economic evaluation of hydropower projects in the …...រ បភ ពទ ២៖ ថ ច ណ យ ន...

4
រូបពទ ១៖ ទ ំងៃនគេងទំនប់រ អគ� សន ក� ងងទេន�េមគង�ែដលត�វនងសង់/េង ងងសង់ រូបថតៈ េអឿម ៉ន់ /Oxfam សចក� ីេផ� ើម អត�បទេនះ េសចក� សេង�ប លទ�ផល ៃន រស កវវ េល តៃម�េសដ�ក ច� គេង អគ� សន ក� ងដងទេន�េមគង�េម ែដលត�វ នេធ� ងេពលថ� ីៗេនះ េយមជមណ�ល បណ� ប� ល ន ងវវធននធម�ត គប់គងបរ �ន ៃនកលវិទល័យ េម � លួង ខត�េឈៀងៃរ៉ បេទសៃថ (អ ន៉ ន់, វ ៉ ូដ ន �នេគល ២០១៧)។ ទំនប់រ អគ� សន ចំនួន១១ នេងងសង់េល ដងទេន�េមគង�េម(េម រូបពទ ១)។ ក� ងេះ ទំនប់៉បូរ ដនហុង កំពុងត�វនងសង់ ចំែណកឯ ទំនប់ទ ៣ គ ទំនប់៉ក់េបង ត�វនរំព ងទុក ន ប់េផ� ើមងសង់ េក� ង�ំ២០១៧។ រេល កេឡ ងទូេ ព ផលចំេណញ ែផ�កេសដច� ៃនទំនប់រ អគ� សន មដងទេន�េមគង�េម រួមន រំេចញមពលអគ� សន សស ន់បេទសៃថន ងេវៀតម។ ក់ចំណូល ដលទទួលនព គេងរ អគ� សន សប់ បេទសវ ន ងយកេអភ វឌបេទស ន ងេល កម�ស់ជីវពរស់េរបស់បពលរដ�។ េះ ៉ងក៏េយ រស កវវនរក ញ សម�ត កម� ( រប�ញពសមេហតុ ផល) ៃនគេងរ អគ� សន ំងេនះ ក់ប ដូច ននយកច ត�ទុកក់ ឬយតៃម�បេពកេ តៃម� (រតបង់) ែផ�កេសដ�ក ច�ៃនផលប៉ះល់ ចំេះបរ �ន ន ងសង�ម ដូចរត់បង់ រ បមូលផលេនទធម�ត ងរថយចុះនូវ ដីលប់/ ដីនជីត ងនេធ� រយតៃម� ខ�ស់េពក េេល ផលចំេណញែផ�កេសដ�ក ច� ៃន ទំនប់រ អគ� សន ។ រ�ស់បរ ន ងរេធ� បច� បន� េល តៃម� ងរសន�តែផ�កេសដ�ក ច� មួយ ចំនួន េយ ងរកេឃ តៃម�េសដ�ក ច�ទូេៃន ផនរគេងទំនប់រ អគ� សន ទេន�េមគង�ន ងន ពអវិជ�ន។ លទ�ផលវវសំន់ៗ គេងទំនប់រ អគ� សន ដលនេងទុក ងនផលប៉ះល់អវិជ�នែផ�កេសដ�ក ច�។ ក� ចមងៃនផលប៉ះល់អវិជ�នែផ�កេសដ�ក ច� នះ គ យរតៃម�េសដ�ក ច�ៃនរត់បង់រ បមូលផលេនទធម�ត នទំហំធំង ផល ដលទទួលនមកព ទំនប់រ អគ� សន រចំយេេល រត់បន�យផលប៉ះល់ដល់ សង�ម ពមំងរត់បង់ដីលប់/ដីនជីត ក៏ក� សំន់ ែដលេធ� ឱនផលប៉ះល់ែផ�ក សដ�ក ច�ផងែដរ ។ ផលប៉ះល់ែផ�កេសដ�ក ច�េេល បេទសវ ន ថ ត�វនពករផលវិជ�ន ព សស គ បេទសៃថន ងទទួលនផលចំេណញេច នងេគ យែឡក បេទសកម� ងេវៀតម ត�វន ពករន ងទទួលរងផលប៉ះល់អវិជ�នង ផ�កេសដ�ក ច� ៉ ងធ�ន់ធ�រ ។ អ�កនិពនសំ អ ន៉ ន់, េដវីឌ វ ៉ ូដ ន ង រ �នេគល កលវិទល័យែផ�កគប់គង មជមណ លបណ� ប� ងវវធននធម�ត ងគប់ គងបរ �ន (NREM)ៃនកលវិទល័យ េម លួង ស� តក� ងេខត�េឈៀងៃរ៉ បេទសៃថ។ ចុចតង់ នះេដើម ញយក រយរណ៍េពញេលញ។ http://bit.ly/2obdY7f រយតៃម�េសដ�កិច�គេងរីអគិសនី ក� ងងទេន�េមគង�េម ទំនប់នងសង់រួច ទំនប់កំពុងងសង់ ទំនប់េងនឹងងសង់ ខ េម ២០១៧ ទំព័រទ

Upload: others

Post on 08-Mar-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

របភាពទ១៖ ទតងៃនគេរមាងទនបវរអគ�សនេនក�ងអងទេន�េមគង�ែដលរត�វបានសងសង/េរគាងនងសងសង

របថតៈ េអឿម សវន /Oxfam

េសចក�េផ�ើម

អត�បទេនះ គជាេសចក�សេង�ប ពលទ�ផល ៃន ករសកសោរសវរជាវ េលើតៃម�េសដ�កច� គេរមាង វរអគ�សន េនក�ងដងទេន�េមគង�េរកម ែដលរត�វបានេធ�ើេឡើងនាេពលថ�ៗេនះ េដយមជឈមណ� ល បណ� ះបណា� ល នងរសវរជាវធនធានធម�ជាត នង រគបរគងបរស� ន ៃនសកលវទយោលយ េមហ� លង េខត�េឈៀងៃរ របេទសៃថ (អនរតឡាវន, វ ដ នង ហ� នេគល ២០១៧)។ ទនបវរអគ�សនចនន១១ បានេរគាងសងសងេលើដងទេន�េមគង�េរកម (េមើលរបភាពទ១)។ ក�ងេនាះ ទនបសយាបរ នង ដនសហង កពងរត�វបានសងសង ចែណកឯ ទនបទ៣ គទនបបាកេបង រត�វបានរពងទកថា នងចបេផ�ើមសងសង េនក�ងឆា� ២០១៧។

ករេលើកេឡើងជាទេទ ពផលចេណញ ែផ�កេសដ�កច� ៃនទនបវរអគ�សន តមដងទេន�េមគង�េរកម រមមាន ករនាេចញថាមពលអគ�សន ជាពេសសេទកនរបេទសៃថនងេវៀតណាម។ របាកចណលែដលទទលបានពគេរមាងវរអគ�សន សរមាប របេទសឡាវ នងយកេទអភវឌឍរបេទស នងេលើក កម�សជវភាពរសេនរបសរបជាពលរដ�។ េទះជាយាងណាកេដយ ករសកសោរសវរជាវបានរកេឃើញថា សម�តកម� ( ករបង� ញភាពសមេហតផល) ៃនគេរមាងវរអគ�សនទងេនះ ហកបដចជា មនបានយកចត�ទកដក ឬវយតៃម�ទបេពកេទេលើតៃម� (ករខតបង) ែផ�កេសដ�កច�ៃនផលបះពលចេពះបរស� ន នងសង�ម ដចជាករបាតបង កររបមលផលេនសទធម�ជាត នងករថយចះនវដលបោប/ ដមានជជាត នងបានេធ�ើករវយតៃម�

ខ�សេពក េទេលើផលចេណញែផ�កេសដ�កច� ៃន ទនបវរអគ�សន។ ករផា� សប�រ នងករេធ�ើបច�បបន�ភាព េលើតៃម� នងករសន�តែផ�កេសដ�កច� មយចនន េយើងរកេឃើញថា តៃម�េសដ�កច�ជាទេទៃនែផនករគេរមាងទនបវរអគ�សន ទេន�េមគង�នងមានភាពអវជ�មាន។

លទ�ផលរសវរជាវសខនៗ

គេរមាងទនបវរអគ�សនែដលបានេរគាងទក នងមានផលបះពលអវជ�មានែផ�កេសដ�កច�។

កត� ចមបងៃនផលបះពលអវជ�មានែផ�កេសដ�កច�េនះ គេដយសរតៃម�េសដ�កច�ៃនករបាតបងកររបមលផលេនសទធម�ជាត មានទហធជាង ផលែដលទទលបានមកពទនបវរអគ�សន ។ ករចណាយេទេលើករកតបន�យផលបះពលដលសង�ម រពមទងករបាតបងដលបោប/ដមានជជាត កជាកត� សខន ែដលេធ�ើឱយមានផលបះពលែផ�កេសដ�កច�ផងែដរ ។ ផលបះពលែផ�កេសដ�កច�េទេលើរបេទសឡាវ នងៃថ រត�វបានពយោករជាផលវជ�មាន ជាពេសស គ របេទសៃថនងទទលបានផលចេណញេរចើនជាងេគេដយែឡក របេទសកម�ជា នងេវៀតណាម រត�វបានពយោករថានងទទលរងផលបះពលជាអវជ�មានខងែផ�កេសដ�កច� យាងធ�នធ�រ ។

អ�កនពន�អពស អនរតឡាវន, េដវឌ វ ដ នង រឆាដ ហ� នេគល

សកលវទយោលយែផ�ករគបរគង មជឈមណ� លបណ� ះបណា� ល នងរសវរជាវធនធានធម�ជាត នងរគបរគងបរស� ន (NREM)ៃនសកលវទយោលយ េមហ�លង ស�តក�ងេខត�េឈៀងៃរ របេទសៃថ។ ចចរតងេនះេដើមប ទញយក របាយករណេពញេលញ។

http://bit.ly/2obdY7f

ករវយតៃម�េសដ�កច�គេរមាងវរអគ�សនេនក�ងអងទេន�េមគង�េរកម

ទនបបានសងសងរច

ទនបកពងសងសង

ទនបេរគាងនងសងសង

ែខ េមស ២០១៧ ទពរទ១

េសចក�េផ�ើម

អត�បទេនះ គជាេសចក�សេង�ប ពលទ�ផល ៃន ករសកសោរសវរជាវ េលើតៃម�េសដ�កច� គេរមាង វរអគ�សន េនក�ងដងទេន�េមគង�េរកម ែដលរត�វបានេធ�ើេឡើងនាេពលថ�ៗេនះ េដយមជឈមណ� ល បណ� ះបណា� ល នងរសវរជាវធនធានធម�ជាត នង រគបរគងបរស� ន ៃនសកលវទយោលយ េមហ� លង េខត�េឈៀងៃរ របេទសៃថ (អនរតឡាវន, វ ដ នង ហ� នេគល ២០១៧)។ ទនបវរអគ�សនចនន១១ បានេរគាងសងសងេលើដងទេន�េមគង�េរកម (េមើលរបភាពទ១)។ ក�ងេនាះ ទនបសយាបរ នង ដនសហង កពងរត�វបានសងសង ចែណកឯ ទនបទ៣ គទនបបាកេបង រត�វបានរពងទកថា នងចបេផ�ើមសងសង េនក�ងឆា� ២០១៧។

ករេលើកេឡើងជាទេទ ពផលចេណញ ែផ�កេសដ�កច� ៃនទនបវរអគ�សន តមដងទេន�េមគង�េរកម រមមាន ករនាេចញថាមពលអគ�សន ជាពេសសេទកនរបេទសៃថនងេវៀតណាម។ របាកចណលែដលទទលបានពគេរមាងវរអគ�សន សរមាប របេទសឡាវ នងយកេទអភវឌឍរបេទស នងេលើក កម�សជវភាពរសេនរបសរបជាពលរដ�។ េទះជាយាងណាកេដយ ករសកសោរសវរជាវបានរកេឃើញថា សម�តកម� ( ករបង� ញភាពសមេហតផល) ៃនគេរមាងវរអគ�សនទងេនះ ហកបដចជា មនបានយកចត�ទកដក ឬវយតៃម�ទបេពកេទេលើតៃម� (ករខតបង) ែផ�កេសដ�កច�ៃនផលបះពលចេពះបរស� ន នងសង�ម ដចជាករបាតបង កររបមលផលេនសទធម�ជាត នងករថយចះនវដលបោប/ ដមានជជាត នងបានេធ�ើករវយតៃម�

ខ�សេពក េទេលើផលចេណញែផ�កេសដ�កច� ៃន ទនបវរអគ�សន។ ករផា� សប�រ នងករេធ�ើបច�បបន�ភាព េលើតៃម� នងករសន�តែផ�កេសដ�កច� មយចនន េយើងរកេឃើញថា តៃម�េសដ�កច�ជាទេទៃនែផនករគេរមាងទនបវរអគ�សន ទេន�េមគង�នងមានភាពអវជ�មាន។

វធស�ស� នង ករសន�ត

ករសកសោរបសេយើង (ចបពេពលេនះ រត�វបានេហ

កតថា បច�បបន�ភាព NREM) េធ�ើករវយតៃម�េទ

េលើ “ េសណារយទនបទង១ ១ ” ែដលរមប�� ល

ទនបវរអគ�សនចនន១១ ក�ងដងទេន�េមគង� (ទនប

ចនន៩េនក�ងរបេទសឡាវ នងទនបចនន២េនក�ង

របេទសកម�ជា) រពមទងទនបចនន៣០ ែដលរត�វ

បានេរគាងសងសង តមៃដទេន�េមគង� ក�ងទន

វនេយាគសរបរបមាណជា ៥០ពនលនដល�

សហរដ�អេមរក (េមើលតរងទ១)។

េសណារយេនះរត�វបានេរជើសេរ ើសេឡើង េដយសរ

វអចយកមកេធ�ើករេរប�បេធៀប នងរសបេទតម

“ករវយតៃម�អពេសណារយៃនករអភវឌឍអងទេន�

េមគង�ទងមល – ែផនករអភវឌឍអងទេន�េមគង�

ដណាកកលទ២ ( ចបពេពលេនះតេទ រត�វេហ

កតថា ែផនករ BDP2)” (គណៈកម�ករទេន�េមគង�

ឆា� ២០១១)។

បច�បបន�ភាព N R E M េធ�ើករវយតៃម�េលើករខត

បង នងផលចេណញ ៃនែផនករគេរមាងទនប

វរអគ�សន េនក�ងលក�ខណ� ៃនតៃម�េដើមបច�បបន�

(NPV) សរមាបរយៈេពល ៥០ឆា� េដយេរបើរបាស

តៃម�/ ៃថ�ចណាយនានាក�ងឆា� ២ ០ ១ ៦ នងអនវត�

អរតប�� ះតៃម�១០ភាគរយ។ ករអនវត�របមន�

N P V េនះរត�វបានេគយកមកេរបើរបាសក�ងករ

វយតៃម� គេរមាងេហដ� រចនាសម�ន�ធៗ ែដលវជា

អរតដចគា� េទនងអរតអនវត�េនក�ងែផនករ

BDP2។

តៃម�េដើមបច�បបន� (NPV)

តៃម�េដើមបច�បបន�( N P V ) គជាតៃម�បច�បបន� ៃនរបាកែដលនងហរេចញ ពគេរមាងៃនេពលេវលមយ

ដកជាមយនងេដើមទនវនេយាគដបង។ ករអនវត�គេរមាងមយរត�វចណាយរបាកជាមន (ចណាយ

េលើករសងសង) នងតៃម�ចណាយក�ងេពលអនាគត ( តៃម�ចណាយេលើរបតបត�ករ នងករែថទ) ។

េលើសពេនះេទៀត របាកកម�ពធនាគារ រមជាមយនងកររបាក រត�វែតបងសង ែដលជាទេទ រត�វ

ចណាយេពលជាេរចើនឆា� ។ របាកចណល (ករលក) គរត�វបានបេង�ើតេឡើង បនា� បពប��ប ករសង

សងគេរមាង។ តៃម�ៃនសចរបាកមានករែរបរប�ល ក�ងរយៈេពលណាមយ តៃម�េដើមបច�បបន�

អចរត�វបានេរបើរបាស េដើមបបែលងករចណាយ នងរបាកចណលេនក�ង ជវតៃនគេរមាងទងមល

េទជាតៃម�សចរបាកក�ងេពលបច�បបន� ។

ករសន�តសខនៗ ែដលរត�វបានេរបើេនក�ងករគណនាែផ�កេសដ�កច� រត�វបានបង� ញេនក�ងតរង

ទ២ ពតមានលម�តមានផ�លជនេនក�ងរបាយករណេពញេលញ។

តរងទ១៖ គេរមាងទនបវរអគ�សនទេន�េមគង�េរកម - េសណារយទនបទង១១

តរងទ២៖ ករសន�ត នងតៃម�ខងែផ�កេសដ�កច� ែដលអនវត�េនក�ងបច�បបន�ភាព NREM

ែខ េមស ២០១៧ ទពរទ២

របថតៈ េអឿម សវន /Oxfam

លទ�ផលភាពខសគា� ចមបងៗ រវង ែផនករ BDP2 នងបច�បបន�ភាពNREM

ែផនករ B D P 2 បានេធ�ើករបានរបមាណថា ផលចេណញែផ�កេសដ�កច� ពទនបវរអគ�សន េចញព

េសណារយទនបទង១១ នងមានតៃម�៣៣,៤ពនលនដល� សហរដ�អេមរក។ បែន�បច�បបន�ភាពNREM

បានរបមាណថា ផលបះពលែផ�កេសដ�កច�ជារម នងមានភាពអវជ�មាន គថាតៃម�េដើមបច�បបន� N P V

គរបែហលជាខតបង ៧ . ៣ ពនលនដល� សហរដ�អេមរក។ តរងទ៣ ខងេរកមេនះ បង� ញពភាព

ខសគា� ពលទ�ផលជារម ៃនករគណនាែផ�កេសដ�កច�រវងែផនករ B D P 2 នង បច�បបន�ភាព N R E M ។

វរអគ�សនករគណនារបសមជឈមណ� លបណ� ះបណា� ល នងរសវរជាវកររគបរគងធនធានធម�ជាត នងបរស� ន( N R E M ) អពផលចេណញវរអគ�សន គទបជាងយាងខ� ង េបើេធៀបនងករ រកេឃើញរបសែផនករ BDP2 េដយសរែតែផនករ BDP2បានេរបើទន�នយៃនករវនេយាគទនទប នងតៃម�អគ�សនខ�ស រពមទងគរៃនករេធ�ើពណជ�កម�អគ�សនេផសងគា� ។

កររបមលផលេនសទករបានរបមាណរបសមជឈមណ� លបណ� ះបណា� ល នងរសវរជាវកររគបរគងធនធានធម�ជាត នងបរស� ន(NREM) េលើតៃម�េដើមបច�បបន�គខ�សជាងខ� ង េដយសរែតបានសន�តតៃម�រតដលេទ ៣.៥ដល� សហរដ�អេមរកក�ងមយគឡរកម េបើេធៀបនងែផនករBDP ែដលសន�តរតមែត ០.៨ដល� សហរដ�អេមរក ក�ងមយគឡរកម។ តៃម�ែដលបានេរបើរបាសេនក�ងបច�បបន�ភាព NREMគេនទបជាងករបានរបមាណរបសគណៈកមា� ធករទេន�េមគង� ែដលបានរយករថា តៃម�រត ៤.៨ដល� សហរដ�អេមរក ក�ងមយគឡរកម (Nam, et al.2015)។

ផលបះពលសង�ម/វបបធមែផនករB D P 2 មនបានគតគរអពតៃម�ចណាយេលើករកតបន�យផលបះពលសង�ម នងវបបធមេនាះេទ ចែណកឯបច�បបន�ភាពNREM បានសន�តថា ៃថ�ចណាយេលើករកតបន�យផលបះពល មានតៃម�េស�ើនង៥%ៃនទនវនេយាគ ។

ដលបោប/ដមានជជាតែផនករ BDP2 មនបានគតគរអពករខតបងែផ�កេសដ�កច� ែដលែដលទកទងេទនងករបាតបងដលបោប នងដមានជជាតេនាះេទ។ េដយែផ�កេលើទន�នយែដលបានមកពករសកសោ ដសណ� ទេន�េមគង� (រកសងធនធានធម�ជាត នងបរស� នៃនរដ� ភបាលេវៀតណាម ឆា� ២០១៥) បច�បបន�ភាព NREM បានគណនាតៃម�េសដ�កច� ែដលមានករទកទងេទនងករបាតបងដលបោប នងដមានជជាត។ េបើតមករសកសោរបសNREMរកេឃើញថា េនតបនដសណ� ទេន�េមគង� អចថយចះនវដលបោបនងដមានជជាត ែដលបណា� លឱយករផលតរស�វរយៈេពលែវង មានករថយចះសរមាបរបេទសេវៀតណាមចនន ២,៤លនេតនក�ង១ឆា� ែដលមានតៃម�េស�ើនងករខតបងេសដ�កច�របែហល៨,០០០លនដល� អេមរក។

ករែបងែចកតៃម�ចណាយ នងផលចេណញតមរបេទស

ករែបងែចកតៃម�ចណាយ នងផលចេណញ តម

បណា� របេទស េនដងទេន�េមគង�េរកមគមានករ

លបាកក�ងករបានរបមាណ េដយសរែត របេទស

ដៃទេទៀត (ដចជា ចន បារង កេរ មាេឡស

នងណរេវ) មានករពកពន�ក�ងករផ�លមលនធ

នងរបតបត�ករគេរមាង។ រកហ�ក ខងេរកម

បង� ញពករែបងែចកដសម��តមរបេទស។

ែផនករ BDP2 បានសន�ដ� នថា បណា� របេទស

ទងអស េនក�ងតបនទេន�េមគង�េរកមនងទទល

បានផលចេណញ េហើយរបេទសឡាវ ជារបេទស

ែដលេរគាងនងសងសងទនបវរអគ�សនេរចើន

ជាងេគ នងក� យជារបេទស ែដល ទទលផល

ចេណញេរចើនជាងេគ។

បច�បបន�ភាពNREMរកេឃើញថា ខណៈេពលែដល

របេទសឡាវ នងៃថ េនែតទទលបានផលចេណញ

បែន�ផលចេណញេនាះ កេនែតទបជាងខ� ង

ណាស េបើេធៀបនងករសន�ត េនក�ងែផនករ

BDP2។

របេទសកម�ជា នង េវៀតណាម នងទទលរងនវផល

បះពលែផ�កេសដ�កច�ជាអវជ�មានយាងធ�នធ�រ។

(សមេមើលរបភាពទ២)

តរងទ៣៖ េសចក�សេង�បៃនករគណនាតៃម�េដើមបច�បបន�សរមាបេសណារយទនបទង១១

របថតៈ េអឿម សវន /Oxfam

ែខ េមស ២០១៧ ទពរទ៣

របភាពទ២៖ ៃថ�ចណាយ នងផលចេណញតមរបេទស៖ ែផនករ BDP2 នង បច�បបន�ភាព NREM

Photo: Savann Oeurm/Oxfam

NREM update

ករបដេសធនទទលខសរត�វ៖ ទសសនៈទងឡាយែដលេលើកេឡើងេនក�ងអត�បទេនះ គជាទសសនៈរបសអ�កនពន� េហើយមនឆ�ះប�� ងពទសសនៈរបសសកលវទយោលយេមហ� លង (MFU) ឬ អង�ករ អកស� ម (OXFAM) េនាះេទ ។

អនសាសនអនសសនខងេរកម រត�វបានេស�ើេឡើង េដើមបេធ�ើករពចរណាបែន�ម៖

ពនយោេពលសងសងទនបវរអគ�សនេផសងៗេទៀត រហតដលេពលែដលទនបសយាបរ រត�វបានប��បរចរល ជាមយនងរបសទ�ភាពៃនវធានករកតបន�យផលបះពលនានា រមប�� លផ�វេធ�ើដេណើ ររបសរត នងរចកទ� រទកបង�រដលបោប រត�វបានបង� ញចបោសលសសន។

តរម�វឱយបណា� គេរមាងវរអគ�សន ដកប�� លនវខ�ងចណាយេពញេលញ ចេពះវធានករអភរកស នងកតបន�យផលបះពល េលើសង�ម នងបរស� ន េនក�ងទនវនេយាគសរប។

វយតៃម�េឡើងវញនវផលបះពលែផ�កេសដ�កច� នងពយោករផលចេណញដលរបេទសឡាវេដយែផ�កេលើ “េសណារយែដលទនងជានងេកើតេឡើង” សរមាបគេរមាងទនបវរអគ�សនទេន�េមគង�ែដលទនងជាមានដេណើ រករេទមខ។

បេង�ើតយទ�ស�ស�ថាមពលថ� សរមាបរបេទសក�ងអងទេន�េមគង�េរកម េដយគតថា របាកចណលែដលបានមកពវរអគ�សន មានចននតចជាងកររពងទកពមន នងេធ�ើបច�បបន�ភាព េលើករពយោករ អពតរម�វករថាមពល ៃនបណា� របេទសអងទេន�េមគង�េរកម នងករអភវឌឍបេច�កវទយោ េដើមបេធ�ើឱយរបេសើរេឡើង នវរបសទ�ផលថាមពល នងថាមពលកេកើតេឡើងវញ។

ឯកសរេយាង

Intelligent Energy Systems (IES). (2016). WWF report Power Sector Vision 2050 toward 100% Renewable Energy by 2050 Greater Mekong: Power vision overview.

Intelligent Energy Systems Pty Ltd (IES) and Mekong Economics (MKE) (2016). Alternatives for Power Generation in the Greater Mekong Subregion: Volume 1 Power Sector Vision for the Greater Mekong Subregion, World Wild Fund for Nature.

Intralawan, A., D. Wood and R. Frankel (2017). Economic Evaluation of Hydropower Projects in the Lower Mekong Basin, Natural Resources and Environmental Management Research and Training Center Mae Fah Luang University, Chiang Rai, Thailand.

Mekong River Commission (2011). Assessment of Basin-wide Development Scenarios – Basin Development Plan Programme, Phase 2. Vientiane, Lao PDR

Ministry of Natural Resources and Environment; Government of Vietnam (2015). Study on the Impacts of Mainstream Hydropower on the Mekong: Final report.

Nam, S., S. Phommakone, L. Vuthy, T. Samphawamana, N. H. Son, M. Khumsri, N. P. Bun, K. Sovanara, P. Degen and P. Starr (2015). Catch and Culture, Mekong River Commission, Fisheries Research and Development in the Mekong Region. 21.

េសចក�សន�ដ� ន

ផលបះពល ែផ�កេសដ�កច�ជារម ៃនគេរមាង ទនបវរអគ�សនទេន�េមគង�ែដលបានេរគាងទក នងមានផលជាអវជ�មាន។ តមករេរបើរបាសទន�នយ នងករសន�តែដលេធ�ើេឡើង ក�ងបច�បបន�ភាពែផ�កេសដ�កច� ករសកសោ NREM បានរបមាណថា តៃម�េដើមបច�បបន�នងរត�វខតបង៧ . ៣ ពនលនដល� សហរដ�អេមរក។ េនះគេដយសរករបាតបងតៃម�េសដ�កច� ពកររបមលផលេនសទធម�ជាត គមានតៃម�េរចើនជាង ផលចេណញពទនបវរអគ�សន របប�� លទងតៃម�េសដ�កច� ែដលទកទងនងៃថ�ចណាយេលើករកតបន�យផលបះពលសង�ម នងករបាតបងដលបោប នងដមានជជាត។

របេទសៃថ គជារបេទស ែដលទទលផល ចេណញេរចើនជាងេគ ពគេរមាង វរ អគ�សន ែដលបានេរគាងសងសង េហើយេសដ�កច�សរមាបរបេទសឡាវវញកមានភាពវជ�មានែដរ បែន�េនទបជាងេរចើន េបើេធៀប នងករពយោករណ របេទសកម�ជានងេវៀតណាមវញ នងទទលរងផលបះពលជាអវជ�មាន យាងធ�នធ�រ។ ចណចេនះ គមានភាពផ�យគា�ពែផនករ BDP2 ែដលបានសន�ដ� នថារគបបណា� របេទសទងអសេនក�ងអងទេន�េមគង�េរកម នងទទលបានផលចេណញពករអភវឌឍ វរអគ�សនេហើយរបេទសែដលទទលផលចេណញ ជាចមបងេនាះ គរបេទសឡាវ។

ករពយោករ អពផលចេណញពទនបសយាបរ មនទនកណតបានេទ េបើ េទះប មានករសន�តថា គា� នផលបះពលេលើកររបមលផលេនសទធម�ជាតនង បរស� ន យាងណាកេដយ លទ�ផលនងបង�ឱយមានផលបះពល ជាអវជ�មានែផ�កេសដ�កច�យាងធេធង។ ករេធ�ើសម�តកម� ( ករបង� ញភាពសមេហតផល) សរមាបទនប ដនសហង គកនែតមានភាព ចរម�ងចរមាស េរពះវមនសខនសរមាប ករផ�តផ�ងអគ�សនក�ងរបេទសឡាវេនាះេទ េហើយសក� នពល ៃនករបាតបងផលេនសទ គមានករមតធេធង យាងខ� ង េបើេធៀប នងផលចេណញ។ ករពយោករអពផលចេណញែដលអចទញយកបានពទនបបាកេបង កស�តក�ងករមតតចតចផងែដរ។

គេរមាងទនបទង១ ១ នងផ�តផ�ងរបែហល៨ % ៃនករពយោករអពតរម�វករថាមពល ៃនបណា�របេទសក�ងអងទេន�េមគង�េរកម (រក�មហនរបពន�ថាមពលៃវឆា� ត-IES នងេសដ�កច�ទេន�េមគង�- M K E ២ ០ ១ ៦ ) ។ របសនេបើគេរមាងទនបវរអគ�សនទងេនះ មនរត�វបានបន�េទេនាះ នងមានហនភយទបបផត សរមាបសន�សខអគ�សន ៃនបណា� របេទសេនតមដងទេន�េមគង�េរកម េហើយករពយោករអពតរម�វករអគ�សន អចនងរត�វបានផ�តផ�ងពរបភពថាមពលដៃទេទៀត ដចជា ថាមពលពន�រពះអទតយ នងថាមពលជវមាស ែដលេធ�ើឱយរបេសើរេឡើងនវរបសទ�ផលថាមពលអគ�សន (របពន�ថាមពល ៃវឆា� ត - IES ២០១៦) ។

គារទេដយ OXFAM

ករែបងែចកតៃម�ចណាយ នងផលចេណញតមរបេទសលនដល� អេមរក ($)

ែខ េមស ២០១៧ ទពរទ៤

ឡាវ ៃថ កម�ជា េវៀតណាម