unified valley vision: air pollution report

8/12/2019 Unified Valley Vision: Air Pollution Report

http://slidepdf.com/reader/full/unified-valley-vision-air-pollution-report 1/9

वय ुद ु षण

१. प ृ भ ु िम :

काठमाड शहर एसयामा त शहरीकरण भआरहको शहरहको स ू चमा ऄथानमा अई ँ छ । ि ि कल े हाल

िसा व जनक गर े को ित े दनमा न े पालमा औसत ५ तशतल े शहरकरणमा ि ृ भएको द े खा ँ ईछ । िाय ु को ग ु णतर म ु यत मािन याकलापमा नभ व र गद व छ । काठमाडौ ईपयकाको जनस ं यामा ब ृ स ँ ग ै भएको ऄियथतशहरीकरणल े भयानक िाय ुद ु षणको थती नयाएको छ । काठमाड िासीका लाग िाय ूद ु षण गभर िाय समयाको कारण मा नभएर म ृ य ु को कारण सम े त बन प ु ग े को छ । काठमाडिासील े य े क दन स ं कटमाि ा ँ चरह े का छन र यतो िहाामा िास लइरह े का छ जसल े िजीन होइन दनतदन िरामी बनाईद ैगएको छ । क ेह तयाङ ्कह ह े न हो भन े पन हामी कतो िहाामा िास फ ेररह े का छ भन े प ु हछ । सन २०१२ कोि ाितारणीय काय व सपादन स ु चकल े िभन अधारमा िका १३२ द शेहलाइ गर े को म ु याङ ्कन ऄन ु सार न े पाल३८औ ंथानमा थयो भन ेि ाितारणीय िाय िधामा हाो थान १०६ औ मा थयो । िहााको ग ु णतरल े मािन

िायमा पान ऄसरमा हाो थान १३०औ ंर पानीको ग ु णतरल े मािन ियमा पान ऄसरमा १०२ औ ं थानमा न े पाल रह े को थयो । हाल ै का दनहमा भएको ऄययनमा काठमाड दण एसयाका शहरह मय े सब भैदा बढी द ु षत शहरहको स ू चीमा ईभएको छ । पय व टकय गतय भन े र चनन े काठमाड शहर अज स ं सारक ै द ु षत शहरहको स ु चमा पन ु व हामी िस ै का नत लजाको िषय हो । ि िाथ स ं गठनल े तोक ेको प . एम .10 मापदड भदा २० ग ु णा बढी माामा काठमाडको िहाामा पाआन े गर े को तयाङ ्क पन िसा व जनक भआसक ेको छ । िमा य े क बष व २१ लाख मानस पी . एम २.५ नामक बषाल ु द ु षणका कारणल े मछ व न । सय ु ं रास ं घीय िाितारणीय काय व मल े पन प द े खाएको छ क प . एम २.५ र पी . एम १० बीचको स ुम कणल े मािन िायमा ठ ुलो ऄसर पाद व छ । पी . एम १० िाय ुद ु ष ंमय े सब भैदा बढी हानकारक छ । िास ल ं दा यी श ुम कणल े हाो िासणालीको िभािक तरोधलाइ छछन र फोसोमा

ि ेश गछ व न । काठमाडको िाय ू मा क ेह बष व यता ईच तहको पी . एम २.५ र पी . एम १० भएको र े कड व छ ।

ऄत : काठमाडको िाय ू लाइ सदो िछ बनाईन ,ि ाय ुद ु षण नयण गन व र काठमाडलाइ बनयोय िनाईन यस सिध नीमतको मवकस र कय वयन अपरहय छ । बाटो नमा व ण र ितािराट सज व त ध ु लो नयण स ँ ग ै भियमा ध ु लो द ु षणतर कम गन व शहरमा ध ु लो मनयणक उपयहको खोजी गन ु व पद व छ । िाय ुद ु षण िसारी साधनस ँ ग पन ईक ै जोडएको छ । ऄत सवरी सधनको यवथपन ऄक महिप ु ण व प छ । ईपयकाभका ईट करखन वय ूद ु षणको म ु य कारणको पमा छन । य िस ै को समाधानको ईपायको खोजी गद ध ु लोकोि िहा रोन ईपयकामा यथ े ख रोन ेयोजन पन ईक ै िअयक छ ।यी िस ै िषयहलाइ यानमा राद ै यस ितामा हामील ेि ाय ुद ु षणल े िाथ ,ि ाितारण र द ै नक िजनमा पान ऄसरहलाइ ईठाईद ैयसको

समाधानका नत तकाल गन ु व पन र गन व सकन े पहलहका सदभ व मा यानाकष व ण गराएका छौ ँ।

२. िसयको वप र ि ु य च ु नौतीह :

भौगोलक िऄथतका हिसाल े काठमाड कचौरा अकारमा छ । सामायत : राती , िहान जमन नजकको िहाा माथलो तहको िहााभदा चसो हन े ह दा जमन नजकको द ु षण माथ जान सद ै न । दाया िँ ाया ँफ ैलन खोदा यो पन चार ैतर रह े को पहाडहल े छ ेदछ । परणामत ईपयकाको द ु षण यही क द हन े गद व छ । माछ ेल े



एकदनमा करब २२,००० पटक िास लदा लगभग २० कलो िहाा लन े गद व छ । हामील े खान े खाना र पानीभदा िहााको यो माा ध े र ैन ै ग ु णा बढी हो । िहानको समयमा िछ िाय ुईपभोग गन व काठमाडिासीह िहान ै ईठ ेर हड ्न े गछ व न । एकातफ व ईपय ु हड ्न े ठा ँ ईह या पमा छ ैनन भन े ऄकतफ व भएका ठा ँ ईह पन िथ र िछ छ ैनन । िाटोमा ईड ेको ध ु लोल े िाथमा पान ऄसर त छद ैछ , यसल े पय व टकय नगर भन े र चनन े

राजधानको साख सम े त गराएको छ । िहान घिराट नक ेको माछ ेि े ल ु का घरसम अआप ु दा िाटोमा ईड े कोध ु लोल े टाईको द ु न े, अ ँ खा , नाक र छालामा समया द े खन े गद व छन । ासिास को िरामीहको स ं या दन दन िै ढ ्द ैछन ्। िास - िासको रोगह मय े(२०-३०) तशत सम द ु षत िाय ु क ै कारणल ेगदा व हन े गर े को तयाङकल े द े खाईछ । ध े र ैजसो द ु षक तिह हामील े ास लदा शरर भ जान े भएकाल ेि ाय ुद ु षणको म ु य िभा हाो ास ास णालीमा पद व छ । िाितारण मालयको एईटा तयाङक ऄन ु सार न े पालमा िष नी १६ सयभदा िढीको िाय ुद ु षणक ै कारणल े म ृ य ुहन े गर े को छ । ब िाथ स ं गठनको ित े दन ऄन ु सार िाष व क बभर७ करोड मानसहको द ु शत िहााका कारण म ृ य ुहन े गर े को छ।

काठमाडमा द ु षणको म ु य भ ू मका ध ु लोको कणल े ख े न े गछ व । िछ िाय ु लाइ द ु षत पान व मा ध ु लोको मसना कण लगायत SO2, NO2,CO, ससा र ब े जन जता रसायनहन ै म ु ख हन । यन ै कणहमय े हाो शरीरभ सजल ै ि ेश गन व सन े दश माआोन भदा साना कण ( प . एम .10) िास - िासको नली भ पन सछ भन े प एम २.५ फोसो सम प ु न सछन । यसको ऄथ व हो काठमाड िासील े िहाास ं ग ै रोगह हाो शरीरमा ि ेश गराइरह े का छौ ।

काठमाडको िाय ु द ु षणमा ईल े खनय योगदान प ु या व यईन े तिह मय े अयवमथत सडक एक हो । यत ै यतयतको सधनक कारण पन द ु षणमा ि ृ भएको छ । प . एम .10 को मााको ३८ तशत िसारीसाधनल े ओगट ेको द े खछ । द ै नक काठमाडमा पा ँ च लाखभदा बढी िसारीसाधन ग ु ड ्छन । िामती ऄञचलमा मा क ुल

७,२५,०९४ िसारी साधन दता व भएका छन ्। िसारी साधन ि ृ स ँ ग ै हर े क िष व ईच माामा प े ोल र डज े ल खपत हन े म त छ । जसल ेि ाय ुद ु षणलाइ बढाईन मत गर े को छ ।

३.ि ु य िसय र च ु न ैमतह :

३.१ नीमतगत अपत :

स ं सारको िसा व धक द ु षत शहरमय े एकमा प ु दा सम े त काठमाडको िढ ्दो द ु षणलाइ नयण गन व िअयक नीत बन सक ेको छ ैन । यस कसमको िाय ुद ु षणको नयण एईटा यको पह ँ च भदा बाहर छ । यसका नत राय पहल िअयक छ । िजसम हामील े काठमाडको िाय ु लाइ िछ बनाईन सद ै नौ यहा ँ का िासदा य े क दन स ं कटमा बा ँ न ु पन छ । िाितारण द ु षणमा य जोडएको सडक , यातायात , लगायतका े मा सम े त

प नीत बन सक ेका छ ैनन । बन े का नीतह पन काय व ियन नह न ुऄक च ु नौतीको िषय िन े को छ ।

३.२ अयवमथत सडक : सडक स ं रचन प ैदलयी र सइकल ि ै ी नह न ु

काठमाडमा क ेह बष वऄघ द े ख सडक बतार स ु भएको छ । सडक ितार योजिना र ियथत ढङ ्गल े हन सक ेको छ ैन । सडक ितार योजना िनाईदा र काय व ियन गदा व यसल िे ाय ूद ु षणमा पान व सन े



िभालाइ यान नदएको तथा ितार काय व समयमा न ै प ु रा हन नसक ेका कारण ऄहल े काठमाडको िाय ु द ु षणको िऄथा थप िन गएको छ । सडक भकाईदा ईपन ध ु लो र ऄियथत सडकमा ऄहल े भआरह े को घटको जामल े पन िाय ुद ु षणमा थप ि ृ भआरह े को छ । बाटो नमा व णल े याएको ध ु लो नयण गन व भबयमा ध ु लो द ु षणतर कम गन र शहरमा ध ु लो नयणका ईपायह खोजी गरएको छ ैन ।

ऄकतफ व पछलो समय सडक ितार गररह ँ दा पन साआकल चालकका लाग मय े नजर गद सडक ितार गर े को पाइद ै न । िकसत द शेहका िाितारणीय िभालाइ मयनजर गद सडकह प ै दलयाी र साआकल म ै ी नमा व ण भआरहदा न े पालमा भन े परण अयोजनाम ै समत भएको छ र हाा सडकह साआकल म ै ी छ ैनन ्।ि ाितरणीय ऄन ु क ुलता हन े हो भन ेकाठमाड हडड ुल गन व र साइकल चालकका नत ईपय ु ठा ँ ईका पमा लन सकछ । काठमाडको सडक स ं रचनाहमा साना गलीह र सा ं घ ु रा बाटो छन ्। परपरागत पमा काठमाडको सडक योजनाह हड ्नलाइ न ैि नाआको अभास हछ र हड ्न े स ं क ृत काठमाडको प ु रानो स ं क ृत पन हो । तर सडक ितारस ं ग ै हड ्न े स ं रचनाह लोप हद ैजान ुर ितारत सडक सम े त हड ्न मन े गर बनाएको िऄथा छ ैन । ऄहल े पन काठमाडमा द ै नक हजारौ मानसह हडड ुल गन गछ व न तर

हड ्नका लाग ईपयकाका सडक प े टी स ु रत र ियथत छ ैनन । भौतक प िु ा वधार तथा यतायात मालयल े जाइका स ँ ग गर े को हाल ै को ऄययन ित े दनमा काठमाडौमा मानसहल े तय गन यााको४०.७% हसा हडाआल े ओगट ्छ भन े बत े को २ दशकमा हड ्न े हको सङ ्यामा २३% ल े कम अएको हो ।

३.३ सवरी सधनको वढ ्दो च ा प

काठमाडको िाय ूद ु षणको एईटा महिप ु ण व कारण ऄियथत सडक र िसारी साधनको चा ँ प हो । यसलाइ ियथत गराईन िअयक यातायात नीत नहदा यो ठ ुलो च ु नौतको पमा ईपथत भएको छ । बढ ्दो जनस ं याल े नयाएको िसारी साधनको ईल े खनीय ब ृ लाइ सहज ियथापन गन व नसदा िाय ुद ु षण च ु लएको छ । िसारी साधनको अधारभ ु त तर तोकएको छ ैन । गत 10 बष व मा िसारी साधनको सङ ्यामा ३

ग ु णाल े ब ृ भएको तयाङ ्कहल े द े खा ँ ईछन ्। त िसारी साधनमा पन सब भैदा बढी हसा मोटरसाइकल , कार , जीप र यानल ेओट ्छन र थोरौ मा िसा व जानक यातायातल े ओगट ्छन ्। िसारी साधनको सङ ्यामा ब ृ भएता पन स ु बधाको ग ु णतरमा भन े ब ृ हन सक ेको छ ैन । िढ ्दो िसारी साधन नयण र यातायात ियथालाइ कसरी ियथत गन भदा पन नजी िसारी साधनलाइ ि ृ गन व ई े रत गन िमान नीत पन एईटा कारण हो । ऄहल े काठमाड शहर नीज िसारी साधनतफ व बढ ऄभम ु ख छ । िसा व जनीकिअतिजात ियथत छ ैनन क ुल , बषपाक व िए ंिसा व जनक थल र तालयह ध ु लो र द ु षणरहत िए ं स ु रत छ ैनन ।

ऄकतफ व िसारी साधनको ब ृ ल े ईपयकाल ेऔसतमा िष नी 90,003 कलो लटर प े ोल ऄन 106,684

कलो लटर डज े ल खपत गछ व , ज ु न क ुल राय प े ोल खपतको 45.5 % ऄन डजल खपतको 15.5% हो । त िसारी साधनल े नत मापदड प ु रा नगर प े ोलयम पदाथ व खपत गदा व नकन े ध िु ा ँ ल े काठमाडको थप द ु शत िनाएको छ ।

गाडहमा 'Fuel Filter' र 'Air Filter' को नत मापदड तोक ेर ऄिनाय व जडान हन ु पन िाधान नभएकाल े पन द ु षण बढ ेको छ । ध ु िं ा नकाशन परा पास नगर िसारी साधन चलाईनाल ेि ाितारण थप द ु षति न े को छ । डज े ल आधनको खपत ह ँ दा ध ु िँ ाबाट नकन े कण मय े 90 तशत एक माआोन भदा साना



नापका हछन । न े पालमा िसा व धक योग हन े डज े लमा 1000 प प एम सफर हछ भन े य ू रोपमा योग हन े डज े लमा 15 प प एम सफर पाआछ । यसरी ह े दा व न े पालको बाय ुद ु षणको एईटा कारण कम ग ु णतरको इधनको योग पन हो ।

िसारी साधनहमा ईल े खनय पमा योगमा अईन े मोटरसाइकल 'Vehicle Emission Testing (VET)"

ऄतग व त जा ँ चमा पद नन ्र नयण बाहर ध िु ा ँईडाई ँ द ैग ु ड ्छन ्। नत िाितारणीय मापदड प ु रा गर े को भन े र दआन े'Green Sticker' िभाकारी नह ँ दा थप समया स ृ जत भएका छन ्। ' Green Sticker' को याद सकदा पन गाडह िना व दपमा सडकामा ग ु डरह े का भ े टछन ्। ' Green Sticker' को याद नसकएकोभएपन गाडको चक ध ु िँ ा ईडाई ँ द ैग ु डरह े का हछन ्।

ि ष नी िसारीको ऄन ु मत प निकरण ह ँ दा िसारी साधनको मम व त स भंार भएको नभएको क ुरा जा ँ च गरन े ियथा छ ैन र मापदडलाइ पिरत व न पन गरएको छ ैन । न े पालभदा पछ िसारी द ु षण मापदड ऄपनाएकोभारत य ू रो 4 मा गआसदा पन न े पाल य ू रो 3 म ै रहन ु ल ेपन यो क ुरालाइ प ु गद व छ ।

प े ोलयम पदाथ व को खरद गदा व तन ु व पन ि ाितारणीय करलाइ िाितारण स ं रणको े मा खच व गन ु व पन भएपन

ठ ुलो माामा स ं कलत यो रकम कहा ँर कसरी खच व गन भन े प नीतको ऄिभामा सो रकम यतक ै रह े कोिऄथा छ ।

३.४ ध ु लो मनयणक उपयह नह न ु( पय व ृरोपणको अभव ) : काठमाडको ध ु लो नयण गन ईपायहको खोजी हन सक ेको छ ैन । एईटा ईपय ु ईपाय भन े को ख रोन ुन ै हो तर यथ े ख रोन े नीत र काय व मको ऄिभा रह े को छ । िढ ्दो िाय ुद ु षण ि लड ्न र शहरमा ब ृ भएको तातो फोकाह हटाईन ि ृारोपणको नीत न ै ईम िकप हो तर यसतफ व यान गएको द े खद ै न । काठमाडको िसा व जनक जमन लामो समयद े ख द ु पयोग गरद ैअएको भएपन िाितारण स ं रणका लाग यतो जमनको

खोजी हन े गर े को छ ैन । ५० बग व क .

म .

मा फ ैलएको काठमाड जहा ँ३५ लाख भदा बढ मानसह िछन ,

यहा ँ को हरया िसा व जनक थान भन े २ िग व क . म भदा कम े फलमा छन । भएका पाक व ह पन प ु नथापना र ितार हन सक ेका छ ैनन । िाटो ितारका ममा ढालन े खको तथापनका िार े मा पन यत चासो दइएको पाइद ै न।

३.५ इ भवट मनकन ेवय ुद ु षण मनयण : काठमाड िरपरी स ं चालनमा रह े का १२० इ भह ि ाय ु द ु षणको ऄक कारण हन ्। प . एम .10 को मााको११ तशत आाभाल े ओगट ेको तयाङ ्कल े द े खाईछ । द ु षणको म ु य कारणको पमा आा कारखानाको द ु षण ह ँ दाह ँ द ैपन तीनहको सफाइ गन कदम चालएतापन खास ैिभाकारी हन सक ेको छ ैन । तीनहलाइ ियथत गराईन े तफ व खास ै पहल भएको द े खद ै न।

३.६ वय ुद ु षण मनवरिण सरकरी उदमसनत :

सरकारी नीतमा िाय ुद ु षणको समयालाइ य ु न महि दन ुर िाय ुद ु षणलाइ सरोकािरालाहल े हल ु का पमा हण गदा वि ाितारीय द ु षणका समयाह थप जटल बन े का छन ्। िाितारण मालयस ँ ग यस सदभ व मा प नीत र काय व योजना सम े त छ ैन । िभाकारी काय व ियन र नयमनको ऄिभामा हाल िमान स ं रचनाहको सम े त सद ु पयोग हन सक ेको छ ैन।



६ िटा िभन थानमा भएका ‘ AIR QUALITY MONITORING STATION मा ऄहल े ३ िटा थानका मा स ं चालनमा भएपन समय र िध ऄन ु प तरोनत नगदा व त ट ेसनह िभाकारी छ ैनन ्। त ट ेसिनाट अएका स ु चनाह सम े त अम मानसको पह ँ चसम प ु न सक ेका छ ैनन ।

४. मनकष एिव ्स ु झवह :

हाल ै यल ििालयको 'Yale 2014 Environment Performance Index' मा न े पाल १७८ द शेह मय े १७७ थानमा पर े को छ । माथ ईल े खत तयहल े पन काठमाडको िाय ूद ु षणको भयाभह िऄथालाइ चत गर े को छ । तर यद हामी काठमाडको दीगो िकासका लाग चतत हन े हो र िनयोय काठमाड नमा व णका लाग काम गन हो भन ेयो शहरको गरमा फका व ईन सकछ । िका क ेह सम ृ र स ु दर शहरहअजको िऄथामा अईन ु प िु व यत ै भयाभह दनह पार गर े का थए । यस ै ल े िथ , िछ काठमाड नमा व णका लाग , काठमाडको िाय ूद ु षणको य ु नकरणका लाग प नीत , काय व योजना सहत साझा स ं कप गन हो भन े यसको समाधान ध े र ैजटल छ ैन । भएका ोत साधन र स ं रचनाको सह सद ु पयोग गन ,ि ाितारण स ं रणका लाग

िअयक नीत र मापदड तयार गर यसको काय व ियन गन ,

नयमन र ऄन ु गमन गन स ं यलाइ िभाकारीि नाईन े, यातायत , सडक लगायतका स ं रचना नमा व ण गदा वि ाितारण म ै ी बनाईन े र काठमाडलाइ स ु रत , ियथत र दीगो पमा िकसत शहर िनाईनका लाग साझा पहलकदमी लन जरी छ । नय पन यसका लाग दघ व कालीन रणनीतक योजना िअयक छ । तर कतपय यता कामह पन छन जो तकाल गन व सकछ र दीघ व कालीन पमा महिप ु ण व अधार बन सछन । यता क ेह िषयहलाइ स ु िझाका पमा त ु त गरएको छ।

. स . गन ु पन कि १. वय ूद ु षण मनयणक लमग प नीमत र ग ु योजन वनउन :े

जनस ं यामा ब ृ र ऄियथत शहरीकरणस ं ग ै पय व टकय गतयको पमा रह े को काठमाडौ ईपयका दण एसयाका शहरह मय े सब भैदा बढी द ु षत शहरहको स ू चीमा ईभएको छ । ऄतराय मापदड भदा २० ग ु णा बढी माामा काठमाडको िहाामा द ु षणका कणह पाआन े गर े को तयाङ ्कल े द े खाईछ छ । यस कसमको िाय ुद ु षणको नयण एईटा यको पह ँ च भदा बाहर छ । यसका नत राय पहल िअयक छ । िजसम हामील े काठमाडको िाय ु लाइ िछ बनाईन सद ै नौ यहा ँ का िासदा य े क दन स ं कटमा बा ँ न ु पन छ । तर स ं सारको िसा व धक द ु षत शहरमय े एकमा प ु दा सम े त काठमाडको िढ ्दो द ु ष ं णलाइ नयण गन व िअयक नीत र ग ु योजान सम े त बन सक ेको छ ैन।अत :

क . ि ाितारण द ु षणमा य जोडएको सडक

,

यातायात ,

लगायतका े स ं ग सम े त समिय गर काठमाडको िाय ू लाइ सदो िछ बनाईन ,ि ाय ुद ु षण नयण गन व र काठमाडलाइ बनयोयि नाईन ऄिलि यस सिध मवश े ष नीमत र ग ु योजनको मिन ण गन ।

ख . ि ाितारण द ु षणका मापदडह समय ऄन ु क ुल र ऄतराय मापदड ऄन ु प परमाज व न गन र हाल िमान नयमहको िभाकारी काया व ियन गन ।

ग . सोह ग ु योजनामा अधारत रह े र ऄतराय मापदड ऄन ु प 'Clean Air Action Plan' को



तज ु व मा गन र हर े क नगरपालका र गािसल े मापदड ऄन ु प नत र काय व योजना िनाईन े। सो को काय व ियनका लाग प नद शन दन ेर ऄन ु गमन स ं य नमा व ण गन ।

२. सडक स ं रचन यवमथत गन र ध ु लो मनयणक उपयहको खोजी गन : क ेह बष वऄघ द े ख श ु भएको काठमाडको सडक बतार काय व योजिना र ियथत ढङ ्गल े नह ँ दा र

समयमा न ै प ु रा हन नसक ेका कारण ऄहल े काठमाड को िाय ुद ु षणको िऄथा थप िन गएको छ । सडक ितार योजना िनाई ँ दा र काय व ियन गदा व यसल ेि ाय ूद ु षणमा पान व सन े िभालाइ यान नदएको कारण सडक भकाईदा ईपन ध ु लो र ऄियथत सडकमा ऄहल े भआरह े को घटको जामल े ि ाय ुद ु षणमा थप ि ृ भआरह े को छ। बाटो नमा व णल े याएको ध ु लो नयण गन व तथा भबयमा ध ु लो द ु षणतर कम गन र शहरमा ध ु लो नयणका ईपायह खोजी गन ु व जरी छ । ऄकतफ व पछलो समय सडक ितार गररह ँ दा पन हड ्न े र साआकल चालकका लाग मय े नजर गद सडक ितार नगर े का कारण प ै दलयाी र साइकलयाील े जोखमप ु ण व याा गन ु व पर े को िऄथा छ। अत :

क . सडक ितार योजना िनाई ँ दा र काय व ियन गदा व यसल ेि ाय ूद ु षणमा पान व सन े िभालाइ यानमा राख े र नमा व ण गन ियथा गन , यसको लाग एईटा Road and Environment Management

Planि नाईन ुपन ख . ध ु लो कम गन व नमा व णाधन े मा चार ै तर ध ु लो ईड ्न नपाईन े गर छोप े र नमा व ण गन िधको योग

गन , ग . सडक ितार िा नमा व ण िऄध भर यस िाटोमा साइकल िा प ै दल याी िाह े क ऄ िसार ग ु ड ्न

नदन े गर ट परमाज व न गन , घ . सडक नमा व ण गन काय व स ु गन व भदा ऄगाड िज े टको ऄिभा नहन े गर योजिना पमा

समयतालका सहत नमा व ण काय व स ु गन , जत समयमा सन े गर ट ेडर िअान भएको हछ

यत भदा िढी समय लगाईन े लाइ कािराह गन , ङ . सब ैसडकमा य ु नतम २ म चौडा फ ुटपाथको नमा व ण गन , यत शहर े हमा िअयकता

ऄन ु सार बढ चौडा हन ु पन । फ ुटपाथ नभएका िा साना भएका सडकहको पहचान गर फ ुटपाथको िकास गन ,

च . ऄिनाय व पमा २२-२५ म सम चौडा सडकमा साइकल ल े नको ियथा गन गर सडक सिध नयम बनाईन ुपन ,

छ . सडक छ ेई ढलको ियथा राो नहदा ँपानल ेि गाएर लान े ध ु लो पन सडक छ ेई जमा हन ेसमया नराकरण गन व सडक नमा व णस ं ग ै ढल िकासको कामालाइ ाथमकतामा राख ऄघ बढ ्न ुपन ,

ज . सडक सफा गन व भन चाइना सरकारल े ऄन ु दानमा दएको २ िटा ऄयाध ू नक ु मर द जनशकोऄिभामा र भक ेका सडकको कारणल े गदा व योगमा अईन सक ेको छ ैन ्। यस ै ल ेयान ऄुल ु मर हाो जनशल े चलाईन सन े र िभाकारी हन े ह दा ँयान ऄुल ु मर खरद गर तकाल यसको योग िढाईन े,

झ . सडक ईड ्न े ध ु लो कम गन सडक छ ेई छाई हराभरा बनाईन े योजनाह पन सडक नमा व णस ँ ग ै स ं चालन गन ु व पन ।



गाडी कत कलोमटर ग ु ड ेको छ , यसको अधारमा करको ियथा गन ,

शहरी े मा गरन े पाक ङ श ु क िढाईन े,

नजी िसारी साधन योगकता व हका लाग कतमा महनाको १ दन अनो िसारी साधनमा

नहड ्न र यसको िकपमा हड ्न े, साइकल िा िसा व जानक यातायात को योग गन व ोसाहन गन , ४. वतवरण द ु षण य ू मनकरणक लमग पय व ृरोपणको नीमत अवलवन गन :

काठमाडको ध ु लो नयण गन र िढ ्दो िाय ुद ु षण ि लड ्न े एईटा ईपय ु ईपाय भन े को यथ े ख रोन ुन ै हो तर यतो काय व म िभाकारी हन सक ेको छ ैन । काठमाडमा रह े को िसा व जनीक जमन लामो समयद े ख द ु पयोग गरद ैअएको छ तर िाितारण स ं रणका लाग ईपयोग हन सक ेको छ ैन । ३० लाखभदा बढ मानसह िन े, ५० बग व क . म . मा फ ैलएको काठमाडमा हरया िसा व जनक थान भन े २ िग व क . म भदा कम े फलमा छन । भएका पाक व ह पन प ु नथापना र ितार हन सक ेका छ ैनन भन े पाक व नमा व नको क ुन ै प योजना छ ैन । िाटो ितारका ममा ढालन े खको तथापनका िार े मा पन यत चासो दइएको पाइद ै न । ख रोन े नीत र काय व म िभाकारी हन सक ेका छ ैनन।

अत :

क . काठमाड ईपयकामा रह े को िसा व जनीक जमनलाइ हरत े को पमा िकास गन व पाक व नमा व ण गन ,

ख . काठमाड ईपयकाका य े क वडि कमित एउट पक नमा व णको नीत िनाईन े, ग . हाल ऄतिमा रह े का पक हको प ु नथपन र मवतर गन , घ . ' मत घर द ु ई ख ' को ऄबधारणालाइ िभाकारी पमा काय व ियन गराईन े, ङ . िमान नयम ऄन ु सार महानगरपालकाल े घर सपन भएको माण प दान गदा व घरमा य ू नतम

२ िटा ख रोपएको हन ु पन भएता पन सो नयम िभाकारी पम काय व ियन हन सक ेको छ ैन।

यसको िभाकारी काय व ियन गन व घर सपन भएको माण प ऄिनाय व पमा लन ु पन र किन े च गदा व ऄिनाय व प शे गन ु व पन नयमको ियथा गन , च . घर भकाईन े र प ु नः नमा व ण गन काय व त गतमा भआराख े को तर यसल े नताईन े ध ु लोको

ियथापन गन व नमा व ण काय व भएका ठाई ँ ह प ू ण व पल े छोप े र स ं चालन गन ु व पन ियथा गन ,

छ . शहरी बग चा िभागमाफ व त थानीय सम ु दायको सहकाय व मा बग ै चा िछ , सफा र स ु रत बनाईन े,

ज . थानीय नकाय , जनसम ु दाय र सरकारको सहकाय व मा शहरी वनको िऄधारणा िकास गन र ि व नका लाग नत स ं य नमा व ण गन ,

झ . बाटो बतार योजनामा काटएका प ु राना खहलाइ तथापन दन कमित एकको वदल द ु ईक दरल े एईटा ि ृारोपण गन नीत लन े।

५ द ु षण मनयणक लमग सरकरी मवश े ष असरत मलन :े

क . AIR QUALITY MONITORING STATION’ लाइ समय र िध ऄन ु प तरोनत गद यसको सङ ्यामा ब ृ गन ु व पन र िस ै खालका द ु षको मापन गन व सन े ईपकरणको योग गन ,

ख . जनच े तनाका काय व मह ब ृ हत पमा स ं चालन गरन ु पन , ग . प . एम .10 को मााको ११ तशत आाभाल े ओगट ेको तयाङ ्कल े द े खाईछ । ऄत तीनहको

सफाइ गन कदमलाइ ियथत र िभाकारी िनाईन पहल गन ।



घ . ि ाितारण मालय ऄतग व त रह े को िाितारण स ं रण कोषलाइ छ ु िै ज े टको ियथा गन र ऄथ व मालय ऄतग व त क ेीय राजिमा जमा हन े द ु षण करलाइ यस कोषमा सिमा ेश गर योजिनाि ाितारण द ु षण य ु नीकरण गन व खच व गन ।

unified valley vision: air pollution report

Documents