1

2

DAGITI LINAONNA

Titulo Panid Bilang Ania ti PalayCheck? 1 Dagiti Addang tapno Maipaatungpal iti PalayCheck 2 1. Kalidad ti Bin-i 2 Agaramat iti sertipikado a bin-i manipud iti rekomendado a barayti 2. Panangisagana iti Daga 4 Awan ti nangato wenno nababa a lugar iti talonkalpasan ti maudi a panangpatag 3. Panagmula 5 Agggigiddan nga agmula kalpasan a makainana iti talon 4. Panagmula 7 Nawadwad ken nabaludbod dagiti bunubon 5. Panangpaga ti Sustansiya ti Mula 9 Ti umdas a sustansiya ti panawen ti panaggipi ti pagay agingga nga agnginaw ket agsabng daytoy 6. Panangimanehar ti Danum 13 Maliklikan ti sobra wenno panagkurang ti danum a makaapekto ti panagdakkel ken maapit a pagay 7. Panangmanehar ti Peste 14 Saan a bumassit ti apit gapu iti peste 8. Panagapit 19 Panaggapas ken panag-thresher ti umiso a panawen

3

ANIA TI PALAYCHECK? Ti PalayCheck ket maysa a sistema ti panagpatanor iti pagay kas nadakamat manipud kadagiti sumaganad: Ipakita na dagiti maiparbeng unay a teknolohiya tapno magun-od iti

PalayCheck; Ikkan na ti gundaway dagiti mannalon nga idilig da dagiti agdama a

wagas ti panagtalon kadagiti rekomendado a teknolohiya; Mangiwanwan babaen kadagiti napagtitipon a diskusyon dagiti

mannalon tapno mapasayaat dagiti pagkurkurangan iti panagpatanor ti pagay ket mapawadwad ti maapit ken mapastrek ken mapagtalinaed a natalged iti aglawlaw.

PalayCheck 1

4

DAGITI ADDANG TAPNO MAIPATUNGPAL ITI PALAYCHECK 1. Mangbukel ti maysa a

grupo dagiti mannalon iti manipud 15 a miyembro wenno nasursurok a dagitoy ket kanayon nga aggi-inuman tapno mapagsasaritaan ti resulta wenno nagdumaan iti saan a panangsurot ken iti panangsurot kadagiti rekomendasyon tapno magun-od ti alagaden ti palaycheck.

2. Panangpaga ti mula a pagay babaen iti panangaramat ti KeyChecks. - Dagiti banag a panangpaga - KeyCheck - Panangtantiya iti KeyCheck - Kinapateg ti KeyCheck - Dagiti mairekomenda a panangpaga 3. Obserbaran, rukuden, ken wanawanan a nalaing iti panagdakkel ti

pagay ken ti resulta a maiwayat kabayatan iti panangpaga. - manipud iti PalayCheck Model Farm - iti bukod a talon - iti talon dagiti kakadua a mannalon 4. Pagdinniligen ken ikkan ti importansiya dagiti tumaud a resulta tapno

maamuan ken no ania ti kasayaatan a wagas ken no ania dagiti dumteng a problema.

5. Agaramid ti pamuspusan tapno mapagtalinaed dagiti kasasayaatan a

wagas ken mapasayaat met dagiti dumteng a pagkurangan iti panangpaga ti sumaruno a panagmula.

PalayCheck 2

5

PANANGPILI ITI BARAYTI KEN BIN-I

KeyCheck Slogan: AGUSAR TI SERTIPIKADO A BIN-I ITI REKOMENDADO A BARAYTI

Ti de-kalidad a barayti ti bin-i ket kasapulan a naglabas, nakapasa ken rehistrado iti Philippine Seed Board wenno National Seed Industry Council.

Dagiti kababalin ti de-kalidad a bin-i: - Puro - Nadalus - Agpapada ti porma ken kadadakkel - 85% wenno nangatngato iti

kabaelan na a tumubo - bassit laeng ti ruot na - nabaludbod dagiti bunubon - nalaka nga agresponde iti

panagusar ti abono - naresistensiya iti sakit - napardas ken agpapada ti panagdakkel na no maisagana a nasayaat ti

talon agingga panagapit.

PalayCheck 3

Klase Kolor ti Tarheta

Dagiti Mangimula

Breeder Puraw Breeding Institution

Foundation Nalabbaga Breeding Institution/Seed growers

Registered Berde Seed Growers

Certified Asul Mannalon

Listaan 1. Dagiti klase ti bin-i ken dagiti umno a tarheta

6

Kinapategna. Ti panagusar ti sertipikado a bin-i ket agresulta iti nabaludbod a bunubon napardas ken agpaparehas iti inna panagdakkel. Makatulong daytoy tapno umado ti maapit nga irik manipud iti 5-10%.

Dagiti Rekomendasyon. Agusar kadagiti barayti nga

addaan ti kasasayaatan a kababalin a pakaapitan ti nawadwad, magatang kadagiti merkado publiko (dagiti traders/NFA) ken naglabas iti technology demonstrations wenno adaptability trials iti lugaryo.

Napadasen iti lugar

PANANGISAGANA TI DAGA

KeyCheck Slogan: AWAN TI NANGATO WENNO NABABA A LUGAR ITI TALON KALPASAN TI MAUDI

Kabayatan ti panawen a panangpatag ti daga iti kauneg ti danum iti talon ket kasapulan a 2-5 sm (kasla laeng kauneg ti tangan ti ima). Awan ti makita a turod-turod ti daga kalpasan ti maudi a panangpatag.

PalayCheck 4

A B

A - daga a saan a nasayaat ti pannakapatag na

B - daga a

nasayaat ti pannakapatag na

7

Kinapategna. Ti nasayaat a pannakapatag ti talon ket makatulong iti nasayaat ken makaekonomiya a panangpadanum ken nadardaras a panangpaga ti ruruot kasta metten iti golden kuhol. Makatulong pay daytoy iti aggigiddan a panagdakkel ti pagay.

Dagiti Rekomendasyon. Dalusan ken tarimaanen a

nalaing dagiti kanal ken tambak.

Araduen ti daga tapno mapaksiat dagiti ruot ken naggapasan. Sagaden ti daga iti mamindua a daras wenno nasursurok (iti nagbaetan iti dinomingo).

Patagen a nalaing ti daga.

PANAGMULA

KeyCheck Slogan: AGGIGIDDAN NGA AG-MULA KALPASAN

Ti kapagayan ket kasapulan a makainana iti 30 nga aldaw wenno nasursurok kalpasan a mamulaan manipud 14 nga aldaw, sakbay ti 14 nga aldaw kalpasan a mamulaan iti kaaduan na a talon iti lugar a mapaspasayakan.

PalayCheck 5

8

Kinapategna. Ti panaggigiddan a panagmula ket makaliklik ti agtultuloy a panagado ken panagatake ti peste ken sakit ti pagay. Ti maysa a bulan nga agtangtangatang wenno saan a namulaan ti talon ket agserbi a makatubeng iti sirkulo ti panagbiag ti peste ket perdien na iti agbalin a pannakaatake na ti sakit. Babaen iti daytoy a wagas maapektaran ti pannakapadanum dagiti taltalon iti komunidad.

Dagiti Rekomendasyon Pagtalinaeden a bakante ti talon iti maysa a bulan wenno nasursurok

manipud panagapit agingga a mulaan manen. Makigiddan nga agmula dita lugaryo.

PANAGMULA

KeyCheck Slogan: NAWADWAD KEN NA-BALUDBOD

Panagraep. Kalpasan ti panagsugot iti unos ti 7 nga aldaw manipud panagraep, rebisaren ti kasasaad dagiti nairaep iti unos ti 10 nga aldaw kalpasan ti panagraep. Kasapulan nga adda 25 a tulmen iti nasalun-at a bunubon wenno nasursurok iti kada metro kuadrado (m2) iti kapagayan.

PalayCheck 6

9

Inwaris. Sangapulo ket lima nga aldaw kalpasan a naiwaris iti napatubo a bin-i iti minulaan ti 40 kilos a bin-i ket kasapulan nga adda bunubon a saan a bumabbaba iti 150 kada m2 idinto a ti minulaan ti 80 kilos ket kasapulan nga adda 300 wenno nasursurok a bunubon kada m2.

Kinapategna. Ti nasalun-at a bunubon ket nadaras a lumangto ken addaan ti kabaelan a makikumpetensiya ti ruot.

PalayCheck 7

Dagiti Rekomendasyon Para kadagiti inraep, suruten dagiti rekomendasyon a makita iti

sumaganad a listaan.

KLASE ITI BIN-I

KAADU ITI BIN-I (KG/EKTARYA)

KALAWA TI PAGBUNUB-UNAN (M2)

EDAD TI BUNUBON (ALDAW)

KAADU TI BUNUBON

(KADA TULMEN)

DISTAN-SIYA TI

PANAGRAEP (SM)

INBRED

20-40

400

(pagibasaran: 20 bunubon

1mx20m)

20-25

1-3

HYBRID

15-20

1-2

20x20

Agaramid ti pagbunubunan nga asideg ti pangalaan ti danum ken protektaran daytoy manipud ti peste nangruna ti billit, kuhol ken bao. Ti pagbunubunan ket kasapulan nga addaan ti nasayaat a kanal tapno dagus nga adda pangalaan ti danum.

Para iti inwaris nga irik, ti talon ket nakasaganan a warisan ti bin-i

kalpasan ti panagsagad ken panangpatag sigun ti pannakailadawan na iti rekomendasyon nga isu ti pagbatayan iti maikadua a rekomendasyon. Ti pinatubo a bin-i ket kasapulan a saan a billiten, kanen ti bao ken kuhol kasta metten ti ruot kas maiyataday ti panangkontrol ti peste. Iwaris a pare-parehas dagiti pinatubo a bin-i iti talon ken napatag a nalaing daytoy.

Listaan 2. Rekomendasyon iti panagraep.

10

PANANGPAGA TI SUSTANSIYA TI MULA

KeyCheck Slogan: TI UMDAS A SUSTANSIYA TI PANAWEN ITI PANAGGIPI TI PAGAY AGINGGA

Manipud ti panaggipi agingga ti panagnginaw ken panagsabong, warisan ti kapagayan iti abono a nitroheno (1.5 a bag ti urea kada ektarya no tiempo ti kalgaw ken 1 bag ti urea kada ektarya no tiempo ti panagtutudo) no ti basa na ti LCC ken mas nababbaba iti 4 para ti inraep ken 3 no inwaris.

Inraep. Ti panawen ti panagsabong ti pagay ket kasapulan nga addaan ti 300 kayo wenno nasursurok kada metro kuadrado.

Inwaris. Ti panawen ti panagsabong ket kasapulan iti 350 a kayo wenno nasursurok ti kada metro kuadrado.

Kinapategna. Ti kaadda ti nawadwad a sustansiya iti panangrugi nga aggipi ti pagay agingga panagnginaw ken panagsabong ket makatulong ti napintas a panagdakkel ti pagay, pannakabukel ti kayo ken ti pannakagun-od ti nawadwad nga apit manipud ti dayta a barayti. No adu ti kayo, mabalin nga aramiden a kas batayan iti pannakagun-od ti nawadwad nga apit manipud ti dayta a barayti. No adu ti kayo mabalin nga aramiden a kas batayan iti pannakagun-od ti nawadwad nga apit.

PalayCheck 8

11 PalayCheck 9

Dagiti Rekomendasyon Ammuen ti kasapulan a nitroheno ti pagay kas maiyataday ti resulta

ti LCC ken dagiti dadduma pay a sustansiya sigun ti resulta iti MOET wenno Nutrient Omission Plot.

Nitroheno (N). Usaren ti LCC kada ika-7 nga aldaw manipud 14 nga

aldaw manipud pannakairaepna (AMP) wenno 21 nga aldaw manipud pannakaipuruak ti irik (AMPI) agingga ti panagsabong. Ngem no nagwaris ti complete-fertilizer wenno 14-14-14-12 S manipud maki 14 AMP wenno 21 AMPI ti panangbasa ti LCC ket mangrugi iti maika-21 AMP ken 28 AMPI.

Posporo (P) ken Potasyo (K). Ti kaadu ken klase ti abono nga

addaan P ken K kas koma ti 14-14-14-12S, 16-20-20-0-18-0 ken 0-0-60 ket mausar sigun ti panawen ti panagraep, klase ti daga, panggep a kaadu ti maapit, ken iti pannakalako daytoy.

Asupre [Sulfur (S)]. Ti kaadu ti asupre iti 14-14-14-12S (12%) a mairekomenda manipud iti kaadu a maiyasping iti kinakurang ti asupre.

Ti panagkurang ti asupre

ket kaaduanna a maiyasping ti panagkurang ti nitroheno. No makita nga agamarilyo ti mula, daytoy ket agkurang ti sulfur. Ti dadduma pay a sintomas no agkurang ti asupre ket ti panagamarilyo ti bunubon, adu ti matay kalpasan ti panagraep, nakudidit, bassit ti gipi na, babassit ti ungkay ti kayo, bassit ti bilang ti dawa ken nabuntog nga agtangken.

12

Zinc (Zn). No agkurang ti zinc, agikabil ti 25 a kilo ti zinc sulfate kada ektarya 14 AMP. Aramiden daytoy ti maminsan ti makatawen. Ti zinc ket maysa a macro nutrient a kaaduan na a kurang kadagiti pinagayan. Ti kinakurang daytoy ket madlawan 2-4 a domingo kalpasan ti panagraep.

PalayCheck 10

KURANG NGA ELEMENTO

PANAGTUTUDO KALGAW

Nitroheno, phosphorous ken potassium (N, P, ken K)

Basal wenno 14 nga aldaw kalpasan ti panagraep: 4 a sako 14-14-14 12S/ek wenno 0.5 sako 16-20-0/ekt Panagnginaw: 0.5 sako 0-0-60/ekt Ti mabasa ti LCC ket nababbaba ti 4: 1 sako urea/ekt

Basal wenno 14 nga aldaw kalpasan ti panagraep 5 a sako 14-14-14-12S/ekt 2 sako 16-20-0/ekt Panagnginaw: 1 sako 0-0-60/ekt Ti mabasa ti LCC ket nababbaba ti 4:1.5 sako urea/ekt

Nitroheno, at phosphorous (N At P)

Basal wenno 14 nga aldaw kalpasan ti panagraep: 4 sako 14-14-14-12S/ekt 0.5 sako 16-20-0/ekt Ti mabasa iti LCC ket nababbaba iti 4: 1 sako urea/ekt

Basal wenno 14 nga aldaw kalpasan ti panagraep: 5 sako 14-14-14-12S/ekt 2 sako 16-20-0/ekt Ti mabasa ti LCC ket nababbaba ngem 4: 1.5 sako urea/ekt

Nitroheno, at potassium (N at K)

Basal wenno 14 nga aldaw kalpasan ti panagraep 4 sako 14-14-14-12S/ekt Panagnginaw: 0.5 sako 0-0-60/ekt Ti mabasa iti LCC ket nababbaba ngem 4: 1 sako urea/ekt

Basal wenno 14 nga aldaw kal-pasan ti panagraep 6 sako 14-14-14-12S/ekt Panagnginaw: 1 sako 0-0-60/ekt Ti mabasa iti LCC ket nababbaba ngem 4: 1.5 sako urea/ekt

Nitroheno (N) Basal wenno 14 nga aldaw kalpasan ti panagraep: 4 sako 14-114-14-12S/ekt Ti mabasa iti LCC ket nababbaba ngem 4: 1 sako urea/ekt

Basal wenno 14 nga aldaw kalpasan ti panagraep: 6 sako 14-14-14-12S/ekt Ti mabasa iti LCC ket nababbaba ngem 4: 1.5 sako urea/ekt

Listaan 3. Rekomendado nga abono para ti nairaep a pagay.

Palagip: No adda panagkurang ti asupre ket saanen nga agusar ti 21-0-0-24S/ekt. no tiempo ti panagtutudo wenno 3.5 a sako ti 21-0-0-24S/ekt no tiempo ti kalgaw.

No adda panagkurang ti zinc, agusar ti unos ti dua a domingo kalpasan ti panagraep ti 25

kilos ti zinc sulfate/ekt.

13 PalayCheck 11

PANANGMANTINER TI DANUM

KeyCheck Slogan: MALIKLIKAN TI SOBRA WENNO PANAGKURANG TI DANUM A MAKAAPEKTO TI PANAGDAKKEL

Awan ti sintomas ti kinasobra ti danum kabayatan ti panagdakkel ti pagay kas koma ti kinabassit ti gipi ken kabassit a bulong. Sobra ti danum no nauneg daytoy iti kinelleng wenno nasurok a 5 sentimetro ti unos ti 7 nga aldaw wenno nasursurok. Awan ti sintomas ti kinakurang ti danum kas koma iti panaglukot ti bulong (leaf rolling) panaggango ti murdong (leaf tip drying), pannakatiltil ti panagdakkel (stunted growth) bassit ti bilang ti kayo (reduced panicle excertion) bassit ti nabagas a dawa manipud ti panawen ti panagdakkel, panaginaw agingga nga agbagas ti dawa.

Kinapategna. Awit ti danum dagiti napateg a sustansiya manipud ti daga a maipan kadagiti naduma-duma a paset ti mula. Ti umdas a danum ket agresulta iti nasalun-at a mula nga addaan ti normal a panagdakkel, nawadwad nga apit ken nabun-as a panagbunga.

14 PalayCheck 12

Dagiti Rekomendasyon Maaddaan ti 3-5 a sentimetro ti

kauneg ti danum kada panagpadanum manipud panawen ti panaggipi agingga 1-2 a dominggo sakbay ti panagapit.

Pamagaan wenno saanen agpadanum 1-2 a dominggo sakbay ti panagapit. Para kadagiti talon nga ___ pamagaan ti talon 1 a dominggo sakbay nga agapit. Para kadagiti pamigketen a daga, pamagaan daytoy 2 a dominggo sakbay nga agapit.

PANANGMANEHAR TI PESTE

KeyCheck Slogan: SAAN A BUMASSIT TI APIT GAPU ITI

Saan a bumassit ti maapit gapu iti peste sakit wenno ruruot (bao, kuhol, ken billit). Dakkel ti dadael manipud kadagitoy kas mailadawan ti listaan 3, 4 ken 5 a masarakan iti panid bilang 13-15.

Tamang lalim ng patubig sa palay na lipat-tanim na ginamitan ng Controlled Irrigation

15 PalayCheck 13

Kinapategna. Ti panangkontrol ti peste ket napateg unay iti panagbiag ti mula. Ti panangammo ti kabaelan ti pagay ken kadagiti nabiag ti aglikmot na ket dakkel ti pannakainaig ti panagdakkel daytoy (biotic factor) ken ti sistema a panangpatanor ket makatulong daytoy tapno maamuan ti kabaelan dagiti peste nga agdadael iti mula.

Dagiti Rekomendasyon Agmula kadagiti barayti

a naresistensiya ti peste ken sakit nga adda iti lokalidad.

Saluadan dagiti

makatulong nga organismo.

Kanayon a wanawanan ken paksiaten dagiti makadadael a peste iti kapagayan kas ti sakit, ruruot, bao kuhol ken billit. Mas nasaysayaat no mabukel ken agtitinulong tayo a mangipatungpal daytoy iti lokalidad.

RURUOT KUHOL BAO BILLIT

10% ti pinagayan wenno nasursurok ti rinuot 15 o 30 nga aldaw kalpasan ti

panagraep

10% ti pinagayan wenno nasursurok ti dadael a gapuanan ti kuhol 14 nga aldaw

kalpasan ti panagraep

5% ti pinagayan wenno nasursurok ti dadael a gapua-nan ti bao kaba-yatan ti panan-

grugi pay laeng ti panaggipi agingga

a mataengan ti pagay

5% ti kapagayan wenno nasursurok ti dadal a gapuanan ti

billit

Listaan 4. Kaadu ti dadael a gapuanan ti ruruot, kuhol, bao ken billit a mangpababa ti apit.

tipaklong na may mahabang sungot

tutubing karayom

putakti gagambang oso

16 PalayCheck 14

PASET TI BIAG

TI PAGAY

STEMBORER (AKSIP)

RICE BLACK BUG PLANT HOPPER

(SEPSEP A BERDE)

Binubu-nan

5 a grupo ti itlog/m2

Awan Awan

RICE BUG (DANGAW)

Awan

Panag-gipi

≥30% ti addaan natay a gipi

≥10(nimpa ken nataengan) ken ≥20% ti natay a gipi

≥25 ti kadagupan ti amin a paset ti panagbiag ti insekto/tulmen

Awan

Panagnginaw

≥1 a grupo ti itlog /m2

≥20(ninpa ken nataengan) ken ≥30% ti natay a gipi

≥50 ti amin a paset ti panagbiag ti insekto/tulmen

Awan

Panag-sabong

≥20% ti addaan puraw a dawa

≥20 (nimpa ken nataengan) ken 20% nga uban

≥50 ti amin a paset ti biag ti insekto/tulmen

Mabalin nga iyaw-awan daytoy

Maraga-tas

≥20% ti addaan puraw a dawa

≥20% (nimpa ken nataengan) ken ≥20% ti uban

Bassit laeng ≥5 (nimpa ken nataengan)/m2

Panagba-gas ti dawa

≥20% ti addaan puraw a dawa

≥20 (nimpa ken nataengan) at ≥20% ti uban

Bassit laeng ≥10 (nimpa ken nataengan)/m2

Panag-tangken

≥20% ti addaan puraw a dawa

≥20% ti addaan uban Bassit laeng Bassit laeng

Listaan 5. Kaadu ti dadael a gapuanan iti stemborer, RBB, planthopper, at rice bug na makapagpababa ng ani.

17

YUGTO NG PALAY

BROWN SPOT (BS)

BLAST SHEATH BLIGHT (ShB)

Binubunan Awan ≥20% ti kapagayan ti addaan ti leaf blast

Awan

Bacterial Leaf Blight

(BLB)

Bassit laeng

Panaggipi ≥30% ti kapagayan ti addaan ti BS

≥20% ti kapagayan ti addaan ti leaf blast

Bassit laeng Bassit laeng

Panagnginaw ≥50% ti kapagayan ti addaan brown spot a makita ti bulong

≥30% ti kapagayan ti addaan leaf blast

≥40% ti kapagayan ti addaan ShB

≥30% ti kapagayan ti addaan BLB

Panagsabong ≥50% ti kapagayan ti addaan BS a makita ti damo a bulong

≥10% ti kapagayan ket addaan iti neck blast

≥40% ti kapagayan ti addaan ShB a makita iti damo a bulong

≥30% ti kapagayan ken addaan iti BLB a makita iti damo a bulong

Maragatas ≥50% ti kapagayan ket addaan BS a makita ti kadakkelan a bulong ken kayo ti mula

≥10% ti kapagayan ket addaan iti panicle blast

≥40% ti kapagayan ket addaan iti ShB a makita iti kayo daytoy

≥5 30% ti kapagayan ket addaan BLB ken awan nagyan ti kayo

Panagbagas ti dawa

≥75% ti kapagayan ket addaan BS ken 10% ti addaan kulyapis a dawa

≥10 ti kapagayan ket addaan panicle blast

≥40 % ti kapagayan ket addaan ShB ken ≥ 10% ti addaan ku-lyapis a dawa

≥30% ti kapagayan ket addaan BLB ken awan nagyan ti kayo

Panagtangken ≥75% ti kapagayan ket addaan BS ken 10% ti addaan kulyapis a dawa

≥10% ti kapagayan ket addaan ti panicle blast

≥40% ti kapa-gayan ket addaan ShB at ≥10% ti addaan ku-lyapis a dawa

≥30% ti ka-pagayan ket addaan BLB ken adaan kulyapis a dawa

TUNGRO

Awan

≥20% ti kapagayan ti addaan tungro

≥40% ti kapagayan ti addaan tungro

Mabalin nga aiyaw-awan daytoy

Mabalin nga iyaw-awan daytoy

Mabalin nga iyaw-awan daytoy

Mabalin nga iyaw-awan daytoy

Listaan 6. Kaadu ti dadael gapu ti Brown Spot (kiyote a butek-butek) Blast, Sheath Blight (SB) Bacterial Leaf Blight (BLB) ken tungro a mangpabassit ti apit.

PalayCheck 15

18 PalayCheck 16

Kadawyan a Sakit ti Pagay

Brown Spot Blast Sheath Blight

Bacterial Leaf Blight Tungro

Dagiti Peste ti Kapagayan a Mangitunda ti Bassit nga Apit

White Stem Borer Yellow Stem Borer Rice Black Bug

Whiteback Planthopper

Brown Planthopper

Rice Bug

19 PalayCheck 17

PANAGAPIT

KeyCheck Slogan: PANAGGAPAS KEN PANANGTRESHER

Gapasen ti pagay no addaanen ti 20% wenno 1/5 a bunga iti natangkenanen. Pisilen ti binukel ti kada dawa babaen ti ramay tapno maamuan no natangkenanen. No kolor natangkenan nga amarilyo daytoy ti kaaduan na iti dawa ket mabalinen a gapasen.

Kinapategna. Ti umiso a tiempo ti panaggapas ken panagthresher ket mangted daytoy ti napintas a kalidad ti irik a mailako ken maaddaan ti napintas a presyo ti merkado.

Dagiti Rekomendasyon. Gapasen ti pagay no addaan ti kolor nga amarilyo ken abuten na ti

80% ken no ti kadam-eg wenno ‘moisture content’ ket 20-25% no tiempo ti panagtutudo ken 18-21% no tiempo ti kalgaw.

Mairekomenda ti panagusar ti grain moisture meter. Thresheren a dagus ti pagay ken saan nga abuten ti maysa nga

aldaw kalpasan ti panagapit no tiempo ti panagtutudo ken dua nga aldaw met no tiempo ti kalgaw.

Agusar ti nalinis a makina a pang-thresher.

20 PalayCheck 18

Dagiti Maaramid ken Magastos ti Panagmula ti Pagay TAWEN: PANAWEN TI PANAGMULA: Nagan: Kalawa ti Kapagayan (ektarya): Lugar:

Dagiti Maaramid Petsa Magastos

1) Kalidad ti bin-i Barayti/Klase/Uri: Kaadu(kilo):

2) Panangisagana iti daga a) Panagarado b) Panagsuyod k) Panangpatag

3) Panagmula a) Sabog tanim b) Panagsekka k) Panagraep d) Panagsugot

4) Panagabono (klase ken kaadu ti abono)

a) Umuna: b) Maika-dua: k) Maikatlo: d) Maikapat:

5) Panagpadanum a) NIA b) De-bomba (agusar ti krudo)

6) Panangpaksiat ti Peste (klase ken kaadu ti kemikal) a) b) k) d)

7) Panagapit a) Panaggapas b) Panagthresher k) Panangibiahe d) Porsiyento

PAKABUKLAN A KANTIDAD

APIT Irik (bilang ti kaban) Kadagsen kada kaban (kg) Presyo ti Irik iti Merkado

PAKABUKLAN TI NAGANANSIA

NETO

21 PalayCheck 19

Panangamiris iti KeyCheck Nagan: Lugar: Panawen ti Panagmula: Kalawa ti kapagayan (ektarya): Petsa:

Banbanag nga imaneharan/KeyChecks

Petsa Dagiti Obserbasyon

(/ o x)

Kalidad ti Bin-i

1. Agusar iti Certified Seeds iti rekomendado a barayti

Panangisagana iti Daga

2. Awan ti nagato wenno nababa a parte ti daga kalpasan ti maudi a panagpatag

Panagmula

3. Pannakigiddan nga agmula kalpasan a paginanaen iti daga

4. Adda umdas a bunubon

Panangimaneho kadagiti Sustansiya

5. Umdas a sustanisya ti panawen ti panaggipi , agigga iti panagngi-naw , at ken panagsabong

Panangimaneho ti Danum

6. Malilikan ti sobra wenno kurang ti danum a makaapekto ti panagdakkel ti maapit a pagay.

Dagiti rebbeng na a masukatan manipud iti

agdama nga ar-aramiden

Panangpaksiat iti Peste

7. Saan a bumassit ti apit gapu iti insekto , sakit , ruruot , kuhol , bao , ken billit )

Panagapit

8. Ginapas ken natresher ti pagay iti umiso a panawen.

22 PalayCheck 20

Dagiti Maaramid ken Magastos ti Panagmula ti Pagay TAWEN: PANAWEN TI PANAGMULA: Nagan: Kalawa ti Kapagayan (ektarya): Lugar:

Dagiti Maaramid Petsa Magastos

1) Kalidad ti bin-i Barayti/Klase/Uri: Kaadu(kilo):

2) Panangisagana iti daga a) Panagarado b) Panagsuyod k) Panangpatag

3) Panagmula a) Sabog tanim b) Panagsekka k) Panagraep d) Panagsugot

4) Panagabono (klase ken kaadu ti abono)

a) Umuna: b) Maika-dua: k) Maikatlo: d) Maikapat:

5) Panagpadanum a) NIA b) De-bomba (agusar ti krudo)

6) Panangpaksiat ti Peste (klase ken kaadu ti kemikal) a) b) k) d)

7) Panagapit a) Panaggapas b) Panagthresher k) Panangibiahe d) Porsiyento

PAKABUKLAN A KANTIDAD

APIT Irik (bilang ti kaban) Kadagsen kada kaban (kg) Presyo ti Irik iti Merkado

PAKABUKLAN TI NAGANANSIA

NETO

23 PalayCheck 21

Panangamiris iti KeyCheck Nagan: Lugar: Panawen ti Panagmula: Kalawa ti kapagayan (ektarya): Petsa:

Banbanag nga imaneharan/KeyChecks

Petsa Dagiti Obserbasyon

(/ o x)

Kalidad ti Bin-i

1. Agusar iti Certified Seeds iti rekomendado a barayti

Panangisagana iti Daga

2. Awan ti nagato wenno nababa a parte ti daga kalpasan ti maudi a panagpatag

Panagmula

3. Pannakigiddan nga agmula kalpasan a paginanaen iti daga

4. Adda umdas a bunubon

Panangimaneho kadagiti Sustansiya

5. Umdas a sustanisya ti panawen ti panaggipi , agigga iti panagngi-naw , at ken panagsabong

Panangimaneho ti Danum

6. Malilikan ti sobra wenno kurang ti danum a makaapekto ti panagdakkel ti maapit a pagay.

Dagiti rebbeng na a masukatan manipud iti

agdama nga ar-aramiden

Panangpaksiat iti Peste

7. Saan a bumassit ti apit gapu iti insekto , sakit , ruruot , kuhol , bao , ken billit )

Panagapit

8. Ginapas ken natresher ti pagay iti umiso a panawen.

24

Daytoy a babasaen ket inyulog ti Iloco iti:

DEPARTMENT OF AGRICULTURE-RFU I Regional Agriculture & Fisheries Information Division

Manipud iti babasaen nga inaramid iti :

Science City of Muñoz, Nueva Ecija Trunklines: (44) 456-02-77; Telefax: (44) 456-0651

Email: prri@philrice.gov.ph Website: http://www.philrice.gov.ph.

Babaen iti pannakikammayet iti:

Agri-Pinoy RICE PROGRAM

Para iti naan-anay nga impormasyon, bumisita wenno agsurat iti:

DEPARTMENT OF AGRICULTURE Regional Field Unit I

Agri-Pinoy-Rice Program Aguila Rd., Sevilla, San Fernando City, La Union

Tel No. (072) 242-10-45/46 loc. 04

wenno maki-innuman iti kaasetgan nga opisina iti Provincial Agriculturist iti lugaryo:

MS. NORMA B. LAGMAY

Province of Ilocos Norte Tel No. (077) 770-3378

MR. TEOFILO R. QUINTAL

Province of Ilocos Sur Tel No. (077) 722-8159

MS. IMELDA J. SANNADAN

Province of La Union (072) 888-3184

MS. DALISAY A. MOYA Province of Pangasinan Tel No. (075) 542-4360