october 2014 t agape t 1 - mizoram synod – presbyterian ... · october 2014 t agape t 3 editorial...

36
October 2014 t AGAPE t 1 www.mizoramsynod.org

Upload: duonghanh

Post on 12-Apr-2018

273 views

Category:

Documents


2 download

TRANSCRIPT

Page 1: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 1

www.mizoramsynod.org

Page 2: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 2

www.mizoramsynod.org

Page 3: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 3

www.mizoramsynod.org

Editorial

Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheitepawhin inanga tlânga Pathian hnên ata kan dawn chu hunhi a ni. Hun neitu Pathian chuan ‘mi fingten hna an ngahêm a; chuvângin, pe tam teh ang’ a ti lo va. ‘Mi thatchhetân chuan kâr khata ni sarih hi a tam lutuk ang e, ni ngachauh nei rawh se,’ pawh a ti chuang lo. Kan zavai hiankâr khatah ni sarih vek min pe a ni. Chu kan hun chu ahmang thiam apiangin an hmang \angkai a, an hmang hlâwka ni.

‘Hun hi tangka a ni’ an ti \hin, a dik chin thui takchu a awm thei ang. Tangka kan hloh chuan kan nei lehthei a, hun erawh chu kan hloh tawh chuan a neih lehtheih tawh loh. Tangka chu kan thawk chhuak thei a, athei deuh chuan an thawk chhuak tam a, thei lo deuh chuanan thawk chhuak tlem mai a ni. Hun erawh chu a engtikawng maha thawh chhuah theih a ni lo va; chuvangin,tun hun zêl hi a \angkai thei ang berin hman tum ila. Hunliam tawhte kan ko kîr leh thei tawh lo va, kan thiltih tawhpawh siam \hat leh theih a ni tawh hek lo. A nih ang anginhunin a liampui zel a ni. Hun kal tawhte ko kîrin a bul \an\hat pawh tum mah ila a theih tawh loh a ni.

Kristian nute hian kan chhûngkua leh pasal fanauenkawl kawngah hian, ‘ka lo ti ta lo a ni’ tia inchhîrna turkan neih lohna turin tun a\ang hian kan hunte hi \angkaitak leh fimkhur takin hmang ila. Kan tu leh fate Kristahnena hruai thleng ngei turin \an i la sauh sauh ang u.

Page 4: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 4

www.mizoramsynod.org

Kristian Chhungkua

KAN LA ÛM PHÂK NGEI ANG- Lalrengpuii

Dawrpui

Tin, Davida chuan, “Chungho chu um ila ka la ûm pha ang emle?” tiin Lalpa a zawt a. Ani chuan a chhang a, “Um rawh, ium pha ngei ngei ang a, i chhan chhuak vek ngei ngei ang,” ati a (1 Sam 30:8).

Lal Davida ni thum chhung a thang bo hlanin Amalek-hoten Ziglag khua chu an lo sawisa a, an hâl a, hmeichhia lehchumi khuaa awm apiangte chu a lian a tein salah an man a,tu mah that lovin salah an lo hruai vek tawk a. Davida leh amiten khua an thlen chuan an nupui fanaute pawh chu an loman vek tawh a, khua chu a lo kang fai vek tawh bawk a.Davida leh a mite chuan he thu an hriat chuan an thinur emem a, |ap tâwp hlei thei lovin an \ap a ni tih Bible-in a sawia, Davida phei chu lunga den an duh hial a ni tih a hriatchuan a mangang em em a ni.

Kan khingpui Diabolachu hun a nei tlem tawh tihhriain sakeibaknei ril\amangin a sa seh tur zawngin aphi ruai a, tunlai khawvelsualna leh finna pung zeltehian khawvel a run mek a.Chhungkaw tin pawh min runmek a ni ti ru! Rawngbawltuchhungkua pawh a hmaihchuang lo. |henkhat chu ruihtheih thil, mipat hmeichhiatnasual leh sualna dang tein min

rûn lo a ni mai thei, khawvelthiamna leh finna \hang chhozel hi chuan chhungkaw tinmai hi a rûn mek a ni.Naupang tê ber a\angin tele-vision, video leh computergames hmangte hian thiamtakin kan hriat lai leh kanhriat loh laite pawhin min rûnmek a, naupangte pawh antuipui viau theih turin filmhrang hrang, nulat tlangvalnaleh incheina sang tak tak

Page 5: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 5

www.mizoramsynod.org

inzirtirnate a tam hle mai,tunah phei chuan Mizo\awnga lehlin, \awngkam \halo tak takte pawh telin en tura tam ta hle mai, hei hian kanhun, kan rilru lehngaihtuahnate hi a \ha lozawngin nasa takin a kaihruaia ni. Chutih rualin hmeichhiatmipatna lam film \ha lo taktak te, internet-ah kan mobilea\anga en theih maite a va tamem, kan \halai tam takte hianhei hi an tuipui a ni tih kanhriat a \ha hle mai.

I fanu/fapate kha i bulaan \hut reng lai pawhin a rilruleh ngaihtuahna chu hmundang daihah a awm \hin tihhria ila. Sualnain nasa takinkan fate puitling leh naupang,nu leh pate ngei pawh minrun mek lai hian keini a biktakin nute hian \an lak a vangai nasa em. Davida anghian Lalpaah kan intihchak angai a, puithiam kawr haa,Lalpa hmaa kan kun a ngaitak zet a ni, Davida pawh khaa mangang hle a, mahse,Lalpaah a intichak a, puithiamkawr hain Pathian a rawn a.‘Chungho chu um ila, ka laum phak ang em?’ tiin Pathian

a râwn a, keini pawh hiankan puithiam kawr hain kantu leh fate hmelmain a hruaibo mekte hi i um ang u, kanla um pha ngei dawn si a.

Pathianin Davida achhnna kha “Um rawh, i umpha ngei ngei ang a, i chhanchhuak vek ngei ngei ang,”a tih kha. Pathian, a thutiamading reng \hin chuan Davidalungngaihna chu lawmnaah achantir ta, \hahnemngai takina um a, kawng lakah a mitetam takin phatsan mah seDavida chuan \hahnemngaitakin a um zel a, a tawpah ava um pha ta a nih kha. Aum pha satliah mai pawh nilovin hmelmaten sala an hruaitawh zawng zawng, an nupuifanau te, ranrualte leh anrâllâk leh an thil lâk reng rengeng mah chân an nei lo a ni,a va ropui em!

Lalpa râwn chungaûm chu a va hlâwk em! Kanmihrinna ngawt hi chu abeidawng hma \hin a.Hmelmapa hian kan um phakhlauvin nasa takin \an a khawhreng bawk si nen, Davidakan entawn a \ul hle mai,hmelmaten a chhungkua

Page 6: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 6

www.mizoramsynod.org

zawng zawng salah an manvek a, a in leh lo an hal vekhnu hian a beidawng mai lo,hei tak hi kan entawn a va \ulem! Kan tuarnaah hianbeidawng mai lovin, Davidaang hian Pathian râwninLalpaah intichakin a theihnaringin i um ang u!

Kan theihna chu atawk lo tih kan hria; chuvangtak chuan, Lalpa chakna kanhman a ngai tak meuh meuha ni. Pathian râlthuamfamkima inthuam chunga, kantu leh fate kan khawtlang, kanram hmelmain a bum mektehruai kîr leh tur hianmawhphurhna kan neihzia hihriat thar leh a va ngai em!

Khawngaihna hun a tlemtawh si a, eng tikah nge kannunna hi a boral ang tih hriatu mah kan awm lo. Tunlaiboruakte kan thlir phei chuankhawngaihna hun hi a va tlemtawh awm em tih te ingaihtuah thar bawk ang u.

Mi tam tak fate um phatawh lo, an boral ni thlengahmelmain a mana, a sawisakhlumte an tam tawh asin.Chuvangin, unau duh tak, itu leh fate kha hmelma hian ala tiboral lo va, salah a manmai a ni tih hriain Lalpachakna hmangin um turin \anla rawh le, Lalpan a umphaktir ang che a, i chhanchhuak ngei dawn si a.

Thih dawna thusawi \henkhatte -

- Lalpa nangmah ânna neia ka meng ve tur chu ka lung ava awi em! - Charles Wesley

- Ka hmaah pialral a tawlh lut a, chu hmun mawiah chuanka lut mek a ni. - D.L. Moody

- Hei hi maw thihna? Dam aiin a nawm hi le! Kristakiangah hlim takin ka thi tih hi rawn sawi teh u.

- John Arthur Lyth- Lalpa, thihnain min chim mahse, i kuta ka awm ni

a\ang khan ka lungawi tâwk a ni. - John Calvin

Page 7: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 7

www.mizoramsynod.org

Sermon

MI DANG CHUNGA TIH TUR- Rev. Zosangliana Colney

“Chutichuan, thil engkim miin in chunga an tihain duh tûr ang apiang chu, mi chungah pawh ti verawh u” - Lal Isua (Mt 7:12).

Lal Isuan khawvel thar siam tur leh hringnun mawinadin thar leh nan atan a thupui, ‘Dan rangkachak’ an lo tih\hin thu kan sawi dawn a. Eng vanga ‘Dan rangkachak’ loni ta bik nge tih pawh sawi a ngai awm e. Khawvel lehmihring nun siam \hat tumtu zirtirtu ropui tam tak khawvelhian a lo nei tawh \hin a, a la nei zel mai thei bawk. He‘Dan rangkachak’ Lal Isua’n a zirtir hma leh hnuah pawhzirtirtu ropuiten mihringte nunhona tur \ha kawng hranghrang an zirtir \hin.

Juda-te chuan zirtirturopui bera an ngaih mipahnih an nei a, Shammai-aleh Hillel-a te an ni. RabbiShammai-a chu mi duh firleh khirh tak a ni a, RabbiHil lel-a erawh chu mingilnei leh hriat thiamnangah tak a ni. Vawi khat churing lo mi pakhat hiShammaia hnenah kalin,“Zirtirtu, in hnam dan \hatinreng hi khawngkhawbaiaka din chhunga min zirtirzawh theih chuan Juda-ah saka phun duh e,” a rawn tia. Shammaia chuan thinrim

takin tiang lian pui hmanginchu pa chu a um bo ta a.Chu pa vek chu Hillelahnenah a kal leh a, a thilngen pangngai chu a rawnngen leh a. Hillela chuan,“I chunga tih atana i duh lohang chu mi dang chungah tibik suh, tih hi dan chu a nia, a dang zawng hi chu ahrilhfiahna mai a ni e,” tiina lo chhang a ni an ti.

Sakhaw zirtirtu ropuitam tak pawhin pawi khawihloh te, mi dang tana hnawkloh leh nunna chunga kutthlak lohte an zirtir \hin.

Page 8: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 8

www.mizoramsynod.org

Tobias-a chuan a fatethurochhiahah, “Nangmahngei pawhin i duh loh chumi chungah ti bik suh,” tiha lo hmang ve bawk.Hruaitu ropui Confucious-apawh a zirtir Tsze Kung-a’n,“Mihring nun kaihruai \hathei thumal pakhat a awmthei em?” tiin a zawt a,Confucious-a chuan, “Chuthumal chu rem khawm a vangai awm ve? I chunga tihatana i duh loh chu tuchungah mah ti suh,” tiin achhang an ti. Buddhist-hohla pakhat, Rinna hla antihah chuan hetiang deuhhian a inziak -“Hringfate hian talhfiak kan

hlau \heuh a, thihnapawh kan hlau vek

Mi dang chan turah indahthiam la, tinâin tihlumsuh.

Hringfate hian talhfiak kanhlau \heuh a, tu tan pawhnunna a hlu,

I chunga thil thleng ve theihre reng la, tinâin tihlumsuh,” tiin.

Chutiang zelin Lal Nicocles-a chuan a officer hnenah,

“Miin i chunga an tiha i thintirimtu chu mi dang chungahti ve ngai suh,” a ti bawk ani.

Heng kan sawi takzawng zawngte hian ‘tih veloh’ dan an zirtir a. Hengringawt pawh hi zawm tlangta ila kan khawvel leh achhunga nun hona hi a vanuam dawn em!

Kan thupui erawh hichuan thil \ha lo laka insumleh pawi khawih lo turainvawn mai ni lovin, thil \hati tur leh mi dangte \hatnaatana tha leh tui, neih sumleh ngaihtuahna seng turinmin zirtir thung.

|hian pakhat chuan,“Hmingah hian tu hmingnge i duh ber?” tiin minzawt a. Ani chuan, “Kei chuTita hming hi ka duh ber,va ti ta ngeia hi a \ha ka ti,”a ti a. He dan rangkachakpawh hian tih loh \hat maini lovin, tih \hat min zirtira. Zirtirtu ropui dangtechuan thil \ha lo ti lo turinmin zirtir a. He hmangaihnazirtirna erawh hi chuan thil

Page 9: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 9

www.mizoramsynod.org

\ha ti turin min zirtir thunga ni. Dan zawm duhnaa\anga t ih rual lohhmangaihna leh duhsaknaa\ang chauha zir thiam chia ni bawk. Entir nan: Danchuan tu mah t ina lovamotor khalh turin motorkhalhtu chu a phut lui theia. Chu dan chu a bawhchhiatchuan a hrem thei bawk.Mahse, khualzin kea kalchau takte lam khawma phutnei lova an tum ram thlenpuitur chuan danin a phut luithei lo va, hmangaihna danerawh chuan chu chu a tithei \h in. Tichuan, hezirtirnain a tum chu, ‘kanmihringpuite hi danin minphalsak ang ni mai lovinhmangaihnain a phut anginkan en tur a ni tih hi’ a niawm e.

Vawi khat chu Lal Isuahnenah tlangval hausa tak,chatuan nun duh a lo kal a.Amah chu ‘tih loh tur dan’lama sawisel bo a ni.Mahse, Lal Isuan, i unauchunga thil \ha lo i thlen lohchu a \ha e, mahse eng thil\ha nge i tihsak tih hi a

pawimawh a ni, tiin “Kawngkhat i la bâk e” a ti a ni. I\henawmpa i vuak hlum lohmai kha a tawk lo va, a nuni tihlim \hin em?A thil iruksak loh mai a tâwk lo va,eng nge i pek \hin? A hmingi sawi chhiat loh mai a tawklo va, a \hatna lai i puangchhuak \hin em? Anchhungkua i tih buai loh maia tawk lo va, an chhungkawphurrit i chhâwk \hin em? Ivengte thawmhnaw i awh lohmai a tawk zo lo va, an tanthil \ha i awhsak thei em?Chutiang zelin, zu i in veloh leh drugs i buaipui veloh mai a tawk lo va,chutiangin a tihbuai mektetan eng nge i t ih ang?Buaina leh dik lohnaa i telve loh/i inhnamhnawih lohmai a tawk lo va, eng angchenin nge a chin felnakawngah hma i lâk le?Buaina siamtu nih loh mai atawk lo va, remna siamtu niturin zirtir kan nih chu. Miphurri t kan siam loh alungawi mai lovin, mite phurchhawka zangkhaitu kan niha va \ul em!

Page 10: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 10

www.mizoramsynod.org

Kan hringnun minchawk buaitu tam berte hichu kan chunga tih atanakan duh loh mi dangchunga kan tih hi a ni fomai. Mi nu uiretu chuan anupui uire a phal bik hauhlo mai thei a ni. Mi thil neihrutu pawh chuan a thil neihmiin an ruk ve loh nan aveng ngun hle tho maiawm e. Hetiang kan nihchhung chuan he hringnunhi zalenna famkimah a lutthei ngai lo vang. Kan ramleh hnam pawh hian ramleh khawtlang nun nuamkan neih theih nan thil chihrang hrangah beiseina kannghat tawh \hin. Politicsa\anga hnam nun zalennabeiseituten, ‘Duh tin aiakan sam Mizoram state’ tiaan lâm luih luihna kha kumtam a la ni lo. An duhsâmang Mizoram state chu heichen kan lo chên ta a. Engteh ual a lo ni chuang hleilo zawng a nih hi. Ramhausakna leh ram dangtenena int lawh pawlhtepawhin kan hnam minchawikang dawn emaw kan

tih laiin kan changkan ang huzel in kan sualna dan achangkang a, buaina a rehchuang lo. Miin kan chungahti se kan duh anga mi dangtechunga kan tih theih hunaherawh chuan kan ram politicste, kan sumdâwnna lehkhawtlang nun hihmangaihna êng hnuaiahthianghlim takin a par theiina rinawm a ni.

USA sawrkar khuantar enkawlna atan sum anseng hnem hle mai a. Mi tamtak chuan chu chu an duh lova. Tar enkawlna hi sawrkarni lovin chhungkaw tininmawhphur rawh se, tiin tarenkawl nana an sum sensokhu thil \angkai dang tih nanan it hle a ni awm e. Rev.Thomas B. Robb-a erawhchuan tar enkawl \ulna sawipahin, “I \hat laia tarteenkawl dan i duan hi nakinlawka i chan tur duang lawki ni tih in hre reng rawh,” ati a. Chutiang deuh chuanmite chunga kan tih emawkan tih hi Lal Isua chuan kanzavaia \hat tlanna tur a ni tihmin hrilh a ni. Pa pakhat

Page 11: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 11

www.mizoramsynod.org

chuan a mumangah vanramleh hremhmun a t lawhchanchin hetiangin a sawi a- Hremhmunah chuan mi anlo tam hle mai a. An kut chufianpui sei takin an lozawmsak vek a, a laiahbelpuiin sawhchiar an lochhawp a. An kutfian chu asei em avangin an sawhchiarsuah chu an ei phak si lova, an invaw nuai nuai maia. Vanram lamah ve thungchuan an kut chu fianpui seichuan an lo zawm ve tho va,a laia belpuiah chuansawhchiar bawk an lochhawp a. Mahse, anni chuinhmangaih tawn an nihavangin anmahni kaahinbarh phak lo mah se, an

\hiante an barh a, \hiantenan rawn barh ve bawk a,an hlim hle mai a,” tiin.

A ni reng a ni. He danrangkachak pawh hian miinkan chungah ti se kan duhang apiang chu mi dangchunga ti ve turin min zirtira. Chu chu mi dangteham\hatna mai ni lovinmahni tan ngei pawhmalsawmna hnar a ni. Minzirtirtu Lal Isua ngei pawhkhan mahni \hatna a zawnglo va, khawvel Amah avangaan dam nan a nun a pe a.Tunah chuan A tana nun pekhuam khawvelah mi sangtam tak an lo awm ve tathung a nih hi.

Mi pakhat hian D.L. Moody-a hnenah chhandamnathuah a rilru a thlamuan theih loh thu a sawi a. Moody-achuan, “Nova kha lawngah khan an him em kha?” a lo ti a.“Tehreng mai” a ti a. “A nih leh lawngin nge chhanhim amainhriatnain?” a ti leh a. Chu pa chu a harh chhuak hlawl maia, “Ka lo va mawl rei em! Chhamdamna hi ka rilru thlamuannaavang ni lovin Isua Krista avang zawka ka chan a ni tih hiengah nge hmanah khan ka lo hriat chhuah loh,” tiin lawmem emin Moody-a chu a kalsan ta a.

Page 12: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 12

www.mizoramsynod.org

THEIPUI HLAWHCHHAMNA LEH KEINI(Marka 11:12-14)

- Upa Zoramkunga PachuauUpper Republic

He lai Bible chang kan chhiar hian ngaihtuahna a tithui hle mai. Lal Isua Bethani a\anga a chhuahin a ril a lo\am ta a. Hla takah theipui kung hnah nei, duah hluah maihi a va hmu a, “A rah ka hmu dah law maw” tiin a va kala; a va thlen chuan a hnah chauh lo chu eng mah a hmu lova; theipui rah hun a ni lo reng a ni. Isuan thing chu a biaa, “Tun achinah kumkhuain i lakah tu man i rah ei tawhsuh se,” a ti a. Kan chhiar zel chuan theipui kung chu a thizui ta tih kan hmu a.

He thuah hian Isuange thiam lo theipui hi tihmai awl tak a ni. A rah hunloh laia a rah lo beisei tlatmai hi a mak hle a ni.Theipui hi a rah hun laia(season) rah lo chu ni se,Isua hian hau hlum pawh nise a awm ka ti. A rah hunloh laia a rah zawn tlat maihi, min zirtir duh a nei ngeiinka ring. Heti hian i han zirdawn teh ang.

He theipui, ama hunbia rah hi Isuan a ril\amintihpuar nan a pan lo. Heta\ang hian Isua mamawh hunarah chhuah pawimawhzia kan

hre thei. Hla tak a\anga thlirchuan rah nei mai awminhnah a nei a. Mahse, rah alo nei si lo. Keini pawh hi,kan inkhawmpui nikhua laite, kan inkhawm leh fellow-ship kan neih laite hi chuanrah duhawm tak tak nei maihmel kan pu a, nimahse,tlawm a hun lai taka tlawmthei tlat lo kan ni. Mahnithiam thu sawi thei, mahniin chhung leh chenpuite zingathlarau mi ni zo lo, mi dangtetlin lohna hre ru kar \hin; alan dana rawngbawltu \ha takbelh chian dawl lo tak tak site, tlawmna, thuhnuai

Page 13: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 13

www.mizoramsynod.org

rawlhna, dawhtheihna,ngilneihna leh hmangaihnatlachham hle si te kan ni hi,Lal Isuan a hauh hlumtheipui ang kha kan ni tih ihria ang u.

Lal Isua thiltih danleh a rawngbawl dan khangun taka kan en chuan, kanhriat fiah ngei ngei tur aawm. Grep huana theipuikung khat chunga Isuabeiseina kha a ni. Huanneitupa hnenah, ‘he theipuikungah hian kum thumchhung hian a rah ka rawnzawng \hin a, pakhat mahka hmu lo; kit la paih mairawh’ a ti (Lk 13:6). Tin,Lal Isuan “Ka zawmpuipeng rah lo apiang a paih\hin,” a ti (Jn 15:2); Isuahian a kung, a nung \ha em?a hnah a chawrno \ha em?tiin a zawng lo a, a rah azawng a ni. Hnah nei rah lohi a awm theih dawn khawpmai. Lo inbih ve teh le.Nangma hunah chuan, ichunga \hatna, nangmahngaisangtute chunga \hatnaleh a rulhna chu i nei \hahle a ni thei e. Lal Isua

chuan i hmelma hmangaihrawh a tihna lamah chuan ihlawhchham chiang ve hlemai thei si. Dawh tur lehngaihdam ngai an awm laiahlawhchham ve hle sitehian, Lal Isua leh theipuichungchangah hian lo zirnawn ve teh u.

Jeremia 17:7-8“LALPA ringtu, a rinchhanLALPA ni erawh chu a eng athawl e, Tui kianga thingphun, lui kama zung kai,khaw lum lo thleng pawhhlau lo, a hnahte hring rengsi, khawkhen kum pawisalo, rah chhuah \hulh chuangsi lo ang hi a ni ang,” a ti.A awmzia chu, kanchenpuite, kan nu leh pa,kan pasal kan fanaute, kanawmpui te leh kanrawngbawlpuite nen kaninkarah thu a inhmuh loh(khua a lo khen) chang lehboruak a \hat loh lai takpawh hian, i nunah, irilruah, i hmui leh âwkaahIsua mizia, a tlawmna lehthuhnuairawlhna a rawnzawng \hin a ni tih hriaang che.

Page 14: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 14

www.mizoramsynod.org

Lalpa ringtu, anrinchhan Lalpa nite chu,khaw lum lo thleng pawisalo, harsatna lo thlen laipawha rah chhuah \hulh lo,Lal Isua dah lal an lo nizawk \hin. Heng mite hianharsatna an tawk lo a ni lova, thinurna an tawk lo a nilo. Hetiang hun lai tak hianPathian thuah an ding a,Pathian thuin a hneh \hin alo ni. Unau duh tak,mihringa \hatna awm sa, a

\ha leh a \ha inlawma chechhuak \hin hi Lalpan ringturahah a ruat lo va. Kan mizepangngai ni lo, ama miziakan nun chhuahpui hi Isuaril\amna tirehtu, a ei duhzawng tak chu a lo ni zawk.I mize \ha awm sa kha,Lalpa ril\am tihreh nan atawk lo ve, “Theipuihlawhchhamna leh Keini”tih hi \awng\aina nen lo zirnawn ve teh le. Lalpanmalsawm rawh se.

SYNOD BOOKROOM NEWS

1. Darthlalang: Nun kawng chawmtu, nun kaihruai \ha theileh chona thar min pe thei thuziak, tawi te te lawrkhawm hi kan langah tawk loh laiin Nghakpuii chuan Mizo hnam min pe ta hlauhmai. Beiseina nei tawh lote tana beiseina thar siam thei, hmalampan tura chakna min pe thei lehkhabu a ni e. A man ` 100.

2. Hruaitute Thian:Committee neih dan \ha, thawhhona \haneih dan, zahzumna hneh dan, mipui hmaa ding \hin, \antute lehthusawitute puitu \ha, chibai thiltihtheihna leh ngaithlatu \ha nihnahlutzia bakah puitlinna kailawn chi hrang hrang mamawhtutetan Rev. K. Lalpiangtharan lehkhabu a buatsaih kha, peih fel ani leh ta. A man ` 100.

4. Pathian hnathawh: Rev. V.L. Zaithanga chuan mi hranghrangin an chunga Pathian hnathawh leh kaihhruaina an dawnan ziah chu lakhawmin lehkhabu pakhatah a rawn siam a. Hengthuziakte atang hian Lalpa Pathian rintlakzia leh rinawmzia alang chiang ngang mai. A man ` 80

Page 15: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 15

www.mizoramsynod.org

ISUA HI VAWI HNIH A THI!- Vanlalkimi

Ramhlun North

A chunga thupui hi i chhiarin mak i ti em? Bible-ah aawm lo va, naupan lai a\anga rokhawlhna a awm loh chuaninkhawm reng \hin ka ni chungin he thupui hmanga ser-mon hi ka la ngaithla fuh lo va. Tunah hian Pathianhmangaihna thukzia sawi nan ka ziak a ni.

Eden huana Evi lehAdama’n ei loh tur thei anei \uma thiam thu an sawikha Pathianin a pawm hauhlo. Pathian sawi lawk angkhan a thu an awih lohvangin taksa leh thlarauthihnaah an inbarh lut ta a.Mahse, hmangaihtu Pathianchuan ama anpui ngeia asiam mihringte chu, Setanaleh a hote tana a s iamhremhmuna awm ve turchuan a phal thei ngang silo va. An tan chhandamnatur a ruahman nghal a. Thiltisualtu hmeichhe thlah ngeichu rûl lu tithithling turin aruat a.

Van mite zingah pawhFapa chauh lo chuChhandamtu ni tlak an awmlo. Pa hmangaihna avang lehFapa pawhin mihringte a

hmangaih avangin Pa thuâwihin thihna tuarinchhandamna hna a thawk taa ni.

A thih vawi khatna –vanah: Van a\anga lo zinchu a har lo a ni ang,vantirhkohte pawh an rawninlar fo. Chhandamna siamtur erawh chuan fapa chuinlar mai lovin, van minihna kalsana mihring tisangei a chan a \ul t la t.Pathianin hmeichhe thlahinrul lu a la tihthitlin tur thu asawi a\anga Fapa mihringaa lo pian inkar hi kum 4000lai niin mi thiamte chuan anchhut a. Zawlnei Isaian,“Fapa pekin kan awm ta,”a tih a\ang pawh hian kum700 hnuah a lo piang chauhva. Hei hian Pathian Fapatan mihringa lo chan harsat-

Page 16: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 16

www.mizoramsynod.org

zia tilangin ka hria. Mahse,hmangaihna avanga van minihna kalsanin ama siamngei mihringah a lo changta. A va ropui em, Lalpa chufakin awm rawh se!

Hla phuahtu Pateachuan,

“Lawm lo awm ang mawLal thar chu,

Van mipuite chuan an rawn\hen ta;

A ngaiin vân khua a reh zota,

|apin lei an thlir a,” a ti.

Mihring tan alâwmawm em em laiin vanmite erawh an \ap thung.Kan chhungte thlanmualpana an zawn laia kan \aprâwih râwih ang hianPathian Fapa van mi a\angamihringa a chan ni chuanvan mite chuan \apin lei anthlir ta vawng vawng mai anih chu. Petera pawhin,‘Chung thi l chuVantirhkohten bih an duh\hin,’ a ti (1 Pet 1:10-12).

Hla phuahtu CharlesWesley-a chuan –

“A pa lal\hutthleng rawnpelin,

Kan tan a khawngaih tawpnei lo!

Hmangaih chauh lo chu hlipvekin,

Adam thlah sual bo tan athi,” a ti.

Pathianin a sawi lawk angngeiin nula thianghlim Marichu Thlarau Thianghliminmipa tel lovin fapa a paitira. Van lal Fa chu mihringfapaa lo changin a hmingahIsua an sa ta a ni.

A thih vawi hnihna –Leiah: Isua chuan a pianveleh tihhlum tumtu a tawngnghal. Mihring a nihchhungin hmusit leh duhlohvin a awm a.Lungngaihna leh natna hremi, mihring sual zawngzawng phurtu ni chunginGalili leh Judai ram fanginmipui dam nan a thawk a.Keimahni anga thlemnatinreng tuarin sual erawh asual lo. A thih hma lawkaJerusalem-a chawimawi ahlawh \um khan misabengtung a hawh a.Zanriah hnuhnung an kil

Page 17: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 17

www.mizoramsynod.org

\um pawh khan mi pindan ahawh. A pianpui unaute ngeipawh khan a rawngbawldan an hre thiam lo. Judasakhaw hruaitute phei chuana tih sual man tumin eng laipawhin an châng reng si.Thlarau Thianghlimah alawm tih kan hmuh bak chuLal Isua khawvel hman danhi a hrehawm tak meuh ani. Gethsemani huana alungngaihna natzia kha,thlan thisena far khawpalungngai mi dang kan hre lo.‘I thu ni se’ a tih theihchinah khan a veng deuhhawkin ka ring. Mahse, Pathu chu krawsa tuar tur anih miau avangin khenbeha ni ta. Tihêlna,cheksawlhna, sawichhiatna,mualphona tinreng nen atawpah a Pa kalsan thlengina tuar a ni.

Lal Isua tuarnaah hianeng nge na ber ang? Mihringtak ni tura van lalber nihnaa\anga thih kha a na ber angem? Thlan thisena farkhawpa lungngaihna em nizawk? Nge, Pa Pathiankalsan kha? Martar-te chuan

Pathian awmpuina changinthlamuang takin an tuar \hin.Isua erawh chuan Pa kalsanram thlengin kan tuar ai atuar a ni.

Van a kalsanin vanmiten an sun a, \apin lei anthlir a. Leiah krawsa a thihinlei mite aiin van lamin a sunnasa zawk bawk. Lir anghing a, Pathian Biak inpuanzar a thler a. Khawvela thim a, lungpui a khi chata. Mihring chunga Palungawi lohna hremna tur lehkan sual leibat zawng zawngchu tlak (rulh zawh) a nihtak avangin Lal Isuaah Palung a awi ta a. Amaha awm,amah ringtu apiangte chuPain thiam a chantir ta a ni.

Ka sual man kim min tlaksak zo,Van lehkhabuah an thai bo,Min \hîng tawh lo vang a,

(cf Kol 2:14)Thiam chan loh ka hlau

tawh lo vang,Ka pa lung a awi ta,tiin kan zai thei a ni.

Krismas leh Good Fri-day hi mihring tan lawmna

Page 18: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 18

www.mizoramsynod.org

hun ropui a nih laiin vanmite tan chuan tuarna hunrâpthlâk a ni a. Mahse,hnehna ropui a ni tlat bawksi. Thlan leh thihna hnehinLal Isua chu ropui takakaihthawh a nih avanginamah ringtute pawh ama zaranunna neiin kan tho lehdawn. A va ropui em!

Heti ema min hmangaihna hi,Lalpa a va ropui em!

He leiah leh van thlen thlengpawhin,

Zaiin ka fak zel ang che.

Pathianin khawvel ahmangaih em em a,chutichuan a Fapa mal neihchhun a pe a, amah chu tupawh a ring apiang an borallohva, chatuana nunna anneih zawk nan.

Lalpan a thu malsawmrawh se.

Adelaide A. Pollard-i (1862-1932) chu Africa ramahmissionary turin a inpe a. Hetih lai hian kum 40 laia upa ani tawh a. Mahse, amah chawmtu tur chu a remchan lehloh thut avangin a kal leh thei lo va.A beidawng em emmai a. Pathian pawlin Biak Inah \awngtai turin a kal a.Chutah chuan nu pakhat hi, “Lalpa i thu ang zelin awm kaduh, i kawng min ruatsakah chuan ka kal zel ang,” tiin tuitakin a lo \awng\ai a. Pollard-i rilru chu a khawih ta hlemai a. Ama duh dana Pathian awmtir a lo tum \hinte chu angaihtuah let a. Chumi zan chuan Bible chhiarin a \awng\aia. Zawlnei Jeremian belvawtu chungchang a ziak chu achhiar kai zel a (Jer 18:3-6). Chutih lai chuan Pathian lakaeng mah a nih lozia a hre thar leh a,

“Lalpa, i thu ang ni zel rawh se,Belvawtu i ni, kei bellei chu...” tiin he hla hi a phuah

chhuak ta a.Tichuan, Pathian hnenah a inhlan thar leh a, England

leh USA-ah te Pathianin a tir ta zawk a.

Page 19: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 19

www.mizoramsynod.org

HALLELUIAH- Alfred Lalruatfela, M.Th.

Biate

‘Halleluiah’ tih hi a khawvel huap pawha thu mal lartak, hnam tin maiin kan hman a ni a. Keini Mizote zingahphei chuan he thu mal la hre ngai lo hi kan awm âwm lo ve.Amaherawhchu, kan hriat tlan ang hu erawh chuan a hmangtukan tam lo viau lawi si. Pa tam tak phei chuan 'halleluiah' tihchu nuho tih turah an papek hial emaw tih theih a ni. Mizozingah chuan mipa aiin hmeichhe kâ a\angin halleluiah tih hia ri tam zawkin a hriat a. Mi nawlpuiin kan hriat thiam danahchuan mi hlim deuh leh taksa chetna changte \awngkam, anpual deuha kan dah a ni. Tin, a hmang \hinte zingah lehhmang ngai lem lote zingah pawh a awmzia hre chiah lo kankat nuk thei bawk. Halleluiah tih chu i han zir chiang dawnteh ang.

1. A awmzia - Halleluiah tihhi Hebrai \awng, thumalpahnih - 'Hallelu' leh 'Yah'inbelhbawmin a siam a ni a.'Hallelu' hi 'halel' a\anga lochhuak niin 'fak, chawimawi'tihna a ni. 'Yah' hi Pathianhming, YAHWEH lamtawi ani. A pahniha belhbawm'Halleluiah' tih hi a grammar-ah chuan piel imperativemasculine plural a ni a, chumiawmzia chu tih ngei ngei \ul,tih makmawh, ti tura nawrna\awngkam a ni. ThuthlungHlui hun laia Temple-ainkhawm hruaituin Pathian

fak tura mipuite a sawmna\awngkam a ni awm e. AHebrai \awng ang diak diakalehlin chuan 'Lalpa chu fakrawh u' tihna a ni.Amaherawhchu, sawmna/thupek ang ni lovin, mahniduh thu ngeia Pathian fakna\awngkam 'Lalpa chu fakinawm rawh se' tihna a ni pawhti ila a dik lohna a awmchuang awm lo ve.

2. Biblea a lanna - Halleluiahtih hi Sam buah vawi 23 alang a, Thupuanah vawi 4 laia lang bawk. Sam buahte hian

Page 20: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 20

www.mizoramsynod.org

'Lalpa chu fak rawh u' tiinHebrai \awnga 'Halleluiah'chu Mizo Bible-ah lehlin a nia, Thupuanah erawh chuan'Halleluia' tih ngau ngauinziah a ni thung.

3. Lawm avanga Hallelui -Halleluiah hi lawmna nei lotan chuan pek har tak a niawm e. Hallelui pe tur chuanlawmna chhan kan neih apawimawh a ni. Halleluialanna Sam-ahte hian Lalpachu a ropui avang te, ahnathawh leh amite tana angilneihna nasa tak avanga faktur a nihzia an tar lang a.Thupuana kan hmuh pawh hidik taka ro a rel leh a ropuiziafakna a ni. Sam phuahtutehian mihringte chu Pathianhnathawh ropui tak,mihringin a tih theih lohtihsak an nih avanga lawmnachang hriaa halleluia peturin an fuih a. An lawmnachu anmahniah tawp mai lova, a petu Pathian hnenalawm nachang hre let turinan zirtir a ni. Chuvangin,hallelui chu nuho emaw, mihlim leh taksa chetna changtechauh tih tur ni lovin Pathian

malsawmna dawng tawhphawt chuan kan pek tura ni.

Pathian hnenah thil tamtak kan dil a, kan dil lohthlengin malsawmnain minvur a. I ngaihtuah chiang ngaiem? Pathian thil siam ringawtpawh hi lawmna tham, ni tina'halleluia' pekna chhan tlinga ni. Genesis bung 1 chauhhan chhiar pawh hian lawmthu sawina tur a va tam takem! Mihring a siam hma hianPathian chuan khawvelahêng, tui, boruak, nungchathing leh mau, engkimengkim tak meuh mihringina mamawh tur hi a siam lawkvek a ni. Heng zawngzawngte hi kan mamawh, atel lova kan awm theih loh ani. Pathian chuan mihringinkan mamawh tih hriain minlo siamsak lawk diam a ni.Mi tam tak chuan hengte hithil thleng ve tur rengah kanngai \hin a. A hlutna kanchhut loh avangin lawmnatam tak kan neih phahna turchu kan chan ta \hin a ni.Thusawitu pakhat chuan, "Itaksa peng hrang hrang

Page 21: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 21

www.mizoramsynod.org

avangin lawm thu sawi la; ike zungpui a\anga \anin, ichhip i thlen meuh chuanlawm avangin i biangah mittuia luang zawih zawih tawhang" a ti. A dik viau awm e.Malsawmna an dawnte hi achhuta chhut \hinte chuanlawmna an chhut chhuak \hin.

4. Harsatna kara Hallelui -Harsatna karah pawh Lalpaalawm tlat nun neitute hikhawvela mi vannei ber anni. Ringtu ni si hlim thei miahlo te, lawmna tur hmu theireng reng lo, phunnawina turhmu reng maite hi ankhawngaihthlak tak zet.Malsawmna kan dawnavanga lawmna kan neihchauha hallelui hi pek tur ani lo va; harsatna karah pawhpe zel tur kan ni. Harsatmanganna kara hallelui hanpek chu a har awm mang etiin i lo ngaihtuah a ni maithei.Ni e, mi tam berina harsa kanti a ni. Amaherawhchu, thiltheih loh a ni lo. Sam 145:19ah chuan "LALPA chuanamah hmangaihtu zawng

zawng chu a vawng \ha \hina; mi suak sualte erawh chua tiboral vek ang," tih kanhmu a. Pathian chuan engkimchungah ro a rel a, tuna kahun tawn mek pawh hi minhriatpui a ni tih hriatna hiharsatna karah pawh halleluimin pektir theina thuruk a ni.Harsatna tawh chauh en lovaPathian lam thlir zawkna hianharsatna karah pawh hlimnamin pe thei a. Chu chu mitam takin an lo chang tawh.Natna khumah hlim em emin,tihduhdahna karah lawm takinan lo awm tawh \hin. Iharsatna ni lovin Lalpa lamthlir la, harsatna karah pawhhallelui pekna tur i hmu \euhngei ang.

Aw le, a pawimawh berachu ‘NUN HALLELUI NEIH’ hi ani. Malsawmna i dawnavangtein hallelui pe la;harsatna i tawhte pawhhallelui pek \hulh phah nanhmang chuang suh. Halleluinun neih tum la, lawmna lehharsatna pawh halleluiapektirtu che an chang zel ang.

Sakhaw biak dan dik chu Pathian fak hi a ni. - Phillip Brooks

Page 22: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 22

www.mizoramsynod.org

PATHIAN BIAK IN SUAMTUTE(Dan 5:1-31; Mt 26:37-39; Tirh 5:1-11)

- K. ZaingeniMamit Bazar veng

Hun eng emaw lai khan Pathian Biak In suam lehrawk thu kan hre \hin a, Biak In chhunga Bible leh lehkhabupawimawh leh Sakramen bungruate meuh tihchhiat thu te,leh thil dangte pawh a ni ang e, a va rapthlak em! LalpaPathian ngeng a chhun na ngei ang.

Bible-a kan hmuhPathian thinurna tawngbawtu t lem azawngchanchin han sawi i la.Nebukanezzara chu aint i l ian a, Lalpa lakahchapoin, rangkachak milim,a dung tawng sawmruk, avang tawng rukin a siam a,mi zawng zawngin chibaibuk turin a ti a. A buk duhlo chu rawhtuina meipuiahpaih luh an ni ang tih dan asiam a; Pathian mi Daniela\hiante chuan milim chibaichu an buk duh lo va,rawhtuina meipuiah a paiha. Chu chauh a ni lo, Jerusa-lem-a Pathian in bungbel lehthil \henkhatte a la chhuaka. Chuvang chuan, mihringata hnawhchhuahin a awm

a, kum khat zet ramhnuaiaawmin hremna a tuar a ni.

A fapa Belsazzarachuan a mi ropuite tan ruairopui tak a \heh a. A pa, lalNebukanezzaran rangka-chak leh tangkaraw bungbelJerusalem Biak In ata a lakchhuakte chu a hnena rawnla turin thu a pe a, lal leh ami ropuite, a nupuite, ahmeite chuan uaiin in nanan hmang ta a, milempathian chu an chawimawita dur dur mai.

Pathian a thinur ta,Pathian, a nunna leh akawng zawng zawng a kutakawltu chu a zah lo va, kuttumbung a tir ta a. ‘MENE:Pathianin i ram chu a chhutzo ta a, a tawp a thlen ta.

Page 23: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 23

www.mizoramsynod.org

TEKEL: Bukin i awm a, itling ta lo. PERES: I ramchu \henin a awm a, Medialeh Persia hnenah pek a nita,’ a ti a. Kut tumbung thilziak a hmuh chuan lal chuana hlau va, a khur a, a khuptea inkhawng hlawk hlawkmai a. A rapthlak hle mai tirawh u. Pathian in leh abungbel t ihchingpenhlauhawmzia a lang hle mai.

Pathianin a mite hnenahthilpek duhna thinlung minsiamsak a, kan lova kan thlaithar fanghma, dawnfawh,maite leh huana kan thei rah\ha \ha, kan fate leh mahnipawhin kan ei phal loh chuLalpa tana pekah kan it a,Pathian hnenah kan hlan a,kan thawh \hin. Kan thawhchhuah a\angin Pathian ramsawma pakhat atan kan pea, Biak inah kohhranhotenkan hlan leh a. Hengte hiLalpa chuan a hre chiangina chhinchhiah hle ang.

Israel-ten Pathian anbiakna Temple leh puaninahte Lalpa a awmzia kanhmu, Thlarau Thianghlimin

chhumin kawngkhar a hliahmup a, chhum a inchawisanhma chuan puithiamte an lutthei lo tih kan hria, khawtina Pathian Biak In hi inzawng zawng aia hlu lehserh hran, miin Pathian abiak duh pawh a, \awng\ainain a ni a, ‘ka in chu\awng\aina in an ti ang’ tihziak ang khan.

Kan bawhchhiatnarapthlak tawh dan hiThlarau Thianghlim thin aur tawh ang, a zahngaihnaavangin simna hun min la pehram zel zawk a ni, hemingaisang lote chu hremchunga khek dan a hria tihziak a nih kha.

Puithiam Eli khan a fatea zilhna kha, ‘Mi pakhat midang chunga a sual chuanPathianin ro a relsak ang a,Amaherawhchu, mi, Lalpachunga a sual chuan tuin ngengenpui ang?’ (1 Sam 2:25)a ti thlawt mai, a pa thusawian awih duh loh avangin anchhungkua chu a rualinrapthlak takin an thi zo ta.

Page 24: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 24

www.mizoramsynod.org

Kan tu leh fa, kanchhungkhat lainate Lalpapawi khawihnaah an lo telve loh nan \an i la ang u.Mahni chenpui chhungkuatengei pawh ngaihsak lo chuanrinna a phatsan a ni, ring lomi aiin an sual zawk tih ziaka nih kha, kan inthlahdah maichuan kan chhungkaw zingami ngei hi Pathian Biak Inrawk hmang an lo ni hlauhdah ang e! Pathian pawikhawih chu ngaihdamdilsaktu pawh awm lohnahmun a lo nih chu. Nu lehpa, pi leh pu, unaute,chhungte ngaihdam dilsakchu a la ngaidam mahna,Lalpa chunga tihsual chusualna tawp a nih chu.Hebrai 10:26–27-ah “Thutakhriatna famkim chu kan chan

hnua thil kan tihsual luih sichuan, sualte tana inthawinaa awm tawh hauh lo vang a,rorelna hlauhawm tak lothleng tur leh dotute kang raltur thinurna mei kan hmabaka ni mai” tih ziak a ni. Hethinurna pumpelh tur hian\hahnem i ngai ang u.Kristian chhungkuaah, ringtuchhungkuaah, Pathian Insuamtu kawl lul lo turin lehhetiang Pathian thinurna hikan chhungkuaa a thlen lohnan i inveng tlat ang u.Drugs ngawlvei, zungawlvei, ruk ruk ching,Rualbanlo pawi khawihthiam riau site pawh a awmtheih e, Pathian biak in suamkher hi zawng ngaihdamnakan thleng zo lo palh ang e.I zirtirin i khap tlat ang u.

Bible Commentary ziaktu Matthew Henry-a chu mi sualinan rawk a. Ani chuan “Lawm thu sawina tur ka nei. Ahmasa berah chuan tun hmain rawk ka la tawk ngai lo va.A pahnihnaah chuan, ka wallet an la a; mahse, ka nunnaan la lo. Pathumnaah chuan, ka ah zawng zawng an lanâa, a tam tham lo. Palinaah chuan; rawktu ni lova, rawkzawka ka \an avangin,” a la ti tho a.

Page 25: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 25

www.mizoramsynod.org

HMANGAIHNA IN TANA DONATIONLEH NAUCHAWMNA

Tum \umah chuan April leh July, 2014 inkaraHMANGAIHNA INA DAWN bik chauh kan rawn tilangang a, thla leh lamah Synod Office, Kohhran HmeichheDepartment-a dawnte rawn tihchhuah leh kan tum dawn nia.

Sl No Petu Thilpek1. Upa Laluapa, Haulawng ` 6002. Serchhip chhim veng ` 5000

Kohhran Hmeichhia Thawmhnaw, ei tur3. Pi Evelyn Lalmalsawmi,

Hospital Compound ` 1,0004. H.T. Hnamtinkhuma,Luangmual Easter egg, sweet5. V.M. Hardware, Bawngkawn ` 10,0006. Lalhminglianate unau, Electric veng Ei tur7. Govt. Aizawl North College E.U. ` 3,0008. Tuipuibari Bial Koh. Hmeichhia ` 2,035 & Buhfai9. Tuithiang Kohhran Hmeichhia Ei tur10. Zawlpui Bial Kohhran Hmeichhia ` 2,80011. Ramhlun Vengthar Beg. Zirtirtu Ei tur12. Lalramhluni, Zotlang Champhai ` 1,50013. Lay Leaders’ Training, 181 Batch ` 80014. Lalnuntluangi, Mission Veng Thawmhnaw, ei tur15. Hmingthup ` 4,00016. Chekawn Venglai Koh. Hmeichhia ` 1,00017. Sairang Upa Pawl Hmunphiah18. Hmingthanzama, Bawngkawn ` 5,20019. Thenzawl Bial Kohhran Hmeichhia Hmunphiah20. Lalthanghliri leh a chhungte, Zonuam Ei tur21. Durtlang Milk Pro. Society Bawnghnute22. Lalthanpuii & Lalrosanga ` 2,000

Page 26: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 26

www.mizoramsynod.org

23. Chalngaii, Zarkawt Diaper Case24. Surjo Bikash, Tuikawi ` 1,00025. R. Lalrinthanga leh a chhungte,

Zemabawk Bethel ` 3,00026. Bawngkawn Bethel Kohhran

Pavalai Bawlhhlawh ruhna27. Durtlang Kohhran Hmeichhia

Pi Feli Group Hmunphiah28. Babie Lalrinzuali, Dawrpui Ei tur29. Dr. Andrew Zoramsanga, Venghnuai ` 6,500 & ei tur30. Zokhawthar Kohhran Hmeichhia ` 5,00031. Dinthar Vengthlang Sacrament Dept. `2,00032. Mission Veng Sacrament Dept. ` 5,03533. Lunglei Chanmary Bial Hmeichhia ` 2,00034. Vaivakawn Kohhran VBS ` 7,03535. Hriat loh ` 2,035

NAU CHAWMTUTE LEH CHAWM ZAT

1. Lalthansiami, Leitan 12. Arbin Thapa, Durtlang Mel 5 23. Zorinpuii, Durtlang Mel 5 14. Durtlang Kohhran Hmeichhia 25. Durtlang Bial Hmeichhia 26. Lalthanruali, Ramhlun Vengthar 17. H. Lalmuanpuii, Ramthar veng 18. Kawrthah Bial Hmeichhia 19. Electric Veng Kohhran Hmeichhia 210. Ramhlun Vengthar Kohhran Hmeichhia 211. Laltanpuii, Jowai 112. Kolosib Hmar Veng Bial

Kohhran Hmeichhia 313. Tlangmawii, Leitan Ramthar 1

Page 27: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 27

www.mizoramsynod.org

SYNOD HOSPITAL THU THAR- Upa F. Lalsangliana,

Co-ordinator, Synod Hospital

Kohhrante \an lakna leh \awng\aipuina zarah Synod tihdamrawngbawlnain hma a sawn ve zel a. Synod Hospital thu thar\henkhat kohhrante hriat turin kan han tarlang e.

1. Doctor thar: Doctorindaih lohna avanginkohhranhovin \awng\aiinPathian hnenah kan dil \hin a.Doctor \ha tak pahnih kan neithar ta e. Chungte chu:-

(1) Dr. Ruth Lalmuanpuii d/oR. Vanllalruata (L), MBBSKulikawn, Medical OfficerHna zawm ni :1,

May, 2014

(2) Dr. Joseph Lalhmachhuanas/o K. Thanga, MDBawngkawn, MedicineSpecialist Hna zawm ni : 21,July, 2014

Synod Hospital-ah hianDoctor 29 an awm a, chumizinga 16 chu Specialist an ni.Nursing Staff 186 an awm a,thawktu dang 158 nenthawktu 373 an awm a, damlokhum 320 a awm bawk.Synod Hospital-ah hian natnachi hrang hrang enkawlna unit

awm dan hetiang a ni:

(1) General Medicine(2) General Surgery(3) Obstetrics & Gynaecology

(nu leh naute)(4) Orthopaedic (ruh leh tha)(5) Paediatric (naupang)(6) ENT (beng, hnar leh hrawk)(7) Eye (Mit)(8) Anaesthesia (Hnimhlum

petu)(9) Pathology(10)Microbiology(11)Radiology(12)Physiotherapy(13)Blood Bank(14)Ruihhlo ngaite enkawlna

(K. Ward)(15)HIV/AIDS veite enkawl-

na (Grace Home)(16)ICU (na zual enkawlna)(17)Nursery Ward (nau piang

hlim damlo enkawlna)

Page 28: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 28

www.mizoramsynod.org

2. Hmanraw thar lehthawktu: Damdawi intihchangtlunna kawngahhmalak thar zel a ni a, doctor-te thiamna sang zawk nei turinmi 5 chhawp mek an ni. Damloenkawlna changtlung zawk neiturin CT Scan khawl lei a ni a,MRI lei turin hmalak mek a nibawk. Khawl changkang taktak hmanga damlo enkawltheih nan khawl thar lei belh zela ni. Natna hrik enna hmun(Microbiology Unit) leh natchhan zawnna (Laboratory)pawh khawl \haa thuam chhohzel a ni. Damlote tan ei leh inruahman saktu Dieticianpuitling kan nei thar ta bawka, taksa mamawh tur tak chhutchhuakin thurawn a pe theireng bawk a, natna hranghrang neite tan a \angkai hle.

Damlo thisen mamawhtetan Blood Bank changtlung takkan nei a, thisen thliar hranna(Blood Component Separator)khawl kan nei thar ta bawk a,damlovin a mamawh tak thisenvar emaw, thisen tikhangtuemaw pawh a bika pek theiha ni ta.

3. In sakna lam: Damloteawmna leh thawktute awmnaIn hi a sakna a rei tawhavangin a tlabal tawh hlawm a,thawm \hat mek zel a ni, a tamtham avangin a \ulzual laichauh thawh pawhin a sensoa sang duh hle. Tunah hianStaff Nurse Hostel thuam \hathna zawh thawkhat a ni ta a.

Kum 2006 a\ang khanhospital building tawntirh,kawngthlang lamah PrivateWard thar tur sak \an a ni a, ahmingah missionary doctorhmasa Pi Puii hming chawiin‘Pi Puii In’ tih a ni. Hei hipindan 32 awmna turaruahman a ni a, tun kum tawplamah chuan luah theih beiseia ni. Private Ward hnuaiah hianmit enkawlna hmunpui dah tura ni bawk. Tin, Nurse zirlaiteHostel tur sak mek a ni a, mi150 vel len theihna turchhawng lia sang a ni. Achhuat tur chhun zawh tawh aniin a bang pin hmabak a ni.Tin, doctor quarters,chhungkaw pali chen theihnasak hna pawh \an a ni a, kum2016-ah chuan luah theihbeisei a ni. Tuizem, tui litre

Page 29: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 29

www.mizoramsynod.org

10,00,000 dawng thei tur sakhna pawh \an a niin kuminfavang ruah dawn hman beiseia ni.

4. A ti thei leh inphalapiangte tan: Synod Hospitalhi damlo a mamawh apiangteenkawlna a ni. Vun rawngavang te, sakhua avang te,hnam leh chi avang te, retheileh hausa pawh thliar hrannaawm lovin taksa, rilru lehthlarau damna tura damdawileh Pathian thu hmangadamlote enkawlna, tihdamrawngbawlna hmun a ni. Nattinrenga nâten Isua an pan \hinangin Pathian chakna ringadam beiseiten he Hospital hi anpan a, mi mal hlawkna emaw,Hospital hausakna emaw thlirlovin damlote enkawl lehrawngbawlsak hi a ngaihpawimawh hmasak a ni \hin.Kohhran hrang hrangte lehpawl hrang hrangin neitu chanchangin an remchan angapiang an thawh khawm a,chung chu a \angkai thei angberin damlo enkawl nan hmana ni \hin.

Damlo \henkhat chu annatna avang leh enkawlna

mamawh dan azir te, anduhthlanna avang te pawhinPrivate Ward-a an awm a \ul\hin a. Tun dinhmunah SynodHospital-in Private Ward aneih chu a in a hlui tawh avanginsak \hat a ngai a. Buildingpuiah Cabin kan neih chu a tamtawk loh avangin damloten aninchan lo \hin a; chuvangin,Private Ward tur ‘Pi Puii In’sak mek chu kumin chhungngeia luah tura hmalak a ni.Amaherawhchu, a sak dan leha senso tur chhutna (Plan &Estimate)-ah a chhungabungrua dah tur leina tur chhuttel a nih loh avangin harsatnakan tawk mek a. Budget dilbelh a rem bawk si loh avanginhe rawngbawlna hna ngai-pawimawha tel thei leh tel duhapiangte tan ‘Pi Puii In’thuamna tura kan mamawhtekan han tar lang nghal a,bungraw pakhat emaw, Roomkhat mamawh emaw pe theikan awm chuan a lawmawmngawt ang.

Hetiangin:-(1) Damlo khum,

Pakhat man ` 30,000(2) Bedside Locker

Page 30: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 30

www.mizoramsynod.org

Pakhat man ` 5,000

(3) Steel AlmirahPakhat man ` 17,500

(4) TV (LED)Pakhat man ` 30,000

(5) Refrigerator (180 lits)Pakhat man ` 13,000

(6) Couch/SofaPakhat man ` 17,500

(7) 3 seated Sofa for Deluxe

Room, A man ` 15,000

(8) Choka mamawh:Stainless Steel Bucket,Mug, Plates 1200 Watts,etc. A man ` 22,000

(9) Geyser for Deluxe (10litres)

Pakhat man ` 8,000

Total ` 1,58,000

MIZORAM PRESBYTERIAN KOHHRANHMEICHHE INKHAWMPUI LIAN

13. Pi Zokhumi Vankung14. Pi Zomuani15. Pi C. Lalneihkimi16. Pi Laltlanmawii17. Pi C. Lalhmangaihi

General Secretary nitawhte -

1. Pi Saptawni

2. Pi Zomuani

3. Pi Lalrinkimi

4. Nl. Vanlalsawmi

5. Pi H. Lalpianthangi

Chairman ni tawhte

1. Pi Malsawmi2. Pi Teii (G.R. Roberts)3. Pi Thangdailovi4. Pi Saptawni5. Pi Hmangaihthangi6. Pi Vanlalengi7. Pi Lalnguri8. Pi Neihthangi9. Pi C. Biakchhingi10. Pi Zapari11. Pi K. Laltluangi12. Pi Zohmingthangi

Page 31: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 31

www.mizoramsynod.org

Hriselna Huang

HRITLANG LEH KHUH

Boruak a inthlak a, hritlang leh khuhte a leng leh \an ta.Kan hriat \heuh angin, hritlang, âwmna leh khuhte hi natnatlanglawn tak a ni a, inenkawl \hat loh phei chuan natnahlauhawm tak, thihpui theih hial a ni.

Hritlang âwmnâ hi thawkna dawt, hnar a\anga in\aninchuap thlengin, chuap dawt khawilai hmunah pawh natnahi a awm thei a ni. A natna lai azirin in sawiselna leh a lanchhuah dan pawh a inang lo thei.

A. Hritlang hi chi hnihinlo \hen ila -

1. Thâwkna dâwt chung lamnatna:

(1) Hritlang hahchhiau(2) Hrawk nâ(3) Bengna (bengkherh)

2. Thâwkna dâwt hnuai lamnatna:(1) Hrawk nâ(2) Thawkna dâwt nâ(3) Thâwk luh leh thâwk

chhuahna dâwt nâ(4) Awm nâ khawsik(5) Thawhah, hrawk vung(6) Chuapa natna hrik awm

B. Natna lo lan chhuahdan tlangpuite -

(1) Hritlang hnap tui

(2) Hahchhiau(3) Khuh(4) Hrawk thip(5) Hrawkna(6) Bengnâ leh bengkherh(7) Thawk harsa

(8) Awmna khawsik(9) Chauh ngawih ngawihna

Mi tam zawk chu hritlangâwmna pangngaia an reh felmai laiin, mi \henkhatahchuan âwmnâ khawsikpui athlen thei a ni. Ramchangkang lovah chuan hengâwmna khawsikpuite hianthihna a thlen \hin a. A biktakin naupang kum nga hnuailamten an thihpui nasa a ni.

Awmna khawsikpuithlentu ber chu Bacteria leh

Page 32: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 32

www.mizoramsynod.org

virus avanga lo awm a ni.Tin, hritlang âwm nâ hipuitling aiin naupangin an veitamin an vei hma bik a. Natnado theihna nei tlem deuh tankai a awlsam bik bawk.

C. Hritlang âwmna vennaatana thil pawimawhte -1. A bik takin naupangte hi

thimhlimahte khawlaikalpui lohva, khaw vawtleh ruah sur hnuaiahtekalpui loh a \ha.

2. Nun leh khawsak phunguluk te invawn fai lehthianghlim a pawimawh.

3. Boruak \ha leh mei khulohva awm.

4. Mahni thuin damdawiinchawh mai loh tur a nia, Antibiotics-te himahniin inchawh ngawtloh tur a ni.

5. Hritlang satliahah chuanparacetamol ang chi lehCeterezine-te ei hian adam fel thei mai a, âwmnâ khawsik an neih chuan

doctor rawna in-check upthuai tur a ni.

6. A theih ang angin chaw\ha ei hi a pawimawh emem a ni.

7. Kan taksaa natna dotutichak turin thei ei tam a\ha.

8. Pawn vawt leh thlithawah awm tam loh a\ha.

D. Enkawl dan:Heng damdawi hi pek a \ha:1. Nachhâwkna leh hnarping

damdawi

2. Hnaptui leh hahchiaudamdawi

3. Tuilum a hrawk \huah \hintur a ni

4. Tui luma in ura, minit 15vel tal a hu hipluh a \ha

5. Thawhhah leh khawsik anneih chuan damdawi inpanpui vat tur a ni

Inven hi tihdam aiin a\ha zawk si a.

“I neih zawng zawng pachhiate hnenah pe la;tichuan, mi zui ang che.” – Lal Isua

Page 33: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 33

www.mizoramsynod.org

Hruaitute chanchin

Pi C. Romawii hi PuBiakliana (L) leh Pi Kapthangifa palina niin, Reiek khuaah alo piang a. Kum 1982 kha UpaC. Lalbiakthanga nenBawngkawn Biak Inah PastorThangpuiliana kutah an innei a.Fa 3, mipa 2 leh hmeichhia 1an nei a, tu 2 an nei bawk.Bawngkawnah an cheng a ni

Eizawnna lamah chuanBethesda Hospital-ah NursingSuperintendent hna a chelh meka ni.

Kum 1987 a\angin anKohhran Hmeichhe Committee-ah a tel \an a, Secretary, Asst.Secretary leh Finance Secretaryhnate a chelh tawh bawk.Kohhranah chuan Nilai zanthupui hawngtu leh PuitlingSunday School zirtirtu a ni.

A Bible chang duh zawngleh a innghahna chu ‘Engkimah

\awng\ai leh dilin, lawm thu hriltel zelin...” (Phil 4:6) leh ‘Kalawm zel ang Lalpaah chuan...Lalpa Jehova ka chakna. Ka kea siam sakhi ke ang, a hmunsangah min lentir ang,’ (Hab3:18-19) te hi a ni.

Pi Mawipuii hian‘Thisen hlu, thisen hlu,Thing kraws chunga luang kha;’tih leh‘Aw khawngaihtu Pathianin,Kan thinlung chhungah hian;Thlarau min pek lawmna hiKhawvel finin a zo lo ve.’tihte hi duh hle a ni.

An Bial aiawha CentralCommittee atana thlan a ni hi ainsit hle a. “Kei teh lul arawngbawl tura min thlang vehi ka lawm em em a, tlinna lehtheihna chhuan tur ka nei lo va,Pathian tel lo chuan hengrawngbawl hna hi ka hlen theilo tih ka hria a. Amahrinchhanin ka pawm a ni,” a ti.

“Khawngaih rawngbawlhnaa min kotu hi chatuanthlenga chawimawi kan tih turleh mawhphurhna a ni a.Zoram nu zawng zawngte hiPathian ropui nan i inhlan zelang u,” tiin min chah a ni.

PI C. ROMAWII

Page 34: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 34

www.mizoramsynod.org

Hriat atan

1. Heng hmunahte hian Leadership Training leh Kristianchhungkaw Campaign neiin kan hruaitute an feh chhuaka. Pathian hruainain tluang takin hun an hmang thei a, alawmawm hle.(1) Dt. 1-4.8.2014 chhung khan Sialhawk Bialah Pi

Parchhiaki, Pi K. Lalthangmawii leh Pi RRengkhumi te an an kal.

(2) Dt. 8-11.8.2014 chhung khan Hmun\ha Bialah PiLalrinzuali, Pi B. Zomawithangi leh Pi Rallianthangite an kal

2. Dt. 18.8.2014 khan Bethlehem Venglai kohhranah Retreatneih puiin Pi Parchhuaki leh Pi Maria Lalchhanhimi tean kal.

3. Dt. 26-29.8.2014 chhung khan Pi H. Lalpianthangi, Gen.Secretary, Pi C. Lalneihthangi, Treasurer leh PiLalliantluangi, PWF Committee Chairperson te chu PWFStanding Committee neiin Shillong-ah an kal.

4. Pi Liankimi Vaivakawn Bial aiawh chuan Dt. 27.6.2014-a chatuan ram min pansan tak avangin he hmun ruakluah tur hian Pi Zopari Vaivakawn chu ruat a ni.

5. Pi Rosângpuii, Central Committee member zînga mi,AGAPE Editorial Board member \anglai chu thisen can-cer avângin enkawl mêk a ni a, i \awng\aipui ang u.

Sipaihote LALPA chuan heti hian a ti a ni;Chûng nîahte chuan heti hi a la ni ang a,Mi sâwm, hnam ze tinrêng a\anga lo chhuakte chuan,Juda mi pakhat fênfualah an vuanin an chelh ang a,“I hnênah Pathian a awm tih kan hriat avânginI hnênah kan kal ve dâwn e,” an ti ang,” a ti a. (Zak 8:23)

Page 35: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 35

www.mizoramsynod.org

Page 36: October 2014 t AGAPE t 1 - Mizoram Synod – Presbyterian ... · October 2014 t AGAPE t 3 Editorial Khawvel mi zawng zawng, mi hausa leh retheite pawhin inanga tlânga Pathian hnên

October 2014 t AGAPE t 36

www.mizoramsynod.org