tokat e lira, xhamia e re, spaci
DESCRIPTION
tokat e lira, xhamia e re, spaciTRANSCRIPT
Miratohen tokat e lira për ish-pronarët
Meta në konventën e LSI-së
âRinia vjen vetĂ«m njĂ« herĂ«, sâmund tâia besoni BerishĂ«sâ»8
IgLI Cara, IntervIStë
Në parlament do të jem avokati i zgjedhësve të mi në Durrës»8
E EnjtE23 maj 2013Viti iX, Nr. 2982Tel: 04 2 233 991Fax: 04 2 233 998Ămimi: 30 lekĂ« ⹠⏠1.5 gazetametropol.com
LegaLiziMet Formular i ri për ndërtesat e ngritura pas vitit 2006
»5
aRkiTekTëTxhamia e re të vendoset në
bulevardin e ri të TiranësMbështetet nisma për ndërtimin e ob-jektit të Komunitetit Mysliman. Ekspertët kërkojnë zgjidhjen në një formë tjetër
»6
Pas hyrjes në fuqi të ligjit Agjencia përpunon rregullat që do të ndiqen për ligjërimin e objekteve të paligjshme
Shkodra, kandidatët ndahen në zona atje ku u mbyt në
gjak dhe burg ëndrra jonë europiane
Destinacioni Spaç
»4
nga gëzIM LLoJDIa
Selenica, qyteti i arit të zi
nga arDIan ĂoLLaku
Dikush po shet vende pune?
»10
»11
Opinion
Përballjet e vendosura për dy partitë e mëdha, emrat që përplasen. ndoka tenton të fitojë
një mandat shtesë në Vaun e Dejës »16-17
»4-5
Ambasadori amerikan: Partitë nuk pranojnë kompromisin politik. Opozita nuk veproi drejt për votimin e 3 ligjeve
Arvizu: Duam zgjedhje të lira, fituesi nuk ka rëndësi kush do të jetë
kQZ SâFuNkSiONON me 4 aNĂ«TaR
»2
DyShIMI për peDofILI
Tentoi të puthte një vajzë minorene, ndalohet 49-vjeçari
BegeJa Dhe topI
Sondazhet janë të blera dhe kanë qëllim të manipulojnë votuesin
»4-5
U denoncua nga prindërit, sepse ndoqi vajzën 12-vjeçare. Ngjarja në Dajt u kundërshtua nga të afërmit e të ndaluarit
»7
RReguLLat që do
të ndjekë akkP PëR
koMPensiMin Fizik
kaLon Fondi PRej
22 Mijë hektaRësh
PĂ«R nisjen e PRocesit
aFatet që do të ndiqen
PëR Fazën e dytë të
kaLiMit të së dRejtës
koMPensiMi
02 E enjte 23 maj 2013 âą
« POLITIKĂ
GARANCI MORALE PĂR PERSONAT ME AFTĂSI TĂ KUFIZUARA
Rama te PPAK, e krahason Shqipërinë me karrocën e invalidëve
KRYEMINISTRIA DHE KARRIGIA E SAJ FABULA E DEBATIT NĂ KAMPIN OPOZITAR Meta: ĂĂ«shtjen e zgjidh Kushtetuta dhe vota
âBerisha ta marrĂ« karrigen nĂ« shtĂ«pi, LSI blen njĂ« tjetĂ«râ
NDARJA E SĂ MAJTĂS
NĂ« 150 vjetorin e krijimit tĂ« PartisĂ« Socialdemokrate Gjermane tĂ« majtĂ«t europianĂ« po promovojnĂ« edhe krijimin e âAleancĂ«s Progresisteâ, njĂ« union politik qĂ« synon krijimin e njĂ« tĂ« majte tĂ« re tĂ« rigjallĂ«ruar, shumĂ« herĂ« mĂ« aktive, mĂ« tĂ« fuqishme, mĂ« demokratike dhe larg atyre qĂ« konsiderohen si despotĂ« tĂ« Lindjes sĂ« Mesme, AfrikĂ«s, AzisĂ« e AmerikĂ«s Latine tĂ« modelit Ben Ali, Mubarak apo Daniel Ortega. Presidenti i Internacion-ales Socialiste Jorgos Papandreu dhe sekretari i pĂ«rgjithshĂ«m Luis Ajala, i dĂ«rgojnĂ« kolegut tĂ« tyre gjerman Sigmar Gabriel, njĂ« letĂ«r, ku duke shfrytĂ«zuar kĂ«tĂ« jubile akuzojnĂ« nĂ« veçanti Sigmar Gabrielin pĂ«r pĂ«rçarjen e sĂ« majtĂ«s ndĂ«rkombĂ«tare. Papandreu dhe Ajala i konsiderojnĂ« arsyet qĂ« socialdemokratĂ«t gjermanĂ« kanĂ« dhĂ«nĂ« pĂ«r krijimin e njĂ« aleance tĂ« re tĂ« sĂ« majtĂ«s si âsulme personale, konkurrencĂ« dhe fajĂ«sime tĂ« gabuara.
Karrigia e kryeministrit tĂ« vendit vazh-don tĂ« jetĂ« fabula qĂ« ka mbĂ«rthyer kampin e majtĂ«. Edhe pse nĂ« deklaratat e tyre kr-erĂ«t e majtĂ« nxitojnĂ« tĂ« drejtojnĂ« gishtin te rregulli mbi tĂ« cilin ka ndjekur zgjidhja e kĂ«saj çështjeje ndĂ«r vite, asnjĂ«ra palĂ« nuk deklaron qartĂ« emrin qĂ« do tĂ« mbajĂ« kĂ«tĂ« post nĂ« rast fitoreje mĂ« 23 qershor, Meta apo Rama. Nuk e saktĂ«soi as kreu i PS-sĂ« dhe as ai i LSI-sĂ«, madje ky i fundit e sheh veten krejt afĂ«r kĂ«saj karrigeje, pĂ«r vetĂ« peshĂ«n qĂ« po merr forca e tij politike nĂ« zgjedhjet e 23 qershorit. Duke zbutur disi situatĂ«n nĂ« radhĂ«t e sĂ« majtĂ«s, kreu i LSI-sĂ« vlerĂ«soi tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m nĂ« kĂ«tĂ« fushatĂ« zgjedhore maksimizimin e votĂ«s drejt garantimit tĂ« ditĂ«n kur sovrani do tĂ« shpreh vullnetin e tij pĂ«r konfigurimin e legjislativit. âNuk ekziston asnjĂ« konfuzion
nĂ« kampin opozitar, pĂ«rkundrazi, gjithçka ecĂ«n nĂ« sintoni tĂ« plotĂ«. Sot opozita synon tĂ« arrijĂ« 80 mandate nĂ« shkallĂ« kombĂ«tare dhe tĂ« fitojĂ« me diferencĂ« gati 200 mijĂ« vota, gjĂ« qĂ« Ă«shtĂ« plotĂ«sisht e mundshme dhe e realizueshmeâ, - deklaroi Meta. NdĂ«r-kohĂ« ai u ndal dhe nĂ« karrigen e kryeminis-trit, ku veç bindjes pĂ«r fitore i bĂ«ri dhe njĂ« sugjerim ish-aleatit tĂ« tij. âPĂ«r çështjen nĂ« fjalĂ« mendoj se Ă«shtĂ« njĂ« çështje e zgjid-hur, e zgjidh Kushtetuta, e zgjidh vota e qytetarĂ«ve shqiptarĂ«. NdĂ«rsa pĂ«r prem-timin e doktorit se unĂ« nuk ia marr dot karrigen dhe se ai nuk ka ndĂ«r mend ta lĂ«shojĂ« karrigen e kryeministrit, unĂ« do tâi propozoj njĂ« kompromis tjetĂ«r doktorit pĂ«r kĂ«tĂ« çështje. Sepse ai nuk ka çfarĂ« bĂ«n, do ta pranojĂ« vullnetin e sovranit dhe do ta lĂ«shojĂ« zyrĂ«n, por karrigen
qĂ« ka mbajtur gjatĂ« kĂ«tyre tetĂ« vjetve ta marrĂ« me vete nĂ« shtĂ«pi nĂ« studion e tij ose nĂ« PartinĂ« Demokratike, siç ka bĂ«rĂ« edhe idhulli i tij Les Valesa. Edhe ai kĂ«shtu e bĂ«ri: kur humbi PresidencĂ«n, e mori karrigen e presidentit me veteâ, - u shpreh Meta. NjĂ«kohĂ«sisht kreu i LSI-sĂ« kishte dhe njĂ« pĂ«rgjigje pĂ«r aleatin qĂ« me sa duket ende nuk kanĂ« gjetur paqe mes tyre. Nisur nga deklarata e kryetarit tĂ« PSD-sĂ« SkĂ«nder Gjinushi, i cili pĂ«r tĂ« mos u bĂ«rĂ« e mundur zgjedhja e MetĂ«s kry-eministĂ«r preferon qĂ« tĂ« mbajĂ« BerishĂ«n si tĂ« tillĂ«, Meta i kundĂ«rpĂ«rgjigjet me ironi, duke mos fshehur dhe ambicien nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«. âGjinushi sâdo tĂ« ketĂ« ndon-jĂ« shqetĂ«sim pĂ«r kĂ«tĂ« çështje. Ne do tĂ« angazhohemi si LSI tĂ« pĂ«rballojmĂ« shpen-zimet pĂ«r njĂ« karrige tjetĂ«râ, - tha Meta.
Oli Xhilaga
Shkoi pĂ«r tâi pĂ«rshĂ«ndetur nĂ« çelje tĂ« fushatĂ«s elek-torale, dha premtimet pĂ«r
pas 23 qershorit dhe ndĂ«r kĂ«to bĂ«ri dhe njĂ« krahasim. Kreu i PS-sĂ«, Edi Rama, u zhvendos dje pĂ«r pak çaste nĂ« ambi-entet ku Partia e Personave me AftĂ«si tĂ« Kufizuara kishte organizuar hapjen zyrtare tĂ« fushatĂ«s elektorale. Duke i pĂ«rshĂ«ndetur nĂ« kĂ«tĂ« sfidĂ« tĂ« ethshme tĂ« 23 qershorit, Rama dha dhe premtimin pĂ«r kĂ«tĂ« kategori. E nga prem-tim kjo shtresĂ« u mor dhe si model krahasimi pĂ«r situatĂ«n nĂ« tĂ« cilĂ«n ndodhet sot vendi, nĂ« gjykimin e kreut tĂ« PS-sĂ«. âPopulli shqiptar Ă«shtĂ« i ulur njĂ«soj si njĂ« person me aftĂ«si tĂ« kufizuara nĂ« kar-rocĂ«, pĂ«r shkak se nuk ka njĂ« udhĂ«heqje qĂ« ta marrĂ« pĂ«r dore dhe ta drejtojĂ« an-dej nga duhet e duke e lĂ«nĂ« tĂ« lirĂ«, njĂ«soj siç lihet i lirĂ« njĂ« fĂ«mijĂ« qĂ« rritet bukur, qĂ« rritet nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« shĂ«n-detshme dhe qĂ« rritet me natyrĂ«n, qĂ« rritet me tĂ« tjerĂ«t, qĂ« rritet nĂ« botĂ«n ku jetojmĂ« dhe jo brenda i mbyllur dhe i izoluar nĂ« pamundĂ«si pĂ«r tâu zhvilluar trupĂ«risht dhe mendĂ«rishtâ, - u shpreh Rama gjatĂ« fjalĂ«s sĂ« tij nĂ« aktivite-tin e PPAK-sĂ«. NdĂ«rkohĂ« pas njĂ« krahasimi tĂ« tillĂ« kryetari i PS-sĂ«, si drejtuesi i koalicionit tĂ« majtĂ«, ku bĂ«n pjesĂ« dhe kjo parti, nxitoi tĂ« shigjetonte ashpĂ«r qĂ«ndrimin qĂ« qeveria aktuale ka mbajtur ndaj kĂ«saj kategorie. âE vĂ«rteta Ă«shtĂ« pikĂ«risht kĂ«shtu: ka pasur njĂ« ligj nĂ« ShqipĂ«ri deri pĂ«rpara disa kohĂ«sh dhe ky ligj tho-shte saktĂ«sisht kĂ«tĂ« qĂ« thotĂ« edhe slogani i partisĂ« suaj: asgjĂ« rreth personave me af-tĂ«si tĂ« kufizuara pa u konsul-
tuar me ta, pa i dĂ«gjuar ata, pa marrĂ« mendimet e tyre pĂ«rpara se tĂ« merret çdo ven-dim apo tĂ« bĂ«het njĂ« ligj rreth tyre. E hoqĂ«n edhe kĂ«tĂ« ligj. E anuluanâ, - sqaroi Rama lidhur me njĂ« çështje tĂ« tillĂ«. Refer-uar njĂ« momenti tĂ« tillĂ«, edhe pse jo me propozime konkrete, premtimi ishte thjesht pĂ«r kthimin e kĂ«saj klauzole lig-jore. âNe jemi tĂ« angazhuar
qĂ« nĂ« 100 ditĂ«t e para tĂ« qeverisjes sonĂ« ta rikthejmĂ« nĂ« fuqi ligjin qĂ« sanksionon se asnjĂ« vendim dhe asnjĂ« ligj rreth jush nuk do tĂ« merret pa ju, pa ju dĂ«gjuar, pa u konsul-tuar dhe pa bashkĂ«biseduar me ju. ShqipĂ«ria nĂ« dramĂ«n e vet sot i ngjan njĂ« invalidi i ulur nĂ« karrocĂ« qĂ« lufton me mish e me shpirt pĂ«r tâia dalĂ«. QĂ« lufton me mish e me shpirt
pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« metra pĂ«rpara, qĂ« lufton me mish e me shpirt pĂ«r tĂ« mos mbetur pasâ, - deklaroi Rama. Duke mos e trajtuar kĂ«tĂ« si premtim, Rama garantoi njĂ« kontratĂ« morale. âMundimi juaj pĂ«r tĂ« realizuar fushatĂ«n Ă«shtĂ« i shumĂ«fishtĂ« dhe ju siguroj se i shumĂ«fishtĂ« do tĂ« jetĂ« edhe respekti im dhe i PS-sĂ« ndaj jush. Ju premtoj se nuk dot tâju tradhtoj kurrĂ«â, - tha ai.
Arvizu: Vizat me SHBA kërkojnë shumë punë
SHBA kĂ«rkojnĂ« proces tĂ« drejtĂ« zgjedhor. âRezultati sâka rĂ«ndĂ«siâ
Shtetet e Bashkuara tĂ« AmerikĂ«s shprehin qĂ«ndrimin e tyre se duan njĂ« proces zgjedhor tĂ« drejtĂ« dhe tĂ« lirĂ«, pavarĂ«sisht rezultatit. GjatĂ« njĂ« interviste tĂ« dhĂ«nĂ« mbrĂ«mĂ« nĂ« emisionin âOpinionâ tĂ« gazetarit Blendi Fevziu ambasa-dori i SHBA-ve nĂ« TiranĂ«, AleksandĂ«r Arvizu, e vuri theksin te rĂ«ndĂ«sia qĂ« ka procesi zgjedhor nĂ« vend. I pyetur nĂ«se SHBA-tĂ« mbĂ«shtesin njĂ« rotacion politik ai u shpreh se rezultatin e zgjedhjeve e pĂ«rcaktojnĂ« votuesit, por kĂ«rkoi nga politika shqiptare qĂ« tĂ« garantojĂ« njĂ« proces zgjedhor tĂ« ndershĂ«m. âNe jemi shumĂ« tĂ« interesuar nĂ« rezultatin. Para sĂ« gjithash pĂ«r sa i pĂ«rket çështjes sĂ« rotacionit. NĂ«se ju do tĂ« pyetnit njĂ« amerikan pĂ«r parimin e rotacionin, si do tĂ« shprehej se Ă«shtĂ« njĂ« parim i mirĂ«. NĂ«se zgjedhjet janĂ« tĂ« lira dhe tĂ« ndershme, njĂ« parim si rotacioni kujdeset edhe pĂ«r mbarĂ«vajtjen. NjerĂ«zit vendosin se kur Ă«shtĂ« koha qĂ« do tĂ« ketĂ« rotacion tĂ« lidershipit. NdĂ«rsa pyetja tjetĂ«r lidhur me rezultatet. NĂ« situatĂ«n aktuale historia e zgjedhjeve shqiptare Ă«shtĂ« njĂ« histori e zgjedhjeve tĂ« kontestuara, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« fokusi tĂ« mos jetĂ« me rezultatin, por me pro-cesin. Muajin e fundit politikanĂ«t kanĂ« vepruar pĂ«rkundĂ«r kĂ«saj dhe duket sikur po shkojnĂ« drejt pĂ«rfundimit dhe jo procesitâ, - tha ambasadori i Arvizu.
NjĂ« nga pyetjet qĂ« iu drejtua ambasadorit ishte dhe çështja e tri ligjeve tĂ« integrimit. Sipas atij, qĂ«ndrimi qĂ« ka mbajtur opozita lidhur me miratimin nuk ka qenĂ« shumĂ« i drejtĂ«, por nuk pranoi qĂ« tĂ« bĂ«nte koment, duke u shprehur se Ă«shtĂ« çështje e tyre. âProblemi me tri ligjet Ă«shtĂ« se ata janĂ« lidhur me ligjin e GjykatĂ«s sĂ« LartĂ«, me problemet nĂ« Fier. Nuk po them se opozita ka pasur tĂ« drejtĂ« me atĂ« qĂ« ka bĂ«rĂ«, por ka tĂ« bĂ«jĂ« me njĂ« çështje shumĂ« komplekse. NĂ«se do tĂ« kishte pasur vullnet nga tĂ« dyja palĂ«t, do tĂ« ishte zgjidhurâ, - tha ai.
Lidhur me çështjen e liberalizimin të vizave me SHBA-të ambasadori Arvizu tha se duhet një punë shumë e madhe nga ana e qeverisë shqiptare që niveli i refuzimit të vizave të arrijë nivelin 3 për qind. Aktualisht niveli i refuzimit të vizave me SHBA-të është mbi 40 për qind, çka do të thotë se kërko-het një punë shumë e madhe nga ana e qeverisë shqiptare.
Ilir Meta: Rinia vjen vetĂ«m njĂ« herĂ«, sâmund tâia besoni tĂ« ardhmen BerishĂ«s
LĂ«vizja Rinore pĂ«r Integrim zhvilloi sot KonventĂ«n KombĂ«tare, njĂ« aktivitet ku u prezantuan kandidatĂ«t pĂ«r deputetĂ« nĂ« radhĂ«t e kĂ«tij forumi. I pranishĂ«m nĂ« kĂ«tĂ« ak-tivitet ishte edhe kryetari i LĂ«vizjes Socialiste pĂ«r Integrim, Ilir Meta, i cili deklaroi se fitorja mĂ« 23 qershor ka vetĂ«m njĂ« emĂ«r dhe ky emĂ«r Ă«shtĂ« LRI. Z. Meta tha se LSI Ă«shtĂ« dĂ«shmia mĂ« e mirĂ« e pĂ«rfaqĂ«simit tĂ« tĂ« rinjve, ku 4 nga 7 kandidatĂ«t e LSI nĂ« qarkun e TiranĂ«s, i takojnĂ« LĂ«vizjes Rinore pĂ«r Integrim. âNjĂ« shprehje thotĂ« se âpranvera vjen çdo vit, por rinia vjen vetĂ«m njĂ« herĂ«â. Ndaj dhe ju kĂ«tu dhe dhjetĂ«ra tĂ« rinj dhe tĂ« reja nĂ« gjithĂ« ShqipĂ«rinĂ« duam tâia bĂ«jmĂ« tĂ« qartĂ« kryeministrit qĂ« po largohet se rinia juaj, se rinia e tĂ« rinjve dhe tĂ« rejave tĂ« ShqipĂ«risĂ« vjen vetĂ«m njĂ« herĂ« dhe nuk kemi mĂ« kohĂ« pĂ«r tĂ« provuar dhe eksperi-mentuar njĂ« njeri qĂ« i pati tĂ« gjitha mundĂ«sitĂ« pĂ«r 8 vite pĂ«r tĂ« treguar pĂ«rkushtimin e tij ndaj jush dhe ndaj gjithĂ« tĂ« rinjve tĂ« ShqipĂ«risĂ«â, tha ndĂ«r tĂ« tjera Meta.
LSI ka nĂ« listat e saj tĂ« kandidatĂ«ve pĂ«r deputetĂ« dhjetĂ«ra tĂ« rinj dhe tĂ« rejave nĂ« tĂ« 12 qarqet e e vendit. NĂ« KonventĂ«n KombĂ«tare tĂ« LRI-sĂ« pĂ«rshĂ«ndetĂ«n me fjalĂ«n e tij Klajda Gjosha, Endrit Braimllari, Ardit Ăela, Kejdi Mehmetaj, Ornela Zonja dhe Silva Caka.
03âą E enjte 23 maj 2013
»POLITIKĂ
Prezantohet Duka
âSâmund tĂ« ma ndĂ«rpresĂ« karrierĂ«n politikeâ
Partia Republikane prezanton kandidatin Agron Duka nĂ« DurrĂ«s. Kryetari Fatmir Mediu deklaroi se Duka Ă«shtĂ« njĂ« pĂ«rfaqĂ«sues dinjitoz i DurrĂ«sit dhe ka me PR-nĂ« njĂ« kontratĂ« jo tĂ« pĂ«rkohshme, por pĂ«r tĂ« ardhmen. Duka gjatĂ« fjalĂ«s sĂ« tij deklaroi se askush nuk mund tâi mbyllĂ« atij karrierĂ«n poli-tike. âAskush nuk ka tĂ« drejtĂ« tĂ« ndĂ«rpresĂ« me dhunĂ« dhe nĂ« mĂ«nyrĂ« apriori karrierĂ«n e dikujt, siç tentuan tĂ« bĂ«jnĂ« me mua. Sot jam kĂ«tu, dhe kjo Ă«shtĂ« zgjedhja ime mĂ« e ndĂ«rgjegjshme dhe mĂ« e pranueshmja, jo vetĂ«m pĂ«r tĂ« sotmen, por dhe pĂ«r tĂ« ardhmen. Kam hyrĂ« nĂ« çatinĂ« e PartisĂ« Republikane jo si aventurier politik, por si njeri institucional, qĂ« di tĂ« mbajĂ« fjalĂ«n e dhĂ«nĂ«â, - tha Duka. NĂ« fund tĂ« fjalĂ«s sĂ« tij kandidati i PR-sĂ« pĂ«r qarkun e Dur-rĂ«sit u shpreh se nĂ« katĂ«r vjetĂ«t e ardhshĂ«m do tĂ« jetĂ« plotĂ«sisht nĂ« zbatim tĂ« programit tĂ« PartisĂ« Republikane, i cili bazohet kryesisht te kompensimi i pronave tĂ« ish-pronarĂ«ve.
âMos shitni votĂ«nâ
Holtkemper deklaron se votat janë blerë
Ambasadorja gjermane Karola Holtkemper deklar-oi dje se nĂ« ShqipĂ«ri vota ka njĂ« çmim dhe se ka marrĂ« dĂ«shmi pĂ«r kĂ«tĂ« gjatĂ« zgjedhjeve lokale nga studentĂ«-votues. PĂ«r kĂ«tĂ« arsye mesazhi i saj i parĂ« gjatĂ« njĂ« pro-cesi zgjedhor tĂ« stimu-luar nĂ« njĂ« prej gjim-nazeve tĂ« kryeqytetit ishte pikĂ«risht refuzimi i pazareve tĂ« tilla. âNuk Ă«shtĂ« ide e mirĂ« tĂ« shesĂ«sh votĂ«n. Kjo ndoshta mund tĂ« sjellĂ« pĂ«rparĂ«si materiale afatshkurtra, por nĂ« terma afatmesĂ«m dhe veçanĂ«risht afatgjatĂ« do tĂ« thotĂ« humbje shĂ«rbimesh infrastruk-turore dhe vazhdim tĂ« statukuosĂ« sĂ« korrup-sionit. GjatĂ« pĂ«rgatitjes pĂ«r zgjedhjet lokale kam pasur rastin tĂ« takohem me studentĂ«, qĂ« mĂ« kanĂ« raportuar rreth rasteve tĂ« tillaâ, - thotĂ« Holtkem-per. Sipas statistikave, rreth 150 mijĂ« tĂ« rinj pritet tĂ« fitojnĂ« mĂ« 23 qershor tĂ« drejtĂ«n e votimit, nĂ« njĂ« proces zgjedhor qĂ« menaxhohet nga njĂ« KQZ prej muajsh e paplotĂ«.
PRSTERKAJ SYNON MARRJEN E VOTAVE TĂ PD-sĂ« PĂRBALLĂ GJOVALIN BZHETĂS
Qarku i Shkodrës, Topalli përballë HafizitRrethinat e qytetit, vihen përballë Tomë Doshi dhe Helidon BushatiErvin Koçi
Fushata elektorale, e nisur tani prej më shuam se 2 javësh ka nxjerr në ter-
ren edhe deputetët e të dyja kampeve. Një nga qarqet në të cilin parashikohen ndryshime është ai i Shkodrës, ku socialistët synojnë që të marrin një mandat më shumë sesa në zgjedhjet e vitit 2009. E njëjta gjë kjo edhe për demokratët, të cilët kërkojnë në këtë qark mandatin e tetë. Në vitin 2009 në qarkun e Shkodrës PS-ja arriti të merrte katër man-date deputetësh dhe në këto zgjedhje synon të marrë një më shumë, ndërsa demokratët kërkojnë mandatin e tetë, pasi në vitin 2009 PD-ja mori 7 man-date deputetësh.
Bashkia e ShkodrësShkodra mbahet si një nga bas-
tionet historike të demokratëve, por gupet e punës të të dyja kampeve synojnë ndryshime. Demokratët udhëhiqen në këtë qark nga Kryetarja e Kuvendit, Jozefina Topalli, një nga figurat më të spikatura të selisë blu në këto vitet e fundit, ndërsa në PS grupin e punës e udhëheq Mimoza Hazifi, një nga figurat më të spikatura të qytetit të Shkodrës. Si dy kryesueset e listës, ato janë vendosur për-ballë njëra-tjetrës në fushatën elektorale që zhvillohet brenda Bashkisë së Shkodrës.
Rrethinat e ShkodrësNjë betejë e ashpër para-
shikohet edhe në rrethinat e qytetit, kjo pasi janë vendosur përballë Helidon Bushati i PD-së me Tomë Doshin e social-istëve. Figura e Tomë Doshit është shumë e njohur për rre-thinat e Shkodrës, pasi në këtë zonë ai ka kandiduar edhe në zgjedhjet parlamentare të vitit 2009, ku arriti të dilte deputet. Pritet që socialistët të kenë një avantazh të lehtë përball demokratëve për këtë zonë, pasi Doshi është tejet i njohur, ndër-sa Helidon Bushati nuk është një personalitet i njohur në fushën politike. Avantazh tjetër i Doshit janë edhe bizneset e shumta që e përkrahin këtë poli-tikan dhe nga përvoja e zgjed-hjeve të mëparshme rezulton se elektorati mbështet më shumë të tilla kandidatura, pasi janë në gjendje të bëjnë një fushatë më të kushtueshme. Gjithsesi, ky avantazh i lehtë që parashikohet për socialistët mund të kthehet në këtë kundërt, pasi Bushati mund të tërheqë elektoratin gri, persona që votojnë në bazë të kandidatit dhe jo të partisë.
Malësia e MadheMalësia e Madhe, pjesë e
qarkut të Shkodrës, është një nga zonat ku PD-ja merr më shumë vota në këtë qark, pasi luhatja më e madhe e votuesve shkodranë ndodh brenda Bashkisë, të cilët disa prej tyre kanë ndryshuar kah për nga orientimi politik, duke kaluar
nga e djathta nĂ« tĂ« majtĂ« dhe anasjelltas. Paulin Sterkaj edhe nĂ« vitin 2009 ishte nĂ«n siglĂ«n e PartisĂ« Demokratike, pritet qĂ« tĂ« ketĂ« ndikim nĂ« elektora-tin e tij. Duke qenĂ« se tani ai kandidon nĂ«n siglĂ«n e PS-sĂ« dhe duke pĂ«rllogaritur edhe pĂ«rvojat e tij tĂ« mĂ«parshme elektorale nĂ« kĂ«tĂ« zonĂ« tĂ« ShkodrĂ«s, duket se do tĂ« arrijĂ« tĂ« mbledhĂ« mĂ« shumĂ« vota pĂ«r PS-nĂ«, por jo tĂ« mjaftueshme pĂ«r tâi garantuar njĂ« man-
dat më shumë PS-së. Përball Sterkajt është vendosur Gjova-lin Bzheta, person i cili nuk ka qenë deputet në legjislaturën e fundit, gjë që duket se nuk e favorizon atë në këtë fushat elektorale, e cila po bëhet edhe më e ethshme në këtë qark. Mundësitë më të mëdha të Bz-hetës janë që të mbledhë votat e elektoratit gri, ashtu si ko-legu i tij Bushati, pra të marrin vota të majta vetëm për shkak të kandidaturës së tyre.
Rriten mundësitë e PDK-së për mandatin e dytë në zgjedhje
NARD NDOKA NĂ VAUN E DEJĂS, MBLEDH VOTAT E KATOLIKĂVE TĂ KĂSAJ ZONE
Nard Noka, një nga kryetarët e partive aleate të PD-së, i cili është ven-dosur në listat e Partisë Demokratike në qarkun e Shkodrës, do të zhvillojë fushatën e tij elektorale në zonën e Vaut të Dejës. Duket se puna e këtij nuk do të jetë e vështirë, pasi duke qenë se është kryetari i Partisë Demokristiane do të mbledhë votat e katolikëve të Vaut të Dejës. Krahas kësaj kjo zonë karakterizohet si një nga komunat që
është e tëra në fenë katolike. Në këtë mënyrë, Ndokës i rriten mundësitë që të punojë edhe më shumë për partinë e tij, e cila mund të jetë në parlamentin e ardhshëm me 2 përfaqësues. I pari është vetë Ndoka, pasi në pozicionin ku është vendosur në listën e Partisë Demokratike e ka të sigurt mandatin e deputetët. Mandati i dytë mund të dalë nga zona elektorale e qarkut të Shkodrës, ku ky po punon, pasi po
zhvillon një fushatë pro partisë së tij, duke synuar të marrë më shumë vota të djathta. Kësisoj, mundësitë e PDK-së, e cila ka një elektorat tepër të gjerë në zonën e Shkodrës dhe të Lezhës, por jo të përqendruar në një vend, rriten edhe më shumë që të nxjerrë një mandat tjetër deputeti, duke sjellë një arritje për këtë parti, pasi në zgjedhjet parlamen-tare të vitit 2009 PDK-ja nuk pati asnjë përfaqësues në Kuvendin e Shqipërisë.
Kandidatët e tjerë të dy forcave kryesore politike në vend, PS-së dhe PD-së, do të mbështesin krerët që janë caktuar nëpër zonat elektorale të qar-kut të Shkodrës, të cilët pritet të japin një kon-tribut të vlefshëm për partitë politike, pasi gara për këtë qark po bëhet edhe më e fortë. Dy deputetët aktualë, Gjokë Uldedaj dhe Ndue Paluca, duket se do të japin një kontribut me vlera për numrin e votave te PD-ja, pasi kanë ndikim të madh tek elektorati në këtë qark.
Kan
dida
tët
LĂ«vizja Socialiste pĂ«r Integrim, edhe pse llogaritet njĂ« forcĂ« politike qĂ« nuk do tĂ« nxjerrĂ« deputetĂ« nĂ« kĂ«tĂ« qark, pasi nuk ka njĂ« elektorat tĂ« sajin, duket se do tâu prishĂ« punĂ« demokratĂ«ve, pasi, duke qenĂ« nĂ« koalicion me PartinĂ« Socialiste, votat qĂ« do tĂ« marrĂ« ajo do tâi kalojnĂ« PS-sĂ«, si forca kryesore e koalicionit. NĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ«, PS-sĂ« i rriten mĂ« shumĂ« mundĂ«sit pĂ«r tĂ« marrĂ« njĂ« mandat mĂ« shumĂ« nĂ« kĂ«tĂ« qark se nĂ« zgjedhjet e vitit 2009, ku LSI-ja ishte forcĂ« mĂ« vete nĂ« zgjedhje.
LSI
KANDIDATĂT E PS-sĂ«
Mimoza Hafizi
Tomë Doshi
Paulin Sterkaj
Namik Kopliku
Sait Fishta
Gentian Palaj
Nikolla Deda
Rozafa Zmijanaj
KANDIDATĂT E PD-sĂ«
Jozefina Topalli
Helidon Bushati
Voltana Ademi
Nard Ndoka
Gjovalin Bzheta
Ndue Paluca
Bardh Spahia
Gjokë Uldedaj
04 E enjte 23 maj 2013 âą
« POLITIKĂ
QEVERIA MERR VENDIM PĂR SHTIMIN E FONDIT TĂ KOMPENSIMIT FIZIK TĂ PRONAVE
Ja cilët përftojnë për kompensimi fizik1780 hektarë tokë bujqësore shtohen në fondin e AKKP-së
Ervin Koçi
Qeveria ka miratuar dje vendimin që përgatit ni-sjen e kompensimit fizik
tĂ« ish-pronarĂ«ve. NĂ« vendimin e KĂ«shillit tĂ« Ministrave thuhet se nĂ« dispozicionin e AgjencisĂ« sĂ« Kthimit, Kompensimit tĂ« Pronave do tĂ« vendosen rreth 1780 hektarĂ« tokĂ«, qĂ« do tĂ« shĂ«rbejnĂ« pĂ«r kompensimin fizik tĂ« ish-pronarĂ«ve. AKKP-ja po pĂ«rfundon hartimin e njĂ« drafti qĂ« do tĂ« pĂ«rcaktojĂ« rregulloren e ndarjes sĂ« pro-nave. Konkretisht nĂ« basĂ« tĂ« burimeve brenda kĂ«tij institu-cioni thuhet se rregullorja do tĂ« ketĂ« si pikĂ« kryesore vendin se ku u janĂ« marrĂ« pronat ish-pronarĂ«ve. Konkretisht, nĂ«se njĂ« ish-pronari i janĂ« marrĂ« tokat nĂ« TiranĂ«, atĂ«herĂ« AKKP-ja do tĂ« marrĂ« nĂ« shqyrtim tĂ« gjitha tokat shtetĂ«rore qĂ« janĂ« tĂ« lira nĂ« kĂ«tĂ« zonĂ«, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« fillojĂ« kompensimi i ish-pronarit. Si pikĂ« kryesore Ă«shtĂ« marrĂ« sipĂ«rfaqja e tokĂ«s sĂ« ish-pronarĂ«ve dhe sipas draftit Ă«shtĂ« vendosur qĂ« pronari qĂ« ka pasur mĂ« shumĂ« toka do tĂ« jetĂ« nĂ« krye tĂ« listĂ« pĂ«r nga rĂ«ndĂ«sia, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« pro-cesi tĂ« ecĂ« sa mĂ« shpejt. Tokat qĂ« qeveria i kaloi pĂ«r fond kompensimi fizik tĂ« pronave janĂ« marrĂ« nga ish-ndĂ«rmarrjet bujqĂ«sore, qĂ« kanĂ« me bollĂ«k toka tĂ« lira shtetĂ«rore. âKa-limin nĂ« fondin e kompensimit fizik dhe vĂ«nien nĂ« dispozicion tĂ« AgjencisĂ« sĂ« Kthimit dhe Kompensimit tĂ« Pronave tĂ« fondit tĂ« tokĂ«s bujqĂ«sore me sipĂ«rfaqe 1262 hektarĂ« tĂ« ish-NB-ve, sipas dosjeve tĂ« sek-sioneve tĂ« administrimit dhe mbrojtjes sĂ« tokĂ«s (SAMT) nĂ« qarqe, me sipĂ«rfaqet e dhĂ«na me hollĂ«si, sipas lidhjes 1, qĂ« i bashkĂ«lidhet kĂ«tij vendimi dhe Ă«shtĂ« pjesĂ« pĂ«rbĂ«rĂ«se e tij. Kalimin nĂ« administrim tĂ« Min-istrisĂ« sĂ« BujqĂ«sisĂ«, Ushqimit dhe Mbrojtjes sĂ« Konsumatorit tĂ« fondit tĂ« tokĂ«s bujqĂ«sore me sipĂ«rfaqe 520.64 hektarĂ«, sipas dosjeve tĂ« seksioneve tĂ« administrimit dhe mbrojtjes sĂ« tokĂ«s (SAMT) nĂ« qarqe, me sipĂ«rfaqet e dhĂ«na me hollĂ«si, sipas lidhjes 2, qĂ« i bashkĂ«lid-het kĂ«tij vendimiâ, thuhet nĂ« vendimin e qeverisĂ«.
Kompensimet fizikeKompensimet e para fizike
të pronave janë bërë rreth 3 vjet më parë dhe që prej asaj kohe nuk është bërë as një tjetër. Në atë kohë qeveria akordoi për AKKP-në 20 mijë hektarë tokë, që shërbyen si fond kompensimi. Me draftin e ri që po përgatit institucioni që merret me kthimin e pronave të ish-pronareve llogaritet që brenda këtij viti të nis faza e dytë e kompensimit fizik të pronave. Aktualisht qeveria ka ndërtuar hartën dixhitale të tokave shtetërore në vend dhe tani pritet vetëm që të nisë procesi i kompensimit. Krahas
kësaj AKKP-ja merret edhe me kompensimin financiarë të ish-pronarëve, të cilët marrin shuma parash për tokat që i janë marrë nga shteti shqiptar gjatë periudhës së komu-nizmit. Problemi i kompensimit të pronave ka nisur që në vitin 1992, kur u bënë ndryshimet demokratike në vend, por ende nuk ka marrë një zgjidhje për-fundimtare.
Reagimi
âSondazhi u publikua pĂ«r dezinformimâ
Partia âFryma e Re Demokratikeâ ka reaguar dje ndaj sondazhit tĂ« publi-kuar mbi rezultatin e zgjed-hjeve, ku kjo forcĂ« politike dilte nĂ« rĂ«nie. Sekretari e FRD-sĂ« pĂ«r zgjedhjet, Ervin Karamuço, akuzoi se sondazhi i publikuar Ă«shtĂ« i pavĂ«rtetĂ« dhe se nĂ«pĂ«rmjet tij Ă«shtĂ« synuar dezinformimi i publikut. âMe cilĂ«sinĂ« e sekretarit pĂ«r çështjet zgjedhore jam kĂ«tu sot pĂ«r tĂ« ndarĂ« shqetĂ«simin e FrymĂ«s se Re Demokratike me anĂ«tarĂ«t, simpatizantĂ«t e saj si dhe me publikun e gjerĂ« lidhur me tentati-vat mĂ« tĂ« fundit tĂ« disa lobistĂ«ve tĂ« dĂ«shtuar politikĂ« pĂ«r tĂ« dezinfor-muar opinionin publik me pseudosondazhe mbi rezultatin e zgjedhjeve tĂ« 23 qershorit 2013. Fryma e Re Demokratike, duke marrĂ« shkas nga sondazhi i dytĂ« i njĂ« kompanie italiane tĂ« bĂ«rĂ« publik, denoncon publikisht shi-frat e publikuara nĂ« kĂ«tĂ« sondazh pĂ«r subjektin tonĂ« politik si tĂ« pavĂ«rte-ta, tendencioze dhe qĂ« synojnĂ« tĂ« shtrembĂ«rojnĂ« realitetin e vullnetit tĂ« zgjedhĂ«sve shqiptarĂ«. Duket se pas shumĂ« ten-tativash tĂ« pĂ«rsĂ«ritura pĂ«r tĂ« manipuluar zgjedhjet, pĂ«r tĂ« eliminuar partitĂ« e reja me anĂ« tĂ« ndryshi-meve nĂ« Kodin Zgjedhor, duke lĂ«nĂ« tĂ« bllokuar KQZ-nĂ«. pa kuorumin e nevojshĂ«m, duke dĂ«shtuar sistemet elektronike tĂ« zgjedhjeve, duke dub-luar listat e zgjedhĂ«sve, duke mbledhur kartat e identitetit tĂ« adminis-tratĂ«s, duke hequr njerĂ«z nga puna dhe duke bĂ«rĂ« presion edhe nĂ«pĂ«rmjet gjobave ndaj biznesit, sĂ« fundi kanĂ« gjetur edhe njĂ« mekanizĂ«m tĂ« ri, i cili Ă«shtĂ« manipulimi i mendjes dhe vullnetit politik tĂ« zgjed-hĂ«sve shqiptarĂ« me anĂ« tĂ« dezinformimit publikâ, - tha Karamuço. MĂ« pas ai vijoi se FRD ka 15 mijĂ« anĂ«tarĂ« nĂ« TiranĂ« dhe 80 mijĂ« nĂ« tĂ« gjithĂ« ShqipĂ«rinĂ« dhe sondazhi i publikuar kishte si synim dezinformimin e publikut. âPartia jonĂ« i siguron 15 mijĂ« anĂ«tarĂ«t e saj nĂ« TiranĂ«, 80 mijĂ« anĂ«tarĂ«t e saj nĂ« tĂ« gjithĂ« vendin, tĂ« gjithĂ« simpati-zantĂ«t dhe mbĂ«shtetĂ«sit, qĂ« po shtohen nĂ«n frymĂ«n tonĂ« çdo ditĂ«, se vota dhe vullneti i tyre Ă«shtĂ« i qartĂ«, i dukshĂ«m dhe i garan-tuar. Askush nuk duhet tĂ« guxojĂ« qĂ« nĂ«pĂ«rmjet psudosondazheve tĂ« deformojĂ« kĂ«tĂ« fluks kaq tĂ« madh mbĂ«shtetje ndaj FRD-sĂ«, qoftĂ« dhe nĂ«n petkun e kompanive tĂ« huajaâ, - shtoi ai.
FRD
BERISHA
Kryeministri Berisha gjatĂ« njĂ« konference pĂ«r shtyp tĂ« mbajtur nĂ« ambientet e KryeministrisĂ« rreth 1 muaj mĂ« parĂ« deklaroi se procesi i kompensimit fizik tĂ« pronave do tĂ« nisĂ« shumĂ« shpejt. I pyetur nga gazeta âMetropolâ nĂ«se kishte ende prona shtetĂ«rore tĂ« listat qĂ« mund tĂ« shĂ«rbejnĂ« pĂ«r kompensimin fizik tĂ« ish-pronarĂ«ve, Berisha tha se ka me mijĂ«ra hektarĂ« tokĂ« shtetĂ«rore, tĂ« cilat do tĂ« vihen nĂ« dispozicionin e AgjencisĂ« sĂ« Kthimit Kompensimit tĂ« Pronave. Berisha e argumentoi kĂ«tĂ« vonesĂ« 3-vjeçare me pre-tendimi se Ă«shtĂ« dashur shumĂ« kohĂ« qĂ« tĂ« ndĂ«rtohej harta dixhitale e pronave, qĂ« sipas tij Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« nga ekspertĂ«t mĂ« tĂ« mirĂ« tĂ« Bashkimit Europian. Mbyllja e kĂ«tyre procedurave teknike i ka hapur dritĂ«n jeshile pĂ«rllogaritjes tĂ« tokave tĂ« ish-pronarĂ«ve dhe vendit se ku ata do tĂ« kompensohen fizikisht.
FONDI NGA EMIRATET ARABE AKORDOHEN PĂR NDĂRTIMIN E PROJEKTIT Miratohet kontraktimi pĂ«r bulevardin e ri tĂ« TiranĂ«sBasha ngarkohet pĂ«r ndĂ«rmarrjen e veprimeve pĂ«r ndĂ«rtimin
Qeveria pĂ«rcaktoi dje autoritetin kontraktues pĂ«r zbatimin e projekteve tĂ« rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r kryeqytetin, siç Ă«shtĂ« bulevardi verior i Ti-ranĂ«s, transferimi i stacionit tĂ« trenit dhe ndĂ«rtimi i termi-nalit tĂ« trenit tĂ« pasagjerĂ«ve. Sipas vendimit tĂ« qeverisĂ«, Bashkia TiranĂ«s Ă«shtĂ« au-toriteti kontraktues qĂ« do tĂ« vĂ«rĂ« nĂ« zbatim projektin pĂ«r ndĂ«rtimin e bulevardit verior tĂ« TiranĂ«s dhe pĂ«rgjegjĂ«sia kryesore i Ă«shtĂ« caktuar kryetarit tĂ« BashkisĂ« Lulzim Basha. âTĂ« pĂ«rcaktojĂ« si au-toritet kontraktues dhe zbat-ues tĂ« kĂ«saj marrĂ«veshjeje huaje BashkinĂ« e TiranĂ«s nĂ« cilĂ«sinĂ« e agjencisĂ« zbat-uese tĂ« projektit. Shuma prej 240 000 000 dĂ«rhemĂ«sh tĂ« Emirateve tĂ« Bashkuara Arabe tâi kalojĂ« pĂ«rfituesit, BashkisĂ« sĂ« TiranĂ«s, pĂ«r tĂ« financuar zbatimin e pro-jektit. Kryetarit tĂ« BashkisĂ«
sĂ« TiranĂ«s i delegohet pĂ«rgjegjĂ«sia pĂ«r menaxhimin e projektit, nĂ«nshkrimin e tĂ« gjitha kontratave pĂ«r punĂ«, mallra, shĂ«rbime, pĂ«r zbatimin e projektit si dhe pĂ«r pĂ«rcaktimin e strukturĂ«s pĂ«rgjegjĂ«se pĂ«r menax-himin financiar e teknik, pĂ«r bashkĂ«rendimin dhe mbikĂ«qyrjen e aktiviteteve pĂ«r zbatimin e projek-titâ, - thuhet nĂ« vendimin e qeverisĂ«. Ky vendim i qeverisĂ« i hap zyrtarisht dritĂ«n jeshile ndĂ«rtimit tĂ« bulevardit tĂ« ri tĂ« Tira-nĂ«s, projekt ky qĂ« Ă«shtĂ« prezantuar rreth njĂ« vit mĂ« parĂ« dhe me pĂ«rvetĂ«simin e fondeve nga Emiratet e Bashkuara Arabe do tĂ« bĂ«het e mundur qĂ« tĂ« nisĂ« sa mĂ« shpejt ndĂ«rtimi i projektit. GjatĂ« fjalĂ«s sĂ« tij nĂ« mbled-hjen e KĂ«shillit tĂ« Ministrave Kryeministri Berisha tha se me kĂ«tĂ« vendim qeveria hap
siparin e transformimeve të mëdha për Tiranën. Kryemin-istri vlerësoi bashkëpunimin e ekzekutivit me Bashkinë e Tiranës. Ai theksoi se zbatimi i këtyre projekteve mund të konsiderohet si fillimi i një epoke të re për kryeqytetin. Krahas kësaj shefi i qeverisë
akuzoi kryetarin e opozitës për shpërdorimin e fondeve gjatë kohës që ishte në krye të Bashkisë së Tiranës. Sipas Berishës, Rama i shndërroi fondet e Bashkisë në rroga për administratën e tij të zgjeruar, ndërsa rrugët e Tiranës i la në baltë.
05âą E enjte 23 maj 2013
»EKONOMI
Begeja: Sondazhet të pabesueshme, janë mjet në duart e partive për të çorjentuar elektoratin
PR do të fitojë jo më pak se pesë mandate
Partia Republikane konsideron si njĂ« mashtrim rezultatet e sondazhet qĂ« po shfaqen ditĂ«t e fundit nĂ« ekrane duke theksuar se Ă«shtĂ« fjala vetĂ«m pĂ«r rezultate tĂ« porositura nga partitĂ« tĂ« caktuara. Koordinatori pranĂ« PR Maksim Be-geja, u shpreh se rezultatet e sondazheve janĂ« vetĂ«m para-shikime tendencioze me qĂ«llimin e qartĂ«, atĂ« tĂ« ccâorjentimit tĂ« elektoratit. âNjoftimet e fundit tĂ« shtypit japin parashi-kimet pĂ«r rezultatin e zgjedhjeve tĂ« 23 Qershorit, duke e vĂ«nĂ« koalicionin e majtĂ« rreth 4 % pĂ«rpara koalicionit tĂ« djathtĂ« dhe nĂ« veçanti PartinĂ« Republikane me rreth 1% . Sigurisht kĂ«to janĂ« parashikime tendencioze pĂ«r tĂ« çorien-tuar elektoratin, tĂ« bĂ«ra nga struktura pranĂ« PS dhe qĂ« nuk kanĂ« asgjĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t me realitetin. Le tâi sqarojmĂ« kĂ«to momente me gjakftohtĂ«si: Koalicioni i majtĂ«, nuk mund tĂ« arrijĂ« as rezultatin e zgjedhjeve tĂ« vitit 2009 dhe jo mĂ« tĂ« marrĂ« 5-6 mandate mĂ« shumĂ« se koalicioni i djathtĂ«. Po ren-dis disa prej arsyeve: SĂ« pari nĂ« mospranimin nga elektorati tĂ« alternativave boshe qĂ« paraqet ky koalicion si orientimi drejt taksĂ«s progresive dhe prioritetit drejt sektorit publik kundĂ«r tendencĂ«s sĂ« lirisĂ« dhe ekonomisĂ« sĂ« tregut. PĂ«r çdo votues Ă«shtĂ« e qartĂ« se kjo Ă«shtĂ« rruga drejt njĂ« krize tĂ« pashmangshme dhe jo e mirĂ«qenies sĂ« tyre ekonomike, mbasi ajo frenon biznesin dhe ul numrin e vendeve tĂ« pu-nĂ«s, sĂ« dyti premtimet demagogjike tĂ« tyre pĂ«r barazi so-ciale, cĂ«nojnĂ« tĂ« drejtĂ«n themelore tĂ« shtresave tĂ« caktuara tĂ« shoqĂ«risĂ« dhe si tĂ« tilla janĂ« tĂ« papranueshme nga tĂ« gji-tha shtresat e shoqĂ«risĂ«. SĂ« treti koncepti leninist i kryetarit tĂ« PS qĂ« âdo ti japin tokĂ«n atyre qĂ« e punojnĂ«â, koncept i pa pranueshĂ«m nga masa e gjĂ«rĂ« e pronarĂ«ve, por edhe nga vetĂ« fshatarĂ«t. SĂ« katĂ«rti pĂ«r shkak tĂ« rrjedhjes sĂ« man-dateve nga kjo forcĂ« politike si nĂ« TiranĂ«, LezhĂ« e KukĂ«s. SĂ« pesti zgjerimi i kĂ«tij koalicioni me parti fantazma qĂ« nuk kanĂ« asnjĂ« votĂ« nĂ« elektorat, do tĂ« dĂ«mtojĂ« mĂ« shumĂ« im-azhin e opozitĂ«s. SĂ« fundi lufta e hapur qĂ« ka mbĂ«rthyer tĂ« majtĂ«n pĂ«r postin e kryeministrit, tashmĂ« Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« realitet. As PS as LSI nuk i hapin rrugĂ« njĂ«ra tjetrĂ«s. Kjo do tĂ« çojĂ« nĂ« rrjedhjen e votave pĂ«r kĂ«to parti, mbasi elektorati i majtĂ« i çoroditur nga kĂ«to pirueta interesash personale, do tĂ« ndĂ«rgjegjĂ«sohen se vota e tij nuk do tĂ« shkojĂ« pĂ«r alternativĂ«n socialiste, por pĂ«r karriget e kryetarĂ«ve dhe pasuesve tĂ« tyre. PĂ«rsa i takon PR sondazhi Ă«shtĂ« akoma mĂ« shumĂ« i pasaktĂ« dhe abuziv. Sigurisht si çdo parti, edhe PR-ja ka bĂ«rĂ« dhe vazhdon tĂ« bĂ«jĂ« sondazhe pĂ«r votat qĂ« do tâi japĂ« elektorati shqiptar. E them me modesti dhe pa asnjĂ« eufori, se ne jemi tĂ« bindur qĂ« kemi tĂ« garantuar 3 mandate : njĂ« nĂ« TiranĂ«, njĂ« nĂ« Korçë dhe njĂ« nĂ« DurrĂ«s. Organizimi i punĂ«s sĂ« strukturave tona Ă«shtĂ« me tĂ« vĂ«rtetĂ« pĂ«r tâu marrĂ« shembull. Tirana do tĂ« garantojĂ« njĂ« mandat duke u bazuar nĂ« punĂ«n efikase qĂ« po bĂ«het nĂ« gjithĂ« njĂ«sitĂ« bashkiake dhe veçanĂ«risht nĂ« KamĂ«z, Paskuqan, VorĂ«, komunat e Ti-ranĂ«s dhe KavajĂ«. Mandati i Korçës Ă«shtĂ« i garantuar, mbasi ai pĂ«rfshihet nĂ« vĂ«ndet e para tĂ« listĂ«s, sipas marveshtjes sĂ« bĂ«rĂ« me PD. Po kĂ«shtu mandati nĂ« DurrĂ«s Ă«shtĂ« i sig-urt duke patur parasysh personalitetin e konsideratĂ«n qĂ« ka kandidati ynĂ« nĂ« rrethin e DurrĂ«sit dhe tĂ« kandidatĂ«ve nĂ« KrujĂ« e komunat e tyre. Ne jemi tĂ« bindur dhe kemi garanci se do tĂ« marrim edhe mandate tĂ« tjerĂ« si nĂ« Fier, ShkodĂ«r e Elbasan. Nga ana tjetĂ«r nĂ« rang republike ne do tâi japim mundĂ«sinĂ« koalicionit tĂ« djathtĂ«, qĂ« me votat tona tĂ« plotĂ«sojĂ« jo mĂ« pak se 4 deri nĂ« 5 mandateâ, tha Begeja. Duke komentuar parashikimet pĂ«r zgjedhjet, Begeja e konsi-deron si tĂ« papranueshme duke theksuar se mĂ«nyra se si po servirej ky sondazh duket qartĂ« se Ă«shtĂ« abuziv dhe i porositur nga forcat e koalcionit tĂ« majtĂ«. âSondazhi i paraqitur Ă«shtĂ« i pa pranueshĂ«m edhe nga vetĂ« koalicioni i majtĂ«. Kryetari i LSI-sĂ« deklaroi se ky koalicion do tĂ« marrĂ« mbi 80 mandateâ. Kjo do tĂ« thotĂ« qĂ« duhet tĂ« marrin mbi 57 % tĂ« tyre dhe jo 48 % qĂ« âparashikonâ sondazhi. Kjo pĂ«rveçse eufori e demagogji, Ă«shtĂ« edhe njĂ« tĂ«rheqje vĂ«mendje pĂ«r ekipin drejtues me qĂ«llim qĂ« pas disa ditĂ«sh ata tĂ« paraqesin njĂ« sondazh me rezultatet qĂ« do opozita. Jam i bindur se kjo do tĂ« ndodhĂ«â , tha Begeja.
PAS KĂSAJ FAZE DO TĂ ASHPĂRSOHEN GJOBAT PĂR TĂ PALIGJSHMIT
Formular i ri për legalizimet e ndërtimeve të pas 2006
DOLLAPI: HUMBJET JANĂ ULUR NGA 52 PĂR QIND, NĂ PRILL KANĂ RĂNĂ NĂ 39 PĂR QIND
CEZ, sistemim për rrjetin e energjisëNë fund të tremujorit të parë arkëtimet llogariten mbi 80 për qind
CEZ do të sistemojë rrjetin e shpërndarjes e bashkë me të do të presë edhe lidhjet e pal-igjshme. Kështu nuk do të ketë më kabuj që ngatërrohen me telat e telefonisë fikse apo ato të interntit. Puna ka nisur në një ndër zonat, të cilat kompa-nia në kohën e administrimit nga çekët e kishte lënë në harresë, në bllokun e banimit pranë Selvisë. Administratori i CEZ, Sahit Dollapi, garanton se askush nuk do të ndësh-kohet pa të drejtë. Pastrimi i rrjetit dha linjat e tjera, të cilat nuk janë nën adminis-trimin e kompanisë CEZ është edhe një punë paraprake për instalimin e rrjetit 20 kv. In-vestimet e ndërmarra janë një ndër faktorët që kanë ndikuar në reduktimin e humbjeve
nĂ« rrjet nga 52.1 pĂ«r qind qĂ« ishin nĂ« fund tĂ« vitit nĂ« 39 pĂ«r qind nĂ« muajin prill. Nga ana tjetĂ«r, administratori i âCEZ ShpĂ«rndarjeâ, Sahit Dollapi, bĂ«ri tĂ« ditur para medieve se humbjet e energjisĂ« nĂ« rrjetin e shpĂ«rndarjes kanĂ« rĂ«nĂ« nĂ« 39%, nga 52% qĂ« ishin mĂ« parĂ«. Duke iu referuar njĂ« ra-porti tĂ« fundit tĂ« publikuar nga Enti Rregullator i Energ-jisĂ«, Dollapi tha se, ai anali-zon tĂ« gjithĂ« performancĂ«n e treguesve tĂ« CEZ-it. Sipas ra-portit, evidentoi Dollapi, vihet re njĂ« pĂ«rmirĂ«sim i dukshĂ«m i tĂ« gjithĂ« treguesve. âNĂ«se nĂ« muajin janar arkĂ«timet llogariteshin 52% nĂ« fund tĂ« tremujorit tĂ« parĂ«, arkĂ«timet llogariten mbi 80 %â. Sa i takon humbjeve nĂ« rrjet, ato kanĂ«
rĂ«nĂ« nga 51.2 % nĂ« 39 % nĂ« fund tĂ« tremujorit tĂ« parĂ«â, deklaroi ai. Administratori i âCEZâ shprehu vendosmĂ«rinĂ« e tij pĂ«r tâu ndĂ«rprerĂ« energji-nĂ« tĂ« gjithĂ« konsumatorĂ«ve
që nuk kanë paguar faturat, ndërsa siguroi se në asnjë rast nuk do të ketë ndërprerje kole-ktive. Gjithashtu ai theksoi se do të priten të gjitha lidhjet e paligjshme në të gjithë vendin.
Kreu i âCEZ ShpĂ«rndarjeâ nĂ«n administrim
shtetëror të Sahit Dollapi ka qenë në një
inspektim të radhës për punimet e sistemimit të
linjës 6 kv në qendër të Tiranës, investim ky prej
30 milionë lekësh. Dollapi theksoi se, përveç re-
habilitimit të linjës, po kryhen edhe shkëputjet
nga rrjeti i lidhjeve tĂ« paligjshme. âKjo linjĂ« ka
mbi 50 vite që është ndërtuar dhe në 4 vitet e fundit
nuk është ndërhyrë asnjëherë për sistemimin dhe
pastrimin e saj nga lidhjet e paligjshmeâ, - tha Dollapi.
Brikena Dervishaj
Banorët që kanë kryer ndërtime pa leje pas 2006 do të përfitojnë
legalizim pĂ«r objektet e tyre. Por ata duhet tĂ« paraqesin njĂ« kĂ«rkesĂ« pĂ«r tâu bĂ«rĂ« pjesĂ« e procesit, pranĂ« ALUIZNI-t, pas datĂ«s 5 qershor. Burime zyrtare pranĂ« kĂ«saj agjencie bĂ«jnĂ« tĂ« ditur se ekspertĂ«t janĂ« duke pĂ«rgatitur njĂ« for-mular tip, i cili do tĂ« marrĂ« edhe miratimin e Drejtorit tĂ« PĂ«rgjithshĂ«m tĂ« kĂ«tij institu-cioni dhe mĂ« pas do tĂ« bĂ«het publik pĂ«r tĂ« interesuarit. Me plotĂ«simin e kĂ«tij formulari dhe me plotĂ«simin e dosjes brenda afatit prej 45 ditĂ«sh do tĂ« jenĂ« ekspertĂ«t e ALUIZ-NI-t ata qĂ« do tĂ« bĂ«jnĂ« veri-fikimin nĂ« terren dhe mĂ« pas tĂ« interesuarit duhet tĂ« bĂ«jnĂ« edhe pagesĂ«n pĂ«rkatĂ«se pĂ«r ndĂ«rtimin, nĂ«se do tĂ« kuali-fikohet pĂ«r legalizim. Aktu-alisht, me ndryshimin e ligjit pĂ«r pĂ«rfshirjen nĂ« procesin e legalizimit edhe tĂ« ndĂ«rtimeve tĂ« bĂ«ra pas 2006, pritet qĂ« tĂ« ketĂ« njĂ« fluks kĂ«rkesash pranĂ« kĂ«tij institucioni, duke shtuar edhe volumin e punĂ«s. Pagesa mund tĂ« bĂ«het edhe me bono privatizimi, pasi qeveria shtyu edhe me njĂ« vit afatin e pĂ«r-dorimit tĂ« tyre pĂ«r kĂ«tĂ« qĂ«llim, pra deri nĂ« fund tĂ« 2014.
LegalizimetProcesi i legalizimeve pritet
të mbyllet brenda vitit 2014. Kjo do të jetë mundësia e fun-dit që kanë qytetarët shqiptarë për legalizimin e ndërtimeve pa leje. ALUIZNI është duke plotësuar të gjithë informa-cionin që duhet për të verifi-kuar se sa është numri i ndër-
timeve pa leje, aplikantët e të cilëve kanë tejkaluar afatin ligjor. Në krye të listës për lejet e munguara të ndërtimit qën-dron qyteti i Tiranës e më pas qytetet e tjera urbane. Ligji i legalizimeve ka hyrë në fuqi rreth 6 vite më parë, por rit-met nuk kanë qenë shumë të kënaqshme deri në mes të këtij viti, kur u bënë disa ndryshime në organizimin e ALUIZNI-t, gjë që e ka shtuar volumin e
punës për këtë institucion.
Gjobat Pushteti vendor do të ketë
më tepër përgjegjësi për të parandaluar fenomenin e ndër-timeve në kundërshtim me ligjin, ndërsa gjobat për ata që do të ndërtojnë pa leje do të jenë më të rënda. Ndryshimet në ligjin për planifikimin e ter-ritorit kanë parashikuar edhe ashpërsimin e gjobave për të
parandaluar fenomenin e ndër-timeve informale, të cilat do të ndryshojnë në përpjesëtim të zhdrejtë me vlerën e ob-jektit. Për çdo banesë pa leje që vlerësohet deri në 10 mil-ionë lekë shkelësit e ligjit do të paguajnë 30 për qind të vlerës, për banesat deri në 50 milionë lekë do të paguahet 20 për qind e vlerës dhe për ato mbi 50 mil-ionë lekë do të paguhet 15 për qind e vlerës së ndërtesës.
BILANCI
Deri në 2012 janë legalizuar 37 100 objekte. Veç legazimit të objekteve të ndërtuara në kundërshtim me ligjin, gjatë vitit të kaluar është miratuar edhe kalimi i pronësisë për 3 646 objekte, si dhe është miratuar shpërblimi për 1 146 pronarë të cilëve u është zënë prona nga këto ndërtime, proces që aktualisht kryhet nga Agjencia e Kthim-it dhe Kompensimit të Pronave në bashkëpunim me ALUIZNI-n. Gjithashtu, kanë përfunduar procedurat e plotësimit të dokumentacionit për 90 mijë objekte informale, pavarësisht se procesi është tepër i vështirë dhe nuk ka përfunduar për të gjitha këto objekte. Gjithashtu sipas të dhënave zyrtare, janë derdhur në fondin e kompensimit financiar për ish-pronarët, trualli i të cilëve është zënë nga ndërtimet informale një shumë prej 1 091 516 147 lekësh gjatë vitit 2012, fond që vijon të shtohet nga pagesat për ndërtimet pa leje.
06 E enjte 23 maj 2013 âą
« SOCIALE
INFRASTRUKTURA E NDĂRTESĂS, MODEL I VJETĂR DHE JO RINGJALLJE E BESIMIT MYSLIMAN
AUA: Xhamia ngarkon qendrën e TiranësSipas PPV, një mundësi shumë e mirë është bulevardi i ri i Tiranës
Erta Bode
Unioni i Arkitektëve Sh-qiptarë ka kundërshtuar ndërtimin e xhamisë
sĂ« Komunitetit Mysliman nĂ« sheshin e NamazgjasĂ«. Kjo ka ndodhur pikĂ«risht pasi Ă«shtĂ« miratuar ndĂ«rtimi i saj i shumĂ«diskutuar, madje kanĂ« filluar punimet pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar kĂ«tĂ« ndĂ«rtesĂ« fe-tare. Arsyeja kryesore e kĂ«tij kundĂ«rshtimi Ă«shtĂ« mbin-garkimi i qendrĂ«s sĂ« TiranĂ«s qĂ« do tĂ« sjellĂ« kjo ndĂ«rtesĂ«. NĂ« mbledhjen e tyre tĂ« fundit janĂ« diskutuar shumĂ« çështje mbi ndĂ«rtimet nĂ« kryeqytet, ku vend kryesor zuri pikĂ«risht ndĂ«rtimi i xhamisĂ« sĂ« mys-limanĂ«ve nĂ« lulishten e par-lamentit. AnĂ«tarĂ«t e unionit pĂ«rpos pĂ«rgĂ«zimeve pĂ«r Ko-munitetin, qĂ« ka ndĂ«rmarrĂ« kĂ«tĂ« nismĂ«, si dhe duke thek-suar se nuk kanĂ« asgjĂ« per-sonale me Komunitetin, kanĂ« treguar se ndĂ«rtimi i xhamisĂ« nĂ« atĂ« lulishte Ă«shtĂ« nĂ« kundĂ«rshtim me zhvillimin ur-banistik tĂ« TiranĂ«s. Edhe pse mund tĂ« kenĂ« tĂ« drejtĂ« nĂ« ar-syetimin e tyre, vonesa e kĂ«tij arsyetimi ka ardhur pikĂ«risht sepse tani u mor njĂ« vendim zyrtar dhe filluan punimet. Kjo ka qenĂ« pĂ«rgjigjja qĂ« kreu i Unionit, Ledian Bregasi, i ka dhĂ«nĂ« pyetjes pĂ«r vonesĂ«n e kĂ«tij reagimi. Sipas çështjeve tĂ« diskutuara nĂ« mbledhjen e tyre tĂ« fundit, ndĂ«rtimi i xhamisĂ« nĂ« atĂ« vend Ă«shtĂ« parĂ« i paarsyeshĂ«m pĂ«r 4 ar-sye. Vendin e parĂ« e ka zĂ«nĂ« arsyeja urbanistike, ku ndĂ«r-timi i xhamisĂ« nĂ« sheshin e NamazgjasĂ« shikohet si tepĂ«r ngarkesĂ« pĂ«r qendrĂ«n e mbingopur nga institucio-net, qĂ« e kanĂ« kthyer nĂ« mani prezencĂ«n e tyre pikĂ«risht nĂ« qendĂ«r tĂ« kryeqytetit. Unioni ka dhĂ«nĂ« si zgjidhje ndĂ«rtimin e xhamisĂ« nĂ« bulevardin e ri tĂ« TiranĂ«s, duke simbolizuar edhe frymĂ«n e re nĂ« atĂ« pikĂ« zhvillimi tĂ« kryeqytetit. âMen-dojmĂ« se njĂ« tempull i kĂ«saj rĂ«ndĂ«sie mund tĂ« gjente vendin e tij nĂ« kĂ«tĂ« aks tĂ« ri, duke e kthyer atĂ« nĂ« njĂ«rin nga monumentet qĂ« do tĂ« krijojnĂ« pamjen e TiranĂ«s tĂ« sĂ« ardhmes dhe nĂ« njĂ« gjen-erator tĂ« jetĂ«s urbane atjeâ, - Ă«shtĂ« shprehur Unioni i ArkitektĂ«ve. Arsyeja e dytĂ« ka qenĂ« interesi publik. Un-ioni ka deklaruar se ndĂ«rtimi i xhamisĂ« nuk Ă«shtĂ« pronĂ« e Komunitetit Mysliman, por e tĂ« gjithĂ« besimtarĂ«ve tĂ« kĂ«saj feje. PĂ«r kĂ«tĂ« arsye ata ngrenĂ« zĂ«rin se nuk Ă«shtĂ« e nevojshme qĂ« kjo ndĂ«rtesĂ« tĂ« zĂ«rĂ« dhe pak nga lulishtet e mbetura, pĂ«r mĂ« tepĂ«r qĂ« lul-ishtja e parlamentit Ă«shtĂ« njĂ« lulishte historike, me peizazh tĂ« veçantĂ«, me memorie tĂ« fortĂ« tĂ« lidhur me formimin e shtetit shqiptar, si dhe me njĂ« funksion specifik historik tĂ« hapĂ«sirave fetare nĂ« natyrĂ« tĂ«
nĂ« tĂ«rĂ«si. âGjuha arkitektonike e pĂ«rdorur duket sikur i pĂ«rket mĂ« shumĂ« njĂ« lagjeje periferike tĂ« Stambollit dhe jo njĂ« simboli tĂ« shumĂ«pritur âlendmarkâ tĂ« kombit shqiptar e tĂ« TiranĂ«s europiane, aq mĂ« pak tĂ« mysli-manizmit avangardĂ« shqiptarâ, - kanĂ« deklaruar anĂ«tarĂ«t e Un-ionit. Arsyeja e katĂ«rt ka qenĂ« pikĂ«risht pĂ«rhedhja ku Unioni mban qĂ«ndrimin indinjuar se nuk u zhvillua asnjĂ« konkurs idesh dhe se nuk u mor as-njĂ« mendim nga profesionistĂ« tĂ« vendit tonĂ«, duke u zhv-lerĂ«suar edh njĂ« herĂ« gjithĂ« kontributet e arkitektĂ«ve sh-qiptarĂ« dhe ndihmĂ«s sĂ« tyre pĂ«r ta zhvilluar nĂ« linja tĂ« drejta kĂ«tĂ« vend.
Fushata e Ramës
âKĂ«rko ndjesĂ« pĂ«r 11 vjet, pastaj premtoâ
Bashkia e TiranĂ«s ka reaguar pĂ«r deklaratat elektorale qĂ« kreu i PS-s Edi Rama ka bĂ«rĂ« nĂ« elek-toratin e tij nĂ« Kombinat. NĂ« deklaratĂ«n pĂ«r mediet Bashkia e TiranĂ«s i bĂ«n thirrje RamĂ«s tĂ« zbresĂ« nga autobusi i tij dhe tĂ« hipĂ« nĂ« ata tĂ« Kombinatit, tĂ« cilĂ«t i la nĂ« mjerim.âZoti Rama, zbrit nga autobusi yt dhe hip nĂ« autobusĂ«t e rinj tĂ« Kombinatit, qĂ« i lĂ« nĂ« mjerim. Sot nĂ« Kombi-nat po pĂ«rfundojnĂ« disa investime dhe 10 tĂ« tjera janĂ« nĂ« projektim. Zoti Rama, para se tĂ« prem-tosh, kĂ«rko ndjesĂ« pĂ«r ato qĂ« nuk bĂ«re nĂ« 11 vjet. E kuptojmĂ« largimin tĂ«nd nga bashkĂ«bisedimi dhe moskandidimi nĂ« TiranĂ«, se nuk pĂ«rballesh dot me bilancin tĂ«nd 11-vjeçarâ, - thekson zyra e shtypit e BashkisĂ«. Kryetari i PS-sĂ« gjatĂ« takimit me banorĂ« tĂ« njĂ«sisĂ« nr. 6 nĂ« TiranĂ« sulmoi punĂ«n e pasardhĂ«sit tĂ« tij nĂ« BashkinĂ« e TiranĂ«s, duke e vlerĂ«suar Lulzim BashĂ«n si njĂ« kryebashkiak vetĂ«m nĂ« kutinĂ« e televizorit dhe asgjĂ« mĂ« shumĂ«. âMĂ« 8 maj ndryshoi drejtimi i BashkisĂ«, por deri mĂ« sot kemi njĂ« kryetar Bashkie vetĂ«m nĂ« kutinĂ« e televizorit dhe asgjĂ« mĂ« shumĂ«. JanĂ« hapur rrugĂ« dytĂ«sore me kohĂ« dhe akoma sâpo mbarojnĂ«. KĂ«to janĂ« pasojat e njĂ« drejtimi qĂ« buron nga vjedhja e votĂ«sâ, - deklaroi Rama. Bashkia e TiranĂ«s i bĂ«n tĂ« ditur ish-kryetarit Rama se ai duhet tĂ« lĂ«rĂ« premtimet boshe, pasi populli i kryeqytetit e pa se çfarĂ« bĂ«ri pĂ«r TiranĂ«n 11 vjet resht. Reagimit tĂ« saj Bashkia i ka bash-kangjitur edhe faktin se i japin tĂ« drejtĂ« RamĂ«s qĂ« ka hequr dorĂ« nga kan-didimi nĂ« TiarnĂ«, sepse i vjen turp tâu tregojĂ« banorĂ«ve qĂ« i zhgĂ«njeu pĂ«r 11 vite, si dhe nĂ« rad-hĂ« tĂ« parĂ« tâu kĂ«rkojĂ« tĂ« falur qĂ« besimit tĂ« tyre i ktheu kurrizin dhe i la nĂ« standarde jetese mizerabĂ«l. âRrugĂ«t qĂ« ne po bĂ«jmĂ« janĂ« ato qĂ« Rama duhej tâi kishte mbaruar pĂ«r 11 vjetâ, - ka pĂ«rfunduar reagimin B a s h k i a .
BASHKIA
PUNIMET
Këshilli i Ministrave miratoi kërkesën e Komunitetit Mysliman për ndërtimin e xhamisë së madhe në sheshin e Namazgjasë, duke iu bashkëngjitur kërkesës së Bashkisë së Tiranës dhe mbështetjes së kreut të qeverisë shqiptare Sali Berisha. Ishte parashikuar që punimet do të fillonin më datën 1 mars 2013, por problemet që hapën pronarët e tokës e vonuan lejen dhe miratimin për ndërtimin e xhamisë. Aktualisht është rrethuar me kangjella vetëm hapësira që do të zërë xhamia, projekti i së cilës u shumëpërfol si i arrirë dhe si vepër e radhë arkitekturore edhe nga vetë kryeministri. Ndërkohë AUA shpjegoi me pika se pse nuk duhet të bëhet në sheshin e Namazgjasë ndërtimi i xhamisë, duke shpjeguar se nuk kanë asgjë personale me komunitetit dhe duke shpresuar se janë ende në kohë të ndërrojnë këtë vendim, që sipas tyre është i pasaktë.
FIRMOSET MARRĂVESHJA PĂR HAPJEN E INSTITUTIT TĂ GJUHĂS KINEZE UT: SĂ« shpejti gjuha kineze lĂ«ndĂ« nĂ« fakultet
322 institute dhe 369 klasa âKonfuciâ nĂ« tĂ« gjithĂ« botĂ«nGjuha kineze sĂ« shpejti do
tĂ« zhvillohet si lĂ«ndĂ« mĂ«si-more nĂ« Universitetin e Tira-nĂ«s. Kjo Ă«shtĂ« ajo qĂ« pritet pas nĂ«nshkrimit tĂ« marrĂ«veshjes ndĂ«rmjet UT-sĂ« dhe qeverisĂ« kineze. E gjitha kjo vjen pas deklaratave tĂ« hershme tĂ« Kry-eministrit Sali Berisha se gjuha kineze do tĂ« zhvillohet si gjuhĂ« e huaj nĂ«pĂ«r shkolla. Sipas mar-rĂ«veshjes, UT-ja u jep hapĂ«sirĂ« mĂ«suesve tĂ« kĂ«saj gjuhe tĂ« kenĂ« brenda kĂ«tij korpusi njĂ« Institut qĂ« do jetĂ« vetĂ«m pĂ«r mĂ«simin e gjuhĂ«s kineze. Insti-tuti âKonfuciâ do tĂ« mundĂ«sojĂ« zhvillimin e kĂ«saj gjuhe, duke ditur se kinezĂ«t po zaptojnĂ« tregjet botĂ«rore dhe brenda kryeqytetit tonĂ« kanĂ« ndĂ«rtuar njĂ« âqytetâ tĂ« tyrin. Pritet qĂ« tĂ« hapet shumĂ« shpejt instituti
âKonfuciâ, i cili ka nĂ« fokus pro-movimin e gjuhĂ«s kineze dhe tĂ« kulturĂ«s sĂ« popullit kinez. Hapi i parĂ« pĂ«r krijimin e kĂ«tij institucioni Ă«shtĂ« hedhur para-diten e sĂ« mĂ«rkurĂ«s nĂ«pĂ«rmjet
nĂ«s nĂ« vendin tonĂ« dhe pĂ«r-faqĂ«sues tĂ« MinistrisĂ« sonĂ« tĂ« Arsimit dhe asaj tĂ« PunĂ«ve tĂ« Jashtme. MarrĂ«veshja konsis-ton nĂ« mĂ«simin e gjuhĂ«s kin-eze, trajnimin e lektorĂ«ve, ak-tiviteteve kulturore nĂ« tĂ« dyja gjuhĂ«t etj. Deri nĂ« fund tĂ« vitit 2010 ka pasur 322 institute âKonfuciâ dhe 369 klasa âKon-fuciâ, themeluar nĂ« 96 vende tĂ« botĂ«s. Ky Ă«shtĂ« njĂ« ndĂ«r hapat e lirshmĂ«risĂ« qĂ« tregon shteti ynĂ« pĂ«r zhvillimin e kulturave qĂ« Universiteti i Tira-nĂ«s miraton nĂ« favor tĂ« gjithĂ« studentĂ«ve. Parashikohet qĂ«, pasi gjuha kineze tĂ« zhvillohet si lĂ«ndĂ« e huaj nĂ« pĂ«r fakultet e UT-sĂ«, tĂ« shpĂ«rndahet edhe nĂ« universitet e tjera tĂ« vendit si dhe nĂ« shkollat e mesme e ato 9-vjeçare.
nënshkrimit të marrëveshjes së bashkëpunimit mes Univer-sitetit të Tiranës dhe qeverisë kineze. Në këtë aktivitet ka qenë i pranishëm ambasadori i Republikës Popullore të Ki-
hapur siç ka qenë Namazgjaja. Unioni shpreh shqetësimin se një qytet bashkëkohor euro-pian si Tirana nuk mund të shpërdorojë në mënyrë të paqëndrueshme një burim të kufizuar siç janë parqet dhe hapësirat historike publike.
Identiteti kombëtar, shëndeti dhe mirëqenia e brezave të ardhshëm varen pikërisht nga vendimet e marra sot. Arsyeja e tretë e diskutuar në mbled-hjen e tyre ka qenë estetika dhe gjuha arkitektonike që prezanton këtë ndërtesë.
Sipas Unionit, stili arkitek-tonik i përdorur i përket atij otoman dhe jo atij arab. Fat-keqësisht, dizajni i këtij projekti përfaqëson një shans të hum-bur për forcimin e identitetit të vetë Komunitetit Mysliman Shqiptar dhe për shqiptarët
07âą E enjte 23 maj 2013
»AKTUALITET
Prej 2 ditĂ«sh, nĂ« rrethana misterioze, ka humbur pa lĂ«nĂ« gjurmĂ«, njĂ« 14-vjeçar, nĂ« lagjen âMisto Mameâ. FamiljarĂ«t shprehen se 14-vjeçari ka dalĂ« nga shtĂ«-pia nĂ« orĂ«n 19:00 tĂ« ditĂ«s sĂ« martĂ«. Regis Lena i ka thĂ«nĂ« tĂ« atit se do tĂ« shkonte nĂ« njĂ« qendĂ«r interneti pasi i duhej tĂ« merrte informacione pĂ«r njĂ« detyrĂ« nĂ« shkollĂ«. Ky ka qenĂ« kontakti i fundit i familjarĂ«ve me djalin e
Bllokonin makinat në ecje,rrihnin shoferin e i merrnin
Dje nĂ« Caserta u kap njĂ« shqiptar e njĂ« italian qĂ« kryenin grabitje makinash nĂ« seri, me teknikĂ«n tamposjes, pra bllokimit tĂ« makinĂ«s. Pas ndjekjes sĂ« mjeteve, kryesisht âFiat 500â, ata nxirrnin shoferin jashtĂ« dhe grabisnin makinat, ku sĂ« paku 4 plaçkitje nĂ« njĂ« muaj janĂ« vĂ«rtetuar. Paolo CesĂ ro, 32 vjeç dhe Iasfin Muca, 33 vjeç, janĂ« arrestuar sepse, pasi dallonin vik-timĂ«n, pothuajse gjithmonĂ« vetĂ«m nĂ« bordin e makinave tĂ« reja (me njĂ« preferencĂ« pĂ«r Fiatin 500), e ndiqnin atĂ« deri nĂ« njĂ« vend qĂ« dukej i pĂ«rshtatshĂ«m pĂ«r ta dhe bllokonin makinĂ«n. Kur auto-mobilisti hynte poshtĂ« pĂ«r tĂ« parĂ« dĂ«min, ata kryenin grabitjen.
Përleshje me thika mes2 shqiptarëve në Rimini
Dy shqiptarë shndërrohen në protagonistë të një ngjar-jeje të dhunshme në Rimini, pasi u përleshën me thika. Një 28-vjeçar shqiptar u godit me thikë natën e kaluar nga një bashkatdhetar 32 vjeç. Gjithçka ka ndodhur në orën 23.00 jashtë një bari në Marebello. Ku 28-vjeçari u qëllua të paktën 5 herë me thikë, pas një sherri të momentit.
Acid avokates, gjykatanuk pranon ta lirojë
Pas Luca Varanit, i akuzuar si nxitĂ«s i sulmit me acidit kundĂ«r avokates Lucia Annibali, Gjykata e Apelit e hodhi poshtĂ« kĂ«rkesĂ«n pĂ«r lirim tĂ« shkodranit Altistin Precetaj. Nga ana tjetĂ«r Rubin Aga Talaban, shqiptari tjetĂ«r konsiderohet si autori i materialit tĂ« sul-mit. Ngjarja ndodhi, mĂ« 18 prill, ku Varanai, ish- i dashuri italian i avokates, pagoi 2 shqiptarĂ«t me 30 mijĂ« euro, pĂ«r tâi hedhur acid nĂ« fytyrĂ« avokates Annibali. Ky veprim ndodhi, pasi avokatja kishte zbuluar njĂ« lidhje tĂ« jashtĂ«ligjshme tĂ« Varanit. TashmĂ« ka nisur procesi gjyqĂ«sor dhe shkodrani tjetĂ«r Rubini, ka paguar kimistĂ« tĂ« njohur pĂ«r tĂ« pĂ«rcaktuar rrezikshmĂ«rinĂ« e acidit.
Shqiptari sulm tunizianit se i telefonoi së dashurës
NjĂ« dramĂ« xhelozie ka shkaktuar njĂ« viktimĂ« nĂ« Rimini. Gjithçka ka ndodhur tĂ« martĂ«n nĂ« mĂ«ngjes nĂ« njĂ« vendndĂ«rtimi nĂ« rrugĂ«n âPascoliâ. NjĂ« punĂ«tor tunizian, 32 vjeç ishte duke punuar, kur papritmas u sulmua nga kolegu i tij, njĂ« shqiptar, 30 vjeç, i cili e qĂ«lloi me njĂ« mjet prerĂ«s. Emigranti u qĂ«llua nĂ« kokĂ«, duke mbetur i plagosur rĂ«ndĂ«. Shqiptari, pas njĂ« moment konfuzioni, shkoi nĂ« dhomĂ«n e urgjencĂ«s dhe pranoi nĂ« polici se veproi nĂ« impuls, pasi tuniziani i kishte telefonuar tĂ« dashurĂ«s sĂ« tij.
Vrau të shoqin, gjykatae dërgon për rigjykim
Gjykata në Leçe dërgon për rigjykim shqiptaren 63 vjeçe që vrau të shoqin e tentoi të vetëvritej, korrikun e kaluar. Kështu, gjykatësi Carlo Cazzella, dërhoi për rigjykim Fitnete Mehmetin shqiptaren 63 vjeçe, të akuzuar për vrasjen e burrit të saj Gio-vanni, Manco, më 21 korrik. Ajo e qëlloi 5 herë me thikë e pastaj u përpoq të bëjë vetëvrasje, duke prerë venat. Në dëshmitë e saj e nga përshkrimet e fakteve, rezultoi se gruaja i druhej një ndarje dhe se një zë i brendshëm i kishte thënë që ta vriste të shoqin.
Arratiset një tjetër shqiptarnga ambientet e paraburgimit
GREQI- Gjatë natës të së martës, një shqiptar është ar-ratisur nga mjediset e paraburgimit të Shën Dhimitrit, në Greqi. Mediet greke raportojnë se ngjarja ka ndodhur rreth mesnatës të së martës, ndërsa policia greke nuk jep detaje rreth identitetit të shqiptarit, por sqaron se ai ishte arrestuar për grabitje 2 ditë më parë dhe ishte izoluar në paraburgim. Shqiptari ka shfrytëzuar mungesën e vëmendjes së policëve roje dhe është larguar. Policia po ushtron kontrolle.
Kapet 32-vjeçari, po fustedrogë në burgun e femrave
NĂ« 32-vjeçar qĂ« po fuste njĂ« sasi tĂ« vogĂ«l droge nĂ« burg, u kap nga policia. ShĂ«rbimet e Seksionit kundĂ«r NarkotikĂ«ve pran-gosĂ«n 32-vjeçarin Pllumb Lekaj, lindur nĂ« ShkodĂ«r dhe banues nĂ« TiranĂ«, i dĂ«nuar mĂ« parĂ« pĂ«r âPlagosje tĂ« rĂ«ndĂ« me dashjeâ. Ai u kap nĂ« dhomĂ«n e kontrollit tĂ« burgut nr.325, tĂ« grave, ku gjatĂ« kontrollit fizik, i Ă«shtĂ« gjetur nĂ« rroba njĂ« qese e mbushur me lĂ«ndĂ« narkotike âCannabis Sattivaâ, me peshĂ« 5.8 gramĂ«.
Mariglen Mullai
Pas kërkimeve inten-sive, policia prangosi dje 49-vjeçarin e kërkuar,
sepse ai akuzohet se shkurtin e kĂ«tij viti nĂ« QesarakĂ«, ten-toi tĂ« pĂ«rdhunonte fqinjĂ«n 12 vjeçe. Policia e TiranĂ«s njoftoi dje zytarisht se komisariati nr 2 kishte arrestuar Avni Bajrakta-rin, 49 vjeç, lindur nĂ« Poliçan dhe banues nĂ« TiranĂ«. Ai ishte shpal-lur nĂ« kĂ«rkim nga policia, pasi Prokuroria e TiranĂ«s ka dĂ«rguar urdhĂ«rin 7 majin e kĂ«tij viti pĂ«r ekzekutimin e Vendimit Penal tĂ« 30 prillit 2013, tĂ« GjykatĂ«s sĂ« TiranĂ«s. Kjo e fundit ka cak-tuar masĂ«n e sigurisĂ« âarrest nĂ« burgâ pĂ«r veprĂ«n penale âVepra tĂ« turpshmeâ, parashikuar nga neni 108 i Kodit Penal.
E vetme nĂ« shtĂ«piâŠMĂ« 28 shkurt tĂ« kĂ«tij viti,
12-vjeçarja me inicialet M.D, e lindur nĂ« Greqi dhe banuese nĂ« QesarakĂ« tĂ« TiranĂ«s, ishte e vetme nĂ« shtĂ«pi, pasi ishte kthyer herĂ«t nga shkolla, ku ishte nxĂ«nĂ«se nĂ« klasĂ«n e 7. Dyshohet qĂ« Bajraktari ta ketĂ« survejuar dhe nĂ« momentin qĂ« Ă«shtĂ« bindur se vajza ishte e vetme nĂ« banesĂ« ka hyrĂ« brenda. VogĂ«lushja, pĂ«r njĂ« moment, nuk ka dyshuar se do tĂ« ishte preja e tij, e pĂ«r pasojĂ« nuk Ă«shtĂ« trembur. Por ai i Ă«shtĂ« afruar dhe ka nisur me pĂ«rkĂ«dheljet. âTi je njĂ« vajzĂ« shumĂ« e bukur. TĂ« gjitha sho-qet e tua kanĂ« tĂ« dashur, ndĂ«r-sa ti akoma joâ, mĂ«sohet se i ka
FAMILJARĂT: SHKOI NĂ INTERNET TĂ MARTĂN. NUK U KTHYE MĂ
Zhduket pa lënë gjurmë një 14-vjeçartyre. Familjarët shprehen se, nuk kanë pasur asnjë konflikt më djalin dhe se, ai nuk është larguar asnjëherë nga shtëpia. Djali kishte dy telefona, të cilët i kishte lënë në shtëpi. Regis Lena, në momentin që është larguar nga shtëpia, ka pasur të
veshur pantallona xhinse, treçerekëshe blu, bluzë të bardhë dhe atlete. Për çdo informacion lidhur me vendndodhjen e 14-vjeçarit telefononi në numrin e telefonit 0683280055. Ndërkaq, familjarët kanë bërë kallzim në polici.
HISTORIA NĂ QESARAKĂ, KU VAJZA MBETI E VETME NĂ SHTĂPI
Puthi në buzë 12-vjeçaren etentoi seks, pranga 49-vjeçarit
Dajti nuk pranon tĂ« zgjedhĂ« avokat, âgjykata zvarrit gjyqinâ
PĂ«r tĂ« disatĂ«n herĂ« Dritan Dajti akuzon gjykatĂ«n se po shkel ligjin penal, teksa sipas tij, po nĂ«pĂ«rkĂ«mbet e drejta e tij pĂ«r njĂ« proces tĂ« rregullt ligjor. NĂ« seancĂ«n e ditĂ«s sĂ« djeshme, Dajti e quajti tĂ« pambĂ«shtetur nĂ« ligj, vendimin e gjykatĂ«s qĂ« ai tĂ« zgjedhĂ« vetĂ« mbrojtĂ«sin nga lista e avokatĂ«ve kryesisht tĂ« gjykatĂ«s. Sipas tij, kjo Ă«shtĂ« e drejtĂ« ekskluzive vetĂ«m e trupĂ«s gjyqĂ«sore tâi gjejĂ« njĂ« mbrojtĂ«s. Gjykata nuk e pranoi kĂ«rkesĂ«n e tij dhe nĂ« kushtet kur nĂ« sallĂ«n e gjyqit dy avokatĂ«t e thirrur nga gjykata nuk u paraqitĂ«n, Dajti u largua. Ai vijon tĂ« kĂ«rkojĂ« nga gjykata pĂ«r tâi caktuar njĂ« mbrojtĂ«s kryesisht nĂ« kushtet kur pretendon se ka pamundĂ«si financiare tĂ« paguajĂ« njĂ« mbrojtĂ«s. Kjo ishte seanca e 211 gjyqĂ«sore qĂ« dĂ«shton nĂ« GjykatĂ«n e Krimeve tĂ« RĂ«nda.
Grabitën celularë e makina, 5 bien në pranga në Tiranë
Disa hajdutĂ« janĂ« prangosur sĂ« fundmi nĂ« kryeqytet. Komisariati nr 1 kapi 46-vjeçarin Agim Gjolena, sepse nĂ« autobusin e UnazĂ«s ka vjedhur celularin e shteta-sit R.B. Nga komisariati nr 2 u kapĂ«n Florjan Nurja, 25 vjeç e Ronis PĂ«rzhita, 21 vjeç, sepse i kanĂ« vjedhur makinĂ«n âGolf 2â me targa TR 2123 J, shtetasi A. SH. Nga komisariati nr.3 u kapĂ«n Renalt Tahiri, 28 vjeç dhe Denis Meçolli, 27 vjeç. Tahiri grabiti nĂ« âRrugĂ«n e Barrikadaveâ, njĂ« aparat fotografik dhe ja shiti Meçol-lit. NdĂ«rkaq, policia dyshon se mĂ« 24 prill nĂ« rrugĂ«n âDora Distriaâ, kanĂ« kryer vjedhje me thyerje tĂ« komp-juterave nĂ« automjetet tip âFord C Maxâ me targa TR 9212 P, nĂ« pronĂ«si tĂ« shtetases, R. I. e nĂ« njĂ« âSmartâ me targa AA 552 AN, nĂ« pronĂ«si tĂ« shtetases M.H.
KRONIKĂ ME SHQIPTARĂT E ITALISĂ
thënë pedofili të miturës. Në kohën që ai i bënte komple-mentet, ka nisur ta përkëdhelë në pjesë të ndryshme të trupit, edhe në ato intime. Ai ka guxu-ar që edhe ta puthë të miturën në buzë. Fatmirësisht, Avni Ba-jraktari, me origjinë nga Skra-pari, nuk ka arritur që të kryejë aktin final me vogëlushen. Në një mënyrë të beftë, ka dalë nga banesa, duke i thënë se po lar-gohet, por do të kthehet sërish për të përfunduar atë që kishin nisur. Dyshohet se 49-vjeçari
është trembur nga hapat që ka dëgjuar në shkallët e pallatit nga banorët. Kjo e ka shpëtuar të miturën nga abuzimi seksual.
Ka precedentëSipas policisë, ky nuk është
rasti i vetëm që maniaku aku-zohet për ngacmim seksual. Femra të tjera të zonës së Qe-sarakës kanë rënë pre e tij. Nuk dihet deri në çfarë pike ka ar-ritur 49-vjeçari me aktet e tij, pasi këto të fundit refuzojnë që të bëjnë kallëzime në polici,
për hir të opinionit publik dhe frikës së bashkëshortëve. Poli-cia nuk ka mundur që të marrë kallëzime të tjera. I dyshuari si maniak seksual, në të shkuarën e tij, njihet si person me prec-edentë penalë. Mësohet se ai ka kryer vepra penale në qyte-tin e Skraparit, e për pasojë është transferuar në periferi të kryeqytetit. Aktualisht re-zulton i martuar dy herë dhe me fëmijë, ndërsa po merret në pyetje për të dhënë dëshminë e tij edhe për dyshimet e tjera.
08 E enjte 23 maj 2013 âą
« INTERVISTĂ
INTERVISTĂ ME KANDIDATIN PĂR DEPUTET TĂ PD PĂR DURRĂSIN, IGLI CARA
âNĂ« parlament do tĂ« jem avokati i zgjedhĂ«sve tĂ« miâ
NĂ« njĂ« intervistĂ« pĂ«r âMetropolâ kandidati PD pĂ«r DurrĂ«sin, zoti Igli
Cara, ka renditur disa prej ar-syeve pse ai kĂ«rkon votĂ«n e durrsakĂ«ve pĂ«r tĂ« qeverisur vendin edhe pĂ«r njĂ« mandat tĂ« tretĂ« kjo mazhorancĂ«, duke theksuar faktin sipas tij se âishte kjo qeveri qĂ« e ka inte-gruar vendin nĂ« strukturat Eu-ro-Atlantike, dhe po bĂ«het gati ta fuse atĂ« denjĂ«sisht nĂ« BEâ
Zoti Cara, pse duhet edhe një mandat i tretë qeverisës për PD?
Pyetja juaj mĂ« e drejtĂ« do tĂ« ishte âPse i duhet ShqipĂ«risĂ« dhe shqiptarĂ«ve
njĂ« mandat i tretĂ« i Par-tisĂ« Demokratike nĂ« qever-isje?â
Përgjigja e kësaj pyetje në fakt është e gjatë dhe unë besoj që do më jepni mundës-inë e përgjigjes. Politika siç do gjë në këtë botë ka ciklin e vet, ka zhvillimet e veta, sigurisht ka filozofinë, vizionin, por ka dhe rotacionin. Ka njerëz që mendojnë që pas 8 vitesh në qeverisje, ne jemi konsumuar, ka të tjerë (që në të drejtën e asaj që besojnë) kërkojnë të vijë PS në pushtet, ashtu siç ka shumë, shumë të tjerë që mendojnë vazhdimësinë e një programi të madh poli-tik të nisur. PD erdhi në 2005 në pushtet me një program të qartë zhvillimi të vendit, erdhi dhe qëndroi në pushtet me një energji që për të thënë të vërtetën nuk rreshti kurrë. Natyrisht, Shqipëria dhe sh-qiptarët kanë halle të mëdha dhe kjo lidhet me të shkuarën tonë historike, e cila nuk mund të ndryshojë për 8 vjet, por shumë nga projektet tona që u bënë realitet në këto vite do japin impaktin e tyre të shkëlqyer në vitet që vijnë. Projektet e qeverisë demokra-tike për ndërtimin e akseve të rëndësishme rrugore, mendoj që përbëjnë projektin më të rëndësishëm kombëtar dhe për të qenë të sinqertë ja dolëm, me kosto, por sigurisht dhe me shumë benefite për vitet që vijnë. Projektet për ndërtimin e rrugëve që të çojnë në det (dhe kjo është shumë e rëndë-sishme dhe për qarkun tonë), si dhe projektet e ujësjellësve, po japin rezultatin jo vetëm në më shumë mirëqenie, në lulëzimin e turizmit, por dhe në zhvillim-in e ekonomisë së fermerëve në zonat përreth.Vitet e qever-isjes sonë bënë arsimin e lartë një të drejtë për të gjithë, liber-alizimi dhe masivizmi tashmë janë realitet. Natyrisht shumë prej nesh kërkojnë me të drejtë cilësinë dhe performancën e duhur në shkollat dhe univer-sitet tona dhe kjo do të vijë, sepse imponohet nga tregu, në të cilin sigurisht do të fitojë më i miri, por dhe nga rregullat e kontrolli qeveritar, të cilat po i ngremë çdo ditë. Në kënd-vështrimin politik, lëvizja e lirë
e shqiptarĂ«ve nĂ« EvropĂ« Ă«shtĂ« premtimi ynĂ« i madh i 1990, i bĂ«rĂ« realitet. Natyrisht, projek-tin tonĂ« tĂ« integrimit, Rama u pĂ«rpoq ta pengojĂ« fort, e pen-goi i bindur se nĂ«se kalonte statusi i vendit kandidat tĂ« Sh-qipĂ«risĂ«, Berisha do tĂ« kishte âcarta biancaâ dhe pĂ«r shumĂ« vite tĂ« tjera. Mosvotimi i tre ligjeve Ă«shtĂ« dĂ«mi mĂ« i madh qĂ« Rama i ka bĂ«rĂ« popullit dhe vendit tĂ« vet. Ăndrra e karrikes kryeministrore nuk mund tĂ«
kishte kĂ«tĂ« çmim, po ky Ă«shtĂ« Rama, kjo Ă«shtĂ« PS e tij mavi, vonon perspektivĂ«n evropianĂ« tĂ« shqiptarĂ«ve, djeg dhjetĂ«ra miliona euro investime e pro-jekte tĂ« rĂ«ndĂ«sishme zhvillimi â dhe natyrshĂ«m vjen pohimi, prandaj shqiptarĂ«t do na voto-jnĂ« pĂ«r mandatin e tretĂ«, ata janĂ« tĂ« zgjuar qĂ« tĂ« diferen-cojnĂ« dy forca politike, njĂ«ra e zhvillimit dhe tjetra e bllokimit. Ne do votohemi pĂ«r mandatin e tretĂ«, sepse jemi njĂ« parti e
madhe, një parti ku ka vend për të gjithë: për themeluesit, për të rinjtë, për të persekutuarit, për ata që punojnë çdo ditë në strukturat e partisë dhe ata që zhvillojnë programet e filozo-finë tonë politike, por po trego-jmë që jemi dhe për të gjithë ata që na kanë mbështetur në ditë të vështira e në momente decizive.
Cilat janë investimet që Qeverisja Berisha ka bërë në Durrës, dhe a mendoni
se, ky qytet do të jetë sërish prioriteti kësaj qeverie edhe në fitoren e një mandati të tretë ?
GjatĂ« 8 viteve tĂ« qeverisjes sĂ« PD, qarku i DurrĂ«sit ka qenĂ« prioritet nĂ« disa akse shumĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« zhvillimit. Po rendis disa nga investimet kryesore: nĂ« Portin e DurrĂ«sit investimi nĂ« total 60 milionĂ« euro, nga tĂ« cilat terminali i pasagjerĂ«ve 22 milionĂ« euro, impianti ujrave tĂ« zeza 10 mil-ionĂ« euro; faza e dytĂ« e spitalit tĂ« Durrsit 8.6 milionĂ« euro, rruga FushĂ« âKrujĂ« â KrujĂ« â Sa-risalltik 2 milionĂ« euro, rreth 13 milionĂ« euro pĂ«r disa nga rrugĂ«t kryesore si Porto âRo-mano, Shkozet, KĂ«neta; rruga e Gjirit tĂ« Lalzit 10 mililon euro; godina e parĂ« e kampusit qĂ«-veritar 500 milionĂ« lekĂ«. NdĂ«r-kohĂ« pĂ«r qarkun janĂ« ndĂ«rtuar 15 shkolla tĂ« reja dhe rikon-struktuar 12 tĂ« tjera, pĂ«r sa i pĂ«rket qĂ«ndrave shĂ«ndetĂ«sore janĂ« ngritur 7 tĂ« reja dhe rikon-struktuar 4.
Sipas jush, cilat janë për-parësitë e kandidateve të PD nga ata të opozitës?
NĂ« fakt nuk do mĂ« pĂ«lqente tĂ« merresha me emrat e kan-didatĂ«ve sepse ata janĂ« vĂ«nĂ« nĂ« listĂ« nga kryetarĂ«t e par-tive, por njĂ« gjĂ« Ă«shtĂ« e qartĂ« nĂ« listĂ«n e PS, nĂ« vend krejt tĂ« sigurt Ă«shtĂ« Ilir Beqja, tĂ« cilit ju hoq mandati nĂ« legjislaturĂ«n qĂ« lam pas pĂ«r njĂ« arsye tĂ« qartĂ« korruptive dhe nĂ« shkelje tĂ« KushtetutĂ«s, fitoi tendera nĂ« BashkinĂ« e DurrĂ«sit, pasi kishte marrĂ« mandatin. Poli-tika mavi, âRilindjaâ tashmĂ« e pĂ«rmbysur u ofron qytetarĂ«ve durrsakĂ« njĂ« njeri qĂ« ka abu-zuar me taksat e tyre. PĂ«r ta mbyllur kĂ«tĂ« diskutim, njĂ« kandidat tjetĂ«r pa sens Ă«shtĂ« Artur Bushi, i cili tashmĂ« ka vendosur tĂ« lĂ«rĂ« postin e krye-komunarit tĂ« âŠ.. duke u treguar bashkqĂ«qytetarĂ«ve tĂ« tij qĂ« pa asnjĂ« problem braktis votat, premtimet qĂ« u ka dhĂ«nĂ« dhe mbi tĂ« gjitha qĂ« Ă«shtĂ« njĂ« per-son qĂ« nuk mban pĂ«rgjegjĂ«si qytetare dhe politike pĂ«r premtimet qĂ« ka bĂ«rĂ« para 2 viteshâŠâŠ vazhdojmĂ« mĂ« tej.
A mendoni se më 23 qer-shor, PS dhe Rama do të mbeten sërish në opozitë dhe pse?
Jam i bindur që shqiptarët do ta lënë në opozitë Ramën dhe atë çka ai përfaqëson sot në të majtën shqiptare, për disa arsye. E para dhe më e rëndësishmja, PS tashmë nuk ka asnjë lidhje me origjinën e saj, ajo është partia e Koços, Beqjas, Tomës dhe shumë njërëzve të tjerë, të cilët janë ose sponsori-zuesit e karrierës politike të tij dhe të shkatërrimit të PS, ose ish-prokurorë të çështjeve të Ramës ose varianti Celibash i KQZ- së së 2003.
E dyta, Rama nuk respek-ton askënd në këtë vend dhe skenat me nënat a gratë, apo fotot me fëmijët në krah përveç hipokrizë së shpifur nuk kanë asgjë të vërtetë dhe nuk bindin gjithëkënd që di historitë e tij.
Së treti, shqiptarët nuk mund të votojnë modelin Rama të betonizimit dhe të tender-ave të Koços, të Ilir Beqjas sepse këtë model e shporrën me votë më 8 maj dy vite më parë; së katërti, ku përfundoi
Rilindja e madhe shqiptare, tek ngjalat në Lalëz apo tek Koço në listën e Vlorës?! Madje është qesharake kjo që do të them, po nuk ju duket që Rama punon që Berisha të qëndrojë në pushtet, më duket që roli i opozitarit tashmë i pëlqen dhe duket që ka vendosur të ak-trojë gjatë, mbase e nxjerr dhe në pension të parakohshëm, pse jo!
Cilat janë premtimet konkrete që ju si kryetar i degës PD dhe si kandi-dat potencial i saj, u jepni qytetarëve durrsakë?
Për 4 vitet e ardhshme pro-jektet e qeverisë për Durrësin do vazhdojnë të mbështesin zhvillimin e qarkut në sektorë me rëndësi jetike për të dhe në përputhje me prioritetet tona: mirëqenie, punësim dhe inte-grim.
Projektet tona tĂ« ardhshme do jenĂ«, ndĂ«rtimi i ujĂ«sjellĂ«sit tĂ« ri tĂ« DurrĂ«sit, njĂ« investim prej 86 milionĂ« USD, ndĂ«rtimi i rrjetit tĂ« ri shpĂ«rndarĂ«s pĂ«r tĂ« garantuar furnizim 24 orĂ« nĂ« ditĂ« me ujĂ« tĂ« pijshĂ«m pĂ«r tĂ« gjitha bashkitĂ« dhe komu-nat e qarkut tĂ« DurrĂ«sit, ndĂ«r-timi i rrjetit tĂ« kanalizimeve tĂ« ujĂ«rave tĂ« ndotura nĂ« tĂ« gjithĂ« zonĂ«n rurale tĂ« qarkut tĂ« DurrĂ«sit. Shtrimi i rrjetit shpĂ«rndarĂ«s 20 kV tĂ« energjisĂ« elektrike edhe nĂ« pjesĂ«n rurale tĂ« qarkut tĂ« DurrĂ«sit, qĂ« do tĂ« garantojĂ« furnizim dhe do tĂ« pĂ«rballojĂ« nevojat e zhvillimit. NdĂ«rtimi i UnazĂ«s sĂ« DurrĂ«sit, duke pĂ«rfshirĂ« rrugĂ«n Kallm â Porto Romano, e cila do tĂ« rivlerĂ«sojĂ« dhe do to shtojĂ« po-tencialet e zhvillimit nĂ« gjithĂ« qytetin e DurrĂ«sit, rikonstruk-sioni i rrugĂ«s sĂ« vjetĂ«r DurrĂ«s â TiranĂ«, e cila do tĂ« ndikojĂ« nĂ« pĂ«rmirĂ«simin e kushteve tĂ« jetĂ«s dhe do tĂ« nxisĂ« zhvillimin nĂ« zonĂ«n ku ajo kalon, dĂ«rtimi i rrugĂ«s autostrada DurrĂ«s-Tira-nĂ« â Sukth â Bregdet, ndĂ«rtimi i landfill-it pĂ«r territorin e qarkut tĂ« DurrĂ«sit, qĂ« do tĂ« zgjidhĂ« problemin e menaxhimit tĂ« mbetjeve urbane. Pastrimi nga ndotjet dhe rehabilitimi i sh-tratit tĂ« lumit IshĂ«m, duke sjellĂ« si pĂ«rmirĂ«simin dhe mbrojtjen e mjedisit, ashtu edhe zhvillim-in e qĂ«ndrueshĂ«m tĂ« turizmit, rehabilitimi i plotĂ« i kodrave tĂ« VilĂ«s dhe Currilave, pĂ«r tĂ« parandaluar plotĂ«sisht fenom-enin e rrĂ«shqitjes sĂ« dherave.Thellimi i kanalit hyrĂ«s dhe i basenit ujor pranĂ« kalatave tĂ« portit tĂ« DurrĂ«sit, pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« njĂ« nxitje edhe mĂ« tĂ« fuqishme transportit detar dhe shkĂ«mbi-meve tregtare. Zhvillimi dhe zgjerimi i arsimit profesional nĂ« qarkun e DurrĂ«sit, duke e shndĂ«rruar nĂ« njĂ« qendĂ«r kom-bĂ«tare nĂ« kĂ«tĂ« fushĂ«, pĂ«rmes decentralizimit nĂ« nivel rajonal tĂ« arsimit profesional dhe in-vestimeve nĂ« infrastrukturĂ« dhe burime njerĂ«zore. NdĂ«rtimi i plotĂ« i kampusit universitar tĂ« universitetit âAleksandĂ«r Moisiuâ, duke e shndĂ«rruar nĂ« njĂ« model pĂ«r tĂ« gjithĂ« vendin sa i pĂ«rket mĂ«nyrĂ«s sĂ« organi-zimit dhe menaxhimit tĂ« njĂ« institucioni tĂ« arsimit tĂ« lartĂ«. Aktivizimi dhe rivlerĂ«simi i pasurisĂ« kulturore-historike nĂ« territorin e qarkut tĂ« DurrĂ«sit, duke i dhĂ«nĂ« kĂ«shtu njĂ« vlerĂ« tĂ« shtuar turizmit.
Bisedoi: ARTUR AJAZI
GjatĂ« 8 viteve tĂ« qeverisjes sĂ« PD, qarku i DurrĂ«sit ka qenĂ« prioritet nĂ« disa akse shumĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« zhvillimit. Po rendis disa nga investimet kryesore: nĂ« Portin e DurrĂ«sit investimi nĂ« total 60 milionĂ« euro, nga tĂ« cilat terminali i pasagjerĂ«ve 22 milionĂ« euro, impianti ujrave tĂ« zeza 10 milionĂ« euro; faza e dytĂ« e spitalit tĂ« Durrsit 8.6 milionĂ« euro, rruga FushĂ« âKrujĂ« â KrujĂ« â Sarisalltik 2 milionĂ« euro, rreth 13 milionĂ« euro pĂ«r disa nga rrugĂ«t kryesore si Porto âRomano, Shkozet, KĂ«neta; rruga e Gjirit tĂ« Lalzit 10 mililon euro; godina e parĂ« e kampusit qĂ«veritar 500 milionĂ« lekĂ«...
09âą E enjte 23 maj 2013
»SPECIALE
SARANDĂ, DHJETĂRA FĂMIJĂ TĂ USHQYER E TĂ VESHUR KEQ, VUAJNĂ DHE INDIFERENCĂN
Në shtëpinë e fëmijës, aty ku edhe faji mbetet jetimHistoria e Aurelës 10-vjeçare, e cila vizaton skena horror dhe vuajtjeje
Endri Keraj Telnis Skuqi
SARANDE- Aurela K, jetime, 10 vjeçe, nuk do
ta besonte kurrë mitin e babagjyshit të Vitit të Ri, në qoftë se ajo do ta vazhdonte të përjetonte ndërrimin e viteve në Shtëpinë e Fëmijës Sarandë dhe kjo për Kristina Fidhin, gazetare, do të ishte një katastrofë. Afro një javë më parë, kolegia ime, më tregoi historinë e saj. Aurela është braktisur qysh 3 vjeçe nga prindërit. Babai u martua me një tjetër, ndërsa nëna iku pa lënë gjurmë. Nuk dihet fati i saj, rezulton e zhdukur. Shërbimet Sociale e morrën në mbrojtje, ndërsa prej pesë vitesh jeton pranë Shtëpisë së Fëmijës Sarandë.
Artin dhe muzikĂ«n e dashuron marrĂ«sisht. NĂ« mĂ«sime shkĂ«lqen, por i mungon ngrohtĂ«sia prindĂ«rore. Kristina mĂ« tha se me vogĂ«lushen Ă«shtĂ« njohur ku ishte 5 vjeçe. âE kam njohur njĂ« pĂ«llĂ«mb, nĂ« vitin 2007, ende pa filluar shkollĂ«n. AtĂ« ditĂ« po shoqĂ«roja njĂ« fotoreportere ameri-kane, e cila grumbullonte foto nĂ« kĂ«rkim tĂ« per-sonazheve qĂ« kishin pĂ«rjetuar dhunĂ«â, nis rrĂ«fimin Kristina, nĂ«na e fĂ«mijes afro 11-vjeçare. Lela, siç preferon ta thĂ«rrash shkurt Kristina, ka njĂ« fytyrĂ« Ă«ngjĂ«llore, por e trishtuar dhe e vetmuar nga bashkĂ«moshatrĂ«t. âU afrova dhe i fola. Ajo (Lela) ishte e ndrojtur, por pĂ«r çudi bashkĂ«bisedimi me ngjiti. NĂ« fundvitin e kaluar vendosa ta marrĂ« nĂ« shtĂ«pi nĂ« GjirokastĂ«r, pĂ«r tĂ« pĂ«rjetuar ndryshe Krishtlindjen dhe Vitin e Riâ, shprehet Kristina. GjatĂ« qĂ«ndrimit njĂ«javor nĂ« shtĂ«pinĂ« time, vijon Kristina, vuri re qĂ« Lela nuk ishte e shoqĂ«rueshme me 35 fĂ«mijĂ«t e tjerĂ« qĂ« jetonin nĂ« ShtĂ«pinĂ« e FĂ«mijĂ«s.
âAjo preferonte shoqĂ«ri vetĂ«m me tĂ« rritur. Kjo mĂ« habitiâ, flet Kristina. Sipas saj, Lela kishte prob-leme psikologjike dhe nuk ishte trajtuar siç duhet nga institucioni social ku ajo jetonte.
âMĂ« kujtohet kur morri dhuratĂ«n e parĂ« nga babagjyshi. Lela nuk e besonte kĂ«tĂ« mit. Ajo shkruante: âI dashur babagjysh. Ti mua nuk me njeh fare, por nĂ« qoftĂ« se ke dĂ«shirĂ« mĂ« sill diçka qĂ« ka tĂ« bĂ«jĂ« me muzikĂ«nâ. Kam ngelur pa fjalĂ«. Nuk Ă«shtĂ« faji i saj, por e personelit tĂ« jetimores, tĂ« cilĂ«t kurrĂ« nuk e kanĂ« ushqyer vogĂ«lushen me kĂ«tĂ« mit si çdo fĂ«mijĂ«â, pohon Kristina.
Për të, në Shtëpinë e Fëmijës nuk ka kujdes të plotë, ose të paktën ashtu siç duhet.
GjatĂ« qĂ«ndrimit nĂ« shtĂ«pi, shton Kristina, Lela kishte ndrojtje dhe nuk e administronte dot veten e saj. âKishte momente qĂ« mĂ«rzitej dhe gĂ«zohej njĂ«kohĂ«sisht. Kjo ndodhte nĂ« njĂ« kohĂ« tĂ« shkurtĂ«râ, shprehet Kristina, ndĂ«rsa thekson se fĂ«mijĂ«t jetimĂ« nĂ« SarandĂ« nuk mĂ«sohen nga stafi i personelit tĂ« kujdesen pĂ«r veten. âNuk dua tĂ« paragjykoj punĂ«n e edukatorĂ«ve, por Ă«shtĂ« e pafalshme qĂ« njĂ« fĂ«mijĂ« jetim tĂ« mos njohĂ« çfarĂ« Ă«shtĂ« higjiena personale. Ku e mora LelĂ«n ishte e palarĂ«. Rrobat ishin tĂ« pista dhe tĂ« pahekuro-sura, madje nuk ishin as rrobaâ, nĂ«nvizon Kristina. Ku e dorĂ«zova pranĂ« institucionit, vijon gazetarja gjirokastrite, vura re qĂ« Lela nuk kishte njĂ« dollap tĂ« saj. GjĂ«rat rrĂ«mujĂ« kudo. Tapeti dhe lodrat nuk ekzistonin. Dhoma e saj ngjante si repart ushtarak. Me pak fjalĂ« godina trekatĂ«she, mbi 50-vjeçare, ia kishte mohuar tĂ« drejtĂ«n tĂ« gĂ«zonte fĂ«mijĂ«rinĂ«. Kristina kujton se gjatĂ« qĂ«ndrimit tĂ« LelĂ«s nĂ« shtĂ«pinĂ« e saj, vogĂ«lushja pĂ«rjetoj disa evente familjare, por ajo vazhdimisht qĂ«ndronte e veçuar.
âPikturat e saj reflektonin gjendjen e saj shpirtĂ«rore. Ajo shkĂ«putej nga realiteti dhe viza-tonte skena horror me gjak e me koka tĂ« prerĂ«. U tmerrova. Nuk Ă«shtĂ« normale pĂ«r njĂ« fĂ«mijĂ«. Lela nuk fliste kurrĂ« pĂ«r tĂ« ardhmen. Ishte e pasigurt pĂ«r çdo gjĂ«. Sinqerisht ndjeva keqardhjeâ, tregon Kristina. âNĂ« atĂ« institucion ka vĂ«rtetĂ« probleme. TĂ« gjithĂ« fĂ«mijĂ«t trajtohen nĂ« grup, jo veç e veç. Ădo fĂ«mijĂ« duhet tĂ« ketĂ« njĂ« dosje, gjĂ« qĂ« kĂ«to detaje mungoninâ, vazhdon Kristina Fidhi, ndĂ«rsa shton se edhe kequshqyera ishte njĂ« problem pĂ«r tĂ«, pasi Lela kishte dhimbje stomaku.
Shtëpia e fëmijës Adriana Kushta, drejtoresha e shtëpisë së fëm-
ijës, e vlerëson shqetësimin e Kristinës, madje ajo
shkon më tej, duke deklaruar se godina 3-katëshe e institucionit, me sipërfaqe 2500 metra katrorë, e ndërtuar mbi pesë dekada më parë, po shkon drejt degradimit.
âKushtet fizike tĂ« godinĂ«s janĂ« tĂ« vĂ«shtira. FatkeqĂ«sisht mungojnĂ« sallat e leximit, ndĂ«rsa bazat materiale po i hajnĂ« krimbat. MĂ« Ă«shtĂ« dashur punĂ« pĂ«r tĂ« rregulluar guzhinĂ«n, ne mezi instaluam njĂ« sobĂ« gatimi pas tetĂ« muajsh pĂ«rp-jekjeshâ, thotĂ« Kushta shqetĂ«simin e saj.
Kushta shprehet se nga 47 fĂ«mijĂ« qĂ« trajto-hen nĂ« kĂ«tĂ« institucion, 34 janĂ« rezidencial dhe 13 fĂ«mijĂ« ditorĂ«, qĂ« kanĂ« probleme familjare dhe ekonomike. âFĂ«mijĂ«t ditor trajtohen nĂ« bazĂ« tĂ« njĂ« kontrate âTIPâ, e lidhur me pushtetin vendor. Kjo kategori pĂ«rfiton kujdestari dhe ushqime. QĂ«llimi Ă«shtĂ« integrimi i tyre. Ata vijnĂ« nĂ« orĂ«n 07:00 dhe ikin nĂ« orĂ«n 17:00. FĂ«mijĂ«t vijnĂ« dhe largohen tĂ« shoqĂ«ruar nga prindĂ«ritâ, pohon Kushta. Sipas saj, kjo praktikĂ« ka nisur dy vite mĂ« parĂ«, ndĂ«r-kohĂ« bashkia mbĂ«shtet financiarisht kĂ«tĂ« projekt. PĂ«r 34 fĂ«mijĂ«t rezidencial situata paraqitet mĂ« problematike. Qysh ku institucioni i ShtĂ«pisĂ« sĂ« FĂ«mijĂ«s ka kaluar nĂ« administrim tĂ« BashkisĂ« sĂ« SarandĂ«s, nĂ« vitin 2010, ndihet financiarisht e braktisur nga shteti. âNĂ« vitin 2011 fondi vjetor ishte 4.7 milionĂ« lekĂ«. NĂ« kĂ«tĂ« fond pĂ«rfshihen tĂ« gjitha shĂ«rbimet, si ngrohja, ushqimi, shĂ«rbimi
mjekĂ«sor, veshjet e tĂ« gjitha shpenzimet e tjera. NĂ« qoftĂ« se bĂ«jmĂ« njĂ« llogaritje tĂ« thjeshtĂ«, me 330 lekĂ« qĂ« ka kuotĂ«n ditore njĂ« fĂ«mijĂ« pĂ«r 365 ditĂ« vetĂ«m pĂ«r ushqim mĂ« duhet njĂ« fond mĂ« shumĂ« se 4 milionĂ« lekĂ«. Po tĂ« tjerat? Shteti mĂ« heq tĂ« drejtĂ«n tâi trajtoj kĂ«ta fĂ«mijĂ«â, pyet dhe pĂ«rgjigjen Kushta, ndĂ«rsa shton se ky institucion nuk Ă«shtĂ« nĂ« gjendje tĂ« siguroj higjienĂ«n, veshm-badhje dhe shĂ«rbimin mjekĂ«sor, pĂ«r shkak tĂ« keqfinancimit nga buxheti i shtetit. âMirĂ« qĂ« i sig-uroj nga donatorĂ«t. Jam bĂ«rĂ« tmerr i tregtarĂ«veâ, thotĂ« Kushta. MĂ« tej, Kushta thekson se jetimĂ«t nĂ« dimĂ«r ngrohen fal ngrohtĂ«sisĂ« sĂ« donatorĂ«ve vendas dhe tĂ« huaj, pasi shteti i ka braktisur, ndĂ«rsa bashkia pothuajse e ka dyfishuar brenda njĂ« viti fondin pĂ«r ekzistencĂ«n e kĂ«tij institucioni, nga 500 mijĂ« lekĂ« nĂ« vitin 2012, nĂ« 900 mijĂ« lekĂ« nĂ« 2013. NjĂ« tjetĂ«r problem pĂ«r drejtoreshĂ«n e ShtĂ«pisĂ« sĂ« FĂ«mijĂ«s Ă«shtĂ« mungesa e stafit tĂ« kualifikuar. âSot Ă«shtĂ« vĂ«shtirĂ« tĂ« gjesh njĂ« njeri tĂ« padiplomuar, por kjo sâka lidhje me realitetin. QĂ« tĂ« punosh nĂ« njĂ« institucion tĂ« tillĂ« duhet tĂ« kalosh nĂ« disa filtra, fatkeqĂ«sisht kjo politikĂ« nuk aplikohetâ, nĂ«nvizon Kushta. Kushta thotĂ« se ky institucion ka nevojĂ« pĂ«r tĂ« paktĂ«n tre psikologe dhe aktualisht kemi vetĂ«m njĂ« vullnetare. âKjo psikologe pavarĂ«sisht se ka mbaruar master, paguhet si edukatore me arsim tĂ« mesĂ«mâ, speci-fikon Kushta, ndĂ«rsa tregon se situata pĂ«rkeqĂ«so-het pĂ«r kĂ«ta jetim pas pĂ«rfundimit tĂ« ciklin shkol-lorĂ« 9-vjeçar. âMbaj mend qĂ« pĂ«rpara vitit 1990, jetimĂ«t pĂ«rfitonin bursĂ« nga shteti, ndĂ«rsa sot nuk ofrohet asgjĂ«. VetĂ«m shkolla e mesme teknologjike nĂ« VlorĂ«, si dhe qendra private TAG nĂ« TiranĂ« pranon jetimâ, shprehet Kushta. âNuk ka turp mĂ« tĂ« madh. Shteti i rrit me stĂ«rmundime dhe i braktis nĂ« moshĂ«n mĂ« delikateâ, thekson Kushta. KĂ«tĂ« shqetĂ«sim, vijon Kushta, e ka ngritur nĂ« tĂ« gjitha institucionet pĂ«rgjegjĂ«se, por kanĂ« heshtur. Kushta, si drejtoreshĂ« e ShtĂ«pisĂ« sĂ« FĂ«mijĂ«s Sa-
randĂ«, ka pasur fatin tĂ« vizitojĂ« njĂ« qendĂ«r sociale nĂ« Greqi. Ajo thotĂ« se nuk ka tĂ« krahasuar, kom-plet ndryshe. Ndryshim pĂ«r tĂ« fillon nĂ« formĂ«n e trajtimit. Godina ishte tĂ«rĂ«sisht familjare. FĂ«mijĂ«t nuk ishin tĂ« ndarĂ«, por mjediset ishin tĂ« ndara. NĂ« çdo ambient kishte tre kujdestare, tĂ« cilat i njih-nin tĂ« gjitha detajet e fĂ«mijĂ«ve qĂ« trajtonin. NĂ« shtĂ«pinĂ« e fĂ«mijĂ«s nuk kishte pastrues, pastronin vetĂ« fĂ«mijĂ«t, pasi institucioni kishte si qĂ«llim qĂ« kĂ«ta jetim tĂ« pĂ«rballonin me lehtĂ«si jetĂ«n nĂ« tĂ« ar-dhmen. âAta mĂ«sonin deri nĂ« moshĂ«n 18 vjeç si tĂ« qepnin, tĂ« gatuanin, tĂ« vetkujdeseshin, krejt ndry-she nga institucioni qĂ« unĂ« drejtoj. Madje, edhe mĂ«ngjesi nuk servirej njĂ«soj pĂ«r tĂ« gjithĂ«, por secili hante atĂ« qĂ« donteâ, tregon Kushta. Irena Vjerri, psikologe prej tre vitesh, thotĂ« se tĂ« gjithĂ« jetimĂ«t qĂ« vijnĂ« pranĂ« kĂ«tij institucioni kanĂ« prob-leme me tĂ« kaluarĂ«n. âPothuajse tĂ« gjithĂ« fĂ«mijĂ«t jetim rezidencialĂ« ka parĂ« braktisje, shfrytĂ«zimin, dhunĂ« fizike dhe seksuale nga prindĂ«rit e tyre. FatkeqĂ«sist ata vazhdojnĂ« tâi pĂ«rjetojnĂ« keq trau-mat, por fatmirĂ«sisht kanĂ« genin e mbijetĂ«sĂ«sâ, shpjegon Irena.
Fëmijët e braktisur Për të, puna ndahet në dy grupe. Grupi i parë
janĂ« fĂ«mijĂ«t qĂ« vijnĂ« nga befotrofi i VlorĂ«s.âKĂ«tu puna ime Ă«shtĂ« e lehtĂ«suar. KĂ«ta fĂ«mijĂ«
jetim janĂ« disi tĂ« ârehabilituarâ, pasi ata vijnĂ« me dosje dhe di si tâi âgatuajâ. MĂ« kursejnĂ« shumĂ« kohĂ«. NdĂ«rsa grupi i dytĂ« ka vĂ«shtirĂ«si. Ata vijnĂ« direkt nga rruga dhe janĂ« ekspozuar nga traumat. Gjeja e parĂ« qĂ« kĂ«rkojnĂ« kĂ«ta fĂ«mijĂ« Ă«shtĂ« akomodimi dhe pastaj biseda me psikologenâ, thotĂ« Irena.
Irena ka dëgjuar shumë histori të dhimbshme, por rasti i Aurelës (Lela), i ka bërë përshtypje.
âAjo vogĂ«lushe Ă«shtĂ« dhunuar egĂ«r-sisht. Gjendja e saj pasyrohej nĂ« art. Ajo pikturonte shkronja tĂ« errĂ«ta, thonjĂ« tĂ« gjata dhe e cilĂ«sonte nĂ«nĂ«n njerkĂ«â, tr-egon Irena.
Si psikologe Irena thotë se jetimët janë të zgjuar, të talentuar dhe dinë të
tĂ« respketojnĂ« dyfishtĂ«, nĂ« qoftĂ« se i respekton njĂ«herĂ«. âJetimĂ«t tĂ« matin kokĂ«n me spango. DinĂ« ku tĂ« shesin e tĂ« blejnĂ«â, shprehet Irena, ndĂ«rsa shton se fatkeqĂ«sisht ajo punon nĂ« âilegalitetâ, nuk ka njĂ« ambient tĂ« pĂ«rshtatĂ«shme pĂ«r tĂ« punuar individualisht me fĂ«mijĂ«t jetim. Irena thotĂ« se pavarĂ«sisht se ekzistojnĂ« 13 standarde nga ShĂ«rbimi Social ShtetĂ«ror (SHSSH), detyrim ligjor, rezulton qĂ« ky institucion, tepĂ«r i rĂ«ndĂ«sishĂ«m, nuk Ă«shtĂ« nĂ« gjendje tâi plotĂ«soj kĂ«to kushte.
âSipas standardit tĂ« SHSSH, duhet qĂ« 1 psiko-loge tĂ« trajtoj 10 fĂ«mijĂ«, nĂ« fakt ndodh e kundĂ«rta, 1 psikologe trajton 45 fĂ«mijĂ«. VlerĂ«simi psikologji, vijon Irena, bĂ«het njĂ« herĂ« nĂ« vit, duke parĂ« edhe ecurinĂ« e fĂ«mijĂ«s. âNga pĂ«rvoja ime mund tĂ« them se jetimĂ«t ndihen inferioritetin nĂ« shkollĂ« dhe nĂ« shoqĂ«ri, pasi nuk janĂ« tĂ« barabartĂ« me tĂ« tjerĂ«t. JetimĂ«t sâmund tĂ« shkojnĂ« nĂ« njĂ« ekskursion apo tĂ« blejnĂ« njĂ« akullore, pasi ata pothuajse nuk shikojnĂ« kurrĂ« lekĂ« me syâ, nĂ«nvizon Irena. Ilir Ăumani, drejtori i PĂ«rgjithshĂ«m i Institutit Kom-bĂ«tar tĂ« Integrimit tĂ« JetimĂ«ve ShqiptarĂ« (IKIJSH), e vlerĂ«son shqetĂ«suese situatĂ«n e jetimĂ«ve nĂ« ShqipĂ«ri. âNga 700 mijĂ« shqiptarĂ« qĂ« kanĂ« nevojĂ« pĂ«r asistencĂ«, 184 mijĂ« janĂ« fĂ«mijĂ«, prej tĂ« cilĂ«ve 31 mijĂ« janĂ« fĂ«mijĂ« jetimĂ«. Mbi 2/3 e kĂ«saj moshe pĂ«rballen me ekstremin e pĂ«rpjekjeve raskapitĂ«se pĂ«r mbijetesĂ«n, por mĂ« tĂ« prekurit nga ky ekstrem varfĂ«rie e pĂ«rpjekjesh mbeten fĂ«mijĂ«t jetimĂ«â, shprehet Ăumani. Sipas tij, vetĂ«m njĂ« pjesĂ« shumĂ« e vogĂ«l e tyre marrin asistencĂ« sociale. âAsistenca sociale qĂ« garantohet nga shteti mbulon vetĂ«m 5% tĂ« nevojave minimale tĂ« jetĂ«s sĂ« tyre. Nga 31 mijĂ« jetimĂ« nĂ« rang vendi, 400 fĂ«mijĂ« trajtohen nĂ« 9 qendra rezidenciale shtetĂ«rore, ndĂ«rsa 360 tĂ« tjerĂ« nĂ« 16 qendra joqeveritare (OJF)â, thek-son Ăumani, ndĂ«rsa nĂ«nvizion se shumĂ« jetim qĂ« kanĂ« mbaruar shkollĂ«n e mesme ndodhen tĂ« stre-huar qindra tĂ« rinj jetimĂ«, tĂ« papunĂ«, nĂ« kushtet e getove. âNĂ« kĂ«to mjedise mizerabĂ«l, atyre nuk
u sigurohet as minimumi jetik dhe sÂŽkanĂ« asnjĂ« shpresĂ« pĂ«r tĂ« ardhmen e tyre. TĂ« mbetur dyfish jetimĂ«, nĂ« gjendje mjerane e nĂ« mĂ«shirĂ«n e fatit, kĂ«ta tĂ« rinj sot janĂ« kontingjenti mĂ« vulnerabĂ«l dhe mĂ« i margjinalizuar i shoqĂ«risĂ« shqiptareâ, thotĂ« Ăumani. Instituti KombĂ«tar i Integrimit tĂ« JetimĂ«ve ShqiptarĂ«, vijon Ăumani, ka insistuar vazhdimisht qĂ« shteti dhe politika tĂ« jenĂ« mĂ« tĂ« ndjeshĂ«m ndaj kĂ«saj situate.
âInstituti ka insistuar prej kohĂ«sh qĂ« strukturat e pushtetit lokal, nĂ« procesin e decentralizimit tĂ« shĂ«rbimeve sociale, tâi kenĂ« tĂ« gjitha tagrat dhe instrumentet ligjore tĂ« nevojshme pĂ«r tĂ« vepruar nĂ« pĂ«rmirĂ«simin e kushteve sociale tĂ« jetimĂ«ve. Vazhdimish kemi ngritur zĂ«rin qĂ« tĂ« bashkĂ«puno-het midis qeverisĂ« dhe operatorĂ«ve tĂ« shoqĂ«risĂ« pĂ«r parandalimin e krimit kundĂ«r jetĂ«s, mbasi vrasjet me vetgjyqĂ«si nĂ« kĂ«to 21 vjet kanĂ« lĂ«nĂ« 1400 fĂ«mijĂ« jetimĂ«, por qeveria shqiptare e ka in-joruar kĂ«tĂ« zĂ«â, shprehet Ăumani, ndĂ«rsa saktĂ«son se afro 600 fĂ«mijĂ« jetimĂ« tĂ« policĂ«ve tĂ« rĂ«nĂ« nĂ« detyrĂ«, nuk e kanĂ« ndjerĂ« realisht dorĂ«n e ngrohtĂ« tĂ« shtetit, si njĂ« obligim moral dhe shenjĂ« respekti edhe pĂ«r 350 baballarĂ«t e tyre âDĂ«shmorĂ« tĂ« At-dheutâ.
âDeputetĂ«t shqiptarĂ« e kanĂ« amenduar 40 herĂ« ligjin mbi âStatusin e deputetitâ, qĂ« u siguron mbĂ«shtetje dhe mirĂ«qenie familjeve tĂ« tyre, ndĂ«r-sa ligji pĂ«r âStatusin e Jetimitâ, nuk Ă«shtĂ« amen-duar asnjĂ«herĂ«, duke e lĂ«nĂ« kuotĂ«n pĂ«r jetesĂ«n e njĂ« jetimi vetĂ«m 28 dollarĂ« nĂ« muaj, si nĂ« fillim tĂ« tranzicionit, kur kostoja aktuale minimale e njĂ« individi nĂ« ShqipĂ«ri Ă«shtĂ« 400 dollarĂ« nĂ« muajâ, shton Ăumani.
MĂ« tej, Ăumani nĂ«nvizon se jetimĂ«ve shqiptarĂ« u Ă«shtĂ« mohuar e drejta e strehimit, e punĂ«simit, e asistencĂ«s shĂ«ndetĂ«sore dhe shumĂ« tĂ« drejta tĂ« tjera, tĂ« cilat i kanĂ« pozicionuar si shtresa mĂ« e margjinalizuar dhe mĂ« e pashpresĂ« e shoqĂ«risĂ«.
âJetimĂ«t kanĂ« nevojĂ« pĂ«r dinjitet dhe strehim. Sipas statistikave zyrtare, nĂ« periudhĂ«n 1996-2011, vetĂ«m 29 nga 1150 persona me status jetimi kanĂ« pĂ«rfituar banesĂ« sipas dispozitave lig-jore. Njeriu ka nevojĂ« pĂ«r mĂ« tepĂ«r se njĂ« copĂ« bukĂ«, ka nevojĂ« tĂ« jetojĂ« me dinjitet. Jetimi mund tĂ« ketĂ« dinjitet vetĂ«m nĂ«se ka njĂ« shtĂ«piâ, thekson Ăumani.
Burime zyrtare nga Shërbimi Social Shtetëror (SHSSH), shprehet se ky institucion, së bashku me 12 zyrat rajonale në varësi të tij, monitoron me përgjegjësi të plotë të gjitha qendrat ku je-tojnë dhe trajtohen fëmijët jetimë, në mënyrë që ata të ndihen mirë dhe të vlerësuar nga shteti e shoqëria, pasi kujdesi për fëmijët në përgjithësi dhe për fëmijët jetimë në veçanti mbetet prioritet.
âAsnjĂ« kujdes shtetĂ«ror, sado i pĂ«rsosur tĂ« jetĂ«, nuk mund tĂ« zevendĂ«sojĂ« kujdesin e shoqĂ«risĂ« dhe ndihmĂ«n e donatorĂ«ve. Ofrimi i ndihmave materiale dhe financiare, Ă«shtĂ« njĂ« rast i mirĂ« qĂ« shoqĂ«ria jonĂ« tĂ« tregoj nĂ« dimensionin e saj tĂ« vĂ«rtetĂ«, profilin e perfeksionuar socialâ, thuhen nĂ« komunikatĂ«n e SHSSH.
I njĂ«jti burim thekson se âStatusit tĂ« Jetimitâ, qĂ« Ă«shtĂ« miratuar nĂ« vitin 1996, e pĂ«rfitojnĂ« persona nga 0-25 vjeç, qĂ« kanĂ« lindur jashtĂ« mar-tesĂ«s apo janĂ« braktisur, qĂ« nuk kanĂ« gjallĂ« asn-jĂ«rin nga prindĂ«rit apo persona qĂ« me vendim tĂ« formĂ«s sĂ« prerĂ« tĂ« gjykatĂ«s u Ă«shtĂ« hequr e drejta prindĂ«rore e tĂ« dy prindĂ«rve ose u Ă«shtĂ« hequr e drejta prindĂ«rore e njerit prind dhe prindi tjetĂ«r nuk jeton;
âLigji parashikon qĂ« âStatusin e Jetimitâ mund ta pĂ«rfitojnĂ« edhe persona mbi 25 vjeç, vetĂ«m pĂ«r efekt tĂ« strehimitâ, nĂ«nvizon SHSSH-ja.
SHSSH saktëson se në rang vendi ekzisto-jnë 9 institucione publike rezidenciale që ofrojnë shërbime për 226 fëmijë jetim në qarkun Tiranë, Vlorë, Shkodër, Durrës dhe Korçë, 18 institucione jo publike rezidenciale (OJF) ofrojnë shërbime për 416 fëmijë, 3 institucione publike ofrojnë shër-bime ditore për 75 fëmijë, ndërsa 22 qendra di-tore nga OJF-të ofrojnë shërbime ditore për rreth 1500 fëmijë
âNĂ« kĂ«to institucione publike dhe jo publike pĂ«r fĂ«mijĂ«t jetim ofrohet ushqim, veshmbathje, akomodim, shĂ«rbime psiko-sociale, shĂ«ndetĂ«sore dhe edukueseâ, nĂ«nvizon SHSSH-ja.
10 E enjte 23 maj 2013 âą
«
selenica Ă«shtĂ« e njohur prej bitumit qĂ« ka prodhuar ndĂ«r kohĂ«ra. SelenicĂ«s shtrihet rrĂ«zĂ« kodrave. Vjosa Ă«shtĂ« njĂ« gjarpĂ«r shtriqet nĂ« bregun pĂ«rtej. Qyteti minator shqyrton njĂ« fytyrĂ« plotĂ« rrudhje tregon plakje para kohe dhe braktisjen e madhe. Tri plagĂ« qĂ« vunĂ« nĂ« lĂ«vizje, shkurt gĂ«rryen nga themeli qytetin minator nĂ« 20 vjet tranzicion. OrĂ«t e zhvil-limit tĂ« qytetit mbetet socializmi. Vitet â90 sollĂ«n
dhimbje nĂ« tĂ« vĂ«rtet shpirti u çlirua nga gurĂ«zimi i materies dhe braktisja mori dhenĂ«. Qyteti qĂ« ruante nĂ« shpirtin e tij produktin e zi ka parĂ«, mirĂ«po ka njohur mĂ« shumĂ« tĂ« huaj. Pasqyra e kroni-kave tĂ« tij thonĂ« se ujqĂ«rit dhe zogoria e tyre ishin gati ta mbanin pirjet ashtu si pronĂ« tĂ« tyre me kohĂ«zgjatje tĂ« pambarimtĂ«, nĂ«se nuk do ta pĂ«rballonin vendasit sulmet e kĂ«saj aradhe tĂ« tĂ«rbuar, qĂ« ka ardhur nga pushtuesit e egĂ«r, por jo mĂ« pak nga shfrytĂ«zue-sit, qĂ« sunduan minierĂ«n. Qyteti nĂ« pamje tĂ« parĂ« ngjan si qytetet e tjerĂ« tĂ« fjetur nĂ« kohĂ«t sotme me arin vjeshtor dhe brymĂ«n e hĂ«nĂ«s me VjosĂ«n te bregu me kodrat te kokat, miniera qĂ« shtrin labirintet e veta nĂ«n trupin e tij. MirĂ«po askush nga vendasit nuk e kishte menduar se ai produkti i zi ishte pasuri qĂ« merrte flakĂ« nuk do tâua kalonte jetĂ«n pa brengosjen deri nĂ« dridhjen nga pikĂ«llimi nga shfrytĂ«zimet, aksidentet dhe tmerret e tjera.
Rruga pĂ«r nĂ« SelenicĂ« tregon njĂ« asfalt tĂ« brishtĂ«, vende-vende kafshuar nga ujĂ«rat. NĂ« hyrje tĂ« fshatit LubonjĂ« dikur njĂ« sektor i madh i fermĂ«s bujqĂ«sorĂ« tĂ« Llakatundit, rruga Ă«shtĂ« kthyer nĂ« njĂ« hauz tĂ« thellĂ«, duke shkaktuar rrezik pĂ«r automjetin. Mauna sjellin rĂ«ra bituminoze nga Selenica (nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« minierĂ«n e shfrytĂ«-zon prej vitesh njĂ« kompani franceze) kanĂ« shkatĂ«rruar kĂ«tĂ« udhĂ« dhe udhĂ«t e tjera. Kronikat thonĂ« se bitumi natyral i SelenicĂ«s njihet qysh para 2000 vjetĂ«sh. Dhe mĂ« tej tregojnĂ« se pĂ«rdorur si armĂ« luftĂ« nga ilirĂ«t, grekĂ«t e vjetĂ«r, romakĂ«t. Me kĂ«tĂ« pasuri kombĂ«tarĂ« qĂ« nxirret nga nĂ«ntoka vendi ynĂ« duhej tĂ« ishte vendi i parĂ« nĂ« tokĂ« ku duhej tĂ« kishte tĂ« gjitha rrugĂ«t me asfalt. Se çfarĂ« Ă«shtĂ« ky produkt natyral, tĂ« lexojmĂ« kronikat. Bitumi i Sele-nicĂ«s Ă«shtĂ« njĂ« pasuri natyrale, qĂ« gjendĂ«t nĂ« nĂ«ntokĂ«. Kjo pasuri Ă«shtĂ« shfrytĂ«zuar nga tĂ« huajt, thonĂ« kronikat e hershme. Shpre-hja shqiptare âzifti i SelenicĂ«s ka shtruar rrugĂ«t e botĂ«sâ, ndĂ«rsa kanĂ« lĂ«nĂ« nĂ« mjerim rrugĂ«t e kĂ«tij vendi gjen mishĂ«rim tek udhĂ«t e lumit tĂ« VlorĂ«s. Kjo pasuri kombĂ«tarĂ« gjykoj se i duhej dhĂ«nĂ« Ă« investitori tĂ« huaj, mirĂ«po mĂ« parĂ« duhej tĂ« ishin mbuluar mĂ« zift, tĂ« gjitha udhĂ«t e kĂ«tij vendi. Regjimi i Enverit gati 50-vjeçar nuk ia dha tĂ« huajve mirĂ«po edhe nĂ« atĂ« kohĂ« zifti i SelenicĂ«s nuk i mbuloi dot rrugĂ«t mĂ« çakĂ«ll. ĂfarĂ« duhej tĂ« kishte bĂ«rĂ« shteti kur u kris sistemi i centralizuar? Kjo minierĂ« mund tĂ« njĂ«sohet mĂ« ato tĂ« nxjerrjes sĂ« arit kushedi, nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« pĂ«r arin e zi, qĂ« nxirrej nĂ« SelenicĂ«, ngase njĂ« ditĂ« edhe tregu do tĂ« gjendej. Shteti do tĂ« duhej tĂ« kishte marrĂ« nĂ« konsideratĂ« faktin se udhĂ«t e kĂ«tij vendi gjysmĂ« tĂ« shkatĂ«rruar dhe asnjĂ«herĂ« tĂ« shtruara me zift. Atyre duhej tâu kalonte pĂ«rsipĂ«r zifti i zi, pĂ«r tâi sjellĂ« nĂ« standard me udhĂ«t e fqinjĂ«ve tanĂ«. ShqyrtojĂ« dhe sjell nĂ« vĂ«mendje: kĂ«ta fqinjĂ«t tanĂ« sâkanĂ« pasur minierĂ« zifti, mirĂ«po rrugĂ«t e tyre futen te standardet evropiane. Shqyrtoj sĂ«rish me minierĂ« zifti, por me rrugĂ«t e standardeve tĂ« luftĂ«s. Kemi njĂ« minierĂ« tĂ« vendosur diku nĂ« periferi tĂ« qytetit tĂ« minatorĂ«ve, qĂ« nxjerr produktin kryesor tĂ« mbulesĂ«s sĂ« zezĂ« tĂ« udhĂ«ve. MirĂ«po nuk ka asnjĂ« arsye, qĂ« rrugĂ«t shqiptarĂ« tĂ« krahasohen me vendet ku janĂ« zhvilluar luftĂ«rat e fundit si Kabuli apo Siria. NĂ«se udhĂ«ton sot nĂ«pĂ«r aksin rrugor VlorĂ«-Lumi i VlorĂ«s-Borsh kjo udhĂ« e Kurveleshit tĂ« poshtĂ«m tĂ« nxjerr nĂ« bregdet, mirĂ«po ajo ngjanĂ« se pĂ«rsipĂ«r i janĂ« rrĂ«zuar bomba luftĂ« duke u kthyer kĂ«shtu nĂ« hendeqe e kanale. Zifti nĂ« kĂ«tĂ« udhĂ« ngjanĂ« si gjalpi sipĂ«r njĂ« copĂ« bukĂ« tĂ« thekur. MirĂ«po po tĂ« kĂ«rkosh tĂ« ngjitĂ«sh nĂ« Kurveleshin e sipĂ«rm bukurit aty rrĂ«-zohen para syve nga mungesa e rrugĂ«ve. Fshatra tĂ« tĂ«rĂ« tĂ« kĂ«tij vendi nuk kanĂ« rrugĂ« ndĂ«rsa njĂ« investitor i huaj ka kohĂ«, qĂ« bĂ«nĂ« pramati me produktin e zi, qĂ« e nxjerr nga nĂ«ntoka jonĂ«. Kjo pasuri nxirret nĂ« vendin e quajtur SelenicĂ« nuk ka mundur do tĂ« shtrojĂ« disa km mĂ« tej nĂ« udhĂ«n Ă« lumit tĂ« VlorĂ«s. Si mundĂ«t vallĂ«, qĂ« gjithĂ« arteria kryqĂ«sore e kĂ«tij qarku Ă«shtĂ« copĂ«-copĂ«, pĂ«r ibret shprehĂ«n labĂ«t. FqinjĂ«t tanĂ« nuk Ă« kanĂ« kĂ«tĂ« pasuri, çuditĂ«risht rrugĂ«t e tyre ndrijnĂ« nga asfalti i mrekullueshĂ«m. Ari i zi gjendĂ«t nĂ« nĂ«ntokĂ«n tonĂ« Ă«shtĂ« si flori e shkuar floririt, or tunxh, ngase kjo pasuri qĂ« ka ngjyrĂ«n e zezĂ« do tĂ« kishte shtruar tĂ« gjitha rrugĂ«t, cepat, lagjet dhe katundet e kĂ«tij vendi do tĂ« kishim tu-rizĂ«m, mos braktisje tĂ« fshatit, zhvillim tĂ« kĂ«tij tĂ« fundit, prodhime e pĂ«rpunime tĂ« produkteve bujqĂ«sorĂ« e blegtoralĂ«. NĂ«se zifti do tĂ« ishte hedhur nĂ« rrugĂ«? Ădo katund do tĂ« ndriste nga udhĂ«t e shtruara me zift tĂ« zi. Kujtdo investitori tĂ« thoshe:hajde investo do tĂ« merrte rrugĂ«n. Por mĂ« kĂ«to udhĂ«, gjithkund e zĂ« lemeria pĂ«r tĂ« shkuar dhe jo mĂ« pĂ«r tĂ« investuar rrugĂ«t do tâi kishim si Europa. Produkti. GjendĂ«t nĂ« thellĂ«si tĂ« shpirtit tĂ« tokĂ«s tonĂ«, gjĂ« na Ă«shtĂ« dhĂ«nĂ« pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« pramati. MirĂ«po fjala bie, si e shfrytĂ«zojmĂ« ne shqiptarĂ«t? Tregues i kĂ«saj Ă«shtĂ« gjendja e rrugĂ«ve. Portreti i tyre flet shkoqur. ShqipĂ«ri tĂ« qofsha falĂ« tĂ« ka dhĂ«nĂ« Zoti kĂ«tĂ« pasuri. Pra, ta ka dhĂ«nĂ« Zoti. GjithmonĂ« ka njĂ« shkak pse Zoti tĂ« sjellĂ« nĂ« jetĂ«. Enigma qĂ« nuk dihet, por qĂ« kuptohet. Ka legjenda mistike qĂ« flasin pĂ«r rĂ«rat e ndezshme ato lĂ«shojnĂ« flakĂ« vetĂ«. KĂ«to rĂ«ra
gjinden nĂ« SelenicĂ« dhe nĂ« masivet e tjera pĂ«rreth tyre. Po tâi ku ishe shqiptar, kaq kohĂ« dhe kaq gjatĂ« ende sĂ« shqyrton arsyen se pĂ«rse ta ka dhĂ«nĂ«? Mos vallĂ« pĂ«r armĂ« luftĂ« apo pĂ«r rrugĂ«t e tua? RrugĂ«t, ato turpĂ«rojnĂ« kĂ«tĂ« vend, qĂ« gjithsesi mbetet i bukur. Bukuri qĂ« vret sytĂ«. Duhet tĂ« qartĂ«sojmĂ« idenĂ« se nĂ« radhĂ« tĂ« parĂ«. PĂ«rse duhet tâi kemi rrugĂ«t tĂ« shtruara? QytetĂ«rimet nisin tek infrastruktura rrugore. GjithĂ« braktisja masive e fshatrave nga jugu nĂ« veri ka njĂ« zanafillĂ«. Mungesa e infrastrukturĂ«s rrugorĂ«.
Kronikë: Të dhëna historikë nga autorë të huajBitum do të thotë:Lëndë minerale me ngjyrë të errët a të
zezë, në gjendje veshtullore ose të ngurtë, me prejardhje nga hidrokarburet e vajgurit, që nxirret nga toka dhe që përdoret për të shtruar rrugët etj. Viti 1905: komunikimi midis Vlorës dhe Beratit, autori përmend: përmes armenit(fshati i sotëm ) dhe Signa (Sinja), preferohet nga karvanët në sezonin e dimrit (kur rruga nga Vlora në Bërat, është përmbytur plotësisht). Autori përmend shpellat e bitumit në Picar. Industria minerare në Picar, e Selenitza (Selenica) dhe Romzi. Gurorët ë saj punonjësit janë grekët dhe vllahët. Fshati ka një xhami dhe një kishë dedikuar St Nicholas (Sënkol). Këto llafe në format të shkruar i përkasin Eugenio Barbarich. Albania. 1905
Roberto Almagià (Enciclopedia Italiana (1936). Selenica. (Selenizza) 15 km nga Vlora, në një kodër në afërsi të bregut të majtë të Vjosës e njohur tashmë nga lashtësia për lëshimin e gazrave të ndezshme. Ato janë të lidhura më praninë e bitu-mit i cili është i mbarsur me gur ranor miocenit. Nga dekadat e fundit të shekullit të nëntëmbëdhjetë është kryer nxjerrja nga një kompani francezë. Atë pastaj e mori përsipër Shoqëria ital-ianë e minierave Selenica në vitin 1918 (më qendër në Romë), e cila nxirrte ekstrakt rreth 5-6000 tonë në vit. Një dekovil mbart produktin në portin e Vlorës.
Kronikë: Pellgu minerarEkzistenca e këtij pellgu ka qenë i njohur që nga kohët e
lashta u pĂ«rmend nga shkrimtari Pliny natyralist romak. TĂ« parĂ«t qĂ« pĂ«rfituan nga fusha e asfaltit ishin turqit qĂ« sunduan Sh-qipĂ«rinĂ«. MĂ« vonĂ« kemi njĂ« shoqĂ«ri francezĂ« nga fundi i shekullit deri nĂ« fund tĂ« nĂ«ntĂ«mbĂ«dhjetĂ«s dhe LuftĂ«s sĂ« ParĂ« BotĂ«rorĂ«, territori u pushtua nga forcat e ekspeditĂ«s italianĂ« tĂ« cilĂ«t ftuan industrinĂ« italiane tĂ« ndĂ«rhyjĂ« pĂ«r shfrytĂ«zimin e rezervuarit. NdĂ«rhyrja italiane. Ajo ishte e pĂ«rbĂ«rĂ« nga lidhja e minierave âSelenicaâ, me kapital tĂ« konsiderueshĂ«m. NdĂ«rtuan njĂ« de-kovil prej mbi 30 km pĂ«r tâu bashkuar nĂ« portin Ă« VlorĂ«s dhe u zgjeruan galeritĂ« e gĂ«rmimit dhe ndĂ«rtuar njĂ« fabrikĂ« nĂ« VlorĂ« pĂ«r pĂ«rpunim asfalti pĂ«r prodhimin e vajrave mineralĂ«. NĂ« vitin 1939, vitin e parĂ« para luftĂ«s, prodhimi i asfaltit ka arritur nĂ« 15 000 tonĂ« me prodhimin e tij tĂ« vajrave mineralĂ«, lubrifikantĂ« tĂ« veçanta pĂ«r tĂ« cilat pastaj industria italianĂ« ishte e varur nga tregjet e huaja. Aktiviteti u ndĂ«rpre nĂ« vitin 1943 me pushtimin gjerman tĂ« ShqipĂ«risĂ«. NĂ« vitin 1939 kompania kishte fituar koncesionin pĂ«r shfrytĂ«zimin e minierave tĂ« ShqipĂ«risĂ«. Pro-dhimi u iniciua nĂ« Porto MarghĂ«ra, ku Ă«shtĂ« prerĂ« dhe Ă«shtĂ« pĂ«r-dorur pastaj pĂ«r prodhimin Ă« acidit sulfurik. Hiri u pĂ«rdor pastaj nĂ« çelik nĂ« vend tĂ« mineral hekuri.
Kronikë: Treni (dekovili) Vlorë SelenicëTreni dekovil bënte udhën e hekurt nga qyteti i Selenica drejt
qytetit tĂ« VlorĂ«s duke pĂ«rshkruar edhe rrugĂ« malorĂ«. Ky lloj treni quhej âdekovilâ dhe kujtohet mirĂ« ndĂ«r banorĂ« tĂ« qytetit. Dekovili i SelenicĂ«s Ă«shtĂ« shfrytĂ«zuar relativisht deri vonĂ«. Ai sillte nga Selenica nĂ« SkelĂ« rrotullat e asfaltit. Si e pĂ«rshkruan njĂ« studiues lokomotivat mĂ« avull tĂ«rhiqnin duke u ngjitur nĂ« rrĂ«pirĂ«n e kodrĂ«s mbas fabrikĂ«s sĂ« çimentos vagonĂ«t e vegjĂ«l. NjĂ« detaj tĂ« vogĂ«l kujtojnĂ« banorĂ«t ishte sĂ« treni kishte edhe vend pĂ«r drejtuesin. Makinisti e ndalonte dhe hipte drejtori. Deri nĂ« vitin â91 dekovili VlorĂ«-SelenicĂ« funksiononte, por duke mos e pĂ«rshkruar tunelin e qafĂ«s nĂ« BabicĂ«. Ai qĂ«ndronte tek fshati i sotĂ«m AlikokĂ«-BabicĂ«. Aty shkarkonte serĂ«n nĂ« rrotulla tĂ« mĂ«dha tĂ« zeza. QĂ«ndroi dhe disa kohĂ« dhe mĂ« vonĂ« ai dekovil heshti pĂ«rgjithnjĂ«. NdĂ«rsa udha e hekurt nuk ka mĂ« gjurmĂ«. Ku humbi gjithĂ« kjo udhĂ« e hekurt mĂ« gjatĂ«si kilometrikĂ«? ItalianĂ«t ndĂ«rtuan pĂ«r qĂ«llime ushtarake njĂ« varg vijash komunikacioni nĂ« vendin tonĂ«. PĂ«rveç rrugĂ«ve ndĂ«rtuan edhe njĂ« rrjet dekovili 120 km tĂ« gjatĂ«. Ky dekovil fillonte nga Vlora. Ndahej nĂ« dy vija tĂ« ndryshme. VetĂ«m dekovili SelenicĂ«-SkelĂ« bĂ«ri njĂ« pĂ«rjashtim. MĂ« 1926 qeveria shqiptarĂ« ia dha koncesion shoqĂ«risĂ« sĂ« Sele-nicĂ«s riparimin dhe shfrytĂ«zimin e kĂ«tij dekovili. PĂ«r kĂ«tĂ« konce-sion shoqĂ«ria pagoi menjĂ«herĂ« 100 000 lireta.
ThĂ«nie: Duke qenĂ« njĂ« popull i vogĂ«l, shkruan njĂ« shkrimtar kosovar gjithmonĂ« na i kanĂ« prerĂ« rrobat popujt e mĂ«dhenj. FjalĂ« e urtĂ« shqipe: âSipas kokĂ«s-festenâ.
Kronikë: Selenica e sotmeDrejtori i shkollës së mesme Ilia Seferi. Flokëthinjur. I shkurtër.
Fjalët i ka më pikatore. Ka shkëlqyer në gjimnaz. Shkolla e rikon-
struktuar. PastĂ«rti dhe kĂ«nde. A gjendĂ«t njĂ« shkollĂ« Ă« ruajtur, pasuruar me kĂ«ndĂ« punuar plot pasion dhe shije. Shkolla gjendĂ«t nĂ« hyrje tĂ« qytetit tĂ« venitur tĂ« minatorĂ«ve. Numri i nxĂ«nĂ«sve ka pĂ«suar rĂ«nie. Nga 750 nxĂ«nĂ«s nĂ« kohĂ«-fillim tranzicioni sot shifra Ă«shtĂ« zvogĂ«luar deri nĂ« 150 nxĂ«nĂ«s, dy matura ka viti 2012-13. Shkolla e SelenicĂ«s pĂ«r nga mĂ«nyra se si mirĂ«mbahej bĂ«rĂ« objekt pĂ«r mirĂ« nga mediumet e kĂ«tij vendi. Bojatisur dhe e pajisur me stenda, nxĂ«nĂ«s tĂ« qetĂ« dhe mĂ«sues, qĂ« zhvillon mĂ«simin normalisht. MirĂ«po dallimi nga shkollat e tjera tĂ« zonĂ«s sĂ« TopalltisĂ« Ă«shtĂ« se nĂ« kĂ«tĂ« ndĂ«rtesĂ« siç pohon edhe Ilia Ă«shtĂ« investuar Ă«shtĂ« mirĂ«mbajtur. NĂ« disa shkolla kryesisht ajo e ko-munĂ«s VllahinĂ« tĂ« binin nĂ« sy dyert pa kompensatĂ«, qĂ« mund tĂ« komunikojĂ« nga jashtĂ« pa problem, banka nĂ« gjendje lufte dhe muret problematikĂ«. NjĂ« gjarpĂ«r qarkon nĂ« lindje. ĂshtĂ« Vjo-sa, qĂ« rrjedh turbull-turbullo nĂ« dimĂ«r apo zheg. Koha e njĂ«zet viteve tĂ« fundit e ka pĂ«rhumbur nĂ« njĂ« farĂ« mase historinĂ« e qytetit minator. Aty banorĂ«t kanĂ« jetuar me minierĂ«n. BujqĂ«sia Ă«shtĂ« futur ndoshta nĂ« shekullin, qĂ« i grisĂ«m fletĂ«n. PĂ«r rĂ«rat bituminoze tĂ« kĂ«saj zone flasin pĂ«r pasuri. Kodrat ndjekin njĂ«ra-tjetrĂ«n dhe nĂ« horizont. Ky i fundit mbanĂ« rĂ«ra bituminoze. Brenda kĂ«tyre kontureve, d.m.th. brenda kĂ«tyre llagĂ«meve nxir-ret ari i zi. NĂ« tĂ« vĂ«rtet, pa bĂ«rĂ« hasha do ta themi, atĂ« qĂ« dihet mirĂ«. Qyteti i dikurshĂ«m Ă«shtĂ« kthyer nĂ« njĂ« fshatĂ« tĂ« ngeshĂ«m. Ka diku aty te 1800 votues. Pallatet bosh. Emigrimi e griu kĂ«tĂ« qendĂ«r deri nĂ« themele. ZymtĂ«sia Ă«shtĂ« portret, ajo shfaqĂ«t te banesat e kohĂ«s sĂ« socializmi. NĂ« atĂ« kohĂ« qyteti ishte ndĂ«r mĂ« tĂ« mĂ«dhenjtĂ« e TopalltisĂ«. ĂfarĂ« siguronin minatorĂ«t nĂ« qytetin minatorĂ« nĂ« krahun e djathtĂ« tĂ« VjosĂ«s. Tre gjĂ«ra themelore tĂ« thonĂ«. SĂ« pari, punĂ«simin. Puna ishte nder dhe lavdi. Puna ishte nĂ« tĂ« gjitha frontet bujqĂ«si, minierĂ«, tregti. Puna ishte e lodh-shme, tmerruese. SĂ« dyti-strehimi nĂ« banesat, qĂ« do tĂ« mund tĂ« quhen socialĂ«. TĂ« gjithĂ« njĂ«soj. Streha me tulla dhe me hyr-jet 1+1 dhe 2 + 1. Me njĂ« komision strehimi. SĂ« treti:Pensionet. Mosha e tretĂ« gĂ«zonte njĂ« pension. Ky lloj pensioni pĂ«rballonte vitet e mbetura. Kinoklubi i minatorĂ«ve. Dikur i zhurmshĂ«m.
Poster: MbrĂ«mje vallĂ«zimi pĂ«r minatorĂ«t e dalluarâ. Fusha e sportit. Skuadra: âMinatoriâ. Nostalgjia Ă« dikurshme shkrihet nĂ« njĂ« pikĂ«. Qytetin e ka ngrĂ«nĂ« nĂ« shpirt mĂ«rgimi pĂ«rtej vendit tonĂ«. NjĂ« bust nĂ« kĂ«tĂ« kryqĂ«zim udhĂ«sh, Ă«shtĂ« njĂ« dĂ«shmi. Fytyra tĂ« mĂ«rzitura. Pamja e tyre ishte dĂ«shpĂ«ruese. Shpirti tregonte njĂ« dekor, qĂ« ishte gĂ«lltitur nga lodhjet nĂ« ShqipĂ«ri nuk kanĂ« munguar nĂ« kĂ«tĂ« tranzicion tĂ« vĂ«shtirĂ« ka premtime por nuk ka punĂ«. Madje kjo e fundit Ă«shtĂ« hija, qĂ« mbanĂ« nĂ« jetĂ« dritĂ«n. NĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«, hija i jep kontrastin portretit. NjĂ« jetĂ« tĂ« tĂ«rĂ« ka pluskuar jeta e banorĂ«ve tĂ« kĂ«tushĂ«m nĂ«n njĂ« mjegullnajĂ« kujtimesh. KĂ«shtu, kur hynĂ« nĂ« kĂ«tĂ« luginĂ«, porta e mirĂ«seardhjes Ă«shtĂ« kjo qendĂ«r e hershme. FrymĂ«marrja e pĂ«rditshmĂ«risĂ« sĂ« qytetit Ă«shtĂ« pakĂ«su-ar. ĂfarĂ« ishte qyteti i minatorĂ«ve nĂ« vitetâ 90? TĂ« gjithĂ« kanĂ« orĂ« shpirti edhe qytetet, por orĂ«t e kĂ«tij qyteti janĂ« murosur. KĂ«shtu Ă«ndrra pĂ«r njĂ« truall tĂ« ri perĂ«ndimin e shpresĂ«s, mbeti dhimbje, mbeti kujtim i shndĂ«rruar tash nĂ« rrĂ«fim. PĂ«r ata qĂ« u lindĂ«n kĂ«tu u rritĂ«n si varr u mbeti njĂ« qemer, streha e fundme e tyre vendi ku ish ngjizur dhimbja, gĂ«zimi, dĂ«shpĂ«rimi, Ă«ndrra, frika dhe vdekja nĂ« fund. KĂ«shtu, kujtimet e dhjetĂ«ra minatorĂ«ve i mori me vete sistemi, vijnĂ« tek ne dhe mbijnĂ« pĂ«rherĂ« tĂ« reja nĂ« tokĂ«n e shpirtit tonĂ«. Dhe kur vinte çasti i punĂ«s nĂ« minierĂ« hynin si bukuroshĂ«, dilnin me sytĂ« plotĂ« trishtim. Ishin kohĂ« eksodesh tĂ« mĂ«dha dhe me ndryshim sistemi nĂ« ShqipĂ«ri, viti 90. VllahĂ«t qĂ« pĂ«rbĂ«nin njĂ« pjesĂ« tĂ« popullsisĂ« ja grahĂ«n kur u hap kufiri. MĂ« laçkĂ« e plaçkĂ« ngarkuan ikĂ«n pĂ«r nĂ« mĂ«rgim. Greqia destinacioni i tyre i prefer-uar. TĂ« tjerĂ«t rrugĂ«ve tĂ« ItalisĂ«/ Eci pĂ«rhumbur / NjĂ«: âHej, tung-jatjeta!â / Lodhjen mĂ« ka shkundur. Ku gjenden djalĂ«ria shqiptarĂ« ndĂ«r kontinente. Lotim dhe dhimbje, qĂ« ndjellin tek vashĂ«zat me sytĂ« nga mĂ«rgimi. U larguan duke boshatisur pallatet pĂ«r tâu gjen-dur nĂ« metropolet, si DurrĂ«s, TiranĂ«, VlorĂ«. Aktualisht qyteti i mi-natorĂ«ve Ă«shtĂ« i pazhurmshĂ«m. Sa probleme ka qyteti sot? Thelbi ishte papunĂ«sia. Mungesa tregut pĂ«r banesat. Miniera ende nĂ« varĂ«si tĂ« kompanisĂ« franceze.
Kronikë:Selenica historia shkruhet ndrysheSelenica është një qytet në Shqipëri me rreth 6, 900 banorë
shkruan Wikipedia. DĂ«shmitĂ« e para pĂ«r emrin SelenicĂ« datojnĂ« nĂ« vitin 1700 dhe deri mĂ« sot vazhdon tĂ« njihet me kĂ«tĂ« emĂ«r. NĂ« fillim tĂ« shekullit tĂ« kaluar ka dĂ«shmi tĂ« shumta, tĂ« shfrytĂ«-zimit çnjerĂ«zor, qĂ« u janĂ« bĂ«rĂ« burimeve natyrorĂ« tĂ« bitumit nga shoqĂ«ritĂ« e huaja. Miniera e parĂ« e organizuar si e tillĂ« da-ton rreth vitit 1830 dhe Ă«shtĂ« ngritur nga njĂ« shoqĂ«ri anglezĂ«. GjatĂ« kohĂ«s sĂ« mbretĂ«rimit tĂ« Zogut shfrytĂ«zimi i bitumeve tĂ« SelenicĂ«s bĂ«hej nga shoqĂ«ritĂ« italianĂ«, revolta e punĂ«torĂ«ve ndaj tĂ« cilave Ă«shtĂ« e njohur nga ngjarjet e viteve 1937, 1940, 1941 dhe 1942. Zhvillimin mĂ« tĂ« madh Selenica e mori pas LuftĂ«s II BotĂ«rorĂ«, ku si rrjedhojĂ« Ă« shfrytĂ«zimit tĂ« bitumeve tĂ« saj u hapĂ«n shumĂ« vende pune. NĂ« fillim tĂ« viteve â90 Selenica numĂ«ronte mbi 8000 banorĂ« dhe kujtohet mĂ« nostalgji qĂ« nĂ« SelenicĂ« kishte trupĂ« amatorĂ« teatri, estradĂ« sallĂ« kinemaje, pallat kulturĂ«, muze, shkollĂ« tĂ« mesme dhe bujqĂ«sorĂ«, bibliotekĂ« publikĂ«.
Selenica, qyteti i arit të ziNga Gëzim LLOJDiA
opinion
11âą E enjte 23 maj 2013
»
në marrëdhëniet e Kosovës me Shqipërinë ka pasur 1001 fate të zeza dhe shumëfish më shumë njerëz që e kanë paguar me kokë ose me fytyrë pakujdesinë ose joracionalitetin e kësaj marrëdhënieje. Mijëra kosovarë janë shpërfy-tyruar e sakatosur nga regjimi i Enver Hoxhës, ndërkohë që mijëra të tjerë kanë paguar çmim të lartë në pothuaj krejt ish-Jugosllavinë vetëm
për shkak të dashurisë ndaj Shqipërisë së Hoxhës.Për fat të keq, kjo marrëdhënie ka vazhduar të jetë jonormale
edhe nĂ« 20 vjetĂ«t e fundit, kur udhĂ«heqĂ«sit shqiptarĂ«, me fare pak pĂ«rjashtime, kanĂ« qenĂ« aleatĂ«t e fundit tĂ« KosovĂ«s nĂ« luftĂ«n e saj pĂ«r vete. Defektet e njĂ« marrĂ«dhĂ«nieje mbi 50-vjeçare kanĂ« bĂ«rĂ« qĂ« popullata shqiptare nĂ« tĂ« dyja anĂ«t e kufirit, pĂ«r fatin e keq edhe elitat e tyre, tĂ« kenĂ« paragjykime tĂ« mĂ«dha ndaj njĂ«ri-tjetrit, megjithĂ«se pĂ«r hir tĂ« sĂ« vĂ«rtetĂ«s nĂ« kĂ«ta 20 vjetĂ«t e fundit kanĂ« bĂ«rĂ« pĂ«rpjekje maksimale qĂ« tâi fshehin ato, jo rrallĂ« duke u shndĂ«rruar edhe nĂ« hipokritĂ«. Prandaj ka ndod-hur qĂ« Sali Berisha, me gjithĂ« mĂ«katet e mĂ«dha nĂ« raport me KosovĂ«n, tĂ« jetĂ« politi-kani mĂ« popullor. Prandaj ka ndodhur qĂ« socialistĂ«t, megjithĂ«se as mĂ« tĂ« mirĂ« e as mĂ« tĂ« kĂ«qij se Berisha vetĂ«, tĂ« demonizohen dhe tĂ« mos duhen as edhe pĂ«r ilaç. Nuk e besoj qĂ« lidershipi so-
cialist nuk e di kĂ«tĂ« fakt, dhe Ă«shtĂ« krejt e paimagjinueshme qĂ« ai tĂ« mendojĂ« se roli i KosovĂ«s nĂ« zhvillimet politike nĂ« ShqipĂ«ri Ă«shtĂ« i pandjeshĂ«m. Kjo jo vetĂ«m pĂ«r shkak tĂ« votĂ«s sĂ« disa mi-jĂ«ra qytetarĂ«ve me prejardhje nga Kosova, por dhe pĂ«r shkak tĂ« ndikimit tĂ« natyrshĂ«m qĂ« ka Kosova nĂ« votĂ«n e Veriut. Prandaj ka pasur disa pĂ«rpjekje tĂ« kĂ«tij kampi qĂ« ta pĂ«rmirĂ«sojĂ« imazhin e rrĂ«nuar nĂ« KosovĂ«, por, pĂ«r hir tĂ« sĂ« vĂ«rtetĂ«s, kĂ«to pĂ«rpjekje kanĂ« qenĂ« krejt sipĂ«rfaqĂ«sore e tĂ« zbehta. Paraqitjet e fundit tĂ« Edi RamĂ«s nĂ« KosovĂ« nĂ« rastin mĂ« tĂ« mirĂ« kanĂ« qenĂ« tĂ« dĂ«mshme pĂ«r vetĂ« atĂ« dhe partinĂ« e tij. NĂ«se ka njĂ« paragjykim tĂ« çudit-shĂ«m se Partia Socialiste ka disa lidhje me SerbinĂ«, Ă«shtĂ« mirĂ« qĂ« lidershipi socialist tâi zgjedhĂ« aleatĂ«t e vet nĂ« KosovĂ«, tĂ« cilĂ«t tĂ« paktĂ«n nuk e kanĂ« vetĂ« kĂ«tĂ« hipotekĂ«. NjĂ« miku im nga Tirana po mĂ« thoshte se Edi Rama nuk i njeh njerĂ«zit nĂ« KosovĂ«, prandaj
Ă«shtĂ« e mundur qĂ« ai tĂ« bĂ«jĂ« gabime nĂ« pĂ«rzgjedhjen e aleatĂ«ve tĂ« tij nĂ« PrishtinĂ«, por kjo nuk i falet njĂ« njeriu qĂ« ka pretendime tĂ« jetĂ« kryeministĂ«r i ShqipĂ«risĂ«. ĂshtĂ« krejt e pakuptueshme qĂ« nĂ« krye tĂ« qeverisĂ« shqiptare tĂ« zgjidhet njĂ« njĂ«ri qĂ« nuk ka fuqi poli-tike edhe nĂ« KosovĂ«, madje edhe te shqiptarĂ«t nĂ« Maqedoni. Edi Rama sot pĂ«r sot nuk e ka kĂ«tĂ« fuqi, dhe ky Ă«shtĂ« handikap i tij. Ai deri mĂ« sot ka dĂ«shtuar ta pĂ«rmirĂ«sojĂ« imazhin e socialistĂ«ve nĂ« KosovĂ«, sepse kĂ«tĂ« ka provuar ta bĂ«jĂ« pĂ«rmes njerĂ«zve qĂ« kanĂ« probleme serioze me vetĂ« imazhin e tyre. Berisha Ă«shtĂ« treguar 99-sh! Por sa para bĂ«n kjo punĂ« kur edhe Kosova Ă«shtĂ« e pĂ«rzier nĂ« âpazarin e votĂ«sâ nĂ« ShqipĂ«ri dhe nĂ« emĂ«r tĂ« saj bĂ«n edhe tregti me titullin âQytetari Nderiâ? Ndoshta Kosova nuk mund tĂ« ketĂ« as edhe njĂ« rol tĂ« vetĂ«m nĂ« pĂ«rcaktimin e fituesit nĂ« zgjed-hjet e qershorit nĂ« ShqipĂ«ri, siç mund tĂ« mendojĂ« Edi Rama, po
nëse ka dhe nëse këto zgjed-hje i humbin socialistët edhe një herë, kjo është pasojë e imazhit të keq të Edi Ramës në Kosovë. Ai, megjithëse e kishte terrenin më të për-shtatshëm se asnjëherë më parë, as këtë herë nuk mund ta fitojë Berishën në Kosovë.
Po si nuk diti njĂ« herĂ« tĂ« vetme tĂ« na bindĂ« se nuk Ă«shtĂ« i ftoftĂ«, se nuk Ă«shtĂ« arrogant, se nuk Ă«shtĂ« an-tikosovar, se nuk Ă«shtĂ« aq i keq sa pĂ«r tĂ« mos e dashur? VetĂ« duhet ta ketĂ« fajin pse kosovarĂ«t nuk e duan as edhe pĂ«r ilaç. Ai nuk po di as tâua âlypĂ«â!
teksa shfletoja gazetat ditore mĂ«ngjesin e sĂ« mar-tĂ«s, mĂ« ra nĂ« sy njĂ« lajm shumĂ« interesant. Dy persona kishin mashtruar shumĂ« qytetarĂ« duke u premtuar se ânĂ«se e luajnĂ« gishtinâ, do tâi pu-nĂ«sojnĂ« nĂ« AgjencinĂ« Kosovare tĂ« InteligjencĂ«s. Si zakonisht, kungulli nuk shkon gjithmonĂ« mbi ujĂ« dhe kĂ«tyre tipave âbiznesiâ u kishte dĂ«shtuar, pasi policia kishte arritur qĂ« tâi kapte.
NĂ« anĂ«n tjetĂ«r, ata qĂ« u kanĂ« besuar kĂ«tyre mashtruesve, apo mĂ« mirĂ« tĂ« themi kĂ«to âviktimaâ, qĂ« kanĂ« dhĂ«nĂ« edhe para duke shpresuar nĂ« njĂ« vend pune, edhe pse ligji i bĂ«n pĂ«rgjegjĂ«s si mitdhĂ«nĂ«s, pĂ«r hesapin tim nuk kanĂ« pikĂ« faji. Ata, nĂ« fund tĂ« fundit, kanĂ« qenĂ« nevojtarĂ« dhe pĂ«r tĂ« sigu-ruar njĂ« vend pune, njĂ« rrogĂ« qĂ« do tâu siguronte kafshatĂ«n e gojĂ«s, janĂ« detyruar tĂ« jepnin edhe para. Lufta pĂ«r ekzistencĂ« do ta detyronte secilin nĂ« kĂ«tĂ« vend tĂ« varfĂ«r e me papunĂ«si enorme qĂ« tĂ« gjente para edhe nga ndonjĂ« i afĂ«rm nĂ« diasporĂ« apo edhe tĂ« hyjĂ« nĂ« kredi pĂ«r tĂ« dhĂ«nĂ« ryshfet nĂ« kĂ«mbim tĂ« njĂ« vendi pune.
DhĂ«nia e ryshfetit jo vetĂ«m pĂ«r tâu punĂ«suar, por thuajse pĂ«r
secilĂ«n punĂ« qĂ« tĂ« duhet domosdo, tashmĂ« Ă«shtĂ« shndĂ«rruar nĂ« praktikĂ«, nĂ« diçka tĂ« zakonshme nĂ« KosovĂ«. Prandaj rastet si ky, kur njerĂ«zit detyrohen tĂ« japin ryshfet pĂ«r tâu punĂ«suar janĂ« shumĂ«, shumĂ« tĂ« mĂ«dha. Jam mĂ« se i bindur se shumĂ« prej atyre qĂ« bien viktima tĂ« mashtruesve pĂ«r tĂ« siguruar njĂ« vend pune janĂ« njerĂ«z tĂ« zotĂ« dhe kanĂ« besim nĂ« vetvete, por Ă«shtĂ« problemi te humbja e besimit te sistemi politik dhe tek institucionet.
Në secilin institucion publik në Kosovë punësimi, duke fil-luar nga pastruesit e shkollave nëpër ato fshatrat e thella ma-lore e deri te zyra e kryeministrit, shkon përmes tri formave: vijës partiake, asaj familjare dhe përmes dhënies së ryshfetit, gjegjësisht korruptimit të zyrtarëve. Profesionalizmi dhe për-gatitja adekuate, që do të ishte vlerë në secilin vend demokra-tik, këtu në Kosovë as që vjen në shprehje.
NĂ« vendin tonĂ« ka me mijĂ«ra raste kur njerĂ«z jo vetĂ«m me fakultet, por dhe me master e me njohje tĂ« gjuhĂ«ve tĂ« huaja kanĂ« aplikuar me dhjetĂ«ra e qindra herĂ« nĂ«pĂ«r institucione dhe nuk kanĂ« arritur tĂ« gjejnĂ« njĂ« vend pune. Ăka Ă«shtĂ« mĂ« e keqja, shumĂ« prej tyre nuk janĂ« ftuar as nĂ«pĂ«r intervista. Vendet e
tyre i kanë zënë militantët partiakë, familjarët e politikanëve, servilët dhe shumë prej atyre që kanë dhënë ryshfet.
Nuk do mend se tĂ«rĂ« kĂ«tĂ« degradim tĂ« vlerave dhe kĂ«tĂ« humbje ekstreme tĂ« besimit ndaj sistemit e ka sjellĂ« kjo qever-isje e KosovĂ«s qĂ« nga paslufta e kĂ«ndej. TĂ« gjitha qeveritĂ« e pasluftĂ«s, e sidomos kjo e fundit me nĂ« krye Hashim Thaçin e ka çuar vendin drejt njĂ« degradimi tĂ« pakthyeshĂ«m. Thaçi me kompaninĂ« e tij janĂ« tĂ« informuar pĂ«r secilin punĂ«sim, pĂ«r secilin tender, me njĂ« fjalĂ« pĂ«r çdo gjĂ« qĂ« merr frymĂ« nĂ« kĂ«tĂ« vend. KĂ«tĂ« mĂ« sĂ« miri e ka dĂ«shmuar edhe publikimi i pĂ«rgjimit tĂ« telefonatave tĂ« zyrtarĂ«ve tĂ« lartĂ« tĂ« PDK-sĂ« me vetĂ« kry-eministrin Thaçi, ku ai Ă«shtĂ« informuar pĂ«r çdo lĂ«vizje. Me njĂ« fjalĂ«, pa âtikunâ e Thaçit dhe tĂ« kompanisĂ« sĂ« tij askush jo qĂ« nuk mund tĂ« punĂ«sohet, por as tĂ« bĂ«jĂ« njĂ« hap pĂ«rpara.
Këta qytetarët që kanë provuar të punësohen, madje në shër-bimin inteligjent të vendit, institucionin aq të rëndësishëm për sigurinë, duke dhënë ryshfet janë vërtetë të guximshëm. Apo janë realistë në shtetin, ku është sekret publik se dikush po shet vende pune. Dikush nga të afërmit e kësaj qeverisjeje, që për fatin tonë të keq është zhytur në korrupsion e krim deri në fyt.
Edi Ramën as për ilaç
Dikush po shet vende pune?
Nga muhArrem LiTAJ
Nga ADriAN ĂOLLAKu
opinion
12 E enjte 23 maj 2013 âą
«
5 arsyetpse femrat tradhëtojnë
kardashian shtatzĂ«nĂ« dhe krenareKa pranuar se e ka pasur tĂ« vĂ«shtirĂ« tĂ« mĂ«sohet me for-mat e reja qĂ« i ka dhĂ«nĂ« trupit tĂ« saj shtatzĂ«nia, por mĂ« nĂ« fund Kim Kardashian duket se Ă«shtĂ« e qetĂ« me pamjen e saj tĂ« re. 32-vjeçarja Ă«shtĂ« fotografuar me bikini gjatĂ« pushimeve tĂ« saj nĂ« ishujt grekĂ« pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« vetĂ«m me bikini. Kim, e cila Ă«shtĂ« nĂ« muajin e shtatĂ« tĂ« shtazĂ«nisĂ«, ndodhet aktualisht me familjen nĂ« Greqi dhe duket shumĂ« rehat me format e saj tĂ« reja. DitĂ«t e fundit Kim Kardashian kishte postuar nĂ« Twitter shqetĂ«simin e saj pĂ«r rrobat qĂ« duhet tĂ« vishte nĂ« kĂ«tĂ« periudhĂ«: âE kam tĂ« vĂ«shtirĂ« tĂ« gjej rroba qĂ« nuk mĂ« bĂ«jnĂ« tĂ« dukem e shĂ«ndoshĂ«.â
cher i paguan djalit nga 2000 usD për çdo kilogram të humbur
Këngëtarja e njohur botërore Cher ka gjetur mënyrën se si ta bind djalin e saj Chaz që të dobësohet. Ajo i pa-guan nga 2000 dollarë nëse humb ndonjë kilogram. Pasi këngëtarja është e brengosur për shëndetin e djalit të saj, ajo ka vendosur që të angazhohet pak rreth humjes së kilogrameve të tepërta. Cher i ka premtuar djalit të saj Chaz së do ta paguajë 60.000 dollarë nëse dobësohet 30 kilogram. Ai në fillim ka refuzuar, por më vonë kur ka kuptuar se oferta është më se e kapshme, ka pranuar dhe ka vendosur që të humb kilogramë.
rita ora ndryshon ngjyrën e flokëve
Gjithmonë ka përzier stile të ndryshme veshjeje, por flokët i ka mbajtur përherë të verdha. Tashmë, Rita Ora ka ven-dosur që ta ndryshojë këtë gjë dhe ka lyer flokët në blu të hapur. Rezultatet i ka postuar si zakonisht në Twitter. Këngëtarja me origjinë nga Kosova do të performojë në disa festivale të mëdha gjatë këtji viti dhe ka nisur përgatitjet në studio për koreografitë. Kohët e fundit 23-vjeçarja ka bërë publike romancën me Calvin Harris, me të cilin është parë e kapur për dore në rrugët e Londrës.
BritanikĂ«t pĂ«rgatiten pĂ«r ekzaminimin e thelluar mjekĂ«sor âtĂ« gjenit Jolieâ
ka një lloj steriotipie kur bëhet fjalë për trad-hëtinë në çift, ku janë meshkujt ata që janë të programuar gjenetikisht për të ndryshuar shpesh partneren. Por në fakt është e gabuar, të dyja
sekset janë të krijuar në mënyrë më të barabartë se sa ne mendojmë. Renee Lee, eksperte në marrëdhënjet në çit si dhe me master në psikologji jep disa arsye pse femrat tradhëtojnë:
1. të kaluarit e një tranzicioniKur një femër diplomohet, mbush një
moshë të caktuar, humbet një prind ose avancon statusin e marrëdhënjes, bëhet më introspektive. Të gjitha këto janë peri-udha tranzicioni që e bëjnë atë edhe më të emociouar rreth faktit se ku po shkon jeta e saj, ose se ku ajo është e pozicionuar. Diskomforti i këtyre ndryshimeve, shkakton një dëshirë impulsive për të gjetur dikë që të heqë fokusin nga ndryshimi i saj dhe të jetë një diversion për atë që ajo po kalon.
2. nuk ndihet e vlerësuarTë gjitha femrat kanë kaluar nëpër situ-
ata të tilla: organizimi i një darke, ose një party për miq, dhe meshkujt shpesh herë harrojnë të komplimentojnë arritjet e tyre. Sipas Lee, femrat kërkojnë një lidhje emocionale që partnerët e tyre ta venë re,
të vlerësojnë atë që ato bëjnë dhe të jenë krenarë për to. Kur femrat nuk e marrin këtë vëmëndje në shtëpi, atëherë ato për-jetojnë frustracion, disfaksion, depresion dhe nervozizëm. Dhe kjo i shtyn ato për të hedhur sytë tek një mashkull tjetër.
3. ndjen fundin e një marrëdhënjeKur një femër ndjen se po i vjen fundi lid-
hjes pavarësisht për shkak të saj apo të tij, ajo mundohet ta mbushë së jashtëmi këtë boshllëk. Kjo është një arsye e pabesisë së saj. Nëse ajo është e vetmja që e konsideron
këtë ndarje, mund të jetë një taktikë e saj për të testuar veten dhe për të vlerësuar nëse mund të rruajë marrëdhënjen që ka.
4. kur lidhja nuk Ă«shtĂ« mĂ« argĂ«tueseâKur ju nuk qeshni, ju nuk dashuroniâ,
thotë Lee. Pasi e qeshura është një nga elementët kyç në një lidhje. Kur stresi i ditës bëhet fraktor dominant në lidhje, femrat ndihen të palumtura. Kur ato janë në shoqërinë e një kolegu ose miku që ka-lojnë kohë të këndshme bashkë, ato fillo-jnë të ndiejnë atë dritën që ju ka munguar në marrëdhënjen e tyre dhe fillojnë të in-teresohen për mashkullin tjetër.
5. është i mërzitshëm në krevatMeshkujt nuk janë të vetmit që kanë
nevojë për stimulim. Edhe femrat kanë nevojë të ndihen të dëshiruara. Me burimet e shumta të informacionit që flasin për jetën intime, apo të dëgjuarit e bisedave mes shoqeve, femrat arrijnë në atë moment ku krahasojnë jetën e tyre intime me atë që pjesa tjetër e botës përjeton. Dhe këtu ajo fillon të pyesë se çfarë i mungon.
âEdhe pse ajo Ă«shtĂ« e lehtĂ« pĂ«r tĂ« iden-tifikuar tĂ« metat nĂ« jetĂ«n intime, shpesh Ă«shtĂ« e vĂ«shtirĂ« pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« ndryshimet e nevojshme pĂ«r tĂ« korrigjuar ato, â, thotĂ« Lee. Kjo krijon njĂ« tundim pĂ«r gratĂ« tĂ« cilat kĂ«rkojnĂ« kĂ«naqĂ«sinĂ« seksuale gjetiu me dikĂ« qĂ« ata nuk kanĂ« bagazh dhe mund tĂ« jetĂ« mĂ« tĂ« papĂ«rmbajtshĂ«m.
Mjekët britanikë në vitin 2014 do të fil-lojnë programin e ekzaminimit të thel-luar mjekësor (ang. screening) gjenetik
tĂ« sĂ«mundjeve onkologjike. Programi pĂ«rf-shin 97 tĂ« ashtuquajtur onkogjene, midis tĂ« cilĂ«ve edhe gjenin e njohur BRCA1, pĂ«r shkak tĂ« pranisĂ« nĂ« organizmin e vet tĂ« formĂ«s mutante tĂ« tĂ« cilit aktorja e Hollivudit Angelina Jolie iu nĂ«nshtrua mastektomisĂ« sĂ« dyfishtĂ« parandaluese (heqjes sĂ« gjirit). GazetarĂ«t britanikĂ« e kanĂ« pagĂ«zuar gjenin BRCA1 me togfjalĂ«shin âgjeni Jolieâ. Rreth 2% e tĂ« gjitha sĂ«mundjeve onkologjike lidhen me praninĂ« e onkogjeneve nĂ« or-ganizĂ«m, megjithatĂ« statistikat ndryshojnĂ« shumĂ« nĂ« varĂ«si tĂ« llojit tĂ« tumorit. NĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ«, nĂ« rastin e kancerit ovarian (kanceri i vezoreve) kjo shifĂ«r arrin deri nĂ« 15%.
gossip
13âą E enjte 23 maj 2013
»
Beyonce nxjerr kĂ«ngĂ«n mĂ« tĂ« re âgrown WomanâEdhe pse diva e muzikĂ«s Beyonce ka qĂ«nĂ« tepĂ«r e zĂ«nĂ« me turin e sja tĂ« suksesshĂ«m nĂ«pĂ«r botĂ«, ka gjetur kohĂ« edhe pĂ«r tĂ« lancuar kĂ«ngĂ«n mĂ« tĂ« re âGrown Womanâ. KĂ«ngĂ«tarja e ka postuar kĂ«ngĂ«n nĂ« internet, kĂ«ngĂ« e cila ka erdhur nĂ« bashkĂ«punim me The-Dream dhe Timbaland. KnoĂ«eles kĂ«ndon, âJam njĂ« grua e rritur/Mund tĂ« bĂ«j çfarĂ« tĂ« dua/Mund tĂ« jem e keqe nĂ«se dua/ Mund tĂ« them çfarĂ« tĂ« dua/.....â.
tori spelling tregon format perfekte në 40-vjetorin e sajSpelling ka festuar 40 vjetorin në Meksikë në San Lucas bashkë me familjen e saj. E sigurisht që moti e ka favorizuar atë të tregojë format perfekte me bikini edhe pse i ka rrumbullako-sur të 40-tat. Ajo ka shkruar në ëebsiten personal se po kalon kohë të mrekul-lueshme dhe se nuk bëhet fjalë vetëm për një ditëlind-je të zakonshme, por për një përvjetor të veçantë. Ajo është shprehur se ndihet krenare për gjithçka që ka arritur në këto 40 vjet.
kanye West inkurajon Will smith të bëjë muzikë
Rreperi Kanye dĂ«shiron qĂ« Smith tĂ« regjistrojĂ« muzikĂ«. Ai e ka kurajuar Smith qĂ« tĂ« rikthehet nĂ« studio pas shkĂ«putjes sĂ« tij qĂ« nĂ« 2005, me nxjerrjen e albumit tĂ« fundit âLost & Foundâ. Por Smith ka shpjeguar se nuk mund ta bĂ«jĂ« nĂ«se nuk ndihet vĂ«rtet i inspiruar, pavarĂ«sisht shtysave tĂ« vazhdueshme tĂ« Kanye.
Aniston ka qarë
pĂ«r JolienJennifer Aniston raportohet se ka qarĂ« kur ka dĂ«gjuar pĂ«r largimin e dyfishtĂ« tĂ« gjinjve tĂ« Angelina Joliet dhe tash dĂ«shiron tĂ« ârrisĂ« njĂ« degĂ« ulliriâ pĂ«r tĂ«. Aniston, e cila u nda nga Brad Pitt nĂ« janar tĂ« vitit 2005, shpejt pasi ai filloi tĂ« dalĂ« me tĂ« fejuarĂ«n e tij tĂ« tashme, AngelinĂ«n, ishte ndjerĂ« e emocionuar kur kishte lexuar se si aktorja kishte hequr tĂ« dy gjinjtĂ« pasi kishte mĂ«suar se ka 87 pĂ«r qind shanse mĂ« tĂ« pakta pĂ«r tĂ« zhvilluar kancerin e gjirit. âAjo kaloi pĂ«rtej besimit duke lexuar tregimin e AngelinĂ«s. VĂ«rtet ishte befasi pĂ«r tĂ« se sa e guximshme ajo Ă«shtĂ«. TĂ« kalojĂ« nĂ«pĂ«r njĂ« gjĂ« aq tĂ« madhe pĂ«r gjithĂ« familjen e saj, e ka bĂ«rĂ« Jen tĂ« kuptojĂ« se pavarĂ«sisht raporteve tĂ« tyre, Angelina vĂ«rtet e do Brad dhe fĂ«mijĂ«t e tyreâ. âSigurisht, Jen Ă«shtĂ« lĂ«nduar kur Brad e la atĂ« dhe dhimbja e shoqĂ«roi atĂ« me vite, por kjo Ă«shtĂ« aq e largĂ«t tash, dhe dĂ«shiron tĂ« rrisĂ« njĂ« degĂ« ulliri pĂ«r AngelinĂ«nâ, ka thĂ«nĂ« burimi pĂ«r National Enquirer.
Bon Jovi JuStin BiEBER
ëShtë iDiot
gossip
Jon Bon Jovi ka paralajmĂ«ruar Justin Bieber-in duke thĂ«nĂ« qĂ« tĂ« tregojĂ« mĂ« shumĂ« respekt ndaj fansave tĂ« tij. Vokalisti i grupit Bon Jovi komentoi vonesat e 19-vjeçarit nĂ«pĂ«r koncerte duke thĂ«nĂ« qĂ« ânĂ«se e lĂ« publikun tĂ« presĂ«, atĂ«herĂ« je idiotâ. âCdo brez ka tipa qĂ« e bĂ«jnĂ« kĂ«tĂ« punĂ« (paraqitjen me vonesĂ« nĂ« kon-certe). ĂshtĂ« mungesĂ« respekti ndaj publikut qĂ« punon pĂ«r tĂ« blerĂ« biletĂ«n dhe qĂ« tĂ« jep 2 ose 3 orĂ« nga koha
e tij ose 80 minuta nĂ« rastin e kĂ«tij djalitâ, theksoi 51-vjeçari pĂ«r âLondon Evening Standardâ. âNĂ«se e bĂ«n njĂ« herĂ«, fansat tĂ« falin. NĂ«se e bĂ«n disa herĂ«, turp tĂ« kesh! Publiku nuk do tĂ« tĂ« dojĂ« mĂ« sepse po tregohesh idiotâ, shtoi Bon Jovi.
14 E enjte 23 maj 2013 âą
« Bota
ekspertë të diplomacisë publike thonë se një ndryshim në perceptim,
qĂ« e ka zanafillĂ«n nga epoka e LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ«, mund tâi pengojĂ« pĂ«rpjekjet e Shteteve tĂ« Bashkuara dhe RusisĂ« nĂ« trajtimin e luftĂ«s civile nĂ« Siri. Helle Dale, analiste nĂ« Fonda-cionin Heritage, thotĂ« se mes Shteteve tĂ« Bashkuara dhe RusisĂ« ekziston njĂ« marrĂ«d-hĂ«nie e ndĂ«rlikuar âdashuri-urrejtjeâ.
Analistja Dale tha se Ă«shtĂ« dakord me njĂ« zyrtar tĂ« adminsistratĂ«s Obama, qĂ« u shpreh se mosmarrĂ«veshjet gjatĂ« periudhĂ«s sĂ« LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ« mes dy vendeve janĂ« duke i tendosur sot mar-rĂ«dhĂ«niet mes tyre. âZyrtari amerikan tha se ne punojmĂ«, duke supozuar se Lufta e FtohtĂ« ka marrĂ« fund. Ne kĂ«tu nĂ« Shtetet e Bashkuara kĂ«shtu besojmĂ«, por rusĂ«t sillen sikur kjo luftĂ« ende vazhdonâ.
Zonja Dale thotë se këto mosmarrëveshje të dal-lueshme janë duke ndikuar tek përpjekjet amerikano-ruse për organizimin e një konfer-ence paqeje për Sirinë në muajin qershor.
TĂ« dyja palĂ«t janĂ« da-kord mbi nevojĂ«n pĂ«r tâi sjellĂ« rebelĂ«t sirianĂ« dhe pĂ«rfaqĂ«suesit e Presidentit Bashar al Assad nĂ« tryezĂ«n e bisedimeve, me synimin pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund konfliktit qĂ« ka shkaktuar mbi 80 mijĂ« tĂ« vrarĂ«. Por vendimi i RusisĂ« pĂ«r tâi shitur raketa kundĂ«r anijeve qeverisĂ« siriane ka shkaktuar kritika nĂ« Shtetet e Bashkuara.
Dale thotĂ« se Rusia dhe Shtetet e Bashkuara kanĂ« njĂ« marrĂ«dhĂ«nie tĂ« tillĂ«, qĂ« bashkĂ«punojnĂ« kur kanĂ« in-teresa tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta, por nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ« mbrojnĂ« edhe interesat individuale. âĂshtĂ« njĂ« marrĂ«dhĂ«nie shumĂ« pragmatike, por jo doemos me dashuriâ. Andrew Kuchins i QendrĂ«s pĂ«r Studime Strat-egjike nĂ« Washington Ă«shtĂ« dakord me kĂ«tĂ« konstatim. Ai thotĂ« se qĂ« nga pĂ«rfundimi i LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ«, pĂ«r RusinĂ« ka qenĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« mĂ«so-het me faktin e tĂ« qenit jo mĂ« njĂ« superfuqi, por njĂ« shtet
E ARDHMJADo të jetë amerika
gjigandi global i naftës
shtetet e Bashkuara do të sigurojnë një të tretën e furnizimeve të reja me naftë gjatë 5 vjetëve të ardh-
shëm, madje do të plotësojnë nevojat e tyre për energji pas 20 vjetësh. Këto parashikime u njoftuan nga Agjencia Ndërkombëtare Energjetike me seli në Paris. Megjithëse importet amerikane të naftës nga vendet e Gjirit Persik u shtuan vitin e kaluar, analistët parashikojnë se Shtetet e Bashkuara do të shkëputen nga varësia tek nafta e Lindjes së Mesme, hap ky që do të kishte ndikime të mëdha në mar-rëdhëniet ndërkombëtare dhe në balancën e fuqisë. Agjen-cia Ndërkombëtare për Energjinë e përshkruan prodhimin e ardhshëm të naftës në Shtetet e Bashkuara si një tronditje me pasoja të ndjeshme në tregjet botërore të naftës.
John Mitchell Ă«shtĂ« analist i tregjeve tĂ« naftĂ«s nĂ« In-stitutin Chatham House nĂ« LondĂ«r. âKyçi i kĂ«tij fenomeni Ă«shtĂ« shtimi i nxjerrjes sĂ« naftĂ«s nga formacionet shkĂ«m-bore nĂ« Shtetet e Bashkuara, proces qĂ« ka filluar para disa vjetĂ«sh, por ka arritur nĂ« nivele tĂ« larta gjatĂ« 3 vjetĂ«ve tĂ« funditâ. Nafta dhe gazi nxirren duke pĂ«rdorur lĂ«ngje tĂ« presuara pĂ«r ta nxjerrĂ« produktin nga shkĂ«mbi, proces qĂ« njihet si frakturim hidraulik. Disa shtete amerikane dhe vende evropiane e kanĂ« ndaluar kĂ«tĂ« praktikĂ« nga frika se mund tĂ« shkaktojĂ« ndotje tĂ« mjedisit, madje edhe tĂ«rmete.
MegjithĂ« kĂ«to debate, Agjencia NdĂ«rkombĂ«tare En-ergjetike thotĂ« se kjo teknologji do tĂ« ndihmojĂ« Shtetet e Bashkura tĂ« pĂ«rmbushin nevojat e brendshme me naftĂ« deri nĂ« vitin 2035. Prodhimi me gaz nĂ« Shtetet e Bashkuara pritet tĂ« jetĂ« mĂ« i madh se ai nĂ« Rusi. John Mitchell beson se koncepti i sigurisĂ« energjetike sĂ« shpejti nuk do tĂ« dik-tojĂ« mĂ« politikĂ«n e jashtme amerikane. âA do tĂ« vazhdojĂ« Lindja e Mesme tĂ« jetĂ« kaq e varur nga mbĂ«shtetja ushta-rake amerikane? Jam i sigurt se pĂ«rgjigja ndoshta Ă«shtĂ« po, por nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ« Shtetet e Bashkuara nuk do tĂ« kenĂ« tĂ« njĂ«jtat interesa nĂ« atĂ« rajon sa nĂ« tĂ« kaluarĂ«nâ.
Mos varja tek energjia e huaj nĂ« Shtetet e Bashkuara mund tĂ« ketĂ« pasoja tĂ« mĂ«dha pĂ«r politikat e Lindjes sĂ« Mesme. Christopher Davidson i Universitetit Durham tĂ« Bri-tanisĂ« ka shkruar librin âPas SheikĂ«ve: RĂ«nia e ardhshme e monarkive tĂ« Gjirit Persikâ. âKa gjithashtu tĂ« ngjarĂ« tĂ« shi-kojmĂ« Shtetet e Bashkuara tĂ« fillojnĂ« tĂ« hartojmĂ« mĂ« mirĂ« politikat e tyre ndaj monarkive nĂ« Gjirin Persikâ.
NĂ« Bahrein, vend aleat i Shteteve tĂ« Bashkuara, njĂ« revoltĂ« e llojit tĂ« PranverĂ«s Arabe ka shpĂ«rthyer herĂ« pas here qĂ« prej vitit 2011. Zoti Davidson thotĂ« se shumĂ« monarki tĂ« pasura me naftĂ« tĂ« Gjirit Persik po pĂ«rpiqen tĂ« qetĂ«sojnĂ« popullatat e tyre me kompensime qeveritare pĂ«r tĂ« parandaluar revolta tĂ« tilla nĂ« tĂ« ardhmen. Por rĂ«nia e tĂ« ardhurave nga eksportet e naftĂ«s mund tĂ« shkaktojĂ« trazira politike. âBrenda njĂ« periudhe 2-vjeçare, ne do tĂ« shikojmĂ« deficite shpenzimesh publike nĂ« shumicĂ«n e monarkive tĂ« Gjirit Persik. NĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«, ne po shikojmĂ« edhe ndikimin e PranverĂ«s Arabe nĂ« Siri dhe nĂ« AfrikĂ«n Veriore, qĂ« po fillon tĂ« fuqizojĂ« popujt nĂ« ato vende, tĂ« cilĂ«t nuk dĂ«shirojnĂ« mĂ« tĂ« tolerojnĂ« sistemin autokratâ.
Zoti Davidson thotĂ« se gjatĂ« dekadave tĂ« ardhshme ven-det e Gjirit Persik do tĂ« shtojnĂ« eksportet e tyre tĂ« naftĂ«s drejt lindjes. âPor ajo qĂ« do tĂ« mungojĂ« nĂ« kĂ«tĂ« skenar janĂ« marrĂ«dhĂ«niet e sigurisĂ« qĂ« fuqitĂ« perĂ«ndimore kanĂ« sigu-ruar me kalimin e kohĂ«s nĂ« Gjirin Persik. KĂ«to vende e dinĂ« fare mirĂ« dhe unĂ« dyshoj se ato bĂ«jnĂ« blof kur thonĂ« se Kina dhe vendet aziatike tĂ« PaqĂ«sorit nuk mun d tĂ« zĂ«vĂ«ndĂ«sojnĂ« PerĂ«snimin si garntuesi i tyre i funditâ. AnalistĂ«t thonĂ« se bumi i naftĂ«s do tâi japĂ« ekonomisĂ« amerikane njĂ« avantazh konkurrues me furnizime tĂ« lira nafte, qĂ« eleminojnĂ« pozitat e pambrojtura ndaj gjeopolitikave globale.
SHBA-RUSInjĂ« marrĂ«dhĂ«nie âdashuri-urrejtjeâ
âNĂ« fund tĂ« LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ«, kur Shtetet e Bashkuara dolĂ«n si shteti mĂ« i fuqishĂ«m, Amerika kishte lirinĂ« tĂ« bĂ«nte çâtĂ« donte, kur tĂ« donte dhe kjo u pa konkretisht tek luftĂ«rat qĂ« erdhĂ«n pas shpĂ«rbĂ«rjes sĂ« JugosllavisĂ« nĂ« vitet â90, dhe natyrisht, edhe nĂ« Irak e gjetkĂ«. PikĂ«risht kjo i mundon rusĂ«tâ
mĂ« pak i fuqishĂ«m.âNĂ« fund tĂ« LuftĂ«s
sĂ« FtohtĂ«, kur Shtetet e Bashkuara dolĂ«n si shteti mĂ« i fuqishĂ«m, Amerika kishte lirinĂ« tĂ« bĂ«nte çâtĂ« donte, kur tĂ« donte dhe kjo u pa konkre-tisht tek luftrat qĂ« erdhĂ«n pas shpĂ«rbĂ«rjes sĂ« JugosllavisĂ« nĂ« vitet â90, dhe natyrisht, edhe nĂ« Irak e gjetkĂ«. PikĂ«risht kjo i mundon rusĂ«tâ.
Zoti Kuchins thotë se ka edhe mosmarrëveshje të tjera që kanë shkaktuar tendosje në marrëdhëniet mes Rusisë dhe Shteteve të Bashkuara. Ai thotë se Rusia e intrepre-ton Pranverën Arabe si një lloj lufte me Arabinë Saudite,
Katarin dhe aleatĂ«t e tyre nĂ« njĂ«rĂ«n anĂ« dhe me Iranin nĂ« anĂ«n tjetĂ«r, njĂ« pikĂ«pamje qĂ« e ve RusinĂ« nĂ« kundĂ«rshtim me Shtetet e Bashkuara. âStauskuoja nĂ« Lindjen e Mesme tĂ« madhe, siç shpre-het Moska, Ă«shtĂ« preferenca e tyre. Sipas zyrtarĂ«ve rusĂ«, çdo ndryshim do tĂ« ishte nĂ« dĂ«min e tyreâ.
Studjuesi Kuchins thotë po ashtu se nuk pret që Rusia të ndryshojë ndjeshëm qën-drimin e saj në mbështetjen e qeverisë siriane duke filluar tani e deri në konferencën e paqes që mund të mbahet në qershor. Por Paul Pillar i Qendrës për Studime të
SigurisĂ« nĂ« Universitetin GeorgetoĂ«n, thotĂ« se ka arsye pĂ«r optimizĂ«m, kur Ă«shtĂ« fjala pĂ«r konferencĂ«n e paqes, ideja pĂ«r mbajtjen e sĂ« cilĂ«s buroi nga bisedimet mes Sekretarit tĂ« Shtetit John Kerry dhe homologut tĂ« tij rus, Sergei Lavrov. âUnĂ« mendoj se zhvillimi nĂ« Rusi, e kam fjalĂ«n pĂ«r marrĂ«veshjen qĂ« Sekretari Kerry arriti me rusĂ«t pĂ«r mbajtjen e njĂ« konference, Ă«shtĂ« njĂ« nga gjĂ«rat pozitive qĂ« kemi dĂ«gjuar lidhur me SirinĂ« pas kaq kohĂ«shâ. Por zoti Pillar thotĂ«, se ai nuk mendon se konferenca, nĂ«se ajo do tĂ« mbahej, do tâi jepte njĂ« zgjidhje tĂ« menjĂ«hershme konfliktit.
15âą E enjte 23 maj 2013
»BOTA
Në Oklahoma vazhdojnë përpjekjet për të ndihmuar qytetarët e prekur nga tor-nadoja masive e së hënës. Stuhia vdekjeprurëse për-shkoi një zonë 3 kilometra
të gjerë dhe rreth 30 kilometra të gjatë në Oklahomën qendrore, duke shkak-tuar vdekje dhe shkatërrim.
Qyteti Moore, pranĂ« qytetit Okla-homa ishte mĂ« i godituri nga tornado-ja vdekjeprurĂ«se qĂ« shkatĂ«rroi shtĂ«pi dhe jetĂ« njerĂ«zish. Guvernatorja e OklahomĂ«s Mary Fallin premtoi dje se shteti i saj do tĂ« rimĂ«kĂ«mbet. âNĂ« mes tĂ« tragjedisĂ« dhe humbjes sĂ« jetĂ«s, ne kemi parĂ« forcĂ«n dhe kura-jon e qytetarĂ«ve tanĂ« dhe ne do ta kapĂ«rcejmĂ« kĂ«tĂ« gjendje, do tĂ« rindĂ«r-tojmĂ« dhe do tĂ« ngrihemi pĂ«rsĂ«riâ.
Tornadoja la shumĂ« vetĂ« pa shtĂ«pi, pĂ«rfshirĂ« banorin e distriktit Moore Chris Palmer. âDo tĂ« duhet kohĂ« sa tĂ« rindĂ«rtojmĂ«, qĂ« famijet tĂ« marrin vet-en. Shikon gjĂ«ra tĂ« tilla nĂ« filma, por Ă«shtĂ« ndryshe kur e ke pĂ«rballĂ« syveâ.
Administratori i Agjencisë për Me-naxhimin e Emergjencave Craig Fu-gate tha se kjo agjenci do të bëjë të pamundurën që ata që kanë mbetur pa shtëpi të gjejnë strehim të për-shtatshëm. Ai u bëri gjithashtu thir-rje të mbijetuarve që të njoftojnë për gjendjen e tyre.
âNjĂ« nga sfidat me ngjarje tĂ« tilla Ă«shtĂ« se ngaqĂ« pĂ«rmasat e shkatĂ«r-rimit janĂ« tĂ« mĂ«dha, Ă«shtĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« kesh informacion tĂ« saktĂ« pĂ«r njerĂ«zit qĂ« kanĂ« humbur. KĂ«shtu qĂ« nĂ«se jetoni nĂ« zona tĂ« prekura nga tornadoja, njoftoni qĂ« jeni mirĂ«, qĂ« tĂ« mos kontrollojmĂ« pĂ«r njerĂ«z qĂ« nuk kanĂ« nevojĂ«â.
ZyrtarĂ«t u kanĂ« kĂ«rkuar banorĂ«ve dhe vullnetarĂ«ve qĂ« tĂ« mos bllokojnĂ« rrugĂ«t kryesore qĂ« pĂ«rshkojnĂ« zonat e katastrofĂ«s, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« pĂ«rpjekjet e rimĂ«kĂ«mbjes tĂ« jenĂ« mĂ« tĂ« shpejta. Ata thanĂ« se sistemi i paralajmĂ«rimit kishte dhĂ«nĂ« lajmĂ«rim me kohĂ« para stuhisĂ«. Susan Pierce, kryeinspektore e shkollave publike tĂ« distriktit Moore, tha se shumĂ« jetĂ« ishin shpĂ«tuar duke ndjekur procedurat e strehimit nĂ« çdo shkollĂ«. âAdministratorĂ«t, personeli, mĂ«suesit dhe nxĂ«nĂ«sit filluan men-jĂ«herĂ« tĂ« zbatojnĂ« planin e krizave. Ne e ndoqĂ«m ndryshimin e kohĂ«s gjatĂ« gjithĂ« ditĂ«s dhe kur ishte momenti pĂ«r tâu strehuar, i strehuam njerĂ«zitâ.
Presidenti Barack Obama prem-toi ndihmë federale për përpjekjet e rimëkëmbjes. Kjo detyrë është e vështirë. Ndërkohë, Oklahoma dhe shtetet përreth po bëhen gati të për-ballojnë më shumë tornado dhe stuhi në ditët në vazhdim. Moti me stuhi po vëzhtirëson përpjekjet e shpëtimit në Moore të Oklahomës, një ditë pasi një tornadoje e fuqishme shkatërroi pjesë të mëdha të këtij qytetit qendror të Shteteve të Bashkuara.
Shefi i zjarrfikësve të qytetit thotë se punëtorët e emergjencës nuk do të ndalen në kërkim për të mbijetuarit dhe planifikojnë për të shkuar nëpër rrëno-jat e çdo ndërtesë të paktën tre herë.
Tornado e së hënës vrau 24 per-sona dhe plagosi 240 të tjerë, duke
OKLAHOMASfida e ringritjes më këmbë
âNjĂ« nga sfidat me ngjarje tĂ« tilla Ă«shtĂ« se ngaqĂ« pĂ«rmasat e shkatĂ«rrimit janĂ« tĂ« mĂ«dha, Ă«shtĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« kesh informacion tĂ« saktĂ« pĂ«r njerĂ«zit qĂ«
kanĂ« humbur. KĂ«shtu qĂ« nĂ«se jetoni nĂ« zona tĂ« prekura nga tornadoja, njofto-ni qĂ« jeni mirĂ«, qĂ« tĂ« mos kontrollojmĂ« pĂ«r njerĂ«z qĂ« nuk kanĂ« nevojĂ«â
mbi Oqeanin Atlantikâ.Jo çdokush mendon kĂ«shtu, por
zbulimet shkencore po e bĂ«jnĂ« akoma mĂ« tĂ« fortĂ« debatin mbi ngrohjen globale. Xhef Halverson i universitetit tĂ« Merilandit thotĂ« se ka mundĂ«si qĂ« ngrohja globale tĂ« jetĂ« shkaktare e stuhive, por vĂ«rtetimi i kĂ«saj teze ka qĂ«nĂ« i vĂ«shtirĂ« deri tani. âUji i nxehtĂ« Ă«shtĂ« shkaktari i vĂ«rtetĂ« i uraganĂ«ve. Uji avullon. Avulli kondensohet, lĂ«shon nxehtĂ«sinĂ« dhe kjo shkakton energjinĂ« nga oqeani nĂ« atmosferĂ«. Sa mĂ« i nx-ehtĂ« tĂ« jetĂ« uji, aq mĂ« shumĂ« avull do tĂ« ketĂ«, dhe aq mĂ« tĂ« forta do tĂ« jenĂ« stuhitĂ«, pasi avulli u jep fuqi atyreâ.
Zoti Kris Lendsi punon nĂ« QendrĂ«n KombĂ«tare tĂ« UraganĂ«ve. Sipas tij, ngrohja globale ka njĂ« ndikim tepĂ«r tĂ« vogĂ«l mbi uraganĂ«t. Ai thotĂ« se rritja e forcĂ«s sĂ« stuhive vjen si rezultat i ndryshimeve klimatike dhe cikleve natyrore tĂ« motit. Zoti Halverson nga ana e tij thotĂ« se edhe ai Ă«shtĂ« dakord me tezĂ«n e ciklit natyror, por shton se studimi i ri ka vlerat e veta. âKĂ«to janĂ« tĂ« dhĂ«nat shkencore mĂ« tĂ« mira qĂ« kemi pasur ndonjĂ«herĂ« dhe duket se ka njĂ« prirje nĂ« rritje pĂ«rsa i pĂ«rket fuqisĂ« sĂ« stuhive, tĂ« cilat mund tĂ« shkaktohen nga ngrohja globaleâ. Shkaqet e vĂ«rteta tĂ« kĂ«tij fenomeni mbeten pĂ«r tâu gjetur. MegjithatĂ«, punimet shkencore tregojnĂ« qartĂ« se nĂ« vitet e ardhshme shpejtĂ«sia e erĂ«rave do tĂ« rritet mĂ« tej tek stuhitĂ« e fuqishme tropikale.
Xhejms Karton i Universitetit të Merilandit është dakord, madje vë në dukje se studimet e kohëve të fun-dit tregojnë se me shtimin e grohjes globale, bota ka të ngjarë të përballet me stuhi edhe më të mëdha dhe ura-gane të kategorive tre, katër dhe pesë do të jenë më frekuente.
âBaza teorike shkencore pĂ«r kĂ«tĂ« Ă«shtĂ« shumĂ« e thjeshtĂ«. Uraganet e marrin energjinĂ« nga avullimi i sipĂ«r-faqes sĂ« ujit tĂ« oqeaneve nga tem-peraturat e larta. Me ngritjen e tem-peraturave avullimi Ă«shtĂ« mĂ« i madh, po ashtu dhe kondensimi, dhe si rrje-dhim uraganet vinĂ« mĂ« tĂ« fuqishmeâ.
Por Patrik Majkëlls i Institutit Cato paralajmëron kundër përqendrimit në të dhëna të caktuara, duke vënë në dukje se indeksi i cikloneve gjatë gushtit 2010 është në nivelin më të ulët që nga viti 1979, kur filloi rregjis-trimi i të dhënave.
Zoti MajkĂ«lls thotĂ« se frika lid-hur me efektet e ngrohjes globale Ă«shtĂ« e ekzagjeruar. âNĂ«se i hedhim njĂ« vĂ«shtrim tĂ« dhĂ«nave pĂ«r ritmin aktual tĂ« ngrohjes globale dhe e kra-hasojmĂ« atĂ« me vlerĂ«n mesatare tĂ« modeleve kompjuterike tĂ« Kombeve tĂ« Bashkuara, arin nĂ« pĂ«rfundimin se ngrohja Ă«shtĂ« pothuajse nĂ« nivelin mĂ« tĂ« ulĂ«t tĂ« intervalit tĂ« parashikuarâ. Por profesor Xhejms Karton i Univer-sitetit tĂ« Merilandit dhe Xhei Gullexh i QendrĂ«s Pew thonĂ« se nuk rrezikohet vetĂ«m klima si rezultat i çlirimit tĂ« gazit karbonik, por edhe aciditeti i oqean-eve, e bashkĂ« me to edhe shtresa jonĂ« mbrojtĂ«se. Carton dhe Gulledge thonĂ« se zgjidhja mĂ« e mirĂ« Ă«shtĂ« atakimi i problemit drejtpĂ«rdrejt.
rrafshuar lagje të tëra. Shërbimi Kom-bëtar i Motit thotë se tornado që solli gjithë këto shkatërrime ishte stuhia më e fortë e këtij lloji me erëra mbi 322 kilometra në orë. Shumë njerëz humbën çdo gjë që zotëronin, duke përfshirë edhe kafshët shtëpiake. Shumë mësues arritën të shpëtonin nxënësit e tyre duke i strehuar nëpër dollapet e librave dhe të rrobave në klasë pak para se stuhia të shkatër-ronte ndërtesën. Presidenti Barack Obama e ka shpallur Oklahomën rajon katastrofe dhe urdhëroi Agjencinë Federale të Menaxhimit të Emergjen-
cave (FEMA) të sigurojë çdo ndihmë që shteti ka nevojë. Ai tha se banorët e qytetit Moore nuk janë vetëm ndër-sa rimëkëmben dhe rindërtojnë.
Moti ekstremShkencëtarë të Universitetit
ShtetĂ«ror tĂ« FloridĂ«s dhe tĂ« Univer-sitetit tĂ« Uiskonsinit njoftojnĂ« nĂ« re-vistĂ«n shkencore âNatureâ se stuhitĂ« mĂ« tĂ« fuqishme tropikale po marrin pĂ«rmasa gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« mĂ«dha. Ata kanĂ« analizuar tĂ« dhĂ«na satelitore tĂ« 15 viteve tĂ« fundit si dhe tĂ« dhĂ«na tĂ« tjera nga gati 200 stuhi tropikale.
NjĂ« studim tjetĂ«r i tre viteve mĂ« parĂ« zbuloi se numri i uraganĂ«ve me fuqinĂ« mĂ« tĂ« lartĂ« gati ishte dyfish-uar. Autorja Xhudit KĂ«ri nĂ« Institutin e TeknologjisĂ« sĂ« Xhorxhias thotĂ« se rritja e fuqisĂ« sĂ« stuhive lidhet me temperatura mĂ« tĂ« larta tĂ« sipĂ«r-faqes sĂ« detit tĂ« cilat, sipas saj, kri-johen pjesĂ«risht nga ngrohja globale e shkaktuar nga njerĂ«zit. âShkak pĂ«r kĂ«tĂ« Ă«shtĂ« fuqia mĂ« e madhe e stuhive, shpejtĂ«sia mĂ« e madhe e erĂ«s, uraganĂ« tĂ« kategorive 4 dhe 5. Besoj se gjatĂ« 25 vjetĂ«ve tĂ« ardh-shĂ«m do tĂ« shohim stuhi tĂ« papara
16 E enjte 23 maj 2013 âą
« reportazh
Nga Spaçi, NebiL ĂiKA
spaçi! Mos të çoftë Zoti për asnjë lloj arsye! Vend më të shëmtuar, më të egër, më të varfër e më të
izoluar nuk besoj se gjendet! Sikur Ai e ka krijuar enkas për të qenë burg. Vetëm mendja kriminale e komu-nistëve shqiptarë mund të të mbyllte këtu në këtë ferr mbi tokë mijëra djem e burra vetëm se konsideroheshin si armiq të pushtetit të tyre diktatorial. Ky vend të kall datën edhe sot 22 vjet mbas mbylljes së burgut. Sa krime, sa jetë e vuajtje njerëzore ka marrë ky vend këtu mes maleve të Mirditës, që po nuk pate një kallauz e ke pothuaj të pamunduar ta gjesh! Teorikisht besoj se e njoh mirë Spaçin, burgun dhe ngjarjet e lidhura me të. Kam dëgjuar në familjen time nga im atë e miq të tij mijëra histori, sa të dhimb-shme aq madhështore, për krime e tortura, por dhe qëndresë e dinjitet. Emra njerëzish e ngjarjesh përzihen e lidhen me Spaçin në kujtesën time që në fëmijëri. Në punën time si gazetar kam intervistuar me dhjetëra ish-të dënuar të Spaçit dhe historitë e per-sonazhet nga ky vend i mallkuar kanë qenë shumë herë objekte të shkri-
Atje ku u mbyt në gjak ëndrra jonë europiane
meve nĂ« gazeta apo emisione tel-evizive. Miti i krijuar pĂ«r Spaçin ishte demoniak, por kurrsesi mendja nuk do tĂ« mĂ« kishte shkuar te ky realitet, qĂ« njeriu e sheh, kupton e beson vetĂ«m po erdhi vetĂ« kĂ«tu nĂ« Spaç. Sigurisht qĂ« tĂ« gjithĂ« ata qĂ« mĂ« kanĂ« treguar pĂ«r Spaçin nuk kanĂ« arritur tĂ« ma pĂ«r-shkruajnĂ« dot tĂ« plotĂ« egĂ«rsinĂ« e ter-renit dhe tĂ« natyrĂ«s, qĂ« edhe nĂ« kĂ«to ditĂ« pranverore ka njĂ« pamje prej ferri. Ferri duket se Ă«shtĂ« gjĂ«ja e parĂ« qĂ« tĂ« vjen nĂ« mend kur shikon Spaçin. Men-doni si u Ă«shtĂ« dukur atyre qĂ« kaluan vite tĂ« tĂ«ra tĂ« jetĂ«s sĂ« tyre tĂ« mbyl-lur nĂ« tela me gjemba mes torturash e punĂ« skllevĂ«rish, por edhe larg nĂ«-nave, grave, motrave dhe fĂ«mijĂ«ve, qĂ« vinin kĂ«tu hera-herĂ«s pĂ«r tĂ« parĂ« dhe ndihmuar me çâtĂ« mundnin tĂ« afĂ«rmit e tyre, qĂ« vuanin tĂ« zinjtĂ« e ullirit. Prandaj shumĂ« shkrimtarĂ« dhe ish-tĂ« burgosur politikĂ« e kanĂ« pĂ«rdorur kaq shumĂ« fjalĂ«n âferrâ kur kanĂ« shkruar pĂ«r Spaçin dhe mynxyrĂ«n qĂ« ka ndod-hur pĂ«r dekada tĂ« tĂ«ra kĂ«tu.
Destinacioni Spaç
Turp është, por do ta them se kjo është vizita ime e parë në Spaç. Ky vend mund dhe duhet të vizitohet nga
kushdo, por gazetarĂ«t duhet ta kenĂ« detyrim mĂ« shumĂ« se profesional. E kisha planifikuar qĂ« nĂ« 40-vjetorin e revoltĂ«s sĂ« Spaçit do tâi bashkohesha pelegrinazhit qĂ« ish-tĂ« burgosurit dhe familjarĂ« tĂ« tyre bĂ«jnĂ« çdo 21 maj nĂ« Spaç. RrugĂ«n e mora me makinĂ«n e Agron TufĂ«s, shkrimtar i njohur, drej-tor i ISKPK-sĂ«, i cili i ka kushtuar Spaçit shumĂ« radhĂ« nga tĂ« tijat. Agroni ka njĂ« lidhje tĂ« veçantĂ« e tĂ« dhimbshme me Spaçin. I ati i tij ka qenĂ« njĂ« prej tĂ« burgosurve si armik i qeverisĂ« ko-muniste dhe ai ka qenĂ« nĂ« kĂ«tĂ« vend qysh fĂ«mijĂ«. Nuk e di se çfarĂ« ndien ai kur vjen kĂ«tu, por besoj se ky vend i mallkuar duhet tĂ« ketĂ« lĂ«nĂ« shenja tĂ« forta te njĂ« fĂ«mijĂ« qĂ« vjen nga larg pĂ«r tĂ« takuar tĂ« atin e mbyllur nĂ« tela me gjemba. Ai nuk flet pĂ«r kĂ«tĂ«, por trishti-mi i vihej re lehtĂ« nĂ« sy qĂ« sa lamĂ« pas TiranĂ«n e morĂ«m rrugĂ«n drejt Spaçit. Me ne nĂ« makinĂ« udhĂ«tojnĂ« edhe dy persona tĂ« njohur nĂ« opinionin publik si ish-tĂ« burgosur politikĂ«, e pikĂ«risht Bedri Blloshmi, ish-i burgosur i Spaçit, dhe GĂ«zim PeshkĂ«pia. NĂ« ndryshim me mua dhe Gonin ata e njihnin Spaçin nĂ« ditĂ«n mĂ« tĂ« zezĂ« tĂ« tij, atĂ«herĂ« kur shĂ«rbente si burg i tmerrshĂ«m i ko-munizmit. RrugĂ«s biseda rrotullohet
rreth Spaçit, revoltĂ«s dhe historive tĂ« tij. DĂ«gjon pĂ«r qĂ«ndresĂ«, por dhe pĂ«r vuajtje e tortura, pĂ«r hetues e policĂ« kriminelĂ«, djem e burra tĂ« burgosur qĂ« hanĂ« hekurin me dhĂ«mbĂ«. GĂ«zimi dhe Bedriu tregojnĂ« pĂ«r ngjarje kaq tronditĂ«se me njĂ« qetĂ«si, madje edhe humor, gjĂ« qĂ« edhe njĂ« dĂ«gjues ras-tĂ«sor e ka tĂ« vĂ«shtirĂ« ta bĂ«jĂ«. Ato qĂ« kanĂ« ndodhur duken tĂ« pabesueshme, por Goni dhe unĂ«, tĂ« rritur me kĂ«to lloj historish, e dimĂ« se kjo Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« pjesĂ« e atij realiteti tĂ« burgjeve dhe kampeve qĂ« funksionuan pĂ«r 50 vjet si rrathĂ« tĂ« ferrit komunist. RrugĂ«s bashkohemi me njĂ« tjetĂ«r ish-tĂ« burgo-sur tĂ« Spaçit, me GĂ«zim ĂelĂ«n, piktor e muzikant. âArmik i popullitâ, gjithashtu. DalĂ«ngadalĂ« vargu i makinave dhe ato qĂ« janĂ« pĂ«r nĂ« Spaç dalin nga autostra-da nĂ« Rreps, pĂ«r tĂ« vazhduar rrugĂ«n drejt destinacionit Spaç.
Ferri mbi tokëShpëtimi, shoferi i Agronit, nget i
qetë makinën, duke u përqendruar në timon, por dhe ndjek me vëmendje bisedën tonë rreth Spaçit dhe tmer-reve të tij. Rrepsi, një grup banesash të stilit komunist dhe ndërtesash burgu, është vendbanimi i fundit dhe më i
afĂ«rt i Spaçit. Spaçi ndodhet ende larg, nĂ« gryka malesh, rreth njĂ« orĂ« me mak-inĂ« nga Rrepsi. Rruga me çakĂ«ll kalohet jo pa vĂ«shtirĂ«si nga makina 4 x 4 dhe ngjitja pĂ«r nĂ« Spaç Ă«shtĂ« njĂ« aventurĂ« me vete. Nga larg duken ndĂ«rtesat me tulla silikate tĂ« tipit komunist, qĂ« pĂ«r-bĂ«nin burgun e Spaçit, apo mĂ« mirĂ« atĂ« qĂ« ka ngelur nga ai. âKĂ«tu kam ardhur pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« kur isha gjashtĂ« vjeç, - mĂ« thotĂ« Tufa. - MĂ« solli gjyshi. FjetĂ«m nĂ« njĂ« barakĂ« bashkĂ« me minjtĂ« sa njĂ« mace. NjĂ« tmerr i vĂ«rtetĂ«. Kam ardhur edhe herĂ« tĂ« tjera, por nuk do ta har-roj kurrĂ« atĂ« ditĂ«.â MĂ« tregon me detaje rrugĂ«n, vendin ku takoi tĂ« atin e bur-gosur, postblloqet, vendrojat e tĂ« tjera detaje, qĂ« nuk ishin mĂ«. NjĂ« fotografim i saktĂ« nĂ« memorien e pashkruar tĂ« njĂ« fĂ«mije 6-vjeçar.
O Zot! Spaçi apo ai grup ndĂ«rte-sash tĂ« ndĂ«rtuara enkas pĂ«r burg ndodhet nĂ« njĂ« grykĂ« tĂ« thellĂ« mes malesh tĂ« zhveshura dhe njĂ« pĂ«rrua qĂ« gurgullon ujĂ« nĂ« njĂ« ngjyrĂ« tĂ« verd-hĂ«, ndoshta nga pĂ«rbĂ«rja gjeologjike. Edhe djalli nuk vjen vetĂ« kĂ«tu po nuk e sollĂ«n tĂ« lidhur. âPo jetova tĂ« shkru-aj pĂ«r Spaçin, do tĂ« sfidoj Dantenâ, - i thoshte Astrit Delvina kushĂ«ririt tĂ« tij, studiuesit tĂ« njohur Sherifi. Ka pasur
DEStinAcioni SpAç
17âą E enjte 23 maj 2013
»reportazh
tĂ« drejtĂ«. Ai shkrimtar qĂ« do tĂ« arrijĂ« ta pĂ«rshkruajĂ« dot Spaçin siç Ă«shtĂ«, apo mĂ« mirĂ« tĂ« themi siç ka qenĂ«, sig-urisht qĂ« ka shanse tĂ« sfidojĂ« Dante Aligierin. Ata qĂ« e kanĂ« parĂ« Spaçin, nĂ« veçanti ata qĂ« kanĂ« vuajtur, kanĂ« dhe pĂ«rparĂ«sinĂ« ndaj atij qĂ« vetĂ«m e imagjinoi ferrin. DhjetĂ«ra ish-tĂ« burgosur kanĂ« mbĂ«rritur kĂ«tu nga tĂ« gjitha anĂ«t e vendit. Xhemal Bali nga Konispoli, aktivist i revoltĂ«s, Bashkim Fishta nga Shkodra, Demir Pojani nga Elbasani, Luan Burimi nga Vlora etj. Shoh mes tyre Visar Zhitin, ministĂ«r i KulturĂ«s, shkrimtar dhe ish-i bur-gosur politik. Autor i disa librave tĂ« shkĂ«lqyer pĂ«r Spaçin, QafĂ«n e Barit dhe burgje tĂ« tjera tĂ« komunizmit. I pĂ«rzier me ish-shokĂ«t e tij tĂ« burgut, ai kĂ«tu nuk ka pamje ministri. Le qĂ« i tillĂ« nuk duket as nĂ« TiranĂ«. Visari, me gjithĂ« talentin dhe famĂ«n e tij si shkrimtar, ka qenĂ« gjithnjĂ« modest. TĂ« gjithĂ« tĂ« trishtuar, bisedojnĂ« me njĂ«ri-tjetrin. Ja edhe princi Leka, kryetari i PBKD-sĂ« Artur Roshi, i pranishĂ«m gjithnjĂ« nĂ« aktivitetet e ish-tĂ« pĂ«rnd-jekurve politikĂ«. âJa kĂ«tu filloi revolta. Atje u ngrit flamuri pa yll, atje ishte ushtria, Feçorr Shehu kĂ«tu bĂ«ri sher-rin me Hajri Pashin, kĂ«tu u pĂ«rleshĂ«m
dĂ«nimit tĂ« dyte nĂ« burg. E kam lutur ta intervistoj, por nuk pranon. âMĂ« duket vetja si Shefqet Peçi, si kĂ«ta veteranĂ«t komunistĂ«, qĂ« mburren e mashtrojnĂ«â, - mĂ« thotĂ«. I afrohem. Fshin lotĂ«t dhe sikur e kupton habinĂ« time. âJam dĂ«nuar 35 vjet vetĂ«m nĂ« kĂ«tĂ« burg, - mĂ« thotĂ«. - MĂ« kanĂ« vrarĂ« shokĂ«t. Nuk kam dashur tĂ« vij. Kam qĂ« mĂ« 1985-n, qĂ« kur u transferova nĂ« Burrel, qĂ« nuk kam ardhur kĂ«tu.â NĂ« megafon dĂ«gjoj zĂ«rin e Zhitit: âLavdi revoltĂ«s, sĂ« parĂ«s pĂ«rpjekje pĂ«r integ-rimin nĂ« EuropĂ« tĂ« shqiptarĂ«ve, lĂ«vizja e parĂ« pĂ«r rrĂ«zimin e diktaturĂ«s! Lavdi tĂ« rĂ«nĂ«ve, respekt pĂ«r tĂ« gjithĂ«!â Lule, kurora. NjĂ« kurorĂ« e veçantĂ« nga krye-bashkiaku i TiranĂ«s LulĂ«zim Basha. NjĂ« minute heshtje. Kujtim i paharruar i tĂ« rĂ«nĂ«ve, dĂ«shmorĂ«ve tĂ« demokra-cisĂ« dhe integrimit euroatlantik.
âRilindjaâ e RamĂ«s mĂ« Spaç
Disa individĂ« qĂ«ndrojnĂ« disi larg. âShiko Xhaferrin! - mĂ« thotĂ« Qaniu. - Rri larg ngaqĂ« Ă«shtĂ« me Edi RamĂ«n.â PĂ«rçarja ka mbĂ«rritur deri kĂ«tu. PĂ«r-faqĂ«suesja e PS-sĂ«, Keti Bazhdari, nuk guxon tĂ« afrohet te homazhet qĂ« ish-tĂ« burgosurit bĂ«jnĂ« pĂ«r shokĂ«t e tyre tĂ« vrarĂ« kĂ«tu. Ndjek nga larg ceremoninĂ«. Bedri Blloshmi lexon emrat e atyre qĂ« firmosĂ«n vdekjen e katĂ«r heronjve tĂ« Spaçit dhe dĂ«nimin e rĂ«ndĂ« tĂ« dhjetĂ«ra prej tyre. Kapo, Shuteriqi, Peçi, Klosi, Bushati, Peristeri etj. Shumica e kĂ«tyre emrave bij e nipa qĂ« sot drejtojnĂ« PS-nĂ« dhe qĂ« Bazhdari ka ardhur ta pĂ«r-faqĂ«sojĂ« kĂ«tu. Dikush pĂ«rmend Kristaq RamĂ«n, tĂ« atin e kryetarit aktual tĂ« PS-sĂ«. Ai ka firmosur varjen e shokut tĂ« tyre, poetit Avzi Nela, autorit tĂ« poez-isĂ« sĂ« revoltĂ«s âFryma e Helsinkitâ. Flet sĂ«rish Visari: âKjo listĂ« firmĂ«tarĂ«sh tĂ« vdekjes janĂ« rilindja qĂ« po ofron opozi-ta. Duan tĂ« rilindin Spaçin, burgun dhe tmerrin e tij.â Fjala e tij miratohet me duartrokitje, gjeste dhe fjalĂ«. KĂ«tu pĂ«r-pjekjet e ish-komunistĂ«ve pĂ«r tĂ« ma-nipuluar ish-tĂ« burgosurit politikĂ« nuk pi ujĂ«. Ish-tĂ« burgosurit kalojnĂ« indifer-ent pranĂ« Bazhdarit, askush nga ish-tĂ« burgosurit nuk i flet. Duket qĂ« ndihet keq. MegjithatĂ«, Ă«shtĂ« kĂ«mbĂ«ngulĂ«se, megjithĂ«se Rama nuk e kandidoi pĂ«r deputete. Gjen diku njĂ« kamerĂ« tĂ« njĂ« televizioni nga Tirana. âSocialistĂ«t e zgji-dhin problemin e tĂ« burgosurveâ, - thotĂ« ajo. Disa indinjohen e duan tĂ« reagojnĂ«, tĂ« tjerĂ«t, mĂ« tĂ« qetĂ«, i ndalojnĂ« duke u shpjeguar se Ă«shtĂ« njĂ« provokim i radhĂ«s e situata normalizohet shpejt.
Koha kĂ«tu kaloi shpejt, mĂ« shpejt nga sa e kisha menduar, e megjithatĂ« tĂ« burgosurit e kishin tĂ« vĂ«shtirĂ« tĂ« largoheshin. Ka kaq shumĂ« kujtime, kaq shumĂ« dhimbje kĂ«tu. Spaçi Ă«shtĂ« ferri, por dhe krenaria e tyre. Ata kanĂ« privilegjin tĂ« jenĂ« shqiptarĂ«t e parĂ« qĂ« kĂ«rkuan tâi bashkohen EuropĂ«s, ndĂ«r-kohĂ« qĂ« askush nĂ« gjysmĂ«n e saj nuk guxonte ta bĂ«nte njĂ« gjĂ« tĂ« tillĂ«. Sot pak ka ngelur nga burgu, strukturat e tĂ« cilit rrĂ«nohen çdo ditĂ«. Duket si-kur dikush pĂ«rpiqet ta shkatĂ«rrojĂ« jo vetĂ«m si dĂ«shmi tĂ« krimit komunist, por dhe si fillim i asaj lĂ«vizjeje pĂ«r demokraci e rikthim nĂ« EuropĂ« nĂ« fil-lim tĂ« viteve â90. Paralelizmi i shtyp-jes sĂ« revoltĂ«s sĂ« Spaçit me bllokimin e tri ligjeve tĂ« integrimit kĂ«tu Ă«shtĂ« njĂ« normalitet. Largohemi me kokĂ«n pas. MĂ« kaplon njĂ« gjendje e trishtuar pĂ«r atĂ« qĂ« pashĂ«, dĂ«gjova e pĂ«rjetova kĂ«tu. Ky ferr mbi tokĂ« nuk mund tĂ« thuhet me fjalĂ«. Ai duhet ruajtur edhe si sfidĂ« ndaj pĂ«rpjekjeve pĂ«r tĂ« fshirĂ« e manipuluar tĂ« vĂ«rtetĂ«n me har-resĂ«n, shkatĂ«rrimin dhe broçkulla poli-tike e elektorale. Ata qĂ« nuk e kanĂ« provuar apo sâe kanĂ« parĂ« atĂ« qĂ« ka ndodhur nĂ« Spaç, patjetĂ«r duhet tĂ« vi-jnĂ« kĂ«tu. Jeni tĂ« sigurt se, nĂ«se nuk do tĂ« mundeni ta sfidoni Dante Aligierin, siç dĂ«shironte shkrimtari antikomu-nist Astrit Delvina, patjetĂ«r do ta vini nĂ« dyshim ferrin e imagjinuar tĂ« tij.
me gardianĂ«t, kĂ«tu u lidhĂ«n e rrahĂ«n tĂ« burgosurit kur u shtyp revolta. Prangat i prunĂ« me kazanĂ«. Kujtuam mos sillnin ushqim, se kishim tri ditĂ« pa ngrĂ«nĂ«. SollĂ«n zinxhirĂ« e na lidhĂ«n tĂ« gjithĂ«ve. ĂfarĂ« mendje kriminale! KĂ«tĂ« mund ta bĂ«jnĂ« vetĂ«m komu-nistĂ«t. Ja, kĂ«tu varĂ«n edhe qenin e tĂ« burgosurve.â KĂ«to janĂ« copa bisedash qĂ« mâi kap veshi nga ish-tĂ« burgosurit, qĂ« kujtojnĂ« tmerrin e burgut famĂ«keq, por dhe ato ditĂ« tĂ« lavdishme tĂ« re-voltĂ«s. ShqipĂ«ria nĂ« KSBE (OSBE sot)
ishte motivimi, por kĂ«rkesa parĂ«sore e tĂ« burgosurve. NgritĂ«n edhe flamurin pa yll. Po ku e donin komunistĂ«t Eu-ropĂ«n? Se mos e duan edhe tani! âJa, kĂ«tu e ka shkruar Avzi Nela poezinĂ« âFryma e Helsinkitâ. ShĂ«tiste nĂ« oborr e fliste me vete. NĂ« fillim e morĂ«n pĂ«r tĂ« çmendur, por shpejt u mor vesh se pĂ«rsĂ«riste poezitĂ« qĂ« tĂ« mos i har-ronte. Nuk e linin tĂ« shkruante. KĂ«tĂ« marifet e bĂ«nin edhe poetĂ« tĂ« tjerĂ« tĂ« burgosur. TĂ« shkruaje ishte e rrezik-shme, e ndaluar.â
Syri nĂ« turmĂ« mĂ« kap njĂ« mikun tim, Qani Sadikun. E njoh qĂ« fĂ«mijĂ«. Ka bĂ«rĂ« mĂ« shumĂ« se 20 vjet burg. NjĂ« hero i burgjeve shqiptare. E sollĂ«n tĂ« internuar nga Elbasani nĂ« Borsh tĂ« SarandĂ«s. Atje e arrestuan. I sajuan dy a tre dĂ«shmitarĂ«. NjerĂ«z tĂ« dis-kretituar moralisht. Thuhet se Ă«shtĂ« nga ata qĂ« âe ha hekurin me dhembĂ«â. Nuk mĂ« besohet. SytĂ« e tij janĂ« tĂ« mbushur me lot. Mbahet mend kĂ«tu nĂ« Spaç sidomos nga spiunĂ«t. Rrahu pĂ«r vdekje njĂ« dĂ«shmitar tĂ« rremĂ« pas
18 E enjte 23 maj 2013 âą
« Dossier
hiStoRiA E ShëRBimEvE SEkREtE në ShqipëRi
Nga Albert Kotini
(vijon nga numri i kaluar)
NĂ« vitet 1962-1964 pĂ«rgatiteshin oficerĂ« tĂ« dalĂ« nga shkolla ushtarake âSkĂ«ndĂ«rbejâ nĂ« degĂ«n e kundĂ«rzbulimit tĂ« MinistrisĂ« sĂ« Pu-nĂ«ve tĂ« Brendshme TiranĂ«. Disa prej tyre, si MĂ«no Dede, Kujtim Jaho, Muharrem Sulko, Naim Furxhiu, Vlash Arapi e mjaft tĂ« tjerĂ«, pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« âpraktikĂ«nâ, visheshin civilĂ« e dilnin nĂ« TiranĂ«, pĂ«r tĂ« mĂ«suar, kontaktimin nĂ« publik dhe se si mund tĂ« vileshin informacionet nĂ« mĂ«nyrĂ« kon-fidenciale. Ne qĂ« i njihnim ish-shokĂ«t e shkollĂ«s sĂ« mesme, na kĂ«shillonin qĂ« tâu shmangeshim, takimit me ta, sepse u prishnim punĂ« nĂ« profe-sionin e tyre. TĂ« bĂ«nte pĂ«rshtypje qĂ« pĂ«rgatitja e tyre bĂ«hesh pĂ«r tĂ« nxjerrĂ« tĂ« dhĂ«na informa-tive nga shtete kapitaliste, duke u pĂ«rballur nga ana profesionale me ta. MirĂ«po, Muharrem Sulko u kthye mbas njĂ« kohe tĂ« gjatĂ«, qĂ« ndenji jashtĂ« qĂ« tĂ« bĂ«nte stazhin e tij nĂ« Burrel (mbi 5 vjet), nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« mos infektohej nga jeta borgjeze. Mbas kĂ«saj kohe a mund tĂ« ishte i aftĂ« ky kundĂ«rzbuluesi ynĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« punĂ«, kur kundĂ«rzbuluesit e huaj ato vite kishin ecur nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pakrahasueshme?! NjĂ«kohĂ«sisht, Ă«shtĂ« qesharake, qĂ« nĂ« fondin e arkivit Qen-dror tĂ« UshtrisĂ« AQU, pĂ«r zbulimin e ushtrisĂ« âtepĂ«r sekretâ, dosja 57, viti 1965, lexohet njĂ« praktikĂ« pune, ku bindesh sot, se, si zbulimi sekret shqiptar, shpesh pĂ«rfaqĂ«sohesh nga njĂ« injorancĂ« totale. Argumentoj, se: NĂ« programin e pĂ«rgatitjes speciale zbuluese tĂ« bashkĂ«punĂ«-torĂ«ve A.G dhe A.Xh etj., pĂ«rfshihen gjithsej 2 ditĂ« pĂ«rgatitje me nga 6 orĂ« dhe 7 biseda tip leksioni. Nuk ia vlen tâi lexosh se çfarĂ« pĂ«rmba-jnĂ« kĂ«to, por kĂ«ta mbajnĂ« emrin, pseudonimin, parullĂ«n dhe firmosin njĂ« deklaratĂ«, shkonin dhe dĂ«rgoheshin nĂ« vende tĂ« huaja, duke mba-jtur njĂ« korrespondencĂ«, TepĂ«r Sekrete nĂ«pĂ«r legatat tona. Po tâi lexosh kĂ«to raporte, qĂ« dĂ«rgonin, ndĂ«rlidhjen me qendrĂ«n, tĂ« bĂ«n pĂ«r-shtypje qĂ« ato, gĂ«zoheshin shumĂ«, kur sillnin tĂ« blerĂ« nga ndonjĂ« kioskĂ«, ca revista ushta-rake tĂ« NATO-s. KĂ«to pastaj shpĂ«rndaheshin nĂ« tĂ« gjithĂ« ushtrinĂ« me siglĂ«n TepĂ«r Sekret, dhe mjerĂ« ai qĂ« e humbiste. Kjo Ă«shtĂ« njĂ«ra anĂ« e vlerave pĂ«rgatitore, tĂ« mitit pĂ«r kundĂ«r-zbulimin tonĂ« jashtĂ« atdheut. Ajo qĂ« Ă«shtĂ« mĂ« thelbĂ«sore dhe e pa publikuar, ka tĂ« bĂ«jĂ« mĂ« faktin tragjik se ky kundĂ«rzbulim, mĂ« tepĂ«r ka punuar kundĂ«r shqiptarĂ«ve âtĂ« arratisurâ, apo çdo shqiptari qĂ« ishte kundĂ«r regjimit ko-munist. JanĂ« fakte tĂ« padeklaruara se si Ă«shtĂ« vepruar, jo vetĂ«m nĂ« Paris, VjenĂ« dhe OKB, por ardhja e mjaft njerĂ«zve tĂ« arratisur para vitit 1990 pĂ«r nĂ« ShqipĂ«ri zbulon se çfarĂ« ka bĂ«rĂ« ky lloj sigurimi me tĂ« ashtuquajturĂ«n âMĂ«rgata e qyqeveâ. Pra, vlerĂ«simi i kundĂ«rzbulimit sh-qiptar Ă«shtĂ« pĂ«r tâu studiuar me njĂ« pĂ«rgjegjĂ«si reale dhe jo dekadente.
Argument tjetĂ«r: NĂ« fondin e zbulimit dosja 13, viti 1962, janĂ« mjaft raporte tĂ« dĂ«rguara nga agjentĂ«t tanĂ« pĂ«r udhĂ«timet e tyre nĂ« Kalabri e Sicili. Zbulimi politik komunist sh-qiptar, vinte tek arbĂ«reshĂ«t, duke shfrytĂ«zuar dashurinĂ« e tyre pĂ«r mĂ«mĂ«dheun, dhe nĂ« mĂ«nyrĂ«, tepĂ«r demagogjike e propagandistike vilnin, jo vetĂ«m tĂ« dhĂ«na ushtarake, por mbi tĂ« gjitha pĂ«r tĂ« rekrutuar, qĂ« tĂ« punonin pĂ«r regjimin enverist. NĂ« njĂ« raport tĂ« tillĂ« tĂ« datĂ«s 1-11. XI. 1959, dĂ«rguar seksionit III tĂ« minis-trisĂ« sĂ« PunĂ«ve tĂ« Jashtme prej zbuluesit tonĂ« (i cili Ă«shtĂ« gjallĂ« dhe nuk mĂ« pĂ«lqen tâia pĂ«r-mend emrin), se: Vajta pĂ«r tĂ« shoqĂ«ruar titul-larin pĂ«r nĂ« Kalabri e Sicili. Popullsia arbĂ«reshe,
njeri atje tĂ« paraqitet si element i majtĂ« dhe mik i jonĂ«. Natyrisht rekomandimi i kĂ«rkuar, Ă«shtĂ« refuzuar dhe ai mĂ« kĂ«shilloi qĂ« tĂ« âkemi kujdesâ mbasi Ă«shtĂ« njeri i keq dhe se Ă«shtĂ« sjellĂ« mjaft keq me komunistĂ«t nĂ« Lungro, duhet tĂ« jetĂ« mik i Rotondaros dhe ka mundĂ«si ta ketĂ« rekomanduar ky, pĂ«r ta sjellĂ« nĂ« Tira-nĂ«. NĂ« zonat qĂ« vizituam, u takuam edhe me disa ish partizanĂ« italiane nĂ« ShqipĂ«ri, midis tĂ« cilĂ«ve, Ă«shtĂ« pĂ«r tâu pĂ«rmendura ish-komisari i kompanisĂ« nĂ«ntoger Viçenzo Castiglione, tani banon nĂ« Spezzano (KozencĂ«). Ka bashkĂ« me atin dhe vĂ«llanĂ« njĂ« dyqan pĂ«r shitje mobiliesh dhe Ă«shtĂ« nĂ« gjendje tĂ« mirĂ« ekonomike. JanĂ«, qĂ« tĂ« gjithĂ« komunistĂ«. Nga biseda dhe pritja e bĂ«rĂ« tregojnĂ« se e duan shumĂ« vendin tonĂ« dhe, veçanĂ«risht, kanĂ« simpati pĂ«r shokĂ«t En-ver e Mehmet dhe partinĂ« tonĂ«, qĂ« luftojnĂ« pandĂ«rprerĂ« kundĂ«r revizionistĂ«ve jugosllavĂ«. Duket tip revolucionari i flaktĂ«, ka dĂ«shirĂ« tĂ« madhe pĂ«r tĂ« vizituar vendin tonĂ«. Po ashtu, takuam ish partizanĂ« tĂ« Br. I nĂ« Piana degli Al-banesi, nĂ« Lungro, nĂ« Maç hia etj. TĂ« gjithĂ« flis-nin me admirim pĂ«r luftĂ«n partizane dhe kanĂ« impati pĂ«r vendin tonĂ«. Nuk do tĂ« ishte keq, qĂ« ky kontigjent njerĂ«zisht, jo vetĂ«m tĂ« mbahet afĂ«r, por qĂ« tĂ« mendohet pĂ«r tĂ« mbajtur lidhje qoftĂ« me anĂ« letrash (shkĂ«mbime, midis parti-zanĂ«ve tanĂ«, dhe atyre). Ashtu dhe duke ftuar, herĂ« pas here nĂ« vendin tonĂ« nga kĂ«ta njerĂ«z, mbasi midis kĂ«tyre, ka njerĂ«z tĂ« vlefshĂ«m pĂ«r punĂ«n tonĂ«, qoftĂ« pĂ«r tani dhe pĂ«r tĂ« ardhmen. Mbi çështjet ushtarake dhe bazat, nga bisedat e pakta qĂ« mund tĂ« bĂ«je nĂ« mĂ«nyrĂ« indirekte, u informova, si vijon... Jepen tĂ« gjithĂ« tĂ« dhĂ«nat e bazĂ«s ushtarake pĂ«r komplet SicilinĂ«, KalabrinĂ«, Palermon me njĂ« saktĂ«si tĂ« çuditshme. NĂ« njĂ« dokument tjetĂ«r, po tĂ« zbulimit, dosja 13, 17 maj 1977, Veli Llakaj nĂ«n cilĂ«sinĂ« e shefit tĂ« shtabit tĂ« pĂ«rgjithshĂ«m informon Mehmet She-hun se nga konsultat e zhvilluara midis shokĂ«ve tĂ« drejtorisĂ« sĂ« zbulimit dhe atyre tĂ« DrejtorisĂ« II sĂ« MPB, rezulton se tĂ« dhĂ«nat e siguruara nga persona tĂ« ngarkuar me letra zbulimi dhe qĂ« udhĂ«tonin jashtĂ« shtetit me mjetet tona tĂ« transportit tokĂ«sor, detar, apo ajror, nĂ« shu-micĂ«n e rasteve janĂ« tĂ« cekĂ«ta dhe jo tĂ« qartĂ«. Kjo pĂ«r arsye se njerĂ«zit e ngarkuar me njĂ« de-tyrĂ« tĂ« tillĂ« janĂ« tĂ« papĂ«rgatitur. Me qĂ«llim qĂ« kjo formĂ« pune tĂ« behĂ«t mĂ« e organizuar, dhe tĂ« kthehet nĂ« njĂ« burim tĂ« mirĂ« informacioni, jemi tĂ« mendimit qĂ« nga Drejtoria e Zbulimit tĂ« zgjedhim 10-15 kuadro qĂ« zotĂ«rojnĂ« edhe gjuhĂ«t pĂ«rkatĂ«se tĂ« huaja, tĂ« cilĂ«t, kur e kĂ«rkon situata (gjatĂ« stĂ«rvitjeve, apo kur konstatohen
Bashkëpunëtorët e Sigurimit, shumica injorantë, hidheshin
në veprim me dy ditë kurs
si p.sh nĂ« Lungro, S. Demitrio Corona, qytetin e KozencĂ«s, Machia, Spezano Albaneze, Piana De-gli Albanezi nĂ« Sicili etj, dhe pamĂ« njĂ« qĂ«ndrim jashtĂ«zakonisht tĂ« mirĂ« politik se janĂ« tĂ« lidhur me partitĂ« e majta, sidomos me komunistĂ«t. Kudo qĂ« vajtĂ«m, na thoshin se âjemi tĂ« kuq, si flamuri i ShqipĂ«risĂ«, si juâ. MenjĂ«herĂ« pyesnin: âJeni shqiptarĂ« nga ShqipĂ«ria apo tĂ« emigruar?â, pasi kujtonin se ishim nga tĂ« arratisurit. Midis kĂ«tyre popullsive, ka njĂ« kontingjent tĂ« mirĂ« njerĂ«zish dhe terreni Ă«shtĂ« mjaft i favorshĂ«m pĂ«r tĂ« punuar, qoftĂ« nga fakti i lidhjeve sen-timentale dhe ideologjike, ashtu dhe nga mo-tive materiale. Duhet shĂ«nuar se mjaft nga kĂ«to fshatra arbĂ«reshe, ndodhen tĂ« emigruara nĂ« krahina tĂ« ndryshme tĂ« ItalisĂ« dhe jashtĂ« shtetit, si nĂ« AmerikĂ«, Australi, ArgjentinĂ« e gjetkĂ«. Sigurisht, ata qĂ« na interesojnĂ« nĂ« rad-hĂ« tĂ« parĂ« janĂ« ata qĂ« ndodhen nĂ« Itali dhe nĂ« pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe, janĂ« nĂ« punĂ« shtetĂ«rore dhe nĂ« pozita me rĂ«ndĂ«si. VetĂ«m ajo qĂ« pengon punĂ«n nĂ« drejtim tĂ« forcimit tĂ« miqĂ«sisĂ« dhe tĂ« krijimit tĂ« kontakteve me njerĂ«z tĂ« ndryshĂ«m nĂ« kĂ«to fshatra Ă«shtĂ« ajo qĂ« vĂ«shtirĂ«son qenia larg, ku komunikacioni nuk Ă«shtĂ« i rregullt dhe
nuk të lejon të shkosh e të kthehesh brenda ditës, por je i detyruar të flesh.
MegjithatĂ«, herĂ« pas here nĂ« kĂ«to vende kemi shkuar jo vetĂ«m pĂ«r zgjeruar miqĂ«sinĂ«, por me anĂ« tĂ« njohjeve tĂ« atjeshme mund tĂ« merren rekomandime pĂ«r njerĂ«zit e tjerĂ« qĂ« i kanĂ« tĂ« shpĂ«rndarĂ« nĂ« Itali. ĂshtĂ« pĂ«r tâu shĂ«nuar fakti i lidhjeve dhe i dashurisĂ« pĂ«r vendin tonĂ« dhe dĂ«shira pĂ«r tĂ« kontribuar nĂ« mbrojtjen e interesave tona, informacioni i dhĂ«-nĂ« nga kryetari bashkisĂ« sĂ« Lungros, Giuzeppe Verduç i, me tĂ« cilin, kam qenĂ« njohur mĂ« parĂ«, gjatĂ« vitit 1957. Ai mĂ« thirri mĂ«njanĂ« dhe mĂ« raportoi se pranĂ« legatĂ«s italiane nĂ« TiranĂ«, do tĂ« vinte avokati arbĂ«resh Giuseppe Damis. Ky ka qenĂ« nĂ«ngjyqtar i Lungros, fashist me damkĂ« dhe Ă«shtĂ« nipi i avokat Angelo Damis, i cili, sipas, tij ky i fundit paska qenĂ« kĂ«rkuar nga partizanĂ«t shqiptarĂ« si kriminel fashist, mbasi ka qenĂ« prefekt nĂ« ShqipĂ«ri. Avokati Damis, vjen si punĂ«tor operativ i ministrisĂ« sĂ« Brend-shme Italiane, flet mirĂ« gjuhĂ«n shqipe dhe pĂ«r tĂ« pasur sukses nĂ« punĂ«n e tij nĂ« ShqipĂ«ri ka kĂ«rkuar njĂ« fletĂ« rekomandimi nga komunistĂ«t e Lungros, me qĂ«llim qĂ« kur tĂ« njihet me ndonjĂ«
19âą E enjte 23 maj 2013
»Dossier
bërë dëm informacionit agjenturor brenda shqiptarëve, sesa, mbrojtjes nga agjenturat dhe interesat e huaja. Nuk ka asnjë komplot të zbuluar të huaj, agjent apo zbulues, që të jetë dënuar në Shqipëri me nënshtetësi dhe kombësi jo shqiptare.
Agjentura, si njĂ« vlerĂ« pĂ«rkufizuese, ka botĂ«kuptimin e saj strukturor, mjafton qĂ« njĂ« funksion i tillĂ« tĂ« shpĂ«rbehet nĂ« interes tĂ« kombit dhe shtetit. JanĂ« agjenturat, ato qĂ« i mbajnĂ« tĂ« lidhura interesat e shoqĂ«rive, si nĂ« kuptimin politik, por, edhe nĂ« atĂ« ekono-mik, kĂ«sisoj, ato thjesht dhe vetĂ«m mund tĂ« transformojnĂ« dĂ«shirĂ«n kombĂ«tare nĂ« njĂ« eveniment tĂ« sigurt. ĂfarĂ« ka ndodhur nĂ« ShqipĂ«ri, nuk i pĂ«rket, sidomos, agjenturave, por deluzionizmit, pasi vendi nuk ka bĂ«rĂ« pĂ«rpara nĂ« qĂ«llimin mĂ« tĂ« mirĂ«. KĂ«shtu Ă«shtĂ« diskretituar formulimi civil, pĂ«r shkak tĂ« pĂ«rqasjes se doktrinave politike, si njĂ« arsye diskriminuese, çâka nĂ«nkupton se mundet qĂ« njerĂ«zit tĂ« diskriminohen thjesht dhe vetĂ«m pĂ«r arsye partiake e sigurisht edhe politike. Diskriminimi, nuk pĂ«rfshin racĂ«n politike, por dukurinĂ« e njohjes subversive nĂ« njĂ« shoqĂ«ri, kĂ«shtu, qĂ« ajo qĂ« ka ndodhur, ndodh, dhe mundet tĂ« pĂ«rgĂ«njeshtrohet nĂ« tĂ« ardhmen, Ă«shtĂ« rast tipik i njĂ« shoqĂ«rie prematurĂ« dhe tĂ« paaftĂ« nĂ« formimin e saj kombĂ«tar. Nje-riu nuk mundet tĂ« detyrohet tĂ« deklarojĂ« moshĂ«n e tij, gjininĂ« e tij, seksin e tij afĂ«rsinĂ« fisnore, e jo mĂ« tĂ« deklarojĂ«, si njĂ« entitet so-cial pĂ«rkatĂ«sinĂ« e âdomosdoshmeâ partiake. Kjo gjĂ«, Ă«shtĂ« obligim i vetĂ«m agjenturave. AgjencitĂ« e pĂ«rfaqĂ«simit janĂ« sot njĂ« kulturĂ« sjelljeje, tĂ« cilĂ«t nuk mundet tĂ« pĂ«rjashtojnĂ« asnjĂ« argument apo sistematikĂ« funksion-ale. KĂ«shtu, nĂ«se do tĂ« ishte e dobishme tĂ« vlerĂ«sohej sistemi rus, atĂ«herĂ« kjo nuk do tâi ndalonte njĂ« pjesĂ« tĂ« mirĂ« tĂ« shqiptarĂ«ve tĂ« cilĂ«t, janĂ« edukuar me kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ« jetese, qĂ« tĂ« pranojnĂ« diversitetin kulturor dhe kom-bĂ«tar, si njĂ« çështje informative. Ky Ă«shtĂ« shpirti i njĂ« kombi, rritja mĂ« e mirĂ« tij, dhe paradoksi i shoqĂ«rive tona demokratike. Por, asnjĂ«herĂ« mbi interesin e vet agjenturĂ«s, apo cilĂ«sisĂ« ndaj rrezikut...
lĂ«vizje tĂ« mĂ«dha trupash nga shtete armiq), tĂ« dĂ«rgohen periodikisht me shĂ«rbim jashtĂ« shtetit, si korrierĂ« apo shoqĂ«rues me mjetet tona tĂ« transportit tokĂ«sor, apo detar. PĂ«r kĂ«tĂ«, ne do tĂ« konsultohemi edhe me shokun Kadri dhe kemi mendimin, qĂ« lĂ«vizjet e shokĂ«ve tanĂ«, tĂ« bĂ«hen tĂ« shoqĂ«ruar me shokĂ«t e Jonuzit (Jonuz Mersini). Lutemi pĂ«r mendimin tuaj, sepse shoku Kadri Ă«shtĂ« dakordâ.
NĂ« kĂ«tĂ« kuadĂ«r veglash nuk bĂ«het gjĂ« tjetĂ«r se ndĂ«rrimi i disave me tĂ« tjerĂ«, por pa pĂ«rmen-dur objektivin. Mesa kuptohet, pĂ«r kĂ«tĂ« arsye, u dĂ«rguan njerĂ«z mĂ« tĂ« kualifikuar, si p.sh Adem Ăopani, nĂ« Suedi, gjoja nĂ« cilĂ«sinĂ« e njĂ« pĂ«rk-thyesi pĂ«r tĂ« tĂ«rhequr makineri tĂ« rĂ«nda. ĂshtĂ« e qartĂ«, qĂ« ky, i dĂ«rgon njĂ« raport 8 faqesh tĂ« mbushur plot me tĂ« dhĂ«na, tĂ« cilat, na i paska siguruarâ pĂ«r 5-6 ditĂ«. Enigma Ă«shtĂ«: nuk dihet se pĂ«r kĂ« punonin tashmĂ« e tutje, kĂ«ta kundĂ«r-zbuluesit tanĂ« qĂ« na âvilninâ tĂ« dhĂ«nat kaq me lehtĂ«si dhe me kaq shumĂ« âinteresâ. Aksioni i kĂ«tij lloji nuk Ă«shtĂ« mundur tĂ« shpjegohet dot nĂ« kuptimin politik.
Linja abstragueseĂĂ«shtja e âdemonĂ«ve-agjentĂ«â, qĂ« u miti-
zuan si vlera mĂ« e madhe e diktaturĂ«s, nuk janĂ« gjĂ« tjetĂ«r, veçse, njĂ« iluzion i madh, i asaj plejade tĂ« frikshme, pĂ«r tĂ« cilĂ«n, im-ponohet njĂ« domosdoshmĂ«ri e rishikimit tĂ« tyre historik. Bie fjala, pĂ«r ShĂ«n Agustinin dhe e gjithĂ« filozofia para lindjes sĂ« Krishtit, i ishte ekspozuar njĂ« mashtrimi themelor dhe ishte helmuar nga i njĂ«jti besim i gabueshĂ«m: zmadhimi i fuqisĂ« sĂ« arsyes, si dhunti mĂ« e madhe e njeriut. Sipas, Agustinit, e gjithĂ« energjia burimore e arsyes Ă«shtĂ« errĂ«suar qĂ« nga rĂ«nia e Adamit. Nga kjo rĂ«nie njeriu hum-bi fuqinĂ« e tij, deformoi mendjen dhe vull-netin e vet. Duke bĂ«rĂ« fjalĂ« pĂ«r procedurat e hulumtimit tĂ« shpirtit agjenturor tĂ« fshehtĂ« italian nĂ« ShqipĂ«ri, pĂ«rveç, akteve tĂ« nĂ«nsh-trimit, nga tĂ« udhĂ«hequrit e kĂ«saj pune, zbu-lon edhe âaktet e sĂ« vĂ«rtetĂ«sâ, pĂ«r gabimet, mĂ«katet, pĂ«r gjendjen e shpirtit tĂ« tyre. TĂ« pĂ«rjashtosh kĂ«to dĂ«shmi arkivore, pĂ«r hir tĂ« pranimit tĂ« autoritetit shtetĂ«ror, d.m.th. tĂ« ekspozohesh me rituale publike tĂ« mĂ«kateve historike tĂ« paraqitura ndryshe botĂ«risht. Hu-lumtimet e ndĂ«rgjegjes kombĂ«tare, pĂ«rbĂ«jnĂ« aktin e tĂ« vĂ«rtetĂ«s, kur dĂ«shmohet zotĂ«rimi dhe vetĂ«mohimi pĂ«r tĂ« dĂ«nuar nĂ« thelb vetĂ«-
poshtërimin, dënimin, që i është bërë popul-lit tënd. Kjo të imunizon nga rrënimet e së ardhmes, për një vizion të ri kombëtar. A janë bërë vetë, apo i kanë bërë të tillë, si per-sonalitete të kohës? Këndvështrimi emocion-al nuk mund të përbëjë në këtë çështje motiv bindës, sepse shpeshherë nuk mundet që të informohemi drejtë për dukurinë çështjes. E parë kjo çështje në ritmin e dokumentuar, si në atë të ashtuquajturën Zyra Sekrete e Zogut dhe të ministrisë së Punëve të Brend-shme të Enver Hoxhës, të gjithë agjenturat funksionale të tyre relatojnë vetëm mbro-jtjen e regjimeve përkatëse. Për këtë arsye, në shumë raste identiteti kombëtar, ka pasur dëme, duke ruajtur këto regjime me shumë dënime e informacione ndaj kundërshtarëve dhe për pasojë, të jenë të frikësuar në kohët e tyre të qeverisjes. Pra, më shumë i është
20 E enjte 23 maj 2013 âą
« Kulturë
âPoezia e Arian LekĂ«s, Ă«shtĂ« sfidĂ« magjepsĂ«se pĂ«r aventurĂ« krijimi, kumte e zĂ«ra plot vibrime tĂ« brendshme, drithĂ«rima befasish, frike, gĂ«zime e trishtime qĂ« frymojnĂ« bashkĂ«. Artikulimi i ligjĂ«rimit poetik tĂ« Arian LekĂ«s, kryesisht vjen pĂ«rmes pamjeve pĂ«rqasĂ«se, (tĂ« tipit meta-forik) pĂ«rmes imazheve, poet me pjellori tĂ« madhe tĂ« pĂ«rfytyrimeve, tĂ« vĂ«rshimeve metaforike dhe pleksjeve asociative, rrjedhĂ« e pakĂ«putur brenda hapĂ«sirĂ«s krijuese dinamike, hapĂ«sirĂ« ku afrohen a pĂ«rjashtohen dukuri e gjĂ«sende shpesh disparate, ku oreçast shkĂ«mbehen logjikja me alogjiken, realja me surealen... â Ali Aliu
âArian Leka Ă«shtĂ« njĂ« nga zĂ«rat e pangatĂ«rrueshĂ«m tĂ« kĂ«tij brezi
dhe njĂ« autor qĂ« bĂ«n poezi programatike, tĂ« lartĂ«, pĂ«r tĂ« mos thĂ«nĂ« vizionare. Ajo qĂ« e shquan nga zĂ«rat e tjerĂ« Ă«shtĂ« thellĂ«sia dhe largpamĂ«sia e programit poetik. NjĂ« program qĂ« nuk shkon nga letra tek autori, duke iu bĂ«rtitur gĂ«rmave e tingujve tĂ« bĂ«hen vargje, por qĂ« rrjedh natyrshĂ«m nga autori dhe kthehet si vetiu nĂ« poeziâ.
Ardian Christian Kycyku âAjo qĂ« e bĂ«n tĂ« bukur poezinĂ« e Arian LekĂ«s, Ă«shtĂ« afrimi me
eksperimentin e avangardĂ«s, njĂ« çudi kaleidoskopike dhe pĂ«rpjekje pĂ«r shpjegimin e epistemĂ«s sonĂ«, shenja qĂ« e bĂ«jnĂ« kĂ«tĂ« krijimtari tĂ« jetĂ« unikaleâ. Ervin Hatibi
âArian Leka Ă«shtĂ« magu mĂ« pa patetikĂ«. Poezia e tij Ă«shtĂ« mĂ« e
spikatura e llojit qĂ« thyen kanone, njĂ« poĂšsie pure nĂ« tĂ« gjitha nivelet e saj, kthim i gjuhĂ«s nĂ« zanafillĂ«, pĂ«rmes miteve, filozofisĂ« dhe mistikĂ«sâ.
Agron Tufa âPoezia e Arian Lekvs Ă«shtĂ« njĂ« poezi e shkruar thellĂ«sive dhe e
kĂ«nduar nĂ« lartĂ«si. Arian Leka mendon dhe ndjen gjuhĂ«sishtâ.Xhevahir Spahiu
âArian Leka i pĂ«rdor nĂ« poezinĂ« e tij, ngjashĂ«m diktojnĂ« novacionin
aestetik tĂ« sakrificĂ«s dhe primitivitetit pĂ«rreth mitologjisĂ«. Ky kontribut poetik nĂ« kĂ«tĂ« fushĂ« Ă«shtĂ« po aq i rĂ«ndĂ«sishĂ«m dhe i pĂ«rafĂ«rt edhe me teorinĂ« fizike tĂ« kontrastit, qĂ« vjen nga ngjyrat nĂ« artin e pikturĂ«s apo edhe tĂ« atij qĂ« vjen e krijon peshĂ«n emocionalĂ« nĂ«n ritmin e muzikĂ«sâ.
Fatmir Terziu âArian Leka ka njĂ« veçanti: konkurron me poetikĂ«, madje me njĂ« poetikĂ«
tĂ« rrallĂ«. Ai mund tĂ« quhet poeti i detit dhe i fluturimeve pindarikeâ.Erion Kristo
âArian Leka, nĂ« dallim nga brezi i vet krijues, spikat sidomos me
strukturat muzikore, me tĂ« cilat ka âkompozuarâ, jo thjesht njĂ« poezi, por njĂ« krijimtari tĂ« tĂ«rĂ«â. Gentian Ăoçoli
Thelbësisht poezia e Arian Lekës të kujton përmasen e poezisë botërore,
qoftë në mënyrën sesi temat e vogla rriten brenda një vargu me shpejtësinë e resë ashtu edhe për nga stilizimi poetik i vargut, ku planet e poshtme (të nëndheshme) të leximit i mbivendosen transparencës kuptimore në mënyrë harmonike dhe plotësuese, duke gjeneruar shumë më tepër fuqi komunikimi sesa mbart potencialisht një përmasë letrare si poezia. Alban Bala
Poezia e Arian Lekës është e ngarkuar me njeriun dhe, duke guxuar pakëz
mĂ« tepĂ«r, them e ngarkuar me njerĂ«zimin. Ky poet nuk shkruan thjesht çfarĂ« jeton, por sidomos çfarĂ« jetohet.GjithĂ« meditacioni estetik i Arian LekĂ«s gjendet nĂ«n hipnozĂ«n e qasjes jo te sendi vetĂ«, por tek ideja e sendit, tek pĂ«rfytyra e dukurisĂ«. Poezia e Arian LekĂ«s Ă«shtĂ« , nĂ« tĂ« gjitha nivelet e saj, njĂ« hipertekst organikisht metafizik. Zija Ăela
Arian Leka nuk ka shkruar kurrë përmbledhje me poezi, ai ka
shkruar libra poetikĂ« tĂ« pĂ«rkryer. Libri i tiji detit na bĂ«n detar, pasi siç Ă«shtĂ« thĂ«nĂ« âi kushtohet atyre qĂ« i qĂ«ndruan detit pĂ«rballĂ« dhe atyre qĂ« i kthyen shpinĂ«nâ. Rifat Ismaili
BRAKTISET KINEMAJA LINDORE
Pedagogët: Shkolla shqiptare në progresKrijmet e tre shkollave sh-
qiptare të filmit janë projektuar në një nga sallat e Universitetit të Arteve. Filmat më të mirë me metrazh të shkurtër të dy viteve të fundit që mbajnë firmën e stu-dentëve nga Tirana, Prishtina e Tetova janë ballafaquar në ekra-nin e madh. Kineasti dhe peda-gogu Mevlan Shanaj thotë se arti nuk ka më kufij dhe filmat e këtyre studentëve nuk kanë dal-lime, ndërsa pedagogët kosovarë mendojnë se edhe studentët e shkollës shqiptare kanë nisur ta lënë mbrapa ndikimin e kinemasë
lindore. âTek studentĂ«t unĂ« them se nuk mund tĂ« ketĂ« dallime sepse formula Ă«shtĂ« e njĂ«jtĂ«: tĂ« jesh nĂ« ekran e tĂ« ndjekĂ«sh mundĂ«sinĂ« e krijimit. Aq mĂ« tepĂ«r kur nuk ka doza censure apo in-vestime tĂ« diferencuara. PĂ«r stu-dentĂ«t investimet janĂ« pĂ«rgjithĂ«-sisht minimale dhe Ă«shtĂ« pasioni i tyre qĂ« mbĂ«rrihet nĂ« kĂ«to niveleâ,- thotĂ« Shanaj. âShkollat e Ballkanit
përafërsisht janë në një frymë. E vetmja gjë që mund të dallohej konsideroj se Prishtina ka qenë pjesë e shteteve ose pjesë e Fed-eratës Ish- Jugosllave. Ka pasur mundësinë të vjelë të mirat e të dyja anëve. Në këtë periudhë konsideroj se të dy shkollat ecin me frymë të re të bashkëpun-imit lindje- perëndim. Tashmë mundësitë janë shumë më të
mĂ«dhaja se vitet e kaluara pĂ«r kolegĂ«t e miâ,- thotĂ« Hazir Haziri, dekan i Fakultetit tĂ« Artit skenik PrishtinĂ«. Shfaqja e prodhimeve mĂ« tĂ« mira tĂ« gjinisĂ« sĂ« filmit me metrazh tĂ« shkurtĂ«r nĂ« TiranĂ«, vjen nĂ« kuadĂ«r tĂ« projektit âUra me tri harqeâ, i cili pĂ«r tĂ« pestin vit vjen si njĂ« bashkĂ«punim mes tre Universiteteve tĂ« Artit, TiranĂ«s, PrishtinĂ«s e TetovĂ«s.
Botohet në Francë libri me poezi të zgjedhura të
AriAn Lekës
Për të kompozuar këtë vël-lim poetik, të porsahed-hur në qarkullim në lib-
rari dhe nĂ« rrjetin online, shtĂ«pia botuese âEditions Baudelaireâ ka bashkuar nĂ« 92 faqe 50 poezi dhe 3 fragmente poemash tĂ« pĂ«rgjedhura dhe tĂ« pĂ«rkthyera prej pĂ«rkthyesit tĂ« mirĂ«njohur Edmond Tupja.
Titulli i librit âLâĆil qui chasseâ (Syri gjuetar / Syri qĂ« gjuan) krijon njĂ« unitet mes tre librave poetik tĂ« Arian LekĂ«s: âStrabizĂ«mâ (2004), âLibĂ«r detiâ (2010) âNdreqje gabi-mesh (2011).
Dy nga librat e kĂ«tij botimi, respektivisht âStrabizĂ«mâ dhe âNdreqje gabimeshâ janĂ« tĂ« njo-hur dhe nĂ« nderuar me çmimet kombĂ«tare pĂ«r poezinĂ« nĂ« kohĂ«n e botimit tĂ« tyre, ndĂ«r-kohĂ« qĂ« âLibĂ«r detiâ, gjithashtu finalist pĂ«r çmimin âLasgush Poradeci - 2010â, Ă«shtĂ« pĂ«rk-thyer dhe botuar mĂ« parĂ« edhe nĂ« gjuhĂ«n gjermane nga shtĂ«pia botuese âThanhĂ€user Editionâ (Austri), nĂ«n titullin âEin Buch Ein Meerâ pvrkthyer nga Lindita Arapi dhe Loreta Schillock.
NĂ« shĂ«nimet e paskoper-tinĂ«s dhe nĂ« publikimet sho-qĂ«ruese tĂ« botmit tĂ« vĂ«llimit poetik âLâĆil qui chasseâ nĂ«nvi-jĂ«zohet fakti se pĂ«rmes vargjeve tĂ« tij âArian Leka ndĂ«rmend mi-tologjinĂ« e vendit tĂ« tij tĂ« lindjes, ShqipĂ«risĂ«, duke i kthyer simbo-let detare nĂ« parimin veprues tĂ« veprĂ«s sĂ« tij prej poeti, novelisti dhe romancieri.
NjĂ« rrjedhshmĂ«ri e ashpĂ«r buron prej veprĂ«s sĂ« tij, qĂ« i rri mirĂ« dhe nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pĂ«rkryer qenieve tĂ« saj tĂ« jashtĂ«kohshme, pĂ«rbĂ«rĂ« prej ajri, uji dhe shkĂ«m-biâjanĂ« njerĂ«z me shpresĂ«n drejt detit tĂ« hapur, por qĂ« njĂ« nevojĂ« e domosdoshme, tekanjoze, i mban mbĂ«rthyer nĂ« tokĂ«.
Ajo qĂ« qĂ« ka mĂ« shumĂ« rĂ«ndĂ«-si pĂ«r poetin nuk Ă«shtĂ« kĂ«naqĂ«sia e tĂ« jetuarit, por ekzistenca pĂ«r tĂ« lundruar. VetĂ«m kĂ«shtu ai mund tĂ« rijetojĂ« sĂ« brendshmi interva-lin e njĂ« shkrepĂ«time tĂ« pashpr-ehshme, emocionin e njeriut tĂ« guvave pĂ«rballĂ« detit femĂ«ror, kĂ«tij âatdheu tĂ« lĂ«ngshĂ«m e tĂ« paqĂ«ndrueshĂ«m nĂ« hartĂ«â.
Kështu poeti synon të kup-tojë më së miri njeriun modern. Syri i tij gjuan imazhe, një lloj ndjekjeje që i mundëson kolek-sionimin e përvojave të jetuara.
Autori i filtron këto për-voja përmes një prizmi të ve-tin poetik, duke shtrembëruar me vetëdije realitetin, për ta formuar përsëri atë. Rekoman-
dimi i botuesit âEditions Baude-laireâ pĂ«r lexuesin francez dhe njohĂ«sit e frĂ«ngjishtes Ă«shtĂ« theksimi e faktit se âArian Leka Ă«shtĂ« njĂ« udhĂ«tar i palodhur. Duke mbartur me vete gjurmĂ«t e origjines detare â ai e ka âkripĂ«n nĂ« gjakâ. Ky poet interesohet veçanĂ«risht pĂ«r detin si burim jete. MegjithĂ«se ndjellĂ«s nostal-gjie, deti pĂ«r tĂ« mbetet i hapur
drejt sĂ« ardhmes. Larg klisheve romantike, kureshtia dhe vull-neti e nxisin autorin pĂ«r tĂ« gjetur tek deti gjurmĂ«t e njerĂ«-zimit. Dhe pastaj, paralelizmi / krahasimi i tij detit trupin e fem-rĂ«s Ă«shtĂ« i pashmangshĂ«m: det â nĂ«nĂ« qĂ« ushqen me gji; botĂ« e stuhishme, krenare, misterioze. Arian Leka Ă«shtĂ« poet me trup e me shpirt. Fjalet e tij kanĂ« jetĂ«,
peizazhet e detit shtrihen, shpa-losen, na hapen me melankoli të embël, si ajo që të krijon gjendja e të qenit i dashuruar, para se të perplasen tek faqet me arome prej shkume deti.
Ky libĂ«r Ă«shtĂ« njĂ« vĂ«llim po-etik mbresĂ«lĂ«nĂ«s, i veçantĂ« qĂ« do tĂ« prekĂ« shumĂ« lexues... ju merren mentĂ«? ju zĂ« deti !?â
SHĂNIME KRITIKE
21âą E enjte 23 maj 2013
»Kulturë
Shqipëria, letërsia dhe kultura e saj u paraqitën këto ditë në panairin ndërkombëtar të librit, që u zhvillua
në Torino të Italisë. Vendi ynë mori pjesë për herë të parë në këtë ngjarje të rëndësishme kulturore, me një stendë të ti-jën ku u paraqitën veprat e au-torëve më të njohur shqiptarë të botuar në gjuhën italiane, si edhe një përzgjedhje titujsh në gjuhën shqipe. Pjesëmarrja e Shqipërisë u mundësua nga Qendra e Kulturës Shqiptare, me patronazhin e ambasadës së Shqipërisë në Itali.
Panairi Ndërkombëtar i Librit në Torino është më i madhi në Itali dhe një prej më të rëndësishmëve në Evropë dhe në rajonin e Mesdheut. Në të marrin pjesë mbi 1200 ekspozues, si edhe rreth 3000 mijë gazetarë nga e gjithë bota, që ndjekin takimet e shumta që zhvillohen gjatë ditëve të panairit me autorët më të njohur italjanë dhe ndërkombëtarë. Panairi shënoi këtë vit edhe një numër rekord vizitorësh, mbi 340 mijë!
Stenda shqiptare, e çelur pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« historinĂ« e panairit tĂ« Torinos, u prit me mjaft interes nga publiku. Lex-uesit torinezĂ« patĂ«n mundĂ«s-inĂ« tĂ« njiheshin aty nga afĂ«r me veprat e KadaresĂ«, Kongolit, AliçkĂ«s, CekĂ«s, Zhitit, Kyçykut, Ăulit, Mustafajt, etj., tĂ« pĂ«rkthyera nĂ« italisht, si edhe ato tĂ« shkrimtarĂ«ve shqiptarĂ« qĂ« shkruajnĂ« dhe botohen drejtĂ«pĂ«rdrejtĂ« nĂ« gjuhĂ«n italiane, ndĂ«r tĂ« cilĂ«t Ibrahimi, Dones, Vorpsi, Kubati, etj. Nuk mungonin titujt e zgjedhur nĂ« gjuhĂ«n shqipe, si edhe njĂ« seksion i posaçëm kushtuar letĂ«rsisĂ« dhe studi-meve arbĂ«reshe.
Vizitorët e njohurPrania e Shqipërisë tërhoqi
gjithashtu vĂ«mendjen e shumĂ« personaliteteve tĂ« artit dhe tĂ« politikĂ«s sĂ« vendit fqinj. KĂ«shtu, hapĂ«sira shqiptare u vizitua nga tre pĂ«rfaqĂ«sues tĂ« lartĂ« tĂ« qeverisĂ« italiane, ministri i Turizmit dhe Kul-turĂ«s Massimo Bray, ministri i MarrdhĂ«nieve Parlamen-tare Dario Franceschini dhe ministrja e Integrimit dhe bashkĂ«punimi ndĂ«rkombĂ«tar CĂ©cile Kyenge. PĂ«rfaqĂ«suesit e lartĂ« tĂ« institucioneve tĂ« shtetit fqinj shprehĂ«n vlerĂ«simin e tyre pĂ«r ecurinĂ« e proceseve integruese tĂ« ShqipĂ«risĂ« nĂ« bashkĂ«sinĂ« evropiane dhe u interesuan pĂ«r aspekte tĂ« posaçme tĂ« kulturĂ«s dhe trashĂ«gimisĂ« sĂ« vendit tonĂ«, pa harruar realitetin e bashkĂ«sisĂ« sĂ« madhe shqiptare qĂ« jeton dhe punon nĂ« Itali. Ministrat italianĂ« u shprehĂ«n njĂ«zĂ«ri tĂ« bindur se marrdhĂ«niet mjaft tĂ« mira mes dy vendeve tona do tĂ« rriten dhe fuqizohen edhe mĂ« tej nĂ« tĂ« ardhmen. âGĂ«zohem ta shikoj ShqipĂ«ri-nĂ« nĂ« Panairâ, - u shpreh nĂ« shĂ«nimin e tij nĂ« librin e pĂ«rshtypjeve tĂ« stendĂ«s sh-qiptare, ministri Franceschini, âdeti nĂ« mes na bashkon, nuk na ndan!â
Stenda shqiptare u vizitua gjithashtu edhe nga kritiku i
REPUBLIKA E SHQIPĂRISĂKONTROLLI I LARTĂ I SHTETIT
NJOFTIM PĂR VEND TĂ LIRĂ PUNEKontrolli i LartĂ« i Shtetit shpall konkursin pĂ«r vend tĂ«
lira pune: Për 2 (dy) vende në pozicionin e Audituesit në Departamentin e Auditimit
KĂRKESAT PĂR KANDIDATĂT E KĂTIJ VENDI PUNE JANĂ:âą TĂ« jene diplomuar nĂ« njĂ« nga fakultetet e
Universitetit Politeknik të Tiranës⹠Të kenë përvojë pune mbi 10 vjet⹠Të zotërojnë njohuri të veçanta në fushën
e projekteve⹠Të zotërojnë të paktën një gjuhë të huaj⹠Të zotërojnë programet bazë të kompjuterit ⹠Të kenë aftësi të mira menaxhuese dhe
komunikuese
Paga mujore për këtë vend pune është në nivelin e pagave të shërbimit civil.
PĂRSHKRIMI I PUNĂS: Kryen nĂ« mĂ«nyrĂ« ligjore, profesionale, etike dhe brenda afateve tĂ« pĂ«rcaktuara detyrat audituese. Zbaton programin e auditimit, ndĂ«rsa pĂ«r problemet qĂ« nuk janĂ« pĂ«rfshirĂ« nĂ« programin e auditimit, ia bĂ«n prezent pĂ«rgjegjĂ«sit tĂ« frupit tĂ« au-ditimit. Gjykon pĂ«r nivelin e materialitetit dhe riskut. GjatĂ« veprimatrisĂ« audituese harton dokumentet e auditimit. NĂ« bashkĂ«punim me pĂ«rgjegjĂ«sin e grupit tĂ« auditimit harton projektraportet e auditimit,pasqyron me shkrim sqarimet pĂ«r vrejtjet e bĂ«ra nga subjekti i audituar, gjithashtu harton raportet pĂ«rfundimtare tĂ« kontrollit dhe projektvendimet pĂ«rkatĂ«se. PlotĂ«son dhe nĂ«nshkruan statistikat e kontrollit si evidencĂ«n e kostos, evidencĂ«n e zbulimeve, tĂ« masave tĂ« propozuara dhe gjithĂ« dokumentacionin e kontrollit. NĂ« pĂ«rgatitjen e materialeve tĂ« auditimit mban pĂ«rgjegjĂ«si pĂ«r afatet kohore tĂ« parashikuara. Jepmendime pĂ«r pĂ«rmirĂ«simin e punĂ«s sĂ« departamentit e tĂ« institucionit, si dhe pĂ«r
ndryshimin e akteve ligjore e nënligjore, të cilët ai i çmon të arsyeshme.Paraqet çdo 3-muaj raportin e aktivitetit të tij përpara drejtorit të departamentit.
PARAQITJA E DOKUMENTAVE: Kandidatët duhet të paraqesin në Drejtorinë e Burimeve Njerëzore dhe Me-todologjisë deri në datën 18/06/2013 këto dokumente:
⹠Cv-në⹠Kërkesë për vendin e punës që konkuron⹠Kopje të Diplomës së shkollës së Lartë dhe
kualifikimet pasuniversitare⹠Certifikatën e notave dhe librezën e punës
të noterizuara⹠Dy rekomandime nga punëdhënësit e
mëparshëm⹠Dëshmi penaliteti⹠Dhe dokumente të tjera nqs ka të cilat
personi i çmon se mund tâi vlejnĂ« nĂ« vlerĂ«simin e pĂ«rgatitjes arsimore dhe profesionale
⹠Dëshmi të dokumentave ose jo të zotërimit të gjuhëve te huaja.
KONKURRIMIKonkurrimi është i hapur për nënpunësit civilë
nëpërmjet proçedurave të pranimit.Konkurrimi do të bazohet në njohuritë për
kushtetutĂ«n, ligji nr. 8270, datĂ« 23. 12. 1997â PĂ«r Kon-trollin e LartĂ« tĂ« Shtetitâ, ndryshuar me ligj nr.8599,datĂ« 01.06.2000, ligjin nr. 8549 datĂ« 11. 11. 1999 â statusi i nĂ«npunĂ«sit civilâ, ligji nr. 9131 datĂ« 08. 09. 2003 âPĂ«r rregullat e etikĂ«s nĂ« administratĂ«n publikeâ, ârregul-loren e Brendshme tĂ« organizimit dhe funksionimit tĂ« KLSHâ, standartet e kontrollit tĂ« KLSHâ dhe âStandartet ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« INTOSAI, mbi njohuritĂ« dhe tĂ« dhĂ«nat qĂ« jepen nĂ« serinĂ« e botimeve tĂ« KLSH-sĂ« 2012,si dhe faqen zyrtare tĂ« KLSH-sĂ« nĂ« internetâ.
Shqipëria në panairin ndërkombëtar
të librit në Torino
njohur i artit Vittorio Sgarbi. Ai e vizitoi pavjonin shqiptar, ashtu si edhe ministri Bray, në mbyllje të ceremonisë së inaugurimit, ku mori pjesë ambasadori shqiptar në Itali prof. Neritan Ceka. Sgarbi dhe ministri Bray u ndalën gjatë në stendën shqiptare, ku u shoqëruan nga amba-sadori Ceka, i cili i ilustroi miqve italianë përmbajtjen e saj dhe aspekte të letërsisë dhe trashëgimisë shqip-tare. Në ceremoni morën pjesë gjithashtu konsulli i Shqipërisë në Torino, z. Artan Doda, drejtori i Zyrës së Dhomës së Tregtisë së Tiranës në Torino, arkitekti Giovanni Lauria dhe prof. Vincenzo Cuçi i bashkësisë arbëreshe.
Me ftesĂ« tĂ« drejtorit tĂ« QendrĂ«s sĂ« KulturĂ«s Sh-qiptare, gazetarit Benko Gjata, stendĂ«n e vizitoi edhe njĂ« personalitet i shquar i letĂ«rsisĂ« botĂ«rore, shkrimtari amerikano-latin Luis Sepul-veda. Autor i njĂ« numri tĂ« madh best-sellerĂ«sh, ndĂ«r tĂ« cilĂ«t romanet âDitari i njĂ« vrasĂ«si sentimentalâ, âPlaku qĂ« lexonte romane dashurieâ, âNjĂ« emĂ«r toreadoriâ, etj., Sepul-veda Ă«shtĂ« jo vetĂ«m njĂ« prej autorĂ«ve mĂ« tĂ« lexuar e mĂ« tĂ« vlerĂ«suar bashkĂ«kohorĂ«, por edhe njĂ« emblemĂ« e lĂ«vizjes mjedisore botĂ«rore dhe aktivist i njohur i organizatĂ«s Greenpeace.
Gjatë vizitës në stendën shqiptare ai u njoh me veprat e paraqitura dhe u interesua për situatën e sektorit të botimeve në Shqipëri. Në fund të vizitës ai la një mesazh në librin e përshtypjeve, përmes të cilit përshëndeti të gjithë miqtë dhe lexuesit e tij
shqiptarë.Sepulveda do të vijë së
shpejti nĂ« shqip pĂ«rmes botimeve tĂ« shtĂ«pisĂ« botuese âDudajâ, gjithashtu e pran-ishme nĂ« stendĂ«n shqiptare, me njĂ« numĂ«r titujsh tĂ« zgjedhur.
Takimet me shkrimtarëNë hapësirën e stendës
u zhvilluan gjatĂ« ditĂ«ve tĂ« panairit edhe takime me autorĂ« shqiptarĂ« dhe tĂ« huaj. NdĂ«r ta spikasin takimi me shkrimtaren Anilda Ibrahimi, vepra e sĂ« cilĂ«s botohet nĂ« Itali nga shtĂ«pia botuese prestigjioze Einaudi dhe ai me gazetarin Alessandro Le-ogrande, autor i librit âMbytja e Anijesâ, kushtuar ngjarjes tragjike tĂ« fundosjes nĂ« ujĂ«rat e Kanalit tĂ« Otrantos, nĂ« â97-Ă«n, tĂ« motovedetĂ«s âKatĂ«r i RadĂ«sâ pas pĂ«rplasjes me anijen ushtarake italiane âSibilaâ. Takimet ndihmuan nĂ« promovimin e stendĂ«s dhe u ndoqĂ«n me mjaft interes nga publiku i panairit, qĂ« u ndal gjatĂ« nĂ« bashkĂ«bisedime me autorĂ«t e ftuar nĂ« mbyllje tĂ« veprimtarive.
Konkursi âLingua MadreâNjĂ« prej momenteve mĂ« tĂ«
ndjekura tĂ« Panairit NdĂ«rkom-bĂ«tar tĂ« Librit nĂ« Torino ishte edhe ceremonia e dhĂ«nies sĂ« çmimeve tĂ« konkursit tĂ« njohur âLingua Madreâ, kushtuar shkrimtareve tĂ« reja nga e gjithĂ« bota qĂ« shkruajnĂ« nĂ« gjuhĂ«n italiane. Edhe kĂ«tĂ« vit nĂ« konkurs merrnin pjesĂ« shumĂ« autorĂ« shqiptare, njĂ« prej tĂ« cilave, 16-vjeçarja Lina Alushi fitoi çmimin âRotary Club Torino Mole Antonellianaâ pĂ«r tregimin mĂ« tĂ« mirĂ«, qĂ« do tĂ« botohet nĂ« antologjinĂ« e konkursit pĂ«r vitin 2013.
Qendra e Kulturës ShqiptareProcesi i emigracionit drejt vendeve të zhvilluara
perĂ«ndimore, qĂ« ka nisur nĂ« fillim tĂ« viteve â90-tĂ« ka çuar deri mĂ« sot drejt ItalisĂ« fqinje mbi 500 mijĂ« qytetarĂ« shqiptarĂ«. Rreth njĂ« e treta e tyre jetojnĂ« dhe punojnĂ« nĂ« rajonet veriperĂ«ndimore tĂ« LombardisĂ« dhe Piemontit, qĂ« pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« sĂ« bashku njĂ« prej zonave mĂ« tĂ« zhvilluara tĂ« EvropĂ«s. PikĂ«risht nĂ« kĂ«tĂ« territor vepron tashmĂ« prej disa vitesh edhe Qendra e KulturĂ«s Shqiptare. Ajo Ă«shtĂ« themeluar nga njĂ« grup intelektualĂ«sh, artistĂ«sh, sipĂ«rmarrĂ«sish dhe aktivistĂ«sh tĂ« shoqĂ«risĂ« civile me qĂ«llim kryesor promovimin e kulturĂ«s dhe tĂ« imazhit tĂ« ShqipĂ«risĂ«. Qendra mbĂ«shtet gjithashtu procesin e integrimit tĂ« bashkĂ«sisĂ« shqiptare, nxit pjesĂ«marrjen aktive tĂ« qytetarĂ«ve shqiptarĂ« nĂ« jetĂ«n kulturore, sociale, ekonomike dhe politike tĂ« ItalisĂ« dhe bĂ«n pĂ«rpjekje pĂ«r zhvillimin dhe konsolidimin e marrdhĂ«nieve tĂ« bashkĂ«punimit mes dy vendeve.
22 E enjte 23 maj 2013 âą
« speciale
Profil
paramilitari serb që u bë dëshmitari kryesor i prokurorisë në gjy-
qin e ish-shokĂ«ve tĂ« tij pĂ«r krime lufte nĂ« KosovĂ« thotĂ« se duhet tĂ« tregonte pĂ«r masakrat brutale qĂ« ka kryer njĂ«sia e tij. Zoran Rashkoviç Ă«shtĂ« quajtur hero dhe krimi-nel lufte, patriot dhe tradhtar, i çmendur dhe gjeni. I pyetur nga BIRN pĂ«r tĂ« pĂ«rshkruar veten, ai tha se âĂ«shtĂ« njeri i sĂ« vĂ«rtetĂ«sâ. âDua tâi jap fund kĂ«saj heshtjeje 15- vjeçare, dua ta heq kĂ«tĂ« brengĂ« nga gjoksi dhe kryqin qĂ« mbaj nĂ« kokĂ«â, tha ish-paramilitari serb, Zoran Rashkoviç, tani dĂ«shmi-tari kyç i prokurorisĂ« nĂ« rastin kundĂ«r 13 luftĂ«tarĂ«ve serbĂ«, tĂ« akuzuar pĂ«r krime lufte nĂ« katĂ«r fshatra tĂ« KosovĂ«s gjatĂ« luftĂ«s sĂ« viteve 1997-1999. Rashkoviç, ish-anĂ«tar i njĂ«sisĂ« paramilitare âĂakajtĂ«â, ka qenĂ« dĂ«shmitar nĂ« GjykatĂ«n Spe-ciale nĂ« Beograd nĂ« disa raste, ku dha dĂ«shmi pĂ«r masakrat brutale nĂ« fshatrat Lubeniq, Pavlan, Zahaq dhe Qyshk, tĂ« gjithĂ« nĂ« zonat rreth qytetit tĂ« PejĂ«s. PĂ«r dy vjetĂ«t e fundit, Rashkoviç ishte nĂ«n mbrojtje tĂ« vazhdueshme tĂ« policisĂ«, sepse kur vendosi tĂ« dĂ«sh-mojĂ« me emrin e tij, ai dhe familja e tij filluan tĂ« kĂ«rcĂ«no-heshin nga ish-âĂakajtĂ«â dhe nga vetĂ« njĂ«sia e policisĂ« pĂ«r mbrojtje tĂ« dĂ«shmitarĂ«ve. Rashkoviç tha se e gjithĂ« kjo ka vĂ«rtetuar se shoqĂ«ria ânuk do tĂ« dĂ«gjojĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«n pĂ«r KosovĂ«nâ. âPyes veten a isha mĂ« i manipuluar nĂ« vitin 1999, kur si djalĂ« 20-vjeçar shkova nĂ« luftĂ« me krenari, duke menduar se kjo ishte mĂ«nyra pĂ«r tĂ« mbrojtur tokĂ«n time nga âshqiptarĂ«t e ligjâ, ose tani, sepse doja tĂ« tregoja tĂ« vĂ«rtetĂ«n dhe rrezikova jetĂ«t e personave mĂ« tĂ« afĂ«rt, sepse besoja se kishte ardhur koha pĂ«r tâu pĂ«rballur me tĂ« shkuarĂ«n dhe pĂ«r pajtimâ, tha Rashkoviç.
Dy herë refugjat Duke shpjeguar se çfarë
donte tĂ« thoshte me âma-nipulimâ- nĂ« vitet 1990, Rashkoviç tha se âtĂ« gjitha kĂ«to luftĂ«ra dhe fushata nga tĂ« gjitha anĂ«t se dikush po merrte tokĂ«n tonĂ«, mĂ« bĂ«ri
âĂakalliâ i pEnDuAR
tĂ« mendoja se po bĂ«ja gjĂ«nĂ« e duhur. Isha refugjat nga Kroacia dhe tani edhe nga Kosovaâ. Rashkoviç ka lindur nĂ« qytetin kroat tĂ« RijekĂ«s, kur vendi ishte ende pjesĂ« e JugosllavisĂ«. NĂ« mes tĂ« luftĂ«rave nĂ« Ballkan, kur ishte 15 vjeç, u arratis nga qyteti i tij i lindjes pĂ«r nĂ« KosovĂ«. âMe babanĂ«, nĂ«nĂ«n dhe vĂ«llain tim mĂ« tĂ« ri, si refugjat pĂ«r herĂ«n e parĂ«, shkuam nĂ« PejĂ«, qyteti nga ku vjen familja imeâ, tha Rashkoviç. NĂ« vitin 1998, pasi pĂ«rfundoi shkollĂ«n e mesme, bĂ«ri shĂ«rbimin e detyrueshĂ«m ushtarak, dhe shĂ«rbeu si roje pĂ«r Vladimir Lazareviqin, i cili nĂ« atĂ« kohĂ« ishte shefi i Trupave tĂ« PrishtinĂ«s sĂ« Ar-matĂ«s Jugosllave. Lazareviq qĂ« atĂ«herĂ« Ă«shtĂ« dĂ«nuar me 15 vjet burgim pĂ«r krime lufte nĂ« KosovĂ« nĂ« vitin 1999 nga Tri-bunali i HagĂ«s. GjatĂ« shĂ«rbimit njĂ«vjeçar filloi konflikti i arma-tosur mes guerilĂ«ve tĂ« Ush-trisĂ« Ălirimtare tĂ« KosovĂ«s dhe forcave tĂ« sigurisĂ« serbe, dhe Rashkoviç thotĂ« se pa disa nga skenat mĂ« tĂ« tmerrshme tĂ« civilĂ«ve serbĂ« qĂ« u vranĂ« nĂ« kampin Kleçka tĂ« UshtrisĂ« Ălirimtare tĂ« KosovĂ«s dhe liq-enin e Radoniqit, qĂ« e bindĂ«n tâi bashkohej luftĂ«s dhe tĂ«
luftonte pĂ«r âtokĂ«n e KosovĂ«sâ. âKur u ktheva, Peja nuk ishte i njĂ«jti qytet. GjashtĂ« fĂ«mijĂ« serbĂ« ishin vrarĂ« nĂ« kafenenĂ« âPandaâ, kudo kishte urrejtje dhe mungesĂ« toleranceâ, tha Rashkoviç. Kur punonte nĂ« njĂ« dyqan tĂ« shitjes sĂ« kafesĂ«, takoi Nebojsa Mini-qin, tĂ« njohur si âMrtviâ (âI vdekuriâ), kriminelin e njohur dhe anĂ«tarin e grupeve tĂ« ndryshme paramilitare dhe tĂ« njĂ« njĂ«si e policie tĂ« quajtur Munja (VetĂ«tima), qĂ« dyshohet se ka kryer disa nga krimet mĂ« tĂ« tmerrshme tĂ« luftĂ«s.
âĂakajtĂ«â e frikshĂ«m Miniqin e rekrutuan nĂ« njĂ«
njĂ«si tĂ« re, tĂ« quajtur âĂaka-
jtĂ«â, qĂ« pĂ«rbĂ«hej nga dhjetĂ«ra luftĂ«tarĂ« serbĂ« dhe sipas Rashkoviçit âbĂ«nte punĂ«t mĂ« tĂ« pista dhe tĂ« rrezikshmeâ. âMĂ« bĂ«ri pĂ«rshtypje nĂ« atĂ« kohĂ« tĂ« isha pjesĂ« e njĂ«sisĂ«. Isha fĂ«mijĂ«, âMrtviâ respektohej dhe i pĂ«lqeja. Kjo mjaftonte pĂ«r mua. PĂ«r mua, ai ishte alfa dhe omegaâ, tha Rashkoviç. âPĂ«r 100 ditĂ« kjo njĂ«si po shkatĂ«rronte nĂ« zonĂ«n e Meto-hisĂ«, duke pĂ«rhapur frikĂ« dhe tmerr mes shqiptarĂ«veâ, shtoi ai. NĂ« vitin 2010, prokurori pĂ«r krime lufte nĂ« Serbi paditi luftĂ«tarĂ«t Toplica Miladinoviq, Sreçko Popoviq, Slavisha Kas-tratoviq, Boban Bogiçeviq, Ra-doslav Brnoviq, Vidoje Korica-nin, Velko Koricanin, Abdulah
Sokiq, Milojko Nikoliq, Sinisha Misiq, Zoran Obradoviq, Dejan Bulatoviq dhe Ranko Momiq pĂ«r vrasjen e mĂ« shumĂ« se 100 shqiptarĂ«ve nĂ« fshatrat e Zahaqit, Pavlanit, Lubeniqit dhe Qyshkut nĂ« KosovĂ« nĂ« vitin 1999. NĂ« gjyq, Rashkoviç identifikoi shumicĂ«n e burrave si autorĂ« tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« tĂ« masakrave. TĂ« gjithĂ« prej tyre pĂ«rveç Toplica Miladi-noviqit, i cili ishte komandant i ArmatĂ«s Jugosllave, dysho-hen tĂ« kenĂ« qenĂ« anĂ«tarĂ« tĂ« âĂakajveâ. Struktura e komandĂ«s sĂ« âĂakajveâ ende kontestohet, duke qenĂ« se shumĂ« anĂ«tarĂ« tĂ« grupit kanĂ« thĂ«nĂ« gjatĂ« gjyqit se ishin pjesĂ« e njĂ« njĂ«sie tĂ« rregullt ushtarake dhe jo tĂ« para-militarĂ«ve. Rashkoviç tregon se lideri i njĂ«sisĂ« Miniq, shpesh konsultohej me komandĂ«n e ArmatĂ«s Jugosllave nĂ« PejĂ«. âKishim simbole ushtarake, beneficione tĂ« ushtrisĂ« si gaz dhe armĂ«. Dhe âMrtviâ kishte dokumente zyrtare qĂ« thoshin se ishte oficer. Nuk e di nĂ«se ishte nĂ«n komandĂ«n e ArmatĂ«s Jugosllave, por e di se e dĂ«rgova tĂ« paktĂ«n dhjetĂ« herĂ« nĂ« komandĂ«n e ArmatĂ«s Jugosllave pĂ«r konsultimeâ, tha Rashkoviç. Miniq nuk
u përball kurrë me akuzat penale, sepse vdiq nga SIDA në Argjentinë në vitin 2005. Ai besohet se kishte lidhje të ngushta me policinë serbe dhe zyrtarët e lartë.
Jeta pas masakrave Pas nënshkrimit të mar-
rĂ«veshjes sĂ« KumanovĂ«s mĂ« 9 qershor 1999, qĂ« i dha fund luftĂ«s nĂ« KosovĂ«, Rashkoviç dhe familja e tij u arratisĂ«n pĂ«r nĂ« SerbinĂ« Qendrore. Ai pastaj u bĂ« pjesĂ« e disa bandave kriminale dhe pas luftĂ«s u dĂ«nua me 12 vjet burgim pĂ«r plaçkitjen e njĂ« banke. NĂ« mbrojtje tĂ« tij, ai thotĂ« se vetĂ«m po pĂ«rpiqej tĂ« âvidhte çfarĂ« ishte vjedhurâ, sepse banka qĂ« vodhi ishte pronĂ« e Miroslav Miskoviqit, i cili Ă«shtĂ« akuzuar se ka fituar nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« paligjshme 30 milionĂ« euro nga kompani rrugĂ«sh tĂ« privatizuara. Kur ishte nĂ« burg, Rashkoviç, or-ganizoi disa kryengritje, mĂ« tĂ« madhen mĂ« 2006, kur qindra tĂ« burgosur qepĂ«n gojĂ«n nĂ« protestĂ« pĂ«r kushte mĂ« tĂ« mira burgu. Ai u arratis nga burgu dy herĂ«, dhe kur doli, u bĂ« dĂ«shmitar i mbrojtur nĂ« ras-tin e âĂakajveâ. NĂ« fillim ishte planifikuar qĂ« Rashkoviç do tĂ« dĂ«shmonte me emĂ«r tĂ« koduar pĂ«r tĂ« fshehur identitetin e tij, por pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« historinĂ« e gjykatave nĂ« Serbi, njĂ« dĂ«shmitar i mbrojtur ven-dosi tĂ« dĂ«shmojĂ« publikisht qĂ« tĂ« âtregonte tĂ« vĂ«rtetĂ«n pĂ«r tmerret nĂ« KosovĂ«â. âDoja tâi shikoja tĂ« gjithĂ« nĂ« sy. Kjo nuk u bĂ« nga Serbia, por nga indi-vidĂ«. Doja ta hiqja kĂ«tĂ« brengĂ« nga shpirti im. Doja qĂ« kjo tĂ« dĂ«gjohej nĂ« PrishtinĂ«, Beograd dhe Bruksel. Nuk mendoj se Ă«shtĂ« patriotike tĂ« heshtĂ«sh pĂ«r kĂ«to krime, veçanĂ«risht nĂ«se djeg dhe vret fshatra tĂ« tĂ«rĂ«. ĂshtĂ« thjesht frikĂ«â, tha Rashkoviç. GjatĂ« gjykimit, ai pati kĂ«rcĂ«nime tĂ« hapura nga ish-shokĂ«t e luftĂ«s. âKam kuptuar se njĂ« kriminel Ă«shtĂ« njĂ« kriminel. Nuk mund tĂ« jus-tifikojmĂ« veprimet tona duke thĂ«nĂ« se âna bĂ«nĂ« kĂ«tĂ« neve, kĂ«shtu qĂ« do tĂ« hakmerremiâ, tha ai. Sot, ai thotĂ« se Ă«shtĂ« efektivisht âpa shtetâ, sepse nuk ka dokumente zyrtare identifikimi: ka dorĂ«zuar njĂ« kĂ«rkesĂ« pĂ«r kartĂ«n e identitetit dy vjet mĂ« parĂ« kur e fundit kishte skaduar, por autoritetet po refuzojnĂ« tâia japin. âU an-kova dhe kĂ«rkova ndihmĂ« nga çdo institucion i mundshĂ«m - policia, prokuroria, gjyqtari dhe avokati i popullit. TĂ« gjithĂ« thanĂ« se do tĂ« mĂ« ndihmonin, por ende nuk kam kartĂ«n e identitetitâ, tha Rashkoviç. âNdi-hem i manipuluar, ose mĂ« mirĂ«, i inatosur, sepse po i kĂ«rkoj vetĂ« shtetit tim tĂ« mĂ« japĂ« tĂ« drejtat e mia bazĂ« njerĂ«zore, ndĂ«rsa tĂ« gjithĂ« âĂakajtĂ«â tjerĂ« po ecin nĂ«pĂ«r Beograd tĂ« lirĂ«â, tha ai. NĂ« tĂ« ardhmen, Rashkoviç tha se do donte tĂ« kthehej nĂ« KosovĂ«. âKam tokĂ« aty. Nuk shita asgjĂ«. Do tĂ« doja tĂ« kthehesha dhe tĂ« filloja njĂ« jetĂ« tĂ« re. Kjo Ă«shtĂ« arsyeja pse fola. Ka ardhur koha pĂ«r njĂ« dialog tĂ« vĂ«rtetĂ«, sepse nuk kam edhe 15 vjet tĂ« tjera pĂ«r tĂ« priturâ. âDua tĂ« kthehem nĂ« shtĂ«piâ, pĂ«rfundoi ai.
23âą E enjte 23 maj 2013
»SPORT
S T A F F
kryeredaktorBRAHIM SHIMA
zv/kryeredaktor: ARMAND MAHO
MARIGLEN MULLA
politika: OLI XHILAGA, ERVIN KOĂI ekonomia: BRIKENA DERVISHAJ sociale: ERTA BODE rrethet: BLERINA SPAHO kronika: MARIGLEN MULLA kultura: BLERINA GOCE design&layout: DANIEL PRIFTI, GĂZIM DUZHA
marketing: ELIGERTA DYRMISHI
cel: 067 20 62 200
ADRESA: RR. DULL KETA, NR. 5. (RR. E DIBRĂS), TIRANĂ
www.gazetametropol.com
e-mail:[email protected]
e-mail:[email protected]
Ndonëse mungon zyr-tarizimi, Valter Maxarri do të jetë trajneri i ri i
Interit, i cili do tĂ« zĂ«rĂ« vendin e Stramaçionit. Duke iu refer-uar mediave italiane mes dy palĂ«ve Ă«shtĂ« arritur njĂ« mar-rĂ«veshje dhe nĂ« fillim tĂ« javĂ«s sĂ« ardhshme 51-vjeçari do tĂ« firmos njĂ« kontratĂ« dy vjeçare, me njĂ« pagĂ« neto 3.5 milion euro nĂ« vit. Por, pĂ«rpara se tĂ« bĂ«het zyrtarizimi, presidenti i Interit, Masimo Morati dĂ«shi-ron tâi komunikojĂ« Stramaçionit vendimin e marrĂ«. Sigurisht ky i fundit Ă«shtĂ« i pĂ«rgatitur pĂ«r gjithçka duke parĂ« sezonin qĂ« ka zhvilluar dhe vendin ku ka mbyllur kampionatin. Nga ana tjetĂ«r Maxarrit i pĂ«lqen ideja qĂ« ta ngjisĂ« vet Interin me njĂ« projekt afatgjatĂ« dhe mĂ« pas tĂ« fitojĂ« trofe me kĂ«tĂ« skuadĂ«r. Sigurisht Maxarri kĂ«rkon edhe siguri pĂ«r tĂ« ardhmen e tij tek zikaltrit. Morati Ă«shtĂ« i bindur qĂ« njĂ« projekt i tillĂ« mund tĂ« realizohet, duke parĂ« edhe ecurinĂ« e Napolit nĂ« drejtimin e Maxarrit, qĂ« pĂ«r mĂ« tepĂ«r nuk kĂ«rkon revolucion, por zgjedhje racionale qĂ« tĂ« rrisin potencialin e grupit aktual. Kjo Ă«shtĂ« edhe arsyeja qĂ« Morati ka zgjedhur Maxarrin, edhe pse mund tĂ« gjente njĂ« trajner tjetĂ«r qĂ« pretendonte njĂ« rrogĂ« mĂ« tĂ« vogĂ«l. Gjithashtu, nĂ« favor tĂ« Maxarrit Ă«shtĂ« fakti qĂ« skuadra Ă«shtĂ« e mĂ«suar tĂ« luajĂ« me modulin e preferuar prej tij 3-4-2-1. Edhe pse Interi i Stramaçionit nuk shkĂ«lqeu nĂ« mbrojtjen me tre, Maxarri mund tĂ« arrijĂ« ta pĂ«rforcoj kĂ«tĂ« repart pa ndryshuar asgjĂ«. Gjithashtu, nĂ« mĂ«nyrĂ«n e tij tĂ«
Trajneri i Borusias sĂ« Dort-mundit, Jurgen Klop do tĂ« pĂ«rfitojĂ« 300 mijĂ« euro shpĂ«r-blim nĂ«se skuadra e tij arrin tĂ« fitojĂ« tĂ« shtunĂ«n nĂ« finalen e LigĂ«s sĂ« Kampioneve pĂ«r-ballĂ« Bajernit. ĂshtĂ« ky çmimi i vĂ«nĂ« nga drejtuesit e klubit pĂ«r trajnerin e tyre. Po ashtu edhe pĂ«r lojtarĂ«t do tĂ« ketĂ« njĂ« premio ekstra qĂ« llogaritet sa gjysma e trajnerit tĂ« tyre. Ădo lojtar i Dortmundit nĂ« rast tĂ« fitores nĂ« finalen e madhe do tĂ« shpĂ«rblehet me shumĂ«n e 150 mijĂ« eurove. NdĂ«rkohĂ« qĂ« duhet thĂ«nĂ« se vetĂ« klubi ka pĂ«rfituar deri mĂ« tani nga ar-ritja nĂ« finalen e LigĂ«s sĂ« Kam-pioneve plot 60 milionĂ« euro. Kehl: Duam kupĂ«n nĂ« Dortmund
Pas lajmit tĂ« bĂ«rĂ« tĂ« ditur nga gazeta âBildâ kanĂ« ardhur
Higuain më pranë, Jovetiç goditja e dytë
Drejtori i pĂ«rgjithshĂ«m i Juventusit, Bepe Marota, ka konfirmuar interesimin e bardhezinjve pĂ«r tĂ« afruar nĂ« skuadĂ«r Gonzalo Higuain dhe Stevan Jovetiç gjatĂ« merka-tos sĂ« verĂ«s. Mendohet se kampionĂ«t e ItalisĂ« kanĂ« arritur tĂ« bindin si argjentinasin, ashtu edhe malazezin pĂ«r trans-ferimin, duke rĂ«nĂ« dakord edhe pĂ«r kushtet e kontratĂ«s, ndĂ«rsa tani mbetet tĂ« binden skuadrat pĂ«rkatĂ«se, Real Madrid dhe Fiorentina. âJovetiç dhe Higuain janĂ« tĂ« dy sulmues tĂ« mĂ«dhenj, - ka konfirmuar Marota. Ne duam tĂ« pĂ«rmirĂ«sojmĂ« grupin qĂ« ka nĂ« dispozicion trajneri Konte, ndaj gjatĂ« verĂ«s do tĂ« bĂ«jmĂ« gjithçka pĂ«r ta forcuar edhe mĂ« shumĂ« skuadrĂ«n.â Sipas mediave italiane, Juventusi dĂ«shiron tĂ« zgjidhĂ« sa mĂ« parĂ« çështjen me FiorentinĂ«n dhe Real Madrid rreth kĂ«tyre dy futbollistĂ«ve, para se tĂ« mendojĂ« tĂ« bĂ«jĂ« njĂ« ofertĂ« pĂ«r ndonjĂ« futbollist tjetĂ«r. Alternativa tĂ« tjera qĂ« u interesojnĂ« kampionĂ«ve tĂ« Ital-isĂ« janĂ« Karlos Tevez dhe Luis Suarez.
EnigmĂ« âçështja Alegriâ, tifozĂ«t nuk e duan SedorfinTakimi i shumĂ«pĂ«rfolur mes numrit dy tĂ« Milanit, Adri-
ano Galiani dhe trajnerit tĂ« Milanit, Masimiliano Alegri, duket se nuk i ka dhĂ«nĂ« zgjidhje ngĂ«rçit tĂ« bankinĂ«s sĂ« kuqezinjve sezonin e ardhshĂ«m. Gjithsesi, sipas mediave italiane, rruga e largimit pĂ«r Alegrin tashmĂ« Ă«shtĂ« caktuar nga presidenti Silvio Berluskoni, i cili dĂ«shiron qĂ« tĂ« shi-kojĂ« ish-mesfushorin Klarens Sedorf nĂ« stolin e skuadrĂ«s sĂ« tij. Pas daljes nga zyrat e klubit, ku Galiani Ă«shtĂ« takuar me Alegrin, nuk ka preferuar tĂ« flasĂ« nĂ« lidhje me tĂ« ardh-men e trajnerit, duke prerĂ« shkurt: âNuk kam asgjĂ« pĂ«r tâju thĂ«nĂ«. GjatĂ« takimit nuk ndodhi absolutisht asgjĂ«, thjesht pimĂ« nga njĂ« kafeâ. E vĂ«rteta e takimit mes dy palĂ«ve nuk Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« e ditur, por me shumĂ« mundĂ«si nĂ« atĂ« moment Alegri ka mĂ«suar se nuk do tĂ« jetĂ« trajneri i Milanit sezonin e ardhshĂ«m. Kontrata aktuale e Alegrit skadon pas njĂ« sezoni, por ai mund tĂ« firmos njĂ« kontratĂ« tĂ« re me RomĂ«n, e cila e ka shprehur hapur interesimin pĂ«r tĂ« nĂ«se do tĂ« largohet nga Milani. PĂ«r sa i pĂ«rket trajnerit tĂ« ardhshĂ«m tĂ« Milanit, e emri mĂ« i pĂ«rfolur Ă«shtĂ« Sedorf dhe sĂ« bashku me tĂ« mund tĂ« rikthehet edhe ish-kapiteni Paulo Maldini nĂ« stafin drejtues. Por, tifozĂ«t e Milanit nuk e duan Sedorfin dhe kanĂ« protestuar hapur ndaj tij me shpjegimin âse ai nuk Ă«shtĂ« njĂ« trajner i vĂ«rtet, sepse deri mĂ« tani nuk ka drejtuar asnjĂ« skuadĂ«r.â
48% e gjermanëve me Dortmundin, 21 me BajerninGjermania është e pushtuar këto ditë nga finalja e mad-
he e LigĂ«s sĂ« Kampioneve. bashkĂ« me kĂ«tĂ« kanĂ« nisur dhe sondazhet e ndryshme. NĂ«se gjermanĂ«t do tĂ« zgjidhnin njĂ« ndĂ«rmjet Bajernit dhe Dormtundit, pĂ«r pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« tyre fitues duhet tĂ« jetĂ« skuadra e Jurgen Klo-pit. Sipas njĂ« sondazhi tĂ« Institutit âYouGovâ me qendĂ«r nĂ« Laipcig, rreth 48% e gjermanĂ«ve simpatizojnĂ« Dortmundin dhe trajnerin e tij Jurgen Klop, ndĂ«rsa 21% preferojnĂ« Ba-jernin e Mynihut. Sa pĂ«r pĂ«lqimin e trajnerit, Jurgen Klop Ă«shtĂ« i padiskutueshĂ«m me 50% tĂ« votave, ndĂ«rsa Jup Hajnkes ka marrĂ« vetĂ«m 16%. Sa pĂ«r fitoren finale nĂ« nd-ehsjen e sĂ« shtunĂ«s, 45% e gjermanave mendojnĂ« se do tĂ« jetĂ« Bajerni kampioni i ardhshĂ«m i EvropĂ«s, ndĂ«rsa 33% e tyre japin Dortmundin kampion. Por pĂ«r gjermanĂ«t finalja tĂ«rĂ«sisht gjermane nĂ« âUembliâ nuk Ă«shtĂ« njĂ« tregues i supe-rioritetit tĂ« futbollit tĂ« kĂ«tij vendi nĂ« EvropĂ«.
Orangutangu Valter bast për Dortmundin
Tani qĂ« finalja e LigĂ«s sĂ« Kampioneve Ă«shtĂ« nĂ« prag kanĂ« nisur dhe bastet e kafshĂ«ve e shpendĂ«ve. Kjo modĂ« e nisur me tĂ« famshmin oktapodin âPolâ po bĂ«het si njĂ« traditĂ« nĂ« prag tĂ« çdo evenimenti tĂ« madh. KĂ«tĂ« radhĂ« stafetĂ«n e ka marrĂ« njĂ« orangutang, i cili midis dy fanellave ka zgjedhur atĂ« verdhezi tĂ« Dormtundit. MegjithatĂ« kjo pĂ«rzgjedhje e tij Ă«shtĂ« vĂ«nĂ« nĂ« dyshim â edhe pĂ«r shaka kuptohet â pasi oran-gutangu jeton nĂ« kopshtin zoologjik tĂ« Dortmundit.
Dortmundi 300 mijë euro shpërblim për Klopin
dhe reagimet e para nga kampi verdhezi. Kapiteni i skuadrĂ«s, Sebastian Kehl ka deklaruar se shpĂ«rblimi Ă«shtĂ« njĂ« mo-tivim mĂ« shumĂ« pĂ«r skuadrĂ«n. MegjithatĂ« titulli nĂ« Dortmund do tĂ« ishte shumĂ« mĂ« tepĂ«r se njĂ« shpĂ«rblim i tillĂ«. âNuk Ă«shtĂ« e para herĂ« qĂ« klubi aplikon tĂ« tilla shpĂ«rblime. GjithmonĂ«
kemi marrĂ« mbĂ«shtetje, morale e fianciare. MegjithatĂ« nĂ«se do tĂ« ktheheshim nga Londra me kupĂ«n me vete, kjo do tĂ« ishte gjĂ«ja mĂ« e bukurâ- ka thĂ«nĂ« Kehl.300 mijĂ« ekstra pĂ«r Klop-in
Lojtarët do të përfitojnë nga 150 mijë euro për kokë nëse kthejnë kupën në Dortmund. Por për trajnerin Jurgen Klop
shpĂ«rblimi do tĂ« jetĂ« dyfish. Gjithçka i referohet kontratĂ«s sĂ« nĂ«nshkruar nga palĂ«t nĂ« janar tĂ« vitit 2012, ku ndĂ«r tĂ« tjera ishte parashikuar dhe njĂ« klauzolĂ« e tillĂ«. Diçka qĂ« Klop ka deklaruar se nuk e kujton fare. âMĂ« besoni dhe po e them sinqerisht. Nuk mbaj mend as-gjĂ« çfarĂ« kam nĂ«nshkruar nĂ« atĂ« kontratĂ«!â- ka thĂ«nĂ« numri njĂ« i stolit tĂ« Dortmundit.Bajerni
Por edhe për Bajernin do të ketë një premio që pritet të jetë ndoshta edhe më e lartë se Dortmundi. Ndonëse nuk ka dalë ndonjë shifër, kujtojmë se vetëm në gjysmëfinalen e Ligës së Kampioneve ndaj Barcelonës, lojtarët e Bajernit kanë përfituar nga 200 mijë euro shpërblim ekstra të vënë nga drejtuesit e klubit.
Ja pse Morati ka zgjedhur MaxarrinArsyeja që Interi ka zgjedhur ish-trajnerin e Napolit është për çështje ekonomik. 51-vjeçari nuk kërkon një revolucion dhe emra të mëdhenj, por disa ndërthurje të
vogla, siguri dhe një projekt afatgjatë për të rikthyer zikaltrit mes më të mirëve në Evropë
luajturit prioritet kanë krahët. Sigurisht, Maxarri do të bëjë edhe disa lëvizje të vogla dhe me shumë mundësi ai mund të marrë nga Napoli lojtarin e tij të preferuar Zunigën. Për sa i përket qendrës së mesfushës, Guarin pritet të bëjë rolin e Hamshik tek Napoli. Gjithash-
tu, Handanoviç konsiderohet i pashitshĂ«m, ndĂ«rsa vet-eranĂ«t Kambiaso, Samuel dhe Stankoviç me shumĂ« mundĂ«si do tĂ« largohen. NdĂ«rkohĂ« qĂ« njĂ« shans pritet tâi jepet Kasa-nos, futbollist tĂ« cilin Maxarri e njeh qĂ« nga kohĂ«t e Samp-dorias. Gjithashtu, nuk duhet
harruar se Interi në sulm ka edhe Palasion, një lojtarë që e njeh shumë mirë portën, por edhe Militon, i cili sezonin e a ardhshëm do të jetë gati pas dëmtimit të gjatë, pa harruar dhe blerjen e re Ikardi, i cili ka rënë në sy me paraqitjet e tij tek Sampdoria.
Levandovski: E ardhmja ime është vetëm tek Bajerni
Sulmuesi i Dortmundit, Robert Levandovski e ka shprehur pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« qartĂ« se nĂ« rast tĂ« largimit nga Borusia, skuadra e vetme pĂ«r tĂ« cilĂ«n do tĂ« luajĂ« Ă«shtĂ« Bajerni i Mynihut. Sipas âSport Bildâ, njĂ« i afĂ«rm i Levandovskit ka thĂ«nĂ« se sulmesi polak ia ka bĂ«rĂ« tĂ« prerĂ« se: âUnĂ« do tĂ« shkoj vetĂ«m tek Bajerni!â
24 E enjte 23 maj 2013 âą
« hipotekat