မာတကာ

ဥေယာစဥ ကအတေကာကစာလးအဓပၸါယမား ဂနဒါနး ၁

အခနး ၁ ေရာဂါပးကးစကရျခငး၏ အေၾကာငးအခကမား ၃ ၂ စမအပခပမႈနညးလမးမားႏင တဘေရာဂါပးကးစကမႈ ထနးခပျခငး ၇ ၂.၁ ဗဟ၊ တငးေဒသႀကး/ျပညနယအဆင ၇ ၂.၂ လအမားစေ၀းေသာေနရာႏင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးေသာ ဌာနမား ၈ ၃ တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငး လပငနးစဥမား ၁၃ ၃.၁ အပခပေရးနညးျဖင ကးစကမႈထနးခပျခငးလပငနးစဥမား ၁၃ ၃.၂ ပတ၀နးကငမ ကးစကမႈထနးခပျခငးလပငနးစဥမား ၁၆ ၃.၃ လတစဥးခငးအကာအကြယပစၥညးအသးျပ၍ ကးစကမႈထနးခပျခငး ၁၉ ၄ သးသန႔ကနးမာေရးဌာနမားတြင တဘပးကးစကမႈ ထနးခပျခငးလပငနးစဥမား ၂၁ ၅ လအမားစေနထငရာႏင ရပကြကလထအတြငး ေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပျခငး လပငနးစဥမား ၂၃ ၆ ေနာကဆကတြ (က) လကေတြ႕လပငနးေဆာငရြကမႈ လပထးလပနညးႏင ညႊနၾကားခကမား ၂၇ ၆.၁ ေခာငးဆးသ/တဘသသယလနာ/တဘလနာ (ေခာငးဆးသေထာကလမးျခငး) ၂၇ ၆.၂ ေခာငးဆးသကင၀တ ၂၉ ၆.၃ သးသန႔ခြျခားထားျခငး ၃၀ ၆.၄ အႏရာယကငးေသာ သလပနမနာယျခငးႏင ပ႔ေဆာငျခငး ၃၂ ၆.၅ တဘသသယလနာ အျမနရာ၊ သးသန႔ခြ၊ ေပာကေအာငက မဟာဗဟာ ၃၄ ၆.၆ ေလ၀င ေလထြကစနစေကာငးေအာင ထနးသမးျခငး ၃၇ ၆.၇ ေရာဂါပးေသေစေသာ ခရမးလြနေရာငျခည - စ အလငးတနးေပးျခငး GUVI ႏင ပးေသေစေသာ ခရမးလြနေရာငျခည GUV စနစမား ကာကြယထနးသမးျခငး ၃၈ ၆.၈ အခနးအတြငးတစနာရလင ေလ၏ေျပာငးလႏႈနးတြကခကနညး ၃၉ ၆.၉ N95 ႏာေခါငးစညး ဝတဆငနညး ၄၀ ၆.၁၀ N95 ႏာေခါငးစညးဝတဆငရာတြင အ၀ငဂြငကရမႈ အရညအေသြးစမးသပျခငး ၄၁

၇ ေနာကဆကတြ(ခ) ပစၥညးကရယာမား၊ ပစမား ၄၃ ၇.၁ ၿမ႕နယတဘမတပတငစာအပ (တဘ - ၀၃) ၄၃ ၇.၂ ကနးမာေရး၀နထမးမားအား တဘေရာဂါစစစသညစာရငး (အနညးဆးတစႏစတစႀကမစစစရမည) ၄၅ ၇.၃ ဌာနမားတြင တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငး၊ အကျဖတတငးတာျခငးႏင စစေဆးရနစာရငး ၄၉ ၇.၄ တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငးမားက အကျဖတရန အနမဆးစစစစာရငး (၁၀) ခက ၅၂ ၇.၅ ေနရာဌာနအလက ကးစကမႈကာကြယထနးခပျခငး စမခကစာရငး ၅၄

ဥေယာစဥ (Foreward)

ျမနမာနငင၌ တဘေရာဂါသည ျပညသလထ၏ အဓကကနးမာေရးျပနာတစခ ျဖစပါသည။ ျပညသလထအတြငးတဘေရာဂါရလနာမား ေဆးကသမႈမရရျခငး၊ ကနးမာေရးဌာနမားသ႔ ေနာကကမလာေရာကေရာဂါ ရာေဖြကသမႈခယေနျခငးႏင တဘေရာဂါပးကးစကမႈ ထနးခပေသာစနစ ျပညစစြာမရျခငးတေျကာင ျဖစပါသည။

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနးသည တဘ-အပခအငဗြပးတြလပငနးမားနင ေဆးယဥပါး တဘ ရာေဖြကသျခငးက ျမနမာတစနငငလးရ ၿမ႕နယအားလး၌ လႊမးျခေဆာငရြကလကရပါသည။ တဘလနာ နင အပခအငဗြပးရလနာမားက အျပနအလနညႊနးပ႔သညအေရအတြကသည ပမမားျပားလာလကရပါသည။ ထ႔အျပင ေဆးယဥပါးတဘလနာမားလညး ျပညသ႔ကနးမာေရးဌာနမားနင ေဆးရမားသ႔ ေဆးကသရနနင ေဆး၏ ေဘးထြကဆးကးကကသရန လာေရာကသပမမားျပားလကရသည။ ထ႔ေၾကာင ေကာငးမြနျပညစ ေသာ တဘေရာဂါပးကးစကမႈ ထနးခပနညးအေလအကငႏင ေဆးရေဆးခနးအတြငး၌ လနာအခငးခငးနင လနာမ ကနးမာေရး၀နထမးမားသ႔ တဘႏင ေဆးယဥပါးတဘေရာဂါကးစကမႈ ေလာကေစရန စမခကခ ေဆာငရြကရေပမည။

ပထမအႀကမ တဘေရာဂါပးကးစကမႈ ထနးခပေရးလမးညႊနက ကမ႓ာကနးမာေရးအဖြ႔နင ပးေပါငး၍ (၂၀၁၄) ခနစတြင ထတေ၀ခပါသည။ ဤလမးညႊနသည စမကနးေဆာငရြကရာ၌ အလြနအေရးႀကးေသာက႑ ျဖစပါသည။ ယခဒတယအႀကမ ထတေ၀သည လမးညႊနစာအပသည ပထမအႀကမလမးညႊန၏ ေဆာငရြက ခကမားကအေျခခ၍ ျပငဆငျပး Update လပထားပါသည။ ဤဒတယအႀကမလမးညႊနစာအပက အမးသား တဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနးနင Challenge TB Project တ႔ ပးေပါငးျပစထတေ၀ပါသည။ လမးညႊန မႀကမးက ျပညတြငးျပညပ ကၽြမးကငပညာရငမား၊ မတဖကအဖြ႕အစညးမားနင အႀကမႀကမတငပငေဆြးေႏြး ၿပး ျပငဆငထားျခငးျဖစပါသည။

ဤလမးညႊနသည ကနးမာေရးနင အားကစား၀နႀကးဌာန၏ အေထြေထြေရာဂါပးမား ကးစကမႈ ကာကြယ ထနးခပေရးနညးလမးေပၚလစကအေထာကကျဖစေစပါသည။ ကနးမာေရးဌာနမား၊ လအမားစေ၀းရာဌာန မားႏင ျပညသလထအတႊငး တဘေရာဂါပး ကးစကမႈထနးခပေရးမေဘာငခမတရာတြင မားစြာအသး၀ငမည ျဖစပါသည။ ဤလမးညႊနသည စမခန႔ခြအပခပေရးနင အသးခေရးတြင အကးရမညျဖစ ပါသည။

ဤလမးညႊနသည အျပညျပညဆငရာ လကခကငသးေနေသာ တဘပးကးစကမႈ ထနးခပနညးက အေျခခ၍ ျပစထားျပး၊ ေထာကခလမးညႊနသညအေၾကာငးအရာမားသည ျမနမာႏငငတ၀မးလးရ ေဆးရ၊ ေဆးခနး၊ လအမားစေ၀းရာ၊ ျပညသလထနင မသားစအတြငးပါ အ၀ငဂြငက လကနာကငသးႏငေအာင ျပစ ထားျခငးျဖစပါသည။

ဤလမးညႊနက

• အေျခခကနးမာေရး၀နထမးမား

• ျပညသလထေစတနာရင ကနးမာေရးလပသားမား

• ပဂၢလကနင ျပညသ႔ေဆးရ၊ ေဆးခနးမားတြင တာ၀နထမးေဆာငေနၾကေသာ ၀နထမးမား အထး

ဥေယာစဥ (Foreward)

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး က

သျဖင ေရာဂါပးမား ကးစကမႈကာကြယထနးခပေရးေကာမတ၀ငမား

• တဘ၊ ကးစကေရာဂါ၊ တဘ-အပခအငဗြနင ေဆးယဥပါးတဘ ေဆးရ၊ ေဆးခနးမားတြင ကနးမာ ေရးေစာငေရာကမႈေပးေနေသာ ၀နထမးမား

• ၿမ႕နယ၊ ခရင၊ တငးေဒသႀကးႏင ျပညနယတဘတာ၀နခမား

• ျပငပအေထြေထြေရာဂါက ဆရာ၀နမား

• ပဂၢလကနင နငငပငလပငနးႀကးမား၊ ကမၸဏမား၊ စမကနးႀကးမား၊ အးအမဌာႏင လပငနးခြင မနေနဂာ မား၊ အႀကးအကမား အသးျပရနလညး ရညရြယပါသည။

ဤလမးညႊနကျပစရာတြင ပါ၀ငေသာပဂၢ လမား အထးသျဖင နညးပညာပပးကညေပးေသာ ကမ႓ာကနးမာ ေရးအဖြ႕၊ ကးစကေရာဂါထနးခပေရးဗဟဌာန (CDC)၊ အေမရကနနငငတကာ ဖြ႔ၿဖးေရးေအဂငစ (USAID)၊ အျပညျပညဆငရာမသားစကနးမာေရး-၃၆၀ အဖြ႕ (FHI 360)၊ အျပညျပညဆငရာလထေရးေစာငေရာကမႈ အဖြ႕ (PSI)၊ MSF၊ KNCV၊ MAM၊ SCI ေထာငစနစ ရညမနးခက ၃ ခ ရပေငြ (3MDG) နင ျမနမာနငင ဆရာ၀န အသငး (MMA) တ႔အား အထးပငလႈကလႈကလလ ေကးဇးတငဂဏျပအပပါသည။

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး

ျပညသ႔ကနးမာေရးဥးစးဌာန

ကနးမာေရးႏင အားကစား၀နႀကးဌာန

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနးခ

အတေကာကစာလးအဓပၸါယမား(LIST OF ABBREVIATIONS)

AC Air Conditioning - ေလေအးေပးစကACH Air Changes per Hour - အခနးအတြငး တစနာရလင ေလ၏ အေရြ႕ေျပာငးလႏႈနးAFB Acid-fast bacilli - တဘေရာဂါပးAIDS Acquired immunodeficiency syndrome - ခခအားကဆငးမႈကးစကေရာဂါAIIR Ariborne Infection Isolation Room - ေလမတဆငကးစကေရာဂါမားအတြက သးျခားအခနးART Antiretroviral therapy - ကယခစြမးအားကေရာဂါကသျခငးCDC Centres for Disease Control and prevention - ေရာဂါကာကြယႏမနငးေရး ဌာနခပCXR Chest X-ray - ရငေခါငးဓါတမနDM Diabetes Mellitus - ဆးခ၊ ေသြးခေရာဂါDOPH Department of Public Health - ျပညသ႔ကနးမာေရးဥးစးဌာနDOTS Directly Observed Treatment Short- Course - တကရကၾကညရႈေဆးတကေကၽြးျခငးDR-TB Drug-resistant Tuberculosis - ေဆးယဥပါးတဘDST Drug Susceptibillity testing - ေဆးယဥပါးမႈစမးသပျခငးFHI360 Family Health International - အျပညျပညဆငရာမသားစကနးမာေရးအဖြ႕- ၃၆၀GUV Germicidal UV - ပးေသေစနငေသာခရမးလြနေရာငျခညHC Health Centre - ကနးမာေရးဌာနHCW Health Care Worker - ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးသ/ကနးမာေရး၀နထမးHEPA High-Efficiency Particulate Air – အမႈနကငးေသာေလ/ေလသန႔စစစစHIV Human immunodeficiency virus - ကယခစြမးအားကေစေသာဗငးရပပးIC Infection Control - ေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပျခငးILO International Labour Organization - အျပညျပညဆငရာအလပသမားအဖြ႕ခပINH Isoniazid - အငဆနာရာဇစ တဘစားေဆးIPC Infection Prevention and Control - ေရာဂါပးကးစကမႈ ကာကြယ ထနးခပျခငးIPT Isoniazid Prevention Therapy - အငဆနာရာဇစေဆးျဖင ကာကြယကသျခငးKNCV KNCV Tuberculosis Foundation - နယသာလနႏငငတဘတကဖကေရးအဖြ႕LPA Line Probe Assay - မးရးဗဇ ခြျခမးစတျဖာ၍ ေဆးယဥပါးမႈစမးသပျခငးLTBI Latent Tuberculosis Infection - ငပလးေနေသာ တဘပးမားကးစကမ MDR-TB Multidrug-resistant tuberculosis - H+R (အငဆနာရာဇစႏင ရဖနပငစင) ေဆး ၂ မးလးယဥပါးေသာတဘေရာဂါM&E Monitoring and Evaluation - ႀကးၾကပဆနးစစျခငး

အတေကာကစာလးအဓပၸါယမား (List of Abbreviations)

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ဂ

MMA Myanmar Medical Association - ျမနမာနငငဆရာ၀နအသငးMOHS Ministry of Health and Sport - ကနးမာေရးနင အားကစား၀နျကးဌာနMSF Medecins sans Frontieres - နယစညးျခားဆရာ၀နမားအဖြ႕ (ေဟာလန)NGO Nongovernmental Organization - အစးရမဟတေသာ/လမႈေရး အဖြ႕အစညးNTP National Tuberculosis Programme - အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနးOPD Out-Patient Department - ျပငပလနာဌာနPLHIV People Living with HIV - အပခအငဗြပးရသPSI Population Services International - အျပညျပညဆငရာလထေရးေစာငေရာကမႈအဖြ႕PTB Pulmonary tuberculosis - အဆတတဘRR-TB Rifampicin-resistant TB TB - ရဖငပငစင ေဆးယဥပါးတဘR/S Regional/ State - တငးေဒသႀကး/ ျပညနယR/S TBC Regional/ State Tuberculosis Centre - တငးေဒသႀကး/ျပညနယတဘဌာနTB Tuberculosis - တဘUSAID United States Agency for International Development - အေမရကနနငငတကာ ဖြ႕ျဖးေရးေအဂငစUV Ultraviolet - ခရမးလြနေရာငျခညUVC Ultraviolet-C - ခရမးလြနေရာငျခည စUVGI Ultraviolet Germicidal Irradiation -ခရမးလြနေရာငျခညႏင ပးေသေစျခငးWHO World Health Organization - ကမ႓ာကနးမာေရးအဖြ႕XDR-TB Extensively drug-resistant Tuberculosis - ျပငးထနေဆးယဥပါးတဘ ေဆး(၄)မး (အငဆနာရာဇစ၊ ရဖငပငစင၊ တဘထးေဆးနင ဖလရကြနလးအပစ စားေဆး) ယဥပါးျခငး

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနးဃ

နဒါနး (Introduction)

ကနးမာေရးဌာနမားနင လအမားစေ၀းရာေနရာမား၌ တဘေရာဂါပးကးစကမႈေၾကာင ကမ႓ာတဘ ျဖစပြား မႈနင ေသဆးမႈ ျမငတကေနပါသည။ ထ႔ေၾကာင လကရတဘပးကးစကမႈ ထနးခပျခငး အေျခအေနက ျပနလည အေလးထားသးသပၾကရန အေရးေပၚလအပလကရေၾကာငး မးေမာငးထးျပထားသည။ အပခအငဗြပး ကးစက မႈ၊ ေဆးယဥပါးတဘနင ျပငးထနေဆးယဥပါးတဘျဖစပြားမႈ မားျပားလာမႈတ႔၏ ၿခမးေျခာကမႈ အႏရာယေၾကာင တဘကးစကမႈထနးခပျခငး ဥးစားေပးအဆင သတမတျခငးမား တးတကလာေရးအတြက အလငအျမနေျပာငး လ သတမတရန လအပပါသည။ အပခအငဗြပး ကးစကခထားရသသည တဘေရာဂါပး၀ငၿပးေနာက လပငးအ တြငး တဘေရာဂါႏင ေဆးယဥပါးတဘေရာဂါျဖစပြားမႈအဆငသ ေရာကရရန အႏရာယပ၍ရၿပး၊ ေသဆးမႈႏႈနး လညး ျမငမားလာပါသည။ အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရး လမးညႊနအရ အပခအငဗြပးရသ (PLHIV) မား တဘသသယလကၡဏာရပါက၊ သလပနမနာက တဘပး၏ မးရးဗဇစမးသပရာေဖြေသာ (Gene Xpert) စကျဖင ေရာဂါရာေဖြရနျဖစေသာလညး၊ အခ႕ (PLHIV) မားသည သလပမထြကျခငးႏင အမားစသည အဆတ ျပငပတဘေရာဂါျဖစ၍ ေရာဂါရာေဖြရာတြင အခကအချဖစေစပါသည။ တဘႏင အပခအငဗြ/ေအအငဒအကစ ႏးႏြယျခငးနင တဘပးထနးခပျခငးက ထေရာကစြာ မကငသးျခငးတ႔ေၾကာင ေဆးရ၊ ေဆးခနး၊ ကနးမာေရး ဌာနမားနင လအမားစေ၀းရာေနရာမားတြင တဘနင ေဆးယဥပါးတဘပးမား လနာအခငးခငး၊ ကနးမာေရး ၀နထမးမားႏင ေဘးပတ၀နးကငရသမားကပါ ကးစကေစပါသည။ တဘလနာမားအား တကရကၾကညရႈေဆးတကေကၽြးကသျခငးေဆာငရြကရာတြင ျပညသ႔ကနးမာေရး စနစအားနညးပါက ေဆးယဥပါးတဘျဖစပြားမႈ တးတကလာေသာေၾကာင ကနးမာေရးစနစနင တဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနးတ႔ အားေကာငးေစရန အထးလအပပါသည။ တဘေဆးကသမႈပကကြကႏႈနးမားျခငး၊ ကသမႈအေလအကငအားနညးျခငးေၾကာင တဘလနာအသစမားနင ျပနျဖစလနာမားတြင ေဆးယဥပါးတဘ ျဖစပြားမႈမားျပားလာျခငးျဖစသည။ တဖနေဆးယဥပါးတဘလနာမားက ဒတယတနးစား တဘေဆးမားနင အကးရထေရာကစြာ ကသမႈမေပးနငပါက ျပငးထနေဆးယဥပါး တဘေရာဂါအဆငသ႔ ေရာကရသြားမည ျဖစပါသည။ ထေရာကေသာ တဘပးထနးခပျခငးစနစမရပါက တဘ၊ ေဆးယဥပါးတဘျဖစပြားမႈနင ေသဆးမႈျမငတက လကရေၾကာငး ခငမာေသာအေထာကအထားမားအရ သရရပါသည။ ကနးမာေရးနင အားကစား၀နႀကးဌာနက လနာမား၊ ျပငပလနာဌာနမားသ႔ လာေရာကျပသစဥ လနာမားအား ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးစဥ၊ လအမား စေ၀းရာေနရာမားႏင တဘျဖစပြားမႈမားေသာ လထနငထေတြ႕ဆကဆစဥ ကနးမာေရး၀နထမးမားနင လနာ မားသ႔ တဘပးကးစကျခငးမ ကာကြယေပးရနလမးညႊနထားပါသည။ ကနးမာေရးဌာနမားသည တဘပးကး စကမႈထနးခပျခငးက ဥးစားေပးေဆာငရြကရေပမည။ ဤလမးညႊနတြင လကေတြ႕လပငနး အေကာငအထည ေဖၚနညး၊ ညႊနၾကားခကမား၊ စလပငနးေဆာငရြကမႈအဆငမား ေဖၚျပထားပါသည။ တဘကးစကမႈေလာနညးေရး ဥးတည၍ တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငးလပငနးမားက ပးေပါငးေဆာငရြက ရမည ျဖစပါသည။ ေရာဂါပးကးစကမႈကာကႊယ၊ ထနးခပျခငး၏ ပငမအဓက အေျခခအတျမစမာ တဘေရာဂါက ေစာစးလငျမနစြာရာေဖြၿပး ထေရာကစြာ စနစတကကသမႈေပးျခငးပငျဖစပါသည။ တဘပးကးစကမႈထနးခပရန အဓကတဘေရာဂါကာကြယတကဖကေရး၊ အပခအငဗြတကဖကေရးနင ကနးမာေရးစနစ ျမႇငတငေပးေရးတ႔

နဒါနး

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၁

ေဆာငရြကရမည။ တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငးသည၊ ေယဘယေရာဂါပးမား ကးစကမႈကာကြယ ထနးခပ နညးမ၀ါဒမား၏ အစတအပငးျဖစ၍ သကဆငရာစမကနးမားႏင တဘ-အပခအငဗြစမကနးတ႔ တးျမႇင ပးေပါငးေဆာငရြကရေပမည။ ပးကးစကမႈေလာနညးေအာင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈစနစ ျမႇငတငရျခငးမာ ဌာနတစခနင တစခမတညေသာ အေဆာကအဥပစမားက ကၽြမးကငမႈအေျခခ၍ စညးမဥးစညးကမးမားအ တြငး ပမေပါငးစပညႇႏႈငး အေကာငအထညေဖၚရျခငး ျဖစပါသည။ ေရာဂါပးမား ကးစကမႈကာကြယထနးခပျခငး (IPC) အေျခခအတျမစက တညေဆာကျခငးျဖင အျခားေသာစမကနးမားအတြက ေကာငးမြနေသာအေျခခ အကးေကးဇးက ေပးနငေပသည။ ဤတဘပးကးစကမႈထနးခပနညးလမးညႊနသည ကမ႓ာကနးမာေရးအဖြ႕၏ ကနးမာေရးဌာနမား၊ လမား စေ၀းေနရာမားႏင မသားစမားတြင တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငး မ၀ါဒေဘာငအတြငးႏင ျမနမာျပညႏင လကေလာ ညေထြျဖစေအာင ျပစထားျခငးျဖစပါသည။ (၁) ဗဟ၊ တငးေဒသႀကး/ ျပညနယအဆင ကနးမာေရးဌာနမားတြင တာ၀နယေဆာငရြကျခငး။ (၂) အပခပေရးနညးျဖင ထနးခပျခငး။ (၃) ပတ၀နးကငထနးခပနညးျဖင ထနးခပျခငး။ (၄) ပဂၢလကတစဥးခငးအကြာကြယပစၥညးမား တပဆငျခငးျဖင ထနးခပျခငးစသည တဘေရာဂါကးစကမႈ ထနးခပနညး အဓကအပငး (၄) ပငးျဖင ေဖၚျပထားပါသည။ ဤလမးညႊန၏ ရညရႊယခကမာ ေဆးရေဆးခနး၊ လအမားစေ၀းရာေနရာ (အကဥးေထာင၊ အပေဆာင တနးလားမား၊ စကရအလပရမားနင လနာ၏ မသားစေနအမႏင ျပညသလထသ႔ တဘပးကးစကမႈ ေလာနညး ေစရန ျဖစပါသည။ လမးညႊနပါအခကမားမာ ခငမာေသာအေထာကအထားရၿပး၊ ေငြကနကမႈအတြက အကး ရကာ တတနငေသာစရတျဖင လြယကစြာအေကာငအထညေဖၚနငသည တဘပးကးစကမႈထနးခပနညးမား ျဖစပါသည။ အမးသား တဘ (၅) ႏစ မဟာဗဟာစမကနး (၂၀၁၆-၂၀၂၀) ပါ တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငး အညႊနးကနးမား ျပညမျခငး ရ/မရ တငးတာအကျဖတႏငရန လပငနးေဆာငရြကမႈ အစရငခစာမားက အမး သား တဘေရာဂါတကဖကေရး (ဗဟ) သ႔ မနမနေပးပ႔ရပါမည။ လအပေသာသငတနးမားပ႔ခၿပး စနစတက လပငနးအေကာငအထညေဖၚနငရနအတြက (၁) ဆရာကငလကစြႏင (၂) လပငနးခြငအေထာကအကျပစာအပႏစမးကပါ ျပစထားပါသည။ ဤဒတယအႀကမလမးညႊန ျဖစေပၚလာေရးအတြက သြငးအားစ အဆငမားမာ- (၁) ပထမအႀကမ (၂၀၁၄) ခႏစမ ထတေ၀ခေသာ လမးညႊနက ျပနလညစစစသးသပျခငး။ (၂) လကရေရာဂါပး ကးစကမႈကာကြယထနးခပျခငး၊ အေျခအေနက စစစသးသပျခငး။ (၃) သကဆငရာ ျပညတြငးျပညပ ပညာရငမား၊ ဥးစးဥးေဆာငမားႏင အႀကမႀကမ ေဆြးေႏြးတငပင၍

သြငးအားစအႀကဉာဏမားရယျခငး။ (၄) လမးညႊနမၾကမးျပစၿပး ကၽြမးကငပညာရငမားႏင ထပမညႇႏႈငးတငပငေဆေႏြးၿပး ဒတယမၾကမး

ျပစျခငး။ (၅) ဒတယမၾကမးက သကဆငသမားထ ကယကယျပန႔ျပန႔ ျဖန႔ေ၀ကာ အႀကဉာဏမားရယၿပး အမး

သားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၊ ျပညသ႔ကနးမာေရးဥးစးဌာနမတဆင ကနးမာေရးႏင အားကစား၀နႀကးဌာန၏ အသအမတခြငျပခကျဖင ပနပထတေ၀ျခငးျဖစပါသည။

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၂

အခနး (၁)ေရာဂါပးကးစကရျခငး၏ အေၾကာငးအခကမား

(DETERMINANTS OF TANSMISSION)

တဘေရာဂါသည မငကဘကတးရးယား ကဘာကလ႔စစပး (တဘပး) ေၾကာင ျဖစပါသည။ ပးအရြယ အစားမာ ၁ µm မ ၅ µm မသာရၿပး သာမနမကေစျဖင မျမငနငပါ။ အဆတတဘ၊ လညေခာငးတဘေရာဂါရသမ နာေခ၊ ေခာငးဆး၊ ရယေမာ၊ စကားေျပာျခငးျဖင တဘပးပါေသာ အမႈနမားေလထတြင ပ႕န႔လကရပါသည။ ၄ငးအျပင တဘပးပါေသာ အမႈနမားက ဓါတခြခနးမား၊ ရငခြရမား၊ သလပစေဆာငးခယသညေနရာ၊ လည ေခာငးမနေျပာငးၾကညအခနးမားႏင ဓါတမနခနးမားတြငလညး ေတြ႕ရနငပါသည။ ေသးငယေသာ အမႈနမား သည ေလထတြင ကာလအေတာၾကာပ႕ႏ႕ေနၿပး၊ ႀကးေသာအမႈနမားမာ ၾကမးျပငသ႔ လငျမနစြာသကဆငး တညရေနပါသည။ ေလထပ၀ေနသည တဘပးပါေသာ အမႈနမားက ရမပါက တဘပးမား အဆတထရ ေလအတ ငယေလးမားထတြင စေ၀းေနၾကပါသည။ တဘပးမားသည အဆတထမတဆင လ၏ ခႏၶာကယတခလးသ႔ ပ႕န႔သြားနငပါသည။ လတ႔၏ ခခအားအေျခအေနေပၚမတည၍ တဘေရာဂါအျဖစသ႔ ေရာကရသြားနငသည။ လအမားတြင မားေသာအားျဖင ကယခစြမးအားေျကာင တဘပးဆကလကပြားမားမႈက (၂) ပါတမ (၁၀) ပါတအတြငး ဟန႔တားထားနငၾကပါသည။ တဘပးမားသည ပြားမားမႈနင ကးစကမႈမရဘ အျမဘ၀ျဖင အၾကမ မားစြာေျပာငးလေနၾကပါသည။ ၄ငးအေျခအေနက ငပလးေနေသာ တဘပးကးစကျခငး (Latent TB Infec-tion – LTBI) ဟ ေခၚၿပး တဘေရာဂါလကၡဏာမျပပါ။ အျခားသမားသ႔လညး မကးစကနငပါ။

လတစဥးတြင တဘသသယေရာဂါလကၡဏာမားရပါက တဘေရာဂါ ရ/မရ စမးသပစစေဆးရပါမည။ တဘေရာဂါရပါက၊ ကသမႈခယရပါမည။

တဘပးကးစကခရျခငးသည ပးကးစကမႈပမာဏ၊ ပတ၀နးကင၊ ပးနငထေတြ႕မႈႏင ထေတြ႕ သ၏ ေရာဂါ ျဖစနငေျခရျခငးတ႔အေပၚမတညပါသည။

အခနး (၁) ေရာဂါပးကးစကရျခငး၏ အေၾကာငးအခကမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၃

အ

ခနး

(၁)

ပးကးစကမႈပမာ႑ ပတ၀နးကင ပးန႔ထေတြ႔မႈ ေရာဂါျဖစနငေျခရမႈ

• အဆတ - လညေခာငး တဘေရာဂါ

• အလပတအခနးကဥးမား • လနာႏငအနးကပေနမႈ • ကယခအားကဆငးေစ ေသာ အေၾကာငးအရာမား

• တဘေရာဂါျဖစပြားနငမႈစြမးအား

• ေလ၀ငေလထြက မေကာငးျခငးေၾကာငတဘပးအမႈနမားက လေလာကစြာ မဖယရားနငျခငး

• လနာႏင အတထေတြ႔မႈ ၾကာျမငခန (အခနကာလ)

• အပခအငဗြပး ကးစကခရျခငး

• အဆတအေခါငးေပါက အနာရျခငး

• တကရကေနေရာငျခည လေလာကစြာမရရျခငး (ေနေရာငျခညတြင ပးေသေစႏငေသာ ခရမးလြနေရာငျခညပါရျခငး)

• ကးစကလနာ အေရအတြက

• ဆးခ၊ ေသြးခ

• သလပတြငပးေတြ႔ရမႈ • တဘပးပါေသာအမႈနမား ေလထတြင ၀ကသ႔ ျပနလညလညပတေနျခငး

• အခနးထရ တဘပးပါ အမႈန (အေရအတြက ပမာဏ)

• အသကအရြယ (၅) နစေအာကနင နစ (၆၀)အထကရသမား

• ေခာငးဆးေနျခငး • စကပစၥညးမားသန႔ရငးမႈနင ထနးသမးမႈအားနညးျခငး၊ (ဥပမာ-လပစစပနကာ၊ ပးေသေစႏငေသာခရမးလြနေရာငျခညထြက မးလး၊ မးေခာငး။)

• လနာေခာငးဆးလင ပါးစပႏင နာေခါငးအပ၍ မဆးျခငး

• ေဆးႏင အရကစြေနသမား

• ေခာငးဆးၿပး သလပစ ေဆာငးသည နညးလမး မားေၾကာင တဘပးပါ ေသာ အမႈနမား ေလထ တြင ပ႕လြငေနျခငး

• စဓါတခြလပငနး ေဆာင ရြကမႈ လမးညႊန (SOP) အတငး ဓါတခြနမနာမားကငတြယေဆာငရြက ရာတြင လကနာမႈမရျခငး

• နာတာရညေရာဂါသညမား

• ထေရာကစႊာကသမႈ မခယျခငး

• ေဆးလပေသာကျခငး

• ကငဆာေဆးမား၊ ခခအား ကဆငးေစ ရနကသေဆးမား(TNF alpha blocker)၊ ရကရည စတးရြကေဆးမားစားသးသ

ဇယား (၁) တဘပးကးစကရျခငး အေၾကာငးအခကမား

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၄

တဘပးကးစကပ႕ႏ႕မႈပမာဏ (Infectiousness)သလပမာ တဘပးေတြ႔ရမႈ (Sputum Smear Positivity)

လနာတစဥး၏ တဘေရာဂါပးကးစကပ႕န႕မႈသည သ၏သလပထတြငပါ၀ငသည ေရာဂါျဖစနငမႈနင ကးစကမႈေပးနငေသာအစြမးရသည တဘပးပမာဏေပၚ မတညပါသည။ ကးစကနငေသာ တဘလနာတစဥးက တစနစလင ၄ငးနငအတေန မသားစႏင အနးကပေနသ (၁၀) ဥးမ (၁၅) ဥးသ႔ တဘပးကးစကႏငပါသည။

တဘပးနင ထေတြ႕မႈ (Exposure)ကးစကတဘလနာဥးေရ (Number of infected patients (Overcrowding)

ကးစကတဘလနာဥးေရ၊ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးေသာ ကနးမာေရးဌာန၊ ေဆးခနးမား (သ႔မဟတ) လအမားစေ၀းသညေနရာမားတြင လာေရာကျပသသည တဘလနာဥးေရမားျပားမႈ အထးသျဖင ေဆးမကသရေသးေသာ တဘလနာနင၊ တဘဟမသတမတရေသးေသာ တဘလနာမားထမ လနာအခငး ခငးနင အျခားသမားသ႔ တဘပးကးစကခရနငမႈ အႏရာယပရပါသည။ ဌာန၊ ေနရာမား၏ တဘျဖစပြားမႈ၊ လာေရာကျပသသဥးေရနင ျပငဆငထားရမ တစခႏငတစခ မတညေသာေၾကာင တဘပးကးစကခရႏငမႈ အႏရာယကြာျခားႏငပါသည။ ျမနမာနငင၏ ျပငပလနာ ဌာနမား၊ လအမားစေ၀းရာေနရာမား၊ အကဥးေထာင မား၊ အပခအငဗြေဆးခနးႏင ကနးမာေရးဌာနမားတြင တဘေရာဂါဟ မသတမတရေသးသမားက ေတြ႕ရ ႏငပါသည။

တဘပးႏင ထေတြ႕မႈ (Exposure) တဘပးႏင ထေတြ႕မႈျကာခန (အခနကာလ) (Duration of Exposure)

ကးစကတဘေရာဂါရသနင ကာလရညၾကာ အနးကပေနျခငးသည တဘပးကးစကမႈ အႏရာယပ၍ မားပါသည။ ေစာစးလငျမနစြာေရာဂါရာေဖြၿပး ထေရာကသည ကသမႈေပးျခငးျဖင ကးစကမႈ ကာလက ေလာခ ႏငပါသည။ တနညးအားျဖင တဘေရာဂါက ေစာစးစြာမရာေဖြနငျခငး၊ ေဆးကသမႈ (ေဆးမန၊ အခနတြယမန၊ ေဆးတြမန၊ အခနကာလအမန) မနကနထေရာကမႈမရျခငး၊ လနာမ ေဆးကသမႈပကကြကျခငး၊ ေဆးယဥ ပါးျခငး၊ ေဆးအခငးခငးအျပနအလန ဓါတျပျခငး၊ အစာအမမ ေဆးမားစပယႏငမႈ ခ႕တျခငးတ႔သည တဘပး ကးစကမႈကာလာက ရညၾကာေစပါသည။

ေရာဂါျဖစပြားနငေျခ (Susceptibility)တဘပးခႏၶာကယအတြငး၀ငေရာကျခငး (TB Infection) မ တဘေရာဂါအဆင (TB Disease) သ႔ တးတကျဖစေပၚျခငး (Progression to disease following infection)

ငပလးေနေသာ တဘပးကးစကျခငးမ တဘေရာဂါတးတက ျဖစေပၚေစရနအတြက အဓကကေသာ အေၾကာငးရငးတစခမာ အပခအငဗြပး ကးစကခရျခငးေၾကာင ျဖစပါသည။ အပခအငဗြပးရသသည တဘ

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၅

အ

ခနး

(၁)

အခနး (၁) ေရာဂါပးကးစကရျခငး၏ အေၾကာငးအခကမား

လနာႏင ထေတြ႔ပါကတဘပးလငျမနစြာ ကးစကခရၿပး၊ လအနညးငယအတြငး တဘေရာဂါအဆငသ႔ လငျမန စြာတးတကေရာကရနငသည။ ခခအားေကာငးသ/ အပခအငဗြပးကငးသမားတြင တဘပးကးစကခရၿပး နစ အနညးငယၾကာမသာ တဘေရာဂါျဖစပြားသည။ ထ႔အျပင ကယခအားက ကဆငးေစေသာ ဆးခေရာဂါ၊ ကငဆာေရာဂါႏင နာတာရညေကာကကပေရာဂါတ႔သညလညး ငပလးေနေသာတဘပးကးစကျခငးမ တဘ ေရာဂါတးတက ျဖစေပၚေစေသာ အေၾကာငးရငးမားျဖစၾကပါသည။

ကနးမာေရး၀နထမးမား၏ လပငနးခြငအႏရာယ (Occupational risk for HCWs)

တဘလနာမားနင တကရကထေတြ႕ၿပး ကာလၾကာျမငစြာ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးရသည သမားသည၊ တဘကးစကထနးခပမႈအားနညးျခငးႏင တဘပမနစစေဆးမႈ မရျခငးတ႔ေၾကာင အျခားသမား ထက တဘပးကးစကခရႏငမႈအႏရာယ (၃ - ၅) ဆ ပမားပါသည။ အထးသျဖင ကးစကမႈအႏရာယမားသည သလပခယစေဆာငးသညေနရာ၊ လညေခာငးမနေျပာငးၾကညစမးသပခနး၊ ရငခြခနး၊ သလပပးေမြးျခငးႏင ေရာဂါေဗဒဓါတခြခနးမား၊ ဓါတမနခနးမားတြင တာ၀နကသည ကနးမာေရး၀နထမးမားသည တဘကးစကခရ မႈ ပမားပါသည။ လပသက (၁၀) ႏစေကာ ကနးမာေရး၀နထမးမားသည ကးစကမႈအအႏရာယ ပမျမငမား ပါသည။ ထ႔ေၾကာင တဘေရာဂါက လပငနးခြငကနးမာေရးဆငရာ ေရာဂါတစခအျဖစ၊ အျပညျပညဆငရာ အလပသမားအဖြ႕အစညးမ (၂၀၁၀) ခႏစတြင ျဖညစြကသတမတေပးခပါသည။

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၆

အခနး (၂)စမအပခပမႈနညးလမးမားႏင တဘေရာဂါပးကးစကမႈ ထနးခပျခငး

(Managerial Activities)

အပခပမႈနညးလမးမားမာ မ၀ါဒခမတျခငးႏင စမကနးအဆငတႊင အကးရထေရာကေသာ တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးစနစ ကငသးအေကာငအထညေဖၚနငေစရန ပပးတြနးအားေပးျခငးတ႔ ျဖစပါသည။ ကနးမာေရးဌာနမား၊ လမားစေ၀းရာႏင ျပညသလထအတြငး လကရအေျခအေနက ခြျခမးစတျဖာစစစျခငးနင တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငး အေျခအေနအကျဖတရလာဒတ႔ကအေျခခၿပး လအပသညထနးခပျခငး နညး လမးမားက ေရြးခယ၍ ေပါငးစပညႇႏႈငးေပးျခငးျဖစပါသည။ ဌာန၊ ေဆးရေဆးခနးႏင လနာျပစသည အခနး မားတြင တဘပးကးစကထနးခပနညးမား ေခာေမြ႔ထေရာကစြာ အေကာငအထညေဖၚနငေစရန အပခပမႈ နညးလမးမားျဖင စမခန႔ခြျခငးတ႔ ျဖစပါသည။

၂.၁ ဗဟ၊ တငးေဒသႀကး/ျပညနယႏင ခရငအဆငတြင စမအပခပမႈ နညးလမးမားျဖင ကးစကမႈထနးခပျခငး။ • တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရး ေပါငးစပညႇႏႈငးမႈေကာမတ/အဖြ႕အစညးမားက ဗဟ၊ တငး

ေဒသႀကး/ျပညနယ၊ ခရငအဆငမားတြင ဖြ႕စညးေပးျခငး။

• တဘေရာဂါပးကးစကမႈႏင ပတသက၍ စမးစစသးသပျခငး။

• အမးသားမ၀ါဒမား၊ ညႊနၾကားခကမား ထတျပနျခငး၊ ျပငဆငျခငး။

• လအပ၍ ရနငေသာလစႊမးအား ပစၥညးအရငးအျမစမားက အေျခခ၍ လပငနးအေကာငအထည ေဖၚျခငးႏင တးခ႕ေဆာငရြကနငရန လပငနးစမခကမားေရးဆြျခငး။

• တဘေရာဂါပးကးစကျခငးအေပၚ ျပညသလထ၏ အသခယခကႏင လကေတြ႕ေဆာငရြကမႈျမႇင တငေပးျခငး။

• ေရာဂါတကဖကေရးစမကနးအခငးခငးႏင အျခားႏးႏြယေသာ အပခပသအဖြ႕အစညးမားနင အျပနအလနဆကဆမႈရေစျခငး။

• ကနးမာေရး၀နထမးမား တဘေရာဂါျဖစပႊားမႈအပါအ၀င လပငနးအေကာငအထညေဖၚမႈသတငး အခကအလကမား စဥဆကမျပတေစာငၾကညသညစနစ တညေထာငျခငး။

• မၾကာမၾကာ လပငနးေဆာငရြကမႈ ႀကးၾကပအကျဖတျခငးႏင အခနအပငးအျခားအလက လပ ငနးဆနးစစေဆြးေႏြးျခငးတ႔ ေဆာငရြကျခငး။

• လအပေသာ လကေတြ႕အသးခသေတသနေဆာငရြကျခငးတ႔ ျဖစပါသည။

အခနး (၂) စမအပခပမႈ နညးလမးမားႏင တဘေရာဂါပးကးစကမႈ ထနးခပျခငး

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၇

အ

ခနး

(၂)

၂.၂ လအမားစေ၀းေသာ ေနရာႏင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးေသာဌာနမားအဆင တြင စမအပခပမႈနညးလမးမားျဖင ကးစကမႈထနးခပျခငး။ • တာ၀နရသမားပါ၀ငေသာ ကးစကမႈထနးခပေရးေကာမတဖြ႕စညးေပးျခငး (သ႔မဟတ) ပဂၢလ

တစဥးအား တာ၀နခအျဖစသတမတေပးျခငး။

• တငးေဒသႀကး/ျပညနယႏင ခရငအဆင ႀကးၾကပသမား၏ နညးပညာပပးမႈႏင ကနးမာေရးဌာန အဆင ကးစကမႈထနးခပျခငးအေျခအေနက အကျဖတျခငး၊ ထပဆငအကျဖတျခငးမား ေဆာင ရြကျခငး။

• တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငးစမခကသည ၿမ႕နယကနးမာေရးဌာန၏ တစနစတာစမခကတြင အေရးႀကးေသာ အစတအပငးတစခအေနျဖင ပါ၀ငျခငး။

• စမခကအရ လနာမား ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈခယရန လမးေၾကာငးမား၊ အခနးအကယ အ၀နးအေပၚမတည၍ လပစစပနကာ၊ ပးေသေစေသာ ခရမးလြနေရာငျခညေပး ကရယာမား တပဆငျခငး၊ အခနးမြမးမျပျပငျခငး စသညတ႔က စဥးစားအေကာငအထညေဖာျခငး။

• (၂) ႏစတစႀကမလအပေသာ သငတနး၊ မြမးမသငတနးမား တကေရာကရန လအပေသာ၀နထမး မားက ေရြးခယသတမတေပးျခငး။

• လနာမား၊ လနာအေဖာ၊ ဧညသညမားႏင ကနးမာေရး၀နထမးမား တဘပးကးစကမႈ ထနးခပ ျခငး အေထာကအကျပပညာေပး ပစ၊ ကားခပ၊ ညႊနျကားခကမားက ေဒသဆငရာ ဘာသာစကား ျဖင လႊယကစြာ ျမငနငေစရန ျပသျခငး။

• ကနးမာေရး၀နထမးမား တဘေရာဂါစစတမးေကာကယျခငး၊ တဘျဖစပြားမႈက ေစာငၾကည အကျဖတျခငး၊ တစနစလင ၀နထမးမား၏ ၁% ႏငအထက တဘေရာဂါ ျဖစပြားမႈရပါက ၄ငး အေျခအေနသည ျပညသလထအတြငး တဘေရာဂါျဖစပြားမႈႏႈနးထက (၃) ဆခန႔ ပမမားျပား၍ တဘကးစကမႈထနးခပျခငးက ပမထေရာကမႈရေစရန တးတက ျပျပငၾကပမတေဆာငရြကရန မးေမာငးထးျပျခငးျဖစသည။

• လကေတြ႔အသးခသေတသနလပငနးေဆာငရြကျခငးတြင ပါ၀ငျခငးႏင ရလာဒအေျဖေပၚမတည ၍ ျပျပငေဆာငရြကျခငးျဖင တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငး အကးရလာဒမား တးတကေစျခငး။

သငတနးေပးျခငး (Training) တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငးက ၀နထမးတငး သရ၊ ခယၿပး၊ သတ႔၏တာ၀နနင အခနးက႑အလက စလကေတြ႔လပငနးလမးညႊနမားက လကနာကငသးမသာ ေအာငျမငမညျဖစပါသည။ လနာႏင တကရက ထေတြ႔ဆကဆရေသာ၀နထမး၊ ေစတနာ၀နထမးမား၊ တကရကထေတြ႔မႈမရေသာ အပခပသ၊ စာေရး၊ ကား ေမာငးသ၊ စာရငးကင၊ လျခေရး၀နထမးႏင သန႔ရငးေရး၀နထမးမားပါမကန ၀နထမးတငး ေရာဂါပးကးစက ပ႕ပြားမႈအႏရာယဆငရာ ပမနသငတနး၊ မတဆကသငတနး၊ မြမးမသငတနးနင လပငနးခြငသငတနးမားက ၂ ႏစတစႀကမ မပကမကြက တကေရာကသငပါသည။

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၈

သငတနးတြင ေအာကပါအခနးက႑မားပါ၀ငရမည။

• တဘပးကးစကပ႕ပြားမႈႏင ပတသကေသာ အေျခခသေဘာတရားမား။

• လမားအေပၚ တဘေရာဂါျဖစပြားမႈ အေျခအေနႏင၊ ကနးမာေရး၀နထမးမား လပငနးခြငတဘ ေရာဂါျဖစပြားႏငမႈ အႏရာယအပါအ၀င၊ တဘေရာဂါပး၀ငျခငးမ တဘေရာဂါအဆငသ႔ ေရာကရ ရန အႏရာယအေၾကာငးအရာမား။

• တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငး စမခကပါလပငနးမား၊ ဥးစားေပးလပငနးမားပးေပါငး၍ တဘပး ကးစကမႈထနးခပျခငးက လကေတြ႔ေဆာငရြကျခငးႏင လြယကေသာ စလကေတြ႔လပငနးလမး ညႊန (Simple SOP) မား။

• ၀နထမးမားနင ေစတနာ၀နထမးမား တဘေရာဂါလကၡဏာမား၊ ခစားခကမားက ဆနးစစၿပး ေတြ႔ရပါက ထေရာကသညကသမႈေပးျခငး။

ကနးမာေရးဌာနတဘပးကးစကမႈထနးခပျခငးက ခန႔မနးအကျဖတျခငး(The Facility TB Infection Control Assessment) ကနးမာေရး ေဆးခနးမား၊ ကနးမာေရးဌာနမားတြင တဘပးကးစကပ႕ပြားမႈ ခန႔မနးအကျဖတျခငးသည ကနကစရတ ခန႔မနးတြကခကထားေသာ ေရာဂါပးမားကးစကမႈမ ကာကြယထနးခပျခငး စမခက၏ ပထမ ေျခလမးျဖစပါသည။ တဘပးကးစကမႈ အႏရာယသည လ၊ ရာသဥတ၊ အေျခခအေဆာကအဥ၊ ကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈေပးျခငး၊ ေရာဂါ၏ ၀နထပ၀နပး၊ လနာ၏ အမအကငနင ကနးမာေရး၀နထမးမား၏ ဗဟသတ နင စလပငနးလမးညႊနမားက လကနာကငသးမႈမားအေပၚ မားစြာမတညပါသည။

ကနးမာေရးဌာနမားတဘပးကးစကမထနးခပျခငးစမခက (The Facility TB Infection Control Plan) ၄ငးစမခကတြင ကးစကမႈထနးခပျခငးလပငနးမားအတြက တာ၀နခေဆာငရႊကမညသ၏ အမည၊ ရာထးမားက ဌာနရ အခနး၊ ေနရာ၊ ဌာနခြႏင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးသည ေနရာမားအလက တတ ကကသတမတေပးျခငး။

ကနးမာေရး၀နထမးမားအေျခအေနက အၿမေလလာဆနးစစျပး၊တဘေရာဂါစစတမး ေကာကယျခငး (HCW Surveillance and Screening for TB) တဘလနာမားႏင ပမနထေတြ႔ေနရေသာ ကနးမာေရး၀နထမးမားနင ေစတနာ၀နထမးမားက ေအာကပါအတငး အျမေလလာဆနးစစေနရမည။

• အလပ၀ငစ ၀နထမးတငးက အေျခခကနးမာေရးစစေဆးျခငးႏင ရငေခါငးဓါတမနရကျခငး စသညတ႔က စစစစာရငး (Check List) အသးျပၿပးေဆာငရြကရမည။

အခနး (၂) စမအပခပမႈ နညးလမးမားႏင တဘေရာဂါပးကးစကမႈ ထနးခပျခငး

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၉

အ

ခနး

(၂)

• ၀နထမးမားက စစစစာရငး (Check List - ေနာကဆကတြ - ခ ၇.၂) အသးျပ၍ တစနစလင တစႀကမ ကနးမာေရးစစေဆးေပးရမည။

• ပးကးစကမႈအႏရာယမားေသာ ေနရာ၊ ဌာနမားတြင တာ၀နထမးသည၀နထမးမားအား နစစဥ ရငေခါငး ဓါတမနရကစစေဆးရမည။ (ဓါတခြ၊ ဓါတမန၊ ေဆးယဥပါးတဘကသခနး၊ တာ၀နက ၀နထမးမား၊ တဘသသယလကၡဏာရေသာ ၀နထမးမားနင ကနးမာေရး၀နထမးမား၏ ၁% နငအထက တဘေရာဂါျဖစပြားမႈရသည ဌာနမ ၀နထမးမား)

• တဘနင အပခအငဗြကးစကမႈ သသယရသမားအား အခမစစေဆးေပးရမည။

• အျပညျပညဆငရာလမးညႊနခက (ကမ႓ာကနးမာေရးအဖြ႔၊ အျပညျပညဆငရာအလပသမားအဖြ႔ ခပႏင အေမရကနနငငတကာဖြ႔ၿဖးေရးေအဂငစတ႔ ပးေပါငး၍ ကနးမာေရး၀နထမးမား၊ အပခ အငဗြႏင တဘကာကြယေရး၊ ကသေရး၊ ေစာငေရာကေရး၊ ေထာကပေရးအတြက (၂၀၁၀) ခႏစတြင ခမတေသာ လမးညႊနမ၀ါဒ) အရ တဘသသယလကၡဏာရ ၀နထမးအား ဥးစားေပးစစေဆးရမည။

• ၿမ႕နယတဘမတပတငစာအပ၏ မတခကေကာလတြင ၀နထမးတဘလနာအား အႏရာယရ အပစအျဖစ မတတမးတငရမည။

စစစအကျဖတျခငးႏင ဆနးစစေဆြးေႏြးျခငး (Monitoring and Evaluation(M&E) တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငး (TB-IC) နင ပတသကေသာ အစရငခစာ၊ ကနးဂဏနးမားက စဥဆက မျပတစေဆာငးၿပး၊ အခနပငးအျခားအလက ခြျခမးစတျဖာသးသပျခငး၊ ဆနးစစျခငးအားျဖင ထနးခပျခငး လပငနး၏ အားသာခက၊ အားနညးခကႏင မလလားအပေသာ လားရာမား (Un-desirable trends) က သရ နငပါသည။ ေအာကေဖၚျပပါအခကမားသည တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငး (M&E) ၏ ရညရြယခကမားျဖစသည။

• ရနငေသာအရငးအျမစ (လ၊ ေငြ) က အကးရဆးအသးခၿပး ျပညသလထအတြက အေကာငးဆး ကနးမာေရးသခရရေစရန ေစေဆာတြနးအားေပးရန၊

• TB-IC အတြက လအပေသာသတငးအခကအလက (Information) မားေပးၿပး စမခကက တး တကအေကာငအထညေဖၚရနျဖစ၍ TB-IC ၏ စစစအကျဖတျခငးႏင ဆနးစစေဆြးေႏြးျခငးသည

o TB-IC စမခက၏ လပငနးၿပးေျမာကမႈက တငးတာႏငျခငး

o ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးျခငး၏ အရညအေသြးႏင အကးသကေရာကမႈရျခငး

o ၀ေသသရညမနးခကမားျပညမရန လပငနးတးတကမႈက တငးတာနငျခငးတ႔ရရရန အက အညေပးပါသည။

• ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈလပငနး အရညအေသြးျမႇငတငျခငးတြင အကအညေပးရန

• ကနးမာေရး၀နထမးမား၏ TB-IC တြင တာ၀နခမ၊ တာ၀န၀တရားနင ၄ငးတ႔၏အခနး က႑က သတမတေပးျခငး၊

• TB-IC လပငနးမား ေဆာငရြကရန လအပေသာ အရငးအျမစမား (Man, Money, Material,

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၁၀

Method and Morale) က စြေဆာငျခငးတ႔ ျဖစပါသည။

ျမနမာနငငအမးသား ေဆးယဥပါးတဘကၽြမးကငပညာရငမား ေကာမတသည ဗဟ၊ တငးေဒသႀကး၊ ျပညနယ ေဆးယဥပါးတဘေကာမတမားက လမးညႊနေပးျပး၊ TB-IC ႏင ပတသက၍ တကရက အကျဖတ စစစျခငးနင ဆနးစစျခငးမားေဆာငရြကၿပးသငေလာသည ေထာကခအႀကျပခကမား (Recommendations) က ကနးမာေရးဌာနအဆငဆငသ႔ ျဖန႔ေ၀ရန တာ၀နရပါသည။ ထ႔အျပင ေကာမတသည တငးေဒသႀကး၊ ျပညနယေကာမတမားႏင ပးေပါငးၿပး အခနအပငးအျခားအလက TB-IC အေကာငအထညေဖၚ ေဆာငရြက ေနသည ေဆးရ၊ ေဆးခနး၊ တငးေဒသႀကး၊ ျပညနယ၊ ခရင၊ ၿမ႕နယတဘဌာနႏင ေဆးယဥပါးတဘ လနာအမ အထ၊ ကြငးဆငး စစေဆးျခငး၊ အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးဗဟအဆငတြင လကေထာကညႊနၾကားေရး မး (တဘ) တစဥးက သးသန႔တာ၀နေပးၿပး တစျပညလး၏ TB-IC က (M&E) ျပလပရမည။

ကမ႓ာကနးမာေရးအဖြ႕က (၂၀၁၅) ခနစတြင ကနးမာေရးဌာနအဆငတငး၌ တဘပးကးစကမႈ ထနးခပျခငးလပငနးမားက အခနပငးအလက ဆနးစစေဆြးေႏြးရန စစစစစာရငး (၅) ခကက ေဖၚထတေပးခ သည။ ၄ငးစလပငနး (၅) ခကကအေျခခ၍ တာ၀နခပဂၢလသည လပငနးေဆာငရြကမႈမားက နစစဥစစစ အကျဖတရပါမည။

၁။ တဘေရာဂါကးစကမႈ ထနးခပေရးအပါအ၀င ေရာဂါပးကးစကမႈမ ကာကြယထနးခပေရး စမ ခကရျခငး။

၂။ ၿမ႕နယအဆငတြင တာ၀နခတစဥးသတမတေပးျခငး၊ တငးေဒသႀကး/ျပညနယ အဆငတြင ေကာမတဖြ႕စညးေပးထားျခငး။

၃။ ကနးမာေရး၀နထမးမားတြင တဘသသယလကၡဏာမားရပါက ခကခငးေရာဂါစမးသပ ရာေဖြ ၿပး ေတြ႕ရပါက ထေရာကစြာကသမႈေပးကာ အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရး (ဗဟ) သ႔ အစရငချခငး။

၄။ စတငေရာကရလာေသာ လနာမားတြင ေခာငးဆးလနာမားအား၊ ေခာငးဆးလင ပါးစပ၊ နာေခါငး ပတ၍ ဆးေစျခငး၊ နာေခါငးစညးတပဆငေပးျခငး၊ လငျမနစြာ စမးသပေပးျခငး၊ ေဆးမား ထတေ၀ေပးျခငး။

၅။ လနာမားေစာငဆငးေနသညအခနးက ေလ၀င၊ ေလထြကေကာငးေစရန အခနးတခါးနင ျပတငး ေပါကမား ဖြငထားျခငးႏင ေခာငးဆး၊ နာေခပါက လကနာေဆာငရြကရမည ကင၀တမားနင ညႊနၾကားခကမားက လနာမားလြယကစြာျမငနငေသာေနရာတြင ခငးကငးျပသထားျခငး။

သးလတစႀကမ ကနးမာေရးဌာနမားသ႔ တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငး အနညးဆး စစစစာရငး (၁၀) ခကက အသးျပ၍ စစစအကျဖတျခငးသည ေရာဂါပးမားကးစကျခငးမ ကာကြယထနးခပျခငး၏ အေရးႀကးေသာ အပငးမပါ၀ငၿပး လပငနးအရညအေသြးျမငမားလာေစပါသည။ ၄ငးစစစစာရငးပါ စအခက (၁၀) မ (၈) ခက ျပညမရပါမည။ ၄ငးစစစစာရငး အသးျပ၍ ဗဟ၊ တငးေဒသ ႀကး/ျပညနယ အဆငတ႔တြင စစစအကျဖတရပါမည။

(၄ငးစစစစာရငးက ေနာကဆကတြ - ခ ၇.၄ တြင ေလလာနငပါသည။)

အခနး (၂) စမအပခပမႈ နညးလမးမားႏင တဘေရာဂါပးကးစကမႈ ထနးခပျခငး

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၁၁

အ

ခနး

(၂)

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၁၂

အခနး (၃)တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငး လပငနးစဥမား

(TB Infection Control Measures)

တဘပးအပါအ၀င ေလမတဆင ကးစကေသာေရာဂါပးမား ထနးခပျခငးလပငနးစဥမားသည အျခား ကးစကမႈအေျခခေသာ စႀကတငကာကြယမႈမားအတြက ျပညစေအာင ျဖညစြကေပးသည။

ေအာကပါတ႔သည စႀကတငကာကြယမႈ နညးလမးမားျဖစသည။

• လကသန႔ရငးေရး၊

• တစဥးခငးကာကြယပစၥညး အသးျပျခငး၊

• အႏရာယကငးေသာ ေဆးထးနညးအကငမား၊

• ေဆးထးအပအပါအ၀င ခၽြနထကေသာ ပစၥညးမား စးရျခငးမ ကာကြယျခငး၊

• သန႔ရငးေရးနင ပးမကးစကေအာငျပလပနညးမား၊

• စြန႔ပစပစၥညးမား ဖကဆးရငးလငးျခငး

ေအာကပါတ႔သည ေရာဂါကးစကမႈက အေျခခေသာ ႀကတငကာကြယနညးမား ျဖစသည။

• လနာထမ ေရာဂါမကးစကေအာင ႀကတငကာကြယနညး

• ေရာဂါပးပါေသာ အမႈနမား မကးစကေအာင ႀကတငကာကြယနညး

• ေလမတဆင ေရာဂါပးမား မကးစကေအာငႀကတငကာကြယနညး

တဘပးကးစကမထနးခပနညးမားသည ေရာဂါပးမား ကးစကမႈထနးခပနညးအဆငမားျဖစသည အပခပမႈ၊ ပတ၀နးကငနင တစဥးခငးကာကြယပစၥညးအသးျပျခငးမားက အေျခခပါသည။

• အပခပေရးနညးျဖင ကးစကမႈထနးခပျခငး လပငနးစဥမားသည ေရာဂါပးပါေသာ အမႈနမားႏင ထေတြ႕ခနကာလက ေလာခေပးသည။

• ပတ၀နးကငထနးခပျခငးလပငနးစဥမားသည ေလထရ ေရာဂါပးပါေသာ အမႈနအေရအတြကက ေလာခေပးသည၊ ရငးလငးဖယရားေပးသည။

• တစဥးခငးကာကြယပစၥညး N95 ႏာေခါငးစညး အသးျပျခငးသည ကနးမာေရး၀နထမးမားအား ေရာဂါပးပါေသာ အမႈနမားရမျခငးမ ကာကြယေပးပါသည။

၃.၁ အပခပေရးနညးျဖင ကးစကမႈထနးခပျခငး လပငနးစဥမား • လနာမားထမ တဘသသယ လကၡဏာ (ေခာငးဆး) ရသက ခကခငးေဖၚထတျခငး။

• ၄ငးတဘသသယလနာက သးျခားခြ၍ထားျခငး။

၁၃

အခနး (၃) တဘပးကးစကမႈ ထနးခပျခငး လပငနးစဥမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး

အ

ခနး

(၃)

• ေခာငးဆးသထမ ေရာဂါမကးစကေစရန ေခာငးဆးကင၀တျဖစသည ပါးစပႏင နာေခါငးကအပ၍ ေခာငးဆးနညးမားေပးျခငး/ ႏာေခါငးစညးအသးျပေစျခငး။

• တဘသသယလနာအား ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးခန ေလာချခငး (ဥးစာေပး၊ လငျမနစြာ စမးသပကသေပးျခငး)။

• ၀နထမးမားအား တဘေရာဂါစစစေပးျခငး အပါအ၀င တဘႏင အပခအငဗြ ကာကြယေစာငေရာက မႈ အျပညအ၀ေပးျခငး။

အပခပေရးနညးျဖင ကးစကမႈထနးခပျခငးလပငနးစဥမားသည တဘပးကးစကမႈကာကြယျခငးမား ၏ ပထမေရ႕တနး လပငနးစဥျဖစသည။ ေရာဂါကးစကျပန႔ပႊားမႈ ကာကြယျခငးတြင အထေရာကဆး၊ အကးရဆး လပငနးစဥျဖစ၍ ကနးမာေရးဌာနမား၊ လအမားစေ၀းရာေနရာမားတြင ဥးစားေပးအေကာငအထညေဖၚရမည။ ၄ငးထနးခပနညး လပငနးစဥမားက လကေတြ႔ေဆာငရြကျခငးျဖင ေလထရ ေရာဂါပးပါေသာ အမႈနပမာဏ (အ ေရအတြက) က ေလာကေစကာ ေရာဂါပးနင လနာ/ ၀နထမးမား ထေတြ႕မႈ အႏရာယက မားစြာေလာခေပး နငပါသည။

အပခပေရးနညးျဖင ကးစကမႈထနးခပျခငးသည လကနာကငသးရန ဆေလာသည နညးမားျဖစ ေသာ တဘသသယလနာ (ေခာငးဆးသ) အစဥသတျပ ရာေဖြေဖၚထတျခငး၊ ေခာငးဆးလင ပါးစပႏင ႏာေခါငးက လေအာငအပ၍ဆးသညအမအကငႏင ပတသက၍ ကနးမာေရးအသပညာေပးျခငး၊ တဘသသယ လနာမားအား အျခားလနာမားႏင ေရာေႏာမထားဘ ေလ၀ငေလထြကေကာငးေသာ သးျခားနားေနခနးတြင ေစာငဆငးေစျခငး၊ တဘသသယလနာအား ဥးစားေပး၍ ေစာငဆငးမႈမရေစဘ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပး ျခငးျဖင ေရာဂါပးနင ထေတြ႔အခနကာလက ေလာချခငး စသညမားက ေပါငးစပထားသည လပငနးစဥမား ျဖစသည။ တဘေရာဂါရသမားအား သးျခားခနးတြင အတငပငချခငးနင ေဆးကသမႈေပးျခငး၊ ဆကလက ၾကညရႈကသျခငးမား ျပလပရမည။

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၁၄

ေခာငးဆးသမားက အစဥသတျပရာေဖြျခငး(Cough Surveillance)

တဘသသယရသ/ ေခာငးဆးသ (လငျမနစြာကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးျခငး)Triage (Fast Track Service)

တဘေရာဂါမရသNon TB

တဘလနာေဆးပညာစမးသပမႈအရ တဘေရာဂါဟ သတမတျခငး

(သ႔မဟတ) ပးေတြ႔တဘTB (Clinically diagnosed (or)Bactreiologically Confirmed)

ေဆးကသမႈေပးျခငးႏင ဆကလကကသျခငး(Treatment and Follow up)

ေခာငးဆးကင၀တ - ပါးစပႏင ႏာေခါငးက လေအာငအပ၍ ေခာငးဆးနညး၊ ႏာေခါငးစညး အသးျပရနေဆာငရြကျခငး

(Cough etiquette including use of face mask on Patients)

ေဆးရတကကသျခငးက တကနငသမေရာငရမည။ အတြငးလနာအျဖစတကေရာက ကသပါက သလပပး ေတြ႔ရမႈ၊ ေဆးယဥပါးမႈနင အပခအငဗြကးစကျခငးတ႔အေပၚ မတည၍ လနာအခနးမား သးျခားခြထားရမည။

(ေနာကဆကတြ - က၊ အပခပမႈနညးျဖင ကးစကမႈထနးခပနညးေဆာငရြကရန လြယကေသာ လမးညႊနမား (Simple SOPs)

တဘေရာဂါက တကၾကြစႊာရာေဖြၿပး၊ သးျခားခြထားကာ၊ ထေရာကစြာေဆးကသျခငး မဟာဗဟာ (FAST Strategy) သည ကနးမာေရးဌာနတြင တဘေရာဂါကးစကမႈက ရပတန႔ေစေသာ နညးလမးမားျဖစသည။ ၄ငးမဟာဗဟာသည ကနးမာေရး၀နထမးမားအား တဘေရာဂါမကးစကေစရန အေရးႀကးေသာ အပခပေရး ျဖင ကးစကမႈထနးခပနညးလညးျဖစပါသည။ တဘေဆးကသမႈေပးရာတြင ေဆးယဥပါးမႈ စမးသပအေျဖအရ ကသေပးမသာလင ပမထေရာကပါမည။ ၄ငးမဟာဗဟာသည ထေရာကေသာ တဘေဆးကသျခငးသည (သလပတြငပးမေတြ႔ျခငးနင တဘပးေမြးရာတြင ပးမေပါကျခငးအဆင မေရာကခငကပင) တဘျပန႔ပြားကးစက မႈက လငျမနစြာ ကဆငးေစသည ခငလေသာ အေထာကအထားေပၚ အေျခခ၍ ျပစေဖၚထတထားျခငးျဖစ

အခနး (၃) တဘပးကးစကမႈ ထနးခပျခငး လပငနးစဥမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၁၅

အ

ခနး

(၃)

သည။ ၄ငးမဟာဗဟာက အသးျပ၍ ေဆးရ၊ ေဆးခနးမား၌ (အတႊငးလနာ၊ ျပငပလနာ) ရးရးတဘ၊ ေဆးယဥ ပါး တဘကးစကမႈက ေလာကေစသည။ (ေနာကဆကတြ - က ၆.၅ တြင FAST မဟာဗဟာ အေကာငအထည ေဖၚရန နညးမားေဖၚျပထားသည။)

၃.၂ ပတ၀နးကငမ ကးစကမႈထနးခပနညး လပငနးစဥမား • လေလာကေသာ ေလ၀ငေလထြကရရရနနင ေလတကရာလမးေၾကာငး လားရာအရပ ထနးညႇ

နငရန သဘာ၀နညးနင စကမႈနညးပညာနညးသးစနစမား အသးျပျခငး။

• လနာေနရာ (အေဆာင၊ ေဆးခနး၊ အမ) နင အျခားေစာငေရာကမႈေပးသညေနရာမားသ႔ ေန ေရာငျခည တကရကရရေအာင ေဆာငရြကျခငး။

• တဘပးပါေသာအမႈနမား အစြမးသတမသြားရန (ျမသြားရန) အခနးနရအျမငတြင ပးေသေစ ေသာ ခရမးလြနေရာငျခညကရယာတပဆငၿပး၊ ေျဖးညငးစြာလညပတေနေသာ မကနာကက ပနကာမားနင တြဘကအသးျပျခငးတ႔ျဖစသည။

ပတ၀နးကငမ ကးစကမႈထနးခပနညးသည တဘကးစကမႈကာကြယျခငးတြင အပခပေရးႏင ကးစကမႈ ထနးခပျခငးနညးၿပးလင ဒတယအေရးႀကးေသာ လပငနးစဥမားျဖစသည။ အပခပေရးနင ထနးခပ နညးလမးမပါဘ ပတ၀နးကငမ ကးစကမႈထနးခပနညးမားနငသာ ေဆာငရြကပါက ကနးမာေရးဌာနမားႏင လအမားစေ၀းေနထငရာ ေနရာမားတြင တဘကးစကမႈ ကငးေ၀းေအာင မေဆာငရြကနငေပ။ ထ႔ေၾကာင ၄ငးလပငနးစဥနစခက စမခန႔ခြမႈျဖင အရငးအျမစ လေလာကမႈ၊ စကကရယာမား မနကနစြာအသးျပၿပး၊ ထနး သမးေစာငေရာကျခငး၊ ၀နထမးမားက လအပေသာသငတနး မားေပးျခငးစသညတ႔ျဖင ပးေပါငးအသးျပရမည။ ပတ၀နးကငမ ကးစကမႈထနးခပနညးမားက ေဒသဆငရာအခကမားနင အရငးအျမစရနငမႈအေပၚအေျခခ၍ ေရြးခယ ေဆာငရြကရမည။

ပတ၀နးကငထနးခပနညးသည ေလထရပးပါေသာ အမႈနအေရအတြက၊ ပမာဏသပသညးျခငးက ေလာက (ရငးလငး) ေစသညအျပင ေရာဂါပးပါေသာ ေလ၏ စးဆငးရာ၊ လားရာလမးေၾကာငးက ထနးသမး ေပးသည။ ရးစငးေသာနညးမားမသည ရႈပေထြးေသာနညးမားအထ အသးျပ၍ လပငနးေနရာမား၏ ေလထရ ပးေကာငေရက ေလ၀ငေလထြကေကာငးျခငးျဖင ေလာခ (ရငးလငး) ေပးနငသည။ အရးရငးဆးနင ကနက မႈအသကသာဆးနညးမာ ေဆးရ၊ ေဆးခနးမားႏင လစေ၀းေနရာမားရ ျပတငးေပါကမားနင တခါးမား အားလးက အၿမဖြငထားျခငးျဖင ေလ၀ငေလထြကေကာငးေစေသာနညးလမးျဖင ပးေကာငေရက ေလာခ (ရငးလငး) ျဖစသည။ ရႈပေထြးၿပးကနကမမားေသာနညးမာ စကပစၥညးကရယာမားအသးျပ၍ ေလ၀ငေလ ထြကနင ေလစးရာလမးေၾကာငး ထနးျခငးတ႔ျဖစသည (ပနကာရးရးနင ေလစပပနကာက အသးျပျခငး)။ ၄ငးနညးကအသးျပျခငးျဖင ေလမတဆင ကးစကေသာေရာဂါမားအတြက သးသန႔ခနးမား၊ လနာေဆာငမား အျပငသ႔ ေလကအၿမထတပစျခငးျဖင အခနးအတြငး ေလဖအားအစဥနညးေနသည အေျခအေန (Negative Pressure) ျဖစေပၚေစသည။ ၄ငး (Negative Pressure) ေၾကာင သန႔ရငးလတဆတေသာ ျပငပေလမားသာ အခနးအတြငး၀ငေစျပး၊ အခနးအတြငးမ ေရာဂါပးပါရေသာေလမားသည အျခားလနာခနးမား၊ ဆရာ၀နအခနး

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၁၆

မားနင စငႀကာမားသ႔ မေရာကရနငျခငး။

ျပငပမသန႔ရငးလတဆတေသာ ေလ၀ငလာၿပး အခနးအတြငးရ ၀နထမးမား၊ ထ႔ေနာကမ လနာမားက ျဖတသနးကာ အျပငသ႔ ထြကသြားသည ေလစးေၾကာငးလားရာကလညး အၿမထနးသမးထားရန လအပပါသည။ ပးပါေသာေလမားျပနလညစး၀ငျခငးက ကာကြယရန ျပငပေလ၀ငေပါကအနးတြင ေလစပစကမတပဆငရပါ။

ေလ၀ငေလထြကစနစမားက သဘာ၀နညး (သ႔မဟတ) စကပစၥညးအသးျပရေသာနညးျဖင ေဆာင ရြကနငျခငး။

• သဘာ၀ေလ၀ငေလထြကစနစမာ တခါးမားနင ျပတငးေပါကမား အၿမဖြငထားျခငးျဖင အျပငမ သန႔ရငးေသာေလမား အခနးအတြငးသ႔ ၀ငေရာကလာ၍ အခနးတြငး ေလထရ ပးပါေသာ အမႈနမားအေရအတြက (သပသညးျခငး) က ေလာခေပးျခငး၊ ၄ငးေလမားအျပငသ႔ ထြကသြား ၍လညး ပးဥးေရပမာ႑ ေလာကသြားျခငးျဖစသည။ အခနးတညေဆာကမႈပစတြင လေလာက ေသာ ျပတငးေပါကအတြကေနရာေပး ေဆာကလပပါက ျပငပသန႔ရငးေသာ ေလ၀ငေလထြက ေကာငးမြနၿပး တဘေရာဂါကးစကမႈ ကဆငးေအာင ကညေပးသည။ (သတမတဥပေဒအရ ေလ၀ငေလထြကေပါကသည အခနး (သ႔) အေဆာကအဥး၏ ၂၀% အနညးဆးရသငပါသည။ ထ႔အျပင ေလ၀ငေလထြကပမေကာငးမြနေစရန ေလ၀ငေလထြကေပါကမားက မကနာခငးဆင နရမားတြင ထားရသငပါသည။)

• သဘာ၀နညးအသးျပ၍ မရမသာ စကမႈနညးျဖင ေလ၀ငေလထြကစနစက အသးျပရပါမည။ ဥပမာ- အေဆာကအဥ၏ ျပတငးေပါကမားေသးငယျခငး၊ နညးျခငး၊ မရျခငး၊ ရာသဥတအလြန ေအးျခငးႏင ဖနထထပျခငးတ႔ေၾကာင ျပတငးေပါကႏင တခါးမားက အၿမဖြငထား၍ မရျခငး တ႔ျဖစသည။ စကမႈနညးတြင လပစစႏင ေလမႈတ ပနကာမား၊ ေလစပပနကာမား အသးျပ၍

(၁) အခနးအတြငးပးပါေသာ ေလ၏ သပသညးျခငးက ေလာခေပးျခငး၊

(Dilution of air)

(၂) အခနးအတြငးမ ပးပါေသာေလမားက ေလစပပနကာမားအကအညျဖင အျပငသ႔ ထတပစ နငျခငးနင

(၃) အခနးတြငးေလဖအားက အၿမကေနေအာင ထနးသမးထားႏငျခငး၊ သ႔မသာ ျပငပမသန႔ရငး ေသာေလမားအတြငးသ႔ အျမ၀ငေရာကေနမည။

မကနာကကပနကာမားသည အပဒဏသကသာ၍ သကေတာငသကသာျဖစေစရန လပေဆာငေပး ေသာလညး ေလ၏ သြားရာလမးေၾကာငးက မထနးသမးႏငျခငးေၾကာင ေလမတဆငကးစကေသာ ေရာဂါမား ထနးခပရနအတြက အဓကအသးမျပသငပါ။

တဘပးကးစကမႈထနးခပနညးတြင အခနးအတြငး တစနာရေလပမာဏေျပာငးေရြ႕ႏႈနး (ACH) လ ေလာက မသာ ထေရာကသည။ စကမနညးပညာျဖင ထနးခပပါက စကပစၥညးမားက မပကစးေစရန သန႔ ရငးျခငးႏင အၿမထနးသမးျပျပငျခငးက ပမနေဆာငရြကရပါမည။

အခနး (၃) တဘပးကးစကမႈ ထနးခပျခငး လပငနးစဥမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၁၇

အ

ခနး

(၃)

တခါးေပါကမ ေလ၀ငေလထြကလအပမႈမာ ေလအမးအစားေပၚမတညပါသည။ (ဥပမာ - အတြငးေလ ျပနလညစး၀ငျခငးႏင ျပငပေလစး၀ငျခငး)။ ေလ၀ငေလထႊကနနး တငးတာရနနညး (၂) နညးရပါသည။ တစနညးမာ အခနးအတြငးရလဥးေရေပၚ အေျခခသည (ေလပမာဏ ထထည/ စကန႔/လတစဥး) အခနးတြငးရ လဥးေရေပၚမတညျခငးမာ - လတစဥးစ သန႔ရငးလတဆတေသာေလ လေလာကစြာ ရရရနပငျဖစသည။ အခနး အတြငး တစနာရအတြငး ေလထထညပမာဏ ေျပာငးေရြ႕ႏႈနး (2ACH) ထကနညးပါးပါက၊ ကနးမာေရး ၀နထမးမား တဘေရာဂါပးကးစကခရမႈ ပမမားျပားေၾကာငး (ကဘာကလင အေရျပားစမးသပျခငး ေတြ႕ရ ခက အေထာကအထားအရ) ခငလစြာသရရပါသည။ ေလ၀ငေလထြက ႏႈနးျမငမားေလေလ၊ ေလထရ ပးဥးေရ ကေလာကေစျပး၊ ေလမတဆင ကးစကေသာေရာဂါမားမ ကးစကမႈနညးေလေလ ျဖစပါသည။ လနာေဆာင မား၊ ေလမတဆင ကးစကေရာဂါမားအတြက သးျခားေဆာငမားတြင အနညးဆး 12 ACH ရရမညဟ ကမ႓ာ ကနးမာေရးအဖြ႕မ ေထာကခအႀကျပထားပါသည။

အျခားျဖညစြကေဆာငရြကသည နညးမားမာ ေရာဂါပးပါေသာအမႈနမားက ဖယရားေပးသည စြမးအားျမငေလသန႔စငေသာနညးစနစ (High Efficiency Particular Air (HEPA) Filtration) အသးျပျခငးႏင ေရာဂါပး ေသေစနငေသာ ခရမးလြနေရာငျခညကရယာ (Germicidal Ulteraviolet - GUV) အသးျပနညးတ႔ ျဖစပါသည။ ကးစကမႈအႏရာယမားၿပး သဘာ၀နညးႏင စကမႈနညးအသးျပ၍ လေလာကေသာ ေလ၀ငေလ ထြက မရရနငသည အခနး၊ ေနရာမားတြင ေသခာစြာဒဇငးပစဆြၿပး ပးေသေစနငေသာ ခရမးလြနေရာငျခည ယနစက အကာအေနႏင (shielded) ေသာလညးေကာငး၊ တခါးေပါကတြင မတမတအေနထား (louvered) ေသာလညးေကာငး တပဆငအသးျပနငသည။ ခရမးလြနေရာငျခည-စ (UVC) ႏင အခနၾကာၾကာအနးကပထ ေတြ႕ျခငးျဖင တဘပးမား၏ အာနသငအစြမးက ေလာနညးေအာင (ျမေအာင) ျပလပနငသည။ ပးေသေစေသာ ခရမးလြနေရာငျခည (UVC) က လေလာကေသာ အခနအဆ (Dose) 253.7 nm ေပးပါက ပးမားေသေစျခငး၊ ျမျခငးျဖစေစပါသည။ အခနးမကႏာကကအျမငသည အနညးဆး ၂.၇ မတာျမငရနလအပၿပး GUV က ၾကမးျပင မ ၂.၃ မတာအျမငတြင အေသတပဆငရပါမည။ GUV မးလး သန႔ရငးေရး၊ GUV ထနးသမးျခငး၊ လလယျခငး၊ ခရမးလြနေရာငျခည UV ၏ ျပငးအားက အၿမအကျဖတတငးတာျခငးတ႔က လပေဆာငေပးရမညျဖစၿပးႏင မလ လားအပေသာ UV ႏင ထေတြ႕မႈက ေရာငရားရပါမည။ အေကာငးဆးေျဖရငးနညးမာ GUV ကၽြမးကငေသာ အငဂငနယာကမၸဏနင GUV တပဆငရနဒဇငးဆြျခငး၊ GUV တပဆငျခငးႏင ထနးသမးျခငးတ႔ပင ျဖစပါ သည။ GUV တပဆငျခငးႏင ပစဒဇငးတ႔ စနစတကမျဖစပါက မကသားေရာငျခငး၊ အေရျပားေရာငျခငးစသည ေဘးဥပါဒအႏရာယတ႔က အခနးတြငးရလမား (လနာမားႏင ၀နထမးမား) ခစားရမည ျဖစပါသည။ (ေနာက ဆကတြ - က ၆.၇ UVGI/ GUV စနစကာကြယထနးသမးျခငး)

ထးတမးအစဥအလာအရ အခနးတခနးတြငရရမည ပးေသေစေသာ ခရမးလြနေရာငျခညအား ပမာဏ ယနစ GUV Unit တြကခကမႈလမးညႊနမားသည မားေသာအားျဖင လပစစဓါတအားႏင ခရမးလြနေရာငျခညပါ၀ါ ေပၚအေျခခ၍ တြကခကသည။ ခရမးလြနေရာငျခည အထြကယနစ (UV unit output) အေပၚ အေျခမခပါ။ အကးဆကအေနျဖင မးစေသာ GUV Unit အေရအတြကသးရန ေထာကခအႀကျပမႈမားႏင UV Dose ပမာဏတြကနညး ပေသနညး အမးမးေပၚထြကလာျခငးျဖစသည။ လြယကရးရငးေသာ UV Dose ပမာဏ တြကနညးလမးညႊန (၂) နညးရပါသည။ ၄ငး (၂) နညးလးသည ခရမးလြနေရာငျခည အထြကယနစအေပၚ

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၁၈

အမျပသည။ လမးညႊနမႈတနညးတြင စြမးအငယနစတငးတာသည ကရယာလအပျခငးရသည။ သ႔ေသာ ယခ အခနထ ေစးကြကေၾကာျငာမားတြင အနညးငယမသာရရနငေသးသည ယငးစြမးအငယနစ တငးတာသည ကရယာမားက ေထာကခခကမေပးေသးဘ စမးသပစစစေနဆအဆငသာရေနေသးျခငးသည အဓကအဟန႔ အတားတစခပငျဖစပါသည။ ခရမးလြနေရာငျခည Dose ပမာဏတြကခကမႈ လမးညႊနအသစအရ လပစစ ႏင ခရမးလြနေရာငျခညမးအမ၏ ၀ပအားကမသးဘ GUV အထြကယနစသည 15-20 mW/m3 အခနး ထထည (သ႔မဟတ) အခနးတစခလး ခရမးလြနေရာငျခညေခာေမြ႕စြာ ပ႕ႏ႔မႈႏႈနး 5-7 µW/ cm2 ရရမည။ (အလငးျပကြနျပတာသး၍ ျပျပငမြမးမထားသည ပရဂရမဒဇငးျဖင ခရမးလြနေရာငျခည အသးျပျခငးႏႈနး မားက တြကခကသည။)

၃.၃ လတစဥးခငးကာကြယပစၥညးအသးျပ၍ တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငး (Personal Protective Equipment- PPE) ၄ငးနညးလမးမာ အသကရေသာေလတြင တဘပးပါ၀ငနငသညအမႈနအရြယအစား ၀.၃ မကခရြနထ က အထးျပလပထားေသာႏာေခါငးစညး (N95) က အသးျပျခငးျဖင စစထတေပးျခငး ျဖစပါသည။ ယငးနညး လမးျဖင ရေသာ ေလတြင တဘပးပါ၀ငမႈက မားစြာေလာခေပးပါသည။

၄ငးတစဥးခငးကာကြယပစၥညးအသးျပ၍ ကးစကမႈထနးခပျခငးသည တဘေရာဂါကးစကမႈ ပ႕ႏ႔ ကာကြယျခငး၏ ေနာကဆးခတပျဖစသည။ အပခပမႈနညး၊ ပတ၀နးကငႏင တစဥးခငး ကာကြယပစၥညး အသးျပ၍ ကးစကမႈထနးခပျခငးနညးမားသည ကမေကာငးအေၾကာငးမလစြာျဖင ေရာဂါကးစကျခငးမ ရာနနး ျပည ကာကြယမႈမေပးနငပါ။ ကနးမာေရး၀နထမးမားသည တဘသသယလနာ၊ တဘလနာနင ေဆးယဥပါး တဘလနာမားက ေစာငေရာကမႈေပးရာတြငလညးေကာငး၊ အႏရာယရေသာ သလပစေဆာငးျခငး၊ ေရာဂါရာ ေဖြနညးမားေဆာငရြကရာတြငလညးေကာငး၊ N95 ႏာေခါငးစညး၀တဆငအသးျပရပါမည။ ၄ငး N95 ႏာေခါငး စညးက လကအၿမတမး၀တဆငထားရန မရရနငျခငးႏင တဘေရာဂါအမနရၿပး တဘေဆးမကရေသးသမား၊ တဘဟ မသတမတရေသးသတ႔ႏင ေတြ႔ဆေသာအခါ N95 ႏာေခါငးစညး အသးျပေလမရျခငးတ႔သည PPE နညးစနစ၏ အဓကအားနညးကန႔သတခကပငျဖစပါသည။

၄ငး N95 ႏာေခါငးစညးမားက မတညေသာ ထတလပမႈ၊ ပစ၊ အရြယအစားမားစြာက ေစးကြကတြင ရရႏငပါသည။ အေၾကာငးမာ လမား၏ မကႏာအရႊယအစား၊ ပစမားသည တစဥးနင တစဥး မတညၾကေသာ ေျကာင ျဖစပါသည။ ေခါကသမး၍ရေသာ N95 ႏာေခါငးစညးက ခြကပ N95 ထကပ၍ နစၿခကၾကပါသည။ အသးျပမည ၀နထမးသည ၄ငးသးမည (N95) ႏင အ၀ငဂြငက ကကညမႈရ/မရ စမးသပျခငး (Fit Test) ျဖင စမးသပၿပး ကကညမႈရမ အသးျပရန လမးညႊနထားပါသည။ ၄ငးကကညမႈစမးသပျခငးက တစႏစတစႀကမ ျပလပရမညျဖစသည။ ၄ငးအျပင အသးျပမည (N95) ပစ၊ အရြယအစား၊ အမးအစားေျပာငးလပါကလညး ကကညမႈစမးသပျခငး (Fit Test) ျပလပၿပးမ သးစြရမညျဖစသည။ စမးသပရာတြင ခေသာအရသာရသည ေဆးသၾကားႏင ခါးေသာအရသာရသည ဘထရက (Bitrex) က အသးျပသည။ ၄ငး ခါး၊ ခအရသာရရပါက အ၀ငဂြငက Fit မျဖစေသးပါ။ ယငးသ႔ျဖစလင (N95) ၏ ႏာေခါငးအေပၚေနရာႏင အျခားလအပသည ေနရာ

အခနး (၃) တဘပးကးစကမႈ ထနးခပျခငး လပငနးစဥမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၁၉

အ

ခနး

(၃)

မားက ဖနပၿပးျပျပငၿပး ဒတယအႀကမျပနလညစမးသပရပါမည။ ဒတယအႀကမစမးသပရာတြငလညး Fit မျဖစေသးပါက အျခား (N95) အမးအစားက အသးျပၿပး ေျပာငးလညးစမးသပရပါမည။ ၀နထမးသည (N95) အသးျပရန မကနာရ မတဆတေမႊး၊ ပါးသငးေမႊးမားက ေျပာငစငေအာင ရတထားရပါမည။ မကႏာႏင (N95) အၾကားတစေနရာရာ လစလပမႈရေနလင ေလမ တဆင ကးစကသည ေရာဂါပးမား၀ငေရာကလာႏငပါသည။

(ေနာကဆကတြ (က) ၆-၉၊ ၆-၁၀ (N95) ၀တဆငနညးႏင ကကညမႈစမးသပျခငး)

N95 ႏာေခါငးစညးမားက ေလထရ ေရာဂါပးမားအပါအ၀င ေသးငယေသာ အမႈနမားက စစထတ နငေသာ ပစၥညးျဖင ထတလပထားပါသည။ မကႏာႏင တစသားတညးကၿပး လြတေနေသာ ေနရာမကနေအာင ၀တဆငရမည။ N95 ႏာေခါငးစညးသည မကႏာႏင အ၀ငဂြငမကပါက ေလထရ တဘပးမားသည လြတ ေနေသာေနရာမ အသကရလမးေၾကာငးအတြငး၀ငေရာက၍ ေရာဂါပးကးစကနငပါသည။ ၀.၃ မငခရြန အရြယထေသးငယေသာ အမႈနမားက ၉၅% အထ စစထတေပးႏငေသာ N95 ႏာေခါငးစညးမားက တဘ ပး၀ငေရာကကးစကျခငးမ ကာကြယရာတြင အသးျပရနလမးညႊနထားပါသည။ N95 ႏာေခါငးစညးမားက တစခါသးၿပး စြန႔ပစရမည။ သ႔ေသာ ေကာငးမြနစြာ ထနးသမးထားပါက ျပနလညအသးျပနငပါသည။ ေယဘ ယစညးကမးအရ မၾကာမၾကာအသးျပလင တစပါတထက ပမသးသငပါ။ ေန႔စဥအသးမျပပါက (၂) ပါတထ အသးျပနငသည။

N95 ႏာေခါငးစညးမား ပကစးရျခငးမာ ေလထစထငးျခငး၊ အညစအေၾကးမား၊ ကတျခစျခငးႏင ႏာေခါငးစညး၏ ရာဘာႀကးမား အားေလာလာျခငးတ႔ေၾကာငျဖစသည။ သန႔ရငးေျခာကေသြ႕ေသာ ေနရာတြင သမးရမည။ တစနညးမာ (N95) အား စကအေပာျဖင ရစပတ (ကတျခစမႈမျဖစရနသတထားပါ) ၍ သမးဆညး ႏငသည။ အျခားလကေတြ႔ကလြယကေသာနညးမာ ၀နထမးအခနးအတြငးရ ခတတြင တြေလာငးခတဆြထား ျခငးျဖစသည။ ပလပစတစအတထထည၍ သမးျခငးသည စထငးျခငးျဖစေစ၍ လး၀မျပလပသငပါ။ (N95) မားက ပးသတစရာမလဘ ရးရးအမႈကပးထသ႔ စြန႔ပစနငသည။

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၂၀

အခနး (၄)သးသန႔ကနးမာေရးဌာနမားတြင တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငး

လပငနးစဥမား(TB Infection Control Measures at Specific

Healthcare Setting)

ကနးမာေရးဌာနမား၏ ကးစကမႈအႏရာယ အနညးအမားေပၚမတည၍ ေလမတဆင ေရာဂါပးကးစကမႈ ႀကတငကာကြယနညးမားသညလညး တစေနရာမ တစေနရာကြာျခားမႈရပါသည။ အခ႕ေနရာမားသည အျခား ေနရာမားထက ကးစကမႈအႏရာယ ပမားနငပါသည။ ကးစကမႈအႏရာယမားေသာေနရာ တငးတြင ကးစကမႈ အႏရာယ လြတလပစြာ တငးတာတြကခကျခငး၊ တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငးနင အဓကလပငနးစဥမားတက ျပညစစြာေရးသားတ႔က ေဖၚျပထားရသငပါသည။ (ေနာကဆကတြ - ခ ၇.၅ သးျခားဌာနမားတြင ေရာဂါပးကး စကမႈ ထနးခပနညးလပငနးစဥ- အစအစဥစာရငး)

ေအာကေဖၚျပပါ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးသညေနရာမား ပါ၀ငပါသည။

• လနာမားေစာငဆငးေနရာ/ အခနး (Waiting Area)

• ေရာဂါအတငပငခအခနး (Consultation Room)

• ဓါတမနခနး (X-ray Room)

• အေထြေထြကသေဆာင (General Ward)

• ရးရးတဘလနာေဆာင (TB Ward)

• ေဆးယဥပါးတဘလနာေဆာင/ေလမတဆငကးစကေသာေရာဂါမားအတြက သးျခားအေဆာင/ အခနး (MDR-TB Ward AIIR)

• တဘသလပမနဘလးၾကညဓါတခြခနး (TB microscopy Lab)

• တဘပးေမြးျမသည ဓါတခြခနး (TB Culture Lab)

• ဇ၀လျခမႈအဆငရ ဓါတခြခနး (TB Containment Lab)

• သလပနမနာခယသညေနရာ/ လကခသညေနရာ (Sputum Collection Area)

• ကးစကမႈအႏရာယမားေသာ ေရာဂါစမးသပျခငးေဆာငရြကသညအခနး

(High risk Procedure room)

ေအာကေဖၚျပပါ အေရးႀကးေသာ နညးလမးမားက သငေလာမနကနစြာေပါငးစပၿပး သးသန႔ကနးမာ ေရး ဌာနမားတြင ကးစကမႈထနးခပရန သတမတေပးရမည။

• ဌာန၊ ေဆးရရသးျခားလနာေစာငေရာကမႈေပးသညေနရာ၊ အခနးမားက စာရငးျပစျခငး။

အခနး (၄) သးသန႔ကနးမာေရးဌာနမားတြင တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငး လပငနးစဥမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၂၁

အ

ခနး

(၄)

• ဌာနတြငးကးစကမႈအႏရာယတငးတာျခငးက လအပေသာကရယာႏင စမခကေရးဆြျခငး ပစ စာရငးမား အသးျပ၍ သးျခားဌာနတစခခငး၏ လပငနးေဆာငရြကပႏင အေျခခအေဆာကအဥ တ႕၏ အားသာခက၊ အားနညးခကမားက စမးစစသးသပျခငး။

• သးျခားဌာနတစခစအတြက အေကာငအထညေဖၚရမည ဥးစားေပးနညးလမးမားက ဌာနတစခ ခငးစ၏ ကးစကမႈအႏရာယ၊ လပငနးေဆာငရြကမႈျဖစနငေခ ရရနငသည အရငးအျမစမားေပၚ မတည၍ ခြျခားသတမတေပးျခငး။

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၂၂

အခနး (၅)လအမားစေနထငရာႏင ရပကြကလထအတြငး ေရာဂါပးကးစကမႈ

ထနးခပျခငး လပငနးစဥမားMeasures at Congregate and Community Settings

လအမားစေနထငရာေနရာမား (Congregate Settings) လအမားစေ၀းေနထငရာေနရာမားမာ အလပအကင၊ အရညအခငး၊ အမအကငမတေသာသမား စေပါငးေနထငသညေနရာ "အကဥးေထာငမားမစ၍ အခပခနးမား၊ ဒကၡသညစခနးမား၊ ျပညတြငးစစေရာင ဒကၡသညစခနးမား၊ အမယာမသတ႔ စခနးမား၊ မဘမေဂဟာမား၊ အပေဆာငမားႏင ပဂၢလကေဆးရငယမား အထ ပါ၀ငပါသည။ ၄ငးေနရာမားတြင တဘပးကးစကမႈအႏရာယသည ေနထငသမား၏ အေျခအေနႏင ေနထငသညကာလၾကာခနတ႔နင ဆကႏြယမႈရသည။ ၾကာၾကာေနေလ တဘေရာဂါကးစကေလေလျဖစသည။ အေၾကာငးမာ အမးစေသာေနရာမားရ ကးစကမႈထနးခပမႈနညးစနစမားသည ကနးမာေရးဌာနမား၊ ေဆးရ/ ေဆးခနးမားေလာက သတသတမတမတ မရျခငးတ႔ေၾကာင ျဖစပါသည။ သ႔ေသာလညး ၄ငးေနရာမားရ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးေသာေနရာ၊ ေဆးရမားက အျခားကနးမာေရးဌာနမားကသ႔ သေဘာထားၿပး ေလမတဆငကးစကေရာဂါမား ႀကတငကာကြယမႈလပငနးမား ခမတအေကာငအထညေဖၚေဆာငရမည။ အကဥးသားမားအား ျပစေစာငေရာကသည ေနရာမားတႊင တဘပးကးစကပ႕န႔မႈသည သာမနျပညသလထ တြင ျဖစပြားသည ပ႕ႏ႔မႈႏႈနးထက သာလြနပါသည။ သ႔ျဖစပါ၍ အကဥးေထာငတဘကးစကမႈထနးခပျခငးက စမခကေရးဆြ၍ ဥးစားေပး အေကာငအထညေဖၚရမည။

လပငနးစဥမားတြင ေနရာတငး၌ ကးစကမႈအႏရာယတငးတာျခငးက (ေနာကဆကတြ - ခ ၇.၃ တဘ ပး ကးစကမႈ ထနးခပျခငးနင စမခက - စစစစာရငး) စစစစာရငးအသးျပ၍ တငးတာရမည။ တငးတာျခငးက သငတနးရရထားသည အေတြ႕အႀကရေသာကနးမာေရး၀နထမးမား ေဆာငရြကျခငးျဖင ကးစကမႈအႏရာယ အဆငကသရၿပး သငေလာမည ထနးခပမႈနညးလမးမား သတမတနငမညျဖစပါသည။

ေအာကပါကးစကမႈထနးခပနညးမားသည လအမားစေနထငရာ ေနရာမားတြင အေကာငအထည ေဖၚရန ေထာကခအႀကျပသညလပငနးစဥမား ျဖစပါသည။

• အသစခလႈလာေသာ လမားထမ တဘလနာႏင တဘသသယလနာေဖၚထတသတမတျခငး။

• ၄ငးတ႔အား အျခားသမားနင သးျခားခြထားျခငး၊ ေရာဂါရပါက ထေရာကစြာကသေပးျခငး။

• အျခားသမားသ႔ မကးစကေအာင ေခာငးဆးအမအကင (ပါးစပႏင ႏာေခါငးက လေအာငအပ၍ ေခာငးဆးနညး) ပညာေပးျခငး၊ ႏာေခါငးစညးတပေပးျခငး။

• ၀နထမးမားအား တဘေရာဂါရ/ မရ စစေဆးေပးျခငး။

• ေဆာကလပရနစစဥထားေသာ အေဆာကအဥးႏင ျပနလညျပငဆငရန ရညရြယထားေသာ အ

အခနး (၅) လအမားစေနထငရာႏင ရပကြကလထအတြငး ေရာဂါပးကးစကမႈ ထနးခပျခငး လပငနးစဥမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၂၃

အ

ခနး

(၅)

ေဆာကအဥးမားတြင သဘာ၀ေလ၀ငထြကမႈ ေကာငးမြနေအာင ေဆာငရြကျခငး။

ေဖၚျပပါလပငနးစဥမားအျပင အကဥးေထာငမားရ ေဆးရမား/ေဆးခနးမားတႊင ေဆးယဥပါးတဘ ကသေစာငေရာကမႈေပးရာ၌ ပးေသေစေသာ ခရမးလြနေရာငျခည GUV စနစ အသးျပသငၿပး၊ ကနးမာေရး ၀နထမးမားလညး N95 ႏာေခါငးစညး အသးျပရပါမည။

ရပကြကလထေနရာမား (Community Settings) ရပကြကလထေနရာမားတြင ရးရးတဘ၊ ေဆးယဥပါးတဘနင ျပငးထနေဆးယဥပါးတဘ လနာ မသားစမားနင အနးကပေနထငသမားက ဥးစားေပးအေလးထားရပါမည။ ယငးမသားစ၀ငမားသည တဘႏင ေဆးယဥပါးတဘကးစကရန ပမအႏရာယရၿပး ေရာဂါအဆငသ႔ တးတကေရာကရသြားနငသည။ လနာသည ထေရာကေသာကသမႈခယေနလင ကးစကမႈအအႏရာယေလာကသြားၿပးျဖစ၍ မသားစအမတြငေနသည ျဖစေစ (သ႔မဟတ) ကနးမာေရးဌာန/ေဆးရ၌ တကေရာကကသေနသညျဖစေစ အရမးအေရးမႀကးေတာပါ။ တဘလနာႏင ေရာဂါကးစကခရေသာ အတေနမသားစ၀ငမားက ေစာေစာစးစးေရာဂါရာေဖြ၍ ထေရာကေသာ ကသမႈေပးျခငးသည အနးကပအတေနမသားစ၀ငမားထတြင တဘေရာဂါကးစကမႈက ထနးခပရာတြင အ ေရးႀကးေသာ အခကျဖစပါသည။

လနာႏင အတေနမသားစ၀ငမား၊ အနးကပထေတြ႔သမားက တဘေရာဂါရမရ စစေဆးျခငးႏင ႏစ သမပညာေဆြးေႏြး၍ အပခအငဗြစစေဆးျခငးအပါအ၀င လအပေသာ စစေဆးမႈမား လပေပးရပါမည။ လနာ မသားစႏင အနးကပထေတြ႔သမားက အမတငယာေရာကသြား၍ အနညးဆးတစႏစ တစႀကမစစေဆးသငပါ သည။ မသားစ၀ငမား၊ အနးကပထေတြ႔သမားႏင လနာအား ျပစေစာငေရာကသမားအား ေရာဂါပးကးစကပ႕ႏ႔ မႈနညးေအာငမညသ႔ ေဆာငရြကေနထငရမညက ကနးမာေရးအသပညာေပးရပါမည။

ေအာကပါလပငနးစဥမားသည ေရာဂါကးစကပ႕ႏ႔မႈက ေလာကေစပါသည။

၁။ ေခာငးဆးလင ပါးစပႏင ႏာေခါငးလေအာငအပဆးရန၊ ႏာေခါငးစညးတပရန ပညာေပးျခငး။

၂။ လထထပရာေနရာမားႏင အမားသးယာဥမားေပၚတြင တဘလနာသညမား အခနၾကာျမငစြာ မေနျခငး။

၃။ တဘလနာေနေသာအမခနးနင အမ၏တခါးမားျပတငးေပါကမားဖြငထားျခငးျဖင ေလ၀င ေလထြက ေကာငးေအာငျပလပျခငး။

၄။ ျဖစနငပါက တဘလနာက အခနးသပသပခြ၍ အပေစျခငး။

၅။ လနာ၏သလပခြကအား ကးစကမႈမရေစရန (၁% ဆဒယမဟကပကလရကအရညျဖင) ပးသတၿပးစြန႔ပစျခငး။

ယခအခနတြင ျပညသလထအေျချပ ကနးမာေရး၀နထမးမား၊ ေစတနာ၀နထမးမားအား သငတနး ေပးၿပး ျပညသလထအေျချပ တဘေရာဂါတကဖကေရးလပငနးမားက ေကးရြာ၊ ရပကြကမားတြင ေဆာငရြက ေန၍ ေဆးရ၊ ေဆးခနးျပသမႈ ေလာနညးလာၿပး ေဆးရ၊ ေဆးခနးလနာအခငးခငး ေရာဂါကးစကမႈမားက ကဆငးေစပါသည။ ၄ငးအျပင ေဆးယဥပါးတဘလနာအမ၌ ကးစကမႈထနးခပလပငနးမားက အမးသား

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၂၄

ေဆးယဥပါးတဘ ကသမႈလမးညႊနအတငး ေဆာငရြကရေပမည။

အထကေဖၚျပပါအခကမားအျပင ေအာကေဖၚျပပါအခကမားကပါ သလပပးေတြ႕ ေဆးယဥပါးတဘ လနာမသားစေနအမ၌ ေဆာငရြကမႈက ေစာငၾကညရမည။

၆။ ပးေတြ႔ေဆးယဥပါးတဘလနာမားသည လမားၾကားတြင ေခာငးဆးလင ပါးစပႏင ႏာေခါငးက လေအာငအပ၍ ေခာငးဆးေစျခငး၊ ႏာေခါငးစညးက လနာ၏ သလပပးေမြးအေျဖ ကငးစင/ပး မေပါကသည အခနထ တပဆငထားေစျခငး။

၇။ မသားစ၀ငထမ အပခအငဗြပးရသသည ေဆးယဥပါးတဘလနာ၏ သလပပးေမြး အေျဖကငးစင သည အေျဖမရမအထ လနာအား မျပစရပါ။ ထ႔အျပင N95 ႏာေခါငးစညး ၀တဆငရပါမည။

၈။ လနာသည မသားစ၀ငထမ (၅) ႏစေအာက ကေလးငယမားနင ထေတြ႕ခနေလာခရမည။ ၄ငး အျပင ကေလးမားက တဘေရာဂါလကၡဏာရ/မရ အခနအပငးအျခားျဖင ပမနစစေဆးေပးရပါ မည။ ေရာဂါ လကၡဏာရပါက ေဆးယဥပါးမႈ ရ/မရ စမးသပမႈခယရမည။ (GeneX-pert) ဂငး အပစပါတစကျဖင သလပစစရပါမည။

၉။ လအပပါက ေလ၀ငေလထြကေကာငးမြနေစရန လနာအမကျပျပငျခငး (သ႔မဟတ) အျခားနညး လမးမား (ဥပမာ - ၀ရနတာခ႕ျခငး၊ ျပတငးေပါကမားေဖာကျခငး၊ သးျခားအခနးဖြ႕ေပးျခငး၊ ေလ မႈတပနကာ တပဆငျခငး) က လပေဆာငရန စဥးစားသငပါသည။

၁၀။ ကနးမာေရး၀နထမးမား၊ ေစတနာ၀နထမးမားသည လနာအမသ႔ သြားေရာက၍ သလပပးေတြ႕ ေဆးယဥပါးတဘလနာနင အပယာထလေနသည လနာတ႔အား ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ ေပးသညအခါမားတြင N95 ႏာေခါငးစညးက အ၀ငဂြငကျဖစေအာင ၀တဆငရပါမည။ လနာႏင ေရာဂါအေျခအေန တငပငေဆြးေႏြးျခငးကလညး ေလလအခနးတြင မျပလပရပါ။

ထ႔အျပင အျခားေသာ လအမားစေ၀းရာျဖစေသာ ဘရားပထးမား၊ တရားအားထတရာ ေကာငးဇရပ မား၊ ၿမ႕ဆငေျခဖနးရပကြကမား၊ ေကးရြာမား၊ အမားျပညသပ႔ေဆာငေရးယာဥမား၊ အလပစကရမား၊ အထည ခပစကရမားရ အလပသမားထအား ၄ငးတ႔စေ၀းေနထငခန၊ အလပတြင အခနၾကာၾကာလပေနသမားကလညး ေရာဂါကးစကမႈမ ျကတငကာကြယေပးျခငး။

ေအာကပါေထာကခအႀကျပခကမားသည လအမားစေ၀းရာေနရာမား၌ အဓကေရာဂါ ကးစကမႈထနး ခပနညးမား ျဖစသည။

၁။ တဘသသယလနာႏင တဘလနာရာေဖြသတမတျခငး၊ ေကးရြာရပကြကသ႔ သြားေရာက၍ တဘ သသယလနာႏင တဘလနာရာေဖြျခငး မဟာဗဟာ (ACF Strategy) က အသးျပ၍ တနးတ ရညတအခငးခငးႏင တစအမဆငး တစအမတကသြားေရာကၿပး ျပညတြငးျပညပလထအေျချပ အဖြ႕အစညးမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကရမည။

၂။ အႏရာယကငးစြာ ေခာငးဆးနညး (ပါးစပႏင ႏာေခါငးလေအာငအပ၍ ေခာငးဆးျခငး) က ကနးမာေရးပညာေပးျခငး၊ လကကမးစာေစာင၊ ပစတာမား ျဖန႔ေ၀ျခငး။

၃။ သဘာ၀ေလ၀ငေလထြကေကာငးေအာင ကနးမာေရးပညာေပးလႈပရားမႈက လကကမးစာေစာင

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၂၅

အ

ခနး

(၅)

အခနး (၅) လအမားစေနထငရာႏင ရပကြကလထအတြငး ေရာဂါပးကးစကမႈ ထနးခပျခငး လပငနးစဥမား

မား ပစတာမားအသးျပျခငးႏင ၄ငးလႈပရားမႈက ျမနစပါယ/ ၿမ႕ေတာစညပငသာယာေရး ေကာမ တ၊ အးအမဌာနနင လပငနးဌာနႀကးမားမ တာ၀နရသမားနင ေပါငးစပညႇႏႈငး ေဆာငရြကျခငး။

ျပညသလထ တကရကၾကညရႈေဆးတကေကၽြးသည ေနရာမားကလညး ကနးမာေရးဌာန၊ ေဆးခနး မားကသ႔ဟ ယဆၿပးေဆာငရြကရမည။

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၂၆

အခနး (၆)ေနာကဆကတြ - က၊ လကေတြ႕လပငနးေဆာငရြကမႈ

လပထးလပနညးႏင ညႊနၾကားခကမား(Annex A: Work Practices and Procedure Instrucions)

၆.၁ ေခာငးဆးသ/တဘသသယလနာ/တဘလနာ (ေခာငးဆးသ ေထာကလမးျခငး) Triage (Cough Surveillances)လကေတြ႕လပငနးေဆာငရြကခကမား • "(၂) ပါတႏငအထက ေခာငးဆးသမား (သ႔မဟတ) မမကယက တဘေရာဂါရေနသညဟ

သသယရေနသမား ကနးမာေရး၀နထမးထ ခကခငးသတငးပ႔ရန" ဟ ေရးသားထားေသာ အသ ေပးစာမားက ၀ငေပါကနရတငးရ ျမငသာေသာေနရာတြင သသာစြာေဖာျပထားရပါမည။

• ဤကနးမာေရးဌာနသည (၂) ပါတနငအထက ေခာငးဆးသမားက အျခားသမားထက ဥးစားေပး သညအျပင သတမတထားေသာ သးျခားေနရာမ ေစာငနငရန ျပလပထားေၾကာငး လမးညႊနမား၊ ပစတာမားက ၀ငေပါကနရတြင အမားျမငသာေအာင ျပသထားရပါမည။

• လနာမားတနးစေနစဥ (သ႔) ထငေနစဥ (သ႔) ကတငေပၚလေလာငးေနစဥ လနာမားနင ပထမ ဥးဆးစတငေတြ႕ဆစဥ ေဆာငရြကရမညမာ ေခာငးဆး၊ မဆး စစစရနပငျဖစသည။

• တဘသသယလနာ (ေခာငးဆးသ) က မညသညအတြကေၾကာင အထးဥးစားေပးေဆာငရြကရ သညက နားလညေအာငရငးျပရပါမည။

• အျခားေစာငဆငးေနသမားကလညး မညသညအတြကေၾကာင တဘသသယလနာ (ေခာငးဆး သ) က ဥးစာေပးေဆာငရြကရသညက ရငးျပရပါမည။

• သလပလငျမနစြာ စစႏငရန လပေဆာငေပးျခငး တ႔ျဖစပါသည။

လပထးလပနညးညႊနၾကားခကမား ၁။ လပငနးတာ၀နကစာရငးအရ၊ တာ၀နကကနးမာေရး၀နထမး၏ တာ၀န၀တရားမားမာ ျပငပလနာ

ဌာနနင အေထြေထြေဆးကသေဆာငတ႔ရ လနာမားအား ေခာငးဆးေထာကလမးျခငးက ေန႔စဥ ေဆာင ရြကရန။

၂။ လနာမားနင ပထမဆး ဆကဆေျပာဆရာတြင ေအာကပါေရာဂါရာေဖြျခငး ေမးခြနးမား ေမးရန။ (က) ခငဗား ေခာငးဆးေနပါသလား? ( ခ ) ဟတက (Yes) ဟေျဖလင! ဘယေလာကၾကာၿပလဟ? ေမးရန ၃။ ေဆးကသသ ဆရာ၀န (သ႔မဟတ) သနာျပမ ယငး (၂) ပါတႏငအထက ေခာငးဆးေနသအား

ေအာကေဖၚျပပါ အခကမားက ထပ၍ ေမးပါရန။

အခနး (၆) ေနာကဆကတြ - က၊ လကေတြ႕လပငနးေဆာငရြကမႈ လပထးလပနညးႏင ညႊနၾကားခကမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၂၇

အ

ခနး

(၆)

(က) ကယအေလးခနကသြားလား? ပနသြားလား? ( ခ ) အဖားေရာရလား? ( ဂ ) ညမာ ေခၽြးထြကမားလား? (ဃ) တဘနင ပါတသကလ႔ ခငဗား အရငကစမးသပစစေဆးခဘးလား (သ႔မဟတ) ကသမႈ

ခယခဘးပါသလား? ( င ) ေခာငးအၾကာႀကးဆးေနသ (သ႔မဟတ) တဘလနာနင အနးကပေနခဘးပါသလား? ( စ ) ခငဗားမာ အျခားကးစကေရာဂါရပါသလား? ၄။ လနာ၏ အမည၊ ဆကသြယရမညလပစာမားက ျပငပလနာမတပတငစာအပတြငေရး မတရန။ ၅။ ေအာကပါအခကမား (ေန႔စဥ) မတတမးတငရနနင ၄ငးအခကအလကမားက (လစဥ) ဆနး

စစအကျဖတရန (က) ျပငပလနာျပသသစစေပါငးဥးေရ ( ခ ) တဘသသယလကၡဏာရသဥးေရ ( ဂ ) တဘေရာဂါေတြ႕သဥးေရ (ေတြ႕ရေသာတဘလနာဥးေရ) (ဃ) တဘပးေတြ႕ လနာဥးေရတ႔ ျဖစပါသည။

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၂၈

၆.၂ ေခာငးဆးသကင၀တ (Cough Etiquette)လကေတြ႕လပငနးေဆာငရြကမႈမား • ေခာငးဆးသကင၀တနင ပတသက၍ လကနာေဆာငရြကရနနညးလမးမား ေဖၚျပ၊ညႊနးျပထား

ေသာလမးညႊနမား၊ ရပပပါေသာပစတာမားက ၀ငေပါကနရမားနင အျခားကနးမာေရးဌာနမား (ဥပမာ- လနာမားေစာငဆငးသညေနရာ၊ လသြားစႀက၊ လနာေဆာငမား၊ လနာခနးမားႏင အမား ႏငဆငေသာေနရာမား)တြင လမား၊ လနာမား လြတမသြားေစရန ၄ငးတ႔၏ ေရ႕တညတည ျမင သာေသာေနရာတြင ကပထားျခငး။

• ေခာငးဆးသကင၀တမားႏငပတသက၍ ေန႔စဥကနးမာေရးအသပညာေပးျခငး။ • လကနာမႈမရသမားက ကနးမာေရးဌာန၏ ကနးမာေရးႏငညညြတေသာ အသကရႈျခငး ဆငရာ

ေပၚလစ/မ၀ါဒက လကနာရန ထပမသတေပးႏႈးေဆာျခငး။ • မမ၏ ကယပငခယခက၊ အမအကငက တညေဆာကၿပး အျခားသမားအတြက စျပျဖစေစျခငး၊

ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ အေလအကငေကာငးမားရရရန အျခားသမားသ႔ ပညာေပးပသြငး ျခငးသည ကနးမာေရး၀နထမးမား၏ တာ၀နမားတြင တစစတတစပငး ပါ၀ငသည။

လပထးလပနညးညႊနျကားခကမား ၁။ ေခာငးဆးသကင၀တမားနင ပတသက၍ ေန႔စဥကနးမာေရးအသပညာေပးရနမာ ကနးမာေရး

၀နထမးမား၏ တာ၀နျဖစသည။ ၂။ ေခာငးဆးေနေသာ လနာမားက ေခာငးဆး၊ နာေခလင ပါးစပနင ႏာေခါငးက တစရး (သ႔)

အကႌလကေမာငးစႏင လၿခစြာဖးအပ၍ ဆးေသာ ေခာငးဆးသကင၀တက ရငးျပရန။ ၃။ ေခာငးဆးလငမကႏာက အျခားသမားႏင ေ၀းရာသ႔ လညဆးရန။ ၄။ တေတြးသလပက ၾကမးျပငေပၚသ႔ ေထြးမခဘ၊ ပလပစတစအတထ (သ႔မဟတ) အဖးပါေသာ

ခြကထသ႔ ေထြးဖ႔ ရငးျပရန။ ၅။ ေခာငးဆး၊ ႏာေခလင ပါးစပႏင နာေခါငးက လကႏငအပ၍ မဆးရန ရငးျပရမည။ ၆။ အသးျပၿပးေသာ ႏာေခါငးစညးႏင တစရးစကက အနးဆးအမႈကပးထသ႔ စြန႔ပစဖ႔ ရငးျပရန။ ၇။ လကကမၾကာခဏ ဆပျပာနင ေဆးေၾကာဖ႔ လမားနင လနာမားအား ေျပာရနတ႔ ျဖစပါသည။

အခနး (၆) ေနာကဆကတြ - က၊ လကေတြ႕လပငနးေဆာငရြကမႈ လပထးလပနညးႏင ညႊနၾကားခကမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၂၉

အ

ခနး

(၆)

၆.၃ သးသန႔ခြျခားထားျခငး (Separation) တဘလနာမားအား ခြထားျခငး (Separation) နင သးသန႔ထားျခငး (Isolation) တ႔သည တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငးတြင သတထားအသးျပရမည ထနးခပေရးနညးလမးမား ျဖစပါသည။ ၄ငးနညးမားက အသးခရန လတစစထမာပင ေနရာဌာနအလက ကြာျခားမႈရနငသည။ ၄ငးနညးလမးမားက အသးျပရနအတြက လ႔စရက၊ ကင၀တ၊ မးႏြယစ၊ ဘာသာတရား၊ လမႈေရးသတမတခက၊ လ႔အခြငအေရး၊ မတခြျခားဆကဆမႈမား၊ ကနးမာေရးဌာနဖြ႕စညးပႏင လတ႔၏ ကနးမာေရးအသပညာမားအေပၚ ထညသြငးစဥးစားရမည။ တဘသသ ယလနာမားက သးသန႔ခြထားေစျခငးသည ကနးမာေရးဌာနနင တဘေရာဂါရာေဖြေရးလပငနးတြင မလလား အပေသာ အကးသကေရာကမႈ ျဖစေစနငသည။ အေၾကာငးမာ ၄ငးတဘသသယလနာအမားစသည တဘ ေရာဂါသညမား မဟတေသာေၾကာင ျဖစပါသည။ ထ႔ေျကာင ၄ငးနညးလမးမားသးလင ျပညသလထ လကခ နငေသာ နညးကေရြးခယပါ၊ ဌာနအလကကြာျခားမႈရနငပါသည။

လကေတြ႕လပငနးေဆာငရြကမႈမား (ျဖစနငလင) • တဘသသယလနာ၊ ပးေတြ႕တဘလနာ၊ ပးမေတြ႕ေသာလညး ေဆးပညာအရတဘဟ သတမတ

သ ထားေသာလနာမားအား အျခားေသာသမား "အထးသျဖင ကေလးငယမား၊ အပခအငဗြ ရသမားနင အျခားေသာ ကယခအားကေရာဂါရသမား" ႏင ခြထားရပါမည။

• သးျခားအခနးငယေလးမားနင လနာေဆာငငယေလးမား ဖနတးထားရမည။ • ဒဇငးဆြေဆာကလပသည လနာေစာငခနးမား၊ ေဆးခနးမား၊ သးသန႔ခနးမားႏင လနာေဆာင

မားက အသးျပ၍ မရနငပါက အခနးႀကးက အခနးငယေလးမားအျဖစ ခြၿပးေဆာငရြကရမည။ • ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈအျမငဆးေပးၿပး တဘလနာမား သးျခားခြထားျခငးနညးမားက ေပါငး

စပေဆာငရြကရမည။ ဤသ႔ေဆာငရြကျခငးျဖင လနာတစဥးခငးစ၏ လြတလပခြငက ကန႔သတ ခပျခယျခငးမား ျဖစေပၚေစပါက၊ ေနာကဆးအေနျဖင ဘာေၾကာငဒလပငနးစဥက ေဆာငရြက ရျခငးျဖစေၾကာငး ႀကးစားအားထတၿပး သမေမြ႕ယဥေကးစြာရငးျပရမည။

• တဘေဆးကသမႈ အနညးဆး (၂) ပါတျပညသညအထ လနာက ေဆးရ၊ ေဆးခနးအတြငးနင အျပငသ႔ပါ သြားလာျခငးက ဟန႔တားထားသငသည။ (တဘေဆးကသမႈ (၂) ပါတခန႔ၾကာလင ေရာဂါပးမား ၉၅% ေကာေလာနညးသြားသည) ေဆးကသမ (၂) ပါတေကာပါက သြားလာခြင ျပသငသည။

• တဘလနာနင တဘသသယလနာက လအပေသာစစေဆးမႈမားခယစဥ၊ အျခားလနာမား၊ ဧည သညမား၊ ကနးမာေရး၀နထမးမားႏင ေတြ႕ဆစဥ ႏာေခါငးစညး (Surgical Mask) ၀တဆငေပး ရမည။

• သးျခားအခနး၏ တခါး၀တႊင "သးသန႔အခနး"၊ "တားျမစဧရယာ"၊ "သငသညတားျမစ ဧရယာ အတြငး ၀ငေရာကေနၿပ" စသည ဆငးဘတေၾကာျငာမား ကပထားျခငးျဖင လနာ၊ ၀နထမးနင ဧညသညမားက သတေပးရမည။

• လနာ၊ ၀နထမးမားနင ဧညသညမား ေသခာစြာလကနာေစနငရန သးျခားခနးရလနာနင "ဘယ

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၃၀

ေနရာ"၊ "ဘယအခန" ေတြ႕နငသည "ေရာဂါမကးစကရန ဘယလကာကြယရမည" စသညတ႔ က ေၾကာျငာဆငးဘတကပထားရပါမည။

• ဧညသညဥးေရနင ဧညေတြ႕ခနတ႔က ကန႔သတထားရမည။ • "ကေလးငယမား ၀ငခႊငမျပ" ဆငးဘတကပထားျခငးျဖင ကေလးမာအား တဘလနာ သးသန႔

အခနးထသ႔ ၀ငခြငမျပရန ေဆာငရြကရမည။ • ျဖစနငပါက သးသန႔ခနး (Isolation room) အျပငဘကတႊင အမးပါေသာအခနးခြ ထတေပး

ထားျခငးျဖင ဧညသညမားနင အျခားတဘလနာမားအား လကခေတြ႕ဆနငမည ျဖစပါသည။။

လပထးလပနညး ညႊနျကားခကမား ၁။ ျပငပလနာဌာန (OPD) တာ၀နက၀နထမး၏ တာ၀နသည တဘသသယလနာမား (ေခာငးဆး

သ) အား အနးနားရ ေလ၀ငေလထြကေကာငးေအာင ဒဇငးပစထတ ေဆာကလပထားေသာ (အျခားလနာမားနင ေ၀းေသာေနရာတြင တညေဆာကထားေသာ) သးျခားအခနး၌ သြားေရာက ေစာငဆငးေစရန ေမတာရပခရမည။

၂။ ရးရးတဘလနာေဆာငတြင သလပပးေတြ႕တဘ၊ သလပပးမေတြ႕ေဆးပညာအရတဘဟ သတ မတသနင အပခအငဗြႏင ဒြနတြေနေသာတဘလနာဟ အပစအမးအစား ခြျခား၍ သးျခားထား ရမည။

၃။ ေဆးယဥပါးတဘနင ေဆးယဥပါးတဘသသယလနာမားကလညး အျခားလနာမားနင ခြျခားၿပး ေဆးယဥပါးတဘလနာတစဥးခငးစထားေသာ အခနးမားတြင သးျခားထားရမည။ ထ႔အျပင ၄ငး အခနးမားသည ကေလးကသေဆာင၊ အပခအငဗြေစာငေရာကမႈေပးေသာအေဆာင၊ ကငဆာ ေဆာငတ႔နင မနးရပါ။

၄။ ေဆးယဥပါးတဘ အခနး/ေဆးရတြငလညး ေဆးယဥပါးတဘသသယလနာ၊ သလပပးေတြ႕ ေဆးယဥ ပါးတဘ၊ သလပပးကငးေဆးယဥပါးတဘ၊ သလပပးေမြးရာတြင ပးေပါကပြားမႈရေသာ ေဆးယဥ ပါးတဘ၊ အပခအငဗြပးရသ အမးအစားအလက သးျခားစခြထားရမည။

၅။ ျပငးထနေဆးယဥပါးတဘ (XDR-TB) ႏင ျပငးထနေဆးယဥပါးတဘ သသယလနာမားက ေလမတဆငကးစကေသာေရာဂါမားအတြက သးျခားစစဥထားေသာအခနးမားတြင ခြထားရမည။

အခနး (၆) ေနာကဆကတြ - က၊ လကေတြ႕လပငနးေဆာငရြကမႈ လပထးလပနညးႏင ညႊနၾကားခကမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၃၁

အ

ခနး

(၆)

၆.၄ အႏရာယကငးေသာ သလပနမနာယျခငးႏင ပ႔ေဆာငျခငး (Safe Sputum Collection and Transport)လကေတြ႕လပငနးစဥမား (Work Practices) ၁။ ကနးလမး၊ ေရလမးျဖင ပ႔ေဆာငရန ဓါတခြနမနာမားက အလႊာ (၃) ထပျဖင လၿခစြာထပပးျခငး။ (က) ဓါတခြနမနာထညေသာခြကက ဥးစြာထတမည ပထမအလႊာသည အရညေကာငးစြာစပ

ယနငေသာပစၥညး (စက/ပတစ) ျဖစရမည။ (သ႔မသာ သလပခြကကြျခငး၊ အဖးမလျခငး ျဖစပါက ထြကလာေသာအရညက သန႔ရငးေအာင စပယထားနငမညျဖစသည။)

( ခ ) ပထမထပပးထားေသာ ဓါတခြနမနာမားက ကာကြယရန ခငခသညစက/ပတစ (ဒတယ အလႊာ) ျဖင အရညစမမထြကေစရန တငးၾကပစြာထပပးျခငး၊ ၄ငးဒတယအထပထတြင မလထပပးထားေသာ ဓါတခြနမနာ အထပေလးမား သငေလာသည အေရအတြကက ထညသြငးထပပးရမည။ အရညစပစက၊ ပတစျဖင ထပမထပပးျခငးေၾကာင အကယ၍ ဓါတခြနမနာထညသည ခြကမားကြျခငး၊ မလျခငးျဖစပါက ပထမအလႊာကေကာ၍ ထြက လာေသာအရညမား စပယျခငးျဖင သန႔ရငးေသာ အထပျဖစေစျခငး။

အေအးလမးေၾကာငးအသးျပ၍ သယပ႔ရမည ဓါတခြနမနာမားျဖစပါက ဤဒတယအလႊာ၏ ျပငပ တြင ေရခတးေလးမား၊ ေရခေျခာကဘးမားထည၍ ပ႔ေဆာငျခငး၊ ေရခတးအစမားက အဖးလ ေသာဘး၊ ခြကမားတြငထည၍ အသးျပပါ။

( ဂ ) အျပငဆးအလႊာ (တတယအလႊာ) က ပစၥညးပ႔ေဆာငရာတြင သငေလာသည ေဖါ၊ နကာ ဂပ၊ သစသား၊ သစသညတက အသးျပရမည။ ဤအျပငဆးအလႊာသည ပစၥညးသယယ၊ တငချပလပရာတြင ထခကပကစးမႈက ကာကြယေပးနငမညပစၥညးျဖစရမည။

ကနးလမး၊ ေရလမးျဖင ပ႔ေဆာငရာတြင အထပအေရအတြကႏင အရြယအစားကန႔သတခက မရပါ။ ေလေၾကာငးျဖင ပ႔ေဆာငပါက အရည (သ႔မဟတ) အစငအခအျပင၊ ထထညသည (၁) လတာထက မပရပါ။ အထပအပးအေနျဖင အရည (၄) လတာႏင အစငအခ (Solid) (၄) ကလဂရမထက မပရဟ တကစြာ ကန႔သတထားသည။

လပထးလပနညးလမးညႊနခကမား ၁။ တဘသသယလနာႏင တဘလနာမား၏ သလပနမနာယျခငးသည ကနးမာေရး၀နထမးမားနင

ေစတနာ၀နထမးမား၏ တာ၀နျဖစသည။ ၂။ ကနးမာေရး၀နထမးမားႏင ေစတနာ၀နထမးမားသည တဘသသယလနာႏင တဘလနာမား၏

သလပနမနာမား မနကနစြာလကခရရမႈ ရ/မရက ဆကလကစစစ၊ စစေဆးရမည။ ၃။ ေဆးရတက အတြငးလနာမားအတြက တာ၀နကသနာျပဆရာမသည နနကေစာေစာ သလပ

နမနာလကခရယရန အားေပးေဆာငရြကၿပး၊ ဓါတခြခနးသ႔ ေပးပ႔ေစရမည။ ၄။ သလပနမနာယျခငးက အျခားလနာမား၊ လမားနငေ၀းရာ အျပငဘကေလ၀ငေလ

ထြကေကာငးသညေနရာတြင ရယျခငးျဖင အျခားသမားသ႔ ေရာဂါကးစကမႈမ ကာကြယေပးရန။

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၃၂

၅။ သလပနမနာက ခငခ၍ အ၀ကယၿပး၊ အဖးပါေသာခြကျဖင ခယစေဆာငးရမည။ ၆။ ေခာငးဆးျပး သလပနမနာယေနစဥ လနာေရ႕တညတညတြင အျခားလမား ရမေနေစရန၊ လနာ

အားေသခာစြာ ရငးျပရမည။ ၇။ သလပခြက၏အျပငႏင သလပစေဆာငးရာေနရာ၏ နရမားတြင သလပမား ေပကနမႈမရေစရန

လနာအားတကစြာေျပာဆရမည။ ၈။ အကယ၍ သလပခြက၏ အျပငေဘးဘကတြင သလပမားေပကနေနပါက သလပခြက အသစ

ျဖင ထပမ၍ သလပနမနာယပါ။ ေပကနေနေသာ ခြကအေဟာငးက ဖကဆးၿပး အဖးပါေသာ ပး အတြငးစြန႔ပစပါ။

၉။ သလပနမနာယၿပးေနာက လနာအား လကကဆပျပာႏင စငၾကယစြာေဆးရနေျပာပါ။ ၁၀။ လနာ၏အေထာကအထားမားက ျပငပလနာမတပတငစာအပႏင ဓါတခြမတပတငစာအပတြင

မတတမးတငထားပါ။

အခနး (၆) ေနာကဆကတြ - က၊ လကေတြ႕လပငနးေဆာငရြကမႈ လပထးလပနညးႏင ညႊနၾကားခကမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၃၃

အ

ခနး

(၆)

၆.၅ တဘသသယလနာ အျမနရာ၊ သးသန႔ခြ၊ ေပာကေအာငက မဟာဗဟာ (FAST Strategy) လကေတြ႕လပငနးစဥမား (Work Practices) • ကနးမာေရးဌာနမားတြင တဘသသယလနာမားရာေဖြျခငး (Finding cases in general medical settings:) တဘေရာဂါရၿပး ေရာဂါရာေဖြသတမတမႈမရျခငးႏင ေဆးကသမႈမခယသတ႔သည အျခားသမား

အား တဘေရာဂါအမားဆးျဖန႔ေ၀သမား ျဖစၾကပါသည။ တဘေရာဂါရၿပးဟ မသတမတရေသး သမား (Undiagnosed TB Patient) သည ေဆးခနးမား၊ လနာေစာငဆငးေနရာ၊ မတပတငေသာ ေနရာ၊ အေရးေပၚဌာနမား၊ ခြစတခနးႏင အေထြေထြေဆးကသေဆာငမားတြင ရေနနငပါသည။ ထ႔ေၾကာငလနာမားအား တဘ၏ သသယလကၡဏာမားျဖစေသာ ေခာငးဆးျခငး၊ ဖားျခငး၊ ည ဘကေခၽြးထြကျခငး၊ ပနသြားျခငးရ/ မရကေမးျမနးၿပး တဘလနာက ေဖၚထတနငသည။

• တကၾကြစြာလပေဆာငျခငး (Actively) လထသည တဘေရာဂါ၏ သသယလကၡဏာမားရမသာ ကနးမာေရးဌာနသ႔ ကယတငသြား

ေရာကျပသျခငးျဖင တဘေရာဂါက ရာေဖြသတမတေလရပါသည။ FAST Strategy တြင ကနးမာေရး၀နထမးတစဥး (ဥပမာ - သနာျပ (သ႔) အကသနာျပ) က

ေန႔စဥတာ၀နခထားၿပး လနာမားထမ ေခာငးဆးသ အထးသျဖင (၂) ပါတႏငအထက ေခာငးဆး ေနသမားက ရာေဖြေဖၚထတၿပး သးသန႔ခြထားၿပး ယငးလနာမားကဥးစားေပးကာ အျခားတဘ ေရာဂါလကၡဏာမား ရ/မရ စစေဆးေပးျခငး၊ သလပနမနာကလငျမနစြာယၿပး အမးသားတဘ ေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၏ လမးညႊနခကမားအတငး အဏၾကညမနဘလးျဖင စစေဆးေပး ျခငး၊ နာရပငးအတြငးအေျဖရသည စစေဆးနညး (Gene Xpert) စကျဖင စစေဆးျခငးျဖင တက ၾကြစြာေဆာငရြကရမည။ (မတခက - အပခအငဗြပးရသမားတြငမ ေခာငးဆးရက ကန႔သတမႈ မရပါ။)

• အႏရာယကငးစြာျဖင သးသန႔ခြထားျခငး (Separate Safely) တနးစေစာငေနေသာသမားထမ ေခာငးဆးသမားက အၿမသတထားရာေဖြပါ။ ၄ငးတ႔အားေခာငး

ဆးကင၀တမားက အသပညာေပးၿပး၊ အျခားသမားႏင အေ၀း၌ ပစဒဇငးသးျခားဆြေဆာက လပထားေသာ ေလ၀ငေလထြကေကာငးသညေနရာအခနးမ ေစာငဆငးေစျခငးျဖင အျခားသမား သ႔ တဘပးကးစကမႈအႏရာယမ ကငးေ၀းေစျခငး။

• ထေရာကေသာ တဘေဆးကသမႈေပးျခငး (Effective Treatment) တဘလနာက ထေရာကစြာကသမႈေပးျခငးသည အျခားသမားသ႔ ကးစကျပန႔ပြားျခငးက ဟန႔

တားရာတြင အေကာငးဆးနညးလမးျဖစသည။ လနာသည ေဆးကသမႈစတငၿပး ရကအနညး

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၃၄

ငယအတြငး အျခားသမားသ႔ မကးစကနငေတာပါ။ ေဆးကသမႈေပးရာတြင ေဆးယဥပါးမႈ မစစ ေဆးခပါက ေဆးယဥပါးတဘလနာျဖစေနခလင ေရာဂါမေပာကဘ အျခားသမား၊ ကနးမာေရး ၀နထမးမားသ႔ ကးစကမႈအႏရာယဆကလကရေနမညျဖစသည။

• တဘဌာနမားတြင ေရာဂါရာေဖြျခငး ((Finding Cases in TB Settings) ေဆးယဥပါးတဘေရာဂါရၿပးဟ မသတမတရေသးလနာမား (Undiagnosed DR-TB Patient)

နင ေဆးယဥပါးတဘက ထေရာကေသာကသမႈ မခယထားေသာလနာမား (Inadequately treated DR-TB patients) သည အျခားလနာမားႏင ကနးမာေရး၀နထမးမားက ေရာဂါကး စကေစနငပါသည။ အထကတြငေဖၚျပထားသကသ႔မျဖစေစရန တဘဌာနမားအေနျဖင ေရာဂါ ရာေဖြရာတြင ေဆးယဥပါးမႈစစေဆးျခငး (Gene Xpert) နညးျဖင စစေဆးရပါမည။ ေဆးယဥ ပါးမႈစစေဆးရျခငး၏ ရညရြယခကမာ-၄ငးအေျဖေပၚမတည၍ ေဆးကသမႈေပးျခငးသည မနကန ထေရာကၿပး ေရာဂါေပာကေစကာ ကးစကမႈက ရပတန႔ေစရန ျဖစပါသည။

• တကတကၾကြၾကြေဆာငရြကျခငး (Actively) အမးသားေဆးယဥပါးတဘကသမႈလမးညႊနခကအရ ေဆးယဥပါးတဘျဖစနငေခ ရေသာသမား

က ေဆးယဥပါးမႈ စစေဆးေပးရမည။ ေဆးယဥပါးတဘေရာဂါရာေဖြရန အျမနဆးနညးလမးမာ Gene Xpert စကျဖင စစေဆးျခငးျဖစပါသည။ ေဆးယဥပါးတဘ ရာေဖြသတမတနငရန Gene Xpert စကျဖင ရဖနပငစငေဆးယဥပါးသညပး (RIF®) ရာေဖြျခငးက ၂ နာရအတြငး ရာေဖြႏင သည။ ထ႔အျပငေဆးယဥပါးတဘကသရာ၌ အသးျပေသာထးေဆးမားႏင ဖလရကြႏလးေဆး မား ယဥပါးမကစစေဆးနငေသာ ကမ႓ာကနးမာေရးအဖြ႕မ ေထာကခအႀကျပထားသည တဘပး ၏ မးရးဗဇ (DNA)က အေျခခ၍စမးသပေသာ MTBDRsl နညးျဖင ျပငးထနေဆးယဥပါး တဘ (XDR-TB) လနာမားကပါ ရာေဖြႏငသည။

• အႏရာယကငးစြာ သးသန႔ခြထားျခငး (Separating Safely) ေဆးယဥပါးတဘဟ အျမနသတမတနငေသာလညး ရးရးတဘကသ႔ ကသမႈက ခကခငးေပး၍

မရပါ။ လအပေသာ အေျခခဓါတခြစမးသပျခငးမား (Baseline Investigations) ျပလပရအး မည ျဖစ၍ တစပါတ၊ နစပါတခန႔အခနယရပါသည။ သ႔ျဖစပါ၍ ေခာငးဆးလင လကနာရမည ကင၀တမားက အသပညာေပးၿပး ကနးမာေရးစစေဆးကသမႈ ခယရာတြင ေလ၀ငေလထြက ေကာငးသည သးျခားအခနး/ ေနရာမားတြင ေစာငဆငးေစျခငးျဖင အျခားသမားသ႔ ေဆးယဥပါး တဘကးစကျခငးမ ကငးေ၀းေစပါမည။

• ထေရာကေသာ တဘေဆးကသမႈေပးျခငး (Effective Treatment) ေဆးယဥပါးတဘကသမႈလမးညႊနအတငး ဒတယတနးစားတဘေဆးမားက အသးျပကာ ေဆးအ

အခနး (၆) ေနာကဆကတြ - က၊ လကေတြ႕လပငနးေဆာငရြကမႈ လပထးလပနညးႏင ညႊနၾကားခကမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၃၅

အ

ခနး

(၆)

ခနအဆ ထေရာကမနကနစြာျဖင ခကျခငးကသမႈေပးရမညျဖစသည။ ယငးသ႔ ထေရာကေသာ ကသမႈေပးၿပးပါက သတစပါးသ႔ ေရာဂါကးစကမႈမာ လငျမနစြာေလာကသြားပါသည။ ထေရာက ေသာကသမႈသည တဘပး ေတြ႕ရမႈ/ ပးမေပါကပြား ကငးစငသညအေျခအေန (Sputum smear and Culture Conversion) မေရာကမကပင ကးစကမႈက လငျမနစြာ ေလာကေစပါသည။

လပထးလပနညးလမးညႊနခကမား (Procedure Instructions) ၁။ တာ၀နကသည ကနးမာေရး၀နထမးသည ေဆးရေဆးခနး၊ ဌာနအ၀ငႏင ကနးမာေရးေစာင

ေရာကမႈေပးသည ေနရာမားတြင ေခာငးဆးသက ေန႔စဥသတထားရာေဖြရမည။ ၂။ (၂) ပါတနငအထက ေခာငးဆးသမားက ဆရာ၀န၊ သနာျပႏင ခကျခငးျပသနငရန (သ႔မဟတ)

တကရကၾကညရႈကသမႈေပးသည ေဆးခနးမားသ႔ အမးသားတဘတကဖကေရး လမးညႊနခက မားအတငး ညႊနးပ႔ေပးရမည။

၃။ တဘသသယလကၡဏာမားရပါက (က) သလပခယၿပး သလပနမနာေပးရန အသပညာေပးျခငး။ ( ခ ) ေခာငးဆးရာတြင လကနာရမည ကင၀တမားက အသပညာေပးျခငး/ ႏာေခါငးစညး

တပဆငေစျခငး။ ၄။ တဘပးရ/မရ သလပစစေဆးျခငး။ (က) လမးညႊနခကမားအရ သလပမနဘလးၾကညရာေဖြျခငး။ ( ခ ) ဂငးအပစပါတ (Gene Xpert) စကျဖင တဘပး/ ရဖငပငစငေဆးယဥပါးတဘပးက ရာေဖြ

ျခငး (ေဆးယဥပါးတဘသသယလနာမားႏင အပခအငဗြ ရသမားက)။ ၅။ ဓါတခြအေျဖရလငရျခငး အေျဖေပၚမတည၍ မနကနထေရာကေသာ တဘကသမႈ ေပးရမည။ (က) တဘပးေတြ႕ၿပး၊ ရဖငပငစငေဆးယဥပါးမႈ မရေသာသက ရးရးတဘေဆးကထးမားႏင

ကသမႈေပးျခငး။ ( ခ ) ရဖငပငစငေဆးယဥပါးမႈရသက ေဆးယဥပါးတဘစကကကထးမားနင ကသမႈေပးရန

စစဥျခငး (Enrolled in MDR-TB Programme)။ ၆။ တဘသသယလနာအျမနရာ သးသန႔ခြထားၿပး ေပာကကငးေအာငက မဟာဗဟာ အေကာင

အထညေဖၚျခငးထေရာကမႈက ျပငပလနာမတပတငစာအပမတတမးမား အသးျပ၍ လစဥအက ျဖတရန။

(က) တဘသသယလနာ၏ သလပနမနာ စေပးသည အခနမစ၍ ဓါတခြအေျဖလကခရရသည အခနကာလ (တစရကအတြငး၊ ေနာကတစရကအတြငး၊ ၃ - ၅ ရကအတြငး၊ ၅ ရကနင အထက) ၾကာသညရက။

( ခ ) ဓါတခြအေျဖလကခရရသညအခနမ တဘေဆးစတငကသသည အခနကာလ (တစရက အတြငး၊ ေနာကတစရကအတြငး၊ ၃ - ၅ ရကအတြငး၊ ၅ - ၁၄ ရကအတြငးနင ၁၄ ရက ႏငအထက) ၾကာသညရက (သ႔မဟတ) အျခားဌာနသ႔ လႊေျပာငးေပးျခငး။

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၃၆

၆.၆ ေလ၀င ေလထြကစနစေကာငးေအာင ထနးသမးျခငး (Preventive Maintainance of Ventilation System)လပထးလပနညး လမးညႊနခကမား(သနာျပအႀကးအက၊ သနာျပအပမား၏ တာ၀န၀တရားမား ျဖစပါသည။) ၁။ တခါးႏင ျပတငးေပါကမား လြယကစြာ၊ ဖြငပတထားနငျခငး ရ/ မရ ေန႔စဥစစေဆးျခငး။ ၂။ ေလထတပနကာမား၏ ပနကာအမေနာကတႊင တစရး (သ႔) စကစကတင၍ ၄ငးတစရး (သ႔)

စကက ဆြထားပါက ေကာငးမြနစြာ ေလထတေပးေၾကာငး ေန႔စဥစစေဆးျခငး။ ၃။ တခါးႏင ျပတငးေပါကမား၏ ခငခေကာငးမြနမႈ အေျခအေနက လစဥစစေဆးျခငး။ ၄။ တခါးႏင ျပတငးေပါကမား စစေဆး၊ ထနးသမး၊ ျပငဆငသည ရကစြႏင အေၾကာငးအရာ

မတတမးစာအပ (Logbook) ထားရျခငး။ ၅။ ပနကာမားသန႔ရငးမႈႏင လညပတနငမႈ အေျခအေနက လစဥစစေဆးျခငး။ ၆။ ပနကာမားစစေဆး၊ ထနးသမးျပငဆငသညရကစြနင အေၾကာငးအရာမား မတတမးစာအပ

(Logbook) ထားရျခငး။

အခနး (၆) ေနာကဆကတြ - က၊ လကေတြ႕လပငနးေဆာငရြကမႈ လပထးလပနညးႏင ညႊနၾကားခကမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၃၇

အ

ခနး

(၆)

၆.၇ ေရာဂါပးေသေစေသာ ခရမးလြနေရာငျခည - စ အလငးတနးေပးျခငး GUVI ႏင ပး ေသေစေသာ ခရမးလြနေရာငျခည GUV စနစမား ကာကြယထနးသမးျခငး။

(Preventive Maintainance of UVGI/ GUV Systems)လပထးလပနညးညႊနၾကားခကမား ၁။ သငတနးရရၿပး ကၽြမးကငအတတပညာရငမားႏင သေဘာတစာခပပါ လပငနးအစအစဥဇယား

အတငး ေဆာငရြကရန။ ၂။ လနာေဆာင၊ ေဆးခနးမား၏ အျမငတြင တပဆငထားေသာ GUV ယနစ၏ မးလးယနစမား

အပခနေလာၿပးေအးသြားရန GUV ယနစက လအပသည အခနတြင ခလတပတရန။ ၃။ GUV ယနစအသးျပရန ထတလပေသာ ကမၸဏ၏အညႊနးအတငးခလတဖြငရန။ ၄။ မးလး/မးေခာငးမားက ျဖတ၍ သန႔ရငးေရးေဆာငရြကရာတြင သန႔ရငးေသာ လကအတစြပ၍

ေဆာငရြကရမည။ သ႔မသာ မးလးေပၚသ႔ အဆမားတငကနမႈ မရဘ မးလးမ ထေရာကေသာ ခရမးလြနေရာငျခညမား လေလာကစြာထြကရမည။

၅။ ထသ႔ မးလး/မးေခာငးမားႏင အလငးျပနကရယာမားက အသးျပရာတြင အရကျပနဆြတထား ေသာ အ၀တစကသာ အသးျပရမည။ ေရက အသးမျပရပါ။

၆။ မးလး/မးေခာငးမားႏင အလငးျပနကရယာမားက ေပာေျပာငးေသာ ပတစက အသးျပ၍တငကန ေနေသာ အရာမားက ဖယရားၿပးအေျခာကခရန။

၇။ ထတလပသည ကမၸဏ၏ လမးညႊနအခနဇယားအတငး မးလး/မးေခာငးမားက အသစလရမည။ ျဖစႏငပါက မးလးမားအပစလက ျပနလညလလယတပဆငျခငးက နစစဥျပလပသငသည။ မးလး/မးေခာငးမ ေတာကပေသာ အေရာငမား ျဖာထြကလာျခငး (သ႔မဟတ) မတတတမတတတ ျဖစေပၚလာပါက မးလး (သ႔) မးခြကက အသစလရမည။

၈။ GUV စနစတစခလး ပတပစရန (လအပပါက)။ ၉။ အခနး၏ အျမငတြင တပဆငထားေသာ GUV စနစအတြက သငေလာေသာ မးလး/မးေခာငးမား

လၿပးလင မးလး/မးေခာငးမားနင ဆကစပကရယာအားလး မနကနစြာတပဆငထားမႈ ရ/မရ မကျမင စစေဆးရမည။ ထ႔အျပင လေလာကေသာ ခရမးလြနေရာငျခညထြကရမႈ ရ/မရက ခရမးလြနေရာငျခညကာကြယေသာ မကမန၊ မကေစအကာ တပ၍ စစေဆးရမည။

၁၀။ မးလးမားသန႔ရငးျခငး၊ ကာကြယထနးသမးျခငးႏင လလယသည အခနနင အေၾကာငးအရာ မတတမးစာအပ (Logbook) ထားရရမည။

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၃၈

၆.၈ အခနးအတြငးတစနာရလင ေလ၏ေျပာငးလႏႈနးတြကခကနညး (ACH Measurement and Calculation)လကေတြ႕လပငနးစဥမား • ACH တငးတာရန ဗနမတာ (သ႔မဟတ) လညပတေနေသာ အငနမမတာ အသးျပ၍ ေလတက

ႏႈနးက တငးတာရမည။ • ေလတကရာလမးေၾကာငး၊ လားရာအရပက ျမငသာသရရန မးခးထြကျပြနေခာငး (သ႔) အေမႊး

တင အသးျပရန။ • ဗနမတာ (သ႔) အငနမမတာ မရပါက ေလတကႏႈနးက အၾကမးမဥးခန႔မနးနငသည။ အေရျပား

က အၾကမးမဥးေလထသညဟ ခစားရပါက ေလတကႏႈနး ၀.၃ မတာ/စကန႔၊ သစပင၏ သစရြက မား လႈပရားေနပါက ေလတကႏႈနး အနညးဆး ၀.၅ မတာ/စကန႔ႏင ေဒသဆငရာ မးေလ၀သ ခန႔မနးခကမလညး ေလတကႏႈနးက သရခန႔မနးနငသည။

လပထးလပနညးညႊနၾကားခကမား(တြကနညး) မတာ x မတာx မတာ = ကဗမတာ(m3) မတာ x မတာ = စတရနးမတာ(m2) ၁။ ဖြငထားေသာ ျပတငးေပါကဧရယာ (အကယအ၀နး) = အန (အကယ) x အျမင (မတာယနစသးရန) ဥပမာ - ၀.၅ မတာ (အကယ) x ၀.၅ မတာအျမင = ၀.၂၅ (စတရနးမတာ) ၂။ ျပတငးေပါကျဖတ၍ ေလ (အလင) က ဗႏမတာသး၍ တငးရန ဥပမာ - ၁ မတာ/စကန႔ ေလအလင ၃။ ေလတကႏႈနး = ဖြငထားေသာ ျပတငးေပါကဧရယာ x ေလအလင x စကန႔/နာရ ဥပမာ - ၀.၂၅ စတရနးမတာ x ၁ မတာ/စကန႔ x ၃၆၀၀ စကန႔/တစနာရ= ၉၀၀ ကဗမတာ/နာရ ၄။ အခနးထထည = အန (အကယ) x အလား x အျမင (မတာယနစသး) = ၃ မတာ x ၅ မတာ x ၃ မတာ = ၄၅ (ကဗမတာ) ၅။ ACH = ေလတကႏႈနး/အခနးထထည = ၉၀၀ ကဗမတာ/နာရ/၄၅ ကဗမတာ = ၂၀ ACH (တစနညးအားျဖင ၁ ကဗမတာ (ထထည) ရေသာ အခနးထ၏ေလ၏ အေရြ႕ႏႈနးမာ ေလထထည

၂၀ ကဗမတာ/နာရ ျဖစသည။)

ACH = Ari Flow Rate/Room Volume = ေလတကႏႈနး/အခနးထထည

အခနး (၆) ေနာကဆကတြ - က၊ လကေတြ႕လပငနးေဆာငရြကမႈ လပထးလပနညးႏင ညႊနၾကားခကမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၃၉

အ

ခနး

(၆)

၆.၉ N95 ႏာေခါငးစညး ၀တဆငနညး (Respirator Application)လပထးလပနညးညႊနၾကားခကမား ၁။ N95 နာေခါငးစညး၏ အလယ(ႏာေခါငးသ႑န)က ညႇစပါ။ ၂။ N95 နာေခါငးစညး၏ အတြငးဘကက ၾကညရႈနငရန လကဖ၀ါးေပၚတင၍ ျဖန႔ပါ။ ၃။ N95 နာေခါငးစညး၏ သငးႀကးမားက လက၏ေကာဘက (လကဖမး) တြင တြေလာငးခထားပါ။ ၄။ N95 နာေခါငးစညးက မကႏာေပၚဆြတငထားပါ။ ၅။ N95 နာေခါငးစညး၏ က႕ဆန႔ႏငေသာ အေပၚသငးႀကးက ဥးေခါငးေပၚဆြတငပါ။ ၆။ နားရြကအေပၚႏင ေနာကေစေပၚတြငထားပါ။ ၇။ ၿပးလင က႕ဆန႔ႏငေသာ ေအာကသငးႀကးက ဥးေခါငးေပၚဆြတငၿပး၊ နားရြကေအာကႏင

လညဂတ (ေနာကေစေအာကတြင) အေပၚတြငထားပါ။ ၈။ N95 ႏာေခါငးစညးက ေမးေစအေပၚေရာကသညအထ (ႏာေခါငးႏင ပါးစပအပေစလ၍ ျဖစပါ

သည) ဆြခပါ။ ၉။ N95 နာေခါငးစညး၏ သတ (သ႔မဟတ) ရာဘာပလပစတစျဖင ျပလပထားေသာ ေဘးႏႈတခမး

သားမားက နာေခါငးနင ပါးစပပတ၀နးကငတြင အ၀ငဂြငကျဖစေအာင လကနစဖကစလးျဖင ညႇစ၍ျပျပင ေပးပါ။

၁၀။ မကႏာႏင N95 ႏာေခါငးစညးၾကား အဓကေနရာလြတရ/မရ စစစပါ။

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၄၀

၆.၁၀ N95 ႏာေခါငးစညး၀တဆငရာတြင အ၀ငဂြငကရမႈ အရညအေသြးစမးသပျခငး။ (Qualitative Respirator Fit Test)လပထးလပနညးလမးညႊနခကမား ၁။ ၀နထမးမားအတြက စစေဆးရန အခရန (ေဆးသျကား Saccharine) ႏင အခါးရန႔ (Bitrex)ရ

ေသာအရညက ရန႔စစေဆးသည ပစၥညးအျဖစအသးျပပါ။ ၂။ ကနးမာေရး၀နထမးအား မကနာေဖၚၿပး ေခါငးစြပျဖင ဖးအပပါ။ ၃။ ရန႔စစေဆးသည အရည (Sensitivity Solution) ျဖင အရညအမႈနမား ပတဖနးရန (Spray) ၅

ႀကမမ ၁၀ ႀကမခန႔ ဖညႇစေပးပါ။ ၄။ ၄ငးရန႔စစေဆးသည အရညက ျပငးအားပမားေသာ အ၀ငဂြငက ရ/မရ စစေဆးသည အရည

(Fit Test Solution) ႏင လလယပါ။ ၅။ ကနးမာေရး၀နထမးက N95 နာေခါငးစညးက မနကနစြာ၀တဆငထားမႈ ရ/မရက ဂရတစက

ေစာငၾကညစစေဆးပါ။ ၆။ ကနးမာေရး၀နထမးအား မကနာေဖၚၿပး ေခါငးစြပျဖင ဖးအပပါ။ ၇။ ထ႔ေနာကအ၀ငဂြငက ရမရစစေဆးသညအရည (Fit Test Solution) ျဖင အရညအမႈနမား

ပတဖနးရန (Spray) ၅ ႀကမမ ၁၀ ႀကမခန႔ ဖညႇစေပးပါ။ ဖညႇစျခငးတစႀကမနင တစႀကမအတြငး (က) ၁ မနစ အသကပမန ရရန။ ( ခ ) အသကျပငးျပငး (၁) မနစရရန။ ( ဂ ) ဥးေခါငးက ေဘးတဖကစသ႔ (၁) မနစခန႔ ဘယ၊ ညာလညရန။ (ဃ) ဥးေခါငးက အေပၚေအာက (၁) မနစခန႔ေရႊ႕ရန။ ( င ) စကားက ဆကတက (၁) မနစခန႔ ေျပာရန။ ( စ ) ၁ မနစခန႔ လမးေလာကျခငး (သ႔) ေျဖးေျဖးေျပးရန။ (ဆ) ၿပးေနာက (၁) မနစပမနအသကရရန။ ၈။ ေခါငးစြပက ဖယရားရန။ ၉။ အေပၚသငးႀကးက ဥးစြာဥးေခါငးေနာကမ ျဖတၿပးေအာကသငးႀကးက ဆကလကျဖတ၍ N95

ႏာေခါငးစညးက ျဖတပါ။ ၁၀။ အကယ၍ ကနးမာေရး၀နထမးသည စမးသပေသာအရည၏ ရန႔က ရရပါက အသကရကရယာ

၀တဆငျခငးသည မကနာနင အ၀ငဂြငကမျဖစပါ။ (Unfit)

အခနး (၆) ေနာကဆကတြ - က၊ လကေတြ႕လပငနးေဆာငရြကမႈ လပထးလပနညးႏင ညႊနၾကားခကမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၄၁

အ

ခနး

(၆)

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၄၂

အခန

း (၇)

ေနာက

ဆက

တြ -

(ခ) ပ

စၥညးက

ရယာမ

ား၊ ပ

စမား

(Ann

ex B

: Too

ls)၇.

၁ ၿမ

႕နယ

တဘ

မတပတ

ငစာအ

ပ (တ

ဘ-၀

၃)

အခနး (၇) ေနာကဆကတြ - ခ၊ ပစၥညးကရယာမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၄၃

အ

ခနး

(၇)

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၄၄

၇.၂ ကနးမာေရး၀နထမးမားအား တဘေရာဂါစစစသည စာရငး (အနညးဆးတစႏစတစႀကမစစရမည) (HCW- Screening Checklist (to be used at least once a year)အေထာကအထား ၁။ ကနးမာေရးဌာန: ၂။ ရကစြ : ၃။ စစေဆးသအမည------------------------- ရာထး ------------------------- ၄။ ကနးမာေရး၀နထမး၊ ကယပငနပါတ: ၅။ စာနငေရးသားထားေသာ သေဘာတခြငျပခကပစ □ Yes (ခြငျပသည) _____________ လကမတ (signature) □ No (if no then defer screening) ခြငမျပပါက စစေဆးျခငးကေရႊ႕ဆငးရမည။ ၆။ ေမြးသကရာဇ: ၇။ လင □ ကား □ မ

လပငနးခြငတြင တဘပးနင ထေတြ႕ႏငမႈ ၈။ အလပအကငအမည: ၉။ လကရတာ၀နထမးေဆာငေနသညဌာန: ၁၀။ လပသက:

တဘလနာနင ထေတြ႕ဆကဆမ ၁။ သငလြနခေသာနစက တဘလနာနင တကရက ထေတြ႔ဆကဆမႈရခပါသလား? (အေျဖတစခထကျဖစနငသည။) □ ရခပါတယ။ မမအမ မသားစထကလနာပါ။ □ ရခပါတယ၊ မမအမအျပငကလနာပါ။ □ ရခပါတယ၊ တာ၀နကေနတ ကနးမာေရးဌာန/ေဆးခနးကပါ။ □ မရခပါ။ □ မသပါ။

တဘေဆးကသမႈရာဇ၀င ၁။ သငတဘကာကြယေဆး ေသာကဖးပါသလား? ဥပမာ- အငဆနာယာဇစေဆးျဖင ကာကြယကသျခငး။ (IPT)

အခနး (၇) ေနာကဆကတြ - ခ၊ ပစၥညးကရယာမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၄၅

အ

ခနး

(၇)

□ ေသာကဖးသည။ □ မေသာကဖးပါ။ □ မသပါ။ ေသာကခဘးပါက (က) ဘယႏစကIPT ယခဘးလ? ( ခ ) IPT ကသမကာလ_________ ပါတ/ __________ လ ၂။ သငလကရတဘေဆး ေသာကေနရပါသလား? □ ေသာကေနပါသည။ □ မေသာကပါ။ ၃။ သငအရငကတဘျဖစဘးပါလား? □ ျဖစဘးသည။ □ မျဖစဘးပါ။ □ မသပါ။ မသပါက (၄) သ႔သြားပါ။ ယခ (သ႔) ေနာကဆးျဖစဖးတအေၾကာငးေျပာျပေပးပါ။ (က) ေရာဂါသသညရကစႊ __/ ___/ ___ (ရကစြအတကမသပါက အမတျခစပါ။) ( ခ ) တဘေရာဂါျဖစေျကာငး ဘယမာစစေဆးၿပးသခပါသလ? □ ျပညသ႔ေဆးရ/ေဆးခနး/ဌာန □ ပဂၢလကေဆးရ/ေဆးခနး/ ဌာန □ အျခား (တကစြာေဖၚျပရန) -------------------------------- ( ဂ ) တဘေရာဂါျဖစေျကာငးဘယလ/အတညျပစစေဆးခလ? ဂ - ၁ သလပျကညမနဘလးျဖင စစေဆးျခငး။ □ ဟတပါသည။ □ မဟတပါ။ □ မသပါ။ ဂ - ၂ ဂငးအပစပါတစကျဖင စစေဆးျခငး။ □ ဟတပါသည။ □ မဟတပါ။ □ မသပါ။ ဂ - ၃ ရငေခါငးဓါတမနရကစစေဆးျခငး။ □ ဟတပါသည။ □ မဟတပါ။ □ မသပါ။ ဂ - ၄ သလပပးေမြးျမစစေဆးျခငး။ □ ဟတပါသည။ □ မဟတပါ။ □ မသပါ။

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၄၆

(ဃ) သငဘယမာတဘေဆးကသမခယပါသလ? □ ျပညသ႔ေဆးရ/ေဆးခနး/ ဌာန □ ပဂၢလကေဆးရ/ေဆးခနး/ ဌာန □ အျခား (တကစႊာေဖၚျပရန) ___________________ ( င ) သငတဘေရာဂါေပာကကငးခပါသလား? □ ေပာကကငးပါၿပ □ မေပာကေသးပါ □ မသပါ ( စ ) သငတဘေရာဂါတစျကမထကပ၍ ျဖစဖးသလား? □ ျဖစဖးပါသည။ □ မျဖစဖးပါ။ □ မသပါ။ ၄။ သငတြင ေအာကပါတဘေရာဂါ၏ သသယလကၡဏာမားရပါသလား? (၂) ပါတႏငအထက ေခာငးဆးျခငး □ ရ □ မရ အဖားရျခငး □ ရ □ မရ ကယအေလးခနကျခငး □ ရ □ မရ ညဘကေခၽြးထႊကျခငး □ ရ □ မရ ေခာငးဆးေသြးပါျခငး □ ရ □ မရ ရငေခါငးနာျခငး၊ေအာငျခငး □ ရ □ မရ အသကရမ၀ျခငး □ ရ □ မရ ေမာပနးႏြမးနယျခငး □ ရ □ မရ

ပးတြျဖစေသာေရာဂါမား/အေျခအေနမား (အပခအငဗြ၊ ဆးခ/ေသြးခ) ၁။ အပခအငဗႊ (က) သငအပခအငဗႊရ/မရ စစဘးပါသလား? □ စစဖးတယ □ မစစဖးပါ ( ခ ) အပခအငဗြေနာကဆးစစသညရကစႊ ____/____/၂၀____ ( ဂ ) လြနခေသာတစႏစမျပညခငကစစခတာလား? □ ဟတပါတယ □ မဟတပါ

အခနး (၇) ေနာကဆကတြ - ခ၊ ပစၥညးကရယာမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၄၇

အ

ခနး

(၇)

(ဃ) ေနာကဆးအပခအငဗြစစေဆးျခငးအေျဖ၊ အကယ၍ ပးေတြ႔ပါက နပါတ(င)သ႔ ဆကသြားပါ □ ပးေတြ႕ □ ပးကငး/ ပးမေတြ႔ □ မသပါ □ အေျဖကေဖၚျပရန ဆႏၵမရပါ။ (င) သငေအအာတေဆးေသာကေနပါသလား? ေသာကေနပါက (စ) ဆကသြားေမးပါ။ □ ကေနပါတယ □ မကရေသးပါ (စ) ေအအာတေသာကေနတာ ဘယေလာကျကာျပလ? --------------------------------------- ၂။ ဆးခ၊ ေသြးခ (က) သငမာဆးခ၊ ေသြးခေရာဂါရပါသလား? ရပါက (ခ) သ႔ ဆကေမးပါ □ ရပါတယ □ မရပါ □ မသပါ ( ခ ) သငဆးခ၊ ေသြးခကေဆး/ထနးေဆးစားေနတာ ဘယေလာကၾကာၿပလ? ----------------------------------------------------------------------------------

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၄၈

၇.၃

ဌာနမ

ားတ

ြင တ

ဘပး

ကးစ

ကမႈထ

နးခ

ပျခ

ငး၊ အ

ကျဖ

တတ

ငးတ

ာျခငး

နင စ

စေဆ

းရန

စာရင

း

(F

acilit

y TB

-IC A

sses

smen

t & P

lann

ing

Chec

klist

)

ဌာနအ

မည

လပစ

ာ

ဌာန

တယ

လဖန

းနပါ

တမ

ား

အက

ျဖတ

မႈ ၿပ

းဆးသ

ညရက

စြ

အက

ျဖတ

မႈၿပး

ဆးသ

ညအ

ထေဆ

ာငရြက

သ၏

အမည

နင ရ

ာထးအ

ဆင

(မား

)

ဌာနအ

ဆင

တငး

ေဒသ

ႀကး/ျ

ပညနယ

၊ ခရင

၊ ၿမ႕န

ယအ

ဆင၊

ေဆ

းရ၊ က

နးမ

ာေရး

ဌာန၊

ေဆ

းေပး

ခနး

ဌာနအ

မးအ

စား

ျပည

သ/အ

စးရ၊

ပဂၢလ

က၊ အ

ျခား

ကန

းမာေ

ရးေစ

ာငေရ

ာကမႈမ

ားျပ

ငပလ

နာဌာ

န၊ အ

တႊငး

လနာ

၊ အပခ

အငဗ

ြစစေဆ

းျခငး

၊ ေအ

အာတ

ေဆးက

ျခငး

၊ တဘ

ပးမန

ဘလ

းၾကည

ျခငး

၊

တဘ

ပးေမ

ြးျမျခ

ငး၊တ

ဘေဆ

းမား

ယဥပ

ါးမႈ စ

မးသ

ပျခင

း၊

အခနး (၇) ေနာကဆကတြ - ခ၊ ပစၥညးကရယာမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၄၉

စမအ

ပခပ

မႈျဖင

တဘ

ပးက

းစက

မထနး

ခပ

နညး (

Man

ager

ial)

စဥ

အေၾ

ကာင

းအရာ

ရ Yes

မရ

Noအ

ျခား

Othe

rမတ

ခက

/ ေ၀ဖ

နခက

Co

mm

ents

၁ဌာ

နတြင

အမ

းသား

အဆ

င ေရ

ာဂါပ

းကးစ

ကမႈထ

နးခ

ပျခ

ငး လ

မးည

ႊနစာအ

ပထား

ရျခင

း။၂

ဌာနတ

ႊင ေရ

ာဂါပ

းကးစ

ကမႈထ

နးခ

ပျခ

ငး လ

ပငနး

မား

အတ

ြက ၀

နထမး

တစဥ

းအား

တာ၀

နခထ

ားျခ

ငး။

၃ဌာ

နတြင

ေရာဂ

ါပးက

းစက

မႈထနး

ခပ

ေရးအ

ဖြ႕/ ေ

ကာမ

တဖြ႕

စညးထ

ားျခ

ငး။

၄ဌာ

နတြင

တဘ

ပးက

းစက

မႈထနး

ခပ

ေရးစ

မခက

ရၿပး

၊ ၀နထ

မးမ

ားေလ

လာန

ငျခင

း။၅

ဌာနဆ

ငရာအ

ႀကးအ

ကမ

၄ငးတ

ဘပး

ကးစ

ကမႈထ

နးခ

ပေရ

းစမခ

ကတ

ြင ပါ

၀ငသ

ည လ

ပငနး

မား

က

ဆးျဖ

တအ

တည

ျပ ေ

ပးထ

ားျခ

ငး။

၆တ

ဘပး

ကးစ

ကမႈထ

နးခ

ပျခ

ငးလ

ပငနး

မား

အက

ျဖတ

စစစျ

ခငးက

အနည

းဆးတ

စနစ

တစႀ

ကမၿ

ပးဆ

း ေအ

ာငေဆ

ာငရႊက

ျခငး

။၇

ဌာနအ

ကယ

အ၀န

းႏင

ေလ၀င

ေလထ

ြကအ

ေကာင

းဆးရ

ေအာင

အေဆ

ာကအ

ဥပစဒ

ဇငးန

င လ

နာမ

ား

အသ

ြားအ

လာလ

မးေၾ

ကာင

းက စ

စစအ

ကျဖ

တေဆ

ာငရြက

ျခငး

။၈

အမ

းသား

တဘ

တက

ဖက

ေရးလ

မးည

ႊနအတ

ငး တ

ဘလ

နာမ

ားက

တက

ရကေစ

ာငၾက

ည

ကသ

မႈေပး

ျခငး

။၉

တဘ

ပးက

ာကြယ

ထနး

ခပ

ေရးလ

ပငနး

မား

က ေ

န႔စဥေ

စာငၾ

ကပစ

စစျခ

ငး။

၁၀ဌာ

နသ႔လ

ာျပေသ

ာ လ

နာမ

ားမ

တဘ

သသ

ယလ

နာနင

တဘ

ေရာဂ

ါရသ

မား

အား

ျပငပ

လနာ

စာ

အပတ

ြင မတ

ပတငထ

ားျခ

ငး။

၁၁က

နးမ

ာေရး

၀နထ

မးအ

ားလ

းအား

တဘ

ပးက

းစက

မ TB

IC ထ

နးခ

ပျခ

ငးဆ

ငရာ

သငတ

နးက

အ

နညးဆ

းတစန

စ တ

စႀက

မေပး

ထား

ေၾက

ာငး အ

ေထာက

အထ

ားရျ

ခငး။

၁၂တ

ဘပး

ကးစ

ကမႈထ

နးခ

ပနည

းမား

က လ

နာမ

ားနင

ဧည

သည

မား

ျမငသ

ာေအ

ာင ပ

ညာ

ေပးေ

ဆာင

ရြကထ

ားျခ

ငး၊ ၀

နထမး

မား

မ အ

သပည

ာေပး

ျခငး

။၁၃

တဘ

ပးက

းစက

မႈထနး

ခပ

ျခငး

တးတ

ကေစ

ရနအ

တြက

အသ

းခသ

ေတသ

နလပင

နးက

ဌာန

အတ

ြငး

ေဆာင

ရြကျခ

ငး။

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၅၈

အခနး (၇) ေနာကဆကတြ - ခ၊ ပစၥညးကရယာမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၄၉

အ

ခနး

(၇)

အပခ

ပေရ

းနည

းျဖင

ကးစ

ကမႈထ

နးခ

ပျခ

ငးလ

ပငနး

စဥမ

ား (A

dmin

stra

tive)

စဥ

အေၾ

ကာင

းအရာ

ရ Yes

မရ

Noအ

ျခား

Othe

rမတ

ခက

/ ေ၀ဖ

နခက

Co

mm

ents

၁လ

နာမ

ားဌာ

နမား

အတ

ြငး၀င

လာလ

င ေ

ခာင

းဆးေ

နသလ

ားဟ

ပမန

ေမးျခ

ငး။

၂ေခ

ာငးဆ

းေနသ

မား

က သ

းသန႔ေ

နရာခ

ြ၍ ေ

စာငဆ

ငးေစ

ျခငး

ႏင ဥ

းစား

ေပးၿပ

းဆရာ

၀နနင

အလ

ငျမ

န ျပ

သေစ

ျခငး

။၃

တာ၀

နက၀

နထမး

မ ေခ

ာငးဆ

းသမ

ားသ

တထ

ားရာ

ေဖြရန

ႏင ေ

ခာင

းဆးက

င၀တ

မား

က လ

ကနာ

ရန

အသ

ပညာေ

ပးျခ

ငးႏင

ကည

ပပးေ

ပးျခ

ငး။

၄ေခ

ာငးဆ

းကင

၀တမ

ားက

ေဖၚ

ျပထ

ားသ

ည ဆ

ငးဘ

တမ

ား၊ ပ

စတာမ

ားေဆ

းခနး

တြငထ

ားရျ

ခငး။

၅ေခ

ာငးဆ

းသမ

ားက

ကည

ပပးရ

နလအ

ပေသ

ာတစရ

း၊ စ

က၊

ပ၀ါ၊ ႏ

ာေခါ

ငးစည

း၊ အ

ဖးပါ

ေသာ

အမႈက

ပး

မား

လေလ

ာကစြာ

ထား

ရျခင

း။၆

သလ

ပနမန

ာစေဆ

ာငးရ

ာေနရ

ာက အ

ျခား

လနာ

မား

ႏင ေ

၀းရာ

၌ သ

တမတ

ေပးထ

ားျခ

ငး။

၇လ

နာသ

လပန

မနာေ

ပးသ

ညမ

ဓါတ

ခြသလ

ပအေျ

ဖရသ

ညအ

ထ ၾက

ာခန

က စ

စစနင

သည

စန

စထား

ရျခင

း။ ၈

လနာ

သလ

ပနမန

ာအေျ

ဖရသ

ညမ

ေဆးစ

တငက

သခ

နအထ

ၾကာခ

နက

ျပငပ

လနာ

မတပတ

ငစာအ

ပ (သ

႔) မတ

ပတငစ

ာအပတ

ြင မတ

တမး

တငထ

ားၿပ

း ရက

ကြာျခ

ားမႈက

စစစ

နငျခ

ငး။

၉က

နးမ

ာေရး

၀နထ

မးမ

ားတ

ြင တ

ဘေရ

ာဂါျဖ

စျခင

းက တ

ဘမတ

ပတငစ

ာအပတ

ြင မတ

သား

ထား

ရၿပး

၊ အ

ၿမစစ

စေနရ

န။ အ

ကယ

၍ ၀

နထမး

မား

၏တ

စနစအ

တြငး

တဘ

ေရာဂ

ါျဖစပ

ြားႏႈန

းသည

၁%

နင

အထ

ကပပ

ါက ယ

ငးဌာ

နရ၀န

ထမး

မား

သည

တဘ

ေရာဂ

ါရ မ

ရက န

စစဥ

စစေဆ

းမႈ ခ

ယသ

ငပါသ

ည။

၁၀က

နးမ

ာေရး

၀နထ

မးမ

ား တ

ဘေရ

ာဂါျဖ

စပြား

မႈမတ

တမး

က လ

ၿခစ

ြာထား

ရျခင

း။

၁၁အ

ပခအ

ငဗြပး

ရသမ

ားက

တဘ

ကးစ

ကမႈ

အႏရ

ာယမ

ားေသ

ာဌာန

မ နည

းေသ

ာဌာန

သ႔ ၄

ငးတ

႔ေတာင

း ဆ

လာလ

င ေ

ျပာင

းေရႊ႕

ေပးရ

မည။

၁၂တ

ဘေရ

ာဂါမ

ရေသ

းေသ

ာသအ

ပခအ

ငဗြပး

ရသမ

ားက

အငဆ

နာဇစ

ေဆးျဖ

င က

ာကြယ

မႈ (I

PT)

ေပးျခ

ငး။

ပတ၀န

းကင

မ က

းစက

မႈထနး

ခပ

ျခငး

လပင

နးစဥ

မား

(Env

irom

enta

l)

စဥ

အေၾ

ကာင

းအရာ

ရ Yes

မရ

Noအ

ျခား

Othe

rမတ

ခက

/ ေ၀ဖ

နခက

Co

mm

ents

၁တ

ာ၀နခ

၀နထ

မးသ

ည စ

မခက

ပါအ

တငး

ေလ

၀ငေလ

ထြက

လမး

ေၾက

ာငး (

သဘ

ာ၀ေလ

/ စက

မႈ နည

းျဖင

မႈတထ

တေသ

ာေလ

) က က

းစက

မႈ အ

ႏရာယ

မား

ေသာေ

နရာမ

ားတ

ြင ေန

႔စဥစစ

စျခင

း။၂

လနာ

သလ

ပနမန

ာခယ

ရာတ

ြင အ

ကအ

ညေပ

းရေသ

ာ က

နးမ

ာေရး

၀နထ

မးသ

ည ေ

ရာဂါ

မကးစ

ကရ

ေအာင

ႀကတ

ငကာက

ြယျခ

ငး (N

95 ႏ

ာေခါ

ငးစည

းတပျ

ခငး)။

၃ေလ

ထတ

ပနက

ာမား

၏ ေ

လထ

တမႈ၊

ေလ

၏လ

ားရာ

လမး

ေၾက

ာငးန

င သ

န႔ရငး

ေရးက

ပမန

ထ

နးသ

မးေစ

ာငေရ

ာကျခ

ငး။

၄သ

န႔ရငး

ျပျပ

ငေဆ

ာငရြက

မႈ မတ

တမး

မား

က ျပ

နလည

သးသ

ပရန

ထနး

သမး

ထား

ရျခင

း။

၅တ

ခါးန

င ျပ

တငး

ေပါက

မား

ျဖစန

ငသမ

ဖြငထ

ားရန

ေဖာျပ

ေသာ

ဆငး

ဘတ

၊ ပစတ

ာ၊ အ

ညႊနး

မား

ထ

ားရျ

ခငး။

၆အ

ကယ

၍ ပ

းေသ

ေစေသ

ာ ခရ

မးလ

ြနေရာ

ငျခည

(UV)

အသ

းျပပ

ါက ပ

မနသ

န႔ရငး

ေရးျပ

လပျ

ခငးန

င ျပ

ျပငထ

နးသ

မးျခ

ငး မ

တတ

မးစာ

အပ

(Log

book

) ထား

ရျခင

း။၇

ဆရာ

၀နနင

ျပသ

ရန လ

နာမ

ားေစ

ာငဆ

ငးနာ

းေနေ

သာေ

နရာ

(Wai

ting

area

s) မ

ား၌

ျဖတ

သနး

တ

ကခတ

သည

ေလ

၀ငေလ

ထြက

ေကာင

းမြနေ

အာင

ေဆာင

ရြကျခ

ငး။

လတ

စဥးခ

ငးအ

ကာအ

ကြယ

ပစၥည

းအသ

းျပ၍

ကးစ

ကမႈထ

နးခ

ပျခ

ငး (P

erso

nal P

rote

ctin

g Eq

uipm

ent)

(PPE

)

စဥ

အေၾ

ကာင

းအရာ

ရ Yes

မရ

Noအ

ျခား

Othe

rမတ

ခက

/ ေ၀ဖ

နခက

Co

mm

ents

၁ေခ

ာငးဆ

းသမ

ား အ

သးျပ

ရန

နာေခ

ါငးစ

ညး (

Surg

ical M

ask)

မား

ထား

ရျခင

း။

၂က

နးမ

ာေရး

၀နထ

မးမ

ား အ

သးျပ

ရန

N95

နာေခ

ါငးစ

ညး (

သ႔မဟ

တ) F

FP2

နာေခ

ါငးစ

ညးမ

ား

အလ

ြယတ

ကရရ

နငျခ

ငး။

၃က

နးမ

ာေရး

၀နထ

မးမ

ားအ

ား N

95 န

ာေခါ

ငးစည

းတပဆ

ငရာတ

ြင အ

၀ငဂြင

ကျဖ

စေစရ

န စမ

းသပန

ညး အ

တြက

သငတ

နးမ

ားေပ

းျခငး

၊ စမး

သပေ

ပးျခ

ငးနင

စမး

သပမ

ႈ အေျ

ဖရလ

ာဒမ

ားအ

ား

မတတ

မးတ

ငထား

ျခငး

။

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၅၀

အခနး (၇) ေနာကဆကတြ - ခ၊ ပစၥညးကရယာမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၅၁

အ

ခနး

(၇)

သေဘ

ာတည

သည

ေဆြးေ

ႏြးေ၀

ဖနရန

အခ

ကမ

ားနင

ဥးစ

ားေပ

းလပင

နးမ

ား(A

gree

d Is

sues

and

Prio

rity

Activ

ity)

အဓက

ေဆြးေ

ႏြးေ၀

ဖနရန

အခ

ကမ

ားဥး

စားေ

ပးေဆ

ာငရြက

သငသ

ညလ

ပငနး

မား

စမခ

ကေရ

းဆြျခ

ငး(P

lann

ing)

စမခန

႔ခြမႈနည

းတ

ာ၀နခ

သ

အစ

အဆ

းဆ

ကလ

ကေဆ

ာငရြက

ဆ

ေနရာ

၊ ဌာန

အမည

ေနရာ

၊ ဌာန

အမည

၇.၄ တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငးက အကျဖတရန အနမဆးစစစစာရငး(၁၀)ခက။ (10 Minimun TB IC Mornitoring Checklist) ဌာနတာ၀နခမားသည တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငး ေဆာငရြကေနမႈမား၏ အစရငခစာ (Report) ႏင သတငးအခကအလကမား၊ မတတမးစာအပမား (Logbook) အား အနမဆးအကျဖတစစစစာရငး (၁၀) ခကက အသးျပ၍ ပမနျပနလညဆနးစစရမည။ ဆနးစစခကအရ လအပခကမားက ဌာနမားသ႔ ရငးျပညႊန ၾကား၍ ေကာငးမြနေသာဆးျဖတခကမား ခမတကာ ပမေကာငးမြန၍ ကးစကမႈအႏရာယကငးေသာ ကနးမာ ေရးေစာငေရာကမႈက ျပညသလထသ႔ ေပးႏငေအာငေဆာငရြကရမညျဖစသည။

ညႊနျကားခကမား • တဘပးကးစကမႈထနးခပျခငးမားက အကျဖတရန အနမဆးစစစစာရငးသည ေရာဂါပးမား

ကးစက ျပန႔ပြားမႈမ ႀကတငကာကြယထနးခပျခငး စစစစာရငးမားတြငပါ၀ငသငၿပး အလြန အေရးပါ အသး၀ငပါသည။ ထ႔အျပင ဌာနမားသ႔ ကြငးဆငးႀကးၾကပရာတြငလညး ကးစကမႈထနး ခပျခငးလပငနးႏင ပတသက၍ ကြငးဆငးႀကးၾကပစစစစာရငးမားတြငလညး ဤစစစစာရငး (၁၀) ခကက ထညသြငး၍ အသးျပရမည။

• ဌာနမားသည ဤအနမဆးအကျဖတ စစစစာရငးပါေသာ လပငနးစဥမားမ အနညးဆး တစခက စကကေဆာငရြကထားေၾကာငး (ရသည/ Yes) ျဖင ခငလေသာ အေထာကအထားေပၚမတည၍ မနကနေၾကာငးအတညျပရမည။

• ဌာနသ႔ ကြငးဆငးစစေဆးရာတြင TBIC ေဆာငရြကထားရမႈ/ ေဆာငရြကေနမႈက မကျမငေစာင ၾကပေလလာရမည။ (observed)

• အနမဆးစစစစာရငးတြငပါေသာ လပငနးစဥ (၁၀) ခကေပၚ မတည၍အမတေပးရမည။ အကယ ၍ စစေပါငး (Yes/ ရသည) (၈) ခ ရရပါက ၈၀%၊ TBIC ေဆာငရြကထားရေၾကာငး သတမတရ မည။ ဤစစေပါငးရမတသည TBIC အစညးအေ၀းပြမား၊ ဆနးစစသးသပ ေဆြးေႏြးပြမားတြင အစညးအေ၀း၏ မရမျဖစလအပခကလညး ျဖစပါသည။

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၅၂

lanscape

အခနး (၇) ေနာကဆကတြ - ခ၊ ပစၥညးကရယာမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၅၃

အ

ခနး

(၇)

တဘ

ပးက

းစက

မႈထနး

ခပ

ျခငး

မား

က အ

နမဆ

းအက

ျဖတ

စာရင

း (၁၀

) ခက

။ (10

Min

inum

TB-

IC M

onito

ring

Chec

klist

)အ

ကျဖ

တစစ

ေဆးသ

ညရက

စြ-

ကန

းမာေ

ရးဌာ

န ---

------

------

------

--စစ

ေဆးသ

တ

ာ၀နခ

၏အ

မည၊ -

------

------

------

-----/

ဖနး

နပါတ

၊-----

------

------

- ရာထ

း၊----

------

------

---၊

အးေ

မးလ

၊ ----

------

------

------

--စဥ

က

းစက

မႈထနး

ခပ

ျခငး

နညးမ

ားရ

မရ

မနက

နေျက

ာငး အ

တည

ျပရ

န အ

သးျပ

သည

နညးလ

မးက

စက

၀ငး ၀

ငးပါ

။၁

ေရာဂ

ါပးမ

ားက

းစက

မကာက

ြယထ

နးခ

ပျခ

ငးစမ

ခက

တြင

ေလမတ

ဆငက

းစက

ေသာေ

ရာဂါ

ပးမ

ားအ

တြက

ပါ၀င

ျခငး

။၁.

အခ

နနငတ

ေျပး

ညဆ

ြထား

သည

စမခ

က။

၂. T

BIC

အတ

ြက တ

ာ၀နခ

၀နထ

မးရျ

ခငး။

၂ျပ

ငပလ

နာက

ဌာနတ

ြင ေခ

ာငးဆ

းသမ

ားအ

ား

သတ

ထား

ေစာင

ၾကည

ရာေဖ

ြျခငး

။၁.

လပင

နးေဆ

ာငရြက

မႈမား

က ေ

စာငၾ

ကည

ေလလ

ာျခငး

(Obs

erve

d)။

၂. တ

ဘသ

သယ

ရသ/ေ

ခာင

းဆးသ

ရာေဖ

ြသတ

မတျခ

ငးစလ

ပငနး

လမး

ညႊန။

၃. တ

ဘသ

သယ

လနာ

မတပတ

ငစာအ

ပတြငမ

တသ

ားျခ

ငး။

၃လ

အမ

ားေစ

ာငဆ

ငးေန

ရာ၏

အျပ

ငဘက

/သးျခ

ားေန

ရာတ

ြင ေခ

ာငးဆ

းသမ

ားအ

တြက

ေစာ

ငဆငး

ေစျခ

ငး။

၁. လ

ပငနး

ေဆာင

ရြကမႈမ

ားက

ေစာ

ငျက

ညေလ

လာျခ

ငး (O

bser

ved)

။၂.

စလ

ပငနး

လမး

ညႊနခ

ကအ

တငး

တဘ

သသ

ယလ

နာမ

ားအ

ား သ

းျခား

ခြထား

ျခငး

။၄

ေခာင

းဆးသ

မား

ႏာေခ

ါငးစ

ညး၀

တဆ

ငထား

ျခငး

။၁.

ေစာ

ငၾက

ညေလ

လာျခ

ငး။

၂.စလ

ပငနး

လမး

ညႊနအ

တငး

ေခ

ာငးဆ

းကင

၀တမ

ား ေ

ဆာင

ရြကထ

ားျခ

ငး။

၃.

နာေ

ခါငး

စညးမ

ား လ

ြယက

စြာရရ

နငျခ

ငး။

၅လ

နာမ

ားေစ

ာငဆ

ငးေန

ရာ၏

အျပ

ငဘက

တြင

(ေခ

ာငးဆ

သမ

ား၏

) သလ

ပနမန

ာယျခ

ငး။

၁. ေ

စာငၾ

ကည

ေလလ

ာျခငး

။ ၂.

စလ

ပငနး

လမး

ညႊနအ

တငး

အႏရ

ာယက

ငးစြာ

သလ

ပနမန

ာရယ

ျခငး

။၆

ေဆးယ

ဥပါးတ

ဘသ

သယ

လနာ

မား

နင အ

ပခအ

ငဗြပး

ရသ

အား

လးက

အပစ

ပါတ

(Gen

e Xp

ert)

စကျဖ

င တ

ဘပး

/ေဆ

းယဥပ

ါးတဘ

ပး စ

စေဆ

းၿပး အ

ေျဖအ

ရ က

သမႈေ

ပးျခ

ငး။

၁. ျပ

ငပလ

နာမတ

ပတငစ

ာအပႏ

င တ

ဘလ

နာမတ

ပတငစ

ာအပတ

ြင အ

ပစပါ

တ အ

ေျဖမ

ား မ

တသ

ားထ

ားျခ

ငးနင

အခ

နအပင

းအျခ

ားလ

က ဆ

နးစစ

ျခငး

။

၇လ

နာသ

လပန

မနာေ

ပးသ

ညမ

ဓါတ

ခြအေျ

ဖသရသ

ညထ

နင

ဓါတ

ခြ အ

ေျဖရ

သည

မ တ

ဘေဆ

းကသ

သည

ၾကား

ၾကာခ

နက

စစ

စသးသ

ပရန

စာရင

းမတ

တမး

ထား

ရျခင

း။

၁. သ

ကဆ

ငရာရ

ကစြမ

ားက

ျပငပ

လနာ

၊ ဓါတ

ခြခနး

နင တ

ဘလ

နာမတ

ပတငစ

ာအပမ

ားတ

ြင မတ

ထား

ျခငး

ျဖင၊

တစရ

ကအ

တြငး

၊ ေနာ

ကတ

စရက

အတ

ြငး၊ ၃

- ၅

ရက အ

တြငး

၊ ၅ -

၁၄ ရ

ကနင

၁၄

ရကထ

က

ေကာျ

ခငး စ

သည

အခ

နကာလ

ကြာျခ

ားခ

ကက

ဆနး

စစျခ

ငး။

၈သ

ဘာ၀

ေလ၀င

ေလထ

ြကလ

ေလာက

စြာရရ

ျခငး

။၁.

ေစာ

ငၾက

ညေလ

လာျခ

ငး။

၂. အ

ခနန

ငတေျ

ပးည

မတသ

ားထ

ားေသ

ာ တ

ခါးန

င ျပ

တငး

ေပါက

မား

ဖြငပ

တမတ

တမး

(Log

book

)ထ

ားျခ

ငး။

၉က

နးမ

ာေရး

၀နထ

မးမ

ား က

းစက

မႈအႏရ

ာယအ

ကျဖ

တစစ

ေဆး

ျခငး

က အ

ေျခခ

၍ က

းစက

မအအ

ႏရာယ

မား

ေသာ

ေရာဂ

ါရာေ

ဖြ ေရ

းလပင

နး ေ

ဆာင

ရြကစဥ

ႏင လ

နာမ

ားနင

ဆက

ဆရာ

တြင

N95

နာေခ

ါငးစ

ညး ၀

တဆ

ငျခင

း။

၁. ေ

စာငၾ

ကည

ေလလ

ာျခငး

။ ၂.

စလ

ပငနး

လမး

ညႊနအ

တငး

N95

ႏာေ

ခါငး

စညး ၀

တဆ

ငျခင

း။ ၃.

N95

နာေ

ခါငး

စညးမ

ားလ

ေလာက

စြာ ထ

ားရျ

ခငး။

၁၀၀န

ထမး

မား

တဘ

ပးက

းစက

မႈႏင

တဘ

ျဖစပ

ြားမႈက

မတ

ပတင

ထား

ရျခင

း။၁.

ၿမ႕န

ယတ

ဘမတ

ပတငစ

ာအပတ

ြင မတ

တမး

တငျ

ခငး။

၂. လ

ပငနး

ခြငဆ

ငရာေ

ရာဂါ

မား

မတတ

မးတ

ြင မတ

တမး

တငျ

ခငး။

စစေပ

ါငးရ

မတ၊--

------

------

------

နင --

------

------

---%

FAST

မဟ

ာဗဟ

ာ၏ စ

အျဖ

စသတ

မတထ

ားေသ

ာ ထ

နးခ

ပနည

းမား

ျဖစသ

ည။

၇.၅

ေနရာ

ဌာနအ

လက

ကးစ

ကမႈက

ာကြယ

ထနး

ခပ

ျခငး

စမခ

ကစာ

ရငး

(Set

ting-

Spec

ific

Cont

rol M

easu

res

Plan

ning

Che

cklis

t)

ေနရာ

၊ ဌာန

အဓက

ကးစ

ကမႈထ

နးခ

ပျခ

ငးလ

ပငနး

စဥမ

ား

ေဆာင

ရြကရန

အ

ႀကျပ

သည

ကးစ

ကမႈ

ထနး

ခပ

ျခငး

လပင

နးစဥ

မား

လနာ

မား

ေစာင

ဆငး

သည

ေနရ

ာ၊

ျပငပ

လနာ

ဌာန

(Wai

ting

Area

) OPD

• တ

ဘသ

သယ

လနာ

(ေခ

ာငးဆ

းသ) မ

ားက

အခန

းအတ

ြငး၀င

လာစ

ဥကပင

သတ

ျပရ

ာေဖြသ

တမတ

ျခငး

။

• သ

းျခား

ခြထား

ျခငး

၊ ေခ

ာငးဆ

းေနသ

က သ

းျခား

ေနရာ

(သ႔) အ

ခနးက

ယအ

တြငး

သးသ

န႔ကာထ

ားေပ

းသည

ေနရာ

တြငေ

နေစျ

ခငး။

• ေခ

ာငးဆ

းကင

၀တမ

ားက

အသ

ပညာေ

ပးျခ

ငး၊ ႏ

ာေခါ

ငးစည

း၀တ

ဆငေ

စျခင

း။

• ေစ

ာငဆ

ငးခ

နေလ

ာချခ

ငး၊ ဥ

းစား

ေပးျခ

ငး/အ

ရငဆ

းေရာ

ဂါရာ

ေဖြက

သမႈေ

ပးျခ

ငး။

• သ

ဘာ၀

ေလ၀င

ေလထ

ြကေက

ာငးေ

သာ

လနာ

ေစာင

ဆငး

ရာေန

ရာမ

ား ေ

ဆာင

ရြကထ

ားျခ

ငး။

• မ

ကႏာ

ကက

ပနက

ာမား

က ေ

လ၀င

ေလထ

ြကေက

ာငးသ

ညအ

ခနးက

ယမ

ားတ

ြင တ

ပဆငထ

ားျခ

ငး။

အတ

ငပငခ

ဆရာ

၀နမ

ားအ

ခနး

(Con

sulta

tion

room

)

• ေခ

ာငးဆ

းလင

ႏာေ

ခါငး

ႏင ပ

ါးစပက

လေအ

ာငအ

ပ၍ ဆ

းေစျ

ခငး၊

နာေခ

ါငးစ

ညး၀

တဆ

ငေစျ

ခငး။

• သ

ဘာ၀

ေလ၀င

ေလထ

ြကေက

ာငးျခ

ငး၊ ေ

လ၏

လား

ရာလ

မးေၾ

ကာင

းက က

နးမ

ာေရး

၀နထ

မးထ

မ လ

နာဘ

ကသ

႔ ေရြ႕

လား

ေအာင

ထနး

သမး

ထား

ျခငး

။

• ေလ

ထတ

/မႈတ

ပနက

ာမား

၏ ေ

နရာအ

ထား

အသ

(လအ

ပပါက

ကၽြမ

းကင

သ အ

ႀကဉာ

ဏယ

ရန)။

• ေလ

၀ငေလ

ထြက

ေကာင

းေအ

ာငေဆ

ာငရြက

၍မရ

လင

၊ ပးေ

သေစ

ေသာ

ခရမး

လြနေ

ရာငျ

ခညစန

စ (G

UV) က

ကၽြမ

းကင

သမ

ား၏

အႀက

ယ၍

တပဆ

ငအသ

းျပျခ

ငး။

• က

းစက

မႈအႏရ

ာယေပ

ၚမတ

ည၍

ဆရာ

၀န/က

နးမ

ာေရး

၀နထ

မးမ

ားသ

ည N

95 ႏ

ာေခါ

ငးစည

း ၀တ

ဆငရ

မည။

ဓါတ

မနခန

း (X-

ray

room

)•

တဘ

သသ

ယလ

နာမ

ား၊ တ

ဘလ

နာမ

ား သ

းျခား

ခြၿပး

ဓါတ

မနရက

ျခငး

(သ႔) ဓ

ါတမန

ရကခန

းမား

တစခ

ထက

ပရပါ

က

တစခ

နးက

သးျခ

ားခြၿ

ပး တ

ဘလ

နာမ

ား အ

တြက

သတ

မတထ

ားျခ

ငး။

• ေခ

ာငးဆ

းလင

ပါးစ

ပႏင

ႏာေခ

ါငးက

လေအ

ာငအ

ပ၍ ဆ

းေစျ

ခငး၊

ႏာေခ

ါငးစ

ညးအ

သးျပ

ေစျ

ခငး။

• တ

ဘလ

နာအ

ားဓါ

တမန

ရကခ

န၊ ျပ

ငဆငခ

န၊ ေ

စာငဆ

ငးခ

နမား

ေလ

ာချခ

ငး (မ

နမနန

င ျမ

နျမန

ဓါတ

မနရက

ေပးျခ

ငး)

• ေလ

ထတ

/မႈတ

ပနက

ာမား

ထား

ရျခင

း (က

ၽြမးက

ငသ

၏အ

ႀကယ

၍ တ

ပဆငအ

သးျပ

ပါ)။

• ဓါ

တမန

၀နထ

မးမ

ား N

95 န

ာေခါ

ငးစည

း ၀တ

ဆငျ

ခငး။

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၅၄

အခနး (၇) ေနာကဆကတြ - ခ၊ ပစၥညးကရယာမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၅၅

အ

ခနး

(၇)

ေနရာ

၊ ဌာန

အဓက

ကးစ

ကမႈထ

နးခ

ပျခ

ငးလ

ပငနး

စဥမ

ား

ေဆာင

ရြကရန

အ

ႀကျပ

သည

ကးစ

ကမႈ

ထနး

ခပ

ျခငး

လပင

နးစဥ

မား

အေရ

းေပၚ

ဌာန

(Em

erge

ncy

room

)•

အေရ

းေပၚ

ဌာနသ

႔ ေရာ

ကရလ

ာေသ

ာသမ

ားတ

ြင တ

ဘေရ

ာဂါရ

နင၍

ျပငပ

လနာ

ဌာနအ

တငး

ကးစ

ကမႈထ

နးခ

ပရမ

ည။ သ

႔ေသာ

လနာ

၏ အ

ေျခအ

ေနေပ

ၚမတ

ည၍

အေရ

းေပၚ

အသ

ကက

ယရမ

ည လ

နာမ

ားတ

ႊင ခၽ

ြငးခ

ကထ

ားသ

ငပါသ

ည။

• အ

ေရးေ

ပၚဌာ

နတြင

ေအာက

ဆဂ

ငပက

တပဆ

ငျခင

း၊ လ

ညေခ

ာငးအ

ေပါက

ေဖာက

ျခငး

(Tra

cheo

stom

y)၊ လ

နာအ

ား အ

နး

ကပ

အဆ

ကမျ

ပတက

နးမ

ာေရး

ေစာင

ေရာက

မႈ ေပ

းေနရ

ျခငး

တ႔တ

ြင က

နးမ

ာေရး

၀နထ

မးသ

ည N

95 န

ာေခါ

ငးစည

း ၀တ

ဆငသ

င ပါ

သည

။•

လနာ

မား

အစလ

က၊ အ

ပလက

ေရာက

ရလာန

င၍ အ

ခနးေ

လ၀င

ေလထ

ြက လ

ေလာက

စြာမရ

နငလ

င ပ

းေသ

ေစေသ

ာ ခရ

မးလ

ြန ေရ

ာငျခ

ညေပ

းသည

စနစက

ႀကတ

ငတပဆ

ငထား

သငပ

ါသည

။ လအ

ပမသ

ာ ခလ

တဖြင

၍ အ

သးျပ

ပါ။

အေထ

ြေထြက

သေဆ

ာင

(Gen

eral

War

d)•

ေဆးရ

တက

လနာ

တငး

အား

တဘ

သသ

ယလ

ကၡဏ

ာရ/မ

ရ ပမ

နစစစ

ျခငး

။•

တဘ

သသ

ယရသ

မား

က ေ

လ၀င

ေလထ

ြကေက

ာငးသ

ည ေ

နရာတ

ြငထား

ရျခင

း၊ ဆ

းခ-က

ငဆာႏ

င အ

ပခအ

ငဗြလ

နာနင

ေ၀

းေ၀း

ထား

ျခငး

။•

ေခာင

းဆးလ

နာမ

ားအ

ား ႏ

ာေခါ

ငးစည

းတပဆ

ငထား

ေစျခ

ငး။

• ေဆ

းရတ

ကရက

က ေ

လာခ

ျခငး

(ျဖစ

နငပါ

က)။

• သ

ဘာ၀

ေလ၀င

ေလထ

ြကေက

ာငးေ

အာင

အခန

းတခါ

းႏင

ျပတ

ငးေပ

ါကမ

ားအ

ၿမဖြင

ထား

ျခငး

။•

ကန

းမာေ

ရး၀န

ထမး

သည

တဘ

သသ

ယလ

နာက

ျပစ

စဥ N

95 န

ာေခါ

ငးစည

း ၀တ

ဆငျ

ခငး။

ေဆးယ

ဥပါးတ

ဘက

သ ေ

ဆာင

၊ေလ

မတဆ

င က

းစက

ေသာ

ေရာဂ

ါမား

အတ

ြက သ

းသန႔

အခန

း/ေဆ

ာင

(MDR

-TB

War

d) A

IIR

• သ

းျခား

ခြထား

ျခငး

၊ ျဖစန

ငပါက

တစခ

နးလ

နာတ

စဥး (

သ႔) သ

လပပ

းရမႈ၊

ပးေ

မြးအ

ေျဖစ

သည

ကးစ

ကႏင

မႈႏငေ

ဆးယ

ဥပါးမ

ႈ အ

ေျခအ

ေနေပ

ၚမတ

ည၍

တရာ

အပစ

က အ

ခနးမ

ားခြ၍

ထား

ျခငး

။ လနာ

မား

သြား

လာမ

ႈကန႔သ

တျခ

ငး။ ဧ

ညေတ

ြ႔ခနသ

တမတ

ေပး

ၿပး အ

ခနးအ

ျပငဘ

ကတ

ြင ဧည

ေတြ႔ေန

ရာသ

တမတ

ေပးျခ

ငး။

• ေခ

ာငးဆ

းလင

ႏာေ

ခါငး

ႏင ပ

ါးစပက

လေအ

ာငအ

ပဆးေ

စျခင

း။ အ

ခနးအ

ျပငထ

ြကပါ

က န

ာေခါ

ငးစည

း အသ

းျပျခ

ငး။

• ဓါ

တခြ၊

ဓါတ

မနရက

စစေဆ

းရာတ

ြင အ

ျမနေ

ဆာင

ရြကေပ

းျခငး

၊ ျဖစန

ငပါက

ေဆ

းရတ

ကရက

ေလ

ာချခ

ငး။

• သ

ဘာ၀

ေလ၀င

ေလထ

ြကအ

လအ

ေလာက

ရရေစ

ျခငး

။•

ေလထ

တ/မ

ႈတပန

ကာမ

ားထ

ားရျ

ခငး (

ကၽြမ

းကင

သ၏

အႀက

ကယ

၍ တ

ပဆငအ

သးျပ

ပါ)။

• သ

ဘာ၀

ေလႏင

ေလ

ထတ

ပနက

ာမ ရ

ရသည

ေလ မ

လေလ

ာကမသ

ာ ပည

ာရငမ

ားအ

ႀကဉာ

ဏယ

၍ မ

ကႏာ

ကက

ပနက

ာမား

ႏင

တြ၍

ပးေ

သေစ

ေသာ

ခရမး

လြနေ

ရာငျ

ခညအ

သးျပ

တပဆ

ငျခင

း။•

၀နထ

မးမ

ားနင

ဧည

သည

မား

N95

ႏာေ

ခါငး

စညး ၀

တရမ

ည။ N

95 ႏ

ာေခါ

ငးစည

း၀တ

ရနအ

၀င၀တ

ြင ဆ

ငးဘ

တေရ

း၍

သတ

ေပးထ

ားျခ

ငး။

ေနရာ

၊ ဌာန

အဓက

ကးစ

ကမႈထ

နးခ

ပျခ

ငးလ

ပငနး

စဥမ

ား

ေဆာင

ရြကရန

အ

ႀကျပ

သည

ကးစ

ကမႈ

ထနး

ခပ

ျခငး

လပင

နးစဥ

မား

သလ

ပနမန

ာခယ

သည

ေနရာ

(Spu

tum

col

lect

ion

area

)

• အ

ခနးအ

ျပငဘ

က သ

ဘာ၀

ေလ၀င

ေလထ

ြက ေ

ကာင

းေအ

ာငေဆ

ာကလ

ပထား

သည

ေနရာ

တြင

သလ

ပနမန

ာခယ

ရမည

။

အပယ

ာထလ

ေနသ

ည လ

နာအ

တြက

သလ

ပထြက

ေအာင

ကည

ေပးရ

ာတြင

ကည

မညသ

သည

N95

နာေ

ခါငး

စညး ၀

တဆ

ငရ

မည။ ေ

လ၀င

ေလထ

ြကေက

ာငးသ

ညေန

ရာ ျဖ

စနငပ

ါက အ

ခနးအ

ျပငဘ

က (သ

႔) လသ

ာေဆ

ာငတ

ြင သ

လပန

မနာ

ယရမ

ည။

ကးစ

ကမႈအ

ႏရာယ

မား

ေသာ

ေရာဂ

ါရာေ

ဖြေရး

နည

းမား

ေဆာင

ရြကသ

ညေန

ရာ၊ အ

ခနး

(Hig

h ris

k Pr

oced

ure

room

)

• ေလ

ထတ

ပနက

ာလည

ပတျခ

ငးအ

ခနက

လနာ

တစဥ

းႏင

တစဥ

းကးစ

ကမႈ

အႏရ

ာယရ

ေရာဂ

ါရာေ

ဖြမႈ လ

ပငနး

ေဆာင

ရြကမႈ

ၾကား

လေလ

ာကစြာ

ေပးျခ

ငးျဖ

င ေလ

ထရ

ပးမ

ားေလ

ာနည

းၿပး မ

ကးစ

ကနင

ပါ။ (

လအ

ပပါက

ကၽြမ

းကင

သ၏

အႀက

ဉာဏ

ယပါ

။)

• ေလ

ထတ

ပနက

ာနင

မလေလ

ာကပါ

က- ပ

ညာရ

ငမား

အႀက

ဉာဏ

ျဖင

GUV

အသ

းျပျခ

ငး။

• က

နးမ

ာေရး

၀နထ

မးမ

ား N

95 ႏ

ာေခါ

ငးစည

း ၀တ

ဆငျ

ခငး။

သလ

ပမနဘ

လးၾက

ည ဓ

ါတခြခ

နး

(TB

micr

osco

py L

ab)

• ေလ

၀ငေလ

ထြက

ေကာင

းျခငး

၊ ေလ

၏လ

ားရာ

လမး

ေၾက

ာငးသ

ည ဓ

ါတခြခ

နး၏

သန႔ရ

ငးေသ

ာေနရ

ာမ- စ

ႊန႔ပစပ

စၥညးမ

ားထ

ားရာ

သ႔ ည

စပတ

ေသာေ

နရာသ

႔ ေရြ႕

လား

ေနျခ

ငး။

• စာ

းပြခေ

ပၚ အ

ဏၾက

ညမန

ဘလ

းတင၍

လပင

နးေဆ

ာငရြက

ျခငး

။ သန႔ရ

ငးေသ

ာေနရ

ာႏင

ညစပ

တေသ

ာေနရ

ာ ခြထ

ားျခ

ငး။

တဘ

ပးေမ

ြးဓါတ

ခြခနး

(TB

Cultu

re L

ab)

• ဓါ

တခြခ

နးမ

ားသ

ည က

န႔သတ

တား

ျမစေ

နရာမ

ား ျဖ

စပါသ

ည။ တ

ာ၀နက

ဓါတ

ခြ၀နထ

မးမ

ား မ

အပ

အျပ

ငလမ၀

ငရပါ

။

ေသြးန

မနာယ

ရန (ေ

သြးစ

စရန)

လာေ

သာလ

နာမ

ားသ

ာ ေလ

၀ငေလ

ထြက

ေကာင

းေသ

ာအခန

းမား

တြင

၀င၍

ေသ

ြးေဖါ

ကယ

ျခငး

ခြငျပ

သည

။

• ဓါ

တခြလ

ပငနး

ဥပေဒ

အရ

ေခတ

မအထ

းျပဓ

ါတခြစ

ကပစ

ၥညးမ

ားက

ညႊနထ

ားသ

ညအ

ဆငမ

ားအ

တငး

ေက

ာငးမ

ြနေသ

ာအဏ

ဇ

၀ေဗဒ

နညးျဖ

ငသာ

ကငတ

ြယအ

သးျပ

ရပါ

မည။ ၄

ငးတ

႔ကေရ

ႊ႕ေျပ

ာငးလ

တပဆ

ငျခင

းမျပ

ရပါ

။

• ဇ၀

လျခ

မႈအ

ဆင

၂ ရ

ကက

ဘနက

မား

၊ သလ

ပ၊ ေ

သြးဓ

ါတခြန

မနာမ

ား စ

ေဆာင

းလပေ

ဆာင

မႈ အ

လပမ

ားသ

ည (H

igh

wor

k

load

) ေနရ

ာမား

ႏင ၀

နထမး

မား

က က

ာကြယ

မႈေပး

ရန ၄

ငးတ

႔၏ ေ

လလ

ားရာ

းလမး

ေၾက

ာငးက

မေျ

ပာငး

လဘ

တသ

မတတ

ညး

ထနး

ေပးသ

ည ေ

လထ

တ ပ

နကာမ

ားက

တပဆ

ငျခင

း၊ ျပ

ျပငထ

နးသ

မးျခ

ငးက

ပမန

ေဆာင

ရြကျခ

ငး (လ

အပပ

ါက က

ၽြမး

ကင

ပညာရ

ငမား

၏ အ

ႀကဉာ

ဏ ရ

ယပါ

။)

လတ

စဥးခ

ငးပ

းမႊား

အႏရ

ာယက

ာကြယ

သည

ဓါတ

ခြခနး

သး၀

တစက

ဓါတ

ခြခနး

အတ

ြငး အ

ျမ၀တ

ဆငျ

ခငး၊

အႏရ

ာယမ

ား ၿပ

း၊

၀နထ

မးအ

ငအား

မလ

ေလာက

မႈေၾက

ာင ဓ

ါတခြလ

ပငနး

မား

သည

(Hig

h w

ork

load

) အေျ

ခအေန

မား

ႏင ၀

နထမး

၏ က

နးမ

ာ

ေရးအ

ေျခအ

ေနေပ

ၚမတ

ည၍

ဓါတ

ခြ၀နထ

မးသ

ည N

95 ႏ

ာေခါ

ငးစည

းက အ

သးျပ

ရမည

။

တဘေရာဂါပးကးစကမႈထနးခပေရးလမးညႊန

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး၅၆

အခနး (၇) ေနာကဆကတြ - ခ၊ ပစၥညးကရယာမား

အမးသားတဘေရာဂါတကဖကေရးစမကနး ၅၇

အ

ခနး

(၇)

ေနရာ

၊ ဌာန

အဓက

ကးစ

ကမႈထ

နးခ

ပျခ

ငးလ

ပငနး

စဥမ

ား

ေဆာင

ရြကရန

အ

ႀကျပ

သည

ကးစ

ကမႈ

ထနး

ခပ

ျခငး

လပင

နးစဥ

မား

ဇ၀လ

ျခမ

ႈရ တ

ဘဓါ

တခြခ

နးမ

ား(T

B co

ntai

nmen

t Lab

)၁။

ဓါတ

ခြခနး

မား

သည

ကန႔သ

တတ

ားျမ

စေနရ

ာမား

ျဖစၿ

ပး တ

ာ၀နက

ဓါတ

ခြ၀နထ

မး မ

ားမအ

ပ အ

ျပငလ

မ၀ငရ

ပါ။

ေသြးစ

စရနလ

ာေသ

ာ နမ

နာမ

ားက

သာ

ေလ၀င

ေလထ

ြကေက

ာငးေ

သာအ

ခနးအ

တြငး

၀ငခ

ြငျပ

ၿပး ေ

သြးန

မနာေ

ဖါက

ယရမ

ည။

၂။ ေ

သြး၊

သလ

ပစသ

ညနမ

နာမ

ား ရ

ယလ

ကခရ

ာတြင

တခါ

း (၂)

ဆငျ

ဖတၿပ

း ယသ

ညစန

စ (D

oubl

e Do

or P

ass

thro

ugh)

က

ကင

သးရ

မည။ (

အတ

ြငး/အ

ျပင

တခါ

းဖြင၊

နမန

ာထား

၊ ျပနပ

တ) အ

ျပင/

အတ

ြငးတ

ခါးဖ

ြင၊ န

မနာမ

ားယ

၊ တခါ

းျပနပ

တ၊ "

ဖြင၊

ထား

၊ ပတ

။ ဖြင၊

ယ၊ ပ

တ" စ

နစ။ ၀

နထမး

မား

ဓါတ

ခြခနး

အတ

ြငး၀င

ေရာက

ရာတ

ြငလည

း ဓါတ

ခြခနး

ေရ႕ အ

၀တလ

အခန

းတခါ

း ဖြင

ၿပး ၀

င၊ တ

ခါးျပ

နပတ

၊ အ၀တ

အစာ

းလၿပ

းအတ

ြငးတ

ခါးဖ

ြငၿပး

ဓါတ

ခြခနး

အတ

ြငး၀င

၊ တခါ

းျပနပ

တ (L

ocke

d do

uble

doo

r an

tero

om) (

"ဖြင၊

၀င၊

ပတ

။ အ၀တ

လ။ ဖ

ြင၊ ၀

င၊ ပ

တ" စ

နစက

ငသ

းျခငး

၊ ဤသ

႔ တခါ

း ၂ ဆ

ငျဖတ

စနစ

ကင

သးျခ

ငးျဖ

င ျပ

ငပ

ေလမ

ား ဓ

ါတခြခ

နးအ

တြငး

သ႔ ၀

ငေရာ

ကျခ

ငးက

ကာက

ြယေပ

းသည

။ စြန႔ပ

စပစၥည

းမား

က ၄

ငးဓါ

တခြခ

နးမ

ားမ

မစြန႔ပ

စမ ပ

းသတ

ၿပ

း (Au

tocla

ved)

မ စ

ြန႔ပစရ

မည။ အ

ထးစ

မထား

ေသာ

ပပက

ႏင လ

ညပတ

ကရယ

ာ (P

ipet

tes,

Cen

trifu

ges)

မား

အသ

းျပမ

သ

ာ ပး

ပါေသ

ာ ေရ

အမႈန

မား

ထြက

ျခငး

(Aer

osol

s) မ

ကာက

ြယေပ

းနငသ

ည။

၃။ ဓ

ါတခြလ

ပငနး

ဥပေဒ

အရ

ေခတ

မအထ

းျပဓ

ါတခြစ

ကပစ

ၥညးမ

ားက

အထ

းျပည

ႊနၾက

ားထ

ားသ

ညအ

တငး

ေကာင

းမြနေ

သာ

အဏ

ဇ၀

ေဗဒန

ညးျဖ

ငသာ

ကငတ

ြယအ

သးျပ

ရပါ

မည။ ၄

ငးတ

႔ကေရ

ႊ႕ေျပ

ာငး တ

ပဆငျ

ခငးမ

ျပရ

ပါ။

၄။ ဓ

ါတခြခ

နးအ

ေရ႕၀

ငေပါ

က အ

၀တလ

ခနး (

Ante

room

)၊ ေဆ

းယဥပ

ါးမႈစစ

ေဆးသ

ညေန

ရာ (D

ST a

rea)

၊ ဇ၀လ

ျခမ

ႈအဆ

င ၂

ရ က

ကဘ

နကမ

ား၊ ဓ

ါတခြလ

ပငနး

မား

သည

ေနရ

ာမား

တြင

အခန

းအတ

ြငးရ

ေလဖအ

ားနည

းေစရ

န (N

egat

ive P

ress

ure)

စက

ပစ

ၥညးအ

သးျပ

၍ ေ

လ၀င

ေလထ

ြကစန

စက က

ငသ

းရမည

။ (လ

အပပ

ါက က

ၽြမးက

ငပည

ာရငမ

ား၏

အျက

ဉာဏ

ရယပါ

)။ ဤ

သ႔

ေဆာင

ရြကျခ

ငးျဖ

င ၀န

ထမး

မား

နင ပ

တ၀န

းကင

အား

တဘ

ပးက

းစက

မႈေလ

ာကေ

စပါသ

ည။

၅။ လ

တစဥ

းခင

းပးမ

ႊားအ

ႏရာယ

ကာက

ြယသ

ည ဓ

ါတခြခ

နးသ

း၀တ

စ (P

PE) က

ဓါတ

ခြခနး

အတ

ြငး အ

ၿမ၀တ

ဆငျ

ခငး၊

၀နထ

မး

သည

တဘ

ပးေမ

ြးျခငး

၊ ေဆ

းယဥပ

ါးမႈစမ

းသပျ

ခငး၊

တဘ

ပး၏

မးရ

းဗဇ

DNA

က ထ

တယ

၍ အ

ဆငဆ

ငေဆ

းယဥပ

ါးမႈ ဓ

ါတခြစ

မး

သပျ

ခငး (

LPA)

ႏင

၊ ပးစ

ာရည

ျဖင

တဘ

ပးေမ

ြးျမၿပ

း ေဆ

းယဥပ

ါးမႈစမ

းသပျ

ခငး (

MGI

T) လ

ပငနး

မား

ေဆ

ာငရြက

ရာတ

ြင N9

5 နာ

ေခါင

းစည

း ၀တ

ဆငရ

မည။