24

บทท 3

กจกรรมกลมสมพนธสาหรบการพฒนาองคการ

ทมาของคาวากลมสมพนธ

จากผลการศกษาทดลองทคนพบแลววา“กลม”มพลงอยในตวของมนเอง อทธพลของ

กลมนนสามารถทจะสงเสรมคน พฒนาคนได แตในเวลาเดยวกนกลมกสามารถทาลายคนหรอฆา

คนดๆใหตายทงเปนไดเหมอนกน

คาวา “พลงกลม” หรอทนยมเรยกกนในปจจบนวาพลวตกลม มาจากภาษาองกฤษวา

“Group Dynamics” จากการศกษา หมายถง พฤตกรรมของบคคลทแสดงตอกนในกลมเลก (The

Study of Individual Interaction in Small Group) คาวาพลวตหรอพลง (Dynamics) นนหมายถง

กาลงทประกอบขนดวยสงตางๆหลายอยางทจาเปนตองอาศยซงกนและกนในสถานการณหนง

ทประจวบเหมาะ การศกษาเกยวกบพลงกลม มนกวชาการหลายทานเรยกชอแตกตางกนออกไป

บาง เชน กระบวนการกลม (Group Process) กลมสมพนธ (Group Dynamics) เปนตน

ความหมายของกลมสมพนธและกระบวนการกลม

ชาญ ธญพทยากล (อางจากนรนดร จลทรพย, 2540 : 94) ไดใหความหมายของกลม

สมพนธ ไววา หมายถง การศกษาคนควาทเกยวกบพฤตกรรมของบคคลในกลมยอยซงอยกน

อยางสนทชดใกล มการเผชญหนากนแบบซงหนา “Face to Face” พฤตกรรมของบคคลดงกลาว

คอ การแสดงออกตอกนทเรยกวา “ปฏกรยาสมพนธ” (Interaction) เพอตองการศกษาวาบคคล

ในกลมจะแสดงตอกนอยางไร บคคลเมอมารวมกลมทางานกนนนจะทาใหเกดกาลงหรอพลง

ทตองการพงพาอาศยกนดงทเรยกวา “พลวต” (Dynamics) นนเอง

หลย จาปาเทศ (อางจากนรนดร จลทรพย, 2540 : 94) กลาววา กลมสมพนธ หมายถง

วชาทวาดวยการเคลอนไหวของกลมไปตามธรรมชาตของกลม หรอไปตามกลไกใดกลไกหนง วธใด

วธหนง โดยจะมแรงผลกดนหรออทธพลบงคบจากภายนอกหรอภายในกตาม แตกลมหรอสมาชก

ของกลมจะเปนผประพฤตปฏบตใหเปนไปตามเปาประสงคของกลมนนๆ

วนจ เกตขา และคมเพชร ฉตรศภกล (อางจากนรนดร จลทรพย, 2540 : 94) กลาววา

กระบวนการกลม หมายถง ทรวมแหงประสบการณของบคคลหลายๆฝายทมาพบปะสงสรรคกน

ดวยความรสกพงพอใจในความสมพนธในกนและกน เรยกวา เกดการปฏสมพนธ (Interaction)

25

การปฏสมพนธนเองชวยใหคนพบวธการแกปญหาทนาพอใจรวมกน ทาใหแตละคนไดมโอกาส

แลกเปลยนความร ประสบการณระหวางกน และผลลพธประการตอมา กคอ ทาใหแตละคนเปน

แรงจงใจใหแกกนและกน และมความเอออารตอกนอกดวย ผลรวมของประสบการณยอมเกดเปน

พลงของกลมซงมทศทาง มอตราความเรว และมปรมาณอยในตวมนเอง สมาชกแตละคนจะเกด

ความรสกในความสาเรจในการดาเนนงานรวมกน ซงนบเปนความรสกอยางหนงทถอไดวาเปนทมา

แหงความพงพอใจ อนเปนการสาคญทจะชวยใหไดมาซงการทางานทดยงขนตอไป

ทศนา แขนมณ (อางจากนรนดร จลทรพย, 2540 : 95) กลาววา กระบวนการกลม

(Group Process) หรอกลมสมพนธ (Group Dynamics) ทงสองคานมความหมายใกลเคยงกน

และเกยวของกน กลาวคอ กลมสมพนธจะหมายถงเนอหา ความรทเกยวของกบพฤตกรรมของกลม

คนทมผลกระทบตอกนและกน โดยเฉพาะในสถานการณทตองทางานรวมกน การศกษาเรองกลม

สมพนธจงเปนการศกษาความรทจะชวยใหคนสามารถทางานรวมกนใหเกดประสทธภาพสงสด

สวนกระบวนการกลมจะหมายถงกระบวนการ ขนตอน และปฏสมพนธตางๆทเกดขนในกลม ซง

หากบคคลมความรความเขาใจในเรองกลมสมพนธอยางดแลว ยอมแสดงพฤตกรรมทเอออานวย

ใหกลมเกดกระบวนการทดในการดาเนนงานใหบรรลเปาหมาย

กมลรตน หลาสวงษ (อางจากนรนดร จลทรพย, 2540 : 95) ไดกลาวถงความหมายของ

คาวากลมสมพนธและกระบวนการกลมไวเชนเดยวกนดงน กลมสมพนธ หมายถง วชาทศกษา

เกยวกบการมปฏกรยาโตตอบซงกนและกนของสมาชกในกลม อทธพลตางๆทมตอกลม ลกษณะ

ของสมาชก ผ นา ผตาม ตลอดจนการแกไขปญหาตางๆของกลม วามเทคนคหรอวธการในการ

แกปญหาอยางไร สวนคาวากระบวนการกลม หมายถง การใชกลมในการแกปญหาหรอกระทา

สงใดสงหนงรวมกน โดยการเรยนรสงตางๆดวยการเขารวมกจกรรมการเรยนรดวยตนเอง และใช

วธวเคราะหพฤตกรรมของผ เรยนและสมาชกในกลมทเกดขนในขณะนน

กลาวโดยสรป คาวา กลมสมพนธ จงมความหมายเชนเดยวกบกระบวนการกลม โดยท

กระบวนการกลมเปนกระบวนการซงเกยวของสมพนธกนของบคคลภายในกลม ทงกาย วาจา

อารมณ ความรสก กรยาทาทาง และบรรยากาศภายในกลมจะมการเปลยนแปลง มการปรบตว

ปรบความสมพนธตอกนในลกษณะทตอเนองกนเสมอ สวนกลมสมพนธจะเกยวของกบสาเหต

เบองหลงของพฤตกรรมในกลม จะชวยอธบายถงการเปลยนแปลงภายในกลม ศกษาถงพลง

หรอเงอนไขตางๆเกยวกบธรรมชาตและพฤตกรรมของบคคลทมตอกลมโดยรวม เพอกอใหเกดการ

เรยนรและถายทอดวธการทางานรวมกนเปนกลมอยางมประสทธภาพ โดยผ ถายทอดตองมความร

ความเขาใจในเรองของกลมสมพนธและกระบวนกลมเปนอยางด เพราะในทางปฏบตจะตองใช

หลกและวธการทงสองควบคกนตลอดเวลา

26

แนวทางในการวเคราะหถงสาเหตทอยเบองหลงของพฤตกรรมใหวเคราะหปญหาตางๆ

ตอไปน

- ทาไมจงเกดเหตการณเชนนนขนในกลม

- ทาไมจงตองแสดงพฤตกรรมเหลานนออกมา

- ทาไมสมาชกในกลมจงมพฤตกรรมเชนนน

- ทาไมกลมบางกลมจงดาเนนกจกรรมไดสาเรจ และบางกลมทาไมสาเรจ

แนวคดเรองกลมสมพนธ

การศกษาเรองกลมสมพนธนมนกทฤษฎหลายทานไดใหแนวคดไว ซงกอใหเกดประโยชน

อยางมากตอการวเคราะหและทาความเขาใจพฤตกรรมของกลม ทฤษฎมประโยชนอยางมาก

ตอการศกษาวจยเกยวกบกลมในแงทวา ทฤษฎจะชวยเนอหาและพสจนขอสงเกตได (Empirical

Data) ใหเปนระบบระเบยบ สามารถอธบายปรากฏการณตางๆเกยวกบกลมได และยงชวย

ชแนวทางในการศกษาวจยในอนาคตไดอกดวย ในทนจะขอกลาวถงทฤษฎทมความสาคญบาง

ทฤษฎ ซงจะเปนแนวคดในการศกษา และเปนแนวทางในการปฏบต ดงน

1. ทฤษฎบคลกภาพของกลม (Group Syntality Theory)

ผตงทฤษฎน คอ แคทเทล (อางจากนรนดร จลทรพย, 2540 : 96) โดยอาศยพนฐาน

ความเชอทวา กลมแตละกลมทเกดขนมานนมคณลกษณะทแนนอน สามารถวดได และสามารถ

จาแนกปรากฏการณทเกดขนได ซงเปนสงทจดไดวาเปน “บคลกภาพของกลม” (The Personality

of Group) ดงนน ในการศกษาเรองกลมในทฤษฎนจงเนนทรายละเอยดในเรองลกษณะของกลม

มากกวาทจะทานายวาพฤตกรรมของกลมเปนอยางไร วนจ เกตขา และคมเพชร ฉตรศภกล

(อางจากนรนดร จลทรพย, 2540 : 96) ไดอธบายความหมายของคาวา “Syntality” ทแคทเทล

นามาใชไววามความหมายคลายคลงกบคาวาบคลกภาพของบคคล ซงกคอลกษณะอนเปน

สวนรวมทงหมด (Togetherness) รวมทงพลง อารมณ และความสามารถของกลมดวย หรออาจ

เรยกไดวาคณลกษณะตางๆททาใหกลมเปนกลม คณลกษณะนเมอแสดงออกมาแลวสามารถ

วดได “Syntality” นเปลยนแปลงได ไมคงทแนนอน

แคทเทลไดอธบายทฤษฎของเขาวาประกอบดวยสวนสาคญ 2 สวน ซงมความสมพนธกน

อยางใกลชด ดงน

1. สวนแรกเกยวกบมตตางๆของกลม (Dimensions of Group) ในสวนนประกอบดวย

ลกษณะสาคญ 3 ลกษณะ คอ

1.1 ลกษณะของประชากรหรอสมาชกของกลม (Population Traits) หมายถง

27

ลกษณะตางๆของแตละบคคลทมารวมเขากนเปนกลม ซงเปนลกษณะเฉพาะตวของบคคล เชน

ระดบเชาวนปญญา ทศนคต ความเชอ ความคดเหน ฯลฯ

1.2 ลกษณะของบคลกภาพของกลม (Syntality Traits) หมายถง พลงหรอผลท

กลมสามารถบนดาลใหเกดขน ซงพลงนนอาจสาแดงตอกลมอนๆ หรอตอสงทอยรอบขางกลมกได

บคลกภาพของกลมเปนอยางไร อาจจะรไดจากพฤตกรรมทกลมแสดงออกไป และอาจคลมไปถง

วธการตดสนใจของกลมอกดวย

1.3 ลกษณะโครงสรางภายใน (Characteristics of Internal) หมายถง สมพนธ-

ภาพระหวางสมาชกภายในกลม เชน บทบาทของสมาชกแตละคน ตาแหนงหนาททสมาชกแตละ

คนมอย กลมยอยในกลมใหญ และขายการสอสารภายในกลม เปนตน

2. สวนทสองเกยวกบพลวตของบคลกภาพรวมของกลม หรอการเปลยนแปลงของ

บคลกภาพกลม (Dynamics of Syntality) ในสวนนแคทเทลไดอธบายถง “พลงงานทงหมดของ

สมาชกแตละคนทใหแกกลม” (Synergy) วา การทสมาชกแตละคนเขารวมกลม กเพอตองการทจะ

ตอบสนองความตองการทางจตวทยาบางอยาง ดงนนบคคลจงจาตองอทศพลงงานจานวนหนง

เพองานกลม แตละคนอาจอทศพลงงานใหแกกลมมากนอยไมเทากนกได โดยปกตแลวงานหรอ

กจกรรมของกลมอาจจาแนกออกไดเปน 2 ชนด คอ ชนดแรกเปนงานทมงรกษาความสมพนธ

ระหวางสมาชกในกลม และชนดทสองเปนงานทมงเพอใหเปาหมายของกลมประสบความสาเรจ

เมอเปนเชนน พลงงานของกลมบางสวนกจะถกใชไปเพอสรางสมานสามคค และแกไขความ

แตกราวของสมาชกในกลม พลงงานอกสวนหนงจะถกใชไปเพอทางานหรอปฏบตภาระของกลมให

บรรลเปาหมายทตงไว

ในการวเคราะหลกษณะพลวตของบคลกภาพรวมของกลม แคทเทลไดเสนอหลกหรอกฎ

ขน 7 ขอดวยกน ซงทจรงแลวกฎเหลานกเปนรายละเอยดเกยวกบลกษณะตางๆของ ”Synergy”

นนเอง กฎ 7 ขอดงกลาวสามารถสรปไดดงน

กฎขอท 1 กลมตงขนมาเพอตอบสนองความตองการของแตละบคคล และกลมจะยตเมอ

ไมสามารถจะทาหนาทนนไดอกตอไป

กฎขอท 2 พลงงานทงหมดของกลมเปนผลมาจากทศนคตของสมาชกทงหมดทมตอกลม

พลงของกลมจะมมากนอยเพยงใดขนอยกบปจจยหลายประการ เชน จานวนสมาชก ความ

พงพอใจจากสมาชกในกลม เปนตน

กฎขอท 3 พลงงานทมงเพอปฏบตภาระใหแกกลมนนอาจจะถกนาไปใชเพอทางานอน

หรอเพอวตถประสงคอนทอยนอกกลมกได

28

กฎขอท 4 สมาชกของกลมแตละคนอาจจะใชกลมเพอบรรลเปาหมายสวนตวกได นนคอ

งานของกลมอาจมความสาคญเปนอนดบรองลงมาจากงานหรอเปาหมายสวนบคคล

กฎขอท 5 ลกษณะทางพฤตกรรมในกลม เชน การมความจงรกภกดตอกลม การอปถมภ

คาจนกลม ตลอดจนการโอนออนผอนตามกลม เปนสงทเกดจากการเรยนรตามกฎแหงผลทพอใจ

(Law of Effect) กลาวคอ บคคลจะแสดงพฤตกรรมทแสดงแลวอกถาไดรบผลตอบแทนทเขาพอใจ

กฎขอท 6 การเปนสมาชกของกลมอาจจะซาซอนกนได แตพลงงานทงหมดในกลมท

ซาซอนกนจะยงคงอยในระดบทคงท ตราบใดทพลงงานของแตละบคคลทใชไปกบเปาหมายอน

อนมใชเปาหมายของกลมยงคงทเหมอนเดม และกจกรรมทซาซอนกนนนมไดแตกตางกนนก เช

บคคลทสนใจในกจกรรมการเลนโบวลง สามารถทจะเขาไปเปนกรรมการของสมาคมสงเสรมการ

เลนโบวลงไดอกโดยทมไดทาใหพลงงานทใหแกกจกรรมการเลนโบวลงตองสญเสยแตประการใด

เพราะกจกรรมทงสองมลกษณะคลายคลงและสงเสรมซงกนและกนดวยซาไป

กฎขอท 7 ลกษณะทางบคลกภาพของสมาชกแตละคนของกลมกบลกษณะทาง

บคลกภาพโดยสวนรวมของกลมจะมสวนคลายคลงกนมาก เชน กลมอนรกษนยม สมาชกแตละคน

มลกษณะไมชอบการเปลยนแปลง และไมมความยดหยน บคลกภาพโดยรวมของกลมอนรกษนยม

กไมชอบการเปลยนแปลง และไมมความยดหยนดวย

2. ทฤษฎวาดวยความสมฤทธผลของกลม (A Theory of Group Achievement)

ผ ทกอตงทฤษฎน คอ สตอกดลล (Stogdill อางจากนรนดร จลทรพย, 2540 : 98) โดยม

วตถประสงคสาคญทจะกลาวถงเรองผลผลตหรอความสมฤทธผลของกลม ทฤษฎนจงมไดอธบาย

พฤตกรรมของกลมทกแงทกมมแตประการใด

โครงสรางของทฤษฎประกอบดวยตวแปร 3 ชด หรอ 3 ประเภทดวยกน คอ

1. ตวแปรทเรยกวาสงทสมาชกปอนใสเขาไป (Member Inputs) หรอการแสดงออกของ

สมาชกภายในกลม หมายถง การกระทาและการแสดงออกของสมาชกในกลมเปนสวนสาคญ

โดยเฉพาะการมปฏสมพนธระหวางสมาชกจะแสดงใหเหนถงสถานการณของกลมทจะมผลตอ

สมาชกคนอนๆตอเนองกนไป สถานการณนสงผลไปถงสมาชกทกคนทจะชวยใหเขาคดวา เขาควร

จะอยในกลมตอไป หรอถอนตวออกจากกลม โดยทไมทาใหกลมกระทบกระเทอน หรอยงคงรกษา

เอกลกษณของกลมไวได ซงเปนลกษณะทเรยกวา ”Member Inputs” ประกอบดวยลกษณะตางๆ

3 ประการ ดงน

29

1.1 ปฏสมพนธของสมาชก (Interaction) เปนลกษณะการเกยวของกนระหวาง

สมาชกอยางนอยสองคนขนไป ซงตางกมปฏกรยาซงกนและกน ปฏสมพนธคอนขางจะเปนเรอง

ยากและซบซอน เพราะสมาชกแตละคนจะตองสามารถรบรปฏกรยาของผ อนทมตอตน แลวจง

แสดงปฏกรยาโตตอบออกไป

1.2 การกระทาของสมาชก (Performance) แมวาเรองของปฏสมพนธจะเปนเรอง

สาคญของกลมสมพนธกจรง แตเมอเราสงเกตกลม มกจะสงเกตเหนการกระทาของสมาชกกลมเปน

รายบคคลไดงายกวา ซงสตอกดลลกลาววา การกระทาและพฤตกรรมของสมาชกเกยวของกบกลม

อยางมาก และเปนสวนหนงทกอใหเกดปฏสมพนธของสมาชกดวย การกระทาเหลานจะเปนการ

ตอบสนองใดๆกไดทสมาชกกลมแสดงออกมาใหเหนวาเขาเปนสวนหนงของกลม เชน การรวมงาน

กลม การวางแผนงาน การตดสนใจ การประเมนผล การสอความหมาย และกจกรรมอนใดกได

ทเกยวของกบกลม เปนตน

1.3 การคาดหวงของสมาชก (Expectation) ถงแมวาปฏสมพนธและการกระทา

ของสมาชกจะเปนรากฐานทแสดงใหเหนลกษณะและโครงสรางของกลมกตาม แตกยงไมสามารถ

จะมองเหนจดหมายปลายทางของกลมวาจะลงเอยอยางไร สตอกดลลไดนาทฤษฎการเรยนรมา

อธบายวา การคาดหวง (Expectation) ของสมาชกนน เปน”การเสรมแรง” (Reinforcement)

สมาชกอยางหนงทจะผลกดนใหเกดผลตผลของกลม หรอพากลมไปสจดหมายปลายทางได

การคาดหวงของสมาชกในขณะทกลมกาลงดาเนนไปนนมทงการคาดหวงทเปนไป

ไดและอาจเปนไปไมได ถาสมาชกกลมคาดหวงวากลมจะประสบความสาเรจและบรรลเปาหมาย

และกลมสามารถไปสเปาหมายไดจรง กจะเปนเครองเสรมแรงทางบวก หรอเปนเสมอนรางวลทจะ

ชวยใหสมาชกมกาลงใจทจะรวมกลมและดาเนนกจกรรมของกลมตอไป แตในทางตรงขาม ถา

สมาชกคาดหวงวากลมจะประสบความสาเรจ แตกลมไมสามารถบรรลเปาหมายได กจะกลายเปน

เครองเสรมแรงทางลบ หรอเปนเสมอนการลงโทษ ทาใหสมาชก หมดกาลงใจทจะดาเนนกจกรรม

ของกลมตอไป ดงนนจงแสดงใหเหนวา การคาดหวงของสมาชกทมตอกลมเปนองคประกอบสาคญ

ของโครงสรางของกลม และจะชวยใหมองเหนวากลมจะประสบผลสาเรจหรอไม

2. ตวแปรแทรกซอน หรอโครงสรางของกลม (Group Structure) หมายถง การกระทา

การคาดหวง และปฏสมพนธของสมาชกในกลม ซงเปนสวนหนงทจะชวยใหมองเหนสมพนธภาพ

ภายในกลมเทานน สวนลกษณะและโครงสรางของกลมนนยงไมสามารถทราบไดชดเจนนก

โครงสรางของกลมแบงออกเปน 2 ประเภทดวยกน คอ โครงสรางทางการ (Formal Structure) และ

โครงสรางทางบทบาท (Role Structure)

30

2.1 โครงสรางทางการ (Formal Structure) เปนผลทเกดมาจากแบบลกษณะของ

การปฏสมพนธในกลมทสามารถพยากรณได ซงกอใหเกดตาแหนงตางๆทสามารถจะจาแนก

แยกแยะไดในทสด ในกลมทมการจดระเบยบทดนน โครงสรางทางการจะเกยวกบการกระทา

และการกระทาตอบ บวกกบระบบของความคาดหวงตางๆทเสรมซงกนและกน “สถานภาพ” ถอวา

เปนความสมพนธระหวางคนสองคนหรอสองคนขนไป ซงความสมพนธนนจะเปนไปในลกษณะ

สงตา หรอมลาดบชน และ”สถานภาพ”จะเปนตวกาหนดวาผ ทอยในแตละสถานภาพมเสรภาพ

ในการปฏบตการตางๆตามแนวของวตถประสงคของกลมมากนอยเพยงใด สวน”ภาระหนาท”ของ

ตาแหนงตางๆนนเปนตวระบวา ผ ทครองอยในตาแหนงแตละตาแหนงควรจะทาอะไรใหแกกลมบาง

2.2 โครงสรางทางบทบาท (Role-Structure) เปนสวนหนงของโครงสรางของกลม

ซงอาจจะกลาวไดวาเปนลกษณะเฉพาะของสมาชกของกลม โครงสรางบทบาทประกอบดวย

องคประกอบทสาคญ 2 ประการ คอ “ความรบผดชอบ” และ “อานาจอนชอบธรรม”

- ความรบผดชอบ (Responsibility) หมายถง ชดหรอกลมของการปฏบตการตางๆ

ทผครองตาแหนงตางๆควรจะตองแสดงออกมา และความรบผดชอบของบคคลยงมความสมพนธ

กบตาแหนงหนาททบคคลนนๆครองตาแหนงอยดวย

- อานาจอนชอบธรรม (Authority) หมายถงความมากนอยในดานเสรภาพทผครอง

ตาแหนงแตละคนสามารถจะใชอานาจอนชอบธรรมไดมากนอยเพยงใด ขนอยกบวาสถานภาพ

ของบคคลทอยในโครงสรางทางการมความสงตาอยางไร ถาบคคลมสถานภาพสงมาก อานาจ

อนชอบธรรมกยอมจะมมากตามไปดวย

3. ตวแปรทเรยกวาผลทไดจากกลม หรอความสมฤทธผลของกลม (Group Output)

นบวาเปนขนสดทายของกลมสมพนธ สตอกดลลกลาววา สมฤทธของกลมหรอผลทไดจากกลม

เกดจากการกระทา ปฏสมพนธ และความคาดหวงของสมาชกในกลม รวมทงโครงสรางของกลม

ดวย เพราะวาสงเหลานชวยใหกลมไปสจดหมายปลายทางได เพอใหเขาใจเรองนดขน สตอกดลล

ไดแยกแยะองคประกอบของสมฤทธผลของกลม ไว 3 สวนดวยกน คอ

3.1 ผลผลตของกลม (Productivity) หมายถง การเปลยนแปลงอนเปนผลมาจาก

พฤตกรรมของกลม การกระทาของสมาชกกลม และปฏสมพนธของสมาชก จะกอใหเกดการ

เปลยนแปลงไดทงทางบวกและทางลบ ปรมาณการเปลยนแปลงนจะสะทอนใหเหนถงผลผลต

ของกลมดวย

31

3.2 ขวญของกลม (Morale) ขวญของกลมมอทธพลทจะสะกดกนการทางานของ

กลมทจะพากลมไปสเปาหมายไดอยางมาก นอกจากนยงมผลตอเสรภาพการแสดงออก หรอ

ปฏกรยาของสมาชกดวย สตอกดลลเชอวาขวญของกลมมสวนในการสรางกลมและพฤตกรรมของ

สมาชก ถาสมาชกขาดขวญหรอกาลงใจ เขาจะไมกลาแสดงพฤตกรรมออกมา เพราะกลวจะไมเปน

ทยอมรบ ในทางตรงขาม ถาสมาชกมขวญกาลงใจ ไดรบการเสรมแรงทด กจะชวยใหกลมประสบ

ผลสาเรจ จะสงเกตไดเสมอวา กลมทประสบผลสาเรจสงนนมกจะมขวญและกาลงใจสงดวย

3.3 บรณาภาพของกลม (Integration) บรณาภาพของกลมจะชวยใหกลมคง

สภาพทางโครงสรางอยได และสามารถดาเนนกจกรรมของกลมไปไดดวยด กลมจะไมประสบ

ผลสาเรจหรอเกดผลสมฤทธถาขาดการบรณาภาพทดของกลม ตรงขาม จะทาใหเกดการแตกแยก

ดวยซาไป บรณาภาพของกลมเกดจากความพงพอใจของสมาชกทมตอกลม ความสมพนธอนด

ระหวางสมาชก การไดรบการสนบสนน การแสดงปฏกรยาทสงผลดตอกลม ลกษณะเหลานบางท

เรยกวา“แรงยดเหนยว” (Cohesiveness) ของกลม

อยางไรกตาม ทงผลผลต ขวญกาลงใจ และบรณาภาพของกลม ตางมความ

สมพนธเกยวของกน เพราะตางกชวยใหกลมประสบผลสาเรจหรอเกดสมฤทธผล แตทงนกตอง

อาศยลกษณะของสมาชก การแสดงออกของสมาชกในกลม ซงจะชวยเพมสมฤทธผลใหกบกลม

อกทางหนงดวย

3. ทฤษฎสนาม (Field Theory)

ผ กอตงทฤษฎน คอ เครท เลวน (Kurt Lewin) ซงเลวนไดสรปสาระสาคญตามทฤษฎ

ของเขาไว 5 ประการดงน (อางจากนรนดร จลทรพย, 2540 : 101-104)

1. พฤตกรรมจะเปนผลมาจากพลงความสมพนธระหวางสมาชกในกลม

2. โครงสรางของกลมจะเกดจากการรวมกลมของบคคทมลกษณะแตกตางกน

3. การรวมกลมแตละครงจะตองมปฏสมพนธระหวางสมาชกในกลม โดยเปนปฏสมพนธ

ในรปการกระทา (Action) ความรสก (Felling) และความคด (Thinking)

4. องคประกอบตางๆดงทไดกลาวไวในขอ 3 จะกอใหเกดโครงสรางของกลมแตละครง

ซงมลกษณะแตกตางกนออกไปตามลกษณะของสมาชก

5. สมาชกในกลมจะมการปรบตวเขาหากน และพยายามชวยกนทางาน ซงการทบคคล

พยายามปรบบคลกภาพของตนทมความแตกตางกนน จะกอใหเกดความเปนอนหนงอนเดยวกน

และทาใหเกดพลงหรอแรงผลกดนของกลมททาใหการทางานเปนไปดวยด

32

นอกจากนเลวนยงไดแบงลกษณะของกลมไวเปน 2 แบบดวยกน คอ

1. ลกษณะตามสภาพของกลม (Topological Construction) หมายถง กลมทพจารณา

สภาพภายในของกลมเปนสาคญ

2. ลกษณะตามการเคลอนทของกลม (Dynamic Construction) หมายถง กลมท

พจารณาตามการเคลอนทหรอพลงของกลมเปนสาคญ ซงประกอบดวย 3 สวน คอ

2.1 ความตงเครยด (Tension) เปนสภาวะทเกดความไมสมดลในกลม ถากลม

หาทางลดความตงเครยดลง กจะกอใหเกดความสมดลในกลมได

2.2 ทศทาง (Vector) เปนการเคลอนทไปสจดมงหมาย ซงจะชวยใหกลมเกดการ

เปลยนแปลงตลอดเวลา ซงถอวาเปน “Dynamic” ถาทศทาง (Vector) ยาว กลมกจะอยหาง

จากจดมงหมายมาก ถาทศทาง (Vector) สน กลมกจะอยใกลจดหมาย

2.3 แรงดงดด (Valence) เปนแรงยดเหนยวทงระหวางสมาชกภายในกลม และ

แรงยดเหนยวระหวางกลมทจะชวยใหงานบรรลเปาหมาย ถาสมาชกในกลมมแรงดงดดทางบวกสง

กลมกจะรวมตวกนสง (Cohesiveness) แตถากลมนแรงดงดดทางลบสง กลมกจะมการรวมตวกน

ตา สมาชกอาจทงกลมไปเลยกได ถาพจารณากลมตงแต 2 กลมขนไป ถากลมมแรงดงดดระหวาง

กลมสง แสดงวามขอบเขต (Barrier) ระหวางกลมบาง แตถากลมมแรงดงดดตา แสดงวากลม

มขอบเขต(Barrier) หนา ซงอาจไมสามารถตดตอหรอรวมงานกนไดเลย

พฤตกรรมของบคคลในกลม

พฤตกรรมของบคคลในขณะทมปฏสมพนธเกดขนในกลมนนจะขนอยกบสถานการณเปน

ตวกาหนด ซงยากแกการทานาย แตใชประมาณการลวงหนาจากบคลกลกษณะเทานน การตดตอ

ภายในกลมของสมาชกนน แตละกลมจะมสญลกษณเฉพาะเปนของกลมของตน สญลกษณน

จะเปนทยอมรบกนของสมาชก ดงนน เมอสมาชกคนใดจะแสดงพฤตกรรมออกมา จงมกแสดงออก

ตามทบคคลในกลมคาดหวงวาจะเกดขนตามฐานะตาแหนงของตนในกลมนนเอง จากการศกษา

ของเลวนพบวาพฤตกรรมของบคคลในกลมจะมลกษณะตางๆดงน

1. การศกษาพฤตกรรมของเดกทอยในการปกครอง 3 แบบ คอ แบบอตตาธปไตย แบบ

ประชาธปไตย และแบบเสรนยม พบวา เดกทอยในการปกครองแบบอตตาธปไตยจะไมมความคด

รเรมและอสรภาพ แตจะกาวราวรนแรง เหนตวเองมความสาคญมากกวาคนอน สวนการปกครอง

แบบเสรนยม เดกจะขาดระเบยบวนย ไมมกฎเกณฑแนนอนในชวต นนหมายความวา การปกครอง

แบบประชาธปไตยจะเหมาะสมทสด

33

2. การศกษากลมทางจตวทยาในดานอตสาหกรรม เลวนพบวา การใชแรงจงใจเพยง

เลกนอยจะไมตอบสนองความตองการของสมาชก ทาใหเกดความลมเหลวในการทางาน หรอกลม

ทมระเบยบการทางานแบบใชอานาจ จะทาใหสมาชกเกดความคบของใจ ผลผลตของกลมจะ

ออกมาไมด และเปนอปสรรคตอประสทธภาพในการทางาน ในทางตรงขาม ถาคนงานไดรบ

อนญาตใหแสดงความคดเหน เสนอแนะเรองตางๆในเรองทเกยวกบงานได เขาจะรสกวางานนน

เขามสวนรวมในการตดสนใจ และมความรสกเปนเจาของโรงงานนน ซงมผลใหผลผลตตางๆ

ของโรงงานเพมขนดวย

3. การศกษาเกยวกบการตดสนใจของกลมในเรองการเปลยนแปลงทศนคต เลวนพบวา

ถาสมาชกมโอกาสรบฟงคาชแจง หรอไดรบความจรงจากปญหาทเกดขนกบกลม เขาจะพยายาม

ชวยแกปญหานนโดยไมโยนใหผ นาเพยงคนเดยว การมสวนรวมในการแกปญหาน เขาจะยอมรบ

ผลของการแกปญหานนดวย เพราะเกดจากผลการแกปญหาของพวกเขาเอง นอกจากนคน

สวนใหญจะเชอและยอมรบความจรงในการเปลยนแปลง เพราะมโอกาสศกษาคนควาดวยตวเอง

กเพราะบคคลมความเชอมนในตนเองอยในตวเขา

อยางไรกตาม ทฤษฎสนามของเลวนนตองการชใหเหนวา บคคลจะมระบบของพฤตกรรม

ทตดตอกบสภาพแวดลอมในลกษณะทแยกกนไมออก ฉะนน เมอบคคลเขามารวมกลมกน เขากจะ

รบรและแลกเปลยนลกษณะตางๆทตนเองไดปะทะกบสงแวดลอม ซงอาจจะเปนสภาพการณ

หรอสถานการณทางสงคมตางๆนนเอง ผลของการปะทะกบสงแวดลอม หรอการมปฏสมพนธ

ระหวางสมาชกในกลม จะมผลทาใหกลมเปลยนแปลงหรอเคลอนทได

ตามความเปนจรงแลว ทฤษฎทสามารถนาเอาไปใชอธบายกระบวนการตางๆของกลม

สมพนธ ใชในการวเคราะหกลม และศกษาวจยเรองราวของกลมสมพนธทมอยดวยหลายทฤษฎ

แตในทนไดนาเสนอมาเฉพาะทฤษฎทมความสาคญ 3 ทฤษฎ และนอกจากทฤษฎทงสาม

ทกลาวมาแลว การดาเนนการใดๆเกยวกบกลมสมพนธ ควรทาความเขาใจถงแนวคดทางจตวทยา

ทวไป (General Psychology) โดยใชหลกทางจตวทยาตางๆเกยวกบการรบร การเรยนร ความคด

ความเขาใจ การใหแรงจงใจ ความสนใจ ทศนคต คานยม เปนตน จะชวยใหเขาใจพฤตกรรม

ของบคคลในแงการรวบรวมขอมล การวเคราะหพฤตกรรมบคคลและกลมคนไดดขน

หลกการของกลมสมพนธ

ทองเรยน อมรชกล (2520 : 28-29) กลาวถงหลกการของกลมสมพนธไวดงน

1. การเคารพตอการเปนสมาชกของแตละบคคล และชวยใหสมาชกไดพฒนาอยางเตมท

34

ภายใตกลมทมประสทธภาพ ทงนโดยถอวาสมาชกทกคนมสมรรถภาพในตวเอง และยอมจะ

แสดงตวออกมาไดในลกษณะทอยในกลม

2. ประสบการณกลมเปนวถทางทจะตอบสนองความตองการของบคคลในแงการยอมรบ

นบถอ การหาประสบการณใหม การเหนพองดวย และการสรางความมนคง ปลอดภยใหสมาชก

3. สมาชกทกคนตองยอมรบบทบาทอยางใดอยางหนงทตนจะตองแสดงออก ซงมผลตอ

การทจะใหกลมบรรลความมงหมาย

4. สมาชกทกคนควรจะมความรบผดชอบในการดาเนนกจกรรมในกลม ทกคนตอง

ยอมรบการเปนหวหนา เมอกลมตองการใหเปนเชนนน ลกษณะหวหนากลมจะตองดาเนนไป

ในรปการเปนทปรกษา สนบสนน และแนะแนวใหสมาชกในกลมไดมสวนรวมในการดาเนน

กจกรรมตางๆของกลมอยางเตมท

5. สมาชกทกคนจะตองรบฟงผ อน เปดเผยตวเองในกลม รจกยอมรบและมความพงพอใจ

ตอการทสมาชกมสวนรวมในกลม

6. สมาชกควรจะไดรบแรงหนนกาลงเมอไดมสวนรวมในกลมอยางแทจรง นอกจากนแลว

สมาชกจะตองถอวาคนจะมคณคากตอเมอไดทางานใหแกกลมอยางเตมความสามารถ

7. สมาชกในกลมตองมองเหนคาของบคลกภาพทแตกตางกนออกไป ทงนโดยถอวา

ความแตกตางของบคลกภาพนนจะเปนประโยชนอยางยงตอความสาคญและความมนคงของกลม

สมาชกในกลมทมความแตกตางกนออกไป ยอมจะชวยใหสมาชกไดมโอกาสมสวนรวมตามความ

ถนดและความสนใจของตน ทงนจะทาใหมการแลกเปลยนประสบการณกนอยางกวางขวาง

8. สมาชกทกคนจะตองเอาใจใสและมสวนรวมในการแกปญหาของกลม ความสาเรจของ

การแกปญหาขนอยกบความเอาจรงเอาจงของสมาชกในกลม

โดยสรป ถาสมาชกในกลมเขาใจในหลกการของกลมสมพนธ กจะชวยใหการกระทา

กจกรรมรวมกนของสมาชกภายในกลมเปนไปโดยรวดเรวและประสบความสาเรจเปนอยางด

ผลดของการฝกอบรมโดยวธกจกรรมกลมสมพนธ

การฝกอบรมโดยวธกลมสมพนธไดรบความนยมอยางแพรหลายในปจจบน ทงในเมองไทย

และในตางประเทศ ซงจะกอใหเกดผลดทงการพฒนาบคลากรและพฒนาองคการโดยสวนรวมดงน

35

1. ถาเปนอบรมภายในหนวยงานเดยวกนจะทาใหความสมพนธภายในหนวยงานดขน

ลดความขดแยงในระบบ การทางานรวมกนเปนทม บคลากรมพฤตกรรมทเอออานวยใหกลมเกด

กระบวนการทดในการดาเนนงานใหบรรลเปาหมาย

2. ถาเปนการจดอบรมตางหนวยงานจะกอใหเกดการประสานความรวมมอระหวาง

หนวยงานดขน ทงนเพราะสมาชกผ เขารบการอบรมไดมโอกาสทาความรจกกน เขาสกระบวนการ

เรยนรในระบบเดยวกน จงเกดเปนความสมพนธตอกนขน

3. เปดโอกาสใหสมาชกผ เขารบการอบรมทมความรในระดบเดยวกน หรอมความสนใจ

ในเรองคลายคลงกน ปฏบตงานทคลายกน มารวมแสดงความคดเหนตอเรองเดยวกนในรปแบบ

ของการระดมสมอง (Brain Storming)

4. สมาชกผ เขารบการอบรมทมหนาทในการแกปญหา หรอมตาแหนงทางการบรหาร ไดม

โอกาสมาวเคราะห วพากษวจารณรวมกน เพอหาแนวทางแกปญหาในรปแบบของกรณศกษา

ทวทยากรกาหนดให

5. เปนการชวยลดความเบอหนายจาเจในการอบรม และยงชวยใหสมาชกผ เขาอบรมเกด

แงคดและไดรบการเรยนรในแงมมตางๆ จากการเลนเกมตางๆ จากเพลง และเพลงประกอบจงหวะ

ทาทาง

องคประกอบของการฝกอบรมโดยการใชกจกรรมกลมสมพนธ

กลมสมพนธเปนทงศาสตรและศลปทตองใชทงทฤษฎและการปฏบตควบคกนไป ในการ

จดกลมสมพนธสาหรบการฝกอบรมจาเปนตองมองคประกอบทสาคญดงน

1. วทยากร

บทบาทของผ ททาหนาทเปนวทยากรในการจดกลมสมพนธจะตองเปนผ ทมบทบาท

ทงการเปนผให ผประสาน และผใหคาปรกษา กลาวคอ ตองสามารถใหผ เขารบการอบรมคดเปน

ทาเปน สรางบรรยากาศใหเกดการเรยนร และใหขอมลยอนกลบ (Feedback) ไดทาหนาทเปน

ผประสานใหเกดความรวมมอทด เพอใหกจกรรมการอบรมเปนไปอยางมประสทธภาพ ทาหนาท

เปนผใหคาปรกษาแนะนาใหเกดความเขาใจและทศนคตทดตอกน

36

2. กลมเปาหมายหรอสมาชกผเขารบการอบรม

กลมเปาหมายหรอสมาชกผ เขารบการอบรม นบวาเปนบคคลทมความสาคญมาก

เชนเดยวกน เพราะเปนศนยกลางของกระบวนการถายทอดความรและประสบการณ หากผ เขารบ

การอบรมมองเหนความสาคญ และมความตงใจอยางแทจรง กจะทาใหการอบรมเปนไปอยาง

ราบรน และมประสทธภาพ ลกษณะของกลมเปาหมายทวทยากรและผ ดาเนนการจดอบรมควร

พจารณามดงน

2.1 เพศ เพศชายหรอเพศหญง สดสวนของเพศ เปนตวแปรสาคญทวทยากรควร

จะนาไปพจารณาจดกจกรรมทไมขดตอความร วฒนธรรม

2.2 วย แนวโนมของกลมอยในวยใด เชน วยหนมสาว วยกลางคน มอายและม

สดสวนอยางไร

ตวอยางของลกษณะกจกรรม สาหรบคนแตละชวงวย

วยหนมสาว : กจกรรมควรจะมความรวดเรว กระชบ หลากหลาย และแขงขน

โดยมกจกรรมทมความชดเจน

วยกลางคน : กจกรรมควรจะมการเคลอนไหวบาง แตไมควรรนแรงหรอแขงขน

เอาแพเอาชนะ แตตองมการใชสตปญญากากบ

ผสงอาย : กจกรรมควรมการเคลอนไหวอยางธรรมดา เดนหรอยน แตตอง

เนนถงการไดแสดงออกซงประสบการณ โดยเปดโอกาสใหมการ

แสดงออกถงความสาเรจความภาคภมใจในอดต

ถากลมเปาหมายมวยตางๆทคละกน กจกรรมควรจะสามารถสนองตอบตอทกวย

เชน คนหนมสาวจะเปนผลงมอประกอบกจกรรมทมการเคลอนไหวรวมกบคนวยกลางคน สวน

ผ สงอายกจะเปนกลมสงเกตการณ คอยใหแนวคดหรอขอสงเกตทจะเกดประโยชน นนกคอ

การกระจายบทบาทใหถวนทวทกคนจะดมาก

2.3 จานวน จานวนมากนอยของกลมเปาหมายเปนขอมลทจาเปนอยางยงในการ

วางแผนกจกรรม เชน ถากลมเลก กควรจะเปนกจกรรมทเนนใหทกคนไดแสดงออกอยางเตมท

แตถากลมใหญ กจกรรมควรจะเปนในลกษณะการแสดงออกในกลมยอย และเสนอผลงานของ

กลมยอย โดยผานตวแทนเขาสกลมใหญ

2.4 ประสบการณ ถามผ เขารบการอบรมทมความร เชยวชาญเรองใดเรองหนงเปน

พเศษ เมอมการกลาวถงเชอมโยงถงเรองนน วทยากรควรจะเชญใหขยายความเพม เปนการ

ใหเกยรตแกสมาชกผ เขาอบรม และจะเกดประโยชนกบสมาชกอนดวย ถาพบวาใครมปมดอย

37

ในเรองอะไร วทยากรกควรจะหลกเลยงหรอเวนการยกตวอยางทจะกระทบกระเทอนใจใหผนน

หมดสนก แตถาพบวาใครมปมเดนอะไรแลว วทยากรจะตองหาโอกาสหรอสรางสถานการณ

ทเออใหเขาไดเปดปมเดน ทงนจะตองทาอยางพอเหมาะพอด ไมกอใหเจาตวลาบากใจ และ

สมาชกผ อนรสกเขมน หมนไสได

3. เวลา

วทยากรจะตองยดถอตามตารางการอบรมเปนเกณฑอยางเครงครด การบรหารเวลาทม

ประสทธภาพจะสรางภาพพจนทด และทาใหผ เขารบการอบรมมทศนคตทดตอวทยากรดวย

3.1 เวลามากหรอนอยเปนปจจยสาคญทวทยากรควรใหความสาคญ ถาเวลาไม

เกน 30 นาท กจกรรมอาจประกอบดวย 1 หรอ 2 กจกรรม แตถามเวลาเกน 30 นาทแลว ควรจะม

รปแบบของกจกรรมทเปลยนไปทก 30 นาท เพอหลกเลยงความซาซาก นาเบอหนาย

3.2 ชวงเวลาเชา สาย บาย หรอคา วทยากรควรจะพจารณาดวยวากจกรรม

ลกษณะใดทจะเหมาะสมในชวงเวลาใด เชน

เวลาเชา : กจกรรมจดไดหลายรปแบบ เพราะรางกายและจตใจม

ความพรอมสง กจกรรมประเภทการใชความเคลอนไหว

และใชความคดประกอบจะไดผลมาก

เวลาสาย บาย หรอคา : วทยากรตองคดพจารณาเปนพเศษเพราะเปนชวงเวลา

ทสมองเรมจะลา กจกรรมควรจะเปนกจกรรมยอยๆ

หลากหลาย มความเคลอนไหว สลบปรบเปลยน

และกระชบ ไมเยนเยอ รอยตอระหวางกจกรรมมการ

เชอมโยง ชวนใหตดตามตลอดเวลา

4. สถานท

สถานทเปนสงสาคญอยางหนงทวทยากรตองระลกถง ถาเปนไปได ควรจะเลอกใชหอง

ทมขนาดกวางพอทจะจดกจกรรมไดสะดวก เพราะตองอาศยพนทสาหรบการเคลอนไหว การ

แบงกลมประชม และอภปราย ถาจะมโตะ กควรจะเปนโตะทยกเคลอนทรวมกลมไดอยางรวดเรว

คลองตว แตถามขอจากดในเรองสถานท ไมสามารถจดหาไดดงกลาวแลว วทยากรกควรจะเลอก

หรอปรบกจกรรมใหสามารถใชในพนทจากดนนใหได เพราะฉะนน เพอความไมประมาท และ

ปองกนปญหาอนจะเกดขน วทยากรจะตองหาขอมลเกยวกบสถานทใหชดเจนเสยกอน

38

5. สอและอปกรณการฝกอบรม

ปจจบนเทคโนโลยกาวหนามาก วทยากรจะตองกาวใหทน และพยายามนามาใช

ประกอบการจดกจกรรม ซงจะสามารถทนเวลา และชวยในการสอสารชดเจนยงขน เชน เครอง

ฉายภาพขามศรษะ แผนใส สไลด เครองเลนเทป วดทศน เปนตน วทยากรควรจะศกษาวธใชให

ถกตองและทดลองกอนทกครง เพอความมนใจวาอปกรณตางๆอยในตาแหนงและสภาพทใชงาน

ไดหรอถามอะไรขดของจะแกไขไดทน แตอยางไรกด วทยากรทรอบคอบนนจะตองเตรยมกจกรรม

สารองทไมตองอาศยเครองอานวยความสะดวกดงกลาวไวดวย เพอปองกนปญหาอนอาจจะเกด

ขนกบอปกรณเหลานน เชน หลอดขาด ไฟฟาขดของ เปนตน

กระบวนการจดกลมสมพนธ

การจดกลมสมพนธควรจดเปนขนตอนอยางเปนระบบ เพอใหสอดคลองกบหลกการ

เรยนร โดยดาเนนการดงน

1. ขนเตรยมการ วทยากรตองศกษาและวเคราะหขอมลเบองตนของผ รบการอบรม เชน

เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา หนาทการงาน ความสนใจ และจานวน เปนตน แลวกาหนด

จดมงหมายและขอบขายวาตองการใหผ เขารบการอบรมไดรบอะไรบาง เชน ใหเกดความคนเคย

ใหรจกกน รจกบทบาท หนาท หรอใหรวมกนทางานเปนทม จากนนจงกาหนดเนอหา รปแบบ และ

วธการในการถายทอด เปนตน

2. ขนดาเนนกจกรรม เปนกระบวนการเดยวกบการสอน กลาวคอ มการนาเขาสกจกรรม

โดยการสรางสงเรา กระตน ใหผ เขารบการอบรมอยากร อยากเหน อยากทา ตองการมสวนรวม เปน

การปพนใหเกดความพรอม หรอสรางบรรยากาศใหเกดการเรยนร เมอผ เขารบการอบรมเกดความ

พรอมแลว วทยากรจะทาการสอนหรอถายทอด โดยใหผ เรยนเปนผคด ผ ทาตามรปแบบทวางไว

จากนนกใหมการแสดงความคดเหน ความรสก ใหเกดการอภปรายรวมกน เพอนาไปสการสรปตาม

เปาหมายทตงไว

3. ขนประเมน เมอเสรจสนการดาเนนการแลว วทยากรตองทาการประเมนผล ดวาไดผล

ตามจดมงหมายหรอไม อยางไร โดยอาจใชวธการประเมนผลรปแบบตางๆ เชน การสงเกต การใช

แบบสอบถาม หรอการสมภาษณ เปนตน

39

รปแบบและวธการของกลมสมพนธ

รปแบบของกลมสมพนธ แบงออกเปน 4 รปแบบ ใหญๆ ดงน

1. กจกรรมกลม

2. เกม

3. เพลง

4. เพลงประกอบจงหวะทาทาง

ซงในทางปฏบต การจดกลมสมพนธเพอการฝกอบรมแตละครง วทยากรมกจะจดทง 4

รปแบบ ควบคกนไป เพอเปนการสรางบรรยากาศของการฝกอบรม และใหการดาเนนการฝกอบรม

บรรลตามจดมงหมายทกาหนดไวมากทสด ตอไปนจะกลาวถงรายละเอยดของกลมสมพนธแตละ

รปแบบดงน

1. กจกรรมกลม

เปนวธการทใชกบกลมของผ เขารบการฝกอบรม โดยใหผ เขารบการฝกอบรมกระทา

กจกรรมรวมกน หรอไดแสดงออกรวมกน ภายใตจดมงหมายบางประการ เชน ฝกทกษะ

มนษยสมพนธ ฝกการทางานรวมกนเปนกลม การทาความเขาใจตนเอง เขาใจผ อน เปนตน และ

ลกษณะของกจกรรมสวนใหญจะเปนการเสรมสรางความรสก สรางสรรคประสบการณ และสราง

ทศนคตทดงามตอกน โดยมงเนนใหสมาชกเรยนรดวยการกระทา และขนสดทายของกจกรรม

จาเปนตองมการตชม (Feedback) เพอใหสมาชกเกดการหยงร (Insight) ดวยตนเอง

การจดกจกรรมกลมสามารถทาไดหลายวธแลวแตความเหมาะสมของสถานการณ ดงน

1.1 กจกรรมกลมเพอสรางความรจกคนเคย

เปนกจกรรมเรมตนทใชในการฝกอบรม หรอเรยกวา “การละลายพฤตกรรม” (Ice

Breaker) ซงมอยหลายกจกรรม วทยากรสามารถเลอกใชโดยพจารณาจากความสมพนธ

ของสมาชกทเขารบการฝกอบรมวาเคยรจกกนมากอนหรอไม มาจากหนวยงานเดยวกน

หรอตางหนวยงาน กจกรรมสรางความคนเคยจงเปนจดเรมตนของการจดกจกรรมกลมอนๆตอไป

เพราะสมาชกจะเกดความรสกวามสวนรวม มความยดมนในกลม มความอบอน มนใจ ปรบตวได

ในเวลารวดเรว และใหความรวมมอทจะทากจกรรมเพอใหไดมาซงเปาหมายของการเรยนรตามท

คาดหวงตอไป

40

1.2 กจกรรมกลมเพอพฒนาความเขาใจตนเองและผอน

ทกลาววามนษยเปนสตวสงคม (Social Animal) หรอสตวเมอง เปนความจรงทไมมใคร

ปฏเสธ เพราะมนษยมสญชาตญาณทจะตองอยรวมกนเปนกลม เมอมนษยอยรวมกนนนกจะเกด

เปนความสมพนธซงกนและกน ถามความสมพนธทดตอกน กจะอยรวมกนดวยความอบอน แตถา

เกดความขดแยงขนมา ปญหาตางๆกจะตามมาอยางไมมทสนสด สาเหตสาคญททาใหเกดความ

ขดแยงมกจะเกดจากความไมเขาใจซงกนและกน และไมไววางใจกน ซงโดยธรรมชาตแลว บคคลใด

ทมความสบสนในตนเอง ไมเขาใจตนเอง กมกจะมความรสกเชนนกบผ อน เพราะฉะนน กจกรรม

กลมพฒนาความเขาใจตนเองและผ อน สามารถทจะชวยแกปญหาความขดแยง ความไมเขาใจ

ซงกนและกนของบคคลทอยรวมอยในองคการเดยวกนได

1.3 กจกรรมกลมเพอการตดตอสอสาร

การตดตอสอสารเปนกระบวนการของการถายทอดขาวสารและความเขาใจจากคนหนง

หรอหลายคนไปยงอกคนหนงหรอหลายคน การทเราจะทราบไดวาการตดตอสอสารสาเรจหรอไม

เราสามารถทดสอบไดวาเกดความเขาใจขาวสารนนหรอไม ถาขาวสารเปนทเขาใจ การตดตอ

สอสารกประสบความสาเรจ แตถาขาวสารไมเปนทเขาใจ การตดตอสอสารกลมเหลว

นอกจากน การตดตอสอสารทดจะนาไปสมตรภาพ เกดความเขาใจอนดตอกน และทาให

ความตองการของแตละฝายบรรลผล ภายในองคการตางๆ ไมวาในภาครฐหรอเอกชน ปญหา

รวมกนทสาคญยงปญหาหนง กคอ ทาอยางไรจงจะสามารถทาใหการตดตอสอสารมประสทธภาพ

สงสด

วจตร อาวะภาค (2528 :121) ไดกลาวถงลกษณะของการตดตอสอสารทด 10 ประการ

ตามแนวคดของ Dr.Robert R. Aurmer ไวดงน

1. จงทาความเขาใจกบความคดของทานใหแจมแจงกอนทจะสอสารไปยงผ อน

2. จงตรวจสอบความมงหมายอนแทจรงของการสอสารแตละครง

3. จงพจารณาถงลกษณะของสงแวดลอมและวสยของปถชนในการสอสารดวย

4. ปรกษาหารอกบผ อนตามสมควรในการวางแผนเพอการสอสาร

5. จงระมดระวงในเรองหางเสยงของทาน (หวน ตะคอก ตะโกน ไมสภาพ)

เชนเดยวกบสารตถะของขอความทจะสอออกไป

6. เมอมโอกาสทจะใหสงทเปนประโยชนหรอทรงคณคาแกผ รบขาวสาร จงรบใช

โอกาสนนทนท ถาชาไปจะเสยโอกาส ไมเกดประโยชน

7. ตดตามผลของการสอสารของทานวาไดผลอยางไร

41

8. จงสอสารใหไดผลเสมอทงวนนและในวนหนา

9. พยายามใหทาททาทางของทานสนบสนนการสอสารของทานดวย

10. อยาพยายามเพยงเพอใหผ อนเขาใจทานเทานน แตทานตองพยายามเขาใจ

ผ อนดวย และจงเปนผ ฟงทด

1.4 กจกรรมกลมเพอพฒนาความคดรเรมสรางสรรค

การดาเนนชวตของมนษยตงแตสมยโบราณจนถงปจจบนแสดงใหเหนถงววฒนาการของ

มนษยทรจกสรางสรรคตนเองและสงคมตลอดมาทกยคทกสมย การปรบปรงเปลยนแปลงชวต

ความเปนอยและสงแวดลอมทใหดขน ไดอาศยผลผลตทางความคดสรางสรรคทเกดจากแรงดลใจ

เกดจากการคดแกปญหา และเกดจากความตงใจทจะปรบปรงชวตและความเปนอยใหผาสกขน

ผลผลตทางดานความคดสรางสรรคตองอาศยทงความคดฝน ความคดจนตนาการ บวกความ

อตสาหะ พากเพยร มมานะ ไมยอมลมเลกความคดงายๆ จนกระทงคดไดสาเรจ ความคด

สรางสรรคจงเปนทกษะทางสตปญญาทสาคญของสมาชกในสงคมทตองการความเจรญกาวหนา

อาร รงสนนท (2537 : 3) ไดสรปถงความหมายของความคดรเรมสรางสรรคไววา

หมายถง ความคดจนตนาการประยกตทสามารถนาไปสสงประดษฐคดคนใหมๆทางเทคโนโลย

ซงเปนความคดในลกษณะทคนอนคาดไมถง หรอมองขาม เปนความคดหลากหลาย คดได

กวางไกล เนนทงปรมาณและคณภาพ อาจเกดจากการคดผสมผสานเชอมโยงระหวางความคด

ใหมๆ ทแกปญหาและเอออานวยประโยชนตอตนเองและสงคม

ความคดรเรมสรางสรรคถอวาเปนทกษะทมอยมากบางนอยบางในตวบคคลทกคน และ

สามารถทจะพฒนาใหสงขนได โดยอาศยการเรยนรและการจดบรรยากาศทเอออานวย องคการใด

ทประกอบไปดวยบคลากรมความคดรเรมสรางสรรคสง องคการนนๆจะพฒนาไปอยางไมหยดยง

ดงนน ผบรหารองคการควรใหความสาคญตอการพฒนาความคดรเรมสรางสรรคใหแกบคลากร

เพอความกาวหนาขององคการโดยรวม

1.5 กจกรรมกลมเพอพฒนาทกษะการตดสนใจเพอการแกปญหา

มนษยทกเพศทกวยตางกประสบ “ปญหา” ดวยกนทกคน ไมเวลาใดกเวลาหนง จงด

เหมอนวาปญหากบมนษยเปนของคกน ปญหาสวนใหญทเกดขนในชวตประจาวนของมนษย

เชน ปญหาสวนตว ปญหาครอบครว ปญหาเพอนรวมงาน ปญหาจากผบงคบบญชา รวมทงปญหา

จากสงแวดลอม เปนตน

42

วระพล สวรรณนนต (2524 : 2) กลาววา ปญหาคอสภาพเหตการณทจะเกดขน

ในอนาคต มแนวโนมทจะไมตรงกบความตองการ เมอปญหาเกดขนกยอมมการตดสนใจเพอแกไข

ปญหาเหลานน ไมใหเกดขน ใหเบาบางลง หรอหมดสนไป ซงบางคนกประสบความสาเรจในการ

ตดสนใจ บางคนกประสบความลมเหลว แตบคคลสวนใหญมกจะประสบความลมเหลวกอนทจะ

ประสบกบความสาเรจในการตดสนใจได การทจะใหแตละคนพยายามหาแนวทางการตดสนใจ

ทถกตองเองอาจใชเวลายาวนาน บางคนอาจตองใชเวลาถงตลอดชวต

กจกรรมกลมจะชวยเปนแนวทางในการพฒนาทกษะการตดสนใจเพอการแกปญหาใหแก

บคคลทงเปนรายบคคลและเปนกลม ทตองรวมมอกนตดสนใจและแกไขปญหาทเกดขนในองคการ

ใหสาเรจลลวงไปดวยด

1.6 กจกรรมกลมเพอพฒนาทกษะผนา

ผ นาเปนบคคลทมความสาคญตอความสาเรจของกลมเปนอยางมาก ผ นาทมคณสมบต

ทด และปฏบตตามบทบาทหนาทไดเหมาะสม กยอมจะสามารถพากลมใหบรรลเปาหมายไดอยาง

มประสทธภาพ การเปนผ นาทมความสามารถนนไมไดเปนคณสมบตทสงสมมาจากพนธกรรม และ

การเปนผ นาทมความสามารถตองอาศยทงศาสตร ซงตองเรยนร และเปนศลปะ ซงอาศยการฝกฝน

อยางสมาเสมอ และถามพรสวรรคเปนเครองเสรมเพยงเลกนอย กจะทาใหไดประสทธภาพยงขน โด

ไดมการสรปความหมายและคณสมบตของการเปนผ นาทดไวดงน

ผ นา หมายถง ผ ทสามารถนอมนาจตใจคนใหคลอยตาม ปฏบตตามดวยความเตมใจโดย

สนตและถาวร ซงจะทาใหงานบรรลวตถประสงคไดอยางมประสทธภาพ และผ นาทดนนควร

ประกอบดวยคณสมบตทสาคญตางๆดงน

- เปนผ ทความอดทนเขมแขงทงรางกายและจตใจ

- เปนผ ทความเฉลยวฉลาด มความสามารถในการตดสนใจและแกปญหาได

อยางด

- เปนผ ทความกระตอรอรน มชวตชวาอยตลอดเวลา

- มความสามารถในการจงใจทด

- มความเขาใจและมทกษะดานมนษยสมพนธทด

- เปนผ ทมความรบผดชอบสง

- มความเชอมนในตวเอง

1.7 กจกรรมกลมเพอการสรางและพฒนาทมงาน

คาวาทมงานในทน หมายถง กลมคนทมความสมพนธกนคอนขางจะใกลชดและคง

ความสมพนธอยคอนขางจะถาวร ซงประกอบดวยเพอนรวมงานและหวหนา แตกยงมทมงานบาง

43

ท ม

ทมความสมพนธชวคราวตามลกษณะของงานททา เชน กลมทางานบางกลมทคนมารวมกนเพอ

ทางานใดงานหนงใหสาเรจลลวงไป เมองานนนเสรจสนลงแลว ทมงานนนๆกสลายตวไป เปนตน

กลมททางานไดอยางมประสทธภาพจะตองประกอบดวยสงตางๆตอไปนเปนสาคญ คอ

1. กลมจะตองม “ธรรมนญ” (Charter) หรออาจเรยกวาคอเหตผลสาหรบการทางาน

รวมกน

2. สมาชกของกลมจะตองมการพงพาอาศยซงกนและกน ตางกตองการแลกเปลยน

ประสบการณ ความสามารถ และขอผกพนสญญา ซงกนและกน เพอใหบรรลเปาหมายอนเปน

ทตองการ

3. สมาชกของกลมจะตองยอมรบรวมกนในความคดวา การทางานรวมกนเปนกลมนน

ยอมจะนาไปสการตดสนใจทมประสทธภาพ มากกวาการทางานตามลาพงแตเพยงผ เดยว

4. กลมจะตองยอมรบวาตนเองเปนสวนหนงททางานภายใตโครงสรางขององคการใหญ

วตถประสงคของการสรางทมงาน

การสรางทมงานมวตถประสงคพนฐานในการปรบปรงความสามารถในการแกปญหา

ระหวางสมาชกของกลมดวยการทางานรวมกนตามทไดตงเปาหมายไว สวนวตถประสงคยอยนน

ประกอบดวยสงตอไปน คอ

1. สมาชกทกคนมความเขาใจบทบาทของตนดขนในการทางานเปนกลม

2. มความเขาใจดขนเกยวกบ “ธรรมนญ” หรอกฎขอบงคบของกลมนน คอ วตถประสงค

และบทบาทในการทางานทงหมดในองคการ

3. เพมพนการสอสารระหวางสมาชกของกลมเกยวกบเรองตางๆทจะมผลกระทบตอ

ประสทธภาพของกลม

4. การสนบสนนซงกนและกนเพมขนในระหวางสมาชกของกลม

5. ความเขาใจอยางกระจางแจงเกยวกบกระบวนการกลม เชน พฤตกรรมและความ

สมพนธของกลม ทมการทางานรวมกน อยางใกลชด

6. วธการทางานทมประสทธภาพมากขนเกยวกบปญหาทมสวนเกยวของกบกลม ทง

ระดบทเกยวกบการทางานโดยตรง และระดบทเกยวกบความสมพนธซงกนและกนในระหวาง

บคคล

7. ความสามารถทจะใชความขดแยงไปในทางสรางสรรคมากกวาทางทาลาย

8. การรวมมอรวมใจกนมากขนระหวางสมาชกของกลม และการลดการแขงขนลง ซงเปน

สงทมคณคาอยางมากตอบคคล ตอกลม และตอองคการ

9. การเพมพนความสามารถของกลมทจะทางานรวมกบกลมอนๆในองคการ

44

10. มความรสกของการพงพาอาศยซงกนและกนในระหวางสมาชกของกลม

การทางานในยคปจจบนนยมหนมาเนนการทางานรวมกนเปนกลมมากกวาการทางาน

เพยงลาพงคนเดยว การทางานเปนกลมนนเปนการตอบสนองธรรมชาตของมนษยทชอบอยดวยกน

อยแลว การทางานเปนกลมหรอเปนทมนนเปนการไดชวยกนคด ชวยกนออกความเหน และชวยกน

ลงมอทา ยอมนาไปสการแกปญหาทเปนประโยชนตอหนวยงาน ชวยสรางสรรคความสามคค

ความรกใครกลมเกลยวกน และความเขาใจดในระหวางกนและกน ใหเกดขนได

การทางานรวมกนเปนทมจะบรรลผลสาเรจไดจาเปนตองอาศยปจจยตางๆตอไปน

1. ความไววางใจ คนทมารวมกนเปนกลมเพอทางานรวมกน จาเปนตองมความไววางใจ

กนและกน ไมดถกกนและกน ยอมรบความสามารถและคณคาของสมาชกในกลม ผ ทเปนหวหนา

กลมมความไววางใจวาสมาชกในกลมสามารถทางานตามทตกลงใจรวมกนได หากมอปสรรคใดๆ

กตาม จะสามารถชวยกนขจดอปสรรคนนๆได ถาหวหนากลมและสมาชกแตละคนปราศจากความ

ไววางใจซงกนและกนแลว กไมอาจจะทางานรวมกนไดอยางแนนอน

2. การกาหนดเปาหมายอยางชดเจน กอนจะทางานรวมกน หวหนากลมและสมาชกควร

ตกลงกนวากลมมเปาหมายจะทาอะไร ผใดมหนาทอะไร จะทาดวยวธใด ทาอยางไร เพราะเหตใด

จงทาเชนน และจะเสรจเมอไร

3. การชแนะแนวทางปฏบต เมอกาหนดเปาหมายอยางชดเจนแลวกชแนะแนวทางปฏบต

ใหดวย ในกรณทสมาชกยงไมเขาใจอยางถองแท การชแนะมใชการทาตนเปนผ มอทธพลเหนอกวา

หรอการบงคบควบคม แตเปนการใหแนวทางปฏบตทถกตอง เพอใหบรรลเปาหมายตามทตองการ

4. การสอสารความหมาย ในการทางานรวมกนนน กลมจาเปนตองตรวจสอบวาสมาชก

แตละคนมความเขาใจตรงกนหรอไม แตละคนมการรบฟงซงกนและกน มความเปดเผย จรงใจ

ในการสอความหมาย หากมความเขาใจไมตรงกนขนมาเมอใด กทาความเขาใจกน ไมพดกน

ลบหลง หรอตางคนตางเขาใจกนคนละอยางตามการรบรของตนทแตกตางกน แลวไมยอม

ตรวจสอบการรบรซงกนและกน ซงกอใหเกดความขดแยงกนไปในภายหลง

5. การเสยสละ ในการทางานรวมกนเปนทมนน บางครงแตละคนจาเปนตองเสยสละบาง

เปนบางสวน เพอผลประโยชนของกลม เชน การหาเวลามาประชม การสละเงนทองเพอเปนคา

ใชจายในกรณทจาเปนเทาทจะทาไดตามสมควร

6. การใหผลตอบแทนเปนกลม มใชใหเปนรายบคคล เมอทางานรวมกนเสรจแลว ผล

ตอบแทนทไดควรใหแกกลม มใชใหแกผ ใดผหนง เชน ใหแกหวหนากลมเพยงคนเดยว ผลตอบแทน

45

ดงกลาวนมใชเปนเงนหรอวตถสงของเสมอไป อาจเปนคายกยองชมเชยหรอเกยรตยศ ชอเสยง และ

หวหนากลมกจะไมรบสมอางวาเปนผลงานของตนแตผ เดยว

7. สรางคานยมใหทางานรวมกน เพอใหเกดความพงพอใจเปนกลม การปลกฝง

คานยมดงกลาวนจะกระทาไดดวยการทผบรหารใหการสนบสนน มการกระจายงาน กระจายความ

รบผดชอบ และมอบหมายงานทเหมาะสมใหแกสมาชกแตละคนตามความร ความสามารถ และ

ความถนดของเขา เพอกอใหเกดประโยชนสงสดในทางสรางสรรคความเจรญใหแกหนวยงาน

รวมทงความเจรญงอกงามในตวเองของสมาชกและของผบรหารเองดวย การสนบสนนใหคน

ในหนวยงานเดยวกนมาทางานรวมกน มใชการเลอกทรกมกทชง คอ เลอกแตคนทตนเองชอบ หรอ

คนทตนสามารถควบคมได แตไมเลอกคนทตนเองมอคตทางลบตอเขาใหเขามาทางานรวมดวย

ทงๆทเขามความร ความสามารถ และความถนดทจะกระทา ถายงใชความลาเอยงเปนหลกแลว

การทางานรวมกนในลกษณะดงกลาวนกยอมจะลมเหลว ผลทตามมากคอการแตกแยก และการไม

รวมมอกน ซงนาไปสความรสกไมไววางใจและระแวงซงกนและกนตอไปอก ในทสดคนกไมรวมมอ

กนและแตกแยกกนไปคนละทศละทาง ลงเอยดวยภาวะ“ตวใครตวมน” อนเปนสงไมพงประสงค

1.8 กจกรรมกลมเพอการสรางบรรยากาศกอนปดการอบรม

จากการทสมาชกมาเขารบการอบรมรวมกนเปนระยะเวลาหนง นอกจากจะเกดการเรยนร

รวมกนแลว ความผกพน ความเหนอกเหนใจซงกนและกน ยอมเกดขนได หรอสมาชกบางคน

อาจจะหงดหงดบางในบางสถานการณ กอนทจะปดการอบรม วทยากรควรสรางความประทบใจให

เกดขนแกสมาชกอยางไมรลม ทงระหวางสมาชกดวยกน และตอหลกสตรการอบรม ถาสมาชกมา

จากหลายหนวยงาน ความผกพนทเกดขนยอมนาไปสการประสานงาน การใหความชวยเหลอ

เกอกลซงกนและกนในอนาคต

1.9 กจกรรม Walk Rally Relationship

นอกจากการจดกจกรรมกลมเพอจดมงหมายตางๆตามทกลาวมาแลว กจกรรมกลมอก

ลกษณะหนงทนยมใชจดในโครงการฝกอบรม โดยจะมจดมงหมายของกจกรรมหลายประการรวม

ไวดวยกน คอ กจกรรม Walk Rally Relationship

คาวา Walk Rally Relationship เปนคาทไดประยกตมาจากกจกรรม Rally

ความหมายดงเดมของคาวา “Rally” หมายถง

- การจดใหเปนระเบยบเรยบรอยอกครงหลงจากมการสบสนอลหมาน

- หรอการรวมกลมเขาดวยกน

46

ปจจบนคาวา “Rally” ไดถกใชในการแขงขนกฬาประเภทยานยนต ซงตองใชความ

ชานาญและความยดมนในกฎระเบยบและกาหนดการทไดกาหนดไวมากกวาใชความเรว

“Rally” ในการแขงขนยานยนตนน ทหารมาจะวงไปรอบภเขา แลวกกลบมารวมกนใหม

อกครงหนง แตในปจจบนแทนททหารมาจะขมา ทหารกลบขบรถแทน จงมการแขงกนในดานทกษะ

ของการขบรถ หรอสมรรถภาพของรถ

Walk Rally Relationship นนมรปแบบเหมอนกบการแขงขน ตางกนทเราใชเทาแทนรถ

ในการแขงขน ซงในการแขงขนจะมจดเรมตนจากจดทกาหนด จากนนกเดนไปตามถนนทางขรขระ

ภเขา แลวจงเดนกลบสจดเรมตนอกครง

Walk Rally Relationship เปนรปแบบทดดแปลงเอากจกรรมทางดานมนษยสมพนธ

ไปใสในการจดกจกรรม Walk Rally ทงนโดยมเปาหมายในการสอดแทรกมนษยสมพนธเขาไป

ในกจกรรมการแขงขนททารวมกนเปนกลม เชนเดยวกบการแขง Rally

วธการทากจกรรม Walk Rally Relationship

1. จดแบงกลมผ เขารวมกจกรรมออกเปนกลม กลมละประมาณ 8-12 คน

2. ใหแตละกลมเลอกหวหนากลม เพอเปนผ นาในการทากจกรรมตางๆ จานวน 1 คน

3. กรรมการหรอผจดกจกรรมเรยกหวหนากลมแตละกลมมาชแจงกตกาการทากจกรรม

พรอมกนทกกลม พรอมทงชแจงถงวธการทากจกรรมและกระบวนการใหคะแนนใหหวหนากลม

ทราบ

4. ใหหวหนากลมประชมสมาชกในกลม เพอชแจงกตกาและแนวทางปฏบตในการทา

กจกรรมรวมกน

5. ใหแตละกลมประจาฐานกจกรรมแตละฐาน เพอฟงคาชแจงจากวทยากรประจาฐาน

และลงมอทากจกรรมตามทวทยากรกาหนด

6. วทยากรทควบคมเวลาจะเปานกหวดใหสญญาณหมดเวลา หลงจากไดยนเสยง

นกหวดแตละกลมจะตองเปลยนฐานการทากจกรรมทนท โดยหมนเวยนตามเขมนาฬกา

รปแบบการจดฐานกจกรรม

ฐานท 4

ฐานท 3

ฐานท 2

ฐานท 5

ฐานท 1

ฐานท 6

47

การกาหนดฐานกจกรรมขนอยกบจานวนกลมและจานวนคนทเขารวมกจกรรมในแตละ

ครง สามารถทาไดตงแต 4-6 ฐาน ทงนขนอยกบองคประกอบตอไปน

- จานวนสมาชกทรวมกจกรรม

- จานวนวทยากรประจาฐาน

- ลกษณะกจกรรมทกาหนด

- เวลาทใชในการทากจกรรม

- ความพรอมในดานอปกรณทใชจดกจกรรม

- สภาพพนทและบรเวณทจดกจกรรม

ลกษณะกจกรรมทใช

โดยปกตการจดกจกรรม Walk Rally จะเปนกจกรรมทจดแขงขนเปนกลม (Grouping)

และแขงเปนค (Making Pair Team) โดยอาศยวจารณญาณในการสงเกตสถานท ความสามารถ

ในการวนจฉยเสนทาง ระบบ Team Work และกระบวนการแกปญหา

Walk Rally Relationship จะเปนการกาหนดกจกรรมใหสมาชกกลมปฏบตประจาแตละ

ฐาน อาจกาหนดฐานละ 1-3 กจกรรม ขนอยกบเวลาและองคประกอบอนๆในการจดกจกรรม

2. เกม

เกมเปนเทคนคการฝกอบรมโดยวธกลมสมพนธอกประเภทหนงซงนามาประกอบการใช

ฝกอบรมอยางแพรหลาย กลาวความหมายโดยสรปของเกม หมายถง กจกรรมทสมาชกผ เขารบการ

ฝกอบรมไดลงมอปฏบตหรอเขามามสวนรวมในลกษณะบรรยากาศของการแขงขนแทรกอยดวย

โดยอาจจะเปนการแขงขนกบตวเอง แขงขนกบเวลา แขงขนกบบคคลอน หรอแขงขนระหวางกลม

ภายใตกตกาหรอเงอนไขทวางไว กจกรรมทจดจะทาใหผ รบการอบรมเกดการเรยนรในสงใดสงหนง

ตามวตถประสงคทกาหนดไว เชน การสรางความรจกคนเคย การสอความหมายการทางานรวมกน

เปนทม การสรางความเขาใจตนเองและผ อน การตดสนใจและแกปญหา เปนตน การเลอกใช

กจกรรมใดนนขนอยกบวตถประสงคทตองการใหผ เขารบการฝกอบรมเกดการเรยนร ดงนนวทยากร

ตองมความเขาใจในวตถประสงคใหชดเจนเสยกอน กอนทจะนาเกมตางๆมาใช

3. เพลง

การใชเพลงประกอบการฝกอบรมโดยวธกลมสมพนธเปนสงจาเปนนอกเหนอจากจะเปน

การสรางสรรคบรรยากาศทด และกอใหเกดความอบอนในหมสมาชกแลว เพลงยงชวยใหเกด

48

อารมณสนทรย เกดความรก ความผกพน และใหขอคดแกสมาชกทเขารบการอบรมไดเปนอยางด

เพลงทนามาใช วทยากรอาจจะแตงขนเอง เพอใหไดเนอหาสาระและเขากบบรรยากาศ หรอ

คดเลอกมาจากเพลงทมการรองจากนกรองทวๆไป โดยการใหสมาชกรองพรอมๆกน รองเปนกลม

เปนค หรอรองเดยวกสามารถทาได วทยากรอาจพมพเนอเพลงแจกแกสมาชกหรอใชวธการเขยน

แผนใสแลวฉายผานเครองฉายภาพขามศรษะกจะสะดวกขน บางครงอาจจาเปนตองใชมวนเทป

เพลงกบเครองเลนเทปหรอเครองเลนวดทศนซงจะตองมการเตรยมพรอมไวลวงหนา

4. เพลงประกอบจงหวะทาทาง

การใชเพลงประกอบจงหวะทาทางประกอบการจดฝกอบรม เพอตองการใหสมาชก

ไดเคลอนไหวเปลยนแปลงอรยาบถ สรางความสนกสนาน และเปดโอกาสใหสมาชกไดมการ

แสดงออกอยางทวถง โดยวทยากรหรอผ ชวยออกมาทาทาทางเปนตวอยาง แลวจงใหสมาชก

ทาตาม หรอจะใหสมาชกชวยกนคดทาประกอบกได