maukkha education magazine 6

Upload: theinnaing

Post on 08-Apr-2018

214 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    1/156

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    2/156

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    3/156

    tzGihfpum;

    pdwful;tawG;rsm;jzihfom avmu urmBuD;udk wnfaqmufxm;ygonf/ tawG;rsm;aMumihf Nidfrf;csrf;Ekdif

    ygonf/ tawG;rsm;aMumihf ylavmifEkdifjyefonf/ tawG;rsm;jzihfom zefwD;&,lEkdifygrnf/

    odkYqdk&aomf pepfwus avhusihf ysKd;axmifay;&rnfh pGrf;&nfrsm;teuf pOf;pm;awG;ac:rI pGrf;&nfrSm

    wpfck tygt0ifjzpfonf/ yifrwm0efudk rysufuGufoihfyg/ ]pdawe? ed,awavmaum} [kqdkxm;ygonf/

    arG;zGm;pOfu tajccH tusqHk;jzpfaom? rjynfhpHkao;aom awG;ac:wwfrItqihfrQom vlwkdif;wGif ygvm

    cJhonf[k qdkygonf/ twaemrwd tajccH pOf;pm;rI tqihfjzihf rlBudK pmoifcef;rsm;udk 0ifa&mufvmMuonf/ 10

    wef;atmifjrifNyD;aemuf? bGJU'D*&Drsm; &&SdNyD;onfhaemufwGifum; tqihfudk vGefajrmufoihfonf r[kwfygvm;/

    rwlnDonfh Pf&nftrsKd;rsKd;ESihf pOf;pm;awG;ac:rI pGrf;&nfrsm;udk qufvufzGHYNzdK;ap&efrS m ausmif;rsm;udk

    zGihfvSpf&onhf &nf&G,fcsuf wpfcsufjzpfonf/ ynma&;\ tqHk;pGefaom &nfrSef;csufvnf; jzpfygonf/

    &SifoefrIESihf qufpyfaeonfh vlom;pGrf;&nf zGHYNzdK;vmap&ef avhusihfysKd;axmifay;rIudk wm0ef

    ,lxm;Muonfh ausmif;q&mq&mrrsm;taejzihf OD;pG myxr awG;awmMu&ygvdrfhrnf/ tcsuftvufrsm;? jzpfpOf?

    jzpf&yfrsm;udk od&Sdap&ef oifMum;&if; awG;ac:pOf;pm; wwfvmap&eftwGufvnf; oifMum;rI enf;vrf;

    toG,foG,fudk toHk;jyKoihfygonf/ trSm;? trSef? tqdk;? taumif;? rnfodkYrnfyHk a&;om;&onf? wGufcsuf&onf?

    awG;ac: pOf;pm;&onf? tcsif;t&mrsm; qufpyfaeonf? tusKd;qufrSm odkY &onf? enf;vrf; wpfckomvQif

    r[kwfbJ vkyfaqmif&ef tjcm;enf;vrf;rsm; &SdaeEkdifao;onf... ponfwdkYudk uav;rsm;udk,fwdkif odjrifem;vnf?

    cHpm;wwf vmap&ef OD;aESmufzGihf ay;&rnfh olrsm;yif r[kwfygavm/

    w,loef? wzufowf? waZmufuef; twA[kdjyK awG;ac: pOf;pm;jcif;tavhrS m tE&m,f rsm;vSacs

    onf/ xkdaxmifacsmufxJwGif olwdkYav;awG ydwfrd raeap&ef vrf;nTefulnDjcif;udk taumif;qHk; zefwD;ay; Ekdif

    onfh ae&mXmerS m ]pOf;pm;awG;awmaeonfh pmoifcef;rsm;} yifjzpfawmh\/ wpfOD;csif;pD\ todPf&nfESihf

    ESvHk;&nf zGHYNzdK;vmap&efrS m qufpyfaeygonf/ rQwaom pdwfxm;jzihf awG;ac:wwfrSom Pf&nf? ESvHk;&nf?

    pmempdwf? tusKd;wl yl;aygif; aqmif&Gufwwfjcif;ESihf y&[dwpdwfwdkYudk &&SdEkdifMuygvdrfhrnf/

    arG;&myg tajccHtqihf awG;awmwwfrIrSonf usKd;aMumif;qufpyfpOf;pm;jcif; logical thinking,

    a0zefqef;ppfpOf;pm;jcif; critical thinking tqihfESihf wDxGifzefwD;pOf;pm; awG;awmjcif; creative thinking

    tqihfrsm;txd a&muf&Sdvmap&efrS m &SifoefEdkf;Mum;aeaom? ] t a w G; o i f& dk; n Te f; w r f; } rsm;jzihf yHkazmf zefwD;,l&ygonf/xdkYtjyif rdrdESihf rdrd\ rdom;pk? &yf&Gm vlrItzGJYtpnf; tusKd;udk vdkvm;aom pdwfxm; positive thinking

    &Sdvmap&efvnf; aemufxyf wqihfwuf avhusihfMuygOD;pdkY/ odkdYrSom vlom; ydkqefvmygrnf/

    rwlaom pGrf;&nfrsm; uav;wkdif;wGif ukd,fpD&SdMuonf/rwlaom awG;axmifhrsm; udk,fpD&Sdaeonf/

    rwlaom pGrf;&nfrsm;? rwlaom awG;axmifhrsm; tm;vHk; tqihftwef; jrihfjrifh zGHYNzdK;ap&eftwGuf ysKd;axmifay;jcif;

    rS m ydkrdk pkdajypdrf;vef;aom vlrI0ef;usif tem*wfyifjzpfonf[k ,HkMunfrdygonf/

    armuynma&; r*Zif;

    arv 2011

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    4/156

    C O N T E N T StrSwf(6)Aprial 2011

    uAsm 5aeEG,f? tkd;a0rsKd;? Mucwf? ESif;cg;rdk;? tdacsm (0gxem)?atmif'if/

    umwGef; 11ausmfol&def? 0PaZmf? EkdifiHwum

    jynfwGif;ESihf e,fpyf ynma&; owif; 14

    uav;u@tdyfawmh yHkjyif? Ekd;awmhoDcsif; (uAsm) oefY 24

    *syefuAsm rdwfquf a'gufwmoef;xGef; 25

    Nidrf;csrf;a&; yef;csDum; q&marm& 26

    pmoifcef;xJrSm xnfha&;cGihf r&Sdao; armif&Sif;oefY 28

    tE&m,f&SdwJh "gwfa&mifjcnf oQif,E&m; 29

    avhvmp&m vufoauFw bmompum; 31a&S;a[mif; tdEd, ,Ofaus;rI q&mr*Fvmatmifrif; 32

    jrefrmh&dk;&m upm;enf; (a&TpGefndK) pHxGef;atmif 40

    pum;xm uAsm wuodkvfawmom; 41

    aqmif;yg;&Sifoefjcif;? rdcifbmompum;ESihf ausmif;ynma&; odef;Ekdif 42uav;rsm;udk vdrfwwfatmif oifay;ol atmif 45

    a&SUquf&r,fh vrf; avajyat; 47bkef;awmfBuD; pmar;yGJrsm; t&SifZ0e 50

    26

    80

    42

    104

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    5/156

    EdkifiHwum ynma&;owif; 52

    armu txl;u@ 63awG;awmrIpGrf;&nf tqihfrsm; Bloom 64

    Critical Thinking ESihf qufpyfaeaom at;udkudkat; 65

    azmufxGufawG;ac:wJh Oya' zavmhqzD acsmtdEG,f 68jrefrmEkdifiHom; q&mrsm;ESihf a0zefydkif;jcm;pOf;pm;jcif;

    a'gufwmodef;vGif 71

    awG;ac: MuHq ynm&yfudk vdkvm;ol EkdifaiGodrf; 73toHk;rjyKao;wJh OD;aESmufrsm; odef;Ekdif 80

    OD;xkyfajcmufvHk; pOf;pm;enf; De Bono 83ysKd;axmifay;&rnfh awG;awmrIpGrf;&nfrsm; 84

    pOf;pm;awG;awmaeaom pmoifcef;rsm; cifa&TvdIif 85

    ynma&; [mo 94ausmif;q&mq&mrqdkol[m

    w&m;&Hk;a&muf q&mrq&mrtwGuf vufaqmif

    tufaq;rdcifwa,muf\ tXrajrmufrkom; pif'&Jvm; 96ESrf;aphwdkY&JUatmifyGJ ol&d,rsKd; 99

    96

    40

    125

    32

    73

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    6/156

    twdkifyifcH t,f'Dwm aeEG,f

    t,f'Dwm odef;Edkif

    vufaxmuft,f'Dwm a':vdIif? &Jjrifhausmf

    &Hk;tzGJY 0if;0if;rif;? EG,feD

    armupmvHk;'DZdkif; kazursufESmzHk;'DZdkif; ntz

    twGif;'DZdkif; ol&defrif;? msrtwGif;yef;csD xG#fatmif? 0PaZmf?

    ausmfodef;

    jzefYcsda&;wm0efcH EG,feD? 'Dt,f? mkimqufoG,f&[email protected]

    [email protected]

    www.maukkha.org

    EkdifiHwum ynma&;ausmif;q&mrmef &ScHxdwJhtcg jrifhjrifh 102

    ivsifvdIfif;u ykwfEdI;vdkufwJh tMuifemw&m;ESihf trsufa'go

    jrwfyef;&Sif 104

    vufzuf&nfoHk;cGufESihf rdef;uav;rsm;twGuf ynma&;

    &Jjrihfausmf 107

    usef;rma&;tem;,lzdkY cEmudk,fu azmfjyaeaom tcsufrsm; 110

    0wKwdkaEGOD;&GufaMuG eD*sLvdkif 112

    udkoDvESihfod'w urmykvJ 115olBuD;OD;rHIESihf ol\ opfcGyifrsm; aZmfrif; 118

    tEkynm aysmufwJhaeY pdrf;pdk 122

    wHwm;u vltdk xifvif; 125

    armu tcef;quf 0wK&SnfurmESpfck (Zmwfodrf;) Z,Ekdif 141

    99

    118

    102

    107

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    7/1565

    ykHjyif

    wHcg;r&dSwJh &Gmav;w&Gm &dSowJhuG,f/

    tJ'Dh&GmrSm a&Trvkdbl;

    a&yJvdkowJh

    tJ'Dh&GmrSm zdeyfrvkdbl;

    yJcGyfyJvdkowJhtJ'Dh&GmrSm tdrfawGudk opf0g;awGeJY

    aqmufMuowJh

    ajcwH&SnfawGwJh

    ajcwH&SnfqdkrSawmh avScg;vnf;ygowJh

    tJ'DhavScg;awG[m

    tvGefyOvufqefowJh

    nzufqdk om;&JawGrvmcif

    tay:wifowJhaeYzufqkd vdkovdk jyefqif;owJh

    tJ'Dh&Gmav;[m

    tvGefvSw,fqdkwJhowif;

    owif;ysHUvmowJh

    Ow&tvif;oQifuawmh

    wHcg;&dSayr,fh wHcg;rydwfyJ xm;cJhwwfowJh

    olwif;&if

    vlysif;vdkYvnf; ac:wwfowJholYajczsm;rSm pum;awG&dSowJh

    olYvufzsm;rSm uAsmawG&dSowJh

    'DvkdeJY

    tvS&SmykHawmf zGifhzdkYqdkjyD;

    arSmf&kHawmBuD;xJudk 0ifoGm;yga&mwJhuG,f/

    aeEG,f

    (q&mMuD; axmifuvGwfwJh nrSm a&;jyD; vufxJta&muf ykdYcJhygw,f/ aEGrdk;aqmif; pmpOftwGuf

    ref;acsmif; va&mifpmayukd ay;cJhygw,f/)

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    8/1566

    uAsmu ...

    urmMuD;u

    uAsmqefw,f

    obm0BuD;ut&kdif;qefw,f

    a&ajrawmawmifawGu

    'DZdkif;qefw,f

    cJ,rf;rD;ausmufawGu

    olpdrf;qefw,f

    usaemfh tawG;awGu

    awmqefw,frif;tjyHK;awGu

    r[mqefw,f

    tdrfu rdef;ruawmh

    ykHjyifqefw,f

    vufukdifzkef;u

    rdef;rqefw,f

    &kd;om;wJh wkdif;&if;olav;uvnf;

    bkdqefw,f

    csKd;jzLiSufu

    '@m&Dqefw,f

    pdwful;awGu

    tdyfrufqefw,f

    OuXBuD;u

    &kyf&Sifqefw,f

    q&m0efwa,mufu

    tEkynmqefw,f

    *Dwuawmh

    edAmefqefw,f

    usnfqefu

    NydKifyJGqefw,f

    abmvkH;orm;u

    pD;yGm;a&;qefw,fawmom;u

    yJGpm;qefw,f

    'kuonfwcsKdUu

    a&ay:qDqefw,f

    bkdiftkd*&yfzDu

    0wKqefw,f

    Oya'awGuumwGef;qefw,f

    aqmif;yg;awGu

    ig;pdrf;onfqefw,f

    ig;awGuawmh

    a&udkqefw,f/

    xGufajy;awGu

    aumif;bdGKifqefw,faumif;bdGKifawGu

    tjymqefw,f

    teDawGuawmh

    ta&mifqefw,f/

    ta&mifawGu

    tjrifqefw,f

    tjrifawGu

    tarSmifqefw,f

    owif;xkwfvTifhcsufawGu

    wabmifqefw,f/

    t&yfxJ [kdom;trdu

    tay;t,lqefw,f

    wdkufcef;jywif;0u

    rsufESmav;u

    tdrf&Sifqefw,f

    trdefYr&qdkifu

    oBuFefqefw,f

    bm;bD,mu

    uvyfppfqefw,f

    &Gma[mif;uawmh

    ppfyJGqefaew,f/

    b0u

    avmif;upm;qefw,f

    aemufqkH;c&D;u

    aumuf&dk;rD;qefw,f/

    tcspfu

    bmoma&;qefw,fAk'u

    armf',fqefw,f

    armf',fvfawGu

    aMumfjimqefw,f/

    vrf;o&Ju

    vlBuD;vlaumif;qefjyD;

    t&dk;qkH;uAsmuawmh

    uAsmqefygw,f/

    tdk;a0rsKd;(21 -3- 2011)

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    9/1567

    96 ru& &moDzGm;

    csKdayghuswcGufeJY 'DreufrSm

    tiJu tvif;ESpfrsm;pGm a0;vGef;w,fwJh

    vli,fyDbd pm;yGJcHkudk '&rfvkyfwD;

    yg;pyfu vkdufnnf;rdw,f

    'DvdkyJ tvGrf;ajz&wmaygh...../

    a'gifxdkifr,f

    uAsmtaMumif; pmtaMumif;

    [dktaMumif; onftaMumif;

    a&mufwuf&m&m ajymr,f

    'DvdkyJ tvGrf;ajz&wmaygh...../

    rdk;wpdrfhpdrfheJY nqdk&if

    *pfwmudkydkuf aw;tvdkufawG

    rSwfrdatmif xyfwvJvJwD;r,f

    'DvdkyJ tvGrf;ajz&wmaygh...../

    ru&&moDzGm; igY twGufawmh

    tarhudkvGrf;aMumif; rajymbl;

    rdom;pkudk vGrf;aMumif; ra&;bl;

    ausmif;awmfBuD;udk vGrf;aMumif; rwdkifyifbl;

    &moDpmawGudk vGrf;aMumif; rzGifh[bl;

    wdk;wdk; zGzG

    &ifxJrSmyJ NrdKcsxm;r,f

    'DvdkyJ tvGrf;ajz&wmaygh...../

    Mucwf (&if;-8)

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    10/1568

    armft&m&m[marmf

    awG;awmrdorQpdwful;awG

    arQmfav&m&GufopfEkpdrf;pdrf;awG

    wdrfpkdifvGifhjymjym

    wudk,fwnf;ESpfESpfNcdKufNcdKuf jynfhjynfh00NyHK;rd&m

    armfygyJ

    ckcPi,fawG

    armfayghjrifEkdiforQtcsdefumvwaMum

    a0;vHarmarmaeYrsm;

    armfav

    tjypfuif;

    &iftarmajy

    qnf;vnf;csKd

    [kdbufurf;uawmifwef;awGaemuftxd

    avcsKduav;aoG;vkdufcsifawmh{&m0wDa&

    a[m'DrSmjrpfuav;wpif; pD;qif;aygh

    warmfarmfeJYpD;aygh

    woGifoGifeJYarmfa&

    rif;&JUpGef&JBuD;[m

    ausmufaqmifxdyfzsm;rSm&yfvkdY

    olYawmifyHarT;awGukd wzGzGeJY

    'DnxGufvmr,fhvrif;ukdrif;twGufxkd;okwfay;tkH;rwJh

    'DtcsdefrSm

    b0taMumif;rajymaMu;

    avmuBuD;taMumif; rajymaMu;

    [kd;ajrmufykdif;yef;Ek a&cJ&moDrSm

    armf[maEG;axG;pGm jzmus&aytkef;r,f

    wu,fqkd

    ikdcsvkdufcsifwmMunfMunfEl;El; rsuf&nfawG pkdepfaewJhtxd

    armf

    tqkH;r&SdwJh cGeftm;awGeJY

    jyef&r,fvkdY arQmfvifhrxm;wJh cGeftm;awGeJY

    EknHheuf&SKdif;wJhcGeftm;awGeJY

    armhftwGuf

    tJ'Dhnurkd;awG&Gmw,f

    em&Daygif;rsm;pGm

    emusifatmf[pfoHeJY

    x&Hwcsyfjcm;NyD;wkef&D[kdufarmcJh&ygw,f

    oef;aumif,HtarSmifvrf;rBuD;ay:rSm

    wapwaumifvkdvDAmukdtqkH;wifarmif;ESifcJhrd

    wefygw,farmf

    bmeJYyJvJcJh&vJcJh&

    aoG;awGacG;awG aoi,faZmawG[m

    vufaq;uefxJrSmoefYpifcJhygNyD

    oefYoefYpifpif at;at;csrf;csrf; armf

    wzGJzGJwpdrfhpdrfh armf

    tNrJ&GmoGef;aeavrnf armf

    bmawGyJBuHK&BuHK&b,fvkdtajctaexJrSmjzpfjzpf

    'DrsufESmav;

    'DtNyHK;av;

    'Dtjypfuif;rIav;[m

    armfaerSm

    armfygyJ

    armfav

    armfaygharmfa&

    wD;cwfvkdufprf;yguG,f

    toHtufaewJh

    toHt aewJh

    BudK;jywfaewJh

    a[m'D'Pf&m&awmtkyfBuD;ukd/

    ESif;cg;rkd;28 rwf 2011

    cspfzGJY&m

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    11/1569

    olwdkY twGuf

    a&jrihfrS Mumwifh

    ynmjrifhrS vlrsKd;wifh

    ynma&;twGuf vrf;avQmuf

    r&yfem;Muwmjrifom

    toufqufzdkY &ifbwfa[mif;avmif;avudk &I&dIufoGif;

    urmMuD;vnfywfaeyHk

    rqkdifovdkvdk

    tdyfarmusaewJh NrdKUjynudk

    va&mifaomhcsufawGeJY zGihfp&mrvdk

    em&DoH wxyfxyf

    aMumifvdrfavSum; tqihfqihf

    &xm;OMooH wnHnHum&efrnD toHk;tEIef;awG

    tedrfhtjrihf Z,m;awG

    vlYywf0ef;usif bufvdkufrIawG

    rwlnDMuwJh uHw&m;awG

    Pf&nfrwlwJh OD;aESmufawG

    ajymif;vJaewJh urmMuD;rSm

    acwfa&pD;ESihf tnD

    ynma&; wdk;wufapzdkYtcGifhta&; nDrQpGm&zdkY

    &SmazGpkaqmif; jzefYa0 oifMum;aewJh

    ausmydk;tdwfeJY q&mawG

    tem*wfudk xkyfydk;xm;wJh uav;awG

    pmoifcef;xJu q&mq&mrawG

    BudK;pm; c&D;qufaevdkufMuwm

    2011 ckESpf a&mufaeygjyD/ /

    tdacsm

    0gxem b0t&nftaoG; jrihfwifa&; oifwef;ausmif; (&aemif;jrdKU)

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    12/15610

    tar&duefEdkifiH ta&SUzufjcrf;rSm rkefwdkif;uswJh aeYwpfaeY

    avjyif;awGwdkufw,f

    opfyifMuD;awG NydKvJw,f

    vQyfppfrD;awG jywfw,fb0 wckvkH; arSmifrJoGm;awmhw,f?

    tJ'Dvdk qdkrdawmh

    ydkw,fxifMur,f

    jyefiJhMunfhawmh

    ppfqdkifuvkH;eJY obm0qdkifuvkH;

    rkefwdkif; ESpfck'Pf wNydKifxJ cHpm;ae&wJh

    jrefrmjynfolawG&JU emMunf;zG,fb0awG*syefjynfolawG&JU aMuuGJzG,fted|m&kHawG

    vpfAsm;jynfolawG&JU tHBudwfwufacgufoHawG?

    [kwfyg&Jh? usaemf ydkrdygw,f

    aMumufvdkY xGufajy;vmwJh vlwa,muf

    aMumufwwfzdkY tqifoifhjzpfaewm cGifhvTwfMuyg

    txl;ojzifh

    touf 48 ESpfjynfhwJhaeYrSmrSrkefwdkif;us? rdk;awG&Gm? rD;awGjywf

    tarSmifxkxJrSm rdwfaqGiwf ae&olrdkYyg?

    aMomfarG;aeY qdkwm

    ra&mufcifrSm enf;enf;avmuf &ifckefvIyf&Sm;

    a&mufawmhvJ 24 em&DMum wpHkw&mt"dym,f &Sdaeovdkvdk

    NyD;awmhvJ trSwfwrJh ukefqkH;oGm;cJh

    49 Budrf&SdcJhygjyD?

    aMumufp&mawGjynfhESufaewJh b0xJu usaemfharar

    'DaeYwaeYvkH;

    bk&m;pifa&SUrSm 0wfjyKjyD;

    aMumufwwfwJh olYom;BuD; tE&m,fuif;atmif

    qkawmif;ay;aevdrfhr,f

    aus;Zl;yg arar/ /

    atmif'if

    (rwfv 8 &ufaeY rdrd\ 48 ESpfjynfh arG;aeY trSwfw&?)

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    13/15611

    umwGef;

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    14/15612

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    15/15613

    EdkifiHwum umwGef;

    pOf;pm;a

    wmhpOf;

    pm;aew

    myJ

    pkaygif;pOf;pm;wm wu,fwrf;rSmaum

    tvkyf jzpfygYrvm;

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    16/15614

    jynfwGif;ESihfe,fpyfynma&;owif;

    a&G;aumufyGJBudKumvrsm;u wkdif;&if;om;

    ygwDrsm;\ arQmfvifhcsuf wpf&yfrS m vTwfawmfwGif

    wkdif;&if;om; &ifaoG;i,frsm;\ ynmoifMum;a&;

    tcGihftvrf;rsm;udk w&m;0if wifjy awmif;qdk&ef jzpfonf/

    txl;ojzihf a'owGif; vkyfief;cGifrsm;ESihf

    qufpyfEkdifrnhf toufarG;0rf;ausmif; oifwef;rsm;

    vdktyfcsuft& oufarG;oifwef;rsm; wdk;jrihf zGihfvSpf

    EkdifcGihfESihf wkdif;&if;om; bmompum;udk ausmif;wGif

    w&m;0if oifMum;cGihfrsm; &&Sd&ef BudK;pm; wifjy oGm;rnf

    [k tm;cJ xm;cJhMuonf/ odkYvnf; xkwfazmfajymqdk

    cJhMuonf/ xdkYtjyif wkdif;&if;om; jynfolwdkYudk a&G;aumufyGJ umvtwGif; arQmfvifhcsufrsm; ay;cJhMu

    onf/

    odkY&mwGif raeYuusif;ycJhonfh jynfolY

    vTwfawmf tpnf;ta0;wGifrl wkdif;&if;om;wdkY\

    ynma&; arQmfrSef;csufrsm; wufwufpifatmif vGJrSm;

    oGm;NyDjzpfaMumif; EkdifiHa&; oifcef;pmudk aemufxyfwpfBudrf &vdkufMuonf/

    rmefatmiftrwf OD;atmifpdefu &ckdifjynf

    e,fwGif pufrIoifwef;ausmif; zGihfvSpfay;&ef tpDtpOf

    udk ar;jref;&mwGif odyHESihfenf;ynm 0efBuD; OD;aomif;u

    rvdktyf[k wHk;wdwd y,fcsvdkufonf/ wkdif;&if;om;

    vli,frsm; taejzihf Zmwd &yf&Gma'oudk rpGefYbJ 0goem

    yg&m oufarG;oifwef;rsm; wufa&mufNyD; a'owGif;

    tajccH vkyfief;rsm;wGif vkyfudkifjcif;jzihf *kPfodum&SdpGm&yfwnfEkdifrnfh tcGihftvrf; qHkIH;vdkuf&jcif;yifjzpf

    aMumif; ynma&; okawoD q&marm&u armuodkY

    wdkif;&if;om; arQmfvifhcsuf rsm;udk 0efMuD;OD;aomif;ESifh a'gufwmcsrf;jidrf;y,fcs

    udk,fxludk,fx aEG&moD rGefpmayoifwef;wpfck

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    17/15615

    yk*vduausmif;rsm; tpdk;&ausmif;

    rsm;ESifh twl ZGefvwGif jyefzGihfrnf

    2010-2011 ynmoifESpfu zGihfcGihf&cJhaom

    yk*vdu ausmif;rsm;rS m tpdk;& ausmif;zGihf&ufrsm;twdkif; ZGefvtwGif; zGihfrnf[k od&Sd&onf/

    ]yk*vduausmif;awG&JU tcef;u@u ,SOf

    NydKifrIrsm;vmwmeJYtrQ wm0ef,lrI tydkif;awGrSmvnf;

    ta&;ygvmygw,f} [k yk*vdu ausmif;wpfausmif;\

    ynma&;wm0efcH ausmif;tkyf q&mBuD;u armuudk

    ajymjycJhonf/

    jrefrmjynfwGif&Sdaom yk*vdu ausmif;rsm;

    onf tpdk;& oifdk;Gef;wrf;rsm;twdkif; oifMum;Mu&rnhftjyif ausmif;zGihfcsdefESihf pmar;yG J ppfaq;rIrsm;rSm

    vnf; tpdk;&ausmif;rsm; enf;wlyif aqmif&GufMuonf/

    tcsKUd yk*vduausmif;rsm; aEG&moDwGif t*Fvdyfpm?

    uGefysLwm wdkYudkvnf; oifMum;ay;vsuf&Sdonf/

    ]yk*vduausmif;qdkwm [dk;t&ifu &SdcJhovdk

    rsKd; qif;&J? csrf;omra&G; wufEdkif&r,f/ aemifvmr,hf

    ESpfawGrSmvnf; yk*vdu ausmif;awGrS m ynm'ge

    tjzpf jyKvkyfay;oGm;zdkY pDpOfaeygw,f} [k xdkyk*vduausmif;tkyf q&mBuD;u ajymMum;cJhonf/

    rdbrsm;uvnf; yk*vduausmif;rsm;tay:

    pdwf0ifpm;rI ydkvmcJhMujyD; ydkrdkaumif;rGefonhf ynma&;

    pepfwpfck jzpfvmzdkY tm;vHk;u arQmfvifhaeMuonf[k

    qdkonf/

    odkYaomf yk*vdu ausmif;rsm;bufrSvnf;

    enf;pepf useNyD; ydkrdkaumif;rGefonhf ynma&; jzpfvm

    ap&ef yk*vdu ausmif;Oya' tjrefqHk; ay:xGufvmzdkYvdktyfaMumif; ynma&; wuodkvfrS tNidrf;pm; 'kwd,

    ygarmucsKyf wpfOD;u ajymjycJhonf/ ]1975 ckESpf

    ajymjycJhonf/

    OD;atmifpdefrSyif ausmif;taqmufttHkrsm;

    udk xdef;odrf;ay;&ef ar;jref;csufudkvnf; ynma&;

    0efBuD;a'gufwm csrf;Nidrf;u y,fcscJhonf/ ynma&;

    okawoe avhvmcsufrsm;t& uav;i,f oHk;yHkwpfyHk

    rS m ausmif;pmoifcef;rsm; txJodkY r0ifbl;ao;yg/ xdkY

    tjyif aus;vufausmif;rsm;pG m\ tajctaerSm

    udk,fxl udk,fx ,dkifeJYeJYjzihf wnfaqmufxm;Mu&NyD;

    ausmif;vHkavmufrI rnfonhf jynfe,fwGifrS r&Sdao;

    aMumif; awGY&Sd&onf/ wkdif;&if;om; e,fajrrsm;ESihf aus;

    vufa'orsm;wGif ausmif; r&SdonhftwGuf tajccH

    ynma&; qHk;cef;wkdif wufa&muf&ef tcuftcJ rsm;pGm

    &SdaeqJyif/

    ydkrdk qdk;0g;vSonfh vspfvsLjyKcsufrSmrl wdkif;

    &if;om; bmompum;udk ausmif;wGif oifMum;cGihf vHk;0

    rjyKjcif;yifjzpfonf/ rdk;armufNrdKUe,ftrwf OD;aZmfxGef;

    u pmoifausmif;rsm;wGif jrefrmpmtjyif wkdif;&if;om;

    pmaywdkY oifMum;cGihfudk Oya'a&;qGJ taumiftxnf

    azmf&eftwGuf tpDtpOfudk ar;jref;cJhonf/ onfrSm

    wkdif;&if;om;ygwDrsm;\ tedrfhqHk;aom EkdifiHa&; arQmf

    vifhcsuf wpf&yf jzpfouJhodkY wkdif;&if;om; uav;i,frsm;\ arG;&myg rdcifbmompum; oifMum; ydkifcGihfvnf;

    jzpfonf/

    odkY&mwGif 0efBuD; a'gufwmcsrf;Nidrf;u oif&dk;

    nGef;wrf; NyD;jynfhpHkaeNyDjzpf rvdktyfaMumif;ESihf rjzpf

    Ekdffif aMumif;udkom ajzMum;oGm;ygonf/

    q,fpkESpf 4 cktwGif; oif&dk;nGef;wrf;udk

    rnfonfh tcgurQ 'Drkdua&pD enf;vrf;wus a&;qGJ

    xm;jcif; r&Sdonfudk ajAmifvdrfjcif; jzpfaMumif;ESihfwkdif;&if;om; bmompum;rsm; &SifoefcGifh qHk;IH; aeOD;

    rnfjzpfaMumif;udk today;vdkufjcif;yif jzpfonf [k

    ynma&; okawoD q&mOD;odef;Ekdifu qdkonf/

    ]vlOD;a&aum? vlrsKd;pk ta&twGufyg rsm;jym;vSwJh

    tdEd,vdk wkdif;jynfrsKd;rS m oHk;bmom oifMum;a&;

    pepf[m atmifjrifaewmyg/ tajccH Oya'uae wkdif;

    &if;om; uav;i,f tcGihfta&;tjzpf rdcifbmomp

    um; oifMum;cGihf jyKxm;w,f/ tckawmh vTwfawmfrSmydwfyifvdkufMuwm tawmf qdk;0g;yg w,f/}

    1974 ckESpf tajccHOya'wGif 'kwd,wef;

    txd oifMum;cGihf ay;xm;cJhaomfvnf; vufawGYwGifrl

    pmoifMum;cGihfudk vHk;0 ydwfyifxm;cJhMuonf/

    xdkYtjyif wkdif;&if;om; tzGJYtpnf;rsm;u

    udk,fxludk,fx pmay oifMum;jcif;rsm;rSmvnf;

    aESmuf,SufcHcJh&onf/

    (16? rwfv? 2011)

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    18/15616

    udk,fydkif bmom&yfoif oifwef;ausmif; Oya'[m

    uGefawmf avhvmrdoavmuf International

    Schools awGtjyif abmf'geJY aeYwuf txl; oifwef;

    ausmif;awG taeeJYyg tcktcsdefrS m udkufnDrI

    r&Sdawmhygbl;/ Oyrm oifwef;aMu; wpfv 10 usyf?

    oifwef;ausmif; wpfckrSm oHk;bmomxuf ydkroif&bl;

    qdkwmawG[m vuf&Sd tajctaeawGeJY vHk;0 uGm[

    aeygao;w,f/ 'gaMumihf yk*vduausmif;eJY oufqdkif

    wJh Oya'jy|mef; xGuf&SdvmzdkY uGefawmfwkdY

    arQmfvihfygw,f} [k armuudk ajymMum;cJhonf/

    2011-2012 ynmoifESpftwGuf yk*vdu

    ausmif;rsm;onf tpdk;& ausmif; zGihf&ufrsm;twdkif;

    ZGefv pwif zGihfvSpfrnfjzpf&m yk*vdu ausmif;rsm;

    tm; ,refESpfrsm;u nGefMum;csuftwdkif; ig;wef;rS

    udk;wef; txd vufcH oifMum;&rnf[k od&onf/

    (23 {NyD 2011)

    vGefcJhaom tESpf 50? 'DaeY&ufrSmawmh

    armhpudk&JU owif; wpfyk'f[m urmwvTm;udk zHk;vGrf;

    oGm;cJhw,f/ qdkAD,uf&k&S m;u tmumoxJudk vlom;

    wpfOD; ydkYvTwfEdkifcJhjyD; urmajrjyifay:udk tE&m,f

    uif;pGm jyefqif; oufEkdifcJhwJh owif;yg/ 1961 ckESpf{NyDv 12 &ufaeYrS m tmumo,mOfrSL; ,l&D*g*g&if[m

    yxrqHk;aom tmumo,mOfudk 108 rdepfMumom

    *g*g&ifudk owd&aeqJ &k&Sm;eJY 0dZm

    ynma&;pepf qkH;IH;vdkuf&wJh jrefrm

    ysHoef; cJhwmyg/ 'gayrJh tmumo odyH&SmazGa&;e,fy,f

    eJY qdkAD,uf &k&Sm;ordkif;rSmawmh *E0if ajrmufcJhygw,f/

    cgZufpwefe,fxJuae tmumoxJeJY vlY

    ordkif;opfxJudk ]oGm;MupdkY - lets go} qdkwJh pum;av;

    2 vHk; eJY twl wdk;xGufcJhjcif;yg/

    'DqdkAD,uf ydkif;avmh&JU atmifjrifrItay: olY

    udk avhusihf ay;cJhMuolawG[m 'DuaeYtxd &ifoyf

    Iarm tHhMoaeMuqJygyJ/

    qdkAD,uf tmumoodyH tpDtpOf&JUtOD;tp

    umvrS m abmf&pfAdkaemh[m *g*g&ifeJYtwl a&G;cs,f

    xm;cJhwJhol jzpfygw,f/

    ]vlom; rsKd;EG,fpkBuD; wpfckvHk;u *kPf,l

    0rf;ajrmufaecJhwJh tcsdefrSm b,folu 0rf;rombJ &Sdae

    rSmvJ} olu ajymjycJhonf/

    ],l&D*g*g&ifu olwdkYudk tmumoxJ ac:oGm;

    cJh ol&,fvdkY tar&duef tmumo,mOfrSL; awGu tjrJ

    wrf; ajymMuw,fav/ 'grSefygw,f/}

    ysHoef;cJhNyD;wJh aemuf &uftawmfMumMumrSm

    armfpudkNrdKUudka&mufawmhay:vpfjAL&dku olYudkEIufquf

    *kPfjyKcJhygw,f/ ppfat;acwfumv txGwftxdyfrSm

    ol&JU rpf&SifatmifjrifcJhwmyg/ &k&Sm;eJY tar&duefwdkYtmumoc&D;udk a'grmef[kefeJY o&Jr&JpD; jydKifqdkifcJhae

    pOf umvrsm;vnf; jzpfw,f/

    USSR w0Srf;vHk;rS m atmifyG J txdrf;trSwf

    awGudk usif;y jyKvkyfcJhMuw,f/ 'DuaeYtxd tJ'Datmif

    jrifrIudk &Sif;&Sif;vif;vif; jyefajymif; trSwf&aewkef;

    ygvdkY orkdif;q&m ewfw,f,vbJ'D0u ajymjyygw,f/

    ]*g*g&if ysHoef;cJhwJh aeY[m usr b0rSm

    taysmfqHk;aeY wpfaeYygyJ/ taysmfawGudk pkaqmif;cJhMu&NyD;rS aysmfvdkuf&vdkYav/}olru jyefajymif; ajymjy

    cJhygw,f/

    ]aysmf&TifzG,f&m cPi,frsm;[m rdepfaygif;

    rsm;pGm Mumavh &Sdygw,f/ BuD;us,fcrf;em;vSwJh aysmf&TGif

    rIyg/ 'gayrJh 'Daysmf&TifrIu ydkMumjrihfcJhjyD; eufeuf

    Idif;Idif;udk aysmf&TifcJhMuwm jzpfw,f/

    csufjcif;vufiif;udk *g*g&if[m trsKd;om;

    ol&Jaumif; jzpfcJhygawmhw,f/ ol&JU ysHoef;rIuqdkAD,uf&JUatmifjrifrI r[kwfvm;/

    owif;pmrsm;pG mu 'Djzpf&yftay: ]wdkYtpdk;&?

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    19/15617

    wdkYodyHeJY enf;ynm? wdkYawG&JU owd} rsm;&JU

    crf;em;BuD;us,fvSwJh atmifyGJqdkjyD; acgif;pD; a&;om;

    MucJhw,f/

    jyefajymif;MunhfwJh tcgrSmawmh 'DysHoef;rI

    c&D;pOf[m qdkAD,uf&JU tmumoodyH atmifjrifrI

    txGwftxdyfjzpfcJhygw,f/

    *g*g&if[m aemif 7 ESpf tMumrSmyJ ysHoef;a&;

    avhusihfrI rawmfwqjzpfcJhwJh twGuf aoqHk;oGm;cJh&

    jyD; &k&Sm;&JU vurmudk ajccszdkY tdyfrufuvnf; aysmuf

    uG,fcJh&ygw,f/

    jrefrm tmPm&SifBuD;&JUtdyfruf

    &k&Sm;&JU atmifjrifrI[m *E0ifajrmuf jzpf

    aumif; jzpfEkdifygw,f/

    qdkAD,uf&S&S m;&J U 1960 jynfhvGefESpfrsm;rSm

    tmumo odyHatmifjrifrI tay:rS m jrefrmtmPm&Sif

    AdkvfcsKyfBuD;ae0if;eJY taygif;tyg rsm;[mvnf; tm;us

    NyD; pdwful;,Of arQmfvifhcJhyHk&w,f/

    1974 ckESpf tajccHOay'&JU ynma&;

    tufOya'rS m ]EkdifiHawmfonf odyHynmudk txl;

    OD;pm;ay;rnf} qdkNyD;awmh vGJrS m;pGm xnhfoGif;cJhw,f/

    tJ'D tusKd;qufuawmh 0dZmeJY vlrIa&; bmom&yfrsm;&JU

    wefzdk;awG tvGeftrif; arS;rSdef? usqif; cJh&jcif;yg/

    vlxk&JU tjrif oabmxm;awGudkvnf; wqpfcsKd;

    ajymif;vJ apcJhw,f/ tJ'DrwkdifrD vGwfvyfa&;

    &NyD;aemuf 1960 jynfhvGef umvrsm;txd jrefrmh

    ynma&;rS m 0dZmESihf vlrIa&; bmom&yfrsm;&JU wefzdk;

    jrifhrm; cJhzl;ygw,f/ 1970? 1980 rsKd;qufrsm;eJY aemuf

    ydkif; rsKd;qufrsm;? uaeYacwftxd rsKd;qufrsm;[m odyH?

    0dZmbmomwG J a&G;cs,frI trSm;rsm;eJY &ifqdkif Mu&yg

    awmhw,f/

    'Drdkua&pD EkdifiHawmf? jidrf;csrf;a&;eJY vlom;

    qefpG m zGHYjzdK; wdk;wufrIrsm; twGuf tEkynm? 0dZmESihf

    vlrIodyH bmom&yfrsm;&JU tcef;u@udk ynma&;&JU

    tqihfwkdif;rS m wdk;jrihfzdkYtwGuf trsm;BuD; vdktyf

    aeao;aMumif; oHk;oyf wifjyvdkuf&ygw,f/

    (12? {jyD? 2011)

    t*Fvdyfpmtqifh xdyfwef;a&muf tm&SEkdifiHESihf jrefrmausmif;om;rsm; tcuftcJ ausmif;om;rsm;\ t*Fvdyfpm wufajrmufrI

    qmaA; &v'frsm;t& tEd,ESihf w&kwf ausmif;om;rsm;

    rS m tqihfwlaMumif; awGY&Sd&onf/ rav;&S m; ausmif;

    om;rsm;rS m tm&SwkdufwGif; yxrae&mwGif &SdjyD;

    wurmvHk; tqihfwGif eHygwf 9 ae&mwGif &Sdaeonf/

    xdyfwef;tqihf a&mufaeonfh twGuf

    *kPf,laMumif;udkrav;&Sm; 0ef BuD;csKyfem*spf&mZufu ajymqdkvdkufonf/

    w&kwfudk tdEd,ESihf wef;wl awGY&

    ojzihf tHhtm;oihfrdaMumif; the New

    Straits Times owif;pmu a&;om;

    xm;onf/

    ]t*Fvdyfpum; ajymqdkwJh

    tdEd,vdk EkdifiHu aemufa&mufae&

    wm tHhMop&mygyJ/ NAdwdoQ udkvdkeDpepfatmufu wkdif;jynfjzpfcJhzl;jyD; vlOD;a&

    trsm;pkBuD;u t*Fvdyfpum; ajymqdk

    wJh EkdifiHtwGuf tHhMop&myg/ w&kwfeJY tqihfwljzpfae

    jyD/} t,f'Dwmh tmabmfwGif azmfjyxm;onf/

    rav;&Sm;0efMuD;csKyfu odyHESihf ocsFm bmom

    &yf wdkYudk rdcif bmompum;tjyif t*FvdyfpmESihf vnf;

    oifMum;oGm;rnf[k tpdk;&\ tpDtpOfudk xkwfazmf

    ajymjycJhonf/

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    20/15618

    pmoifcef;xJwGif qmavmifaeaom uav;i,frsm;pGm &Sdae

    bm[mpmrav;&Sm;pum;rS m ausmif;wGif

    toHk;jyKrI usqif;vsuf&Sdaeonf/

    t*Fvdyfpum;udk EkdifiHjcm; bmompum;

    wpfck taejzihfom oifMum;onfh puef'Dae;AD;,m;

    wkdif;jynfrsm; (aemfa0? qDG'if? 'def;rwf? e,fomvef)

    wdkYwGif yHkrSef tajctae&Sdonf/

    ]wurmvHk;\ pD;yGm;a&;ESihf ukefoG,frIrSm

    t*FvdyfpmwwfrS jzpfr,fqdkwmudk Oa&myajrmuf

    ydkif;EkdifiHawGu em;vnf;NyD; pdwftm;xufoufrI &Sdae

    ovdkrsKd; rav;&Sm;vlrsKd; wkdif;[mvnf; BudKufonfjzpf

    ap? rBudKufonfjzpfap rsufarSmufurmMuD;rSm ,SOfjydKif

    EkdifzdkYtwGuf t*Fvdyfpmudk wdk;jrihf avhvmMu& ygvdrfh

    r,f} NST owif;pmu qdk\/

    jrefrmausmif;om;rsm;taejzihf oli,fwef;rS

    pwifjyD; 10 wef;a&mufonftxd t*Fvdyfpmudk

    avhvmMu&onf/ a&;om;? ajymqdkrI pGrf;&nf 4 rsKd;

    qufqHa&;ydkif;ESihf toHk;cswwfrIydkif;wGif NydD;cJhonfh

    tESpf 20 ESihf EdIif;,SOfaomf wkd;wufrI tenf;i,f

    &SdaeaMumif;udk rGefjynfe,frS t*Fvdyfpm oifwef;

    ausmif; zGihfvSpfxm;onfh q&mwpfOD;u armuokdYajymjycJhonf/

    ]wu,fwrf;rSmawmh uRefawmfwdkY uav;

    awG rnhHMuygbl;Asm/ olwdkYrSm pdwftm; xufoefrIvnf;

    &SdMuygw,f/ ausmif;tm;vyf&ufawGqdk usaemfwdkY oif

    wef;awG vljynfhaewmudkyJ Munhfyg/ NrdKUawGtjyif e,f

    zuf awGrSmvnf; t*Fvdyfpm oifwef;awG wdk;yG m; vm

    aewmyg/} oifwef;q&m OD;vSatmifu &Sif;jycJhonf/

    ]'gayrJh ausmif;u jyifqifay;zdkY ydkvdk tyfyg

    ao;w,f/ 10 ESpfavmuf oifMum;NyD;wJh tcgrS m awmh

    pGrf;&nf 4 rsKd;pvHk;udk intermediate tqihf avmuf

    0ifoihfygw,f/ temtMum;eJY ajymqdk? a&;om;&r,fh

    qufqHa&; pGrf;&nfawG zGHYjzdK;vmatmif trsm;MuD;

    tultnDay;oihfygw,f/ t"du jyem uawmh

    ausmif;q&mrsm;&JU pGrf;&nf? oifMum;enf; jyemeJY

    oifaxmuful &Sm;yg;aeqJyg/}

    t*Fvdyfbmomjzihfom avhvmMu&onfh

    EkdifiHjcm; wuodkvfrsm;wGif wufa&mufMu&onfh tcg

    jrefrmausmif;om; trsm;pkBuD;rS m tcuftcJ &SdaeqJ

    jzpfaMumif;udk od&ygonf/ EkdifiHjcm; ynmawmfoif

    ausmif;olwpfOD;jzpfol r[efeDpdk;u ,ckvdk &Sif;jy

    cJhonf/

    ]orD;u tck wwd,ESpf vlrIpD;yGm;a&;eJY pDrH

    ar*smeJY xkdif;wuodkvfrS m wwfa&mufaewmyg/

    t*Fvdyfpm tcuftcJ&Sdygw,f/ t*FvdyfpmtwGuf

    Toe ajzcJhygw,f/ IELTS vnf; wufcJhzl;w,f/

    'gayrJh trSwf&zdkY t"du wufcJhwmav/ txufwef;ausmif;rSmuwnf;u tqihfwcka&mufatmif avhvm

    cGihf&cJh&if ydkaumif;r,f/ aemufNyD;awmh bmom

    &yfawGudk oifMum;wJh tcgrSm jrefrm q&mq&mrawGu

    t*Fvdyfvdk rajymMubl;}

    (19? {jyD? 2011)

    ynma&; okawoe qmaA;avhvmcsufwGif

    qif;&JEGrf;yg;aom uav;i,frsm;onf qmavmif rGwf

    odyfjcif;? yifyef;EGrf;e,fjcif;ESihf tm;r&Sdjcif;wdkYjzifh

    ausmif;wuf ae&aMumif; wifjyxm;onf/

    csrf;omonfh EkdifiHrsm;tygt0if ydkrdkqif;&J

    EGrf;yg;onfh jrefrmESihf wwd, urmhEkdifiHrsm;rS uav;

    i,frsm;twGuf ausmif;ynma&;wGif tqifrajyrI

    rsm;pG m &SdaeaMumif;udk EkdifiHwum ynma&; or*rsm;tzGJYcsKyfEI \ tpD&ifcHpmwGif azmfjyxm;onf/

    t*Fvef&Sd rl? v,f? xufausmif;rsm;ESihf

    aumvdyfausmif; pkpkaygif; 627 ausmif;wGif oifMum;

    aeMuonfh q&m av;yHk oHk;yHkcefYu qif;&JEGrf;yg;aom

    uav;i,frsm;udk pmoifMum;ay; ae&aMumif; ajzMum;

    cJhonf/ urmhaiGaMu; tusyftwnf; pwifuwnf;u

    jyemrSm ydkrdk qdk;&Gm;vmaeaMumif; ajymjyMuonf/

    85 &mckdifEIef;aom q&mrsm;u olwdkY pmoif

    Mum;aeMuonfh uav;rsm;xJrS qif;&JEGrf;yg;aom

    uav;i,frsm;\ usef;rma&;ESihf zGHYNzdK;rIwdkYrS m tEkwfvuPm aqmifaeonf[k &Sif;jycJhMuonf/

    80 &mckdifEIef;aom q&mrsm;u uav;rsm;

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    21/15619

    onf yifyef; EGrf;e,fpGmjzihf ausmif;wufae&aMumif;?

    73 &mckdifEIef;u AdkufqmavmifrIjzihf ausmif;vmMu

    aMumif;? 67 &mcdkifEIef;u t0wftpm; tpkwftjyJrsm;jzihf

    ausmif;vmwuf ae&aMumif;udk ajymjycJhonf/

    71 &mckdifEIef;aom q&mrsm;u qif;&Jaom

    uav;trsm;pkrS m rdrdukd,fudk ,HkMunfrI uif;rJhae

    aMumif;ESihf 65 &mckdifEIef;url ausmif;jyify vkyfaqmif

    csufrsm;jzpfonfh *Dw? tm;upm;ESihf &kyf&Sif&Hk oGm;jcif;wdkY

    udk rvkyfEkdifMuaMumif;qdkonf/

    pkpkaygif; 80 &mckdifEIef;aom q&mrsm;u qif;

    &JrJGawrIaMumihf uav;rsm;\ ynma&;wGif qdk;usKd;rsm;

    pG m &dSae&aMumif;udk wnDwnmxJ ajymjycJhMuonf/

    &v'f rsm; edrfhusjcif;? tdrfwGif pmMunfh&ef wdwfqdwf

    Nidrfoufonfh ae&mr&Sdjcif;? tm&Hkpl;pkduf&ef tcuftcJ

    &Sdaejcif;ESihf uGefysLwm? tifwmeufwdkY r&Sdjcif;wkdYudk

    &ifqdkif aeMu&onf/

    jrefrmESihf wwd, urmhEkdifiHrsm;rS uav;i,frsm;

    ydkrdk qif;&JEGrf;yg;aom jrefrmESihf wwd,

    urmhEkdifiHrsm;wGifrl jyemrS m ydkqdk;&G m; aeav

    onf/ ausmif;ynmwwfajrmufrSom vl&m0ifrnf[k

    rdbrsm;u ,HkMunf arQmfvihfcsufESihf BudK;pm;jyD; ausmif;

    xm;Muaomfvnf; qif;&Jom; uav; trsm;pkBuD;rSm

    pmoifcef;wGif tcuftcJ rsm;pGmudk &ifqdkifaeMuonf/

    vlOD;a&\ 80 &mckdifEIef;cefYrS m qif;&JrGJawrIESihf &ifqdkif

    ae&aMumif; jynfwGif; pD;yGm;a&; ynm&Sifrsm;u cefYrSef;

    xm;onf/ ausmif;wuf&ef tcGifhta&; qHk;&HI;ae&qJ

    jzpfjyD; jrefrm pmoifcef;rsm;twGif;&Sd uav;i,f 40

    &mckdifEIef;rS m aeYpOfyif qmavmifrIESihf ausmif;wwf

    ae&aMumif;udk jrefrm ausmif;q&mr wpfOD; jzpfol

    a':oif;oif;u armuudk ajymjycJhonf/

    t*wdw&m; vdkufpm;rI ydkus,fjyefYvsuf&SdNyD;

    ynma&; tqihfwdkif;wGif oufa&mufrI &Sdaeaom

    jrefrmuav;rsm;rSmrl uav;tcGihfta&; csKd;azmuf

    cH&jcif;tygt0if? ausmif;ynma&;rS cGJjcm; qufqHrIrsm;

    udk cHpm;ae&qJjzpfaMumif; okawoet& avhvmawGY

    &Sd&onf/

    (24 {NyDv 2011)

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    22/15620

    odyH ynm&yfu wpfESpfxuf wpfESpf *vdk

    b,f ydkrdk jzpfvmaeonf/ odyH *vdkb,f jzpfvmrIudk

    NAdwdefrS m 1660 ckESpf uwnf;u xlaxmifxm;aom

    odyH okawoe tu,f'rpf ausmif;awmfMuD; Brit-

    ains Royal Society u pm&if;rsm;jzifh t

    wnfjyK ajymqdkonf/

    odyHESihf okawoe vkyfief;rsm;tay:

    tvG,fwul MunfhI wdkif;wmMuaom pHowfrSwfcsuf

    wpfckrS m EdkifiHwumu todtrSwfjyK xkwfa0onfh

    okawoe *sme,frsm; jzpfonf/ EdkifiHwum

    wuodkvfrsm;ESihf ynm&SiftzGJYrsm;u todtrSwfjyK

    onfh okawoe &nfnGef;udk;um; *sme,frsm;udk

    oufqdkif&m EdkifiHrS ESpfpOf b,favmuf xkwfEdkifovJ

    qdkonfh tcsuftay:wGif tuJJjzwfMuavh&Sdonf/

    2004-2008 ckESpfwGif w&kwfESihf pydefu ok

    awoe&v'f tajcjyK*sme,frsm;wGif *vdkb,f twdkif;

    twmjzifh 4 &mcdkifEIef;ESihf 3 &mcdkifEIef;txd xnfh 0ifNyD;

    xdyfqHk; q,fEdkifiH pm&if;wGif yg0ifjcif;aMumifh Mo-paMw; vsESifh qGpfZmvefwdkYudk ausmfwufoGm;cJh onf/

    jrefrmEdkifiHwGif a*stufpf zmeDA,fvf? a'guf

    wm vkpf? OD;azarmifwif? OD;aratmifwdkYu 1910 ckESpf

    rSm OD;pD;xlaxmifcJhaom jrefrmEdkifiH okawoe toif;

    BuD;uJBRS ac: Journal of Burma Research So-

    ciety rS urmausmf *sme,fudk 136 apmif txd xkwf

    a0 EdkifcJhonf/ JBRS udk 1962 wGif tpdk;&

    odrf;NyD;aemuf a*stufpfzmeDA,fvf tygt0if EdkifiHjcm; ynm&Sifrsm; udkvnf; EdkifiHwGif;rS armif;xkwf

    cJhonf/ JBRS aemufydkif; EdkifiHwum todtrSwfjyK

    odumBuD;aom *sme,f jrefrmEdkifiHwGif r&Sdoavmuf

    &Sm;yg; oGm;onf[k qdk&rnf/

    21 &mpkwGif EdkifiH wpfEdkifiH\ a&&Snf zGHYjzdK;a&;

    a'gufwdkifrSm Research & Developemnt vkyf

    ief;BuD; jzpfvmaeonf/ wuodkvfXme toD;oD;\

    toufrS m okawoe vkyfief;rsm; jzpfonf/ jrefrmEdkifiH&Sd wuodkvfESihf aumvdyf 159 ckrSm odyHESihf okaw

    oe vkyf ief; wGJzufEdkifrI r&Sdonfh twGuf ESpfpOf rnf

    onfh tu,f'rpf *sme,fudkrS rxkwfvkyfEdkifonfh

    twGuf wuodkvf[kyif ac:qdkEdkifzdkY &m cufcJaeonf/

    rmpwmESifh yDtdyfcsf'D bGJY,lpmwrf; puLrsm;

    rSmvnf; vuf&Sd jrefrmEdkifiH\ vlrIa&;? pD;yGm;a&;? EdkifiH

    a&; zGHYNzdK;a&; vkyfief;rsm;tay: xyf[yf oHk;oyfjyEdkifrI

    rsm; r&Sdovdk? tkyfcsKyfol tpkd;& tzGJYydkif;uvnf; pdwf0ifwpm; ,lMunfhrIrsKd; b,fwkef;urS r&SdcJh[k jynfwGif;

    wuokdvf q&mrsm;u ajymMuonf/ acsmifxdk;cH&aom

    wuodkvf pmwrf;puLrsm;ESifh tpdk;& usifhoHk;aeaom

    ay:vpDrsm; tMum; vHk;0 qufpyfrI r&Sd jzpfaecJhonf/

    vmrnfh 22 &mpk wGifawmh rtlyif? rHk&Gm?

    rdwDvm ponfh aus;vuf wuodkvfrsm;wGif okaw

    oe vkyfief;rsm; wGJzufEdkifjyD;? EdkifiHwum tqifhrD ok

    awoe *sme,frsm;vnf; ay:xGufEdkifaumif;onf[karmurS arQmfvifh ,lqrdygonf/

    urmY odyH okawoe *sme,frsm;ESifh jrefrm J B R S

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    23/15621

    rJaqmufjrdKU? a&TUajymif;jrefrm

    txufwef;ESihf tv,fwef;ausmif; 8 ausmif;rS

    odyHq&mq&mrrsm;ESihf ynma&; twdkifyifcHrsm; pkaygif;

    jyD; acwfrD txufwef; obm0 odyHbmom&yf oif&dk;

    nGef;wrf;udk jyKpka&;qGJjyXmef;&eftwGuf tvkyf&Hk

    aqG;aEG;yGJ usif;y cJhaMumif; owif;&&Sdygonf/yg0ifwufa&mufcJhMuaom txufwef;

    ausmif;rsm;rS m cGJuabmif? qmol;av? SAW? yg&rD?

    pD'DpD? BHSOH?Love and Care txufwef;ausmif;

    wdkYrS odyHq&mq&mrrsm;ESihf BMTA, BMWEC, Cur-

    riculum Project wdkYrS wm0ef&Sdolrsm;vnf; wuf

    a&mufcJhMuonf/

    ynma&;twkdifyifcHrsm;taejzihf World

    EducationrS 'g&dkufwm Mr. Greg Antos, e,l;ZDvefEkdifiHrS txufwef;jyq&m Mr. Tim Leaders, puFm-

    ylEkdifiH Polytechnic ausmif;rS q&mra':pdk;pdk;ESihf

    armuynma&; r*Zif; t,f'DwmESihf q&mtwwf

    ynmenf;jy q&modef;EkdifwkdYu aqmif&GufcJh Muonf/

    a&S;OD;pGm a&TUajymif; jrefrmausmif;q&mrsm;

    tpnf; t&Hk; BMTA OuX q&mMuD; ref;a&TESif;rS tzGifh

    trSmpum;ajymMum;cJhonf/ ynma&; twkdifyifcHrsm;

    u EkdifiHtvdkuf txufwef;ausmif; ynma&; zGJYpnf;yHkESihf odyH oif&dk; nGef;wrf; wnfaqmufyHkrsm;? yg0ifonfh

    taMumif; t&mrsm;ESihfoif,lavhvm&rnfhe,fy,frsm;

    udk &Sif;vif; wifjyMuonf/

    r k d u f * & e f Y

    ausmif; q&m

    rsm;rS tkyfpk

    i,frsm; jzihf

    aqG;aEG;Mu jyD;

    o i f M u m ; r I

    r@dKif bmom

    pum;ESihf "gwf

    cGJ cef; vdktyf

    csufrsm;? acwfrD oifcef;pm

    t a M u m i f ;

    t & m r s m ; E S i h f

    oifMum;yHkenf;pepfrsm;udk aqG;aEG; Muonf/

    tvkyf&HkaqG;aEG;yGJtwGuf Suvanamit

    Foundation ESihfOUA wdkYrS yHhydk;ulnDMujyD; a&TUajymif;

    jrefrm a'owGif ynma&; vkyfief;rsm;wGif yg0if ulnD

    aeMuonfh EkdifiHwum ynma&; tzGJYtpnf;rsm;rSvnf;pdwfyg0ifpm;rI&SdaMumif;ESihf aemif aqG;aEG;yGJrsm;wGif

    xkdif; ynma&; 0efMuD;XmerS ynm&Sifrsm;udkvnf; zdwf

    ac: xm;aMumif; od&onf/

    ynma&; tvkyf&HkaqG;aEG;yGJrsm;twGuf Mi-

    grant Higher Education Network rS

    q&mOD;aX;vdIif (BHSOH), q&m EkdifEkdifxGef; (CDC,

    BMTA) ESihf q&mausmf0if;atmif (STTC, BM-

    WEC)wdkYu OD;aqmif pnf;&Hk;cJhMujyD; q&modef;EkdifESihfq&mOD;armifarmifMuD;wdkYrS Facilitators rsm; tae

    jzihf aqmif&GufcJhMuonf/

    BMTA, BMWEC, CDTCEP wdkY\

    OD;aqmifrIjzihf acwfrD oif&dk;topfwpfpHk &&Sdonftxd

    qufvufjyD; a&;qGJ jyKpkMurnfjzpfaMumif;ESihf txl;

    ojzihf EkdifiH 4 EkdifiHrS oif&dk;nGef;wrf;rsm;udk pkaygif;

    avhvmMujyD;vQife,fpyftxufwef;ausmif;rsm;wGuf

    udkufnD oihfavsmfrI&Sdaom oif&dk;nGef;wrf;udk jyKpkoGm;rnfaMumif; owif;&&Sdygonf/

    (14? rwfv? 2011)

    acwfrD txufwef;oif&dk;nGef;wrf; a&;qJG jyXmef;a&; tvkyf&kHaqG;aEG;yJG usif;y

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    24/15622

    awmif'*kHNrdKUe,f trSwf (92) &yfuGuftpGef?

    jrpfurf;ab;wGif wHig&G mav; wpf&Gm&Sdonf/ tdrfajc

    20 cefY&SdjyD; ausmif;aet&G,f ausmif;om; 40 ausmfu

    txufwef;ausmif;wGif ynmoifMum;aeMuonf/

    olwdkY zcifrsm;u wHigonftvkyf vkyfMuNyD;? rdcifawGu

    zrf;rdvmaom ig;awGudk teD;tem;&Sd aps;rsm;wGif

    a&mif;csMuonf/

    wHig&GmrS m aexdkifaom udkjrifhwifudk uav;

    i,frsm;\ ynma&;ESihf ywfoufjyD; ar;jref;&mwGif

    ]usaemfrSm om;wpf a,muforD;wpfa,muf

    &Sdygw,f/ orD;BuD;u rESpfu 4 wef; atmifw,f/

    ausmif;qufrxm;Edkifawmhbl;/ orD;udkausmif;xm;csif

    vdkU ausmif;oGm;tyfawmh ausmif;uae aumufwJh

    pmtkyfzdk;? ausmif;&HyHkaiG bmnmp&dwfawGu rsm;w,f/

    usaemfu rwwfEdkifawmh q&mrBuD;udk awmif;yefao;

    w,f/ r&ygbl;Asm/ 'geJUorD;BuD;u ausmif;quf rwuf

    awmhbJ &GmxJrS m ig;zrf;? ydkuf,ufwmwdkY ydkufzmwm wdkY

    tvkyfawG vkyfaew,f}

    ]om;u 'DESpf 2 wef; ajzNyD;oGm;jyD/ olYudk

    ausmif;qufxm;Edkifatmif usaemf BudK;pm;r,fvdkY qHk;

    jzwf xm;w,f/usaemfY

    &GmrS mu 4 wef;atmif

    NyD;wJh rdef;uav;qdk&if &Gm

    xJrSm igzrf;ydkuf,uf? ydkuf

    zmvkyf w,f/ tazawG

    zrf;vmwJh ig;awGudk ol wdkY

    tarawGeJ U oGm;a&mif;

    Muw,f/ a,mufsm;av;

    awGuawmh tazh avS

    ay:wufjyD; wHig ynm

    qufoifMu&wmayghAsm}

    ]usaemfwdkY &Gmuav;u

    oD;oefYav;vdk jzpfae

    w,f/ wu,fu &efukef

    eJY bmrS a0;wmawmY

    r[kwfbl;/ aexdkif

    raumif;wJhcg [dkwdkufwef;awGrS m zGifhxm;wJh ukefpHkqdkif

    uav;awGrS m aq;av;0,f aomufwmyJ/

    b,faq;cef;rS roGm;Muygbl;/ &efukefNrdKUxJvnf;

    odyfroGm;jzpfMubl;/ jrpfxJrS myJ tcsdefukefMu&wm/

    wcsdKUuav;awGqdk &efukefNrdKUxJudkawmif ra&mufbl;

    Mubl;/ &GmxJrSm bmwDADGrS r&Sdygbl;/ t&yfvlBuD;tdrfrSmyJ

    a&'D,dk wpfvHk;&Sdw,f}

    ]aemufESpf ausmif;zGifhcsdef uav;awG

    ausmif; tyfEdkifyghrvm; awG;ylaeMu&wm wpf&GmvHk;

    aygYAsm/ ukefaps;EIef;wufovdk ausmif;tyfwJh p&dwfawG

    wuf&&ifawmh uav;awGudk ausmif; qufxm;EdkifrSm

    r[kwfawmhbl;}

    ]usaemfYom;udk ynmwwfMuD; t&rf; jzpfap

    csifwmAs? usaemfYtazu wHigonf.. usaemfvnf;

    wHigonfyJ/ om;av;udkawmh ynmav;oifNyD; wjcm;

    tvkyfudk vkyfapcsifw,f uHw&m;ayghAsm? om;&JU

    uHaygh/ ausmif;rxm;Edkif&ifvnf; wHigonfyJ quf

    vkyf&rSmyJav} [k jrpfxJ ai;Munfh&if; ajymjyonf/

    (13 rwfv 2011)

    uav;tm;vHk; ausmif;aeEdkifa&; wHiguav;rsm; twGuf r[kwfao;

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    25/15623

    rGefpmay oifMum;cGifh&&ef rGefjynfe,f 0efBuD;udk awmif;qdk

    rGefpmay oif

    Mum;cGifh &&Sd&efESifh

    aus;&G m zGHYNzdK;a&; vkyf

    ief;rsm; aqmif&Guf

    ay;&ef rGef a'ovkH;

    qdkif&m 'Drdkua&pD yg

    wDrS jynfe,f 0efBuD;

    tjzpf a&G;cs,f cH&

    onfh a'gufwm rif;

    EG,fpdk;tm; rk'kHNrdKUe,frS jynfolrsm;u awmif;qdkcJh Muonf/

    a'gufwmrif;EG,fpkd; rGefjynfe,f vlrIa&;ESifh

    ,Ofaus;rI 0efBuD;tjzpf cefYtyfcH&onfh a'gufwm

    rif;EG,fpdk;u cefYtyf rcH&rD rwfv 25-26 aeYrsm;wGif

    rk'kHNrdKUe,ftwGif;&Sd aus;vufae jynfolwdkY\ qE

    oabmxm; vdkufvH ar;jref;pOfwGif ,if;uJhodkY

    awmif;qdkcJhjcif; jzpfonf/

    ]tpdk;&ausmif;rSm rGefpm oifcGifh&zdkY usaemf wdkY

    BudK;pm;cJhygw,f/ 'gayrJh vuf&Sd tpdk;& oabm xm;t&

    jzpfzdkY rvG,fbl;vdkY a'gufwm rif;EG,fpdk;u jyef&Sif;

    jyw,f} [k qEar;jref;yGJodkY wufa&mufcJhonfh Edkif

    atmifu ajymonf/

    jynfe,f0efBuD;csKyf jzpfonfh OD;tkef;jrifhu

    rGefjynfe,f zGHYNzdK;a&;vkyfief;rsm; teuf rk'kHNrdKUe,f\

    zGHYNzdK;a&;vkyfief;rsm; vkyfaqmif&eftwGuf a'gufwm

    rif;EG,fpdk;tm; GefMum;xm;onfhtwGufjynfolYqEudk

    vdkufvHar;jref;jcif; jzpfaMumif; rGefa'ovkH;qdkif&m

    'Drdkua&pDygwDrS pnf;kH;a&;rSL; wOD;u ajymonf/

    jynfolYqEudk ar;jref;pOfwGif pmMunfhwdkuf

    rsm;? aq;kH? vrf;rsm;? vQyfrD;rsm;ESifh ywfoufonfh

    zGHNzdK;a&;qdkif&m tcsuftvufrsm;udk t"duxm;

    ar;jref;NyD; rSwf,loGm;cJhaMumif; od&onf/

    jynfolYqEudk ar;jref;NyD; taumiftxnf

    razmfay;Edkifygu jynfolrsm; t,kHtMunfrJhoGm;Edkif

    aMumif; rGefa'ovkH;qdkif&m 'Drdkua&pDygwDrS A[dkaumf

    rwD0ifwOD; jzpfonfh Edkifausmfu ajymonf/

    1988 rwdkifrD qdk&S,fvpf tpdk;& vufxuf

    wGif tpdk;&ausmif;rsm; rGefbmomudk bmom&yfwck

    taejzifh oifMum;cGifh &cJhonf/ vuf&Sd rGefjynfe,f

    tpdk;&tzGJYwGifvnf; rGefvlrsdK; trsm;tjym; yg0ifonfh

    twGuf rGefpmay oifMum;cGifh &Edkifvdrfhrnf[k ,lq

    onfh twGuf xdkuJhodkY awmif;qdkjcif; jzpfonf/(IMNA7? {jyD? 2011)

    ordkif;t&HI;rdcifbmompum; wpfckudk

    qHk;&HI;vdkuf&NyDqdk&ifawmh

    EkdifiHeJY ,Ofaus;rIorkdif;udk qHk;&HI;vdkuf&wm jzpfw,f/

    Vigds Finnbogadttir

    UNESCO Goodwill Ambassador

    ,leufpudk cspfMunfa&; oHtrwfBuD;

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    26/15624

    uav;u@ uav;uAsm

    tdyfawmh yHkjyif Edk;awmhoDcsif;

    orD;av; tdyfcsifNyD

    rsufawmif pif;aeonf

    Mu,fpifav;awG rSdwfwkwfwkwf

    rsufawmif ykwfcwfvkyf

    ykwfcwfvkyfwJh Mu,fawG&,f

    vrsuf0ef;vnf; EIwfqufw,f

    tdyfawmhuG,f orD;i,fav;yHkjyifav;eJY aEG;aEG;axG;

    rsufawmif warS;arS;/

    orD;av; Edk;aeNyD

    iSufuav;awG aw;qdkonf

    pdk;pdk;pDpD aw;oHMum;

    aea&mifjcnfeJY upm;

    aw;csif;pmom; orD;odonf

    atmfqdkvdkufygrnf

    usvd usvd usvD usvd usvd usvD/ /

    oefY

    {jyD 2011

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    27/15625

    *syefuAsm rdwfquf

    *syefuAsm

    uysmu,m*syefuAsmwpf&m pmtkyfrS/ a'gufwmoef;xGef; (jrefrmjyef)

    OMooH Mum;yg&JU

    iSufudk rjrif&?

    olu rykef;ayr,fhopf&Gufu zkH;xm;w,f/

    qD;ESif;uswJh &moDrSm?]wdrf} vnf; vIyf&Sm;rSmyJ

    ]v} vnf; omrSmyJ'gayr,fh rxif&Sm;/

    warQmfwac:awmifawG awmawG

    cs,f&Dyef;awG a0vdkY?

    'gavmuf jrifuGif;vScsdefrSm

    jrLqkdif;&w,fvdkY/

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    28/15626

    uav;wdkYa&

    [dk;a&S;a&S;wkef;uaygYuG,f..../

    todPfynmeJY jynfhpHkNyD;? Muifemoem;wwfwJh bk&ifBuD;

    wpfyg; &SdcJhowJh/ Nidrf;csrf;a&;vnf; jrwfEdkf;awmfrlwmaMumihf tJ'D wkdif;jynf

    BuD;[m ppfab;? ppf'Pfu uif;a0;vSjyD; pnfyif wdk;wufvdkY aewmaygY/

    tEkynm&SifawG[mvnf; vGwfvGwfvyfvyf tEkynmvuf&mawGudk

    zefwD;EkdifMuw,f/

    wpfaeYawmh bk&ifMuD;u tckvdk pOf;pm;rdygowJh/

    ]tif;...igY&JUwkdif;jynf[m Nidrf;csrf;om,m &Sdaevdkufwm/ aumif;

    avpG? aumif;avpG/ ... 'gayrJh.. Nidrf;csrf;a&;&JU t"dyg,fudkawmh aemif

    vmaemifom;rsm;vnf; od&SdEkdifatmifvdkY armfuGef; xkd;cJh&awmhr,f/}

    tJ'Dvdk pOf;pm;rdjyD;awmh wkdif;jynf w0Srf;vHk;rS m &SdwJh yef;csD

    tEkynm tausmftarmfawGudk eef;wGif;udk zdwfac:cJhw,f/

    ]toif.. yef;csDausmfrsm;... uREkfyfwdkY wkdif;jynfBuD; Nidrf;csrf;

    om,m &Sdaewm[m tifrwefrS *kPf,l 0rf;ajrmufp&myg/ tckyef;csDausmf

    rsm;udk NydKifyGJwpfck usif;y ay;vdkwJhtwGuf zdwfac:&jcif;jzpfw,f/ aemif

    vm aemifom;rsm; taeeJY vnf; avhvmcGihf &&Sdaevdrfhr,f/}

    ]tck pka0; a&muf&SdaeMuwJh yef;csDausmfrsm; taeeJY -

    Nidrf;csrf;a&; - udk taumif;qHk; azmfjyEkdifwJh yef;csDum;awG zefwD;

    uav;yHkjyif

    a&;qGJMu&r,f/ vGwfvGwfvyfvyf a&;qGJEkdifMuw,f/ tJ'DtxJu taumif;qHk;? tBudKufqHk; yef;csDum; wpfcsyfudk

    a&G;cs,frSm jzpfw,f/}

    bk&ifBuD;u tckvdk rdefYMum;wJhtcg pka0; a&muf&SdaeMuwJh yef;csD ynm&Sif tausmftarmfrsm;[m rdrdwdkY&JUpdwful;? pdwfoef;awG tvdkuf ]Nidrf;csrf;a&;} yef;csDum;awGudk a&;qGJMuygawmhw,f/ a&;qGJMuwJh yef;csDum;awG

    teuf aemufqHk;rSmawmh tESpfoufqHk; yefcsDum; 2 csyfudk qefcgwif a&G;cs,fcJhygowJh/

    uav;wdkYa&....

    uav;wdkYqdk&ifaum b,fvdk b,fyef;csDum;rsKd;udk a&;qGJ rvJ[if/ Nidrf;csrf;wJh ae&mav;udk awGUzl;Mu

    &JUvm;/ bk&if[m ay;xm;wJh uwdtwkdif; taumif;qHk; wpfum;udkom a&G;cs,f&ygawmhr,f/ aemufqHk; a&G;cs,f

    xm;MuwJh yef;csDum; 2 csyfudk eef;wGif;rSm&SdaewJh rSL;BuD;rwf&mawG&,f? te,fe,ft&yf&yfu vma&mufMuwJh

    wkdif;ol jynfom; vltrsm;wdkY[m pdwf0ifwpm; Munhf&IaeMuygw,f/yxryef;csDum;[m NidrfoufaewJh a&uefwpfuefyHkjzpfygw,f/ MunfvifoefYpifvSwJh MunfhrSefwpfcsyf

    vdkygyJ/ teD;tem;u opfyifyef;refawGeJY jynhfpHkNyD; jrifhrm;vSwJh awmifMuD;awG&JUyHk&dyfawG a&uefxJrS m t&dyfxif

    aeawmh wmaygY/ tay:rS m usjyefawmhvnf; aumif;uif jymjymMuD;&,f? qGwfqGwfjzLazG;NyD; El;nHhvSwJh wdrfwdkuf

    jidrf;csrf;a&;

    yef;csDum;

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    29/15627

    av; awGeJYaygY/ awGYjrif&wJhvlwkdif;u 'Dyef;csDum;uawmhjzihf&if

    Nidrf;csrf;a&;udk wu,f azmfusL;xm;wJh vuf&mrGef yef;csDum;

    jzpfw,f qdkjyD;awmh csD;usL; Muw,fwJh/ uav;wdkYaum tJ'Dvdk jrif

    uGif;rsKd;udk awGUzl;Muyg&JUvm;/

    'kwd, yef;csDum;rSmvnf; awmifwef;BuD;awG &SdaecJhygw,f/ 'gayrJh

    bmtyifrSraygufa&mufawmhwJhawmifuwkH;BuD;awGjzpfaeowJh/ NyD;awmhvnf;

    tifrwefrS Murf;wrf;vGef;wJh yHkoPmef&Sdaejyefw,f/ rufapmufvSwJh acsmufurf;yg;

    awG&,f? ausmufaqmif ausmufwHk;awG&,feJY tjrif[m qdk;&Gm;vGef; vSygw,f/

    cufxef &ufpufwJh awmifwef; Murf;Murf;BuD;awGaygYaemf/ yef;csDum;xJu aumif;

    uifudk Munhfjyefawmhvnf; a'grmef[kef jyif;xefwJh yHkpHeJY wdrfndKwdrfrJvdIif;awG[m rdk;ayguf

    Murf;Murf;awGudk &GmoGef;csaeygw,f/ wcsufwcsuf vif;vufaewJhyHk&SdwJh vQyfpD;aMumif;

    [mvnf; wu,fhudk aMumcsrf;p&myg/ ausmufawmif&dkif;BuD;&JUab;eH&HrSmawmh tiftm;jyif;xefvSwJh aMumufp&m

    a&wHcGef[m tjrKyf wpDpD xNyD;awmh qlqlnHnHeJY a&awG oGefcsaew,f/ 'Dyef;csDum;&JU jrifuGif;uawmh b,fvdkrSudk

    Nidrf;csrf;w,fvdkY rqdkEkdifbl;/ uav;wdkYaum b,fvdk xifovJ[if.../

    uav;wdkYa&....

    'gayrJh PfynmeJY jynfhpHkwJh bk&ifBuD;[m 'kwd, yef;csDum;udk Munfh&IwJh tcgrS m a&wHcGefBuD;&JUaemuf

    zuf ausmufwHk;eH&Hay:rSm csKHykwfav; wpfckudk awGYjrifrdowJh/ tJ'D csKHykwfav;xJrSm rdcif iSufrBuD;[m olr&JUaep&m

    todkufav;udk aqmufvkyfxm;NyD;NyD/ tJ'Dae&mav;rSmaygY.../ tE&m,frsm;vSwJh t&kdif;tpdkif; ausmuf

    awmifBuD;&,f? a'grmef jyif;xefvSwJh a&wHcGefBuD;&J Ue H&HeJY uyfvsufae&m csKHykwfav;xJrS m.../ rdcifiSufrBuD;[miSufi,f av;awGudk tpmcGHauR;vdkuf? uav;awGeJYtwl aw;oDcsif;awG oDqdkvdkuf? upm;vdkuf? tdyfvdkufeJY

    aBumifhMurJhpGm? Nidrf;Nidrf;csrf;csrf;? aysmfaysmf&Tif&Tifudk &SdaecJhygw,f/ tifrwefrSudk Nidrf;csrf;pGm &SdaewJh rdom;pkav;aygY/

    uav;wdkYa&...

    bk&ifBuD;[m b,fyef;csDum;udk a&G;cs,fcJhw,fvdkY xifygovJ/ uJ.. tck yef;csDum; 2 csyfpvHk;taMumif;udk

    uav;wdkYvnf; odNyDqdkawmh... b,fyef;csDum;udk Nidrf;csrf;a&;edrdwfyHk yef;csDum;tjzpf a&G;rvJ[if.../ bmjzpfvdkY

    a&G;MurSmvJ.../

    bk&ifBuD;uawmh 'kwd, yef;csDum;udk a&G;cs,fcJhygowJh../ olY&JUtaMumif;jycsufu 'DvdkwJhuGJU/]rif;BuD;rsm;eJY yef;csDausmfrsm;? wkdif;oljynfom;rsm;wdkY ..... }

    bk&ifBuD;[m tm;& &Tifvef;pGmeJY &Sif;jyaecJhw,f/

    ] Nidrf;csrf;a&; qdkwm[m qlnHoHawG? 'kuqif;&JawG? tvkyfMurf;awGeJY tcuftcJawG r&SdwJh ae&mrSmom

    &Sdaewmjzpfw,fvdkY ajymvdkY r&Ekdifygbl;/ b0 qdkwm[m tpOf ajzmihfjzL;om,mwJh c&D;r[kwfjyefbl;/ tJ'Dvdk tajc

    taeawG? tcuftcJawG tMum;rSmvnf;yJ oifwdkY[m wnfNidrf pG m? aysmf&TifpGm? pnf;vHk; nDnGwfpGm&,f? cspfjcif;

    arwm tjynfht0eJY &Sifoef aeEkdifjcif;onfomvQif ppfrSefaom ]Nidrf;csrf;a&;} jzpfayw,f/ }

    armfuGef;xkd;MuwJh eef;wGif; ynm&Sifrsm;[mvnf; bk&ifBuD;&JU 'etjrifudk aemifvmaemifom;

    taygif;wdkY odrSwfEkdifMuapzdkY ausmufpmwkdifrSm urnf;armfuGef; a&;xdk; vdkufygawmhowJh/&Tifvef;csrf;ajrYMuygap/

    uav;wdkY&JU

    q&marm&

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    30/15628

    pmoifcef;xJrSm

    xnfha&;cGihfr&Sda

    o;wJh

    taMumif;tcsif;t&mrsm;bmom&yf-jrefrm

    pm

    pmpDpmuHk; -(15r

    Swf)

    ajzqdkcsdef -45rde

    pf

    acgif;pOf-]uRe

    fawmfwdkUpmoifa

    usmif;}-

    rdrdwdkYausmif;\yw

    f0ef;usifESifh,if;ywf0ef;usifta

    y:tjrifudk&Sif;v

    if;ajzqkdyg/

    'Dae&mrSm"e&Sifv

    lwef;pm;udktm;ay;t

    m;ajrmufjyKw,f/

    'Dae&mrSmtcGifhta

    &;eJYtmPmudkuv

    drfuspfPfeJYto

    Hk;csw,f/

    'Dae&mrSm&dk;om;r

    Icrf;ajcmufaew,f/

    'Dae&mrSmawmwGi

    f;Oya'udkbk&m;o

    cifuzefqif;xm

    ;whJ

    vufeufvdkYvufc

    Hxm;Muw,f/

    'Dae&mrSm*kPfyumoe&JUt

    ykyfeHHYwdkYudkeHomoz

    G,ftoHk;jyKMuw,

    f/

    'Dae&mrSmtmPm&Sifpepf&JUom;au

    mifawGaysmfarGUw

    ,f/

    'Dae&mrSmtmPm

    &Sifpepf&JUaxmufwdkifawG&Sdw

    ,f/

    'Dae&mrSmtmPm&

    Sifpepfaumif;rGefpGm

    vnfywfapEdkifwJh

    taMumif;w&m;aw

    G&Sdw,f/

    'Dae&mrSmtrSm;u

    dktrsm;uvufcHa

    eo

    trSefjzpfw,fvkdY,

    lqaeMuw,f/

    'Dae&mrSmao;Ekw

    fnHhzsif;wJhtodP

    fawGeJYb0udk

    wnfaqmufzkdYBu

    dK;pm;Muw,f/

    'Dae&mrSmrdrd&JUyk*vwefz

    dk;udkrdrdbmomzsu

    fpD;jzpfaeMuw,f/

    'Dae&mrSmwudk,faumif;0g'xGef;

    um;w,f/

    'Dae&mrSmwefzdk;q

    dkwmaiGaMu;Opmv

    dkYt"dyg,fzGifhqdkMuw,f/

    'Dae&mrSmvlawGt

    m;vHk;rdrdudk,fudka

    ysmufqHk;aeMuw

    ,f/

    'Dae&mrSmuRefaw

    mf[mtaiGUysHrays

    mufuG,fEdkifwJh0dn

    mOf

    taiGUtouftjzp

    feJYom&Sifoefaew

    ,f/

    armif&Sif;o

    efY

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    31/15629

    tE&m,f&SdwJh "gwfa&mifjcnfyrmPtaMumif; odaumif;p&m

    tm&Sypdzdwf a'owGif; tpdk;&awGudk ywf0ef;

    usifrS m a&'D,dk "gwfowKMuG ypnf; yg0ifrI yrmP

    radioactivity levels udk wkdif;wm ppfaq;rI jyKvkyfMu

    zdkY usef;rma&; qdkif&m uRrf;usifolrsm;u wkdufwGef;

    EdI;aqmfxm;ygw,f/*syef ivsifaMumifh ysufpD;aewJh EsLuvD;,m;

    pGrf;tm;puf&Hk aygufuGJjyD; avxkxJudk "gwfa&mifjcnf

    awG xkwfvGifh cJhjyD;wJhaemuf tckvdk owday;xm;

    wmyg/

    "gwfa&mifjcnfradiation udksievert vdkYac:

    wJh twdkif;twmudk toHk;jyK wkdif;wmygw,f/ vlom;

    wpf&I;rQifrsm;u pkyf,lvdkufwJh "gwfa&mifjcnf yrmPudkwkdif;wmay;ygw,f/

    1 sievert [m 1,000 milli-sieverts

    (mSv) jzpfjyD; 1 mSV rSm 1,000 micro-sieverts

    &Sdyg w,f/

    "gwfa&mifjcnfyrmP jrihfwJhtcgrSm pdk;&drf&wJh

    usef;rma&; tE&m,f taMumif;qdkif&m tcsuftvufawGudk 'Dwywf odyHu@rSm pkpnf; wifjyvdkufygw,f/

    *syef uwfbdewf twGif;a&;rSL; ,luDtdktD'efEkd

    u aygufuGJcJhwJh puf&Hkem;rS m "gwfa&mifjcnf ysHUESHrI

    yrmP 400 millli-sieverts (mSv) txd &SdcJh

    w,fvdkY ajymqdkygw,f/ 'g[m EsLuvD;,m; "gwf

    aygif;zdkeJY ,la&eD,Hrkdif;wGif; vkyfom;awG wpfESpf

    rS m pkaqmif; &&SdEkdifwJh yrmPxuf tq 20 ydkyg

    w,f/omref vltrsm;pkuawmh wpfESpfudk obm0 ywf

    0ef;usifu "gwfa&mifjcnf2-3 mSv cH&ygw,f/

    cEmudk,f"gwfrSefCT scan&dkufwJhtcgrSm &dkufcH&

    wJh udk,fcEm tpdwftydkif;[m vlBuD;rSm 15 mSv,

    arG;uif;p uav;qdk&if 30 mSv yrmP "gwf

    a&mifjcnfudk vufcH&&Sdygw,f/ yHkrSef &ifbwfx-r

    ay &dkufwJhtcgrSmawmh0.02 mSv &SdjyD; oGm;awG

    udk "gwfrSef&dkufwJh tcgrSm 0.01 mSv &Sdygw,f/"gwfa&mifjcnf wpfESpfudk yrmP100 mSvxdrSef

    cH&jcif;[m uifqma&m*g jzpfapEkdifwJh tedrfhqHk;

    tqifhyg/ 1,000 mSv (1 sievert) yrmP

    avmuf pkaqmif; &&SdNyDqdk&ifawmh vl 100 rSm wpf

    OD; [m aemifESpfaygif;rsm;pG m MumwJhtcg uifqm

    a&m*geJY toufqHk;&HI; Ekdifygw,f/

    CT scan 3 ckavmufrSmawmh uifqma&m*g jzpf

    apEkdifavmufwJh "gwfa&mifjcnf yrmP90 mSvxdrSefcJhzl;wJh oufao taxmuftxm; &Sdygw,f/

    'Dtcsuft& vlBuD;awGvnf; jzpfEkdifovdk uav;

    awGu ydk jzpfEkdifacs rsm;ygw,f/

    "gwfa&mifjcnf yrmP rsm;vGef;wJhtcg? 'grSr[kwf

    wkduf&dkuf xdrSef cH&wJhtcg A[dkOD;aESmuf tm&Hk

    aMumpepf? aoG;eDOeJY aoG;jzLOawGudk ysufpD;ap

    ygw,f/ tJ'DtcgrSm cEmudk,f ckcHumuG,fwJhpepf

    immune system tvkyf rvkyfEkdifawmhbJ

    a&m*g ydk;rTm;awG&J U BuD;pdk; cs,fvS,frIudk

    cH&awmhw,f/

    oQif,E&m;

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    32/15630

    Oyrm - "gwfa&mifjcnf radiation 1

    qDAmh(1,000 mSv)yrmP udk xdrSef cH&wJhtcgrSm

    ysKdUwufvmr,f? tefr,f? aoG;,dkr,f? 'gayrJh

    toufrqHk;&HI; Ekdifao;ygbl;/ 5 qDAmh(5 sieverts)

    avmuf wBudrfwnf; xdrSef&&SdwJh vlw0uf

    avmuf[m wpfvtwGif; touf qHk;&HI;&Ekdif

    ygw,f/

    csmEkdbdkif; EsLuvD;,m;aygufuGJrIwkef;u 350 rD-

    vDqDAmh(350 mSv)yrmPudk vlawG a&TUajymif;&

    r,fh tqihfvdkY urmh EsLuvD;,m; toif;BuD;u

    owfrSwfxm;cJhw,f/

    csmEkdbdkif;eJY*syefEsLuvD;,m; puf&HkawGrSm 0ef xrf;

    awGudk xdckduf jzpfyGm;cJhwJh a&wdk "gwfa&mifjcnf

    xdcdkufrIvery acute radiation uawmh jynfol

    vlxk trsm;pktwGuf rjzpfEkdifbl;vdkY a[mifaumif

    wuodkvfu "mwka&m*g uRrf;usifol vrfcsif;

    0rfu &Sif;jyygw,f/

    Source: the New England Journal of

    Medicine, World Nuclear Association

    and Taiwan's Atomic Energy Council

    1 Sievert =100 mRem

    vlom;jzpfzdkYawG;ac: qifjcifrIjzihfom

    rSefuefaom vlom; jzpf Ekdifw,fvdkY

    usKyfajymvdkygw,f/

    yufpwmvdkZD (1746-1827)

    (qGpfvlrsKd; ynma&;orm;)Johann Heinrich Pestalozzi

    (1746 1827)

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    33/15631

    avhvmMunfhyg

    vufoauFwjy

    bmompum;

    uRefawmfh&JU

    oli,fcsif;

    jzpfay;wJh

    twGuf

    aus;Zl;ygyJ/

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    34/15632

    jrdKUjy ,Ofaus;rIrsm; xGef;um;vmcJhjcif;

    a&S;a[mif; tdEd, ,Ofaus;rICivilization - India

    BurmaIndia

    q&mr*Fvmatmifrif;

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    35/15633

    tdELjrpf0Srf; wpfavQmufrSm ordkif;OD; vlom;awG

    [m ESpfaxmifeJY csDNyD;awmh aexdkifcJhMuygw,f/ &dk;&Sif;wJh

    b0awG[m trJvdkufjcif;? opfoD;opfO &SmazGjcif;awGeJY

    &Sifoef aexkdifcJhMu&muae aemufydkif;rSmawmh v,f,m

    xGef,ufjcif;eJY pdkufysKd;a&;awGudk vkyfwwf? udkifwwfvmcJhMuw,f/ wjznf;jznf; rdom;pkudk jyKpk ysKd;axmif

    vmwwfcJhMuw,f/ NrdKUjy,Ofaus;rI pnfyifvmcJhjyD;

    bmomw&m; rsKd;pHk[mvnf; xGef;um;vmygawmhw,f/

    tJ'DvdkeJY c&pfawmf rzGm;rD ESpf 1500 avmufrSm

    awmh (bDpD 1500)rS m enf;ynm ydkNyD;awmh a&SUwef;a&muf

    xGef;um;aewJh vlrsKd;EG,fpkBuD; wpfpk[m tJ'D a'oqDudka&TUajymif; a&muf&Sdvmygawmhw,f/ tm&d,ef Aryan

    vdkYac:wJh vlrsKd;wpfrsKd;yg/ tom;vwfwJh a&S;OD; tdEd,

    awG[m tdELjrpf0Srf; a'oMuD;udk olwdkY&J U wdkufckdufa&;

    enf;ynm toHk;jyKNyD; odrf;ydkuf tkyfpdk;cJhMuygw,f/

    c&pfawmf rzGm;rlrD tESpf 2000 (bDpD 2000) cefYu xGef;um;cJhaomHarappa Civilization

    [m&y a&S;a[mif; NrdKUjy ,Ofaus;rIxGef;um;cJhaom ae&m - ,ckacwf ygupwefe,fedrdwfteD;)

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    36/15634

    tdEd, orkdif;aMumif;

    [m vlom;rsKd;EG,f

    orkdif;aMumif;wrQ

    &Snfvsm;vS ygw,f/

    vGefavjyD;aom tESpf

    500000 (ig;odef;) u

    vuf&m ypnf;awGudk

    wl;azmf &SmazG awGY&Sd

    xm;Muw,f/

    [ m& y e fa c w fa&S;ESpf ig;axmifrSm

    xGef;um;cJhwJh

    jrdKUjy,Ofaus;rIyg/

    rsufarSmufacwfygupwefEkdifiHxJrSmyg/

    ausmufwHk;tdrfawGrSm

    aexkdifMuNyD;

    aMu;vufeuf? ud&d,m

    awGudk pwifoHk;MujyD/

    pmayr&Sdao;/ t&kyfpm

    wDxGifcJhMuw,f/

    &moDOwkajymif;vJoGm;cJhvdkY jrdKUwpfck vHk;

    ysufpD; aysmufuG,fcJh

    &w,f/

    '&mAD'D,efvlrsKd;EG,fpkMuD;[m awmifydkif;

    tdEd,rSm &SdcJhw,f/

    aemufydkif;rSm tm&d,ef

    rsKd;EG,fpkawGtdEd,udk a&TUajymif;

    vmcJhMuw,f/

    Ak'jrwfpGm 'ku&p&d,

    usihfawmfrlaeyHk

    bDpD (563-483)

    r[m0D& (bDpD 599)

    (*sdef;pfbmom)

    Adrdom&rif;

    rm*wwdkif;?

    (bDpD 542- 490)

    r[mtvufZjEm;

    tdEd,udk odrf;jcif;

    (bDpD 326)

    pjE*kwbk&if

    (bDpD 300 wGif

    tdEd,udk xlaxmifcJh)

    tmaomurif;BuD;

    (bDpD 272 wGif Ak'

    bmomudk jyefYyGm;cJhol)

    [dELbk&m;

    r[mjA[myHkawmf

    c&pfawmf rzGm;rD tESpf1000 rSm [dELbmomeJY

    a0'av;yHkxGef;um;

    cJhw,f/

    r [ mb m& wZmwfawmf&SnfMuD;udk

    a&;zGJYcJhMuw,f/ ppfyGJ?

    tkyfcsKyfrI?tawG;tac:?

    ewfbk&m;? pGefYpm;cef;?&JpGrf;owdeJY

    opmazmufjcif;awG

    tpHktvifyg0ifw,f/

    trsKd;av;yg; -ykPm;rsKd; (jA[m)

    rif;? ppfolMuD; (cwd,rsKd;)

    ukefo,fvufrIrsKd;(a0)

    tvkyfMurf; (ok')

    orkdif; acwfumv tcsdefjyrsOf; - tdEd,

    [dELbmomw&m;*sdef;pfESihf Ak'

    bmomxGef;um;jcif;?rm&D,efacwf

    BC 2000-

    1500

    BC

    1000BC 600 -

    BC 272

    ordkif;rwifrDacwf

    tdELjrpf0Srf;ESihfoGm&0wD,Ofaus;rI?

    a0'acwf

    a&S;*leH&Hyef;csD

    orif&JU0rf;Adkufudk&Iyg/

    a&S;a[mif;jrdKU&JU

    a&oG,fpepf

    a&S;*leH&Hyef;csD-a&S; rdom;pkESihf zrf;qD;

    rdaom taumifrsm;

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    37/15635

    rmudkydkvdk tdEd,a&muf

    (at'D 1288)

    rlqvif tifyg,m

    (at'D 1000- 1500)

    Ampudk '*g;rm;

    *dktmjrdKUodkYa&muf

    (1498)

    r*dk tubmbk&if

    (at'D 1543 - 1605)

    ta&SUtdEd,ukrPD

    (1600)

    w*sfr[m wnfaqmufrdzk&m;tkwf*l (17 &mpk)

    r[wr *ED

    (1869 - 1948)

    jidrf;csrf;a&;wdkufyGJ

    a&SUaqmifvrf;jy

    tmPmzDqefa&;

    vIyf&Sm;rI

    (1942)

    ('ef'D) qm;csDwufyGJ

    *EDMuD; OD;aqmifjyD;

    c&D;&Snfrkdif 241 rdkifudk

    24 &ufMum csDwufcJh /

    qkbwfcsefj'mbdkYpfESihf

    trsKd;om;wyfrawmf

    *s0g[mvm ae&l;

    (1889 - 1964)

    vGwfvyfa&;&csdef

    0efMuD;csKyf

    bufrvdkuf vIyf&Sm;rI

    wnfaxmifcJhol

    ygupwefcGJxGuf

    (1947)

    b*Fvm;a'h&SfcGJxGuf

    (1971)

    ae&l; - *EDrsKd;&dk;EkdifiHa&;&mxl;qufcHcJhMu/

    tif'&m*ED vkyfMuHcH&/

    (1984)

    c&pfu'ftm;upm;qk

    (1983)

    EsLuvD;,m; prf;oyfrI

    (1998)

    pD;yGm;a&;wdk;wuf/(2005)

    rlqvif tifyg,m?r*dktifyg,m

    NAdwdoQ udkvdkeDacwftdEd,vGwfajrmuf

    a&;BudK;yrf;rIrsufarSmufacwf

    tdEd,

    1300-

    1500 AD 1800 AD 1900 AD 1947 AD

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    38/15636

    oHa0Zed,

    av;Xme

    2/ oAnKwPfawmf

    &&Sdawmfrl&m r[maAm"d

    atmifajr?

    3/ "rpMum w&m;OD; a[mawmfrl&m rd*'g0kefawm?

    4/ y&dedAmef pHawmfrl&m ukodemkH tifMuif;awm

    1/ a*gwrbk&m; tavmif;awmf

    zGm;jrif&m vkrdedO,smOf? vGefcJhaom

    tESpf 2400

    (bDpD 400)

    u

    Ak'jrwfpGm

    bk&m;\&kyfwkawmf

    (tdEd,)

    omoemjyKrif;

    tmaomu&mZmESihf

    ausmufpmwkdif

    (bDpD 3 &mpk -tdEd,)9 wkdif; 9 XmeodkY omomjyK

    apvTwfcJhonfhtwGuf

    Ak'bmom jyefYyGm;cJhonf/

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    39/15637

    wpfcgu.....

    *ED[m c&D; wpfckudk

    &xm;pD; oGm;zdkY &xm; blwm

    udk a&mufvmcJhygw,f/

    ola&mufvmw,fqdk&if

    yJ &xm;u pwifNyD; xGufcGmzdkYbD;pvSdrfYaeNyD/ 'DawmY *EDBuD;vnf; &xm;ay: uref;

    uwef; wufvdkuf&w,f/ &xm; ajceif;cHkeJY olU&JU ajc

    axmufwpfzuf wdkufrdNyD; ol&JUzdeyf wpfzuf[m &xm;

    atmuf oHvrf;ay:odkY usoGm;cJhw,f/

    'DawmY usefaewJY zdeyfwpfzufeJY *ED &xm;

    ay:udk aocsma&mufoGm;w,f qdk&ifyJ *EDu usefaecJh

    wJh zdeyfw zufudk uref;uwef; cRwfvdkufNyD; apmapmu usoGm;wJY zdeyf&Sd ae&mudk rSef;jyD; usefaewJY zdeyfudk

    ypfcsvdkufygw,f/

    ol 'Dvdkvkyfwmudk ab;rS m &SdaewJY vlwpf

    a,muf awGUawmh ... ] bmvkyfwmvJAs../ bmjzpfvdkY

    usefaewJY zdeyfudk vTifYypfvdkuf&wmvJ/} vdkY ar;w,f/

    tJ'DtcgrSm *EDMuD;u tckvdk jyefajzcJhowJh/

    ]uRefawmfhqDrS m usefaewJY zdeyfu bmrSvkyf

    vdkY r&awmYbl;av/ 'Dawmh cke usoGm;wJY zdeyf ae&mem;a&mufatmif usefaewJY zdeyf wpfzufudk ypfxm;cJh vdkuf

    awmY awGUwJholu zdeyfwpf&H qdk&if pD;vdkY&wmaygYAsm/}

    ]wpfzufwnf;qdk&ifuRefawmfhtwGufvnf;

    w,f..toHk;r0ifvSbl;/ tjcm;olvnf;

    toHk;r0ifbl;av/

    tckvdk wpf&HvHk;&awmY ol pD;vdkY&oGm;wmaygY/} vdkY jyef

    ajzcJYygw,f/

    Source: Chicken Soup For The Soul

    tdEd,EkdifiH trsKd;om;acgif;aqmif? tawG;

    tac:ynm&Sif? tMurf;rzuf awmfvSef vIyf&Sm;rI

    a&SUaqmif? r[wr*EDudk 1869 atmufwdkbm 2 &ufaeY

    wGif zGm;jrifcJhonf/

    udkvdkeD jAdwdoQwdkY vufatmufrS vGwf

    ajrmufa&;twGuf wkdufyGJ 0ifcJh&mwGif tEkenf;jzihf

    awmfvSef vIyf&Sm;jcif; ]t[o} usihfpOf enf;emrSm ol\

    b0aeenf;yifjzpfonf/ tMurf;rzuf&Hkomr[kwfrlbJ

    ow0gtm;vHk; tay:wGif Muifemoem;jcif;? u&kPm

    xm;&Sdjcif;[kvnf; olurdefYqdkcJhonf/ cED ]onf;cHjcif;

    w&m;} ESihf tjcm;olrsm;tay: av;pm;jcif; wdkYjzihfom

    vQif ]trSefw&m;} udk odjrif em;vnf cHpm;Ekdifonf[k

    olu ,HkMunfonf/ ol\ urmausmf 'eudk [dEL

    bmom&Sd]b*0g*Dw} vuFmusrf;xJrS tjrifopf &&SdcJh

    onf/

    jAdwdoQudk tEkenf;jzihf qefYusif&mwGif vlxk

    w&yfvHk;yg0if vmcJhjyD;aemuf axmifoGif; tusOf;cs

    cHcJh&onf/

    touf 78 ESpft&G,f rlqvifESihf [dEL

    bmom0ifrsm; tMum;cGJa&; jyemudk tpmiwfcH

    qEjyjyD; 12 &uftMumwGif vkyfMuHcHcJh&onf/

    Mahatma Gandhi(1869 - 1948)

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    40/15638

    uAsmpmqdkausmf &mbifj'mewfw*dk;\ &Sefwdedauwefausmif;awmfMuD;rSm pmay?

    *Dw? yef;csD tekynm&yfrsm;udk oifMum;ay;cJhonf/ vGwfvyfaom [if;vif;jyif

    aumif;uifjyifMuD;atmuf&Sd opfyifrsm;atmufwGif pmoifMum;ay;cJhonf/pmMunhfwdkufMuD;udkvnf; wnfaxmifcJhonf/ jrefrmESihf urmausmfyk*Kdvfrsm;udk

    arG;xkwfay;cJhonhf ausmif;awmfMuD;jzpfonf/

    .... trsKd;rsKd;aom

    okc? 'ku wdkYESihf

    jynfhaomt&yfwdkY

    ig\ *DwwdkYonf

    vSnfhvnfaejyD; ...

    w*dk; (*DwOvD 103)

    & dk; & m[ e f t u t E ky n m

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    41/15639

    Nr dKUa w mfe , l; a ' v D& Sda u mi f; u i f& x m;

    c & p fu ' ft m; u p m; r Sm t dE d, w Gi ft v Ge fv lMu dKu fr sm; v So n f/

    2 0 1 1 c kE Sp fu r mhc se fy D, Hq k& & Sdc Jho n f/

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    42/15640

    vl 5 a,mufrS 12 a,mufcefY txd yg0if

    upm;Edkifaom jrefrmh&dk;&m upm;enf; jzpfygonf/ tm;

    vHk;xJrS pGef(a&TpGefndK)? r,faxG;av;ESihf acgif;aqmif

    udk a&G;cs,fum acgif;aqmifESihf usefupm;olrsm;u

    r,faxG;av;udk pGefxHrS 0dkif; umuG,fMu&ygonf/

    upm;enf;

    a&TpGefndKrS vGJ usefupm;olrsm;onf acgif;

    aqmifvkyfrnhfol aemufwGif wef;pD r,faxG;av;udk

    aemufqHk; xm;Mu&onf/ a&TpGefndK vkyfonhfolonf

    iSufo@mef tawmifcwf ysH0J&if; ]a&TpGefndK iSuf&J

    wdrfwdkufxJu 0JxGufcJhNyD} [l [pfatmfNyD; ajym&onf/

    upm;yGJ rprD ajy;ol? vkdufol tcsdefudkufap&ef acgif;

    aqmifESihf a&TpGefndKu rsufESmcsif;qdkif&yfvsuf atmuf

    yg uAsmudk tjyeftvSef tar;tajz yHkpHjzihf qdkMuonf/

    uAsmqHk;onfESihf tajy;ESihf tvdkuf pwifygawmhonf/

    uAsm

    uav;rsm; = a&TpGefndK ... bmudk vdkvdkY 0Jygw,f/

    a&TpGefndK = r,faxG;vdkvdkY 0Jygw,f/

    uav;rsm; = r,faxG;ryg .. 'dkYcsnf;om/

    a&TpGefndK = yg ygvsufom;... aemufuxm;/

    uav;rsm; = r,faxG;tom; cg;vSw,f/

    a&TpGefndK = wGif;i,fa&eJY aq;yghr,f/

    jrefrmh&dk;&m upm;enf;

    a&TpGefndK

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    43/15641

    uav;rsm; = wGif;i,fa& aEGrSmcrf;/

    a&TpGefndK = acsmif;i,fa&eJY aq;yghr,f/

    uav;rsm; = acsmif;i,fa& aEGrSmcrf;/

    a&TpGefndK = jrpfi,fa&eJY aq;yghr,f/

    uav;rsm; = jrpfi,fa& aEGrSmcrf;/

    a&TpGefndK = yifv,fa&eJY aq;yghr,f/

    uav;rsm; = yifv,fa& aEGrSmcrf;/

    a&TpGefndK = yifv,fa& b,frcrf;... r,faxG; trdzrf;/

    aemufqHk;tydk'fwGif a&TpGefndKonf a'go

    trsuf ajcmif;ajcmif; xGuf[efESihf ajrudk zaemihfESihf

    aqmihf qdkavonf/ yifv,fa& qdkonf aEG&moDwGif

    crf;ajcmufdk; r&SdcJhyg/ odkYvdrfvnf ajymqdk& aumif;

    vm;[l a&TpGefndK trsufxGuf[ef okyfazmf&ay

    onf/ a&TpGefndKiSufonf 0J,mckefvT m; ysHoef;&if;

    r,faxG;udk trd zrf;avawmhonf/ a&TpGefndKu

    r,faxG;av;udkvdkufaomtcg a&SUqHk;rS acgif;aqmifu

    a&TpGefndKudk xkyfqD;wdk; ovdk vdkufwm;jyD; usefolrsm;u

    acgif;aqmif aemufuae twGJrjyKwfatmif vdkufajy;Mu&onf/ aMumufvefYwMum; a&Smif&Sm;&if; wcgw&H

    vlwGJonf jyKwf oGm;wwfonf/ xdktcgwGif vQifjref

    pG m jyef quf&onf/ a&TpGefndKu r,faxG;av;udk

    zrf;rd oG m;aomtcg a&TpGefndKuEdkifjyD; upm;yJG jyD;qHk;

    onf/ r,faxG;av;uvGJ tjcm;upm;olrsm;udk rSm;

    zrf;rdvQif a&TpGefndKu HI;onf/ r,faxG;udk rdoGm;vQif

    a&TpGefndKESihf r,faxG;tjzpf okyfaqmif&rnhf uav;

    i,fudk jyefjyD; a&G;&avonf/

    rSwfcsuf/ /

    odrf;iSuf? pGefiSufwdkY\ twihf&JyHkESihf Murf;

    MuKwf&ufpufyHk toGifobm0udk uav;wdkY tm;upm;

    jcif;ESihf oifMum;jcif; jzpfayonf/ tMurf; upm;enf;

    jzpfaomfvnf; oufBuD;? oufvwf? oufi,f aygif;pyf

    upm;Edkifaom upm;enf;wpf&yf jzpfayonf/

    (pHxGef;atmifa&; jynfaxmifpk aus;vufaysmf&TifrIrsm;)

    uav;wdkYa&

    jrefrmh&dk;&m pum;xm 0Sufwrf;

    upm;Mu&atmifaemf/

    'Dpum;xmuAsmav;udk zwfNyD; tajzudk awG;q

    azmfxkwfay;yguG,f/

    pum;xmuAsm

    ESma&mifaumufaumuf?

    tNrD;aumuf?

    oGm;rsm; wpf&mavmuf/

    raomufrpm;?

    ukdufjzwfoGm;?

    jrufESifh aumufyifrsm;/

    (wuodkvfawmom;

    tawG;vSvS aw;jrjr

    pum;xmuAsmrsm;

    yef;a&Tjynfpmtkyfwkduf)

    tajz-

    (wHpOf)

    (pyg;&dyf&dwf?jruf&dwf&mwGifokH;onf)

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    44/15642

    axmifpkESpfzGHYjzdK;a&; &nfrSef;csufrsm;onf xda&mufaom urmvHk;qkdif&m qufoG,fa&;ESihf ,Ofaus;

    rI o[Zmwjzpfjcif; tay: wnfrSD aeonf/

    odkY&mwGif bmompum;rsm; &SifoefrIrSm

    pdk;&drfzG,f&m jzpfaeayjyD/ urmhbmompum;aygif; 6000

    (ajcmufaxmif) ausmfteuf w0ufcefY (50 &mcdkifEIef;)

    rS m aysmufuG,fvkeD;yg; &SdaeNyD; 40 &mckdifEIef;rSm

    Ncdrf;ajcmufjcif; cHae&onf/ 10 &mckdifEIef;omvQif

    &SifoefEdkifpGrf;&Sdae\/ jrefrmwdkif;&if;om;wdkY bmompum;rsm;ESihf ,Ofaus;rI "avhxHk;wrf;rsm;rS m ydkyif

    pdk;&drfzG,f&m jzpfaeawmhonf/

    bmompum; ajcmufaxmifteuf 96 &mcdkif

    EIef;udkurmhvlOD;a& 4 &mcdkifEIef;om ajymqdkMuavonf/

    &m*Pef; tenf;i,frQaom bmom pum;wdkYudk

    ynma&;pepfrsm; twGif;ESihf &Hk;oHk;taejzihf *kPfodum&SdpGm ae&m ay;xm;MuNyD; 'D*spfw,f urmwGif toHk; jyKrI

    wGifrl wpf&matmuf avsmhenf; avonf/

    aysmufuG,fvkeD;yg; Ncdrf;ajcmufcHae&aom

    bmompum; trsm;pkudkvlenf;pkwdkif;&if;om; rsKd;EG,fpk

    rsm;rS ajymqdkMuonf/ wpfpHkw&m vkyfaqmif jcif; r&Sdygrl

    rsm;rMumrDumvwGif bmom pum;rsm;ESihf ,Ofaus;

    rI rsm;rSm aysmufuG,f &ygawmhrnf/

    odkYjzpfyg ,leufpudk taxGaxG nDvmcHMuD;rS ]EdkifiHwum rdcifbmompum;rsm;aeY}udk

    owfrSwf xm;&SdjyD; 2001 ckESpfrSpwif ESpfpOf azazmf0g&D

    v 21 &ufawG usif;y jyKvkyfygonf/ bmomaA'?

    ,Ofaus;rI rwl uGJjym;jcm;em;rIESihf bmompum;

    rsKd;EG,fpHk urmMuD; jzpfaeapa&;twGuf &nf&G,f&if;

    jzpfonf/

    wdrfaum uG,faysmuf vmaeaom bmom pum;rsm;bmompum;wpfck uG,faysmuf? qHk;IH;jcif;

    ESihftwl uREkfyfwdkYvlom;rsKd;EG,f\ todA[kokw?

    awG;jrif odwwfrIESihf IjrifoHk;oyfrI wpfpdwfwpfydkif;

    wdkYudk vnf; tpm;rxdk;EdkifbJ qHk;IH;&awmh\/

    zGHYNzdK;wdk;wufrItwGuf bmompum;rSm t

    a&;ygvSayonf/ axmifpkESpf zGHYNzdK;wdk;wufa&; &nfrSef;

    csufrsm;udk atmifjrifEkdifa&;twGuf bmompum;

    qdkif&m u@rSm AsL[majrmufwnf&Sdaeonf/&nfrSef;csufrsm;wGif - qif;&JrJGawrIESihf

    iwfrGwfacgif;yg;rI uif;pifEdkifa&;? rlvwef; ynma&;

    &Sifoefjcif;?

    rdcifbmompum;ESihf

    ausmif;ynma&;odef;Ekdif

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    45/15643

    aqmif;yg;u@qHk;cef;wdkifatmif ausmif;aecGifh&&Sda&;? vdifydkif;qdkif&m

    wef;wlnDrQrIESihf trsKd;orD; pGrf;aqmif&nfwdk;wufa&;?

    uav;aoqHk;rI avsmhyg;a&;? rdcifusef;rma&; wdk;

    wufa&;? tdyfcsftdkifADG? attdkif'Dtufpfa&m*g? iSufzsm;

    a&m*gESihf tjcm;a&m*gwdkYudk wdkufzsufa&;? obm0

    ywf0ef;usif a&&SnfwnfwHhcdkifjrJa&;ESihf zGHYjzdK;wdk;wufrI

    twGuf urmhvHk;qkdif&m qufpyf vkyfaqmifEdkifa&;wdkY

    yg0ifonf/

    axmifpkESpf zGHYNzdK;wdk;wufa&; &nfrSef;csuf

    &Spf&yfudk a'oMuD; 10 a'orS EdkifiH 190 yg0ifonfh

    EdkifiHwum todkif;t0kdif;rsm;rS zGHYjzdK;wdk;wufa&;

    vkyfaqmifcsufrsm;twGuf tnGef;abmif tae

    jzihfvnf; vufcH usihfoHk;vsuf &Sdaeonf/

    axmifpkESpf &nfrSef;csufrsm;rS tvGeftrif;

    qif;&Jjcif;ESihf iwfrGwfacgif;yg;jcif; ab;'PfwdkYtwGuf

    bmompum;onf &Sifoef aexdkifEdkif&eftwGuf tvkyf

    tudkif &ydkifcGifh? vlrIa&;ESihf EdkifiHa&;b0wdkYwGif yg0if

    aqmif &GufcGihf? tjyeftvSef aqG;aEG;ajymqdk qufqH

    Edkifa&; wdkYESihf eD;uyfpGm qufpyfvsuf &Sdaeavonf/

    A[kokw todw&m;wdkYudk vufqihfurf;

    jzefYjzL;&mwGifvnf; bmompum;rS m t"du Mum;cHjzpfaejyefonf/ axmifpkESpf &nfrSef;csufrsm;jzpfonfh

    uav;tm;vHk; rlvwef; ynma&; qHk;cef;wdkifa&;?

    tdyfcsftkdifAGD? attdkif'Dtufa&m*g? iSufzsm;a&m*g wdkYudk

    wHkYjyef vkyfaqmif&mwGifvnf; r&Sdrjzpf vdktyfygonf/

    bmompum;rS m tajccH &ydkifcGifhrsm;jzpfonfh

    vGwfvyfpG m xkwfazmfjyocGifh? ynma&;tcGifhta&;?

    ,Ofaus;rIqdkif&m yg0if aqmif&GufEdkifcGifhESihf odyHESihf

    enf;ynm wdk;wufrI tusKd;w&m;rsm;udk ykdifqkdif&&Sdda&;wdkYudk cHpm;Edkifap&eftwGufvnf; t"du usae

    onf/ tcsufrsm;tm;vHk;rS m bmomaA'qdkif&m t

    csuftvufrsm;ESihf qufpyfvsuf&Sdae\/

    bmompum;rsm;udk xdef;odrf;jcif;wkdif;&if;om; bmompum;rsm;rS m vlrIt

    odkif; t0dkif;twGif; ajymqdkolwdkY\ vlY *kPfodumudk jrihf

    wifay;Edkifjcif;? w&m;Oya'qdkif&m &ydkifcGifhrsm;udkwdk;jrihfEdkifjcif;? a&;om; rSwfwrf; wifEdkifjcif;ESihf tDvufxa&m

    epf enf;ynmwdkYudk toHk;jyKEdkifjcif;wdkY jyKvkyfEdkifygrl &Sif

    oef EdkifpGrf;&Sdrnf/ ynma&;pepftwGif; cdkifcdkifrmrm

    wnf&Sd aeygu &SifoefrItwGuf rsm;pG m taxmuftyHh

    jzpfaponf/

    bmompum;rsm; &yfwnf &SifoefEdkifpGrf;(odkYr[kwf ) wdrfaum aysmufuG,fjcif;wdkY twGuf

    ynma&; pepfrS m ta&;BuD;onfh tydkif;wGif yg0ifvsuf

    &Sdaeonf/ jrefrmhynma&; pepfrSmrl wdkif;&if;om;

    vlenf;pk rsKd;EG,frsm;ESihf olwdkY\ bmompum;rsm;

    twGuf oifhawmf udkufnDrI r&Sdonf omrubJ

    aysmufuG,f qHk;&HI;&rnfh tE&m,fyif &Sdaeavonf/

    ynma&;qdkif&m atmifjrifrI &&SdEdkif&ef twGuf

    ESihf ,Ofaus;rIESihf bmompum;pnfyif zGHYjzdK;wdk;wufrIwdkY twGufyg rlMudK? rlvwef;ynma&;ESihf

    ta&;tzwftwGuf toHk;vHk; ynma&;wdkYrS m rdcif

    bmompum;jzihf avhusihf oif,lcGihf&&Sd&ef uav;

    rsm;ESifh vlMuD;rsm; twGufyg ta&;MuD;vSygonf/

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    46/15644

    ta&;tzwfudk olwdkY em;rvnfaom

    bmompum;jzihf avhusihf oifMum;&efrS m vltrsm;

    pktwGuf rjzpfEdkifygacs/

    bmompum; 2 rsKd;? 3 rsKd; oifMum;a&; enf;AsL

    [mrS m xda&mufrI&SdEkdifNyD;vQif oif,lavhvmrI &v'f

    aumif;rsm;udk &&Sdaponf/ 'kwd, bmompum;udk

    roifMum;ao;rD yxr bmompum;wpfrsK;dudk

    uRrf;usif wwfajrmufoifhygonf/

    trsKd;om;pD;yGm;a&;ESihf vlrIzGHYjzdK; wdk;wufrI

    wdkYtwGuf vlenf;pk wdkif;&if;om;rsm;rS yg0if aqmif

    &GufEdkifcGifh &Sdap&efrS m rdcifbmompum;? vlenf;pk

    bmompum;rsm; zGHYNzdK; wdk;wufapjcif;rS pwif&ygrnf/

    ynma&; wkd;wuf jzpfxGef;ap&eftwGuf

    &yf&G m a'o vlYrItodkif;t0dkif;rsm; taejzihf ynma&;

    tpDtpOfrsm;udk pDrHtkyfcsKyf uGyfuJ&mESihf oifMum;onhf

    taMumif;t&m? oifMum;enf;rsm;wGif yg0ifaqmif

    &GufcGifhESihf qHk;jzwfydkifcGifhwdkYudk &&Sdoihfonf/

    jrefrmEdkifiH ausmif;ynma&;? rdcifbmom pum;ESihf oif&dk;nGef;wrf;wdkif;&if;om;rsKd;EG,fpkrsm; taoG;ta&mif

    pHkvifpG m axGjym;vsuf wnf&Sdaejcif;aMumihf ausmif;ynma&;wGif rdcifbmompum;? wkdif;&if;om;

    bmompum;wdkYudk xnhfoGif; oifMum;a&;rS m rsm;pGm

    ta&;MuD;vSygonf/ vGwfvyfa&;&,lcJhpOfu taoG;

    ta&mifpHk,Ofaus;rI vlYtodkif;t0dkif; Multicultural-

    ism ESihf taoG;ta&mifpHk

    ,Ofaus;rI ynma&;pepf

    Multicultural Educa-

    tion systemwdkYudktrsKd;om; acgif;aqmif

    MuD;rsm;rS wnf

    a q m u f & e f

    arQmfrSef;xm; &SdcJhMuonf/

    odkY&mwGif q,fpkESpfrsm;pG m MumjrifhcJhjyDjzpf

    onfh rsufarSmuf 21 &mpk yxr q,fpkESpf

    ukefqkH;awmhrnfh tcsdeftxd wdkif;&if;om;bmom

    pum;rsm;? &dk;&m,Ofaus;rIrsm;? ordkif;tpOftvmrsm;udk

    ausmif;ynma&; yifrpepftwGif;ESihf oif&dk;nGef;

    wrf;wGif xnhfoGif;jcif;? vufawGY oifMum;jcif;rsm;udk

    vkyfaqmifEkdifcGifh r&&SdMuao;yg/

    ydkrdkpdk;&drfzG,f&mrSm Oya'ES ihf umuG,fxm;jcif;

    r&Sdjcif;yifjzpfonf/

    onfrSm wdkif;&if;om;tcGifhta&;? uav;

    oli,f tcGihfta&;ESihf ynma&; tcGifhta&;rsm; qHk;IH;

    epfemaeonfh tajctaeqdk;vnf;jzpfonf/ tajccH

    ynma&; tqihfwkdif;wGif (rlvwef;? tv,fwef;?

    txufwef;) 3 bmom oifMum;a&; rl0g'udk wpf

    EkdifvHk;wGif taumiftxnf azmfaqmifoihfygonf/ rd

    cif bmompum;? (wkdif;&if; om;bmompum;)? jref

    rmpm? t*FvdyfpmwdkYudk twef; tqihf? touft&G,fESihf

    e,fajr a'otvdkuf tcsKd; nDrQpGm xnhfoGif;

    oifMum;Ekdifjcif;jzpfonf/

    pma&;ol oGm;a&muf avhvmcJhonfh tdEd,EkdifiHESihf tjcm;aom ,Ofaus;rIpHk vlYtzGJY tpnf;

    rsm;twGif; usifhoHk;aeonhf 'Drdkua&pD ynma&; pepf

    wdkYrSm rsm;pGm tm;us twk,lzG,f&mjzpfyg\/ ,Ofaus;rI

    rsm; o[Zmw jzpfapa&;? odjrifcHpm;Ekdifa&;? rGefjrwfjyD;

    vufqifhurf;&rnfh &dk;&m"avhrsm; uG,faysmufr

    oG m;a&;? uav;oli,f tcGifhta&;

    rsm; &&Sdapa&;ESihf t&nftaoG;

    jrifhrm;aom jrefrmh ynma&;pepfwnf aqmufEkdifa&;wdkY twGuf

    bmom pum;rsm; oifMum;a&;qkdif&m

    rl0g' topfrsm;ESihf pmoifcef;twGif;

    vufawGYvkyf aqmifcsufrsm; vkdtyf

    aeygonf/

    odef;Edkif

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    47/15645

    vGefcJhonfh wpf v? ESpfv cefYavmufu Mop

    aw;vs wDADG tpDtpOf wpfckwGif uav;i,frsm;onf

    vdrfnmwwfonfh taMumif; okawoe jyKonfh tpD

    tpOf wpfck jyoGm;onfukd Munfhvdkuf &onf/

    xkdtpDtpOfwGif tcef;i,f 5 cef; cGJNyD;? uav;

    5 OD;ukd wpfcef;pDrS m xm; olwkdY rodrjrifEkdifatmif

    vQKdU0Suf uifr&mrsm; wyfxm;onf/uav;i,frsm;\ taemufwGif t&kyf wpfck

    csif;csNyD; uav;rsm;ukd aemufrSmcsxm;onfh t&kyftm;

    vSnfhrMunfh&ef rSmxm;onf/ xkdYaemuf vlBuD; wpf

    a,mufpDu wpfcef;pDrS m uav;i,frsm;ukd aemuf rS

    csxm;onfh t&kyf\ atmfoHukd zGifhjyonf/ Oyrm 0kwf

    0kwf[k atmfvQif? 'gacG;&kyf jzpfonf? anmif[k atmf

    vQif 'gaMumif&kyf jzpfonf[k uav;rsm;u ajz&onf/

    tajzrSefvQif olwkdYukd xkdt&kyf ay;vkdufonf/okdYjzifh wpfcsdefwGif a*: ZDvm&kyf csxm;&m a*:

    ZDvm jrnfoHukd uav;rsm;u em;,OfMum;zl;jcif;

    r&SdMuacs/ xkdtcg uav;rsm;onf awGa0aeMupOf

    olwkdYtm; ar;aeonfh vlBuD;u ]uJ rif;wkdY pOf;pm;

    xm;aemf? aemufvSnfh rMunfh&zl;aemf? rsufvkH;vJ

    aocsm ydwfxm;? 15 rdepf pOf;pm;csdef ay;r,f? ig

    tjyifoGm;NyD; 15 rdepfae&if jyefvmr,f} vkdYrSmNyD;

    uav;rsm;ukd wpfOD;xJ tcef;wpfckpDrSm xm;cJhNyD; tjyifxGufoGm;onf/

    vlBuD; xGufoGm;NyD; uav;wpfOD;csif; tcef;

    wpfcef;pDrS m &SdaeMuonfh tcgwGif olwkdYonf rMumcif

    rSmyif aemufokdY ckd; vSnfhMunfhNyD; tdajErysuf rsufvkH;

    ukd vufum t&kyf xm;&mzufukd ausmckdif; aeMu

    onf/ vlBuD;u jyef0ifvmonfh tcgwGif uav;rsm;ukd

    tajz&NyDvm; ar;vQif uav;rsm;u tajzrSef a*: ZDvm

    &kyfjzpfonf[k ajzavonf/ xkdtcg vlBuD;u rif;wkdYaemufvSnfhMunfhvm; ar;vQif [ifhtif;- rsufvkH;rSm

    vufumxm;wm anmif;wmawmifrS vufrcs ygbl;[k

    ydyd&d&d nm

    a v o n f /

    uav; 5

    a,mufwGif

    w p f a , m u f

    om ckd;Munfh rdygonf[k 0efcHonf/ xkdtpDtpOfukd

    Munfhjcif; jzifh uav; rsm;rSm i,fpOfuyif vdrfnm wwfEdkif onfukd awGY& onf/

    xkdokdY vdrfnmwwfjcif;rS m uav;rsm;onf

    olwkdY\ teD;uyfqkH;&Sdonfh vlBuD; rdbrsm;xHrS pwif

    wwfajrmufcJhjcif; jzpfonfukdrl vlBuD; rdbwkdYu owd

    rjyKrdbJ &SdwwfNyD;? uav;rsm; vdrfwwfjcif;ukdyif tjypf

    qkdcsif Muao;onf/ uav;rsm;rS m pum; pwifajym

    wwfonfh t&G,frS pvkdYyif olwkdY\ OD;aESmufESifh rSwf

    PfwkdYonf tvGef vef;qef; zHGYNzdK;vmonf jzpfNyD;?uav;rsm;onf t&m&mukd teD;pyfqkH; olrsm;xHrS OD;pGm

    oif,l &&Sdvmavonf/ xkdtcsdefuyif olwkdY\ ukd,fykdif

    PfESifh &Sdonfh A[kokwwkdYjzifh pOf;pm; awG;awm wwf

    vmNyDvnf; jzpfonf/

    uav;i,frsm;tm; vdrfnmwwfatmif oif

    ay;jcif;ESifhywfouf rMumao;rSDu Mum;od&onfh

    tjzpftysuf wpfck ajym&aomf - w&ufwGif rdrd\ rdwf

    aqG vlBuD;wpfOD;onf olY\ rdwfaqG uav;i,frsm;xHtvnftywfoGm;&m uav;rsm;u ]bbBuD; b,fu

    vmovJ} [k ar;&mwGif olu bbBuD;u ewfjynfu

    vmw,f[k jyefajzavonf/ xkdtcg uav;i,f rsm;rSm

    ewfjynfqkdonfukd tvG,fwul vufcHvkdufonf

    r[kwfay/ olYtm; ewfjynfqkd onfrS m b,fokdY b,fykH?

    b,fvkdoGm;? b,fvkd vm&onf ponfjzifh tao;pdwf

    vkdufar;awmhonf/ oluvJ yg;pyfxJ&Sd&m avQmufajym

    vkdufawmhonf/ xkdtcg uav;i,frsm;rS m xkdvlBuD;ajymcJhonfh taMumif;t&mrsm;ukd olwkdY\ OD;aESmuf rSwf

    PfxJwGif pGJxnfhxm;onf jzpfonf/ wpfcsdefwGif xkd

    uav;rsm;udk

    vdrfwwfatmifoifay;ol

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    48/15646

    vlBuD; ajymcJh onfh

    taMumif;rSm

    r [kwfonf

    ukd olwkdY

    awGY jrif onfh

    tcg pum; ukd rrSefruef

    ajymcsif&m ajymvkdY &

    w,f[k olwkdY\

    tod wGif 0if

    oGm; awmh

    onf/

    tvm;wlyif uav;i,frsm;tm; rdbrsm;u

    ol&Jjzifh ajcmuf jcif;? r[kwfu [kwfu ajym NyD; ESpf odrfh

    jcif;? uav;rsm;\ oif,laeonfh rSwfPfukd txif

    ao;NyD; pum;ukd tvG,fwul aygYaygYwefwef r[kwf

    wm ajymvkdufjcif;wkdYonf uav;rsm;tm; vdrfnm

    jcif;ukd p oifay;vkdufovkd jzpf aeawmhonf/

    rdrd\ rdwfaqG wpfOD;wGif 7 ESpf t&G,f

    om;av; wpfa,muf&Sdonf/ xkduav;onf tvGefrS

    vdrfnmwwfonf/ wpfcgu rdrdrS m olwkdY\ tdrfokdY

    wywfcefY oGm;a&muf aexkdifzl;pOf olYzcifrSm uav;urkefYpm;csif awmif;onfh tcgrS m rkefY r&Sdawmhzl;[k nm

    ajymwmrsKd;? uav;u taMumif;wpfckck odvkdvQif aygY

    aygYwefwef aygufwwfu& avQmufajymwmrsKd; vkyf

    avh&Sdonfukd awGY&onf/

    uav;qkdonfrS m olwkdY odcsifvkdcsifonfh

    t&mukd txufuajymcJhonfh wDAGD tpDtpOfrSm

    ygovkd BuHzefvkyfwwfonf jzpfonf/ rkefYr&Sdzl; ajym

    aomfvnf; olonf rkefYxm;onfh ae&mukd csufjcif;oGm;r&Smonfhwkdif aemifwpfcsdefwGif xkdrkefY&Sdonfh

    ae&mrS rkefY&vmvQif ,cifu zcifonf olYtm; nmcJh

    onfukd olcsufjcif; odEkdifonf/ xkdtcg vdrfnm

    jcif;onf tjypfr&Sdonfh vkyf&yf wpfckvkd oltaejzifh

    owfrSwf oGm;rnf jzpfawmhonf/

    rdrdESifh oduRrf;onfh tjcm;rdwfaqG wpfOD;rSmrl

    olY\om;ukd uav;yif jzpfaomfvnf; av;av;pm;pm;

    qufqHonfukd awGY&onf/ uav;u rkefYpm;csifvkdYawmif;vQif 'Dtcsdefonf rkefYpm;&onfh tcsdef

    r[kwfaMumif;? tusKd;tjypfwkdYukd aoaocsmcsm cGJjcm;

    &Sif;jywwfonf/ xkdtcg xkduav;onf vdrfnmjcif;

    tusifhr&SdawmhbJ trSefukdom ajymNyD;? xkdtrSefw&m;ukd

    vufcHoifhonfh taMumif;tm; pl;prf;vkdpdwf jzpf

    avawmhonf/ tvm;wl uav;u taMumif;wpf

    ckckukd odvkdojzifh ar;jref;vQifvnf;? aygYaygYwefwef

    aygufwwfu& avQmufrajymbJ uav;em;vnf

    atmif aoaocsmcsm &nf&nfvnfvnf? pdwf&Snf

    vuf&Snf &Sif;jywwfonf/ xkdtcg uav;onf ol

    odcsifonfh t&mukd aoaocsmcsm odvkduf&NyD; aemif

    wGif olYtaejzifh olodxm;onfh t&mrSm rSefuefonfukd

    awGY&vQif olY\ zcifukd av;pm;onfh pdwf0ifoGm;rnf

    jzpfonf/

    EkdifiHwum ynma&;wGifrl uav;rsm;tm;

    ausmif; rxm;rae&jzpfNyD;? ausmif;ynma&; t&nf

    taoG;rSmvnf; jrifhrm;onfhtwGuf? vlBuD; rdb tkyf

    xdef;olrsm;u csKdU ,Gif;csuf &Sdonfhwkdif uav;rsm;rSm

    ausmif;okdY a&mufMuvQif vlY,Ofaus;rI tqifhtwef;

    jrifhrm;ap&ef jyKjyif aexkdifvmwwf&ef tcGifhta&; &SdMu

    onf/

    jrefrmEkdifiHwGifrl ynma&; tqifhtwef;rSm

    tvGef edrfhyg;vsuf&Sd&m? wzufrSmvnf; uav;rsm;tm;vkH; ynmoif&jcif; r&SdMuonfh twGuf vlBuD; rdb

    tkyfxdef;olrsm;rS m uav;rsm; vlY,Ofaus;rI tqifh

    twef; jrifhrm;apa&;twGuf tvGefta&;BuD; vSawmh

    onf/

    rMumcifu rdrda&;cJhonfh tcsOfzrf;onfh

    twwfwGif vlY,Ofaus;rI tqifhtwef;onf vlwkdY\

    *kPfukd azmfaqmifaeaMumif; azmfjycJhonf/ rdrdwkdY

    vlrsKd;rsm;wGif trsm;tm;jzifh vdrfnmrIukd ,Ofyg;pGmjyKvkyfaeMujcif;jzifh vlY,Ofaus;rI tqifhtwef; edrfh

    usaeNyD;? vlY*kPfodu m usqif;aejcif; jzpfonfukd

    qifjcifMuNyD;? aemifrsKd;qufrsm;wGif xkdokdY rjzpf&

    avatmif jyKjyifxdef;odrf;vkdMuonf qkdygu? vlBuD;

    rdbrsm;wkdYonf olwkdY\ uav;i,frsm;tm; vdrfnm

    jcif; twwfukd roifay;jzpfatmif pwif aqmif&Guf

    oifhrnf xifygonf/

    atmif(AUNG.INFO)

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    49/15647

    2011 ckESpf rwfv 12 &ufu rJaqmufNrdKU?

    a&TUajymif; txufwef; CDC ausmif;rS m uRefawmfh &JU

    ynma&; tvkyfc&D;rSm tifrwef trSwfxifxif usef&pf

    apr,fh tvkyf&HkaqG;aEG;yGJrS m yg0ifcGihf &cJhygw,f/

    a&TUajymif; txufwef; ynma&;uGef,uf (Migrant

    Higher Education Network) (MHEN) tzGJUu

    OD;pD;usif;ycJhwJh ]a&SUquf&r,fhvrf;} acgif;pOfjzifh

    a&TUajymif;txufwef; (10 wef;) ausmif;om;rsm;udk

    zdwfac: NyD; rdrdwdk U0goemyg&m ynma&;vrf;aMumif;udk

    rdrd udk,fwdkif a&G;cs,favQmufvSrf;EkdifzdkU vrf;jywJhyGJ?

    0dZmeJU odyHynm&yfrsm;&JU tajccH oabmw&m;rsm;udk

    oabmayguf em;vnfapNyD; rdrd0goemyg&m rdrd

    tem*wftwGuf udkufnD&mudk a&G;cs,fwwfapzdkUvrf;

    nGef wJhyGJ/

    'DyGJrSm q&mrBuD; a'gufwm pifoD,marmifESifh

    CDC ausmif;tkyfBuD; ref;a&TESif;wkdUrS tzGifhtrSmpum;

    ajymMum;cJhw,f/ odyHynm wdk;wufvmyHkESifh rsuf

    arSmufacwfrS m odyHynmESihf qufEG,faewJh wefzdk;awG

    udk q&mBuD; OD;csdef0rf;rS &Sif;vif; ajymMum;cJhovdk

    q&mBuD; OD;aersdK;at;rSvnf; 0dZmynm&JU ta&;ygyHk

    rsm;udk &Sif;vif;ajymMum;ay;cJhMuygw,f/

    ynma&; tm;ay;ajymMum;oltjzpf Blog-

    gera'guf wmvGPff;aqGrS ol\ i,fpOfb0rS a'gufwm

    jzpfonfhwdkif rdb&JUt&dyfatmufrS rvGwfajrmufcJh&bJ

    q&m0efb0udk a&muf&SdoGm;&yHk? wu,fawmh ol&JU

    0goemu pmayjzpfNyD;? q&m0efrvkyfbJ jrm;ewfarmif

    r*Zif;&JUt,f'Dwm jzpfcJh&yHk? xdkrSwpfzef rNyD;qHk;ao;wJh

    jrefrmjynf&JU 'Drdkua&pDta&;twGuf Blogger wpf

    a,muf tjzpfeJU e,fpyfrS m &kef;uef ae&yHkawGudk

    ajymMum;NyD; ausmif;om;rsm; rdrd0goemyg&m? rdrd

    &nfrSef;vdk&mudkom OD;wnfNyD; wpdkufrwfrwf BudK;pm;

    &if rvGGJraoG &EkdifrS m jzpfaMumif;eSifhtwl ausmif;om;

    vli,frsm;udk Mu,fav; rsm; eSifhyHkcdkif;NyD; ]vif;vdkufprf;yg

    Mu,fuav;}qdkwJh oDcsif;eJUoDqdk&if; tm;ay;cJhygw,f/

    a&SUquf&r,fh vrf;

  • 8/6/2019 Maukkha Education Magazine 6

    50/15648

    aeUvnfydkif;rSmawmh a&TUajymif;txufwef;

    ausmif;om;rsm;udk q&mOD;odef;Ekdifu ]Pf&nf trsKd;

    rsKd;? pGrf;&nftaxGaxG} acgif;pOfeJY ynma&; pdwfynm

    ppfaq;jcif;udk jyKvkyfay;cJhygw,f/ ausmif;om; wpfOD;

    csif;tvdkuf rdrdwdkY&JUarG;&myg ADZ? p&dkufESihf 0goem awGudk

    &SmazG azmfxkwfEkdifMuzdkY&m jzpfw,f/ Pf&nf ppfaq;

    vTmudk ausmif;olausmif;om;wkdif; pdwfyg0ifpm; pGm

    ajzqdkjyD;wJhaemufrSmawmh wl&mtkyfpktvdkuf tkyfpk zGJUcJh

    Muw,f/ Pf&nf (8) rsKd;acgif;pOfeJY tkyfpk awG

    jzpfw,f/ rdrdwkdY pGrf;&nfawGudk odjrifcGihf&&Sdapygw,f/

    rdrdPf&nftvdkuf? ADZpGrf;&nfawGudk od&Sd

    jyD;wJh tcgrSmawmh tqihfjrihf ynm&yfawGudk avhvm

    vdkufpm;wJh tcgrSmjzpfjzpf? oufarG; oifwef;awGeJY

    tvkyftudkifawGudk a&G;cs,f&mrSmjzpfap rsm;pG m toHk;

    wnfhrSmjzpfygw,f/

    ausmif;om;rsm; 0goemyg&m bmom&yf

    tvdkuf u@rsm;udk tkyfpkwl&m zGJUapNyD; bmaMumifh

    0goem yg&aBumif;udk ausmif;om; wpfOD;pDDtm; ar;jref;

    aqG;aEG;cJhw,f/ rdrd0goemyg&m ynm&yfukd oifMum;