บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

งานวจย “ความผกพนตอองคกรของพนกงาน บรษท เนชน บรอดแคสตง คอรปอรเรชน จากด (มหาชน)” ครงน ผวจยไดทาการคนควาเอกสารและงานศกษาทเกยวของมรายละเอยดดงตอไปน

1. บรษท เนชน บรอดแคสตง คอรปอรเรชน จากด(มหาชน) 2. แนวคดและทฤษฎเกยวกบความผกพนตอองคกร 3. แนวคดเกยวกบความพงพอใจในการปฏบตหนาท 4. งานวจยทเกยวของ 5. สมมตฐานการวจย 6. กรอบความคดการวจย

2.1 บรษท เนชน บรอดแคสตง คอรปอรเรชน จากด (มหาชน) ทมา : (http://www.nbc.co.th/)

บรษท เนชน บรอดแคสตง คอรปอเรชน จากด(มหาชน) ตงขนเมอวนท 8 มกราคม 2536 ภายใตชอ บรษท แนทคอน มเดย จากด ซงเปนบรษทยอยในสายธรกจสอกระจายภาพและเสยงของ เนชน กรป โดยมวตถประสงคหลกเพอประกอบธรกจผลตรายการโทรทศนในเชงขาวสารและ สาระความร เผยแพรทางสถานโทรทศนแบบไมเรยกเกบคาบรการจากผชม ("ฟรทว" หรอ "Free TV") และโทรทศนประเภทบอกรบสมาชก ("เคเบลทว") ชองตางๆ รวมทงประกอบธรกจรวมผลตรายการวทยและขาวตนชวโมง ออกอากาศทางสถานวทยคลนตางๆ โดยดาเนนการผาน บรษท เนชน เรดโอ เนทเวรค จากด

วสยทศน (Vision) มงมนสการเปนผนาดานการผลตขาว และรายการททรงคณคาเพอเปนสถาบนสอแหงอนาคต

ปณธาน (Mission) 1. "สรางแรงบนดาลใจ"เปนสถาบนผลตนกขาว, ผประกาศขาว และผผลตรายการ 2. "สรางสรรค"สถานขาวโทรทศน 24 ชวโมงใหยนยงอยางมนคงใน"ใจ"ของทกคนและเปน

ผผลตรายการโทรทศนและวทยทดทสด

7

3. "กาวไปขางหนา"ทมเทพฒนาใหเขาถงทกนวตกรรม New Media (สอรปแบบใหม) เพอสรางโอกาสใหมอยางไมหยดยง

4. "ดารงความนาเชอถอ"ทเปนคณคาสงสดขององคกรและซอสตยตอจรรยาบรรณแหงวชาชพสอมวลชน

ธรกจสอโทรทศน

สถานโทรทศนเนชนแชนแนล สถานขาว 24 ชวโมงแหงแรกของประเทศ ภายใตชอ Nation Channel กอตงขนในป 2543

โดยบรษทฯ เปนผบรหารงาน รวมทงเปนผดาเนนการผลตและจดหารายการ ขายเวลาโฆษณา ใหเชาเวลาออกอากาศ และแพรภาพรายการโทรทศนของสถานขาว Nation Channel ผานชองทางตางๆ ไดแก สถานโทรทศน TTV ชอง1 เคเบลทวทองถน ทวดาวเทยม เวบไซต และโทรศพทเคลอนท โดยมรายไดหลกจากการขายเวลาโฆษณา รบจางผลตรายการ ผลตสารคดสน และคาเชาเวลา Nation Channel ออกอากาศตลอด 24 ชวโมง โดยรายการในแตละชวงเวลาจะมความหลากหลายทงดานเนอหา เชน การเมอง เศรษฐกจ สงคม ศลปวฒนธรรม ความเปนอย สขภาพ และรปแบบการนาเสนอ เชน การอธบายความ การวเคราะห เจาะลกทมาทไป และการพยากรณเหตการณ รวมถง มงเนนนาเสนอขอมลขาวสารบนพนฐานขอมลทถกตอง เปนกลาง และทนเหตการณ เพอใหประชาชนไดรบความร สามารถเตรยมรบเหตการณทอาจจะเกดขน

ธรกจเกยวเนอง

จากการทธรกจสอโทรทศนของบรษทฯ อนไดแก สถานขาว Nation Channel และรายการโทรทศนตางๆ ในสถานโทรทศนฟรทว ประสบความสาเรจไดรบความนยมจากผชม บรษทฯ จงมนโยบายทจะนาขอไดเปรยบทมอยทงดานเนอหาขอมล คณภาพบคลากร ความพรอมของเครองมออปกรณ และชอเสยงของบรษทฯ มาตอยอดขยายธรกจไปยงธรกจทเกยวเนอง โดยการนาเนอหารายการโทรทศนทไดรบความนยมหรอขาวเหตการณทอยในความสนใจของกระแสสงคมมาสรางสรรคเปนสนคาหรอกจกรรมในรปแบบตางๆ เพอสนองตอบตอความตองการของผบรโภค โดยลกษณะสนคา บรการ หรอกจกรรมทบรษทฯ ดาเนนการ ณ ปจจบน มดงน

1.) การผลตและจาหนาย VCD และ DVD

ผลตและจาหนายโดยการนาเทปบนทกภาพรายการโทรทศนทแพรภาพทางสถานขาว Nation Channel และสถานโทรทศนฟรทวทไดรบความนยมจากผชมในระดบสง มารวบรวมจดทาเปน VCD และ DVD จาหนายแกประชาชนทวไป ซงรายการโทรทศนสวนใหญทนามาจดทา VCD และ DVD จะเปนรายการประเภทวาไรต ไลฟสไตล และรายการสารคด เพอนาเสนอสาระความรโดยวทยากรผเชยวชาญเฉพาะดาน เชน การลงทนทาอพารตเมนทพอเพยง, บลอกเกอรมออาชพ (คณก

8

เปนได), ยอนตานานหวมงกร (ยานเยาวราช), ชพจรโลกกบสทธชย หยน ชดมรดกโลก ตอน ออารย-ธรรมอหราน, กอลฟเอกซฮอตทรค เปนตน

2.) การจดนาเทยว เปนกจกรรมทจดขนเพอเปดโอกาสใหกลมผชมทชนชอบและตดตามชมรายการโทรทศนของ

บรษทฯ อยางตอเนอง รวมทงประชาชนทวไปไดรวมเดนทางทองเทยวกบผดาเนนรายการและทมงานผผลตรายการโทรทศนของบรษทฯ ในลกษณะทองเทยวเพอการเรยนรเชงวชาการ และศกษาดงานดานธรกจการคา เชน นาเทยวงานแสดงสนคาอาหารและเครองดมนานาชาต ณ ประเทศญปน (The 33rd International Food and Beverage Exhibition: FOODEX JAPAN 2008), นาเทยวประเทศตางๆ ตามรอยทมงานถายทาสารคด "เสนทางสายไหม" ของรายการชพจรโลกกบสทธชย หยน ทเผยแพรทางสถานโทรทศนชอง 9 และสถานขาว Nation Channel, นาเทยวซวเถา ประเทศสาธารณรฐประชาชนจน, นาเทยวตามรอยพระพทธเจา และนาเทยวยนานประเทศสาธารณรฐประชาชนจน เปนตน

3. การจดกจกรรมพเศษ จากขอไดเปรยบในการมสอในการเผยแพรขอมลหลากหลายชองทาง ประกอบกบมความ

พรอมดานเครองมออปกรณและทมงานผมประสบการณ รวมถงมพนธมตรทางธรกจทแขงแกรงในหลากหลายธรกจ บรษทฯ จงมบรการรบจดกจกรรมทางการตลาดอยางครบวงจรในทกรปแบบทงกจกรรมเพอสงคม กจกรรมสนทนาการ กจกรรมวชาการ ตงแตการคดสรางสรรครปแบบกจกรรม ดาเนนการจดกจกรรม ผลตและเผยแพรสอโฆษณา เชน งานมหกรรมรถดรถเดน, โครงการทบทวนความรสมหาวทยาลยกบมามา ครงท 11 การแขงขนบาสเกตบอลชงถวยพระราชทานประเภทประชาชนชายถวย ก. ครงท 46 คายเยาวชนคนขาวพอเพยง เปนตน

ภาพท 1 โครงสรางองคกร

9

ทมา : (http://www.nbc.co.th/)

ภาพท 2 โครงสรางธรกจ ทมา : (http://www.nbc.co.th/) 2.2 แนวคดและทฤษฎเกยวกบความผกพนตอองคกร

1.) ความหมายและแนวคดเกยวกบความผกพนตอองคกร ความผกพนตอองคกรมความสาคญ เนองจากเปนความปรารถนาทจะอยตอ หรอลาออกจาก

องคกร ขณะทการลาออกและการจางพนกงานใหมมความเกยวของกบความผกพนตอองคการ เชน การขาดงาน พฤตกรรมการเปนสมาชกขององคกร และผลการปฏบตงาน เปนตน การทบคคลจะมลกษณะเฉพาะตว รวมถงบคลกภาพและความสามารถในการปรบตวของบคคลเพอทจะรวมกลมอยในสงคมไดนน ตองสรางความผกพนใหเกดขนกอน Allen and Meyer (1990:1-8) ไดใหความหมายความผกพนตอองคกรวา ความผกพนตอองคกร หมายถงลกษณะความสมพนธของพนกงานกบองคกร และมความเกยวของกบการตดสนใจของสมาชกในองคการ โดยแบงความผกพนออกเปน 3 ประเภท ไดแก 1. ความผกพนดานจตใจ กลาวถง การรบรของพนกงานดานจตใจทผกพนตอองคกร 2. ความผกพนตอเนอง กลาวถงการรบรของพนกงานดานคาตอบแทน กบการลาออกจากองคกร 3. ความผกพนตงใจทจะอยตอ กลาวถงการรบรของพนกงานดานระเบยบขอบงคบขององคกร

10

Grusky (1966:488-503) กลาววา ความผกพนตอองคกรหมายถง ธรรมชาตของความ สมพนธของสมาชกตอระบบทงหมด และมปจจย 2 อยางททาใหบคคลยดตดกบองคกร คอ รางวลทเขาไดรบจากองคกร และประสบการณทเขาไดรบจากองคกร

Kanter (1968:499) กลาววา ความผกพนตอองคกร คอความเตมใจทบคคลยนดทจะทมเทกาลงกาย และความจงรกภกดใหแกระบบสงคมทเขาเปนสมาชกอย

Mowday, Steers and Porter (1982:126-127) ไดใหความหมายความผกพนตอองคกรวา ความผกพนตอองคกรหมายถง ความสมพนธทดของบคคลทมตอองคกรอยางเหนยวแนน โดยความรสกทดเปน เจตคตทแสดงออกมาใน 3 ลกษณะ คอ การยอมรบในเปาหมาย ความเตมใจในการพยายามปฏบตงานใหแกองคกร และความจงรกภกดตอองคกร

Porter, Lyman and Steers, Richard (1974:603-609) ไดใหความหมายความผกพนตอองคกรวาความผกพนตอองคกร หมายถง ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะคงความเปนสมาชกขององคกรมความตงใจและพรอมทจะใชความพยายามทมอยเพอองคกร และมความเชอ รวมทงยอมรบในคณคาและเปาหมายขององคกร

Steer (1977:46-75) ไดนยามความผกพนตอองคกรวา เปนลกษณะทแสดงออกของบคคลทมความสมพนธและเกยวของกบองคกร โดยคณลกษณะ 3 ประการ คอ ความเชอมนการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร ความเตมใจทจะใชความพยายามอยางเตมท ความตองการทจะอยเปนสมาชกขององคกรตอไป ความผกพนยงแสดงออกมาทางความจงรกภกดตอองคกร เปนสงทบคคลกระทาตองาน

Sheldon M. (1971:143-150) กลาววา ความผกพนตอองคกร หมายถง ทศนคตหรอความรสกทสมาชกมตอองคกร เปนการประเมนองคกรในทางบวก ซงกอใหเกดความรสกผกพนระหวางบคคลนนกบองคกรและเปนความตงใจทจะทางานใหองคกรบรรลเปาหมายและวตถประสงค

David (1994 อางใน นวพร อมพวา และคณะ,2556:6) ไดใหความหมายวาเปนความสมพนธอยางลกซงของแตละบคคลทมตอองคกรโดยจะแสดงออกมา 3 ลกษณะ ไดแก

1.) มความเชอมนอยางแรงกลา และมยอมรบในคานยม และเปาหมายขององคกร 2.) มความเตมใจทจะทมเทเพอสนบสนนองคกรอยางเตมความสามารถ 3.) มความตองการอยางมากทจะรกษาความเปนสมาชกขององคกร Buchanun (1974:533-546 อางใน เออมพร แอมไร, 2546:14) ไดใหคานยามความผกพน

ขององคกรหมายถง 1.) การระบตนเองเขากบองคกร (Identification) ดวยความเตมใจทจะปฏบตงาน และ

ยอมรบในคานยมและ วตถประสงคขององคกร โดยถอเสมอนเปนของตน 2.) การเขามามสวนเกยวพนในองคกร (Identification) โดยการเขามามสวนรวมในกจกรรม

ขององคกรตามบทบาทหนาทของตนอยางเตมความสามารถ 3.) ความจงรกภกดตอองคกร (Loyalty) รสกผกพนตอองคกร

11

กานดา จนทรแยม (2538) ไดใหความหมายของความผกพนตอองคการ หมายถง การแสดงออกซงสมพนธภาพระหวางบคคลกบองคการ ถาพนกงานมความผกพนมาก แนวโนมทจะลาออกกจะลดนอยลง แนวคดเรองความผกพนตอองคการอาจมอกได 3 แนวทาง คอ

1.) มองวาพนกงานทางานกบองคการโดยไมลาออกไปไหน เพราะเขามความปรารถนาทจะอยกบองคการ

2.) มองวาพนกงานตองการอยกบองคการเพราะจาเปนตองอย ไมเชนนนเขาอาจสญเสยผลประโยชนหลายอยางทควรจะไดจากการลงทนของเขา

3.) มองวาพนกงานผกพนตอองคการเพราะเขาคดวาเขาควรจะอย หรอทาในสงทควรจะทา ภรณ กรตบตร (2529:14) ใหความเหนวา ความยดมนผกพนตอองคการสามารถแยกออกได

เปน 2 ลกษณะ คอ 1.) ความยดมนผกพนเปนทางการ (Formal Attachment) ตอองคการ ซงแสดงออกโดยการ

ไปปรากฏตวทางานตามเวลาทกาหนด 2.) ความยดมนผกพนทางจตใจและความรสก (Commitment) ซงหมายถง พนกงานมความ

ผกพนหรอสนใจอยางจรงใจตอเปาหมาย คานยม และวตถประสงคของนายจาง โดยมทศนคตทดตอนายจาง และเตมใจทจะทมเทพลงในการทางานเพอองคการจะไดบรรลเปาหมายไดสะดวกขน

จารณ ธรนตยกล (2541:20) กลาววา ความผกพนตอองคการ หมายถง ทศนคตหรอความรสกผกพนทบคคลมตอองคการ เปนความรสกวาตนเองเปนสวนหนงขององคการ มความเชอมนและยอมรบเปาหมายคานยมขององคการ มความเตมใจทจะทางาน และมความปรารถนาทจะเปนสมาชกขององคการตอไป

ธระ วรธรรมสาธต (2532:20) ไดใหความหมายของความผกพนตอองคกรวา เปนการเนนพฤตกรรมทแสดงออกมาของสมาชกขององคการในรปของความสมาเสมอของพฤตกรรม เมอสมาชกในองคการมความผกพนตอองคการจะแสดงพฤตกรรมทตอเนองหรอคงเสนคงวาในการทางาน โดยไมโยกยายงานไปไหน กอาจเนองมาจากเปรยบเทยบผลดและผลเสยทเกดขน หากละทงสมาชกภาพหรอลาออกจากองคการไปจากความหมายขางตนสรปไดวา ความผกพนตอองคการเปนความสมพนธของพนกงานทมความพงพอใจในการทางานในองคการ โดยแสดงออกในดานความเชอมน และยอมรบเปาหมาย และคานยมขององคการ การรบร ความเตมใจในการพยายามปฏบตงานเพอประโยชนขององคการความจงรกภกดตอองคการ และมความปรารถนาทจะอยเปนสมาชกขององคการตอไป

จากนยามขางตน ความผกพนตอองคกร หมายถง ความสมพนธของพนกงานกบองคกร โดยความรสกทด ยอมรบ ความเตมใจและทมเท ทางานเพอองคกรอยางเตมท และ พยายามทจะรกษาความเปนสมาชกขององคกรตลอดไป

12

2.) องคประกอบของความผกพนตอองคการ

มนกวชาการหลายทานไดใหทศนะเกยวกบองคประกอบของความผกพนตอองคการไดดงน Allen and Meyer (1990 อางถงใน เนตมา โพธประสระ,2541:63) ไดสรปองคประกอบของความผกพนวาสามารถจาแนกไดเปน 3 ประเภท ไดแก

1.)แนวคดทางดานทศนคต แนวคดนมองความผกพนตอองคการวา เปนความรสกของบคคลทรสกวาตนเปนสวนหนงขององคการ และเปนผนาในการศกษาเรองความผกพนตอองคการตามแนวคดน คอ ศาสตราจารย Lyman W. Porter แหงมหาวทยาลย California ไดใหความผกพนตอองคการไววาหมายถง

1.1 ความเชอมน และยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ 1.2 ความเตมใจทจะใชความพยายามอยางเตมทเพอองคการ 1.3 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะยงคงเปนสมาชกภาพขององคการ 2.) แนวคดดานพฤตกรรมแนวคดนมองความผกพนตอองคการในรปความสมาเสมอของ

พฤตกรรม กลาวคอ เมอคนมความผกพนตอองคการกจะมการแสดงออกในรปของพฤตกรรมตอเนอง คงเสนคงวาในการทางาน ความตอเนองในการทางานโดยไมคดทจะโยกยายเปลยนแปลงททางาน ซงการทคนมความผกพนตอองคการและพยายามทจะรกษาสมาชกภาพไวโดยไมคดทจะโยกยายไปไหนกเนองจากไดเปรยบเทยบผลไดผลเสยทจะเกดขนหากละทงสภาพของสมาชกหรอลาออกจากองคการไป อยางถถวนแลว ซงผลเสยนจะพจารณาในลกษณะของตนทนทเกดขน หรอผลประโยชนทจะสญเสยไปทฤษฎทมชอเสยงและอาจจดไดวาเปนพนฐานของแนวความคดน คอ ทฤษฏทเรยกวา Side-Bet Theory ซง เบคเกอร (Howard s. Becker, 1960; อางถงใน โสภา ทรพยอดมมาก, 2533, หนา 18) ไดสรปขน สาระสาคญของทฤษฎนคอ การพจารณาความผกพนตอองคการ วาเปนผลมาจากทคนเปรยบเทยบประโยชนทเขาจะไดรบหรอตองสญเสยไป หากเขาลาออกจากองคการไป ซงการทคน ๆ หนงเขาไปเปนสมาชกขององคการหรอหนวยงานหนงอยในชวงระยะหนง เขาไดลงทนเวลา กาลงกาย กาลงปญญา กาลงใจ ลงไปในชวงเวลานนใหกบองคการดวยและยอมเสยโอกาสบางอยางไป เชน โอกาสจะไปทางานหรอเปนสมาชกขององคการอน เปนตน และบคคลผนนยอมหวงประโยชนทจะไดรบตอบแทนจากองคการ ในระยะยาว อาทเชน บาเหนจ บานาญ ซงนอกเหนอไปจากคาตอบแทนรายเดอน แตถาเขาลาออกไปกอนทจะครบกาหนดทจะไดรบการพจารณาบาเหนจบานาญ หรอผลตอบแทนอนซงตองม กาหนดเวลาทจะไดรบกเทากบเขาลงทนแรงกาย สตปญญาลงไปโดยไดรบผลประโยชนไมคมคาดงนน การทคน ๆ หนงเขามาทางานหรอเปนสมาชกขององคการ ยงนานเทาไรกเหมอนกบเขาลงทนอยในกจการหรอองคการนนมากขนเทานน ความผกพนกจะทวตามระยะเวลา และยากตอการทจะละทงจากองคการไปอยางงายดาย เพราะนน หมายถงประโยชนทจะเสยไปมากขน

3.) แนวคดทเกยวกบความถกตองหรอบรรทดฐานของสงคมแนวคดนมองความผกพนเปนความจงรกภกด และเตมในอทศตนใหกบองคการ ซงเปนผลมาจากบรรทดฐานขององคการและสงคม กลาวคอ ถาบคคลมความรสกวาเมอเขาเปนสมาชกขององคการกยอมมความผกพนตอองคการ ความผกพนตอองคการนนถอเปนหนาท หรอพนธะผกพนทสมาชกมตอการปฏบตหนาทในองคการ

13

Miner (1992 อางถงใน ภทรวธ สทธศาสตร, 2542, หนา 40) ไดรวบรวมแนวคดของPorter, Mowday Steer โดยแบงองคประกอบของความผกพนเปน 2 ดาน ดงน

1. ความผกพนดานพฤตกรรม (Behavioral Commitment) เปนความผกพนตอองคการในรปของพฤตกรรมตอเนองคงเสนคงวา เมอเกดความผกพนตอองคการกจะแสดงพฤตกรรมดงกลาวออกมา โดยไมโยกยายเปลยนแปลงททางานและพยายามทจะรกษาสมาชกภาพเนองไดเปรยบเทยบผลดและผลเสยทเกดขนจากการทเขาไดลงทนลงแรงไปในองคการ

2. ความผกพนดานทศนคต (Attitudinal Commitment) เปนความรสกของพนกงานทรสกวาตนเปนสวนหนงขององคการ พนกงานจะแสดงออกถงความผกพนเชงทศนะในรปของความเชอมน เพอทางานกบองคการ และปรารถนาอยางแรงกลาทจะรกษาสถานภาพของการเปนสมาชกขององคการไว

Steer (1982 อางถงใน เนตมา โพธประสระ, 2541 หนา 26) กลาววาความผกพนตอองคการมลกษณะ ดงน

1.) ความผกพนดานความรสก (Affective Commitment) เปนความผกพนทางจตใจทเกยวของกบอารมณและความรสกในทางบวก บคคลจะรสกผกพนเปนอนหนงอนเดยวกบองคการ เตมใจทจะทมเทอทศตนใหกบองคการเพอใหบรรลเปาหมายขององคการ ความผกพนในลกษณะนเกดขนไดจากลกษณะงานทรบผดชอบ เพอนรวมงาน ผบงคบบญชา ระบบทรวมกนนกจะสามารถดารงอยตอไป สมาชกจะยดมนผกพนซงกนและกน ความจะทางานกบองคการ ไมลาออกไปไหนและเขามความปรารถนาทจะอยกบองคการตอไป

2.) ความผกพนดานการทางานตอไปอยางตอเนอง (Continuance Commitment) บคคลจะเกดความผกพนกบองคการ เมอเขาไดคานวณเปรยบเทยบถงสงทไดลงทนไปใหกบองคการ และสงทเขาตองสญเสยไปถาเขาตองลาออกจากองคการ อาจเรยกวา คอความเตมใจของบคคลทจะคงอยกบองคการนน ๆ หรอทางเลอกของบคคล และผลตอบแทนทบคคลไดรบจากองคการ เชน รางวลผลตอบแทนดานการเงน ความผกพนน จะแสดงออกมาในรปของพฤตกรรม ไมโยกยายททางานดงนนอาจมองวาเปนความผกพนเพราะจาเปนตองอย มฉะนนจะสญเสยผลประโยชนทควรไดรบ

3.) ความผกพนดานบรรทดฐานของสงคม (Normative Commitment) หรอเรยกวา ความผกพนดานจรยธรรม เปนความผกพนในการยอมรบของบคคลตอคานยม เปาหมายขององคการเคารพอานาจของกลม เหนชอบกบศลธรรม จรยธรรม ความสมเหตสมผล คานยมของบคคล และของกลม จากนนกจะเกดการยอมรบเชอฟงตอบรรทดฐานจนเกดเปนความผกพน ความผกพนในลกษณะนจะมปรมาณเพมขน เมอบคคลรสกถงความมคณคาในตนเอง และสอดคลองกบเปาหมายองคการ บคคลจะตอบแทนในสงทเขาไดรบจากองคการในรปของความจงรกภกด

ภรณ กรตบตร (2529,หนา 95) กลาวา ความผกพนตอองคการสามารถแยกไดเปน 2 ลกษณะ ดงน

1.) ความผกพนเปนทางการตอองคการ ซงแสดงออกโดยการปรากฏตวทางานตามเวลาทกาหนด

2.) ความผกพนทางจตใจและความรสก หมายถง การทพนกงานมความผกพนหรอสนใจอยางแทจรงตอเปาหมาย คานยม และวตถประสงคขององคการ โดยมทศนคตทดตอองคการและเตมใจทจะทมเทพลงในการทางาน เพอใหองคการบรรลเปาหมายไดสรปไดวา ความผกพนมองคประกอบ

14

ทสาคญ 2 ดาน คอ ความผกพนดานทศนคตเปนความรสกของบคคลทรสกวาตนเปนสวนหนงขององคการ ความผกพนเชงทศนะในรปของความเชอมน และยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ ความผกพนดานพฤตกรรม เปนความผกพนตอองคการในรปของพฤตกรรมตอเนองคงเสนคงวา โดยไมโยกยายเปลยนแปลงททางานนอกจากนยงมองคประกอบทมความสมพนธเกยวของกบการทบคคลเปนสมาชกขององคการ กบเปาหมายและคานยมขององคการ คอ ความผกพนดานจตใจ ทบคคลรสกรกและผกพนกบองคการเตมใจทจะทางานอยกบองคการตอไป ความผกพนดานการทางานตอเนอง เปนความผกพนทเปรยบเทยบถงสงทไดลงทนไปใหกบองคการ และสงทเขาตองสญเสยไปถาเขาตองลาออกจากองคการ กลาวคอ เปนทางเลอกของบคคล ทมตอผลตอบแทนหรอผลประโยชนทจะไดรบทมผลตอการตดสนใจของพนกงาน และความผกพนดานบรรทดฐานของสงคมในการยอมรบของบคคลตอคานยม เปาหมายขององคการ เคารพอานาจของกลม เหนชอบกบศลธรรม จรยธรรมความสาเหตสมผล จนเกดการยอมรบเชอฟงตอบรรทดฐาน บคคลจะตอบแทนในสงทเขาไดรบจากองคการในรปของความจงรกภกด

จากทกลาวมาขางตนสามารถสรปไดวา องคประกอบของความผกพนองคกร มสวนทสาคญใหญ ๆ คอ ดานทศนคต ความรสกเปนสวนหนงขององคกร ดานพฤตกรรม ความสมาเสมอคงเสนคงวา ไมคดทจะโยกยายออกจากงาน และ ดานบรรทดฐานของสงคม หรอดานจรยธรรม เปนการยอมรบบคคลตอคานยม การเคารพอานาจกลม เชอฟงตอบรรทดฐาน จะตอบแทนดวยความภกด

3.) ผลของความผกพนตอองคการ

ความผกพนตอองคการมความสาคญอยางยงตอองคการ เพราะความผกพนตอองคการจะทา

ใหบคคลมความเชอมนในจดมงหมายขององคการ รสกเปนอนหนงอนเดยวกนมสวนรวมในกจธรรมขององคการสง และการขาดงานหรอลาออกจากงานจะมอตราตา อาจกลาวไดวา ความผกพนมผลตอทศนคตและพฤตกรรมของสมาชกในองคการ ดงนนแตละองคการจงตองพยายามรกษาพนกงานของตนไว จากการศกษาของ Steer and Porter (1983 อางถงใน ภทรวธ สทธศาสตร, 2542, หนา 43-44) พบวา ผลของความผกพนตอองคการแบงเปน 4 ลกษณะ ดงน

1.) ผลการปฏบตงาน (Job Performance) จากการศกษาความสมพนธระหวางความผกพนกบผลการปฏบตงานทงในระดบบคคลและในระดบกลม พบวา มความสมพนธกนนอยจากทฤษฎแรงจงใจ พบวา ผลการปฏบตงานไดรบอทธพลหลายอยางรวมทงระดบของแรงจงใจบทบาททชดเจน และทศนคตของพนกงาน ดงนน จงไมสามารถคาดหวงวาจะมความสมพนธทชดเจนระหวางความผกพนกบผลการปฏบตงาน

2.) ระยะเวลาในการปฏบตงานในองคการ (Tenure in Organization) พนกงานทมความผกพนอยในระดบสงตองการทจะอยในองคการ มการศกษาพบวา ระยะเวลาในการปฏบตงานทเพมขน จะมความสมพนธกบการผกพนตอองคการ จงเปนความสมพนธเชงบวก

3.) อตราการขาดงาน (Absenteeism) พนกงานทมความผกพนอยในระดบสง จะมสวนในกจกรรมขององคการมากกวา พนกงานเหลานจะชวยสนบสนนใหเปาหมายของเปาหมายขององคการบรรลผลสาเรจ แมวาพนกงานจะไมสนกกบงาน แตแรงจงใจเปนสงทพวกเคาตองการในการทางาน ทาใหเกดความรบผดชอบตองานและไมขาดงาน

15

4.) อตราการเขา-ออกงาน (Turnover) ความผกพนนามาซงพฤตกรรมทหลากหลายพนกงานจะมความผกพนระดบสง จะใชความพยายามในการทางานในระดบสงดวย และผลการปฏบตงานทออกมาจะอยในระดบทด ระยะเวลาในการปฏบตงานยาวนานกวา และมการใหความรวมมอ

ภรณ กรตบตร (2529, หนา 97) กลาวไววา ผลของความผกพนตอองคการจะนาไปสประสทธภาพขององคการ ดงน

1.) พนกงานทมความผกพนตอองคการ ตอเปาหมายและคานยมขององคการ มแนวโนมทจะมสวนรวมในกจกรรมขององคการในองคการในระดบทสง

2.) พนกงานทมความผกพนตอองคการในระดบสง จะมความปรารถนาอยางแรงกลาทจะอยกบองคการตอไป เพอทางานใหบรรลเป าหมายขององคการ

3.) พนกงานทมความผกพนตอองคการ และเลอมใสในศรทธาและเปาหมายขององคการรสกวาตนมสวนรวมในองคการ รสกผกพนอยางมากตองาน รสกวาตนสามารถทาประโยชนใหกบองคการ ใหบรรลเปาหมายไดสาเรจ

4.) พนกงานทมความผกพนตอองคการในระดบสง เตมใจทจะใชความพยายามในการทางานใหกบองคการ ความพยายามดงกลาวมผลทาใหงานอยในระดบดสรปไดวา ผลความผกพนตอองคการ ความผกพนตอองคการมผลตอการปฏบตงานทาใหเกดประสทธผลในการทางาน ระยะเวลาในการปฏบตงาน ทาใหพนกงานมความผกพนตอองคการในระดบสง เพราะมความเตมใจทจะพยายามทางานใหกบองคการ และเลอมใสในเปา หมายขององคการ ทาใหความผกพนทจะคงอยกบองคการอยในระดบสง ทาใหลดอตราการขาดงาน และลดอตราการเขา-ออกจากงานของพนกงาน

จากทกลาวมาขางตนสามารถสรปไดวา ผลของความผกพนมความสาคญอยางยงตอองคกร ทาใหใชระยะเวลาในปฏบตงานนอย มผลงานออกมาด ลดอตราการขาดงาน และ อตราการเขาออกของพนกงาน

4.) ทฤษฎทเกยวกบของความผกพนตอองคกร

ผวจยไดศกษาทฤษฎ ทเกยวของกบความผกพนตอองคกรจากนกวชาการของไทยทไดสรปทฤษฎนกวชาการตางประเทศมไวดงตอไปน

4.1) ทฤษฎความคาดหวงของ Vroom, Victor Vroom (1964) นามาใชกระตน หรอจงใจใหพนกงานทางานไดอยางมประสทธภาพ ทฤษฎนเปนเรองเกยวกบแนวทางการสรางความเขาใจเกยวกบการกระตนเพอใหพนกงานทางานไดตรงเปาหมาย การจายตามผลงานมความเกยวโยงกบพนฐานการกระตนใหเกดผลงานดวย องคประกอบสาคญของทฤษฎน คอ

4.1.1) ความคาดหวง (Expectancy) คอการทบคคลรบรถงความเปนไปไดวาถาตนมความพยายามมากขน ผลแหงความพยายามจะนาไปสผลงานทดขน หรอความพยายามจะนาไปสเปาหมายทตงไว

4.1.2) การรบรความเปนไปไดของผลการปฏบตงานทกระทาลงไป (Instrumentality) การทบคคลรบรวาความเปนไปไดของผลงานทเกดขนจากความพยายามทเพมมากขนยอมนาไปสรางวลทตองการ

16

4.1.3) การใหคณคาแกสงทไดรบ (Valence) คอการทบคคลใหคณคาแกผลลพธทเกดขนวาเปนสงทตนตองการเพยงใด การใหคณคาตอผลลพธขนอยกบปจจยของแตละคน ดงนนสงทไดรบกคอ รางวลหรอผลลพธทเปนความชอบและความพอใจของบคคลนนเองระดบผลผลตของบคคลขนอยกบแรงผลก 3 ประการ คอ เปาหมายของบคคล เชน ความมนคงในงาน การยอมรบดานสงคมและการยอมรบนบถอจากผอนการรบรถงความสมพนธระหวางผลผลตและประสบผลสาเรจของเปาหมายการรบรความสามารถทมอทธพลตอระดบผลผลต ทาใหพนกงานมความพยายามทจะปฏบตงานอยางเตมความสามารถ เพอใหเกดประสทธผลแกองคการสงเหลานเปนสงจงใจในการทางาน ถอเปนเครองมอทจะเพมประสทธภาพในการทางานเมอพนกงานปฏบตงานดยอมไดรบผลตอบแทนเปนรางวลตามทคาดหวงนาไปส ความพงพอใจและผกพนตอองคการ โดยสรป ทฤษฎนโดยเขยนเปนสตรไดดงน M = E × I × V M คอ การจงใจ (Motivation) E คอ ความคาดหวง (Expectancy) I คอ การรบรความเปนไปได (Instrumentality) V คอ การใหคณคาแกสงทไดรบ (Valence)

4.2 ทฤษฎความเสมอภาค Adams(1965)เปนผคดทฤษฎน ซงเปนทฤษฎทใหความสาคญแกการรบรถงความเสมอภาค

วาจะมสวนทาใหเกดแรงจงใจ ถาความไมเสมอภาคเกดขนเมอใด การจงใจกจะใชไมไดผลพนกงานจะรสกวาไมความเสมอภาคเกดขน ถาผลลพธทออกจากงานและสงทตนลงทนไปไมมความสมดลกน ดงนน ความเสมอภาคจะเกดขนไดกตอเมอ ผลตอบแทนของบคคล = ผลตอบแทนของบคคลอนการลงทนลงแรงของบคคล การลงทนลงแรงของบคคลอน วธการลดความไมเสมอภาคของบคคลทพบบอย คอ การเปลยนแปลงผลตอบแทนทไดรบการเปลยนแปลงสงทตนเองใชเพอเปรยบเทยบ ไดแก การเปลยนพฤตกรรมการทางานซงมทงดานดและไมด การหนงาน การรสกเสมอภาคจงควรเปนความรสกทเกดขนในทกเรองของชวตการทางานบคคลจะมความพอใจในการทางานและอาชพของเขา และมความผกพนตอองคการกตอเมอพวกเขาไดรบการปฏบตอยางยตธรรม ซงอาศยการเปรยบเทยบระหวางตวเรากบบคคลอนกลาวคอ เมอมแรงปอน (Input) เขาไปในตวพนกงาน เชน รางวล โบนส ผลผลต (Outcome) ทออกมา คอผลการปฏบตงาน และผลประโยชนทพวกเขาจะไดนบจากองคการ แตทงนอตราสวนระหวางแรงปอนกบผลผลตทออกมาตองมความสมดลกนอาจสรปไดวา ทง 2 ทฤษฎทกลาวขางตนจะนามากระตนเพอใหพนกงานเกดแรงจงใจในการทางานซงจะนาไปสผลการปฏบตงานทมประสทธภาพ และบรรลเปาหมายขององคการ ทงนถาพนกงานมแรงจงใจอยในระดบสง กจะนาไปสความผกพนตอองคการในระดบสงเชนกน

17

4.3 ทฤษฎลาดบขนความตองการของ Maslow (Maslow’s Hierarchy of Needs Theory) พลเรอตร ดร.วโรจน พมานมาศสรยา (2551:5-8) ไดกลาวถง ทฤษฎลาดบขนแหงความตองการ (Need hierarchy theory) ของ มาสโลว (Maslow,1954) วามนษยทกคนเมอเกดขนมา ลวนตองมสญชาตญาณการตอสเพอเอาชวตรอด เปนพนฐานทงรางกายและจตใจ ตามทฤษฎลาดบขนแหงความตองการของ Maslow แรกเรมทตงทฤษฎน มาจากการสงเกตในขอบขายของจตวทยาคลนกตอมาราวป ค.ศ. 1960ใชเปนแบบแผนพฤตกรรมของมนษย ตอจากน กมการนาไปใชในวงการบรหาร และ ในกจการอตสาหกรรมทฤษฎของ Maslow นประกอบดวยความตองการตามลาดบความสาคญและความจาเปนอย 5 ขนดงตอไปน

ภาพท 3 ลาดบขนความตองการของ Maslow (Maslow’s Hierarchy of Needs Theory) 1.) ความตองการทางกาย (The physiological needs)

ความตองการทเปนจดเรมตนของทฤษฎน เรยกวา “แรงขบทางกาย” ความตองการทาง กายเปนความตองการทมความรนแรงหรอมกาลงอานาจมากทสดในบรรดาความตองการทงหมด ยกตวอยางเชน คนทขาดอาหาร ขาดความปลอดภย ขาดความรก และขาดการยอมรบ ยอมจะมความหวอาหารรนแรงและตองการทจะกนอาหารมากกวาทจะตองการความปลอดภย ความรก หรอการยอมรบ ฉะนนคากลาวทวา “คนจะมชวตอยไดดวยอาหารในเวลาทขาดอาหาร” จงเปนคากลาวทถกตอง แตถาหากวามอาหารบรบรณ และทองคนกบรรจอาหารไวตลอดเวลาแลว เมอนนจงจะเกดความตองการขนสงกวาขนมาใหเหนอยางแจมชด 2.) ความตองการความปลอดภย (The safety needs)

เมอความตองการทางกายไดรบการตอบสนองแลว จะมความตองการใหมเกดขน คอ ความตองการความปลอดภย ซงเปนความตองการทมความสาคญตอจากความตองการทางกาย และในบางครงอาจเกดขนพรอมกนกได เชน แมในขณะทหวจด คนกยงนกถงความปลอดภยไปพรอม ๆ กน

18

คอ จะไมรบประทานอาหารทไมแนใจวาจะสะดวกและปลอดภยพอ อาจมบางในกรณทหวจดเพราะอดอาหารมาเปนเวลานานจนสามารถรบประทานอาหารบดทพอหาไดเปนครงแรก เพอประทงความหวไปกอนความตองการความปลอดภยของคน แตกตางกนไป ตามสภาพความเปนอย ในสงแวดลอมบางแหงอาจทาใหความตองการความปลอดภยของคนอยในระดบทรนแรงกวา เชน การตองเผชญกบภยอนตรายตางๆ ของคนทอยในปาเขา หรอทองถนทรกนดาร สวนคนทอยในเมอง ซงเปนสงคมของคนทไดจดการเรองความปลอดภยไวพรอมมลกวา กจะปลอดภยจากสตวปา จากภาวะอณหภมของอากาศทรนแรง และจากความปาเถอน เปนตน แตคนในเมองอาจจะแสดงความตองการความปลอดภยของเขาในรปแบบทประณตขน ตองการงานทมสวสดการและมความคมครองด ตองการเกบออมเงนไวในธนาคาร ตองการประกนภยในรปตาง ๆ เชนประกนการเจบปวยหรอพการ หรอประกนชวต เปนตนเมอคนทอมจะไมรสกหว และคนทอยใน 3.) ความตองการความความรก (The love needs)

ความรกในทนไมเหมอนกบความรกระหวางเพศ ซงอาจศกษาไดจากความตองการทางดานรางกายโดยตรง แตเปนความรกทมความตองการความผกผน เปนความพอใจทจะใหและรบความรกแกผอนความตองการชนดนจะเหนไดจากการมความรสกวาเหวของคน เมอขาดเพอน ขาดญาต ขาดผเปนทรกขาดการสงคมตดตอกบผอน จากการศกษาทางจตวทยาคลนก พบวาผทปรบตวไมไดและผทความปลอดภยแลวจะไมรสกวามอนตราย แตจะมความตองการทางดานอนอกตอไปมอาการปวยทางจตอยางรนแรง มกมสาเหตพนฐานมาจากการขาดความตองการดานความรกนเอง ซงบางทความตองการความรกของคน อาจมความรนแรงยงกวาความตองการดานอน ๆ ยกเวนความตองการทางกายกได โดยทวไปแลว คนทอยในสงคมยอมตองการมทงคนทตนรกใครชอบพอ และตองการเปนทชอบพอรกใครของคนอนดวย 4.) ความตองการความความนบถอ (The esteem needs) เมอคนไมหว ปลอดภยและมความรกใครผกพนกบคนอนแลว ยอมจะนกถงสงทละเอยดขนไปอกวาตนเองมคณสมบตอะไรทพอจะใหคนอนนบถอ หรอเคารพตนเอง ตลอดจนใหคนอนยอมรบนบถอไดบางความตองการในเรองนจงนาไปสการสรางสมความสาเรจ ความสามารถ ความเหมาะสม ความเชอมนทจะเผชญกบโลกโดยอสระตามลาพง ใหแกตนเองและใหเปนทยอมรบ สนใจ และไดรบความสาคญจากคนอนไปดวยพรอมกนเมอความตองการความนบถอ ไดรบการตอบสนองจนเปนทพอใจ จะทาใหคนรสก มความเชอมนมคณคา มพลง มสมรรถภาพ และมความสมดล ทจะอยอยางมประโยชนและมความสาคญในสงคม ตรงขามกบคนทขาดความนบถอในตนเองและขาดความนบถอจากผอน จะมความรสกออนแอ มปมดอยและไรคณคาเกดขน อนจะนาไปสความมชวตทไมสมบรณ 5.) ความตองการความเปนคนทสมบรณ (The need for self - actualization) ความตองการในขอน ไมเพยงแตตองการทจะรวา ตนมชวตอยในความเปนจรงไดเพยงใด ยงรวมถงความตองการทจะพฒนาตนเองใหดทสดเทาทสามารถจะทาได อยากเปนอยางอนเทาทความพยายามและโอกาสจะอานวยให ยกตวอยางเชน นกธรกจ ไมเพยงแตเขามความสามารถในการบรหารจดการธรกจของเขาไดอยางประสบความสาเรจและเปนทรกใครพงพอใจแกพนกงานของเขา รวมจนผรวมการคาทมสวนรวม และผมสวนไดสวนเสย (Stakeholders) ยงมสงอนทเขาสามารถจะทาไดอกหลายอยาง หากมความพยายามและโอกาสอานวย เขาอาจทาตนใหเปนประโยชนแกชมชน สงคม และประเทศชาตไดอกหลายทาง โดยอาจประสบความสาเรจไดนอกเหนอจากทางธรกจเปน

19

อยางดอกทางหนง ทงนหากบคคลคดและตองการทจะกาวขนเปนสงททาประโยชนเพอผอนและสงคม โดยไมหวงสงตอบแทน ความพยายามมงมนในการกระทาด กจะสามารถกาวถงจดนนๆไดดงใจปรารถนา แตทวาความตองการชนดน ไมใชจะเกดขนไดงายนก ตองอาศยความพอใจของบคคลในความตองการเบองตนกอนหนานเปนลาดบ คอ ความตองการทางกาย ความปลอดภย ความรกความนบถอตนเองแลวจงจะเกดความตองการชนดนขนได การกระทาสงทตนเองมความเชอและมงมนออกมาใหเปนทประจกษแกคนอนไดนน นบไดวาเปนบคคลทสมบรณแบบอยางแทจรง แตในบคคลทยงไมอาจทาใหเปนทปรากฏแกคนอนได กเปนการยากทจะชออกมาวา ในตวเขานนมสงทเปน “ความตองการทเรยกวา self actualization”อย แมในสาขาจตวทยาการทดลองหรอในสาขาจตวทยาคลนกกยงไมมผลงานทจะชวาสงนเปน self actualization”ของคนนน ๆ ฉะนนปญหานจงยงคงเปนสงททาทาย รอใหมการคนควาพสจนตอไปความตองการขนตาง ๆ ทกลาวแลวน เปนความตองการทอยในจตใตสานก กลาวคอ คนมกจะไมรตววาเกดความตองการขนนน ๆ ขนเมอใด เชน ไมมใครทจะมาร หรอสานกตลอดเวลาวาวนหนง ๆในขณะนน ๆ ตนมความตองการทางกาย ความรก ฯลฯ เกดขนแลว นอกจากจะมกลวธทเหมาะสมหรอในบคคลทชางคดจงจะทาใหรได

จากทกลาวมาขางตนสามารถสรปไดวา พนกงานมความคาดหวง หรอความตองการ เปนพนฐานของชวต ถามแรงจงใจ หรอความพงพอใจ จะนาผลไปสการปฏบตงานทมประสทธภาพ และบรรลเปาหมายขององคกร ถามแรงจงใจอยอยในระดบสงกจะนาไปสความผกพนตอองคกรในระดบสง

ความสาคญของความผกพนตอองคกร

ความผกพนตอองคกรมความสาคญยงตอองคกรในประเดนดงตอไปน

1.) ความผกพนตอองคกรสามารถใหทานายอตราการเขาออก ลาออกและการเปลยนงาน (Turnover) ได ดกวาความพงพอใจในงาน เนองจากความผกพนตอองคกรมแนวคดทครอบคลมมากกวา กลาวคอความผกพนตอองคกรสามารถสะทอนถงความรสกของพนกงานทมตอองคกรซงมลกษณะทยาวนานกวาความพงพอใจ

2.) ความผกพนตอองคกรเปนตวแปรสาคญอยางหนงในการทานาย แรงจงใจในการเขางานของพนกงาน และเปนแรงผลกดนใหพนกงานในองคกรสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพยงขน เนองจากความรสกในความเปนเจาของรวมภายในองคกร

3.) ความผกพนตอองคกรเปนตวเชอมประสานระหวางความตองการของบคคลในองคกรกบเปาหมายขององคกร เพอชวยใหองคกรบรรลเปาหมายทวางไว เนองจากเมอพนกงานเกดความผกพนกบงานยอมทมเทแรงกายแรงใจใหกบงานและกจกรรมตางๆ ขององคกร สงผลใหองคกรสามารถทจะบรรลตามเปาหมายทตงไวได

20

4.) ความผกพนตอองคกรทสวนเสรมสรางความมประสทธภาพและประสทธผลขององคกร

จากทกลาวมาขางตนสามารถสรปไดวา ความผกพนตอองคกร สามารถสรางความมงคงขององคกรอยางยงยน เพราะลดอตราการลาออกจากองคกร (Turnover) พนกงานมแรงจงใจในการทางานทาใหทางานไดอยางมประสทธภาพ ทาใหองคกรบรรลเปาหมายท ตงไว และเสรมสรางประสทธภาพและประสทธผลขององคกร

2.3 แนวคดเกยวกบความพงพอใจในการปฏบตหนาท

ความหมายของความพงพอใจ ความพงพอใจในการปฏบตงานมผกลาวถงความหมาย ซงผวจยไดรวบรวมไวดงน พทยา บวรวฒนา (2542 : 34 ) ไดใหความหมายความพงพอใจในการปฏบตงานวาเปน

ความรสกทดของคนทมตอประสบการณในการทางานบางอยาง ซงเปนผลมาจากลกษณะงานททามการกาหนดบทบาท ความรบผดชอบทชดเจนไมคลมเครอ ลกษณะขององคกร ทมขนาดอายนานมากนอยแคไหน ภาวะผนาเปนอยางไร และลกษณะเฉพาะของคนงาน เชน เพศ อาย การศกษา รายได ประสบการณ มมากนอยหรอไม

สเทพ พงศศรวฒน ( 2544 : 91-92 )ไดใหความหมายไววา ความพงพอใจในงานถอเปนเจตคตพนฐานของคนทมตองาน ทตนทาซงสามารถทราบไดโดยงายดวยการใชคาถามเปนเครองมอวดบคคลนนในดานตางๆ ทเกยวกบงานซงจะใหคาตอบตาง ๆ เพอทจะแสดงผลโดยรวมของเจตคตของบคคลทเกยวกบงานทตนทานนเอง ซงแสดงออกดวยอารมณ ความรสก ความนกคดและพฤตกรรม

สรอยตระกล (ตวยานนท) อรรถมานะ (2545: 133) ไดใหความหมายไววา ความพงพอใจในงานเปนทศนคตหรอความรสกชอบหรอไมชอบโดยเฉพาะของผปฏบตงานซงเกยวกบงานซงประกอบดวย ดานความคด ความเขาใจ ดานอารมณ หรอความรสก ดานแนวโนมของพฤตกรรมซงจะสงผลตอพฤตกรรม

ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2544 : 22) ไดใหความหมายไววา ความพงพอใจในการทางานเปนความรสกรวมของบคคลทมตอการทางานในทางบวก เปนความสขของบคคลทเกดจากการปฏบตงานและไดรบผลตอบแทน คอ ผลทเปนความพงพอใจททาใหบคคลเกดความรสกกระตอรอรน มความมงมนทจะทางาน มขวญและกาลงใจ สงเหลานจะมผลตอประสทธภาพ และประสทธผลของการทางาน รวมทงการสงผลตอความสาเรจและเปนไปตามเปาหมายขององคกรตของบคคลทมตองานทเขาปฏบตงานอยโดยแสดงออกมาเปนความสนใจ กระตอรอรนเตมใจและสนกราเรง เปนตน ดงนน เมอผปฏบตงานเกดความพงพอใจในงานททาแลว เขากจะมความพยายามอตสาหะ มความสขกบงานททามความรบผดชอบ และมงมนจนงานนนสาเรจตามวตถประสงค

มนชย อรพมพ (2550: 10) ไดใหความหมายไววา ความพงพอใจในการทางานหมายถง ทศนคตของบคคลทมตอการทางานในทางบวกตองานททาอย และปจจยแวดลอมตางๆโดยเกดจากองคประกอบหลายประการ ไมวาจะเปน สภาพแวดลอมการทางาน กระบวนการทางานความสมพนธกบบคคลในหนวยงาน และคาตอบแทน ซงมผลตอบคคลทาใหเกดแรงกระตอรอรนตอการทางาน มขวญ และกาลงใจทดมงมน สรางสรรคใหกบองคการใหมประสทธภาพสงสด

21

ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2542:130)ไดใหความสาคญในการศกษาความพงพอใจงานมดงน 1.) การรบรปจจยตางๆทมความสมพนธกบความพงพอใจในงานทาใหหนวยงานสามารถ

นาไปใชในการสรางปจจยเหลานใหเกดขนเปนประโยชนตอการทางาน 2.) ความพงพอใจในการทางาน จะทาใหบคคลมความตงใจในการทางาน ลดการขาดงานการ

ลางาน การมาทางานสาย และการขาดความรบผดชอบทมตองาน 3.) ความพงพอใจในการทางาน เปนการเพมผลผลตของบคคลทาใหองคการมประสทธภาพ

และประสทธผล ไดบรรลเปาหมายขององคการ วชย แหวนเพชร ( 2543 : 136-137 ) ไดกลาวถงความสาคญของความพงพอใจไววาการ

บรหารงานทางดานอตสาหกรรมมแนวโนมทจะใชการบรหารเชงมนษยสมพนธ ( Human Relation Approach ) นนกคอ ผบรหารควรใหความสนใจตอผปฏบตงาน หรอผใตบงคบบญชา โดยการใหผปฏบตงานไดเขาใจเปาหมาย นโยบายมสวนรวมในการตดสนใจ การวางแผนและพฒนาไดรบการยอมรบและมความเปนกนเอง สงเหลานเปนแนวทางการบรหารททาใหความสาคญตอผปฏบตงาน จนผปฏบตงานมความรสกทด และมความพงพอใจในการทางาน ความพงพอใจในการทางานของพนกงานนนมผลกระทบตอประสทธภาพ และประสทธผลขององคการเปนอยางมาก นบตงแตมการวจยของ บรษท เวสเทรน อเลกทรก ( Western Electric Company ) ณ นครชคาโกทเรยกวา

“Hawthorn Experiment ” ของยอ รจ เอล ตน เม โย ( George Elton Mayo )จากมหาวทยาลยฮารวารด ( Harvard University ) ในชวงระหวาง ค.ศ. 1927 - 1960 โดยผลของการวจยไดให ความสาคญตอความพงพอใจในการปฏบตงานของพนกงานอยางกวางขวาง เพราะผลการวจยพบวาการสรางความพงพอใจใหเกดขนแกพนกงาน ผลการปฏบตงานจะประสบผลสาเรจและมประสทธภาพ จงทาใหความคดนแพรกระจายและสามารถนาไปประยกตใชในหนวยงานอนอยางไดผล ซงหากพจารณาและสงเคราะหอยางดแลว ความพงพอใจมความสาคญมากโดยเฉพาะตอการบรหารงานอตสาหกรรมดงตอไปน

1.) เสรมสรางบรรยากาศและความตงใจในการทางาน การทพนกงานมความพงพอใจยอมสงผลใหพนกงานมความตงใจทางาน ซงเปนการชวยเสรมสรางบรรยากาศในการทางานใหดขนทาใหลดการขาดงาน การลางาน แตจะเปนการกระตนใหพนกงานกระตอรอรนและมความรบผดชอบมากยงขน

2.) เสรมสรางความเปนอสระในการทางาน ความพงพอใจมความสาคญและมความสมพนธกบความรบผดชอบ ความอสระเปนอยางมาก ซงกแสดงวา เมอพนกงานเกดความพงพอใจ พนกงานกทางานดวยความเปนตวเองไมจาเปนตองมพนธนาการตาง ๆ มาควบคมไมวาจะเปนเครองมอ อปกรณ หรอเจาหนาทจะตองจางหรอซอมากากบดแลการปฏบตงานของพนกงาน ซงยอมเปนการสนเปลองไมนอย

3.) สงเสรมการบรหารแบบประชาธปไตย เมอพนกงานเกดความพงพอใจยอมมผลทาใหการบรหารงานเปนแบบเปดโอกาสใหพนกงานคดอสระ แสดงความคดเหนหรอแสดงความรบผดชอบอยางกวางขวาง ฉะนน ความพงพอใจในการทางานยอมสงเสรมและมผลใหการบรหารเปนไปอยางประชาธปไตยมากยงขน

22

4.) สงเสรมประสทธภาพในการทางาน เมอพนกงานมความพงพอใจในการทางาน ยอมสงเสรมใหการทางานมประสทธภาพ มการเพมผลผลต สงผลใหองคการบรรลเปาหมายทวางไวไดกจากความสาคญของความพงพอใจในการปฏบตงานดงกลาวขางตน สรปไดวา การ สรางขวญและความพงพอใจในการปฏบตงานเปนสงจาเปนทผบรหารทกระดบพงสรางดวยการ ปลกฝงใหมในหนวยงานของตนเพอใหพนกงานมความกระตอรอรนในการทางานซงกอใหเกด ความพงพอใจในการปฏบตงาน เมอผปฏบตงานชอบงานของตนและไดรบการชมเชย ยกยองให กาลงใจจากผบงคบบญชาเมอกระทาความดความชอบ จะสามารถกอใหเกดขวญกาลงใจ ในการ ทางานอยางมประสทธภาพ ดวยความสมครใจของคนทางานพรอมทงดแลเอาใจใสใหความสนท สนม ดวยการใหโอกาสแสดงความคดเหนในการปรบปรงงาน ใหโอกาสในการรองทกข พรอมทง ดแลเอาใจใสพนกงานใหความสนทสนมแกองคการ

สรปไดวา ความพงพอใจในงานหมายถง ทศนคตหรอความรสกชอบหรอไมชอบของผปฏบตงานและผลของความไมพงพอใจจะทาใหบคคลเกดความรสก โดยแสดงออกมาเปนความสนใจ กระตอรอรน เตมใจ สนก ราเรง กบงานททาและมความรบผดชอบมงมนทางานจนสาเรจตามวตถประสงคทวางไว

ขอบขายของความพงพอใจ อจจมา หอมระรน (2552:9) การศกษาเรองความพงพอใจในการปฏบตงานของพนกงาน

บรษท แคนนอนไฮ-เทค(ประเทศไทย) จากด มขอบขายในการศกษาในเรองเกยวกบความพงพอใจของพนกงานโดยรวม ซงเปนความรสกพอใจหรอเจตคตทพนกงานมตองานททาอย รวมถงสวนทเกยวของกบการปฏบตงานดานสภาพการทางาน ดานคาตอบแทน ดานความมนคงในการทางาน ดานสวสดการ ดานความสมพนธระหวางเพอนรวมงาน ดานการปกครองบงคบบญชา และดานนโยบายการบรหาร เนองจากสงตางๆเหลาน สะทอนใหเหนถงความรสกพงพอใจในการปฏบตงานของพนกงานในระดบทแตกตางกน เปนขวญและกาลงใจในการทางาน โดยพนกงานจะแสดงออกมาเปนความสนใจความกระตอรอรน มงมนทจะปฏบตงาน ทงนยงกอใหเกดความสขในการปฏบตงาน มความคดรเรมสรางสรรค และความผกพนกบองคกร ทาใหพนกงานมคณภาพชวตในการทางาน (Quality of Work Life) และเกดความสมดลระหวางความพงพอใจของพนกงานกบประสทธผลในการปฏบตงาน สงผลตอความสาเรจตามเปาหมายขององคกร

สรปไดวาความพงพอใจในการปฏบตงานของพนกงานในองคการมผลตอการปฏบตงาน เพราะนอกจากจะชวยเสรมคณภาพชวตทดใหกบพนกงาน ยงทาใหพนกงานตงใจทางานอยางเตมความสามารถ เชน ดานผลตอบแทนทเหมาะสม ดานสวสดการทด ทาใหพนกงานเกดแรงจงใจ และมความกระตอรอรน มขวญและกาลงใจ ซงมผลตอประสทธภาพในการทางานและถาพนกงานไมมความพงพอใจในการปฏบตงาน กอาจสงผลใหผลงานหรอผลการปฏบตงานตาคณภาพลดลง เกดปญหาการขาดงาน การลาออก หรออาจกอใหเกดปญหาอาชญากรรมตามมาไดดงนนความพงพอใจในการปฏบตงานเปนสงแสดงใหเหนถง ประสทธภาพของพนกงานทจะทาใหองคการสาเรจตามเปาหมาย

23

ดงนนการศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของพนกงานจงถอเปนเรองทผบรหารควรใหความสาคญ เพราะเมอพนกงานมความพงพอใจในการปฏบตงานจะทาใหพนกงานมความมงมนและตงใจทจะปฏบตงาน และเกดความศรทธาตอองคการ ซงสงเหลานมผลตอประสทธภาพในการปฏบตงานและสงผลถงความสาเรจขององคการดวย

การวดความพงพอใจ ไดมนกวชาการหลายทานกลาวถงการวดความพงพอใจในการทางานไว ผวจยไดรวบรวมไว

ดงน ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2542: 141) ไดกลาวไววา จดมงหมายในการวดความพงพอใจใน

งานมดงน 1.) เพอจะไดเขาถงปจจยตางๆ ทงดานสวนบคคล ดานงาน ดานการจดการทเกยวกบความ

พงพอใจและไมพงพอใจในการทางาน 2.) เพอจะไดเขาใจ ถงความสมพนธระหวางความพงพอใจในการทางานกบการปฏบตงานวา

อะไรเปนสาเหตใหคนทางานไดด 3.) เพอใหไดเขาใจถงงานลกษณะใดทคนพงพอใจ และไมพอใจรวมทงเกยวกบการจดการ

และการบรหารหนวยงานนน 4.) เพอจะไดเขาใจถงผลจากการไมพงพอใจงาน เชน การขาดงาน ลางานและการออกจาก

งาน รวมทงไดศกษาถงความสมพนธระหวางการศกษาตอ การจดสวสดการบรการตางๆ วาจะสามารถสรางความพงพอใจใหกบการทางานไดอยางไร

ตวกาหนดความพงพอใจในการปฏบตงาน การทบคคลจะมความพงพอใจหรอไมมความพงพอใจตอการปฏบตงานนน มความสมพนธ

กบตวแปรหลายตวทเกยวของกบผปฏบตโดยตรง ซงชวยใหนกบรหารสามารถทานายวากลมใดทดทาทจะเกดปญหาทางพฤตกรรมซงเกยวของกบความไมพงพอใจ เพอนาไปใชในการวางแผนการบรหารหรอจดระบบองคการได

สรอยตระกล (ตวยานนท) อรรถมานะ (2545 : 137) ไดกลาวถง ตวแปรทเกยวของกบผปฏบตงานโดยตรง หรอสภาพแวดลอมในการปฏบตงานมอยหลายตว ดงตอไปนคอ

1.) อาย เมอผปฏบตงานมอายมากขนๆ ตาแหนงหนาทการงานมกจะสงขนตามไปดวยดงนน เขาจงมแนวโนมทจะพอใจในงานของเขามากขน ซงกมเหตผลหลายประการ เชน ความคาดหวงในระดบตา และการปรบตวกบสภาวการณในการทางานทดขน เพราะเขามประสบการณมากขนนนเอง อยางไรกตามกปรากฏวาบคคลวยกลางคนอาจจะหวนไหว มความไมแนนอนใน ตาแหนงหนาททตนครองอย ทงนเพราะสถานภาพ เปนสงสาคญสาหรบเขา สถานภาพสงยอมทา ใหบคคลรสกวามความสาคญ สาหรบผปฏบตงานทมอายการทางานนอย มแนวโนมทจะมความพง พอใจนอยกวา ทงนเพราะการมความคาดหวงมาก มการปรบตวนอยและอนๆ แนวโนมดงกลาวน ปรบใชไดทงนกบรหารและผปฏบตงาน

24

2.) ระดบอาชพ บคคลทมระดบอาชพสงมกจะมความพงพอใจในงานของเขา ซงมกเปน บคคลทมการศกษาสง ไดคาจางดและมสภาพการทางานทดดวย และงานของเขากมเกยรต รวมถง การใชความสามารถของเขาอยางเตมท ซงเปนเหตผลททาใหเขามความพงพอใจเพมขน ดงนนใน ระดบผบรหารและนกวชาชพตางๆ มกจะมความพงพอใจในการทางานมากกวาคนงานทใชความ ชานาญ จากการศกษาวจยพบวาบคคลทมประสบการณในการทางานระดบสงจะมระดบความ พงพอใจสงสด บคคลเหลานจะมเกยรตและเหนวางานของตนมความสาคญ เหตผลโดยพนฐาน ทสด บคคลททางานในระดบสงมกจะไมมปญหาทางเศรษฐกจ ตรงกนขามเขายงแสวงหาสงทสง ไปกวาเงนทอง นนคออานาจและความเปนตวของตวเอง เปนตน

3.) ระดบการศกษา บคคลทมระดบการศกษาสงมกจะไดงานในระดบสง และเขาเหลานนมก คาดหวงในความพงพอใจในงานสงดวย และเขามกประสบความพงพอใจในงานตามทปรารถนา

4.) เพศและเชอชาต ไดรายงานถงความแตกตางเรองเพศในเรองความพงพอใจวา ไดม การวจยโดยเกบขอมลจากอเมรกนและพบวา โดยทวไปจะไมปรากฏความแตกตางทสาคญในเรองความพงพอใจ เพราะผชายและผหญงตางกไดรบผลกระทบไมตางกนจากตวแปรตางๆ ของความพงพอใจ เชน คาจางเงนเดอน เกยรตภมในงานหรอการควบคมบงคบบญชาทไดรบ เชน ผหญงทมเงนเดอนสง ทางานทมเกยรต จะมความพงพอใจงานสงมากเหมอนกบผชายทอยในตาแหนงหนาททานองเดยวกน

5.) ขนาดขององคกร ในทนหมายถงขนาดของหนวยปฏบตงาน เชน ฝายตางๆ ในองคการ เมอองคการขยายขนาดขน จะปรากฏการยนยนวาความพงพอใจมแนวโนมทจะลดลงพอสมควร เวนเสยแตจะมการปองกนบางประการ โดยการใชกระบวนการเชงสนบสนน เชน การตดตอสอสาร การประสานงาน และการมสวนรวม เปนตน กระบวนการตางๆ เหลาน เปนการแสดงใหเหนวาฝายบรหารใหความสาคญกบบคลากรในฐานะมนษย เหตทความพงพอใจของบคคลคอยๆ ลดลง เมอองคการขยายขนาดขนเพราะวาอานาจในการตดสนใจนนคอยๆ หางออกไปผปฏบตงานมความรสกวาตนนนไมสามารถควบคมสถานการณตางๆ ทอาจมผลกระทบถงงานไดสภาพแวดลอมการทางานใหมความใกลชดระหวางบคคล มตรภาพ และการทางานเปนกลมขนาดเลกคอยๆ หายไป ในขณะทสงตางๆ เหลานมความสาคญตอความพงพอใจของบคคล

25

2.4 งานวจยทเกยวของ

ฮบเนยค และ อลตโต (Hrebiniak and Alutto.1972 : 1-14) ไดทาการศกษาความสมพนธระหวาง ระดบความผกพนตอองคการกบประสทธผลขององคการพบวา ในดานเพศมความสมพนธระหวางความ ผกพนตอองคการ โดยทผหญงมความผกพนตอองคการมากกวาผชาย Mowday ไดอธบายวา อาจเปนเพราะวาผหญงตองการแสดงใหสงคมยอมรบ สถานภาพสมาชกในองคการจงสาคญตอผหญงมาก ทาใหผหญงมความผกพนตอองคการมากกวาจงเปลยนงานนอย

ดคอนอค และ สตลเวล (DeConinck and Stilwell. 1996 : 80-88) ไดศกษาถงปจจยทจะมผลตอความผกพนตอความผกพนตอองคกรในสตรทเปนผบรหารฝายการโฆษณา ไดคนพบตวแปรซงใชทานายความผกพนตอองคกรของสตร ไดแก ระดบความพงพอใจในงานทสงขน, โอกาสในการเลอนตาแหนงและการกระจายความยตธรรม โดยตวแปรเหลานนาไปสการยกระดบความผกพนตอองคกรหากระดบความรบรถงความขดแยงและการเลอกปฏบตสงขนจะทาใหระดบความผกพนตอองคกรลดลง ความพงพอใจในงานและโอกาสในการเลอนตาแหนงเปนตวแปรสาคญตอความผกพนตอองคกร ดงนนการเพมความพงพอใจในงานของพนกงานหญงสามารถลดการเปลยนงานได สวนการรบรการเลอกปฏบตมความสาคญรองลงมาจาก ความพงพอใจในงาน ฉะนนการรบรกากรเลอกปฏบตในระดบสงขนจงเปนสาเหตใหความผกพนตอองคกร ลดลงอยางมนยสาคญ

บอสฮอฟ และ เมล (Boshoff and Mels. 1995 : 23 – 42) ไดศกษาเกยวกบ Causal model เพอทจะประเมนความสมพนธระหวาง Supervision, Role stress, ความผกพนตอองคกรและคณภาพของ การบรหารภายใน โดยวจยองคกร แสดงใหเหนวา Supervisory Behavior กอใหเกดสภาวะแวดลอมท นาไปสผลการปฏบตงานทเหนอกวา ความผกพนตอองคกรของพนกงานขายประกนมผลกระทบเชงบวก อยางมากตอคณภาพการบรการภายในและยงมผลกระทบเชงบวกตอการมสวนรวมในการตดสนใจดวย แตม ผลกระทบเชงลบตอความขดแยงดานบาทบาท

มารตน และ ฮาเฟอร (Martin and Hafer. 1995 : 106 – 111) ไดศกษาถงการเชอมโยงระหวางการ เปลยนงานและการมสวนรวมในงานและความผกพนตอองคกรพบวาการมสวนรวมในงานและความผกพนตอองคกรมผลกระทบตอการเปลยนงานพบวาความตองการภายใน (Intrinsic Needs) เชน งานททาทาย กอใหเกดทศนคตทดตอการมสวนรวมในงาน ความตองการภายนอก (Extrinsic Needs) เชน คาจาง,สวสดการ และโอกาสในการเลอนตาแหนง มผลตอทศนคตตอความผกพนตอองคกร และยงพบอกวาการ ออกแบบงานใหมใหพนกงานมสวนในการตดสนใจดวยตนเองมากขนจะชวยเพมการมสวนรวมในงานใหมาก ขนอกดวย

ฮบ เน ยค และ อลตโต (ธระ . 2532 : 30 ; อางองจาก Herbiniak and Alluto) ไดทาการศกษาพบวา หากมการเปดโอกาสใหผปฏบตงานหรอสมาชกองคการมสวนรวมในการตดสนใจทงในระดบนโยบายและการ ปฏบตงาน มการกระจายอานาจในการตดสนใจใหแลว รวมทงการทผบงคบบญชาชน เหนอขนไป ไมใช อานาจหนาทตามรปแบบทเปนทางการ (Formal) มากเกนไปกจะเปนปจจยสาคญททาใหสมาชกมความผกพนตอองคการ

26

เอฟวง และ เมเยอร (Irving and Meyer. 1994 : 937-949) ไดศกษาเกยวกบสมมตฐานของการ บรรลความคาดหวง (Met-Expectations hypothesis) พบวาความคาดหวงของพนกงานทเขามาใหมม ผลกระทบตอทศนคต และพฤตกรรมในการทางานเปนอยางมาก โดยปญหาทาง Methodology ทอยในการทดสอบสวนบคคลของสมมตฐานการบรรลความคาดหวง ชวยยนยนผลการศกษาน การศกษาแนวยาว ตอบสนองกรรมวธไดดวยการตรวจสอบสงสนบสนนการแบงแยกและเชอมโยงระหวางความคาดหวง และ ประสบการณในการทานายความพงพอใจในงาน, ความผกพนตอองคกร และความตง ใจเปลยนงาน ในปแรก ของการทางาน ผลการศกษากลาววาองคกรสามารถเพมทศนคตและการลดความตงใจเปลยนงานของ พนกงานไดโดยการเนนประสบการณการทางานจรงในเชงบวก มากกวาการเนนความคาดหวงของพนกงาน

แสวง รตนมงคลมาศและคณะ (2528:1-3) ไดศกษาเรองการสรรหาบคคลากรคงอยและการลาออกจากอาชพรบราชการอาจารยมหาวทยาลย โดยใชกลมตวอยาง 947 คน จากมหาวทยาลยของรฐ 14 แหง และแยกในประเดนการศกษาในเรองการลาออก 85 คนพบวา เหตผลของการลาออกจากอาชพราชการอาจารยมหาวทยาลย ม 7 หวขอลาดบความสาคญตอไปน

1. การเบอหนายความลาชา และไรประสทธภาพของระบบราชการในมหาวทยาลย 2. ไมพอใจในเงนเดอนและสวสดการทไดรบ 3. อาชพขาราชการในมหาวทยาลยไมสามารถทจะสรางความสาเรจในงานตามทคาดหวงไว 4. เบอหนายระบบเจาขนมลนายของระบบราชการในมหาวทยาลย 5. เบอหนายระบบการเลอกตงผบรหารมหาวทยาลย 6. มหาวทยาลยทสงกดอยไมเกอกล ไมเอออานวยในการรเรมสรางสรรคผลงานใหม 7. เบอหนายระบบบรหารระบบคณะกรรมการ

จารณ วงศคาแนน (2537;106-108) ศกษาเรองของความผกพนตอองคการ (Organization Commitment) ศกษาเฉพาะกรณ พนกงานสายงานสนบสนนการปฏบตงาน การทาอากาศยานแหงประเทศไทย โดยมวตถประสงคเพอการศกษาถงระดบความผกพนตอองคการของ พนกงานในสายงานสนบสนน การปฏบตงาน (Staff) การทาอากาศยานแหงประเทศไทยวามอยในระดบสงเพยงใด ทงยงไดศกษาถงปจจยตางๆทมอทธพลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานกลมดงกลาว รวมตลอดถงศกษาความสมพนธระหวางผลลพธทไดจกความผกพนตอองคการ อนไดแก ความผกพนตองาน ความผกพนตอสมาชกภาพและการทมเททใหกบงาน เมอเปรยบเทยบระดบ ความผกพนตอองคการ โดยไดทาการศกษากลมตวอยางรอยละ 30 ของประชากรทงหมด แลววเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมทางสถตสาหรบการวจยทางสงคมศาสตร (Statistical Package For Social Science) ผลการวจย ปรากฏดงน

1. พนกงานสานงานสนบสนนการปฏบตของ ทอท. มระดบความผกพนตอองคการในระดบสง ระดบกลาง ตามลาดบ

2. ปจจยตางๆทกาหนดไวในสมมตฐานวามอทธพลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานสายงานปฏบตงานสนบสนนปฏบตงาน ทอท. พบวา ปจจยสวนตวทมความสมพนธกบความผกพนตอองคกร คอเพศ อาย สถานภาพสมรส อายทางานในองคการ ระดบการศกษา ตาแหนงงานไมม

27

ความสมพนธตออทธพลในความผกพนในองคกร สวนปจจยทเกยวกบงานทมความผกพนในองคกรไดแก ความสาคญของลกษณะงาน ความทาทายของงาน การมสวนรวมในการปฏบตงาน ความพงพอใจในการทางาน สวนความเขาใจหนาทและบทบาทในการทางานไมมความสมพนธตออทธพลในความผกพนขององคกร

ปจจยทเกยวกบองคการทมความสมพนธตอความผกพนตอองคการ ไดแก - การกระจายอานาจในองคกร - ความชดเจนกฎขอบงคบ - ความเชอถอในองคกร - สวนขนตอนตางๆในการทางานไมมความสมพนธตอความผกพนตอองคกร

ปจจยเกยวกบประสบการณในการทางานทมความสมพนธตอความผกพนตอองคกร ไดแก ทศนคตของกลมองคกร ความรสกวาตนมความสาคญขององคกร ความคาดหวงทจะไดรบการตอบสนองตอองคกร การเขาสงคมกบเพอนรวมงาน การไดรบการพฒนาและการฝกอบรม สวนระบบการพจารณาความดความชอบและผลตอบแทนทใหกบพนกงานไมมความสมพนธตอความผกพนตอองคกร และผลตงสมมตฐานพบวา ความผกพนตอองคการไมมความสมพนธกบความผกพนตองาน ความผกพนตอองคกร มความสมพนธกบความคงอยของสมาชกภาพ และความผกพนตอองคกร ไมมความสมพนธกบความทมเททใหกบงาน

ภทรภา ศรเพชร (2541: บทคดยอ) ศกษาเรอง ความผกพนตอองคกร ศกษากรณ บรษท ธนากร ผลตภณฑ นามนพช จากด จงหวดสมทรปราการ พบวา พนกงานบรษท ธนากร ผลตนามนพช จากด มความผกพนตอองคการโดยภาพรวมอยในระดบคอนขางสง กลาวคอ ดานปกปองชอเสยง ภาพลกษณขององคกร ดานความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางเตมทเพอองคกร ดานความหวงใยในอนาคตขององคกร ดานความภมใจในการเปนสวนหนงขององคการ และดานความตองการคงไวเพอสมาชกภาพขององคการ

ชาญวฒ บญชม (2553: บทคดยอ) เรอง ความผกพนตอองคการ: ศกษาเฉพาะกรณบคลากรโรงเรยนอสลามสนตชน การศกษาเรองความผกพนตอองคการ: ศกษาเฉพาะกรณบคลากรโรงเรยนอสลามสนตชน มวตถประสงคคอ

1) เพอศกษาถงระดบความผกพนตอองคการของบคลากรโรงเรยนอสลามสนตชน 2) เพอศกษาถงปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการของบคลากรโรงเรยนอสลามสนตชน

เครองมอทใชในการศกษาคอแบบสอบถาม โดยเกบขอมลจากประชากรจานวน 109 คน ซงเปน บคลากรทงหมดของโรงเรยน และสถตทใชในการวเคราะห คอ ความถ รอยละ คาเฉลย สวน เบยงเบนมาตรฐาน t-test F-test และคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson’s product moment correlation coefficient) ผลการศกษาพบวา ประชากรสวนใหญเปนเพศหญง อายระหวาง 25 –34 ป สถานภาพโสด/อยคนเดยวและสมรสมจานวนเทากน มการศกษาระดบปรญญาตร ตาแหนงเปนครผสอน และมระยะเวลาการปฏบตงาน 3-6 ป ในดาน ระดบความผกพนของบคลากรตอองคการในภาพรวมไดพบวาประชากรมระดบความผกพนอยในระดบสง โดยมคาเฉลยสงสดในตวแปรดานความหวงใยในอนาคตปจจยทมผลกบความผกพนในองคการ ไดแก ความแตกตาง

28

ของระดบตาแหนงทาใหมผกพนตอองคการแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 สวน ความแตกตางทางดานระดบการศกษาและระยะเวลาในการทางาน มความผกพนตอองคการแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ปจจยทมความสมพนธตอความผกพนในองคการอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ไดแก ความทาทายของงาน ความกาวหนาของงาน ความมอสระในการทางาน การมสวนรวมในการบรหารงาน สภาพแวดลอมองคการ และการกระจายอานาจในองคการ ปจจยทมความสมพนธตอความผกพนในองคการอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ไดแก ความสมพนธกบผรวมงานความสมพนธกบผ บงคบบญชา การไดรบการพฒนาความร ความสามารถ ตวแปรทไมม ความสมพนธตอความผกพนในองคการอยางไมมนยสาคญทางสถต คอ ความยากงายของงาน

ธราภทร ขตยะหลา (2555: บทคดยอ) เรองคณภาพชวตการทางานกบความผกพนตอองคการของบคลากร องคการบรหารสวนตาบลปาสก อาเภอเมองลาพน

การวจยน มวตถประสงคเพอศกษาคณภาพชวตการทางาน และแนวทางการเสรมสราง คณภาพชวตการทางานเพอใหเกดความผกพนตอองคการของบคลากรขององคการบรหารสวนตาบล ปาสก อาเภอเมองลาพน รวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามจากกลมตวอยาง จานวน 74 คน วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนาไดแก คาความถ คารอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานโดยใชกรอบแนวคดของ Richard E. Walton ผลการวจยพบวาคณภาพชวตการทางานของบคลากรองคการบรหารสวนตาบลปาสก อาเภอ เมองลาพน มคณภาพชวตในการทางานโดยรวมอยในระดบสง เมอพจารณาจากปจจยทง 8 ดาน ดงน

ความเปนประโยชนตอสงคม การทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอนความกาวหนาและ มนคงในการงาน สทธสวนบคคล การพฒนาศกยภาพและการใชขดความสามารถของบคคล ความสมดลระหวางชวตกบการทางานโดยรวมคาตอบแทนทเพยงพอและยตธรรมและสภาพการทางานท ปลอดภยและสงเสรมสขภาพตามลาดบและเมอพจารณารายขอมเพยง 3 ขอยอย ทมระดบคณภาพ ชวตอยในระดบนอย คอคาตอบแทนทไดรบเพยงพอตอรายจายประจาวนททางานมกจกรรมสงเสรม สขภาพการออกกาลงอยางสมาเสมอและในระหวางวนบคลากรมเวลาออกกาลงกายอยางเพยงพอ แนวทางการเสรมสรางคณภาพชวตการทางานเพอใหเกดความผกพนตอองคการพบวา ตองการใหหนวยงานจดสวสดการเพมขนและพจารณาขนเงนเดอนอยางยตธรรม รวมถงการจดกจกรรมการออกกาลงกายเพอสงเสรมสขภาพและความสามคคของบคลากรเพอเสรมสรางคณภาพชวตการทางานใหเกดความผกพนตอองคการตอไป ปารชาต บวเปง ( 2554 : บทคดยอ) ไดศกษาปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการ ของพนกงาน บรษท ไดกน อนดสทรส ประเทศไทย (จากด) มวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมผลตอความผกพนตองคการ ของพนกงาน บรษท ไดกน อนดสทรส ประเทศไทย (จากด) และเพอศกษาระดบความผกพนตอองคการของพนกงาน บรษท ไดกน อนดสทรส ประเทศไทย (จากด) กลมตวอยางทใชในการศกษาคนควาคอ พนกงานบรษท ไดกน อนดสทรส ประเทศไทย (จากด) จานวน 336 คน โดยใชแบบสอบถาม เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ทาการทดสอบสมมตฐานโดยสถต Independent Sample (t-test) สาหรบตวแปรสองกลม และใชสถต One-Way ANOVA (F-test)

29

ในการทดสอบสมมตฐานสาหรบตวแปรมากกวาสองกลม และใชวธการเปรยบเทยบรายคโดยวธของเชฟเฟ (Scheffe Test) ทระดบนยสาคญของสถตท 0.05 ผลการศกษาวจย พลวาผตอบแบบสอบถามในครงน เปนเพศหญงมากวาเพศชาย ชวงอายตากวา 30 ป ระดบการศกษาของพนกงานสวนใหญ อยในระดบปรญญาตร สถานภาพ โสด รายไดตอเดอน 10,001-20,000 บาท และระยะเวลาการปฏบตงานอยระหวาง 1-5 ป การวเคราะหเกยวกบระดบความผกพนตอองคการของพนกงาน พบวาระดบความผกพนตอองคการงานของพนกงาน บรษท ไดกน อนดสทรส ประเทศไทย (จากด) ในภาพรวมทงหมดอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดานเรองลาดบจากคาเฉลย 3 ลาดบ มากทสดคอ ดานความรสก รองลงมา คอดานบรรทดฐานทางสงคม และดานความตอเนอง สนตฤทย ลมวรพนธ (2550: บทคดยอ) ไดศกษาเรองความผกพนตอองคการของพนกงาน กรณศกษา บรษท ระยองเพยวรฟายเออร จากด (มหาชน) มวตถประสงคเพอศกษาถงระดบความผกพนตอองคการ และปจจยทมความสมพนธตอความผกพนตอองคการ ของพนกงาน กลมตวอยางทใชในการศกษา คอ พนกงาน บรษท ระยองเพยวรฟายเออร จากด (มหาชน) จานวน 236 คน ใชการเกบขอมลจากแบบสอบถาม และนาขอมลมาวเคราะหผลโดยใชสถตคารอยละ(Percentage) คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และคา t-test ผลการศกษา 1) ดานปจจยแรงจงใจตอความผกพนตอองคการของพนกงาน พบวาระดบความผกพนตอองคการของพนกงานในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลย 3.86 และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานทพนกงานมความผกพนตอองคการ อยในระดบสงไดแก ดานองคการเปนทเชอถอได รองลงมาคอดานสมพนธภาพกบผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน และดานภาวะผจา 2) ดานปจจยความผกพนตอองคการของพนกงาน พบวาระดบความผกพนตอองคการของพนกงานในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลย 3.86 และเมอพจารณาเปนรายดานพบวาพนกงานมความผกพนตอองคการในดานบรรทดฐานทางสงคม อยในระดบสงทสด โดยมคาเฉลย 4.18 รองลงมาคอ ความผกพนตอองคการในดานความรสก มคาเฉลย 3.77 และดานความตอเนองมคาเฉลย 3.62

30

2.5 สมมตฐานของการวจย 1. พนกงาน บรษท เนชน บรอดแคสตง คอรปอรเรชน จากด (มหาชน) ทมปจจยสวน

บคคลแตกตางกน จะมความผกพนตอองคกรตางกน 2. ปจจยดานลกษณะงานของพนกงาน บรษท เนชน บรอดแคสตง คอรปอรเรชน จากด

(มหาชน) มความสมพนธกบปจจยดานความผกพนองคกร 3. ปจจยดานความตองการของพนกงาน บรษท เนชน บรอดแคสตง คอรปอรเรชน จากด

(มหาชน) มความสมพนธกบปจจยดานความผกพนองคกร ตวแปรตน (Independent Variable)

- ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพครอบครว รายไดเฉลยตอเดอน ระยะเวลาปฏบตงาน และสายงานทรบผดชอบ - ปจจยดานลกษณะงาน ไดแก ความเขาใจงาน ดานลกษณะงาน ดานความทาทาย และดานโอกาสในการกาวหนา - ปจจยดานความตองการ ไดแก ดานคณภาพชวต ดานผลตอบแทน ดานความนาเชอถอขององคกร ดานทศนคตตอองคกร และดานความสาคญตอองคกร

ตวแปรตาม (Dependent Variable) - ความผกพนตอองคกร

31

2.6 กรอบแนวคดในการวจย (Conceptual Framework)

การวจย “ความผกพนตอองคกรของพนกงาน บรษท เนชน บรอดแคสตง คอรปอรเรชน จากด (มหาชน)” ครงน มขอบเขตตวแปรในการวจย ดงน