साथª अ 6ावø गीताvchindia.com/downloads/books/sarth_ashtavakra_geeta.pdf ·...
TRANSCRIPT
।। साथ अ ाव गीता ।। 1
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
।। ी स िनरजन महाराज स न ।।
ी स िनरजन महाराज याच ज म शता धी िनिम (शक 1823 त 1923) आ माम य ।। साथ अ ाव गीता ।। या
फटीकसम श द आिण उदा िवचार वाहय थाच काशन (पनम ण) करताना अ यानद होत आह.
सव स ानी याचा सखोल अ यास व िचतन क न स व पाचा लाभ क न यावा ही स चरणी िवन
ाथना.
आषाढ श।। 15 शक 1923 ग पौिणमा
ग वार िदनाक 5 जल 2001
िवनयानद
काशन थळः- ी स िनरजन महाराज आ म
मौज वडगाव िज हा को हापर िपन कोड 416 122
Email:[email protected]
MOB.91-98905-20365
-----------------------------------------------------------------------
।। साथ अ ाव गीता ।। 2
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
अ याय १
॥ जनक उवाच ॥
कथ ानमवा नोित कथ मि भिव यित ।
वरा य च कथ ा एतद िह मम भो ॥१॥
जनक हणाला,
ह भो, ान कस ा होईल, मि कशी िमळल व वरा य
कस ा होईल ह मला समजावन सागा. ॥१॥
॥ अ ाव उवाच ॥
मि इ छिस च ात िवषयान िवषव यज ।
माजवदयातोषस य पीयषवद भज ॥२॥
अ ाव हणाला,
ह ि य, तला जर म ची इ छा असल तर िवषयाना िवष
समजन याचा याग कर आिण मा, आजव, दया, सतोष व
स य याना अमत समजन याच सवन कर. ॥२॥
न प वी न जल नाि नन वाय न वा भवान ।
एषा साि णमा मान िच प िवि म य ॥३॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 3
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
त वतः प वी नाह स, पाणी नाह स, अि न नाह स, वाय
नाह स िकवा आकाशही नाह स. मि िमळिव याक रता, या
सवाचा सा ी जो चत य प आ मा तो त आहस अस
जाण.॥३॥
यिद दह पथक क य िचित िव ा य ित िस ।
अधनव सखी शा तो ब धम ो भिव यिस ॥४॥
जर त दहाला वतःपासन अलग क न चत यात
ि थरावलास तर आ ा-या ण च--त सखी, शा त व बधम
होऊन जाशील. ॥४॥
न व िव ािदको वण ना मी ना गोचरः ।
असङगोऽिस िनराकारो िव सा ी सखी भव ॥५॥
त ा णािद वण असलला नाह स िकवा त चार आ मातलाही
नाह स, तसाच त डोळ आिद इि याचा िवषय नाह स. त
असग, िनराकार िव ाचा सा ी आहस ह जाण व सखी
हो.॥५॥
धमाधम सख द ःख मानसािन न त िवभो ।
न कतािस न भो ािस म एवािस सवदा ॥६॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 4
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
ह यापक, धम-अधम, सख-दःख ह सव मनाच आहत. तला-
आ म पाला-त लाग नाह त. त कता नाह स आिण भो ाही
नाह स. त तर सदा सव काळ म च आहस.॥६॥
एको ािस सव य म ायोऽिस सवदा ।
अयमव िह त ब धो ार प यसीतरम ॥७॥
ह राजन , त च एक सवाचा ा आहस व सदव सवाथान म
आहस. पण वतः वय काश व सवाचा सा ी असताना,
वतःला सोडन इतराना त ा मानतोस हच बधन आह.॥७॥
अह कत यहमानमहाक णािहदिशतः ।
नाह कतित िव ासामत पी वा सखी भव ॥८॥
’मी कता आह’ अशा अहकार पी क णसपान दश कलला त,
’मी कता नाह ’ अशा िव ास पी अमताच सवन क न सखी
हो. ॥८॥
एको िवश बोधोऽह इित िन यवि ना ।
वा या ानगहन वीतशोकः सखी भव ॥९॥
’मी एक िवश बोध आह’ या िन य पी अ नीन अ ान पी
वनाला जाळन शोकरिहत व सखी हो. ॥९॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 5
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
य िव िमद भाित कि पत र जसपवत ।
आन दपरमान दः स बोध व सख भव ॥१०॥
दोरीवर जसा सापाचा आभास होतो तसा ’ या’ वर ा
ससाराचा आभास होतो, ’तो’ बोध त आहस ह जाण व सखान
िवहार कर. ॥१०॥
म ािभमानी म ो िह ब ो ब ािभमा यिप ।
िकवद तीह स यय या मितः सा गितभवत ॥११॥
म चा िनधार (अिभमान) ठवणारा म च होतो व ब
अस याचा यनगड (अिभमान) बाळगणारा ब च होतो.
कारण ’जशी मित तशी गित’ ही लोकोि खरीच आह. ॥११॥
आ मा सा ी िवभः पण एको म ि दि यः ।
असगो िनः पहः शा तो मा ससारवािनव ॥१२॥
आ मा सा ी आह, यापक आह, पण आह, एक आह, म
आह, चत य प आह, ि यारिहत आह, सगरिहत आह,
इ छारिहत आह, शात आह, पण मामळ ससाववान आह असा
भासतो. ॥१२॥
कट थ बोधम तमा मान प रभावय ।
आभासोऽह म म वा भाव बा मथा तरम ॥१३॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 6
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
ह जनका, ’अह’ या आभासान सव बा व त श मम व भाव
िनमाण होतो, याचा याग क न, मी कट थ, असग,
ान व प, अ त व यापक आ मा आह असा यास घ-ती
भावना राह द. ॥१३॥
दहािभमानपाशन िचर ब ोऽिस प क ।
बोधोऽह ानखगन तःिनक य सखी भव ॥१४॥
ह प ा, फार काळापासन ’मी दह आह’ या-दहा या
अ यासपाशान त बाधलला आहस पण मी बोध प आह या
ाना या तरवारीन तो धारणापाश तोडन टाक व सखी
हो.॥१४॥
िनःसगो िनि योऽिस व व काशो िनरजनः ।
अयमव िह त ब धः समािधमनित ित ॥१५॥
त असग, ि याश य, वय काश आिण िनद ष आहस. पण
समाधीच य न कर याची ि या हच बधन आह. त फ
म अस याची घोषणा कर, ि या नको. ॥१५॥
वया या िमद िव विय ोत यथाथतः ।
श ब व प व मा गमः िच ताम ॥१६॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 7
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
ह सारम िव त च यापल आहस, त त यातच सामावल आह,
त यथाथतः श चत य व प आहस. हणन सकोचन
मनाचा-िच ाचा होऊ नकोस. ॥१६॥
िनरप ो िनिवकारो िनभरः शीतलाशयः ।
अगाधबि र धो भव िच मा वासनः ॥१७॥
त अप ारिहत आहस, िनिवकार आहस, विनभर
( वतःप रपण-िचद घन प) आहस, शातीच आिण म च
थान आहस, अगाध बि आहस, ोभरिहत आहस, हणन
चत यमा ावर ा ठवणारा हो. ॥१७॥
साकारमनत िवि िनराकार त िन ल ।
एत वोपदशन न पनभवसभवः ॥१८॥
साकाराला िम या समज, िनराकाराला िन ल-िन य-ओळख.
या यथाथ (त व) उपदशान प हा तझी ससारात उ पि होणार
नाह . ॥१८॥
यथवादशम य थ पऽ तः प रत त सः ।
तथवाऽि मन शरीरऽ तः प रतः परम रः ॥१९॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 8
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
या माण आरशात पडल या ितिबबाम य आरसाच आत व
बाहर असतो, या माण या श ररा या आत व बाहर परम रच
भरलला आह. ॥१९॥
एक सवगत योम बिहर तयथा घट ।
िन य िनर तर सवभतगण तथा ॥२०॥
या माण सव यापी आकाश घटा या आत व बाहर असत,
या माणच िन य आिण िनरतर सव भतमा ाला यापन
आह. ॥२०॥
-------------------------------------------------------------------
अ याय २
॥ जनक उवाच ॥
अहो िनरजनः शा तो बोधोऽह कतः परः ।
एताव तमह काल मोहनव िवडिबतः ॥१॥
जनक हणाला
आ य ! आपण काय सागत आहा ? मी िनद ष आह, शा त
आह ! बोध आह ! कती या पलीकडचा आह ! आ य आह
क इतक िदवस मी मोहान फसल होत . ॥१॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 9
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
यथा काशया यको दहमन तथा जगत ।
अतो मम जग सवमथवा न च िकचन ॥२॥
जसा या दहाला एकटा मी कािशत करत , तसाच सा या
ससारालाही कािशत करत . हणनच एक तर ह सव जगत
माझ आह िकवा माझ काह च नाह . ॥२॥
स शरीरमहो िव प र य य मयाधना ।
कति त कौशलाद एव परमा मा िवलो यत ॥३॥
आ य आह क , शरीरास ा सा या जगाचा याग क न
कठ या तरी कौश यान अथात अ ाव ा या कवळ
उपदशानच मी परमा मा पाहात आह. ॥३॥
यथा न तोयतो िभ ना तरगाः फनब दाः ।
आ मनो न तथा िभ न िव मा मिविनगतम ॥४॥
जशा पा यावर लाटा-लहरी उठतात, बडबड व फस उठतो पण
त पा याप ा वगळ नाह त, यावरच उठतात व यातच
नाह स होतात. या माणच आ याहन िभ न इथ काह
नाह . सव अिभ न आह. ॥४॥
त तमा ो भवद एव पटो य द िवचा रतः ।
।। साथ अ ाव गीता ।। 10
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
आ मत मा मवद त द िव िवचा रतम ॥५॥
िवचार कला असता व हणज तत चा समदाय-ततच; तसच,
िवचार कला असता हा ससारही आ मस ाच आह. ॥५॥
यथव रस ल ा तन या व शकरा ।
तथा िव मिय ल मया या िनर तरम ॥६॥
उसा या रसापासन बनल या साखरत जसा उसाचा रस
असतोच, तसा मा यातन िनमाण झाल या िव ात मी
आहच.॥६॥
आ म ाना जगद भाित आ म ाना न भासत ।
र व ानादिहभाित त ानाद भासत न िह ॥७॥
आ याब ल या अ ानान ससार भासतो पण याच ान
झाल तर तो भासत नाह . जशी दोरी अ ानामळ----माहीत
नस यान----सापासारखी भासत, पण ती दोरी आह अस ान
होताच तशी वाटत िकवा भासत नाह . ॥७॥
काशो म िनज प नाित र ोऽ यह ततः ।
यदा काशत िव तदाह भास एव िह ॥८॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 11
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
काश माझ व प आह. मी याहन वगळा नाह . ज हा
िव ससार कािशत होतो त हा तो मा या काशानच
कािशत होतो. ॥८॥
अहो िवकि पत िव म ाना मिय भासत ।
य श ौ फणी र जौ वा र सयकर यथा ॥९॥
आ य आह क , कि पत ससार अ ानामळ मला असा
भासतो-जशी िशप यात चादी, दोरीवर साप व सयिकरणावर
पाणी (मगजळ) भासत. ॥९॥
म ो िविनगत िव म यव लयम यित ।
मिद कभो जल वीिचः कनक कटक यथा ॥१०॥
मा यापासन िनमाण झालला हा ससार मा यात तसाच लय
पावल. जसा मात त घडा, पा यात लहर (लाट) व सो यात
दािगना िवलीन होतो. ॥१०॥
अहो अह नमो म िवनाशो य य नाि त म ।
ािद तबपय त जग नाशोऽिप ित तः ॥११॥
मी आ यमय आह ! मला नम कार असो ! यापासन त
त णापयत या सा या जगाचा नाश झाला तरी मला नाश नाह .
मी िन य आह. ॥११॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 12
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
अहो अह नमो म एकोऽह दहवानिप ।
विच न ग ता नाग ता या य िव मवि थतः ॥१२॥
मी आ यकारक आह. मला नम कार असो. मी दहधारी
असनही अ त आह. न कठ जात , न यत ; आिण सा या
िव ाला िनराकार, सा ी प, ामा असा होऊन मी
यापन उरत . ॥१२॥
अहो अह नमो म द ो ना तीह म समः ।
अस प य शरीरण यन िव िचर धतम ॥१३॥
मी आ यमय आह. मला नम कार असो. मा यासारखा
िनपण कोणीच नाह . कारण शरीराला पश न होता या
िव ाला कायम धारण क न असत . ॥१३॥
अहो अह नमो म य य म नाि त िकचन ।
अथवा य य म सव यद वा नसगोचरम ॥१४॥
मी आ यमय आह. मला नम कार असो. एका अथ माझ
काह च नाह . कारण मीच नाह आह. ’मी’ च िश लक उरल
नाह , मग माझ काय असणार ? त हा एका अथान माझ
काह च नाह आिण एका अथान सव काह माझ आह. कारण
ज हा मी िश लक राहात नाह त हा परमा माच फ उरतो
।। साथ अ ाव गीता ।। 13
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
आिण याच तर सव काह आह-ज वाणी आिण मनाचा िवषय
आह. ॥१४॥
ान य तथा ाता ि तय नाि त वा तव ।
अ ानाद भाित य द सोऽहमि म िनरजनः ॥१५॥
ान, या आिण ाता ह तीनही यथाथ----स य नाह त.
या यावर ह तीन भासतात तो मी िनरजन-श आह. ॥१५॥
तमलमहो द ःख ना य याऽि त भषज ।
यमतन मषा सव एकोऽह िच सोमलः ॥१६॥
अहो, दःखाच मळ त आह, व यावर काह औषध नाह .
(कारण आजार खोटा आह.) ह सव य खोट आहत आिण
मी एक अ त श चत य रस आह. ॥१६॥
बोधमा ोऽहम ानाद उपािधः कि पतो मया ।
एव िवमशतो िन य िनिवक प ि थितमम ॥१७॥
मी श बोध आह. मा या अ ानामळ उपाधीची क पना म
कली आह, अस िन य मनन क न मी िनिवक प ि थत त
आह. ॥१७॥
न म ब धोऽि त मो ो वा ाि तः शा तो िनरा या ।
अहो मिय ि थत िव व ततो न मिय ि थतम ॥१८॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 14
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
मला बध अथवा मो नाह . बधन जर म आह तर मो कठ
? आ यरिहत होऊन ाित शात झाली. आ याची गो आह
क , ह सव जग आह तरी मी अकलिषत-िनरजन व सवा या
पलीकडचा आह. ॥१८॥
सशरीरिमद िव न िकिचिदित िनि त ।
श िच मा आ मा च त कि मन क पनाधना ॥१९॥
शरीरासिहत ह जग काह च नाह - हणज न खर न खोट आह
आिण आ मा श चत यमा आह. ह जाण यानतर क पना
कसली करायची ? ॥१९॥
शरीर वगनरकौ ब धमो ौ भय तथा ।
क पनामा मवतत िक म काय िचदा मनः ॥२०॥
ह शरीर, वग, नरक, ब ध, मो आिण भय या गो ी कवळ
क पनाच आहत. या याश मला काय करायच आह ? मी तर
श चत य आह. ॥२०॥
अहो जनसमहऽिप न त प यतो मम ।
अर यिमव सव व रित करवा यहम ॥२१॥
आ य आह क , मला त-दजाभाव िदसतच नाह . एवढा
जनसमह पाहनदखील मला त न िदसता तो एकजीव
।। साथ अ ाव गीता ।। 15
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
अर यासारखा झाला आह. मग मी कसा, कसला, कशाचा
मोह क ? ॥२१॥
नाह दहो न म दहो जीवो नाहमह िह िचत ।
अयमव िह म ब ध आसी ा जीिवत पहा ॥२२॥
मी शरीर नाह , मला शरीर नाह , मी जीव नाह . न क च मी
चत य आह. जग याची इ छा हाच माझा बध होता. ॥२२॥
अहो भवनक लोलिविच ाक समि थत ।
म यनतमहाभोधौ िच वात सम त ॥२३॥
आ य आह क , हवच झोत जस पा यावर तरग उठवतात तस
अनत सम प अशा मा या शात आ यावर िच ा या हवन
हजार-हजार लहरी उठतात. या लहरी मा या नाह त. या
लाटा िच ा या हवमळ उठतात. ॥२३॥
म यनतमहाभोधौ िच वात शा यित ।
अभा या जीवविणजो जग पोतो िवन रः ॥२४॥
अनत सम प मा यात िच पी हवा शात झा यावर,
जीव पी विणका या- यापार करणारा या-अभा यान
जग पी नौका न होऊन जात. ॥२४॥
म यन तमहाभोधावा य जीववीचयः ।
।। साथ अ ाव गीता ।। 16
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
उ ि त नि त खलि त िवशि त वभावतः ॥२५॥
आ य आह क , अनत सम प मा या आत जीव पी तरग
आप या वभावधमानसार उठतात, पर पराश लढतात,
खळतात व लय पावतात. ॥२५॥
------------------------------------------------------------------
अ याय ३
॥ अ ाव उवाच ॥
अिवनािशनमा मान एक िव ाय त वतः ।
तवा म ान य धीर य कथमथाजन रितः ॥१॥
अ ाव हणाला
अ ाव ान जनकाला िवचारल क , आ याला त वतः एक
आिण अिवनाशी जाणनही त यासार या आ म ानी आिण
धयवताला अजनही धन कमाव यात िच आह का ? ॥१॥
आ मा ानादहो ीितिवषय मगोचर ।
श र ानतो लोभो यथा रजतिव म ॥२॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 17
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
आ य आह क , िशप या या अ ानान चादी आह असा म
िनमाण होतो, तसाच आ या या अ ानामळ िवषय म
झा यान लोभ िनमाण होतो. ॥२॥
िव फरित य द तरङगा इव सागर ।
सोऽहम मीित िव ाय िक दीन इव धाविस ॥३॥
या आ म पी सागरावर हा ससार तरगा माण फ रत होत
असतो तो आ मा मी आह ह जाणनही त दीनवाणा का पळत
आहस ? ॥३॥
वािप श चत य आ मानमितस दर ।
उप थऽ य तसस ो मािल यमिधग छित ॥४॥
अ यत सदर आिण श चत य प आ याब ल एवढ
जाणनही कोण कसा इि या या िवषयात अ यत आस
होऊन मिलनतला ा होतो त यानात घ. ॥४॥
सवभतष चा मान सवभतािन चा मिन ।
मनजानत आ य मम वमनवतत ॥५॥
सव भतात आ मा आह आिण सव भत आ यात आहत अस
ान असनही मनीला माया-ममता िनमाण होत ह
आ यकारक आह. ॥५॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 18
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
आि थतः परमा त मो ाथऽिप यवि थतः ।
आ य कामवशगो िवकलः किलिश या ॥६॥
परम अ तात आ य घतलला आिण मो ाक रता उ
झालला प षही कामातर होऊन काम ड या िवचारान
याकळ होत असतो ह मोठ आ य आह. ॥६॥
उ त ानद िम मवधायाितदबलः ।
आ य काममाकाङ त कालम तमनि तः ॥७॥
काम हा ानाचा श आह ह माहीत असनही एखादा
अितदबल आिण मरण जवळ आलला प षही कामभोगाची
इ छा करतो हच मोठ आ य आह. ॥७॥
इहाम िवर य िन यािन यिवविकनः ।
आ य मो काम य मो ाद एव िवभीिषका ॥८॥
जनका, जो इहलोकातील व परलोकातील भोगाब ल िवर
आह आिण जो िन य व अिन याचा िववक ठवतो व जो मो ाची
इ छा करणारा आहअ तोही मो ाच, मरणाच भय बाळगतो ह
एक आ यच आह. ॥८॥
धीर त भो यमानोऽिप पीडयमानोऽिप सवदा ।
आ मान कवल प यन न त यित न क यित ॥९॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 19
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
ानाला उपल ध झालला धीर प ष भोग भोगताना िकवा
दःख सहन करतानाही िन य कवल आ याला पाहात
अस यान स नही होत नाह वा रागावतही नाह .॥९॥
च मान शरीर व प य य यशरीरवत ।
स तव चािप िन दाया कथ यत महाशयः ॥१०॥
जो आप या कायम न शरीराला, त दस याच शरीर आह अशा
तट थ भावनन पाहातो, तो महाआशय असलला प ष तित
अथवा िनदा यामळ ोभाला कसा ा होईल ? ॥१०॥
मायामा िमद िव प यन िवगतकौतकः ।
अिप सि निहत म यौ कथ यित धीरधीः ॥११॥
जो या िव ाला मायामा पाहातो आिण या या मनात आताम
कसलही कतहल िश लक नाह -शका-नाह -तो धीर प ष
मरण आ यावर भयभीत का होईल ? ॥११॥
िनः पह मानस य य नरा यऽिप महा मनः ।
त या म ानत य तलना कन जायत ॥१२॥
जो महा मा मनात मो ाचीही इ छा करीत नाह व जो
आ म ानान त आह, याची तलना कोणाबरोबर करता
यईल ? ॥१२॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 20
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
वभावाद एव जानानो यमत न िकचन ।
इद ा िमद या य स िक प यित धीरधीः ॥१३॥
जो खराखरा धयवान व शात झाला आिण यान ह जाणल
क , िदसणारा हा ससार व ततः नाह च, या या मनात मग ह
याव व त टाकाव, अशी वासनाच िनमाण होत नाह . ॥१३॥
अत य कषाय य िन य िनरािशषः ।
य छयागतो भोगो न द ःखाय न त य ॥१४॥
यान अतःकरणातील काम ोधािद िवषयाचा याग कला,
यान सा ी होऊन पािहल क , ह राग-लोभ माझ नाह त, मी
फ काश आह आिण भदबि रिहत व आशारिहत जो झाल
आह या प षाला दवयोगान आल या भोगाचा----सखाच
सख व दःखाच दःख वाटत नाह. ॥१४॥
----------------------------------------------------------------------
अ याय ४
॥ अ ाव उवाच ॥
ह ता म ान य धीर य खलतो भोगलीलया ।
न िह ससारवाहीकमढः सह समानता ॥१॥
जनक हणाला
।। साथ अ ाव गीता ।। 21
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
या या आत मी-अहकार-िश लक उरला नाह , सहज
वाटयाला आलल सखदःखाच भोग भोगणा या आ म ानी
धीर प षाची बरोबरी ससाराच ओझ डो यावर घणा या मढ
प षाना कध ही करता यणार नाह . ॥१॥
यत पद सवो दीनाः श ा ाः सवदवताः ।
अहो त ि थतो योगी न हषमपग छित ॥२॥
या पदा या ा ी या इ छन सव दवताच काय पण इ ही
दीनवाणा होतो, या पदावर, या परमो च पदावर पोह चनही-
या िसहासनावर बसनही-योगी हष करीत नाह --तथही तो
सा ी बनन राहातो. ॥२॥
त य प यपापा या पश तन जायत ।
न ाकाश य धमन यमानािप सङगितः ॥३॥
जसा आकाशाश सबध आह अस भासवणा या धराश
आकाशाचा सबध नसतो, तसाच पापप याचा या पदावर
आ ढ झाल या प षा या अतःकरणाश सबध नसतो. ॥३॥
आ मवद जग सव ात यन महा मना ।
य छया वतमान त िनष मत कः ॥४॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 22
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
या महा यान या सव जगाला वतः या आ या माणच
जाणल, या वतमान णा या सा ी बनल या महा याला
जस फरल तस वाग यापासन कोण रोख शकल ? ॥४॥
आ तबपय त भत ाम चतिवध ।
िव यव िह साम यिम छािन छािववजन ॥५॥
ापासन मगीपयत या चार कार या जीवा या समहापक
ा यालाच इ छा व अिन छा थाब याच िनि त साम य आह.
तो दो हीपासन म आह. ॥५॥
आ मानम य कि जानाित जगदी र ।
यद वि त स क त न भय त य क िचत ॥६॥
कध कणी िवरळाच आ याला अ य आिण जगदी र पात
जाणत असतो-एक प होतो. मग याची मज राहात नाह -
मग तो तच करतो ज भ करवन घतो आिण मग िव ाश
एक प झाल या अशा अ य प षाला कशाच भय वाटणार ?
कारण भय वाटायला याला पर कोणीच नाह .॥६॥
--------------------------------------------------------------------
अ याय ५
॥ अ ाव उवाच ॥
न त सगोऽि त कनािप िक श य िम छिस ।
।। साथ अ ाव गीता ।। 23
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
सघातिवलय कव नवमव लय ज ॥१॥
अ ाव हणाला
तझा कोणाश ही सबध नाह , यामळ त श आहस. त
कशाचा याग क इि छतोस ? अशा रीतीन दहािभमान
नाह सा क न त मो ाला ा हो. ॥१॥
उदित भवतो िव वा रध रव ब दः ।
इित ा वकमा मान एवमव लय ज ॥२॥
अशीच भावना कर क , मा यापासन ससार िनमाण झाला
आह; जसा सम ा या पा यात बडबडा उ प न होतो--आिण
वतःला व जगाला, वतःला व सम ीला एक समजन, एक
जाणन, त मो ाला ा हो. ॥२॥
य म यव त वाद िव ना यमल विय ।
र जसप इव य एवमव लय ज ॥३॥
यमान जगत य िदसत असल तरी दोरीवर सापाचा
आभास हावा तस आभास प आह. तला श ाला----
मलरिहताला त नाह , अस जाणन त लयाला----िनवाणाला
ा हो. ॥३॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 24
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
समद ःखसखः पण आशानरा ययोः समः ।
समजीिवतम यः स नवमव लय ज ॥४॥
दःख व सख, आशा आिण िनराशा, जीवन व म य जो समान
मानतो असा पण होऊन त लयाला----मो ाला ा हो. ॥४॥
------------------------------------------------------------------
अ याय ६
॥ अ ाव उवाच ॥
आकाशवदन तोऽह घटवत ाकत जगत ।
इित ान तथत य न यागो न हो लयः ॥१॥
जनक हणाला
मी आकाशा माण आह. ससार घडया माण कितज य आह
(बनतो व प होतो, आकाशावर याचा काह प रणाम होत
नाह . कारण सा ी तर आकाशासारखा अिल आह.) यामळ
याचा न याग करायचा आह, न वीकार करायचा आह, न
लय करायचा आह अस मी जाणत . ॥१॥
महोदिध रवाह स पचो वीिचसऽि नभः ।
इित ान तथत य न यागो न हो लयः ॥२॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 25
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
मी सम ासारखा आह. हा ससार तरगासारखा आह. हणन
याचा याग िकवा वीकार करायचा नाह अस मी जाणत .
॥२॥
अह स शि सङकाशो यवद िव क पना ।
इित ान तथत य न यागो न हो लयः ॥३॥
मी िशप यासारखा आह. िव ाची क पना िशप यावर या
चादीसारखी आह, अस ान आह. हणन न याचा याग
आह, न वीकार आह, न लय आह. ॥३॥
अह वा सवभतष सवभता यथो मिय ।
इित ान तथत य न यागो न हो लयः ॥४॥
मी सव भतात आह व सव भत मा यात समािव आहत
यामळ कशाचा न याग आह, न हण आह, न लय आह.
॥४॥
-------------------------------------------------------------------
अ याय ७
॥ जनक उवाच ॥
म यनतमहाभोधौ िव पोत इत ततः ।
मित वातवातन न ममा यसिह णता ॥१॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 26
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
जनक हणाला
मी अ तहीन महासम आह, यात िव पी नाव आप या
आपणच वायन डोलत आह. मला याब ल असिह णता नाह .
॥१॥
म यनतमहाभोधौ जग ीिचः वभावतः ।
उदत वा तमायात न म वि न च ितः ॥२॥
मा या अतहीन महासम ात जग पी लाट वभावतः उठो वा
नाह शी होवो, यामळ मी वाढतही नाह िकवा घटतही नाह .
॥२॥
म यनतमहाभोधौ िव नाम िवक पना ।
अितशातो िनराकार एतदवाहमाि थतः ॥३॥
मा या अतहीन महासागरावर ससार हा क पनामा आह. मी
अ यत शात आह, िनराकार आह; आिण आता हच माझ
आ य थान आह. ॥३॥
ना मा भावष नो भाव त ान त िनरजन ।
इ यस ोऽ पहः शा त एतदवाहमाि ततः ॥४॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 27
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
आ मा िवषयात नाह आिण िवषय या िनरजन आ यात
नाह त. अशा कार मी अनास , पहाम आह व यामळच
याच आ य थान आह. ॥४॥
अहो िच मा मवाह इ जालोपम जगत ।
इित मम कथ क हयोपादयक पना ॥५॥
अहो, मी चत यमा आह. ससार इ जाला माण आह.
यामळ न काह िमळिव याजोग आह, न काह टाक याजोग
आह. ॥५॥
-------------------------------------------------------------------
अ याय ८
॥ अ ाव उवाच ॥
तदा ब धो यदा िच िकि चद वाछित शोचित ।
िकिचन म चित ग हाित िकिचद यित क यित ॥१॥
अ व हणाला
ज हा मन काह इि छत, काह िवचार करत, काह वीकारत,
काह टाकत, दःखी होत िकवा सखी होत, त हा बधन िनमाण
होत. ॥१॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 28
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
तदा मि यदा िच न वाछित न शोचित ।
न म चित न ग हाित न यित न क यित ॥२॥
ज हा मन कशाची इ छा करीत नाह , िचता करीत नाह ,
सोडीत नाह िकवा हव हव अस करीत नाह , सखी िकवा
दःखी होत नाह , त हा म च असत. ॥२॥
तदा ब धो यदा िच स का िप ि ष ।
तदा मो ो यदा िच मस सव ि ष ॥३॥
ज हा मन कठ याही ीन िवषयात गतत त हा बध िनमाण
होतो आिण ज हा मन सव िवषयापासन अनास होत त हा
मो असतो. ॥३॥
यदा नाह तदा मो ो यदाह ब धन तदा ।
म वित हलया िकिच मा गहाण िवम च मा ॥४॥
ज हा ’मी’ नसल त हा मो , ज हा ’मी’ असल त हा बध;
अशा मतीला जो उपल ध झाला---यात ि थरावला, याला मग
ही इ छा, हा वीकार, हा याग अस होत नाह .॥४॥
--------------------------------------------------------------------
अ याय ९
॥ अ ाव उवाच ॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 29
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
कताकत च ािन कदा शा तािन क य वा ।
एव ा वह िनवदाद भव यागपरोऽ ती ॥१॥
अ ाव हणला
कलल आिण न कलल कम व सख-दःख कणाची कध
शात झालल आहत ? ह समजन घऊन या ससारात उदासीन-
िनवद होऊन अ ती (अना ही) व यागपरायण हो. ॥१॥
क यािप तात ध य य लोकच ावलोकनात ।
जीिवत छा बभ ा च बभ सोपशमः गताः ॥२॥
ह ि य, लोक यवहार, उ पि आिण िवनाश पाहन कणा
भा यशालीचीच जग याची कामना, भोग याची वासना व
ानाची इ छा शात झाली आह. ॥२॥
अिन य सवमवद ताप यद िषत ।
असर िनि दत हयिमित िनि य शा यित ॥३॥
ह सार अिन य, तीन तापान द िषत, सारहीन, िनिदत व
या य आह, असा बोध अवलोकनान होऊन िन य होताच तो
शातीला ा होतो. ॥३॥
कोऽसौ कालो वयः िक वा य ािन नो नणा ।
।। साथ अ ाव गीता ।। 30
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
ता यप य यथा ा वत िसि मवा नयात ॥४॥
असा कोणचा काळ आह, कोणच वय-अव था आह क , ज हा
मन याला न हत, सखदःख न हत ? हणन याची
उप ा कर. यथा ा ----ज िमळाल यात----प रि थत त
सतोष मानणारा मन य िस ीला ा होतो. ॥४॥
ना मत महष णा साधना योिगना तथा ।
वा िनवदमाप नः को न शा यित मानवः ॥५॥
महष च, साध च , यो याच अनक िभ निभ न मत आहत, ह
पाहन बि मान मन य या या मताची उप ा करतो. या या
माता या ग यात अडकत नाह व शाित िमळिवतो. ॥५॥
क वा मितप र ान चत य य न िक ग ः ।
िनवदसमताय या य तारयित ससतः ॥६॥
जो उप ा, समता आिण यि ारा चत या या स य व पाला
जाणतो तो काय ग नाह ? (तोच वतःचा वतः ग आह.
ग आत आह. बाहरचा ग कवळ तीक प आह.) ॥६॥
प य भतिवकारा व भतमा ान यथाथतः ।
त णाद ब धिनम ः व प थो भिव यिस ॥७॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 31
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
भतमा ाच िवकार (इि यािदक) यथाथ पान पाहा हणज
शरीरािदकापासन अलग होऊन त आ म व पात ि थत
होशील आिण सा ीभत आ मा तला तीत होईल. ॥७॥
वासना एव ससार इित सवा िवम च ताः ।
त यागो वासना यागाि थितर यथा तथा ॥८॥
वासना हाच ससार आह हणन वासना गली क ससार गला,
अस जो जाणतो तो सवापासन म झाला. मग आता ज आह,
जस आह, या सवाचा वीकार आह. ॥८॥
॥ अ ाव उवाच ॥
कताकत च ािन कदा शा तािन क य वा ।
एव ा वह िनवदाद भव यागपरोऽ ती ॥१॥
अ व हणाला
वरी प काम व अनथान भरल या अथाचा याग कर आिण
या दोघा या कारण प धमाचाही याग क न त सवाची
उप ा कर. ॥१॥
क यािप तात ध य य लोकच ावलोकनात ।
जीिवत छा बभ ा च बभ सोपशमः गताः ॥२॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 32
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
िम , शत, धन, घर, ी, भाऊबद इ यािद सव सप ीला त
व ना माण िकवा इ जाला माण समज, कारण त सव
तीन-पाच िदवसाचच असतात. ॥२॥
अिन य सवमवद ताप यद िषत ।
असर िनि दत हयिमित िनि य शा यित ॥३॥
जथ जथ वासना िनमाण होईल तथ तथ ससार आहअ अस
समज. प रप व वरा याचा आधार घऊन त णा-वासनाहीन
हो. ॥३॥
कोऽसौ कालो वयः िक वा य ािन नो नणा ।
ता यप य यथा ा वत िसि मवा नयात ॥४॥
त णा हाच बध आह, व ितचा नाश हा मो आह. ससारात अ-
सग हो यानच िनरतर आ याची ाि व ति होत. ॥४॥
ना मत महष णा साधना योिगना तथा ।
वा िनवदमाप नः को न शा यित मानवः ॥५॥
त एक श चत य आहस, ससार जड व असत आह. अिव ाही
असत आह---एवढ जाण यावर आणखी जाणन यायची काय
ज री आह ? ॥५॥
क वा मितप र ान चत य य न िक ग ः ।
।। साथ अ ाव गीता ।। 33
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
िनवदसमताय या य तारयित ससतः ॥६॥
तझ रा य, प पौ , शरीर आिण सख ज मोज म न होत
आल आहत----जरी त या यावर आस बनला होतास. ॥६॥
प य भतिवकारा व भतमा ान यथाथतः ।
त णाद ब धिनम ः व प थो भिव यिस ॥७॥
अथ, काम, प यकमस ा त खप क न चकला आहस.
तरीस ा या ससार पी जगलात मनाला शाित िमळाली नाह .
आता तरी शात बस. फ सा ी हो. ॥७॥
वासना एव ससार इित सवा िवम च ताः ।
त यागो वासना यागाि थितर यथा तथा ॥८॥
िकती ज म त श ररान, मनान व वाणीन मपण व दःखपण
कम कल स ? (तरीस ा उ पात पी ससारात मनाला
थोडास ा िव ातीचा ण िमळाला नाह --त हा) आता तरी
िनदान सा ी राहा. कता राह नकोस. ॥८॥
-----------------------------------------------------------------------
अ याय १०
॥ अ ाव उवाच ॥
कताकत च ािन कदा शा तािन क य वा ।
।। साथ अ ाव गीता ।। 34
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
एव ा वह िनवदाद भव यागपरोऽ ती ॥१॥
अ व हणाला
वरी प काम व अनथान भरल या अथाचा याग कर आिण
या दोघा या कारण प धमाचाही याग क न त सवाची
उप ा कर. ॥१॥
क यािप तात ध य य लोकच ावलोकनात ।
जीिवत छा बभ ा च बभ सोपशमः गताः ॥२॥
िम , शत, धन, घर, ी, भाऊबद इ यािद सव सप ीला त
व ना माण िकवा इ जाला माण समज, कारण त सव
तीन-पाच िदवसाचच असतात. ॥२॥
अिन य सवमवद ताप यद िषत ।
असर िनि दत हयिमित िनि य शा यित ॥३॥
जथ जथ वासना िनमाण होईल तथ तथ ससार आहअ अस
समज. प रप व वरा याचा आधार घऊन त णा-वासनाहीन
हो. ॥३॥
कोऽसौ कालो वयः िक वा य ािन नो नणा ।
ता यप य यथा ा वत िसि मवा नयात ॥४॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 35
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
त णा हाच बध आह, व ितचा नाश हा मो आह. ससारात अ-
सग हो यानच िनरतर आ याची ाि व ति होत. ॥४॥
ना मत महष णा साधना योिगना तथा ।
वा िनवदमाप नः को न शा यित मानवः ॥५॥
त एक श चत य आहस, ससार जड व असत आह. अिव ाही
असत आह---एवढ जाण यावर आणखी जाणन यायची काय
ज री आह ? ॥५॥
क वा मितप र ान चत य य न िक ग ः ।
िनवदसमताय या य तारयित ससतः ॥६॥
तझ रा य, प पौ , शरीर आिण सख ज मोज म न होत
आल आहत----जरी त या यावर आस बनला होतास. ॥६॥
प य भतिवकारा व भतमा ान यथाथतः ।
त णाद ब धिनम ः व प थो भिव यिस ॥७॥
अथ, काम, प यकमस ा त खप क न चकला आहस.
तरीस ा या ससार पी जगलात मनाला शाित िमळाली नाह .
आता तरी शात बस. फ सा ी हो. ॥७॥
वासना एव ससार इित सवा िवम च ताः ।
त यागो वासना यागाि थितर यथा तथा ॥८॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 36
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
िकती ज म त श ररान, मनान व वाणीन मपण व दःखपण
कम कल स ? (तरीस ा उ पात पी ससारात मनाला
थोडास ा िव ातीचा ण िमळाला नाह --त हा) आता तरी
िनदान सा ी राहा. कता राह नकोस. ॥८॥
----------------------------------------------------------------------
अ याय ११
॥ अ ाव उवाच ॥
भावाभाविवकार वभावािदित िन यी ।
िनिवकारो गत लशः सखनवोपशा यित ॥१॥
अ ाव हणाला
ह जनक, एखा ा गो ीचा अभाव असण िकवा ितची ाि या
गो ी वभावतः होत असतात. अस जाणन याकड
सा ीव ीन पाहाणारा िवकाररिहत व लशरिहत झालला
प ष सहज सखान शात राहात असतो. ॥१॥
ई रः सविनमाता नहा य इित िन यी ।
अ तगिलतसवाशः शा तः वािप न स जत ॥२॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 37
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
सवाना िनमाण करणारा या जगात फ ई र आह. ही सव
याचीच लीला आह, अस िन यपवक जाणन जो आशारिहत
होऊन, सवाचाच भकपा हणन वीकार करतो तो कशातच
आस न होता शात भावान असतो. ॥२॥
आपदः सपदः काल द वादवित िन यी ।
त ः व थि यो िन य न वा छित न शोचित ॥३॥
कालक न दवान आप काल व सपदा यत असतात, ह याला
प क ठाऊक आह तो कशाचीही इ छा िकवा कशाचही दःख
न करता व थि य व िन य सत असा राहातो. ॥३॥
सखद ःख ज मम य द वादवित िन यी ।
सा यादश िनरायासः कव निप न िल यत ॥४॥
सख आिण दःख, ज म व मरण ह दवयोगान ा होतात अस
िन यान जाणणारा प ष, सहज ा कमाचा बोजा न वाट
दता त करतो पण कशातच आस होत नाह . ॥४॥
िच तया जायत द ःख ना यथहित िन यी ।
तया हीनः सखी शा तः सव गिलत पहः ॥५॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 38
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
िचतमळ ससारदःख िनमाण होत ह यान वतःवर ठसवन
घतल आह याला कशाचीच इ छा राहात नाह व तो
िचतारिहत, सखी व शात असतो. ॥५॥
नाह दहो न म दहो बोधोऽहिमित िन यी ।
कव य इव स ा ो न मर यकत कतम ॥६॥
मी शरीर नाह , हा दह माझा नाह , मी ान व प बोध प-
सा ी आह,असा बोध आ मगत झालला प ष कल या व न
कल या कमाच मरण करीत नाह ---मनात घोळवत नाह ,
यामळ कव यातच याचा िनवास असतो. ॥६॥
आ तबपय त अहमवित िन यी ।
िनिवक पः शिचः शा तः ा ा ा िविनव तः ॥७॥
ापासन गवतापयत सव मीच आह अशी अनभित ा
कलला व सव पात सामावलला सक परिहत, श व प,
शात, लाभालाभरिहत प ष आ मानदात प रपण असतो. ॥७॥
ना यिमद िव न िकिचिदित िन यी ।
िनवासनः फितमा ो न िकिचिदव शा यित ॥८॥
या आ यमय िव ा या िठकाण वासनारिहत,
आ मबोधा व पात वावरणा या प षाला, सव ह र पाचीच
।। साथ अ ाव गीता ।। 39
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
अनभित यत अस यान, दःख प अनभवास न यता तो
शाि त व पानच असतो. ॥८॥
----------------------------------------------------------------------
अ याय १२
॥ जनक उवाच ॥
कायक यासहः पव ततो वाि व तरासहः ।
अथ िच तासह त माद एवमवाहमाि थतः ॥१॥
जनक हणाला,
ह ीगरो ! मी सव शारी रक कमाचा याग, जप-पाठािद
वाणी या कमाचा याग करीत शवट मनात यणा या
िवचाराचाही याग क न सा ीभावात राह लाग यान मी
आ म व पात लीन झाल आह.॥१॥
ी यभावन श दादर य वन चा मनः ।
िव पका दय एवमवाहमाि थतः ॥२॥
अ य अशा आ याच, तो यानाचा िवषय होऊ शकत
नसतानाही, श द, िवचार व प या या सवयीन, या या ारा
यानाची ि या करण हाच िव प-बाधा आह. यामळ यान
।। साथ अ ाव गीता ।। 40
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
कर या या ि यिवरिहत होऊन, मी व- पात ि थर आह.
॥२॥
समा यासािदिवि ौ यवहारः समाधय ।
एव िवलो य िनयम एवमवाहमाि थतः ॥३॥ ।
जड समाधी साध याक रता मनान सक पाची व इतर
योगि या करण हा िनयम, हाच अ यास आह व मना या
यापाराची सहजसमाधीला आव यकता नाह . यामळ या
समाधीिशवाय मी आ मानदात आह. ॥३॥
हयोपादयिवरहाद एव हषिवषादयोः ।
अभावाद ह न एवमवाहमाि थतः ॥४॥
ह भो, टाक यायो य आिण घ यायो य व त चा अभाव
अस यान, अथात आ म ानाची ाि झा यान मला
टाक यासारख िकवा घ यासारख काह रािहल नाह व
यामळ हषिवषादही गल व आता मी आप या व पात ि थर
झाल आह. ॥४॥
आ माना म यान िच वीकतवजन ।
िवक प मम वी यतरवमवाहमाि थतः ॥५॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 41
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
आ मधम व याच फळ, यागी स याशाचा अना मीचा
दडधारणािद धम व यो याचा धारण यान इ यादीचा धम या
िवरिहत मी आह. या सवाचा मी सा ी िच प आह. ॥५॥
कमान ानम ानाद यथवोपरम तथा ।
ब वा स यिगद त व एवमवाहमाि थतः ॥६॥
कामनमळ कमाच अन ान करण िकवा कामनापित होणार
नाह ह जाणन ितचा याग अ ानामळ होतो, ह नीट ठाऊक
अस यान मी कम कर याची वा टाक याची इ छा करीत
नाह व वतः या िन यानद व पात ि थर राहात . ॥६॥
अिच य िच यमानोऽिप िच ता प भज यसौ ।
य वा त ावन त माद एवमवाहमाि थतः ॥७॥
अिच य अशा ाच िचतन करताना, मनान िचतनाची ि या
कली जात हणन मना या या ि यचा -िवचारा चा याग
क न, मी ’ व’भावात राहात ॥७॥
एवमव कत यन स कताथ भवदसौ ।
एवमव वभावो यः स कताथ भवदसौ ॥८॥
या प षान या कार श ररा या व मना या सव सव
ि याचा याग क न आप या ’ व’ पाला जाणल तोच
।। साथ अ ाव गीता ।। 42
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
कताथ हणजच जीव म होतो. अशा ि यारिहत सहज
अव थत जो राहातो तोच या दहात असनही िवदहमि
अनभवत असतो. ॥८॥
---------------------------------------------------------------------
अ याय १३
॥ जनक उवाच ॥
अिकचनभव वा थ कौपीन वऽिप दलभ ।
यागादान िवहाया मादहमास यथासखम ॥१॥
जनक हणाला
सव िवषयाब ल या आस चा सा ी व ीन जो सहजग या
याग घडला व यामळ िच ाला जी ि थरता आली ती भगव
व धारण करणा या स याशालाही दलभ आह. यामळ
सा ी व त राहन, गहण व यागाची आस ही सपली व मी
आ मानदातच उरल . ॥१॥
क ािप खदः काय य िज ा क ािप ख त ।
मनः क ािप त य वा प षाथ ि थतः सखम ॥२॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 43
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
कठ कमकाडान शरीर िशणल आह, कठ पाठ-पाठातरान
वाणीला शीण आला आह, तर कठ मनन-िचतनान मन
मरगळन गल आह ह पाहन या सवाचा याग क न मी
िनधारान आ मानदात रािहल आह. ॥२॥
कत िकमिप नव याद इित सिच य त वतः ।
यदा य कतमायाित तत क वास यथासखम ॥३॥
शरीराद न होणार कम आ मा करीत नसतो ह जाणन
घत यान मी सहज ा कम अिल राहन, सा ीभावान
क नही मी आप या सख ’ व’ पातच राहात . ॥३॥
कमन क यिनब धभावा दह थयोिगनः ।
सयोगायोगिवरहादहमास यथासखम ॥४॥
याला दहासि आह यालाच कम कर याची अथवा न
कर याच बधन असतात पण दह राहो िकवा जावो अशा
मा या अव थमळ मी सहजसखात असत . ॥४॥
अथानथ न म ि थ या ग या न शयनन वा ।
ित न ग छन वपन त मादहमास यथासखम ॥५॥
लौिकक यवहार हणज चालण, िफरण, बसण, उठण
यापासन अिभमानरिहत झा यान मला लाभ अथवा हािन
।। साथ अ ाव गीता ।। 44
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
नाह . यामळ मी झोपलला असो, बसलला असो वा िफरत
असो, या ि यामळ माझी आ मानद अव था मोडत नाह .
॥५॥
वपतो नाि त म हािनः िसि य नवतो न वा ।
नाशो लासौ िवहाया मदहमास यथासखम ॥६॥
सार कम सोडन मी झोपल तरी माझी काह हािन होत नाह ,
िकवा कम क न मला काह ा कर याची कामना नाह .
यामळ लाभहानीचा िवचारच नस यान मी सहजसखात
असत . ॥६॥
सखािद पा िनयम भाव वालो य भ रशः ।
शभाशभ िवहाया मादहमास यथासखम ॥७॥
िनरिनरा या प रि थत तील सखाच आदोलन पाहन, मी
सख व दःख यात भद मानीनासा झा यामळ सखी आह. ॥७॥
-------------------------------------------------------------------
अ याय १४
॥ जनक उवाच ॥
क या श यिच ो यः मादाद भावभावनः ।
िनि तो बोिधत इव ीणस मरणो िह सः ॥१॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 45
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
जनक हणाला
जो प ष वभावान श यिच आह तो ार धकमानसार
आलल िवषय भोगतो. पण जसा गाढ झोपल या माणसान,
उठव यात आ यान, या झोपचा पगडा असतानाच
सािगतलल काम कराव, याच कार हािनलाभाचा िवचार न
करता अिल व सा ी राहन त कम करतो. ॥१॥
व धनािन व िम ािण व म िवषयद यवः ।
व शा व च िव ान यदा म गिलता पहा ॥२॥
जनक हणतो क , श यिच झा यामळ मा या िवषयभावना
मावळ या आहत. पणा मदश अशा माझी िवषयभोगाची इ छा
न झा यान आता माझ धन कठल ? िम कठल ? शा ाचा
अ यास कठला ? आिण िनिद यासनािदक कठ उरल ? माझी
तर कशाब लच आ थाबि रािहली नाह . ॥२॥
िव ात साि प ष परमा मिन च र ।
नरा य बधमो च न िचता म य मम ॥३॥
सा ी प ष व पर पारमा याचा बोध होऊन सा या आशा
मावळ या, बधन गळन पडल व मो ाचीही कामना िश लक
रािहली नाह . ॥३॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 46
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
अतिवक पश य य बिहः व छ दचा रणः ।
ा त यव दशा ता ता ता शा एव जानत ॥४॥
िवक पश य अतःकरणा या िन ात प षा या अव थत
व छदान वावरणा या, या म प षाला याच म
अव थला पोह चलला म प षच जाणतो. ॥४॥
-----------------------------------------------------------------------
अ याय १५
॥ अ ाव उवाच ॥
यथातथोपदशन कताथः स वबि मान ।
आजीवमिप िज ासः पर त िवम ित ॥१॥
अ ाव हणाला
साि वक ब ीचा प ष थोडयाशा उपदशानच कताथ होतो.
पण ससारास , अस ीचा प ष आय यभर िज ास
असनही प हा प हा मोह पावतो व म ला मकतो. ॥१॥
मो ो िवषयवर य ब धो वषियको रसः ।
एतावदव िव ान यथ छिस तथा क ॥२॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 47
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
िवषयाब ल वरा य हणज मो व िवषयािवषय रस-आवड
असण हाच ब ध आह, एवढच ान आह. जस वाटल तस त
कर. ॥२॥
वाि म ा ानमहो ोग जन मकजडालस ।
करोित त वबोधोऽयमत य ो बभ िभः ॥३॥
त वबोधवादिववादकशल, पिडतालाही मक व जड, व आळशी
वाट याइतका, कमापासन (शारी रक व मानिसक) पराव
करतो व सहजाव थत ठवतो, यामळ भोगािभलाषी लोकान
या मागाचा याग कला आह. ॥३॥
न व दहो न त दहो भो ा कता न वा भवान ।
िच पोऽिस सदा सा ी िनरप ः सख चर ॥४॥
ह जनका ! त शरीर नाह स, भो ा नाह स, िकवा कता
नाह स. त िनखळ चत य आहस, याचा सा ी आहस. याच
िनरप , सा ी व त राहन त सखान राहा. ॥४॥
राग षौ मनोधम न मन त कदाचन ।
िनिवक पोऽिस बोधा मा िनिवकारः सख चर ॥५॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 48
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
राग व ष ह मनाच धम आहत. त मन हणज त न हस तर
िवक परिहत, िनिवकार असा बोध प आ मा त आहस, ह
जाणन सखान राहा. ॥५॥
सवभतष चा मान सवभतािन चा मिन ।
िव ाय िनरहकारो िनमम व सखी भव ॥६॥
सव भताम य तो चत य प आ मा आह व भत यात
सामावल आहत ा बोधान िनरहकारी व ममतारिहत असा त
सखी अस. ॥६॥
िव फरित य द तरगा इव सागर ।
त वमव न स दहि मत िव वरो भव ॥७॥
सम ावर उठणा या तरगा माण ह िव यावर फरण पावत
त त च आहस याब ल सदहच नाह हणन ह िच मय ! त
िवगत वर हो ॥७॥
व तात व ना मोऽह क व भोः ।
ान व पो भगवाना मा व कतः परः ॥८॥
ह सौ य ! ा ठव, याब ल सशय ठव नकोस. ा ठव क ,
त ान व प, भगवान, परमा मा, कतीहन वगळा आहस.
।। साथ अ ाव गीता ।। 49
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
॥८॥
गणः सवि तो दहि त यायाित याित च ।
आ मा न गता नागता िकमनमनशोचिस ॥९॥
गणान लपटलल शरीर जड आह. त यत आिण जात. आ मा न
जाणारा आह न यणारा आह, मग या शरीराब ल एवढा खद
कर याच काय कारण आह ? ॥९॥
दहि त त क पा त ग छ व व वा पनः ।
व वि ः व च वा हािन तव िच मा िपणः ॥१०॥
तझा हा दह क पातापयत राहो अथवा या ण याचा नाश
होवो, पण त िच मा व प अस यान तला व ि कठली व
नाश कठला ? ॥१०॥
व यनतमहाभोधौ िव वीिचः वभावतः ।
उदत वा तमायात न त वि न वा ितः ॥११॥
अनत महासागरावर िव प तरग वभावतः उ प न होतात
व अ त पावतात. परत तझी (िच मय आ याची) न व ि होत
न नाश होतो. ॥११॥
तात िच मा पोऽिस न त िभ निमद जगत ।
।। साथ अ ाव गीता ।। 50
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
अतः क य कथ क हयोपादयक पना ॥१२॥
ह तात, त चत य व प आहस, यामळ तला कठ याही
व तचा याग वा गहण करण श य नाह . कारण ह जगत
त याहन वगळ नाह . ॥१२॥
एकि म न यय शा त िचदाकाशऽमल विय ।
कतो ज म कतो कम कतोऽहकार एव च ॥१३॥
ह जनका ! भदश य, अिवनाशी, शात, िनमल अशा त या
चत याकाशात न ज म, न म य, न कठल कम, न अहकार
िश लक अस शकल. ॥१३॥
य व प यिस त क वमव ितभासस ।
िक पथक भासत वणात कटकागदनपरम ॥१४॥
या माण एकाच सो यान घडिवलली बागडी, बाजबद व
घग आकारान वगळ वाटल तरी एकाच सो याच आहत,
या माण त ज ज पाहात आहस या या िठकाण जरी बा
आकार वगळा िदसला तरी त च आहस : ॥१४॥
अय सोऽहमय नाह िवभागिमित स यज ।
सवमा मित िनि य िनःसङक पः सखी भव ॥१५॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 51
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
ह जनका ! हा तो (परका) आह, हा मी (माझा) आह, हा मी
(माझा) न ह, या भदब ीचा याग क न मी सव प आ माच
आह या िनि त बोधान व कामनारिहत होऊन सखी हो.
॥१५॥
तववा ानतो िव वमकः परमाथतः ।
व ोऽ यो नाि त ससारी नाससारी च क न ॥१६॥
ह िश या ! त याच अ ानामळ ह जग भासत, व त याच
आ म ानान याचा नाश होतो. ानाचा उदय झा यावर त च
एकटा एकच उरतोस; परमाथतः ससारी व अससारी ह भद
तला नाह त. ॥१६॥
ाि तमा िमद िव न िकिचिदित िन यी ।
िनवासनः फितमा ो न िकिचिदव शा यित ॥१७॥
ह जगत ातीमळ िदसत आह. याच वतःच यािशवाय
अि त व नाह , असा बोध या या अनभत त आला तो
वासनारिहत होऊन, फितमा उ न, शा तीला ा होतो.
॥१७॥
एक एव भवाभोधावासीदि त भिव यित ।
न त ब धोऽि त मो ो वा क यक यः सख चर ॥१८॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 52
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
अ ाव हणतो क , ह जनका, या ससार पी महासागरात
सदा एकटा एक त च असग व सा ी पान होतास व
राहाशील. आता तला न कठला बध आह, न कठला मो आह.
त आता कतक य, ध य झाला आहस. ॥१८॥
मा सङक पिवक पा या िच ोभय िच मय ।
उपशा य सख ित वा म यान दिव ह ॥१९॥
ह िच मय ! सक पिवक पान त आपल िच ोिभत क
नकोस तर सक पिवक परिहत होऊन आप या
आनद व पात राहा. ॥१९॥
यजव यान सव मा िकिचद िद धारय ।
आ मा व म एवािस िक िवम य क र यिस ॥२०॥
यान करण ही मनाची ि या आह हणन यानाचा व दयात
काह ही ितमा ठव याची ि या हही यान अस यान
याचाही याग कर; आ मा वयमव म च अस यान त
िवचार क न काय साधणार आहस ? ॥२०॥
-------------------------------------------------------------------
अ याय १६
॥ अ ाव उवाच ॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 53
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
आच व शण वा तात नानाशा ा यनकशः ।
तथािप न तव वा य सविव मरणाद ऋत ॥१॥
अ ाव हणाला
ह ि य ! अनक कारान नाना शा ऐक वा साग, परत त
सव ान िवसर यािशवाय तला शाित िमळणार नाह . ॥१॥
भोग कम समािध वा क िव तथािप त ।
िच िनर तसवाशम यथ रोचिय यित ॥२॥
ह ानवान, वाटल तर त भोग भोग, समाध त राहा िकवा कम
करीत राहा, पण आ म ाना या भावान या वळ त सव
आशापासन दर राहाशील त हाच तझ िच व थ होऊन त
सखावशील. ॥२॥
आयासा सकलो द ःखी नन जानाित क न ।
अननवोपदशन ध यः ा नोित िनव ितम ॥३॥
ह िश या ! शरीरा या िनवाहा(सखा)क रता अितसायास- म
क यान सव जण दःखी होतात ह कोणी जाणत नाह , हणन
महाप ष सहज ा असल याचा वीकार क न व थ
राहातात. ॥३॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 54
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
यापार िख त य त िनमषो मषयोरिप ।
त याल य धरीण य सख न य य क यिचत ॥४॥
जो ानवान जीव म प ष आह याला डो या या पाप या
उघडण िमटणही खदकारक वाटत. इतका जो व ि -
ि याब ल आळशातला आळशी आह व सव यवहार-
ससारव पासन िनव झाला, यालाच सखाची ाि होत,
इतर कणाला न ह. ॥४॥
इद कतिमद नित म यदा मनः ।
धमाथकाममो ष िनरप तदा भवत ॥५॥
ह काम कल, साधल, त कल नाह -यश वी झाल नाह , या
मना या वासना ातन जो मोकळा झाला याला मग धम,
अथ, काम व मो ा याही इ छातन सटता यत. ॥५॥
िवर ो िवषय ा रागी िवषयलोलपः ।
हमो िवहीन त न िवर ो न रागवान ॥६॥
जो मम िवषयाचा राग क न याग करतो तो िवर व जो
िवषयावर लोलप झाला याला िवषयास हणतात, पण जो
इ छारिहत होऊन िवषयाचा याग व भोगाचा िवचारच करीत
नाह तो जीव म असतो. ॥६॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 55
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
हयोपादयता ताव ससारिवटपाकरः ।
पहा जीवित यावद व िनिवचारदशा पदम ॥७॥
ज पयत त णा आह त पयत ससारव ाला ह याव, त टाकाव
अस अकर सतत फटतच राहातात. सा ी व ीन राहाणा या
जीव म ाला ार धवश ज काय होईल याचा व ज न
होईल याचा हषखद होत नाह . ॥७॥
व ौ जायत रागो िनव ौ ष एव िह ।
िन ो बालवद धीमान एवमव यवि थतः ॥८॥
मन िवषयाकड जाऊ लागताच िवषयाब ल मोह िनमाण होतो,
िवषयाचा वीट आ यावर या याब ल ष िनमाण होतो. परत
म प ष राग षाचा याग क न, ज दवयोगान ा होत
याचा सा ीभावान वीकार करीत अस यान िवकाररिहत
असतो. ॥८॥
हातिम छित ससार रागी द ःखिजहासया ।
वीतरागो िह िनद ःख ति म निप न िख ित ॥९॥
ह िश या ! दःखा या अनभवान िवषयी-ससारी मन य
ससाराचा याग कर याची कामना ठवतो, तसा य न
करतो. पण याच सव िवकार शमल आहत व यामळ
।। साथ अ ाव गीता ।। 56
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
दःखताप गल आहत तो ससारात असनही याचा खद करीत
नाह . ॥९॥
य यािभमानो मो ऽिप दहऽिप ममता तथा ।
न च ानी न वा योगी कवल द ःखभागसौ ॥१०॥
याला मो ाची ती हाव आह, तो िमळवीनच अशी िज आह
व दहाब ल तशीच ती ममता आह तो ानी व योगी होऊ
शकत नाह . तो कवळ दःखाचा वाटकरी असतो. ॥१०॥
हरो य पद ा त ह रः कमलजोऽिप वा ।
तथािप न तव वा य सविव मरणा त ॥११॥
ह जनका ! तला महादव उपदश करो क िव ण उपदश करो
अथवा ा उपदश करो ! ज पयत त या मना या सव ि या
थाबन, भत व भिव याचा िवचार सटन त वतमानकाळात
िनिवचार, सा ी होऊन राहात नाह स त पयत तला शातता
लाभणार नाह . ॥११॥
--------------------------------------------------------------------
अ याय १७
॥ अ ाव उवाच ॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 57
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
तन ानफल ा योगा यासफल तथा ।
त ः व छि यो िन य एकाक रमत त यः ॥१॥
अ ाव हणाला
आ म ानाच फळ याच प षाला िमळत आिण याच
प षाचा योगा यास सफिलत होतो, यान िवषयवासनाचा
याग क न आपल इि य िनमळ कल व ’ व’ म यच जो
रािहला आह. ॥१॥
न कदािच जग यि मन त व ा ह त िख ित ।
यत एकन तनद पण ा डम डलम ॥२॥
ह जनका, या ससारात त विवत ानी कध खदाला ा होत
नाह . कारण तो जाणतो क , मा या एकटयानच ह सव िव
यापल आह. खद तान होत असतो. अ त अस यावर खद
कसला ? ॥२॥
न जात िवषयाः कऽिप वाराम हषय यमी ।
स लक प लव ीतिमवभ िनबप लवाः ॥३॥
मधर रसा या स लक नावा या वल चा चारा खायला
िमळा यावर कड असलला कडिलबाचा पाला ह ी खात नाह
।। साथ अ ाव गीता ।। 58
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
या माण जो आ मानदात रममाण झाला याला िवषयाचा
आनद आनिदत क शकत नाह . ॥३॥
य त भोगष भ ष न भव यिधवािसता ।
अभ ष िनराका ी त शो भवदलभः ॥४॥
ह जनका, या प षाला गतकालात भोगल या भोगाब ल
आसि पण मरण होत नाह िकवा न भोगल या भोगाब ल
आका ा िनमाण होत नाह , परत जो आप या आ यातच त
आह असा प ष ससारसागरात िवरळाच असतो. ॥४॥
बभ रह ससार मम रिप यत ।
भोगमो िनराका ी िवरलो िह महाशयः ॥५॥
या जगात मम -आका ा करणार अनक कारच पाहायला
िमळतात परत भोग आिण मो या या आका ारिहत आिण
पर ा या बाबत त कामनारिहत ि थत असा प ष
विचतच सापडतो. ॥५॥
धमाथकाममो ष जीिवत मरण तथा ।
क या यदारिच य हयोपादयता न िह ॥६॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 59
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
ह िश या, जगात असा प ष दलभ आह क जो धम, अथ, काम
आिण मो , तसाच जगण आिण मरण, या सवाब ल उदासीन-
---कामनारिहत असा आह. ॥६॥
वाछा न िव िवलय न ष त य च ि थतौ ।
यथा जीिवकया त माद ध य आ त यथा सखम ॥७॥
िव ाचा लय हावा अशी इ छा या ानी प षाला नाह
िकवा िव ि थर रािह याब ल याला राग नाह , अथात
पच राहो वा न होवो, याब ल जो उदासीन आह व यथा ा
आजीिवक ारा सत राहात असतो तो ध य होय. ॥७॥
कताथ ऽनन ानन यव गिलतधीः कती ।
प यन श वन पशन िज न अ न त यथा सखम
॥८॥
मी अ त आ म ानान कताथ झाल आह अशीही जाणीव या
प षाला िशवत नाह व बा इि याच पाहाण, ऐकण, पश
करण, वास घण, खाण इ यािद यवहार तो सामा य ससारी
माणसा मान करीत असला तरी आ मव ीचा भग---व सा ी
अव था सटण या गो ी होत नाह त. ॥८॥
श या ि व था च ा िवकलानीि यािण च ।
न पहा न िवरि वा ीणससारसागर ॥९॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 60
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
या प षाचा ससारसागर ीण झाला आह, याला िवषयाची
इ छाही होत नाह िकवा िवर हो याचीही इ छा होत नाह .
या ानी प षाच मन, शरीर व इि य बालका माण िकवा
उ म ा माण यापारश य होतात व या या श रराची
हालचालही उ शहीन व व थाच होत असत. ॥९॥
न जगित न िन ाित नो मीलित न मीलित ।
अहो परदशा वािप वतत म चतसः ॥१०॥
ानी प ष सामा य माणसा माण बा िवषयाकड डोळ
उघडन जागा राहात नाह . कारण याला बा िवषय न
िदसता पर च िदसत. तसाच तो डोळ बद क न झोपतही
नाह . कारण झोपल याची बा िवषयाची जाणीव सपत पण
ानी प षाच अनसधान झोपतही सटत नाह , आिण यामळ
ानी प ष कवढी म दशा अनभवतो त आ यजनक आह.
॥१०॥
सव यत व थः सव िवमलाशयः ।
सम तवासना म ो म ः सव राजत ॥११॥
सव वासना गळन पड यान, िनमळ , स न व शात झालला
जीव म सव अव थात एकरस पान सव काशमान
होतो. ॥११॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 61
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
प यन श वन पशन िज न अ न ग हन वदन
जन ।
ईिहतानीिहतम ो म एव महाशयः ॥१२॥
सव पाहाताना, ऐकताना, पश करताना, वास घताना,
खाताना, घताना, बोलताना, चालतानाही ानी
इ छा षरिहत असतो. कारण याची ानद टाळी लागलली
असत. ॥१२॥
न िन दित न च तौित न यित न क यित ।
न ददाित न ग हाित म ः सव नीरसः ॥१३॥
म प ष कोणाची िनदा करीत नाह , कोणाची ततीही
करीत नाह , हषही पावत नाह व रागावतही नाह , कणाला
काह दत नाह , कणाकडन घत नाह ; तो सव रसहीन-
आसि हीन व ीन असतो. ॥१३॥
सानरागा ि य वा म य वा समपि थत ।
अिव लमनाः व थो म एव महाशयः ॥१४॥
कामक ि याना पाहन वा म य जवळ उभा ठाकला असता
याच मन कासावीस होत नाह तोच म प ष होय. ॥१४॥
सख द ःख नर नाया सप स िवप स च ।
।। साथ अ ाव गीता ।। 62
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
िवशषो नव धीर य सव समदिशनः ॥१५॥
याच िच सखात आिण दःखात, सपकात आल या
ीप षाब ल, सपत आिण िवपत कालात समतोल राहात
या धीर प षालाचा जीव म हणतात. ॥१५॥
न िहसा नव का य नौ य न च दीनता ।
ना य नव च ोभः ीणससरण नर ॥१६॥
जीव म प ष कोणाची िहसा करीत नाह तसच कोणावर
दया कर याक रता हपापत नाह . तो कणाश उमटपणान
वागणार नाह तसाच कोणापढ दीन होणार नाह . याला
कशाच आ य वाटत नाह तसाच कशान याला ोभ-राग
यत नाह . ॥१६॥
न म ो िवषय ा न वा िवषयलोलपः ।
असस मना िन य ा ा ा मपा त ॥१७॥
जीव म प ष िवषयाचा ष करीत नाह तसाच तो
िवषयलोलपही असत नाह . ार धवशात ज ा होत वा
अ ा असत या प रि थतीचा तो आसि रिहत िबनत ार
वीकार करतो. ॥१७॥
समाधानसमाधानिहतािहतिवक पनाः ।
।। साथ अ ाव गीता ।। 63
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
श यिच ो न जानाित कव यिमव सि थतः ॥१८॥
कठ या गो ी या ा ीन समाधान होण, न िमळ यान
असतोष होण, ह िहताच आह, ह नकसानकारक आह अशा
िवक पना श यिच प ष जाणत नाह . तो कव यात ि थत
असतो. ॥१८॥
िनममो िनरहकारो न िकिचिदित िनि तः ।
अ तगिलतसवाशः कव निप करोित न ॥१९॥
ह जनका ! अतरगातील सव आशा-ममता-अहकार गळन
पड यान जो कवळ अि त वमा उरला आह, तो सव क नही
यात िल होत नाह . ॥१९॥
मनः काशसमोह व नजाडयिवविजतः ।
दशा कामिप स ा ो भवद गिलतमानसः ॥२०॥
ह जनका ! मना या काशात िवचारलहरी उ प न झा यान
िनमाण होणारा मोह, क पना- व न, मनोरा य व जडता या
सव गो ी-मनाच सव यापारच गळन पड यान व मनाच
अि त वच ग यान जीव म सदा अिनवचनीय अशा दशत
राहात असतो. ॥२०॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 64
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
----------------------------------------------------------------------
अ याय १८
॥ अ ाव उवाच ॥
य य बोधोदय ताव व नवद भवित मः ।
त म सखक पाय नमः शा ताय तजस ॥१॥
जो आ मा शा त प आह, या यात सक प-िवक प उ प न
होत नाह त आिण जो सख प आिण काश व प आह,
या या व पाच ान होताच जगद म व ना माण िम या
होऊ लागतो, या आ म व पाला नम कार असो. ॥१॥
अजिय वािखलान अथान भोगाना नोित प कलान ।
न िह सवप र याजम तरण सखी भवत ॥२॥
सव त हची व त हन सपि िमळवन मन याला खप उपभोग
िमळतात. पण या सवाचा याग क यािशवाय व
या याब लची वासना नाह शी झा यािशवाय मन य सखी
होऊ शकत नाह . ॥२॥
कत यद ःखमात ड वालाद धा तरा मनः ।
कतः शमपीयषधारासारमत सखम ॥३॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 65
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
कत यज य दःख पी सया या वालान याच मन भ म
झाल आह याला शाि त पी अमतधार या व ीिशवाय सख
कस िमळणार ? ॥३॥
भवोऽय भावनामा ो न िकिचत परमथतः ।
ना यभावः वभावना भावाभाविवभािवनाम ॥४॥
ह जनक ! ह जगत सक पमा आह. परमाथ ीन
आ यािशवाय कठलीच गो स य प नाह . ससार अस य
आह. जो अस य प ससार आह तो कध च स य होत नाह व
जो आ मा स य पच आह तो कध अस य-न र होत नाह .
॥४॥
न द र न च सकोचा ल धमवा मनः पद ।
िनिवक प िनरायास िनिवकार िनरजनम ॥५॥
आ मा सवाना सवात जवळचा आह. तो कणापासनही दर
नाह तो मना या क पनपलीकडचा, क पनत न मावणारा,
आयासान ा न होणारा ---आयास सटताच ा होऊ
शकणारा, िनिवकार व दःखरिहत आिण उपािधरिहत सदव
एकरस आह. ॥५॥
यामोहमा िवरतौ व पादानमा तः ।
वीतशोका िवराज त िनरावरण यः ॥६॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 66
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
जीवनातील सार मोह, आसि िव न गलला, दःखरिहत,
िवकारा या अभावान ि िनमळ झालला ानी प ष ’ व’
पान जगात शोभन िदसतो. ॥६॥।
सम त क पनामा मा मा म ः सनातनः ।
इित िव ाय धीरो िह िकम य यित बालवत ॥७॥
सव जगत क पनामा आह. आ मा हा सनातन व म आह,
असा य अनभव घऊन ानी प ष लहान बालका माण
बागडत असतो. ॥७॥
आ मा ित िनि य भावाभावौ च कि पतौ ।
िन कामः िक िवजानाित िक त च करोित िकम ॥८॥
जीवा मा आह, भाव-अभाव कि पत आहत ह प क
अनभवाला आ यान कसलीच कामना उरली नाह . यामळ
कणाला काह सागाव िकवा काह कराव अस ानी प षाला
काह उरत नाह . ॥८॥
अय सोऽहमय नाह इित ीणा िवक पना ।
सवमा मित िनि य त ण भत य योिगनः ॥९॥
सव आ म प क दाटल आह या अनभतीन त मी आह,
ह जग मी नाह अशा िवक पना गळन पड यानतर ानी
।। साथ अ ाव गीता ।। 67
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
आत भरल या अपार आनदान व तो य करण श य
नस यान मौनाव थत असतो. ॥९॥
न िव पो न चका य नाितबोधो न मढता ।
न सख न च वा द ःख उपशा त य योिगनः ॥१०॥
सक परिहत, समिच -सा ीभावान असल या यो याला
सशय-िव प, एखा ाच िवषयाची एका ता, एखा ा गो ीचा
खोल िवचार, मखता, सख या दःख यापक काह च उरत
नाह . तो आ मानदातच म न असतो. ॥१०॥
वारा य भ व ौ च लाभालाभ जन वन ।
िनिवक प वभाव य न िवशषोऽि त योिगनः ॥११॥
रा यािधकारी अस यात, िभ ाव ीन राहा यात, लाभहािन
हो यात, मन यसमहात िकवा िनजन वनात राहा यात
िवक परिहत झाल या यो याला काह िवशषता वाटत नाह --
सगळीकड समतोल व ीन राहातो. ॥११॥
व धमः व च वा कामः व चाथः व िवविकता ।
इद कतिमद नित म य योिगनः ॥१२॥
अ ाव हणतो क , ि थरिच झाल या यो याला धम,
काम, अथ याच काही योजन राहात नाह ; व ह काम मी कल
।। साथ अ ाव गीता ।। 68
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
आह िकवा ह करणार आह अशा कारच ग यान
जीव म योगी िनरामय राहातो. ॥१२॥
क य िकमिप नवाि त न कािप िद रजना ।
यथा जीवनमवह जीव म य योिगनः ॥१३॥
जीव म प षाची कठलीच ि या वतः या सक पान होत
नाह आिण याला कर यायो य कम िश लक नसत; कारण
याला कशाचाच मोह नसतो आिण हत व आस िशवाय
कठलच कम होऊ शकत नाह . याची शरीरया ा ार धवश
चाल असत. ॥१३॥
व मोहः व च वा िव व तद यान व म ता ।
सवसक पसीमाया िव ा त य महा मनः ॥१४॥
जीव म ाच सव सक प न झालल असतात. यामळ
याला कसला मोह नसतो. यामळ या या ीला ससार
अनभवाला न यता च अनभवाला यत. याला यानाची वा
म चीही इ छा नसत. कारण या या मनाला कसल फरण
होत नस यान तो आ मानदातच म न असतो. ॥१४॥
यन िव िमद स ना तीित करोत व ।
िनवासनः िक क त प य निप न प यित ॥१५॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 69
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
म प षाला सव ानभव यत अस यान ह िव
पाहनही याला त जग न िदसता पच िदसत. यामळ
िनवासन झालला म प ष जग पाहात असनही पाहात
नाह . ॥१५॥
यन पर सोऽह ित िच तयत ।
िक िच तयित िनि तो ि तीय यो न प यित ॥१६॥
यान ाला पािहल तो त मी आह अस िचतन करतो.
पण जो वतःच होऊन सव ानभव घत आह, जो
ािशवाय काह पाहात नाह , तो कशाच िचतन करणार ?
॥१६॥
ो यना मिव पो िनरोध क त वसौ ।
उदार त न िवि ः सा याभावा करोित िकम ॥१७॥
जो वतःम य िव प-सशय पाहातो, तोच िच ाच ह सशय-
िव प जावत हणन िच िनरोधाचा य न करतो. पण याच
सव सशय-िव प आ मानभवान मावळल आहत, िव प-
सशय यायला मनच िश लक उरल नाह तो कशाचा िनरोध
करणार ? ॥१७॥
धीरो लोकिवपय तो वतमानोऽिप लोकवत ।
नो समािध न िव प न लोप व य प यित ॥१८॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 70
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
ानी प ष सशय-िव परिहत होऊन इतर लोका माणच
या यात वावरत असतो. पण या यात अिल पण राहन तो
वतःत कठला िव प-सशय, समािध िकवा बधन याचा
अनभव घत नाह . ॥१८॥
भावाभाविवहीनो य त ो िनवासनो बधः ।
नव िकिच कत तन लोक या िवकवता ॥१९॥
ानी मन य वतः आ मानदात त असतो. लोक ीन तो
काह करताना िदसला तरी या कर यामाग काह कराव
िकवा काह क नय अशी कामना नस यान, वासना
नस यान, यान काह कल तरी त न क यासारखच असत.
॥१९॥
व ौ वा िनव ौ वा नव धीर य द हः ।
यदा य कतमायाित त क वा ित त सखम ॥२०॥
ज हा एखाद कम करायला यऊन ठपत त हा ानी मन य त
करकर न करता सतोषान करतो. सहजसमाध त असणा या
ानी प षाचा व ि वा िनव ीचा कसलाच आ ह नसतो.
॥२०॥
िनवासनो िनरालबः व छ दो म ब धनः ।
ि ः स कारवातन च त श कपणवत ॥२१॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 71
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
वासनारिहत, िनरालब, व छद, बधनरिहत असा ानी प ष
ार धानसार, सकलल पान जस वा यान वतः या
इ छिशवाय, य नािशवाय उडत जात तसा ससारात राहात
असतो. ॥२१॥
अससार य त वािप न हष न िवषािदता ।
स शीतलहमना िन य िवदह इव राजय ॥२२॥
ानी माणसाल कध हष होत नाह , कध खद वाटत नाह .
तो शात मनान िवदह ि थत त असतो. ॥२२॥
क ािप न िजहासाि त नाशो वािप न क िचत ।
आ माराम य धीर य शीतला छतरा मनः ॥२३॥
आ याम य रममाण झाल या, शात व िनमल िच ा या ानी
प षाला काह टाक यासारख नसत वा कसलीही आशा
नसत. ॥२३॥
क या श यिच य कवतोऽ य य छया ।
ाकत यव धीर य न मानो नावमानता ॥२४॥
वभावतः याच िच श याव थत आह तो सामा य ससारी
माणसासारखा वागताना िदसला तरी याला कशान मान
वाटत नाह वा अपमान वाटत नाह . ॥२४॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 72
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
कत दहन कमद न मया श िपणा ।
इित िच तानरोधी यः कव निप करोित न ॥२५॥
होणारी कम दहाकडन होतात, श प अशा मा या आ यान
त कल नाह त अस जो अनभवतो तो ानी प ष कम
क नही त करीत नाह . ॥२५॥
अत ादीव क त न भवदिप बािलशः ।
जीव म ः सखी ीमान ससर निप शोभत ॥२६॥
कठलही कम कर याचा आ ह नसलला जीव म सहज ा
कम करीत असतो पण यात बािलशपणा नसतो. यामळ
सासा रक कम क नही यात िल न झा यान याची व ि
सदा स न राहात. ॥२६॥
नािवचारस ा तो धीरो िव ाि तमागतः ।
न क पत न जाित न शणोित न प यित ॥२७॥
नाना िवचाररिहत ानी मन य अतरात परम शाित अनभवीत
असतो. यामळ सक पािद मनाच यापार, ब ीच यापार व
इि याच यापार तो करीत नाह . ॥२७॥
असमाधरिव पान न मम न चतरः ।
िनि य कि पत प यन वा त महाशयः ॥२८॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 73
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
ानी माणसाला िव पच नस यान िव पिनव ीक रता
याला समाधीचा य न करावा लागत नाह . त म न
झा यान याला कठलाही बध असत नाह . ह सव जगत
कि पत आह ह जाणन तो िनिवकार िच दशत असतो. ॥२८॥
य या तः यादहकारो न करोित करोित सः ।
िनरहकारधीरण न िकिचदकत कतम ॥२९॥
जो मन य अहकाररिहत झाला तो लोक ीन कम करीत
नाह िकवा करतो अस वाटल तरी कत वाचा अहभावाच
नाह सा झा यान, याला सक पिवक पाच फरण होत
नाह . ॥२९॥
नोि न न च स त मकत प दविजत ।
िनराश गतस दह िच म य राजत ॥३०॥
जीव म ाच िच कत वरिहत, सक पिवक पिवरिहत,
आशारिहत व सदहम अस यान याला कशाचा खद होत
नाह िकवा कशान तो सतोष पावत नाह . ॥३०॥
िन यात चि त वािप यि च न वतत ।
िनिनिम िमद िकत िन यायित िवच त ॥३१॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 74
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
ा याच िच सक प-िवक प प चाळ (चि त) कर यास
व होत नाह , कारण िच ाची िनमळ व िन ल अव था
झा यान त ’ व’ पात लीन होत. ॥३१॥
त व यथाथमाक य म दः ा नोित मढता ।
अथवा याित सकोचममढः कोऽिप मढवत ॥३२॥
म द प ष तत आिण व पदाच कि पतभद त या उपिनषद
थातन ऐकन सशय आिण िवपरीतपणामळ मढतला ा
होतो आिण तत आिण व पदाचा अभद अथ समज याक रता
समाधी लावतो. परत हजार तला कणी एखादाच अतरा त
शातिच व सशय-िवक परिहत होऊन बाहरचा यवहार
वडयासारखा करतो. ॥३२॥
एका ता िनरोधो वा मढर य यत भश ।
धीराः क य न प यि त स व वपद ि थताः ॥३३॥
अ ानी माणस िच ाचा िनरोध क न एका तचा खप
अ यास करतात परत ानी प ष गतकालातील कमाचा
अथवा भिव यकाळातील सक पाचा िवचार न करता
वतमानकाळात राहन आप या ’ व’ पात लीन असतात.
॥३३॥
अ य नात य नाद वा मढो ना नोित िनव ित ।
।। साथ अ ाव गीता ।। 75
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
त विन यमा ण ा ो भवित िनव तः ॥३४॥
अ ानी प श िच िनरोधान अथवा कमान ानान
परमानदाला ा होत नाह . ानी प ष त वाचा य
अनभव घऊन िनि त अस यान असा काह य न न
करताच कताथ होतो. ॥३४॥
श ब ि य पण िन पच िनरामय ।
आ मान त न जानि त त ा यासपरा जनाः ॥३५॥
ससारपरायण सामा यजन या श , बोध प, ि य, पण
असल या, ि यारिहत व दःखरिहत अशा आ म पाला जाणत
नाह त. ॥३५॥
ना नोित कमणा मो िवमढोऽ यास िपणा ।
ध यो िव ानमा ण म ि त यिवि यः ॥३६॥
अ ानी अ यास पी कमान मो िमळ शकत नाह . मना या
व शरीरा या ि यारिहत होऊन भा यवान स प ष
आ या या य अनभवानच म ाव थत राहातो. ॥३६॥
मढो ना नोित तद यतो भिवतिम छित ।
अिन छ निप धीरो िह पर व पभाक ॥३७॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 76
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
अ ानी हो याची इ छा करतो. पण कसलीही इ छा-आशा
करण हच या या हो या या आड यत. पण ानी प ष
इ छारिहत झा यान, य न-ि यारिहत झा यान
हो याचा यत न न करताही व प होतो. ॥३७॥
िनराधारा ह य ा मढाः ससारपोषकाः ।
एत यानथमल य मल छदः कतो बधः ॥३८॥
’ व’चा अनभव अथवा अनभवी ग चा आधार नसलला
अ ानी वतःच पव ह, समजती यात गरफटन ज कमका ड
क जातो यान ससारालाच पोषण िमळत. पण ानी प ष
या अनथाच मळ असल या पव हा या समजत या जा यात
न अडकता, सा ीव ीन अस यामळ, सवापासन अिल
राहन अनभवतो. ॥३८॥
न शाि त लभत मढो यतः शिमतिम छित ।
धीर त व िविनि य सवदा शा तमानसः ॥३९॥
मन शात हाव या इ छन अ ानी मन य नाना य न, िवचार
व कम करतो. इ छा व य न ह च िनिवचार अव थला बाधक
झा यान याला शाित िमळत नाह . पण ानी प ष सव
य न व िवचार सोडन सा ी व तट थ भावान वागत
अस यान याला शातता सहज ा होत. ॥३९॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 77
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
वा मनो दशन त य यद मवलबत ।
धीरा त त न प यि त प य या मानम ययम ॥४०॥
य व त श समरस होऊन जो िवचारधारत अडकतो व ’ व’
ला िवस न िवषय-िवकारात गतत जातो याला आ मदशन
कठल ? परत ानी प ष आ म व पात रममाण होऊन
आ म व पाच अखड दशन घत अस यान याला बा
जगातील गो ी न िदसता सव हरीच िदस लागतो. ॥४०॥
व िनरोधो िवमढ य यो िनब ध करोित व ।
वाराम यव धीर य सवदासावकि मः ॥४१॥
जो मनावर नाना बधन टाकन मनाचा िनरोध कर याचा य न
करतो, तो य नच या या मनाला भरकटवन टाक त
अस यान याला िच ाची समता ा होत नाह . पण ानी
मन य िच ा या िनरोधाचा य नच न करता ज जस आह त
तस-िल न होता पाहातो, यामळ याच िच अडोल राहात.
॥४१॥
भाव य भावकः कि न न िकिचद भावकोपरः ।
उभयाभावकः कि द एवमव िनराकलः ॥४२॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 78
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
कणी पचाला भाव प अस यान स य समजतो तर कणी
पचाला श य प मानतो. पण ससाराला भाव-अभाव प न
पाहाता जो सव फ आ म पच पाहातो तो शातिच
असतो. ॥४२॥
श म यमा मान भावयि त कब यः ।
न त जानि त समोहा ाव जीवमिनव ताः ॥४३॥
कब ीचा प ष श , अ त आ याला िवकारी िवचारा या
ारा पाह बघतो पण मनाच मोहम सरािद िवकार व
चलनवलन गलल नस यान ज मभरा या य नानही याला
आ म पाचा अनभव यत नाही. ॥४३॥
मम ोब ि रालबम तरण न िव त ।
िनरालबव िन कामा बि म य सवदा ॥४४॥
मम प षाची बि सतत कशात ना कशात
गतिव यािशवाय, वासनिशवाय राह शकत नाह . पण म
प षाची बि कशाचीच इ छा करीत नस यान मोकळी व
व छ राहात. ॥४४॥
िवषय ीिपनो वी य चिकताः शरणािथनः ।
िवशि त झिटित ोड िनरोधका िस य ॥४५॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 79
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
मम मन य िवषय पी वाघाला पाहन भयभीत होतो व
िच व ि एका हावी हणन पवतगहात जाऊन राहातो.
यान या या िच व ि एका तात असनही सव िफरत
असतात. पण म प ष िवषय पी वाघ ह खोट आहत ह
जाणन याना भीत नाह . ॥४५॥
िनवासन ह र वा त ण िवषयदि तनः ।
पलाय त न श ा त सव त कतचाटवः ॥४६॥
म प ष पी िसहाला पाहन वासना त, चपचाप पळन
जातात. ससारी माणस अशा ई री कपा लाभल या,
वासनारिहत स प षाची वतः यऊन सवा करतात. ॥४६॥
न मि का रका ध िनःशङको य मानसः ।
प यन श वन पशन िज न ना त यथासखम
॥४७॥
सशयरिहत समतोल मनाचा ानी, यमिनयमािदका या
कमका डाचा आ ह न धरता सहज ा पाहाण, ऐकण, पश
करण, वास घण, खाण इ यािद कम अिल पण करतो. ॥४७॥
व त वणमा ण श बि िनराकलः ।
नवाचारमनाचारमौदा य वा प यित ॥४८॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 80
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
िचदा या या नस या वनानच, िचदा याच नाव ऐकताच,
याची अखिडत श बि झाली आह तो ानी आ म पातच
ि थर राहातो. तो म प ष मग आचार-अनाचार, शभ-अशभ
या या जजाळात पडत नाह . ॥४८॥
यदा य कतमायाित तदा त क त ऋजः ।
शभ वा यशभ वािप त य च ा िह बालवत ॥४९॥
ज हा ज कठल शभ अथवा अशभ कम, ानी प षा या
दववशात वाटयाला यत त हा कसलाही आ ह-त ा-न
करता त तो सहज करतो. कारण याच सव यवहार एखा ा
बालका माण कठ याही हतन होत नाह त. ॥४९॥
वात या सखमा नोित वात या लभत पर ।
वात याि नव ित ग छ वात यात परम पदम ॥५०॥
मनाच सव बधन तटन मन पण िवकार व िवचाररिहत
झा यान वत झाल. यामळ ानी माणसाला आपोआप
सख िमळत. कारण दःख िनमाण करायला मनावर कसलाही
ताण नसतो. यामळ तो परम अनभवाला ा होतो. य
ान अनभवाला यत, िन य सख वाटयाला यत व तो
परमपदाला पोह चतो. ॥५०॥
अकत वमभो व वा मनो म यत यदा ।
।। साथ अ ाव गीता ।। 81
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
तदा ीणा भव यव सम ताि व यः ॥५१॥
ज हा प षाला आप या आ याच अकतपण, अभो पण
य आ मदशनान अनभवास यत त हा या या िच ा या
सव व ी ीण होतात. ॥५१॥
उ छखला यकितका ि थितध र य राजत ।
न त स पहिच य शाि तमढ य कि मा ॥५२॥
ा याच एखा ा बालकासारख उ खल-तापट वागण
शोभन िदसत पण कामनान भरल या माणसान काह हत
बाळगन पाळलली शातता शोभादायक नसत. ॥५२॥
िवलसि त महाभोगिवशि त िग रग रान ।
िनर तक पना धीरा अब ा म ब यः ॥५३॥
क पनारिहत, बधनरिहत, म ब ीचा ानी कध
ार धवशात ऐ यय भोगात िवलास करतो तर कध
िनजन िग रग हरात राहातो. ॥५३॥
ोि य दवता तीथमङगना भपित ि य ।
वा सप य धीर य न कािप िद वासना ॥५४॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 82
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
िव ान, दवता, तीथ, ी, राजा, ि य यि वगरची पजा
होताना पाहन ानी प षा या दयात कसलीही वासना
िनमाण होत नाह . ॥५४॥
भ यः प ः कल दौिह ािप गो जः ।
िवह य िध कतो योगी न याित िवकित मनाक ॥५५॥
जीव म ाची नोकरचाकर, ी-प -क या, वगो ाच-
जातीच लोक, या सवान हसन टवाळी व ितर कार कला तरी
याच िच ोभ पावत नाह . ॥५५॥
स त ोऽिप न स त ः िख नोऽिप न च िख त ।
त या यदशा ता ता ता शा एव जानत ॥५६॥
ानी प ष बाह न सत िदसला तरी सत नसतो, तसच,
बाह न िख नसा वाटला तरी अतरात िख न नसतो. याची
ती आ यकारक दशा फ या अव थला पोह चल या म
प षालाच समज शकत. ॥५६॥
कत यतव ससारो न ता प यि त सरयः ।
श याकारा िनराकारा िनिवकारा िनरामयाः ॥५७॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 83
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
सक परिहत, िवचारश य, दःखरिहत, श याकार,
आकाररिहत ानी प षाला अमक गो करायला हवी अस
सासा रक कत य उरत नाह -त याला िदसत नाह . ॥५७॥
अकव निप स ोभाद य ः सव मढधीः ।
कव निप त क यािन कशलो िह िनराकलः ॥५८॥
अ ानी श ररान कठल कम न करताही सक प-आशान
मन भरलल अस यान सतत य असतो पण ानी शरीरान
सहज ा कम करीत असनही सक प व आशारिहत
अस यान ’ व’ थ असतो. ॥५८॥
सखमा त सख शत सखमायाित याित च ।
सख वि सख भ यवहारऽिप शा तधीः ॥५९॥
आ मसखात असलला ानी जीव म उठण, बसण, यण,
जाण, जवण, बोलण आिद सव यवहार शात िच ान
सखपवक करतो. ॥५९॥
वभावा य नवाितल कवद यवहा रणः ।
महा द इवा ो यो गत लशः स शोभत ॥६०॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 84
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
ानी मन य यवहार करताना ससारी माणसासारखा लश
पावत नाह . शात महासरोवरा माण ोभरिहत अस यान
स न असतो. ॥६०॥
िनवि रिप मढ य वि पजायत ।
वि रिप धीर य िनवि फलभािगनी ॥६१॥
वासना न सटल या मढाच कम टाकण ह कम कर याला-
ससाराला उ करत तर सहज ा कम करणा या ानी
प षान कम कल तरी त िनव ीच फळ दणार होतात.
॥६१॥
प र हष वरा य ायो मढ य यत ।
दह िवगिलताश य व रागः व िवरागता ॥६२॥
ससारी मढाच वरा य घरदार सोड यातच िदसन यत पण
अतरातील ससार तसाच राहातो. पण दहाब लची आसि
सटल या ा याला कशाब ल म िन कशाब ल वरा य
यईल ? ॥६२॥
भावनाभावनास ा ि मढ य सवदा ।
भा यभावनया सा त व थ या ि िपणी ॥६३॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 85
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
अ ानी माणसाची ि ससाराची आसि व या
ससारसाधनत यणार अडथळ यामळ सतत गढळलली राहन
मन बचन असत. पण सव ससाराचा ह र पान अनभव
घणा या ानी माणसाला हरीचच दशन होत अस यान तो
’ व’ पात व थ असतो. ॥६३॥
सवारभष िन कामो य रद बालवन मिनः ।
न लप त य श य ि यमाणोऽिप कमिण ॥६४॥
जो ानी बालका माण कामनारिहत होऊन कायाला आरभ
करतो तो खर हणज काह च करीत नाह . तो अहकार पी
मला या रिहत अस यान या या िठकाण कत वभाव
नसतो. ॥६४॥
स एव ध य आ म ः सवभावष यः समः ।
प यन श वन पशन िज न अ ि न तषमानसः
॥६५॥
तो आ म ानी प ष ध य आह, याला सव पाचा
अनभव यतो. यामळच पाहाण, ऐकण, पश करण, वास घण,
खाण इ यािद इि यान होणार कम तो करीत असला तरी तो
याला ानभवच ठरतो. ॥६५॥
व ससारः व चाभासः व सा य व च साधन ।
।। साथ अ ाव गीता ।। 86
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
आकाश यव धीर य िनिवक प य सवदा ॥६६॥
जो ानी िनर आकाशासारखा सवदा सक प-िवक परिहत
आह, याला ससार कठला व वग कठला ? आ मिवद
जीव म ा या ीन सव एका आ यानच प रपण िव
यापलल अस यान-दसर काह च नाह ---मग याला वग-
नरक आिण याला कारणीभत असलल पाप-प य कठल ?
॥६६॥
स जय यथस यासी पण वरसिव हः ।
अकि मोऽनवि छ न समािधय य वतत ॥६७॥
जो ानी प ष इहलोकातील व परलोकातील फला या
कामनरिहत आह, जो सपण िन काम आह तोच
पणानद व प आह. याची सहजसमािध सवदाच चाल असत
तो म प ष आप या अनवि छ न समाधीन-- व पान
जगात वावरतो. ॥६७॥
बहना िकम न ातत वो महाशयः ।
भोगमो िनराका ी सदा सव नीरसः ॥६८॥
भोग व मो ा या इ छचा याग कलला, कठही, क हाही
राग षाचा लवलश नसल या ानी महा याच महा य
अिधक काय सागणार ? ॥६८॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 87
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
महदािद जगद त नाममा िवज िभत ।
िवहाय श बोध य िक क यमविश यत ॥६९॥
ह नाम पा मक-घटपटािद प-ज जगत आह त सव
क पनामा आह. याच अिध ान प हच स य आह.
या श बोध व प म प षान सपण क पनचा याग
कला आह व जो कवळ श चत य व पातच राहात आह,
याला कठलही कत य िश लक राहात नाह . ॥६९॥
मभतिमद सव िकिच ना तीित िन यी ।
अल य फरणः श ः वभावनव शा यित ॥७०॥
हा सव ससार कि पत व ामक आह, याला अि त वच नाह
व कवळ च स य आह असा ानभव घणा या यो याला
सहज शाित िमळत. ॥७०॥
श फरण प य यभावमप यतः ।
व िविधः व वरा य व यागः व शमोऽिप वा ॥७१॥
जो ानी श व प, व काश, िच प अशा ’ व’ ला पाहातो,
तो आणखी इतर कठ या य पदाथाला पाहात नाही. मग
याला कठ या िवषयाब ल आसि असल, कठला िवधी
करावा लागल ? िकवा कशाब ल वरा य असल िकवा
कशाचा उपशम करावा लागल ? ॥७१॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 88
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
फरतोऽन त पण कित च न प यतः ।
व ब धः व च वा मो ः व हषः व िवषािदता ॥७२॥
जो िच प आ यात कायासिहत माया पाहात नाह , या या
ीला बध कठला ? मो कसला ? आिण हषिवषाद कसल ?
॥७२॥
बि पय तससार मायामा िववतत ।
िनममो िनरहकारो िन कामः शोभत बधः ॥७३॥
आ म ान होईपयतच माया म प ससाराच अि त व असत.
यामळ आ म ानी प ष ममतारिहत, िनरहकार,
कामनाश य अशा अव थत जगाला शोभायमान वाटतो.
॥७३॥
अ य गतस तापमा मान प यतो मनः ।
व िव ा च व वा िव व दहोऽह ममित वा ॥७४॥
अिवनाशी व खळबळ (राग- ष-दःख) रिहत आ याच दशन
घणा या मनीला कसली िव ा, कठल शा , कठल जग,
कशाचा दह आिण याब लचा अह-ममभाव अस शकल ?
॥७४॥
िनरोधादीिन कमािण जहाित जडधीयिद ।
।। साथ अ ाव गीता ।। 89
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
मनोरथान लापा कतमा नो यत णात ॥७५॥
यदाकदािचत अ ानी प षान िच िनरोधािद कमाचा याग
कला तरीही मनोरा यािद व वाणीच लाप तो करीत राहातो.
॥७५॥
म दः वािप त त न जहाित िवमढता ।
िनिवक पो बिहय नाद तिवषयलालसः ॥७६॥
मद प ष आ मव तब ल ऐकनही ससाराब लची
मखपणाची आसि सोडीत नाह आणी बा गो ी न
कर याच ठरवनही याच आत या िवषयलालसाच िचतन
सटत नाह . ॥७६॥
ानाद गिलतकमा यो लोक यािप कमकत ।
ना नो यवसर कम व मव न िकचन ॥७७॥
ानामळ याच सव कम व त कर याची उम गळन पडली
आह याला सहज ा नसलल कम कर याची वा काह
बोल याचीही इ छा होत नाह . ॥७७॥
व तमः व काशो वा हान व च न िकचन ।
िनिवकार य धीर य िनरातक य सवदा ॥७८॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 90
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
या धीरप षाच मोहािद सव िवकार दर झाल, या या
ीला तम-अधकार कठला ? आिण अधाराचा अभाव
अस यान काश कठला ? कारण ह दो ही साप आहत.
अशा ानी प षाला कालािदकाच भय नसत. न कठ हािन न
कठ लाभ, न कशाब ल म असत न ष असतो, न काह
हण करण न याग करण असत. ॥७८॥
व धय व िवविक व व िनरातकतािप वा ।
अिनवा य वभाव य िनः वभाव य योिगनः ॥७९॥
अिनवचनीय व व-भावरिहत यो याला धय कशािव ,
िववक कशाब ल व िनभयता कणापासन ठव याच कारण
नाह . कारण तो सदा एकरस असतो. ॥७९॥
न वग नव नरको जीव मि न चव िह ।
बहना िकम न योग या न िकचन ॥८०॥
जीव म आ म ा या या ीन वगही नाह व नरकही
नाह , तर सव एक आ माच प रपण यापन आह.
आ या यित र ाना या ीला दसर काह च नाह .
॥८०॥
नव ाथयत लाभ नालाभनानशोचित ।
धीर य शीतल िच ममतनव प रतम ॥८१॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 91
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
ा याच िच ामतान प रपण व शीतल अस यान याला
कठ या लाभाक रता ाथना करावी लागत नाह िकवा हािन
झाली तरी शोक करावा लागत नाह . ॥८१॥
न शा त तौित िन कामो न द मिप िन दित ।
समद ःखसख त ः िकिचत क य न प यित ॥८२॥
कामनारिहत ानी स जन शात प षाची तित करीत नाह ,
िकवा द ाची िनदा करीत नाह . आ मत योगी सख आिण
दःख समान झा यान कणाचच कठल क य पाहात नाह .
॥८२॥
धीरो न ि ससारमा मान न िद ित ।
हषामषिविनम ो न मतो न च जीवित ॥८३॥
धीर जीव म प ष ससाराचा ष करीत नाह िकवा ससार
पाहातही नाह . कारण याला सव ानभव यत असतो.
त नाह स झा यान तो प होतो, यामळ तो वतःच
वगळ आ म पही पाहात नाह यामळ तो हषिवषादरिहत
होऊन ज ममरणिहत होतो. ॥८३॥
िनः नहः प दारादौ िन कामो िवषयष च ।
िनि तः वशरीरऽिप िनराशः शोभत बधः ॥८४॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 92
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
प - व ीब ल आसि रिहत आिण िवषयाब ल
कामनारिहत व वतः या श रराब ल िचतारिहत असलला
ानी शोभायमान असतो. ॥८४॥
ति ः सव धीर य यथापिततवितनः ।
व छ द चरतो दशान य तिमतशाियनः ॥८५॥
म प षाला ार धवशात या गो ी ा होतात, यान च
तो सत असतो; आिण ार धानसार नाना कार या दशात,
वनात, नगरात सत राहन िफरतो. ॥८५॥
पततदत वा दहो ना य िच ता महा मनः ।
वभावभिमिव ाि तिव मताशषससतः ॥८६॥
या म त प षाला व- प हीच भिम-िव ाित थान आह
याला कसलीच िचता असत नाह , मग दह राहो अथवा जावो
! ॥८६॥
अिकचनः कामचारो िन ि छ नसशयः ।
अस ः सवभावष कवलो रमत बधः ॥८७॥
जीव म िनिवकार होऊन ससारात राहातो. तो वतःजवळ
काह ठवीत नाह . तो िविधिनषधाचा िककर होत नाह .
व छद वागतो. िनहतक भटकतो. सखदःखािद व
सशयरिहत होऊन कशातच आस नसतो. ॥८७॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 93
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
िनममः शोभत धीरः समलो ा मकाचनः ।
सिभ न दय ि थिविनधतरज तमः ॥८८॥
जो ममतारिहत असन याला माती व सोन समान झाल आह
व या या दया या सव थी तटन जो सशयरिहत आह आिण
या या वभावातील रज व तमोव ी साफ धवन िनघा या
आहत, असा ानी दशनीय होतो. ॥८८॥
सव ानवधान य न िकिचद वासना िद ।
म ा मनो िवत य तलना कन जायत ॥८९॥
जो म ा मा सव िवषयाब ल आसि रिहत आह, या या
दयात थोडीही वासना िश लक नाह , अशा सपण त ानी
प षाची तलना कोणाबरोबर करण श य आह ? ॥८९॥
जान निप न जानाित प य निप न प यित ।
व न अिप न च त कोऽ यो िनवासना त ॥९०॥
जीव म सव फ च अनभवत अस यान पाहात
असनही ससार याला िदसत नाह . सागत असनही
अक य अस यान सागत नाह , जाणत असनही त अनभवत
अस यान जाणत नाह , ऐकत असतो तरी च ऐकत
अस यान सासा रक गो ी याला ऐक यत नाह त.
।। साथ अ ाव गीता ।। 94
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
िनवासिनक ानी प षािशवाय अस कोण क शकल ?
॥९०॥
िभ वा भपितवािप यो िन कामः स शोभत ।
भावष गिलता य य शोभनाशोभना मितः ॥९१॥
उ चनीच वाची भावना सवथा गळन गलला व कामनारिहत
असलला ानी िभ असो वा भपित असो, सव अव थात
शोभनच िदसतो. ॥९१॥
व वा छ व सकोचः व वा त विविन यः ।
िन याजाजवभत य च रताथ य योिगनः ॥९२॥
जो िन कपट योगी आह, कोमल वभावाचा आह, आ मिन ,
पणाथ व व छदपण राहाणारा आह, याला सकोच कसला ?
व ीच यण जाण कठल िन कत व कशाच आिण अमकच माग
व त व खर आह असा याचा आ ह कसा असणार ? ॥९२॥
आ मिव ाि तत न िनराशन गताितना ।
अ तयदनभयत तत कथ क य क यत ॥९३॥
कस याही आशिशवाय, आ यातच िव ातीन त झाल या
ानी प षाला जो आनदाचा अनभव यतो तो श दान कसा
वणन क न सागणार ? ॥९३॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 95
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
स ोऽिप न सष ौ च व नऽिप शियतो न च ।
जागरऽिप न जागित धीर त ः पद पद ॥९४॥
ानी झोपतही सा ी व ीन राह शकत अस यान याची झोप
इतरासारखी तमोमय नसत. तो याच जागत सा ीभावान
व नही पाहातो व जागत तल सार यवहारही णा णात
जगत अस यान भत व भिव याच िवचार न करता-
सा ीव ीन अस यान त व ीन चालतात. ॥९४॥
ः सिच तोऽिप िनि तः सि योऽिप िन रि यः ।
सबि रिप िनबि ः साहकारोऽनहङकितः ॥९५॥
ानवान जीव म लोका या ीन िच ाय वाटला तरी
िचतारिहत आह; इि याच यवहार करीत असला तरी
िनर ीय आह, बि य वाटला तरी बि रिहत आह,
अहकारय वाटला तरी अहकाररिहत आह. कारण याची
सव आ म ि आह. जो आ मानदात बडन गला आह तो
इतर कठ गतत नसतो. ॥९५॥
न सखी न च वा द ःखी न िवर ो न सगवान ।
न मम न वा म ा न िकिच न च िकचन ॥९६॥
ानी सखीही नाह वा दःखीही नाह , िवर नाह िकवा
कोणा या सगात नाह , मम नाह िकवा म नाह , याचा
।। साथ अ ाव गीता ।। 96
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
काह िवशष नाह िकवा अिवशष नाह , कारण तो फ
आ मभावानच िश लक रािहला आह. या या इतर सव गो ी
गळन पड या आहत. ॥९६॥
िव पऽिप न िवि ः समाधौ न समािधमान ।
जाडयऽिप न जडो ध यः पाि ड यऽिप न पि डतः ॥९७॥
जगात ानी म प ष ध य आह. कारण लोक ीन
एखादी गो सशया पद असली तरी तो सशयरिहत असतो.
कारण सव ानभव यत अस यान सशयाच कारणच उरत
नाह . लोक ीला तो समािधअव थत आह अस वाटल तरी
तो सहजाव थत असतो. लोक ीन तो जड वाटला तरी
वा तवात तो आ मदशनान त अस यान, काह कर याची
उम िश लक नसत. लोक ीन तो ानी-पिडत वाटला तरी
याच िनघालल बोल ह आ मानभतीच अस यान, यात
ािथक पािड य नसत. ॥९७॥
म ो यथाि थित व थः कतकत यिनव तः ।
समः सव वत या न मर यकत कतम ॥९८॥
ानी कमानसार यथा ा गो ब ल व थिच असतो,
गतगो ब ल व भिव यातील कायाब लही तो सत
असतो. त ण या अभावामळ कल या कामाब ल याला
।। साथ अ ाव गीता ।। 97
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
स नता वा उ ग नस यान तो याच मरणही करीत नाह .
॥९८॥
न ीयत व मानो िन मानो न क यित ।
नवोि जित मरण जीवन नािभन दित ॥९९॥
कणी तित क यान ानी स न होत नाह िकवा कणी
िनदा कली हणन रागावत नाही. मरण आल तरी याकळ
होत नाह िकवा जग याचा हष करीत नाह . ॥९९॥
न धावित जनाक ण नार य उपशा तधीः ।
यथातथा य त सम एवावित त ॥१००॥
शात ब ीचा ानी प ष माणसान गजबजल या थानाकड
अथवा अर याकड धावत नाह तर तो जथ या प रि थत त
असल तथच समभावान राहात असतो. ॥१००॥
अ याय १९
नािवधपरामशश यो ारः कतो मया ॥१॥
िश य ीग या मखान त व ानी प षा या वाभािवक
शातीच वण क न, वतःला कताथ समजन, आता
ीग ना आपली ग पदशान झालली अव था वणन करीत
आह.
।। साथ अ ाव गीता ।। 98
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
जनक हणाला,
ह ीगरो ! आपण परमकपन आप या अमोघ वाणीन मा या
दयातील नाना कारच श य, सक प व िवक प दर
क यान आता मी कताथ झाल आह व आता माझी ि थित
अशी झाली आह. ॥१॥
व धमः व च वा कामः व चाथः व िवविकता ।
व त व च वाऽ त वमिहि न ि थत य म ॥२॥
वतः या मिह यात ि थत झा यान मला आता धम, काम,
अथ, िववक, त-अ त ह काह च उरल नाह . ॥२॥
व भत व भिव यद वा वतमानमिप व वा ।
व दशः व च वा िन य वमिहि न ि थत य म ॥३॥
आप या कपन लाभल या वमिह यात सदव ि थत
झा यान आता मला भतकाळ वा भिव यकाळ िकवा
वतमानकाळ, तसच अमक एक दश असा रािहला नाह . ॥३॥
व चा मा व च वाना मा व शभ वाशभ यथा ।
व िच ता व च वािच ता वमिहि न ि थत य म ॥४॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 99
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
वमिह यात ि थत झा यान आता मला आ मा-अना मा,
शभ-अशभ, िच ताअिच ता अशा कठ याच गो ी रािह या
नाहीत. ॥४॥
व व नः व सषि वा व च जागरण तथा ।
व त रय भय वािप वमिहि न ि थत य म ॥५॥
आता मला व न नाह वा सषि नाह , जाग ित नाह वा तरीय
अव था नाह , भयही उरलल नाह . आता मी ववभवात आह.
॥५॥
व द र व समीप वा बा वा य तर व वा ।
व थल व च वा स म वमिहि न ि थत य म ॥६॥
वमिह यात िनम न झाल या मला आता दरच काय वा
जवळचम काय, बाहरच काय िन अतरातील काय ? थल वा
स म अस काय राहाण श य आह ? ॥६॥
व म यज िवत वा व लोकाः वा य व लौिकक ।
व लयः व समािधवा वमिहि न ि थत य म ॥७॥
’ व’ पात राहाणा या मला म य कठला िन जीिवत कठल ?
लोक आिण लौिकक कठला िकवा लय अथवा समािध कठली
? ॥७॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 100
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
अल ि वगकथया योग य कथया यल ।
अल िव ानकथया िव ा त य ममा मिन ॥८॥
आ यात िवलीन झाल या मला धम, अथ, काम, योगाब ल या गो ी अथवा िव ानकथा आता पर झा या-याची आव यकता नाह . ॥८॥
अ याय २०
॥ जनक उवाच ॥
व भतािन व दहो वा वि यािण व वा मनः ।
व श य व च नरा य म व प िनरजन ॥१॥
जनक हणतो आह क , सपण उपािधरिहत ज माझ
िनरजन व प आह याम य पचमहाभत, स म काय
करणार इि य, मन, शरीर व श याव था इ यािद कि पत
गो ी मनच नाह स झा यान कशा अस शकतील ? मीच
याचा सा ी आह. ॥१॥
व शा वा मिव ान व वा िनिवषय मनः ।
व ति ः व िवत णा व गत य म सदा ॥२॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 101
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
ह गरो ! मला शा ाश वा शा ज य ानाश काय करायच
आह ? आ मिव ातीश , सव वासना गळन ग यान वासनश
वा वासनािवरिहतश , ति िकवा त णा, या याश काय
करावयाच आह ? कारण मी शातरस आह. ॥२॥
व िव ा व च वािव ा वाह वद मम व वा ।
व ब ध व च वा मो ः व प य व िपता ॥३॥
मला िव ा िकवा अिव ा कठ ? अहकार कठला ? बा व त
कठली ? ान कसल ? माझा कणाश सबध आह ? सबध
दस याश असतो. मला दसरा कणी नाह . ब ध आिण मो
मला नाह त. मा या िनिवशष व पाला धम नाह आिण
िनधमक मा या व पाला िव चाही धम नाह . ॥३॥
व ार धािन कमािण जीव मि रिप व वा ।
व तद िवदहकव य िनिवशष य सवदा ॥४॥
िनिवशष, िनराकार, िनरवयव अशा मा या आ याला
ार धकम कठल ? जीव मि व िवदहमि कठली ? ॥४॥
व कता व च वा भो ा िनि य फरण व वा ।
वापरो फल वा व िनः वभाव य म सदा ॥५॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 102
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
सदा वभावरिहत अशा मला कतपण कठल ? आिण भो पण
कसल ? िनि यता वा फरण, य ान अथवा
िवषयाकार व ीन िमळणार फळ ह सार मला कश असणार
? ॥५॥
व लोक व मम वा व योगी ानवान व वा ।
व ब ः व च वा म ः व व पऽहम य ॥६॥
अ त आ म व पात लोक कठल ? मम कठला ? योगी वा
ानवान, ब वा म कसा असल ? कवळ अ त आ माच
असल. ॥६॥
व सि ः व च सहारः व सा य व च साधन ।
व साधकः व िसि वा व व पऽहम य ॥७॥
अ त अशा आ म व पाला स ि िनमाण वा सहार, साधन
आिण सा य व साधक व िसि इ यािद गो ी कशा असतील ?
॥७॥
व माता माण वा व मय व च मा ।
व िकिचत व न िकिचद वा सवदा िवमल य म ॥८॥
सवदा िनमल प मला माता, माण व मय आिण मा,
कमी वा अिधक अशा गो ी कठ या ? ॥८॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 103
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
व िव पः व चका य व िनब धः व मढता ।
व हषः व िवषादो वा सवदा िनि य य म ॥९॥
सव ि यारिहत अस ज माझ आ म प आह याला िव प वा
एका ता, कठल ान वा मढता, कसला हष अथवा खद
असणार ? ॥९॥
व चष यवहारो वा व च सा परमाथता ।
व सख व च वा दख िनिवमश य म सदा ॥१०॥
सवथा िनमळ अशा आ म व पाला कठला यवहार वा
परमाथ, सख वा दःख अस शकल ? ॥१०॥
व माया व च ससारः व ीितिवरितः व वा ।
व जीवः व च तद सवदा िवमल य म ॥११॥
सवाथान िवमल अशा आ म व प मला कठली माया वा
ससार, ीित अथवा ष, जीवभाव िकवा भाव असणार ?
॥११॥
व वि िनव ि वा व मि ः व च ब धन ।
कट थिनिवभाग य व थ य मम सवदा ॥१२॥
सवदा ि थर, कट थ आिण िवभागरिहत अशा मला व ि
िकवा िनव ि , बधन आिण मि या गो ी कठ या ? ॥१२॥
।। साथ अ ाव गीता ।। 104
VINAYANAND CHARITABLE HOME HUPARI INDIA 416203
वोपदशः व वा शा व िश यः व च वा ग ः ।
व चाि त प षाथ वा िन पाधः िशव य म ॥१३॥
उपािधरिहत, क याण प आ म व प अशा मला कसला
उपदश वा कसल शा , कठला िश य अथवा कठला ग
आिण कठला मो अस शकल ? ॥१३॥
व चाि त व च वा नाि त वाि त चक व च य ।
बहना िकम न िकिच नोि त मम ॥१४॥
मला आह अथवा नाह अस फरण नाह , न अ त न त आह.
फार साग याच योजन नाह . चत य व प मा यात काह च
अह फरण नाह . ॥१४॥
।। अ ाव गीता समा ।।
आरती स नाथा । वामी िनरजन समथा । आरती स नाथा । वामी िनरजन समथा ।।ध।।
सदाचार सार साचा । म िदधला जीवनाचा । सव धमाचा सम वय । माग दािवला अ य ।।1।।
िववक वरा याचा दीप । लावनी चरणा समीप । उ जयनी शाखा, िवहगम । शाभवी दी ा सगम ।।2।।
द र कल हो आवरण । ि वणी सगमी नान । वय काश भगवान । िनखळ आनदी रममान ।।3।।
स कपा होता । अवघी हरपली िचता । िवनयानद िवनवी आता । चरणी ठविनया माथा ।।4।।
---------------------------------------------------------------------