khonumthung journal vol-1 june

20
News Journal Volume. 1 No. 2 Monthly 15 June 2013 Estd. 2013 Khonumthung The www.khonumthung.org www.khonumthungburmese.org rkd;wdrfvkd vGifharsmaewJh csif;vlrsKd; Special Report Features wufaevif; 1990 r&m vTwfawmftrwf a[mif; Pu Ro Uk uG,fvGef (ukd,fa&;tusOf;) qdkifcGJ 0,fpvD taemufvrf; vrf;axmifh The Special One "Chelsea abmfvHk;toif; udk tjrifhqHk;ae&m a&mufatmif BuKd;pm; oGm;r,f " csKd; (csif;)wkdU\ &dk;&m "g;odkif; tu awGUqkH ar;jref; jcif; - 8 usef;rma&;owif; cdkEIrf;xkefaeUpOf owif;rsm;udk tGefvdkif;a0UtdkufwGif zwf&Iedkifygonf/ avESif&mygoGm;awmhrvm; armyDa& jynfaxmifpk tpkd;& ESi fh jynfe,ftpkd;& vkyf&yfEIdif;,SOfjcif; rdcifbmompum; EdkifiHa&;tusOf;om;rsm; vGwfajrmufa&; aqmif&Gufrnf EdkifiHjcm;rS USD oef; 3000 cef h &if;ESD;jrKyfESHrI 0ifa&mufrnf csif;jynfe,f txufwef; ausmif;wkdif; wGif uGefysKwm wyfqifrnf enf;ynm owif; or®w wm0ef,lvdk[k a':pkajym w,fvDzkef;vkyfief; jrefrmeSifh tde´d, 0efjuD;rsm; aqG;aeG;

Upload: khonumthung-journal

Post on 22-Jan-2015

2.330 views

Category:

News & Politics


5 download

DESCRIPTION

ခိုႏူမ္းထုန္ သတင္းဌါန ဇြန္လထုတ္ ဂ်ာနယ္

TRANSCRIPT

Page 1: Khonumthung journal vol-1 june

News Journal Khonumthung | 1June 2013 | Vol.1 No.2

News JournalVolume. 1 No. 2

Monthly

15 June 2013

Estd. 2013KhonumthungThe

www.khonumthung.org www.khonumthungburmese.org

rkd;wdrfvkd vGifharsmaewJh csif;vlrsKd;Special Report

Features

rsufrSefqdkkif wm[ef;aps;teD; ? a&T0gvrf;? uav;NrdKU?

wufaevif;rsufpdrsm;udkkpepfwusprf;oyfay;onf/

EdkkifiHjcm;rSef? EdkkifiHjcm;udkkif;trsdK;rsdK;?

ypönf;rSef? aps;rSef? txl;avSsmhaps;jzihf

&ufjcif;NyD;jyKvkkyfay;onf/

rsufrSefESihfywfoufvm&if wufaevif;odkkYvSrf;vmcJhyg/

1990 r&m vTwfawmftrwf a[mif; Pu Ro Uk uG,fvGef (ukd,fa&;tusOf;)

qdkifcGJ0,fpvD taemufvrf; vrf;axmifh

wyfMunfh&if.......[wfxdoGm;r,f......

The Special One"Chelsea abmfvHk;toif; udk tjrifhqHk;ae&m

a&mufatmif BuKd;pm; oGm;r,f"

csKd; (csif;)wkdU\ &dk;&m "g;odkif; tu

Kalamyo Super Model LalrohluiawGUqkH ar;jref; jcif; - 8

usef;rma&;owif;

cdkEIrf;xkefaeUpOf owif;rsm;udk tGefvdkif;a0UtdkufwGif zwf&Iedkifygonf/

avESif&mygoGm;awmhrvm; armyDa&

jynfaxmifpk tpkd;& ESi fh jynfe,ftpkd;& vkyf&yfEIdif;,SOfjcif;

rdcifbmompum;

EdkifiHa&;tusOf;om;rsm; vGwfajrmufa&; aqmif&Gufrnf

EdkifiHjcm;rSUSD oef; 3000 cef h &if;ESD;jrKyfESHrI 0ifa&mufrnf

csif;jynfe,f txufwef; ausmif;wkdif; wGif uGefysKwm wyfqifrnf

enf;ynm owif;

or®w wm0ef,lvdk[k a':pkajym

w,fvDzkef;vkyfief; jrefrmeSifh tde´d, 0efjuD;rsm; aqG;aeG;

Page 2: Khonumthung journal vol-1 june

2 | Khonumthung News Journal June 2013 | Vol.1 No.2

The Khonumthung

News Journal

Editorial Borad

Chief Editor - Zalatt Thetni

Managing Editor - J. Sangtea

Editor - Tuidim

Reporters - Moe Kyaw Aung Ling Rokung Hniangte Board Members - Salai Peter - David Thanga - Salai Robert

Distribution Managers

Kalamyo - Ramzuia 09400507310

Tahan - Mah Mah 09400305261 Yangon - Ney Myo Aung 09450044627 Address - Tahan, Kalemyo

Registration No. - 1885 of 2013 Printing Press - Shwe Naing Agan

One Stop Printing Service No. 90 (C), Kabar Aye Pagoda Rd. Bahan Tsp, Yangon. 01-554474, 400890,

Khonumthung

owif;*sme,fwGif aMumjimtrsKd;rsKd;

xnfhoGif;Ekdifygonf/

þ*sme,fonf csif;jynfe,f 6 NrKdUe,f?

uav;uabmf ESifh &efukefNrKdUrsm;wGif

jzefUa0vsuf&Sdonf/

qufoG,fvdkygu ...

0900507310 & 09400305261

email addresses:

[email protected] [email protected] [email protected]

t,f'Dwmhtmabmf

Hot Spot eJUvGJaevkdUygAsm

jrefrmEkdifiHynma&; 0efMuD;Xmeu oli,fwef;rS 10 txd pmar;yGJukd yxrtprf;? 'kwd,tprf;?

twef;wif pm ar;yGJqkdNyD; ynmoifESpfwESpftwGuf pmar;yGJokH;MudrfajzqkdzkdU jyXmef; xm;ygw,f? ausmif;om;

ausmif;ol awG [m yxrtprf;eJU 'kwd,tprf; pmar;yGJukd odyftav; rxm;Muyg? wcsKdU aom q&m q&mr

rsm; onfvnf; t vm;wlyifjzpfygonf/ trSefqkd,if yxr tprf;eJU 'kwd,tprf; pmar;yGJ[m twef;wif

pmar;yGJtwGuf t av; xm;&rnfh t&nftcsif;ppf pmar;yGJyg? wenf; ajym&,if tJ'Dt&nftcsif;ppf

pmar;yGJonf twef;wifpm ar;yGJ twGuf ynm&nfwkd;wufrIwkdif;wmonfh aywHyifjzpfayonf/

usawmf ,ckESpf{NyD? arvwGif csif;jynfe,fNrdKUMuD; wcsKdUeJU e,frsm;okdU oGm;a&mufcJhygonf/

10 wef;pm ar;yGJ ajzqkdNyD; cgpaygh? rdbjynfolrsm;onf om;orD;awGukd aiG odef;csDtukefcHNyD;

ausmif;xm;cJhMuay&m ukd,fh om; orD;pmar;yGJrsm;ajzqkdEkdifMurnfavm? NrdKUausmif;wuf

om;orD;awG tdrfukd jyefa&mufaeMuNyDavm tcsif;csif; Mum;ar;jref;aeMuonf/

usawmf n tdyf,mwGif vJavsmif;,if; wzufcef;wGif pmppfXme rwlwJh 10 wef;ausmif; om;ajzqkd

ol ESpfOD; teuf pmar;yGJudpö aqG;aEG;aeMuwmukd Mum;&onf/ 'gayrJh olwkdU bmukd ajymaeMuonf r&Sif;yg?

olwkdU&JhhU pmar;yGJ pum;0Sufxifygw,f? wkd;ovm; wJh? aemufwOD;u wkd;wmvnf; &Sdw,f? rwkd;wm vnf;&Sd

w,fwJh? usawmf bmrS em;rvnfyg? usawmfjyefMum;&jyefw,f? jyefrMum;vkdUrS r&wm? tcef;csif;u uyf&uf

ukd;? 'Dwcgawmh t*FvdyfvkdygvmNyD? Hot Spot xJu[m rwkd;wmrsm;aew,fwJhAsm/bmvJ Hot Spot /

owif;wck Mum;&wmu 10wef;pmar;yGJrajzqkdcif bk&m;ausmif; wckrSm ,ckESpf pmar;yGJajzqkdol

awGtwGuf ygpwmwOD;ukd qkawmif;zkdU zdwfMum;MuowJh? pastor u b,fvkd qkawmif;

w,frSwfovJ? t&m&m zefqif;&Sif bk&m;ocif? Eufzef 10 wef;pmar;yGJajzqkdrnfh olawGtwGuf qkaw-

mif; ay;ygw,f? (Hot Spot) ukd tm;ukd;NyD; pmar;yGJ ajzqkdolawGukd tatmifray;yJ pmMudK;pm; aom

olawGukd oem; awmfrlyg wJh/ (Hot Spot) orm;awG xHrS ygpwmukd wD;wkd; qJqkdaeMuonf qkdygvm;/

usawmfh a'orSm (M.A) bGJU&awG okH;av;OD; &Sdw,f? trSefqkd,if olwkdU[m

t&nftcsif; owfrSwf csuft& (University Level) ukd oif,l&rnfh ausmif;q&m

awGjzpf oifhygw,f? okdUaomf rlvwef;ausmif; q&mukd avSsmuf aeMu&onf/

,if;udpöeJU ygwfoufNyD; rdbjynfol wOD; ajymjyonfrSm vuf&Sdynma&;pepfu 10

wef;atmif tqifhqkdwm tpkd; & 0efxrf;tvkyf&zkdU b,fvG,fvdrfhrvJwJh? (Hot Spot) qkd vm;

tJ'gukd tm;ukd; aeMuawmh 'g tpkd;&u olwkdU t&nf tcsif; r&SdrSef;odawmh ol wkdU t&nftcsif;eJUxkduf

wefwJh rlvwef;ausmif; q&m? ti,f wef;pm a&; avmufyJ &awmh rSmaygh? wefygw,fwJh?

ZGefv 9 &ufaeUrSm 10 wef;pmar;yGJatmifpm&if; aMunmaeygNyD? (Hot Spot) eJU vGJaeMuovm;?

ckdEkrf;xkefowif; *sme,frS OD;aqmifNyD; csif;owif; zGHUNzdK;wkd;wufa&;ESifh

yl;aygif;aqmif&GufEkdifa&; twGuf tajccHowif;a&; om;enf;? Layout/ Design &ufwkdoifwef;ukd

Mo*kwfv twGif; ckdEkrf;xkefowif;Xme &kH;pkduf&m uav;NrdKUwGif jyKvkyf &efjyifqifxm;ygonf/

xkdUaMumifh vlMuD;rif;taejzifh all Chin News groups & Chin Land Media Network rS wOD;pD apvTwfay;yg &ef zdwfMum;tyfygonf/

qufoG,f &ef -

email:[email protected] & [email protected]

rSwfcsuf/ /

1/ jzpfEkdifygu csif;jynfe,f? uav;uabmfwGif tajcpkdufonfh vlyk*¾Kdvfrsm;ukd apvTwfay;&ef?

2/Chin Land Media Network wGifryg0ifonfhowif;tzGJUrsm;rSvnf;wOD;pDzdwfMum;xm;ygonf?

3/ oif wef;wuf a&mufEkdif rnfh tao; pdyf pm&if;ukd tjrefqkH; ay;ykdUap csifonf?

INVITATIONoifwef;(tajccHowif;a&;om;enf;?Layout/Design)wufa&muf&ef zdwfMum;jcif;/

Page 3: Khonumthung journal vol-1 june

News Journal Khonumthung | 3June 2013 | Vol.1 No.2 LOCAL NEWS

'def;rwf tpkd; &rS

csif;jynfe,f &Sd tpkd;& tx-

ufwef; ausmif;wkdif;wGif uGefysLwm?

tifwmeuf wyfqif&ef w&m;0if

vu fr Sw fx k d ;v k du f N y D j zp fon f /

NyD;cJhwJh arv 31 &ufaeUu

xkdif;EkdifiHqkdif&m 'def;rwfoHtrwf ES-

ifh pDtJeftufzf ygwDtaxGaxG twGif;

a&;rSL; csKyf (3) a'gufwm a&Tcg; wkdU

rS bef aumufNrdKU wGif ESpfzuf vuf

rSwf xkd; vkdufjcif;jzpfonf/ ,ck ESpf

ynm oif ESpfwGif p wif taumif

txnf azm fEkdifrnf[k od&onf/

" w e f z k d ; t m ; j z i f h

'def;rwf aiG 5000000 (USD 800000) axmufyhH rnfjzpf-

NyD; tpkd;&ESifh pDtJeftufzftMum;

Nidrf;csrf;a&; vkyfief;pOf twGif;

pDtJeftufzf\ vlxk awGUqkHyGJ

twGufvnf; yg0if rnfjzpf onf["k a'gufwm a&Tcg;u ajymonf/

"txufwef; ausmif; wef;

15 OD;rSm uGefysLwm wvkH;uspDt

okH;jyKEkdifzkdcefUrSef; xm;ygw,f? 8

wef;uae 10 wef;txd uGefjyL-

wm oifjyEkdif r,fhq&mawG&SdayrJh

uGefjyLwm tifwmeufr&Sdbl;aygh?

tJ'gawGtwGuf wyfqifEkdif zkdU

MudK;pm;xm;wmyg"[k ajymonf/

xkdUtjyif vSsyfppfrD; tm;

enf; csuf aMumifh vkdtyfaom Gen-erator, "gwfqD rsm;ukdvnf; waeU

4 em&Dpm tvkHt avmufyhHykd; oGm;

MurSmjzpf onf[k Mum;od &onf/

csif;jynfe,f &Sd txuf

wef; ausmif; 30 wGif wyfqif

oGm;MurSmjzpfaMumif; ,ckESpf twGif;

zGifhvSpf xm;onfh t xufwef;

ausmif;ESifh txufwef; ausmif;cGJ rsm;

ryg0if ao;aMumif; xyfrHod&onf/

"txl;txl;ukd 0rf;om

w,fAsm? oif p&mjrif p&m pm

tkyfpmayawG r&SdwJh csif;jynfe,f

txufwef;ausmif;awGrSm tifwme-

ufawG wyfqifEkdif,if ausmif;q&mu

tp ausmif;om; awGvnf; to-

dynm A[kokwawG wkd;yGm;vm rS-

maygh" [k kdifvif;yD txuf

wef;ausmif; q&m wOD;u ajymonf/

uGefysLwm tifwmeuf

xdef;odrf;a&; twGuf pDrH c efUcGJ a&;

aumfrDwDukd csif;jynfe,f tpkd;&rS

wOD; pDtJeftufzf vkdifpif&kH;rS

wOD;? ausmif;q&m rsm;rS wOD;?

ausmif;om; rdbrsm;zufrS wOD;?

&yfrd &yfzrS wOD; pojzifh zGJUpnf;

oGm; rnfjzpf onf[k od& onf/

NyD;cJhwJh {NyDv 26 &ufaeU

we*FaEGaeUu vli,f 4 OD;rS wkwf

jzifh OD;acgif;wGif &kdufESufxm;aom

touf 18 ESpf t&G,f q,fwef;

ausmif;om; wOD; ,aeUtxd

owdr&ao;aMumif; od&onf/

csif; jynfe,f rwlyDNrdKUe,f

vkdifvif;yD&Gm wGif r&m{0Ha*vd

toif;awmfrS odu©awmf&q&mawmf

OD;a&TwvkH;\ wwd,ajrmufom;

awcl; qkdolonf vli,f 4 OD;rS wkw-

fjzifh OD;acgif;? cg; ? ausm&kd;? ezl; wGif

(4) Mudrf &kduf ESufMu&m vli,fonf

aq;&kHwGif ,aeUtxd owdr&

ao;aMumif; a'ocHwOD;u ajymonf/

"aemufaMumif; jyomemawGawmh

r&Sdavmufygbl;? t&ufrl;

aeykHawmh&ygw,f" [k ajymonf/

vlemonf rDZkd&rf jynfe,f

qkdif[m; aq;&kHu vufajrS-

muf xm;Muojzifh tkdifaZmvf

aq;&kHokdU vTJajymif;xm; aMumif;

q&m0efrSwfcsuft& OD;aESmuftwGif;

aoG; 0ifoGm;bG,f&SdaMumif; od&onf/

"OD;acgif;'gPf&mqkdawmhcGJpdwfzkd

Uvnf; tifrweftEå&m,f&Sdw,f?

w j c m ; ' g P f & m a w G u k d v n f ;

q&m0ef awGu bmrS ppfaq;rI

rjyKEkdif Mubl;" [k vlem\

aqGrsKd;jzpfol ta':u ajymonf/

vlem\ OD;av; awmf-

pyfol txuf wef;jy ausmif;tkyf

q&mMuD;uom vlpk rcGJygu

vlemonf trIjzpfpOfwGif ao

qkH;oGm;EkdifaMumif; xyfrHod&onf/

epfemol rsm;zufrS trIrvkyf

aom aMumifh oufqkdif&m vkdifvif;yD

&JwyfzGJUrSvnf; wpkHw&m ta&;,lrI

rjyK vkyf aMumif; xyfrHqkdonf/

vkdifvif;yDe,f (r&ma'o)

a'oonf csif;jynfe,ftwGif; jypfrI

wpkHwck jzpfyGm;ygu oufqkdif&mokdU

wkdifMum; rItenf;qkH;a'ojzpfonf[k

a'ocH &J wyfMuyfwOD;u ajymonf/

"r&m ( csif; ) vlrI

"avh xkH;wrf; ESifh c&pf,mef

"r®w&m; t&om aMuat;

avh&Sd Muygw,f"[k ajymonf/

vli,f 4 OD;&kdufESufrIaMumifh 'gPf&m& vlem ,aeUxd owdr&ao;csif;jynfe,ftxufwef;ausmif;wkdif;wGif uGefysKwm wyfqifawmhrnf

KHONUMTHUNG4THJUNE

KHONUMTHUNG NEWS 6 JUNE

20013 {jyDv 29 &ufaeU

u csif;vlrsKd; trsm;pkaexkdifonfh

rDZkd&rfjynfe,f usefzkdif;c&kdif Saikhum-phai aus;&Gm&Sd tkd;rJhtdrfrJh vlOD;a&

200 ausmftm;ta&;ay:ulnDekdif&ef

Saikhumphai Emergency Relief Committee( SERC) ukd jyD;cJhwJh arv

26 &ufaeUu zGJUpnf;vkdufMuonf/

tqkdyg SERC ukd Glo-bal Laimi Facebook tzGJUrS

OD;aqmifzGJUpnf;jcif;jzpfjyD; aumf rD-

wDwGif OuúX tjzpf TL Rualawia? 'kwd,OuúXtjzpf T.Saithiaua? twGif;a&;rSl;tjzpf Biakliankima? wGJzuftwGif; a&;rSl;tjzpf Nu Chin? b@xdef;tjzpf Ronald Lalkhu-ma? tMuHay;tjzpf Robert Vanla-lruata (Pastor) eSifh Pu Lalthan-lala wkdUyg0ifMuonf[k od&onf/

vlOD;a& 200 aus-

mf\ tdrf ajc 40 ukd Vaphai aus;&GmvlxkrS a'otwGif; &Gmwnf

SaikhumphaiEmergencyReliefCommitteezGJUpnf;

aqmuf onfukd rvkdvm;aomaMumifh

rD;&Idh vkdufMu&m rS,ckuJhokdU

tkd;rJhtdrfrJh jzpfcJh&jcif;jzpfonf/

“vlom;c si f ;pmemaxmu f

xm;wJhtaeeJU ,ckvkd aumf rDwD

ukd zGJUpnf;vkdufwmyg? wjcm;txl;

taxGr&Sdygbl;” [k aumfrD-

wD wm0ef&SdwOD;u ajymonf/

S a i k h u m p h a i aus;&GmrD;&dIUjcif; udpöeJUywfoufNyD;

jrefrmEdkifiH &efukefNrKdUtajcpdkuf CHIN WELFARE ORGANIZATION rS rDZdk&rfjynfe,f Central Young Mizo Association (CYMA) xH odkU

o0PfvTm pmwapmif ay;ydkUcJhonf/

, i f ; o 0 P f v T m p m a p m i f w G i f

“rDZdk&rfjynfe,f&Sd csif;vlrsKd;rsm;tay:

rw&m;ESdufpufjcif;udk aemufxyfqufr

vkyfzdkU&ef ESifh wu,fvdkUqufvkyfrdygu

rmEdkifiHtwGif;aexdkifMuaom rDZdk;

rsKd;EG,fpkrsm;tay:rSmvnf; us

aem fw d k Urvky fb l ;v d k Ura jymE d ki fb l ; ?

'gaMumifh csif;vlrsKd;tenf;pkrS

vkyfrdaomtrSm;aMumifh tjypfr&Sd

c s i f ; v l r s K d ; t m ; v H k ; t a y :

'Dvdkvkyf&ufrIrsm; qufvufrjzpf&ef

awmif;qdkaMumif; od&onf/” qufvufNyD; Saikhumphai aus;&Gm&Sd csif;vlrsKd; trsm;pkaexdkifonfh

aetdrfrsm; rD;&dIUjcif;udpöudk uefUuGuf

aMumif; ESifh aemufxyf'DvdkjyóemrsKd;

a e m u f x y f r j z p f a t m i f

rDZdk&rftpdk;&taeeJU umuG,fay;zdkU?

'ku©a&mufaeaom csif;vlrsKd;rsm;udkvnf;

tultnD rsm;ay;&ef qdkNyD; NyD;cJh

onfh ar vqef;u jrefrm Edkif iH

csif;EdkifiH a&;ygwD 4 ygwDyl;aygif;NyD;

xkwfjyefcsufwGif awGU&onf/

Saikhumphai 'ku©onfrsm;

ulnDaxmufyHhrnfudpöukd oufqkdif&m

Vaphai a'ocHrsm;u [efUwm; rIjyKae

aMumif;vnf; owif;rsm;t& od&onf/

avmavmq,fwGif vlOD;a& 200 ausm-

fonf tqkdyg&GmwGifyif rkd;um wJxkd;jyD;

ae xkdif cJhMu aMu-

mif; Farkawn aus;&Gm YMA \

tenf ;i, faomtaxmufty H h j zi f h

aexkdifaeqJjzpfaMumif; od&onf/

S a i k h u m p h a i aus;&Gm jyomem onf ESpf&Snf

vrsm ;& Sn f Mumc J h j y D j zp f aom fvnf ;

,aeUxufwkdif rDZkd&rftpkd;&?

tpkd;&r [kwfaom tzGJUtpnf;rsm;rS

a j z & S i f ; e k d i f j c i f ; r & S d a o ; a y /

r DZ d k &r ftmPmy d ki fr sm ;onf

2012ckeSpf edk0ifbmvqef;ydkif;u

csif;vlrskd;vlOD;a& 80 cefUudk aus;&Gm uae

armif;xkwfvdkufjujyD; olwdkUae xkdifcJhwJh

tdrfawGudk vnf; csdwfydwfcJhao;onf/

KHONUMTHUNG4THJUNE

Page 4: Khonumthung journal vol-1 june

4 | Khonumthung News Journal June 2013 | Vol.1 No.2

1990 ckESpf a&G;aumufyGJwGif

r&mjynfolUygwD? rwlyDrJqE´e,ftrSwf(1)

rS vTwfawmf ukd,fpm;vS,ftjzpf ta&G;cs,f

Pu Ro Uk NyD;cJhwJh arv 16 &ufaeU eHeuf 2

em&DcefUu 4if;\ aetdrf wm[ef;? uav;NrdKUwGif

uG,fvGefoGm;cJhonf/

Pu Ro Uk onf wuúokdvf aemufqkH;

ESpfwuf a&muf pOfwGif EkdifiHa&; avmu okdU ajc

pkHypf0ifa&mufNyD; ygwDtaxGaxG twGif; a&;rSL;

wm0efukd xrf;aqmifcJhNyD; 1990 t axGaxG

a&G;aumufyGJwGif vTwfawmfukd,fpm;vS,ftjzpf

a&G;cs,fcH&onf/

wyfrawmf tpkd;&rS EkdifiHa&;ygwDrsm;

zsufodrf;NyD; aemufykdif; csif;acgif; aqmif

Pu HrangNawl eJUvufwGJNyD; bmom

a&;vkyfief;rsm;ukd vkyfukdifcJh&m Pu HrangNawl uG,fvGefNyD;aemufykdif; 4if;\ t&kduft&mukd

qufcHcJhonf/

avhvmcsufrsm;t& r&m(csif;) rsKd;EG,fpkwGif

'kwd,ajrmufvTwfawmftrwfjzpfonf/ Pu Mang Tling onf yxrOD;qkH;vTwfawmftrwfjzpfonf[k

ajymMuonf/

xkdUtjyif 90 a&G;aumufyGJwGif ta&G;cHvTwfa

wmfukd,fpm;rsm;xJwGif toufti,fqkH;jzpfaMumif;

Pu Hrang Nawl onfvnf; zqyv ygwDrS

ta&G;cHpOfwGif toufti,fqkH;jzpfonf[k ajym-

Muonf/

wuúokdvfb0wGif rwlyDNrdKUe,fausmif;om;rsm;t

oif;wGif twGif;a&;rSL;wm0ef? r&m ausmif;om;

vli,frsm;toif;wGif twGif;a&;rSL;wm0efESifh

OuúX wm0efrsm;ukd xrf;aqmifcJhonf/

ukd,fa&;tusOf;

yl;&kdtkyf csif;jynfe,f rwlyDNrdKKUe,f

wD;qD;aus;&GmrS tb OD;vS abG;?trd a':aeul;

wkdU\ 'kwd ,ajrmuf om;jzpfNyD; 1959 ckESpf at-

mufwkdbm 15 &ufaeUwGif arG;zGm;cJhonf/

1990 r&m vTwfawmftrwf a[mif; Pu Ro Uk uG,fvGef

i,fpOfu olUZmwdajr wD;qD;&Gm?

vGDAef;&GmwkdUwGif rlvwef; ynmukd 4if;?

tvu vkdifvif;yDESifh rif;wyfNrdKU wkdU-

wGif tv,fwef; ynmukd4if; qnf;yl;cJhonf/

tv,fwef;ynmqnf;yl;pOfwGif usef;rma&;

tajctae aMumifh ausmif; ESpfESpf&yfem;cJhonf/

txufwef;ynmukd rGefjynfe,f armfvNrdKifNrdKUrS I st div jzifh atmifjrifcJh onf/ 10 wef;atmifpwGif

olUOD;av; (t&mcHAkdvf vrf; nGefcsuft&) a&

wyfrawmftrIxrf;&ef csOf;uyfjcif; cH&aomfvnf;

jiif;y,fcJh onf/

xkdUaemuf wuúokdvfynm yxrESpfESifh

'kwd,ESpfukd &lyaA'txl;jyKbmomjzifh &efukef

jrdKU vIdifwuúokdvfwGif qufvuf qnf;yl;cJhonf/

wuúokdvfausmif;om;b0wGif Mara Students Association wGif OuúX ESifh taxGaxGtwGif;

a&;rSL;wm0efrsm;ukd xrf;aqmifcJhonf/ xkdUtjyif

rwlyDNrdKUe,f wuúokdvf ausmif;om;rsm; toif;\

OuúX wm0efukdvnf; xrf;aqmifcJhonf/

wwd,ESpfESifh aemufqkH;ESpf &efukefyifr

wuúokdvf qnf;yl;pOfwGif 1988 ckESpf wjynfvkH;'Drkd

u a&pDta&; tcif;ESifh MuKHMudKufcJh&m wuúokdvf

ynmukd qkH;cef;wkdif roifMum;cJhawmhyJ EkdifiH a&;

avmuokdU ajcpkHypf 0ifa&mufcJhonf/

ygwDpkH'Drkdua&pDpepft& r&mjynf

olUygwDukd wnf axmifcJh&m wGif Pu Ro Uk tm; ygwDtaxG axG twGif;a&;rSL;tjzpf

qifhac:cefUtyfjcif;cH&onf/ xkdUaemuf 1990

ygwDpkH 'Drkdua&pD taxG axGaumuf yGJ wGif

r&mjynfolUygwDrS rJqE´e,f (4) ae&mrSm

,SOfjyKdifzkdUjzpfcJh&mwGif Pu Ro Uk onf

csif;jynfe,frwlyDNrdKUe,f rJqE´e,f trSwf(1)

vTwfawmfukd,fpm;vS,favmif;tjzpf wifajrSmuf

jcif;cH&onf/

xkdpOfu ol,SOfjyKdifrnfh rJqE´e,f

trSwf(1)e,fajrwGif r&mjynfolUygwDtygt0if

trsKd;om; 'Drkdua&pDt zGJUcsKyf? wkdif;&if;om;pnf;vkH;

nDnGwfa&;ygwD? csif;trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJU csKyf

wkdUrS ukd,fpm;vS,f avmif;rsm; yg0if,SOfjyKdifcJhMu&m

yl; &kdtkyfrS trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJUcsKyfrS vTwf

awmfukd,fpm;vS,favmif;tm; rJjym; 300 eD;yg;jzifh

tEkdif&&SdcJhonf/

1990 ckESpf ta&G;cs,f cHvTwf awmf

ukd,fpm;vS,fxJwGif tdrfaxmifr&Sd? Touft

i,fqkH;jzpfonf[k rSwfwrf; rsm;t& od&onf/

ol tEkdif&&SdNyD;aemufykdif; trsKd;om;'Drkd ua&pDtzGJU

csKyfrS wkdifMum;jcif;cHcJh&ao;onf/

1990 a&G; aumufyGJwGif a':atmifqef;p k

MunfOD; aqmifonfh trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJUcsKyfrS

90 &mckdifEIef;ausmf tjywftowf tEkdif&&SdchJ aomf

LOCAL NEWS

KHONUMTHUNGNEWS15jUNE

vnf; wyfrawmftpkd;&rStmPmrvTJtyfonfht

jyif r&mjynfolUygwD tygt0if EkdifiHa&;ygwD

tm;vkH;eD;yg;ukd zsufodrf;vkdufonf/

xkdtcg jynfwGif;EkdifiHa&; ygwDrS

acgif;aqmifrsm;? vTwfawmfukd,fpm; vS,frsm;onf

jynfyokdU xGufajy;wdrf; a&Smifjcif;cJhMu&m Pu Ro Uk tm; tar&dueftajcpkduf (NCGUB) rS okH;Mudrfwkdifwkdif qifhac:jcif;cHcJh&onf/

1995 - 1996 ckESpf wGif

csif;awmfvSefa&; acgif;aqmif? zqyvumvu

vTwfawmftrwfa[mif; (Pu Hrawng Nawl) ESifh a&puf qkHcJhMu&mrS vufwGJNyD; bmom a&;zufokdU

tvkH;pkH ul;ajymif; oGm;awmhonf/

r&m jynfolUygwD(vGwfajrmufe,fajr)

rS tMudrfMudrf qifhac:jcif;cH&aomfvnf; "ig EkdifiHa&;ukd ynmwykdif; wpeJU ajcpkHypfvkyfcJhw,f?

tck bmoma&;ukdvnf; ajcpkHypfjyefvkyfawmhr,f" qkdNyD; jiif;y,fcJhawmhonf/

olUq&m yl; [&efaemvf uG,fvGefNyD;

aemufykdif; ol\ t&kduft&mukd qufcHcJhNyD;

bmoma&;ukd wpkdufrwfrwfvkyfaqmifcJhcsdef 2011

ckESpfuwnf;u pNyD; vnfacsmif; uifqm a&m*gjzifh

ae xkdifraumif;jzpfcJh&m &efukefokdU aq;uko

cHcJh&onf/ a&m*gaysmufNyD; q&m0efrsm;rS pum;

odyfr ajym&ef wm;jrpfcJhMu aomfvnf; "r®w&m;ukd

qufvufa[mMum;jyefaomaMumifh a0'em jyefx

vmNyD;w ESpfeD;yg; tdyf,mxJvJ&awmhonf/

2013 ckESpf arv 16&ufaeUeHeuf jrefrm-

pHawmfcsdef 4;00 cefUwGif ol aexkdif&m wm[ef;NrdKU

aetdrfwGif "r®trIapckdif;ol ol tvkH;pkH,kHMunfaom

bk&m;&SifxH xm0&tem;,lcJh onf/ uG,f vGefcsdef

wGif om;okH;OD;? orD; wOD; usef&pfcJhonf/

(yl;&kdtkyfonf ta[mtajymraumif;

vSaomfvnf; vlcspf vlcifaygrsm;ol?

taygif;toif;tay: pdwfapwemxuf oef ol?

rdwfaqGtokdif; t0kdif; rsm;rS ,kHMunf ukd;pm;cH

&oljzpf onf? oltjrJwrf; ajym wwf onf rSmt

ajymxuf tvkyfeJU oufao jy,if tokdif; t0kdif;u

,kHMunfvmrSmyJ? ,kH Munfjcif;cH&rSom rdwfaqGppf

awGUEkdifrSm?)

cdkEIrf;xkefowif;Xme t,f'DwmcsKyf\ tudk

q&m Ro Uk uG,fvGefjcif;tay:

cdkEIrf;xkeftzGJUom;rsm;rS txl;0rf;enf;

aMuuGJaMumif; ESifh

usef&pfolrdom;pktay: Nidrfoufjcif;

oufa&mufygapvdkU

qkrGefaumif;awmif;ay;vdkufygw,f

Page 5: Khonumthung journal vol-1 june

News Journal Khonumthung | 5June 2013 | Vol.1 No.2 LOCAL NEWS

rDZdk&rfjynfe,f&Sd rl;,pfa

q;0g;wdkufzsufa&;tzGJUrS Pseu-doephedrine aq; 115385 vHk;

wefzdk;tm;jzifh &lyD; 807695 wef

rI;,pfaq;udk csif;trsKd;om;wOD;xHrS

NyD;cJhonfh ZGefv 2 &ufaeU u

zrf;qD;rdcJhw,fvdkU od&onf/

r I ;,p faq;y d ki f& Si f jzp fo l

csif;jynfe,f zvrf;NrKdUe,f? Tilum, aus;&Gmae Tuanneihthang (28)

udk tmPmydkifrsm;u zrf;qD;rdcJhNyD;

trIzGifhqdkcJhw,fvdk od&ygw,f/

tqdkygaq;ydkif&Sif eJU aq;jym;

udk olaexdkifaom rDZdk&rfjynfe,f

tdkifaZmvfNrKdU Chhinga Veng &yfuGufwGif zrf;qD;rdcJhjcif;jzpfNyD;

,if;aq;jym;rsm;udk e,l;a'vDNrKdUwGif

oGm;a&muf 0,f,lcJh w,fvdkU

vnf; xyfrHod &ygw,f/

“Electric &yfuGuf Young Mizo Association (YMA) wm0ef&Sdrsm;uae rl;,pfaq;0g;?

vufeuf ponfht&mrsm; r&Sdap&ef

csif;trsKd;om;wOD;xH &IyD; 8 odef;ausmfwefzdk;&Sd

Pseudoephedrine aq; zrf;qD;rd

KHONUMTHUNGNEWS5JUNE

eJU &yfuGufydkrdk vHkjcHKap&efqdkNyD;

&yfuGuftwGif; tdrf? v,fajr rsm;udk

jrefrmEdkifiHom;rsm;xH vHk;0ra&mif;&ef

a'ocHvlxkrsm;udk today;

taMumif;Mum; xm;cJhaMumif;” arv

14 &ufxGuf a'oxkwf Vanglaini owif;pmwGif awGU&onf/

“ P s e u d o e p h e d r i n e aq; [m tvGef aps; aumif;NyD;

tusK d;tjrwftvGefrsm;wJ htwGuf

þaq;jym; a&mif;? 0,f a&;rSm

csif;jynfol awmfawmfrsm;rsm; yg0if

aeaMumif;” a'vDNrKdUwGifaexdkifol

csif;trsKd;orD;wOD;u ajymygw,f/

“a'v D N r K d U r S m aex d k i fw J h

csif; Refugee rsm; twGuf awmh

tvGefudkufw,f/ aq;jym; tcGH-

cGmwJhtvkyfudkyJ vkyfMuw,f/

wnudk &IyD; 2000? 3000

txd &wJholawGvnf;&Sdw,f/

csif;vlrsKd;awmfawmfrsm;rsm;rSm tjcm;

vkyfief;awGudk rvkyfcsifMuawm-

hbl;” vkdU tqdkygtrsKd;orD;wOD;u

cdkEIrf;okefudk qufajymygw,f/

tBuHjyKcsifwm wpfck &Sdw,f....

1/ tck *sme,f a&mufvmwm t&rf;rS t&rf;udk aemufusw,f.. ae-

muf 'Dvdk qufydkYzdkYuvnf; update rjzpfovdk jzpfr,fxifw,f....

vrf;yef;qufoG,fa&; aMumifhyg qdkawmh usaemf vdkcsifwm A3 printer udk wpf cgwnf; 0,fay;Muyg... 'gqdk&if 'DaeY Print xkwfwJh[mudk arvf;eJYydkY usaemfwdkY vnf;&&csif; print xkwf-

NyD; jzefYa0r,f 'gqdk&if ydkNyD;tqifajyr,fxifw,f.... 'Dvdk rS r[kwf&if

rwlyDtwGufawmh t&rf; aemufusr,f vdkY usaemf jrifw,f.....

2/ aqmif;yg; a&;wwfwJholawGu jrefrmjynf

ppfom;rsm;b0eJY 'Drdkua&EdkifiH&JU ppfom;awG uGmjcm;rIUtydkif;

rsm;rsm;a&;apcsifw,f.... (Oyrm- tdE´d, ppfAdkvf wpfyGifhu olYudk,fydkif um;

ydkif qdkifEdkifNyD jzpfwJh ppfom;b0eJY usaemfwdkY jrefrmjynfppfom;

oHk;yGifhawGawmif um;rydkif Ekdifao;wJh pojzifh rwlnDwJh t&mudkEIdif; ,SOfjywm rsKd;)

3/ EdkifiHa&; vuf&Sdjzpfysufjzpf&yf awGudk jywfjywfom;om; a&;om;rI

udk ydktm;us aeMuw,f... oG,f0dkufa&;&if em;rvnfMubl;....

'gav;awGudk tBuHjyKcsifw,f....

aus;Zl;yg

SalaiRokungMatupi,ChinState

t,f'DwmxHay;pm

tded´, - jrefrme,fpyftajcpkduf

c si f ;ausmy k d ;t dw fuse f ;rma&;v ky f

om;tzGJU (Chin Backpack Health Worker Team) rS

uruxjyKusif;yonfh vlxkusef;rma&;

apmifha&SmufrIpepf (Consulta-tion on Health Care system) qkdif&m vlxk awGUqkHaqG;aEG;yGJ at-

mifjrif pGmusif;yjyD;pD;aMumif; od&onf/

2013 arv 3 &ufaeU

rS 2013 arv 25 &ufaeUtxd

csif;jynfajrmufykdif; wD;wdef? xef

wvef eSifh jrdKUawmf [m;cg;wkdUwGif

usif;yjcif;jzpfjyD; tqkdyg aqG;aEG;yGJokdU

csif;jynfe,ftajcpkduf a'o tmP-

mykdifrsm;? usef;rma&; wm0ef&Sdrsm; eS-

ifh vlxk toif;tzGJUrsm; toD;oD;

yg0ifwufa&mufMuaMumif; od&onf/

Consultation on Health Care system aqG;aEG;yGJokdU CBH-WT rS 'g&kdufwm Salai Dawt Mang ESifh twl CBHWT rS usef;rma&;wm0ef

&Sdrsm; wufa&muf Muonf/

“ a q G ; a E G ; y G J

acgif;pOft&ayghaemf? csif;vlxktwGif;

usef;rma&; apmifha&SmufrIukd vuf&Sd

csif;jynfe,f jrdKUMuD;wcsKdUwGif Health Care System vlxk awGUqkHaqG;aEG;yGJusif;yjyD;pD;

KHONUMTHUNGNEW6JUNE

usef;rma&;0efxrf;rsm;? UNDP, Mer-lin, Gret- CORAD, HIV/AIDS, roefrpGrf;apmifha&Smuf a&;tzGJUESifh

pdwf0ifpm;olrsm;rS ukd,fpm;vS,frsm;

y g 0 i f w u f a & m u f M u o n f /

wufa&mufolrsm;zufrS ,ck-

ESpfrukefcifrSm Health Policy Work-shop ukd jykvkyfay;oifhaMumif;? CB-HWT ukd w&m;0ifrSwfykHwif&efJESifh

csif;jynfe,fukd MuGyfMuGyftdwf Free

Zone tjzpf4if;? csif;jynfe,ftwGif;

&SdxGuf&SdwJh opfoD;0 vHtm;vkH;

Chemical Free zone taeeJU owf

rSwfEdkifa&; qufvufvkyfoGm;juzkdU

t M u H j y K a q G ; a E G M u o n f /

“,c ku s awm fw k d Ut aee J U

csif;jynfe,fawmifykdif; rwlyD? rif;wyf?

uefyufvuf? yvuf0 eSifh a&ZGm

jrdKU wdkUrSm qufvufjyKvkyfoGm;zkdU

jyifqifaeygw,f” [k

qvkdif;a'ghref;u qufajym onf/

usef;rma&; apmifh a&SmufrIpepfxuf

ykdrkdaumif;rGefatmif b,fvkdvkyfrvJ?

'DudpöeJU ygwfoufjyD; bmtMuHjyKcsifovJ

qkdwJh atmufrSm t"du aqG;aEG;w,f?” [k qvkdif;a'ghref;u ajymonf/

xefwvefjrdKUvlxkaqG;aEG;yGJwGif Mer-lin (Health group), UNDP, tpkd;&usef;rma&;Xme? HIV Pre-vention, Thantlang Associa-tion Baptist Church, Thant-lang Baptist Church, BI, rS

wm0e f& S d r s m ;wu fa&mu f Muonf/

awGUqkHyGJwGif Health Pol-icy Workshop ukd 'DeSpfrukefcif

jyefvnfjyKvkyfjyD;rS csif;wrskd;om;vkH;eJU

ygwfoufwJh Health Policy csrS

wfzkdUtxd qufvufMuKd;yrf;oifhaMumif;

wufa&mufol toD;oD;rS tMuHjyKaqG;aEG;

MuaMumif; xyfrHod &onf/

wD;wdefjrdKUvlxkaqG;aEG; yGJwGifrl

aemufwjudrf 'Dvkd rsKd; awGUqkHaqG; aEG;yGJ

awG jyKvkyf ay;MuzdkU tMuHjyK xm;Muonf/

[m;cg ; jr d K U awm fv lx kaw G U

qkHaqG;aEG;yGJwGif HCVG, CPTC, YMCA, Blood Donation Group, BDDC, [m;cg;jynfolUaq;&kHtpkd;&

owif; rsm; t&

csif;jynfe,fonf jrefrmEdkifiH twGif;

qif;&JrItedrf husqkH;jynfe,fjzpfonfh

enf;wl usef;rma&; apmifha&SmufrIvnf;

tifrwefedrfhusaeao;aMumif; od&onf/

csif;ausmyk d;tdwfusef;rma&;

vkyfom;tzGJU (CBPHWT) ukd tdEd´,

- jrefrm e,fpyfa&muf vli,f 13

OD;u 2002 ckeSpf rwfv 8 &ufaeU-

wGif csif;jynfolUa&;&maumfrDwDatm

ufwGif zGJUpnf;vkdufMuonf/ t"du

vkyfief;rsm;rSm aq;0g;ukoa&;tpDtpOf?

rdcifeSifh uav; usef;rma&;apmifha&Smuf

rItpDtpOf? vlxkusef;rma&;ynmay;eSifh

jr Si f hwi fa&;tp DtpO fw k d U jzp fonf/

“,cifu 'DvkdrsKd;tpDtpOfawG

vky fjzpfcJhcsifwm EdkifiHa&;tajctaeu

ray;bl;? ,ckvkd vkyfEdkifwmu

EdkifiHa&; tajctaeajymif;vJrIaMumifhyg?

t"du vlxkeJU vufwGJjyD;vkyfEdkifzkdUu

qe´aygh ” [k csif;jynfolUa&;&m

aumfrDwD wm0efcH yl; xufeDu ajymonf/

Page 6: Khonumthung journal vol-1 june

6 | Khonumthung News Journal June 2013 | Vol.1 No.2SPECiAL REPORT

Speical Report.

jre f rmE d k i f i H & J U E d k i f i H a& ;

rwnf Ni d r f r I a Mumi f h aom fvn f ;

aumif;? pD;yGm;a&;tcuftcJ

trsKd;rsKd;aMumifh rdrd arG;zGm;&majr?

rdrdwdkif;jynf rdrdEdkifiHjzpf wJhjref rm

Ed kifiHBuD;udkpGef fUcGmNyD;tdrfeD;csif;Ed k fi

Hjzpf aom tdEd´,EdkifiH ta&SU ajr-

mufbuf rDZdk&rfjynfe,ftwGif;

0ifa&mufaexdkif vmwm Espf

aygif; 20 ausmf &SdcJhygNyD/

NyD;cJhonfh ar vu

rDZdk&rfjynfe,f \ tBuD;rm;qHk;

wckjzpfaom Central Young Mizo Association (CYMA) OD;aqmifNyD;

jrefrmEdkifiHom;trsm;pk aexdkifonfh

Phunchawng ES ifh Rangvamual &yfuGuf rsm;wGif aexdkif aom jref

rm Edkif iH om; rsm;eJUtwl t&ufcsuf?

t&uf a&mif;wJholrsm; tdrfajc 120

ausmfudk CYMA rS armif;xkwfcJhwJh

owif;udk cdkEIrf;okefowif;

wGif azmfjycJhNyD jzpfw,f/

, c k & u f y d k i f ; t w G i f ;

rDZdk&rfjynfe,f toD;oD;twGif;

jzpfysufaeaomt&m Champhai c&dkif&Sd csif;vlrsKd; trsm;pkaexdkifonfh

Saikhumphai aus;&Gm&Sd

vlaetdrfrsm;udk Vaphai aus;&GmvlxkrS

rD;&Ijcif;udpö? Phunchawng ES-

ifh Rangvamual &yfuGufrsm;wGif

w & m ; r 0 i f a e x d k i f a o m

j re f r mE k d i f i Hom ;r s m ;tygt0i f

t&ufcsuf? t&ufa&mif;

&if;aexdkifolrsm;udk Central YMA u &yfuGufrS armif; xk-

wfjcif; udpörsm;eJU ywfoufNyD;

tdEd´,EdkifiH \ Oya'eJUudkuf rud-

kufnD udk pHkprf;ppf aq;ay;&efeJU

tjypf&Sd olrsm;udk w&m;Oya't&

ta&;,lay;&efqdkNyD; Zofa Welfare Organization (ZWO) tzGJUtpnf;rS

rDZdk&rfjynfe,f\ Chief Min-ister Lal Thanhawla xH

o0PfvTmpmay;ydkUcJhw,fvdkU The Aizawl Post owif;pmwGif

azmfjycJhaMumif; od&onf/

tckvdk Central YMA

rS OD;aqmifNyD; w&m;r0if

aex d k i fo l j re f r mE d k i f i Hom ;r s m ;

tygt0if t&ufcsuf?

t&ufa&mif; olrsm;udk &yfuGuf

rS armif;xkwfwJhudpöeJUywfoufí

Rangvamual &yfuGufwGif aexdk

ifol jrefrmEdkifiH om; wOD;jzpfwJh Pu Ramlawma udk cdkEIrf;okefowif;

Xme rS awGUqHk ar;jref; cef;

rsm;udk azmfjyvdkjcif; jzpfygw,f/

ar;/ / 'D&yf uGufrSm ae xdk if

vmwm b,f avmufMumNyDvJ¿

ajz/ / ESpfaygif; 20 ausmf&SdygNyD/

ar;/ / vuf&Sdwm0efubmvJ¿

ajz/ / EdkifiHa&;bufrSmawmh

Zoram National Party (ZNP) &JU&yfuGuf Unit President jzpfygw,f/bmoma&;ydkif; rSmawm-

husaemfaexdkifwJh &yf uGuf rSm Unit-ed Pentecostal Mizoram (UPC) oif;awmf vlBuD;wOD;jzpfygw,f/

ar;/ / 'Djyóem b,fvdk

pNyD; jzpfay: vmwmvJ¿

ajz/ / NyD;cJhwJh arv qef;wkef;u

Phunchawng &yfuGufteD; Sakawr-tuichhun &yfuGufrSm t&ufrI;&if;

tcsif;csif;&efjzpfMu&m rDZdkvlrsKd;wOD;

udkjrefrmEdkifiH om; 2 OD;u &dwfowf

vdk uf wJh jyóem uae pNyD; 'Djyó

jzpf vmwmvdkUyJ usaemfjrifygw,f/

ar;/ / vuf&Sd t

ajct aeudk od yg&ap¿

ajz/ / &yfuGufuae xGuf

rJhol awGuawmh xGufNyD;

oavmuf&SdygNyD? rxGuf&ao;wJh

rdom;pk &Sdr&Sdudkawmh tmPmy-

dki f rsm;u vdkufNyD; ppfaq;aeqJyg/

NyD;awmh 'D&yfuGuf[m t&ifu qdk&if

t&uf0,f wJholawG? rdef;rysuf awGeJU

&Iyf&SufaewJh &yfuGufqdk&ifvnf;

rrSm;ygbl;/ ckvdk Central YMA uae

taeeJUusaemf vnf; t&ifwkef;

uawmh t&ufcsuf&if; touf

arG;0rf;ausmif;jyKaewJh olwOD;yg/ ck

awmh usaemf a&a&mif; pm;ygw,f/

ar;/ / a&a&mif;wm wae-

Uudk b,favmuf &ovJ¿

ajz/ / t&ufcsufwm av-

muf awmh rudkufvS bl;ayghAsm;/ 'g

ayrJh a&a&mif; wmu t&ifuqdk&if

waeUudk 800? 1000 &IyD txd

&wJhtcgvnf;&Sdygw,f/ ckvdk Central YMA uae jrefrmEdkifiHom;rsm;udk

armif;xkwfvdkufwJhtcsdefuaepNyD;

awmfawmfav;cufcJvmw,f/ wae-

Uudk 250? 300 &IyD;avmufyJ &ygw,f/

ar;/ / Cental YMA

awG&JU vkyf&ufudk at-

mifjrif r,fvdkU xifovm;¿

ajz/ / atmifjrifr,f? rat-

mifjrif bl;qdkwmudk awmh usaemf

rajymcsifbl;/'gayrJh usaemhtaeeJU

ajym&r,fqdk&if 'D&yfuGufrSm t&ufudk

vHk;0r&Sd apcsifwmuawmh trSefyJ/

bm jzpfvdkUvJqdkawmh 'Dt&ufaMumifh

vlxkrSmb,f avmufxd xdcdkufepf

emovJqdkwm tm;vHk;odygw,f/

usaemhtaeeJU uawmh jzpfEdkif&if

t&ufudk vHk;0yaysmufapcsifygw,f/

ar;/ / jrefrm EdkifiH&JU vuf&Sd

tajctaeudk b,f vdkjrifvJ¿

ajz/ / t&ifvdkawmh r[kwf aw-

mhygbl;/ aumif;vm wJhtaetxm;

rSmawmh &Sdvmw,f/ jzpfEdkif&if us-

aemf vnf; udk,fhjrefrmjynfrSm ae-

csifwmaygh/ 'gayrJh om;? orD; awG&JU

a&SUa&;udk iJh&ao;w,f/ 'Dbuf

rSm ausmif;wufae usNyD qdkaw-

mh? jrefrmjynfudkjyefvmNyD; u? c?

uae poifzdkUawmh rvG,fvSbl;/

jzpfEdkif&if udk,fhajr? udk,fha'o

udk,fhEdkifiHrSmyJ tajccsaecsifw-

maygh vdkU cdkEIrf;okefudk ajymygw,f/

,if; udpöeJUywfoufNyD;

Central YMA uae awm jrefrmEdkifiH

om; &Sdr&Sd? t&uf csuf? t&ufa&mif;

wJhol &Sdr&Sdudk wtdrf0if? wtd

rfxGufeJU ppfaq;aeqJjzpfaMumif;

od&ygw,f/ 'D &yfuGufESpf

c kw Gi fusp f&p f Ny D ;aexd ki f aeaom

tdrfaxmifrdom;pkrsm;\ Elec-tors Photo Identity Card (EPIC) ppfrppfudkvnf; quf-

vufNyD; &SmazGoGm;r,fvdkU ZGef

rkd;wdrfvkd vGifharsmaewJh csif;vlrsKd;

t&ufcsuf? t&ufa&mif; wJhol ty-

g0if w&m;r0ifaexdkifwJh EdkifiHjcm;om;

awGudk armif;xkwf wJhtcsdefuaep-

NyD; &yfuGufvrf;rBuD;[m aw-

mfawmfav; &Sif;w,f/ rdef;rysuf

awGawmif rawGU&awmhbl;/

ar;/ / jrefrmEdkifiH om;awG

udkyJ armif;xkwf wmvm;¿

ajz/ /r[kwfygbl;/ t&ufcsuf?

t&ufa&mif; wJhol rSefo rSs

jrefrmEdkifiHom;jzpfap? a'ocH

rDZDkvlrsKd;jzpfap armif; xkwf

wmyg/ 'gayrJh trsm;pkrSmawmh

j re f r mE d k i f i Hom ; aw Gr s m ;w, f /

ar;/ / Foreigner EdkifiHjcm;om;

jzpfvdkU armif; xkwf w,fqdkwJhhtay:rSm

tudk,fh&Jutjrifav; odyg&ap¿

ajz/ / t&ufcsuf? t&ufa&mif;

wJholawGudk &yfuGufuae

armif;xkwfwmuawmh w&m;ygw,f/

'gayrJh jrefrmEdkifiHom;w&m;r0ifae

xdkifwJholjzpfaeygap t&ufra&mif;yJ

&yfuGuf\ aumif;&maumif;usKd;udk

tzufzufrS vkyfaqmifaewJholqdk&if

rarmif;xkwfoifhygbl;vdkU us-

aemhtaeeJU jrifygw,f/

ar;/ / w&m;0ifaexdkif cGifh (Iden-tity Card) udpö eJU ywf oufNyD;

awmh bmrsm; ajymcsif ygao; ovJ¿

ajz/ / Cental YMA uae arv

15 &ufaeUudk aemufqHk;xm;NyD;

w&m;r0ifaexdkifwJholrsm; &yfuGufrS

xGufom;ygvdkU BuKdwifNyD;rS ajyxm;

awmh? ID u'fjym;r&SdwJhjrefrmEdkifiH

om; rSeforSs &yfuGufuaexGuf oGm;

awmhwmyJ/ tcsKdUqdk&if jrefrmEdkifiHom;

jzpfNyD; ID u'f&SdwJhol awGvnf;&Sdygw,f

olwdkUusawmh &yfuGufuae

xGufoGm;&rvdkvdk? rxGuf&r,fvdkvdk

tajctaersKd;rSm &Sdygw,f/

ar;/ / t&ufcsuf? t&uf a&mif;cGifh

wm;rpfydwfjyif vdkufw,fqdkawmh

usef&pfaewJh olawG[m b,fvdk

toufarG;0rf;ausmif;jyKMuovJ¿

ajz/ / tm;vHk;udk jcHKNyD;

ajym&wmawmh cufw,f/ Oyrm

PuRamlawma

Page 7: Khonumthung journal vol-1 june

News Journal Khonumthung | 7June 2013 | Vol.1 No.2 LOCAL NEWS

v 3 &ufxGuf The Aizawl Post owif;pmwGif azmfjyonf/

jrefrm EdkifiH&JUEdkifiHa&;? pD;yGm;

a&; tajc tae raumif;vdkU rdrdb0

vHkjcHKzdkU&Sm tdrfeD;jcif;EdkifiHjzpfaom

tdEd´,EdkifiH rDZdk&rfjynfe,fwGif

c s i f ; v l r s K d ; a j r m u f r s m ; p G m

x Gu f a j y ;v m & j c i f ; j z p fon f /

rDZDk&rfjynfe,f toD;oD;wGif aexd-

kifNyD; rdrd0rf;a&; twGuf aumif;rGefwJh

vkyfief;jzifh tvkyfvkyfudkif aeol

tajrmuftrsm; &SdwJhtxJrS tenf;pk\

raumif;rIvkyf&yf rsm;aMumifh tckvdk

jyefvnf xGufajy; &jcif;jzpfygonf/

2003 ckESpfwkef;uvnf; jref

rmEdkifiHom; wOD;u a'ocH trsKd;orD;

wOD;udk rk'def;usifhwJh jyóemaMu-

mifh rDZdk&rfjynfe,f twGif; ae xdkif-

Muaom jr efrm EdkifiHom; tm;vHk;udk

armif; xkwfcJh&onfh jzpf&yfrsm; ud-

kvnf; tm;vHk;odMuNyDjzpfw,f/

ckwacgufvnf; jrefrmEdki-

fiHom; 2 OD; 3 OD;wdkU\ jyKvkyfrd-

cJhaom trSm;aMumifhjzpfw,fvdkU

qdkvdk&ygw,f/ usaemf wdkU csif;

vlrsKd;rsm; [m b,ftcsdef xd

rkd;wdrfvkd vGifharsm aeOD; rSmvJ¿

Khonumthung'sreporterandPuLawma

pnfum;odyfjrwfwJhvrf; ckawmh wdwfqdwfvdkUae

yxrqHk;tBudrf ZdkrD;(csif;)vli,frsm; nDvmcH wD;wdefwGif usif;y

ajrmufa&; tzGJY0if udkxefuif;cdkif

u cdkElrf;xkef udk ajymonf/

"c si f ;tr s K d ;om ;wO D ;x H

&IyD; 8 odef;ausmfwefzdk;&Sd Pseu-doephedrine aq; zrf;qD;

r du saem fw d k Ytc si f ;c si f ; Mum;r S m

aumif;rGefwJh uGef,ufwck&SdEkdifzdkY?

ynma&;? usef;rma&;? pD;yGm;a&;?

pdkufysKd;a&;? tJ'Dopöm awGudk

b,fvdkwdk; wufatmifvkyfrvJ?

tJvdkrsKd;av;awG wwfEkdif oavmuf

aqG;aEG;r,f? wa,muf eJYwa,muf

tjye ftvSe faqG ;aE G ; Mur,f"[k

udkxefuif;ckdifu ajymonf/

,cknDvmcHonf ZdkrD;(csif;)

vli,frsm;tMum; yxrOD;qHk;tBudrf

usif;yjyKvkyfonfh nDvmcHjzpfaoma-

Mumifh aumif;rGefaom tusKd;&v'frsm;

ay:x Gu fvmE k d i f rn f[ k, H k Munf

aMumif; olu qufajymonf/

"tcktae xm;rSmawmh

trsm;BuD;r ajymEkdif ayr,fh trsm;BuD;

arsmfvifhxm; ygw,f?bmjzpfvdkY

vnf; qdkawmh usaemfwdkY&nf&G,f

csufu tzufzufuae 'Dx-

ufru t&m&mudk b,fvdk

armf'Dzdkif;(Modify) vkyf rvJ

tJ'D&nf&G,f csufyg'gaMumifh

usaemf wdkYarsmf vifh xm;

ygw,f"[k 4if;uajymonf/

,refaeYu pwifusif;ywJh

tqdkyg nDvmcHudk rEåav;NrdKUrS

wufa&mufvmaom ZdkrD;vli,fudk

Tan Siam Nun Siam uvnf; olnD

vmcHwufa&mufvmwJh&nf&G,fcsuf

ESifhywfoufNyD; cdkElrf;xkefowif;Xme

udk ,ck vdk ajymqdkonf/

"'DyGJu usaemfwdkYvufvSrf;rDS

oavmuffayghaemf usaemfwdkYordkif;rSm

wcgrSr&Sdbl;wJhyGJaygh? NyD;awmh

'Dvdk rsKd;enf; enf;yg;yg;

vGwfvyfwJhaemufydkif;rSm vGwf vG-

wfvyfvyf aqG;aEG;vdkY &wJhyGJwck

vdkYjrifw,fayghaemf? 'DaqG;aEG;yGJ

tm;jzifhaygh 'Davmuf yrmP

vli,fawG pnf;&Hk;w,fqdkwm jrif

csifwmyg" [k oluajymonf/

,cknDvmcHwGif tjcm;aom

rn fon f h t a Mu m i f ; t & m r s m ;

aqG;aEG;Murnfqdkwm rod&ao;

aomfvnf; ajrGawmif? zm;awmif;

pDrHudef; ESifh csif;trsLd;om;wyfOD;rS

wD;wdefNrdKU ay:wGif qufqHa&;&Hk;

zGifhvSpfxm;onfh udpörsm;udk

vnf; ajymqdk aqG;aEG;Murnf[k

owif;rsm;xGuf ay:aeonf/

Zosuan Tuailai Khawmpi [kac:aom yxrqHk;tBudrf ZdkrD;(csif;)

vli,frsm; nDvmcHudk csif;jynfe,f

wD;wdefNrdKU&mjynfhcef;rwGif ,ckv

5 &ufaeYrS pwifusif;yMuonf/

ZGefv 5 &ufaeYrS 9 &ufaeY

txd usif;yjyKvkyfrnfh ,if;nDvmcHudk

puFmyla&muf ZdkrD;(csif;)vlrsKd;rsm; ESifh

wD;wdefNrdKUZdkrD;vli,frsm;tzGJYu t"d

uOD;aqmifusif;ycJhMujcif;jzpfonf/

nDvmcHwGif csif;jynfe,f

twGif;&Sd ZdkrD;(csif;) vli,f rsm;tjyif

csif;jynfe,fjyifyESifh EkdifiHjcm;a&muf&Sd

aeMuaom ZdkrD;(csif;) vli,f pkpkaygif;

ta,muf 500 cefY wufa&mufcJhMuNyD;?

ZdkrD;(csif;) vli,frsm; tMum; tjyef

tvSef qufoG,fa&; ydkrdktm;aumif;

v m a p a & ; t w G u f , c k u J h o d k Y

usif;y&jcif; jzpfonf[k nDvmcHjzpf

KHONUMTHUNG NEWS 6 JUNE

jyD;cJhwJh arv 2 &ufaehu r[mpif avrkefwdkif; tzsm;&dkufcwfrIajumifh csif;jynfe,fwD;wdefjrdkhe,ftwGif;&Sd 'drfZefaus;&GmrS tv,fwef;ausmif;acgifrdk;avxJvTifhygoGm;cJhonfhyHkjzpfonf/

,ckvdk ausmif;acgifrdk;ysufqD; oGm;jcif;ajumifh ,aehcsdefxd 'drfZefaus;&GmrSuav;i,frsm; ausmif;rwufedkifjuao;ajumif; od&onf/

Photo News

Page 8: Khonumthung journal vol-1 june

8 | Khonumthung News Journal June 2013 | Vol.1 No.2

Super Model Lalrohlui awGU qkH ar; jref; jcif; (interview)

uG,fvGefol (Pu C. Lalru-ata & Pi Hmingthansangi) wkdU\

om;orD;rsm;rS olwkdU\ rdbrsm;

atmufarhzG,f&m tcrf;tem; April 21-26, Tahan, Kalamyo wGif Su-per Model yxrqk qGwfcl;oGm;wJh

Lalrohluii udk ckdEkrf;xkef owif;

*sme,frS awGUqkH ar;jref;cJhonf/

ar;/ / Super Model jzpfzdkUt-

wGuf b,f avmufxd BuKd;pm;&ygovJ?

ajz/ / xl;xl; axGaxG BuKd;pm;wm

awmhr&Sdygbl;/ 'gayrJh tpm;

taomufydkif; rSmawmh toD;awG

pm;wm rsm; w,f/ naepmudk

enf;enf; yJpm;NyD; avhusifh cef;udkawmh

tcsdef &&if&ovdk avhusifhygw,f/

ar;/ / 'DNydKifyGJrSm b,fvdk0if a&mufjzpf

cJhovJ? b,f ESpf OD; yg0if ,SOfNyKdif cJhovJ?

ajz/ / vlOD;a& 20 ausmfu Form jznfhygw,f? wcsKdU ryg0ifEdkifwJh

olawGvnf;&Sdygw,f/ vlOD;a& 20

wdwd 0ifa&muf ,SOfNyKdifcJhygw,f/

5 Budrftprf; avhusifhNyD; 4 n

wdwd 0ifa&muf ,SOfNydKif cJhygw,f/

ar;/ / yxrqk aMu nm wJh

t csdef rSm ,f vdkrsKd;cH pm; &ygovJ?

ajz/ / t&rf;udk 0rf;ajrmuf 0rf;omjzpf

ygw,f/ udk,fhudk,f ukd,HkMunf

rIawmh&SdayrJh rxifxm; bl;av/

'g ayrJh jzpfvm awmhr ajymjy

Edkif avmuf atmif MunfEI; rdw,f/

ar;/ / 'kwd,ESifh wwd, u b,f ol awG vJ?

ajz/ / 'kwd,u Lalroh-nuni (wrl;)? wwd,u awmh

a[rmausmf (uav;NrKdU)/

ar;/ / ,ck Super Model contest usif;yyHk usif;yenf;[m aumif;w,f xif

ovm;? wckckvdk aeovdkrsKd; cHpm;&ovm;?

ajz/ / yxrqHk; tBudrf qdk ay rJh

jynfhpHkygw,f/ trSwfay;'dkifudkvnf;

'DbufuvlawGroHk;yJ tjcm;a'ou

t & n f t c s i f ; & S d w J h v l a w G e J U

emrnfBuD;vlawG toHk;jyK wm

qdk awmh tm;vHk; jynfhpHkygw,f/

ar;/ / t&if wkef;u 'Dvdk

NyKdif yGJ rsKd;rSm yg0ifcJh zl;ovm;?

ajz/ / B.E.H.S (2) vS,Ofaus;r,frSm

uav;NrdKU udk,fpm;yg0ifcJhzl;ygw,f/

NyD;awmh rDZkd&kd;&myGJawmf (Chap-char kut) &JU fashion show

awGrSmvnf; yg0ifcJhzl;ygw,f/

ar;/ / tjcm; aomZdkrsKd; EG,fpkawG

aewJha'oawG? tjcm;aomEdkifiHawGrSm

zdwfac:jcif; cHcJhvdkU&Sd&if oGm;

a&mufzdkU tqifoifh &Sdygovm;?

ajz/ / tqifhoifh &Sdyg w,f?

zdwf ac:jcif; cH cJh& ,ifaygh/

ar;/ / Modeling tvkyf[m csif; vl

rsKd; awGtwGuf toufarG;0rf;aMumif;zdkU

jzpf Edkif r,f xif ovm;?

iNTERViEW

Profile of Super Model 2013 emrnf - Lalrohluii rdbtrnf - U Thein Htay & Daw Suiro arG;ouú&mZf - 1989 ckESpf Ekd0ifbm 29 &ufaeU

ynmt&nftcsif; - BA (ordkif;)

ae&yfvdyfpm - wm[ef; (A)

tvkyftudkif; - txnfqdkif

t&yftjrifh - 5 ay 5 vufr

tav;csdef - 110 aygif

ajz/ / ckvuf&Sd tajc tae rSm awmh r

xifbl;/ aemifvm rnfh rsKd;qufopfawG

twGufawmh jzpfEdkifr,f vdkUxifw,f/

ar;/ / rjzpfEdkifavmuf ao;bl; qdk

awmh vli,f awGtwGuf b,fvrf;

[ m t a u m i f ; q H k ; j z p f r , f x i f o v J ?

ajz/ / ta&;BuD; qHk;uawmh

ynma&;ygyJ/ 'D armf',f

vkyfief;udk pdwf 0ifpm;ayrJh ynm

a&; rSm edrfh usae r,fqdk,if

ukd,fum, tvSwck wnf;eJUvnf;

rjzpfao;bl;/ rsKd;qufopf awGu

quf vkyfoGm; r,fvdkUvnf;

,lqygw,f? 'gayrJh tvSw&m;udk

raumi f ;w J ht&mtwGu fr[ kw fy J

aumif;wJh t&mtwGuf toHk;cszdkU

vdkygw,f/ 'dkUcsif;vlrsKd; awGt-

wGuf bk&m;ocif zefqif;xm;wJh

obm0 tvSw&m;udk aumif;rGefwJh

udk,fhusifhw &m;tm;jzifh azmf

xkwftokH;jyK wwfzdkU vdkygw,f/

ar;/ / jynf wGif; ?jynfy Super Model awGxJuae oif txif-

BuD; av;pm;wJh olawG odyg&ap?

ajz/ / jynfwGif; rSm qdk,if wifrdk;vGif

eJU atmifpdef wdkUjzpf ygw,f/

jynfy EdkifiH awG rSmu emrnf rod

awmh 2011 ckESpf &JU urÇmh tvS

r,fudk t xifBuD; av;pm;w,f/

ar;/ / tcspfa&;ydkif;rSm oifh&JUESvHk;

om;udk ydkifqdkifxm;wJhol&SdaeNyDvm;?

arSsmfvifh csuf&Sdao;o vm;?

ajz/ / &nf;pm;r&Sdao;ygbl;/

arSsmfvifhcsuf&Sdygao;w,f/ [J[J[J/

ar;/ / Super Model jzpfzdkUtwGufqdk&if b,f t&mu

t a & ; B u D ; q H k ; j z p f r , f x i f o v J ?

ajz/ / yxrqHk;taeeJU cE¨mudk,f

ta&;BuD;ygw,f/ udk,f cE¨mudk *&k

pdkuf zdkU vdkygw,f/ 'kwd,taeeJU

ar;cGef; rsm;ajzEdkifzdkU tawGUtBuKH?

A[kokw rsm;rsm; &SdzdkUvdkygw,f/

NyD;awmh vkyf&Sm; rIrsm;udkvnf; Munfh

wmjzpf wJht wGuf vlawG&JU qGJaqmif

rI&Sdatmif aewwf zdkU vdkyg w,f/

ar;/ / 0ifa&muf,SOfNyKdifwJhtcsdefrSm

b,fvdktcuftcJrsKd;rsm; &ifqdkif&ygovJ?

ajz/ / NyKdifyGJrSm wkef;u usr&JU

udk,fcE¨m t&rf;udk yifyef;awmh

vrf; avQmuf wJhae &mrSm odyf

NyD; awmh pdwf wdkif;r usbl;/

ar;/ / vli,fawG twGuf aomf

vnf; aumif;? oifh&JUy&dowf

awGudk bmrsm; ajymcsif ygovJ?

ajz/ / rxifrSwfyJ usr plyg armf',fjzpf

vmawmh? usefrudk tm;ay;wJhol

tajrmuftrsm;&Sd w,fqdkwm od&wJh

twGuf tm;vHk; tay:rSm aus;Zl;wif

aMumif; ajymvdkygw,f/ bmyJvkyf

vkyf bk&m;ocif udktm;udk;yg/

usr plygarmf',fjzpf vmwm [mvJ

bk&m;ocif&JU aus;Zl; aMumifh

omjzpfw,f/ b,fvdk tcsdefrsKd; rSm

jzpfjzpf bk&m;udk t&ifOD;qHk; atmuf

arhowd &NyD; bk&m;udktm;udk;,if;

t&m&m udkvkyfyg/ bk&m;ocifh&JU

tvdkawmfjzpf r,fqdk,if b,ft

&mrSmrqd katmif jrif jcif;&Ed ki fw,f

qdkwm tm;vHk;udk ajymvdkygw,f/

ar;/ / bmrsm;xyfajymcsifao;ovJ?

ajz/ / ckvdk tifwmAsL;vm vkyf

wJhtay: txl; aus;Zl;wifygw,f/

cdkEkrf;xkefowif;*sme,f quf-

vufNyD; atmifjrifyg apvdkU qkrGef

aumi f ;awmi f ;ay;v d ku fygw,f/

trSwfay;'dkifvlBuD;rsm;

1.Mawitei-NorthEastModel(Aizawl)2.Zikpuii(Aizawl)3.LalthansangaandTuarpuii(Aizawl)4. csrf;csrf;-Model,Singer(Yangon)5.Goldeni-Tourguide(Yangon)6.Lalthianghlimiandrcspf (wm[ef;)

Super Model u usyfaiG 10 odef;? 'kwd,qk

usyfaiG 7 odef; ESifh wwd,qk usyfaiG 5 odef;

toD;oD; csD;jrSifhcJhMuonf/

Page 9: Khonumthung journal vol-1 june

News Journal Khonumthung | 9June 2013 | Vol.1 No.2 NATiONAL NEWS

EdkifiHa&; ,kHMunf csuf

aMumifh tusOf;us aeMuaom

yk*¾dKvfrsm; vGwfajrmufEkdif a&;twGuf

aq m i f & Gu fo G m ; rn f j z p f a Mu m i f ;

or®w OD;odef;pdefu EdkifiHaw-

mf &kyfjrifoHMum;uae xkwf vTifhcJhonfh

rdef hcGef;wGif xnfhoGif;ajymMum;cJhonf/

Ed ki fi Ha&;,k H MunfcsufaMumif h

tusOf;uscJhonfh EdkifiHa&;tusOf;om;rsm;

r&SdapvdkaMumif;? jrefrmEdkifiH trsKd;om;

jyefvnf pnf;vkH;nDnGwfa&;twGuf

tusOf;om;rsm; vGwfajrmuf&ef tpOftjrJ

tm&kHpdkuf vkyfaqmifvSsuf&SdaMumif; ajym-

Mum; onf[kZGefv 4 &ufae hxkwf bDbD

pDjrefrmydkif; tpDtpOfwGif az:jyxm;onf/

jrefrmEdkifiHrSm EdkifiHa&;

tusOf;om; 200 cefU&Sdonfhteuf

2013ckESpf arv 23 &ufaeUwGifEdki fiH

awmf or®w\ vGwfjidrf;csrf;omcGifh

trdefUt& tusOf;om; 93 OD;vTwfay;

onfhteuf EdkifiHa&; tusOf;om;

59 OD;om yg0ifaMumif; od&onf/

tusOf;om; 93 OD;vGwf ajr-

mufcJhonfh teuf jrefrmEdkifiHom; 90

OD;jzpfjyD; EdkifiHjcm;om; 3 OD;yg0ifaMumif;

jrefrmEdkifiH jyefMum;a&;0efMuD;Xme

'kwd,0efMuD; OD;&JxG#f\ azhbGwf vl-

EdkifiHa&;tusOf;om;rsm; vGwfajrmufa&; aqmif&GufoGm;rnf

rIa&; pmrsufESmwGif az:jyxm;onf/

tqdkygtusOf;om; rsm;onf

tif;pdef? om,m0wD? rEåav;ESifh

jrpfMuD;em; tusOf;axmif rsm; rS-

vGwfajrmuf vmjcif;jzpfonf/

jyD;cJhonfh arv 17

&ufaeU EdkifiHawmf or®w OD;odef;pdef

tar&duefjynfaxmifpk c&D;pOf rpwifrD

EdkifiHa&;tusOf;om; 23 OD;vTwfay;cJhonf/

EdkifiHawmf or®w OD;odef;pdefu

vpOf jynfolvlxkudk ajymMum;aeonfh

or®w\ rdefUcGef;wGif trSefwu,f

,kHMunfrIaMumifh tusOf;usonfhEdkifiH

a&; tusOf;om;rsm; tm;vkH;

vGwfay;rnf [k ajymMum;jyD;aemuf

ydkif; rMumrDwGif tusOf;om; 93

OD;udk vTwfay; vdkufjcif;jzpfonf/

EdkifiHa&;tusOf; om;awG

jyefvTwfay;a&; udpötygt0if

tar&duefu pdk;&drfwJh udpörsm; &SdaeqJjzpf

onfh twGuf jrefrmEdkifiH tay: 1997

ckESpfu tar&duef tpdk;&u ta&;,l

'Pfcwf xm;aom jrefrmEkdifiHqdkif&m

trsKd;om;ta&; ay: tuf Oya'udk

arvqef;ydkif;rSm or®w Barack Obama u aemufxyf 1 ESpf oufwrf;wdk;zdkY

v u f r S w f a & ; x d k ; x m ; y g o n f /

&cdkifjynfe,f wjynfvkH;twdkif;

twmjzifh uav;ESpfOD;xuf ydkr,la&;

trdefUxkwfjyef&ef 2013 ckESpf ZGefv

(4) &ufaeU aeUv,fydkif;ü ppfawGjrdK h

a'ocHrsm;u qE´jyawmif;qdk cJhMuonf/

r Mum ao ;ci fux kw f j y e f

xm;onfh wpftdrfaxmifvsif

uav; ESpfOD;xuf ydkr,la&; twGuf

a'oEå&trdefU udk axmufcHonfh taejzifh

,ckvdk qE´jyawmif; qdkjcif;jzpfaMumif;

RFA owif; wGifaz:jyxm;onf/

&cdkifjynfe,f armif;awm

c&dkifwGif aexdkifMuonfhrlqv-

if tdrf axmifpkrsm; twGuf a'oEå&

trdefh udk oufqdkif&m wm0ef&Sd

olrsm;u xkwfjyefcJhjcif;jzpfonf/

ppfawGjrdKU NrdKUrdNrdKUzrsm;?

ppfawGNrdKUe,f trsdK;om;'Drdkua&pD

tzGJYcsKyf(NLD)? &cdkifwdkif;&if;om;

r s m ;w d k ;wu f a & ; y gw D (RNDP ) ?

jynfaxmifpkBuHHHUcdkifa&;eJY zGHYNzdK;a&;ygwD

wm0ef&Sdolrsm;ESifh &cdkifjynfe,f vl-

rItzJG htpnf; 14 ckwdkUyg0if onfh

qE´jyyJGudk &cdkifjynfe,f jrdKUawmf ppf

awG wGif jyKvkyfusif;yjcif;jzpfonf/

tvm;wl &cdkifjynfe,f

ajrmufOD;jrdKUü vnf; uav; ESpfOD;xuf

ydkr,la&; qE´jyyJGudk vltiftm; 500 cefU

jzifh usif;y&ef pDpOfaepOf oufqdkif&m

&Jrsm;\ [efUwm;um vlpk cJGcJh jcif;aMumifh

ratmifjrifcJhaMumif; od&onf/

&cdkifjynfe,f armif;awm

c&dkiftwGif;&Sd &kd[if*sm- rGwfqvi-

frsm; wpftdrfaxmifvsif uav; ESpfOD;om

arG;zGm;&ef a'oEå& trdefUudk ax-

mufcHaMumif; ppfawGc&dkif trsKd;om;

'Drdkua&pD tzJGUcsKyf\ jrdKUe,f&kH;cJG 8

ckaygif;jyD; 2013 ckESpf arv 31 &uf

aeUpJGjzifh xkwf jyefcsuf xkwfjyefcJhonf/

odkUaomf &cdkifjynfe,f rG-

wfqvif bmom0ifrsm;aexdkif

onfh a'owGif uav; arG;zGm;rI

uefUowfjcif;tay: trsKd;om;'Drdkua&pD

tzJGUcsKyf OuúX a':atmifqef;pkMunfu

&IwfcsaMumif; ajymqdkcJhygonf/

jrefrmEdkifiH ppftpdk;&

vufxuf 1997 ckESpfaemufydkif;wGif

&ckdifjynfe,f bl;oD;awmifESifh

armif;awm a'owGif aexdkifMu

onfh wcsKdU rGwfqvifrsm;onf ZeD;

wpfOD;xufydk,lMujyD; om;orD;rsm;vnf;

txdef;tuGyfr&Sd arG;zGm;vmonfh

twGuf vlOD;a& xdef;csKyfEdkif&ef

nTefMum;csuf xkwfjyefcJhjyD;jzpfonf/

wjynfe,fvkH; uav;arG;rI uefUowf&ef qE´jyawmif;qdk

aejynfawmfrSmusif;yaewJh

2013 ckeSpf ta&Shtm&SpD;yGm;a&;zdk&rf

'kwd,ajrmufaehrSm wpfOD;wnf;

oD;jcm;vkyfwJh owif;pm&Sif;vif;yGJ

twGif; a':atmifqef;pkjunfu

e k d i f i H a c gi f ; aqmi fwp f O D ;t jzp f

wdkif;jynfudk OD;aqmifzdkhvnf;

tqifoihfyJvdkh ajymyg w,f/

tJ'Dowif;pm &Sif;vif;yGJrSm

udk,fwdkif&SdaewJh udkausmfaus-

mfodef; u aejynfawmfuae

owif;ay;ydkh xm;ygw,f/ekdifiH-

wGif; b,fae&mudkyJ oloGm;oGm;

vlawGudk olwdkhtvkdtyfqHk;u

bmvnf;vkdh ar;wJhtcgwdkif;rSm

tm;vHk; wnD wnGwfxJajymju wJh

vdktyf csuf ajcmufcsuf&Sdygw,fvkdh

jrefrmEd ki fi HtwGi f;E d ki fi H jcm;

&if;ESD;jrKyfESHrI ,ck b@mESpfwGif

tar&duefa':vm 3 bDvD,H (oef;

3000) cefU 0ifa&mufrnfjzpfum

,cif b@mESpfESifh ESKdif;,SOfygu 2

qcefU EdkifiHjcm; &if;ESD;jrKyfESHrIwdkuf&kd

uf0ifa&mufzG,f&SdaMumif; od&onf/

jrefrmEdkifiHwGif EdkifiH

jcm; wdkuf&kduf &if;ESD;jrKyfESHrI onf

jyD;cJhonfh {jyD? arv tawm twGif;wGif

tar&duef a':vm 380 cefU

0ifa&mufrI&SdaMumif; &if;ESD;jrKyfESHrIESifh

ukrÜPDrsm; nTefMum;a&;rSL; OD;pD;Xme

nTefMum;a&;rSL;csKyf OD;atmifEdkifOD;\

ajymMum;csufudk ukd;um;jyD; 'DADbD tifw-

meuf pmrsufESmwGifaz:jyxm;onf/

EdkifiHjcm;&if;ESD; jrKyf ESH rI

udk tcktwdkif; tar&duef a':vm

oef; 180 ESifh 190 tMum;ykHrSef

0if a&mufvmrnfqdkygu 2003-

14 b@mESpftwGif; tenf;qkH;

tar&duef a':vm 2 bDvD,HrS

trsm;qkH; 3 bDvD,H txd 0ifa&mufEdkif

zG,f&Sd aMumif; az:jyxm;onf/

or®w wm0ef,lvdk[k a':pkajymxyfcgwvJvJajymjuajumif;a':a

tmifqef;pkjunfu &Sif;jyygw,f/

yxrqHk;uawmh tvkyf

tudkif yg/ ol wdkh tvkyfvdk

csifjuygw,f/ ay;wm urf;wm

u dk rvdkcsif ygbl;/ olwdkh udk,f

w dki f twGuf tvkyfvkyfedkifw,fqkdwJh

*kPfodu©m&Sdcsifygw,f/ eHygwfwpf

uawmh tvkyftudkifygyJ/ eHygwf

eSpfu a&yg? eHygwfoHk;u vrf;awGyg?

eHygwfav;u vQyfppfrD;? eHygwfig;u

ynma&;eJh eHygwfajcmufu

usef;rma&;apmihfa&SmufrI yg/ 'gudk

ae&mwdkif;rSm xyfcgwvJvJajymju-

wmyg/ 'gajumihf tvkyftudkif[m

OD;pm;ay;udpöjzpfygw,f/ txl;ojzihf

awmh vli,fawGtvkyftudkif &zdkh

yg/" vdkh a':atmifqef;pkjunf

u ajymoGm; ygw,f/

ZGefv 5 &ufaehu pjyD;

aejynfawmfrSm usif;yaewJh

ur m Ç h p D ; y G m ; a & ; z d k & r f tw G i f ;

tck owif;pm&Sif;vif;yGJ[m

a ' : a t m i f q e f ; p k j u n f & J h

yxrqH k;owif;pm&Si f;vif;y G Jyg/

urÇmhpD;yGg;a&; zdk&rfudk ae

j yn f awm fw G i fu s i f ; y j y Kv k y f c s d e f

rS pí jrefrmEdkifiHtwGif; EdkifiHjcm;

wdkuf&dkuf&if;ESD;jrKyfESHrI 0ifa&mufEdkifrnfh

tvm;tvmydkrsm; vmonfESifht-

nD jrefrmEdkifiH twGuf &if;ESD;jrKyfESHrI

tvm;tvm ydkrdkaumif;rGefEdkif rnfh

tajctae jzpfaMumif; od&onf/

jyD;cJhonfh arvwGif

usif;yjyK vkyfonfh (22)Mudrfajr-

muf urÇmhpD;yGm;a&; zdk&rfwGif EdkifiH-

wumrS yk*¾Kdvf 900 ausmfwufa&mufjyD;

usif;ycJhonfhzkd&rfrsm;teuf jrefrmEdkifiH-

wGif usif;yonfh zdk&rfonf vlOD;a& rsm;qkH;

wufa&mufEdkifjcif;jzpfaMumif; od&onf/

v u f & S d j r e f r m E d k i f i H

wGifEdkifiHjcm;wdkuf&kduf &if;ESD;jrKyfESHrI

yrmP tar&duefa':vm oef;

42.689 &SdjyD; ukefxkwfvkyfrI u@

tay: &if;ESD;jrKyfESHrIonf tar&duef

a':vm oef; 2.574 &SdonfhtwGuf

pkpkaygif; &if;ESD;jrKyfESHrI\ 5 &mcdkifESKef;

ausmf&SdaMumif; 'DADGbD wGif az:jyxm;onf/

EdkifiHjcm;rS tar&duefa':vm oef; 3000 cef h &if;ESD;jrKyfESHrI 0ifa&mufrnf

KHONUMTHUNG7JUNEKHONUMTHUNG7JUNE

KHONUMTHUNG5JUNEKHONUMTHUNG5JUNE

Page 10: Khonumthung journal vol-1 june

10 | Khonumthung News Journal June 2013 | Vol.1 No.2FEATURE

&kd;&m ,Ofaus;rIonf trsKd;om

;qufvuf&yfwnf&Sifoefa&;? trsKd;om;

*kPftifvu©Pm ryaysmufatmif xdef;

odrf;a&;twGuf r&Sdrjzpf vkdtyfonf/

,aeU csif;vlrsKd;rsm;\ &dk;&m,Ofaus;rI

rsm;pGmteuf trsKd;om;a&; rSwfaus-

mufwif onfhh ,Ofaus;rIrsm;&Sdovkd

e*kd &Sd&if;pGJ ,Ofaus;rIukd wkdif;wyg;?

vlrsKd;jcm;,Ofaus;rIrsm;jzifh a&maESmNyD;

ta&mifwifcsJUum;aom zufpyf

,Ofaus;rIrsm; vnf;&Sdaeonf? Oyrm

,aeU csif;&kd;&m 0wfpm;qif,ifrI

wcsKdUonf a&S;&kd;&me*kd&Sd&if;pGJ

0wfpm;qif,ifrIukd pwkdiftrsKd;rsKd;?

tqiftuGuf trsKd;rsKd;jzifh

zefwD;xmonfukdawGU&rnfjzpfonf/

4if;udk &dk;&mt 0wftpm;

[k owfrSwf&ef tvGef-

cufcJ ovkd acwfopf csif;&kd;&m

0wfpm;qif,ifrI[kvnf; rqkdtyf&m/

xkdUtwl &dk;&mtursm;wGifvnf;

vlrsKd;jcm;rsm;\ ,Ofaus;rIrsm;xJu

aumif;onf[k xif&aom uuGuf

rsm;ukd ckd;,lNyD; ukd,fh&kd;&m tursm;wGif

acwfqefonfh twD;trIwfrsm;jzifh

trTrf;wifum a&maESmxm;onfh xGifvkH;

&kd;&m tursm;vnf; wykHwyif&SdaeNyD/

okdUaomf csif;vlrsKd;rsm;\ &kd;&m

,Ofaus;rItursm;pGmteuf csKd;csif; &kd;&m

"g;okdif;tuonf rnfonfh vlrsKd;jcm;

rsm; xHrS wkduf&dkufaomfvnf;aumif;?

o G , f 0 I d u f a o m f v n f ; a u m i f ;

a&maE S mw Dx Gi fxm ; j ci f ; r& d Son f h

t jyif tpOf tvmMuD;onfh

a& ra&mtESpfjynfhonfh &kd;

&m,Ofaus;;rItu wrsKd;jzpfonf/

csKd;csif;wkdUonf csif;jynfe,f

awmifykdif; rif;wyf? uefyuf-

vuf? rwlyDNrdKUe,f rsm;wGif

trsm; tm;jzifh aexkdif Muonf/

þ tuonf &kd;&m yGJvrf;owif?

usif;yonfh yGJ taetxm;ukd vkduf-

NyD; uenf; u[ef wrsKd; pD&SdMuonf/

tajctaet& 0rf;enf;aMuuGJjcif;rsm;?

rauseyfcHjyif;jcif;rsm;? atmifyGJrsm;ukd

azmfxkwf&mwGif pnf;csufnDnD

atmf[pfMudrf;(MuKH;0g;)0g;NyD; u&onf/

uenf; u[efuGJjym; aomf vnf;

toHk;jyKonfh wl&d,mrsm;onf

wxyf wnf;om jzpfonf/

csKd;csif;wkdU\ yGJvrf;obif wkdif;wGif

&dk;&macgif&nfonf rygrjzpfay/

tokbyGJ ESifh "g;okdif;tu csKd;csif; wkdUonf

tokbyGJ&SdvSsif tavmif; ab;wGif

"g;jzifh uav &SdMuonf? qkdvkd &if;rSm

a,musFm; om;wkdU\ 0rf;enf; jcif;udk

csKd; (csif;)wkdU\ &dk;&m "g;odkif; tu - ZvyfeD

jyoonfh oabm ukdaqmifonf/

xkdokdU u&mwGif wD;vHk;jrdKifqdkif

vmonfESifhtrSs "g;ykvkdif;(ESD;,uf) xJrS

"g;udk xkwfjyD; a0SU ,rf;um tdrfx&H?

eH&Hrsm;udk xdk;Muonf? tdrfeH&Hudk

tMudrfaygif;ajrmufrsm;pGm xdk;jyD; uolukd

ydkrkd0rf; enf;aMuuGJ ol[krSwf,l&onf/

Oyrm csKd; trsKd;orD;wOD;

aoqkH;vSsif romyGJwufolrsm;onf

aoqHk;oltrsKd;orD;\ armif tuukd

ykdjyD;tm&Hkpdkdufavh&SdMuonf? taMumif;rSm

armif jzpfolu rdrdtpfr touf&SifpOf

&SmazGpkaqmif;onfh ypönf;Opöm [lorSsudk

tvkH;pkHzsufqD;ypfEdkifcGifh&Sdaom aMu-

mifhjzpfonf? tpfrjzpfol touf&SifpOf

a,mufzjzpfolu aumif;rGefpGm

jyKpk ,k,rI r&Sdjcif;? cspfcspfcifcif

raygif;oif;jcif;rsm;udk armifjzpfol\

tujzifh odomEkdifonf? armifjzpfol

u ypönf;Opöm pwifzsufqD;jyDqdkvSsif

a,mufzjzpfolonf rsufESmysuf&jyD?

yGJwufolrsm;uvnf; a,mufzudk

r0Hhr&J MunfhMuonf? a,mufz

cif Asm vlUa&SU olUa&SU wGif acgif;

razmf&JawmhbJ t&SufuGJav awmhonf/

csKd;a'owGif "g;csuf&m

rsm;pGmjzifh &kyfysufqif;ysuf jzpfae-

aom tdrfx&Hrsm;awGUyguþtdrf wGif

rMumao;rDu tokb&Sdonf[kodEdkif

onf? tdrfx&Hudk rnfolrqdk "g;jzifh

u,if; xkd;ydkifcGifh&Sdonf? tdrf ukd

tokbtjyD; wv cefU tMumwGif jy

e fvnf jy K jyi fzgax;E d ki f jy D jzp fonf?

xkd okdUzmax;jyifqif&mwGif0g;um

tdrf onf jyKjyif& vG,faomfvnf;

ysOf um tdrfonf jyKjyif&ef tvGef-

cufcJNyD; tusnf;wef &kyfysufvSonf/

rdrdaqGrsKd;wpfOD;OD; towfcH&

onfhtokbyJGrsKd;wGif “iga,musFm;om;

rif; (aoqHk;ol\trnf)udk owf

wJhvludk igudk,fwkdif jyefowfr,f?

rif; tcsnf;ESD; eJU raoap&bl;/

igwkdUtrsKd;awG b,fawmhrS tcsnf;ESD;

raozl;bl;" qkd NyD; uvJhpm;jyefacs&ef

MuKH;0g;NyD; tHMudwfum u Muonf/

EGm;aemuf owf yGJ ESifh"g;okdif; tu*kPf yumoe pnf;

pdrfjyo onfh yGJjzpf onf? acgifyGJ[k

vnf;ac:Edkifonf? yGJusif;yEkdif

a&;twGuf ESpfaygif;rsm;pGm EGm;aemuf?

0uf? Muuf? qef? qyf 0g? ajrtdk;? acgiftkd;

tp&Sdonfrsm;udk ESpfaygif;rsm;pGm Mud-

KwifNyD; pkaqmif;jyifqifrI rsm;jyK

vkyf& onf/ yGJvkyfrnfhyk*¾Kdvfonf

,cifESpfrsm;u jyKvkyfaom EGm;aemuf

owfyGJ wckckwGif yGJusif;yrnfh taMu-

mif; MudKwifNyD; today;aMumfjim&onf/

odkU rSom vlxku b,folu EGm;aemuf

b,fESpfaumif tm;jzifh b,ftcsdefrSmyGJ

vkyfrnfudk od&rnfjzpfonf?

wcsdefwnf;wGif EGm;aemuf 10 aumifjzifh

vkyfvSsif Sek be [kac:onf? qkdvkd&if;rSm

wif;jynfhyGJ [líjzpfonf? yGJpNyDqkdvSsif

wif;jynfhyGJ jzpfygu trSwf&ausmufyHk

wckvkyf&onf? ausmufjym;tMuD;MuD;

wpfckudk ausmufwkdif av;wkdifjzifh ax-

mufrjyD; xrif;pm;pm;yGJ yHkpHjzifh awmifu

kef;wpfae&mwGifvnf;aumif;? &Gmt0if0

wGif vnf;aumif; jrifomxifom&Sdonfh

ae&mwGif pkdufxlavh&SdMuonf/

yxr? 'kwd,aeU tNyD;

wwd,ajrmufaeUwGif EGm;aemufrsm;udk

jrSm;jzifh ypfowf&onf? xdkUae-

muf EGm;aemufOD; acgif;udk jzwfjyD;

EGm;aemufcsnfonfh wdkifay:wGif pepf

wus csdwf&onf? xkdyGJrsKd;wGif vlwkdif; u

csifwkdif; u ír&yJ yGJ&Sifu urnfh oludk

a&G;&onf? AkH? armif;? aMu;jym;rsm;jzifh

pnf;csufnDnD pwifwD;cwf&onf/

rdepfydkif;MumvSsif tuorm; onf

"g;udk ykvdkif;rSxkwf? a0SU,rf;um

rdrdukd,fukd,frdrd pwifMuGm;vHk;xkwf

trTrf;wifNyD; MuHK;0g; u&awmhonf?

uaepO f" g ; jzi f hwp k Hw&mu k d rc kw f

rxp f & y g /o H 0 gwa Mum f a Mu f j z -

ifh “a,musFm;om; iguGJU? EGm;aemuf

wif;jynfhyGJ b,fEScg vkyfcJhonf?

olrsm;yGJrSm ig qkdwJhig[m tvum;ESifh

b,fawmhrS rpm;bl;? ightzdk;tazu

b,fEScg yJGvkyfcJhonf? b,fawmif?

b,fae&mrSm oGm;MunhfMuprf;?

ighausmufyHkawG? ightdrf x&HrSm

EGm;aemufacgif;awG jynfhaew,f? ig

[Jh iguG" [k Mudrf;0g;jyD; u&onf?

u jyolrsm;twGuf yGJ&Sifu MudKwifNyD;

acgiftdk; oD; oefU jyifqifay;&onff/

EGm;aemufcsKdjzifh toifh

xnfhxm;aom acgif&nfudk

ujyjyD;onfESifh wjydKifeuf wdkuf& onf?

xkdUaemuf rdrduJhokdU EGm;aemufyGJtMuD;

tus,f usif;yzl;olrsm;udk tdrf&SifrS

wvSnhfpD zdwfac:NyD; ucdkif;onf/

pw kx åa jrmu faemu fq k H ; ae Uw Gi fr l

"g;okdif;jzifh taysmfu u&onf?

þtuonf "g;tu uGsrf;usifolESifh

'dkif;o rm;wkdU wOD;csif;pD wdkufcdkuf&onfh

uuGufjzpfonf? tvGef tEå&m,frsm;NyD;

aoG;xGuf oH,dkrIrsm;onf? 'kdif;o

rm;u "g;ukd um? "g;orm;udk wGef;?

"g;orm;uvnf; 'dkif;orm;udk "g;jzifh

xdk;? 'kdif;orm;wGef;wmukd a&Smif po-

jzifh uMu&onf? y&dowfrsm; \

tm;ay; oHrsm;? wD;cwfoHrsm;jzifh pD-

nHNyD; tifrwef pdwfvIyf&Sm;p&m

aumif; onfh uuGuf jzpfonf?

awm&kdif;om;aumif owf yGJ ESifh "g;okdif; tu

csKd;a'oonf awmeuf

tvGef xlxyf onfh a'ojzpfojzifh

usm;? awm0uf?0uf0Hponfh

awm&kdif;wd&dpämefrsm; orif? '&,f?pkdif?

ajymif ponfh om;aumifMuD;rsm;

tvGefaygrsm;onf?vltkyfjzif aw-

macsmufí aomfvnf;aumif; ?

wuk d,fawm f jzi f haom fvnf;aumi f ;

awmxGuf avh&SdMuonf/ awm au-

mif tMuD;MuD; &vSsif &Gmr0ifcif

awmi fu k e f ;wae& mr S & G m zu fo d k U

aoewfajymif;vSnfhum tcsufaygif;

rsm;pGm aoewf ypfazmufNyD; awmaumif

tMuD;MuD; &aMumif; tcsufay;Muonff/

xkdtcg &Gmom;rsm; onf aoewfoH

vm&mzufqDodkU uokwfu,uf ajy;jyD;

oGm;a&mufMudKqdkMuonf? trJaumif

&ol tdrfodkU tom; tm;vHk;o,fay;&NyD;

vlMuD;rsm;u tom;rsm;udktdrfwdkif;

nDwlnDrSs a0iSay;&onf? xdkUaemuf

tdrf&Sif rS trJaumif taumifMuD;vSsif

MuD; ovdk tdrfarG; EGm;aemuf? 0uf ukd

owfjyD; *kPfjyKyGJvkyf&onf? oufqkdif&m

aqGrsKd;rsm;u acgtdk; wvHk;? ESpfvHk;jzifh

vma&muf *kPfjyKay;Muonf? xkd

yGJrsKd; twGuf "g;okdif; u&mwGif

om;aumifMuD;&zl;olrsm;u rdrd-

wdkU\ tpGrf;tp? “igonf

usm;b,fESaumif? 0uf0H b,fESaumif?

pdkif? ajymif b,fESaumif &zl;on" ponfjzifh MuHK;0g;NyD; uMuonf?

wu, f h a, mu s F m ; au m i f ; w d k \

uyGJ [kvnf; qdkEdkifonff/

xkdyGJrsKd;wGif rkqkd;tvkyfruGsrf;

usifolrsm; ucGifh r&Sday/

rsKd;EG,fpk aygif;pkHaom csif;vlrsKd;rsm;\

rwlnDaom &kd;&myGJvrf; owifwkdif;wGif

csKd;csif;wkdU\ &kd;&m "g;okdif;

tuonf r&Sdrjzpf r&kd;Ekdifaom

&kd;&m"g;okdif; tuyifjzpfonf/

tifrwefpdwf0ifpm;p&m? &ifxdwfbG,f&m

aumif;onfh tcs,fto rygaom

&kd;&m,Ofaus;rItu [k qkd&rnf/

txl;ojzifh ,aeU jynfwGif;jynfy&Sd csif;

wkdif;&if;om;rsm;u ESpf pOf azaz:0g&Dv

20 &ufwGif usif;yNrJjzpfonfhh

csif;trsKd;om;aeU wkdif;wGif csKd;&kd;&m

"g;okdif;tuonf yGJMunfh y&dowf\

pdwft0ifpm;qkH; &kd;&m,Ofaus;rI

tu tjzpf ae&m ,lpjrJyifjzpfonf/

jcKHygu þ &kd;&mtuonf

a,muFsm;aumif;wkdU\ pGrf;&nf?

a,musFm;aumif;wkdU\ pdwf"gwfrsm;ukd

azmfxkwf onfh tEdkifrcHt&SLH;ray;onfh

oabmukd aqmifaom xdef;odrf;

jrwfEkd;tyfonfh csKd;csif; wkdU\

&kd;&m tu yifjzpf ayawmhonf/

Page 11: Khonumthung journal vol-1 june

News Journal Khonumthung | 11June 2013 | Vol.1 No.2 NATiONAL NEWS

arv 20-21 &ufaeU&efukefjrdKU? uefawmfMuD; [dkw,fjzpfonfh Place Ho-tel wGif usif;yjyK vkyfonfh 'kwd, tMudrf rD'D,mnDvmcHwGif wdkif;&if;om;rD'D,mrsm;

wufa&mufrI enf;yg;jyD; wdkif;&if;om; rD'D,mudpö aqG;aEG;rIvnf; r&SdaMumif; od&onf/

“'DnDvmcHrSm wdkif;&if;om; rD'D,mudpöaqG;aEG;zdkUwckwavrSryg

yg bl;? tJ'gaMumifh wdkif; &if;om; rD'D,mudpöudkvnf; raqG; aEG;jzpfbl;” [k cdkElrf;xkefowif;XmerS t,f'Dwmjzpfol udkqef;oJ uajymonf/

,if;rD'D,mnDvmcHwGif jyefMum;a&;0efMuD;Xme OD;atmifMuD;

tyg t0if at*sifpD? EdkifiH wumrS rD'D,mrsm;? oufqdkif&m Xmeqdkif&m

0efxrf;rsm;? oufqdkif&m owif;Xmersm;rS owif;axmuf? t,f'Dwmrsm;ESifh

{nfh onfawmf pkpkaygif; 369 OD; yg0ifwufa&muf cJhaMumif; od&onf/

wdkif;&if;om;rD'D,mrsm;rS rGef? &cdkif? u&if rD'D,mrsm;

wufa&mufcGifh&&SdMujyD; csif;owif; Xmersm;rS cdkElrf;xkef owif;? The Hakha post ESifh Chin world Media rsm;rSwOD;pD wufa&muf EdkifaMumif; od&onf/

2013ckESpf tdE´d,EdkifiH umvuwm;jrdKUwGif zJGUpnf;xm;onfhEdkifiHwum

jrefrmowif; tzJGU wGif wdkif;&if;om; rD'D,mrsm;jzpfMuonfhvGwfvyfaom

rGefowif;at*sifpD? ucsifowif;Xme? ukvm;wefowif;Xme?

uEÅm&0wDwdkif;(rf)? a½T[oFm owif;Xme? Karen Information Cent-er (autdkifpD)? ckdElrf;xkefowif;Xme? rZÑdrowif;Xme? ed&Oö&mowif;Xme?

owif;ESifhrD'D,muGef,ufESifh oSsrf;oHawmfqifh owif;Xme (11)zJG h yg0ifMuonf/

nDvmcHwGif jrefrmEdkifiH 'Drdkua&pDtajymif;tvJtwGif; rD'D,m\ atmifjri frI?

tcuf tcJ ESifh a&SUqufvkyfaqmif&rnfh tajctaersm; udk aqG;aEG;cJhMujyD;EdkifiHwum

jrefrmhowif;(bDtJeftdkif) rS cdkElrf;xkefowif;Xme t,f'Dwmu Media, Peace and Conflict ESifhywfouf onfh tajctaeudkaqG;aEG;cJhaMumif; od&onf/

2013ckESpf {jyDv 25 &ufaeUrS 27 &ufaeUtxd armfvjrdKifjrdKU px&if;

[dkw,frSm usif;y jyKvkyfonfh yxrtMudrf wdkif;&if;om; rD'D,mnDvmcHwGif vGwf

vyfpGm ajymqdkcGifhudk tajccHjyD; EdkifiHwum pHEIef;ESifh tnD rD'D,may:xGef;vma&;ESifh

tJ'D Oya'rSm wdkif;&if;om; rD'D,m zGHUNzKd;vmap&efESifh wdkif;&if;om;

rD'D,mrsm;\ zGHUjzKd;a&;udk vufwGJulnDoGm;&ef? wdkif;a'oMuD;ESifh jynfe,frsm;u

tpdk;&rsm;ESifh a'owGif; yHkESdyfowif;? a&'D,dk? &kyfoHrsm;? owif;rD'D,m

wdk;wufa&; vkyfief;udk vGwfvyfpGm aqmif&GufcGifh ay;&ef xkwfjyefcJhMuonf/

odkUaomf jrefrmEdkifiHtpdk;& jyefMum;a&;0efMuD;Xmeu

OD;pD;usif;yonfh 'kwd,tMudrf rD'D,m nDvmcHwGif wdkif;&if;om;rD'D,m

udpöaqG;aEG; &ef ryg&Sdjcif;onf wdkif;&if;om;rD'D,m rsm;\ wdk;wufa&;

zHG h jzKd;a&; twGuf t[efUtwm;wckjzpfvmEkdifaMumif; okH;oyfMuonf/

'kwd,tMudrf rD'D,mnDvmcHwGif wdkif; &if;om;rD'D,m wufa&mufrIenf;

vGefcJhonfh arv aemufqkH;ywfü okH;&ufMum jrpfMuD;em;jrdKUwGif

aqG;aEG;cJhjyD; jzpfonfh ucsifvGwfajrmufa&;tzJGU ESifh jrefrmtpdk;& jidrf;csrf;a&;

udk,fpm;vS,frsm; jrpfMuD;em;jrdKUrSmyif jyefvnfaqG;zdk h&SdaMumif; od&onf/

'kwd,tMudrf aqG;aEG;yJGudk rMumcif ucsifjynfe,f jrpfMuD;em;jrdKUrSm

jyefusif;y&ef &SdaMumif; jidrf;csrf;a&; tusKd;awmfaqmif OD;vSarmifa&T\ ajymMum;csufudk

udk;um;jyD; AGDtdkat jrefrmydkif; tifwmeuf pmrsufESmwGifaz:jyxm;onf/

ucsifvGwfajrmufa&; tzJGUESifh tpdk;&ppfwyf

tMum; tjyeftvSefypfcwf rIrsm;udk &yfpJa&; oabmwl-

rI &&SdEdkif&ef þaqG;aEG;yJGudk jyefvnfusif;yjyKvkyf oGm;rnfjzpfaMumif; od&onf/

yxrtMudrf jrefrmtpdk;& bufrS jynfaxmifpk0efMuD; OD;atmifrif;

OD;aqmifonfh jidrf;csrf;a&; ukd,fpm;vS,ftzJGUESifh ucsifvGwfajrmufa&;tzJGUacgif;aqm

if 'kwd, ppfOD;pD;csKyf AdkvfcsKyf *Grfarmf tzJGUwdkU awGUqHkaqG;aEG;yJGwGif vkH;0 typftcwf

&yfpJa&; r[kwfbJ wdkufyJGrsm; avsmhusapa&; tygt0if EdkifiHa&;aqG;aEG;yJGrsm;

jyKvkyf&ef qdkonfh oabmwlnDcsuf 7 csufudk vufrSwfa&;xdk; cJhjcif;jzpfonf/

yxrtMudrf ESpfbuf udk,fpm;vS,frsm; awGUqkHaqG;aEG;cJhtjyD;

ucsifjynfe,ftwGif; tpdk; &wyfESifh ucsifvGwfajrmufa&; wyfrawmft-

Mum; ypfcwfrI ododomom avsmhusoGm;onf[k qdkEdkifaomfvnf; ucsifjynfe,f

ta&SUajrmufbufürl wdkufyJGrsm; tenf;i,f&Sdaeao;aMumif; od&onf/

odkUaomf ucsifvGwfajrmufa&;tzJGUu EdkifiHa&;aqG;yJG az:aqmifEdkif&ef

jyif qifaepOfwGif jrefrm tpdk;&bufu ucsifjynfe,ftwGif;

ppfwyftiftm;wdk;jyD; wyfcsxm;onfrsm;udk qufvufvkyfaqmifaeaMumif; KIO

ajymcGifh& OD;vmeef\ ajymMum;csufudk udk;um;jyD; ADGtdkat uaz:jyxm;onf/

jynfaxmifpktqifh jidrf;csrf;a&;az:aqmifa&; aumfrDwDESifh

ucsifvGwfajrmufa&;tzJGUwdkUonf vGefcJhonfh 2012ckESpf rS pwifum ESpfbuf-

ppfwyfrsm; typftcwf&yfpJa&; tygt0if jirf;csrf;a&; aqG;aEG;yJGrsm;jyKvkyfEdkif&ef

w&kwfEdkifiH a&TvDjrdK hü 7 Mudrfwdkifwdkif aqG;aEG;jyD;jzpfonf/

arv aemufqkH;wGif aqG;aEG;onfh ucsifjynfe,f jrpfMuD;em;jrdKUrSm

aqG;aEG; cJhonfh 8 Mudrfajrmuf aqG;aEG;rIjzpfjyD; ,ckaemufqkH;awGUqkHyJGrS ppf

rSef onfh jidrf;csrf;a&;ESifh jynfwGif; ppf&yfpJa&;wdkUtwGuf ESpfbufoabmwl-

nDrI rsm; &&SdEdkif&ef ucsifvlxkrS vkdvm;aeMujcif; jzpfonf/ ESpfbuf ppfyJGaMu-

mifh ppf ajy; 'ku©onf (1) odef;cefU wdrf;a&Smifykef;atmif;aeqJ jzpfaMumif; od&onf/

ucsifNidrf;csrf;a&;aqG;aEG;yGJ rMumcif xyfrHusif;yrnfKHONUMTHUNGNEWS8JUNE

tpdk;&wyfeSifh KIA jum;wdkufyGJrsm;jzpfyGm;csdef upí ae&m,l

xm;jcif;jzpfjyD; ucsifjynfe,f wif;rmrI ae&m a'o tvdkuf vkHjckHa&;tzGJhrsm;udk

&xm;vrf;ab;wGif ae&mpdyfcsxm;jcif;jzpfonf [k c&D;oGm; a'ocHrsm;rSajymonf/

ucsifjynfe,f twGif; wdkufyGJrsm;jidrfouf aecsdefjzpf aomf vnf;

vkHjckHa&;wyfrsm;ukd avsSmhcsjcif;r&SdyJ tpdk;&wyfrsm;eSifh wif;juyfxm;

qJjzpfonf[k &xm;vrf;ab;rS rdk;aumif; a'ocHwpfOD;ajymonf/

“tckawmh jidrf;csrf; oGm;jyD/ wdkufyGJoH awGvnf;

rjum;& awmhbl;/ tpdk;&ppfwyfawGu awmh wdkuf

yGJp jzpfu wnf;uyJ tJ'Dvdkae&m ,lxm;wm” [kajymonf/

4if;wyfrsm;csxm;aomae&mwGif wJrsm;xdk;xm;jyD; wyfzGJh0if

5 OD; cefhvIyf&Sm;aeonfudkawGh&onf[k c&D;oGm;a'ocHrsm;ajymonf/

reÅav;-jrpfjuD;em; &xm;vrf;wavQmuf tpdk;&ppfwyf vkHjckHa&; wif;juyfxm;qJ

xdka'ocHrsm;onf 4if;ppfwyfrsm;vkHjckHa&; csxm;jcif;ajumifh tpdk;&eSifh

ucsifvTwfajrmufa&;tzGJh KIO wdkufyGJoHrsm;rjum;&aomfvnf;

oGm;vm&ef pdk;&drfaeqJjzpfonf[k ajymonf/

tpdk;&jidrf;csrf;a&;azmfaqmifa&;vkyfief;aumfrwD eSifh KIO wkdh

arv 28-30 xd jrpfjuD;em;wGif awGhqkHaqG;aeG;cJhcsdef wdkufcdkufrIawG avs-

mhcsjyD; xyfrH rjzpfyGm;atmifxdef;odrf;jcif;? eSpfzuf udk,fpm;vS,f rsm;

yg0i fwJh apmihfjunhfjuD;juyfa&; tzGJh zGJhpnf;&ef rltm;jzihfoabmwlum

'ku©onfrsm;twGuf jyefvnf xlaxmifa&; udpö&yf wyfykdif;qkdif&m wyfae&m

csxm;rIrsm;eJh ywfoufjyD; qufvufndSeIdif; aqmif&Guf&ef oabmwlcJhjuonf/

BNINEWS7JUNE

Page 12: Khonumthung journal vol-1 june

12 | Khonumthung News Journal June 2013 | Vol.1 No.2NATiONAL NEWS

1/ jynfaxmifpk tpkd;&

or®w OD;odef;pdef onf vlrsKd;?bmom *kdPf;*P

rcGJjcm;yg? trsKd;om;vTwfawmf? jynf olvT-

wfawmf ukd,fpm;vS,f? vlxkoab-

mxm; qE´ukd av;pm;orIjyKonf/ ukd,fusifh

w&m; raumif;wJh vTwfawmfukd,fpm;vS,f?

tpkd;& 0efxrf;awGukd ay:wifjzKwfcs&Jonf/

jynfe,ftpkd;&

0efMuD;csKyf ESifh 0efMuD;tzGJU onf ygwD? yk*¾Kdvfa&;?

a'o cGJjcm;rI&Sdonf? vTwfawmf ukd,fpm;vS,f?

vlxkqE´ukd tav;rxm;yJ olwkdU oabmxm;qE´ukd

ykdNyD;tav;ay;onf? ukd,fusifhw&m; raumif;aom

tpkd;& 0efxrf;rsm; ay:wifta&; ,lrIr&Sd/

2/ jynfaxmifpktpkd;&

vTwfawmftwGif; ygwD? yk*¾Kdvf? ae&ma'orcGJyJ

wef;wlqufqHrI&Sdonf? vTwfawmfukd,fpm;vS,frsm;

wifjycsufukd wkduf&kduf ta&;,ltvm;xm;ay;onf/

jynfe,ftpkd;&

twkduftcH CNP, CPP, ENDP ukd,fpm;vS,fawGukd

cGJjcm;qufqHonf? tpnf;ta0;wGif aemufwef;rSm

xkdifckdif;NyD; olwkdU wifjycsufawG ta&;,l

vkyfaqmifay;rI r&Sdoavmuf jzpfaeonf/

3/ jynfaxmifpktpkd;&

or®w ESifh 0efMuD;wkdU\ vkyffief;aqmif&GufrI?

bwf*suf okH;pGJrI awGukd wDAGD? owif;pm?

*sme,fu wqifh vlxka&SUarSmuf csjy-

onf? vkyfief;aumfrDwDzGJUpnf;rIu tp

vlxk oabmxm;&,lNyD;rS vkyfaqmifonf?

jynfe,ftpkd;&

vkyfief;okH; bwf*sufaiG ukd vTwf awmf

ukd,fpm; vS,fawG? jynfolawG a&SUarSmufrSm

&Sif;&Sif;vif;vif;rwifjycsif yg?vTwfawmf

twGif; ar;cGef;awG ajzMum;rI rjywfom;yg?

jynfe,fbwf*sufpm&if;pmtkyf vTwfa

wmfukd,fpm;vS,fawGray;csifyg? vlxkrS

wifjycsufrsm;ukd vTwfawmfukd,fpm;vS,fawG

rdwåLray;zkdUwm;jrpfxm;onf? aumfrDwDzGJUpnf;jcif;?

a&G;cs,fjcif;rsm;wGif vTwfawmfukd,fpm;vS,f?

vlxk oabmxm;r,lyJ wkduf&kduf vkyf

aqmifrIaMumifh jyomemrsm; &Sdaeonf/

4/ jynfaxmifpktpkd;&

vkyfief;wif'grsm;ukd jynfolw&yf vkH;xH

owif; pmjzifh aMumfjim ac:,lonf/

jynfe,ftpkd;&

vkyfief;wif'grsm;ukd vTwfawmfukd,f pm;vS,f? jynf

olvlxkxH rcsjyyJ aiG&SifaMu;&Sif? aqGrsKd; tokdif;t0kdif;

awGukd OD;pm;ay;vkyfaqmifckdif;onf? tao;pdyfukd

vTwfawmfukd,fpm;vS,f awGawmif odcGifhr&Sdyg/

5/ jynfaxmifpk tpkd;&

vTwfawmfwGif jyifqif&efvkdtyfonfh

Oya'rsm; jyifqifMuonf? tpnf;ta0;ukd

Mum&Snfvkyfonf? jynfyavhvma&;c&D;pOfrsm;

vkyfonf? vTwfawmf ukd,fpm;vS,fvpm?

armfawmf,mOf tjynfhtpkH ay;onf/

jynfe,ftpkd;&

bmOya'rS ra&;qGJyg? vTwfawmftpnf;t

a0;&ufwkdwkdeJUvkyfonf? jynfyavhvm a&;

c&D;pOfr&Sd? vTwfawmf ukd,fpm;vS,fvpm

enf;enf;ay;NyD;? armfawmf,mOf vkH;0 ray;yg/

6/ jynfaxmifpktpkd;&

or®w? vTwfawmf OuúX? 0efMuD;tzGJU?

vTwfawmfukd,fpm;vS,f tMum; vGwfvyfyGifhvif;pGm

tvG,fwul qufqHrI&Sdonf? c&D;pOf?

EkdifiHawmftxl;{nfhonfrsm; MudKqkdrIrsm;? qufqHr-

Irsm; wGif cGJjcm;rIr&SdyJ yl;wJGaqmif&Gufonf?

jynfe,f? NrdKUe,fta&;aqmif&Guf&mwGif oufqkdif&m

vTwfawmfukd,fpm;vS,frsm; qE´oabmxm;&,lNyD;rS

trdefUxkwf taumiftxnf azmfonf/

'Drkdua&pD usifhpOfukd av;pm; usifhokH;onf/

jynfe,ftpkd;&

0efMuD;csKyf? 0efMuD;tzGJUESifh jynfe,fvTwfawmfukd,fp

m;vS,frsm;tMum;qufqHrI tvSrf;a0;onf? twl-

wuG vkyfief;aqG;aEG;rI? pDrHcefUcGJrIr&Sdoavmufjzpf

aeonf? a'ota&; aqmif&Guf&mwGif oufqkdif&m

vTwfawmf ukd,fpm;vS,frsm; wkdifyifrIr&Sdyg?

NrdKUe,ftkyfcsKyfa&;rSL awGutp oufqkdif&m vT-

wfawmf ukd,fpm;vS,frsm;xH tMuH&,lrIr&Sdyg?

'Drkdua&pD usifhpOfw&m; jynfe,ftpkd;&u

oabm raygufao;[k qkd&rnfom/

7/ jynfaxmifpktpkd;&

0efMuD;rsm; rdrdukdifwG,faom XmewGif bwf*suf?

vkyfief;aqmif&GufrI tmPm tjynfh&Sdonf? vTwfa

wmfukd,fpm;vS,fwifjycsufrsm;xda&mufonf/ vT-

wfawmfOuúX ESifh vTwfawmftmPm jrifhrm;onf/

jynfe,ftpkd;&

0efMuD; awG bmtmPm rSr&Sd? bwf*sufokH;

p&mr&Sd? bwf*sufokH; pGJcGifhvnf; r&Sdo av-

mufjzpfaeonf? A[kdeJU 0efMuD;csKyftrdefU

csrSom vkyfief; aqmif&GufcGifh&Sdonf?

vTwfawmfukd,fpm;vS,frsm; wifjycsuf xda&mufrI

r&Sdyg?vTwfawmf OuúX tmPm enf;yg;vGef;onf/

8/ jynfaxmifpktpkd;&

vTwfawmf ukd,fpm;vS,frsm; wifjycsuf-

awG 0efMuD;eJU wm0ef&Sdrsm;u wkdawmif;aom

umvtwGif; taumif txnfazmfonf/

jynfe,ftpdk;&

vTwfawmf ukd,fpm;vS,frsm; wifjy onfh

aqmif&Guf&ef csrSwfNyD;aom vkyfief;rsm;

trSefwu,f azmfaqmifrIenf;yg;onf? Oyrm - Saika eJU Fungkah Mum;um;vrf;? Tlangpi eJU Lungding Mum;um; vrf;twGuf odef; 40 pD

axmufyHHha&;vTwfawmfqkH;jzwfcsuf wESpfMumNyD?

Fungkah &Gm tkyfcsKyfa&;rSL;a&G;cs,fa&; t&Iyft&Sif;

Oya't& ta&;,lay;&ef vTwfawmf tpnf;ta0;

wifjycsuf ,aeUxd taumiftxnfrazmfyg/

jynfaxmifpk tpkd;& ESifh jynfe,ftpkd;& vkyf&yf EIdif;,SOfjcif;Pu Lal Maung Cung ( MLA)

BNI NEWS8JUNE

oHvGifta&Shydkif; rdkif;qwfc&dkif rdkif;wkHjrdkhe,f

twGif; tajccs vIyf&Sm;aeonhf trSwf 171 ppfa'o

awmifydkif; 0 wyfzGJh eSihf jrefrmppfwyfwdkhjum;

ppfa&;wif;rm vsSuf&Sd aomajumihf eSpfbufwyf

tjydkif tiftm;jznhfae ajumif;pkHprf;od&Sd&onff/

2013 *sGef 7 &uf aemufqkH;xm;í aw-

mifydkif; 0 wyfzGJhrsm; ajrmufydkif;wdkh wyf&kyfjyef&ef

tpdk;&wyf u &mZoHay;xm;ajumif;? odkhaomf *sGefv

2 &ufaeh awmifydkif;0 tpnf;ta0; usif;y&mwGif

wyf&kyf jyefa&;udpö aqG;aeG;jcif;vkH;0r&SdcJhajum

if;? xdkhajumihf tpdk;&wyf &mZoH twdkif; 0 wyfzGJhrS

wyf&kyfjyefjcif; r&Sdaomajumihf tpdk;&wyfu oH-

csyfumum; 14 pD; vltiftm;tjynhf wif aqmif

onhf ppfum;juD; 10 pD;udk wmcsDvdwfjrdkhrS (rdkif;wkH?

rdkif;qwf) rdkif;wkrf; rdkif; uef;? xdk rSawmif

ydkif; 0 Xmecskyf buf tiftm;jznhfjcif;jzpfekdif aju-

mif; a'otwGif; owif;&yfuGufu qdkonf/

þuJhodkh ppfa&; wif;rmvm&jcif;rSm

jrefrmppfwyf wyf&if; 3&if;uawmifydkif;

0 wyfzGJh\ &mbmpdkufcif;rsm;tm;

arvaeSmif;ydkif;u odrf;ydkufvdkufjcif;rS pwifv-

majumif; okH;oyfolrsm;u vnf; ajymonf/

“jrefrmppfwyfu 0 wyf&Jh

&mbmpdkufcif;juD;qDudk tiftm;tvkH;t&if;eJh

wdk;0ifw,f/ 0 bufu aemufqkwfay;vdkufawmh

aoewf wcsufav;rS razmufvdkuf&bJ

&mbmpdkufcif;juD;udk Armwyfu odrf;ydkufvdkufw,f?

tJovdkaemufydkif; 0 u xdkif;e,fpyfwajumvkH;

rSm tiftm;toihfjyifqif ae&m ,lxm;ae

w,ftck” [k 4if;u qufajymygonf/

&mbmpdkufcif;twGuf ykHygusifjrdkhe,f

cGJtm;udk;&onhf erhfcJrfacsmif;tm; 0 wyfzGJhrS

jzwf,loG,fwef; &m vlxku aomufokH;a&?

v,f,moHk;a&r&SdonhftwGuftmPmydkif rsm;

xHwdkifjum;cJhzl;onf/ xdkwdkifjum;rIajumifh 0

&mbmjcHudk jrefrmtpdk;&wyfu oGm;a&mufodrf;

ydkufvdkufjcif;jzpfonf[k a'ocHrsm;uajymonf/

,ckppfwif; rmaecsdefwGif 0

jynfaoG; pnf;nDnGwfa&;wyfrawmfonf

w&kwfedkifiHrS ppfwdkuf&[wf ,mOfrsm;

wihfum;rsm; oHcsyfumum;rsm; 0,f,l&&Sdonf[k

owif;xGufay:aecsdef? 0acgif;aqmif rsm;u 0

e,ftm; osSrf;jynfe,frS cGJxGufjyD; aejynfawmf-

vufatmufcH oD;oehf jynfe,fwnf axmifcGihfjyk&ef

awmif;qdkaecsdefeSifhvnf; wdkufqdkifaeonf/

0 wyfzGJheSihf ppfa&;wif;rmrIajumihf tpdk;&wyf

oHcsyfumum; 10 pD;ausmf tiftm;jznhf

Page 13: Khonumthung journal vol-1 june

News Journal Khonumthung | 13June 2013 | Vol.1 No.2 WORLD NEWS

qD;&D;,m;tpdk;&wyfu twdkuftcH-

wyfzJG hrsm;eSifh tpkd;&wyfrsm;tjum; jzpfyGm;aeaom

vufeufudkif y#dyu© rsm;wGif "gwkvufeu-

frsm; tokH;jykcJhonf[k jyifopftpdk;&u ,kH jun-

fjyD; ppfa&;qdkif&m vIyf&Sm;rIrsm; tygt0if jynfwGif;ppfudk

tqkH;owfap&ef aqG;aeG; yJG wpf&yf jykvkyfoGm;rnfjzpfonf/

þaqG;aeG;yJG wpf&yf jzpfay:vmap&eftwGuf

jyifopftpdk;&rS aqmif&Guf taumiftxnf

az:oGm;rnfjzpfajumif; t*Faehü jyifopf

edkifiH edkifiHjcm;a&;0efjuD;Xmeu ajymjum;jcif;jzpfajumif;

jr0wD tifwmeuf pmrsufeSmwGif az:jyxm;onf/

qD;&D;,m;tpdk;&eSifh 4if;\ taygif;tygwdk honf

,if;odk h"gwkvufeufrsm; tokH;jykjcif; ajumifh ab-

mifukd ausmf vGefaejyDjzpfajumif;? ,if;twGuf jyifopf?

qD;&D;,m; "gwkvufeuf tokH;jykrI udpö

wkef hjyefzdk h aqG;aeG;rnf

tpöa&;ESifh ygvuf-

pwkdif; tMum;jzpfyGm;aeonfh

y#dyu©tay: jidrf;csrf;a&; jyef

vnfwnf aqmufEdkif&ef &nf&G,fjyD;

EdkifiHwum nDvmcH wpf&yfudk

w&kwfEdkifiH? abZif;jrdKUwGif

usif;y jyKvkyfrnfjzpfonf/

vrnfhtywf 18 eSifh 19

&ufae htwGif; Sofitel Wanda [dkw,fwGif jyKvkyfrnfh nDvmcH wGif

tpöa&;eSifh ygvufpwdkif;tMum;

jzpfyGg;aeonfh jyoemudk EdkifiH-

wumrS rnfodkUudkif oG,f&rnfudk

aqG;aEG;oGm;rnfjzpfaMumif; ZGef v

(5) &ufaeUxkwf ukvor*¾\ xk-

wfjyef csufwGifaz:jyxm;onf/

ygvufpwdkif; t cGihf

t a&; qdkif&m ukvor*¾ aumf

rwD wpf&yf\ arwÅm&yfcH csuft&

eSpfEdkifiH jidrf;csrf;a&; twGuf

tm;ay;ulnD a&;qdkif&m nD-

vmcHukd ukvor*¾rS MuD;rSl;jyD;

usif;yoGm;rnfjzpfaMumif; od&onf/

nDvmcHudk Sofitel Wanda [dkw,f (7)xyf wGif

usif;yjyKvkyfrnfjzpfjyD; nD-

vmcH usif;yonfh tdrf&SifEdkifiHrS

tqifhjrifh udk,fpm;vS,fu

pmwrf;zwfMum;oGm;rnfjzpfonf/

nDvmcHwGif ukvor*¾ taxGaxG

twGif;a&;rSl;csKyf befuDrGef;vnf;

w&kwfEdkifiHwGif tpöa&;-ygvufpwdkif; ta&;

nDvmcH wpf&yfusif;yrnff;KHONUMTHUNGNEWS

ygupöwef EdkifiH-

wGif 0efjuD;csKyf wm0ef (3)

judrf xrf;aqmifrnfh yxrOD;qkH;

0efjuD;csKyf tjzpf Nawaz Shar-

if onf ZGefv (7) &ufwGif

usrf;opöm usdefqdkvdkufjyDjzpfonf/

ygudpöwefEdkifiH tpövrft-

mbwfjrdKUwGif or®w Asif Ali Zardari u OD;pD;usif;yjyKvkyfonfh

usrf;usdefyJG tcrf;tem;wGif

t p d k ; & w m 0 e f & S d o l r s m ; ?

ppfwyft&m&Sdrsm;ESifh oufqdkif&m

oHwrefrsm;a&S harSmufwGif

usrf;opöm usdefqdkjcif;jzpfonf/

vGefcJhonfh arv (11)

&ufaeUu pwifjyD; usif;yjyK vkyf

cJhonfh taxGaxGa&G;aumufyJGwGif

ygupöwefrlqviftzJGcskyf u

tEdkif&&SdcJhonf/ Nawaz Shar-if onf 4if;\ygwDrS tEdkif

&&SdjyD;aemuf ygupöwef vTwfaw-

mfu 0efMuD;csKyf wm0efxrf;aqmif&ef

a&G;cs,fcH& oljzpfonf/

0 e f M u D ; a e & m r s m ;w G i f

wm0efxrf;aqmifrnfh yk*¾Kdvfrsm;

trnfudk ygupöweftpdk;&u

w&m;0if xkwfjyef jcif; r&Sdao;

aomfvnf; b@ma&;0efMuD;Xme

KHONUMTHUNGNEWS

ygupöwef 0efjuD;csKyftjzpf Nawaz Sharif usrf;opömqdk

wufa&mufrnfjzpfaMumif; od&onf/

t a r & d u e f

EdkifiHjcm;a&;0efMuD; *Gsefu,f&Donf

tp öa&;-ygvufpwk di f ;E Sp fE d ki fi H

tMum; aqG;aEG;yGJrsm; jyef vnf

pwifEdkifa&;twGuf arv 23

&ufaeUwGif tpöa&; t&m&SdMuD;rsm;?

ygvufpwkdif; acgif;aqmifrsm;ESifh

oD;jcm; awGUqHk aqG;aEGcJhonf/

xdktjyifh u,f&Donf

ygvufpwkdif; or®w rmrGwf

tbwfpfeSifh &mrmvmjrdKUü arv

23 &ufwGifvnf; aeUv,fpm

twlpm;í awGUqHkcJhao;onf/

tpöa&; taejzifh jidrf;csrf;a&;

aqG;aEG;yGJrsm;ukd jyefvnfpwif&ef

qe´&Sdonf[k *Gsefu,f&DESifh rawGU-

qHkcif tcsdefüyif aewef,m

[ku ajymMum;cJjyD;jzpfonf/

ygvufpwkdif; or®w rm-

rGwftbwfpfESifh tpöa&;0efjuD;csKyf

bif*srif aewef,m[kwkdUonf

w&kwfacgif; aqmif opfrsm;ESifh

awGqHkaqG;aEG;&ef rMum-

rDu w&kwfEdkifiHokdU oD;jcm;pD

vma&mufcJ hMujyD;aemuf

ta&SUtv,fykdif; a'oqdkif&m

ukvor*¾ nDvmcHudk w&kwfEdkifiHü

jyKvkyf&ef vrf;yGifhoGm; jzpfaMu-

mif; yDwDtdkif uaz:jyxm;onf/

&mxl;udk Nawaz Shar-if \ orD;ESifh vufxyf,lol

Mr. Dar tm;wm0efay;

cefUtyfbG,f&Sdajumif; The Time of India owif;pmwGifaz:jyxm;onf/

Nawaz Sharif acgif;aqmifaom ygupöwef

rlqvif tzJGUcsKyf onf 272

ae&m&Sdonfhteuf 126 ae&m

&&SdjyD; tEdkif&&SdcJhjcif;jzpfonf/

Paskistan Peoples Party (PPP) ygwDu 31 ae&m &&Sdum

'kwd,ae&m &&Sdonfh ygwDjzpfonf/

,ck ygupöwef

0efMuD;csKyfjzpfvmol Nawaz Sharif onf 1990 rS 1993

txd 0efjuD;csKyf wm0ef,laepOf

tusihfysuf jcpm;rI pGyfpJGcsufaMu-

mifh wm0efrS eIwfxGufcJh&ol jzpf

jyD; 1997 ckeSpfü aemufwMudrf

0efMuD;csKyf wm0ef,lcJholjzpfonf/

olonf 0efMuD;csKyf wm0ef 2 eSpft-

Mum xrf;aqmifjyD;aemuf ppfwyfu

tmPmodrf; z,f&Sm;cHcJh&ol jzpfonf/

xdkUtjyif 1998ckESpf wGif

ygupöwef 0efMuD;csKyfwm0efx

rf;aqmifcJhonfh Nawaz Sharif onf yxrOD;qkH;ygudpöwefEdkifiH

tPkjrK prf;orf; ypfvTwf&ef

trdef hay;cJholvnf;jzpfonf/

tar&duefeSifh jAdwdef edkifiHwdk hu aqG;aeG;usif;yrnfjzpfjyD;

rnfodk hwkef hjyefrnfudk enf;vrf;rskd;pkHjzifh aqG;aeG;

oGm;&ef &Sdajumif; jyifopfedkifiH? edkifiHjcm;a&;0efjuD;Xme

avm&efhaz;bD;,ufpfu jyifopf edkifiH &kyfoHvdkif;wGif

jykvkyfcJhonfh ar;jref;wGif ajymjum;cJhonf/

qufvufjyD; qD;&D;,m;ü "mwkvufe uf rsm;

odkavSmif odrf;qnf;xm;aom ae&mrsm;udk ypfrSwfxm;

wdkufcdkufonfh vufeufudkif vIyf&Sm;rIrsm; tygt0if

tiftm;oHk;í wHkhjyefjcif;&Sd? r&Sdudk ¤if;aqG;aeG;yGJü qHk;jzwfoGm;

rnfjzpfajumif; ¤if;u qufvuf ajymjum;cJhonf/

xdk haemuf qD;&D;,m; twdkuftcH wyfzGJhrsm;udk

wkdufcdkuf&mwGif toHk;jykcJhonfh "mwkvufeuf[k

,lq&onfh tpdwftydkif; erlemrsm;udk jyifopfedkifi-

Hu prf;oyfppfaq;vsuf ajumif;? ,if; prf;oyfppfaq;

csufrsm;t& qD;&D;,m; tpdk;&onf "mwkvufeufrsm;udk

tjudrfaygif;rsm;pGm toHk;jyk cJhonfudk avhvmawGh &Sd-

cJhajumif; tpD&ifcHpm wpfapmifwGif ajymjum;xm;onf/

jAdwdefedkifiHonf qD;&D;,m;wGif "mwk-

vuf eufrsm; tokH;jykonfh taxmuftxm;rsm; &Sdae-

rItwGuf tvGeftrif; pdk;&drfvsuf&SdjyD; ,if;uJhodkh

pGyfpGJrIrsm;twGuf pkHprf;ppfaq;rI tjynfhtpkHudk tvsiftjref

jykvkyf&rnf[k jAdwdefedkifiHjcm;a&; 0efjuD; 0DvsH[d*fu

vGefcJhonfh tywfu *sD-8 0efjuD;rsm; tpnf;ta0;udk

jyefvnfaqG;aeG;pOf ygvDreftrwf rsm;tm; ajymjum;cJhonf/

olu ukvor*¾ twGif;a&;rSl;cskyf\

pGyfpGJrIrsm;twGuf pkHprf;ppfaq;rIrsm; jykvkyf&ef ajun-

mcsufudk judkqdkajumif;eSifh qD;&D;,m; tpdk;&taejzifh

pkHprf;ppfaq;rIrsm;udk tjynfht0 yl;aygif;ulnDjyD;

a'otm;vkH;odkh oGm;a&mufpkHprf;jcif;udk

cGifhjyk&rnf[k yefjum;vdkajumif;vnf; ajymcJhonf/

Page 14: Khonumthung journal vol-1 june

14 | Khonumthung News Journal June 2013 | Vol.1 No.2

1/ &kyfykdif;qkdif&mzHGYNzdK;&ef rdcifbmompum; ta&;ygykH/ (Physical Development) uav;i,frsm;onf tNrJwrf;

ukd,fcE¨mt&yftarmif;? ukd,fvkH;ukd,fxnfESifh tav;csdef

rsm; wkd;wufzHGYNzdK;ae&rnf jzpfonf/ þokdY aumif

;rGefpGmBuD;rm;zHGYNzdK;Ekdif &ef aumif;rGef oifhjrwfaom

tpm;t pmrsm;? ukd,fvuf vIyf&Sm;upm;jcif;rsm;? tc-

sdefrSDESifh tcsdef rSefjyKvkyf okH;aqmif&ef vkdtyfygonf/

usef;rm a&;aumif;NyD; a&m*g? toufab;tEå&m,f

rsm;rS uif;a0;í vkHNcHKrI&Sdae&efvnf; vkdtyfy-

gonf/ þt&m tm;vkH;twGuf oGef oifvrf;nTef rI?

tkyfxdef;apmifha&SmufrIvnf; tNrJwrf;vkdtyfaeygonf/4if;

t wGuf rdbrsm;ESifh pOfquf rjywf qufqHEkdif&ef

rdcifbmompum;wwfuGsrf;zkdY vkdtyfaeygonf/

2/ pdwfykdif;qkdif&mzHGYNzdK;wkd;wuf&ef rdcifbmompum; ta&;ygykH/ (In-tellectual Development) tawG;tac:ESifh bmompum; onf quf-

pyf vSsuf&Sdaeygonf/ vlonf rdrdtawG; tac:tm;

bmomp um;jzifh azmfjyavh&Sdygonf/ pum;rajymEkdifvSsif

tawG;tac:vnf; zHGYNzdK;rI&Sdoifhoavmuf r &SdEkdifyg/

awG;ac: EkdifpGrf;? ykdif;jcm;a0zefEkdifpGrf;? taumif; tqkd;a0

zefqkH;jzwfEkdifpGrf;? pdwful;EkdifpGrf;ESifh rSwfnPfrsm;onf

vlom; üzHGYNzdK;wkd;wufae &rnf jzpfonf/ 4if; pdwfykdif;qkdif

&mzHGYNzdK;wkd;wufrI&SdEkdif&ef u av;i,frsm;onf olwyg; t

awG;tac:? ajymqkdaompum;teuf t"dyÜg,fem;vnfNyD;

rdrdukd,fwkdif awG;ac: ? ajym qkdEkdifpGrf;&SdrSom zHGYNzdK;wkd;

wufEkdifrnf jzpfygonf/

3/ vlrIa&;qkdif&mzHGYNzdK;wkd;wuf&ef rdcifbmompum; ta&;ygykH/ (So-cial Development) vlrsKd;wkdif;? ,Ofaus;rIwkdif;ü trGeftjrwf

xm;aomt&mrsm; &SdMuygonf/ rsm;aom tm;jzifh arwåm?

orm"d? *kPf odu©m? tMuifemw&m;? onf;cHjcif;w&m;?

owåd? ZJG0d&d, pojzifh &SdMuygonf/ 4if; t&mrsm;tm;

rdrd\ rdcifbmompum;jzifh xdrdpGmazmfjyEkdif-

NyD;? rdrd tokdif;t0kdif;rS vufawGYusifhMuefae xkdifum

uav;ol i,frsm;tm; xda&muf pGmay;a0EkdifrI&SdNyD;?4if;

rSuav;oli,frsm;onf rdrdrSDwif;aom vlYtzJGYtpnf;

rSjyefvnfrSD ckdtm;xm; avmufaom yk*¾dKvfBuD;rsm;tjzpf

ykdrkdarG;xkwfay;Ekdifygonf/ xkdYjyif rdrdrSvnf;

tjcm;olrsm;tm; jyefvnf rSsa0Ekdifygonf/

4/ pdwfcHpm;csufqkdif&m zHGYNzdK;wkd;wuf&ef rdcifbmompum; ta&;ygykH/

(Emotional Development) ukd,fcEmtpdwftykdif;rsm;? tm&kHaMumrsm;?

pdwfykdif;qkdif&mESifh tawG;tac:ykdif;qkdif&mrsm;?

om rmeftaetxm;rS tajctaew&yfokdY

ajymif;vJoGm;aomtcg pdwfcHpm;rI (Emotional Feel-ing) jzpfay: vmapygonf/ arwåmw&m;? tMuifemw&m;?

trsufa'go? rkef;wD;rIESifh taMumufw&m; rsm;onf pdwf

cHpm;rI aMumifhjzpf ay:vmaom t&mrsm;jzpfMuygonf/

pdwfcHpm;rIonf tjyKoabm aqmifNyD; vlYb0w ckvkH;tm;

yJhjyifxdef; odrf;ay;Ekdifaom pGrf;tif&Sdygonf/ okdYaomf

tysufoabm aqmifNyD; yJhjyifxdef;odrf; oGm;ygu ysufpD;&m

ysufpD;aMumif;vJ zefwD;Ekdifygonf/ Oyrm arwåmw&m;

onf aysmf&TifESpf oufzG,f aumif;aom tdrf axmifwck

zefwD;ay;Ekdif ovkd arwåm w&m;aMumifh azmufjyef

rIjzpfay:apNyD; tdrfaxmif NydKuJGrIvnf; zefwD;Ekdif ygonf/

rdrdaexkdifaom vlYtzJGYtpnf;rS vufcHEkdifrItwkdif;twma

bmiftwGif; pdwfcHpm;rIukd xdef; odrf; csKyfwnf;NyD; aexk-

difwwf &ef vkdtyfyg onf/4if; twGuf rdcifbmompum;rS

rsm;pGmt axmuf tuljyKEkdifygonf/ rdcifbmompum;

rwwf uGsrf;cJhaomolonf vlrsm;aysmfcsdefESifh 0rf;enf;ae

csdefrsm; rcJGjcm;wwfawmhyJ ywf0ef; usifESifh vkdufavsm

nDaxGpGm raewwfrxkdif wwf jzpfae yg awmhrnf/

5/ pm&dwåESifh pdwf"gwfykdif;qkdif&m zHGYNzdK;wkd;wuf&ef rdcifbmompum;

ta&;ygykH/ (Moral and Spiritual Development) vlrsKd;wkdif;bmomwkdif;wGif pm&dwåESifh ywfoufí

t,ltqukd,fpD&SdMuNyD;? 4if; twGuf pHcsdefpH nTef;rsm;vnf;

owfrSwfavh&Sdonf/ rdrdwkdY&ifaoG;i,frsm;tm;

ukd,fusifhw&m;? pm&dwåESifh ywfoufí pHcsdefpHnTef;rSD&ef?

olrsm; av;pm;Munfnkdvmap&ef BudK;pm;

oifMum;ay;avh&Sdonf/ vlom;rsm;zHGYNzdK;wkd; wuf&ef jyi-

fytqif; o@mef wpfckwnf;ESifh rvkHavmufyJ twGif;o@

mef? pdwf"gwf? pdwf0dnmOf? pdwf qE´rsm;vnf; tjyK oabm

aqmifaom ajymif;vJzHGYNzdK;rI&Sd&ef txl;vkdtyfygonf/

pm&dwåESifh pdwf"gwfykdif;qkdif&moifMum;&mw

Gif uav;oli,frsm;onf aeYpOfESifh trSs ae&m wkdif;rS

oif,l& avh&Sdonf/ trsm;tm;jzifh rdom;pktwGif;

rdb? nDtukdarmifESrrsm; rS aomf4if;? ausmif;ü

q&m? q&mrrsm; ausmif;aezuftazmfrsm;rS aomf4if;?

&yf&GmtwGif; vlrItokdif;t0kdif;acgif;aqmifrsm;rS aom-

f4if;? bk&m; ausmif;uefrsm;rS &[ef;oHCm? bk&m;vlBuD;?

bmoma&;acgif;aqmifrsm;rS aomf4if;? pOfqufr-

jywf oifMum; vufcHae& rnf jzpfonf/ þok-

dY oifMum;&mü uav;oli,frsm; em;vnfvufcH &kHESifh

atmifjrifrI r&&SdEkdifyg/ ESvkH;om;xJü aocsm*Ceuem

;vnfoabmaygufvufcHusifhokH;EkdifrSom atmifjrifEkdif

rnfht&mrsm;jzpfaom aMumifh þtajctaexdoifay;&ef

tjcm;bmompum;jzifh ayguf a&mufrIr&SdEkdifbJ rdcifb-

mom pum;jzifh om oifMum;ay;&ef vkdtyfaeygonf/

6/ wDxGifBuHqrIpGrf;tifzHGYNzdK;wkd;wuf&ef rdcifbmompum; ta&;ygykH/

(Development of Creative ability) uav;oli,frsm;wGif arG;&myg?

yg&rDwckukd,fpD &SdMuonf[k ynm&SifwcsKdUrS ,lq-

vuf cHaeqJ jzpfonf/ þokdY vufcHEkdif&ef

tcsKdUaomuav;i,frsm;wGif wae&müxl;cGsefaom

yg&rD? txkH0goem rsm; trSefwu,fvnf; &SdaeMuy-

gonf/ Oyrtm;jzifhwifjy&vSsif yef;csD? yef;ykt&mü

4if;? vufrItwwf ynmt&mü 4if;? pufrIt ww-

fynmü 4if;? pmay? uAsmESifh oDcsif;rsm;a&;pyfoDukH;&mü

4if;? taet xkdifoefY&Sif;oyf&yfaomt&mü 4if;?

olrsm;wumxuf ykdrkdxl;jcm;ajymifajrmufpGm vkyfaqmi-

faexkdif wwfMuygonf/ þ okdYaom xl;jcm; onfhyg

&rDrsm;tm; “ wDxGifBuHqrIpGrf;tif “ (Creative

ability) ü NcHK ikHxnfhoGif;azmfjyavh&Sdygonf/ txkH?

yg&rD&Sd aom uav;i,frsm;tm; rdrdwkdYyg&rDtvkduf

oifhawmf aomq&maumif;rsm;ESifh qufvuf oifMum;

ay;jcif; tm;jzifh BuD;rm;aom b0atmifjrifrI &&SdEkdify-

gonf/ xkdokdY oifMum;ay;&mwGifvnf; rdrdemt;vnf qkH;

jzwf aom rdcif bmompum;jzifh oifMum;ay;EkdifvSsif

ykdrkdatmifjrifrI&&SdEkdifNyD; xl;jcm;jrifhjrwfaom yk*¾dKvfBuD;rsm;

arG; xkwf Ekdif rnf jzpfygonf/

7/ uav;i,f\ ynma&;ü rdcifbmompum;

ta&;ygt&ma&mufykH/ (Role of Mother tongue in the Education of the Child ) bmompum;onf pdwfjzifhpOf;pm;

awG;awmxm;aom t&mrsm;tm; EIwfjzifhtoH xGuf xk-

wfazmf jcif;jzpfonf[k ynm&Sifrsm;u qkdMuygonf/ EI-

wfjzifhqufwkdufoGufvufpGm pum;ajymaeaom olwOD;

onf rdrdajymrnfht &m av;qcefYBudKí pOf;pm;ESifhNyD; om;

jzpfaeonf/ pdwfjzifhaocsmpGmpOf;pm;NyD;om; tm; EIwfjz-

ifhjyefvnf xkwfazmf ajym qkdjcif;jzifh rSwfnPfüykdrkdpJGuy-

faeapEkdifygonf/ EIwfpum;ESifh pdwf\ awG;awmrIonf

euf&Idif;pGmtjyef tvSefqufEG,faerIaMumifh pd-

wfnPfpGrf; vIyf&Sm;Ekd;xap &ef EIwf pum;onf

ta&;ygaomt&m jzpfaeygonf/ ausmif; ü oifMum;aom

bmom&yfrsm;wGif tcsKdUaombm om&yf? txl;ojzifh

ocsFmbmom&yfonf pdwfjzifht xl;pOf; pm;awG;ac:aom

bmom &yfjzpfaeojzifh ausmif;om;rsm;twGuf

pdwf OmPf pGrf;vIyf &Sm;Ekd;x&ef txl;vkd tyfy-

gonf/ þokdY nPfpGrf;vIyf&Sm;ap&ef rdrdem;vnfwwf

uGsrf;aom rdcifbmompum;onf toifh awmfqkH;ESifh

taumif;qkH;jzpfaeygonf/ tb,faMumifhqkdaomf

ocsFmbmom&yfESifh yk'fpm4if;rsm;tm;aocsmwduspGm

em;vnf xm;&ef vkdtyfaeygo jzifh rdcifbmompum;onf

ta&;ygt&m a&mufqkH; aom bmom pum;jzpf aoma-

Mumifh jzpfonf/ xl;cGsefaomausmif;om;rsm;ausmif;wuf&

efESifh pmoifMum; &ef 0efav;jcif;rsm;onf bmom&yfqkdif

&mrsm; tm; em;vnfrIr&Sdjcif;aMumifh NiD;aiGYrI&Sdvmum

ausmif;wuf&ef 0efav;vmonftxd jzpfvmwwfyg

onf/ þjyoem tm; em;vnfoabmaygufjcif;r&Sdaom

q&m^ r rsm;onf tvGwfusufrSwfjcif; pHepf

(by heart system) usifhokH;vmMu&m?

ESpfpOftwef;wifEkdifMuaomfvnf; t&nft csif; &Sdao-

molrsm; arG;xkwfEkdifrIusqif;vmMuygonf/ xkdYa-

Mumifh rdcifbmompum;ESifh oifMum;jcif; tm;jzifh

ausmif;om;rsm;tm; em;vnfrIay; NyD; ausmif;wGif

ynmoifMum;rI wGif aysmfarGYrIay;um t&nftcsif; &Sdaom

olrsm; ynma&;pHepf rS arG;xkwfay;Ekdifrnf vnf; jzpfonf/

rsufpdESifhrjrifEkdifaomt&mrsm;tm; rsufpdESifh jrifou-

JhokdYpdwf ul;ykH&dyfazmf aqmifEkdif &ef rdcifbmompum;ESifh

ajymqkdEkdifrSom atmifjrifEkdif rnf vnf;jzpfonf/

bmomjcm;pum; oifMum;&mwGifvnf; txl;ojzifh

uav;oli,frsm; twGuf rdcif bmompum;om

tokH;jyKoifh onf/ rdcifbmompum;wwfuGsrf;rSom

tjcm; bmompum;vnf; em;vnfEkdifrnfjzpfonf/

xkdenf;wl pdwfwGufwGuf csuf&mwGif vnf;

bmomjcm;pum;xufrdcifbmom pum;onf

ykdrkdvsifjrefxda&muf aMumif; tm;vkH;em; vnfNyD;jzpfrnf

xifygonf/ pdwf\cHpm;csufrsm;? ukd,fwkdifawGYBuHK

cHpm;aom t&mrsm;vnf; rdcifbm ompum;jzifh

om xda&mufpGmazmfxkwfEkdifygonf/ xkdYaMu-

mifh vlYb0 wGifuav;i,frsm;twGuf ykdrdkta&; yg-

aomfvnf; t&G,fa&mufaom yk*¾dKvfrsm; twGufy-

if ta&;ygt&ma&mufaeqJjzpfaom rdcifbmom pum;

ausmif;wGif oifMum; ykdYcsEkdif&ef vlom; tm;vkH;ü

wm0ef&Sdygonf/ uGsefawmfaexkdifaom tdEd´,EkdifiHwGif rd-

cifbmompum; ta&;ygrItm; em; vnfod&SdaomaMumifh

ynma&;ü ta&; ygaom aumfrD&Sif rsm;jzpfonfh “Sec-ondary Education Commission (1952–53)”ES-

ifh “Kothari Commission (1964–66)” wkdYonf

tajccH ynma&; pHepfrS tqifh jrifh ynma&;pHepfxd

rdcifbmompum;tm; wEkdifiHvkH;twkdif;twmtxd

oifMum;rIay; &ef jyXmef; csrSwf cJhygonf/

tESpfcsKyf

rdcifbmompum;onf uav;oli,frsm;bufpkH

zHGYNzdK;wkd;wuf&efESifh ynma&;pHepf ü ta&;ygykHtm;atmuf

ygtwkdif;tESpfcsKyfwifjyygonf/

1/ uav;oli,frsm; usef;rm oefpGrf;&ef ?bufpkHzHG-

YNzdK; wkd;wuf&eftwGuf ppfrSefíem;vnf xda&mufaom

vrf;nTef oifMum;rIay;Ekdif&ef rdbESifh rdom;pkokH;? rdcif

bmom pum; tokH;jyKoifhonf/

2/ todynm? awG;awmqifjcifEkdifpGrf;? tjrifESifh cH

pm;csufrsm;xkwfazmfzGifhjyEkdif&ef rdcif bmompum; onf

ta&;ygqkH; jzpfonf/

3/ pm&dwåoifMum;jcif;? vlYtzJGYtpnf;ESifhvkdufavs

mnDaxG aexkdifwwfjcif;? olwyg; cHpm;csuf rsm;tm; rSs

a0cHpm; wwfjcif;? pmemaxmufxm;pdwf&Sdjcif;rsm;twGuf

rdcif bmom pum;onf rsm;pGmt axmuftuljyK onf/

4/ pdwf"gwfykdif; qkdif&moifMum;&mwGif rdcifb-

mompum; onf ta&;ygqkH;jzpfonf/

5/ arG;&mygyg&rD? vufrIESifhtwwfynmykdif;qkdif&

mrsm; jrSifhwif&mwGif rdcifbmom pum; onf taumif;

qkH;jzpf onf/

6/ r d r d u k d , f r d r d , k H M u n f p d w f c s j c i f ; ?

ukd,fhtm;ukd,fukd;jcif;? rSm;rSefa0zefykdif;jcm; qkH;jzwf

wwfjcif; rsm; rdcif bmomp um;rS ay;a0ygonf/

7/ olwyg;tm;nSmwm axmufxm; wwfjcif;?

rSsa0ay; urf;vkdjcif;rsm; rdcifbmompum;rS xda&mufpGm

yHhykd;ulnDyg onf/

rdcifbmompum;

FEATURE

,cifvtquf - Bernard L. Chhangte

Page 15: Khonumthung journal vol-1 june

News Journal Khonumthung | 15June 2013 | Vol.1 No.2 WORLD NEWS

w&kwfEdkifiH ta&SU

ajrmufydkif;u Muufom; xkwfvkyf

onfh puf&Hkwck rD;avmifrI jzpfyGm;

cJh&mrS tenf;qHk; vl 119 a,muf

aoqHk; oGm;jyD; wjcm; vl 50 ausmf

'Pf&m &&SdoGm;aMumif; od&onf/

*sDvif; jynfe,frSm jzpf yGm;

cJhjcif;jzpfjyD;? aoqHk;ol trsm;pkrSm

rD;avmifaeonfh taqmuf tOD;

xJwGif ydwf rd aecJhaomaMu-

mifh jzp f jzpfonf/vlaygif; 100

cefUonf puf&HkrS xGuf ajy; vG-

wfajrmuf EdkifcJhonf[k &Sif-

0Sm owif;Xmeu qdkonf/

xGufajy; vmEdkifcJholrsm;

ajymjycsuft& xGufayguf

wcg;rsm;rSm aomhcwfjcif;? ydwf qdkU

aeonf[k qdkonf/ trdk;eD;,m;

"mwfaiGU,dkpdrfhrIrS rD;pavmifjcif;

jzpfEdkifaMumif; ,lq&ygonf/

w&kwf EdkifiHwGif

tvkyform;rsm;taejzifh tqdyfoifh

aponfh "gwkypönf;rsm; udkifwG,f

toHk;jyKenf;u tp vkyfief;cGifESifh

qdkifonfh emrusef;jzpfonfh tqHk;

tvkyform;rsm; ab;uif; vHkjcHKrI

&Sdapa&; pnf;rsOf; pnf;urf; axmif

aygif; rsm;pGmudk w&kwf A[dk

tpdk;&u a&;qGJ csrSwfxm;onf/

odkUaomf wu,fh vufawGU-

wGif þpnf;rsOf;pnf;urf;rsm;twdkif;

vdkufemaqmif&Gufjcif;rsKd; r&SdyJ

j r e f r m e d k i f i H w G i f ;

w,fvDzkef; vkyfief;vkyfudkifcGifh

&a&; ,SOfjydkifavQmufxm;onhf

ukrÜPDrsm;udk a&G;cs,faerIeSihf

pyfvsOf;í jrefrmedkifi-

Hodkh a&muf&Sdaeaom tde´d,

ul;oef; a&mif;0,fa&;eSihf

ukefoG,fa&;0efjuD; tmeef;&Sm;rm;

u jrefrmaju;eef; qufoG,fa&;Xme

0efjuD; OD;jrwf[def;eSifh aomju-

maehu awGhqHkaqG;aeG;cJhonf/

yPmr a&G;cs,fxm;aom

ukrÜPDrsm;udk tjyD;owf

a&G;cs,f&mwGif yx0D taetxm;t&

qufpyfaerI? eSpfedkifiHtjum;

r[mAsl[m tuskd;pD;yGg;rsm;udk

xnfhoGif;í tav;teuf

pOf;pm;yg&ef tde´d, 0efjuD;u

wkdufwGef;ajymjum;cJhajumif; IANS

owif;w&yf wGif a&;om;onf/

OD;jrwf[def; uvnf;

, S O f j y d k i f a v Q m u f x m ; o n h f

tde´d,ukrÜPDrsm;\ t&nftcsif;

jynhf0rIeSihfywfoufí tjyn-

fht0 ,Hkjunf pdwfcsygajumif;?

,cka&G;cs,f&mwGifvnf; tjyn-

fht0 yGifhvif;jrifomrI &Sdum vGw-

fvyfrIvnf; &Sdrnfjzpfajumif; rpöwm

&Sm;rm;udk tmrcH ajymjum;chJonf[k

tde´d,tpdk;&\ xkwfjyefajun-

mcsufwGif azmfjyxm;onf/

,ckt csdef xd rwdkhrxd&

ao;aom rdkbdkif;zkef;aps;uGuf&Sdonhf

jrefrmedkifiHu rdkbdkif; w,fvDzkef;

vkyfief; vkyfudkifcGifh vdkifpif eSp-

fck csxm;ay;&ef wif'gac:,lcJhjyD;

edkifiHwum ukrÜPDpkjuD; 12 ckudk

yPmr tqifha&G;cs,fxm;onf/

w&kwf Muufom; puf&HkrD; vl 119 OD; aoqHk;

KHONUMTHUNG NEWS 6 JUNE

a'ocH tmPmydkif rsm;ESifh puf&Hk

ydkif&Sifrsm;u tjrwf&&Sda&;udkom

a&SUwef; wifavh&SdaMumif; od&onf/

w&kwf A[kdtpdk;&u

'gudk ajymif;ypf&ef

MudKyrf;aqmif&Gufae&mrSm jyD;cJhonfh

5 ESpftwGif; vkyfief;cGifrawm f

wq jzpf&yfrsm; oHk;yHkwyHk avs-

mhus oGm;cJhonf[k w&kwf

'kwd, 0efMuD;csKyfa[mif;

usefwd*sef u ajymMum;cJhonf/

odkUayr,fhvnf; w&kwf

EdkifiH\ vlxkab;uif; vHkjcHKa&;

AsL&dkXmeuawmh 2010 ckESpf ESifh

ESdif;,SOf&if 2011 ckESpfü aqmufvky-

fa&; vkyfief;cGifrsm;rSm rD;avmifrIEIef;

6 &mcdkifEIef; eD;yg; wdk;vmjyD;

pdkufysdk;a&; puf&Hkrsm;rSmvnf; 9

&mcdkifEIef;eD;yg; wdk;vmaMumif;ESifh

puf&Hk ydkif&Sifrsm;onf

vQyfppfESif htyl"gwftm;ay;&mwGif

p dw frc s&onf h en f ;r s m ;o H k ; j y D ;

ab;uif;vHkjcHka&; qdkif&m

pnf;rsOf;rsm;udk vdkufem&ef ysuf-

uGuf aeMuaMumif; ajymqdkcJhonf/

'ghtjyif vkyfief;cGif raw-

mfwq jzpf&yfrsm;twGuf tvkyf&Hk

ydkif&Sifrsm;udk tjypfay;jcif;rsKd;vnf;

r&Sdoavmuf &Sm;yg;rIaMumifhvnf;

,ckuJhodk h jzpf&yfrsm; rMum-

cP MuKHae&jcif;jzpfaMumif; a0zef

ajymqdkrIrsm;vnf; &Sdonf/ (bDbDpD)

w,fvDzkef;vkyfief; vkyfudkifcGifh ,SOfjydkifrI

jrefrmeSifh tde´d, 0efjuD;rsm; aqG;aeG;

BNINEWS8JUNE

,ckoDwif;ywf tapmydkif;u

tde´d,rS Bharti Airtel ukrÜPD

u aemufqHk;tqifh,SOfjydkif rIt-

wGuf avQmufxm;vdkufonf/

vmrn f h e S p ften f ;i, ftw Gi f ;

“tde´d,u jrefrmedkifi-

HrSm &if;eSD;jrSkyfeSHrI[m tar&d

uefa':vm 2.6 bDvD,Hcefh &Sdae-

rSm udk jrifawGh&rSm jzpfygw,f” [k

ta&Shtm&S qdkif&m urÇmhpD;yGg;a&;zdk&rf

wufa&mufaeonhf tde´d,

0efjuD;u ajymqdkvdkufonf/

t d e ´ d , e d k i f i H \

jrefrm edkifiH wGif; &if;eSD;jrSkyfeSHrIrSm

cefhrSef;ajc a':vm 273.5 oef;&SdjyD;

tqifh 10 wGif &Sdaeonf/

aejynfawmfwGif usif;yonfh

2013 ckeSpf urÇmhpD;yGg;a&;zdk&rf\

“a&&Snftjriff” acgif;pOfjzifh

usif;yonfh aqG;aeG;yGJwGif rpöwm

&Sm;rm; u tde´d,edkifiH\ jre-

frmedkifiHwGif; qufoG,faqmif&Guf

rIrsm;onf cdkifcHhonhf zGhHjzdk;a&;twGuf

vufwGJ aqmif&GufrItay:wGif

tajccH aqmif&Gufaejcif;jzpfjyD;

jrefrmedkifiH\ pD;yGg;a&;t& OD;pm;ay;

vkyfief;rsm;tay:wGif yl;aygif;

aqmi f & Gu fo G m ;v d k y g a jumi f ;

tav;ay; ajymjum;cJhonf/

2015 wGif eSpf

edkifiH ukefoG,frIyrmP a':vm 3

bDvD,Htxd a&muf&Sd&ef tde´d,eSihf

jrefrmwdkhu &nfrSef; xm;onf/ 2011

ckeSpfwGif eSpfedkifiHjum; ukefoG,frIrSm

a':vm1.708 bDvD,H&SdjyD; 2012

u 1.872 bDvD,H &SdcJhonf

awmifeJhajrmufudk&D;,m; eSpfedkifiHjum;u ppfrJhZkefjzpf wJh Panmun-jom jrdkhrSmeSpfedkifiHu udk,fpm;vS,fawG 'DuaehawGhqHkjuygw,f/ vm-

rJh Ak'¨[l;aehus&if qdk;vfjrdkhawmfrSm eSpfbuf0efjuD;awG awGhqHkaqG;aeG;juzkdh

twGuf vdktyfwJh judkwifjyifqifrIawGeJh owfrSwf csufawG twGuf

udk eSpfbuf udk,fpm;vS,fawG aqG;aeG;aejuwmjzpfygw,f/

we*FaeGaeh reufydkif;rSm awmifeJhajrmufudk,fpm;vS,fawG

45 rdepf avmuf yxrwacgufawhGcJhjujyD; aehvnfydkif;rSm qufwdkuf

aqG;aeG;rIawG vkyfaejuygw,f/ reufydkif;u aqG;aeG;yGJudk at;at;aq;aq;

aqG;aeG; edkifcJhjuovdk juD;juD;us,fus,f tajctwifrjzpfbJ

aqG;aeG;ekdifcJhw,f vdkh awmifudk&D;,m;bufu jyefvnfaygif;pnf;a&;0efjuD;Xme

ajymcGifh&ol Kim Hyung-Seok uowif;axmufawGudkajymygw,f/

Ak'¨[l;aeh 0efjuD;tqifh aqG;aeG;yJGus&if bmawG

aqG;aeG;vdkovJ qkdwmawGudk udk,fpm;vS,fawGuwqifh ajymjycJhw,fvdkh

awmifudk&D;,m; wm0ef&SdolawGu ajymygw,f/ awmifeJhajrmufudk&D;,m;

2 ekdifiHaygif; jyD; jykvkyf xm;wJh Kaesong pufrIZkef jyefvnf

zGifhvSpfedkifa&;aqG;aeG;yGJawG vkyfr,fvdkh ajrmufudk&D;,m;bufu jyD;cJhwJh

jumomyaw;ehrSm rxifrSwfbJ urf;vSrf;cJhwmjzpfygw,f/

ajrmufudk&D;,m;edkifiHxJrSm&SdwJh Kumgang tyef;ajzae&mudk

awmif udk&D;,m;awGudk jyefvnfvma&muf vnfywfcGifhay;zkdh

aqG;aeG;r,f vdkhvnf; ajrmufudk&D;,m;tpdk;&u tqdkjykcJhygw,f/

udk&D;,m;eSpfedkifiH udk,fpm;vS,fawG ppfrJhZkefrSmawGh

Page 16: Khonumthung journal vol-1 june

16 | Khonumthung News Journal June 2013 | Vol.1 No.2SPORT NEWS

The Special One vdkU

trsm; odMuwJh José Mourinho &JU

udk,fa&;&mZm0ifrsm;udk abmfvHk;0goem&Sifrsm;

zwf&IEdkif&ef azmfjyoGm;rSm jzpfygw,f/

Chelsea y&dowfrsm;twGuf “Spe-cial One” qdkwJh Jose Mourinho udk

olUoli,fcsif;rsm;uawmh “Ze” vdkU ac:vSsuf&Sdw,f/

Mourinho [m Setubal jynfe,f? ay:wluDEdkifiHol

Matilde “Tami” Faria trsKd;orD;eJUawGUqkHcJhNyD;

1989 ckESpf wGif vufxyf cJhMuonf/ 1996 ck-

ESpf wGif Matilda ac: trsKd;orD;udk arG;zGm;cJhNyD;?

4 ESpfMumaomtcg om;a,musmF José Mário

udk xyfrSefarG;zGm;cJhonf/ Mourinho b0\

ta&;BuD;qHk;aomt&mrSm olUrdom;pkta&; eJU

zcifaumif; wOD;jzpfzdkUjzpfygw,f/ José Mourin-ho [m Catholic bmom0if wOD;jzpfNyD; vlrIa&;

udpörsm;wGif pdwftm;xufoefolwOD;jzpfonf/

vuf&Sdtajctae

2007 ckESpfu pGefUcGmcJhNyDjzpfaom Chel-sea toif;udk tjrifhqHk;aomae&ma&mufatmif

tpGrf;ukefBuKd;pm;oGm;r,fqdkwJh José Mour-inho [m Chelsea toif;udk rae*smtjzpf 4

ESpfoufwef;oabmwlpmcsKyfudk ,cif&ufydkif;u

oabmwlpmcsKyfcsKyfqdkcJhonf/ 2007 ck-

ESpfu Cheasel toif;udk pGefUcGmcJhaomfvnf;

'Dtoif;[m usaemfhESvHk;om;rSm tjrJ&Sdw,f/

Chelsea toif;rSmae&wmusaemfaysmfw,f/

'Dtoif;udk jyefvm&jcif;rSm Chelsea toif;udk

'Dxufru atmifjrifatmif qufvuf vkyf

aqmif oGm;zdkUygyJvdkU Mourinho u ajymygw,f/

José Mourinho \ t&ifb0

“The Special One” vdkU em-

rnf ausmfMum;aom Mourinho [m

abmfvHk;upm;orm;? abmfvHk; enf;jyrsm;&JU

av;pm;MunfnSdjcif;udk cH&aom yk*¾dKvfwOD;jzpfw,f/

urÇmhabmfvHk;wavSsmufrSm taumif;qHk;

abmfvHk;enf;jy (rae*sm) wOD;jzpf w,fqdk&ifvnf;

rrSm;ygbl;/ José Mourinho[m1990rwdkif

cif abmfvHk; avmurSm vufaxmuf enf;jy?

Youth team enf;jyeJU? Physical Education ydkif;qdkif&mrSm enf;jyq&mvkyfcJhzl;oljzpfw,f/

tJ'Daemufydkif; ol[m Sir Bobby Rob-

emrnf - José Mário dos Santos Mourinho Félix (José Mourinho) arG;ouú&mZf - 26Ze0g&D1963(touf 50)arG;zGm;&mZmwd - Setubal,ay:wluDEdkifiH

t&yftjrifh - 5ay9vufr

son &JU pum;jyefjzpfvmcJhw,f/ Robson eJU-

vufwGJvkyfaqmifaewJhtcsdefrSm ay:wluDEdkifiH\

abmfvHk;uvyf (Club) rsm;jzpfaom Sporting Lisbon ESifh Porto toif;udk udkifcJhzl;onf/

aemufNyD; Benfica ESifh União de Leiria toif;awGrSm oifwef;enf;jyjzpfvmcJhNyD;aemf

2002 ckESpfwGif FC Porto toif;\ rae*sm

tjzpf pwifudkifwG,fcJhNyD; Porto

toif;udkudkifaecJhpOf Primeira Liga, Taca de Portugal ESifh UEFA zvm;udk 2003 ckESpfu

&,lcJhonf/ aemuf&moDrSmawmh abmfvHk;avmu&JU

tjrifhjrwfqHk;aom qkzvm;jzpfwJh UEFA Champions League zvm; udkvnf; &

,l Edkif cJhonf/ tJ'Daemufydkif; 2004 ck-

ESpfwGif Chelsea rae*smtjzpf Chelsea toif;udk jyefvnfOD;aqmifcJhNyD; ESpf 50 twGif;

yxrqHk;tBudrftjzpf Permier League zvm;udk

95 rSwfeJU pHcsdefwif&,lEdkifcJhw,f/ tJ'DESpfrSmyJ

League Cup zvm;udkyg &,lEdkifcJhonf/ Chel-sea toif;udk udkifwG,faepOf oufwef; 2 ESpf

ajrmuf rSmawmh Permier League zvm;udk

xyfrSef&,lcJhNyD; 2006-07 ckESpfrSm F A zvm;ESifh League zvm; ESpfckudkyg &,lEdkifcJhjyefonf/

ol\ rMumcP ajymxGuf onfh

Murf;wrf;aom pum;vHk; rsm;tay:

abmfvHk;avmuwGif tjypfwif&IHUcscH&ayrJh FC Porto ESifh Chelsea FC toif;tay: vkyfaqmif

atmifjrifcJh aomt&mudk Munfh&I&jcif;tm;jzifh

urÇmxdyf oD;abmfvHk; rae*smtjzpf

owfrSwfvdkU&ygw,f/ 27 pufwifbm 2007 ckESpf

wGif Mourinho [m olatmifjrifhcJhaom Chelsea toif;udk pGefUcGmNyD; tDwvDEdkifiHodkU xGufcGmcJhonf/

2008 ckESpfrSmawmh Mourinho [m Serie A Club jzpfaom Internazionale (Inter Mi-lan) toif;eJU 3 ESpfoufwef;oabmwlpmcsKyf

csKyfqdk cJhNyD; ,if;pmcsKyf csKyfqdkaomESpfrSmyJ

Supercoppa Italiana zvm; ESifh Serie A

zvm;udk &,lcJhonf/ 2009-10ckESpf rSm awmh

Inter Milan toif;udk 1965 ckESpfaemufydkif;

yxrqHk;tBudrftjzpf Serie A, Coppa Italia ES-ifh UEFA Champions league zvm; 3 qk udk

wESpftwGif; &,lEdkif cJhjyef onf/ Mourinho [m Ernst Happel ESifh Ottmar Hitzfeld wdkU

eJUtwl abmfvHk;toif; 2 oif;udk Champion League zvm; 2 Budrf &,l Edkif cJhaom rae*sm

wOD;tjzpf urÇmhp&if0ifcJhonf/ urÇmhtaumif;qHk;

abmvHk; rae*smqkac: FIFA Ballon d’Or qk

ay;tyfjcif;udkvnf; cH&onf/ aemufNyD; 2010 ck-

ESpfwGif urÇmhtBuD;qHk;abmfvHk; Club wpfckjzpf

aom Real Madrid udk jyefvnfudkifwG,fcJhNyD; Real Madrid toif;udk Spanish zvm;ESifh

Copa del Rey zvm; 2 ckudk&,lEdkifcJhonf/

tem*wf (Future) Chelsea toif;\ t"du NyKdifbufjzpfaom

Manchester United toif;udk tjrifhqHk;ae&mrSm

ta&mufydkUaqmifcJhaom Sir Alex Ferguson abmfvHk;avmu rae*smrS tem;,lcJhwJhESpfrSmyJ

Chelsea toif;udk NyKdifvnfudkifwG,fzdk&ef

pmcsKyfcsKyfqdkcJhaom Mourinho rSm Chel-sea toif;udk b,favmufxd at-

mifjrifatmif pGrf;aqmifoGm;EdkifrvJqdkwm

abmfvHk;0goem&Sifrsm; apmifharsmfMuygpdkU/

&,lEdkifcJhaom zvm;rsm;rSm -;

PORTO:

2003PortugueseLeague2003PortugueseCup2003UEFACup2003PortugeseLeague2004UEFAChampionsLeague

CHELSEa:

2005EnglishLeague2005EnglishLeagueCup2006EnglishLeague2007EnglishLeagueCup2007FACup

INTERMILaN:

2009ItalianLeague2010ItalianLeague2010ItalianCup2010UEFAChampionsLeague

REaLMadRId:

2011SpanishCup2012SpanishLeague

The Special One "Chelsea abmfvHk;toif;udk tjrifhqHk;ae&ma&mufatmif BuKd;pm;oGm;r,f"

"Please don't call me arrogant, but I'm European champion and I think I'm a special one."

Page 17: Khonumthung journal vol-1 june

News Journal Khonumthung | 17June 2013 | Vol.1 No.2

aq;eJU wGJzuf rpm;oifhwJh tpmrsm;

vlawGtrsm;pku aq;udk b,ft&nfeJU rqdk aomuf&if jyD;a&mqdkjyD;

jzpfovdk aewwfMuygw,f/'gayr,fh aq;awGrSmvnf; olwdkUeJU wGJzuf

pm;roHk;oifhwmawG &Sdygw,f/ tJ'gawGuawmh ...

1/ Grape Fruit Juice u aq;awGudk acszsufapygw,f/

2/ Orange, tomato Juice ydk;owfaq; yd#dZD0aq;udk cE´mu

pkyf,ljcif;udk aESmuf,Sufapygw,f/

3/ tpdrf;a&mif&Sd [if;oDd;[if;&Guf(yef;a*:zD?a*:zDxkyf?unGefU...) pwm

awGu vitamin-K "mwfawG trsm;MuD; yg0ifygw,f/ vitamin-K rsm;wmu aoG;MuJaq;udk aomufolawG twGuf aESmifh,Sufygw,f/

4/ EdkU eJU EdkUxGufypönf;qdk&if oH"mwfpkyf,lrI aESmuf,SufapwmaMumifh

oH"mwftm;aq; eJU oH"mwf csdKUwJhol[m EdkU eJU EdkUxGuf aomuf&mrSm

owdxm;oifhygw,f/

5/ Fibers u aq;pkyf,lrI ajymif;vJ apygw,f/aq;wdkif;eJU rwGJoifhyg

bl;/ ESvHk;aq; Digitals ,Penicillin pwJh aq;tcsdKUeJU wGJzuf

rpm;oifhyg/

6/ Coffee, Cola pwJU umzif;ygwJh tpm;taomufu

yef;em&ifusyfaq; tmedoifeJU wlygw,f/ asthma aq;jzpfwJh

thephylline pwm aomuf&if caffeine raomufoifhygbl;/

Edk;Mum;apygw,f/ 'gaMumifhqefUusifbufaq;awGudk roHk;oifhygbl;/

7/ Wine eJU Cheese wGJzufaomuf&if pdwf"mwfus&mrSm oHk;wJh Anti- depressant aq;&JU raumif;wJhtmedoif xufawmifydkqdk;Edkif ygw,f/

tcefUroifh&if toufawmif aoapEdkifygw,f/

(b,fvdkyJjzpfjzpfaemf aq;awGudk a&eJU aomufwm tEå&m,f tuif;qHk;ygyJ......)

qm;0ufjcH aMumifhpdwfnpfae ovm;?pmzwfy&dowfrsm;twGuf &dk;½Sif;vG,fulaomenf;vrf;rsm;

1/ oGm;wdkufaq;udk cyfyg;yg;vdrf;yg/ em&D0ufcefUMumvSsif a&aq; jypf yg/ jyD;vSsif

facial formESifh rsufESmopfyg/oGm;wdkufaq;ESifh quf;0ufjcH"gwfjyKum tay:ydkif;

wpf 0ufom xGufoGm;ojzifh wpfywfESpf

MudrfhcefU tywfwdkif;jyKvkyfoifhonf/

2/a&aEG;jzifh rsufESmopf yg/ a&SmufoD;udk

cGufxJnSpfjyD; qm;enf; enf;xnfhum

arTyg/ 20rdepfcefUvdrf;xm;yg/ jyD;vSsifa&

aEG;jzifhrsufESmjyefopfyg/

3/ c&rf;csOfoD; tcGHyg;udk cTmjyp-

fyg/tESpfudkajcum vdrf;jyD;tdyfyg/

c&rf;csOfoD;{/f ydk;aoapaomtmedoifaMumifh qm;0ufjcHjzpfapaom bufwD;&D;,m;rs

m;aooGm;jcif;aMumifh qm;0ufjcHrsm;avsmhyg;vmvdrfhrnf/

4/ oHyk&ma&ESifh opfMuHydk;rIef hqwla&myg/ ntdyf&m 0ifvdrf;jyD; reufrSom

a&jzifhaq;jypfyg/

5/ qefudk EGm;EdkUxJwGif 5em&DcefU pdrfxm;yg/ jyD;vSsif tESpfjzpfoGm;onftxd Mudwf

ajcjypfyg/ jyD;vSsif qm;0ufjcH&Sdaomae&mrsm;udk qyfjymwdkufouJhodkU qefESpfjzifh cyf

MumMumyGwfwdkufyg/

6/ ysm;&nfudk 15 rdepfcefU vdrf; xm;yg/jyD;vSsif a&aq;jypfyg/ b,faomtcgrS

ukw fjcif;? qdwfjcif;? n§pfjcif;rjyKvkyfygESifh/ qm;0ufjcHudk ydkqdk;apEdkifovdk? tem

tjzpfodkU a&mufoGm; apEdkifonf/ ESmacgif;udkvnf; 'Pfjzpfcg yHkyef; o@me fys-

ufaponf/ xdkUjyif rjrifEdkifaomydk;rTm;rsm;aMumifh rarSsmfhvifhaom t&mrsm;udk

qdk;0g;pGmjzpfapEdkifonf/ tjypfuif; acsmarmvSyaom rsufESmydkif&Sifrsm;jzpfusygap/

Ref: https://www.facebook.com/

HEALTH & HEALTH TiPS

http://www.simon-vlog.com/2013/05/blog-post_9738.html

vufudkifzkef; bufx&D ta[mif; udk jyefoHk; Edkifenf;

yHkrSefoHk;vmwJh vufudkifzkef; bufx&D[m wajz;ajz;eJU toHk;r

cHawmhwm awG&wwfygw,f/ tm;oGif; xm;ayr,fhvnf; cPav;eJU

tm;ukef oGm;wm[m bx&D raumif;awmhvdkU jzpfygw,f/ tJ'D

bufx&Dudk toHk;cHatmif tm;jynfh vmatmif vkyfMu &atmifyg/

toHk;jyK&r,fh ypönf;awGuawmh

1. Owif;pmpuúLtyGpm;

2. uyfaMu; (vufeJUjzwfvnf;&ygw,f)

3. om;a&uGif;

4. yvyfpwpftdwf ([if;xkwftdwft&G,f)

5. a&cJaowåm

jyKvkyfyHktqifhqifh

1. owif;pmpuúLtyGpm;udk (bufx&DtBuD;tao;ay:rIwnfNyD;)

puúLudkjzwfyg/

2. vufudkzkef;bufx&Dta[mif;udk jzwfxm;wJh puúLwpf&GufeJU txyf

xyfxkyfyg/

3. om;a&uGif;eJU pnf;yg/

4. puúLeJU xkwfxm;wJh bufx&Dudk a&cJaowåxJu yHkrSeftcef;rSm 3

&ufxJxm;yg/

5. xkyfNyD;om; vufudkifzkef;bufx&Dudk a&cJaowåmxJu yHkrSeftcef;rSm 3

&ufxJhxm;yg/

6. a&cJaowåmxJrSm 3 &ufjynfhNyD;aemufjyefxkwfyg/ yvyfpwpftdyfeJU

puúLudkajzyg/

7. yHkrSeftylcsdef&SdwJh rdrdaetdrf&JU wae&m&mrSm 3 &ufxm;yg/

8. 3 &uf xm;NyD;aemuf tJh'Dbufx&Dudk 8 em&Dmum tm;oGif;yg/

9. tJh'Dvdktm;oGif;NyD;&ifawmh toHk;cHwJh bufx&Djzpfvmygvdrfhr,f/

www.whfoods.com

Page 18: Khonumthung journal vol-1 june

18 | Khonumthung News Journal June 2013 | Vol.1 No.2

102 rkdif a0;onfh

csif;jynfe,f awmif ykdif; rif;wyfeJU

rwlyDNrdKU tMum; um; ESpf pD;

a&SUqifhaemufqifh ajy;aeonf/

csif;trsKd;om;wyfOD;onf tem *gwf

jynfaxmifpk zGJUpnf;wnfaqmufa&;

qkdif&m vlxk oabmxm; ppf wrf;

aumuf,lzkdUtwGuf 2013 ck-

ESpf {NyDv aemufqkH;ywfuwnf;u

csif; jynfe,fawmifykdif; c&D;pOf ukd p

wifcJhMu &mrSm usawmfowif; rSwfw

rf;twGufyg0ifcJhjcif;jzpfygw,f/ rdrd

onf yhl;xef,Jef;? a'gufwmvsefrIef;

qmacgif;wkdU ESifhtwl aemufum;eJU

ygvmw,f? a&SUum;ukd yl; ayg

vfqDxm u OD;aqmifvsufaygh?

rwlyDNrdKU ukd oGm;zkdU

rif;wyf uae eHeuf 7 em&DwdwdrSm

c&D;pxGufvmcJhMuw,f? tzGJU0if

tm;vkH; (8) OD;aygh? vrf; wavSsmufrSm

pdrf;pkdaewJh awmtkyfawGawGU&ovkd

0 o k e f r k d ; O D ; a v a M u m i f h

&eHUoif;aewJh xif;&l;awmeJU twl

awmifZvyfeJUcs,f&Dyif awGtpDt&DESifh

MunfEl;p&m aumif; vSygw,f/

yifv,fa&rsufESmjyif ay 4000

txuf vSywJhobm0awmawmif

awGtMum; at;pdrfhpdrfh &moDOwk[m

usaemfwkdU tzGJUom;tm;vkH;

twGuf rqef;awmhayrJhvGefcJhwJh

tESpf 20 ausmf uwnf;u rjrif

rawGU& awmhwJha'o[m ckaewcg

jyefawGU&awmhvnf; tm;vkH;&Jh pd-

wftpOfrSm wrsKd;pD cHpm;Mu&wmaygh/

wuúokdvfausmif;om;b0?

1988 ta&;tcif; rwkdifcif

tenf;qkH; ESpf&ufMumoGm;ae&wJh

tqkdygum;vrf;[m ckcsdefrSm aeU-

w0ufeJUcsufcsif; aygufaewmu

tifrwefrS auseyftm;&p&myg? awm

awmif wavSsmufajrvdrfajrGau muf

um; vrf;av; ta0;u aeMunfh

vkduf,if vScsifwkdif;vSaeawmhw,f?

qvkdi f;aomeuajreDvrf;

uav;Munfh vkduf,if um;av;pD;

awmhzkH xvm? 'g[m vnf;

csif;jynf&Jh tvSwck ygwJh ,ck

rif;wyf rwlyDum;vrf;[m uwå&m

vrf;cif;xm;NyD? zkHawG odyf rxaw-

mhyg? ,cifu ajreDvrf; Murf;uav;

,ck uwå&mvrf;jzifh tpm;xkd;aeNyD?

,ckvuf&Sd csif; jynfe,f

vrf;yef;quf oG,fa&; 0efMuD; yl;

iGefqef;atmif&Jh vuf&myg?

avESif&mygoGm;awmhrvm; armyDa&ZvyfxufeD

tifrwef &kd;om;NyD;

cifcsifp&m aumif;wJh usawmfwkdUa&SU

um; armif;ol ukd EkdifEkdif wu,f

tvkdufodw,f? &Icif;vS vSav;awG

awGUwkdfif; um;ukd &yf&yfay;wwfw,f?

tJ'DrSm uifr&mawGeJU rSwfrSwf,,

tjzpfawG usawmfhw oufwmt-

wGuf trSwfw&aygh/

a'gufwmvsefrIef;qmacgif; url arm

yD ra&mufcifawmifay: wae&mrSm

um;ukdcP &yfckdif;NyD; tqkdyg

ae&mukd Van Lai tlang vkdU trnf

rSnfhvkdufao;w,f/ tm;vkH;oabm

wlvufckyfwD;Muao;w,f/ t"dyg,f

uawmh rkd;jrifhxufu csif;awmifaygh/

trSwf &p&mav;yg/

u m ; v r f ; w a v S s m u f

pum;pjrnf awGzGJU,if; cP

em;csdefrSm ukd,fh uifr&mukd xkwf

NyD; &Icif;wae&mukd vSrf;csdefvkduf

awmh awmifukef; rJrJwck

uifr&mzefom; rSmay: vmw,f?

usawmf wcsufwefUoGm;w,f?

awmifukef; ay:rSm opfom;eJU

pkdufxlxm;wJh rD;avmifNyD; vuf0g;

um;wkdif rnf;rnf;ukd vSrf;awGUvkduf

onf/ raeEkdifvkdU uifr&mukd

wcsufESdyfvkdufw,f/

'DarmyD? csKd; wkdUa'o

obm0 awmawmif tvS[m

b,fcsdef b,fumvtxdckdifcefU

wnfwhHEkdifrvJ? obm0 awm

awmif&Jh tvSukd awmrD;ckd;u

tusn f ;we fz su fq D ;o G m ;w,f ?

olUobm0 twkdif;&SdaewJhawmawmif

[m awmrD; ckd; aMumifh touf&I

rGef;usyf aew,f/ w&m;cHu jynf

olyJ r[kwfaybl;vm;? olUe*kdtwkdif;

vSaewJhobm 0 t vS ukd bmjzpfvkdU

zsufqD;aeMu&wmvJ? awmrD;aMumifh

csif;awmifrSm obm0opf

awmawGysufpD;aeNyD; acsmif;a&awG

wESpfxufwESpfenf;enf;vm w,f vkdU

rwlyDaus;vufa'ovli,fwOD;u

ajymygw,f?

c s i f ; j y n f o l v l x k [ m

a & T U a j y m i f ; aw m i f, m p e p f e J U

toufarG;0rf;ausmif;ae&awmhtcg

,mrD;&IdUae&wm txl;r ajym-

vkdyg? ,mrD;&IdUw,fyJ xm;yg?

rD;wm; vrf;awmhtwwfEkdif qkH;

vkyfoifhygw,f? rD;wm;vrf;vkyfNyD;rS

rD;ul;rdwm qkd,if wrsKd;aygh?

ukd,fhajr? ukd,fha&? ukd,fha'o

a & & S n f & y f w n f a & ; u k d

ukd,fukd,fwkdifuyJ umuG,f xdef;

odrf; oifhw,fr[kwfbl;vm;?

"awmif ,mrSr

vkyf,if bmeJU vkyfpm;rvJ?

tjrJwrf;pkduf uGufvnf;r&Sd? wjcm;

pD;yGm;a&;vkyfp&m vnf;rodqkd awmh?

rod ovkdvkyfaewmygAsm" vkdU

a'ocHwOD;uawmh ajymcJhygw,f?

csif;awmifobm0ywf0ef;

usifxdef;odrf;zkdU tajz&SmoifhygNyD?

tajzuawmh &SdrSmyg? Oyrm

avSum;xpfpkdufysKd;a&; pepf? 'grS

r[kwf wykdifwEkdif arG;jrLa&;pepf?

qefpyg;r[kwfwJh tjrJwrf;

pkdufysKd;a&;pepfawG pojzifh...

wckqkd;wmu um;vrf;

ysuf,if atmufcHtwGuf Zvyf

yifukd ckwfvSJNyD; um;vrf;ukd

jyif aeMuwmukdyg? 'gwifru-

yg? vrf;ab;aus;&Gmav; w&GmrSm

Zvy f0 k d i fq k d N y D ; a&mi f ; Muw,f ?

Zvyfyef;ukd 0kdiftjzpfxkwf vkyf Mu

w,fqkdyJ? csif;awmifrSm Zvyfyef;

awGjyKef;rSmukdawmh 0rf;enf;p&m?

nae 3;00 em&D avmuf rSm

usawmf wkdU tzGJUawG rwlyDNrdKU rS 3

rkdiftuGm bkHwvma&wHcGefjrpfzsm;cH&m

avrsKdjrpfrSm a&rkd; csKd;Muw,f?

i,fwkef;u a&upm; rwl&kd;&mrkd;a

c:ig;zrf;yG JawGvkyfwJhavrsKdjrpf[m

a&nSpfawGeJUjynfhaew,f? t&if;cHu

ig;awGjyKef;ukefwmyg/

"i g ; aw G r & S d a w m h b l ; ?

ig;rajymeJU? ykZGefawG? ykZGefvkH;awGu

tp 'kdiferkdeJUtukefzrf;oGm;Muw,"[k wuúokdvf ausmif;om;vli,fu

ajymonf/ ajymolukd,fwkdif yJ zrf;ae

ovm;rS rodwm/

csif;jynfeJU t0Srf; a&owå0g

awG tqdyfcyf owf vkdU rsKd;jyKwf

pjyKaeNyD? tzkd;wefopfcGawG vJ

ukefaeygNyD? 'gawmif ty ifwufcl;

wmr[kwfyJ opfcGwG,fuyf wJh

tyifMuD;ukd t&if;uaejzwf ckwfcl;&a

o;w,f Asm...

,aeUurÇmrSm ae&m aysmuf

vkdU trsKd;aysmuf vlrsKd;awG &Sdae-

wmukdawmh owdxm;oifhygw,f?

ukd,fh csif;vlrsKd; aysmufrSmukdawmh

b,folrS vkdcsifMuvdrfhr,frxifyg?

trsKd;om;a&; 'kdUta&;vkdU yg;pyfu

atmfaeayrJh vufawGU tvkdtyfqkH;u

ukd,fhajr? ukd,fha&awmawmifobm0

&SifoefwnfjrJaewmu t"duyg?

,aeUcsif; vlrsKd;wkdU&Jh wef

zkd; txm;qkH; wd&dpmefawG[m

EGm;aemuf? qif? usm;? 0uf0H? *sD?

arsmuftrsKd;rsKd; eJU atmufcsif;iSuf

awGyg? 'gwifruyg? csif;awmif[m

awmawmifa&ajrxlxyfwJ htwGuf

awm&kdif;wd&dpmefaygrsm; wJh e,fajryg?

,ck olwkdU psefaysmfusufpm;&m

awmawmifawG[m ,mrD;aMumifh

ysufokOf;aeygNyD?

qif;&JrGJawrI&Jh 70

&mckdifEIef; atmufa&mufae

wJhcsif;jynf olawG&Jh b0 epfem-

rI? qkH;&SLH;rIawG[m 'Dawmawmif o

bm0 tvSatmufrSm w'*Fawmh

arS;pufaysmufuG,foGm;ayrJh bmrS

rod&SmwJh awmawmif obm0?

tzkd;wef opfcGawG? awmwd&dpmef

awG? om;ig;awG&JhrsKd;jyKef;awmhr,fht

a&;ukdomawG;rdawmhonf/

FEATURE

Page 19: Khonumthung journal vol-1 june

News Journal Khonumthung | 19June 2013 | Vol.1 No.2

SPS a&Tyifqihf

vSsyfppfypönf; ESifh qdkvmrsKd;pHk

jzefUcsD a&mif;0,fa&;

trSwf (1^7)? AdkvfcsKyfvrf;?

wm[ef;&yfuGuf? uav;NrdKU/

Phone: 073-21304, 09-6472014, 09-6472165

Ultra Violet light vdkh ac:wJh c&rf;vGef a&mifjcnf&Jh 'Pfudk yg

a&mjyD;cH&edkifwmrdkh 'DteÅ&m,feJh ygwfoufjyD; odoifhwmawGu ajymjyyg

&p/ jrefrm ekdifiH rSm &Sdr,fh tylcsdefudk junfh&if aehtcgrSm t

y l csdef100 'Du&D uae 102 'D*&D zg&if[dkuftxd &Sdaer,fvdkh cefhrSef;xm;wmawGh&jyD;

c&rf;vGefa&mifjcnf usa&mufwJh tnTef;udef;uawmh 11 rSm &Sdaewm awGh&ygw,f/

jyif;xefwJh tyl'Pfajumifh heat stroke vdkhac:wJh tyl&SyfwJh a0'em[m

toufqHk;wJh txd jzpfedkifovdk c&rf;vGefa&mifjcnfuvnf; vludk'ku©ay;edkifygw,f/

aea&mifxJrSmygwJh infrared IR vdkhac:wJh teDatmufa&mifjcnfu aeylavmifwmrsdk;udk

jzpfapayr,fh ultraviolet UV vdkhac:wJh c&rf;vGefa&mifjcnfu rylayr,fh

ta&jym;udk xdcdkufapedkifovdk gene vdkhac:wJh ouf&Sd rsdk;ADZudk ysufpD;apedkifwmyg/

'gudkpawGhwm 1970 avmufrSm odyÜHynm&SifawGu odw,f/

wu,fhwu,fu Atlantic puf0dkif;rSm jzpfaewmjzpfw,f/ 'gayr,fh tcktcsdef rSm

wurmÇvHk;rSm tJ'D jyóemu wu,fjuD;vmw,f/ 'D UV ua&pdkwJhtcsdefrSmvnf;

azguf0ifedkfifwmrdkh pdk;&drf&wmjzpfw,f/ 'gajumifhawmfawm owdxm;&r,f/

tdkZHk;vTmysufpD;apwJh j'yfaygif;uawmh uvdk&dk zvdk&dk umAGefaygh/ uvdk&if;? zvdk&if;eJh

umAGef 3ckudk aygif;xm;wm? bmeJh wlovJqdkawmh arhaq;rSm uvdk&dkazgif;eJh

wlw,f/ uvdk&dkazgif;rSm umAGef&,f [dkuf'&dk*sif&,f uvdk&if;&,fygw,f/

c&rf;vGefa&mifjcnf&Jh qdk;usdk;

c&rf;vGefa&mifjcnfu wu,fhwu,frSm aumif;wmawG trsm;juD;vnf;

&Sdygw,f/ usGefawmfwkdh olhudk UV light wdkh bmwdkhvdk toHk;vdkhh trsm;juD;

&wmawG &Sdygw,f/ 'gayr,fh qdk;usdk;uawmh olu genes vdkhac:wJh

rsdk;ADZawGudk trsm;juD; zsufqD;edkifwJh taetxm;rSm &Sdw,f/ tJ'Drsdk;&dk;ADZawG

zsufqD;cH&&if wcsdkhae&mawGrSm uifqmjzpfvmwm J'D tjyifu a&m*gawGudk

umuG,fxm;wJh tvTm ysufpD;&if usefwJh[m a&m*gawG trsm;juD; 0ifvmr,f/

umuG,fzdkh oHk;wJh ta&jym;ay:rSm vdrf;wJh vdrf;aq;awG&Jh tusdk;typf

water base eJh oil base qdkjyD;awmh 2 rsdk; &Sdw,f/ qDeJhvm; a&udk

tajccHxm;wm oHk;rvm;aygh/ olu UV udk umuG,f edkifwJh compound awGygw,f/

tJ'DuGefaygif;awGeJh UV eJh "gwfjykjyD;awmh tom;xJudk xyfjyD;awmh r0ifawmhbl;/

'gayr,fh tJ'Daumifu "gwfjyk "gwfjyk&if; ukefoGm; wwfw,f/ tckavmavmq,frSm

UV umuG,fedkifw,f qdkwJh taetxm;[m ajumfjim taeavmufyJ&Sdygw,f/

usGefawmfwdkh jrefrmjynfrSm oeyfcg; qdk&if tawmfav;udk

umuG,fekdifr,fvdkh usGefawmf,lqw,f/ 'gayr,fh b,favmuftxd

umuG,frvJ/ b,fvdkumuG,frvJ/ 'gudkokawoe vkyf&if tusdk;&SdrSmyg/

tck UV jrefrmjynfudk uswm Index u 11 avmuftxd &Sdw,f/ wcgwav 11

&Sdw,f/ wu,fhwu,f 11 ausmfoGm;&if teÅ&m,f p&SdjyD/ 16 avmufqdk teÅ&m,f &Sdw,f/

c&rf;vGefa&mifjcnf&Jh teÅ&m,f

Page 20: Khonumthung journal vol-1 june

20 | Khonumthung News Journal June 2013 | Vol.1 No.2

vkyfoufESpf(40)tawGUtBuHK&Sd uRrf;usif0g&ifh OD;xGef;vif; (Experience-Optical) OD;pD;NyD; OD;pGmyxr

(orm;½dk;us-Ring Testing) jzifh rsufpdprf;oyfay;jcif;? (Manual Refrectometer) uGefysLwm

jzifh rsufpd prf;oyfay;jcif;? (Digital PD) pufjzifh rsufpdprf;oyfay;jcif;? (Manual -PD Ruler) jzifh rsufpH

wkdif;wmay;jcif;rsm;udk wdus? oyf&yf? aocsmpGm tmrcHjzihf prf;oyfjyKvkyfay;aeNyD/

xGef;vif; rsufrSefrS EkdifiHjcm;rS wifoGif;aom (Titanium) owåKukdif; (Stainless steel) ukdif; ? (Aluminum) ukdif; trsKd;rsKd;ESifh ,aeUacwf vli,ftMudKuf (Item Fancy Jelly) ukdif;rsKd;pkHukd

trsKd;tpm;tvkduf oifhwifhaom aps;EIef;jzifh &&SdEkdifjyD; (Fiber SP) ac: aumfrSef (CR) ac: zkdifbmrSef (UV Protection) yg aea&mifjcnfrS c&rf;vGefa&mifjcnf umuG,faom zkdifbmrSef?(Hardcoted) ac: omrefxuf

tpif;aMumif;jzpfjcif;tm; okH;qykdrkdumuG,fay;aom zkdifbmrSef? (Antireflextion) yg a&mifjyefumuG,faom

MC (Single) ac: Multi rSef (Antireflextion) yg a&mifjyefumuG,faom MC (Double) ac: Multi rSef MC (1.61) ac: tMurf;cHa&aiGU'PfcH Multi rSef (Bifoculs) ac: teD; ta0; ESpfxyfrSef (Multi focal) ac: teD;ta0;ESifhMum;tuGmta0;Munfh wpfajy;wnf;rSefESifh PG. PB (Colour Change) ac: ta&mifajymif;

rSeftrsKd;rsKd;wkdUudkvnf; pdwfwkdif;us a&G;cs,f0,f,l&&SdEkdifygonf/

trSwf(at-33)? EFCM wef;vsm;? a&T0gvrf;? yef;oD;wkdufvrf;Mum;? wm[ef; 0,fpvDaq;½kHa&SU uav;NrdKU/Ph:09-400478445,09-421150132,09-450048269,09-450008727

rdrdwwfEkdifaom aps;EIef; ESihf xkdufwefaom t&nftaoG; &&SdzkdYudk

]xGef;vif;} rS tjynfht0 wm0ef,lygonf/ qkdifcGJ vkH;0r&Sdyg/

rsufpda0'emrsm;aysmufuif;bkdU xGef;vif;qkdif rSm prf;oyfpkdU/

rdwfaqGrsm; rsufpdysufrSm raMumufbl;vm;?

rdrdrsufpdudk wefbkd;xm;olwkdif;twGuf

rSefuefwdus - xGef;vif;rSm

jywfom;&Sif;vif; - xGef;vif;wGif

jyKvkyfMunfhyg - xGef;vif;rSm

pdwfwkdif;usrI - &&SdrSm

qkdwJh aqmifyk'feJUtnD rdwfa[mif;rdwfopfrsm;udk wpfBudrfwpfcgvma&muf avUvmMunfUzkdUzdwfac:tyfygonf/

rSwfcsuf/ yg0gwdusrIukd tmrcHonf/

wwfodaocsm - rsufrSefurÇm ? uRrf;usif0g&ifh

&efukef

rS

tqihfjrihf 'pf*spfw,fuGefysLwm rsufpdprf;oyfcefESihf