Swap Description

: راسخی سعید دکتر آقای جناب مربوطه استاد

: یزدانی وریا محقق

دوم سال 92-93نیم

سوآپ تعریف

) کردن ) جانشين کردن، بيرون کردن، مبادله کردن، عوض معاوضه، ، ارز پاياپاى معامله به‌معنای لغت در سوآپنوع ) دو با آینده در نقدی جریان معاوضه برای شرکت دو بین توافقی اصطالح، در و آمده کردن اخراج و

. ) است دارایی یا بدهی از متفاوت پرداخت

. معموال می‌کند مشخص شود پرداخت باید که را نقدی جریانات محاسبه چگونگی و پرداخت تاریخ فوق قرارداد . است بازار متغیر چند یا یک آتی ارزش‌های شامل نقدی جریانات محاسبه

دهه اوایل در سوآپ قراردادهای . 1980اولین چشم‌گیری رشد سوآپ بازار تاکنون زمان آن از شدند منعقد. . می‌شود انجام سوآپ به‌صورت بورس از خارج مشتقLات قراردادهای اکثر حاضر حال در است داشته

Components

1 :Asset‌Base

2 :Swap‌seller

3 :Swap‌buyer

4 :Reference‌person

5 :Swap‌Premium

سوآپ دهنده تشکیل اجزای

 است آن معرض در اعتباری ریسک انتقال قراداد، از هدف و است قرارداد موضوع

اقالم دارایی

پایه

ورقه با قرضهریسک اعتباری

وام

پرتفوی

شاخص سهام

سوآپ فروشنده

. فروشنده به می‌کند پرداخت قرارداد دیگر طرف به را کل بازده و دریافت را شناوری نرخ که قراردادی طرف. می‌شود گفته نیز حمایت خریدار سوآپ،

سوآپ خریدار

 فروشنده سوآپ خریدار به می‌کند، موافقت کل بازده دریافت و شناور نرخ پرداخت با که قراردادی طرفمیشود گفته نیز سرمایه‌گذار یا حمایت

مرجع  تعهد یا مرجع شخص

. . باشد وام صادرکننده یا و دولت شرکت، می‌تواند شخص این است بدهی ابزار صادرکننده همان مرجع شخص

  سوآپ صرف

" که  " احتمالی پرداخت‌های و دارد نام صرف پایه می‌گیرد، صورت حمایت خریدار به‌وسیله که پرداخت‌هایی . " فروشنده " و خریدار است موسوم حمایت پایه به شود مجبور آنها پرداخت به حمایت فروشنده است ممکن

. می‌ماند ثابت قرارداد مدت پایان تا صرف و می‌رسند توافق به صرف این روی بر معامله تاریخ در

سوآپ انواع

. بهره، نرخ سوآپ و ارز سوآپ قراردادهای سوآپ، قراردادهای انواع بین از دارد فراوانی انواع سوآپ،. است پركاربردترین‌ها و مهم‌ترین

Currency‌Swap

سال در بار ولین برای که می‌آید به‌شمار بهره نرخ ریسک مدیریت برای مهمی ابزار یکی بهره نرخ سواپ1982 . این است، افزایش به رو مالی ابزارهای برای تقاضا که وقتی گرفت قرار استفاده مورد متحده ایاالت در

. شود کرفته به‌کار بهره نرخ ریسک کاهش برای می‌تواند ابزار

  سوآپ نوع ترین رایج و ترین . Plain Vanilla Swapsشایع می‌شود نامیده

Plain Vanilla Swaps

مشخصاتPlain‌Vanilla‌Swaps: 1. می‌سازد.  مشخص را دارد وجود معاوضه این در که پرداخت‌هایی بهره نرخ

2. ) می‌سازد.  ) شخص را Lر متغی یا ثابت نرخ بهره پرداخت‌های نوع

3. " می‌کند.    " معلوم را می‌شود پرداخت آن روی بر بهره که مقداری اصل همان یعنی ؛ ذهنی اصل مقدار

4. سازد.  می مشخص را می‌شود ساخته دوره آن برای معوضه که زمانی دوره

Currency‌Swap‌Contracts

. دیگر ارز در فرع و اصل پرداخت برابر در ارز یك از‌ مبلغی فرع و اصل پرداخت‌های از است عبارت ارز سوآپ ) مبالغ ) این که باشد؛ شده تعریف گوناگون ارزهای با وام اصل مبالغ که می‌کند ایجاب ارزی سوآپ قرارداد

) ( . می‌شوند انتخاب طوری وام اصل پایه مبالغ می‌شوند پرداخت سوآپ، عمر پایان و شروع در معمول به‌طور . براساس برابری این باشند همدیگر مساوی و معادل قرارداد، ابتدای و شروع زمان در پرداخت صورت در که

. از یكی ارز،‌ سوآپ معامله یا قرارداد‌ یك تحت‌ است قرارداد شروع زمان در مربوطه ارزهای نقدی برابری نرخخاص، ) ...( دوره یك برای‌ مشخص، ارز یك در‌ و ساالنه ماهانه، دوره‌ای پرداخت‌های تا می‌کند توافق طرفین . ) در ) شود برطرف ، است شده متحمل عنوان‌شده ارز لحاظ از که معامله دیگر طرف بدهی تا باشد؛ داشته

. سوآپ کند پیاده قرارداد نخست طرف مورد در را عملیات همین که می‌کند توافق معامله دوم طرف عوض،  باشند داشته یكسان ارزش‌ می‌شوند، سوآپ که پرداختی جریان‌های از هریك که است امکان‌پذیر زمانی ارزی،

Fixed-For-Flow‌Swap

پرداخت جریان حالی‌که در گرفته، قرار ارز یك در‌ ثابت، نرخ در پرداخت جریان‌های از یكی قرارداد،‌ این تحت. می‌گیرد قرار دیگر ارز شناور نرخ براساس دیگر،

Flow-For-Flow Swap

. که  معنا بدین است قرارداد مورد ارزهای شناور نرخ‌های براساس پرداختی جریان طرف دو هر حالت این در. معامله سررسید زمان نرخ از است عبارت معامله‌گران توافق مورد نرخ

Cross-Currency‌Swap

. دیگر ارز یك در‌ متغیر بهره نرخ با ارز، یك در‌ ثابت بهره نرخ سوآپ برای است توافقی غیرهمسان، ارز سوآپ

Forward-Starting‌Swap

فروخته یا پدید آینده در كه بدهی یك یا بهره نرخ سوآپ امروز نرخ با سلفی، بهادار برگه سوآپ، نوع این در . منتشر آینده در ثابت بازده نرخ با را اوراقی بخواهند كه مؤسسه‌هایی می‌شود فروخته و شده قفل می‌شود،

. كنند استفاده سوآپ نوع این از می‌توانند كنند،

Total‌Return‌Swap‌or‌Total‌Rate‌Of‌Return‌Swap:‌TRORS

از پس می‌كنند؛ انتخاب معیار یا پایه دارایی به‌صورت را دارایی یك معامله، طرف دو آن، در كه است قراردادییا دارایی آن ارزش افزایش نوع هر و پایه دارایی آن به متعلقه بهره طرفین از یكی كه می‌گذارند قرار آن

طرف از را شناوری یا ثابت وجوه نیز مقابل طرف حال، عین در شود، صاحب را مربوطه دارایی ارزش كاهش. ندارد نخست طرف دریافتی‌های با ارتباطی هیچ‌گونه هم معمول به‌طور كه می‌كند؛ دریافت مقابل

پوشش ارزش، نوسان‌های برابر در را دارایی‌اش تا می‌دهد اجازه دوم طرف به سوآپ، نوع این حقیقت، دربهره‌مند آن اقتصادی عایدات از بكند، ترازنامه‌اش وارد را دارایی اینكه بدون می‌تواند نیز نخست طرف و دهد

شود.

Property of TRORS

1  .سوآپ؛ خریداران به کل بازده انتقال راه از پایه دارایی اعتباری ریسک کاهش

2 . سوآپ.  خریدار به‌وسیله پایه دارایی ارزش کاهش زیان جبران راه از سوآپ فروشنده پایه دارایی بازار ریسک کاهش: است مترتب سرمایه‌گذار برای پایه دارایی خرید به‌جای نوع این از استفاده در دیگر منفعت چند عالوه‌براین

فروشنده به را مبلغی عوض در و کند اقدام پایه دارایی خرید مالی تأمین درباره شخصا سوآپ خریدار تا نیست الزم ·. می‌پردازد پایه دارایی از ناشی کل بازده دریافت ازای در سوآپ

. ببرد       نفع پایه دارایی تهیه در سوآپ فروشنده اقدام بهترین از می‌تواند سوآپ خریدار ·

 که است سوآپ معامله یک در دارایی‌ها از متنوع سبد یک از ناشی اقتصادی خطر میزان همان معرض در سوآپ خریدار · . خواهد مؤثرتری بسیار ابزار نقد، بازار به نسبت کل بازده سوآپ وسیله این به میآید به‌دست نقدی بازار معامله‌های در

بود.

    از مییابد؛ مشکل را بازار در شرکتی قرضه اوراق مثل اعتباری ریسک با همزمان دارایی، یک خرید سوآپ، خریدار ·   و سوآپ فروشنده نکول� یا اعتباری ریسک دو معرض در پایه دارایی کل بازده دریافت برابر در سوآپ خریدار دیگر سوی

. میگیرد قرار سود نرخ تغییر ریسک

Equity‌Swap

. دسته  این از یكی می‌شود مبادله مشخصی مدت برای طرف دو بین آینده نقدی جریان‌های سوآپ، این در . ) دیگر، ) دسته می‌شود بار باشد پول مبلغی است ممكن پایه دارایی بر كه است بهره‌ای � نوعا نقدی، جریان‌های

. از یكی كه معنا این به است مربوط بهادار اوراق بورس بازار در سهام شاخص عملكرد به نقدی، جریان‌هایاوراق بورس شاخص ارزش تغییرهای دیگر طرف و می‌شود صاحب را پایه دارایی بهره‌ای جریان‌های طرفین

. می‌آورد به‌دست را توافق مورد زمان مدت در بهادار

Credit Default Swap: CDS

.   اجرتی  خریدار، طرف آن، طی كه است توافقی قرارداد این است اعتباری مشتقه پركاربردترین سوآپ، اینبروز صورت در و آینده در مشخصی مبلغ پرداخت به وی تعهد برابر در فروشنده طرف به دوره‌ای به‌صورت را

. ) دارایی‌ها ) صاحبان آن، طی كه است بیمه مانند قرارداد، این می‌کند پرداخت ، نكول مانند توافق مورد حادثه‌ای. می‌كنند بیمه دوره‌ای به‌صورت مبلغی ازای در را آنها

" " " از  " اعتباری نكول سوآپ که است این در كل بازده نرخ سوآپ و اعتباری نكول سوآپ بین اصلی تفاوت " برابر " در دارایی از كل بازده نرخ سوآپ حالی‌كه در می‌كند؛ محافظت خاص، اتفاق یك بروز برابر در دارایی،

. حالی‌كه در دیگر به‌عبارت می‌كند محافظت آن آینده احتمالی ارزش مشتقه CDSكاهش ابزار به‌صورتاست، مطرح .TRORSاعتباری نیست مطرح اعتباری مشتقه یك به‌صورت هیچ‌گاه

Constant‌Maturity‌Swap:‌CMS

( یا ثابت سررسید با می‌دهد( CMSسوآپ را امكان این آن خریدار به كه است مالی منابع تأمین جهت سوآپ یك . كند مشخص خود معامله خالل در نقدی جریان‌های دریافت دوره‌ به‌صورت را مشخصی زمان مدت بتواند تا

اعالم‌شده‌ قیمت یك به مربوط سوآپ، قیمت تغییرهای منحنی در نقطه‌ای مقابل در ثابت سررسید با سوآپ. می‌شود ثابت دوره‌ای،

Differential‌Swap

معاوضه خارجی ارز یک در متغیر بهره نرخ یک با ارز یک در بهره نرخ آن، طی که است؛ بهره نرخ سوآپ نوعیبا. می‌گیرد، صورت انگلیس پوند الیبور نرخ براساس که پرداخت‌هایی است ممکن مثال برای می‌شود

شوند . معاوضه می‌پذیرد، صورت آمریکا دالر الیبور نرخ براساس که پرداخت‌هایی

) بود) خواهد زیان و سود حاشیه یک با همراه البته که

Swaption

بب ب ببب بببب ببب ب بببب بببب ببببب ببب ب بب ببببب ببببب بب بببببببب ببببب بببب یکب واقع در و سوآپشنهاابزارجدیدیازابزارهایمهندسیمالیبرایکنترلریسکنرخبهرهمحسوبمیشوند . در بهره نرخ سوآپ به ورود اختیار حق یک سوآپشن دیگر به‌عبارت است بلندمدت بهره نرخ از حفاظت نوع

. است بلندمدت

. گاهی اما می‌كنند استفاده بازار در موجود ریسك‌های از دوری به‌منظور قرارداد این از سوآپ قرارداد طرفین . چنین در خیر یا می‌گیرد قرار ریسك معرض در وی دارایی كه نمی‌داند قطع به‌طور فردی كه می‌آید پیش

. " این " آن، دارنده به قرارداد این حقیقت در كند اقدام سوآپشن قرارداد در حضور به می‌تواند وی مواقعی،. باشد داشته آینده در را بهره نرخ سوآپ قرارداد یك به ورود اختیار بتواند تا می‌دهد را امتیاز

سوآپ در اعتباری ریسک

" ریسک معرض در هستند، شرکت دو بین خصوصی توافق‌نامه‌های واقع در که سوآپ همچون قراردادهایی ) ( . دو" با مقابل برعکس اما معادل و همسان سوآپ قراردادهای مالی نهاد یک مثال به‌طور هستند اعتباری

. است کرده منعقد شرکتمیشود داده ریسک پوشش کامل به‌صورت مالی نهاد نکنند، پیمانشکنی قرارداد طرفین از هیچ‌کدام اگر

. میشود جبران دیگر قرارداد ارزش یک افزایش با همواره قرارداد یک در کاهش یعنیحال، این در شود؛ ورشکستگی دچار قرارداد طرف مؤسسات از یکی که دارد وجود احتمال این همواره اما

باشد پایبند دیگر طرف با خود قرارداد به باید مالی نهاد

سوآپ و معامالت اختیار آتی، قرادادهای مقایسهارزی

 1

کاربرد کوتاه‌مدت سررسیدهای در و بوده کوتاه‌مدت به‌نسبت مالی، ابزارهای معامله اختیار و آتى‌‌ قراردادهایقیمت. به توجه با و باشند داشته کارآیی می‌توانند سال یك تا‌ حداکثر سررسیدهای برای ابزارهایی چنین دارند

. ) می‌دهد ) پوشش را ریسک و بوده ثمر مثمر ، قرارداد ارزش آن تمام‌شده

- ) مناسب ) قیمت با و به‌راحتی ، سوآپ قراردادهای سوآپ یا - Cost-Effectiveاما مالی‌ مؤسسه یا شرکت‌ ) پوشش ) درازمدت در را است روبه‌رو نرخ در نوسان سرمایه‌گذاری یا وام‌ ریسک با که سرمایه‌گذاری‌ای صندوق

می‌دهد.

سوآپ و معامالت اختیار آتی، قرادادهای مقایسهارزی

2قرارداهای ) به اصطالح در سوآپ قراردادهایی ( Over‌The‌Counter:‌OTCقراردادهای یعنی هستند؛ معروف

. ضمن نیست حاكم آنها بر بورس استاندارد مقررات و ضوابط و می‌گیرند قرار معامله مورد بورس از خارج كه

جریان‌های سررسید، تاریخ در قرارداد مبلغ اصل مبادله پیش‌فرض وجود بر افزون سوآپ قراردادهای در اینكه

مبادله باهم توافقی مورد تاریخ‌های در نیز قرارداد مدت خالل در معامله مورد ارزهای بهره‌های از حاصل نقدی

. در. می‌شود انجام سررسید در معامله مبالغ اصل مبادله ارزی اختیارات و آتى‌‌ معامله‌های در می‌شوند

" " " یا " خرید حق قیمت به‌عنوان مبلغی اختیارات، قراردادهای در و ودیعه حساب به‌عنوان مبلغی آتى،‌‌ قراردادهای

. " از" می‌شود مبادله سررسید در كه است پایه دارایی قیمت از غیر مبالغ، این كه است؛ مطرح فروش حق قیمت

از استفاده دهد، پوشش خارجی ارز برابری نرخ ریسك برابر در را خود می‌خواهد كه شركتی برای طرفی

. است مطلوب‌تری گزینه‌‌ی آتى‌‌، قراردادهای با مقایسه در ارزها، معامله اختیار قراردادهای

سوآپ و معامالت اختیار آتی، قرادادهای مقایسهارزی

3 عموما سوآپ، قراردادهای ولی می‌شود، یکسان تاریخ یک در فقط نقدی جریانات معاوضه به منجر آتی پیمان

. می‌انجامد آینده در مختلف زمان چندین در نقدی جریان معاوضه به

Reference

تدبیرپرداز، رایانه تهران، صالحآبادی، علی و Lاح سی سجاد ترجمه مالی، مهندسی مبانی جان؛ ص 1384هال، اول، چاپ ،259.

در اعتباری ریسک مدیریت جهت کل بازده ازسوآپ استفاده امکان بررسی سیدمحمدمهدی؛ بیوکی، موسوی و سیدعباس موسویان،

رسا، تهران، بانک، و پول در موضوعاتی ناهید؛ ص 1385کلباسی، اول، چاپ 120و 119،

. صادق، امام دانشگاه تهران، شیبانی، احمد ترجمه مالی، بازارهای و بانکداری پول، اقتصاد اس؛ فریدریک اول، 1390میشکین، چاپ ،.334- 332ص

اندیشه و فرهنگ پژوهشگاه تهران، ارزی، دارایی‌های ریسک پوشش قراردادهای فقهی بررسی احمد؛ بهاروندی، و غالم‌علی معصومی‌نیا، - اسالمی، اقتصاد پژوهشی علمی مجله ش 1387اسالمی، ص 31، ،197.

ص پیشین، سیدمحمدمهدی؛ بیوکی، موسوی و سیدعباس .129-128موسویان،

. می‌آید به‌وجود اعتباری« »اتفاقی از که است ریسکی کلی‌تر حالتی در یا قرارداد، طرف قصور یا نکول از که است ریسکی اعتباری ریسک

. است ریسک انتقال و مدیریت اندازه‌گیری، جهت ابزاری اعتباری مشتقه

ص پیشین، احمد؛ بهاروندی، و غالم‌علی .195-196معصومی‌نیا،

ص پیشین، جان؛ .694هال،

شماره حسابدار، مجله تهران، اسالمی، سرمایه بازار در آمن کاربرد و مالی مهندسی فرهاد؛ ص 128ریاضت، 8؛

ص پیشین، احمد؛ بهاروندی، و غالم‌علی .197معصومی‌نیا،

ص پیشین، جان؛ .294هال،

نفتی   بازارهای در ریسك مدیریت و مشتقات مسعود؛ انرژی، ، درخشان، بین‌المللی مطالعات مؤسسه ص 1383تهران، ،35-40.