generieke it-referentie-architectuur 1.03 · enterprise architectuur referentie architectuur...
TRANSCRIPT
Agenda
• Inleiding referentie-architectuur
• ArchiXL generieke IT-referentie-architectuur
• Gebruik semantische wiki
2
Architecturen en hun samenhang
Architectuurrepository
Enterprise Architectuur
ReferentieArchitectuur
OplossingArchitectuur
3
Wat is een referentie-architectuur?
• A reference architecture provides a proven template solution for anarchitecture for a particular domain. It also provides a commonvocabulary with which to discuss implementations, often with the aim to stress commonality. (Wikipedia)
• A reference model is a division of functionality together with data flow between the pieces. A reference architecture is a referencemodel mapped onto software elements and the data flows betweenthem. (Bass et al)
• A reference architecture is a predefined architectural pattern, or set of patterns, possibly partially or completely instantiated, designed, and proven for use in particular business and technical contexts, together with supporting artifacts to enable their use. (IBM)
• Een referentiearchitectuur is een generieke architectuur voor een klasse van systemen, gebaseerd op best-practices
(ArchiXL, TUE, ICTU, IBM)
4
Voorbeeld referentie-architecturen
Sector-specifiek
• Nederlandse Overheids Referentie
Architectuur (NORA)
• Model Architectuur Rijksdienst (MARIJ)
• GEMeentelijke Model Architectuur
(GEMMA)
• Provinciale Enterprise Referentie
Architectuur (PETRA)
• Waterschaps Informatie & Logisch
Model Architectuur (WILMA)
• COrporatie Referentie Architectuur
(CORA)
• Referentiearchitectuur Onderwijs
(ROSA)
• Triple-A Architectuur
• Enhanced Telecom Operations Map
• IBM Insurance Application Architecture
• IBM Information Framework
Generiek
• TOGAF Technical Reference Model
• TOGAF Integrated Information
Infrastructure Reference Model
• OASIS Reference Architecture for Service
Oriented Architecture
• Open Group SOA Source Book, inclusief:
– SOA Reference Architecture
– Service Oriented Infrastructure
• Open Group Architectures for Identity
Management
• GovCert Raamwerk Beveiliging
Webapplicaties
• Dell Virtual Remote Desktop Reference
Architecture
• Microsoft Application Architecture for
.NET
• Microsoft Windows Server System
Reference Architecture
5
Overzicht generieke IT-referentie-architectuur
6
On
twik
ke
ling
On
twik
ke
ling
Be
he
er
Be
he
er
Be
ve
iligin
gB
eve
iligin
g
Technische infrastructuurTechnische infrastructuur
ApplicatiesApplicaties
Business applicaties
specifiek voor een sector of organisatie
Business applicaties
specifiek voor een sector of organisatie
Functiespecifieke infrastructuurapplicaties
specifiek voor bepaalde gebruikersgroepen, voor alle soorten organisaties
Functiespecifieke infrastructuurapplicaties
specifiek voor bepaalde gebruikersgroepen, voor alle soorten organisaties
Generieke infrastructuurapplicaties
potentieel voor alle gebruikersgroepen en alle soorten organisaties
Generieke infrastructuurapplicaties
potentieel voor alle gebruikersgroepen en alle soorten organisaties
Applicatieplatform
generieke softwarefunctionaliteiten voor applicaties
Applicatieplatform
generieke softwarefunctionaliteiten voor applicaties
Fysieke infrastructuur
fysieke apparaten en verbindingen
Fysieke infrastructuur
fysieke apparaten en verbindingen
Metamodel
7
Infrastructuur
serviceNode
Apparaat
Systeem
software
Applicatie
service
Architectuur
principe
Applicatie
component
logisch
Applicatie
component
fysiek
Leidende architectuurprincipes
• Veranderingen in IT systemen worden alleen aangebracht als gevolg van eisen uit de bedrijfsvoering
• Gevoelige gegevens worden veilig uitgewisseld
• Er wordt gebruik gemaakt van bewezen oplossingen
• Componenten zijn gecentraliseerd
• IT systemen zijn duurzaam
• Gegevens worden eenmalig uitgevraagd
• Gegevens worden elektronisch opgeslagen en uitgewisseld
• Applicaties maken gebruik van één technologiestack
• De technische infrastructuur is geconsolideerd
• IT systemen worden hergebruikt voordat ze worden gekocht voordat ze worden ontwikkeld
• Gegevens worden geleverd door de bron
• Applicaties zijn modulair
• Gegevens worden onderhouden in de bronapplicatie
• IT systemen maken gebruik van open standaarden
• Processen zijn gestandaardiseerd
• IT systemen zijn schaalbaar
• Gegevens zijn gescheiden van hun presentatie
• IT systemen communiceren op basis van services
• IT systemen worden gestandaardiseerd en hergebruikt binnen de gehele organisatie
• IT systemen zijn tijd- en plaats-onafhankelijk beschikbaar
8
ProductieProductie
Functiespecifieke infrastructuurapplicatieservices
9
SturingSturing
Strategie en
beleid
Verantwoording
Projectvoering
Architectuur & informatie
management
Interne
controle
Kwaliteitsmanagement
Bestuur
OndersteuningOndersteuning
Personeel
Financieel
Juridisch
Facilitair Communicatie
Secundaire
inkoop
IT ontwikkeling
en beheer
Fiscaal
InteractieInteractie
Voorlichting
Marketing Inkoop
Relatie
beheer
Service
verlening
Product
ontwikkeling
VerkoopProduct
fabricering
Contract
beheer
Risico
management
Innovatie
Voorraad
beheer
Contact
beheerDistributie
ProductieProductie
Belangrijkste functiespecifiekeinfrastructuurapplicaties
10
SturingSturing
Strategie en
beleid
Verantwoording
Projectvoering
Architectuur &
informatie
management
Interne
controle
Kwaliteits
management
Bestuur
OndersteuningOndersteuning
Personeel
Financieel
Juridisch
Facilitair Communicatie
Secundaire
inkoop
IT ontwikkeling
en beheer
Fiscaal
InteractieInteractie
Voorlichting
Marketing Inkoop
Relatie
beheer
Service
verlening
Product
ontwikkeling
VerkoopProduct
fabricering
Contract
beheer
Risico
management
Innovatie
Voorraad
beheer
Contact
beheerDistributie
Desktop
publishing
systeem
CRM
systeem ERP / SCM
systeem
Architectuur
modelleertool
Performance
management
systeem
Projectplanning
systeem
Kwaliteits
management
systeem
Productinformatie
managementsysteem
Klantcontact
systeem
Service
management
systeem
Personeel
systeem
Financieel
afhandel/beheer
systeem
Facilitair
systeem
Software
ontwikkel
omgeving
Inkoop
systeem
Juridisch
kennissysteem
Fiscaal
kennissysteem
Bestuurs
informatie
systeem
Risico
management
systeem
Kennisbank
Innovatie
management
systeem
Contract
beheer
systeem
Generieke infrastructuurapplicatieservices
11
SamenwerkingSamenwerkingGebruikersinteractie
Gebruikersinteractie
ProcessturingProcessturing ContentbeheerContentbeheer
OrkestratieWeb content
beheer
Document
bewerking
Business Activity
Monitoring
Record
beheer
Invoer
verwerking
Content
presentatie
E-mail en
agenda
Kennis
management
Sociaal
verbinden
Werkstroom
besturing
Multimedia
Presentatie
aggregatie
Telefonie en video
conferentie
Zoeken
Elektronische
formulieren
Document
beheer
IntelligentieIntelligentie
Gegevens
mining
Gegevens
analyse
Rapportage
Meta-data
beheer
Zaak
afhandeling
Directebericht
uitwisseling
Bedrijfsregel
beheer
Gebeurtenis
afhandeling
Uitvoer
verwerking
Kenniscreatie
Beslis
ondersteuningSpraak
ProductieProductieInteractieInteractie
Business applicatieservices voor eenonderwijsinstelling
12
Werven
Aanmelden
Uitschrijven
Inschrijven
Formatieplanning
Examineren
Toetsen en beoordelen
Verzorgenonderwijs
Begeleiden
Diplomeren
Verrichtenonderzoek
Onderwijstijdregistratie
Schorsen en verwijderen
Loopbaanbegeleiding
Evaluerenonderwijs
Roosterplanning
Samenhang belangrijkste infrastructuurapplicaties
13
KennisbankContractbeheer
systeem
Orchestrationserver
Documentscansysteem
Recordmanagement
systeem
Financieelafhandel/beheer
systeem
Documentmanagement
systeem
Portal server
persoonlijkportaal
ERP / SCMsysteem
Outputmanagement
systeem
Productinformatie
managementsysteem
Web CMS
web-site
CRMsysteem
Zaaksysteem
zaakafhandeling
Klantcontactsysteem
Zaaksysteem
zaakmagazijn
Applicatieplatform infrastructuurservices
14
Ge
ge
ve
ns
uitw
iss
elin
gG
eg
eve
ns
uitw
iss
elin
gG
eg
eve
ns
be
he
er
Ge
ge
ve
ns
be
he
er
Uitv
oe
ring
Uitv
oe
ring
Service en
interfacebeheer
Routering ETLBestands
synchronisatie
Bestands
uitwisselingQueueing
Content
ontsluiting
Gegevens
federatieDirectory
SchedulingTransactie
verwerking
Virtueleinstructie
verwerking
Vertaling
Partner
integratie
Database Persistentie
Be
stu
ring
Be
stu
ring
Applicatie
virtualisatie
Desktop
virtualisatieOS virtualisatie
Machine
besturingClustering
Cloud
computing
Data scrapingGegevens
synchronisatie
Contentgeneratie
Belangrijkste applicatieplatform nodes
15
Ge
ge
ve
ns
uitw
iss
elin
gG
eg
eve
ns
uitw
iss
elin
gG
eg
eve
ns
be
he
er
Ge
ge
ve
ns
be
he
er
Uitv
oe
ring
Uitv
oe
ring
Service en
interfacebeheer
Routering ETLBestands
synchronisatie
Bestands
uitwisselingQueueing
Content
ontsluiting
Gegevens
federatieDirectory
SchedulingTransactie
verwerking
Virtueleinstructie
verwerking
Vertaling
Partner
integratie
Database Persistentie
Be
stu
ring
Be
stu
ring
Applicatie
virtualisatie
Desktop
virtualisatieOS virtualisatie
Machine
besturingClustering
Cloud
computing
Data scrapingGegevens
synchronisatie
Contentgeneratie
AdapterEnterprise
Service Bus
Message
Queueing
server
Directory
server
DatabaseManagement
systeem
Gefedereerd
database
systeem
Web
applicatieserverApplicatieserver Scheduler
Besturings
systeemCloud platform
OS virtualisatie
platform
Desktop
virtualisatie
platform
Applicatie
virtualisatie
platform
HTTP server
Datadistributie
systeemB2B gateway
Bestands
synchronisatie
tool
ETL toolBestandsbroker
Service
directory
Persistentie
raamwerk
Virtuele
machine
Host access
tool
Fysieke infrastructuurservices
16
Ve
rwerk
ing
Ve
rwerk
ing
Op
sla
gO
ps
lag
Ne
twe
rkN
etw
erk
AudiovisueelTelefonerenInstructie
verwerkingReproduceren
Machine
virtualisatie
Off-line
backupArchivering
On-line
backup
Centrale
opslag
Verspreide
opslag
Verre
verbinding
Lokale
verbinding
Netwerk
routering
Netwerk
load balancing
Persoonlijke
verbinding
BeheerBeheerOntwikkelingOntwikkeling BeveiligingBeveiliging
Ontwikkeling, beheer en beveiliging services
17
Node
beheer
Database
beheer
Netwerk
beheer
Opslag
beheer
Printer
beheer
Service level
management
Service
management
Asset & configuratie
beheer
Software
distributie
Requirements
managementOntwerp
Realisatie Test
Defectbeheer
Build
Versiebeheer
Back-up
beheer
Zone
beveiligingProxy
Intrusion prevention &
detection
Audit
Access
management
Externe
toegang
Malware en
spamfiltering
Apparaat
beveiliging
Toegangs
beveiliging
Identity
management
Encryptie
Software
lifecyclebeheer
Deployment
Samenhang belangrijkste nodes
18
Enterprise Service Bus
DBMSoperationele
gegevens
Web applicatieserver
Applicatieserver
HTTP server
B2B gateway
Datadistributiesysteem
ETL tool
Hardwareload balancer
Authenticatieproxy
Firewall Firewall
DBMSafgeleide
gegevens
Directory serverextern
Directory serverintern
Voorbeeld toepassing: handreiking verdieping GEMMA informatiearchitectuur
19
bron: KING
Semantic MediaWiki
• Uitbreiding op MediaWiki
– Een ‘gewone’ Wiki met een onderliggend kennismodel
– Het kennismodel maakt feiten en relaties betekenisvol, zowel voor mens
als machine
– Uit deze betekenis (= semantiek) kunnen nieuwe relaties en andere
feiten afgeleid worden, en kunnen selecties uit de vastgelegde
informatie gemaakt worden
• Vraag: Wat zijn de 100 grootste steden ter wereld met eenvrouwelijke burgemeester?
20
Voorbeeld van modelelement in semantische wiki
21
Formulieren in semantische wiki
22
Genereren van visualisaties met semantische wiki
23
Vragen?
24