tesis lina 25306025 - · pdf filediktat mata kuliah persampahan. program studi teknik...
TRANSCRIPT
B-68
DAFTAR PUSTAKA
1. Aarve., Vesilind, Alan.,.Rinon. (1981). Unit Operations in Resource Recovery
Engineering. Prentice Hall.Inc. USA.
2. Anderson, Michael. (1979). Gravity Separation. Handout 9. Pergamon Press.England.
3. Benefield, Judkins. Joseph, Weand. Barron. (1982). Process Chemistry for Water and
Wastewater Treatment. Prentice Hall, Inc. New Jersey.
4. Clift, R. Grace, J.R and Weber. M,E. (1978). Bubbles, Drops and Particles.
Academic Press. New York.
5. Damanhuri. Enri, Padmi. Tri. (2000). Pengelolaan Persampahan. Diktat Mata Kuliah
Persampahan. Program Studi Teknik Lingkungan. ITB. Bandung.
6. Dodbiba, Fujita.(2004). Progress in Separating Plastic Materials for Recycling.
Journal of Physical Separation in Science and Engineering. Tokyo, Japan.September-
Desember.
7. G.H. Tchobanoglous, H. Theissen, S.A. Vigil. (1993). Integrated Solid Waste
Management. Mc Graw Hill.
8. Grant, Jonkers.(1999). The APIC and the JIGSCAN Controller take the Gueswork
Out of Jigging. Bateman Titaco Process Engineering. Australia.
9. Machac, I,.Ulbrichova,I, Elson, T.P,. and Cheesman, D.J,. (1995). Fall of Spherical
Particles through Non – Newtonian Suspension’s. Chemical Engineering Science. 50
(20), 3323-3327. Greece.
10. Mpandelis, Kelessidis. (2006). New Approaches For Estimation of Terminal Settling
Velocity of Solid Spheres Falling In Newtonian and Non-Newtonian Fluids. Paper
presented at the 7th
National Congress on Mechanics, June 24-26,. Chania.Grecee
11. Muller, Anette. Wienke, Lars. (2004). Measurements and Models for The Gravity
Concentration of C & D Waste Through Jigging. Bauhaus University Weimar.
Faculty of Civil Engineering. Chair of Processing of Building Materials and Reuse.
Germany.
12. Nakazawa, Kudo, Hasegawa.(2006) Recovering Aluminium from Shredded Aluminum
Electrolytic Capacitors by means of a Dry Shaking Table. Journal of Resources
Processing Vol 53 : 204-208. Iwate University. Japan.
13. Nurminah, Mimi.(2002). Penelitian Sifat Berbagai Bahan Kemasan Plastik dan
Kertas Serta Pengaruhnya Terhadap Bahan Yang Dikemas Fakultas Pertanian
Jurusan Teknologi Pertanian Universitas Sumatera Utara.
B-69
14. Olson, Reuben. Wright, Steven. (1990). Dasar-Dasar Mekanika Fluida Teknik. PT
Gramedia Pustaka Utama. Jakarta.
15. Rahardyan, Benno. (2002). Jig Separation : An alternative method for waste
separation in increasing resource recovery from waste. Department of Environmental
Engineering. ITB.
16. Rcheel (2004). Sedimentology. Chapter 2. Teaching Notes.
http://spartan.ac.brocku.ca.
17. Swan, (2002). Grain Size Distributions and Soil Particle Characteristics. University
of Iowa.
18. Tsunekawa, M., Naoi, B., Takubo, T, Hirajima, T., Hiroyoshi, N., Otani, M.,
Miyamoto, M., Ito, M., (2001). Jig Separation of Plastic Waste Used in Copy
Machines, The 6th
International Symposium on East Asian Resources Recycling
Technology, Korea, October 23-25.
19. Wills. (1979) Mineral Processing Technology : An Introduction to the Aspects of Ore
Treatment and Mineral Recovery. Pergamon Press.England.
20. Yang. David, Ho Cho, Peng Felicia, (1999). Simulation of Packed Column Jigging.
Thesis Submitted to the College of Engineering and Mineral Resources at West
Virginia University. Department of Mining Engineering. Virginia University.West
Virginia.
B-70
Lampiran A Hasil Uji Karakteristik Fisik Sampel
A.1 Hasil Analisa Saringan Plastik PET – ABS dan PS
A.1.1 Hasil Analisa Saringan Plastik PET
Analisa Saringan
Jenis/Bentuk ukuran
saringan
bukaan
(mm)
berat
tertahan
(gr)
%tertahan
%
tertahan
kumulatif
% lolos
kumulatif
PET Cacahan 1/2" 12.7 240 15.7 15.7 84.3
PET Cacahan 3/8" 9.5 258.8 16.9 32.5 67.5
PET Cacahan 1/4" 6.5 452.0 29.5 62.0 38.0
PET Cacahan 4 4.76 2.0 0.1 62.1 37.9
PET Cacahan 10 2 580.5 37.9 100.0 0.0
Total 1533.3
A.1.2 Hasil Analisa Saringan Plastik ABS
Analisa Saringan
Jenis/Bentukukuran
saringan
bukaan
(mm)
berat
tertahan
(gr)
%tertahan
%
tertahan
kumulatif
% lolos
kumulatif
3/8" 9.5 0.0 0.0 0.0 100.0
1/4" 6.5 145.0 100.0 100.0 0.0ABS
4 4.76 0.0 0.0 100.0 0.0
Total 145.0
A.1.3 Hasil Analisa Saringan Plastik PS
Analisa Saringan
Jenis/Bentukukuran
saringan
bukaan
(mm)
berat
tertahan
(gr)
%tertahan
%
tertahan
kumulatif
% lolos
kumulatif
3/8" 9.5 0.0 0.0 0.0 100.0
1/4" 6.5 145.0 100.0 100.0 0.0PS
4 4.76 0.0 0.0 100.0 0.0
Total 145.0
A.2 Ukuran Sampel Cacahan
Kelompok
Ukuranp (mm) l (mm)
Rasio
(p:l)
A
(mm2)
2,80 2,05PET > 2 mm
2,90 2,45
B-71
Kelompok
Ukuranp (mm) l (mm)
Rasio
(p:l)
A
(mm2)
2,35 2,00
2,75 2,40
2,85 2,50
2,55 2,10
2,45 2,00
2,50 2,40
2,95 2,15
Jumlah 24,1 20,1
Rata-Rata 2,41 2,0 1,20 4,83
6,85 6,60
6,75 6,65
7,20 6,80
7,30 7,00
6,90 6,85
6,70 6,60
6,80 6,65
7,05 6,90
6,65 6,60
PET > 6,5 mm
7,00 6,90
Jumlah 69,20 67,55
Rata-Rata 6,92 6,76 1,02 46,74
11,85 10,70
11,70 10,50
11,30 11,00
12,05 10,50
11,05 9,85
12,10 10,60
11,45 9,85
11,25 9,90
11,40 10,00
PET > 9,5 mm
11,50 11,05
Jumlah 115,65 103,95
Rata-Rata 11,57 10,40 1,11 120,2
15,00 12,85
17,00 12,80
14,50 13,00
16,50 13,50
15,00 13,70
17,00 12,90
17,80 14,00
16,50 15,00
15,50 13,50
PET > 12,7 mm
16,50 16,00
Jumlah 161,3 137,3
Rata-Rata 16,13 13,73 1,175 221,4
6,70 6,65
7,05 6,70
6,80 6,75
6,90 6,85
PS > 6,5 mm
7,00 6,95
B-72
Kelompok
Ukuranp (mm) l (mm)
Rasio
(p:l)
A
(mm2)
6,65 6,70
6,90 6,80
7,10 6,90
7,25 7,00
6,95 6,75
Jumlah 69,30 68,05
Rata-Rata 6,93 6,81 1,018 47,16
6,90 6,85
6,70 6,60
6,75 6,75
6,95 6,85
6,80 6,70
6,75 6,60
6,90 6,80
7,05 6,65
7,00 7,00
ABS > 6,5 mm
6,95 6,75
Jumlah 68,75 67,55
Rata-Rata 6,88 6,76 1,018 46,44
A.3 Waktu Proses Jig untuk Masing-masing Sampel
Jenis
Waktu
proses
(menit)
berat
sampel (gr)
waktu/berat
(menit/gram)
PET hijau (>2 mm) 4,3 98,95 0,043
PET biru (>6,5 mm) 13,0 140,49 0,093
PET merah (>9,5 mm) 5,0 79,04 0,063
PET kuning (>2,7 mm) 4,05 80,03 0,051
PS (>6,5 mm) 3,05 145,0 0,021
ABS (>6,5 mm) 4,03 145,0 0,028
A.4 Perhitungan Densitas Sampel
A.4.1 Pengukuran Densitas Materi Berat
awal
Jenis gr ml akhir(ml) selisih(ml)
Densitas
(gr/cm3)
PET > 12,7 mm 3,05 50 51,15 1,15 2,6522
PET > 9,5 mm 3,05 50 51,15 1,15 2,6522
PET > 6,5 mm 3,05 50 51,15 1,15 2,6522
PET > 2 mm 3,05 50 51,15 1,15 2,6522
PS > 6,5 mm 3,04 50 51,80 1,80 1,6889
ABS > 6,5 mm 3,06 50 51,7 1,70 1,8000
B-73
A.4.2 Pengukuran Densitas Materi Ringan
awal
Jenis gr ml akhir(ml) selisih(ml)
Densitas
(gr/cm3)
PET > 12,7 mm 3,07 50 51,6 1,6 1,919
PET > 9,5 mm 3,06 50 51,6 1,6 1,913
PET > 6,5 mm 3,07 50 51,6 1,6 1,919
PET > 2 mm 3,07 50 51,6 1,6 1,919
PS > 6,5 mm 3,05 50 52,0 2,0 1,525
ABS > 6,5 mm 3,08 50 51,9 1,9 1,621
A.4.3 Spesific Gravity Sampel
Densitas (gr/cm3) Spesific Gravity
JenisMateri
Berat
Materi
Ringan
Materi
Berat
Materi
Ringan
Rasio
Densitas
PET > 12,7 mm 2,652 1,919 2,652 1,919 1,382
PET > 9,5 mm 2,652 1,913 2,652 1,913 1,387
PET > 6,5 mm 2,652 1,919 2,652 1,919 1,382
PET > 2 mm 2,652 1,919 2,652 1,919 1,382
PS > 6,5 mm 1,689 1,525 1,689 1,525 1,107
ABS > 6,5 mm 1,800 1,621 1,800 1,621 1,110
A.5 Densitas Kering
A.5.1 Materi Berat
Jenis
sampel
(gram) kg
Tinggi
sampel
(cm)
Volume
(m3) Densitas (kg/m
3)
PET > 12,7
mm 24.45 0.02445 1 0.00004489 544.665
PET > 9,5 mm 24.45 0.02445 1 0.00004489 544.665
PET > 6,5 mm 24.45 0.02445 1 0.00004489 544.665
PET > 2 mm 24.52 0.02452 1 0.00004489 546.224
PS > 6,5 mm 21.27 0.02127 1.1 0.00004938 430.750
ABS > 6,5 mm 19.97 0.01997 0.9 0.00004040 494.295
A.5.2 Materi Berat
Jenis
sampel
(gram) kg
Tinggi
sampel
(cm)
Volume
(m3) Densitas (kg/m
3)
PET kuning 22.24 0.02224 1 0.00004489 495.433
PET merah 22.24 0.02224 1 0.00004489 495.433
PET biru 22.24 0.02224 1 0.00004489 495.433
PET hijau 22.25 0.02225 1 0.00004489 495.656
PS 19.03 0.01903 0.9 0.00004040 471.028
ABS 19.93 0.01993 1 0.00004489 443.974
B-74
A. 6 Pengukuran Densitas Campuran
A.6.1 Materi Berat
Jenis diameter
(mm)
Rasio
Densitas
(kg/m3)
% mediaRasio Densitas
x 100
% pori(100%-%media)
Densitas
campuran
(gr/cm3)
PET > 12,7 mm 16.13 0.205 20.54 79.46 1.337
PET > 9,5 mm 11.57 0.205 20.54 79.46 1.337
PET > 6,5 mm 6.93 0.205 20.54 79.46 1.337
PET > 2 mm 2.41 0.206 20.60 79.40 1.338
PS > 6,5 mm 6.93 0.255 25.50 74.50 1.173
ABS > 6,5 mm 6.88 0.275 27.46 72.54 1.218
Rasio Densitas = (Densitas kering/vol.ruang) / (Densitas Basah/vol ruang)
A.6.2 Materi Ringan
Jenis% pori
(100%-%media)diameter
(mm)
Rasio
Densitas
(kg/m3)
% mediaRasio Densitas
x 100
Densitas
campuran
(gr/cm3)
PET > 12,7 mm 16.13 0.258 25.82 74.18 1.235
PET > 9,5 mm 11.57 0.259 25.91 74.09 1.234
PET > 6,5 mm 6.93 0.258 25.82 74.18 1.235
PET > 2 mm 2.41 0.258 25.83 74.17 1.235
PS > 6,5 mm 6.93 0.309 30.89 69.11 1.160
ABS > 6,5 mm 6.88 0.274 27.39 72.61 1.168
Rasio Densitas = (Densitas kering/vol.ruang) / (Densitas Basah/vol ruang)
B-75
Lampiran B Proses Pemisahan Materi Campuran
B.1 Proses Pemisahan 1 Campuran dengan Variasi Amplitudo 1cm, 2 cm, 4
cm, dan 6 cm pada F = 85 siklus/menit
t (menit)F
(siklus/mnt)PET
>2 mm
PET
>6,5 mm
PET
>9,5 mm
PET
>12,7 mm
PS
> 6,5 mm
ABS
> 6,5 mm
38 9,47 7,02 4 3,05 5,04 3,01
48 8,37 5,38 3,1 3,01 4,56 2,01
52 7,02 3,5 2,52 2,42 4,25 1,8
67 5,31 2,17 1,51 1,3 4,05 1,32
85 1,15 0,58 1,05 1,02 2,09 1,02
B.2 Proses Pemisahan 1 Campuran dengan Variasi Frekuensi 38, 48, 52, 67,
dan 85 siklus per menit pada Amplitudo 6 cm
t (menit)
A (cm)PET
> 2 mm
PET
> 6,5 mm
PET
> 9,5 mm
PET
> 12,7 mm
PS
> 6,5 mm
ABS
> 6,5 mm
1 9,47 8,02 4 3,41 6,21 3,73
2 8,37 6,38 3,1 2,48 5,04 2,05
4 4,05 3,03 2,01 2 3,24 1,33
6 1,15 0,58 1,05 1,02 2,09 1,02
B.3 Kecepatan Pergerakan Materi dalam Fluida
v (cm/menit)A
(cm) F 38 F 48 F 52 F 67 F 85
1 19 24 26 33,5 42,5
2 38 48 52 67 85
4 76 96 104 134 170
6 114 144 156 201 255 Keterangan : V = L/T� A / ((1/F).0,5)
B-76
Gambar B.1 Pengaruh Kecepatan Pergerakan Materi terhadap Waktu Pemisahan
(3 jenis sampel)
B.4 Beban Air di atas Sampel
Dilakukan pada F = 85 siklus/menit dan Amplitudo = 6 cm
Berat Sampel (PET > 9,5 mm) = 92, 95 gram
h air waktu
(cm) (menit)
waktu/berat
(gr/menit)
F (N)
mgh
10 4,23 0,0455 91,09
12 4,62 0,0497 109,31
14 5 0,0538 127,53
16 5,13 0,0552 145,75
18 5,4 0,0581 163,96
20 5,75 0,0619 182,18
22 6,05 0,0651 200,40
24 6,34 0,0682 218,62
26 6,51 0,0700 236,84
B.5 Pemisahan dengan Variasi Tinggi Media
B.5.1 PET
Pengaruh Rasio Tinggi Media (rasio berat – ringan) terhadap Waktu Pemisahan
tinggi (cm)
CampuranMateri
berat
Materi
ringan
Rasio
tinggi
Berat
Total
(gr)
t
(menit) waktu/berat
Rasio
BJ
2 8 0,25 573 7,04 0,0123
5 5 1 573,3 8,05 0,0140
4 6 0,67 573,4 8,02 0,0140Hijau
> 2 mm 3 7 0,43 572,9 7,08 0,0124 1,382
Biru 2 8 0,25 450 5,05 0,0112 1,382
v (m/dtk)
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
0.000 0.005 0.010 0.015 0.020 0.025 0.030 0.035 0.040 0.045
t (m
enit
)
PET
PS
ABS
B-77
tinggi (cm)
CampuranMateri
berat
Materi
ringan
Rasio
tinggi
Berat
Total
(gr)
t
(menit) waktu/berat
Rasio
BJ
5 5 1 450,5 7,01 0,0156
4 6 0,67 450,2 6,04 0,0134
> 6,5 mm
3 7 0,43 449,8 6,08 0,0135
2 8 0,25 154,9 4 0,0258
5 5 1 155,3 6,06 0,0390
4 6 0,67 155 5,03 0,0325Merah
> 9,5 mm 3 7 0,43 154,4 5,08 0,0329 1,387
2 8 0,25 237,2 3,06 0,0129
5 5 1 237,7 5,01 0,0211
4 6 0,67 237,4 4,05 0,0171Kuning
> 12,7 mm 3 7 0,43 236,6 4,02 0,0170 1,382
B.6 Proses Jig pada F = 85 siklus/menit
Ukuran sama, berat jenis berbeda (materi ringan – materi berat)
B.6.1 PET Kuning > 12,7 mm
t (menit) t/berat
berat (gr) h(cm) A=1 A=2 A=4 A=6 A=1 A=2 A=4 A=6
47,44 2 5 4,05 4 3,05 0,105 0,085 0,084 0,064
94,88 4 5,05 4,03 3,05 3,45 0,053 0,042 0,032 0,036
142,32 6 6,01 5,32 5,07 4,23 0,042 0,037 0,036 0,030
189,76 8 7,02 6,06 5,11 4,05 0,037 0,032 0,027 0,021
237,2 10 8,03 7,02 6 5 0,034 0,030 0,025 0,021
B.6.2 PET Merah > 9,5 mm
t (menit) t/berat
berat (gr) h(cm) A=1 A=2 A=4 A=6 A=1 A=2 A=4 A=6
30,98 2 5,05 5 4,05 4 0,163 0,161 0,131 0,129
61,97 4 6 5 5,05 4,02 0,097 0,081 0,081 0,065
99,42 6 7 6,15 6,03 5,04 0,070 0,062 0,061 0,051
123,92 8 8,02 8 8 6,05 0,065 0,065 0,065 0,049
154,9 10 9 8,02 7,05 7,03 0,058 0,052 0,046 0,045
B.6.3 PET Biru > 6,5 mm
t (menit) t/berat
berat (gr) h(cm) A=1 A=2 A=4 A=6 A=1 A=2 A=4 A=6
90,00 2 6 5 5 4,05 0,067 0,056 0,056 0,045
180,00 4 7 6,05 5,05 5 0,039 0,034 0,028 0,028
270,00 6 7,05 7 6,07 5,03 0,026 0,026 0,022 0,019
360,00 8 8 7,05 7,03 6,05 0,022 0,020 0,020 0,017
450,00 10 9 8,05 8 7,05 0,020 0,018 0,018 0,016
B-78
B.6.4 PET Hijau > 2 mm
t (menit) t/berat
Berat (gr) h(cm) A=1 A=2 A=4 A=6 A=1 A=2 A=4 A=6
114,6 2 6,03 6 5,05 4,05 0,053 0,052 0,044 0,035
224,8 4 7,05 7,01 6,02 5,01 0,031 0,031 0,027 0,022
330,07 6 8,04 8 7,05 6,01 0,024 0,024 0,021 0,018
448 8 9,05 9,05 8,02 7 0,020 0,020 0,018 0,016
560 10 11 10 9 8,04 0,020 0,018 0,016 0,014
B.7 Pemisahan 2 Campuran (PS – ABS)
B.7.1 Pada F = 38 siklus/menit
Berat (gr) t (menit)tinggi
campuran
(cm) PS ABS A 1 cm A 2 cm A 4 cm A 6 cm
2 88,14 123,71 5,05 5 4,43 4,37
4 176,3 247,08 5,42 5,05 5 4,5
6 265,08 371,56 6 5,21 5,14 5
8 352,69 495,21 6,5 6 5,51 5,05
B.7.2 Pada F = 48 siklus/menit
Berat (gr) t (menit)tinggi
campuran
(cm)PS ABS A 1 cm A 2 cm A 4 cm A 6 cm
2 88,14 123,71 4,9 4,42 4,31 4,19
4 176,3 247,08 5,05 4,57 4,59 4,27
6 265,08 371,56 5,2 4,85 4,74 4,56
8 352,69 495,21 5,63 5,05 5 4,79
B.7.3 Pada F = 52 siklus/menit
Berat (gr) t (menit)tinggi
campuran
(cm)PS ABS A 1 cm A 2 cm A 4 cm A 6 cm
2 88,14 123,71 4,5 4,25 4,05 4
4 176,3 247,08 4,8 4,32 4,2 4,05
6 265,08 371,56 5 4,45 4,35 4,25
8 352,69 495,21 5,4 4,8 4,42 4,25
B.7.4 Pada F = 67 siklus/menit
Berat (gr) t (menit)tinggi
campuran
(cm) PS ABS A 1 cm A 2 cm A 4 cm A 6 cm
2 88,14 123,71 4,42 4,05 4,05 4,02
4 176,3 247,08 4,5 4,12 4,1 4,03
6 265,08 371,56 4,6 4,31 4,2 4,05
8 352,69 495,21 5 4,45 4,3 4,2
B-79
B.7.5 Pada F = 85 siklus/menit
Berat (gr) t (menit)tinggi
campuran
(cm)PS ABS A 1 cm A 2 cm A 4 cm A 6 cm
2 88,14 123,71 3,13 3,08 3,05 3,02
4 176,3 247,08 3,2 3,1 3,07 3,06
6 265,08 371,56 3,58 3,15 3,15 3,1
8 352,69 495,21 4 3,5 3,31 3,18
B.8 Pemisahan 3 Campuran (PS – ABS – PET )
B.8.1 Pada F= 38 siklus/menit
berat (gr) t (menit)tinggi
campuran
(cm) PS ABS PET A 1 cm A 2 cm A 4 cm A 6 cm
2 50,5 59,67 75,9 4,05 4,03 3,71 3,24
4 65,05 78,01 98,68 5,02 4,5 4,05 3,78
6 110,46 120,69 153 6,05 5,6 4,78 4,53
8 164,2 188,06 225,09 7,5 6,77 5,64 5,01
B.8.2 Pada F = 48 siklus/menit
berat (gr) t (menit)tinggi
campuran
(cm)PS ABS PET A 1 cm A 2 cm A 4 cm A 6 cm
2 50,5 59,67 75,9 4,02 3,59 3,05 3,06
4 65,05 78,01 98,68 5 4,05 4 3,5
6 110,46 120,69 153 6 5 4,56 4,2
8 164,2 188,06 225,09 6,9 6,05 5,05 4,52
B.8.3 Pada F = 52 siklus/menit
berat (gr) t (menit)tinggi
campuran
(cm)PS ABS PET A 1 cm A 2 cm A 4 cm A 6 cm
2 50,5 59,67 75,9 4 3,6 3,23 3,04
4 65,05 78,01 98,68 4,88 4,02 3,67 3,32
6 110,46 120,69 153 5,76 4,9 4,22 4,1
8 164,2 188,06 225,09 6,64 6 5 4,6
B.8.4 Pada F = 67 siklus/menit
berat (gr) t (menit)tinggi
campuran
(cm) PS ABS PETA 1 cm A 2 cm A 4 cm A 6 cm
2 50,5 59,67 75,9 3,75 3,4 3,1 3,05
4 65,05 78,01 98,68 4,55 4 3,75 3,5
6 110,46 120,69 153 5,28 4,67 4,32 3,92
8 164,2 188,06 225,09 6,5 5,31 5,1 4,2
B-80
B.8.5 Pada F = 85 siklus/menit
berat (gr) t (menit)tinggi
campuran
(cm) PS ABS PETA 1 cm
A 2
cm
A 4
cmA 6 cm
2 50,5 59,67 75,9 3,55 3,1 3,2 3,01
4 65,05 78,01 98,68 4 3,8 3,56 3,19
6 110,46 120,69 153 4,67 4,5 4 3,3
8 164,2 188,06 225,09 5,5 5 4,05 3,5
B.9 Pemisahan Materi Ringan – Berat per Satuan Waktu
B.9.1 Materi Campuran Ukuran (PET @ = 15 gram)
Berat (gr)t (detik)
>12,7mm >9,5 mm >6,5 mm >2mm Total
30 4 4,2 3,88 1,6 13,68
60 2,5 2,2 2,27 0,98 7,95
90 1,8 1,55 1,57 0,5 5,42
120 1 1 0,98 0,3 3,28
150 0,75 0,8 0,7 0,09 2,34
180 0,5 0,45 0,4 0,05 1,4
210 0,18 0,24 0,2 0,04 0,66
240 0,07 0,14 0,11 0,02 0,34
270 0,03 0,06 0,09 0,01 0,19
300 0,01 0,03 0,04 0 0,08
Total 10,84 10,67 10,24 3,59 35,34
B.9.2 Total Berat Materi Terpisah
Lapisan
atas
Lapisan
bawahPET
(gr) (gr)
hijau (> 2mm) 3,59 11,41
biru (> 6,5 mm) 10,24 4,76
merah (> 9,5 mm) 10,67 4,33
kuning(.12,7 mm) 10,84 4,16
Jumlah 35,34 24,66
B.9.3 Persentase Pemisahan terhadap Total Berat Materi
Pemisahan (%)
t (detik)hijau
(> 2mm)
biru
(>6,5 mm)
merah
(> 9,5 mm)
kuning
(>12,7 mm)
30 2.67 6.47 7.00 6.67
60 1.63 3.78 3.67 4.17
B-81
Pemisahan (%)
t (detik)hijau
(> 2mm)
biru
(>6,5 mm)
merah
(> 9,5 mm)
kuning
(>12,7 mm)
90 0.83 2.62 2.58 3.00
120 0.50 1.63 1.67 1.67
150 0.15 1.17 1.33 1.25
180 0.08 0.67 0.75 0.83
210 0.07 0.33 0.40 0.30
240 0.03 0.18 0.23 0.12
270 0.02 0.15 0.10 0.05
300 0.00 0.07 0.05 0.02
Total 5.98 17.07 17.78 18.07
B.9.4 Akumulasi Berat Komponen Ringan Terpisah (gram)
> 12,7 mm > 9,5 mm > 6,5 mm > 2 mm
t (menit) (gram)
30 4,00 4,20 3,88 1,60
60 6,50 6,40 6,15 2,58
90 8,30 7,95 7,72 3,08
120 9,30 8,95 8,70 3,38
150 10,05 9,75 9,40 3,47
180 10,55 10,20 9,80 3,52
210 10,73 10,44 10,00 3,56
240 10,80 10,58 10,11 3,58
270 10,83 10,64 10,20 3,59
300 10,84 10,67 10,24 3,59
Gambar B.2 Akumulasi komponen ringan terpisah
0,00
2,00
4,00
6,00
8,00
10,00
12,00
14,00
0 50 100 150 200 250 300 350
t (detik)
akum
ula
si bera
t kom
ponen r
ingan (
gr)
PET hijau (> 2 mm)
PET biru (> 6,5 mm)
PET merah (> 9,5 mm)
PET kuning (> 12,7 mm)
B-82
B.9.5 Materi Berat Terpisah
berat sisa (gr) % Pemisahant
(detik)
berat
(gr) >12,7mm >9,5 mm >6,5 mm >2mm>12,7
mm
>9,5
mm
>6,5
mm
>2
mm
30 15 11 10,8 11,12 13,4 44,61 43,80 45,09 54,34
60 15 8,5 8,6 8,85 12,42 34,47 34,87 35,89 50,36
90 15 6,7 7,05 7,28 11,92 27,17 28,59 29,52 48,34
120 15 5,7 6,05 6,3 11,62 23,11 24,53 25,55 47,12
150 15 4,95 5,25 5,6 11,53 20,07 21,29 22,71 46,76
180 15 4,45 4,8 5,2 11,48 18,05 19,46 21,09 46,55
210 15 4,27 4,56 5 11,44 17,32 18,49 20,28 46,39
240 15 4,2 4,42 4,89 11,42 17,03 17,92 19,83 46,31
270 15 4,17 4,36 4,8 11,41 16,91 17,68 19,46 46,27
300 15 4,16 4,33 4,76 11,41 16,87 17,56 19,30 46,27
0
2
4
6
8
10
12
14
16
0 100 200 300 400Waktu (detik)
Akum
ula
si K
om
ponen B
era
t
Te
rpis
ah
(g
r) PET Hijau (> 2 mm)
PET Biru (> 6,5 mm)
PET Merah (> 9,5 mm)
PET Kuning (>12,7 mm)
Gambar B.3 Akumulasi Komponen Berat Terpisah
B.10 Materi Campuran Berat Jenis (PET – PS – ABS Ukuran @ > 6,5 mm)
B.10.1 Materi Ringan Terpisah per satuan Waktu
Berat (gr)t (detik)
PET ABS PS Total
30 1,58 3,35 5,25 10,18
60 1,44 3,24 3,93 8,61
90 0,54 2,36 3,01 5,91
120 0,44 1,82 2,18 4,44
150 0,32 1,75 1,8 3,87
180 0,03 0,51 1,31 1,85
210 0,02 0,11 0,34 0,47
240 0,015 0,07 0,16 0,245
Total 4,385 13,21 17,98 35,575
B-83
0
1
2
3
4
5
6
0 30 60 90 120 150 180 210 240 270
t (detik)
be
rat
(gr) PS
ABS
PET
Gambar B.4 Materi Ringan Terpisah per satuan Waktu
B.10.2 Berat Total Materi Ringan – Berat Terpisah
Ringan Berat
Jenis (gr) (gr)
PET 4,385 20,615
ABS 13,21 11,79
PS 17,98 7,02
jumlah 35,575 39,425
B.10.3 Persentase Pemisahan terhadap Berat Total Materi Ringan
Pemisahan (%)t (detik)
PET ABS PS
30 4,44 9,42 14,76
60 4,05 9,11 11,05
90 1,52 6,63 8,46
120 1,24 5,12 6,13
150 0,90 4,92 5,06
180 0,08 1,43 3,68
210 0,06 0,31 0,96
240 0,04 0,20 0,45
t Akumulasi berat (gr)
% Pemisahan akumulasi
materi ringan
(menit) PET ABS PS PET ABS PS
30 1,58 3,35 5,25 4,44 9,42 14,76
60 3,02 6,59 9,18 8,49 18,52 25,80
90 3,56 8,95 12,19 10,01 25,16 34,27
120 4,00 10,77 14,37 11,24 30,27 40,39
150 4,32 12,52 16,17 12,14 35,19 45,45
180 4,35 13,03 17,48 12,23 36,63 49,14
210 4,37 13,14 17,82 12,28 36,94 50,09
240 4,39 13,21 17,98 12,33 37,13 50,54
B-84
0
5
10
15
20
25
0 50 100 150 200 250
t (detik)
akum
ula
si bera
t kom
ponen r
ingan
(gr)
PET
ABS
PS
Gambar B.5 Akumulasi Materi Ringan Terpisah per satuan waktu
B.10.4 Persentase Pemisahan Materi Berat
Akum Keluar ringan
(gr) Berat sisa (gr) % Pemisahan beratt
(detik)
total
berat
(gr) PET ABS PS PET ABS PS PET ABS PS
30 25 1,58 3,35 5,25 23,42 21,65 19,75 59,404 54,914 50,095
60 25 3,02 6,59 9,18 21,98 18,41 15,82 55,751 54,914 40,127
90 25 3,56 8,95 12,19 21,44 16,05 12,81 54,382 46,696 32,492
120 25 4 10,77 14,37 21 14,23 10,63 53,266 40,710 26,963
150 25 4,32 12,52 16,17 20,68 12,48 8,83 52,454 36,094 22,397
180 25 4,35 13,03 17,48 20,65 11,97 7,52 52,378 31,655 19,074
210 25 4,37 13,14 17,82 20,63 11,86 7,18 52,327 30,361 18,212
240 25 4,385 13,21 17,98 20,615 11,79 7,02 52,289 30,082 17,806
Berat sisa = berat awal - akumulasi keluar ringan (gr)
0
5
10
15
20
25
0 50 100 150 200 250 300
t (detik)
ak
um
ula
si
ma
teri
terp
isa
h(g
r)
PET
PS
ABS
Gambar B.6 Akumulasi Materi Berat Terpisah
B-85
B.11Laju Pemisahan Materi Berdasarkan Ukuran (PET campuran ukuran)
B.11.1 Perhitungan Laju Pemisahan untuk PET > 2 mm
t (detik) d > 2 mm dt dM dM/dt M 1/M
gr
30 1.6 30 0.620 0.0207 1.29 0.78
60 0.98 30 0.480 0.0160 0.74 1.35
90 0.5 30 0.200 0.0067 0.4 2.5
120 0.3 30 0.210 0.0070 0.195 5.13
150 0.09 30 0.040 0.0013 0.07 14.29
180 0.05 30 0.010 0.0003 0.045 22.22
210 0.04 30 0.020 0.0007 0.03 33.33
240 0.02 30 0.010 0.0003 0.015 66.67
270 0.01 30 0.005 0.0002 0.0075 133.33
300 0.005 30 0.005 0.0002 0.0025 400
B.11.2 Perhitungan Laju Pemisahan PET > 6.5 mm
t (detik) d > 6,5 mm dt dM dM/dt M 1/M
gr
30 3.88 30 1.61 0.054 3.075 0.33
60 2.27 30 0.70 0.023 1.92 0.52
90 1.57 30 0.59 0.020 1.275 0.78
120 0.98 30 0.28 0.009 0.84 1.19
150 0.7 30 0.30 0.010 0.55 1.82
180 0.4 30 0.20 0.007 0.3 3.33
210 0.2 30 0.09 0.003 0.155 6.45
240 0.11 30 0.11 0.004 0.055 18.18
270 0.09 30 0.05 0.002 0.065 15.38
300 0.04 30 0.04 0.001 0.02 50.00
B.11.3 Perhitungan Laju Pemisahan PET > 9.5 mm
d > 9,5 mmt (detik)
gr dt dM dM/dt M 1/M
30 4.2 30 2.00 0.067 3.2 0.31
60 2.2 30 0.65 0.022 1.875 0.53
90 1.55 30 0.55 0.018 1.275 0.78
120 1 30 0.20 0.007 0.9 1.11
150 0.8 30 0.35 0.012 0.625 1.60
180 0.45 30 0.21 0.007 0.345 2.90
210 0.24 30 0.10 0.003 0.19 5.26
240 0.14 30 0.08 0.003 0.1 10.00
270 0.06 30 0.03 0.001 0.045 22.22
300 0.03 30 0.03 0.001 0.015 66.67
B-86
B.11.4 Perhitungan Laju Pemisahan PET > 12.7 mm
t (detik) d > 12,7 mm dt dM dM/dt M 1/M
gr
30 4 30 1.50 0.050 3.25 0.31
60 2.5 30 0.70 0.023 2.15 0.47
90 1.8 30 0.80 0.027 1.4 0.71
120 1 30 0.25 0.008 0.875 1.14
150 0.75 30 0.25 0.008 0.625 1.60
180 0.5 30 0.32 0.011 0.34 2.94
210 0.18 30 0.11 0.004 0.125 8.00
240 0.07 30 0.04 0.001 0.05 20.00
270 0.03 30 0.02 0.001 0.02 50.00
300 0.01 30 0.01 0.0003 0.005 200.00
Orde 0
y = -0.0101x + 2.5157
R2 = 0.7978
y = -0.0108x + 2.664
R2 = 0.8136
y = -0.0099x + 2
R 2 = 0.7973
y = -0.0039x + 0.
R 2 = 0.67970
0.5
1
1.5
2
2.5
3
3.5
0 50 100 150 200 250 300 350t (detik)
M
PET > 2 mm
PET > 6,5 mm
PET > 9,5 mm
PET > 12.7 mm
Gambar B.7 Laju Pemisahan dengan Orde 0
y = 0.0185x - 0.0019
R2 = 0.9097
y = 0.0156x + 0.0003
R2 = 0.9547
y = 0.017x + 0.0006
R2 = 0.952 y = 0.014x + 0R2 = 0.9281
0.0000
0.0100
0.0200
0.0300
0.0400
0.0500
0.0600
0.0700
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5M
dM
/dt
PET > 2 mm
PET > 6,5 mm
PET > 9,5 mm
PET > 12.7 mm
Gambar B.8 Laju Pemisahan dengan Orde 1
B-87
Orde 2
y = 0.996x - 96.383
R2 = 0.5342
y = 0.457x - 46.893
R2 = 0.4451
y = 0.1634x - 15.822
R2 = 0.5165y = 0.1324x - 12.048
R2 = 0.6011
0.00
50.00
100.00
150.00
200.00
250.00
300.00
350.00
400.00
450.00
0 50 100 150 200 250 300 350
t (detik)
1/M
PET > 2 mm
PET > 6,5 mm
PET > 9,5 mm
PET > 12.7 mm
Gambar B.9 Laju Pemisahan dengan Orde 2
B.12 Laju Pemisahan Materi Berdasarkan Berat Jenis
B.12.1 Perhitungan Laju Pemisahan PET > 6.5 mm
t (detik)Berat
(gr) dt dM dM/dt M 1/M
PET
30 1.58 30 0.140 0.0047 1.51 0.66
60 1.44 30 0.900 0.0300 0.99 1.01
90 0.54 30 0.100 0.0033 0.49 2.04
120 0.44 30 0.120 0.0040 0.38 2.63
150 0.32 30 0.290 0.0097 0.175 5.71
180 0.03 30 0.010 0.0003 0.025 40.00
210 0.02 30 0.005 0.0002 0.0175 57.14
240 0.015 30 0.015 0.0005 0.0075 133.33
B.12.2 Perhitungan Laju Pemisahan ABS > 6.5 mm
t (detik)Berat
(gr) dt dM dM/dt M 1/M
ABS
30 3.35 30 0.080 0.0027 3.31 0.30
60 3.27 30 0.910 0.0303 2.815 0.36
90 2.36 30 0.540 0.0180 2.09 0.48
120 1.82 30 0.070 0.0023 1.785 0.56
150 1.75 30 1.240 0.0413 1.13 0.88
180 0.51 30 0.400 0.0133 0.31 3.23
210 0.11 30 0.040 0.0013 0.09 11.11
240 0.07 30 0.070 0.0023 0.035 28.57
B-88
B.12.3 Perhitungan Laju Pemisahan PS > 6.5 mmBerat
(gr)t (detik)
PS dt dM dM/dt M 1/M
30 5.25 30 1.320 0.0440 4.59 0.22
60 3.93 30 0.920 0.0307 3.47 0.29
90 3.01 30 0.830 0.0277 2.595 0.39
120 2.18 30 0.380 0.0127 1.99 0.50
150 1.8 30 0.490 0.0163 1.555 0.64
180 1.31 30 0.970 0.0323 0.825 1.21
210 0.34 30 0.180 0.0060 0.25 4.00
240 0.16 30 0.160 0.0053 0.08 12.50
y = -0.0169x + 3.7248
R2 = 0.9708
y = -0.0067x + 1.359
R2 = 0.8328
y = -0.0212x + 4.7809
R2 = 0.9705
0
0.5
1
1.5
2
2.5
3
3.5
4
4.5
5
0 50 100 150 200 250 300
t (detik)
M
PET (> 6.5 mm)
PS > 6.5 mm
ABS > 6.5 mm
Gambar B.10 Laju Pemisahan dengan Orde 0
Orde 1
y = 0.0023x + 0.0106
R2 = 0.0371
y = 0.0087x + 0.0027
R2 = 0.2244
y = 0.0071x + 0.0083
R2 = 0.6451
0.0000
0.0050
0.0100
0.0150
0.0200
0.0250
0.0300
0.0350
0.0400
0.0450
0.0500
0 1 2 3 4 5
M
dM
/dt PET (> 6.5 mm)
PS > 6.5 mm
ABS > 6.5 mm
Gambar B.11 Laju Pemisahan dengan Orde 1
B-89
Orde 2
y = 0.5263x - 40.736
R2 = 0.6828
y = 0.1033x - 8.2548
R2 = 0.5816y = 0.0425x - 3.2718
R2 = 0.5428
0.00
20.00
40.00
60.00
80.00
100.00
120.00
140.00
0 50 100 150 200 250 300
t (detik)
1/M
PET (> 6.5 mm)
PS > 6.5 mm
ABS > 6.5 mm
Gambar B.12 Laju Pemisahan dengan Orde 2
B.13 Concentration Criterion (CC)
Dh - DfConcentration
Criterion =
Dl - Df
Dh = Spesific Gravity (SG) komponen berat
Dl = SG komponen ringan
Df = SG fluida (air)
Kriteria Cc > 2,5 Gravity Separation mudah
Cc < 1,26 Tidak layak