HMP20

แนวทางการเพมความสขในการท างานใหกบพนกงานโดยใชสนทรยสาธก ของรานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน

Approaches to Increase Happiness for Employees by Using Appreciative Inquiry in Sri Brown Café Khon Kaen Branch, Khon Kaen Province

ธนพล ธรรมประชา (Thanapol Thampracha)* ประเสรฐ ด ารงชย (Prasert Damrongchai)**

บทคดยอ การศกษาแนวทางการเพมความสขในการท างานใหกบพนกงานโดยใชสนทรสาธกของรานศรบราวน คาเฟ

สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน เปนการศกษาเชงคณภาพ มวตถประสงคเพอคนหาประสบการณเชงบวกทสงผลใหพนกงานมความสขในการท างานและเพอจดตงโครงการเพอเพมความสขของคนในองคกรโดยใชกระบวนการสนทรสาธก โดยเรมจากการตงค าถามเชงบวกโดยใชทฤษฎ 5W 1H เพอคนหาประสบการณเชงบวกและรวบรวมขอมลทไดจากการสมภาษณ มาวเคราะหหาจดรวม จดโดดเดนและวเคราะหองคกรโดยใชทฤษฎสออาร แลวน าขอมลทไดมาออกแบบโครงการเพอเพมความสขของคนในองคกร ซงโครงการทจดท าขนมพนฐานมาจากทฤษฎความสข 8 ประการ โดยมโครงการดงน 1) ประชมประจ าเดอน 2) Sri Brown Family 3) Big Cleaning Day 4) ใหเทากบได 5) เพมทกษะใหพนกงาน โดยหลงจากการด าเนนโครงการทงหมดพบวา พนกงานมความสขในการท างานเพมมากขน มทกษะในการท างานเพมขน มความผดพลาดในการท างานลดลง อกทงมความสมพนธทดตอกนของพนกงานเพมขน

ABSTRACT Approaches to Increase Happiness for Employees by Using Appreciative Inquiry in Sri Brown Café Khon

Kaen Brance, Khon Kaen Province. This research is a qualitative study with aims to seek positive experiences which make employees happy and to establish a program for developing employees’ happiness by using Appreciative Inquiry (AI). 5W 1H’s theory of happiness was used in forming positive questions to explore positive employees. Data collected from the interviews was analyzed in order to fine common point and divergences point and analyzed SOAR. Then, a program was designed to develop employees’ happiness on the Eight Concepts of Happy Workplace. The program included the followings: 1) Monthly meeting 2) Sri Brown Family 3) Big Cleaning Day 4) Giving = Receiving 5) Increasing multi-skills for employees. After implementing the program the results showed that employees’ happiness increased. Employees’ ability to work increased. There were fewer mistakes in the workplace. Moreover, there was more happiness in workplace. ค าส าคญ: การเพมความสขในการท างานใหกบพนกงานโดยใชสนทรสาธก

Keyword: Increase happiness for employees by Using Appreciative Inquiry * นกศกษา หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต วทยาลยบณฑตศกษาการจดการ มหาวยาลยขอนแกน ** รองศาสตราจาราย สาขาวชาวศวกรรมโยธา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวยาลยขอนแกน

2069

HMP20-2

บทน า ธรกจรานกาแฟและเบเกอรเปนหนงในธรกจทไดรบความนยมและมแนวโนมการขยายตวเพมมากขน โดยมลคา

ธรกจรานกาแฟพงขนสงถง 17,000 ลานบาท เตบโตเฉลยรอยละประมาณ15-20 ตอป มปจจยส าคญ คอ วฒนธรรมการดมกาแฟทกลายเปนสวนหนงของชวตประจ าวนของคนไทย โดยอตราเฉลยในการบรโภคกาแฟของคนไทยอยทปละ 300 แกวตอคนตอป และมแนวโนมเพมขนไดอกมาก เมอเทยบกบปรมาณการบรโภคกาแฟจากหลายประเทศ อาท ญปนทบรโภคกาแฟเฉลยอยท 400 แกวตอคนตอป ยโรปบรโภคกาแฟเฉลยอยท 600 แกวตอคนตอป จงเปนธรกจทไดรบความนยมมาก สงผลใหมการแขงขนทสงมากขนเชนกน ธนาคารกสกรไทย (2561) เหนไดจากอตราการของเจาของธรกจประเภทนทมการขยายตวเพมขนอยางตอเนอง และมการเพมสาขาของธรกจรานกาแฟ ซงเฉลยอยทรอยละ 13 ตอป เสนทางเศรษฐออนไลน (2561) การทจะท าใหธรกจประเภทนอยรอดไดเจาของธรกจจงตองมการปรบตว สรางกลยทธและเสนอจดขายใจธรกจตวเอง เพอใหตอบสนองตามความตองการของผบรโภคใหไดมากทสด เชน การตกแตงรานทสวยงาม รสชาตทอรอย มความเปนเอกลกษณ และการใหการบรการทประทบใจ พนกงานจงเปนสวนส าคญสวนหนงในธรกจประเภทน เพราะธรกจรานกาแฟและ เบเกอรถอไดวาเปนธรกจการใหบรการชนดหนง ซงถาพนกงานสามารถสรางความประทบใจใหแกผบรโภคไดมากเทาไหร กจะยงท าใหผบรโภคกลบมาใชบรการอก จงถอไดวาพนกงานเปนทรพยากรทส าคญอยางหนงในการประกอบธรกจ เนองจากพนกงานเปนตวแปรทจ าท าใหผบรโภคเกดความประทบใจ หรออาจจะเกดการผดหวงกบการใหบรการ

ทรพยากรบคคลทรวมไปถงเจาของธรกจ จงมสวนส าคญทจะท าใหธรกจประสบความส าเรจหรอไมประสบความส าเรจ จากการส ารวจพบวา การมาสาย การขาดงาน การลางาน และการลาออกของพนกงานสงผลเสยตอธรกจทงสน เพราะไมวาธรกจใดกไมมผประกอบการทชอบเปลยนพนกงาน หรอชอบใหพนกงานขาด ลาและมาสาย เพราะทกคนลวนตองการพนกงานทมความรบผดชอบ ตรงตอเวลา ตงใจท างาน มความช านาญในการท างาน ซงความช านาญนนจะเกดไดกตอเมอไดลงมอท างานอยางตอเนองเปนประจ า และสงทขาดไมไดคอ ตองการพนกงานทมความสขตองานทท าและรกในองคกร ซงเมอพนกงานและผประกอบการมสงเหลานแลว กจะท าใหท างานไดอยางมความสข รกในงานทท า และท าใหเกดความรก ความผกพนในงานทท า สามารถท าใหเกดองคกรแหงความสขไดตอไป

แนวคดองคกรแหงความสขเปนรปแบบการบรหารอยางหนงทปจจบนมผน ามาใชมากขน เพราะเปนการพฒนาทใหความส าคญตอการพฒนาทงผลงานและความสขของพนกงาน รวมไปถงการน าการพฒนาทย งยนของพนกงาน องคกรและสงคม เพราะองคการแหงความสขเปนระบวนการพฒนาคนอยางมเปาหมาย และใหสอดคลองกบวสยทศนขององคกรเพอน าไปสการเตบโตอยางย งยน โดยองคกรแหงความสขประกอบดวย พนกงานท างานมความสข ทท างานนาอย และสงคมสงบสข การสรางองคกรแหงความสขจงตองด าเนนและพฒนาทง 3 ดานไปพรอมกน ชาญวทย และคณะ (2560) จากทกลาวมาขางตนน ธรกจรานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน จากทงหมด 4 สาขา ไดแก ศรบราวน คาเฟ สาขาศนยอาหารคอมเพลกซ มหาวทยาลยขอนแกน ศรบราวน คาเฟ สาขาโรบนสน จงหวดชยภม และศรบราวน คาเฟ สาขาทอปเมองพล จงหวดขอนแกน รานศรบราวน คาเฟเปนหนงในธรกจประเภทการใหบรการประเภทหนง ซง มการบรการกาแฟสด เค รอง ดม ขนมปงตาง ๆ และเบ เกอ ร ต งอยบ ร เวณฝงกงสดาลมหาวทยาลยขอนแกน เปดบรการตงแตเวลา 7.00 น. - 23.00 น. เพอรองรบความตองการของผบรโภคในชวงเวลาตางๆ เนองจากการเปดบรการทคอนขางนานจงตองมพนกงานทงพนกงานประจ า และพนกงานชวคราวเพอใหบรการไดอยางมประสทธภาพ เมอมพนกงานในจ านวนมาก มกจะพบปญหา ขาดการชวยเหลอกน การสอสารทบางครงอาจไมเขาใจไมตรงกน ขาดการประสานงานทด เกดการแสดงอารมณกบเพอนรวมงาน สงผลใหบรการลกคาบางครงลาชา ซงความคาดหวงของผประกอบการทมตอพนกงานคอตองการใหพนกงานท างานไดอยางมประสทธภาพมากทสด โดยไมม

2070

HMP20-3

ขอผดพลาด จงอาจท าใหพนกงานเกดความกดดน เกดความเครยด บรรยากาศในการท างานไมดและสงผลใหพนกงานไมมความสขในการท างาน ท าใหท างานไดไมดเทาทควร และเกดปญหามาสาย ขาดงาน และการลาออกในทสด จงเปนเหตใหผศกษาไดเลงเหนถงปญหา จงมความสนใจในการศกษาแนวทางการเพมความสขในการท างานโดยใชหลกการสนทรยสาธก เพอมาคนหาประสบการณเชงบวก ความประทบใจ ความสขในการท างาน เพอมาประยกตใชเพอเพมความสขในการท างานใหแกพนกงานและพฒนาใหเปนองคกรแหงความสขตอไป วตถประสงคการวจย

1. เพอหาประสบการณเชงบวกในการท างานของพนกงานรานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน 2. เพอหาแนวทางการเพมความสขในการท างานใหแกพนกงานรานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน

ขอบเขตการศกษา ดานเนอหา การศกษาครงนไดใชแนวความคดจากทฤษฎสนทรยสาธก (Appreciative Inquiry) และใชแนวความคดทฤษฎ 5W 1H มาประยกตใชในการถามค าถามเชงบวก เพอใชสมภาษณพนกงาน รวมกบการหาจดรวมและจดโดดเดน และการวเคราะหสออาร (SOAR Analysis) และน าขอมลทไดจากการศกษามาก าหนดเปนแนวทางในการปฏบตเพอจดท าโครงการสรางความสขโดยใชทฤษฎแหงความสข (Happy Workplace) ในการท างานของพนกงานตอไป ขอบเขตดานระยะเวลา ระยะเวลาทใชในการศกษา เรมตงแตเดอนพฤษภาคม ถง เดอนตลาคม พ.ศ. 2561 ขอบเขตดานพนท รานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน ขอบเขตของผมสวนรวม พนกงานรานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน จ านวน 22 คน ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. น าขอมลทไดจากการศกษามาเปนแนวทางในการสรางความสขของพนกงาน 2. สามารถเพมความสขของพนกงานได 3. เพอใหพนกงานเกดความจงรกภคดตอองคกร 4. เพอเปนแนวทางใหกบผทสนใจเรองแนวคดการเพมความสขในการท างานไปใชในองคกร วธการด าเนนการศกษา ใชหลกทฤษฎสนทรสาธก (Appreciative Inquiry) ภญโญ (2553) โดยการสมภาษณพนกงานรานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน ดวยค าถามเชงบวกเกยวกบเรองของความสขในการท างาน เพอหาประสบการณ

2071

HMP20-4

เชงบวก เพอหาจดรวมของการสรางความสข และน าขอมลทไดมาวเคราะหหาแนวทางในการด าเนนการศกษา เพอเพมความสขและพฒนาไปสองคกรแหงความสข โดยมวธด าเนนการศกษาดงน

1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชาการทใชในการศกษาครงน คอ พนกงานรานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน จ านวน 22 คน

2. การเกบรวบรวมขอมล 2.1 ขอมลแบบปฐมภม (Primary Data) ไดจากการเกบขอมลโดยการสมภาษณและการสงเกตจากพฤตกรรมของผตอบ ถงประสบการณเชงบวก และการคนหาความประทบใจในการท างาน 2.2 ขอมลทตยภม (Secondary Data) ไดจากการศกษาทฤษฎ แนวคด และขอมลจากคนควาหนงสอ ต ารา บทความ วารสาร วทยานพนธ งานวจยทเกยวของ และสออนเตอรเนตบนเวบไซดตาง ๆ เพอน ามาวเคราะหขอมลในการศกษารวมกบขอมลแบบปฐมภม 3. วธด าเนนการศกษา 3.1 ขนตอนการคนหา (Discovery) การคนหาประสบการณเชงบวกโดยการต งค าถามเชงบวกทเปนค าถามปลายเปดเพอใหผตอบสมภาษณไดแสดงความคดเหนไดอยางไมมขอจ ากด โดยใชทฤษฎ 5W 1H มาใชในการตงแบบค าถามเชงบวก เชงสรางสรรค ท าใหรบรสกของผตอบค าถาม โดยค าถามจะมลกษณะดงตอไปน 1) ตงแตท างานมา คณมความประทบใจในเรองอะไรบาง 2) เหตการณใดบางทท าใหคณมความสขในการท างาน 3) คณประทบใจเพอนรวมงานคนไหน เพราะเหตใด 4) ถาใหเลาถงความสขทเคยไดรบจากเพอนรวมงาน มเหตการณใดบางทท าใหคณรสกมความสขทสด 5) ถามโอกาสไดเลาเรองด ๆ ของรานใหผอนฟง คณจะเลาถงเรองใด เมอท าการคนหาประสบการณเชงบวกโดยการสมภาษณกบพนกงานในองคกร จากน าขอมลทเกบรวบรวมไดมาท าการวเคราะหปจจย โดยแบงออกเปน 2 ปจจยคอ 1) ปจจยรวม (Convergence) เปนปจจยทมความถในการคนพบมากทสด เมอท าการเรยงล าดบความถจากมากไปหานอยของล าดบการคนพบ 2) ปจจยโดดเดน (Divergence) เปนปจจยทมความถนอย เมอท าการเรยงล าดบความถจากมากไปหานอยของล าดบการคนพบ 3.2 การวาดฝน (Dream) เปนการน าเอาปจจยทมจดรวม และปจจยทมจดเดน มาวางแผนเพอทจะน าไปก าหนดเปนแนวทางทอยากใหเกดขนในองคกร โดยเปนสงทสามารถปฏบต และสามารถท าไดจรงเพอทจะน ามาพฒนาบคคลกร และองคกรไดอยางมประสทธภาพ 3.3 การออกแบบ (Design) เปนขนตอนในการท าสงทวาดฝนหรอวางแผนใหเกดขนจรง โดยการน าปจจยทเปนจดรวมและปจจยทเปนจดเดนทไดจากการคนหาและวาดฝน มาวเคราะหหาจดแขง และโอกาสผานทฤษฎการวเคราะหสออาร

2072

HMP20-5

(SOAR Analysis) เพอจดท าโครงการใหสมพนธกบแนวคดขององคกรทองคกรอยากใหเปนและเกดผลเปนองคกรแหงความสข 3.4 การลงมอท า (Destiny) เปนการน าแผนหรอโครงการทออกแบบไวมาท าการปฏบตจรง โดยมการตดตามผลอยางตอเนอง และน ามาปรบปรงพฒนาความสขของพนกงานในองคกรตอไป 4. จดท าขอเสนอแนะและแนวทางการเพมความสข น าผลจากการด าเนนโครงการมาสรปผลและจดท าขอเสนอแนะเพอเปนแนวทางในการด าเนนแกไข และปรบปรงในการจดท าโครงการในครงตอ ๆ ไป ผลการด าเนนการศกษา ผศกษาไดท าจดท าการศกษาอสระในหวขอเรอง การเพมความสขในการท างานใหกบพนกงานโดยใชสนทรยสาธกของรานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน โดยเรมจากการตงค าถามเชงบวกเกยวกบทฤษฎ 5W 1H เพอน ามาคนหาประสบการณเชงบวกทท าใหพนกงานมความสข และความประทบใจในการท างาน แลวรวบรวมขอมลทไดจากการสมภาษณมาวเคราะหหาปจจยรวม (Convergent) และปจจยโดดเดน (Divergence) จากนนน าผลทไดมาวเคราะหสออาร (SOAR Analysis) ภญโญ (2556) และแนวความคดองคกรแหงความสข 8 ประการ จฑามาศ และคณะ (2556) มาใชในการวางแผนโครงการเพอพฒนาพนกงานใหมความสขในการท างาน โดยมรายละเอยดของผลการศกษาตามวตถประสงคดงน

1. เพอหาประสบการณเชงบวกในการท างานของพนกงานรานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน

ผศกษาไดท าการสมภาษณพนกงานรานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน จ านวน 22 คน เพอคนหาประสบการณเชงบวก ความประทบใจ และสงทท าใหเกดความสขในการท างาน จากน นคดเลอกประสบการณเชงบวกของพนกงานเพอหาปจจยรวม (Convergence) และปจจยโดดเดน (Divergence) โดยด าเนนตามขนตอนกระบวนการคนหา (Discovery) จากวงจรสนทรยสาธก ดงน

1.1 กระบวนการคนหา (Discovery) ผลทไดจากการคนหาขอมลประสบการณเชงบวกดานความประทบใจทท าใหพนกงานมความสขใน

การท างานของพนกงานรานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน จ านวน 22 คน สามารถสรปการหาปจจยรวม (Convergence) และปจจยโดดเดน (Divergence) มรายละเอยดดงตอไปน

2073

HMP20-6

ตารางท 1 แสดงปจจยรวม (Convergence) จากการสมภาษณเพอคนหาประสบการณเชงบวกของพนกงาน รานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน

ความคดเหน ความถ

เพอนรวมงานมน าใจ ชวยเหลอกน ชวยสอนงาน 15 อยแบบครอบครว อบอน เอาใจใสกนและกน 9 เพอนรวมงานนสยด 8 เจาของรานใจด เปนกนเอง 8 มงานเลยง สงสรรค 8 ไดค าชมจากลกคา ลกคาจ าได 6 อาหาร เครองดมอรอย 6 มสวสดการ คาตอบแทน 6 มการพดคย แลกเปลยนทศนคต ความคด ประสบการณ ความร 5 ไดมตรภาพทด 4 เจาของรานเอาใจใสพนกงานและการบรการ 4 มบรรยากาศในการท างานทด 4

ตารางท 2 แสดงปจจยโดดเดน (Divergence) จากการสมภาษณเพอคนหาประสบการณเชงบวกพนกงานราน ศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน

ความคดเหน ความถ มการแบงหนาทรบผดชอบทชดเจน 2 เพอนรวมงานไมเอาเปรยบกน 2 ชวยกนแกไขปญหา 2 ไดฝกในการอยรวมกบผอน 1 ไดวางแผนในการท างาน 1 ไดท างานกบเพอนในวยเดยวกน ท าใหคยกนงาย 1 ไดท าอาหารทอรอยๆ 1

จากตารางท 1 พบวา ปจจยทเปนจดรวม (Convergence) ทมความถมากทสด คอ เพอนรวมงานมน าใจ ชวยเหลอกนและชวยสอนงานกน รองลงมา คอ การอยรวมกนแบบครอบครว อบอน เอาใจใสกนและกน เพอนรวมงานนสยด เจาของรานใจดเปนกนเอง มงานเลยงสงสรรค ไดรบค าชมจากลกคา ลกคาจ าได อาหารเครองดมอรอย มสวสดการคาตอบแทน มการพดคยแลกเปลยนทศนคต ความคด ประสบการณ ความร ไดมตรภาพทด เจาของรานเอาใจใสพนกงานและการบรการ และมบรรยากาศในการท างานทด ตามล าดบ

2074

HMP20-7

จากตารางท 2 พบวา ปจจยทเปนจดโดดเดน (Divergence) ทมความถนอยทสด คอ ไดท าอาหารอรอย ไดท างานรวมกบเพอนวยเดยวกนท าใหคยกนงาย ไดวางแผนการท างาน ไดฝกการอยรวมกบผอน ชวยกนแกไขปญหา เพอนรวมงานไมเอาเปรยบกน และมการแบงหนาททชดเจน ตามล าดบ การวเคราะหสออาร (SOAR Analysis) อจฉรยะ (2554) จากการสมภาษณพนกงานรานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน เพอคนหาประสบการณเชงบวก สามารถน าขอมลทไดมาวเคราะหตามทฤษฎสออาร (SOAR Analysis) ไดดงน ตารางท 3 แสดงผลการวเคราะหทฤษฎสออาร (SOAR Analysis) สงทตองคนหาเชงกลยทธ (Strategic Inquiry)

จดแขง (Strengths) โอกาส (Opportunity) 1. เพอนรวมงานมน าใจ ชวยเหลอกน ชวยสอนงาน 2. อยแบบครอบครว อบอน เอาใจใสกนและกน 3. เพอนรวมงานนสยด 4. เจาของรานใจด เปนกนเอง 5. มงานเลยงสงสรรคทกเทศกาล 6. อาหารและเครองดมอรอย 7. มสวสดการคาตอบแทน 8. มบรรยากาศในการท างานทด

1. เจาของรานใสในพนกงาน 2. มการพดคย แลกเปลยนทศนคต ความคด ประสบการณ ความร เพอน าไปตอยอดในการท างาน

เจตนาเหนสงด ๆ เพอองคกร (Appreciative Intent)

สงทตองการจะเปน (Aspirations) ผลลพธ (Results) 1.พนกงานมความสขในการท างาน รสกอยากมาท างาน 2. มทศนะคตในเชงบวก 3. มท างานเปนทมและเปนระบบ

1. พนกงานท างานอยางเปนระบบ มการวางแผน แกไขสถานการณเฉพาะหนาได 2. ท างานดวยอารมณทแจมใส แมในเวลาทมลกคามาใชบรการจ านวนมาก 3. มทศนะคตทดทงตอเพอนรวมงานและการใหบรการ

จากตารางท 3 ผลจากการวเคราะหทฤษฎสออาร (SOAR Analysis) สามารถอธบายไดดงน

จดแขง (Strengths) 1. เพอนรวมงานมน าใจ ชวยเหลอกน ชวยสอนงาน โดยพนกงานเกาจะคอยสอนงานใหแกพนกงานใหมใน

ต าแหนงตาง ๆ ตามตารางงานทไดรบมอบหมาย และคอยชวยเหลอกนในเวลาทมลกคาเขามาใชบรการเปนจ านวนมาก

2075

HMP20-8

2. อยแบบครอบครว อบอน เอาใจใสซงกนและกน โดยพนกงานมการเอาใจใสกน สอบถามทงในเรองการท างานและการใชชวตนอกเหนอเวลางาน

3. เพอนรวมงานนสยด เกดความไวใจซงกนและกน เกดความเชอใจและสามารถพงพากนได 4. เจาของรานใจดเปนกนเอง โดยไมถอตววาเปนเจาของราน คอยสอนงานและเทคนคในการท างาน ชวย

ตกเตอนในเวลาทพนกงานท างานไมถกตอง หรอคอยชวยเหลอในเวลาทพนกงานท างานไมทน 5. มงานเลยงสงสรรคทกเทศกาล โดยมการการจบฉลากในเทศกาลปใหม รวมถงการจดหาของทระลกในวน

เกดของพนกงาน 6. อาหารและเครองดมอรอย มความใสใจในทกกระบวนการการผลต เลอกสรรวตถดบและสนคาทมคณภาพ 7. มสวสดการ คาตอบแทน มอาหารกลางวนส าหรบพนกงาน มโบนส และคาแรงทสมเหตสมผล 8. มบรรยากาศในการท างานทด มการจดตกแตงรานรมรน สะอาดตา ท างานแลวไมรสกอดอด โอกาส (Opportunity) 1. เจาของรานใสใจพนกงาน โดยใหความส าคญกบพนกงาน คอยชวยเหลอพนกงานท งในเรองของการ

ท างาน และการใชชวต หากพนกงานมเรองเดอดรอนกจะเขาไปชวยอยเสมอ และใหความส าคญกบการท างานทท าแลวมความสข เพอใหงานทออกมามคณภาพ

2. มการพดคยแลกเปลยนทศนคต ความคด ประสบการณ ความร เพอน าไปตอยอดในการท างาน โดยจะมการประชมกนในทก ๆ 3 เดอน หรอตามโอกาสส าคญตาง ๆ และมการประชมยอยอยางสม าเสมอ

สงทตองการจะเปน (Aspirations) พนกงานมความสขในการท างาน รสกอยากมาท างาน มทศนะคตในเชงบวกทงในดานการท างาน และการใช

ชวต มองโลกในแงดแมจะตองเผชญกบปญหาตาง ๆ สามารถจดการ รบมอ และแกไขปญหาไดอยางเปนระบบ มความสมพนธทดกบเพอนรวมงาน และสามารถท างานรวมกบผอนไดอยางมความสข

ผลลพธ (Results) 1. พนกงานท างานอยางเปนระบบ มการวางแผน แกไขสถานการณเฉพาะหนาได 2. ท างานดวยอารมณทแจมใส แมในยามทมลกคามาใชบรการจ านวนมาก 3. มทศนะคตทดทงตอเพอนรวมงานและการใหบรการ 2. เพอหาแนวทางการเพมความสขในการท างานใหแกพนกงานรานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวด

ขอนแกน การจดท าแนวทางการเพมความสข โดยใชทฤษฎสนทรยสาธก (Appreciative Inquiry) มขนตอนทงหมด 4

ขนตอน คอ การคนหา (Discovery) การวาดฝน (Dream) การออกแบบ (Design) และการด าเนนการ (Destiny) ซงผลการศกษามรายระเอยดดงน

2.1 การคนหา (Discovery) โดยการสมภาษณพนกงานของรานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน จ านวน 22 คน เพอคนหาประสบการณเชงบวกและแนวทางในการเพมความสขของพนกงาน

2.2 การวาดฝน (Dream) เปนการน าขอมลทไดจากการสมภาษณมาวเคราะหโดยใชทฤษฎสออาร (SOAR Analysis) เพอวาดฝนสงทเราตองการจะใหเปน คอ พนกงานมความสขในการท างาน รสกอยากมาท างาน มทศนะคตในเชงบวก ทงในดานการท างานและการใชชวต มองโลกในแงดแมจะตองเผชญกบปญหาตาง ๆ สามารถจดการ รบมอ และแกไขปญหาไดอยางเปนระบบ มสมพนธทดกบเพอนรวมงาน และสามารถท างานรวมกบผอนไดอยางมความสข

2076

HMP20-9

2.3 การออกแบบ (Design) น าการวาดฝนมาพจารณาวางแผน และระดมความคดถงความเปนไปไดในการออกแบบกลยทธรวมกบเจาของกจการ เพอใหทราบถงขอบเขตความเปนไปไดในการท าโครงการตางๆวา สามารถท าไดมากนอยเพยงใดและจะคมกบผลลพธทไดอยางไร โดยการน าปจจยทเปนประสบการณเชงบวกของพนกงานทไดจากการสมภาษณมาใหออกแบบและก าหนดโครงการรวมกบการวเคราะหทฤษฎสออาร (SOAR Analysis) แลวน าผลจากการศกษามาสรางโครงการเพอใหพนกงานมความสข โดยอางองตามหลกทฤษฎแหงความสข (Happy Workplace) ซงแยกเปนโครงการ จ านวน 5 โครงการ ไดแก 1) ประชมประจ าเดอน 2) Sri Brown Family 3) Big Cleaning Day 4) ใหเทากบได 5) เพมทกษะใหพนกงาน

2.4 ผลการด าเนนงาน (Destiny) ผลการด าเนนงานตามแนวทางการเพมความสขใหกบพนกงาน โดยมรายละเอยดดงตอไปน โครงการท 1 ประชมประจ าเดอน

ทมาโครงการ มปจจยรวม คอ มการพดคย แลกเปลยนความร ทศนคต ความคด ประสบการณ ความร, เจาของรานเอาใจใสพนกงานและการบรการ และมบรรยากาศในการท างานทด และมปจจยโดดเดน คอ มการแบงหนาทรบผดชอบทชดเจน เพอนรวมงานไมเอาเปรยบกน ชวยกนแกไขปญหา และไดวางแผนการท างาน โดยจะตอบสนองตามแนวคดทฤษฎความสข (Happy Workplace) ดานหาความร (Happy Brain) วตถประสงค เพอพดคย แจงขาวสาร แลกเปลยนทศนคต ความร ปญหา และแนวทางการแกปญหารวมกน ใหเปนไปในทศทางเดยวกน การด าเนนการ จดการประชมใหญทกวนท 1 ของทกเดอน โดยใหเจาของกจการและผจดการเปนผน าในการประชม โดยมการแจงขาวสาร แลกเปลยนปญหาและใหพนกงานทกคนมสวนรวมในการเสนอแนวทางการแกไข เพอใหพนกงานรสกวาตนมคณคา และเปนสวนหนงขององคกร ผรบผดชอบ ทกคนในองคกร ระยะเวลา เรมวนท 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2561 เปนตนไป งบประมาณ ไมมคาใชจาย สถานท รานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน ผลทคาดวาจะไดรบ พนกงานมแนวทางปฏบตทชดเจน มขอบเขตในการตดสนใจ และมสวนรวมในการแกปญหา ผลการด าเนนงาน พนกงานไดทราบถงปญหา วธการแกไขปญหาตาง ๆ และไดแลกเปลยนความร ขาวสารใหเกดประโยชน ซงในการประชมแตละครงมกจะเกดปญหาใหม ๆ ทเกดขนเสมอ พนกงานทกคนจงตองมการประชมเพอใหเกดความเขาใจในการท างานในแนวทางเดยวกน และท าใหพนกงานกลาทจะแสดงความคดเหนมากขน เหนไดจากการทพนกงานมาประชม มการสนใจในการรบฟงความคดเหน มการแสดงความคดเหน และการชวยกนหาขอสรป เพอเปนแนวทางใหพนกงานท าแลวเกดผลด ทงกบตวพนกงานและผใชบรการ และสงผลใหพนกงานมความสขในการท างานมากขน โครงการท 2 Sri Brown Family ทมา มปจจยรวม คอ อยแบบครอบครว อบอน เอาใจใสกนและกน เจาของรานใจด เปนกนเอง มงานเลยง สงสรรค สวสดการ คาตอบแทน ไดมตรภาพ มบรรยากาศในการท างานทด มปจจยโดดเดน คอ ไดฝกการอยรวมกบ

2077

HMP20-10

ผอน ไดคยกบเพอนในวยเดยวกนท าใหคยกนงาย และไดท าอาหารอรอย ๆ ตอบสนองตามแนวคดทฤษฎความสข (Happy Workplace) แนวคดดานผอนคลาย (Happy Relax) และแนวคดสงคมด (Happy Society) วตถประสงค เพอใหพนกงานรสกวาเปนคนในครอบครว เกดการเอาใจใสกนและกน เกดมตรภาพรวมกน เพอสรางความสมพนธอนด ความรกใครสามคค สรางบรรยากาศผอนคลาย ใหพนกงานไดรสกผอนคลาย การด าเนนงาน ใหผจดการจดท าปฏทนวนเกดของพนกงาน และจดการเคกหรอของขวญใหแกพนกงาน เนองในวนเกดนน ๆ และสงเสรมใหพนกงานมสวนรวมในกจกรรมส าคญตาง ๆ ของเพอนรวมงาน เพอใหเกดความรสกทอบอนและความสมพนธอนด ผรบผดชอบ ผจดการ พนกงานในองคกร ระยะเวลา ตงแตเดอนมถนายน พ.ศ. 2561 เปนตนไป งบประมาณ 10,000 - 15,000 บาทตอป สถานท รานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน ผลทคาดวาจะไดรบ พนกงานมความสนทสนมกนมากขน กลาพด กลาเปดใจ คยกนไดมากขน มความสนกสนานในการท างานรวมกน และท างานรวมกนอยางมความสข ผลการด าเนนงาน พนกงานมความสนทสนมกนมากขน สามารถพดคย ชวยเหลอ มความเหนอกเหนใจกน และรกใครกนเหมอนเปนครอบครว เหนไดจากในวนเกดของพนกงาน มะมพนกงานคนอน ๆ มารวมแสดงความยนด และมการเลยงฉลองเลกๆ นอยๆ ท าใหเกดบรรยากาศทผอนคลายในการท างานมากขน โครงการท 3 Big Cleaning Day ทมา มปจจยรวม คอ เพอนรวมงานมน าใจ ชวยเหลอ ชวยสอนงาน อยกนแบบครอบครว อบอน เอาใจใสกนและกน ไดมตรภาพ มบรรยากาศในการท างานทด และมปจจยโดดเดน คอ เพอนรวมงานไมเอาเปรยบกน ตอบสนองตามแนวคดทฤษฎความสข (Happy Workplace) แนวคดดานการมสขภาพกายและใจด (Happy Body) และแนวคดดานมน าใจ (Happy Heart) วตถประสงค เพอสรางความสามคค เพอความสวยงาน สะอาดและบรรยากาศในการท างานทด การด าเนนงาน เลอกพนทในการจดการท าความสะอาด โดยการแบงพนทเปนโซน เพอทจะไดท าความสะอาดและการตรวจสอบไดดขน ผรบผดชอบ ทกคนในองคกร ระยะเวลา เรมเดอน กรกฎาคมเปนตนไป งบประมาณ 1,000 – 1,500 บาทตอครง สถานท รานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน ผลทคาดวาจะไดรบ บรเวณพนทรานมความสะอาด สวยงาม บรรยากาศในการท างานดมความปลอดภย พนกงานเกดความสามคค มความเสยสละเพอมารวมท ากจกรรมรวมกน ผลการด าเนนงาน พนกงานใหความรวมมอกบกจกรรมน โดยแบงหนาทกนรบผดชอบในสวนตาง ๆ รวมกน เปนการสรางความสามคคและเพมบรรยากาศทดของรานใหมความนาอย มระเบยบ หยบจบอปกรณไดงาย สามารถท างานไดอยางสะดวก ไมตดขด สงผลใหพนกงานท างานไดอยางรวดเรวและท างานผดพลาดลดลง

2078

HMP20-11

โครงการท 4 ใหเทากบได ทมา มปจจยรวม คอ การมบรรยากาศในการท างานทด เพอนรวมงานมน าใจ ชวยเหลอกน และชวยสอนงาน, เจาของรานใจด เปนกนเอง และมปจจยโดดเดน คอ เพอนรวมงานไมเอาเปรยบกน ตอบสนองตามแนวคดทฤษฎความสข (Happy Workplace) แนวคดดานการมน าใจ (Happy Heart) และแนวคดดานความสงบสข (Happy Soul) วตถประสงค เพอสรางวฒนธรรมใหพนกงานมความเสยสละ รจกการเปนผใหจากการท าบญ ชวยเหลอผอน รวมถงชวยเหลอสตว เชน การมอบอาหารใหแกสนขหรอแมวจรจด การมอบอาหารสตว หรอบรจาคเงนสมทบทนใหแกมลนธทเกยวของกบการดแลสตวจรจด การด าเนนงาน จดประชมก าหนดใหมการจดกจกรรมรวมท าบญ ตกลงวางแผนเลอกองคกรหรอกจกรรมทจะจดรวมท าบญ และสมทบทนใหสถานทเชน วด มลนธ รวมถงใหอาหารแกสตว หลงจากทไดตกลงกจรรมรวมกนแลว จงน าผลทไดไปจดเปนกจกรรมตอไป ผรบผดชอบ ผจดการ พนกงาน ระยะเวลา ขนอยกบแตละกจกรรมทเลอก งบประมาณ 2,000 บาทตอครง สถานท ตามทไดทตกลงกน ผลทคาดวาจะไดรบ พนกงานมความสขจากการท าบญ มความสามคค ชวยเหลอกน ไดสมผสถงความสขจากการเปนผให ผอนคลายความเครยด มความสมพนธทดตอกน ท าใหสนทสนมกนมากขนและมการชกชวนกนท ากจกรรมตาง ๆ ตามสมควร ผลการด าเนนงาน กจกรรมแรกทไดจดท าคอ กจกรรมรวมท าบญรบบรจาคอาหารใหแกสตว เชน สนขจรจด แมวจรจด รวมไปถงอาหารปลา หรอแมกระทงการสมทบทนรวมกบมลนธตาง ๆ ทเกยวของ โดยทางรานไดจดท ากลองเพอรบบรจาคสมทบทนโครงการแกผมาใชบรการทรานและพนกงานตามจตศรทธา พนกงานไดมความสขจากการทไดรวมเปนสวนหนงในการท าบญ รจกการเออเฟอเผอแผ รจกการเปนผใหกอนทจะไดเปนผรบ และพนกงานมน าใจ โครงการท 5 เพมทกษะใหพนกงาน ทมา มปจจยรวม คอ เพอนรวมงานมน าใจ ชวยเหลอกน ชวยสอนงานกน อาหารและเครองดมอรอย ไดค าชมจากลกคา ลกคาจ าได มสวสดการ คาตอบแทน มการพดคยแลกเปลยนความคด ทศนคต ประสบการณ ความร เจาของรานเอาใจใสพนกงาน และมปจจยโดดเดน คอ ไดวางแผนในการท างาน และไดท าอาหารทอรอย ตอบสนองตามแนวคดทฤษฎความสข (Happy Workplace) แนวคดดานการมน าใจ (Happy Heart) และแนวคดดานการหาความร (Happy Brain) วตถประสงค เพอเพมทกษะ ความร ใหแกพนกงานเพอใหพนกงานสามารถน าความรทไดมาถายทอด แลกเปลยนใหแกพนกงานในสาขา ในการพฒนาคณภาพของอาหารและเครองดม การด าเนนงาน คดเลอกพนกงานผมความพรอม และความสามารถเพอเพมพนทกษะในการท างาน ผรบผดชอบ เจาของกจการ ระยะเวลา เรมเดอนกนยายน พ.ศ. 2561 เปนตนไป งบประมาณ ขนอยกบกจกรรมทฝกอบรม สถานท ขนอยกบกจกรรมทฝกอบรม

2079

HMP20-12

ผลทคาดวาจะไดรบ พนกงานมทกษะเพมมากขน และสามารถน าทกษะนนมาถายทอดเปนความรและประสบการณใหแกพนกงานคนอน ๆ ในราน เพอเปนองคกรแหงการพฒนา ผลการด าเนนงาน มการฝกอบรมพนกงานเพอเพมทกษะในดานตางๆ โดยโครงการแรกทไดจดท า คอ การอบรมพนกงานเพอเพมทกษะในการท าขนมหวานใหม ๆ เพอเพมความรความเขาใจ และสามารถน ามาถายทอดใหแกพนกงานคนอน ๆ ในองคกร สามารคดคนและสรางเปนเมนใหม ๆ มารองรบความตองการของลกคาไดมากขน การอภปรายผลและขอเสนอแนะ

จากการศกษาแนวทางการเพมความสขของพนกงานโดยการใชหลกสนทรยสาธก (Appreciative Inquiry) สามารถสรปไดดงน

1. อภปรายผล สามารถสรปผลการศกษาไดตามวตถประสงคดงน 1.1 เพอหาประสบการณเชงบวกในการท างานของพนกงานรานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน ในการศกษาครงนผศกษาไดใชการศกษาจากทฤษฎสนทรยสาธก (Appreciative Inquiry) ในการหาประสบการณเชงบวกของพนกงานรานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน จ านวน 22 คน โดยพบวา ปจจยทเปนปจจยรวมทมคาความถมากทสด คอ เพอนรวมงานมน าใจ ชวยเหลอกน ชวยสอนงาน รองลงมาคอ อยแบบครอบครว อบอน เอาใจใสกนและกน เพอนรวมงานนสยด เจาของรานใจด เปนกนเอง มงานเลยง สงสรรค ไดรบค าชมจากลกคา ลกคาจ าได อาหารและเครองดมอรอย มสวสดการ คาตอบแทน ไดมตรภาพทด มการพดคย แลกเปลยนความคด ทศนคต ความคด ประสบการณ ความร เจาของรานเอาใจใสพกงานและการบรการ และมบรรยากาศในการท างานทด สวนปจจยทโดดเดน คอ ไดท าอาหารทอรอย ไดท างานกบเพอนในชวงวยเดยวกน ท าใหคยกนไดงาย ไดวางแผนในการท างาน ไดฝกในการอยรวมกบผอน ไดท างานในรานทมระบบทด ชวยกนแกปญหา เพอนรวมงานไมเอาเปรยบกน และชวยกนแกไขปญหา 1.2 เพอหาแนวทางการเพมความสขในการท างานใหแกพนกงานรานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน จากการศกษาการคนหาประสบการณเชงบวกเพอเพมความสขใหแกพนกงานในครงน ผวจยไดน าขอมลทไดจากการสมภาษณปจจยรวม (Convergence) และปจจยโดดเดน (Divergence) รวมกบการวเคราะหทฤษฎสออาร (SOAR Analysis) และการวเคราะหทฤษฎแหงความสข (Happy Workplace) มาออกแบบเปนโครงการ ซงไดโครงการทงหมด 5 โครงการ ซงแบงเปนโครงการทไดด าเนนงานแลว และโครงการทรอด าเนนงาน โดยมรายละเอยดดงน โครงการท 1 ประชมประจ าเดอน เพอตอบสนองทฤษฎแหงความสข (Happy Workplace) ในหวขอดานหาความร (Happy Brain) โครงการท 2 Sri Brown Family เพอตอบสนองทฤษฎแหงความสข (Happy Workplace) ในหวขอ แนวคดดานผอนคลาย (Happy Relax) และแนวคดสงคมด (Happy Society) โครงการท 3 Big Cleaning Day เพอตอบสนองทฤษฎแหงความสข (Happy Workplace) ในหวขอ แนวคดดานการมสขภาพกายและใจด (Happy Body) และแนวคดดานมน าใจ (Happy Heart)

โครงการท 4 ใหเทากบได เพอตอบสนองทฤษฎแหงความสข (Happy Workplace) ในหวขอ แนวคดดานการมน าใจ (Happy Heart) และแนวคดดานความสงบสข (Happy Soul)

2080

HMP20-13

โครงการท 5 เพมทกษะใหพนกงาน เพอตอบสนองทฤษฎแหงความสข (Happy Workplace) ในหวขอ แนวคดดานการมน าใจ (Happy Heart) และแนวคดดานการหาความร (Happy Brain) 2. ขอเสนอแนะ 2.1 ในการทจะใหเปนองคกรทมความสข จ าเปนจะตองมการพฒนาและตดตามผลอยางสม าเสมอ และตองมการพฒนา สงเสรม พนกงานใหมคณภาพ ความสข และมความคดทดตอองคกร จนเกดเปนวฒนธรรมขององคกรตอไป 2.2 ควรมการด าเนนโครงการอยางตอเนอง และควรมการเปลยนเปลยนโครงการอยางสม าเสมอ เพอใหตรงตามความตองการของพนกงานมากขน 2.3 ควรสมภาษณประสบการณเชงบวกจากผทเขามาใชบรการเกยวกบการใหบรการของพนกงานเพอหาประสบการณเชงบวกทไดนนน ามาตอยอดเพอพฒนาองคกร และพฒนารปแบบในการเพมความสขใหแกพนกงานในองคกร 2.4 ในการศกษาครงตอไป ควรมการใชแบบส ารวจความสข เพอวดระดบความสขของพนกงานเพอใหไดผลทชดเจนมากขน และจะไดท าใหงานวจยมความเชอถอมากขน

กตตกรรมประกาศ

ผศกษาขอขอบพระคณ เจาของรานศรบราวน คาเฟ สาขาขอนแกน จงหวดขอนแกน นายอสระพงษ เวยงวงษ และนางสาวศรนนท เวยงวงษ ทกรณาอนเคราะหสถานทในการท าการศกษาครงน และขอขอบพระคณรองศาสตราจารยประเสรฐ ด ารงชย อาจารยทปรกษาทใหค าปรกษา และแนะน าแนวทาง ตลอดจนใหความรในการท าการศกษาครงน เอกสารอางอง ธนาคารกสกรไทย. (2561). ธรกจรานกาแฟบรหารอยางไรใหรง. คนหาเมอ 1 พฤศจกายน 2561 จาก https://kasikornbank.com/th/business/sme/KSMEKnowledge/article/KSMEAnalysis เสนทางเศรษฐออนไลน. (2561). เผยคนไทยดมกาแฟ 300 แกว/คน/ป มลคาธรกจพงถง 1.7 หมนลานบาท. คนหา เมอ 1 พฤศจกายน 2561 จาก https://www.sentangsedtee.com/exclusive/article_85954 ชาญวทย วสนตธนารตนและคณะ. (2560). องคกรแหงความสข 4.0. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: บรษทแอทโฟร ปรนท จ ากด ภญโญ รตนาพนธ. (2553). Appreciative Inquiry คออะไร ใครใช. คนหาเมอ 16 มนาคม 2561 จาก https://www.gotoknow.org/posts/314324 ภญโญ รตนาพนธ. (2556). ตวอยาง SOAR Analysis แบบละเอยด. คนหาเมอ 16 มนาคม 2561 จาก https://www.gotoknow.org/poss/441791 จฑามาศ แกววเชยร และคณะ. (2556). 123 สการเปนองคกรแหงความสข. กรงเทพฯ: บรษท สองขาครเอชน จ ากด อจฉรยะ อปการกล. (2554). SOAR VS. SWOT Analysis. คนหาเมอ 28 มนาคม 2561. จาก https://www.gotoknow.org/posts/441791

2081