ANTONIO FRAGA ALLEGUE Escritor

"Baltasar é un neno que o ten todo para dar

pena pero que se impón ás circunstancias"

0 autor eumés gañou o XXVlll Premio Merlín de Literatura Infantil coa novela "0 castañeiro de abril"

M.J. RICOENTREVISTA

0 eumés Antonio Fraga Alleguerecibiu a noticia de que acababade gafar o Premio Merlín de Li-teratura Infantil con "0 castañei-ro de abril" en pleno fragor nup-cial -casa este mesmo sábado- edespois dunha semana dandocursos a parados que queren en-trar no programa Xiana, viaxan-do desde Camariñas ata 0 Bar-queiro. Con ese nivel de estrésmarehou o sábado cara á illa deSan Simón a recoller o seu galar-dón (e os 10.000 euros que acompañan, máis a publicaciónen )(erais) e a gozar dunha festaemocionante. Compartiu prota-gonismo co betanceiro XabierLópez, gañador do Xerais de no-vela, e con Xabier R Docampo,mantedor literario da velada, au-tor dun discurso extraordinario(que se pode descargar en www.xerais.es, onde tamén se podever a cerimonia de entrega).

Onde tes o trofeo?Tróuxeno a Pontedeume paraensinarllo ós meus pais e segueno maleteiro do coche, perovouno poñer na biblioteca.

Como viviches a cerimonia nailla de San Sirnón?Foi moi bonita. Tanto os de Xe-rais como os convidados e osmembros do xurado foron moiamables e atentos e quedei moisatisfeito por como transcurriu.

E agora que vai pasar?0 máis inminente é que vai sair omeu primeiro libro publicado, anovela infantil "Xildas", con Ri-noceronte. Despois sairá "0 cas-tañeiro de abril", cara a finais deano, e polo que me acaban deanunciar vaise presentar en Pon-tedeume, que é a mifia vila, e fai-me especial ilusión.

Así que "Xildas" vai antes que

"0 castañeiro".Eu tiña tempo para poder dedi-carme a escribir cunha maiorconstancia e disciplina e, dado onacemento da miña sobriña Icía,decidín como agasallo escribirun conto, unha cousa breve, peropouco a pouco a historia foi ga-fiando engadidos ata conformarunha novela curta. Así naceu

"xildas". Quedei satisfeito tantodo resultado como do propioproceso da escrita, onde disfruteimoito, e decidín seguir coa lite-ratura infantil ata que me cansedela, que de momento penso quenon vai pasar.

Que é "Xildas"?Transcorre principalmente noque é a lembranza medio envoltaentre brétemas da mifia infancia,que transcurriu nunha aldea, enNogueirosa, e por proximidadena vila de Pontedeume. Ten apresenza da ría que esta aívixian-do, do río que desemboca nela,das pontes, dos distintos lugaresque conforman esa propia vila,da fraga próxima e sempre a ca-rón e sempre presente. Con todosesos elementos é cos que se vaidesenvolvendo a historia.

Con nenos con problemas.Claro, teñen que ter algún pro-blema para poder solucionalo eque xurda unha boa historia. Di-tire moito de "O castañeiro" por-que estes nenos si teñen unha in-fancia feliz, e aparece algo queperturba toda esa cotidianeidadee eles tentan solucionalo.

Din que os primeiros libros sonautobiográficos.En"Xildas" si que hai moita parteautobiográfica, xa non só na lo-calización senón tamén en diver-sas cousas que acontecen, anéc-dotas, historias que se comanque si están recollidas da tradi-ción, do que a min me contabanos meus pais e os mens avÓs so-bre trasnos e outros seres que ha-

bitan nas fragas.., iso si está pre-sente. E despois hai ese elementode aventura de ir á fraga, que deneno che parecía moi especial.

Hoxe en dia semella unha in-fancia privilexiada esa de an-dar polo monte ó teu aire.Entendo que si. Eu non podo fa-cera comparativa porque nonmedrei nunha cidade, pero moi-ta da xente da miña xeraciÓn,que medramos na aldea, si quepodemos ter un pouco idealiza-do todo aquelo, sobre todo candodespois, cos anos, te mudas a vi-vir a unha vila ou a unha cidade eperdes iso. Os veráns na aldeaeran moi especiais e gozabasdunha total liberdade. Saías dacasa pola mañá, as casas estaban

"PARA MIN

ESCRIBIR FOI

UNHA TERAPIA

FUNDAMENTAL, O

MELLOR

FÁRMACO.

DEULLEORDE Á

MIÑA VIDA E A

SATISFACCIÓN DE

ESTAR CREANDO

ALGOOUE ME

GUSTABA

todas abertas, non se pechabancon chave, volvías para xantar,despois marchabas e estabastodo o día na aira, ou palas co-rredoiras, o monte, os prados,todo che servía para xogar.

Como nace o personaxe do

castañeiro, ese ser medio filó-sofo-medio meigo, que se lleaparece a Baltasar?Parte da necesidade que tiña deaportarlle un compoñente máxi-co á novela, e tamén por casuali-dade. Empecei a escribila enoutono e un día paseando vin uncastañeiro de verdade, dos quese poñen na Coruña na rúa Reala vender os cornetos. Pareceumealgo totalmente fóra do tempo,que aínda estivera alí coa súamáquina con forma de locomo-tora de tren, coa súa bata azul e asúa boina vendendo castañas nomedio de Zara e de Mango e des-tas cousas, pareceume máxico.

Están tamén as tías do neno,que son mni, moi malas.Son moi malas adrede, non foicasualidade, quería acentuar quefose un tonto mol canto.

Non tiñas medo de pasarte codrama?Tiña medo de edulcorar dema-siado a historia, de dulcificalademasiado. É unha historia durapero tamén tentei sempre respec-tar a intelixencia dos nenos, asúa capacidade de comprensióne para afrontar as cousas.

Antonio Fraqa, en Pontedeume, co seu premio Merlín

E o que se enfronta a todo éBaltasar.Gústame moito. Cando empeceia conformalo sabía máis ou me-nos cara a onde quería tirar perofoise armando por el mesmo epalas propias circunstancias.Atráeme moitísimo que sexa unpersonaxe aparentemente tan fe-ble, porque é un neno cego, cnn-ha vida bastante dura, é orfo denai e o pai non está con el. Tenastodas para dar moita pena, peroo neno sempre se vai impofiendoa esas circunstancias adversascunha diguidade tremenda e conmoitísima afouteza.

Segundo avanza a novela,agroma unha soeiedade eun

urbanismo inhumano, codicio-sa, egoísta.Non concibín a obra como unhacrítica da sociedade pero se que-res meter un neno con determi-nados problemas nun entornourbano e adulto, iso vai saíndo.

J. MEIS

Cóntanse e xa non fai falta de-nuncialo. É un pouco a contrapo-sición entre a que lle dan impor-tancia os nenos e a que lle danimportancia os adultos, que ó fi-nal é a propia moralexa que con-ta "0 castañeiro".

Escribes desde novo, luchespremiado no Concurso de Con-tos Vila de Pontedeume, selec-

cionado para un volume de re-latos dun ateneo libertarin deValencia... logo paraches. Co-mezas a traballar, quedas no

paro e volves á escrita. Que su-puxo para ti nun momento

persoal tan crítico?Para min escribir foi unha psico-terapia fundamental, fui o mellorfármaco natural que atopei. Pro-porcionoume unha disciplina, untraballo diario, deulle orde ámiña vida, deume a satisfacciónde estar creando algo que megustaba e foi unha válvula de es-cape total, axndoume moito.