‘Het Nieuwe Flexibiliseren’

Marktupdate flexaanbieders: ‘Never waste a good crisis’

Fokker Terminal, Den Haag, 15 november 2012

Han MestersSector banker zakelijke dienstverlening

The WHY: ABN Amro roots: 1824

NHM: Nederlandsche Handel-Maatschappij

De N.V. Nederlandsche Handel-Maatschappij werd op initiatief van koning Willem I in Den Haag opgericht op dinsdag 9 maart 1824

De doelstelling was (Art. 59) "bevordering van handel, scheepvaart, scheepsbouw, visserij, landbouw en (het fabriekswezen)", in voortzetting van wat tijdens de Franse overheersing van 1795 tot 1813 was ingezet.

Het hogere doel was volgens de koning dat de NHM zou fungeren als een

"grote hefboom, strekkende tot opbeuring en aanmoediging van de nationale welvaart".

“What you do

proves

what you believe.”

Simon Sinek

Inhoudopgave

1 Conceptueel kader

Economie

Demografie

2

4

Oplossingen: van transactie naar relatie4 Oplossingen: van transactie naar relatie5

Aanbieders van flexible diensten3

Oplossingen: van transactie naar relatie4 Bevindingen6

1. Conceptueel kader

• Crisis

• Demografie

• Governance

• Generatie Z

• Geo-politiekeVerschuivingen

• Cultuur

• Milieu

Waar staan we?

Vraagkant van flex: Shift van instituten naar gemeenschappen

7

Futuroloog Watts Wacker over de economie v.d. V.S.

“We are increasingly making intellectual property, not goods”

Watts Wacker, Best Selling Author and Futurist

In de jaren 70, kwam voor elke $5 economisch groei in de VS:

$ 4 uit de groei van de beroepsbevolking

$ 1 uit een verbetering van de productiviteit

Steeds meer: organiseren via ‘De Markt’

Clay Shirky: “Since we have grown up with hierarchical institutions

as models for organizational structure, it’s hard to visualize another

model. But this is where social media has come in. The development

of technological features such as #hashtags has allowed people with

like interests to find each other and organize around ideas

outside a traditional institutional model.

(…) So we have an old way of viewing the organization of people

(thesis: hierarchical institutions). Now there’s a new way of looking

at things (antithesis: unmanaged cooperative collaboration).

We (as a society) are still trying to figure out how to navigate this (synthesis) to produce results.

……Ook bij het vinden van nieuwe medewerkers….

Bron: Jobvite Social Recruiting Survey, 2011

Case: recruitement…Luttele jaren geleden

Adverteren van vacature

Zoeken met profiel

Beoordelen sollicitaties

Benaderen prospect

Opstellen profielSelectie

kandidaat

Act

ief

wer

ven

Pas

sief

wer

ven

…..en nu

Adverteren van vacature

Zoeken met profiel

Beoordelen sollicitaties

Benaderen prospect

Opstellen profielSelectie

kandidaat

Act

ief

wer

ven

Pas

sief

wer

ven

Zo ook voor uitzenden….., detacheren?

UItzendbureau ‘to go’?

Nieuwe modellen zijn kandidaat-gedreven

13

Van flexibele schil naar klantgedreven organisatie

2 typen organisaties (Simon):

• Invulling door ICT, en met name Internet

• Invulling door specialisten, al dan niet in dienst

Fase 1: Toename flexibele schil en projecten

Fase 3: Opkomst klantgedreven project-organisatie

1. Productfunctie

2. Capaciteitsfunctie

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Zorg

Industrie

Onderw ijs

Energie

FinancieleDienstverlening

ZakelijkeDienstverlening

Overheid

Dat verw acht in 2013 een f lexibele schil te gebruiken

Zegt in 2010 meer f lexibel personeel te gebruiken dan voorheen

Fase 2: Splitsing standaard- en maatwerk stuk

• Voorbeeld filmindustrie

2. Economie

• Total G10 debt is 300% Global GDP

• ‘The problem is not Government debt per se. The real problem is that the $70 trillion in G10 debt is the collateral for $700 trillion in derivatives…’

Source: Raoul Pal, GMI 2012

Kees de Kort een optimist? Reset imminent

U.S: How bad is this one?

Euro breakdown impact

Spanje? Grotere vaas?

De huidige verdienmodellen

Op zoek naar iets nieuws……

Naar een nieuw paradigma: het einde van groei?

20

Theory U (Scharmer en Jaworski et al) geeft inzicht in veranderen en het realiseren van betekenisvolle oplossingen

• ‘Jumping to conclusions’ is een grote bedreiging als werkelijke vernieuwing vereist is

• Een doorbraak of transformatie vraagt een weg ‘naar binnen’ om de benodigde energie en creativiteit aan te spreken

• Rust, waarnemen en dialoog zijn de geëigende instrumenten om dit te bereiken

3. Aanbieders flex diensten

Detacheren: structurele en conjuncturele uitdagingen

1. Bruto margedruk

2. Onderscheidend vermogen

3. Toegevoegde waarde propositie Professional staffing market

Wat zien we in de markt?

• Kostenbewustzijn ↑

• Steeds meer focus op prijs

• Steeds meer inzicht

• Steeds meer aandacht voor Compliance

• Centralisatie

• VMS

• Centrale kwaliteitsmeting (verschillen leveranciers)

• Vraag naar transparantie neemt toe (waar ga je dan aan spiegelen? Eigen schalen (en salaris)?)

• Opkomst ZZP en rol van detacheerders

23

24

2007/2008 komt niet meer terug

25

Eindmarkten

Technical

Administrative

Industrial

Reintegration

& Health services

IT

Government

Construction

Temp én perm down

Bron: recruitment matters

Uitzendgroei ten koste van werknemer (NL vs. VS)

Sinds 2e helft 2009:

• Beperkt herstel NL uitzendindex gevolg door daling

• Sterk (en doorzettend) herstel VS uitzendindex

• Verschil wordt veroorzaakt door (in VS):

− verschuiving van fulltime naar part-time

− verschuiving van middle wage naar low wage

− verschuiving van direct naar intermediair

Erosie arbeidspositie in VS leidt tot groei uitzenders (“recessieprofiteurs”)

Herstel in VS? Fictie!

• Werkloosheid hardnekkig hoog

• Banenverlies en daaropvolgende banengroei laat wholesale shift naar lager betaalde banen zien

• Arbeidsparticipatie daalt (discouraged worker syndrome)

• Armoede stijgt

Werkloosheid VS, drie werkelijkheden

Werkeloosheid in Europa

Banengroei VS zit aan de onderkant

Opleiding steeds belangrijker

4. Demografie

Ons voorland (2)? Veranderingen in de Amerikaanse beroepsbevolking

Bron: B.O.T.H. BLS, bewerking ABN Amro

Flexibiliteit in Nederland

De flexibele schil (inclusief ZZP) bestaat in 2010 uit 1,8 miljoen personen. Dit is 24,4% van de werkzame beroepsbevolking

Bron: ABU

Voorlopig meer dan voldoende rek

1. Groei economie in komende jaren waarschijnlijk zeer beperkt

2. Relatief hoge jeugdwerkloosheid biedt reserve potentieel

3. Verdere toename arbeidsproductiviteit waarschijnlijk

Pac-man in witte-boorden land

Bron: Recruitment matters, Job feed

Vacaturevolume beroepsgroep Administratie en klantenservice, 2008 – heden

‘War for Talent’: Welke ‘War'? Nu even niet3 scenario’s voor de ontwikkeling van de werkzame beroepsbevolking 2010-2050

Bron: ABN AMRO Group Economics

1. Onveranderde voortzetting van de huidige netto arbeidsparticipatie

2. Een verdere groei van de netto arbeidsparticipatie onder arbeidskrachten van 50 jaar en ouder

3. Als scenario 2 met ophoging pensioen-leeftijd tot 67 jaar beginnend in 2020

Human Capital rapport 1: de vier scenario’s (2008)

Toekomstscenario’s komen tot stand door twee onzekere ontwikkelingen met grote impact, die onafhankelijk van elkaar zijn, ten opzichte van elkaar in een grafiek te positioneren

‘Economische situatie van Nederland’ (wel of geen recessie op komst?) en ‘mate van globalisering van de arbeidsmarkt’ gedefinieerd als meest impactvolle onzekerheden op de flexmarkt

Centrale vraag: Hoe overleef ik met mijn bedrijf in elk van deze vier werelden?

Wereldbeeld 3: De intensieve mensenhouderijGlobalisering en economische recessie

Door de economische recessie neemt de werkgelegenheid af

• Globalisering zet door en zowel niet-Europeanen als Aziaten komen naar Nederland

• Sterke internationale arbeidsconcurrentie op de Nederlandse

markt

• ‘Costleader-ship’ staat centraal in deze recessie

• Er ontstaat sterke werving over de grenzen heen van goedkope

arbeidskrachten

• Reorganisaties omdat activiteiten worden uitbesteed of geoffshored

• De flexmarkt zal uiteindelijk weer gaan groeien, vooral omdat men huiverig is vaste medewerkers aan te nemen

• Er ontstaat druk op de groeitrend van ZZP’ers, een aantal wil liever zekerheid in een vaste baan

Globalisering en economische recessieDe intensieve mensenhouderij

Succesvolle flexleveranciers en Werving en Selectie bureaus’s spelen in op twee ontwikkelingen:

• Werven van goedkope buitenlandse flexwerkers

• Begeleiden van hoogopgeleiden van/naar het buitenland

Succespelers: ‘Beverwijkse Bazaar’, ‘Dutch Design’ en ‘E-bay’

Beverwijkse Bazaar

Flexleveranciers die goedkope en goede buitenlandse werknemers naar Nederland brengen, zijn succesvol

Dutch Design

Succesvol zijn flexleveranciers en Werving en Selectie bureau’s die de high potentials uit Nederland begeleiden naar uitdagend werk in het buitenland

Zij kennen vooraanstaande buitenlandse partijen waar de high potentials uit Nederland gewild zijn en waarvoor betaald wordt

E-bay

Flexleveranciers die zich richten op het elektronisch matchen met internationale scope zijn succesvol

Verschil tussen ICT professionals en Finance professionals

Wereldbeeld 4: Hollands ondernemerschap!Weinig globalisering en economische recessie

De economische recessie in 2012 zorgt voor minder werkgelegenheid

• Globalisering zet niet door en er is geen toename in de toestroom van Europeanen en Aziaten naar Nederland

• Hierdoor weinig tot geen internationale arbeidsconcurrentie

• Weinig mobiliteit op de arbeidsmarkt, want de banen liggen niet voor het oprapen

Er ontstaan twee groepen:

Talentvolle jonge individuen die nog eisen kunnen stellen aan werkgevers

Een grote groep individuen die blij is een baan te hebben (en te houden)

• De groep ZZP’ers is flink ingekrompen. Alleen de “die-hards” met voldoende kennis, vaardigheden en een netwerk, overleven

• Flexleveranciers moeten hard werken om mensen aan het werk te krijgen

• Minder focus op de kandidaat, maar veel meer het ‘traditionele’ model waarbij de focus op de opdrachtgever ligt

43Bron: BLS

V-vormig verloop recessie

Impact mentaliteitsverandering grootImpact

mentaliteitsverandering klein

L-vormig verloop recessie

Wereldbeeld 1‘Doorgroeien op platgetreden paden’

Wereldbeeld 2‘Ondernemend in

organische netwerken’’

Wereldbeeld 3‘‘Navigeren naar

nieuwe groei’

Wereldbeeld 4‘‘De hang naar het vertrouwde’

?

Human Capital 2 rapport (2009): 2012 en verder? ‘Never waste a good crises’

4: ‘De hang naar het vertrouwde’L-vormig verloop recessie en kleine mentaliteitsverandering

De langdurige recessie laat in deze wereld flinke sporen na

Arbeidsintensieve processen worden ge-outsourced, de maakindustrie verdwijnt bijna helemaal

(Jeugd)werkloosheid is een groot probleem, stakingen en demonstraties zijn aan de orde van de dag

Flexibele arbeid wordt gezien als manier om kosten te besparen maar is geen doel op zich

Het aantal ZZP’ers is lager dan een tijd geleden

Door het tekort aan arbeidsplaatsen is de macht verschoven naar de werkgevers

Vooral de sectoren met relatief grote baanzekerheid zoals onderwijs en zorg hebben genoeg aanwas

Successpelers:

Over het algemeen zullen flexspelers het erg moeilijk hebben in deze wereld. De behoefte aan flexibel personeel is beperkt en de prijzen staan erg onder druk

Marktplaats – Payrollers en uitzenders die heel snel kunnen schakelen en op dagelijkse basis arbeid kunnen in- en verhuren zullen in dit wereldbeeld overleven

Zeeman – Ook biedt deze wereld ruimte voor een ‘discount leverancier’ met een zeer basic en wisselend aanbod van laag opgeleid personeel die als oproepkrachten voor van alles kunnen worden ingezet

Wie overleven niet…

Nichespelers die tegen een relatief hoge marge bemiddelen in specifieke markten zullen het moeilijk krijgen. Nederland zit in zwaar weer en alle pijlen zijn gericht op het besparen van kosten

45

Maar: het belang van zingeving (purpose) en.. feminine waarden, voor professionals blijven

► autonomy/trust

► mastery

► purpose

Bron : Daniel Pink

Zien we al bewijs van de transitie weg van instituten in de U.S. labour cijfers?

46

5. Oplossingen: van transactie naar relatie

Advies en customer intimacy (trusted advisor)Inventarisatie totale flexbehoefte

Van ‘piek en ziek’ naar strategische flex

De wereld van de inlenerDe medewerker en zijn levenscyclus• Binding in een vroeg stadium (student)

• Advies studiekeuze en beroep (start van Impresariomodel)

• Sparringpartner tijdens eerste werk na de studie/persoonlijke ontwikkeling

Succesfactoren toekomstige Flex-aanbieder*:

• Kwaliteit van de kandidaat (R/T)• Communicatie tussen de opdrachtgever en de intermediair (R)• Prijs van de dienstverlening (T)• Aanlevering van geschikte kandidaten (T)• Kennis van de organisatie van de opdrachtgever (R)• Relatie tussen de opdrachtgever en (de contactpersoon van) de intermediair (R)• De ‘klik’ met de intermediair (R)• Betrouwbaarheid (R)• Continuïteit van de contactpersoon (R)• Branchekennis

* Geranked naar R (relatie) en T (Transactie)

Emotie als gevoel betekent: ‘you care’: Het impliceert dat een relatie ontstaat

Van intercedent naar impresario?

Intercedent (van inter-cedere)“Putting square pegs in round holes”

Balanceren tussen kandidaat en inlener

Impressario“You go for the quality of the performance, not the longevity of it”

Focus op de kandidaat

Don King

Dit model werkt ook in moeilijke markten!

Nieuwe vormen van leiderschap gevraagd in platte organisaties: ‘caring’

The eldest of four children, Dunham enlisted in the Marine Corps in 2000.Jason Dunham stepped into the role of protector long before he ever donned a Marine uniform. As a teenager, he put himself between a friend and an adversary to protect his buddy during a fight. As a brother, he would warn his little sister to watch out for boys. As a man, he dreamed of becoming a state trooper — so long as work didn’t take him too far from home, where he could keep an eye on those he loved most. Dunham died as he had lived, said the minister at his burial last

May: “Caring more for others than himself.”

Passie en vakmanschap horen bij een analoge wereld?

6. Bevindingen

Van transactie naar relatie

1. ‘Never waste a good crisis’

2. Zakelijke dienstverlening blijvend minder winstgevend geworden, topjaren 2007/2008 komen niet meer terug

3. Invulling HR functie verschuift van product naar vinden juiste flexoplossing en projectmatige invulling van mensen

4. Uitdaging: hoe kunnen wij er voor zorgen dat specialisten in de toekomst graag bij ons komen werken (vast of flex) – Impresario model

5. Bestaande manier van het organiseren van arbeid d.m.v. hierarchie in instituten staat onder druk

6. Flexibele schil neemt toe

7. Structureel lijken sociale media zich te ontwikkelen tot instrumenten die ‘referral’ based bemiddeling van arbeid kunnen faciliteren

8. Emotionele binding wordt belangrijker tussen werkgever en werknemer – passie belangrijke aanjager voor creativiteit en binding