saqartvelosi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arcil salayaia archil salakaia, md. mph...

26
saqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Upload: hugo-butler

Post on 18-Dec-2015

227 views

Category:

Documents


7 download

TRANSCRIPT

Page 1: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

saqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis

proeqti

arCil salayaia

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 2: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

mizani

saqarTveloSi tuberkulozis kontrolis 5-wliani gegmis (2007-2011) mizania sikvdilobis, avadobisa da infeqciis gavrcelebis Semcireba da medikamentebisadmi rezistentobis ganviTarebis prevencia, riTac Semcirdeba tuberkuloziT gamowveuli social-ekonomikuri tvirTi ojaxebsa da sazogadoebaze

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 3: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

amocanebi

1. maRali xarisxis DOTS strategiis danergvis Semdgomi gafarToeba-gaZliereba

2. multirezistentuli tuberkulozis mkurnalobisaTvis aucilebeli pirobebis Seqmna da DOTS + strategiis danergva

3. tuberkulozis kontrolis integracia jandacvis sistemis reformaSi

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 4: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

amocanebi (gagrZeleba)

4. farTo TanamSromlobis uzrunvelyofa tuberkulozi/aiv koinfeqciis kontrolis erToblivi RonisZiebebis gansaxorcieleblad

5. pacientebisa da sazogadoebis Tanamonawileoba tuberkulozis kontrolSi da tuberkulozTan asocirebuli stigmis Semcireba

6. tuberkulozTan dakavSirebuli kvlevebis mxardaWera

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 5: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

misaRwevi indikatorebi

2007 wlisTvis

• gamovlenis maCvenebeli unda iyos 70%-ze meti;

• warmatebuli mkurnalobis maCvenebeli unda iyos 85%-ze meti

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 6: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

misaRwevi indikatorebi (gagrZeleba)

2010 wlisTvis

• multirezistentuli tuberkuloziT daavadebuli yvela pacientisaTvis xelmisawvdomi unda iyos DOTS + -iT mkurnaloba;

• multirezitentuli tuberkulozis warmatebuli mkurnalobis maCvenebelma unda miaRwios 60%-s

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 7: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

misaRwevi indikatorebi (gagrZeleba)

2011 wlisTvis

• unda daiwyos tuberuloziT avadobis kleba;

• unda daiwyos multirezistenuli tuberkuloziT avadobis kleba

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 8: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

maRali xarisxis DOTS strategiis danergvis Semdgomi gafarToeba-

gaZliereba (amocana 1)

1. tuberkulozis kontrolis politikuri mxardaWera

2. tuberkulozis SemTxvevaTa gamovlena

3. standartuli mkurnaloba da pacientis mxardaWera

4. tubsawinaaRmdego medikamentebiT momaragebisa da marTvis efeqturi sistema

5. monitoringis sistema da Sedegebis Sefaseba

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 9: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

tuberkulozis kontrolis politikuri mxardaWera

• tuberkulozis kontrolis mzardi da stabiluri finansuri uzrunvelyofa

• tuberkulozis kontrolis koordinacia

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 10: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

tuberkulozis SemTxvevaTa gamovlena

naxvelis nacxis mikroskopuli gamokvleva

• baqteriologiur laboratoriaTa reorganizacia-optimizacia

• laboratoriaTa da naxvelis Semgrovebeli punqtebis aRWurva da momarageba

• gamosakvlevi masalis transportireba (naxvelis Semgrovebeli punqtebidan baqterioskopul laboratoriebSi, baqterioskopuli laboratoriebidan ki - erovnul referens laboratoriaSi)

• xarisxis kontrolis ganxorcieleba erovnuli referens laboratoriis mier, laboratoriis TanamSromlebis uwyveti swavlebis uzrunvelyofa janmo-s rekomendaciebis Sesabamisad

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 11: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

tuberkulozis SemTxvevaTa gamovlena (gagrZeleba)

kulturaluri gamokvleva da tubsawinaaRmdego wamlebisadmi mgrZnobelobis gansazRvra

• I etapi, 2007-2008ww, baqterioskopulad da klinikurad dadgenili tuberkulozis yvela SemTxvevis kulturaluri dadastureba

• II etapi, 2010-2011ww, kulturaluri gamokvleva tuberkulozze yvela eWvmitanilis da tubdaavadebulisa

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 12: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

tuberkulozis SemTxvevaTa gamovlena (gagrZeleba)

SemTxvevaTa aqtiuri gamovlena

• filtvis aqtiuri tuberkuloziT daavadebulTan (mgb +) kontaqtSi myofi pirebi

• sasjelaRsrulebis dawesebulebebSi myofi pirebi

• aiv-inficirebuli pirebi

• wvevamdelebi

• saWiroebis SemTxvevaSi mosaxleobis sxva SerCeuli jgufebi (mag.: iZulebiT gadaadgilebuli pirebi da intravenuri narkomanebi)

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 13: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

standartuli mkurnaloba da pacientis mxardaWera

• standartuli mkurnaloba uSualo meTvalyureobis qveS (DOT)

• pacientze orientirebuli samedicino daxmareba

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 14: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

tubsawinaaRmdego medikamentebiT momaragebisa

da marTvis efeqturi sistema

• tubsawinaaRmdego medikamentebis Sesyidvisa da ganawilebis dagegmva

• tubsawinaaRmdego medikamentebis gavrcelebis samarTlebrivi regulacia

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 15: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

registracia-angariSgebis sistema

• qveyanaSi unda arsebobdes erTiani unificirebuli registracia-angariSgebis sistema (maT Soris samoqalaqo da penitencialur seqtorSi)

• qveyanaSi unda arsebobdes tuberkulozis registrirebuli SemTxvevebis erTiani erovnuli monacemTa baza

• laboratoriuli Sedegebis angariSgebis integrireba tuberkulozis registracia-angariSgebis sistemaSi

• angariSgebis eleqtronuli sistemebis danergva

• TiToeuli samedicino dawesebulebis (maT Soris, kerZo praqtikis eqimebis) mier tuberkulozis yvela SemTxvevis erTiani monacemTa bazisaTvis savaldebulo Setyobinebis uzrunvelyofa

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 16: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

DOTS plus strategiis danergva(amocana 2)

1. DOTS + da misi danergvis etapebi 2. mkurnaloba3. laboratoria 4. infeqciis kontroli 5. swavleba 6. zedamxedveloba

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 17: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

DOTS + da misi danergvis etapebi

2006 wlisTvis

• MSF-is mxardaWeriT iwyeba piloturi proeqti

• organizaciebis ICRC da GOPA/KfW mxardaWeriT iwyeba piloturi proeqti penitencialur sistemaSi

• tuberkulozis erovnuli programa waradgens ganacxads “mwvane Suqis komitetSi” globaluri fondis proeqtiT dafinansebuli DOTS plus mkurnalobis gansaxorcieleblad

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 18: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

DOTS + da misi danergvis etapebi

2007 wlisTvis

• unda damTavrdes tuberkulozisa da filtvis daavadebaTa erovnuli centris axali Senobis mSenebloba da arsebuli Senobis rekonstruqcia

• globaluri fondis proeqtiT dafinansdeba 50 multirezistentuli pacientis mkurnaloba

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 19: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

2008-2010 wlebisTvis

• globaluri fondi daafinansebs 100 multirezistentuli pacientis mkurnalobas

• saxelmwifom unda uzrunvelyos finansuri mxardaWera, raTa daifaros sxvaoba donoruli proeqtebiT uzrunvelyofil mkurnalobasa da realur saWiroebas Soris (300 pacienti wliurad)

DOTS + da misi danergvis etapebi

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 20: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

multirezistentuli tuberkulozis mkurnalobis principebi

• individualizirebuli mkurnaloba meore rigis antituberkulozuri medikamentebiT

• uSualo meTvalyureoba wamlis TiToeuli dozis miRebaze

• gverdiTi movlenebis sakoreqcio medikamentebi

• stacionari (qirurgiuli ganyofilebis CaTvliT), romelSic tardeba mkurnaloba, unda akmayofilebdes specialur standartebs

• ambulatoriuli mkurnalobisTvis unda arsebobdes gamarTuli infrastruqtura

• pacientebisa da maTi ojaxebisTvis mxardaWera

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 21: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

DOTS + laboratoriuli momsaxureba

• simZlavreebis gazrda, raTa uzrunvelyofil iyos yvela eWvmitanilisa da daavadebulis baqteriologiuri gamokvleva

• II rigis tubsawinaaRmdego medikamentebis mimarT mgrZnobelobis testis danergva

• kulturaluri gamokvlevisa da mgrZnobelobis ganmsazRvreli avtomatizebuli sistemebis danergva

• infeqciis kontrolis gaumjobeseba

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 22: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

tuberkulozis kontrolis integracia jandacvis sistemis reformaSi

(amocana 3)

• tuberkulozis erovnuli programis statusi da organizaciuli struqtura

• tuberkulozis kontroli penitencialur sistemaSi

• pirveladi jandacvisa da tubsamsaxurebis integracia

• samedicino ganaTleba da gadamzadeba

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 23: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

erovnuli programis struqtura da funqciebi

centraluri done

regionaluri done

programis Sefasebis

da dagegmvis samsaxuri

tuberkulozisa da filtvis daavadebaTa erovnuli centri

erl centraluri afTiaqi da

uzrunvelyofis samsaxuri

marTvis samsaxuri sauniversiteto, referaluri klinika

erovnulimonacemTa

baza

supervizia daadamianuriresursebis

ganviTareba

stacionari ambulatoria samecnierokvlevebis

koordinaciissamsaxuri

reg. koordinatori reg. dispanseri (sawolebiT an sawolebis gareSe).

tuberkuloziskoordinatori penitencialuripenitencialur sistemasistemaSi

kabinetidispanseri pjr

tuberkulozis ganyofileba fsiqonevrologiur saavadmyofoSi

raionuli done

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 24: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

tuberkulozi/aiv koinfeqciis mkurnalobisa da kontrolis erToblivi

RonisZiebebis ganxorcieleba(amocana 4)

• tuberkuloziT gamowveuli tvirTis Semcireba aiv/SidsiT daavadebulTa Soris

• aiv-infeqciiT gamowveuli tvirTis Semcireba tuberkuloziT daavadebulTa Soris

• tuberkulozisa da aiv/Sidsis koinfeqciis mkurnaloba

• aiv/tuberkulozis erToblivi RonisZiebebis monitoringi da Sefaseba

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 25: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

pacientebisa da sazogadoebis Tanamonawileoba tuberkulozis kontrolSi

da tuberkulozTan asocirebuli stigmis Semcireba

(amocana 5)

• sazogadoebis ganswavlis strategia

• sazogadoebis monawileoba

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases

Page 26: SaqarTveloSi tuberkulozis kontrolis erovnuli gegmis proeqti arCil salayaia Archil Salakaia, MD. MPH Executive Director. National Center for Tuberculosis

tuberkulozTan dakavSirebuli kvlevebis mxardaWera

(amocana 6)

• operaciuli kvlevebi

• samecniero kvlevebi saqarTveloSi globaluri miznebis konteqstSi

Archil Salakaia, MD. MPH

Executive Director.National Center for Tuberculosis and Lung Diseases