web-and-learning
DESCRIPTION
ระบบสมั ครสมาชิ กเน้ ื อหาแบบฟี ด (Feed)...........................................................................................24 เว็ บเพ่ ื อการเรี ยนร้ ้ ด้ วยตนเอง....................................................................................................................7 1 ชิ ตพงษ ์ กิ ตติ นราดร นั ยยะของการเรี ยนร้ ้ ด้ วยตนเองมี หลายแง่ มุ มและส่ งผลอย่ างยิ ่ งต่ อพั ฒนาการของสั งคมสมั ยใหม่ เช่ นใน ค่ าหน่ วยกิ ตหรื อสอบเข้ าเรี ยน คลิ ปวิ ดี โอTRANSCRIPT
เวบกบการเรยนร สำารวจแนวทางการใชงานเวบยคใหมเพอการศกษาเรยนร
ชตพงษ กตตนราดรทปรกษา แผนงาน ICT เพอสขภาวะออนไลนและการสนบสนนภาคเครอขาย
สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)
สารบญบทนำา......................................................................................................................................................2
แนวคดการใชเวบเพอการเรยนร................................................................................................................3
เวบเพอการเรยนรตามระบบการศกษา.......................................................................................................4
เวบเพอการเรยนรดวยตนเอง....................................................................................................................7
คลงสอการเรยนร OpenCourseWare...................................................................................................7
คลงความร / เอกสารสาธารณะ...........................................................................................................10
บลอกหรอสมดบนทกออนไลนสวนตว.................................................................................................15
เวบเพอถาม-ตอบปญหาททกคนมสวนรวมได......................................................................................19
เวบแลกเปลยนสอมลตมเดย..............................................................................................................20
ระบบสมครสมาชกเนอหาแบบฟด (Feed)...........................................................................................24
เครองมอทางกฎหมายเพอสนบสนนการเรยนรบนเวบ..............................................................................25
ขอเสนอแนะเชงนโยบาย........................................................................................................................26
1
บทนำำการศกษาเรยนรคอรากฐานสำาคญของคณภาพประชากร แตในขณะเดยวกน การศกษากเปนเรองระดบประเทศททาทายรฐบาลและสงคมไทยมาตลอดทกยคทกสมย โดยเฉพาะอยางยง ความทาทายทจะตองใหประชาชนมระดบการศกษาเพยงพอตอความกาวหนาของสงคม สามารถรบมอและใชชวตในชวงเวลาทความเปลยนแปลงกำาลงเกดขนอยางรวดเรวขนเรอยๆ อยางทไมเคยเปนมากอน หลายฝายในสงคมตระหนกถงปญหาการศกษาเปนอยางด และไดพยายามพฒนาหนทางแกไข เชนประเดนเรองความลาหลงของเนอหาในการศกษาตามระบบ ทำาใหหนวยงานทเกยวของกบการศกษาเรมใชแนวคด “การเรยนรตลอดชวต” ททำาใหการศกษาเปนเรองทแยกไมออกจากการใชชวตปกต สามารถกระทำาไดตลอดเวลาในชวต ซงจะนำาไปสการทประชาชนสามารถเรยนรทกษะและความรตางๆ ไดทนกบการเปลยนแปลง นอกจากนน ยงมการใชเครองมอและสอรปแบบใหมๆ มาชวยในกระบวนการใหการศกษา ไมวาจะเปนสอสาธารณะเชนรายการโทรทศน บทเรยนผานดาวเทยม บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน (CAI) จนถงเวบเพจและมลตมเดยเชนคลปวดโอ อยางไรกตาม ความพยายามในการแกปญหาการศกษาสวนมากในอดต ยงตงอยบนรากฐานความคดเรองการใหการศกษาแบบดงเดม นนคอการแบงบทบาทระหวาง “ผสอน” กบ “ผเรยน” ออกจากกนอยางชดเจน ดวยความเชอวาผเรยนยงไมใชผร และเปนหนาทของผรทตองถายทอดความรใหกบผเรยน ความคดนหยงรากมานานในทกๆ วฒนธรรมในโลก ไมวาจะเปนวฒนธรรมตะวนตกทเดมเชอวาพระเจาประทานความรมาใหโดยผานตวกลางทเปนนกบวช ในวฒนธรรมจนทยดแนวคดลทธขงจอทมงเนนใหคนในสงคมรบทบาทและทำาหนาทของตนใหดทสดโดยไมสามารถเปลยนบทบาทไดหากยงไมถงเวลา และวฒนธรรมไทยทมงเนนความสมพนธระหวางชนชนตางๆ ในสงคม เชน เดกตองนบถอผใหญ ศษยตองนบถอคร ความเชอและธรรมเนยมเรองการศกษาแบบดงเดมกำาลงถกทาทายดวยสงคมใหมทใหเสรภาพตอปจเจกบคคลในการใชชวต และเทคโนโลยททำาใหขอมลและความรถกเผยแพรและแลกเปลยนกนไดโดยงาย การแบงบทบาทระหวางผสอนและผเรยนตามแนวคดการศกษาแบบดงเดมอาจไมสอดคลองกบความเปนจรงในปจจบนทเดกมโอกาสในการเขาถงขอมลและความรผานสอเชนอนเทอรเนต เปนครงแรกทความรไมไดเปนของใคร ไมจำาเปนตองถกถายทอดโดยกลมคนใดกลมคนหนง และไมจำาเปนตองเรยนรในสถานทใดสถานทหนง อนเทอรเนตทำาลายปราการของการศกษาลง โดยทำาใหใครกไดสามารถเขาถงความรเรองใดกไดจากทไหนกไดโดยไมตองเสยคาหนวยกตหรอสอบเขาเรยน นยยะของการเรยนรดวยตนเองมหลายแงมมและสงผลอยางยงตอพฒนาการของสงคมสมยใหม เชนในระบอบประชาธปไตยทเสยงของประชาชนเปนตวกำาหนดตวบคคลและการกระทำาของผแทนประชาชนซงกคอรฐบาล หากประชาชนไมไดเลอกผแทนอยางมขอมล ความร และความเขาใจ กยากทสงคมจะไดผนำาททำาเพอประชาชนและสวนรวมอยางแทจรง หรอหากประชาชนไมมทศนคตทจะสนใจตดตามการทำางานของรฐบาล การกระทำาของรฐบาลกจะไมใชสงแทนความตองการของประชาชน หรอลงไปถงหนวยเลกทสดของสงคมซงไดแก
2
ครอบครว ถาหากสมาชกในครอบครวไมไดเรยนรแนวทางทจะจดการกบความขดแยงในครอบครว กยากทสงคมจะประกอบไปดวยครอบครวทอบอน สงผลตอเนองไปยงเยาวชนรนใหมทเตบโตมาในครอบครวทเตมไปดวยปญหา การแกปญหาทงหมดนจะตองเกดขนทรากฐาน กคอการเรยนร ทงการเรยนรเชงทศนคต การหาขอมล วเคราะห รบฟงความคดเหน แลกเปลยน และถายทอด การเรยนรดงกลาวสงผลไมเพยงแตตวบคคล แตรวมถงสงคมทเรยนรไปดวยกน หนงสอเลมนเปนบทสำารวจแนวคดและตวอยางการใชสอสมยใหม โดยเฉพาะอยางยง เวบเพอการศกษาเรยนรเพอตอบสนองตอการเปลยนแปลงของโลกสมยใหม ผสนบสนนการเขยนหนงสอเลมนไดแกแผนงาน ICT เพอสขภาวะออนไลนและการสนบสนนภาคเครอขาย ซงเปนแผนงานภายใตสำานกงานสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) และสถาบน ChangeFusion ซงเปนองคกรไมแสวงหาผลกำาไรทลงทนดานการพฒนานวตกรรมทางสงคม
แนวคดกำรใชเวบเพอกำรเรยนรโดยทวไป เรามกรจกเวบในฐานะสอเผยแพรขอมลทเขาถงไดจากทวโลกโดยไมมสงขวางกน เชนสถานท ระยะทาง หรอคาใชจาย ในขณะทแนวคดดงกลาวเปนหนงในคณลกษณะสำาคญของเวบ แตเวบยงมเอกลกษณทหาไมไดในสอชนดอน ซงไดแกการทเวบเปนสอสองทางอยางแทจรงทแพรหลายเปนสากลชนดแรกและชนดเดยวในปจจบน การทเวบเปนสอสองทาง มทมาจากการทผใชเวบตองใชอปกรณคอมพวเตอรในการเขาถงเนอหาในเวบ ซงคอมพวเตอรเปนอปกรณอเลกทรอนกสทมทงสวนรบขอมล (Input) เชนคยบอรด เมาส และสวนแสดงผล (Output) เชนจอภาพ เครองพมพ นนหมายถงผใชสามารถ "โตตอบ" กบโปรแกรมหรอสอทใชคอมพวเตอรเปนตวกลางในการแสดงผล เชนในโปรแกรมประมวลผลคำา (Word Processor) ผใชพมพขอความลงไป เพอใหคอมพวเตอรจดระเบยบและแสดงผลขอความเหลานนบนหนาจอและนำาไปใชงาน หรอในเกมคอมพวเตอร ทผเลนจะตองใชเมาสควบคมตวละครในเกม เพอบรรลถงวตถประสงคของเกม โดยโปรแกรมจะแสดงผลผานหนาจอใหผเลนไดเหนวาการสงขอมลของตนเองไดผลเปนเชนไร เวบกเชนเดยวกนทเปนระบบททำางานผานเครอขายอนเทอรเนต และใชคอมพวเตอรเปนสวนสำาคญในการทำางาน ผใชสามารถเรยกดขอมลจากเวบใหปรากฏบนหนาจอไดโดยการพมพทอยของ เวบ (URL) หรอคำาคนหาผานเวบคนหา (Search Engine) ในขณะเดยวกน กไมมอะไรทจะหามไมใหผใชสามารถสงขอความหรอการโตตอบอยางอน เชนคลกทปมตางๆ บนเวบ สงขอความไปขนบนเวบเพอแสดงผลใหผใชคนอนๆ เหน การตอบโตโดยการคลกหรอสงขอความเชนนสามารถทำาไดถาเวบไซตถกออกแบบ มารองรบการทำางานลกษณะดงกลาว ในขณะเดยวกน ถาผใชคนหนงสามารถสงขอความใหแสดงผลบนเวบได กไมยากเลยทเวบจะทำาใหผใชคนอนๆ สงขอความเพอตอบโตกบผใชอกคนหนงได การทระบบสามารถรองรบการสงขอความไปมาระหวางผใชได กคอ "การสอสาร" ผานเทคโนโลย หรอ "เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร" (ICT) นนเอง
3
การใชงานอนเทอรเนตเพอการสอสารมมาตงแตสมยเวบยงเปนของใหม นนคออเมลหรอจดหมายอเลกทรอนกสนนเอง สวนการใชเวบเพอการสอสารเรมตนทกระดานขาว หรอเวบบอรด ซงเปนเวบทผใชสามารถสรางหวขอ หรอ "กระท" เพอใหผใชคนอนๆ เขามาอาน และตอบกระทแสดงความเหนได เวบบอรดนเองเปนทมาของแนวคด "เวบ 2.0" ซงกคอชอเรยกยคสมยของเวบตงแตป 2004 เปนตนมา นบตงแตนนมา เวบไซตตางๆ รวมทงบรการอนๆ บนอนเทอรเนตไดถกพฒนาใหกลายเปน "พนท" ในการสอสารระหวางคนกบคน จนไดรบความนยมและสงผลกระทบอยางมากตอวงการตางๆ และสงคมโดยรวม ไมวาจะเปนเวบขาวทใหผใชเปนผคดเลอกและสงขาวขน ทำาใหผอาน (ซงบางคนกเปนผสงขาวดวย) ไดรบรขอมลทเดมไมเคยถกเผยแพรมากอนผานสำานกขาวแบบดงเดม หรอเวบไซตของรฐบาลสหรฐทหลงจากนาย Obama ไดรบการเลอกตงใหเปนประธานาธบด กเรมปรบปรงใหกลายเปนพนทรบฟงและแลกเปลยนขอมลกบประชาชน โดยทประชาชนสามารถโหวตใหคะแนนนโยบายหรอกฎหมายทจะเขาการพจารณาในสภาได ไปจนถงการทคนทวไปสามารถถายทำารายการทวในลกษณะคลปวดโอ และเผยแพรใหทวโลกไดรบรผานบรการรบฝากวดโอเชน YouTube อยางสะดวกโดยไมเสยคาใชจาย ซงหลายคลปมอทธพลตอสงคมเปนอยางมาก เชนการเผยแพรคลปโครงการ "กอดฟร"
(Free Hugs) ทมเนอหาเปนการรณรงคใหมผออกมาถอปาย "กอดฟร" เพอใหคนบนทองถนนทมปญหา หรอไมสบายใจ ไดเขามากอดเพอสรางความอบอนและมตรภาพ ทสรางกระแสทำาใหเกดการเลยนแบบไปทำามาแลวทวโลก
เวบเพอกำรเรยนรตำมระบบกำรศกษำเวบในยคแรก ถกใชงานในลกษณะสอเพออำานวยความสะดวกในกระบวนการเรยนการสอนตามระบบปกต ตวอยางสำาคญของการใชงานเวบในลกษณะดงกลาวไดแกระบบการจดการเรยนร (Learning Management
System - LMS)
LMS เปนซอฟทแวรทชวยใหผสอนสามารถจดการเรยนรใหแกผเรยนไดอยางเปนระบบ ตงแตการลงทะเบยน แจกจายบทเรยน ทำาแบบทดสอบ ประเมนผล จนถงการอภปรายใน LMS ยคหลงๆ ในยคกอนอนเทอรเนตจะแพรหลาย LMS เปนซอฟทแวรทจะตองตดตงในเครองคอมพวเตอรแตละเครองทจะใหผ เรยนใชงาน แตภายหลง LMS ถกนำามาใชผานเวบ ทำาใหผเรยนสามารถใชระบบจากทไดกไดทมคอมพวเตอรเชอมตอกบ อนเทอรเนต ตวอยางของ LMS ทเปนทนยมไดแก Moodle ซงเปนซอฟทแวรรหสเปด (Open-source) ทเปดใหคนทวโลกสามารถเขามารวมพฒนาตอยอดซอฟทแวรเพอปรบปรงความสามารถได
4
LMS อยาง Moodle สามารถตดตงบนเครองแมขายทเชอมตอกบอนเทอรเนตไดโดยใชเวลาเพยงไมกชวโมง โดยผดแลระบบสามารถปรบแตงคณสมบตและหนาตาของระบบใหเหมาะสมกบความตองการ คณสมบตพนฐานของ Moodle (และ LMS อนๆ โดยทวไป) มดงตอไปน
1. ระบบจดการรายชอสมาชก ซงแบงตามบทบาทตงแตผดแลระบบ ผสอน และผเรยน 2. ระบบจดการและนำาเสนอเนอหาสอการเรยนการสอน ซงสามารถอยในรปแบบขอความ ภาพ เสยง และ
ภาพเคลอนไหว รวมทงไฟลดาวนโหลดชนดอนๆ 3. ระบบสอสารระหวางสมาชก เชน กระดานสนทนา ระบบสงขอความ 4. ระบบการแจงขาวไปยงสมาชก 5. ปฏทนการเรยนการสอน 6. ระบบวดผล ตงแตการทำาแบบทดสอบออนไลน การใหคะแนนและรายงานคะแนน
คณสมบตตางๆ จะทำางานรวมกนเพอใหเกดสภาพแวดลอมในการเรยนรทมประโยชนตอการเรยนการสอน ซงโดยทวไป LMS จะถกนำามาใชเพอแกปญหาและขอจำากดของการจดการเรยนการสอนในหองเรยน ตามปกต ตวอยางของขอจำากดท LMS สามารถชวยแกไขได ไดแก
• การจดการเรยนการสอนทางไกล: ในพนทหางไกล หรอพนททไมมผเรยนเพยงพอทจะสรางสถาน
5
ศกษาไดอยางคมทน LMS ทำาใหผเรยนในพนทเหลานนสามารถเขาถงการเรยนรตามระบบการศกษา จากสถานศกษาทอยหางไกลออกไปได หรอในระยะหลงๆ สถาบนการศกษาทมชอเสยงทงในและตางประเทศกใหบรการ LMS เพอเปดโอกาสใหผเรยนจำานวนมากขนสามารถลงทะเบยนเรยนและเขาถง เนอหาทมคณภาพ ซงเปนทางหนงในการขยายโอกาสทางการศกษา
• การจดการเรยนการสอนใหผพการ: ผพการ โดยเฉพาะผพการทางการเคลอนไหว มปญหาในการเดนทางไปสถานศกษา และการสรางสาธารณปโภคทางการศกษาเพอผพการในสถานศกษามกจะมตนทนสงจนอาจไมคมคาทางเศรษฐกจ การใช LMS เพอสนบสนนการศกษาใหผพการจงเปนทางเลอกสำาคญในการทำาใหผพการมโอกาสเขารบการศกษา
• การจดระบบสนบสนนทางการศกษา: นอกเหนอจากการจดการศกษาในหองเรยนตามปกต การเพมระบบ LMS ไปในการจดการศกษาเปนการเพมทางเลอกในการเขาถงเนอหาเพมเตม การทำาแบบทดสอบวดความสามารถตนเอง จนถงการอภปรายเนอหาบทเรยนกบผเรยนหรอผสอน คณสมบตเหลานทำาใหผเรยนสามารถเรยนรสามารถทำาไดทกท ทกเวลา รวมทงยงสามารถยอนดเนอหายอนหลงหรอเรยนรเนอหาดวยตนเองประกอบ กบการเรยนการสอนปกตในหองเรยนได
ตวอยาง LMS ของโรงเรยนวดโคกหาดทใช Moodle
อยางไรกตาม LMS ซงเปนระบบเสรมการเรยนรตามระบบการศกษา กมขอจำากดเชนเดยวกบแนวทางการจดการศกษาตามระบบ นนคอการทผเรยนตองพงพาเนอหาและกระบวนการมาตรฐานทผสอนจดให ตงแตการลง
6
ทะเบยนเรยนทจำากดเฉพาะนกเรยน/นกศกษาทลงทะเบยนเรยนวชานนๆ การเลอกวชาเรยน เนอหาทตองเรยน การทำาแบบทดสอบ และการประเมนผล กระบวนการมาตรฐานเหลานแมจะมความจำาเปนในการศกษา โดยเฉพาะวชาพนฐานทสำาคญ แตกยงไมเพยงพอตอการเรยนรเพอพฒนาตนเองตลอดชวต โดยเฉพาะอยางยงเมอพจารณาวาสงคมในปจจบนทวความซบซอน และมชองทางการเขาถงเนอหาและเรยนรในรปแบบอนๆ อกมากมาย ซงจะไดนำาเสนอในสวนตอไป
เวบเพอกำรเรยนรดวยตนเองการเรยนรดวยตนเองไมเพยงสามารถทำาไดตลอดชวต แตยงทำาใหความรของผเรยนมความลกซงและกวางขวางอยางไมมขดจำากด เวบและเทคโนโลยการสอสารสมยใหมเปนปจจยสำาคญทเปดโอกาสใหผเรยนสามารถเรยนรดวยตนเองไดอยางมประสทธภาพ ไมวาจะดวยการเขาถงขอมล แลกเปลยน ตอยอด จนถงการรวมกนสรางความรใหมๆ ซงกถอเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนรไดเชนเดยวกน เครองมอบนเวบทสามารถนำามาใชสนบสนนการเรยนรดวยตนเองมมากมายหลายแบบ แตละแบบกมลกษณะและคณสมบตแตกตางกน ไมวาจะเปน
• คลงสอการเรยนรทเปดใหผสนใจทวไปเขาถงเนอหาวชาการตางๆ ไดโดยไมตองสมครเขาเรยน• คลงเอกสารทเตมไปดวยขอมลความรเรองตางๆ ทงทเปนวชาการและความคดเหนของบคคลหรอหนวย
งานทเกยวของกบเรองนนๆ• บลอกหรอสมดบนทกออนไลนทผคนใชเปนพนทเผยแพรขอมลขอคดเหนทมาจากประสบการณตรง• ระบบถาม-ตอบความรทวไปทเปดใหคนทวไปมาชวยกนตอบคำาถามได• เวบแลกเปลยนสอมลตมเดยเชนภาพถายและวดโอททำาใหการเรยนรเปนเรองงายและสนก• Podcast หรอรายการวทย/โทรทศนบนอนเทอรเนตททำาใหผเรยนสามารถตดตามชมรายการไดอยาง
สะดวก• ระบบ Feed ทเปนศนยรวมความรสวนตวเหมอนระบบสมครสมาชกนตยสาร
บทสำารวจนจะแนะนำาเครองมอตางๆ ดงกลาวเพอเปนขอมลใหผกำาหนดนโยบาย ผสอน และผเรยนมความรความเขาใจและนำาไปประยกตใชงานไดอยางเหมาะสม
คลงสอการเรยนร OpenCourseWareคลงสอการเรยนรแบบ OpenCourseWare (OCW) ถกพฒนาโดยมหาวทยาลย MIT (ocw.mit.edu) มลกษณะเปนคลงบทเรยนออนไลนทถกจดหมวดหมตามระบบของมหาวทยาลย แตละบทเรยนประกอบไปดวยการแนะนำาบทเรยน โครงสรางเนอหา ตวเนอหา รายชอเอกสารอานเพมเตม การบาน ขอสอบ ปฏทนการเรยนการสอน รวม
7
ทงสอมลตมเดยอยางวดโอทบนทกการเรยนการสอนจรงของวชานน
หนาแรกของ MIT OpenCourseWare
8
หนาบทเรยนแตละวชา
สงททำาให OCW แตกตางจากระบบการจดการเรยนร (LMS) คอการท OCW ถกออกแบบใหเปนระบบ "เปด"
กลาวคอผเรยนสามารถใชงานไดเลยโดยไมตองเปนสมาชกหรอลงทะเบยน ซงเปดโอกาสใหคนจำานวนมากสามารถเขาถงความรจากสถาบนการศกษาชนนำาไดโดยไมมขอจำากด นอกจากนน การทผเรยนสามารถเขามาเรยนรไดโดยเสรยงทำาเปดโอกาสใหผเรยนสามารถเรยนรเนอหาสวนตางๆ ไดโดยไมตองผานขนตอนตามหลกสตรการศกษาปกต เชนถาผเรยนสนใจเรยนวชาเศรษฐศาสตรระหวางประเทศ กสามารถเรยนไดเลยโดยไมตองผานวชาเศรษฐศาสตรจลภาคกอน อยางไรกตาม ถาผเรยนพบวาวชาทตนกำาลงเรยนอยตองอาศยพนความรวชาอน กสามารถเขาไปเรยนวชาพนฐานนนๆ ไดเอง ยงไปกวานน ผเรยนดวยตนเองจำานวนมากมความตองการทเฉพาะเจาะจง บอยครงทหลกสตรปกตในมหาวทยาลยไมสามารถตอบสนองความตองการเหลานนได ตวอยางเชนพนกงานบรษททตองการความรในการบรหาร อาจเลอกเรยนวชาบรหาร และวชาอนทเกยวของ เชนจตวทยา เศรษฐศาสตร และวชาเฉพาะทางทเกยวของกบงานทจะบรหาร เชนวศวกรรม วทยาศาสตรดานตางๆ เปนตน ความตองการทหลากหลายเหลานจำาเปนทจะตองใชเครองมอทมความ "เปด" อยาง OCW
นอกจากการเรยนรดวยตนเอง ผใชงาน OCW สวนหนงเปนนกศกษาจากสถาบนอนๆ ทวโลก ทเขามาเรยนรจากบทเรยน OCW เพอเสรมความรหรอมมมองนอกเหนอจากการเรยนผานชนเรยนและสอของสถาบนการศกษานนๆ ทำาใหการเรยนรมความเขมขนและกวางขวางมากขน สำาหรบสถาบนการศกษา การนำาระบบ OCW มาใชนอกจากจะเปนการบรการชมชน สรางภาพลกษณทดแกมหาวทยาลย ยงเปนโอกาสทจะสรางความรวมมอระหวางมหาวทยาลยกบคนภายนอก เชนการแนะนำาเนอหาและหลกสตรใหมๆ การแกไขขอผดพลาดในหลกสตร และการแลกเปลยนทางวชาการกบสถาบนการศกษาแหงอนๆ OCW ถกนำาไปใชในสถาบนการศกษาชนนำาทวโลก สถาบนการศกษาทสนใจสามารถพฒนาระบบไดดวยตนเอง หรอการนำาระบบทพฒนาโดย MIT ไปใชไดเลย โดยสามารถศกษาขอมลเพมเตมไดจากเวบของ MIT OCW เอง
ในประเทศ ไทย มความพยายามในการพฒนาคลงสอการเรยนรในรปแบบตางๆ โดยมผรเรมอยางเวบ ThaiGoodView.com ทแสดงใหเหนถงความเปนไปไดและประโยชนทผเรยนจะไดรบจากคลงสอการเรยนร ThaiGoodView.com เปนคลงสอการเรยนรระดบประถม-มธยม กอตงและดำาเนนการโดยครพนศกด สกกทตตยกล โรงเรยนสตรศรสรโยทยเมอ 9 ปทแลว ปจจบนมเนอหากวา 1 ลานหนา โดยสวนมากเปนเนอหาทครจากโรงเรยนตางๆ อาสาสรางขนและเผยแพรผานเวบ ThaiGoodView.com เพอเปนแหลงเรยนรของนกเรยนทวประเทศ
9
หนาเวบ ThaiGoodView.com คลงสอการเรยนรระดบโรงเรยน
เนอหาภายใน ThaiGoodView.com ถกจดแบง 2 ลกษณะ คอแบงตามระดบชนเรยน (ป.1-3, ป.4-6, ม.1-3,
ม.4-6) และแบงตามสาระการเรยนร (เชนคณตศาสตร วทยาศาสตร ภาษาไทย สงคม)
ThaiGoodView.com เปนตวอยางของความตงใจทจะใชเทคโนโลยเพอเปดโอกาสในการเรยนรแก นกเรยน ความรวมมออยางจรงจงและมยทธศาสตรกบหนวยงานภาครฐทกำากบดแลการศกษาจะมประโยชนอยางมากตอการพฒนาคลงสอการเรยนรใหแพรหลายใน ประเทศไทย
คลงความร / เอกสารสาธารณะเวบเปนเครองมอในการเขาถงความรททรงประสทธภาพ หลายเวบออกแบบใหเปนแหลงความรทรวมเอาความรหลากหลายจำานวนมากไวในททเดยว แหลงความรอนดบตนๆ บนเวบไดแกสารานกรมเสร Wikipedia (wikipedia.org) ซงเปนสารานกรมขนาดใหญทสดของมนษย มเนอหาแทบทกภาษาทวโลก โดยในขณะทเขยนตนฉบบเมอตนป 2009 เนอหาภาษาองกฤษมจำานวนบทความกวา 2.6 ลานบทความ สวนภาษาไทยม 4 หมนกวาบทความ
10
Wikipedia ภาษาองกฤษ
Wikipedia ภาษาไทย
11
สงททำาให Wikipedia มจำานวนบทความมหาศาลจนกลายเปนสารานกรมทใหญทสด คอแนวคดลำาหนาของ Jimmy Wales ผกอตง Wikipedia ทเปดใหคนทวไปสามารถสรางและแกไขบทความใน Wikipedia ไดอยางเสรโดยไมมขอกดแมแตการลงทะเบยน และเนอหาทผใชชวยกนสรางนนจะกลายเปนสมบตสาธารณะตามขอกำาหนดของสญญาอนญาต GFDL (Gnu Free Documentation License) ซงทำาใหทกคนสามารถเขาถงและนำาเนอหาใน Wikipedia ทกชนไปใช ดดแปลง เผยแพรไดโดยเสรตราบใดทไมอางตนวาเปนเจาของเนอหานน การเปดใหคนทวไปรวมเขยนสารานกรมอาจฟงดไมนาจะเปนไปได เพราะความเชอทวไปวาสารานกรมเปนงานทตองใชความรความเชยวชาญ เฉพาะดานในเรองนนๆ จงตองเขยนโดยผเชยวชาญและผานกระบวนการตรวจทานแกไขอยางรดกม อยางไรกตาม มแนวคดทตรงกนขามกคอ "ปญญาของฝงชน" (The Wisdom of Crowds)
ทเชอวาคนจำานวนมากสามารถรวมตวกนเพอพฒนาหรอตดสนใจเรองตางๆ ไดอยางแมนยำาถกตองไมแพผเชยวชาญ โดยมเงอนไขวาคนเหลานนตองมพนเพ ความเชยวชาญทหลากหลาย และสามารถตดสนใจอยางอสระดวยตนเอง ความคดเหนจากคนจำานวนมากหเหลานนจะถกกลนกรองและรวบรวมโดยระบบอยาง Wikipedia
เพอผลตผลลพธออกมา ซงกคอบทความเชงสารานกรมนนเอง
เนอหาใน Wikipedia ททกคนสามารถสรางและแกไขได
การแกไขเนอหาใน Wikipedia ทำาไดโดยการคลกปม edit this page และแกไข ลบ หรอเพมเตมเนอหาลงไป เนอหาทถกแกจะปรากฏตอผใชคนอนๆ ทเขาไปอานเนอหานนโดยทนท อยางไรกตาม หากผใชคนใดพบวาเนอหา
12
ทแกนนผดพลาดหรอไมเหมาะสม กสามารถคลกปม history เพอยกเลกการแกไขและยอนกลบไปใชเนอหารนเดมได แนนอนวาความถกตองสมบรณของเนอหาจะเกดขนไดกตอเมอมผใชทมความรทอาสาตรวจสอบแกไขเนอหาอยางสมำาเสมอ ซงกเปนความทาทายของเวบรวบรวมเนอหาอนๆ ทใชระบบเดยวกนกบ Wikipedia
ในแงของผเรยน การเขาถงขอมลจำานวนมหาศาลใน Wikipedia เปนจดตงตนทดในการเรยนรเรองตางๆ เพราะโดยทวไป เนอหาแบบสารานกรมจะกลาวถงภาพรวมและแนะนำาแงมมตางๆ ของเนอหานนๆ จากนนจะชไปยงแหลงขอมลเพมเตมทมขอมลทลกซงเฉพาะทางลงไป เชนเมอผเรยนสนใจประวตศาสตรประเทศไทย กสามารถเขาไปอานไดใน Wikipedia ซงจะใหภาพรวมของประวตศาสตรยคตางๆ และเมอสนใจเนอหาเฉพาะ เชนประวตศาสตรยคกรงธนบร กจะสามารถหาขอมลเพมเตมจากแหลงอนๆ ไดดวยตนเอง Wikipedia จงเปรยบเสมอนประตดานแรกของการศกษาเรยนรเรองใดเรองหนง และเปนตวนำาทางไปสเนอหาและแหลงขอมลอนๆ
นอกจากคลงความ รเชงสารานกรม ยงมคลงความรทเปนเอกสารตนฉบบ เชน งานวจย บทความ สถต ภาพถาย ทเกยวของกบเนอหาความรตางๆ คลงขอมลลกษณะนมลกษณะคลายเวบหองสมดออนไลน โดยมการจดหมวดหมขอมลอยางชดเจน และผใชสามารถเปดดขอมลชนตางๆ ไดโดยสะดวก นอกจากนนยงมระบบคนหาโดยการพมพคำาทผใชตองการลงไป ตวอยางของคลงขอมลประเภทนกอยางเชนฐานขอมลหองสมดยโรปทรวบรวมเนอหาจากหองสมดตางๆ ในยโรป เวบคลงขอมลสขภาวะของสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ทรวบรวมสอหนงสอและมลตมเดยจากโครงการตางๆ ททำางานดานสงคมและสขภาวะ และโครงการ OpenBase.in.th ทรวบรวมเอกสารความรในไทยและเผยแพรอยางเสร
13
The European Library รวมสอจากหองสมดทวยโรป
Info Center ของสสส. รวมสอจากโครงการเพอสงคมและสขภาวะ
14
OpenBase.in.th คลงเอกสารสาธารณะ รวมเอกสารทคนไทยควรร
ประโยชนตอการเรยนรทสำาคญของคลงเนอหาเหลาน คอการเปนแหลงขอมลประกอบการเรยนรทนาเชอถอ เพราะขอมลเหลานมาจากบคคลหรอหนวยงานทมความร ความเชยวชาญ หรอรบผดชอบในประเดนเนอหานนๆ โดยตรง เชน คลงภาพโบราณสถานทมาจากกระทรวงวฒนธรรม บทความดานการเกษตรทมาจากผเชยวชาญทเปนทยอมรบนบถอ เปนตน นอกจากนน การเกบขอมลเหลานไวยงมประโยชนทางประวตศาสตร กลาวคอการเกบรกษาขอมลทมคณคาตอสงคมไวไมใหสญหายไปตามกาลเวลา ซงการเกบรกษาดงกลาวจะตองแปลงขอมลตนฉบบใหอยในรปแบบไฟลดจตอลเสยกอน (Digitization)
บลอกหรอสมดบนทกออนไลนสวนตวกอนหนาทจะมอนเทอรเนต การเขยนบนทกสวนตวเปนไปเพอจดประสงคของตวผเขยนเอง ไมวาจะเปนการจดเหตการณกนลม การจดเพอเรยบเรยงความคด หรอระบายถายทอดความรสก แตเมอผเขยนตองการเขยนสงทมงหวงใหสาธารณะชนไดอาน เชนความร ขอคดเหน หรอการใหขอมล ผเขยนกจะตองพยายามหาชองทางตพมพและแจกจายงานเขยนชนนน ไมวาจะโดยการผานหนงสอพมพ นตยสาร วารสารวชาการ หรอหนงสอทวาง
15
จำาหนายในทองตลาด แตการตพมพแบบดงเดมมอปสรรคมากมาย เพราะตองผานคนกลางเชนสำานกพมพ ทจะเปนผพจารณาวาเรองของเราสมควรถกตพมพ และจะขายได หรอตอบสนองวตถประสงคของผจดพมพหรอไม ในความเปนจรงกคอคนจำานวนมากทอยากตพมพเนอหาเพอเผยแพร กลบถกปฏเสธ ทำาใหสงคมสญเสยโอกาสมากมายในการเรยนรหรอเขาถงขอมลตางๆ เวบ 2.0 ไดเปดชองทางใหมสำาหรบผเขยน โดยมเทคโนโลยสำาหรบการเขยนและเผยแพรเนอหาทเรยกวาบลอก (Blog) ซงกคอสมดบนทกสวนตวทผเขยนสามารถเผยแพรไดไมตางกบการทำาเวบไซตสวนตว ขอแตกตางระหวางบลอกกบเวบไซตสวนตวคอบลอกสามารถทำาไดงายมาก เพยงสมครสมาชกกบผใหบรการ ซงสวนมากจะไมคดคาบรการ และการใชงานกงายดายไมตางจากการตอบกระทในเวบบอรด ไมตองใชความรพเศษเหมอนการเขยนเวบ นอกจากนน ผอานบลอกยงสามารถเขยนแสดงความคดเหนตอเนอหาในบลอก หรอถามคำาถามผเขยนได ความนยมบลอกเพมสงขนอยางกาวกระโดดตลอดทศวรรษทผานมา จนในปจจบนผใชอนเทอรเนตในประเทศพฒนาแลวลวนมบลอกสวนตวแทบทงสน
Pittaya.com บลอกสวนตวทใหความรเรองการทำาอาหารจากประสบการณของผเขยน
นอกจากบลอกสวนตวทผเขยนเขยนเรองทตนเองถนด ยงมบลอกทเปนเรองราวเฉพาะดานทอาจเขยนโดย
16
กลมคน เชนบลอกขาว บลอกกลมคนรกสงแวดลอม บลอกแนะนำาเครองมอทางธรกจ เปนตน ผเรยนสามารถเรยนรเรองเฉพาะดานทตนเองสนใจไดจากบลอกเหลาน
TreeHugger.com บลอกใหความรดานการรกษาธรรมชาตและสงแวดลอม
เมอมผเขยนบลอกเพมมากขน บลอกไดกลายเปนเครองมอทมบทบาทสำาคญในการศกษาเรยนร โดยเฉพาะการเรยนรดวยตนเอง ผเรยนเพยงคนหาคำาทตนเองสนใจผานระบบคนหาเชน Google หรอระบบคนหาเฉพาะบลอกอยาง Google Blog Search หรอ Technorati กจะคนพบบลอกของคนทวโลกทเขยนเกยวกบเรองทตนตองการ นอกจากนน ผเรยนยงสามารถคนหาเฉพาะบลอกทเปนสมาชกของผใหบรการรายใดรายหนงได เชน wordpress.com มหนาคนหาทสามารถคนไดทงขอความทอยในเนอหา (Full-text Search) และแบบคนหาตามปายคำา (Tag)
17
Google Blog Search เมอคนหาบลอกเกยวกบ "กายวภาค" พบ 1,225 เรอง
บลอกในระบบของ wordpress.com เกยวกบภมปญญา เกษตรกรรม
สถาบนการศกษาหลายแหงสงเสรมใหนกเรยน นกศกษาเขยนบลอกเพอบนทกและเผยแพรสงทตนเองเรยนมาใหผเรยนคน อนหรอผสนใจทวไปสามารถเขามาอานและใชประโยชนได การเขยนบลอกในขณะทเรยนยงชวย
18
ใหผเรยนไดเรยบเรยงจดระบบความคด เพอกลนกรองออกมาเปนขอเขยน ซงถาเขยนไดด กจะไดรบความนยมเปนรางวลทางใจ ตวอยางทสำาคญของระบบบลอกเพอนกเรยน / นกศกษาในไทยไดแก Learners.in.th โดยนอกจากการเขยนบลอกสวนตว ผเรยนยงสามารถใชเครองมอบนเวบถามคำาถามไปยงอาจารยหรอผเรยนคน อนๆ และสามารถรวบรวมบลอกทตนสนใจอานเปนประจำาไวเปนกลมไดอกดวย
Learners.in.th บลอกเพอนกเรยนนกศกษา
ในโลกยคทการเรยนรเปนกระบวนการทเกดขนตอเนองและลดรปแบบทเปนทางการลง การอานและเขยนบลอกเปนกจกรรมทเพมพนความรของผเรยนไดอยางรวดเรวและเปนธรรมชาต โดยในฝงผอานบลอกจะไดรบประโยชนจากการอานเรองทผอนทรเรองนนๆ ดเปนผเขยน สวนผเขยนบลอกเองกใชการเขยนบลอกเปนกระบวนการสกดความรใหชดเจน แหลมคม และสดทาย ทงผอานและผเขยนตางเรยนรซงกนและการผานการแสดงความเหนทเปนกลไกในการแกไขขอผดพลาด เสรมเพมในสงทยงขาด และตอยอดความรออกไปเรอยๆ
เวบเพอถาม-ตอบปญหาททกคนมสวนรวมไดแตเดม การตอบปญหาในการเรยนมกเปนหนาทของครหรออาจารย แตในโลกสมยใหมทความรเปดกวางและเขาถงทกคน ทำาใหทกคนมโอกาสเปนผรไดมากเทาเทยมกน คนจำานวนมากมความสนใจเฉพาะดาน และสามารถ
19
ศกษาเรยนรจนกลายเปนผเชยวชาญหรอเปนผมประสบการณตรง มขอมลมากในเรองนนๆ โดยไมตองมตำาแหนงหรอบทบาทเปนผสอนอยางเปนทางการ เวบถาม-ตอบปญหาเชน Yahoo! รรอบ (Yahoo! Answer) เปนเครองมอทอำานวยความสะดวกใหผทมคำาถามสามารถนำาคำาถามขนเวบและรอใหผทรเรองนนๆ มาตอบ โดยผตอบจะเปนใครกได ซงสวนมาก ผทมาตอบกจะมความรหรอมขอมลในเรองนนๆ
หนาแรกของ Yahoo! รรอบ
อยางไรกตาม ระบบถาม-ตอบแบบนมกถกใชงานในลกษณะการถามความคดเหนเสยมากกวา ซงการอานความคดเหนทหลากหลายกเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ควบคไปกบการศกษาขอเทจจรง
เวบแลกเปลยนสอมลตมเดยนอกจากบลอกทเปนแหลงเรยนรไดอยางไมจบสนแลว เวบแลกเปลยนสอประเภทภาพ เสยง ภาพเคลอนไหว ยง
20
มสวนชวยใหผเรยนเขาถงสอทางการศกษาได เวบเหลานจะทำาหนาทเปนพนทกลางใหผใชสามารถนำาสอตางๆ มาฝากและเผยแพรได สำาหรบผชม กเพยงเขาเวบและคนหาสอทตองการ และชมผานหนาเวบไดเลย หรอในบางกรณกสามารถโหลดไปใชงานอยางอนได ตวอยางเวบแลกเปลยนสอไดแก Flickr.com สำาหรบการแลกเปลยนภาพ YouTube.com สำาหรบการแลกเปลยนไฟลวดโอ นอกจากนยงมเวบแลกเปลยนสอเฉพาะทาง เชน DeviantArt.com และ Fuse.in.th ทเปนชมชนแลกเปลยนของคนทำาสอสรางสรรคเชนหนงสน เพลง เรองสน งานกราฟฟก
เวบแลกเปลยนภาพ Flickr.com แสดงภาพแผนผง BCG
21
วดโอสอนการเลนกตารในเวบแลกเปลยนวดโอ Youtube.com
งานบทกวใน Fuse.in.th
นอกจากการเขาชมเพอศกษาเรยนรจากสอในเวบตางๆ เหลาน ผเรยนเองยงสามารถสรางสอเพอเผยแพรดวย
22
ตนเอง ซงดวยเครองมอและอปกรณทมราคาถกลงในปจจบน โอกาสในการสรางและเผยแพรสอดวยตนเองของผเรยนสามารถชวยพฒนาความ สามารถและสรางโอกาสทผลงานทมคณภาพจะไดเปนทรจกในวงกวาง
รายการวทย / โทรทศนบนอนเทอรเนตPodcast คอรายการภาพหรอเสยงบนอนเทอรเนตทผชมสามารถสมครสมาชกเพอตดตาม รายการใหมๆ ไดโดยงาย รายการเหลานมทงทผลตโดยผผลตมออาชพ เชนสำานกขาวอยาง BBC, CNN ไปจนถงรายการทผผลตเปนนกเรยน นกศกษา ถายทำาในหองนอนของตวเองดวยกลองเวบแคมหรอกลองมอถอราคาถก
ตวอยางรายการ Podcast
รายการ Podcast ตางจากรายการทวบนอนเทอรเนตทวไป ตรงทผชมสามารถเลอกดรายการไหนเมอไหรกได แทนทจะตองรอดรายการตามกำาหนดเวลาเหมอนทวปกต คณสมบตนทำาใหโอกาสในการเขาถงขอมลและเรยนรเปนไปไดอยางทวถง และมประสทธภาพ เพราะผเรยนเปนผเลอกเองวาจะเรยนเรองอะไร อกคณสมบตเดนของรายการ Podcast กคอผใชสามารถสมครสมาชกได โดยใชโปรแกรมจดการสอมลตมเดยเชน iTunes หรอโปรแกรมอานฟด (Feed Reader) เชน Google Reader เมอผใชสมครรบรายการแลว เมอใดทรายการออกตอนใหม รายการตอนนนจะถกสงไปปรากฏในโปรแกรมของผใชโดยอตโนมต เชนเดยวกบการรบสมาชกนตยสารหรอหนงสอพมพทสงตรงถงหนาบาน เพมความสะดวกในการตดตามรายการทสนใจ รายการ Podcast เปดโอกาสใหมในการเรยนรทผเรยนมาโอกาสในการเขาถงรายการทหลากหลายและเลอกไดตรงตามความตองการ ยงไปกวานน บางโปรแกรมอยาง iTunes ไดรวบรวมรายการทเกยวของกบการศกษา และจดหมวดหมแยกไวในชอ iTunes University ซงกคอมหาวทยาลยทผเรยนสามารถเลอกเรยนวชาไหนเมอไหร
23
กได
ตวอยางรายการใน iTunes University
ระบบสมครสมาชกเนอหาแบบฟด (Feed)รายการ Podcast ใชเทคโนโลยฟด (Feed) ในการรบสมครสมาชกและสงรายการใหสมาชกโดยอตโนมต อยางไรกตาม ฟดยงสามารถใชไดกบเนอหาทเปนขอความและภาพทวๆ ไปได ในปจจบน เวบไซตสมยใหมทมเนอหาเปลยนแปลงสมำาเสมอ สวนมากลวนมระบบฟดไวอำานวยความสะดวกแกผอานทงสน ไมวาจะเปนบลอก เวบขาว ฐานขอมล หรอเวบแลกเปลยนภาพ ขนตอนการใชงานฟด เรมตนทผอานพบเวบหรอบลอกทตนเองสนใจจะตดตามอานเนอหา ถาเวบนนมฟด ผใชจะคลกสญลกษณฟดสสม
บนชองใสทอยเวบ หรอในหนาเวบ จากนนเวบเบราเซอรของผใช (Internet Explorer 7 ขนไป,
Firefox, Chrome, Safari, Opera และอนๆ) จะสมครฟดนนโดยใชเครองมอรบฟดของเบราเซอรเอง หรอใหผใชเลอกเครองมออานฟดอนๆ เชน Google Reader, Bloglines, หรอ My Yahoo
24
การอานฟดจากหลายเวบบนโปรแกรม Google Reader
เมอผใชตองการตดตามอานเนอหาใหมๆ กเพยงเขาไปดทเครองมออานฟดทตนเลอก ผใชสามารถรบสมครฟดจากหลายๆ เวบ เพออานโดยใชโปรแกรมเดยวได ซงคณสมบตนเองททำาใหการสมครสมาชกเนอหาแบบฟดมประโยชนกบการศกษาเรยนร เพราะโดยทวไป ผเรยนมกตดตามอานเนอหาชนดตางๆ จากหลายแหลง ซงปกตกตองเปดเวบทละเวบเพอดวามเนอหาใหมเพมเตมมาเขาหรอไมจากครงกอน การใชฟดจะเปนการลดขนตอนยงยากเหลาน ผเรยนเพยงสมครฟดจากทกเวบทตองการตดตามอาน และเปดโปรแกรมอานฟดเพอเลอกอานเนอหาจากททเดยวโดยไมตองเขาเวบตางๆ เปนการสรางศนยรวมความรสวนตวทมความรใหมๆ สงตรงทผเรยนทกวน
เครองมอทำงกฎหมำยเพอสนบสนนกำรเรยนรบนเวบเพอใหสอการเรยนรถกเผยแพรและใชประโยชนโดยผเรยนไดอยางกวางขวาง การสงวนลขสทธสอการเรยนรควรมความยดหยนกวาการสงวนลขสทธเตมรปแบบ (Full Copyright) ทใชกนอยในปจจบน เชนควรจะอนญาตใหผอนในสอการเรยนรไปเผยแพร ตพมพตอได โดยไมตองขออนญาต โดยอาจกำาหนดเงอนไขเชนจะตองอางแหลงทมา ซงในความเปนจรง ผผลตสอการศกษาสวนมากกมความตองการเชนน แตไมรจกเครองมอทางกฎหมายอนนอกเหนอจากการสงวนลขสทธเตมรปแบบ ครเอทฟคอมมอนส (Creative Commons) เปนสญญาอนญาต (License) รปแบบหนงทผผลตผลงาน
25
สรางสรรค รวมทงสอการเรยนการสอน สามารถนำาไปใชได โดยงานทถกเผยแพรภายใตสญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนสจะอนญาตใหผอนนำาไปทำาซำา แสดง เผยแพรไดโดยไมตองขออนญาตเจาของผลงาน โดยมเงอนไขทเจาของผลงานสามารถกำาหนดได เชนตองอางองทมา หามดดแปลง หามนำาไปใชเพอการคา หรอบงคบวาจะตองเผยแพรผลงานโดยใชสญญาอนญาตแบบเดยวกนเพอทำาใหผล งานถกเผยแพรตอเนองไปโดยไมถกผใดผหนงสงวนสทธเปนของตนเอง ความยดหยนของครเอทฟคอมมอนสทำาใหผผลตผลงานสามารถเผยแพรผลงานได อยางถกตองตามกฎหมาย แตในขณะเดยวกนกยงคงความเปนเจาของผลงาน และไดรบเกยรตในฐานะเจาของผลงาน ผผลตหรอผเผยแพรสอการเรยนร สามารถใชสญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนสไดทนท เพยงตดปายและขอความทเหมาะสมไวบนหนาเวบไซตทเผยแพรผลงานหรอในเนองาน แทนทขอความ "สงวนสทธทกประการ"
โดยเจาของงานและผเผยแพรสามารถขอรบปายและขอความ รวมทงกำาหนดเงอนไขการสงวนสทธ ไดท creativecommons.org
ขอเสนอแนะเชงนโยบำยเวบยคใหมมเครองมอมากมายทชวยเปดโอกาสและสนบสนนสงเสรมการเรยนรของผเรยนทกวย ทงการเรยนรในระบบและนอกระบบการศกษา ภาครฐและผเกยวของดานนโยบายการศกษาจงควรศกษาคณสมบตและตวอยางของเครองมอเหลาน เพอออกแบบหลกสตรและนโยบายการศกษาไดอยางสอดคลองกบความเปลยนแปลงของสงคม และใชโอกาสทางเทคโนโลยทมอยอยางเตมท จากการไดนำาเสนอแนวคดและตวอยางเครองมอสมยใหมตางๆ บนเวบทสามารถชวยสนบสนนการศกษาเรยนรในงานสำารวจชนน แผนงาน ICT เพอสขภาวะออนไลนและการสนบสนนภาคเครอขาย สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ จงขอนำาเสนอขอเสนอเชงนโยบายดงน
1. กำาหนดใหเนอหาทางการศกษาทกชนเผยแพรภายใตสญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนส
การใชสญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนสแทนการสงวนสทธทกประการ (Full copyright) กบสอการศกษา จะเปดโอกาสใหสอการเรยนการสอนถกเผยแพรในวงกวางและมการดดแปลง ปรบปรง ไมใหลาสมย โดยผทมความรความสามารถ เพราะสญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนสมอบสทธใหผใชเนอหาในการเผยแพร ดดแปลง โดยตองอางองทมา ซงสอดคลองกบเจตจำานงคของการผลตและเผยแพรสอการเรยนการสอน
2. สงเสรมใหเกดการพฒนาเวบคลงสอการศกษาทมคณภาพและใชประโยชนไดจรงในทกระดบ
คลงสอการเรยนรไมวาจะเปนในลกษณะ OCW หรอฐานขอมล เปนพนฐานสำาคญของการใหการศกษาในโลกสมย
26
ใหมทผเรยนจำานวนมากขนเรอยๆ เขาถงแหลงขอมลสาธารณะอยางอนเทอรเนต การเผยแพรเนอหา สอการศกษาทมคณภาพอยางเปดกวาง ไมจำากด ทำาใหผเรยนสามารถเสรมสรางความรของตนเองไดอยางไมมขดจำากด นอกจากนน การพฒนาคลงสอการเรยนรยงมประโยชนเปนอยางยงกบผเรยนทอย ในพนทพเศษ เชนพนทชายแดนทมความรนแรงและขาดแคลนคร เพอใหนกเรยนเหลานนเขาถงสอการศกษา
3. พฒนาหลกสตรวชาคอมพวเตอรในโรงเรยนใหทนสมย รองรบเครองมอและการใชงานเพอการเรยนรแบบใหมๆ
ความกาวหนาของเทคโนโลยออนไลน ทำาใหผเรยนมทางเลอกในการเรยนรมากขนและสามารถใชประโยชนจากแหลงขอมลตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ หลกสตรวชาคอมพวเตอรในโรงเรยนจงควรไดรบการปรบปรงพฒนาเพอใหสอดคลองกบความกาวหนาดงกลาว โดยควรเพมเตมเนอหาทเกยวของกบการใชเครองมอสมยใหมในการ เรยนร เชน
• LMS
• คลงสอการเรยนร เชน OCW
• คลงเอกสาร / สารานกรม เชน Wikipedia
• บลอกและการคนหาบลอก • เวบถาม-ตอบ • เวบแลกเปลยนสอมลตมเดย • รายการวทย / โทรทศนออนไลน (Podcast)
• ระบบฟด (Feed)
27