เครื่องชั่งระบบกล

ใชอุปกรณชั่ง ตวง วัด วัตถุเจือปนอาหารที่ใชในกระบวนการผลิตที่เหมาะสม ควรเลือกเครื่องชั่งระบบกลสําหรับชั่งวัตถุเจือปนอาหารที่ใชปริมาณมาก และเครื่องชั่งระบบไฟฟาที่อานไดละเอียดอยางนอย 2 ตําแหนงหลังจุดทศนิยม เพื่อชั่งวัตถุเจือปนอาหารที่ ใชป ริมาณนอยเพื่อปรับปรุงคุณภาพของผลิตภัณฑใหดีขึ้นและความปลอดภัยตอผูบริโภค

กลุมพัฒนาระบบ 2 สํานักอาหาร สํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา

ขอควรปฏบิตัสิาํหรบัผูประกอบการ

ตองใชในปริมาณที่ต่ําที่สุดที่ใหผลทางดานเทคโนโลยี โดยใชตามคําแนะนําจากฉลากหรือคูมือการใชจากผูขายวัตถุเจือปนอาหาร หรือจากการศึกษาทดลองของบริษัท แตทั้งนี้ตองใชวัตถุเจือปนอาหารทั้งชนิดและปริมาณตามที่กฎหมายกําหนด

ศึกษากฎหมายและใชวัตถุเจือปนอาหารทั้งชนิดและปริมาณตามที่กฎหมายกําหนด

บทกาํหนดโทษ

ปฏิบัติตามหลักเกณฑวิธีการที่ดีในการผลิต (GMP) เพื่อลดปริมาณการใชวัตถุเจือปนอาหาร โดย เฉพาะวัตถุเจือปนอาหารกลุมวัตถุกันเสีย

เครื่องชั่งระบบไฟฟา สามารถสอบถามขอมลูเพิ่มเติมไดที่ สํานักอาหาร สํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา โทร. 02-590-7178, 02-590-7185

เลือกใชวัตถุเจือปนอาหารที่ไดรับอนุญาตมีเลขสารบบอาหารและมีการแสดงฉลากที่ครบถวน เชน ชื่อวัตถุเจือปนอาหาร ชื่อผูผลิต วันผลิต /หมดอายุ น้ําหนักสุทธิ เปนตน

สีผสมอาหาร สารสม

สารฟอกขาว วัตถุกันเสีย

การใชวัตถุเจือปนอาหาร

ในผลติภัณฑอาหารเสน

อาหารผิดมาตรฐาน การใชวัตถุเจือปนอาหารนอกเหนือจากที่กําหนดไวในประกาศเฉพาะ หรือใชในปริมาณที่เกินกวาประกาศเฉพาะกําหนด มีโทษปรับไมเกินหาหมื่นบาท อาหารฝาฝนประกาศฯ การใชวัตถุเจือปนอาหารนอกเหนือจากที่กําหนดไวในประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 281 พ.ศ. 2547 เรื่อง วัตถุเจือปนอาหาร หรือใชในปริมาณที่เกินกวาประกาศฯ ฉบับดังกลาวกําหนด มีโทษปรับไมเกินสองหมื่นบาท อาหารไมบริสุทธิ์ อาหารที่ มีการใชวัตถุเจือปนอาหารเกินปริมาณที่กฎหมายกําหนดจนอาจกอใหเกิดอันตรายตอสุขภาพของผูบริโภคไดทั้งในระยะสั้นและระยะยาว มีโทษจําคุก ไมเกินสองป หรือปรับไมเกินสองหมื่นบาทหรือทั้งจําทั้งปรับ

วัตถุเจือปนอาหารที่อนุญาตใหใชในผลิตภัณฑอาหารเสนนั้นตองใชตามชนิดวัตถุเจือปนอาหาร ชนิดอาหาร และปริมาณสูงสุดที่ใหใชไดตาม 1. ประกาศกระทรวงสาธารณสุข(ฉบับที่ 281) พ.ศ. 2547 เรื่อง วัตถุเจือปนอาหาร 2. ประกาศสํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา โดยความเห็นชอบของคณะกรรมการอาหาร 3. มาตรฐานทั่วไปสําหรับการใชวัตถุเจือปนอาหารของ โคเด็กซ (Codex General Standard for Food Additives) ฉบับลาสุด

ผลิตภัณฑอาหารเสน

วัตถุเจือปนอาหาร

ปริมาณสูงสดุ ที่ใหใชได เวนแตไดระบุปริมาณเฉพาะไวแลว

(มก./กก.) เสนสด เสนแหง กึ่งสําเร็จรูป

ไบคารบอเนต เชน - แคลเซียมคารบอเนต - โซเดียมคารบอเนต - โซเดียมไบคารบอเนต - โพแทสเซียมคารบอเนต

GMP*

กรดซิตริก GMP* โมดิฟายด สตารช เชน - ไดสตารชฟอสเฟต - สตารช อะซิเตต - ไฮดรอกซีโปรปล ไดสตารชฟอสเฟต

GMP*

ไดอะซิทิลตารตาริกและกลีเซอรไรด เอสเตอรของกรดตารตาริก

10,000

โพลีซอรเบต 5,000 โซเดียมไฮดรอกไซด GMP* สารกลุมซัลไฟต 500** สารประกอบฟอตเฟต ไมมีขอกําหนด***

ผลิตภัณฑจากธัญชาติประเภทอาหารเสนเปนอาหารหลักในกลุมแปงและธัญชาติที่มีการบริโภคในปริมาณมาก ดังนั้นตองใชวัตถุเจือปนอาหารที่นอยชนิดและใชในปริมาณที่ต่ําที่สุดที่ใหผลทางดานเทคโนโลยีการผลิตที่ตองการ และไมเกินคาความปลอดภัย เพื่อความปลอดภัยของผูบริโภค อยางไรก็ตามมักพบปญหาการใชวัตถุเจือปนอาหารผิดมาตรฐาน คือ ใชในผลิตภัณฑที่ยังไมมีการอนุญาตใหใชหรือใชในปริมาณสูงเกินมาตรฐานที่กําหนดไวอยูเสมอซึ่งอาจกอใหเกิดอันตรายตอผูบริโภค

อันตรายจากวตัถเุจอืปนอาหาร

จากการเฝาระวังผลิตภัณฑอาหารเสนที่จําหนายในทองตลาด โดยพบวามีการใชวัตถุเจือปนอาหารในผลิตภัณฑที่ยังไมมีการอนุญาตใหใชหรือใชในปริมาณสูงเกินมาตรฐานที่กฎหมายกําหนด ซึ่งอาจกอใหเกิดอันตรายตอผูบริโภคได เชน

วัตถุเจือปนอาหารในผลิตภัณฑอาหารเสน

หมายเหตุ: * GMP คือ ปริมาณการใชของวตัถุเจือปนอาหารจะตองเปนปริมาณที่ต่ําที่สุดที่ใหผลทางดานเทคโนโลยทีางการผลิตที่ตองการ ** คํานวณเปนปริมาณซัลเฟอรไดออกไซด (SO2) ตกคางไดไมเกิน 20 มก./กก. ดูรายละเอียดเพิ่มเติมไดที ่

http://newsser.fda.moph.go.th/food/Law.php http://www.codexalimentarius.net/gsfaonline/index.html?lang=en

*** การใชวัตถุเจือปนอาหารที่แตกตางไปจากที่ระบุ และไมมีขอกําหนดในกฎหมาย ใหยื่นขออนุมัติสูตรกับ อย. ไดที่ One Stop Service Center เชน หากตองการใชสารประกอบฟอสเฟตในผลิตภัณฑอาหารเสน เปนตน

ไดแก ซัลเฟอรไดออกไซด โซเดียมซัลไฟด โซเดียมไบซัลไฟต และโซเดียมเมตาไบซัลไฟต โดยนํามาใชในอาหารเพื่อฟอกสีอาหารใหขาวและยับยั้งการเจริญ เติบโตของยีสต ราและแบคทีเรีย ทําใหเก็บรักษาอาหารไวไดนาน กระทรวงสาธารณสุขอนุญาตใหใชไดในอาหารบางชนิดเทานั้น แตพบวามีการนําสารในกลุมซัลไฟตมาใชในอาหารชนิดตางๆจํานวนมาก การบริโภคอาหารที่มีสารซัลไฟตเจือปนในปริมาณมาก จะเกิดอาการปวดทอง เวียนศรีษะ อาเจียน อุจจาระรวง ความดันโลหิตต่ํา ในกรณีผูที่แพอยางรุนแรงหรือผูปวยโรคหืดจะเกิดอาการช็อคหมดสติและเสียชีวิตได

สารในกลุมซัลไฟต

เปนวัตถุกันเสียที่นิยมใชอยางแพรหลายและจะมีประสิทธิภาพสูงในอาหารที่มีสภาวะเปนกรด ดังนั้นการใชสารนี้ในผลิตภัณฑอาหารเสนเพื่อใหมีคุณสมบัติกันเสียจะตองใชในปริมาณสูงจนอาจเกิดอันตรายได อันตรายจากการไดรับกรดเบนโซอิกและเกลือเบนโซเอตในปริมาณที่สูงมากอาจทําใหเกิดอาการคลื่นไส อาเจียน ปวดทอง ทองเสีย อาการเลือดตกใน อัมพาต ทําใหประสิทธิภาพการทํางานของตับและไตลดลง หรืออาจสงผลถึงขั้นพิการ ขณะนี้อยูระหวางทบทวนการอนุญาตใหใชในผลิตภัณฑอาหารเสน

กรดเบนโซอิกและเกลือเบนโซเอต

เปนเกลือเชิงซอน (ผลึกเกลือ) ที่มีธาตุอะลูมิเนียมและซัลเฟตเปนสารประกอบหลัก สารดังกลาวถูกผสมในอาหารประเภทเสนหลายชนิด เพราะทําใหเกิดความวาวใส และลดตนทุน ซึ่งในสารสมจะมีสวนประกอบของอะลูมิเนียมและสารตะกั่วซึ่งเปนโลหะหนัก สงผล ทําใหไตทํางานหนักในการขับสารตะกั่วและอะลูมิเนียมซึ่งมีพิษตอสมองและเซลลประสาท ทําใหเสื่อมเร็ว ขณะนี้ยังไมอนุญาตใหใชในผลิตภัณฑอาหารเสน เนื่องจากมีคาความปลอดภัยต่ํา (ADI) 1 มิลลิกรัม/กิโลกรัม น้ําหนักตัว/วัน

สารสม

ขอมูล: มีนาคม 2554 ที่มา: 1. ประกาศสํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา เรื่อง ขอกําหนด

การใชวัตถุเจือปนอาหาร ลงวันที่ 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2547 2. มาตรฐานทั่วไปสําหรับวัตถุเจือปนอาหารของโคเด็กซ

(Codex General Standard for Food Additives) ฉบับลาสุด

** การใชวัตถเุจือปนอาหารตองมิไดมีเจตนาหลอกลวงผูบริโภคหรือปดบงัการใชวัตถดุิบที่มีคุณภาพไมดีหรอืการผลิตที่มีการสุขาภิบาลไมถูกตอง และตองไมทําใหคุณคาทางอาหารลดลงดวย **

การใชวัตถุ เจือปนอาหารใน

ผลิตภัณฑอาหาร เสน