khonumthung journal oct 2013

10

Upload: khonumthung-journal

Post on 22-Jan-2015

1.705 views

Category:

News & Politics


4 download

DESCRIPTION

Khonumthung journal October 2013 Chin Newspaper

TRANSCRIPT

Page 1: Khonumthung journal Oct 2013
Page 2: Khonumthung journal Oct 2013
Page 3: Khonumthung journal Oct 2013

18 - KNT News Journal SPORTS October 2013 - Vol.1 No.6 October 2013 - Vol.1 No.6 LOCAL NEWS KNT News Journal - 3

EGm;vSnf;ay:rS usyfaiG odef; 3642 wefbdk;&SdEGm;vSnf;ay:rS usyfaiG odef; 3642 wefbdk;&SdEGm;vSnf;ay:rS usyfaiG odef; 3642 wefbdk;&SdEGm;vSnf;ay:rS usyfaiG odef; 3642 wefbdk;&SdEGm;vSnf;ay:rS usyfaiG odef; 3642 wefbdk;&Sdql'dktufzD'&if;aq;jym; zrf;qD;ql'dktufzD'&if;aq;jym; zrf;qD;ql'dktufzD'&if;aq;jym; zrf;qD;ql'dktufzD'&if;aq;jym; zrf;qD;ql'dktufzD'&if;aq;jym; zrf;qD;

cd kEkrf;okefowif;

,ckv pufwifbm 19 &ufaeUu ppfudkif;wdkif;a'oBuD; uav;NrKdUe,fvufyHacsmif;aus;&GmwGif EGm;vSnf;ay:wGif zGufxm;aom usyfaiG (3642) odef;wefbdk;&Sd ql'dktufzD'&if;aq;jym; zrf;qD;&rd w,fvdkU od&ygw,f/owif;t&uav;c&dkif&JwyfzGJUrSL; &Hk;rSwyfzGJU0ifrsm; ESifhu a v ; r l ; , p f(tx l ; )tz G J U r SwyfzGJU0ifrsm; yl;a y g i f ; t z G J U r Soufaorsm;E Si f htwl uav;NrK dUe,f?vufyHacsmif;aus;&GmwGif ql'dktufzD'&if; aq;jym; (2022000) ukd oufaorsm;ESifhtwl zrf;qD;cJhjcif;jzpfonf/

w&m;cH 4 OD; teuf 2 OD;udkomzrf;qD;EdkifcJhNyD; usefESpfOD;udk qufvuf&SmazGaeqJjzpfaMumif; od&onf/ tqdkygzrf;qD;cH&olESpfOD;rSm vufyHacsmif;aus;&Gmae Lallianzuala (42) ESifhLalenkawli (37) wdkUjzpfNyD; oufqkdif&mu rl;,pfaq;0g;ESifhpdwfudkajymif;vJapaom aq;0g;rsm;qdkif&m Oya'yk'frjzifhtrIzGifh ta&;,lxm;aMumif; od&onf/

jzpfyHkrSm uav;c&dkif&JwyfzGJUESifhuav;rl;,pf(txl;wyfzGJU)rsm;onfvufyHacsmif; aus;&Gmae Tlanghming

thanga (41) aetdrfudk oGm;a&muf&SmazGcJh&m 4if;\ ZeD;jzpfol Lalenkawli ESifhrl;,pf aq;0g; a&mif;&aiG[k ,lq&onfh

usyfaiG odef; (50) tm;awGU&Sd odrf;,lcJhonf/

qufvuf Ny D ; Ngaih

Thiamnga aetdrfudk qufvuf&SmazGcJh&mrS tdrfeD;jcif;jzpfol Lalluanzuala

ykdifEGm;vSnf; (2) pif;ay:rS yDeHtdwf 18tdwfjzifhzGufxm;aom ql'dktufzD'&if;

aq;jym;ukd awGU&Sdodrf;qnf; EkdifcJhonf/tqk dygaq;jym;rsm;onf

tdEd´,-jrefrme,fpyfrSwqifharSmifcdkwifoGif;vmaom aq;jym;rsm;jzpfNyD;,if;aq;jym;aMumifh BuD;yGm;csrf;omoGm;wJhol uav;NrKdUwGif trsm;BuD;awGU&ovdk ,if;aq;jym;oHk;pGJvdkU ysufqD;aewJh wuúodkvfausmif;ol? ausmif;om;rsm;&SdaeaMumif; od&onf/

2013 ckESpftwGif; uav;NrKdUe,ftwGif; rMumcPqkdovkd tqkdygaq;jym;udk zrf;qd;&rdcJhw,fvdkU od&w,f/ NyD;cJhwJh Zlvdkif 26 &ufaeUu uav;NrKdUwm[ef;&yfuGufwGif usyfodef;360 wefzdk; zrf;qD;cJhNyD; Mo*kwf v24 &ufaeUuvnf; usyfaiG odef; 1500ausmf wefzdk;&Sd tqkdygaq;jym; rsKd;ukdzrf;qD;&rdcJhonf/

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012

uav;wuúodkvfwGif rl;,pfaq;0goHk;pGJrIrsm;vm

cdkEkrf;okefowif;

csif;ausmif;om;? ausmif;oltrsm;pk wufa&mufonhf ppfudkif;wdkif; a'oBuD; uav;wuúodkvfwGif rl;,pfaq;0g;oHk;pGJol rsm;jym;vmw,fvdkU od&ygw,f/tckvdk wuúodkvfausmif;om; rsm;Mum;wGifrl;,pfaq;0g;oHk;pGJrI rsm;jym;vmonfESihftwl rl;,pfaq;0g; oHk;pGJrIjzihf ta&;,lxm;wJh ausmif;om;ausmif;olrsm;vnf; &Sdaew,fvdkU uav; NrKdUe,f &JwyfzGJU NrKdUe,frSL;&JrSL;pdk;jrihfu ajymw,fvdkU od&onf/

“ausmif;om;awGMum;rSm rl;,pfaq;u aq;vdyfaomuf? uGrf;pm;oabmvdkudkjzpfaeNyD; ckusawmfwdkUqDrSm aq;oHk;pGJrIeJU owåaA'rS ausmif;olwpfOD;udk ta&;,lxm;wm&Sdw,f” vdkU tqdkyg &JrSL;uajymw,f/

aq;oHk;pG JrIrsm;vmwmaMumihf

Saikhumphai aus;&Gmudk Border Trade Centre tjzpfowfrSwf

cd kEkrf;okefowif;

rDZdk&rfjynfe,f&Sd csif;vlrsKd;rsm;trsm;pkaexdkifaom Saikhumphai aus;&GmudktdEd,-jrefrmESpfEdkifiH e,fpyfukefoG,fa&;pifwmtjzpfjyKvkyf&ef NyD;cJhwJhpufwifbm14 &ufaeUu jynfe,f0efBuD; Lalrinlianna Sailo, Minister of Trade &

Comm-erce rS oabmwlnDrI ausmufwdkifpdkufxlcJhaMumif; od&onf/,if;tcrf;tem;wGif 0efBuD;rS Saikhumphai aus;&GmvlBuD;rsm;eJU Vaphai

Village Council awGudkac:NyD; ESpfzuftMum;&dScJhaom y#dyu©rsm;udkcsKyfNidrf;NyD;Nidrf;csrf;pGmeJU pnf;pnf;vHk;vHk; aexkdifoGm;Mu&ef rSmMum;cJhonf/

qufvufí tqkdyg0efBuD;u “Mizo Two qdkwmr&Sdbl;? ZdkrsKd;EG,fpktm;vHk;[m wpf0rf;xJwtlwkHqif; rsKd;EG,fpkawGjzpfw,f/ ,cifu rvdkvm;tyfwJhjyóemawGudk arhxm;NyD; tdEd, – jrefrm ESpfEdkifiHtwGuf tusKd;&Sdr,hf Border Trade

Centre tjzpf xm;&Sdwm trsm;BuD; *kPf,l0rf;ajrmufrdw,f” [k ajymonf/Saikhumphai aus;&GmOuúX Pu T.Lalchawivela uvnf; “tpdk;&tay:

aus;Zl;wifaMumif; ESihf 'De,fudk e,fpyfukefoG,fa&;tjzpfjyKvkyfzdkUtwGufqdk tjrJBuKdqdkaMumif; Vaphai VCP Pu Saithan siama uvnf; Saikhumphai aus;&GmeJUjzpfwJh y#dyu©udk csKyfNidrf;ay;wJh 0efBuD;tay: txl;aus;Zl;wifaMumif; eJU pnf;pnf;vHk;vHk;jzihf avSsmufvSrf;Edkifrnf arSsmfvihfaMumif;“ ajymoGm;onf/

ESpftawmfMumjzpfyGm;onhf Saikhumphai aus;&GmESihf Vaphai aus;&GmtMum; y#dyu©onf tifrwef MuD;rm;cJhNyD; Saikhumphai aus;&GmwGif aexdkifaomcsif;vlrsKd;rsm;udk armif;xkwfjcif;? olwdkUaetdrfrsm; rD;&dIUzsufqD;jcif;rsm; &SdcJhonf/

{NyD 24? 2013 &ufaeUu Saikhumphai aus;&Gmudk rD;&IdUvdkufvdkUausmif;qufrwufEdkifwJh uav; 31 a,muftwGuf ausmif;jyefvnfqufwufEdkif&ef Non Residential Special Training Centre udk pufwifbm 14 &ufaeUuSSA Mission Champhai district rS ,m,D 3 vtwGuf zGihfvSpfcJhay;aMumif;xyfrHod&onf/

tqkdyg e,fpyfukefoG,fa&;vrf;aMumif;onf e,fpyf Saikhumphai &Gmuae csif;jynfe,f Leilet, Silawn, Singai, Zawngte, Thipcaang, Haimual,

Thinghual, TikhuangTum, Tlangkhua, Ngatainu, Tlangzar &GmawGukd jzwfoef;NyD;NrdKUawmf[m;cg; okdU 0ifoGm;rnfjzpfonf/

csif;jynfe,ftwGif; vuf&Sd &Gmqufum;vrf; 15 rkdiftwGuf jrwfEkd;olukyPDu ,ckESpfaEG&moDu azmufvkyfNyD;aMumif; ESihf wDacsmif;wHwm; aqmufvkyfzkdUcsif;jynfe,f aqmufvkyfa&;0efMuD; Pu Ngun Sang Aung ukd,fwkdif NyD;cJhwJh arvuavhvmNyD;jzpfaMumif;? rDZkd&rftpkd;&zufuvnf; a'otwGif; um;vrf;twGuf &lyDaiGodef; 800 ulnDxm;aMumif; od&onf/

wD;wdefwGif wefzdk;enf;zkef;rcsay;onfhtay:jynfaxmifpk0efBuD;xH wifjy

cdkEkrf;okefowif;

vEk di fi Hawmftpd k ;&tpDpOf jzif hcsay;vsuf&Sdaom wefzdk;enf;zkef;rsm;csif;jynfe,fwGif csay;&mü NrdKUe,fwcsKdUrSmom uGufMum; jze f Y a0jcif;r[kwfbJtrsm;jynfolrsm;toHk;jyKEdkif&efnDwlnDrSscGJa0csay;&ef wD;wdefNrdKUrdNrdKUzaumfrwDu awmif;qdkvdkufonf/

,if;udpöudk wD;wdefNrdKUrdNrdKUzaumfrwDtzGJYu q,foG,fa&;pmwdkufESifh aMu;eef;0efBuD;XmexH ,ckv 16&ufaeYu pma&;om;awmif;qdkvdkufjcif;jzpfonf/

csif;jynfe,f&Sd [m;cg;? zvrf;ESifh rif;wyf NrdKUrsm;wGif wef;zdk;enf;zkef;

pkpkaygif; zkef;u'f2 aomif;ausmf csay;cJhNyD;jzpfaomfvnf; wD;wdefNrdKUrSmrlAERIAL wkdifrsm; wyfqifjcif;r&Sdao;jcif;aMumifh[kqdkum ,aeYcsdefxd csay;

jci f ; r& S dao;aMumif; wD;wdefNrdKUrdNrdKUzrsm;u jynfaxmifpk0efBuD;xHay;ydkYaompmwGifazmfjyxm;onf/csif;jynfe,ftpdk;&tzGJU0if OD;eeifrkef

rS wD;wdefNrdKUay:wGif AERIAL wkdifwyfqifNyD;rSomvsif wefzdk;enf;zkef;rsm;cGJwrf;csay;rnfjzpfaMumif; &Sif;jycJhaomfvnf; ,ckvuf&S dwGif AERIAL

wkdifwyfqifjcif;r&Sdaomfvnf; wD;wdefNrdKUwGif GSM/CDMA zkef;rsm;udktqifajypGm oHk;pGJEdkifaMumif; aumfrwD

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456712345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345671234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456712345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345671234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456712345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345671234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456712345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345671234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567

Premier League zvm;udk qufvufumuG,fEdkifyghrvm;

Premier League zvm;udk 22 Budrfwdkifwdkif&,lNyD; pHcsdefopfwifaom Manch

ester United toif;[m 2013 Premier

League &moDrSm enf;jyopf David Moyes

OD;aqmifrIatmufwGif ajcpGrf;jyrupm;EdkifwJhtwGuf vuf&Sdydkifqdkifxm;aom y&drD;,m;zvm;ud k qufvufumuG,fEdkifrvm; qdkwm pdwf0ifpm;p&maumif;wJhtcsuf jzpfvmygw,f/toif;\t"duNyKdifbufrsm;jzpfMuaom vDAmyl; toif;ESifh refpD;wD; toif;udk &IH;edrfh&Hkomru tdrfuGif; wGif toif;i,f jzpfaomWestBrom toif;udk xyfrSef&IH;edrfhcJhwJhtwGuf abmfvHk; ynmwwfod&Sifrsm;u'D&moD[m ref,lqk& r,fh&moD r[kwfbl;vdkUajymaeMuw,f/

Transfer Window tcsdefwkef;uFellani uvGJNyD; tjcm;aomemrnfausmfabmfvHk; orm;wOD;wpfa,mufrS rac:,lwJhrefae*smudk ref,ltoif;ydkif&Sifrsm;rS tm;ay;rI&&SdaeqJjzpfaomfvnf; ref,ly&dwfowfuawmh refae*sm David tay: ,HkMunfrIwajz;ajz; yaysmufvmw,f vdkUvnf;qdk&rSmyg/re fc su fpwm, le du fwuftoi f ;\tm;enf;csufrsm;1/ aemufwef;vd ktyfrI (Lack ofDefensive cover)ref,l,SO f Ny K di fupm;wJ hy G JpO fawGt&t"duaemufwef;rSm toHk;jyKupm;cdkif;onfhRio Ferdinand and Nemanja Vidic twGJ[m wcsdefwkef;u taumif;qHk;? wGJzuftnDqHk;upm;orm;rsm;jzpfMuayrJh vuf&Sd tajctaerSmawmh t&G,fvGefaeNyDjzpfwJhtwGuft&ifuvdk ref,laemufwef;wGif rm;rm;rwf

rwf r&yfwnfEdkifawmhwJh tajctae jzpfvmygw,f/ refpD;wD; eJU ,SOfNyKdifwJhyGJpOfudk MunfhwJholwdkif; 'gudkvufcHMurSmyg/2/No Ferguson , No FearFerguson r&SdwJh aemufydkif; &IH;yGJawG eJU

qufwd ku f &i fqdkifae&wJh ref,ltoif;[m zm*dkqef udkifcJhwJh toif; r[kwfawmhwJhtwGuf tjcm;aom toif;rsm;taeeJU aMumuf&GHUjcif; r&SdawmhwJhtydkif;vnf; jzpfEdkifygw,f/

3/uGif;v,fvl upm;orm; vdktyfrI(Weak in Midfield)ref,ltoif; uGif;v,fupm;orm; tm;enf;w,fqdkwm ckrSr[kwfygbl;/ zm*dkqef vufxufuwnf;u tm;enf;aewJh uGif;v,fupm;orm;[m vuf&Sd tajctae txdygyJ/ref,ltoif;uefwJhyGJpOfudkMunfhr,fqdk&ift"du abmfvHk;zefwD;ay;rJh uGif;v,fvl tm;enf; aewmudk awG&wwfygw,f/5. No creativityqdkvdkwmu vuf&Sdrefae*smtaeeJU toif;twGuf vdktyfwJhupm;orm;ac:,lrINyKdif;rSmtm;enf;aewmudk ajymvdkcsif;jzpfw,f/ ref,ltoif;[m bmpDvdkemtoif;rSm vuf&Sdupm;aewJh Cesc Fabregas udk ac:,l&eftBudrfBudrf BuKd;pm;cJhaomfvnf; vHk;0ratmifjrifcJhyg/Fabregas udk ac:,l&ef BuKd;yrf;wJhtcsdefumvMumvGef;aomaMumifh Herrera udkac:,lEdkif&efjyifqifrI tcsdefrvHkavmuf&jcif;jzpfw,f/ Transfer Window aemufqHk;tcsdef ukefqHk;cgeD;rSmawmh uHaumif;axmufrpGm Fellani udk ac:,lEd kifcJ hwmwckyJ&SdcJhygw,f/

Manchester United Manager David Moyes &JU udk,fa&;tusOf;

refcsufpwm,ledwfwuftoif;udk 2013 ZlvdkifvrS pwifNyD; udkifwG,folrefae*sm David Moyes vdkU trsm;uodMuwJh ol\ emrnft&if;rSm David

William Moyes vdkU ac:NyD; 1963 {NyD 25 &ufaeUwGif arG;zGm;cJhw,f/ ,ledwfwuftoif;udk rudkufwG,fcif Preston North End ESifh Everton toif;udk ESpfaygif;rsm;pGm udkifwG,fcJhzl;oljzpfonf/

ol[m abmfvHk;upm;cJhpOfwkef;u Central-back wGif0ifa&mufupm;cJhol abmfvHk;orm;wOD;jzpfNyD; olyg0ifupm;cJhzl;aom abmfvHk;toif;rsm;rSmCeltic, Cambride United, Bristol City, Shrewsbury Town, DunfermlineAthletic ESifh Preston North End ponfhtoif;rsm;jzpfonf/

2002 ckESpfupNyD; Everton toif;wGif refae*sm jzpfvmNyD;aemufEverton toif;udk abmfvHk;orm;rsm;rS tqifhjrifhqHk;upm;yGJvdkU owfrSwfxm;onfh UEFA Champions League udk 2005 ckESpfwGif 0ifa&muf,SOfNyKdifEdkifatmif toif;udk wGif;ydkUEdkifcJhNyD; 2009 ckESpfwGif FA Cup AdkvfvkyGJtxd 0ifa&mufupm;Edkifatmifvnf; pGrf;aqmifEdkifcJholwOD;jzpfw,f/

refcsufpwm,ledwfwuftoif;udk 26 &moDvHk;vHk;udkifwG,fcJhNyD;atmifjrifrItrsKd;rsKd;&,lEdkifcJhNyD;rS refae*smb0rS tem;,lcJhwJh Sir Alex

Ferguson \ae&m udk 6 ESpftwGif;udkifwG,f&ef ,ledwfwuftoif;ESifh oabmwlnDpmcsKyf csKyfqdkcJhMuonf/

Full Name : David William MoyesDate of Birth : 25 April 1963 (age 50)Place of birth : Bearsden, East Dunbartonshire,

ScotlandHeight : 1.85 m (6 ft 1 in)Playing Position : Centre-backCurrent club : Manchester United (manager)Parents : Joan Moyes, David Moyes Sr.Children : Lauren Moyes, David MoyesNationality : Scottish, British

urÇmheHygwf (1) Tennis armif Novak Djokovic aphpyfvdkufNyD

v urÇmhwJepfNyKdifyGJwGif xdyfqHk;ae&mudkvuf&Sdydkifqdkifxm;aom Novak Djokovic [mausmif;aebufcspfol jzpfaom Serbia EdkifiHol

Jelena Ristic eJU vmr,fhESpfwGifvyfxyf zdkU&efaphpyfvdkufNyDjzpfaMumif; tifwmeuf0ufqdkufwckwGif azmfjyonf/

,if;udpöeJU ywfouf NyD; “ uGsefawmfwdkU aphpyfvdkufNyD? ajym&r,fqdk&if *sJvD;em;[musaemf eJUaphpyfxm;wJhol usaemhZeD;jzpfvmr,fhowdk; orD;jzpfw,f/ 'DuaeU[m usaemhtwGufawmh rajymjyEdkifavmufatmif 0rf;omw,f” vdkUtouf (26) ESpft&G,f *sKdaumApfu ajymcJhw,f/

*sK daumApfeJU aphpyf vd kufwJ hol*sJvD;em[m Milan’s Bocconi University rSpDrHcefUcGJa&;ydkifqdkif&m bGJU&&Sdxm;olwpfOD;jzpfNyD;?olr[m wpfcsdefwkef;u Swimwear Model

wOD;jzpfcJhzl;oljzpfonf/

Novak Djokovic [mvuf&Sd urÇmhtrsKd;om;wJepfNyKdifyGJwGifeHygwf (1) jzpfNyD;? Grand Slam (6)Budrf &&SdolwpfOD;vnf;jzpfonf/

MuHMuHzefzefAsm;/ 8 vvG,fudk,f0efaqmif trsKd;orD;wOD;u usef;rma&;twGufqdkNyD; tav;yifraewJh"mwfyHkudk tifwmeufay:rSm wifvdkufawmh axmifeJUcsDvlawGu olUudk uJh&JUMuw,f? a0zefMuw,fwJh/

Facebook wGif tajymrsm;wJhyHk

ckd;rIrsm; rMumcPMum;ae&NyD; trsm;tm;jzihf wuúodkvftwGif; abmfvHk;uGif;ywf0ef;usifeJU wuúodkvf0if;jyify udk;rdkifausmufwvHk; acsmif;0ef;usifukdoGm;NyD;aq;oHk;pGJaeMuaMumif; tcsKdUrSm aq;xdk;tyfokH;pGJwJh tqihf&SdaeNyDjzpfaMumif; vnf;ausmif;om;wOD;u ,ckvdk ajymw,f/

“trsm;tm;jzihf tkyfpkvdkuf vkyfMuwm? t&ufaomufvdkUrl;wmeJUawmhrwlbl;? tcef;xJrSm ukyfaeMuw,f? qdk;wmu ypönf;aysmufwmawG t&rf;rsm;vmw,f? q&m?q&mrawG taeeJUvnf; bmrSrwwfEdkifbl;/” uav;NrKdUwGif NyD;cJhwJh 2012ckESpfu rl;,pfaq;0g;jzihfzrf;qD;rI 104Mudrf? ,ckESpfwGif tMudrf 100 ausmfoGm;NyDvdkUod&NyD; trsm;tm;jzihf bdef;jzL?bdef;rnf;? pdwfMuGaq;? cwfyHk? ql'dktufzD'&if;aq;jym;awGukd oHk;pJGMuonf/

pmrsufESm (4) odkU quf&ef

Page 4: Khonumthung journal Oct 2013

October 2013 - Vol.1 No.6 IT & HEALTH KNT News Journal - 17

cd kEkrf;okefowif;

jrefrmjynftaemufajrmufbuf csif;wGif;jrpfay:wnfaqmuf&ef &nf&G,fcJhonfh xrHoDa&tm;vsyfppfpDrHudef;aMumifh twif;t"r® ajymif;a&TUjcif;cHcJh&aomaus;&Gmom;rsm;u tdEd,ESifh jrefrmtpdk;&ukd rdrdwdkY\qkH;&HSK;rIrsm;twGuf epfemaMu;ay;&ef awmif;qdkvdkufMuonf/

,if;pDrHudef;aMumifh twif;t"r® ajymif;a&TUcHcJh&aom ppfudkif;wdkif;a'oBuD; txufydkif; [kr®vif; jrdKUe,f&SduluD; (csif;) wdkif;&if;om;rsm; trsm;pkaexkdifMuaom ava0,Haus;&Gm ESifhwZkH;aus;&Gm&Sd rdom;pk aygif; (192) pkwdkYrSpkaygif;vufrSwfa&;xdk; um &efukefjrdKU&SdtdEd,oH&Hk;ESifh trSwf(1) vsyfppf0efMuD;XgeodkYay;tyfcJhaMumif; ,ckv 23&ufaeYu xkwfjyefaom uluD;trsdK;orD;rsm;qdkif&m vlYtcGifhta&;tpnf;t&Hk;\aMunmcsufwGif azmfjyxm;onf/

uluD;trsdK;orD;qdkif&m vlYtcGifhta&; tpnf;t&Hk;\ ajyma&;qdkcGifh&Sdola':bGdKif;El; u “xrHoD a&umwm pDrHudef;aMumifh &Gmom;awG&JUb0awG ysufqD;cJh&w,f? tdEd,eJY jrefrmjynftaeeJYwm0eftrsm;MuD;&Sdaew,f? 'Dt&mue,fjcm;jzwfausmfwJh zGHjzdK;wdk;wu

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012341234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123412345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012341234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123412345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012341234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234

Laptop oHk;pJGolrsm; owdjyK&eftcsufrsm;1/ rsufESmjyifnDnmonfh ae&mwGifLaptop computer udk wifyg/uGefysLwmxJwGif vnfywfaeonfhHard disk &Sdygonf/ wpfcgwpf&Htenf;i,f vIyfjcif;onfjyóem r&SdEdkifaomfvnf; tjrJwap vIyfcgaejcif;udkHard disk u rMuKdufyg/ rsufESmjyifrnDonfhae&mwGif wifygu uGefysLwmoHk;aepOf wpfavQmufvHk; vIyfaeygrnf/Hard disk toufwd kE d ki fygonf/uGefysLwm oHk;cgeD;wdkif; ajcaxmufav;acsmif;vHk; txdkifnDrnDppfyg/uGefysLwm oH k;p G JaepOf rMumcPrjyD;a&GUjcif;udk a&Smifyg/2/uGefysLwmudk av&atmifvkyfyg/Laptop computer wdkUonf tvGefusOf;ajrmif;aom tuefUxJwGif twGif;uvDpmaygif;pHkudk uGufwd ae&mcs&onfjzpf&mtylcs defwufvG,fygonf/ tylcs defaMumif h trsm;qH k ; xdc d kufrnfr Smprocessor eSifh Harddrive jzpfygonf/xdkUaMumifh Laptop computer oHk;vQifatmufcHyefum wyfjyD; oHk;yg/ uGefysLwmatmufbuf rsufESmjyifwGif azmufxm;aom avaygufrsm; y dwfaprnf htjyKtrludk a&Smifyg/ xdktaygufrsm;wGifzkefeSifh trIdufo&dkufrsm; rydwfatmif*&kpdkufyg/3/oHvkdufpufuGif;&SdEdkifonfh ae&mrsm;wGifuGefysLwmudkrxm;ygESifh? roHk;ygESifh/

o Hv k du f pu fu G i f ;on fLaptop computer \ pGrf;aqmif&nfudkxdcd kuf apEd kifygonf/ xdkUaMumif ha&cJaowÅm? &kyfjrifoHjum;puf? tifAmwm? ,lyDtufpf wdkUESifh tem;uyfjyD;

uGefysLwm roHk;oifhyg/4/ uGefysLwmudk aea&mifjcnf wdkuf&dkufrxdygapESifh/Laptop Computer onf jyi fywGi fo,faqmiftoHk;jyK&ef wnfaqmuf xm;jcif;jzpfygonf/ odkUaomf aea&mifatmufwGifoHk;pGJ&ef jyKvkyfxm;jcif; r[kwfyg/ aea&mifupuf\ tylcsdefudk jrifhwufapEdkifygonf/aea&mifjcnfwGif ygvmaom c&rf;vGefa&mifjcnfwdkUu vnf; a&&SnfwGif pufudk xdcdkufapEdkifygonf/5/ tav;csdef&Sdaom ypönf;wpfckck udkuGefysLwmay:wifr xm;ygESif h/Laptop computer tawmfrsm;rsm;onf25Kg cefU zdtm;’Pfudk cHEdkifatmif wnfaqmufxm;onf[k qdkygonf/ yHkrSef t&G,ftpm;&Sdaom vlMuD;wpfa,muf vufjzifh zdrdonfhtaetxm;rsKd; jzpfygonf/ odkUaomf cPwjzKwf zdrdjcif;udkom cHEdkifygvdrfhrnf/ xdkUtwl

uGefysLwm oHk;aepOf ,if;tay:odkU ypönf;wpfckck jyKwfusEdkifajc &Sdr&Sd owdxm;yg/ pm;yGJay:ckefwufonfh aMumifrsm;udkvnf; owdxm;yg/6/ tyltat;jyif;xefonfhae&m? pdkxdkif;onfh ae&mrsm;wGif uGefysLwmtoHk;jyKjcif;udk a&Smifyg/Laptop computer tm; &moDOwk ylvGef;onfhtcsdef? a&cJrwwfat;onfh tcsdefrsm;wGiftdrf\ tjyifbufodkU ,laqmiftoHk;jyKjcif;udka&Smifyg/ uGefysLwm\ yHkrSef vkyfaqmifEdkifpGrf;udkxdcdkufapygonf/ xdkUtwl rdk;&Gmaeaom tcsdefwGif rdk;yufEdkifaomae&mü uGefysLwmudk toHk;rjyKygESifh/ rD;zdkaqmifxJwGif uGefysLwm oHk;Edkifaomfvnf; xrif;[if; csufjyKwfxm;ojzif htaiGUwvlvl xGufaeaom ae&mteD;wGifuGefysLwm toHk;jyKjcif;udk a&Smifyg/7/ uGefysLwmjyuGuf (display) udk a&jzifhvnf ;aumi f ; ? tjcm;t&nf jzi f hvnf ;aumif; rokwfygESifh/

Laptop computer \ rsufESmjyif oefU&Sif;a&;vkyf&eftwGuf LCD Cleaner [kac:aomt&nfbl;rsm; w&kwfjynfrS 0ifygonf/ wcsdkKUaom Cleaner set wGif Spary bl;rsm;yif yg&Sdygonf/ uGefysLwm\ rsufJESmjyifwdkUudk sparay jzifhwdkuf&dkuf yufzsef;í r&yg/ tprzGmaom t0wfp(jzpfEdkifvQif rsufrSefokwfaom t0wfprsKd;)ay:odkUaq;aMumt&nfudk zsef;jyD;rS uGefysLwm\ jyuGufrsufESmjyifudk nifompGm yGwfwdkuf oefU&Sif;&efjzpfygonf/ odkUaomf tqdkyg rsufESmjyifonf a&udkaomfvnf;aumif;? wjcm;t&nf wpfckckudkvnf;aumif; pdk&TJonftxd wifjcif;udk rcHEdkifyg/8/ Mum&Snf toH k ;rjyKvQi f Laptopcomputer rS bufx&Dudk jzKwfxm;yg/tdrfoHk;vQyfppfrD;jzifh oHk;pGJaepOfwGif tm;rjynfhao;aom bufx&Dudk uGefysLwmwGif wyfqifxm;ygubufx&D toufwdkapygonf/ xdkUtjyif uGefysLwmydwfxm;pOfwGifvnf; bufx&Dwyfxm;ygutwGif;"mwfpD; ywfvrf; jzpfay: aeaomaMumifh"mwftm;qHk;&IH;rI &Sdaernf jzpfygonf/ xdkUaMumifhbufx&D toHk;jyK&ef rvdktyfcsdefwGif jzKwfxm;yg/ rjzKwfrDwGif tm;tjynfh&Sdatmif oGif;xm;yg/tdrfoHk;vQyfppfrD;jzifh oHk;aecsdefwGif Desktop

computer rsm;oHk;aeovdk Laptop computer

udk vnf; UPS cHjyD; toHk;jyKoifhygw,f/9/ uGefysLwmudk txdtcdkuf rcH&atmiftumtuG,fjyKyg/Laptop computer rsm;onf puf ydwfxm;pOfwGif tjrifh(2 .5) aycefUrS vGwfusonfhwdkiftwGi f ; tp dwfty d ki f ;r sm ; tvG,fwulrysufpD;Edkifatmif jyKvkyfxm;ygonf/ odkUaomfvGwfrusvQif omí aumif;ygonf/ xdkhaMumifhuGefysLwm oHk;jyD;csdefwGif tyGef;tyJh r&Sdap&eftdwfaysmh (sleeve) xJodkU oGif;yg/Credit - Original up-loader (Internet)

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

aeUpOf u,fvdk&D 100 avQmhcsEdkifaom enf;vrf; 10wpfaeUukd u,fvkd&D 100 avQmhcswmu oihfudk wpfESpftwGif;rSm udk,ftav;csdef

10 aygif usqif;oGm;atmif pGrf;aqmif ESifygw,f/ tckajymjyr,hf enf;vrf;awGxJu wpfckukda&G;cs,fjyD; aeUpOf vkyfaqmifMunhfyg/ wpfaeUudk u,fvkd&D 100 avmifuGsrf;apygw,f/

enf;vrf; (1)oifpm;wJh tpm;tpmawG&Jh yrmPudkrSefrSefuefuef pm;wwfwJh tavhtusihf&SdaezkdUu ta&;MuD;ygw,f/ oifpm;r,hfyef;uefudk av;yHkyHkjyD; wpfyHkudkxrif;?ESpfyHkudk [if;oD;[if;&GufeJh usefwpfyHkudkom;ig;xnhfpm;yg/enf;vrf; (2)oif tpmpm;wJhtcg AkdufjynhfoGm;atmifpm;r,hftpm; 80 &mcd kifeIef;txdyJjynhfatmifpm;jyD; usefwJh 20 &mcdkifeIef;avmufawmh avQmhpm;ay;yg/enf;vrf; (3)oMum;rygbJ teHUxnhfxm;wJh yDauukdwDADMunhf&if;? tifwmeufoH k;&if;0g;ay;yg/ npmrpm;cif yDau0g;ay;wmu npm avQmhpm;rdapygw,f/

enf;vrf; (4)pum;wajymajymeJU xrif;pm; wmuoifAkduf jynhfoGm;w,f qkdwmudkrodEdkifawmhbJ tpmudk txdef;tuGyfr&Sd pm;rdwwf ygw,f/ pm;wJhtpm;taomufud kvnf; oih fusef;rma&;eJU nDnGwfrI &Sd? r&Sdra&G;cs,frd awmh ygbl;/ trsm;pku'D tcsufudk arhaewwfygw,f/'gaMumihf tpmpm;csdefrSm pum;

rajymbJ oifpm;wJ h tpm tay:r Smy Jtm&HkpkdufjyD; pm;ay;yg/enf;vrf; (5)a,m*eJU udk,ftav;csdef avQmhcsEdkifwm b,fvkdqufpyfaevJ qkdwmudk okawoDawGu avhvmMunhfwJhtcg a,m* avhusihfolawG[m tpm;taomuf pm;&mrSmvnf; owdxm;jyD; pm;aomufwJhtusihf &oGm;jyD; tpm;taomufawGudktvGeftrif; jynhftihfwJhtxd rpm;rdatmifudk,hfukd,fudk,f xdef;csKyfEdkifpGrf; jrihfrm;vmwmaMumihfvkdU qkdygw,f/enf;vrf; (6)0ufqm;e,fajcmufpm;wm? tom;nSyf qif;'f0Spfpm;wmawGudk a&Smifvkdufygu oifpm;wJh tpm;taomufxJuae u,fvdk&D 100 &&SdrIudk avQmhcsEdkifygvdrhfr,f/ tom;eJUcsdpfnSyfxm;wJh qif;'f0Spftpm; toD;t&GufnSyfxm;wJh qif;'f0Spfudkpm;ay;yg/enf;vrf; (7)

aumufESHwpfckvHk;udk pm;oHk;ay;ygu u,fvdk&Dtenf;i,fom &&SdapjyD; udkvufpxa&m tqihfudk aumif;rGefapygw,f/ aumufESHwpfckvHk;eJUjyKvkyfxm;wJh tpm;taomufawG oihfywf0ef;usifrSm rsm;pGm0,f,l pm;oHk;Edkifw,f qdkayr,hfoMum;eJUc&ifrfyg0ifrI rsm;wmawGudk rpm;oihfygbl;/enf;vrf; (8)tcsKd&nfawG aomufr,hftpm;a&yJ aomufyg/oif&JUwpfaeUwmxuf oMum; 10 ZGef;pm avQmhcsjyD;om;jzpfapygw,f/ a&yJaomuf&wmudkrESpfoufygu a&xJudk a&Smuf&nf tenf;i,fnSpfjyD;aomufwm? pawmfb,f&DoD; xnhfaomufrsKd; vkyfaqmifyg/enf;vrf; (9)npOftdyfpufwdkif;rSm tdyfcsdefxuf wpfem&D ydktdyfpufay;ygu wpfESpftwGif;rSm ukd,ftav;csdef14 aygif usqif;apw,fvkdh rpfcsDuefwuúodkvfrS okawoDawGu ajymygw,f/ tdyfpufrI ydkwmuoa&pm pm;csifpdwfukd avQmhcsay;wmajumihfu,fvdk&D 6 &mcdkifeIef;avmuf usqif;apw,fvkdU ,lqjuygw,f/ vlwpfa,mufeJUwpfa,mufrwlMubl; qkdayr,hf tdyfpufcsdefykd,lwmutusKd;oufa&mufrI &Sdapygw,f/enf;vrf; (10)tpmpm;zkdU tcsdefrdepf 20 ay;jyD; jznf;jznf;pm;yg/ 'g[m &Sif;vif;vG,fuljyD; udk,ftav;csdefusqif;apEdkifwJh xdyfwef;enf;vrf;wpfckyg/tpmudk wpfvkwfcsif;? wpfudkufcsif; t&omcHpm;oHk;ygu tpmpm;csdef ododomom aES;auG;oGm;apygw,f/ tpmudk tjrefpm;oHk;ygu wif;wdrfoGm;jyD; qmavmifrI ajyaysmufoGm;jyD qdkwJhowif;tcsuftvufukd OD;aESmufqD ydkhaqmifwJhae&mudk ydwfqdkUvdkufwmaMumihf tpmykdpm;rdap

ygw,f/ Zmjcnf0if; (aq;0g;wuúodkvf)

vlUausmufuyftajumif;odaumif;p&m

1/ OD;aESmuf? toJ? ESvHk;wdkUxuf ausmufuyfwGifaoG;pD;qif;eIef;u ydkjrihfonf/2/ ausmufonf aoG;\ 99 &mcdkifeIef;udk jyefvnfpkyf,l? oefUpifoHk;pGJjyD; 1 &mcdkifeIef;udkom usifi,fa&tjzpf pGefUxkwfonf/3/ ausmufuyfwGif jzpfay:aom ausmuf (stone)onf xHk;"mwfrsm;aom a&? qm; wkdUaMumihf jzpfjyD;u,fvfqD,rfESihf aygif;pyfrIaMumihf qD;vrf;aMumif;ydwfaponf/4/umbGef[dkuf'&dwf"mwf ESihf oMum;"mwfrsm;aom tpm;tpmrsm;uvnf; ausmufuyfausmufwkH;udk jzpfay:aponf/5/ oMum;"mwfonf tifvlvif xkwfvkyf&ef*vif;a&wpfrsdK; xkwfay;onf/ ,if;u u,fvfqD,rf"mwf ydkrdk jzpfxGef;apjyD; ausmufwyf ausmufwnfaponf/6/ EGm;EdkU ESihf Antacid tpmtdrf tcsOfaygufaysmufaq;rsm;tm; tvGeftuRH aomufoHk;jcif;uvnf; ausmufuyfausmufwnf aponf/7/ ausmufuyf wpfckonf 4vufcGJom &Sdonf/8/ ausmufuyf wpfckqD\ tav;csdefrSm 4 rS 6atmifp 0ef;usifwGif &Sdonf/9/ wpfaeUwGif qD;oGm;eIef; 1500 rDvDvDwm 1vDwm 0ef;usif&Sdygu ausmufuyf yHkrSef vnfywfaejyD; ,if;xufenf;ygbmu ausmufuyfudk txl;*&kpdkuf&ef vdktyfonf/10/ ausmufuyfrSausmufrsm; aMu&ef taumif;qHk; obm0ukoenf;rSm a&rarhravsmufaomufjcif;ESihf z&JoD; yHkrSef pm;ay;jcif; jzpfonf/

tzGJUu ajymqdkxm;onf/wD;wdefNrdKUta&SUbuf avrdkifESpfrdkifcefYwGif&Sdaom uae'Dawmifxdyfü wyf

qifaom qufoG,fa&; Tower wdkifESifh wD;wdefNrdKU Tower wdkifay:ü qufoG,fa&;ud&d,mrsm;udk wyfqifxm;aomaMumifh wD;wdefNrdKUay:wGif GSM ESifh CDMA

zkef;rsm;udk tqifajypGmoHk;pGJEkdifMuNyD; ,ckvuf&SdwGifvnf; wD;wdefNrdKUe,fwGif jynfolY0efxrf;rsm;twGuf GSM zkef;rsm;udkvnf;aumif;? trSwf (269) ajcvSsifwyf&if;twGuf CDMA zkef; tvHk; (50)udk vnf;aumif;? oHk;pGJMuonfhtjyif tjcm;NrdKUe,frsm;rS 0,f,lolt&yfom;rsm;rSvnf; oHkpGJaeMuNyD;jzpfonf/

xdkYaMumifh csif;jynfe,ftpdk;& tzGJY0ifrS wD;wdefNrdKUwGif AERIAL wdkifrsm;rwyfqifjcif;aMumifh zkef;toHk;jyKír&ao;onfhtwGuf wefzdk;enf;zkef;rcsay;onfhoabmajymqdkjcif;rSm ,HkMunfEkdifp&mr&SdaMumif; NrdKUrdNrdKUzaumfrwDtzGJUu ajymqdkonf/

EdkifiHawmftBuD;tuJrsm;\ apwemjzifh jzefYa0aom wefzdk;enf;zkef;udk trsm;jynfolarSsmfvifhawmif;wonfhtwdkif; EdkifiHawmftBuD;tuJ\ apwemudk csif;jynfe,f twGif;ü uGufMum;r&GmapbJ trsm;jynfolrsm;twGuf &Gmapoifhonf[k wD;wdefNrdKUrdNrdKUz aumfrwDtzGJUuajymonf/

pmrsufESm (3) wD;wdef wefzdk;enf;zkef;owif; rS tquf

xrHoD pDrHudef;aMumifh ajymif;a&TUcH &Gmom;rsm;uepfemaMu;ay;&ef tdEd, ESifh jrefrm tpdk;&udk awmif;qdk

a&;pDrHudef;awG taumiftxnfazmfwJhae&mrSm xdcdkufcH&wJh Xmaewdkif;&if;om;vlenf;pkvlxktay: wm0ef,lrI? wm0efcHrI &Sdr&Sdqdkwm prf;oyfwJh tajctaewckvnf;jzpfw,f” [k ajymonf/

,cifjrefrmppftpdk;& ESifh tdEd,tpdk;&onf 2004 ckESpfwGif xrHoDa&tm;vQyfppfpDrHudef;udk aqmufvkyf&efoabmwl vufrSwfa&;xdk;cJhMuNyD; ,if;pDrHudef;aMumifh 2007 ckESpf ESpfpydkif;upNyD; ppfudkif;wdkif;txufydkif; [kr®vif;jrdKUe,f&Sd ava0,Haus;&Gm ESifh wZkH;aus;&Gm&Sd &Gmom;rsm;udk twif;t"r®armif;xkwfum rdrdwdkY&Gma[mif;rS rkdifaygif;(40) cefY a0;uGmaom ae&mopfodkYajymif;a&TUjcif; cHcJh&onf[k od&onf/

ajrwl;pufrsm;jzifh zsufqD;jcif;cHcJh&aom qkH;&SHK;oGm;onfh v,f,majrrsm;ESifh aetdrfrsm;twGuf trsm;pkrSm

usyfaiG 5000 (tar&duefa':vm (5)a':vmESifh nDrSsaom aiG)udkom avsmfaMu;tjzpf &&SdcJhMuonf[kvnf; uluD;trsKd;orD;rsm;qdkif&m vlYtcGifhta&;tpnf;t&Hk;\xkwfjyefcsufwGif azmfjyxm;onf/

vsyfppfpGrf;tm; 1200 rD*g0yf xkwfvkyfay;Ekdifrnf[k cefYrSef;xm;MuaomxrHoDa&tm;vsyfppf pDrHudef;aMumifh tdEd,EdkifiH\jrdKUawmf a'vDjrdKU tus,ft0ef;eD;yg;rSm a&vGrf;rdk;rIatmufodkY a&muf&SdrnfjzpfjyD; vlOD;a& 45ç000 wdkY\ aeYpOftoufarG;0rf;aMumif;vkyfief;rsm;jzpfaom pdkufysdK;arG;jrLa&; vkyfief;rsm;ESifh wHigvkyfief;rsm;udk xdcdkufaprnf jzpfonf[kvnf; uluD; trsKd;orD;rsm; tzGJYuajymonf/aemufydkif;wGif tdEd,tpdk;&onf 2013ckESpf ZGefvydkif;u a'ocHjynfolrsm; rSobm0ywf0ef;usifxdcdkufrI taMumif;jycsuftygt0if tjcm;taMumif;jycsufrsm;jzifh ,if;pDrHudef;udk vkH;0&yfwefY vkdufjyDjzpfaMumif; aMunmcJhonf/

ckdEkrf;okrf*sme,f\ 2013ckESpf Mo*kwfvxkwf Vol.1,No.4 pmrsufESm(7)?aumfvH(4)yg rwlyDa'ocHwpfOD;\ t,f'DwmcsKyfxHay;pmESihfygwfoufí pma&;oluH,muH&SifESihfpm&SKolrsm; tjzpfrSefudkod&dSapvdkaomaMumihf jyefvnfajz&Sif;^ &Sif;vif;tyfygonf/1/ rwlyDNrdKU a&ay;a&;ykdufvkdif;tm; Unicef tpDtpOfjzihf vkH[a&mif; (Lunghrang)

a&xGuf? a&pkuefrS 3vufroHykdufjzihf xifavSmifpdrf; (ThingLawngCeng) ae&mtxd? xifavSmifpdrf;ae&mrS ,cif rwlyD-yvuf0 um;vrf;a[mif;twkdif; ,ckuifpdef (Kinceng) ajrNydKae&mtm;jzwfí (1.5vufr?2vufr?2.5 vufr)? (HDPE)

ykdufrsm;jzihfNrdKUay: a&avSmifuefta&muf oG,fwef;um a&oG,f,lcJh ygonf/2/ ,if;ydkufvkdif;onf vGefcJhaom(6-7)ESpfcefUrSpí uifpdefae&mwGifESpfpOf ajrNydKrIjzpfcJhojzihf ajrNydK'PfaMumihf a&ykdufrsm;ajrNydKESihfygoGm;NyD; ykdufrsm;qkH;&IH;&jcif;? ,if;ajrNydKae&mykdufrsm; jyifqif&mwGifvnf;ykdufrsm;ae&mcsxm;&ef cufcJjcif;aMumihfajrNydK\wzufwcsufwGif oHikwfrsm;pkdufum ay(1200) ausmf&SdoHBudK;rsm;jzihf a&ykduftm; aumif;uifMudK;wef;ozG,f oG,f,lcJhygonf/ okdU&mwGif a&ykduf&Sda&\tav;csdef?zdtm;aMumihf oHBudK;ay:&Sdykdufrsm; tqufjyKwfjcif;? ykdufrsm;uGJjcif;aMumihfjyKjyifonhftcgrsm;wGif cufcJNyD; NrdKUay:a&jzefUa0rItm; wpfywf? 10&ufcefU &yfxm;&onfrsm; &Sdygonf/ ,if;uJhokdUjyifqif&onfrSm ESpfpOf rkd;&moDESihf aqmif;&moD'DZifbmvukefykdif; wpfESpfvSsif okH;av;Budrfru jyKjyif&onhf tajctae jzpfygonf/jyifqif&onfrSmvnf; touftEå&m,frsm;pGm? tcuftcJrsm;pGm Mum;xJutzGJU0efxrf;rsm;ESihf vkyftm;ay;olrsm; toufESihf&if;í jyifqif&onfukd jrifzl;ol?yg0ifzl;olrsm; od&Sdygvdrhfrnfjzpfonf/3/ tydk'f(2)yg tcuftcJrsm;aMumihf NrdKUa&oG,fydkufvkdif;rsm;tm; vrf;aMumif;ykdrkdtqifajyonhf trSwf(304) ajcvsifwyf&if; ta&SUzufawmifaMumtwkdif; oG,fwef;&ef ,cifNrdKUrdNrdKUz? Xmeqkdif&m? &yfuGufa&;rSL;rsm;ESihf aqG;aEG;qkH;jzwfum (5)rkdifcefU&Sdaom uifpdefajrNydKa&Smif ykdufvkdif;opftm; jynfolvlxkESihf yl;aygif;NyD; oG,fwef;cJhygonf/ ,if;a&ykdufvkdif;opfwGif (4vufr) yDAGDykdufrsm;ukd tokH;jyKoG,fwef;cJhjcif;jzpfygonf/ tqkdyga&ykdufrsm;onf wkd;csJUa&ay;a&;vkyfief;twGuf pnfyifom,ma&;OD;pD;XmerS axmufyHhay;onhf 10ay t&Snf&Sdaom a&ykdufrsm;jzpfygonf/4/ tqkdyga&ykdufrsm;okH;pGJ&jcif;taMumif;tm; qufvuf&Sif;jy&rnfqkdygu- rwlyDNrdKUwkd;csJUa&ay;a&;twGuf oG,f,lrnhf a&xGufrsm;rS a&rsm;ukd oG,f,l&ef 4vufrykdufrsm;tpm; NrdKUrdNrdKUz tpDtpOfjzihf NrdKUaeNynfolvlxkxHrS wpftdrfaxmif (5000)usyfpDjzihf aumufcHum 2vufr(8.5) yDAGDpD ykdufrsm;ukd tpm;xkd;0,f,lcJhaomaMumihf,ckuJhokdU a&ykdufvkdif;topfwGif okH;pGJEkdifjcif;jzpfygonf/ NrdKUay:rdom;pkrsm;xHrSusyfaiG(5000)usyfpDaumufcHjcif;? ykdufo,f,ljcif;ESihfywfoufí pnfyifom,ma&;tzGJUrS wpHkw&myg0ifjcif;r&SdyJ vma&mufay;tyfonhf a&ykdufrsm;ukdom vufcHokH;pGJcJhjcif;jzpfygonf/5/ ,if;uJhokdU aqmif&Gufonhf 4vufr a&ykdufvkdif;opftm; xifavSmifpdrf;ae&mwGif,cifrlv 3vufr ykdufvdkif;a[mif;jzihfqufum (12.4.2013)&ufaeUrSpíNrdKUay:a&avSmifuefokdU oG,f,ltokH;jyKEkdifcJhygonf/6/ ,if;ykdufqufae&m (xifavSmifpdrf;)rS vkH[a&mif;a&pkueftxd 2rkdifcefU&Sdonhf,cif Unicef tpDtpOfjzihf aqmif&Gufaom 3vufr oHykdufvkdif;onf twuftqif;(V) ykHo@mefjzpfaejcif;? oufwrf;Mumjrihfí oHykduftqufrsm; a&zdtm;'PfukdrcHEkdifjcif;aMumihf ydkufqufae&mrsm;wGif rMumcPysufpD;ojzihf jyifqif&mwGif oHykdufESihfykdufquftykdypönf;rsm;tzGJUwGif r&Sdjcif;wkdUaMumihfaomfvnf;aumif;? a&ykduft&G,ftpm;ao;i,frIaMumihf a&pkueftwGif; pmrsufESm (5) odkU quf&ef

rwlyDpnfyifowif;ESihfygwfoufNyD; t,f'DwmcsKyfxHay;pmtay: pnfyiftzGJUrS jyefvnf&Sif;vif;jcif;

4 - KNT News Journal LOCAL NEWS October 2013 - Vol.1 No.6

Page 5: Khonumthung journal Oct 2013

October 2013 - Vol.1 No.6 LOCAL NEWS News Journal KNT - 516 - KNT News Journal ENTERTAINMENT October 2013 - Vol.1 No.6

rwlyD+rKd hrwlyD+rKd hrwlyD+rKd hrwlyD+rKd hrwlyD+rKd h

cd kEkrf;okefowif;cd kEkrf;okefowif;

cd kEkrf;okefowif;cd kEkrf;okefowif;cd kEkrf;okefowif;

tar&duefEkdifiH 0g&Sifwef

tajcpkduf National Endowment forDemocracy (NED) rS a&G;cs,faom

touf 30 atmuf urÇmh

tvm ;tvm t& S d q H k ;

EdkifiHa&;orm; 30 OD;xJwGif

jrefrmEdkifiHrS csif;wdkif;&if;om;

wOD;yg0ifonf/

qvdkif;usJtdkbdcfaxmif;

onf NED \ ESpf 30 jynf h

txdrf;trSwftaejzifh a&G;cs,f

aom urÇmhEkdifiH aygif; 20

ausmfrS touf 30 atmuf

urÇm htvm; tvmt&S dqH k;

EkdifiHa&;orm; ta,muf 30

xJwGif yg0if xnfhoGif;*kPfjyK

cH&jcif; jzpfonf/

'Drdkua&pDvIyf&Sm;rIrsm;tm;

ulnDaxmufyHhay;aeaom tzGJUtpnf;

rsm;wGif tBuD;qHk;tzGJUwck jzpfonfh

NED udk 1983 ckESpfwGif tar&duef

uGefu&ufrS pwifwnfaxmifcJhNyD;

EkdifiHaygif; 100 ausmfwGif &Hk;cGJrsm;

zGifhvSpf xm;onf[kod&onf/

“'Drd kua&pDtajymif;tvJ

twGuf BuD;rm;wJ hp de fac:rIawG

&ifqdkifae&wJh EkdifiHrSm Salai Ceu BikThawng [m t&nftaoG;&S dwJh

wkdif;&if;om;vli,facgif;aqmifwOD;

jzpfovdk pHjyyk*¾dKvfvnf;jzpfw,f” [k

NED tifwmeufpmrsufESmwGif a&;

om;xm;onf/

jrefrmEkdifiHrS Salai Ceu BikThawng ESifhtwl ta&G;cs,fcH&olrsm;

rSm urÇmay:wGif 'Drdkua&pDt ajymif;

tvJtwGuf pdefac:rI tBuD;rm;qHk;

Salai CeuBik Thawng

cd kEkrf;okefowif;cd kEkrf;okefowif;

cd kEkrf;okefowif;cd kEkrf;okefowif;cd kEkrf;okefowif;

jynfe,ftpkd;&u vlxkxH vlukeful;rI wkdufzsufa&;aqG;aEG;jynfe,ftpkd;&u vlxkxH vlukeful;rI wkdufzsufa&;aqG;aEG;

jynfe,ftpkd;&u vlxkxH vlukeful;rI wkdufzsufa&;aqG;aEG;jynfe,ftpkd;&u vlxkxH vlukeful;rI wkdufzsufa&;aqG;aEG;jynfe,ftpkd;&u vlxkxH vlukeful;rI wkdufzsufa&;aqG;aEG;

csif;jynfe,ftpkd;& OD;aqmifrI

jzihf jrefrmEkdifiHtwGif; vlarSmifckdukeful;rI

umuG,fwkdufzsuf ynmay;a&; &Sif;vif;

yGJukd pufwifbm 12 &ufaeUu [m;cg;

NrdKUawmf cef;rwGifjyKvkyfaMumif; od&

onf/

aqG;aEG;yGJwGif jynfe,f 0efMuD;

csKyf Pu Hung Ngai ESihf 0efMuD;rsm;?

jynfe,f ESihf NrdKUe,ftqihf Xmeqkdif&m

twk,lp&mtaumif;qHk;rdciftjzpf twk,lp&mtaumif;qHk;rdciftjzpf

twk,lp&mtaumif;qHk;rdciftjzpf twk,lp&mtaumif;qHk;rdciftjzpf twk,lp&mtaumif;qHk;rdciftjzpfVictoria Beckham

a&G;cs,fcH&a&G;cs,fcH&

a&G;cs,fcH&a&G;cs,fcH&a&G;cs,fcH&

Victoria Beckham vdkUajymvdkufwmeJU

y&dowf&ifxJrSm wdkuf&dkufjrifa,mifaewm

uawmh emrnfBuD;t*FvefabmvHk;upm;orm;

David Beckham j zp f y gw, f / DavidBeckham &JU ZeD; jzpfol touf (39)

ESpft&G,f&Sd Victoria Beckham udk UK &Sd rdcifwumrdcifrsm;xJwGif twk,lp&mtaumif;qHk;

rdciftjzpf a&G;cs,fowfrSwfvdkufjcif;jzpfonf/

Supermarket Chain Asda rS jcHKiHk

oH k;oyfcsuft& emrnfausmftEkynm&Sif

&kyf&Sifrif;orD; Angelina Jolie ESif h QueenElizabeth II udk ausmfvTm;NyD; xdyfqHk;ae&mudk

a&muf&Sdjcif;jzpfonf/

uav; (4) a,muftarjzpfaom

Fashion Designer Victoria [m olr\tvkyf

eJU rdom;pkta&; pDrHcefUcGJrIydkif;rSm tifrwef

uGsrf;usifaomaMumifh a&G;cs,fcH&jcif;jzpfw,f/

w&kwf owif;pm*sme,fwdkuf

jzpfaom CCTV rS tifwmAsL;vkyfwJhtcsdefrSm

vnf; “cifyGef; David ESifh om;?orD;rsm;udk

eHygwf (1) ae&mrSmxm;NyD; usefaomt&m

tvkyfrsm;udk 'kwd, ae&mrSmxm;ygw,fwJh?

a,musmF;jzpfoluvnf; tppt&m&mrSm

ulnDyHhydk;ay;vdkU uGsefr[m urÇmrSm uHtaumif;

qHk;aomrdef;rjzpfw,f” vdkU ajymoGm;ygw,f/

David Beckham e J Utw l

&&Sdaomom;orD;rsm;rSm Brooklyn (14),Romeo (11), Cruz (8), Harper (2) wdkUjzpfNyD;

olronf David &JUrdef;rwa,muftjzpfeJU

om emrnf&aewmrsKd;r[kwfbJ? tvkyfvkyfzdkU

vdkw,f? olrsm;awGuae tjypfwifcHae&rSm

rd k;vd kUr[kwfbJ uGsefrudk,fwd kif;vnf;

vky fE d ki fwJ h t&nftcsif;& S dw,fqd kwm

jyojcifwmjzpfw,fvdkU olruajymonf/

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123

Justin Bieber eJU cspfolawGjzpfw,fvdkU eJU cspfolawGjzpfw,fvdkU

eJU cspfolawGjzpfw,fvdkU eJU cspfolawGjzpfw,fvdkU eJU cspfolawGjzpfw,fvdkU Jacque Rae Pyles

&ifzGifh &ifzGifh

&ifzGifh &ifzGifh &ifzGifh

emrnfBuD;tqdkawmfo&kyfaqmifrif;orD; Selena Gomes eJU ysufoGm;NyD;wJhaemuf

&nf;pm;r&SdyJ tcsdefMumjzwfoef;vmcJhwJh *sufpfwifbDbm[m ckawmh &nf;pm;topf

&SdaeNyDjzpfaMumif; Jacque Rae Pyles u &ifzGifhajymqdkvdkufonf/

Jacque RaePyles u “uGsefr 14

E S p ft& G, f uwn f ;u

*sufpfwif;eJU oduGsrf;cJhw,f?

c k uG se fr 19 ESp f& S d Ny D/

qdkvdkwmu 5 ESpf vHk;vHk;

olud k uG se fr odaecJ h Ny D

jzp fygw,f/ uG se frwd k U

ESpfa,muf&JY qufqHrI[m

t&ifuxuf ydkNyD; aumif;

rGefaeygw,fvdkU” ajymMum;

chJygw,f/

Bieber ESifh PyleswdkUESpfOD;[m [dkt&ifwavm

u ,SOfNyKdifonfh FloydMayweather ESif h AlvarezwdkU xdk;owfwJh vufa0SUyGJudk

oGm;a&muf Munfh&I Muzd kU

Private Jet av,Ofay:

twlygoGm;wJh tcsdefupvdkY

olwdkUESpfa,muf&JUowif; aygufMum;vmwmjzpfygw,f/ vuf&S dtajctaerSmawmh

y&dwfowfawG&JU&ifxJrSm pGJpGJvef;vef;jzpfaewJh cspfolpHkwGJopfawG jzpfygw,f/

21 ESpf atmuf yg0gt&SdqHk; tqdkawmf tjzpf 21 ESpf atmuf yg0gt&SdqHk; tqdkawmf tjzpf

21 ESpf atmuf yg0gt&SdqHk; tqdkawmf tjzpf 21 ESpf atmuf yg0gt&SdqHk; tqdkawmf tjzpf 21 ESpf atmuf yg0gt&SdqHk; tqdkawmf tjzpf One

Direction a&G;cs,f a&G;cs,f

a&G;cs,f a&G;cs,f a&G;cs,f

Billboard u One DirectiontzGJUudk 21 ESpfatmuftqdkawmfxJwGif yg0g

t&SdqHk;tjzpf a&G;cs,fvdkuf jcif;jzpfonf/

Billboard u ESp fpOfE Sp fwd ki f;

jyKvkyfvQuf&Sdaom 21 ESpfatmuftqdkawmf

yg0g&SdwJhol 21 OD;udk a&G;cs,fjcif;jzpfNyD; HarryStyle, Liam Payne, Zayn Malik, NiallHoran ESif h Louis Tomlinson wdkUtzGJU OneDirection r S xdy fqH k ;r SO D ;aqmifE d ki fc J h

jcif;jzpfonf/

One Direction u Justin BieberESifh Miley Cyrus wdkUESpfOD;udk ausmfNyD; a&G;cs,f

cHxm;jcif;jzpfonf/

ta&G;cs,fcH& 21 OD;rSmta&G;cs,fcH& 21 OD;rSm

ta&G;cs,fcH& 21 OD;rSmta&G;cs,fcH& 21 OD;rSmta&G;cs,fcH& 21 OD;rSm

1.One Direction, 14. Miguelito2.Justin Bieber, 15. Joey Bad$$3.Miley Cyrus, 16. Tori Kelly4.Ariana Grande, 17. Martin Graxix5.Earl Sweatshirt, 18. Mindless6.Lorde, Behaviour7.Austin Mahone, 19. Matty B8.Scotty McCreery, 20. Lee Hi9.Cory Simpson, 21. Fifth Harmony10.Emblem3,11.Cher Liyod,12.Chief Keef,13.Bridgit Mendier,

Robert Pattinson &ifckefopf &ifckefopf

&ifckefopf &ifckefopf &ifckefopf Sydney Liebes

Robert Pattinson b,fol

vJvdkUajymvdkufwmeJU &ifxJrSm

'dkif;ueJay:vmwmuawmh Twilight&kyf&SifZmwfum;xJutifrwefpGJaqmif

rI&Sdol? trsKd;orD;awG&JU tonf;pGJ

rif;om;jzpfygw,f/

Twilight &kyf&SifZmwfum;xJ

u rif;orD;acsm Kristen StewarteJU orD;&nf;pm;cspfol b0rS &yfpJ

vdkufNyD;aemuf vuf&Sd tajctaerSm

tifrwef &kyf&nfacsm armvSaom

Syden Liebes e J U &ifckefbufjzpf

aew,fvdkU od&ygw,f/

&Sda&rsm; tukefpkyf,lEkdifjcif;r&SdyJ ,if;a&uefwGif vSsHusum NrdKUay:a&avSifuefokdU

a&a&muf&SdrI enf;yg;jcif;wkdUaMumihf NrdKUe,fpnfyifom,ma&;tzGJUESifh NrdKUrdNrdKUzrsm;?

Xmeqkdif&mrsm;? a&ay;a&;aumfrwDrsm;? &yfuGuf tkyfcsKyfa&;rSL;rsm;ESihfwkdifyifum

4if; 3 vufr ykdufvdkif;tm; tokH;rjyKyJ? xdkUxufaumif;rGefrnhf ykdufvkdif;topfjzihf

oG,f,lygu ykdrkdoihfawmfrnf[k qkH;jzwfcJhNyD; 2rkdifcefU teufrSa&pkuefrS ay(4500)

tm; vlxkrSykdufvrf;rsm; wl;azmfNyD; ykdufqufvkyfief;tm; tzGJUrSaqmif&GufcJhygonf/

usef&Sdonhf ykdufvkdif;tm; vlxkrS yg0ifaqmif&Guf&ef pdwftm;xufoefrI r&Sdawmh

ojzihf NrdKUe,ftkyfcsKyfa&;rSL; OD;*dkqGrf;ckdif\ usyfokH;odef;wdwdrwnfaiGjzihf tzGJUrS

2vcefU tcsdef,laqmif&GufcJh&ygonf/

7/7/

7/7/7/ wifjyyg a&pkuefESihfxifavSmifpdrf;Mum; a&ykdufvkdif;opfjzihf a&a&muf&SdEkdifjcif;

&Sd r&Sd ukd(9.5.2012) &ufaeUwGif Xmeqkdif&mrsm;?NrdKUrdNrdKUz? toifawmfvlBuD;wpfOD;

wkdUESihftwl reuf (10;00) em&DcefUwGif oGm;a&mufprf;oyf Munhf&IMuygonf/

8/8/

8/8/8/8.5.2013&ufaeUtxdrlv(3vufr)ykdufvkdif;ukdom okH;jyKcJhjcif;jzpfNyD;

(9.5.2013)&ufaeU eHeufykdif;rSom a&pkuefrSykdufvkdif;topfokdU qufoG,fa&vTwf

jcif;jzpfí a&ykdufvkdif;aMumif; &Snfvsm;rIaMumihf oGm;a&mufprf;oyf Munhf&Ionhf

tcsdefwGif a&a&muf&SdrIr&Sdao;yJ oGm;a&mufMunhf&IonhftzGJUrsm; jyefoGm;NyD; rGef;vGJ

(1;20)rdepftcsdefwGifom a&a&muf&Sdvmygonf/ ,cktcsdeftxd þyifrykdufvkdif;

topfukdom tokH;jyKaeqJ jzpfygonf/

9/9/

9/9/9/ tykd'f(3)ESihftydk'f(6)yg vkyfief;onf rwlyDNrdKU wkdif;csJUa&ay;a&;vkyfief;

(axmufyHhvkyfief;) r[kwfyJ (vkH[a&mif;a&pkuefrS NrdKUay:a&avSmifueftMum;

a&ykdufvkdif;opf oG,fwef;jcif;vkyfief; jzpfum) rwlyDNrdKU NrdKUrdNrdKUzrsm;? Xmeqkdif&mrsm;?

&yfuGuftkyfcsLyfa&;rSL;rsm;ESifh rwlyDNrdKUay:&Sdtajrmftjrif&Sdaom jynfolrsm;\

pdwfapwemoufoufjzihf aqmif&GufatmifjrifcJhaom vkyfief;omjzpfygonf/rwlyD

NrdKUay:wdk;csJUa&ay;a&;pDrHudef;twGuf pnfyifom,ma&; OD;pD;Xme(&kH;csKyf)A[kd

&efykHaiGjzihf aqmif&Gufrnhfvkyfief;rSm a&xGufopf(4)ckrS a&rsm;tm; oG,f,lNyD;

vkH[a&mif; a&pkuefokdU aygif;xnhf&ef aqmif&Gufonhf vkyfief;jzpfygonf/

10/ 10/

10/ 10/ 10/ okdUjzpfí rwlyDNrdKUa'ocHwOD;(wpfOD;)trnfcH pma&;oltm; od&SdapvkdonfrSm-

(u) 17.5.2012 &ufaeUwGif rnfonhfzGihfyGJrS rjyKvkyfcJhygaMumif;?

(c) xifavSmifpdrf;ae&m yifrykdufvkdif;wGifrnfonhf a&ykdufzGihf ydwfcvkwfukdrSs

xm;&Sd wyfqifjcif; r&SdygaMumif;?

(*) tykd'f(9)yg vkyfief;tm; NrdKUe,fpkHprf;ppfaq;a&;tzGJUrS ppfaq;cJhonfrSm

rSefuefaomfvnf; “pnfyifrSL;u rsufESmajymifwkdufNyD; ,ckvkdzGihfyGJtcrftem;ukd

jyKvkyfwmyg” qkdonfrSmtxif vGJrSm;jcif;om jzpfygaMumif;/

(C) rwlyDNrdKUay:wkd;csJUa&ay;a&;vkyfief;twGuf tzGJUtaejzihf jynfolvlxkxHrS

rnfonhf&efykHaiGrSs aumufcHjcif; r&SdygaMumif;?

(i) &kH;\vkyfief;ESihfywfoufí od&Sdvkdonfrsm; a0zeftBuHjyKvkdonfrsm; &Sdygu

yGihfvif; jrifompGm vma&mufar;jref;pkH;prf;EkdifygaMumif;ESihf tMuHjyKcsufrsm;ukdvnf;

BudKqkdvsuf&SdygaMumif;?

(p) rwlyDNrdKUwkd;wufpnfyifa&;twGuf Xmewpfckwnf;jzihf rvkHavmufyg/ tawG;

tac: tajrmftjrif? tBuHaumif;nPfaumif;&Sdonhf apwem&Sifrdbjynfolrsm;ESihf

aygif;pyfnSdEIdif; aqmif&GufrSom wkdUrwlyDNrdKUBuD; wkd;wufpnfyifrSm jzpfygaMumif;

azmfjytyfygonf/

NrKdUe,fpnfyifom,ma&;tzGJUNrKdUe,fpnfyifom,ma&;tzGJU

NrKdUe,fpnfyifom,ma&;tzGJUNrKdUe,fpnfyifom,ma&;tzGJUNrKdUe,fpnfyifom,ma&;tzGJU

rwlyDrwlyD

rwlyDrwlyDrwlyD

pmrsufESm (4) rwlyDpnfyifowif; rS tquf pmrsufESm (4) rwlyDpnfyifowif; rS tquf

pmrsufESm (4) rwlyDpnfyifowif; rS tquf pmrsufESm (4) rwlyDpnfyifowif; rS tquf pmrsufESm (4) rwlyDpnfyifowif; rS tquf

urÇmhtvm;vmt&SdqkH; EkdifiHa&;orm; 30 OD;wGifurÇmhtvm;vmt&SdqkH; EkdifiHa&;orm; 30 OD;wGif

urÇmhtvm;vmt&SdqkH; EkdifiHa&;orm; 30 OD;wGifurÇmhtvm;vmt&SdqkH; EkdifiHa&;orm; 30 OD;wGifurÇmhtvm;vmt&SdqkH; EkdifiHa&;orm; 30 OD;wGif

csif;trsKd;om;wOD;yg0ifcsif;trsKd;om;wOD;yg0if

csif;trsKd;om;wOD;yg0ifcsif;trsKd;om;wOD;yg0ifcsif;trsKd;om;wOD;yg0if

vlMuD;rsm;? bmoma&; *kdPf;aygif;pkHrS

yk*¾Kdvfrsm;? &yfuGuf tkyfcsKyfa&;rSL;rsm;

pojzihf tiftm; 300 ausmf yg0ifwuf

a&mufMuonf/

0efMuD;csKyfu aqG;aEG;&mrSm

vlarSmifckdukeful;rItEå&m,f[m jrefrmEkdif

iH wifru EkdifiHwumu MuKHawGUae&wJh

vlrIjyomemjzpfaeygaMumif; urÇmhvl

om; oef;aygif; 26 [m vlukeful;jcif;

cHae&aMumif; xkdokdUw&m;r0if vlukef

EkdifiHrsm;jzpfonfh ZifbmawG? bDvm&kpf?

ajrmufudk&D;,m? tz*efepöwef? vkdufab;

&D;,m ESifh um*spfpwefEdkifiHrsm; yk*¾Kdvfrsm;

jzpfMuonf/

,ckvdk a&G;cs,fcH& onfhudpö ESifh

ywfoufNyD; Salai Ceu Bik Thawng u“ bmoma&;t&a&m? vlrsKd;a&;t&a&m

vlenf;pkawGjzpfwJh? ab;a&mufaewJh

olawGudkawmifrS olwdkYu azmfxkwfNyD; a&SU

udk wifay;Ekdifw,fayghav? usaemfvnf;

0rf;omygw,f? usaemfwdkY csif;vlrsKd;eJUtwl

jrefrmEkdifiHu wdkif;&if;om;awGudk urÇmu

odwmayghaemf? usaemfwdkY&JhvIyf&Sm;rIav;

awGu BuD;BuD;rm;rm;r[kwfonfhwdkif

atmif usaemfwdkYvkyfwJht&mav;awGudk

urÇmu odaew,fayghaemf? usaemfwdkY&Jh

cHpm;csufawG? vlenf;pkawG&JU cHpm;csuf

awGudk urÇmuodaeygvm;qdk wJh[mav;

aygh? tJvdkrsKd; usaemfcHpm;rdw,fAs” [ k

cdkEkrf;okef udkajymonf/ Salai CeuBikthawng onf 2010 ckESpfa&G;aumufyGJ

tEkdif& Chin National Party \ taxG

axGtwGif;a&;rSL; wm0ef,laeol xefw

vefNrdKUe,f aus;vuf a'ocH? bGJU&vli,f

wOD;jzpfonf/

ul;cH&olawGxJu trsKd;orD;awGukd

vdifykdif;qkdif&m? tdrfap? toufrjynhf

olawGukd tvkyfMurf;awGrSm tokH;cs

MuaMumif; &Sif;vif;ajymMum; cJhonf/

qufvufNyD; jynfolrsm;

w&m;r0ifvlarSmifckdukeful;rI yaysmuf

a&;pDrHudef;ukd tpkd;&u tpOfwpkduf

aqmif&GufaeaMumif; tdrfeD;csif; w&kwf

?xkdif;tpkd;&eJUvnf; yl;aygif; wkdufzsuf

&ef oabmwlxm;aMumif; xkdUaMumihf

a'otwGif; vlarSmifckdukeful;rIukd

txl;wkdufzsufzkdU vkdtyfaMumif; ajym

Mum;cJhonf/

csif;jynfe,f vlukeful;rI

wkdufzsufa&; OuúX U Myint Aungurl rMucifrSm ,ltufpf tpkd;&eJUvnf;

vlukeful;rIqkdif&m oabmwlnDrI

&,l&rSmjzpfaMumif; EkdifiHtrsKd;om;

ta&;jzpfonfESihftnD wnfqJ Oya'

abmifatmufwGif tav;xm;aqmif&Guf

&rSmjzpfaMumif; ajymonf/

csif;jynfe,f vlarSmifckdukeful;rI

wkdufzsufa&;tzGJUukd jynfe,ftqihf 12

OD; aumfrDwD? c&kdifESihf NrdKUe,ftqihf 12

aumfrDwDjzihf toD;oD;zGJUpnf;cJhMuNyD;

vkyfief;pDrHudef;ukd 2012 – 2016 txd

owfrSwfxm;aMumif; od&onf/ vlukeful;

rItusKd;quftjzpf EkdifiHwumwGif EkdifiHESihf

trsKd;*kPfodu©mukd usqif;apaMumif;

vlukeful;rIwkdufzsufa&; twGif;a&;rSL;

jzpfol ? jynfe,f'kwd, &JrSL;MuD; OD; TunOo u ajymonf[k od&onf/

iPhone 5C Vs. 4 5s

tar&duefenf;ynmukrÜPDBuD;wckjzpfwJh Apple uae iPhone u

vufudkifzkef; trsdK;tpm; topf 2 rsdK;udk aps;uGufrSm rdwfqufvdkufNyDjzpfygw,f/

iPhone 5C e J Y 5S yg/ aps;EIef;oufoufomomeJY a&mif;csay;r,fh iPhone5C u yvyfpwpfudk,fxnfeJY xkwf

vkyfxm;wmjzpfNyD;? aemufqHk;ay:

enf;ynmjrifh trsdK;tpm;zkef;jzpfwJhhh

iPhone 5S uawmh zH k;yd kif&Sifudk

olY&JhvufaAG&meJY rSwfrdEdkifwJh zHk;trsdK;

tpm;jzpfygw,f/

,SOfNydKifrI tvGefjyif;xefvSwJh

Smartphones awG&JY aemufqHk;ay: tqifhjrifhenf;ynmawGudk tar&duef

jynfaxmifpk u,fvDzdk;eD;,m;jynfe,fu qufoG,fa&;tif*sifeD,myg&*lwOD;

jzpfwJh a'gufwmOD;pdk;wifhu ajymjyay;xm;wmjzpfygw,f/

Page 6: Khonumthung journal Oct 2013

6 - KNT News Journal Local News October 2013 - Vol.1 No.6 October 2013 - Vol.1 No.6 INTERNATIONAL News Journal KNT - 15

pmrsufESm- ( 9 )odkU----

cd kEkrf;okefowif;v,ckESpf Mo*kwfv 30 &ufaeU

u rPdyl&ftajcpkduf THESANGAI

EXPRESS u Chin National Con-

ference acgif;pOfjzifh “Chin andZomi will never come together un-der one roof anymore” csif; ESifh ZkdrD;onf trkd;wckatmufrSm rnfonfhtcgrSs ,SOfwGJaexkdif&ef rjzpfyg” [kCNF rS ajymaMumif; a&;om;csufukd,aeU ,ckv 21 pufwifbmwGifwkHUjyefvkdufonf/

p Dt Je ftufz fE Si f h or®wOD;odef;pdeftpkd;&tMum; Nidrf;csrf;a&;wkd;wufrIjzpfpOft& csif;trsKd;om;nDvmcHukd ,ckESpf Ekd0ifbm 'kwd,ywfwGif csif;jynfe,fNrdKUawmf [m;cg;wGifusif;y&efjyifqifaeonf/

csif;trsKd;om;wyfOD;onf csif;trsKd;om;wkdY\ tusKd;pD;yGg;twGufa&SUajy;wkdufyGJ0ifaeonfESifhtnD csif;wrsKd;om;vHk;yg0ifaom nDvmcHudkusif;y&ef pDpOfcJhjcif;jzpfaMumif; xkdYaMumifh wyfOD;xdyfydkif;acgif;aqmifrsm;onf xkdif;EdkifiH csif;rdkifjrdKUwGif ZDC

acgif;aqmifrsm;ESifhawGUqHkjyD; csif;trsKd;om;tusKd;pD;yGg;twGuf yl;aygif;aqmif&Gufa&;twGuf csif;trsKd;om;nDvmcHodkY wufa&muf&ef zdwfMum;cJhNyD;jzpfonf[k azmfjywkHUjyefxm;onf/

“csif; qkdwm ZkdrD;? t&SKd? csKd;?clrD;? rDZkd? vkdifrD; pwJh csif;rsKd;EG,fpkawGyg0ifwmyg? 'gu usaemfwkdU pDtJeftufzf&JU csif;rsKd;EG,fpkawGtay: tjrifyg” [k pDtJeftufzf&JU owif;ESifhjyefMum;a&; twGif;a&;rSL;jzpfol yl;ikdif;Mum;xef;u ajymonf/

SANGAI EXPRESS wGifcsif;trsKd;om;wyfOD;taejzifh jrefrmEdkifiHtpdk;&ESifh oabmwlcsufjzpfonfh tm;avsmfpGm csif;jynfe,ftESYHwGif jynfolYawGUqHkyGJudk usif;yjyKvkyfjyD; rMumrD usif;yjyKvkyfrnfh csif;trsKd;om;nDvmcHudk usif;yjyKvkyfrnfjzpfaMumif; jynfolvlxktm;ajymjycJhonf[k azmfjyxm;onf/

csif;trsKd;om;nDvmcHudk 1948ckESpf azazmf0g&Dv 20 wGif csif;jynfe,fzvrf;wGif wMudrf? tdEd, - jrefrm e,fpyfwGif csif;trsKd;om; EkdifiHa&;ygwDrsm;jzpfonfh ZkdrD;trsKd;om; uGefu&uf( jynfy)?r&mjynfolUygwDwkdU yg0ifzGJUpnf;onfhcsif;trsKd;om;aumifpDrS MuD;rSL;jyD; 'kwd,tMudrfjyKvkyfcJhzl;aomfvnf; ZdkrD;vlrsKd; ESifhrnfokdYrSs roufqkdifaMumif; qufvufazmfjyonf/

yxrtMudrf csif;trsK d;om;nDvmcHukd 2006 ckESpf arv (8) &ufaeUrS(11) &uftxd tdEd´,- jrefrme,fpyfrPdyl&fjynfe,f Mount. Sinai Camp

wGif usif;ycJhMuNyD; 'kwd,tMudrf csif;trsKd;om;nDvmcHukdvnf; Chin National

Council u OD;aqmifNyD; 2009 ckESpf Ekd0ifbm 18-20 &ufaeUwGif tdEd,-jrefrme,fpyfwae&mü jyefvnfusif;ycJhMuonf/ tvm;wl vmrnfh 2013 Ekd0ifbmü csif;jynfe,fNrdKUawmf[m;cg;rSm usif;yrnfh csif;trsKd;om;nDvmcHMuD;wGif csif;wrsKd;om;vkH;ukdvTrf;jcKHNyD; csif;trsKd;om;wyfOD;? csif;trsKd;om;EkdifiHa&;ygwDrsm;?csif;jynf&Sd wjcm;EkdifiHa&;ygwDrsm;? vuf&SdvTwfawmfukd,fpm;vS,frsm;? vlrItoif;tzGJUrsm;? bmoma&;toif;tzGJU rsm;tjyifwwfodynm&Sifrsm;? tvTmtoD;oD;rSukd,fpm;vS,frsm; yg0ifrnfjzpfonf/

cd kEkrf;okefowif;

csif;jynfe,f NrdKUawmf[m;cg;wGif ukd,fxlukd,fx wuúokdvf w&m;0ifzGihfvSpfEkdifa&;twGuf EkdifiHawmfor®wxH NyD;cJhonhf Mo*kwfvu w&m;0ifwifjyavSsmufxm;vkdufNyD[k od&onf/

2013 ckESpf {NyDv 29 &ufaeUu usif;yjyKvkyfonhf [m;cg;NrdKUrdNrdKUzaumfrDwD\ tpnf;ta0;qkH;jzwfcsuft& [m;cg;wuúokdvf jzpfajrmufa&;aumfrwDOuúX Pu SiangMang, 'kwd, OuúX Dr. Hla Aung ESihf twGif;a&;rSL; Pu

SuiThio wkdU\ emrnfjzihf avSsmufxm;Mujcif;jzpfonf/“aejynfawmfukdoGm;a&mufwifjycJhwmyg? w&m;0ifpmeJU taMumif;jyefr,f

vkdU tpkd;&zufuawmh ajymMuygw,f? tpkd;&zufu cGihfjyKvdrhfr,fvkdU arSsmfvihfxm;ygw,f” aumfrwDwGJzuf twGif;a&;rSL; Salai Jacob Thang u ajymonf/

jzpfajrmufa&;aumfrDwDonf vkyfief;jyifqifcsdefumvukd 2013 ckESpf Mo*kwfv rS 2014 ckESpf Ekd0ifbmvtxd owfrSwfNyD; 2014 – 2015 ckESpf wuúokdvfynmoifESpfwGif w&m;0ifzGihfvSpf&ef jyifqifxm;onf[k od&onf/

wuúokdvf zGihfvSpf&jcif; &nf&G,fcsuftjzpf(1)csif;jynfe,fwdk;wufzHGUNzdK;a&;twGuft"duvdktyfcsufjzpfaomvlom;t&if;tjrpfwdk;wufzHGUNzdK;vm&ef/

2006 ckESpfaemufykdif; csif;jynfe,fwGif tpma&pmiwfrGwfrIpwifjzpfyGm;csdefrSpvsuf &moDOwkonfvnf; wpwpazmufjyef vmNyD; obm0&if;jrpf? vlUpGrf;tm;&if;jrpf qkH;&SLH;rIawG rsm;vmwmukd owdjyKrdonf/

avhvmcsufrsm;t& &moDOwkazmufjyefw,fqkdwm urÇmMuD;ylaEG;vmjcif;ygyJ? urÇmMuD;ylaEG;vm&jcif;\taMumif; &if;[m urÇmhpufrIukef xkwfvkyfrIt&Sdefjrifhwufvmjcif;ESifh armfawmf,mOfrsm;vmjcif;wkdUaMumifh avxkwGif umAGef'dkifatmufqdkuf tckd;taiGUaygrsm;vmjcif;?opfawmrsm;jyKef;wD;rI jrifhrm;vm jcif;aMumifhyg/

opfyifonf avxkxJu umAGef'dkifatmufqkd'f"gwfwfaiGUawGukd pkyf,lay;wmyg? omreftdrfjcH0if;wckxJrSm aygufaewJht&Guf a0qmaomopfyifMuD;wyifonfrdom;pk0ifav;OD;twGuf umAGef'dkkifatmufqkdufukd ay;Ekdifw,fqkdyJ/

,aeU urÇmMuD;rSm umAGef'dkifatmufqkduf odyfonf;rIykdrsm;vmaeygw,f? opfawmawG jyKef;wD;aeawmh,ifumAGef'dkifatmufqkduf pkyf,lEkdifrI yrmPonf enf;oxufenf;vmNyD; urÇmUavxktxufvTmrSm umAGef'dkifatmufqkdufxlxyfvmygw,f? aea&mifjcnf[m urÇmukdxdrSefNyD; tmumoxJ jyefwufcsdefrSm urÇmhtxufvTmrSm ydwfqkdUaewJh umAGef'dkifatmufqkdufaMumifh tyl"gwf[m tmumoxJra&mufawmhyJ urÇmukd ykdrkdylaEG;vmapygw,f? urÇmMuD;ylaEG;vmrIaMumifhurÇmh0if&kd;pGef;u a&cJawG t&nfaysmfqif;NyD; yifv,fa&rsufESm jyifjrifhwufvmapygw,f/

urÇmUtylcsdefjrif hwufvmrIaMumifh rkd;acgifjcif;? a&jywfvyfjcif;?

rkd;yk drk d&GmoGef; jcif;? a&MuD;jcif;rsm;eJU&ifqkdif&ygw,f? tusKd;quftjzpfpkdufysKd;oD;ESHrsm; ysufpD; jcif;? awmifjyKd?ajrjyKdrIrsm;aMumifh tkd;tdrf qkH;&SLH;rI?vrf;yef;qufoG,fa&; jywfawmuf rIrsm;MuKHawGU&ygw,f?

csif;awmif[m aEG&moDrSm aevkdUtaumif;qkH;a'ojzpfygw,f? aEG&moDrSmyifuae'D? 0dwkd&d,awmifawGrSm ESif;awGeJUat;cJaeavh&Sdwwfw,f? csif;trsKd;om;oauFwjzpfwJh atmufcsif;iSufESifhtwliSufrsKd;aygif;pkH usufpm;wJha'ojzpfNyD;EkdifiHwum iSufMunfhtoif;awG (1996) ucsif;awmifrSm obm0iSufrsKd; pkHusefaeao;aMumif; rSwfwrf;wifxm;Muygw,f?aus;iSuf o&um? awm&kdif;wd&dpämefrsKd;okOf;jcif;onf a'otwGif; obm0opfawmawG jyKef;wD;rIrSm wnfrSDaewmyg/

rdrdwkdU csif;awmifonf yifv,fa&rsufESmjyifESifhtvSrf;a0;NyD; tat;ykdif;rkwfokef&yf0Srf;rSm usa&mufygw,f? pufrIvufrI vkyfief;qkdvkdU bmqkdbmrS r&Sdao; yg?armfawmf,mOfvnf; vufcsKd;a&EdkifwJhta&twGufavmufyg? okdUaomf pufrIEkdifiHMuD;awG&Jh rawmfavmb *,ufjzpfwJh&moDOwk azmufjyefrI tEÅ&m,f ESifh &ifqkdifae&NyDjzpfonf/ csif;awmifa'o? csif;vlrsKd;awG&Jh tem*gwf &ifav;p&mjzpfaeNyD/

trdcsif;jynfukd cspfjrwfEkd;olwkdif;a&TUajymif;awmif,mpkdufysKd;a&;pepftpm;tjrJwrf;pkdufysKd;arG;jrLa&;pepf azmfaqmif jcif;?tzkd;wefopfawm ESifh opfawmxGufypönf;rsm; umuG,fxdef;odrf;jcif;? uGsrf;usifynm&SifawGeJU wkdifyifNyD; opfyifpkdufysKd; jcif;pojzifh trdcsif;jynfukd tvSqifMu &efa&;om;wifjyvkduf&onf/

uifnm ukefwdkuf "m;pmcH tm;vHk; vGwfajrmufuifnmEdkifiH Ekdif½dkbDNrKdUawmfu tqifjrifh ukefwkdufBuD;xJrSm tpövmrftpGef;a&muf

tMurf;zuform;awG&JU zrf;qD;jcif;cHxm;&wJh "m;pmcHawGtm;vkH; vGwfajrmufapcJhNyD; tajctaeudkppfwyfu tjynfht0xdef;xm;EdkifvkdufNyDvdkY uifnmt&m&SdawGu ajymMum;ygw,f/ ppfom;awGuawmh tqdkyg WestGate ukefwkdufBuD;xJrSm wxyfNyD;wxyf 0ifa&muf wkdufckdufaeMuqJjzpfygw,f/

qdkrmvDEkdifiHu t,fvf-&Smbwf tMurf;zuform;awGuae vlpnf;um;wJ h 'DtaqmuftOD;udk we*FaEGaeYuo lw d k Y p D ; ei f ;c J hwmjzpfw,fvdkYqdkygw,f/aoewform;awG[maps ;q d ki fwqd ki f Ny D ;wqdkif 0ifa&mufNyD;aps;0,folawGudk ypfcwfcJhMuygw,f/ csufjyKwfenf; oifwef;wufaewJ h uav;oli,f wpkudkvnf;ypfcwfcJ h NyD; um;&yfem;wJh ae&mrSmvnf;vlwcsKdUudk ypfowfcJhyg w,f/ MuufajceD&JUpm&if;t& aoqkH;ol pkpkaygif; 69 OD; &SdoGm;NyDjzpfygw,f/

qkdrmvDEdkifiHwGif;rSm uifnmppfwyf0ifa&mufpGufzufaerIud k ½ ky fodr f;ay;zd k Yawmif;qdkwmukd uifnmtpdk;& rvkdufavsmufwJh

twGuf tckvdk wkdufcdkuf&wm jzpfw,fvdkYt,fvf-& Smbwf tMur f ;zuftz G J Yuqkdygw,f/ tar&duefor®w tdkbm;rm;uuifnmor®w Uhuru Kenyatta udk wkduf½kdufqufoG,fa jym Mum;c J h Ny D ; w&m;Oya'xdef;odrf;a&; tulnDawG ay;zkdY urf;vSrf;cJhygw,f/ AGDtkdat (jrefrmykdif;)

ygupöwef c&pf,mefbk&m;ausmif;taocHAHk;cGJrI 78 OD;aoqHk;ygupöwefEdkifiH taemufajrmufydkif;&Sd

ordkif;0if Church c&pf,mef bk&m;ausmif;tjyifrSm taocH AHk;cGJ orm; 2 a,muf&JU NydKifwl azmufcGJwdkufcdkufrIaMumihf 78 a,mufxufrenf;aoqHk;cJhygw,f/ 'g[m ESpf t awmfMumtwGif; ygupö

we f& J U c&p f,me f vlenf;p k awGud ktaotaysmuf trsm;qHk;jzpfatmif wdkufcdkufvdkufwm jzpfygw,f/

'Pf&m&ol 120 teuf tawmfrsm;rsm;[m pd k ;& dr f&wJ htaetxm;rSm &S dw,fvd k YPeshawar NrdKUaq;½H ktkyfu ajymygw,f/aoqHk;olawGxJrSm trsdK;orD;awG? uav;awGeJYChurch &JU tjyifrSm vHkNcHKa&;wm0ef,lxm; olrlqvif &Jt&m&Sd 2 OD;vnf; yg0ifw,fvdkYqdkygw,f/

oufwrf; tESpf 130 &SdNyDjzpfwJh All

Saints Church bk&m;ausmif;rSm 0wfwufvmol 600 txd&SdNyD; tjyifbufjrufcif;jyifrSmtpm;taomuf tvSLyGJtwGuf wef;pDaepOftaocHAHk;cGJol awGu wdkufcdkufvdkufwm

j z p f y g w , f /' Dw d ku f c d ku f r I[ m o l w d k Y & J Uvufcsufyg vdkYy g u p ö w e f -wmvDAefawGuaMunmygw,f/y gup öwe f & J Ua0;vHacgifoDwJhwd ki f;&if;awmifw e f ; a 'ou d kt a r & d u e futa0;xdef;armif;olrJh 'Hk;vufeuf

awGeJY wdkufcd kufwm r&yfrcsif; rlqvifr[kwfolawGudk ypfrSwfxm;NyD; qufvufwdkufcdkufoGm;r,fvdkYvnf; wmvDAef BuHK;0g;aeMuygw,f/

armif;olrJh ta0;xdef;'Hk;vufeufeJYaemufqHk;wdkufcdkufwm[m we*FaEGaeYu0gZD&Dpwef ajrmufydkif;&Sd tdrf0if; 2 ckudk jzpfNyD;ppfaoG;~uGvdkY rouFmol 6 a,mufudk okwfoifEdkifcJhw,fvdkY ygupöwef axmufvSrf;a&;t&m&SdawGu ajymygw,f/ AGDtdkkat

*smrPD0efBuD;csKyf Merkel ygwD a&G;aumufyGJtEkdif&

raeYu usif;ycJhwJh *smreDEdkifiH a&G;aumufyGJrSm 0efBuD;csKyf Angela Merkel &JU ygwDu tEdkif&cJhayrJh vTwfawmfae&mtrsm;pkudk tjywftowf tEdkif&zdkY tenf;i,f vdkoGm;cJhygw,f/

a&G;aumufyGJ aemufqHk;&v’fawGt& rpö Merkel &JU Christian Democrats ygwDurJta&twGuf 41 'ór 5 &mcdkifEIef;udk tEdkif&cJhNyD; atmufvTwfawmfrSm ae&mtrsm;pk&zdkY 5 ae&myJvdkawmhwmjzpfygw,f/ rpö Merkel taeeJY rJta&twGuf 26 &mcdkifEIef; tEdkif&cJhwJh Social

Democrats ygwDeJY nGefYaygif;zGJUzdkY vkyf&awmhrSm jzpfygw,f/olY&JU r[mrdwfjzpfwJh Free Democrats ygwDuawmh rJta&twGuf 4 'ór 8

&mcdkifEIef;yJ tEdkif&cJhwmaMumifh vTwfawmfxJrSm tEdkif&zdkY vdktyfwJh 5 &mcdkifEIef; rjynfhcJhygbl;/*smreDEdkifiHtwGuf atmifjrifwJh ESpfawGjzpfapzdkY tm;vHk;udk twlwuG vkyfaqmifoGm;Mur,fvdkYaysmf&TifaewJhaxmufcHolawGudk rpö Merkel u ajymcJhygw,f/ AGDtdkkat (jrefrmXme)

bkd&SDvdkif;udk axmif'Pf woufcs

w½kwfEdkifiHu 0g&ihfEdkifiHa&;orm;Bo Xilai udk tmPmtvGJokH;rI? aiGaMu;tvGJokH;pm;rIeJY t*wdvkdufpm;rIpwJh jypfrIawGrSmtjypf&SdaMumif; xif&Sm;wJht wGuf w½kwfEdkifiHjynfolY w&m;½kH;wc ku ol Yu d ka x m i f ' P fwoufwußGef;tjypfcsrSwfvdkufygw,f/

Jinan

jynfolYw&m;½kH;uwe* FaE Gae Yuc kv d kp D&i fc su fqk H ; jzwfcsr SwfvdkufwmjzpfNyD; 'DtrI[m q,fpkESpfawGtwGif;w½kwfEdkifiHrSm teD;uyf apmihfMunhftcH&qkH;EdkifiHa&;t½IyfawmfykHtrIawGxJu wckjzpfygw,f/ w½kwfEdkifiH&JU w&m;Oya'rSm q,fpkESpfwckausmfMum usihfokH;wJh t,lcHcGihft& Bo

Xilai taeeJY 'Djypf'PfcsrSwfrIudk t,lcHvTmwifoGif;cGihf &SdrSmjzpfygw,f/

'gayrJh w&m;½kH;qkH;jzwfcsuft&Bo Xilai &JU woufwm EdkifiH a&; vkyfEdkifcGihfy dwfyi fc Hc J h& Ny D ; 'g[m wcs de fwcguatmifjrifxif&Sm;cJhwJh Bo Xilai &JU Edkif

iHa&;orm;b0udkxdxda&muf a&muftq k H ;ow f apvd kufwmjzpfygw,f/ 'gh tjyift a r & d u e fa':vm 3 oef;ausmfwefwJh Bo

Xilai ydkifypönf;O p ö m a w G u d ko d r ; fqn f ; z d k Y

½kH;awmfu qkH;jzwf vdkufygw,f/ touf 64ESpft&G,f aygvpfjAL ½kd tzGJU0ifa[mif; Bo

Xilai [m t&ifvu olYudk trIppfaq;wJhw&m;cGifxJrSm rBuKHpzl; jyif;xefwJh ckcHacsyrIawGvkyfcJhygw,f/ oltrSm; vkyfcJhw,fqkdwm 0efcHayrJh w&m;½kH; pGJqdkcsuftawmfrsm;rsm;udk jiif;qef cJhygw,f/ AGDtdkkat

Ekdif½dkbDNrdKU ukefwdkuf wkdufckdufrI vl 20 aoqHk;

uifnmEdkifiH? Ekdif½dkbDNrdKUawmfxJu ZdrfcHypönf;awGa&mif;wJh ukefwkdufBuD; wpfckxJrSmaoewform;awG&JUypfcwfrIaMumihf vl 20 xufrenf; aoqHk;NyD;awmh av;-ig;- 60 avmuf 'Pf&m&oGm;w,fvdkY uifnm MuufajceDtzJGYu ajymygw,f/

Westgate ukefwdkufrSm aoewform;awGu aoewfawG? vufypfAHk;awG eJY paeaeYtapmydkif;wkef;u 0ifa&mufypfcwf wkdufcdkufcJhwmyg/ uav;i,fawGtygt0if awmfawmfrsm;rsm;vnf; 'Pf&m&oGm;ygw,f/ ukefwdkufxJrSm qufNyD;awmh ydwfrdaewJholawGudk u,fwifEkdifzdkYtwGuf

vHkNcHKa&;wyfzJGU&meJYcsDeJY aoewform;awGMum;rSmvnf; tjyeftvSef ypfcwfrIawG &Sdaeygw,f/ukefwdkuftay: ypfrSwfxm; wkdufckdufyHk&wJh 'Dypfcwf wkdufckdufrIawGaMumihf

xdwfvefYaeMuwJh aps;0,ftawmfrsm;rsm; xGufajy;cJhMuygw,f/ ukefwkdufxJuae rD;cdk;awGudkvnf; 0ifaygufxGufaygufawG uaewqihf jrifae&ygw,f/ ukefwkdufywfvnfudkvnf; &JawGu0kdif;xm;qJ jzpfygw,f/ AGDtdkkat

(2) csif;vli,frsm;tqihfjrihfynmqufvufqnf;yl;Ekdifa&;twGuftcGihftvrf;zefwD;ay;&ef/(3)qif;&Jom;rdom;pkrsm;rSausmif;om;vli,frsm;tqihfjrihfynmp&dwfoufompGmjzihfoif,lavhvmEkdif&eff/(4)csif;vli,frsm; bufpHkynmwwfajrmufjcif;jzihfjynfe,fwdk;wufzHGUNzdK;a&;twGuftaxmuf tuljyKvmap&eff/(5)vlwdkif;ynmwufajrmufrIEIef;jrihfrm;vmjyD; rdom;pktm;vHk;\ vlaerIb0wdk;wufjrihfrm; vmap&ef[lí xm;&Sdonf/

wuúokdvfzGihfvSpfa&;twGuf vkdtyfrnhf&HykHaiGukd jynfwGif;jynfy&Sd csif;trsKd;om; wOD;csif;pD? csif;tzGJUtpnf;awGeJU EkdifiHawmftpkd;&xH tvSLcHzkdUjzpfaMumif;qufajymonf/

csif;jynfe,frS ESpfpOfwuúodkvf0ifwef;atmifjrifolOD;a& 1000 rS 1400cefU&Sd aomfvnf; 300 cefUom tqihfjrihfynmukd qufvufqnf;yl;EkdifNyD; qif;&JEGrf;yg;vGef;jcif;ESihf tvkyftudkif tcGihftvrf; enf;vGef;rIaMumihf avvGihfynmwwfcsif;vli,frsm; ESpfpOfwkd;yGm;aeaMumif; avhvmod&Sd&onf/

t,f'DwmcsKyftmabmfSangai owif;u csif;trsKd;om;nDvmcHusif;ya&; qkdif&m

owif;azmfjycsuf CNF wkHUjyef

[m;cg; ukd,fxlukd,fx wuúodkvf zGihfvSpfa&; EkdifiHawmfor®wxH wifjy

Page 7: Khonumthung journal Oct 2013

October 2013 - Vol.1 No.6 Feature News Journal KNT - 714 - KNT News Journal NATIONAL NEWS October 2013 - Vol.1 No.6

Aa

Sushmita Banerjee

uav;jrdKUtem*gwf csif;awmif obm0opfawmtay: rSDwnf

usawmfwdkU uav;jrdKU&JU uav; - okdif;iif;um;vrf;twkdif; taemufzufudk (5)rdkifavmuf oGm;vdkuf,ifbJ csif;awmif&JUtajcudk pa&mufygw,f? csif;awmifudk pwufw,fqdk,ifbJ obm0awmrsm;udk pawGU&ygw,f? awmifajctpyf tzdk;wef usGef;opfyifrsm;? ysOf;uwdk;yifrsm;? tjcm;opfrmrsm;ESifh a&maESmjyD;tjcm; tzkd;wefopfrsm; ajrmufrsm;pGm olUp&dkuftwkdif; aygufa&mufaeygw,f? tjrifhydkif;ukda&mufjydqkd,if tifyifESifhtjcm;tjrifhaygufyifrsm; a&maESmaygufa&mufvm wmudkawGU&Sd&ygw,f/ vQdkajrmifrsm;jum;wGifvnf; 0g;awm tenf;i,fudk awGU&Sd&rSmyg/

usawmfwdkUi,fpOfu ,ck&Icif;omta&mufoGm;&wJh vrf;ab;0J,mrsm;wGiftzdk;wefopfyifMuD;i,faygif;ajrmufrsm;pGmESifh obm0awmrsm;udk jzwfoef;oGm;&aomaMumifh awmifay:avnSif;&eHUESifhawmif&dyfawmifaiGUrsm;\ t&omudkcHpm;&ygw,f? um;vrf;tauGU acsmufrsm;Mum;u awmifusa&usoHawGudk qnf;vJoHyrmom,mem aysmfzG,fMum;&ygw,f? okdUaomf ,cktcg wefzdk;&Sdtyifrsm;ESifh obm0awmrsm;jzKef;wD;pjyKjyD; awmifuwHk;omom jzpfaeygawmhw,f/ odkUaomf 'gawG'gawG tm;vkH;[m “[kd; wcsdefu” vkdyJ ajym&ygawmhrnf/

yk*¾vdu pdkufcif;ykdif&Sifrsm;rS ukefusp&dwfaygif;ajrmufrsm;pGm tukeftuscHítzdk;wefopfyifrsm;ESifh a'oEÅ&tyifrsm;udk tpm;xdk;jznfhpGufpdkufysdK;Muygaomfvnf;a'ocHrsm;rS xif;rD;? avmifpm? jcHpnf;&kd;rsm;wGuf pnf;rJhurf;rJh ckwfjzwfvSJ ukefMu

onf/ xdkuJhodkU tzdk;wefobm0awmjzKef;wD;rIrsm;onf uav;a'ocHrsm;ESifhvnf; wdkuf&dkufoufqdkifaeygonf/trSefqkd,if uav;jrKdU\ a&ajraMumrsm;onf csif;awmifrS tpjyKonfh pdrfhprf;a&rsm;om jzpfojzifhaomuf oHk;a&aMumrsm;a&xGufenf;yg;vmjcif;? a&wGif;eufjcif;?a&cef;ajcmufjcif;tjyif pdkufysdK;yifrsm;?qefpyg;pdkufysdK;a&;twGuf vdktyfaoma&yrmP vHkavmufpGmr&&Sdjcif;paomtusdK;qufrsm; jzpfay:vmygrnf/ csif;awmifrS wkdufvmonfh avrsm;roefU&Sif;,if? csif;awmifrS opfawmrsm; jzKef;wD;vkdU avxknpfnrf;rI rxdef;csKyfEdkif,ifuav; jynfolawG&JUtem*gwf[m ylyifp&myif jzpfonf/

usawmfwdkUi,fpOftcguxufuav;jrKdU\&moDOwkonf yljyif;ajcmufaoGUrI ydkrdkjyif;xefonfrSmvnf; ,ckuJhodkUywf0ef;usif obm0awmrsm;ysufpD;rIeSifhawmawmifjzKef;wD;rIwdkU\ a*[pepfaMumifhomjzpfygonf/csif;awmif\tzdk;wefobm0awm rsm;pdrf;vef;pdkajya&;ESifh obm0ywf0ef;usif xdef;odrf;a&;vkyfief;rsm;udk vkyfaqmif&mwGif yk*vduvkyfief;&Sifrsm;? a'ocHvlrsdK;rsm;? bmoma&; toif;tzGJUtpnf;rsm;? vlrIa&;toif;tzGJUrsm;? Xmeqdkif&m tzGJUtpnf;rsm;tm;vHk; pkaygif;í “trsKd;om;a&;wm0efwpf&yftaejzifh vkyfaqmifrSomatmifjrifEdkifrnfjzpfaMumif; a&;om;azmfjytyfygonf/

cdkEkrf;okefowif; (uav;armif)

cdkEkrf;okefowif;v

ajrGawmif?ajrGawmif?ajrGawmif?ajrGawmif?ajrGawmif? zm;awmifzm;awmifzm;awmifzm;awmifzm;awmif pDrHudef; tvsifpvdkpDrHudef; tvsifpvdkpDrHudef; tvsifpvdkpDrHudef; tvsifpvdkpDrHudef; tvsifpvdk taumiftxnfrazmfapvdk[ktaumiftxnfrazmfapvdk[ktaumiftxnfrazmfapvdk[ktaumiftxnfrazmfapvdk[ktaumiftxnfrazmfapvdk[k csif;EkdifiHa&;csif;EkdifiHa&;csif;EkdifiHa&;csif;EkdifiHa&;csif;EkdifiHa&; 44444 ygwDuajymygwDuajymygwDuajymygwDuajymygwDuajym

w&kwfydkif North Mining Investment Company (NMIC) rS wl;azmfrnhfcsif;jynfe,f wD;wdefNrdKUe,ftwGif;&Sd ajrGawmif?zm;awmif pDrHudef;tm; tvsifpvdktaumiftxnf razmfapvdkao;aMumif; csif;EdkifiHa&; 4 ygwD u xkwfazmfajymqdkvdkufonf/

vuf&SdjrefrmEkdifiHwGif o,HZmw tusKd;tjrwfcGJa0;a&;ESihfywfoufí Oya'w&yfxGufay:vma&; tajctaejzpfaejcif;? obm0xdef;odrf;a&;Oya' &SdNyD;aomfvnf; enf;ya'jyXmef;EdkifrIr&Sdao;jcif;? w&m;Oya'pdk;rdk;rI tm;enf;aeao;jcif;?pDrHudef;ESihfywfoufNyD; a'ocHrsm;rS vHkavmufaomem;vnfod&SdrI r&Sdao;jcif;wkdUaMumihf pdk;&drfaeMujcif; ponhftcsufrsm;aMumihf ,if;pDrHudef;udk tvsifpvdktaumiftxnfrazmfbJ tcsdef,lndSEIdif; aqmif&GufoihfaMumif; csif;trsKd;om;ygwD?csif;wdk;wufa&;ygwD? t&SKdcsif;trsKd;om;ygwD ESihf wdkif;&if;om;vlrsKd;rsm; zGHYNzdK;wdk;wufa&;ygwD ponhf csif;EkdifiHa&; 4 ygwDu oabmxm; xkwfjyefonf/

csif;EkdifiHa&;ygwDrsm;taejzifh ,ckv pufwifbm 2 rS 9 &ufaeYtwGif;ajrGawmif? zm;awmif eDu,fowåKwl;azmfa&; pDrHudef;a'o&Sd a'ocHjynfolrsm;ESihfawGUqHkaqG;aEG;rIrsm; jyKvkyfcJhonf/ 4if;wdkYavhvmawG&Sdcsufrsm;ESihfywfoufNyD; ,refaeYu &efukefNrdKU jrefrmrD'D,m pmMunhfwdkufwGif owif;pm&Sif;vif;yGJ w&yfjyKvkyfcJhonf/

ajrGawmif? zm;awmif eDu,fowåK wl;azmfa&; pDrHudef;ESihfywfoufaomDraft Project Report (DPR)/ Memorandum of Understanding (MoU)/Terms of Reference (TOR) ponfrsm;udk a'ocHrsm;u vHkavmufpGmod&Sdjcif;r&Sdonhf vuf&SdtajctaewGif taumiftxnfazmfrnfqdkygu pdk;&drfzG,fjzpfaeonf[k ,lqaMumif;vnf; csif;ygwDrsm;u ajymonf/

tu,fí taumifxnfazmfrnfqdkygu EIA, SIA, HIA rsm;udk vGwfvyfí EkdifiHwumtqihf&Sdonhf tzGJYtpnf;wckcktm; vkyfaqmifapNyD; w&m;0ifxkwfjyefoihfaMumif;? ,if;tpD&ifcHpmtay:rlwnfí ab;xGufqdk;usKd;rsm;twGufepfemolrsm;tm; Ed kifiHwumpHcsdefpHnGef;ESihftnDavsmfaMu; (Compensa-

tion) ay;aqmifoihfaMumif;? Corporate

Social Responsibilities (CSR) ESihfywfoufí a'ocHrsm;\ vdktyfcsufrsm;ESihftnD ukrÜPDbufrS rnfodkYwm0ef,laqmif&Gufrnfudk twdtus xkwfjyefoihfaMumif;? pDrHudef;ESihfywfoufNyD; xkwfjyefxm;aom uwdu0wfrsm; taumiftxnfazmfrIudk apmihfMunhfwm0ef,lrnfvGwfvyfaom Monitoring Team wckzGJUpnf;oihfaMumif; xkwfjyefxm;onf/

xdkYtjyif pDrHudef;tusKd;tjrwfcGJa0a&; ESihf ywfoufí Mo*kwfv 30&ufaeY? 2013 ckESpfxkwf jrefrmhtvif;owif;pmyg csif;jynfe,fcHpm;cGihf (2)&mcdkif;EIef;onf vGefpGm enf;ygonf[k

csif;ygwDrsm;uajymonf/csif;trsKd;om;ygwD twGif;a&;

rSL; qvdkif;usJtdkbdcfaxmif;u “ a'ocHawGuawmh 'DpDrHudef;udk rvkyfapcsifao;bl;? wu,fvdkY vkyfr,fqdk&ifvnf; 'Drdkua&pDuswJh EdkifiHawGubJ vkyfapcsifw,f?jzpfEdkifvdkY&Sd&if jrefrmEkdifiHom;awG? txl;ojzihf csif;vlrsKd;awGxJrSm 'Dvdkynm&SifawGxGufay:vmwJhtcsdefrSm vkyfaqmif&ifaumif;r,fqdkNyD; a'ocHawG&JU oabmxm;u &Sdygw,f” [k ajymonf/

csif;ygwDrsm;\ oabmxm;xkwfjyefxm;csufwGif csif;ygwDrsm;\avhvmawGU&SdcsufESihf csif;jynfe,ftpdk;&tzGJYrS avhvmawG&SdcsufrSm uGJvGJaeaMumif;axmufjyxm;onf/

csif;jynfe,ftpkd;&rS 2013 ckESpf{NyDvtwGif; pDrHudef;ESihfywfoufícsif;jynfe,f twGif;&Sd aus;&Gmaygif; (20)&Sd &Gmom;rsm; awGYqHkrI&v'ft& pDrHudef;taumiftxnfazmf&ef vlxkaxmufcHcsufESihftwl oabmwlaMumif; jynfe,ftpkd;&rS jynfaxmifpktpdk;&xH oabmxm;ay;ydkYcJhonf[k od&onf/

odkYaomf csif;ygwDrsm;taejzihfpDrHudef;wnf&Sd&m a'o&Sd &Gmaygif;(14)&Gm(csif;jynfe,ftwGif; 5 &Gm ESihf ppfudkif;wdkif; a'oBuD;&Sd &Gmaygif; 9 &Gm)rS vlOD;a&500 eD;yg;cefYtm; awGYqHkar;jref;cJhonhf&v'ft& vlxkupDrHudef;udk raxmufcHaMumif;awGU&Sd&m &v'fESpfck uGJvGJrI&Sdaeygonf[kod&onf/

ajrGawmif? zm;awmif eDu,fowåK wl;azmfa&; pDrHudef;ESihfywfoufNyD;North Mining Investment Company(NMIC) ESihf jynfaxmifpk tpdk;&tMum;oabmwl pmcsKyfcsKyfqdk rIr&Sdao;[kod&aMumif; csif;ygwDrsm;uajymonf/

jynfwGif;xkwf Weekly Eleven

tGefvdkif; pmrsufESmwGif azmfjyxm;csuft&csif;jynfe,fajrmufykdif;a'owGif wnf&Sdaom ajrGawmifzm;awmif eDu,fowåK½kdif;okdufonf jrefrmEkdifiHwGif tBuD;rm;qkH;eDu,fowåK½kdif;okduf jzpfonf[k blrdaA'rSwfwrf;rsm;t& od&onf/

tqkdyg owåK½k di f;rsm;onfqmyifwifEkdufausmufrsm;ESihf wGJzufjzpfay:aeNyD; oefYpifNyD; eDu,fowåK½kdif;wefcsdefwpfoef;cefY &&Sdrnf[k cefYrSef;xm;aMumif; tqkdyg rSwfwrf;rsm;wGifcefYrSef;xm;onf[k od&onf/

tajccHOya' tcsdefrD rjyifEdkif&if jyóemrsm;r,f vdkU

a':atmifqef;pkMunf ajym

aemufvmr,hf a&G;aumufyGJ rwdkifcif tajccHOya' rjyifqifEdkifbl;qdk&ifjyóemawG ydkrsm;vmr,f vdkUpuFmylEdkifiHudk a&muf&SdaewJha':atmifqef;pkMunf uowif;pm& Si f ;vif;y G Jr SmajymMum;cJhygw,f/ raeUreufydkif;rSm puFmyltpdk;&acgif;aqmifawGeJUawGUqHkcJhjyD;?naeydkif; rSmusif;ywJh owif;pm&Sif;vif;yGJrSmajym Mum;cJhwmyg/

jrefrmEdkifiHrSm vdktyfaewmawGu tajccHOya'jyifqifa&;wpfckwnf;omr[kwfygbl;? 'gaMumihf 2015 ckESpfrwdkifrDtajccHOya' rjyifqifbl;qdk&if 'D[mawGjzpfr,f [dkwmawGjzpfr,fqdk wmrsKd;ajymzdkUapmaeygao;w,f? 'gayr,fh ,Hk,HkMunfMunfeJU ajymEdkifwmuawmh 2015rwdkifcif tajccHOya' rjyifEdkifbl; qdk&ifjrefrmEdkifiHrSm jyóemawG ydkjyD;rsm;jym;vmvdrhfr,f qdkwmygyJvdkU ajym Mum;cJhwmyg/ tJ'gaMumihf tajccHOya'jyifqifEdkifa&;twGuf tpGrf;ukeftm;xkwf MuKd;yrf;oGm;r,fvdkU a':atmifqef;pkMunf uowif;axmufawGudk ajymqdkcJhygw,f/

puFmyleJU jrefrmrSm wlnDwmawG&Sdovdk? rwlnDwmawGvnf;&SdaMumif;?t"durwlnDwmu puFmylujrKdUjyEdkifiHjzpfjyD;? jrefrmjynfu v,f,mpdkufysdK;a&;EdkifiHjzpfaMumif;? 'gayr,fh puFmyltaeeJU jrefrmqDu avhvmoif,lp&mawG&SdEdkifaMumif;

a':atmifqef;pkMunfu ajymygw,f/jrefrmjynftaeeJU wrlxl;jcm;aeapcsifygw,f? tJ'D rwljcm;em;csufawGudk trsKd;tpm;axGjym;pHkvifwJh urÇmMuD;xJ xnhfoGif;csifygw,f? 'Dawmh puFmyltaeeJUjrefrmqDu ydkjyD;oufaomihfoufom&SdwJhb0aeenf;rsKd; ?ydkNyD;aEG;axG;&if;ESD;wJhqufqHa&;rsKd; avhvmoif,lEdkifygvdrhfr,fvdkU ajymMum;cJhygw,f/

trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJUcsKyfNLD taeeJU tpdk;&zGJUEdkifwJhygwDwpf&yftjzpf t&nftaoG;jynhfrD&Jhvm;qdkwmoHo,&SdaeMuwhJa0zefcsufawGeJU ywfoufjyD; ar;jref;wJhtcg jrefrmjynfrSmNLD avmuf t&nftcsif;jynhf0wJhygwDrsdK;&Sd&ifjyprf;ygvdkU pdefac:vdkufr,f?NLD [m 'Drdkua&pDenf;us wnfaqmufxm;wJhygwD? jynfoludk twl ac:aqmifoGm;EdkifwJh t&nftcsif;eJU jynhf0wJh ygwDjzpfygw,fvdkU a':atmifqef;pkjunfuowif;pm&Sif;vif;yGJrSm ajymMum;cJhygw,f/

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

tajccHOya'topf jyefvnfa&;qGJa&;rl wpnygwD vufrcH

2008 zJGUpnf;yHk tajccHOya'udktopf jyefvnfa&;qJGa&;qdkwJ hrlud kvufrcHaMumif; wkdif;&if;om; pnf;vHk;nDnTwfa&;ygwD(wpn) A[dkaumfrwDu'DaeUoabmxm; xkwfjyefvdkufygw,f/

'DaeU &efukefwkdif; A[ef;jrKdUe,frSm usif;ywJh wkdif;&if;om;pnf;vHk; nDnTwfa&;ygwD 25 ESpfjynfh aiG&wktcrf;tem;rSm A[dkaumfrwD0ifawGu oabmxm;xkwfjyefcJhwmyg/

jyifqifoih fwJ htcsufawGud kjyifqifr,fqdk&ifvufcHrSmjzpfjyD; topfa&;qJGwmudkawmh vufrcHbl;vdkU wpnygwD&JU &efukefwkdif; a'oMuD;vTwfawmfudk,fpm;vS,f OD;aevif;u olwdkUoabmxm;udk tckvdkajymygw,f/

“zGJUpnf;yHktajccHeJU ywfoufjyD;topfjyefvnfa&;qGJa&;rludk usaemfwdkUu vufrcHbl;cifAs? jynfolawGtwGufta&;MuD;wJhu@qdk&if ta&;MuD;wJhtcsufukdyJ jyifzkdUaygh? wpfujyefpr,fqdk&if aemif 10 ESpf? 13 ESpf MumoGm;r,fav?t J' Dvr f ;a Mumi f ;r S m usaem fw d k UjrefrmEdkifiHom;awG aemufususef&pfrSmaMumufvdkU? usaemfwdkUtJ'gudkawmh vufoifhrcHbl;? A[dkaumfrwD&JU tpD&ifcHpmawG

tukefvHk; xkwfa0xm;ygw,f”2008 zJGUpnf;yHktajccHOya'rSm

jyifqifoifhwJhtcsufawGudk wpnygwDu pkpnf;jyD; jynfaxmifpkvTwfawmf&JUzJGUpnf;yHk tajccHOya' avhvmoHk;oyfa&; yl;aygif;aumfrwDtzJGU0ifawGqD ay;ydkYjyD;jzpfw,fvdkUvnf; ajymygw,f/

wpnygwD[m 2010ckESpf a&G;aumufyJGrSm jynfolUvTwfawmf?trsKd;om;vTwfawmfeJU wkdif;a'oMuD;? jynfe,fvTwfawmfawGxJrSm ygwDudk,fpm;vS,f60 ausmf ae&m&xm;wJh ygwDwpfckjzpfygw,f/

jrefrmhjidrf;csrf;a&;MuKd;yrf;rI *sifrDumwm csD;usL;

jrefrmEdkifiH jynfwGif;ppftqHk;owfa&; tpdk;&&JUMuKd;yrf;aqmif&GufrIudkcsD;usL;aMumif; The Elders urÇmh&yfrd&yfzrsm;tzJGU\ tMuD;tuJjzpfoltar&duefor®wa[mif; Jimmy Carteru 'DaeUajymMum;vkdufygw,f/

jrefrmEdkifiHudk 3 &ufMuma&muf&dSaewJh urÇmh&yfrd&yfzrsm;tzGJU&JU &efukefjrKdUStrand Hotel rSm 'DaeUjyKvkyfwJhowif;pm&Sif;vif;yGJrSm tar&duefor®wa[mif; Jimmy Carter u tckvdkcsD;usL;ajymqdkcJhwmyg/

“usaemfwdkh 0efMuD;OD;atmifrif;eJUawGUqHkaqG;aEG;cJhygw,f? tpdk;&uwkdif;&if;om; vufeufudkiftzJGU 16 zJGUeJUjidrf;csrf;a&; aqG;aEG;aewmawGudk wpfurmÇvHk;uvnf; csD;usL;aeMuwmyg?vwfwavmESpfzJGUuawmh usefaeygao;w,f? tJ'guvnf; rMumcifrSmtqifajyr,fvdkU,lqjyD;? wpfEdkifiHvHk; typftcwf&yfpJa&; vufrSwfa&;xdk;yJGudk vmr,fhEdk0ifbmv odkUr[kwf'DZifbmvxJrSm usif;yoGm;Edkifr,fvdkUarsSmfvifhaMumif;od&w,f”vdkU tar&duef or®wa[mif; Jimmy Carter uajymMum;oGm;ygw,f/ urÇmhacgif;aqmifa[mif;oHk;OD;jzpfwJh tar&duef or®w

a[mif; Jimmy Carter ? aemfa00efMuD;csKyfa[mif; Gro Harlem Brundtland?zifvefor®wa[mif; Martti AhtisaariwkdU&JU jrefrmEdkifiHc&D;pOf[m jrefrmEdkifiHrSmjidrf;csrf;a&;&zdkUtwGuf oufqdkif&mtzJGUtpnf; tm;vHk;u 0dkif;0ef;axmufcHvmatmifeJU EdkifiHtajymif;tvJrSmtm;vHk;yg0ifvmatmif wkdufwGef;zdkY&nf&G,fcsufeJU vma&mufwmjzpfw,fvdkU od&ygw,f/

tJ'DtzGJU[m raeUu or®wOD;odef;pde f? umuG,fa&;OD;pD;csKy fAdkvfcsKyfrSl;MuD; rif;atmifvdIifwdkUeJU awGUqHkaqG;aEG;cJhovdk 88 rsKd;qufausmif;om;acgif;aqmif OD;rif;udkEdkifeJUvnf;awGUqHkcJhygw,f/ 'DaeU naeydkif;rSmawmhtrsKd;om;'Drd kua&pDtzJGUcsKyf OuúXa':atmifqef;pkMunfeJU awGUqHktjyD;jrefrmEd ki fi Hu jyefvnfxGufcGmrSmjzpfygw,f/

Jimmy

,HkMunfrItwGuf jidrf;csrf;a&;wnfaqmufa&; aqG;aEG;yGJrStcsuf 5 csufyg aMujimcsufxkwfjyef

pufwifbmv (23) &ufaeUwGifjyD;qHk;oGm;onfh &Srf;? u,m;? rGefjynfe,frSvlrItzGJUtpnf;rsm; uruxjyKusif;yonfh,HkMunfrItwGuf jidrf;csrf;a&; wnfaqmufa&;aqG;aEG;yGJrS &v'f(5)csuf qHk;jzwfEdkifcJhonf[k aqG;aEG;yGJwufcJhonfh u,ef;jynfopf ygwDrS AdkvfrSL;MuD;apmvGifuqdkygonf/

“tJ'DqHk;jzwfcsufuawmh aqG;aEG;yGJ wufa&mufwJhtzGJUtpnf;awG? ygwDtoD;oD;uaejyD; olwdkUe,fajrrSm jynfolvlxkawGudk jyefvnfcsjyzdkUyg/ aemufxl;jcm;csufuawmh &Srf;? u,m;? rGefqdkwJhtrnfomcHw,f/ wu,fawmh jynfe,faygif;pHkjynfaxmifpkaqG;aEG;yGJ jzpfoGm;ygw,f”[kqdkygonf/

xkwfjyefaMujimcsuf 5 csufrSm-(1) wpfEdkifiHvHk; typftcwf &yfpJa&; ?(2) rw&m;toif;tufOya' tygt0if'Drkdua&pDpHeIef;ESifh rnDaom Oya'tm;vHk;ukd&kyfodrf;ay;a&;?(3) yifvHk pdwf"mwfudk tajccHaom nDvmcHMuD;wpf&yfusif;ya&;ESifh(4) wef;wlí udk,fykdifjyXmef;cGifh&SdjyD; 'Drdkua&pDpepfudk usifhoHk;aom zuf'&,fjynfaxmifpk wnfaqmufa&;?(5) 2008 ckESpf EdkifiHawmf zGJUpnf;yHk tajccHOya'tm; jyifqifa&; (odkUr[kwf) topfjyefvnf a&;qGJa&;wdkU jzpfonf/

'kwd,tMudrfajrmuf ,HkMunfrI

twGuf jidrf;csrf;a&;wnfaqmufa&;? vm&Sdk;aqGaEG;yGJ\ oabmxm;(4)csufudk tajccHjyD; wdk;yGm;vmonfhtcsufrsm;jzpfaMumif;AkdvfrSL;MuD; apmvGifuajymygonf/

oabmxm;rsm;tm; taumiftxnfaz:&ef avmavmq,fwGif rpOf;pm;Edkifao;aMumif;? oD;jcm;aqG;aEG;yGJrsm; usif;yjcif;tm;jzifh enf;vrf;rsm; &SmazGoGm;MurnfjzpfaMumif; qkdygonf/

,if;aqG;aEG;yGJodkU ucsif? u,m;?u&if? csif;? rGef? &cdkif? &Srf;jynfe,fESifh tpkd;&bufrS MPC ynm&Sifrsm;? 88 yGifhvif;vlUtzGJUpnf;rS udk,fpm;vS,frsm;? vlUabmifopfudk,fpm;vS,frsm;? ABSDF rS udk,fpm;vS,frsm;ESifh tjcm;avhvmolrsm; pkpkaygif; 331OD;wufa&muf cJhonf[k qdkygonf/

tqdkygaqG;aEG;yGJodkU tpdk;&\ EdkifiHawmfvHkjcHKa&;0efMuD; OD;atmifrif; ESifh0efMuD;(4)OD; wufa&mufcJhygonf/ zGifhyGJwGif 0efMuD;OD;atmifrif;u vmrnfh atmufwdkbmvwGifwEdkifiHvHk; typftcwf&yfpJa&;udk aejynfawmfüusif;y&ef&SdaMumif;ESifh jrefrmhEdkifiHa&; jyoemudkajz&Sif;EdkifonfhnDvmcHwpf&yfvnf; usif;y&ef jyifqifoGm;rnf[k qdkcJhygonf/

xdkUjyif ,ckusif;ycJhonfh aqG;aEG;yGJonf jidrf;csrf;a&;twGuf&nf&G,fusif;yjcif;jzpfonfhtwGuf EdkifiHa&; t&aumif;rGefatmifjyKvkyfjcif;jzpfonfhtwGuf 0rf;omaMumif;0efMuD;OD;atmifrif;u qdkygonf/ a&T[oFm

,if;pDrHudef;udk tvsifpvdktaumiftxnfrazmfbJ

tcsdef,lndSEIdif;aqmif&GufoihfaMumif;

csif;EdkifiHa&; ygwDrsm;uajym

(RFA-Internet)

***

Page 8: Khonumthung journal Oct 2013

8 - KNT News Journal LOCAL NEWS October 2013 - Vol.1 No.6 October 2013 - Vol.1 No.6 Entertainments News Journal KNT - 13

Miss World 2013 zDvDydkifol Megan Youngpufwifbm 28? 2013 &ufaeUu

tif'dkeD;&Sm;EdkifiH bmvDNrKdU wGif jyKvkyfonfh2013 Miss World tjzpf zDvDydkifol MeganYoung rS &&SdoGm;jcif;jzpfw,f/

Megan [m tif' d ke D ;& Sm ;EdkifiHudk,fpm; yxrOD;qHk;aom Miss WorldjzpfvmEdkifolwOD;vnf; jzpfw,f/

Miss World tjzp fa& G ;c s,fc Hvd ku f& Ny D ;aemuf tvGe f0r f ;omaysmf&TifrIaMumifh bmajymvdkU bmajym& rSef;rodjzpfaeNyD; “a&G;cs,fcH&wJh twGuft&rf;0rf;omw,f taumif;qHk; MissWorld wOD; jzp fz d k U tp Gr f ;uke fBuKd;pm;oGm;r,fvdkUvnf; ajymoGm;cJh ygw,f/' kwd,ud k jyi fopftvSr,f MarineLorphelin rS&&SdNyD;? wwd, qkudkawmhGhana EdkifiHoljzpfwJh Carranzar NaaOkailey Dhooter rS &&SdoGm;jcif;jzpfw,f/

Megan Young [mNyKdifyGJtwGif;,SOfNyKdifcJhonfh Top Modelcategory rSm yxrqk? Multimedia categoryrSm pwkw¬qk? Beach Fashion Final rSm

yOörqk toD;oD; &,lcJhonf/Ed ki fi Haygif; 127 Ed ki fi Hr S0ifa&muf ,SOfNyKdifcJhNyD; Top 5tqif hr Smawm h MissPhillipianes, Miss France,Miss Brazil, Miss Ghanaand Miss Spain wdkU 0ifa&muf,SOfNyKdifcJhonf/

Megan Young eJUrdwfqufjcif;

Full Name : Megan LynneYoungDate of birth : 27 February 1990(age 23)Birth Place : Alexandria,Virginia, United StatesOccupation : Actress, Beautyqueen, host, model, peaceambassadorHeight : 1.73 m (5 ft 8 in)Hair Color : Dark BrownEye Color : Brown

Megan Young vdkUtrsm;uodMuwJh Miss World 2013 \emrnft&if;rSm MeganLynne Young jzpfNyD; 1990 azzg0g&D 27 &ufaeUwGif tar&Duef (US) EdkifiHwGifarG;zGm;oljzpfNyD; tar&Duef ESifh zDvDydkif EdkifiH aoG;pyfjzifh arG;zGm;vmol wOD;jzpfw,f/

tar&duefEdkifiHrSm arG;zGm;NyD;? zcifutar&duef? rdcifuzDvDydkifoljzpfw,f/10 ESpft&G,frSm zDvDydkifEdkifiH OlongapaNrKdUodkY rdom;pkvdkuf ajymif;a&GUvdkufonf/Regional Science High School III uaeSecondery Education NyD;qHk;NyD;aemuf,ckvuf&SdrSmawmh De La Salle-Collegeof Saint Benilde rSm Digital FilmMaking udk oif,laeqJ jzpfygw,f/

Megan Young [m armf',f tvSr,f wOD;rQomr[kwfyJ tEkynm avmu?o&kyfaqmifavmurSmvnf; tawGUtMuHK&SdolwOD;jzpfw,f/

Mo*kwfv 18? 2013 wGif zDvDydkifMiss World tjzpfa&G;cs,fcH&Ny D;?tif'dkeD;&Sm;EdkifiHwGif usif;yjyKvkyfonfhMiss World 2013 wGif EdkifiHudk,fpm;0ifa&muf,SOfNyKdifcJhNyD; pufwifbm 28wGif EkdifiHaygif; 126 EdkifiHrS Miss Worldo&zludk aqmif;EdkifcJhol jzpfvmonf/ Miss

cspfoleJU MunfEl;wJh Kate Upton

&kyf&nfacsmarmNyD; pGJaqmifrItjynfheJU y&dwfowf&ifxJrSm pGJpGJjrJjrJae&m,lxm;wJh 2013 Model of the Year tjzpfa&G;cs,fcH&aom tvSydkif&Sif Kate

Upton [m ,ck&ufydkif;twGif Maksim Chmerkovskiy eJU wGJoGm;wGJvmvkyfaew,fvdkU tifwmeufwGif ausmfMum;aew,f/

olwdkU pHkwGJopf ESpfOD;[m ay:ay:xifxif vla&SUola&SUrSm vufwGJNyD;MunfEl;pGm wGJoGm;Muw,f/ Kate Upton [m touf 21 ESpfom&SdNyD; olr[m NyD;cJhwJh Mo*kwfvu 2013 Top Model tjzpfa&G;cs,fjcif;cH&NyD;aemufy&dwfowf&ifxJudk pGJpGJjrJjrJ a&mufvm olwOD;jzpfw,f/

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

tcsrf;omqHk; tEkynmpHkwtcsrf;omqHk; tEkynmpHkwtcsrf;omqHk; tEkynmpHkwtcsrf;omqHk; tEkynmpHkwtcsrf;omqHk; tEkynmpHkw GJGJ GJGJ GJ Beyonce and Jay-Z$95 million ydkifqdkifxm;aom urÇmausmf tqdkawmf pHkwGJ Beyonce

and Jay-Z udk tcsrf;omqHk; tEkynmpHkwGJ tjzpf a&G;cs,fvdkufonf/

wD;wdefwGif aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL; a&G;cs,frI qE´jy&ef pDpOf

cd kEkrf;okefowif;

wD;wdefNrK dUe,f

wD;wdefNrdKUe,f bkwfzd&faus;&Gm tkyfpk? tkyfcsKyfa&;rSL; a&G;cs,ftwnfjyKjcif; tay: jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHawmf jynfxJa&;0efBuD;XmerS jyXmef;xm;aom &yfuGuf (odkY)aus;&Gmtkyfpk a&G;cs,frIqkdif&mOya'ESihf qefUusifonf[kqkdNyD; a'ocHawGu pDwef;vSnhfvnf qEjy&ef pDpOfaeMuonf[k od&onf/

tkyfcsKyfa&;rSL;a&G;cs,frIeJU ygwfoufNyD; rvdkvm;tyfaom aoG;xGuf oH,dkrIrsm;rjzpfa&;? EkdifiHawmftpdk;&rS jyXmef;xm;aomOya'tm; oufqdkifolrsm;rS vdkufemEkdifa&;twGuf bkwfzd&faus;&Gm tkyfpkjynfolvlxkrS,ckvkd pDwef;vSnhfvnf qEjy&ef pDpOf&jcif;jzpfonf/

qEjyyGJudk ,ckv 20 &ufaeYrSm jyKvkyf&ef wD;wdefNrdKUe,f &JwyfzGJUrSL;xH ,ckv9 &ufaeYu Pu Khai Hau Suan \ OD;aqmifrIjzihf Nidrf;csrf;pGmpDwef;vnhfvnfcGihfjyK&ef avSsmufxm;aomfvnf; cGihfjyKcsufr&ao;aMumif; qkdonf/

,ckvdk qEjyrnhftpDpOfaMumihf ,ckv 10 &uf ESihf 11 &ufaeYu c&dkifrJrSL; ESihftzGJUrsm; bkwfzd&faus;&GmodkY a&muf&SdvmNyD;aus;&GmtkyfcsLyfa&;rSL;a&G;cs,fjcif; rajyrvnfjzpfonhfudpöudk pHkprf;ppfaq; cJhonf[kod&onf/

“wkdifMum;pmt& c&dkif&JrSL;awGbkwfzd&faus;&Gmudk a&mufvmNyD; pHkprf;ppfaq;rIawGvkyfw,f? olwdkY ppfaq;awGU&SdcsufawG

udk pmjyefr,fvdkYajymw,f? tJ'gudk apmihfaeMuw,f”[kwD;wdefa'ocHwOD;uajymonf/

bkwfzd&faus;&Gmvlxkonf c&dkiftmPmydkifrsm;\ ppfaq;csufudk apmihfqdkif;aeMuNyD; bkwfzd&faus;&GmwGif aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;twGuf a&G;aumufyGJ topfjyefvnfusif;yay;jcif;r&Sdygu Nidrf;csrf;pGm pDwef;vSnhfvnf qE´jyoGm;rnf [k od&onf/

NyD;cJhonhf 2012 'DZifbm 12 &ufaeYu bkwfzd&f;aus;&GmtkyfpkwGif wD;wdefNrdKUe,ftaxGaxG tkyfcsKyfa&;rSL; Pu ZaThi udk,fwkdifOD;aqmifvsuf q,ftdrfpkrsm;zGJYum aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;twGuf a&G;aumufyGJjyKvkyf&mrSm Pu Khaihausuan rS rJtrsm;qHk;&&SdcJhonf[kod&onf/

odkYaomf a&G;aumufyGJwGif ta&;edrhfaom Pu KhuangThuama wkdUtzGJUutqdkyg a&G;aumufyGJwGif q,ftdrfpkzGJY&müq,ftdrfpkwckwGif wpfq,hfwpftdrf&SdírrSefuefaMumif; NrdKUe,ftaxGaxG tkyfcsKyfa&;rSL;&Hk;odkY uefYuGufaomtcg q,ftdrfpkjyefvnfzGJYpnf;NyD; a&G;aumufyGJ jyefusif;y&efNrdKUe,f tkyfcsKyfa&;tzGJUrS OD;rif;rif;pdk;? v0u OD;pD;rSL;wdkYtzGJUonf bkwfzd&f aus;&GmodkYa&muf&SdvmNyD; q,ftdrfpk jyefvnfzGJUpnf;ay;cJhjcif;jzpfonf/

xdkYodkY q,ftdrfpkrsm; jyefvnfzGJUpnf;&mwGif uGufausmfNyD; zGJUpnf;jcif;jzpfonf[kPu Khai Hausuan wdkYbufrS jyefvnfuefYuGuf&m OD;rif;rif;pdk;u igzGJUonhftwdkif;

cdkEkrf;okefowif;

vNyD;cJhonhf Mo*kwfvtwGif;u ajrNydKrI'PfcHcJh&aom csif;jynfe,fzvrf;NrdKUe,fZmvdkifaus;&Gm&Sd rdom;pkrsm;rsm; qufvufaexkdif&ef pdk;&drf&onhftwGuf jynfe,ftpkd;&u &GmvHk;uGswfajymif;a&TUay;rnf[kod&onf/

tdrfajc 80 ausmf&Sdaom Zmvdkifaus;&GmwGif Mo*kwfv 23 &ufaeYu ajrNydKrIaMumihftdrfajc 5 vHk; ysufpD;oGm;cJhonhftjyif useftdrfajcrsm;onfvnf; ajrBuD;rsm; yufMum;tufuGJrIaMumihf vlaexdkif&ef pdk;&drf&onhf

tajctaewGif&Sdaeojzihf ajymif; a&TUay;&efpDpOf&jcif;jzpfonf[k csif;jynfe,fvlrIa&; 0efBuD; a'gufwm barmifuajymonf/

Zmvdkifaus;&Gmajymif;a&TU&eftwGufzvrf;NrdKUrS 7 rdkifausmf? Zmvkdif&GmrS 11rkdifcefU uGma0;aom vHkyD;aus;&Gm teD;wGif csif;jynf e,ftpdk;&u &Gmopfjyefvnfcsay;xm;onf[k od&onf/

vlaetdrfrsm; b,fawmh ajymif;a&TUNyD; b,fvdkajymif;a&TUMu rnfqdkonfudkrl rajymqkdEkdifao;yg/

“tdrfa&TUr,hfudpöuawmh wOD;csif;eJYqdkifygw,f? usaemfwdkYbufu tcka&TUcsifwJhvl? a&TUEkdifwJhvl vma&TUygqdkwJhtaetxm;rsKd;Ready jzpfatmif vkyfxm;w,fav? wcsKdUtdrfawGu topfaqmufEkdifwJholu topfaqmufrSmaygh? wcsKdUusawmh tdrfa[mif;udka&TUoGm;rSmbJ? tJawmh usaemfwdkYbufuvnf; bmulnDEkdifrvJ? opfawGbmawG&Smay;r,f? ulnDay;r,f? opfvkyfief;OD;pD; awGeJY

vnf; ajymxm;ygw,f” [k vlrIa&;0efBuD;u ajymonf/

,ckvuf& S dw Gi f Zmvd ki faus;&Gmom; vlOD;a& 300 ausmfwdkYonf eD;pyf&m aus;&Gm&Sd aqG;rsKd;rsm;xHwGif cdkvHIaeMu&onf[k Zmvdkif' ku ©on f r s m ;u ln D a & ;tz G J Y r StwGif;a&;rSL; ygpwm Hrang Thio uajymonf/

c s i f ; j yn f e, ftp d k ; & r Scsay;xm;aom ajruGuftopfwGifajymif;a&TUrnhfudpörSm ck csufcsif;taumifxnfazmfaqmifEkdif&ef rxifaMumif; ygpwmuajymonf/123456789012345678901234567890121234567890123412345678901234567890123456789012123456789012341234567890123456789012345678901212345678901234123456789012345678901234567890121234567890123412345678901234567890123456789012123456789012341234567890123456789012345678901212345678901234123456789012345678901234567890121234567890123412345678901234567890123456789012123456789012341234567890123456789012345678901212345678901234123456789012345678901234567890121234567890123412345678901234567890123456789012123456789012341234567890123456789012345678901212345678901234123456789012345678901234567890121234567890123412345678901234567890123456789012123456789012341234567890123456789012345678901212345678901234123456789012345678901234567890121234567890123412345678901234567890123456789012123456789012341234567890123456789012345678901212345678901234123456789012345678901234567890121234567890123412345678901234567890123456789012123456789012341234567890123456789012345678901212345678901234123456789012345678901234567890121234567890123412345678901234567890123456789012123456789012341234567890123456789012345678901212345678901234123456789012345678901234567890121234567890123412345678901234567890123456789012123456789012341234567890123456789012345678901212345678901234123456789012345678901234567890121234567890123412345678901234567890123456789012123456789012341234567890123456789012345678901212345678901234123456789012345678901234567890121234567890123412345678901234567890123456789012123456789012341234567890123456789012345678901212345678901234123456789012345678901234567890121234567890123412345678901234567890123456789012123456789012341234567890123456789012345678901212345678901234

,ckvuf&SdwGifZmvdkifaus;&Gmom; vlOD;a&300 ausmfwdkYonf eD;pyf&maus;&Gm&Sd aqG;rsKd;rsm;xHwGif

cdkvHIaeMu&onf/

World Megan Young [m armf',fwa,mufjzpfonfhtm;avsmfpGm NyD;cJhwJhESpfawGu Boys Magazine awGrSm t0wfrygyJ "mwfyHkawG awmfawmfrsm;rsm; &kduful;cJhwJhtwGuf ol jzwfoef;,SOfNyKdifcJh&wJh MissWorld rSmvnf; uJh&JUjcif;? a0zefjcif;trsKd;rsKd;Mum;rS jzwfoef; ausmfvTm;vmcJh&onf/

“ta j c a euawm haEG&moDavmufrSbJ a&TUEdkifr,fxifw,f? bmvdkYvJqdkawmh tdrfajcuvnf;rsm;w,fqdkawmhcPav;eJYa&TUajymif;Ek difr,frxifbl;? a&TU&ifvnf; Oyrm 10tdrf 15 tdrf tJvdkayghaemf? tJvdkra&TUbl;qdk&if vG,fr,frxifbl;/ aqGrsKd;om;csif;awGtdrfrSma&&SnfaexdkifzdkYuvnf; rvG,fbl;av? 'gaMumihf usaemfwdkYaumfrDwDuae wckpOf;pm;xm;wmu vHkyD;? vHk&[ef;&GmrSm rdk;umwJxk d ; Ny D ; oGm;ae,ifaumif;rvm;aygh? 'gayr,hfausmi f;olausmi f;om;awGtwGuf tcuftcJ&SdvmEkdifw,fav” [k ajymonf/

vkyf&rnf[k rif;rJhp&dkufyHkpH ajymvmojzihf aemufwaeYwGifom a&G;aumufyGJudk rjzpfraeusif;ycJhonf[k csif;jynfe,ftkyfcsKyfa&;rSL;xH Pu Khai hau

suan wdkYrS wifjyaompmwGif azmfjyxm;onf/

,if;udpöESihfywfoufNyD; Pu

Khaihausuan wdkYbufrS NrdKUe,f taxGaxGtkyfcsKyfa&;rSL;&Hk;odkY uefYuGufpmwifjyum txufrS pHkprf;ppfaq;rIrsm;vnf; jyKvkyfcJhygonf/

,if;odkY pHkprf;ppfaq;rIrsm;jyKvkyfNyD; NrdKUe,fpnfyiftvkyftrIaqmif t&m&SdcsKyfrS q,ftdrfpkudk trSeftwdkif; jyefvnfzGJYpnf;í a&G;aumufyGJjyefvnfjyKvkyfay;rnf[k ajymqdkcJhaomfvnf; ,aeYxdwdkif uGif;qif;pDppfjcif;

r&SdbJ wzufowf trdefYcsumq,ftdrfpkrrSefruefzGJUrSef; odvsufESihf bkwfzd&faus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL; a&G;cs,frIudk wD;wdefNrdKUe,f taxGaxGtkyfcsKyfa&;rSL;&Hk;rS 2013 Mo*kwf 5 &uf aeYpGJjzihftwnfjyKvdkufonf[k od&onf/

þtajctaeaMumihfbkwfzd&f aus;&GmtkyfcsKyfrSL;wm0efudk tkyfcsKyfa&;rSL;a[mif;Pu Dohcinkhup qufvufwm0ef,lxm;onf[kod&onf/wD;wdefNrdKUrS 35 rdkifcefY a0;aombkwfzd&faus;&GmwGif tdrfajc 143&SdNyD; vlOD;a& 1000 0ef;usifcefY&Sdonf[k od&onf/

jynfe,ftpdk;&u ysufpD;oGm;onfh &Gm twGuf &Gmopfwnfay;rnf

Page 9: Khonumthung journal Oct 2013

October 2013 - Vol.1 No.6 FEATURE News Journal KNT - 912 - KNT News Journal Local News October 2013 - Vol.1 No.6

csif;jynfrSm 'D*&Daumvdyf wuúodkvf &dSoihf r&dSoihf oHk;oyfjcif;12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345

a'gufwm wDyefvdkif; ( yckuúL wuúokdvf)

csif;jynfe,fjrdKUawmf [m;cg;jrdKUwGiff udk,fxludk,fx 'D*&Daumvdyf wuúodkvf xm;&dSa&;aumfrDwDudk NrdKUrd NrdKUz (30) OD;jzihf zJGUpnf;cJhaMumif;udk Volume 1. No.4 xkwf Khonumthung *sme,fwGif zwfcJh&vdkU0rf;ajrmuf0rf;om MudKqdkygw,f/ taMumif;rSm csif;jynfe,ftpdk;& wm0ef&dSolrsm;onf csif;jynfe,fwGif 'D*&Daumvdyf wuúodkvfxm;&dSay;a&;awmif;qdkcJhMuaomfvnf;ae&ma'o a&G;cs,frIeSihfywfoufjyD; oabmxm;uJGvJGcJhMu&vkdUvnf;jzpfygw,f/ jrefrmEkdifiHrSm zGHUNzdK;rItedrhfusqHk;a'o[k owfrSwfxm;aom csif;jynfe,fudk acwfrDSzGHUNzdK;wdk;wufatmif wnfaqmufrnfqdkygu bufpHkvTrf;jcHKEkdifrnhf ynma&;u@onf t"dutc&musygw,f/ csif;jynfe,fuvJGí jrefrmjynfwpfjynfvHk;&dS wdkif;eJUjynfe,ftm;vHk;rSm 'D*&Daumvdyfawmifodyfr&dSawmhbJ wuúodkvftqihf rIdvdkaygufvmwJh ,aeUacwfcdsefrSm csif;jynfe,frSm 'D*&Daumvdyftqihfavmufudkawmh oihfawmfonhfae&mwGif jynfe,ftpdk;&rSwqihf pDrHudef;csrSwfjyD;owfowfrSwfrSwf taumiftxnfazmf aqmif&Gufay;oihfygw,f/ ,cifcdkifurf;aumvdyfudk uav;wuúodkvftjzpf ppfudkif;wdkif;a'oMuD;rSm xnhfoGif;jcif;cH&onfudkvnf; oifcef;pm ,loihfygw,f/ trSefu ,if;udpö[mDecision Maker awGty:rSm vHk;0rlwnfygw,f/ csif;jynfe,ftwGif;'D*&Daumvdyfrsm;udk xlaxmifay;jcif; (odkUr[kwf) ray;jcif;tay: oHk;oyfjcif;tm;jzihf aumif;usKd;^qdk;usKd;awGudk uGsefawmfwpfOD;wpfa,mufwnf;\ rSm;jcif;? rSefjcif; tjrifav;tay:rSm atmufygtwdkif; tenf;i,faqG;aEG;wifjycsifygw,f/ xdkodkUwifjywJhtcg uGsefawmfonf pma&;q&mvnf;r[kwfyg/ EdkifiHa&;orm;vnf; r[kwfyg/ trdarG;ajr csif;awmifrSm'D*&Daumvdyf wuúodkvf &dSapcsifwJh qEoufoufa&? þtaMumif;t&mESihf ywfoufvdkU a&;om;azmfjyjcif; r&dSao;wma&wkdUaMumihf oabmxm;&dk;&dk;tjriftay:rSm tajccHjyD; a&;om;azmfjyjcif;rSsom jzpfygw,f/

csif;jynfrSm 'D*&Daumvdyf wuúodkvf xlaxmifay;jcif;tm;jzihfwjcm;wdkif;eJU jynfe,frsm;uJhodkU Mother Chin land &JU *kPfyk'fudk jrihfrm;vmaprSmjzpfNyD; csif;jynftem*gwf&JU vlrIpD;yGm;a&;pepfESihf tMuD;rm;qHk;vlUpGrf;tm;t&if;tjrpfrsm;udk wnfaqmufarG;xkufay;rI wm0efawGudkarmif;ESifay;onhf t"Dutif*sifMuD;vnf;jzpfygw,f/ csif;jynf[m obm0o,HZmw aygMuG,f0rIr&dSyg/ &Sdygaomfjim;vnf; xdko,HZmw wpfckwnf;tm;jzihf wdk;wufvmEkdifrSm r[kwfovkd tMuD;rm;qHk; vlom;t&if;tjrpfrsm;zGHUNzdK;wdk;wufEkdifygrSomvSsif wckvkH;wdk;wufvmEkdifrSm jzpfygw,f/csif;jynfrSmom 'D*&Daumvdyf wuúodkvf xlaxmifEkdifr,fqdk&if (jynfrwGiftajccsaexdkifolrsm;uvJGvdkU) csif; wuúodkvfausmif;ol om;rsm;taejzihfjynfe,fjyifywGif ynma&;twGuf oHk;pJGaeaom aiGaMu;yrmP[m a'ocHjynfolrsm;&JU0ifaiGawGudkyg wdk;yGm;aprSmjzpffovdk? tpdk;&0efxrf;awGjzpfvmrJh q&m^rawGeJU 0efxrf;awG&JU toHk;p&dwf aiGaMu; yrmPawG[mvJ a'ocHrdbjynfolrsm;&JU0ifaiGrsm;udkyg wpfzufwpfvrf;u jznhfqnf;ay;&ma&muf apygw,f/

xkdUtjyif csif;ausmif;ol om;awG&JU ynma&;ukefusp&dwfrsm;oufomaprSmjzpfjyD;? wuúodkvf0ifwef;atmifjrifoltrsm;pkonf 'D*&Daumvdyf wuúodkvfodkU aeUoifwef; wufa&mufvmEkdifMurSm jzpfygw,f/wzufrSm ta0;oifoifwef;om; ausmif;om;a&vnf; avSsmhenf;vmaprSmjzpfygw,f/ Global Village acwfopfMuD;rSm b,fae&m? b,fjrdKUMuD;awGrSmom A[kokwawG? ynmawGeJU enf;ynmawG ydk&r,fqdkwJh t,ltqukdpGefUvTwfoihfygNyD/ Infra Structure aumif;rGefzdkUom vdkygw,f/ aemufjyD;trdcsif;jynf&JU ausmif;ol om; wpfOD;wpfa,mif;csif; pD&JU MudK;pm;tm;xkufrI? tawG;tac: tarSsmftjrifMuD;rm;rI? rsKd;cspfpdwf"mwf &SifoefEkd;xwufMuGrIrsm;tay:rSmvnf; rlwnfygvdrhfr,f/ twdufumvu tajctaetwdkif; qufvuf &yfwnfaevdkUr&awmhyg/

csif;jynfrSm'D*&Daumvdyf wuúodkvfxm;&if aumvdyfwufa&mufEdkifrnhf ausmif;om;OD;a&enf;rSmygqdkwJhqifajcudkvnf; Mum;od&ygw,f/yckuúLwuúodkvfwpfckwnf;rSmyif 0dZÆm^odyÜH csif;ausmif; om;OD;a& pkpkaygif; (300)ausmf&dSygw,f/ usefwJhtjcm; wuúodkvfrsm;jzpfwJh ppfawG?

uav;? rHk&Gm ESihf tjcm;wuúodkvfrsm;odkU wufa&mufwJh pm&if;awG rygao;ygbl;/ uGsefawmf&Srf;jynfta&SUydkif; usKdif;wHkwuúodkvfrSm wm0efuscJhzl;ygw,f/ xdktcdsef 0dZÆm^odyÜH ausmif;om;OD;a& pkpkaygif;(150)ausmfrSsom &dSygw,f/ csif;jynfrSm 'D*&Daumvdyfom&dSvSsif tqdkygusKdif;wHkwuúodkvf ausmif;om;OD;a&xuf tqaygif;rsm;pGmomvGefrSmyg/ ajym&&if ta&twGufudpöESihf t&nftcsif;udpöudkomru Political Will [k ajym&rnhf apwemudpöudkyg oufqdkif&mtzJGUtpnf;rsm; ( Decision Maker) rsm;u ydkjyD;tav;xm;oihfygw,f/jrefrmjynfrSm wdk;wufrItedrhfusqHk;jzpfaom csif;jynfrSm Political Will om ydkjyD;&dSvmrnfqdkvSsif ,aeU csif;vli,frsm;onf ynma&;wHcGefudk cyfjrihfjrihf vTihfxlEkdifcGihf &vmMurSmjzpfNyD; “,aeUvli,fonf aemif0,fvlMuD;” qdkonhf aqmifyk'frsKd;tpm; “,aeUvli,fonf ,aeUvlMuD;qdkonhf acwfrsKd;wpfcdsefcdsefrSm a&mufvmMurSm jzpfygw,f/ wpfzufwGif csif;jynfrSm 'D*&Daumvdyf wuúodkvf xlaxmifjcif;tm;jzihf Local Needs rsm;twGufa&TUajymif;awmif,mpdkufysKd;a&; ? avSum;xpfpdkufysKd;a&; ? EGm;aemufarG;jrLa&; ? O,smOfjcHpdkufysKd;a&;?rdrdpmay?,Ofaus;rI?"avhxHk;pH xdef;odrf;jrihfwifa&;? rdbjynfolvlxk&Jh cHpm;csufESihfqE´azmfxkwfa&;? a*[mpepf? obm0ywf0ef;usifxdef;odrf;a&;? tjcm;pdkufysKd;a&;qkdif&mrsm;ESihf rdrdavhvmaom bmom&yfESihfywfoufaom taMumif;t&mrsm;udk pmwrf;rsm;?okawoevkyfief;rsm;ESihf vkyfudkifaqmif&Gufjcif;tm;jzihf rdrdcsif;jynf a'o&JU tusKd;jyKaom?tusKd;&dSaom vdktyfcsufrsm;udk teD;uyfazmfxkufay;EkdifrSm jzpfygw,f/

csif;jynfrSm 'D*&Daumvdyf wuúodkvfr&dSaomaMumihf csif;vli,ftrsm;pkonf jynfrynmoif p&dwfrwwfEkdifawmhyJ rav;&Sm;? pifumyl? rDZdk;&rfjynfe,f? xdkif;ESihf tjcm;EkdifiHrsm;okdUxGufcGgNyD; tvkyfMurf;vkyfaeMu&wmyg/ tcsKdUqdk&if csif;awmifrSm b0&yfwnfa&;tcuftcJawGaMumihf tdrfaxmifrdom;pktvdkuf jynfyodkU a&TUajymif;ukefMuw,f/ jynfywGif awmifay:csif; vlOD;a& pkpkaygif; (2odef;ausmf) &dSonf[k od&dS&ygw,f/ wzufrSm trdcsif;jynftwGufStrength Drain, Brain Drain jzpfukefMuw,f/ csif;jynfrSm 'D*&D aumvdyf wuúodkvfzGihfay;jcif;tm;jzihf jynfrwuúodkvf&dS tjcm;wdkif;&if;om; ausmif;ol om;rsm;ESihf vufyGef;woD; cifrif&if;ESD;rIrsm;udkawmh wzufwGif tawmftoihf tm;enf;apEkdifygw,f/ csif;jynfrSm'D*&D aumvdyf wuúodkvf r&dSjcif;aMumihf wuúodkvf0ifwef; atmifausmif;ol om;rsm;wuúodkvfynmudk a0;vHonhfajrjyefU a'orsm;odkU tukeftusrsm;rsm;cHNyD; oGm;a&mufqnf;yl;&ojzihf wuúodkvfynma&; qnf;yl;Ekdifonhf OD;a&avsmhenf;cJh&aMumif; avhvmawGU&dS&ygw,f/ aeUoifwef;om;bJGU&vlOD;a& avsmhenf; apjyD;? ta0;oif oifwef;om; bJGU&vlOD;a&wdk;yGm;apygw,f/ tqihfjrihfynma&;ajymif;zdkU vdkwJhtxJrSm ta0;oifwuúodkvf&JUynma&;vnf; t"Duygygw,f/ wpfcdsefu ta0;oifESihf ausmif;jyD;&if tvkyfavSsmufwmvufrcHwJhtjzpfrsKd;vnf; MuHKawGUcJhygw,f/ aemufwpfckrSm yckuúLwuúodkvf? uav;wuúodkvf? ppfawGwuúodkvfESihf rHk&GmwuúodkvfuJhodkUaom jynfrwuúodkvfrsm;&dS tjcm;wdkif;&if;om; nDtpfudkausmif;om; vli,fxkawGtMum; vli,fobm0t& tcefUroihf rxifrSwfwJhvlrIa&;jyóemrsm;? &Hzef&Hcg MuHKwwfjzpfwwfapEkdifygw,f/ aemufqufwGJ ausmif;oHk;p&dwfrsm; ydkaxmif;vmapygw,f/ bl;av;&mz&Hkqihf jzpfapygw,f/ csif;jynfe,fwGif tqihfjrihfynma&; Institution ,Eå&m;vnfywfrIawG r&dSbl;qdk&if ,aeUcsif;vli,ftrsm;pkonftem*wf trdcsif;jynf a'otwGuf wm0ef,lvdkpdwf? wm0efcHvdkpdwf? vkyfaqmifEkdifrIawGESihfrsKd;cspfpdwf"mwfawG[m wjznf;jznf; avsmhenf;vmapEkdifygw,f/

csif;jynfrSm 'D*&Daumvdyf wuúodkvf rxm;&Sdjcif;[m ae&ma'oa&G;cs,frItay:oabmxm;uJGvJGrI? ae&ma'oajrtaetxm; tajctaeray;rIwkdUaMumihfjzpfaMumif; Mum;&jyefygw,f/ enf;ynmu yx0D0ifqdkif&m ajrrsufESmoGifjyiftoGifo@mef (Land form)

rsm;udk jyKjyifEkdifygw,f/ omrefenf;tm;jzihfvnf; jyKjyifEkdifwJh ajrtaetxm;vnf; &dSygw,f/ csif;jynfe,fa'o[m vrf;yef;qufoG,fa&;cufcJaMumif;? pm;eyf&du©mcufcJaMumif;qdkwJh qifajcay;rIawGomqufvuf&dSaetkH;r,fqdk&if tem*gwftrdcsif;jynfa'o&JU vlom;t&if;tjrpfrsm;eJUzHGUNzdK;rIawG[m a&SUudkc&D;a&mufoavmufaygufajrmufEkdifrSm r[kwfyg/

csif;jynfe,frSm wuúodkvfynm qnf;yl;Edkifoltm;vHk; ynmtjynhft0qnf;yl;Ekdifa&;ESifh a'owGif; ynma&;u@jrihfrm;vmapa&;twGuf csif;jynfajrmufydkif;ESihf awmifydkif;wdkUwGif ausmif;om;rsm; jyefUESHUrI taetxm;ESihf teD;pyfqHk; pkpnf;wufa&mufEkdifrnhf NrdKUawGudkA[dkjyKNyD; 'D*&Daumvdyf wuúodkvfwpfckpD wdk;cJsUzGihfvSpfay;oihfonf[k oHk;oyfrdygw,ff/ xdkodkUom wdk;cJsUzGihfvSpf ay;rnfqdkygu-(1) a'owGif;ynma&; u@zGHUNzdK;wdk;wufvmNyD; a'o\vlrIpD;yGm;a&;b0 ydkrdkjrifhrm;vmrSmjzpfygw,f/(2) rzHGUNzdK;ao;aoma'owGif; ynma&;ESihfvlrIpD;yGm;a&;zHGUNzdK;vmjcif;onf EdkifiHawmfzHGUNzdK;wdk;wufvmjcif; yifjzpfygw,f/

(3) Xmaeaus;vufjynfolrsm;twGuf tjcm;aomvkyfief;tcGihftvrf;rsm; ay:aygufvmapEkdifygw,f/(4) a'owGif;wGif ywf0ef;usifaumif;rsm; ay:aygufvmapjyD;? vlrIqufqHa&;e,fy,fESihfvlwpfOD;csif;pD&JU tjrifrsm;vnf; us,fjyefUvmapEkdifygw,f/

csif;jynfe,fonf awmifukef;awmifwef;rsm; xlxyfonhfae&ma'o jzpfaomaMumihf-(1) vrf;yef;qufoG,fa&;tcuftcJrsm; ESihf(2) wuúodkvfaumvdyf0efxrf;rsm;? tcdsefMumMum wm0efxrf;aqmifEdkifzdkU tcuftcJrsm;&dSEkdifygw,f/ odkUygaomfjim;vnf; EdkifiHawmfzHGUNzdK;a&;twGuf ynma&;u@udk jrSihfwifrnfqdkygu tqdkyg tcuftcJrsm; rausmfvTm;Ekdifp&mr&Sdyg[k ,lq&ygw,f/ EdkifiHawmf\pDrHcsufjzihf pepfwustaumiftxnfazmf aqmif&Guf rnfqdk&if atmifjrifatmif aqmif&GufoGm;Edkifrnf[k oHk;oyfrdygw,f/ xdkUaMumihf csif;jynfrSm 'D*&Daumvdyf wuúodkvfrsm;zGihfvSpfay;oihfaMumif;? &dSoihfaMumif; oHk;oyfazmfjyvdkjcif; jzpfygw,f/

pmrsufESm (12) odkU quf&ef

pmrsufESm (9) csif;jynfrS 'D*&Daumvdyf &Sdoifhr&Sdoifh tquf

cd kEkrf;okefowif;

csif;jynfe,fyvuf0jrKdUe,f wGDuif;0 aus;&Gmtkyfpk? tkyfcsKyfa&;rI; Pu Yan Aung

tm; tkyfcsKyfa&;rSK;wm0efrS &kyfodrf;ay;yg&efESifh EdkifiHawmfwnfqJOya'vkyfxHk;vkyfenf;t& xda&mufpGmta&;,l&ef aus;&Gmvlxkrsm;rS ,ckv 27 &ufaeUu oufqkdif&mokdUvufrSwfa&;xdk;wdkifwef;cJhaMumif; od&onf/

Pu Yan Aung tm; atmufygtcsuf (5) csufyg vkyf&yfrsm;twGuf a'ocHawGu wkdifMum;jcif; jzpfonf/1/ 2012 ckESpftwGif; EdkifiHawmfrS qif;&JEGrf;yg;rI avQmhcsa&;ESifh zGHjzKd;wdk;wufa&;vkyfief;pOfrS wGDuif;0aus;&GmtkyfpktwGufacs;aiGodef;(100) usyf xkwfacsay;&m (6)vwm pDrHudef;wGif aiGacs;,lolrsm;xHrS tcsKdUtpm;rwl?bufvdkufcJGjcm;rIjzifh aiGaMu;t"r®awmif;cHjcif;/2/ 2013 ckeSpf EdkifiHawmfrS qif;&JEGrf;yg;rIavQmhcsa&; ESifhzGHjzKd;wdk;wufa&;vkyfief;pOfrSwGDuif;0aus;&Gm tkyfpktwGuf acs;aiGodef;(100) usyfxyfrH xkwfacsay;&mwGif(1)ESpfwmumvpDrHudef;wGif aiGacs;,lolrsm;xHrS 10% jzwfawmufjcif;? tcsKdUtpm;rwl? bufvdkufcGJjcm;rIjyKvkyfjcif;? odef;(10),lxm;olrsm;onf jrKdUhe,fudk twdk; (44000)usyfay;oGif;&onfhtjyif? tkyfcsKyfa&;rI; OD;&efatmiftm; xyfrH(1)odef;usyfpD ay;&ygonf/3/ wGDuif;0aus;&Gm rlvGefausmif; pwdkcef;&Sdjynfolydkifopfrsm;tm; rdrdaetdrf topfaqmufvkyf&mwGif w&m;r0ifxkwf,loHk;pGJjcif;? ,cktdrftopf aqmufvkyfaomtdrfajrae&monf trsm;ydkif a&wGif;ae&mjzpfjyD;? tvm;wl AGD'D,dk&Hkonfvnf; aus;&Gmjynfolydkif tdrfajrae&mwGif wESpfusyfaiG40000 jzifh AGD'D,kd&kHiSm; pm;aejcif;/4/ wGDuif;0aus;&Gmtkyfpk?oif;vHk;uRwftpnf;ta0; qHk;jzwfcsufrsm;tay: azmuf

zsufjyD; MuKd;0dkif;twGif; awmif,mckwfjcif;?opfrsm;xkwf,ljcif;? aus;&Gm&HykHaiGrsm;udkb@xdef;xH ray;oGif;jcif;yJ okH;pGJaejcif;?5/ aus;&Gm taxmuftuljyK aumfrDwDukdjynfoltodray;bJ olUqE´twdkif;a&G;cs,fcefUtyfjcif;? aus;&Gm jynfolrsm;tm; t"r®vkyftm;ay;ac:,lcdkif;apjcif;? xkdUtjyif wGDuif;0aus;&Gm tkyfcsKyfa&;rI;onf tkyfcsKyfa&;rI;axmufcHpmawGtwGuf aiGusyf2000txuf aumuf,laMumif;? tpnf;ta0;?vkyftm;ay; ysufuGufolawGukd 'gPfaiG5000 ay;aqmif apjcif;rsm; usL;vGefxm;aMumif; a'ocHwOD;u ajymonf/

“usawmfhudkwpfckckwdkifcsifw,fqdk&if wdkifMuyg? wkdifpmtwGuf pm&Gufr&Sdbl;qd k,i f usawm f hq Dr Sm,lyg? jr K d Ue,ftkyfcskyfa&;udkus Daygi f ?qyfaygi fe J U uyfxm;w,f?usawmfhudk b,folUrSta&;,lEdkifrSmr[kwfbl;?5ESpf pDrHudef;yJ? MuKdufovdktkyfcsKyfr,fqdkjyD;& GmvH k ;uRwftpnf;ta0;wckr Sm Pu

YanAung u jcdrf;ajcmufxm;w,f” [ka'ocH wOD;u ajymonf/

tqkdyg wkdifpmukd wGDuif0aus;&GmrSOD;jynfatmif? OD;xGef;jrifh? OD;atmifpdef0if;?OD;a[GUeef;? OD;atmifukd;? OD;eef;ukd; wkdUuvlxkukd,fpm; vufrSwfxkd;wkdifxm;jyD;csif;jynfe,f0efMuD;csKyf? rif;wyfc&kdif tkyfcsKyfa&;rI;? OD;a0SU,def; (trsKd;om;vTwfawmf udk,fpm;vS,f)? jrKdUe,f jynfol h&JwyfzGJ hrI;? jynfaxmifpk MuH hcdkifa&;ESifhzGH hhhjzKd;a&;ygwD?yvuf0?csif;wdk;wufa&;ygwD?yvuf0jrKdU? csif;trsKd;om; wyfOD;? pD;yGm;a&;&Hk;?yvuf0jrKdU ? jrKdUe,ftaxmuftuljyK aumfrwD?yvuf0jrKdU?jyefMum;a&;ESifhjynfol hqufqHa&;OD;pD;Xge?yvuf0jrKdUwkdUtm; rdwåLay;xm;onf/

a'ocHawGu aus;&GmtkyfcsKyfa&;rI;tm; ta&;,lay;&ef wkdifMum;

rdk;tqufrjywf &GmoGef;rSKaMumifh uav;NrKdUe,ftwGif;ysufpD;rIrsm;

2013 pufwifbmvukefydkif;u 2 &ufpufwdkuf rdk;tonf;toef&GmoGef;rIaMumifh uav;NrKdUe,ftwGif; wHwm;? vrf;? vlaetdrf ysufpD;rIrsm;&Sdaew,fvdkU od&ygw,f/ tcsKdUaomtdrfqdk&if tdrfywf0ef;usiftxd a&vTrf;rdk;NyD; oGm;vmvdkUr&avmufatmif qdk;0g;aewmawGvnf; &Sdygw,f/ tcsKdUabmf'gaqmifawGrSm pmoifvdkUr&wJhtxd a&vTrf;rdk;NyD; taqmifvdkufajymif;a&GU&wJh abm'gaqmifvnf; &SdaeaMumif;od&NyD; &efukef-rEåav; c&D;pOf

rsm;vnf; acwå&yfqdkif;&wJh taetxm;rSm &Sdaew,fvdkU owif;&&Sdygw,f/

uav;NrKdU vrf;rMuD;ay: a&awGeJU jynfhaewJhyHk

uav;NrKdU wm[ef; uGufopf&yfuGuf&Sd a&MuD;rIjzpfaepOf

rdk;a&MuD;rIaMumifh vrf;eab;ajrNyKdusysufpD;

Page 10: Khonumthung journal Oct 2013

10 - KNT News Journal Feature News October 2013 - Vol.1 No.5 October 2013 - Vol.1 No.6 Local News News Journal KNT - 11

Photo:- Khonumthung

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456

[m;cg; nDvmcH pdwf"gwfZvyfxufeD

vmrnfh 2013 Ekd0ifbm ü csif;jynfe,f NrdKUawmf[m;cg;rSm csif; trsKd;om;nDvmcHMuD;usif;y&ef jyifqifvsuf&Sdonf/ nDvmcHrSm csif;wrsKd;om;vkH;ukdvTrf;jcKHNyD; csif;trsKd;om; wyfOD;?csif;trsKd;om;EkdifiHa&;ygwDrsm;? csif;jynf&Sdwjcm;EkdifiHa&;ygwDrsm;? vuf&Sd vTwfawmfukd,fpm;vS,frsm;? vlrItoif; tzGJUrsm;?bmoma&;toif;tzGJUrsm;tjyif wwfodynm&Sifrsm;? tvTmtoD;oD;rS ukd,fpm;vS,frsm; yg0ifzdwfMum;xm;rnfrSmrvGJyg/

aemufcHorkdif;t& [m;cg;nDvmcHonf 1948 zvrf;nDvmcHtNyD;jynfwGif;wGif 'kwd,tMudrf usif;yrnfhcsif;trsKd;om;nDvmcH MuD;yifjzpfayrnf/csif;trsKd;om;nDvmcHukd jynfywGifESpfMudrfusif;ycJhNyD;jzpfonf/ yxrtMudrfcsif;trsKd;om;nDvmcHukd 2006 ckESpf arv(8) &ufaeUrS (11) &uftxd tdEd,-jrefrme,fpyf rPdyl&f jynfe,f Mount.

Sinai Camp wGif usif;ycJhMuNyD; Chin

National Council ukd zGJUpnf;cJhMuonf/xkdUtjyif 'kwd,tMudrf csif;trsKd;om;nDvmcHukdvnf; Chin National Council

u OD;aqmifNyD; 2009 ckESpf Ekd0ifbm 18- 20 &ufaeU wGif tdEd, - jrefrm e,fpyfwae&mü jyefvnf usif;ycJhMuonf/

jynfywGifusif;yonfh csif;trsKdom; nDvmcH&JUaemufcHukd wifjy&ygvSsifcsif;trsKd;om; EkdifiHa&;ygwDawGjzpfwJhr&mjynfolUygwD (vGwfajrmufe,fajr)?ZkdrD;trsKd;om;uGefu&uf (vGwfajrmufe,fajr)? csif;trsK d;om;'Drk dua&pDtzG JUcsKyf(jynfy) ESifh csif;trsKd;om;wyfOD;wkdUrSukd,fpm;vS,frsm;? NLD/LA rS csif;trsKd;om;ukd,fpm;vS,frsm;? vlxktajcjyKtzGJUtpnf;? wwfodynm&Sifrsm;yg0ifNyD;csif;trsKd;om;wyfOD; ygwDA[kdXmecsKyf0dwkd&d,pcef;wGif 2004 ckESpf {NyDv (7)&ufaeUrS (10) &ufaeUtxd usif;yonfhChin Consensus Building Seminar u

Political Affairs Committee ofChinland ukd zGJUpnfMuNyD; csif;trsKd;om;nDvmcHukd ESpfESpfwMudrf usif;y&efqkH;jzwfcJhMuonf/ Seminar u tcsufig;csufyg csif;trsKd;om;a&;qkdif&matmufygorkdif;0if 0dwkd&d,oabmwlnDcsufukd wnDwnGwfwnf; vufrSwfa&; xkd;EkdifcJhMuonf/- ppftmPm&Sifpepfwkdufzsufa&;?-trsKd;om;vGwfajrmufa&;ESifh ukd,fhMur®m ukd,fzefwD;ykdifcGifh jyefvnf&&Sda&;?- ppfrSefaom zuf'&,fjynfaxmifpkwnf aqmufa&;?- csif;trsK d;om;rsm;\ Ek difiHa&;?pD;yGm;a&; ESifh vlrIa&;zGHUNzdK;wkd;wufa&;?- csif;trsKd;om;tm;vkH; aoG;pnf;nDnGwfa&;?

owdcsyf&rnfrSm csif;trsKd;om;nDvmcHusif;yjcif;\ tESpfom&onf twlwlyifjzpfayonf/ zvrf;nDvmcHonf csif;trsKd;om;jynfolvlxkpkpnf;rItiftm;jzifh ajr&Sifya'o&mZftkyfcsKyfa&;pepfukd z,f&Sm;NyD;'Drkdua&pDtkyfcsKyfa&;pepftjzpf tpm;xkd;vkdufonfh nDvmcHjzpfonf/ xkdUtwl jynfywGifusif;ycJhonfh csif;trsKd;om;nDvmcHtoD;oD;onfvnf; csif;trsKd;om;pkpnf;rItiftm;jzifh zuf'&,fpepfwnfaqmufa&;?'Drkdua&pD xGef;um;a&;ESifh ukd,fhMur®mukd,f zefwD;cGifhjyefvnf&&Sda&;twGuf wkdufyGJ0if nDvmcHrsm;om jzpfayonf/

,aeU NrdKUawmf[m;cg;rSmusif;yrnfh csif;trsK d;om;nDvmcHonfvnf; azmfjyygnDvmcHrsm;ESifhvkd&if;tESpf twlwlyifjzpfayonf/qkdvkdonfrSm trsKd;om;a&;tmrcHcsuf&SdNyD;aom? vlxkuvufcHonfh tkyfcsKyfa&;pepf ckdifrmNyD; vGwfvyfwnfNidrfNyD;aome,fy,f? vlUtokdif;t0kdif;wGifusifhokH;usif;yavh&SdMuonfh nDvmcHrsKd;r[kwfyg? csif;trsKd;om;jynfol\ tiftm;jzifh urÇmrSm csif;vlrsKd; raysmufuG,f

a&;? csif;trsKd;om; &Sifoef&yfwnfa&;?okdUwnf;r[kwf csif;trsKd;om; qufvuf&Sifoef&yfwnfcGifhjyefvnf&&Sda&;?trsKd;om;wef;wlcGifh jyefvnf&&Sda&;wkdufyGJ0if nDvmcHrsm;yifjzpfayonf/

nDvmcHukd,fpm;vS,f awmfMuD;rsm;onf a&&SnftjrifukdarG;NyD; oabmxm;BuD;&ef vkdtyfygrnf? rSefuefonf[k ,kHMunfvSsif jywfom;pGm qkH;jzwfcsufcs&ef? rdrdtrSm;tay: &J&J0efcHNyD; jyifqifzkdU 0efrav;oifhay? trsm;aumif;pm;a&;udka&SU½INyD; trsKd;om;a&;udk OD;xdyfyefqifvsuf trsKd;? bmom? omoemtwGuf ukd,fusKd;pGefU tepfemcH&Jonfhpdwf"gwfarG;xm;Mu&ef vkdtyfygvdrfhrnf/

nDvmcHwGif csif;vlUabmif zJGUpnf;rIoabmobm0udk Oyu©jyKír&ovkd csif;rsKd;EG,fpkrsm;\ yuwdjzpf&SdaerIukd tcsif;csif; todtrSwfjyKav;pm;MuNyD; csif;vlrsKd;w&yf jzpfonf[laom trsKd;om; aoG;pnf;nDnGwfa&;pdwf"gwfuk d &kyfvk H;ay:atmifxGifxkvsuf yl;aygif;aqmif&Gufa&;OD;wnfcsufjzifh usif;yoifhonf/

nDvmcHukd,fpm;vS,f rsm;onfcsif;wrsKd;om;vkH;vTrf;jcKHonfh tusKd;pD;yGm;udk a&SU&INyD; ygwDpGJ? a'opGJ? rsKd;EG,fpGJ0g'udk pGefYvTwfNyD; csif;rsKd;EG,fpkrsm;\,Ofaus;rI "avhxkH;pHrsm;? bmompum;?pmayraysmufysufa&;ukd trsKd;om;wm0efw&yftaejzif h vufcHvsufcsif;vJefwcGifvkH; wkd;wuf zGHUNzdK;atmiformorwfusNyD; rSswonfh pdwfxm;&Sd&ygrnf/

nDvmcHonf csif;trsKd;om;ESifhcsif;jynfoltay: rw&m;rif;rl tkyfcsKyfolrSeforSs csif;trsKd;om; jynfolaoG;pnf;nDnGwfrIjzifh tjrpfjywfwkdufxkwfajcrIef;NyD; ukd,fhMur®mukd,fzefwD;cGifhtjynfht0&Sdonfh 'Drkdua&pDpepfukdtajccHaom zuf'&,f jynfaxmifpkwnfaqmufEkdifrSom om,m0ajymNyD;

wnfNidrfat;csrf;aom jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHawmfopfw&yf wnfaxmifEkdifrnf[k ,kHMunf&ygrnf/

vGwfvyfrIESif h tcsKyftcsmtmPmykdifqkdifrIwkdUonf csif;trsKd;om;jynfolwkdU\ rlvtrsKd;om; &ykdifcGifhjzpfonfhtm;avsmfpGm tqkdyg trsKd;om;tcGif hta&; jyefvnf&&Sda&;twGufcsif;trsKd;om; jynfolrsm;\ pnf;vkH;nDnGwfrl tiftm;onf tc&mjzpfonf?nDvmcHonf csif;trsKd;om; t*Fg&yfrsm;ryaysmufa&;ESifh xm0pOfwnfwhHonfhppfrSefaomNidrf;csrf;a&;twGuf usif;yonfh nDvmcHjzpfonf[k cH,lxm;&rnf/

csif;trsKd;om;wkdUonf ordkif;tqufquf bdk;bGm;ydkifeuf e,fajrtwGif; udk,fhrif;udk,fhcsif; tkyfcsKyfa&;pepfjzifh aexdkifvmcJhMuaomfvnf; 1896ckESpf t*Fvdyf vufatmufodkUusa&mufcJhNyD; wqufwnf;r[mArm vlrsKd;MuD;0g'Drsm; vufatmufodkU xyfrHusa&mufcJh&m trsKd;om;tcGifhta&; tm;vkH;qkH;&SLH;cJh&onf/ wyg;ol&JU tkyfcsKyfrIatmufrSm b0a&pkefarsmcJ h&onf?csif;wkdUa'o[m ra0;ao;aom wcsdefu &Gmaqmf&JU vkyftm;? ay:wm? tcGefarmif;wD;oHrsm; vTrf;rkd;cJhonf/ qif;&JrGJawrItqifh 73 &mckdifEIef; atmufusa&mufwJh csif;jynfolawG jynfyokdU0rf;a&;twGuf tpm&SmxGufol renf;awmhNyD/

orkdif;0ifrnfh [m;cg; trsKd;om;nDvmcHwGif “usawmfyg0ifcJhonf”qkd&kHavmufeJUrNyD;yg/ NyD;pvG,f wm0efausnDvmcHukd,fpm;vS,ftjzpf yg0ifzkdUpdwful;olrsm;? nDvmcHukd zsufvkd zsufqD;vkyfvkdolrsm;twGuf trsKd;om; xkdifckHr&Sd&yg? urÇmrSm csif;trsKd;om; qufvuf&Sifoef&yfwnfa&;ESifh &SifoefcGifh&&Sda&;twGuf trsKd;om;tm;tifukd pkpnf;vsuf oH"dXmefckdifckdifcsNyD; trsKd;om;EkdifiHa&; OD;wnfcsufukd csrSwf&rnfhtrsKd;om;nDvmcHMuD;yifjzpf&ygrnf/

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901

csif;rsKd;EG,fpk (53)rsdK; owfrSwfjcif;tay: jyefvnfoHk;oyfa&; tMuHjyKcsufawmif;cHjcif; - qvdkif;usJtdkbdcfaxmif;

EdkifiHawmftpdk;&u jrefrmEdkifiHwkdif;&if;om;rsK d;EG,fpkrsm;udk (135)rsd K;jzif h owfrSwfxm;ygonf/ (w&m;0if Oya'jzifh jyXmef;xm;jcif;udkrlr&dSbl;[kem;vnf&ygonf)/ ,if;cGJjcrf;pdyfzsmrSkt&csif;vlrsdK;udkvnf; (53) rsdK;jzifh cGJxm;aMumif;udkawGU&ygonf/

EdkifiHawmftpdk;&u vmrnfh 2014 ckESpfrwfvESifh {jyDvwGif oef;acgifpm&if; aumufrnf[kaMujimxm;ygonf/ xdkUjyif 0efMuD; OD;cif&Duoef;acgifpm&if;\ “vlrsdK;” qdkonfhuGufvyfwGifw d k i f ;&i f ;om; 135 r s K d ;u d k ta jcc Hí r dr dESpfouf&mwpfckckud k vGwfvyfpGm a&G;cs,fcGif h&d Sonf[k &Sif;jy&m csif;rsKd;EG,fpk 53 tMum;wGifyGwfavm&dk kufvmonf/

yGJOD;xGuftaejzifh em* rsm;u csif;-53tkyfpkxJrS cGJxGufvkdaMumif; jynfaxmifpkvTwfawmfod kU wifjyvmonf/ xdkUaemuf ZCD ygwDu“csif;tpm; ZdkrD;oHk;&ef” [k awmif;qdkvmjyefonf/twnfjyKqJowif;t& uluD;? xm'dk ESifh ckefqdkif;rsKd;EG,fpk aygif;jyD; oD;oefUvlrsKd;tjzpf&yfwnf&efuluD;trsKd;orD;tzGJUu OD;aqmif vSkyf&Sm;aeonf[kowif;jyefUvmygonf/

EG,fpk (53) jzifh cGJxm;jcif;onf csif;vlrsKd;twGuf tusKd;avm? tqdk;avm/ qdk;usKd;taejzifh(u) csif;vlrsKd;rsm; pnf;vHk;nDnGwfrSkxdcdkufí? (c)a'opGJ pdwfwdk;yGm;apjcif; ponfrsm;&dSEd kifayrnf/odkUaomfaumif;usKd;a&m r&dSEd kifbl;vm;/ Oyrm -aysmufuG,fvkeD;eD; jzpfaom csif;rsKd;EG,f pkrsm;tm;Ed kifiHawmfrS todtrSwfjyKjcif;tm;jzif h olwdkU&JUjzp fwnfr S ku d k x de f ;o dr f ;&mra&mufb l ;vm;ponfjzifh/

rnfodkUjyifqdkap csif;rsK d;EG,fpk(53) rsK d;qdkonfudk jyefvnfoHk;oyf &rnfqdkjyD; vmrnfhEdk0ifbmvtwGif; av;&ufMum [m;cg;jrdKUü usif;yrnfh csif;trsKd;om; nDvmcHusif;ya&; aumfrwD(JOC of CNC) u rdrdzuf'&,f *sme,ftzGJU0ifrsm;jzpfMuaom Salai Tin Royal ESifh csif;ordkif;okawoD q&m&dkqefY)udk MuKdwifjyifqifavhvmrIjyK&ef wm0efay;xm;onfESifhtnD vmrnfhpaeaeUwGif &efukefjrKdUwpfae&mü csif;ordkif;ynm&Sifrsm;ESifha'ovlMuD;rsm; awGUqHkaqG;aEG;&ef&dSygonf/

taMumif;aMumif;aMumifh xdk aqG;aEG;yGJwGifwufa&mufEdkifjcif;r&dSaom vlMuD;rif;wdkUtm;vHk;uvnf; þae&mrSwqifh tMuHaumif;nPfaumif;rsm; csD;jrSif hay;yg&ef rwÅm&yfcHtyfygonf/

csif;rsdK;EG,f(53) tm; jyefvnfoHk;oyf&mwGifatmufyg aywHrsKd;jzifh wdkif;wm(pOf;pm;) apvdkygonf -

(u) pmvHk;aygif; (Spelling) - csif; 53 [kazmfjyaom List wGif tcsKdUemrnfrsm;onf ArmpmESifht*Fvdyfpmjzifh pmvHk;aygif;&mwGif tm;enf;csuf&dSonfudk awGU&ygonf/ olwyg;u a&;om;jcif; jzpfí em;vnfay;&aomfvnf; rdr demrnfud k r dr dbmompum;? toHxGuftwdkif; azmfjyEdkifa&;onfta&;MuD;ayrnf/

1. Chin 27. Thado2. Meithei (Kathe) 28. Torr3. Saline 29. Dim4. Ka-linKaw (Lushay) 30. Dai (Yindu)5. Khami 31. Naga6. Awa Khami 32. Tangkhul7. Khawno 33. Malin8. Kaungso 34. Panun9. Kaung Saing Chin 35. Magun10. Kawlshin 36. Matu11. Kawngli (Sim) 37. Miram (Mara)12. Gunte (Lyente) 38. Mi-er13. Gwete 39. Mgan14. Ngorn 40. Lushei (Lushay)15. Zizan 41. Laymyo16. Senthang 42. Lyente17. Saing Zan 43. Lawhtu18. Za How 44. Lai19. Zotung 45. Laizao20. Zo Pe 46. Wakim (Mro)21. Zo 47. Hualngo22. Zahnyet (Zanniet) 48. Anu23. Tapong 49. Anun24. Tiddim (Hai-Dim) 50. Oo-Pu25. Tay-Zan 51. Lhinbu26. Taishon 52. Asho

53. Roungtu

( c ) xy f aer S k & d Sovm; (Overlap) -tcsK d Utrnfonf xyfaeonfud kawGU&ygrnf/cG Jp&mrvd ky J aygif;í &onfrsm;&d SE d ki fayonf/vlMuD;rif;wdkU avhvmjyD; tMuHjyKapvdkygonf/(Oyrm- qvdkif; ESif h t&dS k)

(*) vlOD;a& (Population) - ( Sil InternationalEthnologue.com )\ urÇmh dialects bmompum;rsm;tm; vlOD;a&tvdkufazmfjycsufudk yl;wGJygpmjzifh azmfjyygonf/ (jynfhpHkrSkawmh &dSrSmr[kwfyg)/ vlMuD;rif;wdkU tMuHjyKapvdkygonf - txl;ojzifh rdrdESif h eD;pyfaomtydkif;rsm;twGuf/

(C) yx0D0if (Geography) - yGifhyGif hvif;vif;0efcH&ygu rdrdwdkUtaejzifh tcsdKUazmfjycH rsKd;EG,fpkrsm;\ aexdkif&ma'o tao;pdwfudk rod&d Syg/vlMuDrif;wdkUxHrS trsm;tjym; od&d S&vdrf hrnf[karsmfvifhygonf/

(i) taxGaxG (general) - Oyrm? em* udkcsif;tkyfpkxJrSm qufvufxnfhoGif;&efoifh?roifh/

- qkef;ol ukef;ol tygt0if tjcm; csif;rsKd;EG,fpkrsm; usefcJ hjcif;&d Sr&dS/ Oyrm - &cdkif tkyfpk (7)ckxJwGif xnfhoGif;jcif;cH&aom EG,fpktcsKdUonf csif;tkyfpkxJrSmyg0ifoifhoavm/

vmrnfhoef;acgifpm&if;aumuf,l csdefwGifvlrsKd;qdkonfhtuGufwGif rnfodkU xnfhoGif;oifhoenf;/ (Oyrm - crD;vlrsK d;vm;? crD;(csif;)odkUr[kwf csif;(crD;) vlrsKd;vm;? csif;vlrsKd;vm;ponfjzifh)

txufygazmfjycsufonf vlMuD;rif;wdkUpOf;pm; &mwGif taxmuftul jyKap&ef guidelineoabmjzif h azmfjyjcif;omjzpf&m vlMuD;rif;wdkUtaejzif h trsK d ;om;a&;twGuf onfxufyd kr d kus,fjyefUpGm vGwfvGwfvyfvyf aqG;aEG;tMuHjyKEdkifMu rnf[k arsmfvifhvsuf/

PH

OT

O N

EW

S

Chin comprises (53) different ethnic groups(by Government of Myanmar)

(txufazmfjyyg pm&if;onf Department of International

Affairs & Research, Ministry of Defense, Myanmar

pm&if;jzpfjyD; tm;enf;csufrsm;awGU&dSygudk comment rsm;ay;Muyg&ef rwÅm&yfcHvkdygonf/)

THE KHONUMTHUNG NEWS JOURNALTHE KHONUMTHUNG NEWS JOURNALTHE KHONUMTHUNG NEWS JOURNALTHE KHONUMTHUNG NEWS JOURNALTHE KHONUMTHUNG NEWS JOURNAL

Chief Editor - Zalatt Thetni

Managing Editor - J. Sangtea

Editor - Tui Dim

Reporters - Moe Kyaw- Aung Ling- Rokung- Hniangte- Biesoh

Board Members-- Salai Peter- David Thanga- Salai Robert

Distribution Managers- Ramzuia, 09400507310- Mah Mah. 09400305261- Nay Myo Aung, 09450044627

Advisory Board- T. Panglai- Bernard L.Chhangte

Address- Tahan, Kalemyo

Registratioin No. 1885 of 2013Printing Press-

Aphay Myitta Offset (6069)No. 54, 55th StreetPazundaung Tsp, Ygn.

Editorial Board

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

rSwfcsuf/ / pma&;ol qvdkif;usJtdkbdcfaxmifonf vuf&Sdcsif;trsK d;om;ygwD\ taxGaxG twGif;a&;rS l; wm0efud kxrf;aqmifaeoljzpfonf/ 'ghtjyif jynfwGif;rSm oHk;vwpfMudrfxkwfa0aewJh zuf'&,f*sme,f\ trIaqmift,f'Dwmjzpf ygonf/ [email protected], Ph: 0943094087wGif qufoG,fEdkifonf/