leren leren en assessment for learning workshop

Date 04.06.2012| 1

faculty of behaviouraland social sciences

pedagogy and educational sciences

Denk- en leervaardigheden

Over leerkracht & assessment for learning (AfL)

Marieke van Roy & Ernst D. ThoutenhoofdRijksuniversiteit Groningen11 januari 2012

Assessment for Learning workshop SPO, 4 juni 2012Download via www.slideshare.net/ernstt

Date 04.06.2012| 2



Inhoud

Wat is leren?Leren lerenDrie hypothesen over leerkracht

1. De leerkracht als spiegel: Leren leren via kritische (zelf)beschouwing

2. De afwezige leerkracht: Zelforganiserend leren3. De leerkracht als vaardige deelnemer: Leren leren als sociale

pedagogiekEen voorbeeld: assessment for learning (evaluatie voor leren) Workshop: Hoe leervaardig zijn wij zelf? Evaluatie

Date 04.06.2012| 3



Wat is leren?

De meest sociaal nuttige vorm van leren in de moderne wereld is het leren van het proces van leren, een doorlopende openheid voor ervaringen en het bewust bij jezelf binnenhalen van het veranderingsproces. Carl Rogers | Freedom to learn 1969:163

Leren is ten eerste een sociale bezigheid, niet ten eerste een cognitief proces.Ernst Thoutenhoofd & Marieke van Roy

Date 04.06.2012| 4



Leren leren | EU definitie

Leercompetentie is het vermogen om een leerproces te beginnen en vol te houden, het eigen leerproces te organiseren, onder andere door efficiënt tijd- en informatiebeheer, zowel individueel als in groepen. De competentie omvat bewustzijn van het eigen leerproces en leerbehoeften, de vaststelling van de beschikbare mogelijkheden en het vermogen om obstakels te overwinnen teneinde met succes te leren. […]Motivatie en zelfvertrouwen zijn van essentieel belang voor iemand’s competentie.Europees Parlement, 2006 (2006/962/EG; paragraaf 5, annex)

Date 04.06.2012| 5



De vijf kernwaarden (5Rs) van leren leren

Volgens de literatuur lukt leren leren vooral als deelnemers gezamenlijk ontvankelijk, vindingrijk, vasthoudend , verantwoordelijk, en vooral nadenkend zijn.

The ‘5Rs’: Readiness, Resourcefulness, Resilience, Responsibility, Reflection

—Deze kernwaarden zijn misschien wel bepalend voor ‘leerkracht’; maar wat is nu eigenlijk de rol van leerkracht in de context van leren leren?

Date 04.06.2012| 6



H1 | Leren als kritisch denken

Kritisch denken wordt bezien als basis van leren; dit komt vooral voort uit de Verlichtingsideologie van liberal education.Leren is een kritisch beschouwend proces dat leidt naar onafhankelijke zelfwording, waarbij de leerkracht vooral een spiegelende functie heeft.Het vindt oa uitwerking in het curriculum in ‘burgerschap’.Daily Mail 07 February 2008 | www.sapere.org.uk

Date 04.06.2012| 7



Voorbeeld van leren via kritisch denken

Nooit te klein voor filosofie

Stelling: Als je denkt dat je te klein bent om invloed te hebben dan heb je waarschijnlijk nog nooit de nacht doorgebracht met een mug in je slaapkamer.

Date 04.06.2012| 8



H2 | Zelforganiserend leren: Hole in the wall

Zelforganisatie beschrijft een systeem of proces dat volledig mogelijk wordt door interne condities, zodat de fenomenen van het proces in autonomie plaatshebben: een centrale of externe autoriteit is afwezig.

Binnen deze hypothese bestaan twee mogelijkheden voor lesgeven:1. het is een externe/autoritaire interventie in leren als individueel

cognitief proces; of2. lesgeven is een interne conditie van leren zelf, wat wil zeggen

dat leren niet een individueel proces maar een sociaal proces is.

Thoutenhoofd & van Roy (werkdocument) on Sugata Mitra’s Hole in the Wall experiments

http://www.youtube.com/watch?v=m2_CjRbZ5EI

Date 04.06.2012| 9



H3 | Leren als leervaardigheid

Een RUG project over de (sociale) pedagogiek van leren leren

Veronderstelt dat leren beter leerbaar wordt als leerkrachten proactief samen met lerenden praten over en experimenteren met leren.Leerkrachten moeten zich wel uitdrukkelijk lerend kunnen opstellen.

Deelprojecten gaan onder andere over assessment for learning (AfL).AfL beoogt leren door en van het monitoren van het eigen leerproces.

www.rug.nl/pedok/onderzoek/denken_lerenhttp://pamaok003.wordpress.com/

Date 04.06.2012| 10



AfL criteria

De vijf originele principes van AfL (gericht op lerenden)

1. ‘Leerbaar’ commentaar geven op het werk van lerenden.2. Actief betrekken van lerenden in de evaluatie van het

leerproces.3. Lesgeven aanpassen aan de resultaten van evaluatie.4. Erkenning van de grote invloed van evaluatie op motivatie en

zelfwaardering onder lerenden, en de invloed die beiden hebben op leren.

5. Erkenning van de behoefte van lerenden om het eigen leren te kunnen evalueren en weten hoe het leren te verbeteren.

The UK Assessment Reform Group (1999)

Date 04.06.2012| 11



AfL criteria (project toevoegingen)

Vijf toegevoegde principes (gericht op leerkrachten)

6. Wees transparant: over verwachtingen, de eigen interessen en vaardigheden.

7. Wees eerlijk: bespreek wat (niet) voldoet aan je eigen wensen.8. Faciliteer: geef geen instructie maar coach het leren.9. Leer: neem deel aan het leren en evalueer je eigen bijdrage aan

leren.10.Reflecteer: stel vragen, onderzoek alternatieven, analyseer

twijfel en onzekerheden.

Denk- en leervaardighedenproject 2011

Date 04.06.2012| 12



Assessment for Learning | okt 2011

Doelstelling (Onderwijsbegeleiding, SPO)Kennis, inzicht, toepassing, meningsvorming en communicatie over de organisatie van begeleiding in school en klas.

OpdrachtStudenten schrijven een begeleidingsplan voor een school. (oefentoetsen/ -opdrachten, feedback en formatieve assessment).

Resultaten (scriptie Chawwah Groothuis 2012)Afl vergroot de onderzoekende houding van de docent (d.m.v. scaffolding).Afl heeft een positief effect op de leerhouding van de student.AfL vergroot het leervermogen van studenten (d.m.v. feedback).Afl heeft een positief effect op de leerbaarheid van de vakinhoud.

Date 04.06.2012| 13



Assessment for learning | dec 2011

Doelstelling (Professionalisering van leerkrachten, master onderwijskunde)Leren van professionele zorg voor leren, en een onderbouwd antwoord op de vraag, (hoe) kan leren worden onderwezen?

OpdrachtStudenten ondernemen een geheel eigen leerweg naar eigen leerdoelen.

Resultaten (masterthese Jorien Vugteveen 2012)Meer gebruik van zelfsturing (autonoom leren) door studenten.Minder gebruik van externe sturing, maar ook meer certificaatgerichtheid.Minder beroepsgericht studiemotief.Meer ongericht leren naast verhoogde samenwerking en vraag naar sturing.

Date 04.06.2012| 14



Pinksteren workshop | juni 2012

De deelnemers oefenen in deze workshop de eigen leerkracht.

De deelnemers ervaren in welke mate ze samen snel tot leren kunnen komen.

Opdracht (half uur)1. Formeer groepjes van maximaal 5 personen (1 observator);2. Onderneem in 15 minuten gezamenlijk leren op het onderwerp

Pinksteren en … (zie kaartje);3. Gebruik beschikbare materialen: stencils, laptop, pennen,

papier. 4. Observatoren evalueren en presenteren het leren.

Date 04.06.2012| 15



Uitkomst Driekoningen workshop | jan 2012

Opdracht (half uur)Presenteer in 5 minuten gezamenlijk leren op een onderwerp, zoals Driekoningen en Technologie / Politiek / Cultuur; (2) evalueer het leren.

ResultatenSlechts één van de 8 groepen (x5 deelnemers) liet leeropbrengst zien;Geen enkele van de 8 groepen kon de vorm van het leren benoemen of het leerdoel evalueren.

Date 04.06.2012| 16



Evaluatie | einde

WorkshopLeren lerenAssessment for Learning

Date 04.06.2012| 17



17

Dank u voor uw aandacht.

Date 04.06.2012| 18



References

Baumfield, V., Hall, E. and Wall, K. (2008) Action research in the classroom. Sage.Black, P., McCormick, R., James, M. and Pedder, D. (2006) Learning how to learn and assessment for

learning: A theoretical inquiry. Research papers in education 21(2):119–132. Dearden, R.F. (1976) Problems in primary education. Routledge.Dreyfus, H.L. and Dreyfus, S.E. (1986) Mind over machine: The power of human intuition and

expertise in the era of the computer. Free press/Macmillan.James, M. and McCormick, R. (2009) Teachers learning how to learn. Teaching and teacher

education 25(7):973–982.Lucas, B. and Greany, T. (2000) Learning to learn: Setting the agenda for schools in the 21st Century.

Network Education Press.Rogers, C. (1986) Freedom to learn. Charles E. Merrill.Schön, D.A. (1987) Educating the reflective practitioner: Toward a new design for teaching and

learning in the professions. Jossey-Bass/Wiley.Stenhouse, L. (1981) What counts as research? British journal of educational studies 29(2):103–114.Wall, K., Hall, E., Higgins, S., Leat, D., Thomas, U., Tiplady, L., Towler, C. and Woolner, P (2009)

Learning to Learn in Schools Phase 4 Year One Report, London: Campaign for Learning. Available at www.campaign-for-learning.org.uk.