บทที่ 2 ทบทวนวรรณกรรม - nation...

บทท่ี 2 ทบทวนวรรณกรรม

ในการศึกษาในคร้ังน้ี ผู�เขียนได�ทําการทบทวนวรรณกรรม และเรียบเรียงเน้ือหาท่ีเก่ียวข�อง

สามารถแบ&งได�เป(นหัวข�อต&าง ๆ ดังน้ี 2.1 พฤติกรรมความปลอดภัย 2.2 กระบวนการรับรู� 2.3 บริษัท ปตท. จํากัด (มหาชน) 2.4 งานวิจัยท่ีเก่ียวข�อง

2.1 พฤติกรรมความปลอดภัย 2.1.1 ความหมายของพฤติกรรมความปลอดภัย

แก�วฤทัย แก�วชัยเทียม (2548) กล&าวว&า พฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางาน หมายถึง การกระทําหรือการแสดงออกของพนักงาน โดยอยู&ในสภาวะท่ีปลอดจากอุบัติเหตุ การบาดเจ็บ พิการ ตาย เกิดโรคจากการทํางานทรัพย=สินเสียหาย และมีสุขภาพอนามัยท่ีดี แบ&งเป(น 3 ด�านคือ

1. การปฏิบัติตามกฎ ระเบียบ ข�อบังคับเก่ียวกับความปลอดภัยในการทํางาน หมายถึง การท่ีพนักงานปฏิบัติงานได�อย&างถูกต�องตามข้ันตอนและวิธีการในการทํางานท่ีปลอดภัย โดยปฏิบัติตามกฎ ระเบียบ ข�อบังคับท่ีบริษัทได�กําหนดข้ึนอย&างเคร&งครัด

2. การใช�เคร่ืองมือ อุปกรณ=เพ่ือความปลอดภัย หมายถึงการใช�อุปกรณ=ปAองกันอันตรายส&วนบุคคล การเลือกใช�เคร่ืองมือหรืออุปกรณ=ท่ีเหมาะสมกับลักษณะงาน การตรวจสอบความสมบูรณ=ของเคร่ืองมือหรืออุปกรณ=ก&อนการใช�งาน การดูแลรักษาและเก็บเคร่ืองมือหรืออุปกรณ=ท่ีใช�งานเสร็จแล�วให�เรียบร�อย

3. ความพร�อมทางด�านร&างกายและจิตใจของพนักงาน หมายถึง การท่ีพนักงานทํางานโดยมีสมาธิ ไม&ประมาท เหม&อลอย ไม&คิดถึงเร่ืองอ่ืนในขณะทํางาน หยอกล�อกันระหว&างการทํางาน ร&างกายสมบูรณ=แข็งแรง มีการพักผ&อนท่ีเพียงพอ

ณัฐกิตต= วัฒนพันธ= (2549) กล&าวว&า พฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัย หมายถึง การกระทําหรือการแสดงออกของพนักงานในการปฏิบัติหน�าท่ีของตนท่ีปราศจากอุบัติเหตุ หรือความเสี่ยงท่ีจะเกิดอุบัติเหตุ มีองค=ประกอบ 3 ประการดังน้ี

5

1. พฤติกรรมเก่ียวกับกฎระเบียบ และข�อบังคับ หมายถึง ลักษณะการเรียนรู�วิธีการทํางานตามคู&มือความปลอดภัย โดยศึกษาและทําความเข�าใจคู&มือความปลอดภัยในการทํางาน และปฏิบัติตามเคร่ืองหมายความปลอดภัยอย&างเคร&งครัด การสวมอุปกรณ=ปAองกันภัยส&วนบุคคล เช&น รองเท�า หมวก ท่ีครอบหู ท่ีอุดหู ท่ีครอบจมูก ถุงมืออย&างเหมาะสมในการทํางาน

2. พฤติกรรมเก่ียวกับการใช�เคร่ืองมือ อุปกรณ= และเคร่ืองจักร หมายถึง ลักษณะการปฏิบัติตามวิธีทํางานเก่ียวกับเคร่ืองจักรอย&างเคร&งครัด การหยุดเคร่ืองจักรเม่ือมีการซ&อมแซมหรือทําความสะอาด การหยุดใช�อุปกรณ= เคร่ืองมือ เคร่ืองจักร เม่ือพบว&าผิดปกติ และแจ�งผู�รับผิดชอบและเพ่ือนร&วมงานให�ทราบ มีการตรวจสอบเคร่ืองมือ อุปกรณ=ต&างๆ ก&อนและหลังการใช�อุปกรณ=ปAองกันอุบัติเหตุ เช&น Safety belt, life line และมีการสะสม จัดระเบียบ และทําความสะอาดเคร่ืองจักรสํานักงานและบริเวณรอบโรงงาน

3. พฤติกรรมเก่ียวกับความพร�อมของร&างกายและจิตใจ หมายถึง ลักษณะการปฏิบัติงาน มีการแต&งกายรัดกุมและเหมาะสมในการทํางาน เช&น สวมรองเท�า Safety หมวกนิรภัย ท่ีครอบจมูก เม่ือข้ึนทํางานบนเคร่ืองจักร และไม&ทํางานเม่ือรู�สึกว&าสภาพร&างกายไม&พร�อมต&อการทํางาน เช&น ไม&สบาย ง&วงนอนจากการทานยาบางชนิด เมาสุรา อ&อนเพลีย ควรคาดเข็มขัดนิรภัยในขณะขับข่ีหรือโดยสารรถยนต= การเพ่ิมความระมัดระวังเป(นพิเศษในการขับข่ีรถยนต=หรือมอเตอร=ไซค=

ประภาส กันสิทธ์ิ (2550) กล&าวถึง พฤติกรรมด�านความปลอดภัยในการทํางาน เป(นพฤติกรรมท่ีอยู&ในวิสัยปกติเป(นการกระทําท่ีเคยชินโดยไม&รู�ตัว ในการมีส&วนร&วมกับการปAองกันอุบัติเหตุ รวมถึงโรคอันก&อให�เกิดความเจ็บปSวยเน่ืองจากการทํางาน โดยแบ&งพฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางานออกเป(น 4 ด�าน คือ

1. ด�านการตรวจความปลอดภัยและพัฒนาสภาพการทํางาน หมายถึง ความถ่ีในการแสดงพฤติกรรมเก่ียวกับการตรวจสอบสภาพการทํางานและการปฏิบัติงานท่ีไม&ปลอดภัยของพนักงาน และพัฒนาปรับปรุงสภาพการทํางานเพ่ือให�เกิดความปลอดภัยในการทํางาน เช&น การตรวจตราโรงงานเพ่ือหาจุดอันตราย หรือจุดท่ีล&อแหลมอาจก&อให�เกิดอุบัติเหตุได� และหาแนวทางปรับปรุงแก�ไข การจัดหาอุปกรณ=เคร่ืองมือเคร่ืองใช�ท่ีมีคุณภาพ ตลอดจนการจัดสภาพการทํางานท่ีเหมาะสมให�กับพนักงาน

2. ด�านการสนับสนุนกฎความปลอดภัย หมายถึง ความถ่ีในการแสดงพฤติกรรมเก่ียวกับการส&งเสริมการปฏิบัติงานของพนักงานให�เป(นไปตามกฎระเบียบของความปลอดภัยท่ีกําหนดไว�อย&างเคร&งครัด เพ่ือก&อให�เกิดความปลอดภัยในการทํางาน เช&น การสร�างแรงจูงใจให�มีการปฏิบัติงานอย&างปลอดภัยโดยการชมเชยเม่ือพนักงานปฏิบัติตามกฎระเบียบ

3. ด�านการแนะนําและฝUกอบรมเก่ียวกับความปลอดภัย หมายถึง ความถ่ีในการแสดงพฤติกรรมเก่ียวกับการแนะนํา ฝUกอบรมและการให�ความรู�แก&พนักงานในด�านความปลอดภัยให�เป(นไป

6

ตามกฎระเบียบแห&งความปลอดภัยท่ีกําหนดไว�อย&างเคร&งครัด เพ่ือก&อให�เกิดความปลอดภัยในการทํางาน เช&น การให�คําแนะนํา การให�พนักงานท่ีรับเข�าใหม&หรือพนักงานท่ีเปลี่ยนตําแหน&งการทํางานใหม&เข�ารับการฝUกอบรม เพ่ือให�รู�จักกับการใช�เคร่ืองมือเคร่ืองใช� เคร่ืองจักร หรือขบวนการผลิตอย&างปลอดภัย

4. ด�านการสอบสวนและรายงานอุบัติเหตุ หมายถึง ความถ่ีในการแสดงพฤติกรรมเก่ียวกับการสอบสวนวิเคราะห=หาสาเหตุและรายงานอุบัติเหตุท่ีเกิดข้ึนในโรงงาน เพ่ือให�ทราบสาเหตุท่ีแท�จริงของการเกิดอุบัติเหตุและหามาตรการแก�ไขเพ่ือปAองกันไม&ให�เหตุการณ=เช&นน้ันเกิดซ้ําข้ึนอีกในอนาคต

ฝSายความม่ันคง ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสิ่งแวดล�อม [มปว.] ปตท. ซึ่งเป(นหน&วยงานท่ีรับผิดชอบในการกําหนดนโยบาย และการบริหารงานด�าน SSHE ได�กําหนดบทบาทหน�าท่ีของพนักงานไว�ในคู&มือความปลอดภัยของพนักงาน ท่ีเป(นพฤติกรรมด�านความปลอดภัยของพนักงานพอสรุปท่ีเก่ียวข�องไว�ดังน้ี (มปว., ม.ป.ป.)

1. ปฏิบัติตามนโยบาย ข�อกําหนด กฎระเบียบปฏิบัติ มาตรฐานและแนวทางการปฏิบัติด�านคุณภาพ ความม่ันคง ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสิ่งแวดล�อม (QSHE) อย&างเคร&งครัด

2. รายงานการเกิดอุบัติเหตุจากการทํางาน เหตุการณ=ท่ีมิได�ต้ังใจ เหตุการณ=เกือบเกิดอุบัติเหตุ หรือเหตุละเมิดความม่ันคง สภาพหรือการกระทําท่ีตํ่ากว&ามาตรฐาน รวมท้ังดําเนินการแก�ไข ติดตามและรายงานผลการดําเนินงานต&อผู�บังคับบัญชา

3. ร&วมซ�อมแผนจัดการเหตุฉุกเฉินและสภาวะวิกฤต ตามบทบาทหน�าท่ีที่ระบุในแผน 4. ใช�อุปกรณ=คุ�มครองความปลอดภัยส&วนบุคคล (PPE) ตามมาตรฐาน และตรวจสอบดูแล

ให�พร�อมใช�งานอยู&เสมอ 5. ตรวจสอบดูแลเคร่ืองจักร อุปกรณ=การทํางาน และอุปกรณ=ความปลอดภัยให�สามารถใช�

งานได�อย&างปลอดภัยอยู&ตลอดเวลา 6. ส&งเสริม สนับสนุน ให�ความรู� และควบคุมลูกจ�างและผู�รับจ�าง ให�ปฏิบัติตามกฎระเบียบ

ข�อกําหนด มาตรฐาน และแนวทางการปฏิบัติ ด�านคุณภาพ ความม่ันคง ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสิ่งแวดล�อม อย&างเคร&งครัด

วไลพร ภิญโญ (2544) กล&าวถึง พฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางาน หมายถึง การปฏิบัติตามกฎระเบียบความปลอดภัยในการทํางาน รวมถึงการกระทําอ่ืน ๆ ท่ีสนับสนุนให�เกิดความปลอดภัยในการทํางาน เช&น การแต&งกายให�เหมาะสมกับการทํางาน ไม&ทํางานนอกเหนือจากหน�าท่ีรับผิดชอบ การไม&ใช�เคร่ืองมือผิดประเภท การใช�อุปกรณ=คุ�มครองความปลอดภัยส&วนบุคคลทุกคร้ังเม่ือปฏิบัติงานท่ีมีความเสี่ยง รวมถึงการแนะนําเพ่ือนร&วมงานท่ีทํางานอย&างไม&ปลอดภัยให�ปฏิบัติงานอย&างถูกต�องปลอดภัย เป(นต�น

7

ดังน้ันจากข�อมูลท่ีได� สามารถสรุปพฤติกรรมด�านความปลอดภัยในแต&ละด�านออกเป(นกลุ&มต&าง ๆ ได� 4 กลุ&มใหญ& ๆ ซึ่งจะใช�เป(นแนวในการกําหนดแบบสอบถามในการศึกษาคร้ังน้ีตามตารางท่ี 2.1 ดังน้ี ตารางท่ี 2.1 พฤติกรรมด�านความปลอดภัย

พฤติกรรมด�านความปลอดภัย อ�างอิง 1. การปฏิบัติตนให�เป(นไปตามพฤติกรรมด�านความปลอดภัย

1.1 การปฏิบัติตามกฎระเบียบด�านความปลอดภัย (แก�วฤทัย 2548, ณัฐกิตต= 2549, ประภาส 2550, มปว. ม.ป.ป., วไลพร 2544)

1.2 การเรียนรู�วิธีการทํางานตามคู&มือความปลอดภัย (ณัฐกิตต= 2549) 1.3 การใช�อุปกรณ=ปAองกันอันตรายส&วนบุคคล (แก�วฤทัย 2548, ณัฐกิตต= 2549) 1.4 การแต&งกายท่ีเหมาะสมกับการทํางาน (ณัฐกิตต= 2549, วไลพร 2544) 1.5 การไม&ทํางานนอกเหนือจากงานท่ีรับผิดชอบ (วไลพร 2544) 1.6 ไม&ทํางานเม่ือรู�สึกว&าสภาพร&างกายไม&พร�อม (แก�วฤทัย 2548, ณัฐกิตต= 2549) 1.7 การไม&หยอกล�อกันระหว&างการทํางาน (แก�วฤทัย 2548)

2. เคร่ืองจักร เคร่ืองมือ อุปกรณ=และสภาพแวดล�อมในการทํางาน 2.1 การดูแลรักษาเคร่ืองมือให�เรียบร�อย (แก�วฤทัย 2548, ณัฐกิตต= 2549) 2.2 การตรวจสอบเคร่ืองมือ,อุปกรณ= (แก�วฤทัย 2548, ณัฐกิตต= 2549, มปว.

ม.ป.ป.) 2.3 การปฏิบัติตามวิธีทํางานเก่ียวกับเคร่ืองจักร

อย&างเคร&งครัด (ณัฐกิตต= 2549)

2.4 การตรวจความปลอดภัยและพัฒนาสภาพการทํางาน

(ประภาส 2550)

2.5 การไม&ใช�เคร่ืองมือผิดประเภท (วไลพร 2544) 2.6 การหยุดใช�อุปกรณ= เคร่ืองมือ เคร่ืองจักร เม่ือ

พบว&าผิดปกติ (ณัฐกิตต= 2549)

8

ตารางท่ี 2.1 พฤติกรรมด�านความปลอดภัย )ต!อ( พฤติกรรมด�านความปลอดภัย อ�างอิง

3. การเข�าร&วมกิจกรรมส&งเสริมพฤติกรรมด�านความปลอดภัย 3.1 การฝUกอบรมความปลอดภัย (ประภาส 2550, มปว. ม.ป.ป.) 3.2 การเข�าร&วมสอบสวนอุบัติเหตุ (ประภาส 2550) 3.3 การรายงานอุบัติเหตุ และสิ่งท่ีไม&ปลอดภัย (มปว. ม.ป.ป.) 3.4 ร&วมซ�อมแผนจัดการเหตุฉุกเฉินและสภาวะวิกฤต

ตามบทบาทหน�าท่ี (มปว. ม.ป.ป.)

4. การส&งเสริม ให�ผู�อ่ืนปฏิบัติตามพฤติกรรมด�านความปลอดภัย 4.1 การส&งเสริม สร�างแรงจูงใจให�มีการทํางานอย&าง

ปลอดภัย (ประภาส 2550, มปว. ม.ป.ป.)

4.2 การแนะนําเพ่ือนร&วมงานให�ปฏิบัติงานอย&างถูกต�องปลอดภัย

(วไลพร 2544)

4.3 การควบคุมลูกจ�างและผู�รับจ�าง ให�ปฏิบัติตามกฎระเบียบ

(มปว. ม.ป.ป.)

2.1.2 กระบวนการเกิดพฤติกรรม

สุรพล พยอมแย�ม (2541) ได�แบ&งกระบวนการเกิดพฤติกรรมออกเป(น 3 กระบวนการ ได�แก& 1. กระบวนการรับรู� (Perception Process) 2. กระบวนการคิดและเข�าใจ (Cognition Process) และ 3. กระบวนการแสดงออก (Spatial Behavior Process) ซึ่งในการศึกษาในคร้ังน้ี จะศึกษาเฉพาะกระบวนการในการรับรู�เท&าน้ัน

2.1.3 แนวทางในการเสริมสร�างพฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางาน

การท่ีจะเสริมสร�างพฤติกรรมความปลอดภัยสามารถทําได�หลายวิธี วิธีการหน่ึงท่ีจะสามารถเสริมสร�างได�จากการสร�างการรับรู� (กันยา สุวรรณแสง, 2540) ซึ่งในหัวข�อต&อไปจะได�อธิบายถึงแนวคิดและการวัดการรับรู� ก็คือการจัดกิจกรรมส&งเสริมความปลอดภัยในการทํางาน ซึ่งมีผู�ท่ีศึกษาดังน้ี

Det Norske Veritas [DNV] (1996) ได�เสนอแนะการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมด�านความปลอดภัยผ&านการจัดกิจกรรมส&งเสริมความปลอดภัยซึ่งถือเป(นสิ่งท่ีสําคัญ เน่ืองจากสามารถปAองกันการเกิดอุบัติเหตุได� โดยส&วนใหญ&เกิดข้ึนจากแรงจูงใจในการทํางานอย&างปลอดภัยของพนักงานท่ีเร่ิมสร�างพฤติกรรมความปลอดภัยด�วยตนเอง โดยพฤติกรรมดังกล&าวได�รับการสนับสนุนและส&งเสริมจาก

9

กิจกรรมส&งเสริมความปลอดภัย และได�แนะนําแนวทางในการจัดกิจกรรมส&งเสริมความปลอดภัยให�กับพนักงานผ&านช&องทางต&าง ๆ ท่ีสําคัญ ดังน้ี

1. การทํากิจกรรมสนทนาด�านความปลอดภัย (Safety talks) 2. การจัดทําแผ&นพับข�อมูลด�านความปลอดภัย 3. การจัดทําโปสเตอร=ด�านความปลอดภัย 4. การจัดทําปAาย ประกาศต&างๆ ด�านความปลอดภัย 5. การเชิญวิทยากรมาบรรยายเร่ืองความปลอดภัย 6. การสังเกตการปฏิบัติงาน 7. การจัดนิทรรศการความปลอดภัย 8. การตรวจสอบหรือจัดการจัดตรวจพ้ืนท่ีเป(นพิเศษ 9. การจัดการแข&งขันด�านความปลอดภัย 10. การจัดทําภาพ สไลด= ภาพยนตร= หรือวิดีทัศน=ด�านความปลอดภัย 11. การจัดทําแบบสอบถาม 12. การจัดทําบทความด�านความปลอดภัยในสิ่งพิมพ= วารสาร และข&าวสารต&าง ๆ สํานักงานความปลอดภัยแรงงาน (2558) กล&าวถึง กิจกรรมส&งเสริมความปลอดภัย ท่ีเป(นการ

ปAองกัน การรณรงค=สร�างจิตสํานึกด�านความปลอดภัยในการทํางาน ท่ีจะสร�างให�ผู�บริหารและพนักงานระดับปฏิบัติการมีความสนใจเร่ืองความปลอดภัยในการทํางานตลอดเวลา และมีผลให� ช&วยพัฒนาให�เกิดพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัย เกิดเจตคติที่ถูกต�องด�านความปลอดภัย และเปnดโอกาสให�ผู�ปฏิบัติงานทุกคน ทุกแผนก มีส&วนร&วมและก&อให�เกิดการรับรู�และยอมรับท่ีจะปฏิบัติอย&างเต็มใจ โดยมีกิจกรรมส&งเสริมความปลอดภัยในสถานประกอบกิจการท่ีเก่ียวข�องกับพฤติกรรมความปลอดภัย ได�แก&

1. การจัดนิทรรศการ เพ่ือให�ผู�ปฏิบัติงานเกิดความตระหนักและมีจิตสํานึกในการทํางานอย&างปลอดภัยและเข�ามามีส&วนร&วมได�เป(นจํานวนมาก

2. การบรรยายพิเศษ เป(นกิจกรรมเพ่ือเสริมสร�างความรู� ความเข�าใจของผู�ปฏิบัติงาน โดยอาจเชิญวิทยากรภายในหน&วยงานหรือจากภายนอก มาให�ข�อแนะนําแก&ผู�บริหารหรือลูกจ�างของสถานประกอบกิจการน้ัน อันเป(นการให�ความรู�ความเข�าใจ ตลอดจนปลูกจิตสํานึกให�ปฏิบัติตามกฎแห&งความปลอดภัยด�วย

3. การสนทนาความปลอดภัย เป(นกิจกรรมหน่ึงท่ีสามารถจัดในรูปของการประชุม การพูดคุย หรือการอภิปรายเร่ืองเก่ียวกับความปลอดภัยในการทํางาน มีการสนทนา โดยนําผู�ชํานาญการเฉพาะเร่ืองมาร&วมสนทนาพร�อมท้ังเปnดโอกาสให�มีการซักถาม ทําให�เกิดแนวคิดด�านความปลอดภัยในการทํางาน และได�ข�อสรุปนําไปดําเนินการต&อไป

10

4. การประกวดคําขวัญความปลอดภัย เป(นกิจกรรมท่ีเปnดโอกาสให�ผู�ปฏิบัติงานทุกระดับได�มีส&วนร&วม เพ่ือการพัฒนาจิตสํานึกและทัศนคติของผู�ปฏิบัติงานในรูปข�อความหรือคําขวัญท่ีเป(นการเตือนให�เกิดความระมัดระวังหรือเสริมสร�างความปลอดภัยในการทํางาน สถานประกอบกิจการสามารถจัดการประกวดเองได� โดยกําหนดกติกาการประกวดข้ึน

5. การประกวดภาพโปสเตอร= เป(นกิจกรรมท่ีสร�างการมีส&วนร&วมในการผลิตสื่อประชาสัมพันธ= เพ่ือการกระตุ�นจิตสํานึกด�านความปลอดภัยในการทํางานได�เป(นอย&างดี ส&วนกติกาของการประกวดน้ัน สถานประกอบกิจการสามารถกําหนดได�เอง ผลจากการประกวดสามารถนํามาเผยแพร&ภายในสถานประกอบกิจการ และอาจนําส&งประกวดในระดับประเทศได�ด�วย

6. การประกวดรายงานสภาพงานท่ีไม&ปลอดภัย เป(นกิจกรรมเพ่ือให�ผู�ปฏิบัติงานได�สํารวจสภาพการทํางาน ค�นหาจุดท่ีไม&ปลอดภัย ดําเนินการถ&ายภาพหรือบันทึกจุดอันตรายจากข้ันตอนการทํางานต&างๆ แล�วเสนอภาพและรายงานข�อเสนอแนะต&อคณะกรรมการ เพ่ือพิจารณาคัดเลือก ผลท่ีได�สามารถนํามาปรับปรุงแก�ไขสภาพการทํางานท่ีไม&ปลอดภัย

7. การประกวดความสะอาด เป(นกิจกรรมท่ีต�องอาศัยความร&วมมือจากผู�ปฏิบัติงานทุกคนในแต&ละแผนก และเป(นจุดเร่ิมต�นของการจัดกิจกรรม 5ส เพ่ือความปลอดภัยในโอกาสต&อไป

8. การจัดฉายวิดีโอความปลอดภัย เป(นกิจกรรมท่ีสามารถจัดไปพร�อมกับการจัดนิทรรศการในวันหรือสัปดาห=ความปลอดภัยในการทํางาน โดยนําวิดีโอไปฉายให�ผู�ปฏิบัติงานได�ดู เพ่ือเสริมสร�าง ความรู� ความเข�าใจ และทัศนคติที่ดีแก&ผู�ปฏิบัติงาน

9. การรณรงค=การใช�อุปกรณ=คุ�มครองความปลอดภัยส&วนบุคคล เม่ือสถานประกอบกิจการได�จัดอุปกรณ=คุ�มครองความปลอดภัยท่ีเหมาะสมให�กับผู�ปฏิบัติงานสวมใส&แล�ว ควรจัดการรณรงค=ให�ผู�ปฏิบัติงานใช�อุปกรณ=เหล&าน้ัน เน่ืองจากสถานประกอบกิจการส&วนใหญ&จะประสบปoญหาลูกจ�างไม&นิยมใช�ทําให�เกิดการสูญเปล&า การรณรงค=จะดําเนินการในช&วงใดช&วงหน่ึง เช&น มีการประกวดหรือแข&งขัน และให�รางวัลแก&ผู�ปฏิบัติงานท่ีสวมใส&ถูกต�องและครบถ�วน

10. การทําแผ&นปAายแสดงสถิติอุบัติเหตุหรือปAายประกาศ สถานประกอบกิจการสามารถจัดทําแผ&นปAายขนาดใหญ&แสดงสถิติอุบัติเหตุ หรือปAายประกาศกิจกรรมด�านความปลอดภัยปnดไว�หน�าโรงงานในตําแหน&งท่ีเห็นได�ชัดเจน เพ่ือเป(นเคร่ืองเตือนใจผู�ปฏิบัติงานให�มีจิตสํานึกและร&วมมือในการลดอุบัติเหตุ

11. การตอบปoญหาชิงรางวัล สถานประกอบกิจการอาจจัดให�มีการตอบปoญหาชิงรางวัลในช&วงงานสัปดาห=ความปลอดภัยในการทํางานของสถานประกอบกิจการโดยการตอบปoญหาจากภาพนิทรรศการท่ีนํามาแสดงหรือเอกสารท่ีแจกในงาน การหาจุดอันตรายจากภาพเหตุการณ=จริง และมีการจูงใจโดยการมอบรางวัล

11

12. การกระจายเสียงบทความ สถานประกอบกิจการสามารถประชาสัมพันธ=โดยการส&งเสียงตามสายภายในบริเวณโรงงานหรือโรงอาหาร โดยการนําบทความเก่ียวกับความปลอดภัยในการทํางาน รวมท้ังมาตรการการแก�ไขสภาพการทํางานจากอุบัติเหตุท่ีเกิดข้ึนจริงในบริเวณโรงงาน ออกเสียงตามสายเพ่ือเป(นการเผยแพร&ความรู�แก&ผู�ปฏิบัติงาน

13. การจัดทําเอกสาร หรือบทความ การจัดทําวารสารเพ่ือการประชาสัมพันธ=โดยนําบทความเก่ียวกับความปลอดภัยในการทํางานไปตีพิมพ=ในวารสาร เพ่ือเผยแพร&ความรู� ความเข�าใจ ด�านความปลอดภัยแจกจ&ายแก&ผู�ปฏิบัติงานหรือลูกค�า

14. การทัศนศึกษาในสถานประกอบกิจการอ่ืน กิจกรรมน้ีเหมาะแก&ลูกจ�างหรือคณะกรรมการความปลอดภัยฯ ได�มีโอกาสไปเห็นสภาพการทํางานในสถานประกอบกิจการอ่ืนท่ีดีเด&น เพ่ือนํามาปรับปรุงสภาพการทํางานของตนให�ดีข้ึน โดยขอความร&วมมือสถานประกอบกิจการดีเด&นท่ีได�รับรางวัล หรือสถานประกอบกิจการท่ีดําเนินการด�านความปลอดภัยท่ีเป(นตัวอย&างท่ีดี เพ่ือขอเข�าเย่ียมชม

จากข�อมูลการศึกษางานวิจัยดังกล&าว สามารถสรุปช&องทางในการเสริมสร�างพฤติกรรมความปลอดภัยได�ดังตารางท่ี 2.2

ตารางท่ี 2.2 ช!องทางในการเสริมสร�างพฤติกรรมความปลอดภัย ช!องทางในการเสริมสร�างพฤติกรรมความปลอดภัย อ�างอิง 1. การสนทนาด�านความปลอดภัย (DNV 1996, สํานักงานความปลอดภัย

แรงงาน 2558) 2. การทําแผ&นพับความปลอดภัย (DNV 1996) 3. การทําโปสเตอร=ความปลอดภัย (DNV 1996) 4. การทําปAาย ประกาศความปลอดภัย (DNV 1996, สํานักงานความปลอดภัย

แรงงาน 2558) 5. การบรรยายเร่ืองความปลอดภัย (DNV 1996, สํานักงานความปลอดภัย

แรงงาน 2558) 6. การสังเกตการณ=ปฏิบัติงาน (DNV 1996) 7. การจัดนิทรรศการความปลอดภัย (DNV 1996, สํานักงานความปลอดภัย

แรงงาน 2558) 8. การตรวจสอบหรือจัดการจัดตรวจพ้ืนท่ีเป(นพิเศษ (DNV 1996)

12

ตารางท่ี 2.2 ช!องทางในการเสริมสร�างพฤติกรรมความปลอดภัย )ต!อ( ช!องทางในการเสริมสร�างพฤติกรรมความปลอดภัย อ�างอิง 9. การจัดการแข&งขันด�านความปลอดภัย การประกวดต&าง ๆ ท่ีเก่ียวกับความปลอดภัย

(DNV 1996, สํานักงานความปลอดภัยแรงงาน 2558)

10. การจัดทําภาพ สไลด= ภาพยนตร= หรือวิดีทัศน=ด�านความปลอดภัย


11. การจัดทําแบบสอบถาม (DNV 1996) 12. การจัดทําบทความด�านความปลอดภัยในสิ่งพิมพ= วารสาร และข&าวสารต&างๆ


13. การรณรงค=ด�านความปลอดภัย (สํานักงานความปลอดภัยแรงงาน 2558) 14. การตอบปoญหาชิงรางวัล (สํานักงานความปลอดภัยแรงงาน 2558) 15. การกระจายเสียงตามสายภายใน (สํานักงานความปลอดภัยแรงงาน 2558) 16. การทัศนศึกษาในสถานประกอบกิจการอ่ืน (สํานักงานความปลอดภัยแรงงาน 2558) 2.2 กระบวนการรับรู� 2.2.1 ความหมายของการรับรู�

กันยา สุวรรณแสง (2540) ได�ให�ความหมายของการรับรู�หมายถึงการใช�ประสบการณ=เดิมแปลความหมายสิ่งเร�าท่ีผ&านประสาทสัมผัสแล�วเกิดความรู�สึกระลึกรู�ความหมายว&าเป(นอะไร โดยกระบวนการรับรู�เป(นกระบวนการท่ีคาบเก่ียวกันระหว&างความเข�าใจ การคิด ความรู�สึก ความจํา การเรียนรู� การตัดสินใจ การแสดงพฤติกรรม ถ�าพิจารณาในแง&ของพฤติกรรม “การรับรู�” แทรกอยู&ระหว&างสิ่งเร�า กับการตอบสนองสิ่งเร�า ดังแผนภาพท่ี 2.1

ภาพท่ี 2.1 ข้ันตอนของกระบวนการรับรู� แหล&งท่ีมา : กันยา สุวรรณแสง, 2540

กรองแก�ว อยู&สุข (2543) ให�ความหมายของการรับรู�ว&า การรับรู� คือกระบวนการท่ีแต&ละคนรวบรวมจัดและทําความเข�าใจต&อสิ่งท่ีเขามองเห็น ได�ยินหรือรู�สึก ซึ่งในความเป(นจริงแล�วจะให�ทุกคนมองสิ่งเดียวกันแล�วคิดและเข�าใจไปในแนวเดียวกันย&อมเป(นไปไม&ได�

สิ่งเร�า (Stimulus)

การรับรู� (Perception)

การตอบสนอง (Response)

13

ถวิล ธาราโภชน=และศรัณย= ศิริสุข (2545) สรุปความหมายของการรับรู�ว&า คือ กระบวนการจัดรวบรวมและตีความข�อมูลต&าง ๆ ท่ีได�มาจากความรู�สึก เป(นกระบวนการท่ีเกิดข้ึนต&อเน่ืองจาการรู�สึก ซึ่งไม&สามารถบอกได�ชัดเจนว&าการรับรู�จะเกิดต&อจากการรู�สึกตรงจุดไหน เราสามารถกล&าวได�ว&าการรู�สึกจะมีลักษณะแบบตรงไปตรงมาไม&ขึ้นอยู&กับการเรียนรู� การคิด การจูงใจอารมณ= ฯลฯ ส&วนการรับรู�จะมีเร่ืองของการเรียนรู� การคิด การจํา การจูงใจ อารมณ= และอ่ืน ๆ เข�ามาเก่ียวข�องด�วย

วีรมลล= ละอองศิริวงศ= (2541) ได�สรุปความหมายของการรับรู�ว&า การรับรู�เป(นกระบวนการท่ีเกิดข้ึนภายในตัวบุคคลหลังจากได�รับสิ่งเร�าหรือข�อมูลต&าง ๆ แล�วเกิดการเลือกดําเนินการให�ความหมายต&อสิ่งเร�าท้ังภายในและภายนอก มีการตีความหมายหรือ แปลความของสิ่งเร�าน้ัน ๆ ออกมาเป(นการรับรู�และการตอบสนองซึ่งอาจออกมาในรูปความคิด ความรู� ความเข�าใจหรือการกระทําได�

ศิริวรรณ เสรีรัตน=และคณะ (2541 อ�างถึงใน สุรชัย ตรัยศิลานันท=, 2552) ได�สรุปความหมายของการรับรู�ว&า เป(นกระบวนการซึ่งบุคคลจัดระเบียบ และตีความรู�สึกประทับใจของตนเองเพ่ือให�ความหมายเก่ียวกับสภาพแวดล�อม การรับรู�ของคน ๆ หน่ึง สามารถตีความให�แตกต&างจากความเป(นจริงได�อย&างมาก เช&น พนักงานทุกคนในบริษัทแห&งหน่ึงอาจจะรับรู�มาว&า บริษัทของเขาเป(นสถานท่ีท่ีดีท่ีจะทํางาน เพราะมีสภาพการณ=ท่ีน&าพอใจ การมอบหมายงานน&าสนใจ ค&าตอบแทนสูง มีการบริหารการจัดการด�วยความเข�าใจและรับผิดชอบ ซึ่งความเป(นจริงอาจไม&เป(นอย&างท่ีรับรู�ก็ได�

จากความหมายของการรับรู�ท่ีกล&าวมาท้ังหมด พอสรุปเพ่ือใช�ในการศึกษาคร้ังน้ีได�ว&า การรับรู�หมายถึง กระบวนการท่ีร&างกายรับสิ่งเร�าต&าง ๆ ท่ีผ&านมาทางประสาทสัมผัส มารวบรวมตีความและตอบสนองต&อสิ่งเร�าน้ันออกมา ซึ่งจะแสดงออกมาโดยพฤติกรรม หรือทัศนคติ ท้ังน้ีต�องอาศัยประสบการณ=เดิม หรือการเรียนรู� หรือความคิดในการตีความน้ันฯ ซึ่งสรุปความหมายของกระบวนการรับรู�ไว�ตามตารางท่ี 2.3 ดังน้ี ตารางท่ี 2.3 กระบวนการรับรู�

กระบวนการรับรู� อ�างอิง 1. การรวบรวมจัดข�อมูลท่ีได�รับ (กรองแก�ว 2543, ถวิล 2545,

วีรมลล= 2541, ศิริวรรณ 2541) 2. การตีความแปลความหมายจากสิ่งเร�า

(กันยา 2540, กรองแก�ว 2543, ถวิล 2545, วีรมลล= 2541, ศิริวรรณ 2541)

3. การตอบสนองจากสิ่งเร�า (กันยา 2540, กรองแก�ว 2543, วีรมลล= 2541)

14

2.2.2 องค<ประกอบท่ีมีอิทธิพลต!อการรับรู� การรับรู�ปรากฏการณ=แต&ละเร่ืองน้ัน มีปoจจัยหลายประการเข�ามาเก่ียวข�อง และปoจจัยแต&ละ

ประการเหล&าน้ีก็จะมีผลกระทบต&อการรับรู�ต&างกันออกไป ทําให�การรับรู�ของบางคนดี และบางคนรับรู�ได�ไม&ดี หรือทําให�คนรับรู�ปรากฏการณ=เดียวกันแตกต&างกัน

วนิดา เสนีเศรษฐ และชอบ อินทรประเสริฐกุล (2530) ได�กล&าวโดยสรุปว&า ปoจจัยท่ีมีอิทธิพลต&อการรับรู�ของบุคคลมี 3 ประการ ดังน้ี

1. คุณลักษณะของวัตถุ ได�แก& ระดับความเข�มหรือความหนักเบาของสิ่งเร�า การเคลื่อนไหวและขนาดของสิ่งเร�า

2. ลักษณะของสภาพการณ=ของการทํางาน หรือสภาพแวดล�อมในการทํางาน เช&น เสียง อากาศ แสงสว&าง ระยะเวลา เป(นต�น ซึ่งสิ่งเหล&าน้ีจะมีอิทธิพลต&อความสนใจท่ีบุคคลจะรับรู�หรือไม&รับรู�ต&อสิ่งใดสิ่งหน่ึง

3. คุณลักษณะของบุคคล ซึ่งเป(นแหล&งอิทธิพลท่ีสําคัญท่ีสุด ได�แก& 3.1 แรงจูงใจกับการรับรู� 3.2 การเรียนรู�ที่มีมาแต&เดิมกับการรับรู� มนุษย=เราน้ันเม่ือได�เรียนรู�สิ่งใดมาก็มักจะเลือก

รับรู�ในสิ่งน้ัน 3.3 การคาดหวังจากงานกับการรับรู� ในการทํางานน้ันมนุษย=เรามักอยากจะรับรู�ในสิ่งท่ี

เขาอยากรู�หรือคาดหวัง 3.4 บุคลิกภาพกับการรับรู� บุคลิกภาพจะเป(นตัวกําหนด หรือช&วยให�คนท่ีทํางานอยู&ใน

องค=การเลือกท่ีจะรับรู�บางสิ่งบางอย&างท่ีสอดคล�องกับบุคลิกภาพของเขา จุฑามาศ สิทธิขวา (2542) กล&าวว&าปoจจัยท่ีมีผลต&อการรับรู� แบ&งเป(น 2 ประเภทคือ 1. ลักษณะของสิ่งเร�า โดยสิ่งเร�าเป(นปoจจัยภายนอกท่ีทําให�เกิดความสนใจท่ีจะรับรู� หรือทํา

ให�การรับรู�คลาดเคลื่อนไปจากความเป(นจริง ซึ่งลักษณะของสิ่งเร�าท่ีก&อให�เกิดการรับรู�ได�น้ันต�องเป(นสิ่งเร�าท่ีน&าสนใจ มีขนาดใหญ& มีการเคลื่อนไหว มีการเร�าซ้ําบ&อย ๆ และสิ่งเร�าน้ันมีความแตกต&างจากสิ่งเร�าอ่ืน ๆ จะกระตุ�นให�เกิดการรับรู�ได�ดีและรวดเร็ว เช&น การประชาสัมพันธ=โดยผ&านสื่อวิทยุ โทรทัศน= การประชาสัมพันธ=ผ&านสื่อปAายประกาศ เป(นต�น

2. ลักษณะของผู�รับรู� ซึ่งมีปoจจัยด�านกายภาพ และปoจจัยด�านจิตวิทยา 2.1 ด�านกายภาพ ได�แก& สมรรถภาพของอวัยวะสัมผัส เช&น หู ตา จมูก ลิ้น ผิวกายต�อง

สมบูรณ= หากลักษณะของผู�รับรู�ผิดปกติ จะทําให�การรับรู�ต&อสิ่งเร�าท่ีมาสัมผัสผิดเพ้ียนไปจากความเป(นจริง นอกจากน้ัน ก็เป(นเร่ือง เพศ อายุ อาชีพ และระดับการศึกษา จะมีผลต&อการรับรู�ด�วย

15

2.2 ด�านจิตวิทยา เป(นสิ่งท่ีผู�รับเลือกท่ีจะสัมผัสเฉพาะท่ี ต�องการและแปลความหมายให�กับตัวเอง โดยมีอิทธิพลจากความรู�เดิม หรือประสบการณ=ในอดีต ความจํา ความต�องการ อารมณ=เจตคติ ค&านิยม วัฒนธรรม ประเพณี ความต้ังใจ ความคาดหวัง เป(นต�น

วันชัย มีชาติ (2544) ได�อธิบายถึงปoจจัยท่ีมีผลต&อการรับรู�ขึ้นอยู&กับสถานการณ= คือ 1. บรรยากาศท่ีเรารับรู�สถานการณ= ซึ่งองค=ประกอบของสภาพแวดล�อมจะมีผลกระทบต&อ

การรับรู�ของคนเรามาก นอกจากน้ียังรวมถึงสถานการณ=ทํางานและสภาพสังคมด�วย 2. สิ่งท่ีเรารับรู� ซึ่งได�แก& วัตถุท่ีเรารับรู� ซึ่งจะมีผลต&อการรับรู�ของบุคคลในการช&วยให�เรา

รับรู�ได�ดีและถูกต�อง องค=ประกอบของวัตถุท่ีมีผลต&อการรับรู� เช&น เร่ืองของความเข�มของสิ่งท่ีเร�ารับรู� ความตรงกันข�ามหรือขัดแย�งสิ่งท่ีเรารับรู� ความซ้ําซากจําเจ ความเคลื่อนไหว ความแปลกใหม&และคุ�นเคย สิ่งเหล&าน้ีล�วนมีผลต&อการรับรู�ทั้งสิ้น

3. ตัวผู�รับรู�ถือว&าเป(นปoจจัยท่ีสําคัญท่ีมีผลต&อการรับรู�ของบุคคลมาก เพราะในกระบวนการรับรู�จะมีการตีความสิ่งท่ีเราได�รับรู�มา ซึ่งการตีความน้ีแต&ละคนก็อาจจะตีความแตกต&างกันออกไปทําให�มีการแสดงพฤติกรรมออกมาไม&เหมือนกัน ท้ังน้ีข้ึนอยู&กับทัศนคติ แรงจูงใจ ประสบการณ= ความคาดหวัง ความสนใจ และผลประโยชน=ของผู�รับรู�เองด�วย

จากแนวคิดเร่ืองอิทธิพลของการรับรู� สรุปได�ดังตารางท่ี 2.4 ดังน้ี ตารางท่ี 2.4 อิทธิพลของการรับรู�

อิทธิพลของการรับรู� อ�างอิง 1. ลักษณะของบุคคล 2. ลักษณะของสิ่งเร�า 3. สภาพแวดล�อมในการทํางาน

(วนิดาและชอบ 2530, จุฑามาศ 2542, วันชัย 2544) (วนิดาและชอบ 2530, จุฑามาศ 2542, วันชัย 2544) (วนิดาและชอบ 2530, วันชัย 2544)

จากการรวบรวมแนวคิดและทฤษฎีท่ีเก่ียวกับการรับรู�มาท้ังหมดน้ันสรุปได�ว&า การรับรู�เป(น

กระบวนการทางสมองซึ่งตีความหรือแปลความหมายข�อมูลท่ีได�จากการสัมผัสของร&างกายกับสิ่งเร�า โดยอาศัยประสบการณ=เดิม หรือการเรียนรู� หรือความคิด แล�วมีการแสดงออกถึงความรู�และความเข�าใจจากการตีความน้ัน ๆ องค=ประกอบอิทธิพลท่ีส&งผลให�บุคคลมีการรับรู�ท่ีแตกต&างกัน ท่ีใช�ในการศึกษาในคร้ังน้ี จะมีดังน้ี

1. ลักษณะของบุคคลของผู�รับรู� เช&น เพศ อายุ ระดับการศึกษา ประสบการณ=ในการทํางาน

2. สภาพแวดล�อมในการทํางาน

16

3. คุณสมบัติของสิ่งเร�า หรือข�อมูลข&าวสารด�านความปลอดภัยท่ีสื่อสารให�กับพนักงานภายใน ปตท. ซึ่งจะศึกษาท้ัง ลักษณะของข�อมูลท่ีสื่อ และช&องทางในการสื่อสาร

2.3 บริษัท ปตท. จํากัด (มหาชน)

บริษัท ปตท. จํากัด (มหาชน) จัดต้ังข้ึน เม่ือวันท่ี 29 ธันวาคม 2521 ตามพระราชบัญญัติการปnโตรเลียมแห&งประเทศไทย พ.ศ. 2521 เพ่ือดําเนินธุรกิจหลักด�านปnโตรเลียมและธุรกิจอ่ืนท่ีเก่ียวเน่ืองกับปnโตรเลียม ภายใต�สภาวะการแข&งขันท่ีสูงข้ึน รัฐบาลได�เล็งเห็นความจําเป(น ในการเพ่ิมความคล&องตัวในกิจการพลังงาน เม่ือวันท่ี 25 กันยายน 2544 คณะรัฐมนตรีจึงมีมติเห็นชอบเร่ืองการแปลงทุนเป(นทุนเรือนหุ�นของการปnโตรเลียมแห&งประเทศไทย โดยให�จัดต้ัง บริษัท ปตท. จํากัด (มหาชน) และให�ภาครัฐคงสัดส&วนในการถือหุ�น ปตท. ในสัดส&วนไม&น�อยกว&าร�อยละ 51 ต&อมาการปnโตรเลียมแห&งประเทศไทย ได�แปรสภาพเป(นบริษัทมหาชนจํากัด ภายใต�พระราชบัญญัติทุนรัฐวิสาหกิจ พ.ศ. 2542 โดยได�จัดต้ัง บริษัท ปตท. จํากัด (มหาชน) (ปตท.) ข้ึนเม่ือวันท่ี 1 ตุลาคม พ.ศ. 2544 ด�วยทุนจดทะเบียนเร่ิมแรก 20,000 ล�านบาท และจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย=แห&งประเทศไทย เม่ือวันท่ี 6 ธันวาคม 2544 โดยมีกระทรวงการคลังเป(นผู�ถือหุ�นใหญ& คงสภาพเป(นรัฐวิสาหกิจในการกํากับดูแลของกระทรวงพลังงาน 2.3.1 ลักษณะการประกอบธุรกิจ

ปตท. เป(นบริษัทพลังงานแห&งชาติท่ีประกอบธุรกิจปnโตรเลียมและปnโตรเคมีครบวงจร โดยมีพันธกิจในการสร�างความม่ันคง ม่ังค่ัง และย่ังยืน ทางด�านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล�อมให�กับประเทศไทยและคนไทย การประกอบธุรกิจของ ปตท. เป(นการลงทุนตลอดห&วงโซ&ธุรกิจต้ังแต&ต�นนํ้าจนถึงปลายนํ้า โดยมุ&งเน�นการสร�างมูลค&าเพ่ิมต&อยอดธุรกิจควบคู&ไปกับการสร�างนวัตกรรมด�านพลังงาน ซึ่งการประกอบธุรกิจของ ปตท. จะประกอบด�วยธุรกิจท่ีดําเนินงานเองและธุรกิจท่ีลงทุนผ&านบริษัทในกลุ&ม ปตท. สามารถสรุปภาพรวมการประกอบธุรกิจได� ดังน้ี

2.3.1.1 ธุรกิจท่ีดําเนินงานเอง หน!วยธุรกิจกBาซธรรมชาติ ดําเนินธุรกิจการจัดหา ขนส&ง จัดจําหน&ายกuาซธรรมชาติและผลิตภัณฑ=จากโรงแยก

กuาซธรรมชาติ และการจําหน&ายกuาซธรรมชาติสําหรับยานยนต= (NGV) ในสถานีบริการ NGV รวมท้ังการลงทุนในธุรกิจท่ีใช�ประโยชน=และสร�างมูลค&าเพ่ิมให�กับกuาซธรรมชาติผ&านบริษัทในกลุ&ม ปตท. โดยการจัดหากuาซธรรมชาติครอบคลุมการจัดหาจากแหล&งในประเทศ นําเข�าจากประเทศเพ่ือนบ�านและในรูปของกuาซธรรมชาติเหลว (Liquefied Natural Gas : LNG) เพ่ือให�การจัดหากuาซธรรมชาติเพียงพอกับความต�องการท่ีขยายตัวอย&างต&อเน่ือง สําหรับการจัดจําหน&ายครอบคลุมการจัดจําหน&ายให�กับผู�ผลิตไฟฟAารายใหญ&ผ&านการลงทุนระบบท&อส&งกuาซธรรมชาติ การจัดจําหน&ายให�กับลูกค�า

17

อุตสาหกรรมผ&านการลงทุนระบบท&อจัดจําหน&ายกuาซธรรมชาติ และการจัดจําหน&ายกuาซธรรมชาติสําหรับยานยนต= เพ่ือส&งเสริมการใช�กuาซธรรมชาติเป(นเช้ือเพลิงทางเลือกทดแทนนํ้ามันเบนซินและดีเซลผ&านการลงทุนในสถานีบริการ NGV ในส&วนธุรกิจโรงแยกกuาซธรรมชาติ ปตท. ได�ลงทุนในโรงแยกกuาซธรรมชาติเพ่ือสร�างมูลค&าเพ่ิมให�กับกuาซธรรมชาติจากอ&าวไทย โดยการแยกผลิตภัณฑ=ต&างๆ ท่ีมี มูลค&าออกจากกuาซธรรมชาติ เ พ่ือใช� เป(นวัตถุดิบในอุตสาหกรรมปnโตรเคมีในการพัฒนาอุตสาหกรรมปnโตรเคมีของไทยเพ่ือสนับสนุนภาคเศรษฐกิจอ่ืนๆ ท่ีจะช&วยเสริมสร�างเศรษฐกิจของไทยให�เติบโต รวมท้ังการจําหน&ายเป(นกuาซปnโตรเลียมเหลว (Liquefied Petroleum Gas : LPG) เพ่ือใช�เป(นเช้ือเพลิงในภาคครัวเรือน อุตสาหกรรม และขนส&ง นอกจากน้ี หน&วยธุรกิจกuาซธรรมชาติยังได�มีการลงทุนในคลังรับกuาซธรรมชาติเหลว (LNG Receiving Terminal) ผ&าน บริษัท พีทีที แอลเอ็นจี จํากัด ซึ่ง ปตท. ถือหุ�นร�อยละ 100 เพ่ือให�บริการในการรับเรือขนส&ง จัดเก็บ LNG และแปลงสภาพ LNG เป(นกuาซธรรมชาติแล�วส&งเข�าระบบท&อส&งกuาซธรรมชาติ เพ่ือรองรับความต�องการใช�กuาซธรรมชาติของประเทศ

หน!วยธุรกิจน้ํามัน ดําเนินธุรกิจจัดจําหน&ายผลิตภัณฑ=ปnโตรเลียมท่ีมีคุณภาพ โดยแบ&งออกเป(น 3 ชนิด

ผลิตภัณฑ=หลัก ได�แก& (1) ผลิตภัณฑ=เช้ือเพลิง ได�แก& นํ้ามันเช้ือเพลิง และกuาซปnโตรเลียมเหลว (LPG) (2) ผลิตภัณฑ=หล&อลื่น ได�แก& นํ้ามันหล&อลื่น และผลิตภัณฑ=หล&อลื่นอ่ืน ๆ (3) ผลิตภัณฑ=และบริการในธุรกิจค�าปลีก

นอกจากน้ี หน&วยธุรกิจนํ้ามันยังมีการบริหารการลงทุนผ&านบริษัทในกลุ&ม ปตท. ซึ่งส&วนใหญ& ปตท. ถือหุ�นร�อยละ 100 ในธุรกิจและบริการท่ีเก่ียวเน่ืองกับการดําเนินธุรกิจนํ้ามันท้ังในและต&างประเทศ เช&น ธุรกิจค�าปลีกและสถานีบริการ ธุรกิจผสมและบรรจุนํ้ามันหล&อลื่น และธุรกิจให�บริการรับ เก็บ จ&าย ผลิตภัณฑ=เช้ือเพลิงและปnโตรเคมี เป(นต�น

หน!วยธุรกิจการค�าระหว!างประเทศ ดําเนินธุรกิจการค�าระหว&างประเทศครบวงจร ภายใต�กรอบยุทธศาสตร=ในการสร�าง

ความม่ันคงทางด�านพลังงานให�กับประเทศไทย ควบคู&ไปกับการขยายฐานการค�าไปท่ัวทุกภูมิภาคท่ัวโลก ครอบคลุมการจัดหา การนําเข�า การส&งออกและการค�าระหว&างประเทศของผลิตภัณฑ=ต&าง ๆ ได�แก& นํ้ามันดิบ คอนเดนเสท ผลิตภัณฑ=นํ้ามันสําเร็จรูป กuาซปnโตรเลียมเหลว (LPG) ผลิตภัณฑ= ปnโตรเคมี ตัวทําละลายเคมีภัณฑ= และผลิตภัณฑ=อ่ืนๆ อาทิ นํ้ามันปาล=มดิบ และกะลาปาล=ม เป(นต�น รวมท้ังให�บริการบริหารความเสี่ยงด�านราคา และการจัดหาการขนส&งต&างประเทศ เพ่ือสนับสนุนการดําเนินธุรกิจท่ีมีเปAาหมายหลักในการเป(นการค�าสากลข�ามชาติช้ันนําท่ีสร�างความม่ันคงทางพลังงาน และสร�างความม่ังค่ังให�กับประเทศ

18

หน!วยธุรกิจโครงสร�างพื้นฐานและบริหารความย่ังยืน หน&วยธุรกิจโครงสร�างพ้ืนฐาน จัดต้ังข้ึนเม่ือวันท่ี 25 ตุลาคม 2556 โดยมีลักษณะ

การดําเนินธุรกิจประกอบด�วยระบบจัดส&งกuาซธรรมชาติ (ระบบท&อส&งกuาซธรรมชาติ และระบบการจัดส&งกuาซธรรมชาติสําหรับยานยนต=) ธุรกิจไฟฟAาและพลังงานร&วม ธุรกิจการพัฒนาท่ีดิน ธุรกิจการให�บริการด�านมาตรฐานและระบบการปฏิบัติการเพ่ือความย่ังยืน ธุรกิจการให�บริการด�านวิศวกรรมและบริหารโครงการก&อสร�าง ธุรกิจการให�บริการด�านวิศวกรรมและซ&อมบํารุง และธุรกิจการให�บริการด�านอาคารสํานักงาน

2.3.1.2 ธุรกิจท่ีลงทุนผ!านบริษัทในกลุ!ม ธุรกิจสํารวจและผลิตปIโตรเลียม ปตท. ดําเนินธุรกิจสํารวจและผลิตปnโตรเลียมผ&าน บริษัท ปตท. สํารวจและผลิต

ปnโตรเลียม จํากัด (มหาชน) หรือ ปตท.สผ. โดย ปตท.สผ. ดําเนินธุรกิจสํารวจและผลิตปnโตรเลียมท้ังในและต&างประเทศ รวมท้ังลงทุนในธุรกิจท่ีต&อเน่ือง เพ่ือแสวงหาแหล&งปnโตรเลียมท้ังนํ้ามันดิบและกuาซธรรมชาติ เพ่ือสร�างความม่ันคงทางด�านพลังงานให�กับประเทศ โดย ปตท.สผ. จําหน&ายปnโตรเลียมท่ีผลิตได�จากโครงการในประเทศและภูมิภาคใกล�เคียง ซึ่งส&วนใหญ&เป(นกuาซธรรมชาติให�กับตลาดในประเทศเป(นหลักปตท. ดําเนินธุรกิจสํารวจและผลิตปnโตรเลียมผ&าน บริษัท ปตท.สํารวจและผลิตปnโตรเลียม จํากัด (มหาชน) หรือ ปตท.สผ. โดย ปตท.สผ. ดําเนินธุรกิจสํารวจและผลิตปnโตรเลียมท้ังในและต&างประเทศ รวมท้ังลงทุนในธุรกิจท่ีต&อเน่ือง เพ่ือแสวงหาแหล&งปnโตรเลียมท้ังน้ํามันดิบและกuาซธรรมชาติ เพ่ือสร�างความม่ันคงทางด�านพลังงานให�กับประเทศ โดย ปตท.สผ. จําหน&ายปnโตรเลียมท่ีผลิตได�จากโครงการในประเทศและภูมิภาคใกล�เคียง ซึ่งส&วนใหญ&เป(นกuาซธรรมชาติให�กับตลาดในประเทศเป(นหลัก

ธุรกิจไฟฟLา ปตท. ดําเนินธุรกิจไฟฟAาผ&าน บริษัท โกลบอล เพาเวอร= ซินเนอร=ย่ี จํากัด (มหาชน)

(GPSC) ซึ่งเป(นแกนนํา ในการดําเนินธุรกิจไฟฟAาของ กลุ&ม ปตท. ปoจจุบัน GPSC ดําเนินธุรกิจผลิตสาธารณูปการ (ไฟฟAา ไอนํ้า และนํ้าปราศจากแร&ธาตุ) ท้ังในและต&างประเทศเพ่ือสร�างมูลค&าเพ่ิมให�กับ กลุ&ม ปตท. และสร�างความม่ันคงทางด�านพลังงานให�กับประเทศ โดย GPSC จะจัดจําหน&ายผลิตภัณฑ=ให�กับการไฟฟAาฝSายผลิตแห&งประเทศไทย (กฟผ.) ลูกค�าโรงงานปnโตรเคมีของ กลุ&ม ปตท. และลูกค�าอ่ืนๆ นอกจากน้ี GPSC ได�มีการขยายการลงทุนในภูมิภาคอาเซียน อาทิ โรงไฟฟAาพลังนํ้าในสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เพ่ือเป(นการสร�างรายได�กลับคืนสู&ประเทศไทยอีกทางหน่ึง

ธุรกิจถ!านหิน ปตท. ดําเนินธุรกิจพลังงานในต&างประเทศเพ่ือแสวงหาแหล&งพลังงานใหม& ๆ และ

แหล&งพลังงานทดแทน เพ่ือสร�างความม่ันคงในการจัดหาพลังงานให�กับประเทศ และเป(นการต&อยอด

19

ธุรกิจท่ีมีอยู&ในปoจจุบัน โดยอาศัยความรู� ความเช่ียวชาญ ประสบการณ=ของบุคลากร และความร&วมมือระหว&างบริษัทในกลุ&ม ปตท. ในการขยายการลงทุนในต&างประเทศ โดยในปoจจุบัน มีการลงทุนธุรกิจเหมืองถ&านหินในสาธารณรัฐอินโดนีเซีย และในสาธารณรัฐมาดากัสการ= รวมถึงการร&วมทุน เพ่ือศึกษาศักยภาพแหล&งถ&านหินในสาธารณรัฐบรูไน

ธุรกิจปIโตรเคมี ปตท. ลงทุนในธุรกิจปnโตรเคมีเพ่ือสร�างมูลค&าเพ่ิมให�กับกuาซธรรมชาติในประเทศ

และผลิตภัณฑ=จากโรงกลั่นของ กลุ&ม ปตท. ซึ่งสนับสนุนการพัฒนาอุตสาหกรรมปnโตรเคมีของไทยในการผลิตผลิตภัณฑ=ปnโตรเคมีเพ่ือทดแทนการนําเข�ารวมถึงสนับสนุนการขยายตัวของภาคเศรษฐกิจท่ีสําคัญอ่ืนๆ ท่ีใช�ผลิตภัณฑ=ปnโตรเคมีเป(นวัตถุดิบ อาทิ อุตสาหกรรมยานยนต= อุตสาหกรรมก&อสร�าง และอุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ= เป(นต�น โดย ปตท. ดําเนินธุรกิจปnโตรเคมีแบบครบวงจรผ&านการร&วมทุนบริษัทในกลุ&ม 7 บริษัท ได�แก& บริษัท พีทีทีโกลบอล เคมิคอล จํากัด (มหาชน) (PTTGC) บริษัท เอ็ชเอ็มซีโปลีเมอส= จํากัด (HMC) บริษัท พีทีที อาซาฮี เคมิคอล จํากัด (PTTAC) บริษัท พีทีที เอ็มซีซี ไบโอเคม จํากัด (PTTMCC) บริษัท พีทีที พีเอ็มเอ็มเอ จํากัด (PTTPMMA) บริษัท พีทีทีโพลีเมอร= มาร=เก็ตต้ิง จํากัด (PTTPM) และ บริษัท พีทีที โพลีเมอร= โลจิสติกส= จํากัด (PTTPL) ซึ่งครอบคลุมต้ังแต&การผลิตและจําหน&ายผลิตภัณฑ=ปnโตรเคมีข้ันต�น ข้ันกลาง และเม็ดพลาสติกประเภทต&างๆ การดําเนินธุรกิจด�านการตลาดเพ่ือจําหน&ายเม็ดพลาสติกท้ังในและต&างประเทศ รวมถึงการให�บริการด�านโลจิสติกส=อย&างครบวงจร

ธุรกิจการกลั่น ปตท. ลงทุนในธุรกิจการกลั่นเพ่ือสร�างความม่ันคงในการจัดหาผลิตภัณฑ=น้ํามัน

เช้ือเพลิงให�กับประเทศเพ่ือทดแทน การนําเข�า โดยลงทุนในธุรกิจการกลั่นน้ํามันผ&านการร&วมทุนบริษัทในกลุ&ม 4 บริษัท ได�แก& บริษัท ไทยออยล= จํากัด (มหาชน) (TOP) บริษัท ไออาร=พีซี จํากัด (มหาชน) (IRPC) บริษัท สตาร= ปnโตรเลียม รีไฟน=น่ิง จํากัด (มหาชน) (SPRC) และบริษัท บางจากปnโตรเลียม จํากัด (มหาชน) (BCP) โดย ปตท.จัดหาน้ํามันดิบและรับซื้อน้ํามันเช้ือเพลิงสําเร็จรูปรวมถึง ผลิตภัณฑ=ปnโตรเคมีจากกลุ&มบริษัทการกลั่นเพ่ือจําหน&ายให�กับตลาดท้ังในประเทศและต&างประเทศ

2.4 งานวิจัยท่ีเก่ียวข�อง ผู�เขียนได�สรุปรวบรวมงานวิจัยท่ีเก่ียวข�องกับการศึกษาในคร้ังน้ี มีรายละเอียดดังน้ี แก�วฤทัย ชัยแก�วเทียม (2548) ศึกษาเร่ืองการรับรู�การจัดการความปลอดภัยและพฤติกรรม

ความปลอดภัยในการทํางานของพนักงานระดับปฏิบัติการ กลุ&มตัวอย&างเป(นพนักงานระดับปฏิบัติการท่ีปฏิบัติงานประจําในบริษัทผลิตผลิตภัณฑ=เคมีแห&งหน่ึง จํานวน 212 คน เคร่ืองมือท่ีใช�ในการวิจัย

20

คร้ังน้ีเป(นแบบสอบถาม สถิติท่ีใช� คือ ค&าร�อยละ ค&าเฉลี่ย ส&วนเบ่ียงเบนมาตรฐาน t - test, one - way ANOVA และ Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient ผลการวิจัย พบว&า พนักงานระดับปฏิบัติการมีการรับรู�การจัดการความปลอดภัย และพฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางานอยู&ในระดับดีมาก ผลการทดสอบสมมติฐาน พบว&า พนักงานท่ีมีอายุ สถานภาพสมรส อายุการทํางาน ประสบการณ=การฝUกอบรมเก่ียวกับความปลอดภัย และประสบการณ=การเกิดอุบัติเหตุในการทํางานแตกต&างกัน มีการรับรู�การจัดการความปลอดภัยไม&แตกต&างกัน มีเพียงพนักงานท่ีมีระดับการศึกษาแตกต&างกันมีการรับรู�การจัดการความปลอดภัยแตกต&างกันอย&างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ี ระดับ 0.05 และพบว&าพนักงานท่ีมีอายุ ระดับการศึกษา สถานภาพสมรส อายุการทํางาน ประสบการณ=การฝUกอบรมเก่ียวกับความปลอดภัย และประสบการณ=การเกิดอุบัติเหตุในการทํางานแตกต&างกัน มีพฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางานไม&แตกต&างกัน และการรับรู�การจัดการความปลอดภัยมีความสัมพันธ=กับพฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางานอย&างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ 0.05 โดยมีค&าสัมประสิทธ์ิสหสัมพันธ=เท&ากับ 0.312

ณัฐกิตต์ิ วัฒนพันธ= (2549) ศึกษาเร่ืองการรับรู�ความปลอดภัยในการทํางานและพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัยของพนักงาน บริษัทผลิตภัณฑ=และวัตถุก&อสร�าง จํากัด การวิจัยคร้ังน้ีมีวัตถุประสงค=เพ่ือศึกษาระดับการรับรู�ความปลอดภัยในการทํางาน และพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัยของพนักงาน เพ่ือเปรียบเทียบการรับรู�ความปลอดภัยในการทํางานและพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัยของพนักงาน จําแนกตามอายุ วุฒิการศึกษา สถานภาพการสมรสการมีบุตร-ธิดาอายุการทํางาน หน�าท่ีความรับผิดชอบ การได�รับการฝUกอบรมด�านความปลอดภัย และประสบการณ=การเกิดอุบัติเหตุในการทํางาน เพ่ือศึกษาความสัมพันธ=ระหว&างการรับรู�ความปลอดภัยในการทํางานกับพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัย กลุ&มตัวอย&างคือพนักงานท่ีเก่ียวข�องกับงานผลิตและงานสนับสนุนการผลิต จํานวน 253 คน ผลการวิจัยพบว&า 1) พนักงานมีการรับรู�ความปลอดภัยในการทํางานและพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัยอยู&ในระดับสูง 2) พนักงานท่ีมีอายุ วุฒิการศึกษา อายุการทํางาน หน�าท่ีความรับผิดชอบและประสบการณ=การเกิดอุบัติเหตุในการทํางานแตกต&างกัน มีการรับรู�ความปลอดภัยในการทํางานแตกต&างกันอย&างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ .05 พนักงานท่ีมีสถานภาพการสมรส จํานวนบุตร-ธิดาและการได�รับการฝUกอบรมด�านความปลอดภัยแตกต&างกัน มีการรับรู�ความปลอดภัยในการทํางานไม&แตกต&างกัน 3) พนักงานท่ีมีวุฒิการศึกษา สถานภาพการสมรส อายุการทํางาน และประสบการณ=การเกิดอุบัติเหตุในการทํางานแตกต&างกันมีพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัยแตกต&างกัน อย&างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ .05 พนักงานท่ีมีอายุ จํานวนบุตร-ธิดา หน�าท่ีความรับผิดชอบ และการได�รับการฝUกอบรมด�านความปลอดภัยแตกต&างกันมีพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัยไม&แตกต&างกัน 4) การรับรู�ความปลอดภัยในการทํางานมีความสัมพันธ=เชิงบวกกับพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัย

21

นิตยา โพธ์ิศรีขาม (2549) ศึกษาเร่ืองความสัมพันธ=ระหว&างบุคลิกภาพ การรับรู�ความเสี่ยง กับพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัยของพนักงานระดับปฏิบัติการ : ศึกษากรณีโรงงานประกอบรถยนต=แห&งหน่ึงในจังหวัดสมุทรปราการ กลุ&มตัวอย&างจํานวน 252 คน ศึกษาโดยใช�แบบสอบถามวัดบุคลิกภาพตามแนวคิดของไอแซงค= (Eysenck) ผลการวิจัยพบว&า พนักงานท่ีมีอายุมากมีพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัยสูงกว&าพนักงานท่ีมีอายุน�อย พนักงานท่ีมีประสบการณ=ในการทํางานมากมีพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัยสูงกว&าพนักงานท่ีมีประสบการณ=ในการทํางานตํ่า พนักงานท่ีมีสถานภาพสมรสมีพฤติกรรมการทํางานท่ีแตกต&างกับพนักงานท่ีมีสถานภาพหย&า/แยกกันอยู&และโสด และพนักงานท่ีมีการรับรู�ความเสี่ยงในการทํางานท่ีสูง มีพฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางานท่ีสูง

บัญชา เข็มทอง (2549) ศึกษาเร่ือง การรับรู�การบริหารความปลอดภัยและพฤติกรรมด�านความปลอดภัยในการทํางาน ของพนักงานส&วนผลิต บริษัท เฟ��องฟูอนันต= จํากัด ใช�การศึกษาเชิงสํารวจ จากกลุ&มตัวอย&างท่ีเป(นพนักงานส&วนผลิต บริษัท เฟ��องฟูอนันต= จํากัด จํานวน 124 คน จากการเปรียบเทียบการรับรู�การบริหารความปลอดภัย จําแนกตามคุณลักษณะส&วนบุคคลของพนักงานผลการวิจัยพบว&า พนักงานมีการรับรู�การบริหารความปลอดภัย อยู&ในระดับปานกลางและมีพฤติกรรมด�านความปลอดภัยในการทํางานอยู&ในระดับดี โดยพบว&าพนักงานรับรู�ด�านนโยบายความปลอดภัยของบริษัทมากท่ีสุด และจากการเปรียบเทียบการรับรู�การบริหารความปลอดภัย จําแนกตามคุณลักษณะส&วนบุคคลของพนักงาน พบว&า พนักงานท่ีมีเพศ ระดับการศึกษา และประสบการณ=การอบรมท่ีแตกต&างกัน มีการรับรู�การบริหารความปลอดภัยท่ีแตกต&างกัน อย&างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ 0.05 สําหรับพนักงานท่ีมีอายุและอายุการทํางานแตกต&างกัน มีการรับรู�การบริหารความปลอดภัย มีการรับรู�การบริหารความปลอดภัยไม&แตกต&างกัน ส&วนการเปรียบเทียบพฤติกรรมด�านความปลอดภัยในการทํางานจําแนกตามคุณลักษณะส&วนบุคคลของพนักงานพบว&าพนักงานท่ีมีเพศ และอายุการทํางานแตกต&างกัน มีพฤติกรรมด�านความปลอดภัยในการทํางานแตกต&างกันอย&างมีนัยสําคัญทางสถิติที่ ระดับ 0.05 สําหรับพนักงานท่ีมีอายุ ระดับการศึกษาและประสบการณ=การอบรมแตกต&างกัน มีพฤติกรรมด�านความปลอดภัยในการทํางานไม&แตกต&างกัน

ประภาส กันสิทธ์ิ (2550) ศึกษาเร่ืองพฤติกรรมด�านความปลอดภัยในการทํางานของช&างเคร่ืองบินฝSายช&าง บริษัท การบินไทย จํากัด (มหาชน) กลุ&มตัวอย&างท่ีใช�ในการศึกษาคือ ผู�ปฏิบัติงานฝSายช&างซ&อมอากาศยานท่ีปฏิบัติงานอยู&ท่ีศูนย=ซ&อม ดอนเมือง กรุงเทพมหานครจํานวน 222 คน ผลการวิจัยพบว&า 1) พฤติกรรมด�านความปลอดภัยในการทํางานของช&างเคร่ืองบินฝSายช&าง บริษัท การบินไทย จํากัด (มหาชน) เก่ียวกับปoจจัยด�าน การบริหารงานความปลอดภัยในการทํางาน ท้ัง 6 ด�านจะพบว&า ด�านการอบรม ด�านการรับรู�กฎหมาย ด�านสภาพแวดล�อมในการทํางาน ด�านนโยบายด�านความปลอดภัย ด�านบทบาทของหัวหน�างาน และด�านบทบาทของเจ�าหน�าท่ีความปลอดภัยในการทํางาน มีความสัมพันธ=ในระดับปานกลาง 2) สถานภาพส&วนบุคคล โดยภาพรวม ไม&มีความสัมพันธ=

22

กับพฤติกรรมด�านความปลอดภัยในการทํางานของช&างเคร่ืองบิน ฝSายช&าง บริษัท การบินไทย จํากัด (มหาชน) ไม&เป(นไปตามสมมติฐานท่ีต้ังไว� ยกเว�น อายุ การได�รับการฝUกอบรมเก่ียวกับความปลอดภัย และหน&วยงานท่ีสังกัด 3) ปoจจัยด�านบริหารความปลอดภัยในการทํางาน มีความสัมพันธ= กับพฤติกรรมด�านความปลอดภัยในการทํางานของช&างเคร่ืองบิน ฝSายช&าง บริษัท การบินไทย จํากัด (มหาชน) เป(นไปตามสมมติฐานท่ีต้ังไว�

มธุริน เถียรประภากุล (2556) ศึกษาเร่ือง ปoจจัยท่ีมีผลต&อพฤติกรรมความปลอดภัยของพนักงานหน&วยงานผลิต โอเลฟnนส= 1 บริษัท พีทีที โกลบอล เคมิคอล จํากัด (มหาชน) สาขาท่ี 2 โรง โอเลฟnนส= ไอ – หน่ึง สํารวจความความคิดเห็นกลุ&มประชากร จํานวน 130 คน ใช� “แบบสอบถาม (Questionnaire)” เป(นเคร่ืองมือในการสํารวจความคิดเห็น และทําการวิเคราะห=ผลโดยใช�โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ ผลการวิจัยพบว&า พนักงานส&วนใหญ&มีอายุ 41 ป�ข้ึนไป มีระยะเวลาปฏิบัติงาน 12 ป�ข้ึนไป โดยปฏิบัติงานในตําแหน&งพนักงานควบคุม/ปฏิบัติการผลิต และปฏิบัติงานในสังกัดหน&วยงานปฏิบัติการผลิตมากท่ีสุด โดยพนักงานส&วนใหญ&ได�รับข�อมูลข&าวสารกิจกรรมส&งเสริมพฤติกรรมความปลอดภัยมาก มีระดับความรู�ความเข�าใจต&อกิจกรรมส&งเสริมพฤติกรรมความปลอดภัยดีมาก และมีทัศนคติท่ีดีต&อกิจกรรมส&งเสริมพฤติกรรมความปลอดภัย ในส&วนของระดับพฤติกรรมความปลอดภัยของพนักงาน พบว&าส&วนใหญ&มีพฤติกรรมความปลอดภัยในระดับสูง ผลการศึกษาปoจจัยต&าง ๆ พบว&า ปoจจัยคุณลักษณะส&วนบุคคลด�านอายุและระยะเวลาปฏิบัติงาน และการได�รับข�อมูลข&าวสารกิจกรรมส&งเสริมความปลอดภัย ไม&มีผลต&อพฤติกรรมความปลอดภัย ส&วนตําแหน&งงานและหน&วยงานสังกัด ความรู�ความเข�าใจต&อกิจกรรมส&งเสริมพฤติกรรมความปลอดภัย และทัศนคติต&อกิจกรรมส&งเสริมพฤติกรรมความปลอดภัย มีผลต&อพฤติกรรมความปลอดภัย อย&างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ 0.05 และพบว&าคุณลักษณะส&วนบุคคลด�านอายุ ระยะเวลา ตําแหน&งงานและหน&วยงานสังกัด ไม&มีผลต&อการได�รับข�อมูลข&าวสารพฤติกรรมความปลอดภัย และการได�รับข�อมูลข&าวสารพฤติกรรมความปลอดภัย ไม&มีผลต&อความรู�ความเข�าใจในกิจกรรมส&งเสริมพฤติกรรมความปลอดภัย ส&วนคุณลักษณะส&วนบุคคลด�านตําแหน&งงานและหน&วยงานสังกัด มีผลต&อความรู�ความเข�าใจในกิจกรรมส&งเสริมพฤติกรรมความปลอดภัย และความรู�ความเข�าใจในกิจกรรมส&งเสริมพฤติกรรมความปลอดภัย มีผลต&อทัศนคติต&อกิจกรรมส&งเสริมพฤติกรรมความปลอดภัย อย&างมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05

วิทิต กมลรัตน= (2552) ศึกษาเร่ือง พฤติกรรมความปลอดภัยในการปฏิบัติงานของพนักงานฝSายปฏิบัติการบริษัท อดิตยา เบอร=ล&า เคมีคัลส= (ประเทศไทย) จํากัด โดยใช�แบบสอบถาม จํานวน135 ราย ผลการวิจัยสรุปตามวัตถุประสงค= 1) ระดับพฤติกรรมความปลอดภัยซึ่งมี 4 ด�านคือ ด�านการปฏิบัติงาน ด�านเคร่ืองจักร อุปกรณ= ด�านสภาพแวดล�อม และด�านการจัดการ โดยภาพรวม พบว&า กลุ&มประชากรส&วนใหญ&มีพฤติกรรมความปลอดภัยด�านสภาพแวดล�อมสูงถึงสูงมาก 2) ปoจจัยท่ีมีผล ต&อพฤติกรรมความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน 3 ตัวคือ เพศ (ชาย) อายุงาน และทัศนคติ โดยตัวแปร

23

เพศ (ชาย) เป(นความสัมพันธ=ในทางลบ (Beta = -0.232) ส&วนอีก 2 ตัวแปรคือทัศนคติฯ (Beta = 0.1999) และความรู�ฯ เป(นความสัมพันธ=ทางบวก น่ันคือ เพศชายมีพฤติกรรมความปลอดภัยฯ น�อยกว&าเพศหญิง ผู�มีอายุงานนานกว&า และผู�มีทัศนคติดีกว&าจะมีพฤติกรรมความปลอดภัยฯ มากกว&า 3) แนวทางในการดําเนินกิจกรรมเพ่ือลดการเกิดอุบัติเหตุในโรงงานท่ีเกิดจากพฤติกรรมการทํางานท่ีไม&ปลอดภัยของพนักงาน คือกิจกรรมของฝSายการบริหาร กิจกรรมด�านการส&งเสริมและกิจกรรมด�านการฝUกอบรม

ศิริลักษณ= ง้ิวใหญ& (2556) ศึกษาเร่ือง ความรู� ทัศนคติ พฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางาน และปoจจัยท่ีเก่ียวข�องของพนักงานฝSายผลิตโรงงานอุตสาหกรรมรองเท�า ในศูนย=พัฒนาชนบทผสมผสานจักราช กลุ&มตัวอย&างท่ีใช�ในการศึกษาคือพนักงานท่ีปฏิบัติงานในฝSายผลิตจํานวน 94 คน การเก็บรวบรวมข�อมูลใช�แบบสอบถาม ผลการวิจัยพบว&า พนักงานมีระดับความรู�ด�านความปลอดภัยอยู&ในระดับปานกลาง ทัศนคติ และพฤติกรรมด�านความปลอดภัยอยู&ในระดับดี พนักงานท่ีมีเพศ อายุ ระดับการศึกษา ตําแหน&งหน�าท่ีในการปฏิบัติงาน และการประสบอุบัติเหตุ ท่ีแตกต&างกันมีระดับความรู�ด�านความปลอดภัยท่ียังไม&สามารถปฏิเสธสมมติฐานหลักได� ท่ีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 และพบว&าอายุงาน และการฝUกอบรมท่ีแตกต&างกันมีระดับความรู�ท่ียอมรับสมมติฐานหลัก ท่ีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.15 และ 0.10 ตามลําดับ พนักงานท่ีมี เพศ อายุ ระดับการศึกษา ตําแหน&งหน�าท่ีในการปฏิบัติงาน อายุงาน และการฝUกอบรม ท่ีแตกต&างกันมีระดับทัศนคติท่ียังไม&สามารถปฏิเสธสมมติฐานหลักได� ท่ีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 และการประสบอุบัติเหตุ มีระดับทัศนคติท่ียอมรับสมมติฐานหลัก ท่ีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.15 และพบว&าทัศนคติ และพฤติกรรมด�านความปลอดภัย มีอิทธิพลหลักต&อความรู�ด�านความปลอดภัย ท่ีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 และ 0.15 การฝUกอบรม ความรู� และพฤติกรรมด�านความปลอดภัย มีอิทธิพลหลักกับทัศนคติด�านความปลอดภัย ท่ีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05, 0.10 และ 0.15 ตามลําดับ และความรุนแรงของอุบัติเหตุ ความรู�ด�านความปลอดภัย และตําแหน&งหน�าท่ีในการปฏิบัติงาน มิอิทธิพลหลักกับพฤติกรรมด�านความปลอดภัย ท่ีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.10 และ 0.15 และยังพบว&าอันตรายท่ีมีลําดับความสําคัญสูงสุดในการปฏิบัติงานของพนักงานคือ การเจ็บปSวยจากปoญหากายศาสตร= และปoญหาจากสารเคมี ท่ีมีโอกาสของการเกิดเหตุการณ=เจ็บปSวย 0.316 คิดเป(นร�อยละ 31.6% และ 0.23 คิดเป(นร�อยละ 23% ตามลําดับ

เศรษฐา ตันติเดชามงคล (2549) ศึกษาเร่ือง ความสัมพันธ=ระหว&างการรับรู�ความสามารถของตนเอง การสนับสนุนทางองค=การ และพฤติกรรมความปลอดภัยของพนักงานระดับปฏิบัติการ ในโรงงานผลิตผลิตภัณฑ=เมลามีนและพลาสติกแห&งหน่ึงในจังหวัดสมุทรปราการ กลุ&มตัวอย&างจํานวน 270 คนผลการวิจัยพบว&า 1) เพศ อายุ ระดับการศึกษา อายุงาน ประสบการณ=ในการอบรมด�านความปลอดภัย และประสบการณ=การเกิดอุบัติเหตุจากการทํางานไม&มีความสัมพันธ=กับพฤติกรรมความปลอดภัยของพนักงาน 2) การรับรู�ความสามารถของตนเองมีความสัมพันธ=ทางบวก กับพฤติกรรม

24

ความปลอดภัยโดยรวมและพฤติกรรมความปลอดภัยแต&ละด�านของพนักงาน 3) การสนับสนุนทางองค=การโดยรวมมีความสัมพันธ=กับพฤติกรรมความปลอดภัยโดยรวมและพฤติกรรมความปลอดภัย แต&ละด�านในทุกด�านของพนักงาน 4) การรับรู�ความสามารถของตนเอง และการสนับสนุนทางองค=การในด�านการสนับสนุนจากหน&วยงานและเพ่ือนร&วมงาน สามารถร&วมกันพยากรณ=พฤติกรรมความปลอดภัยโดยรวมของพนักงานระดับปฏิบัติการได�

สุธาทิพย= รองสวัสด์ิ (2554) ศึกษาเร่ือง ปoจจัยการรับรู�เร่ืองความปลอดภัยในการทํางาน ท่ีมีผลต&อพฤติกรรมในการทํางานของพนักงานระดับปฏิบัติการ ประจํา การไฟฟAาส&วนภูมิภาค จังหวัดเชียงใหม& โดยมีวัตถุประสงค=เพ่ือศึกษาถึงความสัมพันธ=ระหว&างปoจจัยส&วนบุคคลของพนักงานกับพฤติกรรมในการทํางานของพนักงานระดับปฏิบัติการ ประจําการไฟฟAาส&วนภูมิภาค และ เพ่ือศึกษาถึงความสัมพันธ=ระหว&างการรับรู�เร่ืองการจัดความปลอดภัยในการทํางาน กับพฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางานของระดับปฏิบัติการ ประจําการไฟฟAาส&วนภูมิภาค จากผู�สอบถาม 310 คน ท่ีเป(นพนักงานระดับปฏิบัติการ ประจําการไฟฟAาส&วนภูมิภาค จ.เชียงใหม& ซึ่งผลการวิจัยพบว&า ปoจจัยส&วนบุคคลท่ีมีความสัมพันธ=กับพฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางานคือปoจจัยส&วนบุคคลด�านประสบการณ=การอบรมเร่ืองความปลอดภัย มีความสัมพันธ=กับ พฤติกรรมในการใช�เคร่ืองมือ อุปกรณ=ความปลอดภัย เพ่ือความปลอดภัยในการทํางาน รวมถึงปoจจัยส&วนบุคคลด�าน ระดับการศึกษา และระยะเวลาการทํางาน มีความสัมพันธ=กับ พฤติกรรมในด�านความพร�อมทางด�านร&างกาย และจิตใจของพนักงาน ส&วนปoจจัยการรับรู�เร่ืองการจัดการความปลอดภัยในการทํางานท้ัง 5 คือ นโยบายด�านความปลอดภัย ความรู�ด�านความปลอดภัย การรับรู�ข�อมูลข&าวสารด�านความปลอดภัย ทัศนคติท่ีมีต&อความปลอดภัย การจูงใจด�านความปลอดภัย ไม&มีความสัมพันธ=กับพฤติกรรมในการทํางานของพนักงานระดับปฏิบัติการ

สุรชัย ตรัยศิลานันท= (2552) ศึกษาเร่ือง ปoจจัยท่ีมีผลต&อการรับรู�การจัดการความปลอดภัยของพนักงานโรงงานอุตสาหกรรมพลาสติกในจังหวัดนครราชสีมา กลุ&มตัวอย&างท่ีใช�ในการศึกษา คือ ผู�บริหารของโรงงานอุตสาหกรรมพลาสติกในจังหวัดนครราชสีมาจํานวน 58 คน เจ�าหน�าท่ีความปลอดภัยในการทํางานระดับวิชาชีพ จํานวน 58 คนและพนักงานในโรงงานอุตสาหกรรมจํานวน 400 คน ผลการวิจัยพบว&า 1) การรับรู�ของพนักงานต&อการจัดการความปลอดภัยในโรงงานอุตสาหกรรมอยู&ในระดับสูง โดยมีการรับรู�ด�านการปAองกันความปลอดภัยมากท่ีสุด รองลงมาเป(นรับรู�ด�านการสํารวจความปลอดภัย 2) ปoจจัยด�านการจัดการเร่ืองความปลอดภัย ปoจจัยด�านการสํารวจเร่ืองความปลอดภัย และปoจจัยด�านการปAองกันด�านความปลอดภัย เป(นปoจจัยท่ีมีความสัมพันธ=กับการรับรู�การจัดการความปลอดภัยของพนักงานโรงงานอุตสาหกรรมพลาสติกในจังหวัดนครราชสีมา 3) ปoจจัยด�านการจัดการเร่ืองความปลอดภัย มีอิทธิพลต&อการรับรู�การจัดการความปลอดภัยของพนักงานโรงงานอุตสาหกรรมพลาสติกในจังหวัดนครราชสีมาอย&างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ 0.05 และสามารถ

25

อธิบายการรับรู�การจัดการความปลอดภัยของพนักงานในโรงงานอุตสาหกรรมพลาสติกในภาพรวมได�ร�อยละ 1.94 4) ทัศนคติของผู�บริหารในเร่ืองการจัดการความปลอดภัย มีอิทธิพลต&อการจัดการความปลอดภัยของเจ�าหน�าท่ีความปลอดภัยโดยสามารถอธิบายปoจจัยด�านการจัดการความปลอดภัยในภาพรวม ได�ร�อยละ 36.90

สุริยา ก&อทู (2554) ศึกษาเร่ืองการจัดการการรับรู�ความปลอดภัยและพฤติกรรมความปลอดภัยในกรทํางานของพนักงานระดับปฏิบัติการในโรงงานอุตสาหกรรม เขตอําเภอเขาย�อย จังหวัดเพชรบุรี กลุ&มตัวอย&างในการศึกษาคือ เจ�าหน�าท่ีความปลอดภัยวิชาชีพจํานวน 30 คน และพนักงานระดับปฏิบัติการจํานวน 385 คน ผลการวิจัยพบว&า 1) การรับรู�พฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางาน โดยเฉลี่ย พบว&า ด�านกฎระเบียบข�อบังคับเก่ียวกับความปลอดภัยในการทํางาน ด�านการใช�เคร่ืองมือ อุปกรณ=เพ่ือความปลอดภัย และด�านความพร�อมทางด�านร&างกายและจิตใจของพนักงาน อยู&ในระดับมากทุกด�าน 2) การรับรู�การจัดการความปลอดภัยในการทํางาน โดยเฉลี่ย พบว&า ด�านการจัดการองค=การ ด�านการจัดสภาพแวดล�อมในการทํางาน ด�านการปAองกันอุบัติเหตุในการทํางาน และด�านการจัดการด�านสารเคมี อยู&ในระดับมากทุกด�าน 3) การเปรียบเทียบการรับรู�พฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางาน พบว&า สถานภาพ ระดับการศึกษา อายุการทํางาน หน�าท่ีความรับผิดชอบหลัก และประสบการณ=การฝUกอบรมเก่ียวกับความปลอดภัย มีแตกต&างกันอย&างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ 0.05 4) การเปรียบเทียบการรับรู�การจัดการความปลอดภัยในการทํางาน พบว&า เพศ อายุ สถานภาพ และระดับการศึกษา อายุการทํางาน หน�าท่ีความรับผิดชอบหลัก ประสบการณ=การเกิดอุบัติเหตุในการทํางาน และประสบการณ=การฝUกอบรมเก่ียวกับความปลอดภัย มีความแตกต&างกันอย&างมีนัยสําคัญทางสถิติที่ 0.05

จากการศึกษาผลงานวิจัยท่ีเก่ียวข�อง สามารถสรุปได�ตามตารางท่ี 2.5 ดังน้ี

ตารางท่ี 2.5 สรุปงานวิจัยท่ีเก่ียวข�อง งานวิจัย ผู�แต!ง วิธีการวิจัย ผลการวิจัย

การรับรู�การจัดการความปลอดภัยและพฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางานของพนักงานระดับปฏิบัติการ

แก�วฤทัย ชัยแก�วเทียม (2548)

แบบสอบถาม จํานวนตัวอย&าง 212 คน

1. พนักงานระดับปฏิบัติการมีการรับรู�การจัดการความปลอดภัยและพฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางานอยู&ในระดับดีมาก 2. ผลการทดสอบสมมติ ฐาน พบว& า พนักงานท่ีมีอายุ สถานภาพสมรส อายุการทํางาน ประสบการณ=การฝUกอบรมเก่ียวกับความปลอดภัย และประสบการณ=การเกิดอุบัติเหตุในการทํางานแตกต&างกัน มีการรับรู�การจัดการความปลอดภัยไม&แตกต&าง-

26

ตารางท่ี 2.5 สรุปงานวิจัยท่ีเก่ียวข�อง (ต&อ) งานวิจัย ผู�แต!ง วิธีการวิจัย ผลการวิจัย

กันมีเพียงพนักงานท่ีมีระดับการศึกษาแตกต&างกันมีการรับรู�การจัดการความปลอดภัยแตกต&างกันอย&างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ 0.05 และพบว&าพนักงานท่ี มีอายุ ระดับการศึกษา สถานภาพสมรส อา ยุการทํางาน ประสบการณ=การฝUกอบรมเก่ียวกับความปลอดภัย และประสบการณ=การเกิดอุบัติเหตุในการทํางานแตกต&างกัน มีพฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางานไม&แตกต&างกัน 3. การรับรู�การจัดการความปลอดภัยมีความสัม พันธ= กับพฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางานอย&างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ 0.05 โดยมีค&าสัมประสิทธ์ิสหสัมพันธ=เท&ากับ 0.312

การรับรู�ความปลอดภัยในการทํางานและพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัยของพนักงาน บริษัทผลิตภัณฑ=และวัตถุก&อสร�าง จํากัด

ณัฐกิตต์ิ วัฒนพันธ= (2549)

แบบสอบถาม จํานวน 253 คน

1) พนักงานมีการรับรู�ความปลอดภัยในการทํางานและพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัยอยู&ในระดับสูง 2) พนักงานท่ีมีอายุ วุฒิการศึกษา อายุการทํางาน หน�าท่ีความรับผิดชอบและประสบการณ=การเกิดอุบัติเหตุในการทํางานแตกต&างกัน มีการรับรู�ความปลอดภัยในการทํางานแตกต&างกันอย&างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ .05 พนักงาน ท่ี มีสถานภาพการสมรส จํานวนบุตร-ธิดาและการได� รับการฝUกอบรมด�านความปลอดภัยแตกต&างกัน

27

ตารางท่ี 2.5 สรุปงานวิจัยท่ีเก่ียวข�อง (ต&อ)

งานวิจัย ผู�แต!ง วิธีการวิจัย ผลการวิจัย มีการรับรู�ความปลอดภัยในการทํางานไม&

แตกต&างกัน 3) พนักงานท่ีมีวุฒิการศึกษา สถานภาพก า ร ส ม ร ส อ า ยุ ก า ร ทํ า ง า น แ ล ะประสบการณ=การเกิดอุบัติเหตุในการทํางานแตกต&างกันมีพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัยแตกต&างกัน อย&างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ .05 พนักงานท่ีมีอายุ จํานวนบุตร-ธิดา หน�าท่ีความรับผิดชอบ และการได� รับการฝUกอบรมด�านความปลอดภัยแตกต&างกันมีพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัยไม&แตกต&างกัน 4) การรับรู�ความปลอดภัยในการทํางานมีความสัมพันธ=เชิงบวกกับพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัย

ความสัมพันธ=ระหว&างบุคลิกภาพ การรับรู�ความเสี่ยง กับพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัยของพนักงานระดับปฏิบัติการ

:ศึกษากรณีโรงงานประกอบรถยนต=แห&งหน่ึงในจังหวัดสมุทรปราการ

นิตยา โพธ์ิศรีขาม (2549)


1. พนักงานท่ีมีอายุมากมีพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัยสูงกว&าพนักงานท่ีมีอายุน�อย 2. พนักงาน ท่ี มีประสบการณ= ในการทํางานมากมีพฤติกรรมการทํางานท่ีปลอดภัยสูงกว&าพนักงานท่ีมีประสบการณ=ในการทํางานตํ่า 3. พ นั ก ง า น ท่ี มี ส ถ า น ภ า พ ส ม ร ส มีพฤติกรรมการ ทํางาน ท่ีแตกต& าง กับพนักงานท่ีมีสถานภาพหย&า /แยกกันอยู&และโสด 4. พนักงานท่ีมีการรับรู�ความเสี่ยงในการทํางานท่ีสูง มีพฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางานท่ีสูง

28


การรับรู�การบริหารความปลอดภัยและพฤติกรรมด�านความปลอดภัยในการทํางาน ของพนักงานส&วนผลิต บริษทั เฟ��องฟูอนันต= จํากัด

บัญชา เข็มทอง (2549)


1. พนักงานมีการรับรู�การบริหารความปลอดภัย อยู& ในระดับปานกลางและมีพฤติกรรมด�านความปลอดภัยในการทํางานอยู&ในระดับดี โดยพบว&าพนักงานรับรู�ด�านนโยบายความปลอดภัยของบริษัทมากท่ีสุด 2. จากการเปรียบเทียบการรับรู�การบริหารความปลอดภัย จําแนกตามคุณลักษณะส&วนบุคคลของพนักงาน พบว&า พนักงานท่ีมีเพศ ระดับการศึกษา และประสบการณ=การอบรมท่ีแตกต&างกัน มีการรับรู�การบริหารความปลอดภัยท่ีแตกต&างกัน อย&างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ 0.05 สําหรับพนักงาน ท่ี มีอา ยุและอายุการทํางานแตกต&างกัน มีการรับรู�การบริหารความปลอดภัย มีการรับรู�การบริหารความปลอดภัยไม&แตกต&างกัน 3. การเปรียบเทียบพฤติกรรมด�านความปลอด ภัย ในกา ร ทํ า ง าน จํ าแนกตามคุณลักษณะส&วนบุคคลของพนักงานพบว&าพนักงานท่ี มี เพศ และอายุการทํางานแตกต& า ง กั น มีพฤ ติ ก ร รมด� านความปลอดภัยในการทํางานแตกต&างกันอย&างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ี ระดับ 0.05 สําหรับพนักงานท่ีมีอายุ ระดับการศึกษาและประสบการณ=การอบรมแตกต&างกัน มีพฤติกรรมด�านความปลอดภัยในการทํางานไม&แตกต&างกัน

29


พฤติกรรมด�านความปลอดภัยในการทํางานของช&างเคร่ืองบินฝSายช&าง บริษัท การบินไทย จํากัด

)มหาชน(

ประภาส กันสทิธ์ิ (2550)


1) พฤติกรรมด�านความปลอดภัยในการทํางานของช&างเคร่ืองบินฝSายช&าง บริษัท การบินไทย จํากัด (มหาชน) เก่ียวกับปoจจัยด�าน การบริหารงานความปลอดภัยในการทํางาน ท้ัง 6 ด�านจะพบว&า ด�านการอบรม ด�านการรับรู�กฎหมาย ด�านสภาพแวดล�อมในการทํางาน ด�านนโยบายด�านความปลอดภัย ด�านบทบาทของหัวหน�างาน และด� านบทบาทของเจ� าหน� า ท่ีความปลอดภัยในการทํางาน มีความสัมพันธ=ในระดับปานกลาง 2) สถานภาพส&วนบุคคล โดยภาพรวม ไม&มีความสัมพันธ= กับพฤติกรรมด�านความปลอดภัยในการทํางานของช&างเคร่ืองบิน ฝSายช&าง บริษัท การบินไทย จํากัด (มหาชน) ไม&เป(นไปตามสมมติฐานท่ีต้ังไว� ยกเว�น อายุ การได� รับการฝUกอบรมเ ก่ียวกับความปลอดภัย และหน&วยงานท่ีสังกัด 3) ปoจจัยด�านบริหารความปลอดภัยในการทํางาน มีความสัมพันธ= กับพฤติกรรมด�านความปลอดภัยในการทํางานของช&างเคร่ืองบิน ฝSายช&าง บริษัท การบินไทย จํากัด (มหาชน) เป(นไปตามสมมติฐานท่ี ต้ังไว�

30


ปoจจัยท่ีมีผลต&อพฤติกรรมความปลอดภัยของพนักงานหน&วยงานผลิต โอเลฟnนส= 1 บริษัท พีทีท ี โกลบอล เคมิคอล จํากัด (มหาชน) สาขาท่ี 2 โรงโอเลฟnนส= ไอ – หน่ึง

มธุริน เถียรประภากุล (2556)


1. พนักงานส&วนใหญ&มีอายุ 41 ป�ข้ึนไป มีระยะเวลาปฏิบัติงาน 12 ป� ข้ึนไป โดยปฏิบัติงานในตําแหน&งพนักงานควบคุม/ปฏิบัติการผลิต และปฏิบัติงานในสังกัดหน&วยงานปฏิบัติการผลิตมากท่ีสุด โดยพนักงานส&วนใหญ&ได� รับข�อมูลข&าวสารกิจกรรมส&งเสริมพฤติกรรมความปลอดภัยมาก มีระดับความรู�ความเข�าใจต&อกิจกรรมส&งเสริมพฤติกรรมความปลอดภัยดีมาก และมี ทัศนคติ ท่ี ดีต&อ กิจกรรมส& ง เส ริมพฤติกรรมความปลอดภัย 2. ในส&วนของระดับพฤติกรรมความปลอดภัยของพนักงาน พบว&าส&วนใหญ&มีพฤติกรรมความปลอดภัยในระดับสูง ผลการ ศึกษาปo จ จัยต& า งๆ พบว& า ปo จ จั ยคุณลั กษณะส& วน บุคคลด� านอา ยุและระยะเวลาปฏิบัติงาน และการได�รับข�อมูลข&าวสารกิจกรรมส&งเสริมความปลอดภัย ไม&มีผลต&อพฤติกรรมความปลอดภัย ส&วนตําแหน&งงานและหน&วยงานสังกัด ความรู�ความเข�าใจต&อกิจกรรมส&งเสริมพฤติกรรมความปลอดภัย และทัศนคติต&อกิจกรรมส&งเสริมพฤติกรรมความปลอดภัย มีผลต&อพฤติกรรมความปลอดภัย อย&างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ 0.05 และพบว&าคุณลักษณะส&วนบุคคลด�านอายุ ระยะเวลา ตําแหน&งงานและหน&วยงานสังกัด ไม&มีผลต&อการได�รับข�อมูลข&าวสารพฤติกรรมความปลอดภัย และการได�รับข�อมูลข&าวสาร

31


พฤติกรรมความปลอดภัย ไม&มีผลต&อความรู�ความเข�าใจในกิจกรรมส&งเสริมพฤติกรรมความปลอดภัย ส&วนคุณลักษณะส&วนบุคคลด�านตําแหน&งงานและหน&วยงานสังกัด มีผลต&อความรู�ความเข�าใจในกิจกรรมส&งเสริมพฤติกรรมความปลอดภัย และความรู�ความเข�าใจในกิจกรรมส&งเสริมพฤติกรรมความปลอดภัย มีผลต&อทัศนคติต&อกิจกรรมส&งเสริมพฤติกรรมความปลอดภัย อย&างมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05

พฤติกรรมความปลอดภัยในการปฏิบัติงานของพนักงานฝSายปฏิบัติการบริษัท อดิตยา เบอร=ล&า เคมีคัลส=

)ประเทศไทย (จํากัด

วิทิต กมลรัตน= (2552)


1) ระดับพฤติกรรมความปลอดภัยซึ่งมี 4 ด�านคือ ด�านการปฏิบัติงาน ด�านเคร่ืองจักร อุปกรณ= ด�านสภาพแวดล�อม และด�านการจัดการ โดยภาพรวม พบว&า กลุ&มประชากรส&วนใหญ&มีพฤติกรรมความปลอดภัยด�านสภาพแวดล�อมสูงถึงสูงมาก 2) ปoจจัยท่ีมีผลต&อพฤติกรรมความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน 3 ตัวคือ เพศ (ชาย) อายุงาน และทัศนคติ โดยตัวแปรเพศ (ชาย) เป(นความสัมพันธ=ในทางลบ (Beta = -0.232) ส&วนอีก 2 ตัวแปรคือทัศนคติฯ (Beta = 0.1999) และความรู�ฯ เป(นความสัมพันธ=ทางบวก น่ันคือ เพศชายมีพฤติกรรมความปลอดภัยฯ น�อยกว&าเพศหญิง ผู�มีอายุงานนานกว&า และผู�มีทัศนคติดีกว& าจะมีพฤติกรรมความปลอดภัยฯ มากกว&า

32


3) แนวทางในการดําเนินกิจกรรมเพ่ือลดการเ กิดอุ บั ติ เหตุในโรงงานท่ี เ กิดจากพฤติกรรมการทํางานท่ีไม&ปลอดภัยของพนักงาน คือกิจกรรมของฝSายการบริหาร กิจกรรมด�านการส&งเสริมและกิจกรรมด�านการฝUกอบรม

ความรู� ทัศนคติ พฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางาน และปoจจัยท่ีเก่ียวข�องของพนักงานฝSายผลิตโรงงานอุตสาหกรรมรองเท�า ในศูนย=พัฒนาชนบทผสมผสานจักราช

ศิริลักษณ= ง้ิวใหญ& (2556)


1. พนักงานมีระดับความรู�ด�านความปลอดภัยอยู&ในระดับปานกลาง ทัศนคติ และพฤติกรรมด�านความปลอดภัยอยู&ในระดับดี 2. พนักงานท่ีมีเพศ อายุ ระดับการศึกษา ตําแหน&งหน�าท่ีในการปฏิบัติงาน และการประสบอุบัติเหตุ ท่ีแตกต&างกันมีระดับความรู�ด�านความปลอดภัยท่ียังไม&สามารถปฏิเสธสมมติฐานหลักได� ท่ีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 3. พบว&าอายุงาน และการฝUกอบรมท่ีแตกต& า ง กัน มี ระ ดับความ รู� ท่ี ยอม รับสมมติฐานหลัก ท่ีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.15 และ 0.10 ตามลําดับ 4. พนักงานท่ีมี เพศ อายุ ระดับการศึกษา ตําแหน&งหน�าท่ีในการปฏิบัติงาน อายุงาน และการฝUกอบรม ท่ีแตกต&างกันมีระดับทัศนคติท่ียังไม&สามารถปฏิเสธสมมติฐานหลักได� ท่ีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 และการประสบอุบัติเหตุ มีระดับทัศนคติท่ียอมรับสมมติฐานหลัก ท่ีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.15 และพบว&าทัศนคติ และพฤติกรรมด�านความปลอดภัย มีอิทธิพล -

33


หลักต&อความรู�ด�านความปลอดภัย ท่ีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 และ 0 .15 การฝU กอบรม ความ รู� และพฤ ติกรรมด� านความปลอด ภัย มีอิท ธิพลหลัก กับทัศนคติด� านความปลอดภัย ท่ีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05, 0.10 และ 0.15 ตามลําดับ และความรุนแรงของอุบัติเหตุ ความรู�ด�านความปลอดภัย และตําแหน&งหน�าท่ีในการปฏิ บั ติ ง าน มิ อิท ธิพลหลั ก กับพฤติกรรมด�านความปลอดภัย ท่ีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.10 และ 0.15 5. พบว&าอันตรายท่ีมีลําดับความสําคัญสูงสุดในการปฏิบัติงานของพนักงาน คือ การเจ็บปSวยจากปoญหากายศาสตร= และปoญหาจากสารเคมี ท่ีมีโอกาสของการเกิดเหตุการณ=เจ็บปSวย 0.316 คิดเป(นร�อยละ 31.6% และ 0.23 คิดเป(นร�อยละ 23% ตามลําดับ

ความสัมพันธ=ระหว&างการรับรู�ความสามารถของตนเอง การสนับสนุนทางองค=การ และพฤติกรรมความปลอดภัยของพนักงานระดับปฏิบัติการ ในโรงงานผลิตผลิตภัณฑ=เมลามีนและพลาสติกแห&งหน่ึงในจังหวัด

เศรษฐา ตันติเดชามงคล (2549)


1) เพศ อายุ ระดับการศึกษา อายุงาน ประสบการณ=ในการอบรมด�านความปลอดภัย และประสบการณ=การเกิดอุ บั ติ เ ห ตุ จ า ก ก า ร ทํ า ง า น ไ ม& มีความสั ม พันธ= กับพฤ ติกรรมความปลอดภัยของพนักงาน 2) การรับรู�ความสามารถของตนเองมีความสัมพันธ=ทางบวก กับพฤติกรรมความปลอดภัยโดยรวมและพฤติกรรมความปลอดภัยแต&ละด�านของพนักงาน

34


สมุทรปราการ 3) การสนับสนุนทางองค=การโดยรวมมีความสั ม พันธ= กับพฤ ติกรรมความปลอดภัยโดยรวมและพฤติกรรมความปลอดภัยแต&ละด�านในทุกด�านของพนักงาน 4) การรับรู�ความสามารถของตนเอง และการสนับสนุนทางองค=การในด�านการสนับสนุนจากหน&วยงานและเพ่ือนร&วมงาน สามารถร&วมกันพยากรณ=พฤติกรรมความปลอดภัยโดยรวมของพนักงานระดับปฏิบัติการได�

ปoจจัยการรับรู�เร่ืองความปลอดภัยในการทํางาน ท่ีมีผลต&อพฤติกรรมในการทํางานของพนักงานระดับปฏิบัติการ ประจํา การไฟฟAาส&วนภูมิภาค จ.เชียงใหม&

สุธาทิพย= รองสวัสด์ิ (2554)


1. ปoจจัยส&วนบุคคลท่ีมีความสัมพันธ=กับพฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางานคือปoจจัยส&วนบุคคลด�านประสบการณ=การอบรม เ ร่ื อ งความปลอดภัย มีความสัมพันธ=กับ พฤติกรรมในการใช�เคร่ืองมือ อุปกรณ=ความปลอดภัย เพ่ือความปลอดภัยในการทํางาน รวมถึงปoจจัยส&วนบุคคลด�าน ระดับการศึกษา แ ล ะ ร ะ ย ะ เ ว ล า ก า ร ทํ า ง า น มีความสัมพันธ= กับ พฤติกรรมในด�านความพร�อมทางด�านร&างกาย และจิตใจของพนักงาน 2. ปoจจัยการรับรู�เร่ืองการจัดการความปลอดภัยในการทํางานท้ัง 5 คือ นโยบายด�านความปลอดภัย ความรู�ด�านความปลอดภัย การรับรู�ข�อมูลข&าวสารด�านความปลอดภัย ทัศนคติท่ีมีต&อความปลอดภัย การจูงใจด�านความ -

35


ป ล อ ด ภั ย ไ ม& มี ค ว า ม สั ม พั น ธ= กั บพฤติกรรมในการทํางานของพนักงานระดับปฏิบัติการ

ปoจจัยท่ีมีผลต&อการรับรู�การจัดการความปลอดภัยของพนักงานโรงงานอุตสาหกรรมพลาสติกในจังหวัดนครราชสีมา

สุรชัย ตรัยศิลานันท= (2552)

แบบสอบถาม กลุ&มตัวอย&างท่ีใช�ในการศึกษา คือ ผู�บริหารของโรงงานอุตสาหกรรมพลาสติกในจังหวัดนครราชสีมาจํานวน 58 คน เจ�าหน�าท่ีความปลอดภัยในการทํางานระดับวิชาชีพ จํานวน 58 คนและพนักงานในโรงงานอุตสาหกรรมจํานวน 400 คน

1) การรับรู�ของพนักงานต&อการจัดการความปลอดภัยในโรงงานอุตสาหกรรมอยู&ในระดับสูง โดยมีการรับรู�ด�านการปA อ ง กั น ค ว าม ปลอด ภั ย ม าก ท่ี สุ ด รองลงมาเป(นรับรู�ด�านการสํารวจความปลอดภัย 2) ปoจจัยด�านการจัดการเร่ืองความปลอดภัย ปoจจัยด�านการสํารวจเร่ืองความปลอดภัย และปoจจัยด�านการปAองกันด�านความปลอดภัย เป(นปoจจัยท่ีมีความสัมพันธ=กับการรับรู�การจัดการความปลอดภัยของพนักงานโรงงานอุตส าหกร รมพลาส ติก ใน จั งห วั ดนครราชสีมา 3) ปoจจัยด�านการจัดการเร่ืองความปลอดภัย มีอิทธิพลต&อการรับรู�การจัดการความปลอดภัยของพนักงานโรงงานอุตสาหกรรมพลาสติกในจังหวัดนครราชสีมาอย&างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ 0.05 และสามารถอธิบายการรับรู�การจัดการความปลอดภัยของพนักงาน ใน โ รง งาน อุตสาหกรรมพลาสติกในภาพรวมได�ร�อยละ 1.94 4) ทัศนคติของผู�บริหารในเร่ืองการจัดการความปลอดภัย มีอิทธิพลต&อการจัดการความปลอดภัยของเจ�าหน�าท่ี -

36


ความปลอดภัยโดยสามารถอธิบายปoจจัยด�านการจัดการความปลอดภัยในภาพรวม ได�ร�อยละ 36.90

การจัดการการรับรู�ความปลอดภัยและพฤติกรรมความปลอดภัยในกรทํางานของพนักงานระดับปฏิบัติการในโรงงานอุตสาหกรรม เขตอําเภอเขาย�อย จังหวัดเพชรบุรี

สุริยา ก&อทู (2554)

แบบสอบถาม เจ�าหน�าท่ีความปลอดภัยวิชาชีพจํานวน 30 คน และพนักงานระดับปฏิบัติการจํานวน 385 คน

1) การรับรู�พฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางาน โดยเฉลี่ ย พบว& า ด� านกฎระเบียบข�อบังคับเ ก่ียวกับความปลอดภัยในการทํางาน ด�านการใช�เคร่ืองมือ อุปกรณ=เพ่ือความปลอดภัย และด�านความพร�อมทางด�านร&างกายและจิตใจของพนักงาน อยู&ในระดับมากทุกด�าน 2) การรับรู�การจัดการความปลอดภัยในการทํางาน โดยเฉลี่ย พบว&า ด�านการจั ด ก า ร อ ง ค= ก า ร ด� า น ก า ร จั ดสภาพแวดล�อมในการทํางาน ด�านการปAองกันอุบัติเหตุในการทํางาน และด�านการจัดการด�านสารเคมี อยู&ในระดับมากทุกด�าน 3) การเปรียบเทียบการรับรู�พฤติกรรมความปลอดภัยในการทํางาน พบว&า สถานภาพ ระดับการศึกษา อายุการทํางาน หน�าท่ีความรับผิดชอบหลัก และประสบการณ=การฝUกอบรมเก่ียวกับความปลอดภัย มีแตกต&างกันอย&างมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 4) การเปรียบเทียบการรับรู�การจัดการความปลอดภัยในการทํางาน พบว&า เพศ อา ยุ สถานภาพ และระ ดับการศึกษา อายุการทํางานหน�าท่ีความ -

37


รับผิดชอบหลัก ประสบการณ=การเกิดอุ บั ติ เ ห ตุ ใ น ก า ร ทํ า ง า น แ ล ะประสบการณ=การฝUกอบรมเก่ียวกับความปลอดภัย มีความแตกต&างกันอย&างมีนัยสําคัญทางสถิติที่ 0.05

บทที่ 2 ทบทวนวรรณกรรม - nation...

Documents