ค...

1

ค าชแจงในการใชชดกจกรรมการเรยนร

ชดกจกรรมการเรยนร รายวชาชววทยาพนฐาน (ว30103) เรอง การถายทอดลกษณะ ทางพนธกรรมและความหลากหลายทางชวภาพ ชนมธยมศกษาปท 5 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ประกอบดวยชดกจกรรมทงหมด 9 ชด ใชเวลาในการเรยนรทงหมด 18 ชวโมง ดงน

ชดท 1 เรอง ลกษณะทางพนธกรรม ชดท 2 เรอง โครโมโซมและสารพนธกรรม ชดท 3 เรอง การแบงเซลลของสงมชวต แบบไมโทซส ชดท 4 เรอง การแบงเซลลของสงมชวต แบบไมโอซส ชดท 5 เรอง โครโมโซมกบการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ชดท 6 เรอง การถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ชดท 7 เรอง การเปลยนแปลงทางพนธกรรม ชดท 8 เรอง เทคโนโลยชวภาพ ชดท 9 เรอง ความหลากหลายทางชวภาพ

ชดกจกรรมการเรยนร รายวชาชววทยาพนฐาน (ว30103) เรอง การถายทอดลกษณะ ทางพนธกรรมและความหลากหลายทางชวภาพ ชนมธยมศกษาปท 5 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชดน เปนชดท 1 เรอง ลกษณะทางพนธกรรม เปนสวนหนงของชดกจกรรมทงหมด 9 ชด และเปนชดกจกรรมทเนนใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรง มสวนรวมในกจกรรมการเรยนร โดยจดใหมความยากงาย เหมาะสมกบวยและความสามารถของผเรยนเหมาะสมกบตวชวดและสาระการเรยนร ใหผเรยนสามารถน าความรทไดไปปรบใชในชวตประจ าวน

2

สวนประกอบของชดกจกรรมการเรยนร

สวนประกอบของชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 เรอง ลกษณะทางพนธกรรม ประกอบดวย 1. ชอชดกจกรรมการเรยนร 2. ค าชแจงในการใชชดกจกรรมการเรยนร 3. สวนประกอบของชดกจกรรมการเรยนร 4. บทบาทนกเรยน 5. ล าดบขนตอนในการใชชดกจกรรมการเรยนร ส าหรบนกเรยน 6. ตวชวด 7. สาระส าคญ 8. จดประสงคการเรยนร 9. แบบทดสอบกอนเรยน เรอง ลกษณะทางพนธกรรม 10. บตรกจกรรมท 1 เรอง ส ารวจลกษณะทางพนธกรรม 11. บตรเนอหาท 1 เรอง ลกษณะทางพนธกรรม 12. บตรค าถามท 1 เรอง ลกษณะทางพนธกรรม 13. บตรกจกรรมท 2 เรอง เรยนรลกษณะทางพนธกรรม 14. แบบทดสอบหลงเรยน 15. บรรณานกรม 16. ภาคผนวก

- กระดาษค าตอบกอนเรยน – หลงเรยน - แบบสรปผลการประเมนคะแนนกอนและหลงเรยน - เกณฑการประเมนกจกรรมท 1 - เกณฑการประเมนกจกรรมท 2 - แบบประเมนพฤตกรรมการท างานกลม - แบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร - แบบประเมนพฤตกรรมดานสมรรถนะส าคญของผเรยน - แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

3

บทบาทนกเรยน

นกเรยน นกเรยนในแตละกลมเลอกประธานและเลขานการกลม

ประธานกลม มหนาท 1. เปนผน าในการปฏบตกจกรรมตาง ๆ 2. ควบคมดแลการปฏบตกจกรรมภายในกลม 3. ตรวจสอบวสดอปกรณใหเรยบรอยกอนและหลงปฏบตกจกรรม 4. เปนผประสานงานกบครและสมาชกเมอมปญหาหรอขอสงสย

เลขานการกลม มหนาท 1. บนทกขอมลทไดจากการปฏบตกจกรรมกลม 2. เปนผน าเสนอผลการอภปรายกลม

สมาชกในกลม มหนาท 1. ปฏบตกจกรรมดวยความตงใจและใหทนตามเวลาทก าหนด 2. ตงใจปฏบตกจกรรมตาง ๆ การท าแบบฝกหด ในชดกจกรรมการเรยนร อยางเตมความสามารถ 3. ชวยกนเกบวสดอปกรณตาง ๆ ใหเรยบรอยเมอปฏบตกจกรรมเสรจสนทกครง 4. ใชชดกจกรรมการเรยนร อยางระมดระวงและไมขดเขยนขอความลงในชดกจกรรม การเรยนร

4

ล าดบขนตอนในการใชชดกจกรรมการเรยนร ส าหรบนกเรยน

ศกษาจดประสงคการเรยนร

ทดสอบกอนเรยน

ศกษาเพมเตมจาก สอประกอบการเรยนร

ศกษาเนอหาและกจกรรม การเรยนร

ตอบค าถามจากบตรค าถาม

ทดสอบหลงเรยน

ตรวจค าตอบ

ผานเกณฑ ไมผานเกณฑ

ด าเนนการชดตอไป

5

ตวชวด

ว 1.2 ม.4 – 6 อธบายกระบวนการถายทอดสารพนธกรรม การแปรผนทางพนธกรรม มวเทชน และการเกดความหลากหลายทางชวภาพ

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบาย และตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน สาระส าคญ

ลกษณะทางพนธกรรม (Genetic Character) หมายถง ลกษณะทสามารถถายทอดจากพอแมไปยงลกหรอจากรน (Generation) หนงไปยงอกรนหนง ประกอบดวย

1. ลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนแบบตอเนอง (Continuous Variation) 2. ลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนแบบไมตอเนอง (Discontinuous Variation)

จดประสงคการเรยนร

ดานความร (K)

นกเรยนสามารถระบลกษณะทถายทอดพนธกรรมทมลกษณะความแปรผนแบบตอเนอง และไมตอเนองได

ดานทกษะ/กระบวนการ (P)

1. นกเรยนสามารถส ารวจลกษณะทางพนธกรรมทมลกษณะความแปรผนแบบตอเนอง และไมตอเนองได

2. นกเรยนสามารถเขยนเตมขอมลในแผนผงมโนทศนเกยวกบลกษณะทางพนธกรรม กบสงแวดลอมได 3. นกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

4. นกเรยนมทกษะการท างานกลม

ดานคณลกษณะทพงประสงค (A)

นกเรยนมความรบผดชอบ ซอสตยสจรต มงมนในการท างาน มระเบยบวนย และตรงตอเวลา

6

ดานสมรรถนะของผเรยน 1. ความสามารถในการคด

- ความสามารถในการคดและความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการใชทกษะชวต

- การท างานเปนกลม (การแลกเปลยนความคดเหนและกลาคดกลาแสดงออกอยาง มเหตผล)

3. ความสามารถในการใชเทคโนโลย - การน าความรไปใช - การสบคนขอมลผานเครอขายอนเตอรเนต เพอตรวจสอบขอสงสยหรอคนควาความร

เพมเตม

7

แบบทดสอบกอนเรยน

เรอง ลกษณะทางพนธกรรม

รายวชาชววทยาพนฐาน รหสวชา ว30103 ชนมธยมศกษาปท 5

ค าชแจง 1. แบบทดสอบเปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 10 ขอ 10 คะแนน ใชเวลา 10 นาท 2. ใหเลอกค าตอบทถกตองเพยงค าตอบเดยว แลวท าเครองหมายกากบาท (X) ในแบบบนทกกอนเรยน 1. ขอใดหมายถงลกษณะทางพนธกรรม ก. บรรพบรษของสงมชวต ข. ความคลายคลงกนของสงมชวต ค. ลกษณะตาง ๆ ทถายทอดไดของสงมชวต ง. ลกษณะตาง ๆ ทถายทอดจากพอแมไปยงลกหลาน 2. ขอใดเปนสาเหตส าคญทท าใหสงมชวตแตกตางกน ก. สงแวดลอม ข. การกนอาหาร ค. พนธกรรมและสงแวดลอม ง. ลกษณะเดนของพอและแม 3. โจโจและจาจาเปนฝาแฝดเหมอน ปาขอจาจาไปเลยงทประเทศองกฤษ จนกระทงอาย 20 ปทงสองได

กลบมาพบกนอกครง ปรากฏวาทงสองมความสงตางกน 2 เซนตเมตร การแสดงออกของความสงเนองมาจากอะไร

ก. สภาพแวดลอมเพยงอยางเดยว ข. พนธกรรมมอทธพลเทากบสงแวดลอม ค. สงแวดลอมมอทธพลมากกวาพนธกรรม ง. พนธกรรมมอทธพลมากกวาสงแวดลอม

8

4. ลกษณะใดเปนลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนแบบตอเนองทงหมด ก. การมหนงตาชนเดยว การมลกยม ข. ความสงของคน ปรมาณการใหน านมวว ค. การเวยนของขวญบนศรษะ การมผวเผอก ง. หมเลอด ABO ความสามารถในการหอลน 5. ขอใดอธบายการถายทอดทางพนธกรรมไดถกตองทสด ก. พอเปนหมอ ลกกเรยนเกงเหมอนพอ ข. พอมลนหอได ลกทกคนตองหอลนไดแนนอน ค. แมผวขาวตาชนเดยว ลกอาจมผวสแทนตาสองชน ง. พอและแมมหมเลอด A ไมมโอกาสไดลกหมเลอด O 6. ขอใดกลาว ไมถกตอง เกยวกบความแปรผนทางพนธกรรม ก. พนองทเปนฝาแฝดไมมความแปรผนทางพนธกรรม ข. พชชนดเดยวกนน าไปปลกในสภาพดนตางกนยอมมความแปรผนทางพนธกรรม ค. สงมชวตชนดเดยวกนมความแปรผนทางพนธกรรมนอยกวาสงมชวตตางชนดกน ง. พนองทเกดจากพอแมเดยวกนมความแปรผนทางพนธกรรมเชนเดยวกบฝาแฝดเทยม 7. ฝาแฝดทเกดจากเซลลไข 2 เซลล จะมลกษณะอยางไร ก. มเพศตางกนและมลกษณะทางพนธกรรมตางกน ข. มเพศเดยวกนและมลกษณะทางพนธกรรมเหมอนกน ค. มเพศเดยวกนหรอตางเพศกไดและมลกษณะทางพนธกรรมตางกน ง. มเพศเดยวกนหรอตางเพศกไดและมลกษณะทางพนธกรรมเหมอนกน

9

8 “นายวชย สงเกตวาตนเองมความสามารถในการเขยนหนงสอดวยมอขางซายไดดมากกวามอขางขวา

และเขาสงเกตอกวา คณพอและคณยาของเขายงถนดมอขางซายอกดวย”จากขอความนจะสรปไดอยางไรจงจะถกตองทสด

ก. การถนดมอซายเปนโรคทางพนธกรรมอยางหนง ข. วชยมความสามารถในการใชมอซายไดดกวาคนอน ค. คณแมของวชยไมถนดมอซายดวย ดงนนการถนดมอซายจงไมใชลกษณะทางพนธกรรม ง. การถนดมอซายเปนลกษณะทางพนธกรรมทถายทอดจากบรรพบรษไปสรนลกและหลานได 9. จากตารางดานลางขอใดกลาวถกตองเกยวกบลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนแบบตอเนอง

และแบบไมตอเนอง

ขอ ลกษณะทางพนธกรรม

ทมความแปรผนแบบตอเนอง ลกษณะทางพนธกรรม

ทมความแปรผนแบบไมตอเนอง

ก เปนลกษณะเชงคณภาพ เปนลกษณะเชงปรมาณ

ข สามารถจดจ าแนกเปนกลมไดงาย สามารถจดจ าแนกเปนกลมไดยาก

ค สงแวดลอมมผลตอการแสดงออก สงแวดลอมไมมผลตอการแสดงออก

ง มความแตกตางกนในหมประชากรชดเจน

มความแตกตางกนในหมประชากร ไมชดเจน

10. ขอใดเปนลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนแบบไมตอเนองทงหมด ก. ความสง การกระดกนวหวแมมอ สตปญญา ข. การมหนงตาสองชน หมเลอด ABO การมลกยม ค. การเวยนของขวญบนศรษะ น าหนกตว การหอลนได ง. ปรมาณการใหน านมวว การมเชงผมทหนาผากแหลม สผว

ตงใจท าแบบทดสอบนะคะ

10

ค าชแจง : ใหนกเรยนปฏบตกจกรรมกลมตามล าดบขนตอน ดงน (27 คะแนน)

จดประสงคการปฏบตกจกรรม

ส ารวจลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนแบบตอเนองและไมตอเนอง

ตอนท 1 ค าสง ใหนกเรยนส ารวจและบนทกลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนแบบตอเนอง โดยการส ารวจ บนทกความสงของเพอนนกเรยนในชนเรยนจ านวน 10 คน แลวเขยนกราฟแสดงความสงของนกเรยนทง 10 คน 1. ตารางบนทกผล (10 คะแนน)

ล าดบท ชอนกเรยน ความสง (เซนตเมตร)

เรอง ส ารวจลกษณะทางพนธกรรม

11

2. สรปกราฟแสดงความสงของนกเรยน (1 คะแนน) 3. ค าถามทายกจกรรม 1. นกเรยนทง 10 คน มความสงเทากนหรอไมอยางไร (1 คะแนน) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. กราฟทไดมลกษณะอยางไร (1 คะแนน) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ไปท าตอนท 2 กนตอนะคะ

12

ตอนท 2 ค าสง ใหนกเรยนส ารวจ บนทกลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนแบบไมตอเนอง โดยการส ารวจ

บนทกหมเลอดของเพอนนกเรยนจ านวน 10 คน แลวเขยนกราฟแสดงหมเลอดของนกเรยน ทง 10 คน

1. ตารางบนทกผล หมเลอดของนกเรยนจ านวน 10 คน (10 คะแนน)

ล าดบท ชอนกเรยน หมเลอด

2. กราฟแสดงหมเลอดของนกเรยน (1 คะแนน)

13

3. ค าถามทายกจกรรม 1. กราฟทไดมลกษณะอยางไร (1 คะแนน) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. กราฟทไดเหมอนหรอแตกตางจากกราฟความสงอยางไร (1 คะแนน) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3. ลกษณะความสงกบลกษณะหมเลอดมลกษณะแปรผนเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร (1 คะแนน) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

14


พนธศาสตร พนธศาสตร หมายถง สาขาแขนงหนงของวทยาศาสตรทางชววทยา ซงวาดวยการศกษา DNA

หนวยพนธกรรมหรอยน พนธกรรม (Heredity) โรคทางพนธกรรม การถายทอดลกษณะ ทางพนธกรรม การควบคมการแสดงออกทางพนธกรรม และววฒนาการในสงมชวตตาง ๆ

รปท 1 ตวอยางพนธศาสตร ทมา : https://i0.wp.com/thumbs.dreamstime.com

พนธกรรม (Heredity) พนธกรรม (Heredity) หมายถง

การถายทอดลกษณะของสงมชวตจากรนหนง ไปยงรนหนงหรอจากบรรพบรษไปสลกหลาน

รปท 2 ตวอยางลกษณะทางพนธกรรมของคน ทมา : นางสาวพจนย เคยสนท ถายรป

15

ลกษณะทางพนธกรรม (Genetic Character)

ลกษณะทางพนธกรรม (Genetic Character) หมายถง ลกษณะบางอยางทมปรากฏอยใน

รนบรรพบรษ แลวถายทอดลกษณะนน ๆ ใหกบรนลกหลานตอไป เชน ลกษณะของเสนผม ลกษณะ

ของคว การกระดกนว ลกษณะสนยนตา สผม สผว ความสง น าหนกตว สตปญญา สของดอกไม ความ

ถนด ฯลฯ เปนตน ในการพจารณาลกษณะตาง ๆ วาลกษณะใด เปนลกษณะทางพนธกรรมนน จะตอง

พจารณาหลาย ๆ รน หรอหลายชวอายเพราะลกษณะทางพนธกรรมบางอยางอาจไมปรากฏในรนลก

แตอาจปรากฏในรนหลานได

รปท 3 ตวอยางลกษณะทางพนธกรรมของคน ทมา : นางสาวพจนย เคยสนท ถายรป

การศกษาลกษณะทางพนธกรรมในคนจะไมใชวธการทดลองเหมอนกบททดลอง

ในพชหรอสตว เนองจาก 1. การเลอกคครองการแตงงานของคนไมสามารถบงคบใหคนทมลกษณะตรงตามทตองการศกษา

แตงงานกนเองได 2. ชวงอายของคนยนนาน การศกษาลกษณะทถายทอดลกษณะทถายทอดทางพนธกรรมตองใช

เวลานานมากจนเกนอายขยของผศกษา 3. คนทมลกนอย การศกษาลกษณะทถายทอดทางพนธกรรมตองใชขอมลจ านวนมาก

ผมตรง ผมหยกศก หวแมมองอได หวแมมองอไมได ควหนา ควบาง

16

รปท 5 ลกษณะพนธกรรมของสงมชวต ทมา : https://sites.google.com

การศกษาลกษณะทถายทอดทางพนธกรรมของคน จงศกษาโดย 1. ศกษาจากการสบประวตของครอบครวทมลกษณะตามทเราตองการ 2. ศกษาลกษณะตาง ๆ จากคแฝด

รปท 6 ตวอยางลกแฝด ทมา : นางสาวพจนย เคยสนท ถายรป

3. ศกษาลกษณะตาง ๆ จากผปวยทมลกษณะผดปกตหรอเปนโรคทถายทอดทางพนธกรรมและเมอพบวา

ลกษณะทผดปกตหรอโรคทศกษานนสามารถถายทอดทางพนธกรรมไดกจะอนมานวาลกษณะทผดปกตคงจะถกควบคมทางพนธกรรมเชนกน

17

นอกจากวธดงกลาวแลว ยงสามารถศกษาลกษณะการถายทอดทางพนธกรรมของคนไดจากการใชสตวทดลอง ซงสตวทน ามาทดลองบอยครง ไดแก หนและแมลงหว เนองจากมชวงอายสนท าใหทราบผลการทดลองเรว ใหลกหลานจ านวนมากโดยเฉพาะแมลงหว นอกจากนนยงมการใชสตวอน ๆ เชน กระตาย ลง จลนทรยจ าพวกรา ไวรส และใชพชบางชนด เชน ถวชนดตาง ๆ ขาวโพดขาว ชนดตาง ๆ เปนตน

ขอควรร

1. เครอญาต หมายถง คนทมความสมพนธทางสายเลอด เชน ป ยา ตา ยาย ลง ปา นา อา พ ๆ นอง ๆ

ส าหรบพอเลยง แมเลยง พอบญธรรม แมบญธรรม ไมใชคนในเครอญาต 2. ลกษณะทเกดขนภายหลงไมไดเปนลกษณะทางพนธกรรม เชน แผลเปนหรอลกษณะอน ๆ

ทไปท าศลยกรรมตกแตงรวมถงลกษณะทเกดจากอบตเหตดวย

จากการศกษาลกษณะทางพนธกรรม ในคนดวยวธการตาง ๆ นกพนธศาสตร

พบวาลกษณะเหลานจะถกควบคม ดวยสารพนธกรรมทเรยกวา ยน (Gene)

จะปรากฏเปนค

18

ลกษณะทมกจะพบมากในประชากรของสงมชวตทเรยกวา ลกษณะเดน (Dominant Trait) และลกษณะทมกจะพบนอยในประชากรของสงมชวตเรยกวา ลกษณะดอย (Recessive Trait) การแสดงลกษณะทถายทอดพนธกรรมของคน ดงตาราง

ตาราง แสดงลกษณะทถายทอดพนธกรรมของคน

ลกษณะเดน (Dominant Trait) ลกษณะดอย (Recessive Trait)

1. หอลนได 1. หอลนไมได

2. หนงตาชนเดยว 2. หนงตาสองชน

3. มตงห 3. ไมมตงห

4. มลกยม 4. ไมมลกยม

5. คางมรอยบม 5. คางไมมรอยบม

6. เชงผมตรงหนาผากแหลม 6. เชงผมตรงหนาผากไมแหลม

7. จมกโดง 7. จมกไมโดง

8. หนากลม 8. หนาร

9. รปตากลม 9. รปตาร

10. รมฝปากหนา 10. รมฝปากบาง

11. หกาง 11. หไมกาง

12. นวเกน 12. นวปกต

13. นวสน 13. นวยาว

14. ผวหนงแหง 14. ผวหนงไมแหง

15. ขนทใบหในผชาย 15. ไมมขนทใบหในผชาย

16. ศรษะลานในผชาย 16. ศรษะไมลานในผชาย

17. ผวหนงตกกระ 17. ผวหนงปกต

18. นวหวแมมองอได 18. นวหวแมมองอไมได

19. โรคทาวแสนปม 19. ไมมโรคทาวแสนปม

20. ผมหงอกกอนวย 20. ผมหงอกตามวย

19

ความแปรผนทางพนธกรรม (Genetic Variation)

สงมชวตสปชสเดยวกนยอมมลกษณะทางพนธกรรมคลายคลงกนมากกวาสงมชวตตางสปชสกนหรอสงมชวตชนดเดยวกนจะมลกษณะคลายคลงกนและมความแตกตางกนนอยกวาสงมชวตตางชนดกนความแตกตางอนเนองจากมลกษณะพนธกรรมแตกตางกน เรยกวา ความแปรผนทางพนธกรรม (Genetic Variation) เชน การมลกยม การมตงห ลกษณะเหลานจะแตกตางกนมากขนเมอคนเรา ตางพอแมกนไมเปนญาตกน

รปท 8 หอลน ทมา : http://61.19.202.164/smtp/C4/576.jpg

ความแปรผนทางพนธกรรม สามารถจ าแนกได 2 ประเภท คอ 1. ลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนตอเนอง (Continuous Variation)

เปนลกษณะทางพนธกรรมทไมสามารถแยกความแตกตางไดอยางเดนชด มความลดหลนกนทละนอย สามารถน ามาเรยงล าดบกนได เชน ความสง น าหนก สผว เปนตน ซงเกดจากอทธพลของกรรมพนธและสงแวดลอมรวมกน เชน ความสง ถาไดรบสารอาหารถกตองตามหลกโภชนาการและมการออกก าลงกายกจะท าใหมรางกายสงได เปนลกษณะทางปรมาณ

ความแปรผนทางพนธกรรม สามารถจ าแนกได 2 ประเภท

ไปดคะ

20

ความถของจ านวนสงมชวตทมลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนตอเนองเมอน าจ านวนของสงมชวตชนดนน ๆ มาเขยนกราฟจะไดกราฟทมการกระจายรปโคงปกต (Normal Distribution Curve) หรอรประฆงคว า ตวอยางเชน ความสงของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5/8 โรงเรยนสอาดเผดมวทยา จงหวดชมพร

รปท 9 กราฟโคงปกตลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนตอเนอง ทมา : ttps://sites.google.com/site/mystatistics01/chapter1/probability-distribution

2. ลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนไมตอเนอง (Discontinuous

Variation) เปนลกษณะทางพนธกรรมทสามารถแยกความแตกตางไดอยางชดเจนเกดจากอทธพลของกรรมพนธเพยงอยางเดยว เชน หมเลอดของคน ลกษณะผวเผอก ลกยม ตงห การหอลน เปนตน

นวชยาวกวานวโปง นวชสนกวานวโปง หอลนได หอลนไมได

21

หวแมมองอได หวแมมองอไมได หนงตาสองชน หนงตาชนเดยว

ผมหยกศก ผมเหยยดตรง จมกโดง จมกไมโดง

มลกยม ไมมลกยม ควหนา ควบาง

มตงห ไมมตงห เชงผมทหนาผากแหลม

เชงผมทหนาผาก

ไมแหลม

รปท 10 ลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนไมตอเนอง ทมา : นางสาวพจนย เคยสนท ถายรป

22

ความถของจ านวนสงมชวตทมลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนไมตอเนองสามารถวดไดในเชงคณภาพ (Qualitative Trait) ตวอยางเชน หมเลอดระบบ ABO สามารถจ าแนกได 4 กลม คอ หมเลอด A หมเลอด B หมเลอด AB และหมเลอด O และเมอน าจ านวนคนทมหมเลอดแบบตาง ๆ สามารถเขยนไดเปนกราฟแทงแยกจากกน ดงภาพ

รปท 11 กราฟแสดงจ านวนคนทมหมเลอดแบบตาง ๆ

ทมา : http:// http://www.kroobannok.com/news_file/p86894992115.pdf ลกษณะทางพนธกรรมกบสงแวดลอม

ลกษณะทางพนธกรรมหลาย ๆ ลกษณะแปรผนไปตามอทธพลของสงแวดลอม สวนใหญ จะเปนลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนแบบตอเนอง เชน น าหนก ความสง ระดบสตปญญา เปนตน ซงนอกจากไดรบการถายทอดจากพนธกรรมแลวยงขนอยกบอาหาร การเลยงดทไดนบตงแตเกดจนกระทงโตเตมวย แตลกษณะทมความแปรผนแบบไมตอเนองนน การแสดงออกของลกษณะ ไมเปลยนไปตามอทธพลของสงแวดลอม เชน ลกษณะของชนหนงตา ลกษณะการหอลน หมเลอดระบบ ABO เปนตน จากการศกษาพบวา พนธกรรมเปนตวก าหนดระดบและขอบเขตการเจรญของสวนตาง ๆ ของส งมช วตลกษณะพนธกรรมท เกดขนหรอลกษณะทปรากฏถกก าหนดดวยยน (Gene) และสงแวดลอม (Environment) ซงสงแวดลอมแบงออกเปน 2 ชนด คอ

1. สงแวดลอมภายนอก ไดแก อณหภม แสงสวาง อาหาร สารเคม รงสตาง ๆ ฯลฯ 2. สงแวดลอมภายใน ไดแก อาย เพศ ฮอรโมน ฯลฯ

http://www.kroobannok.com/news_file/p86894992115.pdf

23

ตวอยางอทธพลของสงแวดลอมทมผลตอลกษณะของสงมชวต ไดแก 1. สงแวดลอมภายนอก 1.1 อณหภม มสวนส าคญตอกระบวนการทางชวเคมของรางกายหรอภายในเซลลอนมผลตอการเปลยนแปลงของลกษณะทแสดงออกมา ตวอยางเชน การมวนของปกแมลงวนเมออยในอณหภม 25 ๐C ปกแมลงวนจะอยในลกษณะมวน (ไมตรง) แตถาหากใหอณหภมลดลงเหลอ 16 ๐C พบวาลกแมลงวนทเกดมาจะมปกลกษณะตรง (ไมมวน)

รปท 12 อณหภมมผลตอการแสดงออกของการมวนปกของแมลงวน ทมา : http://www.mun.ca/biology/desmid/brian/BIOL2250/Week_Five/flymorph.jpg

การเปลยนสของดอกพรมโรส (Primrose) ดอกพรมโรสซงเปนดอกไมในแถบประเทศทมอากาศหนาว ปกตดอกจะมสแดงแตถาอณหภมสงขนจะคอย ๆ เปลยนเปนสขาว (ทอณหภมประมาณ 30 ๐C) การเปลยนสของกระตายฮมาลายน (Himalayan) และแมวไทยพนธวเชยรมาศ (Siamese cat) กระตายฮมาลายนมขนตามล าตวสขาว และขนบรเวณปลายอวยวะจะมสน าตาลไหม สวนแมวไทยบางชนดมขนตามล าตวเปนสน าตาลออน และขนบรเวณสวนปลายอวยวะจะเปนสน าตาลเขม เชน เดยวกนทงน เพราะในบรเวณ ดงกลาว มอณหภมต ากวาอณหภมของรางกาย

24

รปท 13 การเปลยนสของกระตายฮมาลายน ทมา : http://www.mun.ca/biology/desmid/brian/BIOL2250/Week_Five/flymorph.jpg

รปท 14 การเปลยนสดอกของดอกพดตาน ทมา : นางสาวพจนย เคยสนท ถายรป

1.2 แสงสวาง เปนสงแวดลอมทมอทธพลตอการสรางคลอโรฟลล และการสรางส ตวอยาง เชน การสงเคราะหคลอโรฟลลของใบพช แมวาเซลลพชจะมยนทควบคมการสงเคราะหคลอโรฟลลกตาม แตถาใหพชเจรญเตบโตในทมด พบวา ใบพชจะเปนสเหลองไมเปนสเขยว แสดงวาเซลลพชไมสามารถสงเคราะหคลอโรฟลลได

การเปลยนสดอกของดอกพดตาน ดอกพดตาน จะเรมแยมเวลาเชาตรและจะบานเตมทตอนเชา และสายๆ ในตอนเชาดอกจะเป นส ขาวก อนแล วค อย ๆเปล ยนเปน ส ชมพ ออน และเขมใน ตอนบาย

http://www.mun.ca/biology/desmid/brian/BIOL2250/Week_Five/flymorph.jpg

25

การสรางสของเมลดขาวโพดบางพนธในทไมมแสงแดด เมลดขาวโพดจะไมมส แตถาหากขาวโพดไดรบแสงอยางเพยงพอจะสามารถสรางสได

รปท 15 การสรางสของเมลดขาวโพดบางพนธในทไมมแสงแดด ทมา : นางสาวพจนย เคยสนท ถายรป

1.3 อาหาร มอทธพลตอการแสดงออกมากของยน ตวอยางเชน การสรางไขมน สเหลองของกระตาย กระตายสามารถสรางไขมนสเหลองไดกตอเมอมองคประกอบของยน และมอาหารทเหมาะสม ถาหากขาดอยางใดอยางหนงไปแลวไขมนทสรางขนมาจะไมเปนสเหลอง 2. สงแวดลอมภายใน 2.1 อาย อายมความส าคญตอการแสดงออกของลกษณะบางลกษณะ (การแสดงออกของยน) โดยพบวา ลกษณะบางอยางจะยงไมแสดงออกจนกวาจะถงวยอนสมควรหรอมอายมากขนตวอยางเชน สผมของคน อาจเปลยนเมออายมากขน

26

รปท 17 สผมส าหรบคนทมอายมากขน ทมา : นางสาวพจนย เคยสนท ถายรป

รปท 18 ลกษณะหวลานแสดงออกในชายบางคนทมอายมากขน ทมา : นางสาวพจนย เคยสนท ถายรป

ลกษณะหวลานแสดงออกในชาย

บางคนทมอายมากขน

27

รปท 19 ลกษณะสขนของสตว ทมา : http://www.il.mahidol.ac.th/e-media/hormone/template/template/lesson1/chick.gif

2.2 เพศและฮอรโมน ทงเพศและฮอรโมนจะเปนสงทมอทธพลตอการแสดงออกของลกษณะหรอของยน โดยททงเพศผและเพศเมยมยนเหมอน ๆ กน แตลกษณะหลายอยางทแสดงออกมาแตกตางกน และบางลกษณะจะแสดงออกมาในเพศใดเพศหนงเทานน ตวอยางเชนการเกดหนวดเคราในผชาย สวนในผหญงไมม

รปท 20 การเกดหนวดเคราในผชาย ทมา : นางสาวพจนย เคยสนท ถายรป

ลกษณะสขนของสตว เชน การเปลยนแปลงของขน

และสขนของไก

28

รปท 21 การสรางน านมของสตวเลยงลกดวยน านมเพศเมย ทมา : นางสาวพจนย เคยสนท ถายรป

รปท 22 การเกดเขาในสตวพวกววตวผ ทมา : นางสาวพจนย เคยสนท ถายรป

รปท 23 การเกดสตวทเขมของปลาตวผ ทมา : นางสาวพจนย เคยสนท ถายรป

การสรางน านมของสตวเลยงลกดวยน านมเพศเมย สวนเพศผจะไมมการสรางน านม

การเกดเขาในสตวพวกควายตวผหรอววตวผ แตในตวเมยไมมเขา

การเกดสตวทเขมของปลาตวผ สวนปลา ตวเมยจะมสจดจางกวา

29


ค าชแจง จงตอบค าถามตอไปน 1. พราวฟามปานด าทแกมขางขวา ลกษณะปานด านจะสามารถถายทอดไปสลกของพราวฟาหรอไม

เพราะเหตใด …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. ตตเปนลกคนจนมหนงตาชนเดยว ซงเขารสกวาเปนปมดอยของตวเองอยางมากจงไปท าศลยกรรมตา

สองชน ตอมา ตตไดแตงงานกบ อามวย ซงไดท าศลยกรรมตาสองชนเชนเดยวกน หากทงสองมลกจะมโอกาสไดลกตาสองชนหรอไม เพราะเหตใด

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3. วชาทศกษาเกยวกบการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม คอวชาอะไร …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 4. คนสามารถคลอดลกออกมาเปนหอยสงขไดหรอไม จงใหเหตผล …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 5. จงใหเหตผลวาเพราะเหตใดการศกษาลกษณะทางพนธกรรมในคนจงไมใชวธการทดลองเหมอนกบท

ทดลองในพชหรอสตว …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

30

จดประสงคการปฏบตกจกรรม 1.1 นกเรยนสามารถเขยนเตมขอมลในแผนผงมโนทศนเกยวกบลกษณะทางพนธกรรมกบ

สงแวดลอมได 1.2 นกเรยนสามารถระบลกษณะทถายทอดพนธกรรมของคนตามหวขอทก าหนดใหได

ตอนท 1

ค าชแจง : ใหนกเรยนเขยนเตมขอมลในแผนผงมโนทศนใหถกตอง (9 คะแนน)

ลกษณะของสงมชวต

ลกษณะทไดรบอทธพลจาก…………….… ลกษณะทไดรบอทธพลจากยน

(พนธกรรม)

…………………...……..… สงแวดลอมภายนอก

…

เชน เชน

เชน

เรอง เรยนรลกษณะทางพนธกรรม

31

ตอนท 2

ค าชแจง : ใหนกเรยนบอกลกษณะทถายทอดพนธกรรมของคนตามหวขอทก าหนดให (20 คะแนน)

ลกษณะเดน ลกษณะดอย

ลกษณะทถายทอดพนธกรรมของคน

32

แบบทดสอบหลงเรยน


รายวชาชววทยาพนฐาน รหสวชา ว30103 ชนมธยมศกษาปท 5

ค าชแจง 1. แบบทดสอบเปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 10 ขอ 10 คะแนน ใชเวลา 10 นาท 2. ใหเลอกค าตอบทถกตองเพยงค าตอบเดยว แลวท าเครองหมายกากบาท (X) ในกระดาษค าตอบ 1. ขอใดกลาว ไมถกตอง เกยวกบความแปรผนทางพนธกรรม ก. พนองทเปนฝาแฝดไมมความแปรผนทางพนธกรรม ข. พชชนดเดยวกนน าไปปลกในสภาพดนตางกนยอมมความแปรผนทางพนธกรรม ค. สงมชวตชนดเดยวกนมความแปรผนทางพนธกรรมนอยกวาสงมชวตตางชนดกน ง. พนองทเกดจากพอแมเดยวกนมความแปรผนทางพนธกรรมเชนเดยวกบฝาแฝดเทยม 2. ฝาแฝดทเกดจากเซลลไข 2 เซลล จะมลกษณะอยางไร ก. มเพศตางกนและมลกษณะทางพนธกรรมตางกน ข. มเพศเดยวกนและมลกษณะทางพนธกรรมเหมอนกน ค. มเพศเดยวกนหรอตางเพศกไดและมลกษณะทางพนธกรรมตางกน ง. มเพศเดยวกนหรอตางเพศกไดและมลกษณะทางพนธกรรมเหมอนกน 3. “นายวชย สงเกตวาตนเองมความสามารถในการเขยนหนงสอดวยมอขางซายไดดมากกวามอขางขวา

และเขาสงเกตอกวา คณพอและคณยาของเขายงถนดมอขางซายอกดวย”จากขอความนจะสรปไดอยางไรจงจะถกตองทสด

ก. การถนดมอซายเปนโรคทางพนธกรรมอยางหนง ข. วชยมความสามารถในการใชมอซายไดดกวาคนอน ค. คณแมของวชยไมถนดมอซายดวย ดงนนการถนดมอซายจงไมใชลกษณะทางพนธกรรม ง. การถนดมอซายเปนลกษณะทางพนธกรรมทถายทอดจากบรรพบรษไปสรนลกและหลานได

33

4. จากตารางดานลางขอใดกลาวถกตองเกยวกบลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนแบบตอเนอง และแบบไมตอเนอง

ขอ ลกษณะทางพนธกรรม

ทมความแปรผนแบบตอเนอง ลกษณะทางพนธกรรม

ทมความแปรผนแบบไมตอเนอง

ก เปนลกษณะเชงคณภาพ เปนลกษณะเชงปรมาณ

ข สามารถจดจ าแนกเปนกลมไดงาย สามารถจดจ าแนกเปนกลมไดยาก

ค สงแวดลอมมผลตอการแสดงออก สงแวดลอมไมมผลตอการแสดงออก

ง มความแตกตางกนในหมประชากรชดเจน

มความแตกตางกนในหมประชากร ไมชดเจน

5. ขอใดเปนลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนแบบไมตอเนองทงหมด ก. ความสง การกระดกนวหวแมมอ สตปญญา ข. การมหนงตาสองชน หมเลอด ABO การมลกยม ค. การเวยนของขวญบนศรษะ น าหนกตว การหอลนได ง. ปรมาณการใหน านมวว การมเชงผมทหนาผากแหลมสผว 6. ขอใดหมายถงลกษณะทางพนธกรรม ก. บรรพบรษของสงมชวต ข. ความคลายคลงกนของสงมชวต ค. ลกษณะตาง ๆ ทถายทอดไดของสงมชวต ง. ลกษณะตาง ๆ ทถายทอดจากพอแมไปยงลกหลาน 7. ขอใดเปนสาเหตส าคญทท าใหสงมชวตแตกตางกน ก. สงแวดลอม ข. การกนอาหาร ค. พนธกรรมและสงแวดลอม ง. ลกษณะเดนของพอและแม

34

8. โจโจและจาจาเปนฝาแฝดเหมอน ปาขอจาจาไปเลยงทประเทศองกฤษ จนกระทงอาย 20 ปทงสองไดกลบมาพบกนอกครง ปรากฏวาทงสองมความสงตางกน 2 เซนตเมตรการแสดงออกของความสงเนองมาจากอะไร

ก. สภาพแวดลอมเพยงอยางเดยว ข. พนธกรรมมอทธพลเทากบสงแวดลอม ค. สงแวดลอมมอทธพลมากกวาพนธกรรม ง. พนธกรรมมอทธพลมากกวาสงแวดลอม 9. ลกษณะใดเปนลกษณะทางพนธกรรมทมความแปรผนแบบตอเนองทงหมด ก. การมหนงตาชนเดยว การมลกยม ข. ความสงของคน ปรมาณการใหน านมวว ค. การเวยนของขวญบนศรษะ การมผวเผอก ง. หมเลอด ABO ความสามารถในการหอลน 10. ขอใดอธบายการถายทอดทางพนธกรรมไดถกตองทสด ก. พอเปนหมอ ลกกเรยนเกงเหมอนพอ ข. พอมลนหอได ลกทกคนตองหอลนไดแนนอน ค. แมผวขาวตาชนเดยว ลกอาจมผวสแทนตาสองชน ง. พอและแมมหมเลอด A ไมมโอกาสไดลกหมเลอด O

การตรวจทานกอนสง ท าใหนกเรยนเปนคนละเอยด รอบคอบ และยงเปนการทบทวน

ในขอทยงไมแนใจคะ

35

บรรณานกรม

กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ. (2546). เอกสารประกอบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 คมอการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร. กรงเทพฯ : องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ, (ร.ส.พ.). ____. (2551). ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : ชมชนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. ____. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : ชมชนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. นพนธ ตงคณานรกษ และคณตา ตงคณานรกษ. (2555). Compact เคม ม.4 เลม 1.

กรงเทพฯ : แมค. ประสงค หล าสะอาด และจตเกษม หล าสะอาด. (2556). คมภรชววทยา ENTRANCE ม.4-6. กรงเทพฯ : พฒนา, 2556. พฒนาคณภาพวชาการ. (2556). หนงสอเรยนรายวชาพนฐานวทยาศาสตรชวตกบสงแวดลอม สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต. กรงเทพฯ : พฒนาคณภาพวชาการ (พว.), สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ. (2553). หนงสอเรยน

รายวชาชววทยาพนฐาน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 4 – 6 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย.

เวบไซตบนเครอขายอนเทอรเนต ภาพตวอยางพนธศาสตร. (2559). [ online]. เขาไดจาก https://i0.wp.com/thumbs.dreamstime.com. [2559, มกราคม 10]. ภาพตวอยางการทดลองสตว. (2559). [ online]. เขาไดจาก https://sites.google.com. [2559, มกราคม 11]. ภาพหอลน. (2559). [ online]. เขาไดจากhttp://61.19.202.164/smtp/C4/576.jpg. [2559, มกราคม 12].

36

บรรณานกรม

ภาพอณหภมมผลตอการแสดงออกของการมวนปกของแมลงวน. (2559). [ online]. เขาไดจาก http://www.mun.ca/biology/desmid/brian/BIOL2250/Week_Five/flymorph.jpg. [2559, มกราคม 12]. การเปลยนสของกระตายฮมาลายน. (2559). [ online]. เขาไดจาก http://www.mun.ca/biology/desmid/brian/BIOL2250/Week_Five/flymorph.jpg. [2559, มกราคม 13].



37

ภาคผนวก

38

กระดาษค าตอบกอนเรยน-หลงเรยน

ชดท เรอง ลกษณะทางพนธกรรม

แบบทดสอบกอนเรยน ชดท 1 เรอง ลกษณะทางพนธกรรม

ชอ-สกล……………………………………………………………………….. เลขท………. ชน ม. 5/……

ขอ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

ขอ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

แบบทดสอบหลงเรยน ชดท 1 เรอง ลกษณะทางพนธกรรม

39

แบบสรปผลการประเมนคะแนนกอนและหลงเรยน

ชดท 1 เรอง ลกษณะทางพนธกรรม

เกณฑการประเมน

แบบทดสอบ คะแนนเตม คะแนนทได หมายเหต กอนเรยน (Pre-test) 10 หลงเรยน (Post-test) 10 พฒนาการทางการเรยนร ผลตางของคะแนน รอยละ……………………….

การวดความคงทนในการเรยนร ภายหลงการจดการเรยนการสอน 3 สปดาห หลงเรยน (Post-test) 10 ความเขาใจแบบคงทน (ขอสอบคขนาน)

10

พฒนาการทางการเรยนร ผลตางของคะแนน รอยละ………………………. ลงชอ ผบนทก (…………………………………………………..) ต าแหนง…………………………………..………………….

ชอ-สกล………………………………………………………………… เลขท…………. ชน ม. 5/……

คะแนนระหวาง 9 – 10 อย ในเกณฑ ดมาก

คะแนนระหวาง 7 – 8 อย ในเกณฑ ด

คะแนนระหวาง 5 – 6 อย ในเกณฑ พอใช

คะแนนระหวาง 0 – 4 อย ในเกณฑ ปรบปรง

40

แบบประเมนบตรกจกรรมท 1 เรอง ส ารวจลกษณะทางพนธกรรม 1. เกณฑการใหคะแนน

ระดบคะแนน รายการ

ตอนท 1 – ตอนท 2

1 ตอบค าถามถกตอง

0 ตอบค าถามไมถกตอง

2. เกณฑการประเมน

ระดบคะแนน ระดบคณภาพ การแปลคะแนน

คะแนนระหวาง 22 - 27 ด/ดมาก 3

คะแนนระหวาง 14 - 21 พอใช 2

คะแนนระหวาง 0 - 13 ปรบปรง 1

* ผานเกณฑรอยละ 70 ของคะแนนเตม (ตองไดคะแนน 19 คะแนนขนไป) คะแนนเตม 27 คะแนน ไดคะแนน................คะแนน ระดบคณภาพ......................

ต าแหนง…………………………………..………………….

ลงชอ ผบนทก (…………………………………………………..)

41

แบบประเมนบตรกจกรรมท 2 เรอง ลกษณะทางพนธกรรม

1. เกณฑการใหคะแนน (29 คะแนน) ตอนท 1 (9 คะแนน)


3 เขยนเตมขอมลไดถกตองชดเจน ครอบคลม

2 เขยนเตมขอมลไดถกตอง แตยงไมครอบคลม

1 เขยนเตมขอมลได แตไมครอบคลม และมผดบางจด

0 เขยนเตมขอมลไมถกตอง หรอไมตอบ

ตอนท 2 (20 คะแนน)


1 ระบลกษณะพนธกรรมของคนถกตอง

0 ระบลกษณะพนธกรรมของคนไมถกตอง


ระดบคะแนน ระดบคณภาพ การแปลคะแนน

คะแนนระหวาง 24 - 29 ด/ดมาก 3

คะแนนระหวาง 15 - 23 พอใช 2

คะแนนระหวาง 0 - 14 ปรบปรง 1

* ผานเกณฑรอยละ 70 ของคะแนนเตม (ตองไดคะแนน 20 คะแนนขนไป) คะแนนเตม 29 คะแนน ไดคะแนน................คะแนน ระดบคณภาพ......................

ต าแหนง…………………………………..………………….

ลงชอ ผบนทก (…………………………………………………..)

42

แบบประเมนพฤตกรรมการท างานกลม

1. เกณฑการใหคะแนน 1.1 รวมมอวางแผนการท างาน


4 รวมมอวางแผนการท างานเปนระบบตามขนตอน มขอเสนอทเปนประโยชน ในการวางแผนงานดเยยม

3 รวมมอวางแผนการท างานเปนระบบตามขนตอน มขอเสนอทเปนประโยชน ในการวางแผนงานด

2 รวมมอวางแผนการท างานไมเปนระบบตามขนตอน มขอเสนอแนะทเปนประโยชนในการวางแผนบาง

1 รวมมอวางแผนการท างานไมเปนระบบตามขนตอน 0 ไมมความรวมมอวางแผนการท างาน

1.2 ความรบผดชอบตอหนาท ระดบคะแนน รายการ

4 ทกคนท าหนาทและรบผดชอบตอหนาทของตนเองดเยยม 3 ทกคนท าหนาทและรบผดชอบตอหนาทของตนเองด 2 ทกคนท าหนาทและรบผดชอบตอหนาทของตนเองดพอใช 1 ทกคนท าหนาทและรบผดชอบตอหนาทของตนเองนอยมาก 0 ไมมความรบผดชอบตอหนาท

1.3 เปนผพดและผฟงทด ระดบคะแนน รายการ

4 มมารยาทในการพดการฟง ยอมรบฟงความคดเหนของผอนเสมอ ใชค าพด และน าเสยงไดเหมาะสมดมาก

3 มมารยาทในการพดการฟง ยอมรบฟงความคดเหนของผอนบอยครง ใชค าพดและน าเสยงไดเหมาะสมด

2 มมารยาทในการพดการฟง ยอมรบฟงความคดเหนของผอนบอยครง ใชค าพดและน าเสยงไดเหมาะพอใช

43


1 ขาดมารยาทในการพดการฟง ยอมรบฟงความคดเหนของผอนนอย บางครงใชค าพดไมเหมาะสม

0 ไมยอมรบฟงความคดเหนของผอน สวนมากใชค าพดไมเหมาะสม 1.4 การแสดงความคดเหน


4 ใชเหตผลในการแสดงความคดเหนไดดมากและมงประโยชนเพอการพฒนาคณภาพงานเปนส าคญ

3 ใชเหตผลในการแสดงความคดเหนไดด 2 ใชเหตผลในการแสดงความคดเหนไดบางพอสมควร 1 ใชความรสกสวนตวในการแสดงความคดเหนมากกวาใชเหตผล 0 ไมรวมแสดงความคดเหน

1.5 ยอมรบขอสรปผลงานกลม มสวนรวมปรบปรงงานกลม ระดบคะแนน รายการ

4 มสวนรวมในการสรป ยอมรบขอสรปของกลม รวมรบผดชอบปรบปรง แกไขงานของกลมทงหมดดวยความเตมใจ

3 มสวนรวมในการสรป ยอมรบขอสรปของกลม รวมรบผดชอบปรบปรง แกไขงานสวนใหญของกลม

2 มสวนรวมในการสรปบาง ยอมรบขอสรปของกลม รวมรบผดชอบและปรบปรงแกไขผลงานของกลมพอสมควร

1 มสวนรวมในการสรป ยอมรบขอสรปของกลม รวมรบผดชอบและปรบปรงแกไขงานของกลมเพยงเลกนอย

0 ไมยอมรบขอสรป ผลงานกลม และไมมสวนรวมปรบปรงงานกลม

2. เกณฑการประเมน ระดบคะแนน ระดบคณภาพ การแปลคะแนน

16 - 20 ด/ดมาก 3 10 - 15 พอใช 2 0 - 9 ปรบปรง 1

44

3. สรปผลคะแนน ผานเกณฑการประเมน จ านวน ............. คน ไมผานเกณฑการประเมน จ านวน ............. คน

ต าแหนง…………………………………..………………….

ลงชอ ผบนทก (…………………………………………………..)

45

แบบประเมนความสามารถดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร


1.1 วางแผนก าหนดขนตอนการท างาน ระดบคะแนน รายการ

4 ระบภาระงานและขนตอนการท างานชดเจน การท างานทงหมดสอดคลองกบจดประสงคของงานดมาก

3 ระบภาระงานไดบางแตไมครบถวนทกขนตอน การท างานทก าหนดสวนใหญเหมาะสมดแผนการท างานโดยรวมสอดคลองกบจดประสงคของงานด

2 ระบภาระงานและขนตอนการท างานไดพอสมควร ขนตอนการท างานบางสวนไมเหมาะสมแผนการท างานเหมาะสมกบจดประสงคของงานพอใช

1 ระบภาระงานและขนตอนการท างานดวยตนเองไมได ตองไดรบความชวยเหลอจงจะวางแผนงานได

0 ไมระบภาระงานและขนตอนการท างานดวยตนเอง 1.2 จดเตรยมอปกรณเครองมอ

ระดบคะแนน รายการ 4 จดเตรยมอปกรณเครองมอดวยตนเองไดครบถวนเหมาะสมกบงาน ดมาก 3 จดเตรยมอปกรณเครองมอดวยตนเองไดครบถวนเหมาะสมกบงานด 2 จดเตรยมอปกรณเครองมอดวยตนเองไดเหมาะสมกบงานพอใช 1 จดเตรยมอปกรณเครองมอดวยตนเองไมได ตองไดรบค าแนะน าจงจะท าไดส าเรจ 0 ไมจดเตรยมอปกรณเครองมอดวยตนเองไดครบถวนเหมาะสม 1.3 การสงเกต ศกษา ทดลอง รวบรวมขอมล


4 สงเกต ศกษา ทดลอง รวบรวมขอมลอยางถกตองครบถวนตามแผนทวางไว บนทกขอมลอยางตอเนอง และแกปญหาการท างานไดดวยตนเอง

3 สงเกต ศกษา ทดลอง รวบรวมขอมลอยางถกตองครบถวนตามแผนทวางไวบนทกขอมลอยางตอเนองและแกปญหาการท างานไดดวยตนเองเปน สวนใหญตองไดรบค าแนะน าเพยงเลกนอย

46


2 สงเกต ศกษา ทดลอง รวบรวมขอมลตามแผนทวางไว บนทกขอมลอยางตอเนองและแกปญหาการท างานไดดวยตนเองเปนบางสวนตองไดรบค าแนะน าเพยงบางสวน

1 สงเกต ศกษา ทดลอง รวบรวมขอมลตามแผนทวางไวบนทกขอมลอยางตอเนองและแกปญหาการท างานดวยตนเองไมไดตองไดรบค าแนะน าตลอดเวลา

0 ไมศกษา ทดลอง รวบรวมขอมลอยางถกตองครบถวนตามแผนทวางไว บนทกขอมลอยางตอเนอง และแกปญหาการท างานไดดวยตนเอง

1.4 การวเคราะหขอมล ระดบคะแนน รายการ

4 วเคราะหขอมล แปลความหมายขอมลไดอยางถกตอง ชดเจน เหมาะสมทกครง 3 วเคราะหขอมล แปลความหมายขอมลไดอยางถกตอง ชดเจนบอยครง 2 วเคราะหขอมล แปลความหมายขอมลไดอยางถกตอง ชดเจนบางครง 1 วเคราะหขอมล แปลความหมายขอมลได แตไมชดเจน 0 วเคราะหขอมล แปลความหมายขอมลไมถกตอง ไมเหมาะสม 1.5. การสรปความร

ระดบคะแนน รายการ 4 สรปความรดวยตนเองไดชดเจนดมาก ครบถวนตรงตามจดประสงค 3 สรปความรดวยตนเองไดชดเจนด คอนขางจะครบถวนตรงตามจดประสงค 2 สรปความรดวยตนเองไมไดทงหมดตองไดรบค าแนะน าเปนบางสวน 1 สรปความรดวยตนเองไมไดทงหมดตองไดรบค าแนะน าเปนสวนใหญ 0 ไมสรปความรดวยตนเอง 1.6 การน าเสนอผลงาน


4 จดกระท าขอมลใหเขาใจงาย น าเสนอขอมลเปนล าดบขนตอนชดเจนดมาก รปแบบการน าเสนอผลงานแปลกใหมนาสนใจดมาก

3 จดกระท าขอมลใหเขาใจงาย น าเสนอขอมลเปนล าดบขนตอนชดเจนดรปแบบการน าเสนอผลงานนาสนใจด

47


2 จดกระท าขอมลเหมาะสม น าเสนอขอมลชดเจนรปแบบการน าเสนอ นาสนใจพอสมควร

1 จดกระท าขอมลเขาใจไดยาก น าเสนอขอมลไดชดเจนและรปแบบการน าเสนอนาสนใจ

0 ไมน าเสนอขอมลเปนล าดบขนตอน 2. เกณฑการประเมน

ระดบคะแนน ระดบคณภาพ การแปลคะแนน 20 - 24 ด 3 12 - 19 พอใช 2 0 - 11 ปรบปรง 1

3. สรปผลการประเมน ผานเกณฑการประเมน จ านวน ............. คน ไมผานเกณฑการประเมน จ านวน ............. คน

ต าแหนง…………………………………..………………….

ลงชอ ผบนทก (…………………………………………………..)

48

แบบประเมนพฤตกรรมดานสมรรถนะส าคญของผเรยน

1. เกณฑการใหคะแนน

ดานสมรรถนะส าคญของผเรยน ระดบคณภาพ

4 3 2 1 ความสามารถในการสอสาร

1. สามารถวเคราะหจากเรองทฟง ด อานไดอยาง มเหตผล

2. เลอกรบหรอไมรบขอมลขาวสารดวยหลกเหตผล และความถกตอง

3. ใชวธการสอสารทเหมาะสม ตรงประเดน 4. ถายทอดความร ความคด ความเขาใจของตนเอง

โดยใชภาษาอยางเหมาะสมและมมารยาท

ปฏบตไดทง

4 ขอ

ปฏบตได

3 ขอ

ปฏบตได

2 ขอ

ปฏบตได

1 ขอ

ความสามารถในการคด 1. รจกคดวเคราะหขอมลขาวสารโดยใชเหตผล 2. คดสงเคราะหสถานการณหรอเรองราวตาง ๆ

และมการอางองแหลงขอมลไดเหมาะสม 3. คดสรางสรรคในสงใหมๆบนพนฐานหลกการอยางสม

เหตผล 4. คดอยางมวจารณญาณ และเปนระบบ


4 ขอ

ปฏบตได

3 ขอ

ปฏบตได

2 ขอ

ปฏบตได

1 ขอ

ความสามารถในการแกปญหา 1. แกปญหาโดยใชเหตผล 2. แสวงหาความรมาใชในการแกปญหา 3. เล อกว ธ ก ารแกปญหา โดยการค าน งถ ง

ผลกระทบตอตนเองและผอน 4. ประยกตความรมาใชในการปองกน และแกไข

ปญหาไดอยางถกตองเหมาะสมบนพนฐานของหลกเหตผล


4 ขอ

ปฏบตได

3 ขอ

ปฏบตได

2 ขอ

ปฏบตได

1 ขอ

49

ดานสมรรถนะส าคญของผเรยน ระดบคณภาพ

4 3 2 1 ความสามารถในการใชทกษะชวต

1. ปฏบตตนตามกฎของขอตกลงในการอยรวมกนอยางสม าเสมอและหลกเลยงพฤตกรรมไมพงประสงค

2. ใชกระบวนการตาง ๆ ในการด าเนนชวตประจ าวน เรยนรดวยตนเองตอเนอง

3. รจกจดการปญหาและความขดแยงตาง ๆ อยางเหมาะสม

4. รจกปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคม ท างานและอยรวมกนในกลมดวยการสรางเสรมความสมพนธ


4 ขอ

ปฏบตได

3 ขอ

ปฏบตได

2 ขอ

ปฏบตได

1 ขอ

ความสามารถในการใชเทคโนโลย 1. รจกเลอกและใชเทคโนโลยดานตาง ๆ ไดอยาง

สมเหตสมผล 2. มทกษะกระบวนการทางเทคโนโลย เพอการ

พฒนาตนเองและการท างาน 3. ใชเทคโนโลยในการแสวงหาความรได 4. ใชเทคโนโลยในแกปญหาอยางสรางสรรค

ถกตองเหมาะสมและมคณธรรม


4 ขอ

ปฏบตได

3 ขอ

ปฏบตได

2 ขอ

ปฏบตได

1 ขอ


ระดบคะแนน ระดบคณภาพ การแปลคะแนน 16 - 20 ด/ดมาก 3 10 - 15 พอใช 2 0 - 9 ปรบปรง 1

50


ต าแหนง…………………………………..………………….

ลงชอ ผบนทก (…………………………………………………..)

51

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

1. เกณฑการใหคะแนน

1.1 มความรบผดชอบ ระดบคะแนน รายการ

4 มความรบผดชอบ ท างานตามหนาททไดรบมอบหมายอยางครบถวนเตมความสามารถ เมอมปญหาพยายามแกไขปญหาในการท างานดวยตนเองทกครง

3 มความรบผดชอบ ท างานตามหนาททไดรบมอบหมายครบถวน เมอมปญหาพยายามแกไขปญหาในการท างานดวยตนเองเปนบางครง

2 มความรบผดชอบ ท างานทไดรบมอบหมายไมครบถวน เมอมปญหาสามารถแกไขปญหาในการท างานดวยตนเองในบางครง

1 มความรบผดชอบ ในงานทไดรบมอบหมายไมครบถวน เมอมปญหาไมสามารถแกปญหาในการท างานดวยตนเอง

0 ไมมความรบผดชอบงานทไดรบมอบหมาย 1.2 มความซอสตยสจรต


4 มความซอสตย สจรต ไมคดลอกงานของผ อน โดยไมตองก ากบ ตดตาม ไมทจรตในการท าแบบทดสอบเปนแบบอยางไดดเยยม

3 มความซอสตย สจรต ไมคดลอกงานของผอน แตตองก ากบบางเปนบางครง ตดตามไมทจรตในการท าแบบทดสอบ

2 มความซอสตย สจรต ไมคดลอกงานของผ อนตองก ากบตดตามบอยครง ไมทจรตในการท าแบบทดสอบ

1 ไมคดลอกงานของผ อน ตองกก ากบอยางสม าเสมอ ไมทจรตในการท าแบบทดสอบ

0 พยามยามคดลอกงานผอนและทจรตเมอมโอกาส

52

1.3 มงมนในการท างาน

ระดบคะแนน รายการ 4 มความตงใจ สนใจ มงมน และกระตอรอรนตอการท างานอยางดเยยม 3 มความตงใจ สนใจ มงมน และกระตอรอรนตอการท างานอยางด 2 มความตงใจ สนใจ มงมน และกระตอรอรนตอการท างานพอใช 1 มความตงใจ สนใจ มงมน และกระตอรอรนตอการท างานนอย 0 ความตงใจ สนใจและไมมงมนท างานนอยมาก

1.4 มระเบยบวนย ระดบคะแนน รายการ

4 ท างานอยางมระเบยบเรยบรอยทกครง มวนยเคารพกฎการปฏบตตน ในหองเรยนและขณะทเรยนอยางเครงครดสม าเสมอ

3 ท างานอยางมระเบยบเรยบรอยบางครง มวนยเคารพกฎกา รปฏบตตน ในหองเรยนและขณะทเรยนอยางเครงครด

2 ท างานอยางมระเบยบเรยบรอยบางครง มวนยเคารพกฎการปฏบตตน ในหองเรยนและขณะทเรยนในบางครง

1 ท างานอยางมระเบยบเรยบรอยบางครง มวนยเคารพกฎการปฏบตตน ในหองเรยนและขณะทเรยนนอย

0 ท างานมระเบยบ เรยบรอย มวนย เคารพกฎการปฏบตตนในหองเรยน และขณะทเรยนนอยมาก

1.5 ตรงตอเวลา ระดบคะแนน รายการ

4 ท างานเสรจทนเวลาทก าหนดทกครง 3 เสรจทนเวลาเกอบทกครง 2 เสรจทนเวลาเปนบางครง

1 เสรจทนเวลาบางนาน ๆ ครง

0 ไมสามารถท างานเสรจทนเวลา

53


ระดบคะแนน ระดบคณภาพ การแปลคะแนน 16 - 20 ด/ดมาก 3 10 - 15 พอใช 2 0 - 9 ปรบปรง 1


ต าแหนง…………………………………..………………….

ลงชอ ผบนทก (…………………………………………………..)

ค...

Documents