บทท บทท 22

ชวตเปนอยางไร

ธรรมทงหลายมใจเปนหวหนา  มใจเปนเจานายใหญ สำาเรจดวยใจ ถาบคคลมใจเสยหายแลว  จะพดกตาม จะทำากตาม ความทกขยอมตดตามเขาไป เหมอนลอหมนตามโคทลากเกวยน ...ถาบคคลมจตใจผองใสแลว จะพดกตาม จะทำากตาม ความสขยอมตดตามมา เหมอนดงเงาทตดตามตว"

คำ�นย�มคำ�นย�มสามญญลกษณะไตรลกษณธรรมนยามธรรมฐต

นย�มนย�มนยามคอกำาหนดอนแนนอน , ความเปนไปอน

มระเบยบแนนอนของธรรมชาต , กฎธรรมชาต นยาม 5 ประการนครอบคลมทกสงทกอยางในโลกและในอนนตจกรวาล ทกสงทกอยางดำาเนนไปตามกฎทง 5 ประการนทงสน

อตนย�มอตนย�ม((Physical Laws)Physical Laws)๑ . อตนยาม   คอ  กฎธรรมชาตเกยวกบปรากฎการณทางวตถ  เชน ดน นำา ปยทำาใหตนไมงาม แสงแดดทำาใหเกดความรอน

พชนย�มพชนย�ม ((Biological Laws)Biological Laws)

๒ . พชนยาม  คอ  กฎธรรมชาตเกยวกบการดำารงอยของสงมชวต  เชน กระตายยอมออกลกเปนกระตาย เมดมะมวงยอมทำาใหเกดผลมะมวง

จตนย�มจตนย�ม ((Psychic Laws)Psychic Laws) กฎธรรมชาตทเกยวกบกลไกการทำางานของจต

พระพทธศาสนา คนพบวา คนเราประกอบดวยสวนทสำาคญ 2 สวน คอ รางกายและจตใจ ซงเปนผลมาจากจตนยาม กฎธรรมชาตเกยวกบการทำางานของจต กระบวนการของความคด พระพทธศาสนาเชอวาคนเรา (รวมทงสงมชวตอน ) ประกอบดวยองคประกอบทสำาคญสวนหนงของชวต คอ จต จตในทศนะของพทธศาสนาเปนสงตางหากจากกาย ในฐานะทเปนสงหนงตางหากจากกาย จตกมกฎเกณฑในการทำางาน เปลยนแปลงและแสดงพฤตกรรม เปนแบบฉบบเฉพาะตว จตนยาม ไดแก นามธาตตาง ๆ

กรรมนย�ม กรรมนย�ม ((Law of Kamma, Law of Kamma, Moral laws)Moral laws)

กรรมนยาม คอ กฎการใหผลของกรรม หรอกฎธรรมชาตเกยวกบพฤตกรรมของมนษย คอกระบวนการทกอใหเกดการกระทำาและการใหผลของการกระทำา ม 2 ประการคอ การกระทำาด ยอมไดรบผลด กระทำาชวยอมไดรบผลชว http://mediacenter.mcu.ac.th/data/caipyo/m5/web/pawat/p11.php

ธรรมนย�มธรรมนย�ม ((General Laws)General Laws)๕ . ธรรมนยม  คอ  กฎธรรมช�ตเกยวกบคว�มเปนไปของสงต�ง ๆ ต�มปกต  เชน สงทเกดไดยอมต�ยได

สงทปดบงไมใหเหนไตรลกษณสงทปดบงไมใหเหนไตรลกษณ

สาเหตแหงความตายสาเหตแหงความตาย

ภพภม ภพภม 3232ก�มภม 11รปภม 16อรปภม 4

ทคตภมทคตภม1.นรกภม 2.เปรตภม 3.อสรก�ยภม 4.เดรจฉ�นภม

นรกนรก สถ�นททเปนเหมอนหบเหวแหงคว�มทกข สถ�นทไรคว�มเจรญและภ�วะทเร�รอนกระวนกระว�ยของสตวผทำ�บ�ป

มหลมถ�นเพลงลกม�กกว�ชวงตวบรษ เตมไปดวยถ�นเพลงทปร�ศจ�กเปลวและควน ลำ�ดบนน บรษมร�ยก�ยถกคว�มรอนแผดเผ� ครอบงำ� เหนดเหนอย สะทกสะท�น หวกระห�ย เดนมงม�ยงหลมถ�นเพลงนนโดยหนท�งส�ยเดยว...เข�ไดตกลงในหลมถ�นเพลงนนแลวเสวยทกขเวทน�อนแรงกล�และเผดรอนนนโดยสวนเดยว

เปรตเปรตภมเปนทอยของเหลาสตวทหางไกลจากความสขสบายคำาวา เปรต แปลวา ผละโลกนไปแลว ผตายไปแลว ใน

ทางพทธศาสนาหมายถง สตวพวกหนงททเกดในเปรตวสยซงเปนอบายภม ๑ ใน ๔ ซงประเภทของเปรตมหลายประเภท เชนประเภทหนงเรยกวา ปรทตตปชวเปรต คอเปรตทดำารงชวตอยไดดวยสวนบญทมผทำาอทศให หากไมมสวนบญทมผอทศใหกมกจะกนเลอดและหนองของตวเองเปนอาหาร โบราณมความเชอทวา ถาใครทำารายพอแม ชาตหนาจะไปเกดเปนผเปรต

มตนไมเกดบนพนทไมเสมอ มใบออนใบแกนอย มเงาโปรงลำาดบนน บรษมรางกายถกความรอนแผดเผา ครอบงำา เหนดเหนอย สะทกสะทาน หวกระหาย เดนมงมายงตนไมนนโดยหนทางสายเดยว…เขานงหรอนอนทรวมเงาของตนไมนน แลวเสวยทกขเวทนาเปนอนมาก

อสรกายอสรกายอสรกายภม      คอ ภมเปนทอยของเหลา

สตวอนปราศจากความแชมชนรนเรง

เดรจฉานภมเดรจฉานภมเปนภมทขวางตอมรรคผล ไมสามารถปฏบต

ใหบรรลคณธรรมขนสงได ผทมาเกดในภมนเปนเพราะ โมหะ คว�มหลง ความโง ความไมรตามความเปนจรง

มหลมลกม�กกว�ชวงตวบรษซงเตมไปดวยอจจ�ระ ลำ�ดบนนบรษมร�งก�ยถกคว�มรอนแผดเผ� ครอบงำ�เหนดเหนอย สะทกสะท�นหวกระห�ย เดนมงม�ยงหลมอจจ�ระนนโดยหนท�งส�ยเดยว...เข�ไดตกลงในหลมอจจ�ระนน แลวเสวยทกขเวทน�อนแรงกล�และเผดรอนนน

สคตภมสคตภม

5.มนสสภม 6 .จ�ตมห�ร�ชก�

7 .ด�วดงส 8 .ดสต 9 .ย�ม� 1 0 .นมม�นรด 11.ปรมตวสวตต

มนสสภมมนสสภมมตนไมเกดบนพนทราบเรยบ มใบออนใบแกมาก มเงาทบลำาดบนน บรษมรางกายถกความรอนแผดเผาครอบงำา เหนดเหนอยสะทกสะทาน หวกระหาย เดนมงมายงตนไมนนโดยหนทางสายเดยว...เขานงหรอนอนทรมเงาของตนไมนน แลวเสวยสขเวทนาเปนอนมาก

ภมเทว�ภมเทว�มปร�ส�ทซงมเรอนยอดฉ�บท�แลวทงภ�ยใน

ภ�ยนอกลมเข�ไมไดมกลอนแนน มประตและหน�ต�งปดสนทด ในเรอนยอดนนมบลลงกทล�ดดวยพรมขนสตว ล�ดดวยเครองล�ดททำ�ดวยขนแกะสข�ว ล�ดดวยขนสตวซงทำ�เปนรปดอกไม มเครองล�ดอย�งดทำ�ดวยหนงชะมด มเพด�นกนอยเบองบน มหมอนแดงว�งไว 2 ข�ง ลำ�ดบนน บรษมร�งก�ยถกคว�มรอนแผดเผ� ครอบงำ� เหนดเหนอย สะทกสะท�น หวกระห�ย เดนมงม�ยงปร�ส�ทนนโดยหนท�งส�ยเดยว…. เข�นงหรอนอนบนบลลงกทเรอนยอดในปร�ส�ทนนแลวเสวยสขเวทน�โดยสวนเดยว

รปภม 16 ชน เปนทสถตของพระพรหม

อรปภม 4 ชน เปนทสถตของพระพรหมระดบสงซงไมมรปกาย