอาศยตวพาและพลงงานจาก ATP 3. ตองอาศยตวพาและตองมความแตกตางของความเขมขนของสาร 4. ตองอาศยพลงงานจาก ATP และตองมความแตกตางของความเขมขนของสาร 2. (มช. 51) ขอใดคอวธการเคลอนยายสารผานเมมเบรนแบบไมอาศยพลงงานแตอาศยตวพา

1. Free diffusion 2. Facilitated diffusion 3. Active transport 4. Endocytosis

3. (มข. 52) โครงสรางใดตอไปนทพบในเฉพาะเซลลพชแตไมพบในเซลลสตว 1. พลาสโมเดสมาตา 2. Gap junction 3. กอลจบอด 4. ไมโครควบล 4. (มข. 52) การล าเลยงในขอใดทสามารถล าเลยงอออนจากบรเวณทมความเขมขนต ากวา ไปยง

บรเวณทมความเขมขนสงกวาได 1. Facilitated diffusion โดยอาศยโปรตนชองผาน (Channel) 2. Facilitated diffusion โดยอาศยโปรตนพาหะ (Carrier) 3. Active transport โดยอาศยโปรตนชองผาน 4. Active transport โดยอาศยโปรตนพาหะ 5. (มข-53) การล าเลยงกลโคสเขาสเซลล จ าเปนตองใชการล าเลยงในรปแบบใด 1. Facilitated diffusion 2. Active transport 3. Endocytosis 4. ถกทกขอ 6. (มข. 54) โปรตนท าหนาทขนสงน าเขาสเซลล เชน Aquaporin พบไดในรางกายมนษย

ตวเลอกใดมโปรตนน 1. Brain 2. Muscle 3. Pharynx 4. Salivary gland

Page 38: 1 VDO ประกอบการเรียน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต หัวข้อ หน่วยที่ 1 ... · อาศัย การท

38

7. (มข. 54) กระบวนการใดท าใหประตไมขยายตวออกในฤดฝน 1. Osmosis 2. Imbibition 3. Plasmolysis 4. Active transport