sawrkârin tourism nasatakin sukchangkang a tih: cm thar/2017/august/ht-01-08-2017.pdf · thawk...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 GAS NEWS Agency : KIM JOE Booking : 23rd. March., 2017 to 23rd.April., 2017 delivery :01-08-2017 (tUe) Time :9AM-ll stock STOCK: 270 rate: Rs. 667/- Hmasawnna Thar Vol - 32/282 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy THLAZING(AUGUST) 01, 2017 THAWLENI (TUESDAY) Contact Numbers pawimaw : dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Control room: 03874- 233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 SP Hotline Number 7085-256-377 NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI Banquet an buotsai ding CCPUr: RPC NEI Reng- kai Unit Kristien |halai Pawl chun August 4, 2017 (Zirtawpni) khin Bible Hill, Rengkai-a Biekin compound-ah fund raise-na dingin Banquet huoihawt an tum. Rawngbawlnaa ngaia hi huna tlawmn- gaia an Banquet siem uopa thlaithleng awt pek dingin ngenna an siem. Hi huna hin Vawksa, Bawngsa, Arsa le Ngasa hai um a tih. Zantieng 3:30PM a in- thawk ning a tih. NGHILNI UM LO (L) Tv.HMANGLIENLAL SHUNATE I khuolzinna hnuoi \awngsephur maksana Lalpa hmun siem Van Jerusalemthar I min lawisan ni August 1, 2017 a hung tlung hin, I nu le pa, unau le I lengruol hai mitthli a hul thei nawh. Van Jerusalemthar Lalpa ang sunga ei in tuok phat hnuoi mitthli chu la hul de nih A ngai zingtu che hai Ipa Varthangkhum Shunate Inu Rodie Thangneikim I sanghai 1. Jessica Sangneithieng 2. Felida Hmingthangmoi 3. Jacob Liensangvung 4. Reuben Hmangrohluo ATWU in move- ment ni 700 tlingna CCPUr: All Tribal Wom- en Union (ATWU) GHQ, CCPur inrawinain July 31, 2017, 10AM a inthawk khan Jehova Jireh Home, K. Kamzathang In, Beulah- lane-ah Tribal movement ni 700 tlingna hun an hmang. Evangelist Thawngkhan- suan in \awng\ainain hun a hawng a, Manngaihkim in- rawinain slogan insam a ni a, Rev. K. Kamchinkhup, D/S, Imphal Division, EBC in Pathien thu a hril a, hi zo hin Deborah Zou in \awng\ airuolna hun an rawi a, Upa L. Chinkhoson in \awng\ai- nain hun a khar. Thangkhanlun thina thuah silent protest nei ding; August 2-ah 6AM-6PM sung Total shutdown CCPUr: TP Eletrical Store, Tiddim Road, Cen- tral Lamka Dawr nghaktua lo \hang hlak, Dawr a in- thawk pawisa inrua intumna le inzawma July 27, 2017 zana sawisakhlum Mr Thangkhanlun Taitom (30), s/o T. Pumhang of Sahei Road, Vengnuam, New Lamka ruong chu District Hospital, CCPur Morgue-ah phum loa sie zing a la nih. Hi thina thu le inzawm hin zanikhan Civil Soci- ety le Student Organization tum tum han meeting an nei a, District Administra- tion le Police Department chu hi thina thua inrawlna nei hai July 30, 2017 chena man dinga deadline an pek a liem hnung khawma tuolthatnaa intum hai man vawng an la ninaw le inza- wma hmalak dan ding an hriltlang. Hrat lema nawrna nei a ni theina dingin Joint Action Committee (JAC) against the Brutal Killing of Thangkhanlun Taitom ti indin a ni a, JAC a dingin district sunga Civil Organ- isation tum tum \huoitu hai ruot an ni a. Hi le inzawm hin JAC indina um chun an lungawinawzie suk- langnain August 1, 2017 hin DC Office, Tuibong, CCPur chen Silent Protest Rally nei dinga rawt a ni a, rally-a \hang ding hai vawituk 10AM hin District Hospital Morgue-ah inng- hakkhawm dinga ti a nih. Chun, in tentative pro- gramme an siem dungzui hin August 2, 2017, 6AM- 6PM inkar sung Chura- chandpur District Total Shutdown thaw an tum bawk a nih. JAC- a Organisation \hang le Executive mem- bers hai chu- P. Thonglian- mang- Chairman; Vungzapau, YPA GHQ- Seceretary; Vice Chair- mans dingin Vung- minthang YVA GHQ, Kamthang Haokip, KKL; Ginkhankhup, ZYO GHQ; T. Kailianthang, YPA GHQ; L. Dongchinthang, SYO GHQ; C. Vanlaldu- hawma, YMA GHQp L. Pumthang, TCYA GHq.; Spokesperson in Pu Laldawnlien, HYA GHQ; Information Secy. din- gin Lianmuanthang, YPA GHQ; H. Thangkhansuan, SYO GHQ; Pausianlal Simte, KZP GHQ , Trea- surer dingin T. Chinmin- lun, SYO, Rengkai Unit le Advisors dingin B. Dong- zalian Simte, STC GHQ; Daniel Gangte, KIC; L. Pumlianpau, PTC GHQ; Joseph Lalrothang, Hmar Inpui; Pauzachin, TCU; Vanlalrinliana, MPC, Ma- nipur; Khatkhotong Baite, VPC GHQ le Thongkho- lian Mate, MTC, GHQ hai an nih. HSLC Compartmental result puong IMPHAL: Board of Sec- ondary Edcuation Mani- pur (BSEM) huoihawtnaa High School Leaving Cer- tificate Compartmental (Private/External) Exam result chu zanikhan puong a nih. Result hi manresults. nic.in-ah hmu thei a nih. Hlawtlingna chang hai ta dingin August 5, 2017 a inthawk Certificate-cum- Marksheet laksuok thei ning a tih. Compartmental exam- a hlawsam hai chu kum 2018 Exam-ah \hang thei an ta, sienkhawm regular angin admit thei ninaw ni hai. Answer script en\hat nuom hai chun Result suoka inthawk ni 20 sungin subject pakhatah Rs. 400/- pein en\hat dinga inhni thei ning a tih. Pherzawl District Students’ Union indin CCPUR: July 3, 2017 khan Parbung hmuna hnam bik um lovin Pherzawl District Stu- dents’ Union (PDSU) indin a nih. President in Remruot- lien of Parbung, Vice Presi- dent (Admin) in Roneisang of Taithu, Vice President (External) in Thanglunkap Vaiphei of Leijangphai, Secretary in Lalneimuong of Parbung, Asst Secretary in Niropui Changsan of Par- bung, Secy Games & Sports in Thangjonlian of Savaphai, Secy Social & Culture in Paoboi of Saite, Inf.Secy in H.Songate of Parbung, Fin Secy in Ginlunlal of Leijan- gphai, Treasurer in John In- fimate of Pherzawl, Jt Secy (Internal) in Mangchungh- nung Singson of Muikot le Jt.Secy (External) in John Gangte og Galkapkot hai th- lang an nih. An ni bakah hin committee members 6 le Ad- visors 7 ruot an ni bawk. Hi Union a hin a nuom taphawt \hang thei a nih. DLCC Meeting nei a nih CCPUr: Shyam Lal Poo- nia, IAS, DC, Churachan- dpur inrawinain zanikhan BRGF Hall, DC Complex, Churachandpur Tuibong-ah District Level Coordination Committee (DLCC)-cum- Review Meeting nei a nih. Hi meeting a hin Indepen- dence Day, 2017 hmang dan ding, CCPur District a Govt office-hai sukfai dan ding le Sawrkar School-hai siem \hat le suk hmasawn dan dinghai an hriltlang. District hmasawnna ding le thawk- tuhai \ha lema office an kais eng theina dingia hma la tlang seng dingin DC,CCPur chun DLO-hai a ngen tawl. Zu \ha lo dawn leia thi mi 5 an tling tah IMPHAL: Oinam Sawom- bung Makha Leikai a Zu \ha lo dawn leia mihriem thina tuok chu 5 an tling ta a, Imphal khawpuia Hospital hran hran haiah zu \ha lo dawn leia damnaw mi 81 enkawl an ni a, hienghai laia mi 24 hai chu an inrik hle tiin zanikhan Dy.CM le Home Minister Y.Joykumar Singh chun Manipur As- sembly an hriettir. Zu \ha lo dawn leia thi hai hi an kal zuin a suksi- et a, chu tuorzo naw leia thi niin Doctor-hai chun an hril. Hi thil tlung le inzawm hin Zu suongtu mi pahni, Apu Kamei (24), s/o Khamba Kamei le Bina Kamei (48), w/o Khamba Kamei, Thiyang Leisangk- hong khaw mihai v eve chu Police han an man a, CJM Imphal West hmaah an in- langtir a, CJM chun ni 6 sung Police Custody-a sie dingin a rel hri leiin Police Custody-ah sie an la nih. MCS/MPS/ MSS Officer- hai ta din- gin training IMPHAL: Vawisun 10:10AM hin State Acade- my of Training, Takyelpat hmuna Administrative Re- forms and Training Min- ister Th Biswajit Singh in MCS/MPS/MSS (Manipur Civil Service/Manipur Po- lice Service le Manipur Secretariat Service) of- ficer-hai ta dingin Foun- dation Course Training hawng a tih. Mi inhmang hmu a nitah CCPUr: July 30, 2017 zan dar 8:45 vela inthaw- ka a umna chin hriet lova inhmang Pauchuailo (17), s/o Benzamin of Lalzakham Road, Gouchinkhup Veng, New Lamka chu zanikhan a ruol han Newland, Bung- mual a Lung chunga a lo \hung lai an hang hmu a, UCO Bank chen an hung \huoi a, a sunghai an hril a, a sung han UCO Bank a in- thawk an va thuoi. CMRF-ah thawlawm Rs 1,00,000 an pek IMPHAL: Zanikhan Council of Higher Sec- ondary Education Employ- ees Association, Manipur chun Chief Minister’s Relief Fund (CMRF) ah thawlawm Rs 1,00,000 an pek. Hi pawl \huoituhai chu zanikhan Chief Min- ister’s Secretariat, Imphal- ah va fein Rs 1,00,000 hi CM N.Biren Singh kutah an van hlan. CM chun C,RF a thawlawm p0etu- hai kuomah lawmthu a lo hril. FA, Driver, Peon le CA/OA sin hai a ruok IMPHAL: Manipur sawrkar hnuoia Directorate of Mani- pur Building and other Con- struction Workers Welfare Board hnuoia thawk ding Field Assistant post 10 (ST- 3), Computer Assistant/Of- fice Assistant post 2 (UR), Driver posts 2 (UR) le Peon post 1 (UR) a ruok. Hi sin hi apply nuomhai chun Au- gust 1-5, 2017 inkar sungin Vaccancy Assistant, Em- ployment Exchange, Imphal East, Porompat inhmupui ding a nih. Assembly News: Day 10 Sawrkârin Tourism nasatakin sukchangkang a tih: CM Assembly Inpuiin Demands for Grants 4 Rs. 146.75 Crore a Passed IMPHAL: 11th Manipur State Legislative Assem- bly rorêlna session \um hnina, ni 10-na zanikhan Chief Minister le Tourism Minister ni bawk, Mr N. Biren Singh chun, state an todela sum tamlem a lam suok theina dingin Tourism (Khuolzinna) sukchang- kang nîng a tih, tiin Inpui an hriettir. Chu sin thawna ding le inzawmin, Demands for Grants pali, Demand No.45 – Tourism Rs. 37, 05, 92, 000, Demands for Grants No. 34 –Rehabilitation Rs. 4, 24, 14, 000, Demands for Grants No. 41 - Rs. 23, 82, 41, 000 le, Demands for Grants No. 43 – Horti- culture & Soil Conserva- tion Rs. 81,63,35,000 hai chu eptu MLA \henkhat a inthawka ‘Policy Cut Mo- tion’ an putluta an keikir nâwk hnungin Demands for Grants Rs. 1,46,75,82,000 chu lungruol taka passed a nih. Demand No. 45 – Tour- ism thua hriltlangnaa \hangin Tourism Minister Mr N. Biren Singh chun, Manipur-a Tourism sector sukchangkang chun sum tamtak hui lut theina ding a ni leiin chu taka dingin Rs.37.5 Crore hi DoNER Ministry le NEC ah pek lut a nih tiin a hril. Tour- ism sector hnuoia bawk hin Kangkhui Cave (Puk) suk- changkangna dingin Rs.5 crore pek suok ni tain a hril bawk. Chubakah, Manipur a hmun mawi tak le hmingth- ang Dzuko Valley awlsam taka mipui an fe theina din- gin a lampui sie\that a ni ding thu a hril a. Ram dang mihai ngaisang Polo Game sukvulna dingin Pony (Sakawrte) hai vaia suk- pung le humhalna dingin sawrkâr chun Pony hai en- kawlna ding NIT Complex ding hmun khawm a melkai zing niin a hril bawk. Opposition D. Ko- rungthang zawna, Teng- noupal district thara din- gin Police Station ding le a hmangruohai sie(m) tumna sawrkârin a nei ta’m ti thuah, Chief Minister chun, district thara Police Department hmangruohai bichieng mek a ni a. Dis- trict thara hin SP pakhat le police 177 han sin an thaw zing niin Inpui an hriettir. Manipur \henum state Chief Ministers hai le Home Ministry meeting neiin ramri zula um dis- trict hai ah Police Station changtlung tak tak a um \ha ti a nih a, nasataka sukhrât dinga remti a ni bawk tiin a hril. Tengnoupal district a mi ding khawm meeting nawkah chu putlut nih tang a tih, tiin a hril. Demand no. 34 – Re- habilitation, financial year March 31, 2018 chena mi ding Rs. 4, 24, 14, 000 Finance Minister Mr Y.Joykumar-in a hung put lut chu eptu MLA K. Ranjit Singh-in Policy Cut motion a hung put luta, khawhnun- gah keikirin Demand chu passed a nih. Hi thua hin Chief Min- ister chun, tulai ei ram zu le drugs inruithei haiin a mi faksiet nasa tah em em a. |halai tamtak salah a man a, nuhmei tamtak hmeithai a siem zo tah. Chuleiin sawrkârin thei tawpin do zawm pei a tih, tiin a hril a. Manipur Dry State-a puong a nih sa khawmin local zu litre 11, 000 le foreign zu litre 8, 000 zet man a ni thu a hril bawk. Zu le inruithei leia nuh- mei pasal chân hmeithai pung hrât em em hai tung- dingna dingin sawrkâr chun livelihood program a buoipui thu a hril a. Mipui- hai chu sawrkârin zu le in- ruithei a dodalna kawnga lo inrawl ding le hma tieng peiah lo thlawp pei lem dingin ngenna a siem nghâl bawk. “Manipur Liquor Pro- hibition Act, 1991 a um zinga, hmang a nih zinga chuh khaw tamtakah rakzu siem a ni zing a, foreign zu laklut le uolau taka zawr a ni zing bawk. Hi Act hin zu chu sumdâwngna (pawisa hmuna ding)a siem a pha- la, dawn khap zinga sum- hlawk hmuna dinga siem a phal chu an kal a na, an dik kim zo nawna a um leiin siem\hat a \ul a nih, a ti bawk. Zu chungchânga MLA K. Meghachandra zawna dawnin Dy CM chun zani laia zu \ha lo dawn leia mithi chu 5 an tling ta a, tuhin damnaw 77 Hospital hai enkawl mek an um a, 24 chu inrik tak an ni thu a hril a. Local zua t<r pawl am, siemsuol hrietchieng an lan nawh a. Police ah FIR filed tah nia hrilin, zu dawn khap sia siem si \hat nâwna niin a hril bawk. Demand No.41 – Art & Culture Rs.23.83 Crore le Demand No. 43 Horticul- ture & Soil Conservation Rs. 81.63 crore hai thua hriltlangnaah eptu MLA Dr Chaltonlien Amo, D. Ko- rungthang le Alfred Kann- gam Arthur han ‘Policy Cut Motion’ an moved, an hnukkir nawk hnungin lun- gruol taka passed an nih. Ramdangmi, thawnkir nghâl ni pei an tih: CM IMPHAL: 11th Manipur Legislative Assembly ror- êlna fe mekah eptu MLA RK Imo zawna, Manipur a migrants (inpemmi) hung lut dinghai dangna ding le inchuklaihai nuorna thu le inzawmin sawrkarin iengti- nam hma a lak a? ti dawnin, Home Minister Mr N. Biren Singh chun, migrants hung lut dinghai thuah Constitu- tion rawnin thil thaw nîng a tih tiin a hril. “Electoral roll hai enin, sport verification hai thaw nîng a ta. Hi identification process-a hin dan lova hung inpem (illegal immi- grants) hmu an nih chun, a ni la lain thawnkir nghâl nih pei an tih” tiin a hril. Tulaia student pawl tum tum han Assembly Con- stituency pariet haia ‘in- digenous people’ hai ta ding hauh (reserved) dinga an ngenna leia nuorna chu la tawpsan phawt dingin a ngen nghal bawk. MLA S. Bira zawna dawnin Forest & Environ- ment minister Kh Shyamku- mar chun, tutak hin Keibul Lamjao National Park ah Sangai (Sakhi rawng sen) 2016 survey dungzuiin 260 an um tah a, 1985 kuma mi nêkin 27-in an pung niin a hril. (Kum 36 sung 27 an pung tina a nih). MAHUD minister ni bawk Mr Shyamkumar chun, Imphal MC sûnga Ward 11 hai chu khawlaia inhnawm um tah nâwna (Open Defecation Free) angin Centre-in a puong niin a hril. Clean India hnu- oiah Ekin (Latrine) 1130 bawl a nih tah a. Minis- try of Housing and Urban Development-in Central Share a hung sukpung a, Ekin pakhata Rs.4, 000 pei dinga kha Rs. 10, 800 din- gin a hung sukpung niin a hril bawk. Mission Organic Farm- ing North East hnuoiah Centre-in 2015-16 khan Rs.8.37 crore, 2016-17 a ding Rs. 7,36,78,500 le 2017-18 a dingin Rs. 8,94,21,000 a sanctioned tah ti thu a hril a. Losinthw- tuhai sukhmasawnna ding program chi hran hran du- ong a ni thu a hril bawk. Kum 2019 electionah Narendra Modi cho hne ding tukhawm an um nawh: Nitish PATNA: Bihar Chief Min- ister Nitish Kumar chun, corruption inchalrempui zinga um a nuomnaw leia Grand Alliance suoksan a ni thu a hril. Lalu Prasad le a sunghai chu CBI in corruption case an file khum a, hi le inzawm hin dawnna pe dingin ka ngen a, sienkhawm CBI an- nawleh police official ka ni am tiin nuizat siemnan an mi hmang a nih tiin za- nita Press conference huna a hril. Kum 2019 Lok Sabha election hung um dingah Prime Minister Narendra Modi cho/hneban dinga theina nei tukhawm an um nawh tiin Mr Kumar chun a hril bawk. Vice Presidential Elec- tion-a chun JD (U) in Op- position candidate Gopal Krishna Gandhi an vote ding thu a hril. Mr Nitish Kumar hi kum 2013-a PM candidate dinga Narendra Modi dit- naw lei le ngaidan inkal leia NDA suoksan, chu taka in- thawk BJP sukthlukna dinga theitawpa hmala a ni a, sienkhawm tulai hnaia Bihar-a RJD Chief Lalu Prasad hai sungkuo corrup- tion thila CBI in case an siemkhum le an suizui mek le inzawma Grand Alliance suoksana BJP-NDA b>l nawk ta a nih. Damnaw 200 chuong hung phurtlung tah; |hangpuina an pek CCPUR: Henglep Sub- Division sunga Hengkom, L Santing, New Pangsang le Najang khuo haia tulaia natna hri inleng leia damnaw mi 35 zani hmasa zan dar 9:00PM khan hung phurt- lung belsa nawk an ni leiin tuchena District Hospital-a damnaw hung phurtlung chu mi 200 an chuong tah. Zani hmasa zana hung phurtlung damnaw hai hi a hmaa Shaktiman 3 hung haia inleng talo hai an ni a, hung phurtlung huna hin Pu Shyam Lal Poonia, IAS, DC, CCPur in Hospital hmuna a hang kan tawl a, damnaw hung phurtlung hai laia tam- lem hi naupang an nih. Henglep biela inthawka damnaw hung phura um, an thisen test a ni hnunga Dengue positive hmusuok zat chu 23 le Japanese En- cephalitis (JE) positive 13 an tling tah. Damnaw hung phurt- lung hai chu District Hos- pital le KKL Complex, IB road ah enkawl mek an ni a, hieng damnaw hung phurtlung le an sunghai fak le dawn maphurna hi KKL GHQ in mawphurna lain an fak le dawn ding hai an buotsai pek a nih. |hangpuina pe nuom hai ta dingin KKL complex-ah donation box daw a ni a, za- nikhan Young Vaiphei Asso- ciation (YVA) GHQ le Zillai GHQ han damnaw enkawla um hai \hangpuina dingin KKL kutah \hangpuina an pek. 26-Assam Rifles chun KKL complex campus sun- ga hin damnaw umpuitu hai umna dingin Puonin an kei pek a, fak ding an pek bakah a \ul dungzuia an \hangpui pei ding thu KKL \huoituhai an hril.

Upload: others

Post on 15-Apr-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Sawrkârin Tourism nasatakin sukchangkang a tih: CM Thar/2017/August/HT-01-08-2017.pdf · thawk pawisa inrua intumna le inzawma July 27, 2017 zana sawisakhlum Mr Thangkhanlun Taitom

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984

GAS NEWS Agency : KIM JOEBooking : 23rd. March., 2017 to 23rd.April., 2017delivery :01-08-2017 (tUe) Time :9AM-tillstockSTOCK: 270 rate: Rs. 667/-

HmasawnnaTharVol-32/282 | Churachandpur | email:[email protected] | Phone:+91-3874-236846 | Rs6/-percopy

THLAZING(AUGUST) 01, 2017 THAWLENI (TUESDAY)

Contact Numbers pawimaw : dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police station : 03874-202248 sp Control room: 03874- 233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600

SP Hotline Number 7085-256-377

NEWS TOMkiMCHANCHIN LAKTAWIBanquet an buotsai ding

CCPUr: RPC NEI Reng-kai Unit Kristien |halai Pawl chun August 4, 2017 (Zirtawpni) khin Bible Hill, Rengkai-a Biekin compound-ah fund raise-na dingin Banquet huoihawt an tum. Rawngbawlnaa ngaia hi huna tlawmn-gaia an Banquet siem uopa thlaithleng awt pek dingin ngenna an siem. Hi huna hin Vawksa, Bawngsa, Arsa le Ngasa hai um a tih. Zantieng 3:30PM a in-thawk ning a tih.

NGHILNI UM LO

(L) Tv.HMANGLIENLAL SHUNATE

I khuolzinna hnuoi \awngsephur maksana Lalpa hmun siem Van Jerusalemthar I min lawisan ni August 1, 2017 a hung tlung hin, I nu le pa, unau le I lengruol hai mitthli a hul thei nawh. Van Jerusalemthar Lalpa ang sunga ei in tuok phat hnuoi mitthli chu la hul de nih

A ngai zingtu che hai Ipa Varthangkhum Shunate Inu Rodie Thangneikim

I sanghai 1. Jessica Sangneithieng 2. Felida Hmingthangmoi 3. Jacob Liensangvung 4. Reuben Hmangrohluo

ATWU in move-ment ni 700

tlingnaCCPUr: All Tribal Wom-en Union (ATWU) GHQ, CCPur inrawinain July 31, 2017, 10AM a inthawk khan Jehova Jireh Home, K. Kamzathang In, Beulah-lane-ah Tribal movement ni 700 tlingna hun an hmang. Evangelist Thawngkhan-suan in \awng\ainain hun a hawng a, Manngaihkim in-rawinain slogan insam a ni a, Rev. K. Kamchinkhup, D/S, Imphal Division, EBC in Pathien thu a hril a, hi zo hin Deborah Zou in \awng\airuolna hun an rawi a, Upa L. Chinkhoson in \awng\ai-nain hun a khar.

Thangkhanlun thina thuah silent protest nei ding;

August 2-ah 6AM-6PM sung Total shutdown

CCPUr: TP Eletrical Store, Tiddim Road, Cen-tral Lamka Dawr nghaktua lo \hang hlak, Dawr a in-thawk pawisa inrua intumna le inzawma July 27, 2017 zana sawisakhlum Mr Thangkhanlun Taitom (30), s/o T. Pumhang of Sahei Road, Vengnuam, New Lamka ruong chu District Hospital, CCPur Morgue-ah phum loa sie zing a la nih. Hi thina thu le inzawm hin zanikhan Civil Soci-ety le Student Organization tum tum han meeting an nei a, District Administra-tion le Police Department chu hi thina thua inrawlna nei hai July 30, 2017 chena man dinga deadline an pek a liem hnung khawma tuolthatnaa intum hai man vawng an la ninaw le inza-wma hmalak dan ding an hriltlang. Hrat lema nawrna nei a ni theina dingin Joint Action Committee (JAC) against the Brutal Killing of Thangkhanlun Taitom ti indin a ni a, JAC a dingin district sunga Civil Organ-isation tum tum \huoitu hai ruot an ni a. Hi le inzawm hin JAC indina um chun an lungawinawzie suk-langnain August 1, 2017 hin DC Office, Tuibong, CCPur chen Silent Protest Rally nei dinga rawt a ni a, rally-a \hang ding hai vawituk 10AM hin District

Hospital Morgue-ah inng-hakkhawm dinga ti a nih. Chun, in tentative pro-gramme an siem dungzui hin August 2, 2017, 6AM-6PM inkar sung Chura-chandpur District Total Shutdown thaw an tum bawk a nih. JAC- a Organisation \hang le Executive mem-bers hai chu- P. Thonglian-mang- Chairman; Vungzapau, YPA GHQ- Seceretary; Vice Chair-mans dingin Vung-minthang YVA GHQ, Kamthang Haokip, KKL; Ginkhankhup, ZYO GHQ; T. Kailianthang, YPA GHQ; L. Dongchinthang, SYO GHQ; C. Vanlaldu-hawma, YMA GHQp L. Pumthang, TCYA GHq.; Spokesperson in Pu Laldawnlien, HYA GHQ; Information Secy. din-gin Lianmuanthang, YPA GHQ; H. Thangkhansuan, SYO GHQ; Pausianlal Simte, KZP GHQ , Trea-surer dingin T. Chinmin-lun, SYO, Rengkai Unit le Advisors dingin B. Dong-zalian Simte, STC GHQ; Daniel Gangte, KIC; L. Pumlianpau, PTC GHQ; Joseph Lalrothang, Hmar Inpui; Pauzachin, TCU; Vanlalrinliana, MPC, Ma-nipur; Khatkhotong Baite, VPC GHQ le Thongkho-lian Mate, MTC, GHQ hai an nih.

HSLC Compartmental result puongIMPHAL: Board of Sec-ondary Edcuation Mani-pur (BSEM) huoihawtnaa High School Leaving Cer-tificate Compartmental (Private/External) Exam result chu zanikhan puong a nih. Result hi manresults.nic.in-ah hmu thei a nih. Hlawtlingna chang hai ta dingin August 5, 2017 a inthawk Certificate-cum-

Marksheet laksuok thei ning a tih. Compartmental exam-a hlawsam hai chu kum 2018 Exam-ah \hang thei an ta, sienkhawm regular angin admit thei ninaw ni hai. Answer script en\hat nuom hai chun Result suoka inthawk ni 20 sungin subject pakhatah Rs. 400/- pein en\hat dinga inhni thei ning a tih.

Pherzawl District Students’ Union indinCCPur: July 3, 2017 khan Parbung hmuna hnam bik um lovin Pherzawl District Stu-dents’ Union (PDSU) indin a nih. President in Remruot-lien of Parbung, Vice Presi-dent (Admin) in Roneisang of Taithu, Vice President (External) in Thanglunkap Vaiphei of Leijangphai, Secretary in Lalneimuong of Parbung, Asst Secretary in Niropui Changsan of Par-bung, Secy Games & Sports in Thangjonlian of Savaphai,

Secy Social & Culture in Paoboi of Saite, Inf.Secy in H.Songate of Parbung, Fin Secy in Ginlunlal of Leijan-gphai, Treasurer in John In-fimate of Pherzawl, Jt Secy (Internal) in Mangchungh-nung Singson of Muikot le Jt.Secy (External) in John Gangte og Galkapkot hai th-lang an nih. An ni bakah hin committee members 6 le Ad-visors 7 ruot an ni bawk. Hi Union a hin a nuom taphawt \hang thei a nih.

DLCC Meeting nei a nihCCPUr: Shyam Lal Poo-nia, IAS, DC, Churachan-dpur inrawinain zanikhan BRGF Hall, DC Complex, Churachandpur Tuibong-ah District Level Coordination Committee (DLCC)-cum-Review Meeting nei a nih. Hi meeting a hin Indepen-dence Day, 2017 hmang dan

ding, CCPur District a Govt office-hai sukfai dan ding le Sawrkar School-hai siem \hat le suk hmasawn dan dinghai an hriltlang. District hmasawnna ding le thawk-tuhai \ha lema office an kais eng theina dingia hma la tlang seng dingin DC,CCPur chun DLO-hai a ngen tawl.

Zu \ha lo dawn leia thi mi 5 an tling tah

IMPHAL: Oinam Sawom-bung Makha Leikai a Zu \ha lo dawn leia mihriem thina tuok chu 5 an tling ta a, Imphal khawpuia Hospital hran hran haiah zu \ha lo dawn leia damnaw mi 81 enkawl an ni a, hienghai laia mi 24 hai chu an inrik hle tiin zanikhan Dy.CM le Home Minister Y.Joykumar Singh chun Manipur As-sembly an hriettir. Zu \ha lo dawn leia thi hai hi an kal zuin a suksi-

et a, chu tuorzo naw leia thi niin Doctor-hai chun an hril. Hi thil tlung le inzawm hin Zu suongtu mi pahni, Apu Kamei (24), s/o Khamba Kamei le Bina Kamei (48), w/o Khamba Kamei, Thiyang Leisangk-hong khaw mihai v eve chu Police han an man a, CJM Imphal West hmaah an in-langtir a, CJM chun ni 6 sung Police Custody-a sie dingin a rel hri leiin Police Custody-ah sie an la nih.

MCS/MPS/MSS Officer-

hai ta din-gin trainingIMPHAL: Vawisun 10:10AM hin State Acade-my of Training, Takyelpat hmuna Administrative Re-forms and Training Min-ister Th Biswajit Singh in MCS/MPS/MSS (Manipur Civil Service/Manipur Po-lice Service le Manipur Secretariat Service) of-ficer-hai ta dingin Foun-dation Course Training hawng a tih.

Mi inhmang hmu a nitahCCPUr: July 30, 2017 zan dar 8:45 vela inthaw-ka a umna chin hriet lova inhmang Pauchuailo (17), s/o Benzamin of Lalzakham Road, Gouchinkhup Veng, New Lamka chu zanikhan

a ruol han Newland, Bung-mual a Lung chunga a lo \hung lai an hang hmu a, UCO Bank chen an hung \huoi a, a sunghai an hril a, a sung han UCO Bank a in-thawk an va thuoi.

CMRF-ah thawlawm Rs 1,00,000 an

pekIMPHAL: Zanikhan Council of Higher Sec-ondary Education Employ-ees Association, Manipur chun Chief Minister’s Relief Fund (CMRF) ah thawlawm Rs 1,00,000 an pek. Hi pawl \huoituhai chu zanikhan Chief Min-ister’s Secretariat, Imphal-ah va fein Rs 1,00,000 hi CM N.Biren Singh kutah an van hlan. CM chun C,RF a thawlawm p0etu-hai kuomah lawmthu a lo hril.

FA, Driver, Peon le CA/OA sin hai a ruokIMPHAL: Manipur sawrkar hnuoia Directorate of Mani-pur Building and other Con-struction Workers Welfare Board hnuoia thawk ding Field Assistant post 10 (ST-3), Computer Assistant/Of-fice Assistant post 2 (UR),

Driver posts 2 (UR) le Peon post 1 (UR) a ruok. Hi sin hi apply nuomhai chun Au-gust 1-5, 2017 inkar sungin Vaccancy Assistant, Em-ployment Exchange, Imphal East, Porompat inhmupui ding a nih.

Assembly News: Day 10

Sawrkârin Tourism nasatakin sukchangkang a tih: CMAssembly Inpuiin Demands for Grants 4 Rs. 146.75 Crore a PassedIMPHAL: 11th Manipur State Legislative Assem-bly rorêlna session \um hnina, ni 10-na zanikhan Chief Minister le Tourism Minister ni bawk, Mr N. Biren Singh chun, state an todela sum tamlem a lam suok theina dingin Tourism (Khuolzinna) sukchang-kang nîng a tih, tiin Inpui an hriettir. Chu sin thawna ding le inzawmin, Demands for Grants pali, Demand No.45 – Tourism Rs. 37, 05, 92, 000, Demands for Grants No. 34 –Rehabilitation Rs. 4, 24, 14, 000, Demands for Grants No. 41 - Rs. 23, 82, 41, 000 le, Demands for Grants No. 43 – Horti-culture & Soil Conserva-tion Rs. 81,63,35,000 hai chu eptu MLA \henkhat a inthawka ‘Policy Cut Mo-tion’ an putluta an keikir nâwk hnungin Demands for Grants Rs. 1,46,75,82,000 chu lungruol taka passed a nih. Demand No. 45 – Tour-

ism thua hriltlangnaa \hangin Tourism Minister Mr N. Biren Singh chun, Manipur-a Tourism sector sukchangkang chun sum tamtak hui lut theina ding a ni leiin chu taka dingin Rs.37.5 Crore hi DoNER Ministry le NEC ah pek lut a nih tiin a hril. Tour-ism sector hnuoia bawk hin Kangkhui Cave (Puk) suk-changkangna dingin Rs.5 crore pek suok ni tain a hril bawk. Chubakah, Manipur a hmun mawi tak le hmingth-ang Dzuko Valley awlsam taka mipui an fe theina din-gin a lampui sie\that a ni ding thu a hril a. Ram dang mihai ngaisang Polo Game sukvulna dingin Pony (Sakawrte) hai vaia suk-pung le humhalna dingin sawrkâr chun Pony hai en-kawlna ding NIT Complex ding hmun khawm a melkai zing niin a hril bawk. Opposition D. Ko-rungthang zawna, Teng-noupal district thara din-

gin Police Station ding le a hmangruohai sie(m) tumna sawrkârin a nei ta’m ti thuah, Chief Minister chun, district thara Police Department hmangruohai bichieng mek a ni a. Dis-trict thara hin SP pakhat le police 177 han sin an thaw zing niin Inpui an hriettir. Manipur \henum state Chief Ministers hai le Home Ministry meeting neiin ramri zula um dis-trict hai ah Police Station changtlung tak tak a um \ha ti a nih a, nasataka sukhrât dinga remti a ni bawk tiin

a hril. Tengnoupal district a mi ding khawm meeting nawkah chu putlut nih tang a tih, tiin a hril. Demand no. 34 – Re-habilitation, financial year March 31, 2018 chena mi ding Rs. 4, 24, 14, 000 Finance Minister Mr Y.Joykumar-in a hung put lut chu eptu MLA K. Ranjit Singh-in Policy Cut motion a hung put luta, khawhnun-gah keikirin Demand chu passed a nih. Hi thua hin Chief Min-ister chun, tulai ei ram zu le drugs inruithei haiin a mi

faksiet nasa tah em em a. |halai tamtak salah a man a, nuhmei tamtak hmeithai a siem zo tah. Chuleiin sawrkârin thei tawpin do zawm pei a tih, tiin a hril a. Manipur Dry State-a puong a nih sa khawmin local zu litre 11, 000 le foreign zu litre 8, 000 zet man a ni thu a hril bawk. Zu le inruithei leia nuh-mei pasal chân hmeithai pung hrât em em hai tung-dingna dingin sawrkâr chun livelihood program a buoipui thu a hril a. Mipui-hai chu sawrkârin zu le in-ruithei a dodalna kawnga lo inrawl ding le hma tieng peiah lo thlawp pei lem dingin ngenna a siem nghâl bawk. “Manipur Liquor Pro-hibition Act, 1991 a um zinga, hmang a nih zinga chuh khaw tamtakah rakzu siem a ni zing a, foreign zu laklut le uolau taka zawr a ni zing bawk. Hi Act hin zu chu sumdâwngna (pawisa hmuna ding)a siem a pha-

la, dawn khap zinga sum-hlawk hmuna dinga siem a phal chu an kal a na, an dik kim zo nawna a um leiin siem\hat a \ul a nih, a ti bawk. Zu chungchânga MLA K. Meghachandra zawna dawnin Dy CM chun zani laia zu \ha lo dawn leia mithi chu 5 an tling ta a, tuhin damnaw 77 Hospital hai enkawl mek an um a, 24 chu inrik tak an ni thu a hril a. Local zua t<r pawl am, siemsuol hrietchieng an lan nawh a. Police ah FIR filed tah nia hrilin, zu dawn khap sia siem si \hat nâwna niin a hril bawk. Demand No.41 – Art & Culture Rs.23.83 Crore le Demand No. 43 Horticul-ture & Soil Conservation Rs. 81.63 crore hai thua hriltlangnaah eptu MLA Dr Chaltonlien Amo, D. Ko-rungthang le Alfred Kann-gam Arthur han ‘Policy Cut Motion’ an moved, an hnukkir nawk hnungin lun-gruol taka passed an nih.

Ramdangmi, thawnkir nghâl ni pei an tih: CMIMPHAL: 11th Manipur Legislative Assembly ror-êlna fe mekah eptu MLA RK Imo zawna, Manipur a migrants (inpemmi) hung lut dinghai dangna ding le inchuklaihai nuorna thu le inzawmin sawrkarin iengti-nam hma a lak a? ti dawnin, Home Minister Mr N. Biren Singh chun, migrants hung lut dinghai thuah Constitu-tion rawnin thil thaw nîng a tih tiin a hril. “Electoral roll hai enin, sport verification hai thaw nîng a ta. Hi identification process-a hin dan lova hung inpem (illegal immi-grants) hmu an nih chun, a ni la lain thawnkir nghâl nih pei an tih” tiin a hril. Tulaia student pawl tum

tum han Assembly Con-stituency pariet haia ‘in-digenous people’ hai ta ding hauh (reserved) dinga an ngenna leia nuorna chu la tawpsan phawt dingin a ngen nghal bawk. MLA S. Bira zawna dawnin Forest & Environ-ment minister Kh Shyamku-mar chun, tutak hin Keibul Lamjao National Park ah Sangai (Sakhi rawng sen) 2016 survey dungzuiin 260 an um tah a, 1985 kuma mi nêkin 27-in an pung niin a hril. (Kum 36 sung 27 an pung tina a nih). MAHUD minister ni bawk Mr Shyamkumar chun, Imphal MC sûnga Ward 11 hai chu khawlaia inhnawm um tah nâwna

(Open Defecation Free) angin Centre-in a puong niin a hril. Clean India hnu-oiah Ekin (Latrine) 1130 bawl a nih tah a. Minis-try of Housing and Urban Development-in Central Share a hung sukpung a, Ekin pakhata Rs.4, 000 pei dinga kha Rs. 10, 800 din-gin a hung sukpung niin a hril bawk. Mission Organic Farm-ing North East hnuoiah Centre-in 2015-16 khan Rs.8.37 crore, 2016-17 a ding Rs. 7,36,78,500 le 2017-18 a dingin Rs. 8,94,21,000 a sanctioned tah ti thu a hril a. Losinthw-tuhai sukhmasawnna ding program chi hran hran du-ong a ni thu a hril bawk.

Kum 2019 electionah Narendra Modi cho hne ding tukhawm an um nawh: Nitish

PATNA: Bihar Chief Min-ister Nitish Kumar chun, corruption inchalrempui zinga um a nuomnaw leia Grand Alliance suoksan a ni thu a hril. Lalu Prasad le a sunghai chu CBI in corruption case an file khum a, hi le inzawm hin dawnna pe dingin ka ngen a, sienkhawm CBI an-nawleh police official ka ni am tiin nuizat siemnan an mi hmang a nih tiin za-nita Press conference huna a hril. Kum 2019 Lok Sabha election hung um dingah Prime Minister Narendra Modi cho/hneban dinga theina nei tukhawm an um nawh tiin Mr Kumar chun a hril bawk.

Vice Presidential Elec-tion-a chun JD (U) in Op-position candidate Gopal Krishna Gandhi an vote ding thu a hril. Mr Nitish Kumar hi kum 2013-a PM candidate dinga Narendra Modi dit-naw lei le ngaidan inkal leia NDA suoksan, chu taka in-

thawk BJP sukthlukna dinga theitawpa hmala a ni a, sienkhawm tulai hnaia Bihar-a RJD Chief Lalu Prasad hai sungkuo corrup-tion thila CBI in case an siemkhum le an suizui mek le inzawma Grand Alliance suoksana BJP-NDA b>l nawk ta a nih.

Damnaw 200 chuong hung phurtlung tah; |hangpuina an pekCCPur: Henglep Sub-Division sunga Hengkom, L Santing, New Pangsang le Najang khuo haia tulaia natna hri inleng leia damnaw mi 35 zani hmasa zan dar 9:00PM khan hung phurt-lung belsa nawk an ni leiin tuchena District Hospital-a damnaw hung phurtlung chu mi 200 an chuong tah. Zani hmasa zana hung phurtlung damnaw hai hi a hmaa Shaktiman 3 hung haia inleng talo hai an ni a, hung phurtlung huna hin Pu Shyam Lal Poonia, IAS, DC, CCPur in Hospital hmuna a hang kan tawl a, damnaw

hung phurtlung hai laia tam-lem hi naupang an nih. Henglep biela inthawka damnaw hung phura um, an thisen test a ni hnunga Dengue positive hmusuok zat chu 23 le Japanese En-cephalitis (JE) positive 13

an tling tah. Damnaw hung phurt-lung hai chu District Hos-pital le KKL Complex, IB road ah enkawl mek an ni a, hieng damnaw hung phurtlung le an sunghai fak le dawn maphurna hi KKL

GHQ in mawphurna lain an fak le dawn ding hai an buotsai pek a nih. |hangpuina pe nuom hai ta dingin KKL complex-ah donation box daw a ni a, za-nikhan Young Vaiphei Asso-ciation (YVA) GHQ le Zillai GHQ han damnaw enkawla um hai \hangpuina dingin KKL kutah \hangpuina an pek. 26-Assam Rifles chun KKL complex campus sun-ga hin damnaw umpuitu hai umna dingin Puonin an kei pek a, fak ding an pek bakah a \ul dungzuia an \hangpui pei ding thu KKL \huoituhai an hril.

Page 2: Sawrkârin Tourism nasatakin sukchangkang a tih: CM Thar/2017/August/HT-01-08-2017.pdf · thawk pawisa inrua intumna le inzawma July 27, 2017 zana sawisakhlum Mr Thangkhanlun Taitom

Hmasawnna Thar2 THLAZING (AUGUST) 01, 2017THAWLENI (TUESDAY) ARTICLE/HEALTH & EMPLOYMENT NEWS

Editorial

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor Joseph Joute:Freelancelalsansuok pulamte &samuel Zothanglien@sZ Zote:Sports lalruotlien dulien:ComputerAssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at Lamka Super Printer, Vengnuam, Hiangtam Lamka, CCPur, Manipur.

VAWISUN THUPUII tuor dinghai hi \i naw; ngai ta, fiea I um theina din-gin, Diebol chun nagni laia mi \henkhat intangna inah a khum ding cheu a nih; chun, ni sawm rinum tuor in tih. Thi chenin ringumin lo um rawh, chuongchun, hringna lallukhum peng ka ti che. -THUPUONGSUO 2:10

Mani thuhril bawzui

ALL INDIA RADIO: CHURACHANDPUR PROGRAMMEDate: August 01, 2017 (Thawleni)

TrANSMISSION- FM-101.4 Megahertz

Hours Studio/ Programme

4.53pm CR/P Signature

4.55pm Vande Mataram, Time Reading, Opening Announcement

5.00pm P Hyms to God: (Hmar) Ruthi Pulamte (dev)

5.05pm P Local Announcement/Prog. Summary

5.10pm P Minor Dialect (Kom): HMT Alal Kom & party (mod)

5.25pm PScience Hints (Hmar): “Polluted air and body sugar level”

-by -Lalthalur Infimate

5.30pm P

PAITE Prog. Sig. Tune & Announcement Announcer:Paumuanching

1. Tuanzakham & party (trad)2. Talk: “Khopi a om tuailai te Nu-le-pate theihtuak”

-by Nenglian Vualnam

6.00pm P

HMAR Prog., sig. Tune & Announcement Announcer: Olivia

1. Lien Shakum (mod)2. Talk: “Significance of breast feeding” by Jire L. Pudaite

7:00PM PTHADOU Prog., sig. Tune & Announcement

Announcer: Ngaineilam1. Jeff Akai Haokip (mod)

Farm & Home: Hmar1. Children of faith2. Talk: “Weaving for income generation” -by Lalremtluong Hmar

HMASAWNNA THAr H.Zaneisang.

Nitin chanchinbu (Newspaper) pawimaw zie hi ziekin hril thiemin hril zo thei naw mei nih. Ieng society le hnam khawm, in le lo indinna kawngah hma s^wn vieu hai sien khawm, nitina tiem ding chanchinbu khawm nei lohai chu m^wlna tak an nei hlak. Ei unau Mizoram a ch>nghai khu nitin chanchin bu le magazine tiem s>ng lo (ti el ei tih) an nei leiin, thingtl^ng nupui le papui, ber tak tak anga inlanghai khawm khu, hang ti ti pui inla, khawv>l chanchin le sawrk^r hmal^kna le an fepei d^n dinghai hmathl$rna kawngah zuom suol an awl khawp el. Kan ruolpa pakhat lem chun, “Mizoram thingtl^ngpa, kohran Upa, kekawr khawm bun lo, dier kei a, kawrchung (coat) uk deu khek khawk tah h^k a, Bible kepa biek-in panhai khu Pathien thu hrietna kawngah zuom suol an awl khawp el,” a ti ve. Ka awi z^wng tak a nih. Kei ngei khawm hi, inch<kna tieng college zo kan ti ve bawka chu, thingtl^ng pa, p^wl 6 >m khawm passed lovin khawv>la thil tlungtah le tlung m>khai, le Pathien Thu, ngainuomum taka a/an hril ngaithlain an kh^k hnuoi an \um tam tak ka lo tang ta hlak. Hmar \awng chanchinbu le magazine chi hrang hrang, hun hrang hrangah a lo piengin a lo suok tah hlak a; amiruokchu, kum tam hring lovin a thi n^wk hlak. Hi chungch^nga hin, insuotu le buoipuitu le laa tiemtu mipuihaiin a m^w an phur ve ve ti thei ei tih. Ka diary book-hlui \henkahat ka zuk hmu el thei t^k naw leiin, a thla le a kum chie ka hriet thei ta nawh a. Kum 1966 le 1970 ink^r v>l lai, Pu H K Joute Inch<klai Nun Editor a ni lai khan, ama lecturer niin, a hman bawk naw leiin ama hminga buoipuitu dingin H.Zaneis^ng, J Huoplien Neith^m le B Thangluoi (RIP)-hai chu Asstt Editor-a ruotin kan um a. Ka ruol danghai khawm hin an mi san hman l^wm nawh. Mawphurna tamlem chu keiin ka l^k a ni tak. Chu leiin, daily Paper chu hril lo, monthly or weekly magazine buoipui ding khawm hin th^, hun le ngaituona ei s>ng tam khawp el. Inch<klai Nun ni leh, magazine hrang hranghai chu insuoa a uma inthawk s^wt dai lovin a thi a, a hring a, a thi n^wk hlak. Tu hma, hi thuziek ziektu High School le College a kai lai v>la Churachandpur khawpui s<nga magazine l^rtak Inch<klai Nun kha, tulai HSA member-hai chu hril lo, a \huoitu chin hai khawm hin, a hming takngiel khawm hre lo tam tak ei um tah ring a um thei. Awleh, ei thupuiah l<t ei ta. Naupangt> kan s^wn k^r, Bible-in mihriem damchen a lo ti z^t chu ka lo hawlph^k ve ta zing el. Ka khaw hriet theia inthawk vawis<n chena Hmar \awnga chanchinbu suokhai laia tiem tl^k le suok s^wttak chu Hmas^wnna Thar hi niin ka hriet. Buoipuituhaiin an hril d^n chun, tu kum October thla hin kum 33-a upa a ni t^k ding thu hrilin a um a. Hieng chen chen mipui ta dinga service pawimaw tak thawtu Pu Lalmals^wm (Editor) le a team-hai inp^k an phu hlein ka hriet. A san chu harsatna tam tak pal tlang a, vawis<n hun chena chanchinbu tiem tl^k tak, t<ktina mi hluitu an ni leiin. Vawis<n hun tlung dinga Pu Lalmals^wm Editor-in harsatna a paltlang d^n tl^wmaz^wng hretu ni vein kan hriet. Chieng takin ka la hriet. State Bank of India, Churachandpur Branch-a Asstt Manager sin ka thaw lai, February ni 8, 1985 (Inrinni) khan Hmas^wnna Editorial Board chun Pu Lalhriet (RIP) in, Nehru Marg-ah f^k siemin, Hmas^wnna chanchinbu ditsaktu le \hahnemngaipuitu iemani z^t an mi fiel kh^wm a. Chuong hun lai chun, Hmas^wnna ti hmingin (Thar \hang lovin) Cyclostyle-a insuo a nih. Chu ni chun Editor Pu Lalmals^wmin an harsatna tuok, hieng ang deu hin a hril a. “ ….. Hnam ta dinga \hahnemngaina leiin ka thaw \^wk \^wk a. A tu hlak khawm chun \hahnem mi ngaipui lohai. A la (subscriber)-hai hlak chun a man pe \ha nuom lohai ….,” ti’n a beidawng leia a nuor thusim an z^wt a. Chuong hunlai chun thla khata ka hlaw chu Rs 2000/ a kh<m met chau a la nih.

Ka thei t^wk Rs 400/- or Rs 500/ in hei \hangpui lang khawm ieng a th^ng-in-nam tak tak chuong naw ding a nih a. Suma in\hangpui n>kin th<’n iengtinam sanin sukhr^t thei ka tih aw ? ti’n ka ngaituo rau rau a. Well-wisher pahni khatin thu an hril zo chun ka ng$r a, hieng ang deu hin infuina thu (halnaa ngai thei ni bawk) chu ka hei s^ksuok ve a. “ ….. Pu Lalmalsawm, hnam ta dingin thil \ha le hlu tak thaw i nih ti ka hriet lai zingin; hnam ta dinga service >m >ma inngai i ni chun, vawis<na inthawk t^wpsan ngh^l rawh. Amiruokchu, hnam ta dinga service \ha tak thaw nia inhriet zing lai, sel, taima le ringum taka i thaw \^ng \^ng a ni phawt chun, la hlawtling ngei ngei i ta; hnam pumpui ta dinga thil \ha thaw i ni el b^kah, nang le i s<nghai ta dinga f^k le d^wn le sil le f>n petu che la ni bawk a tih ….;” ti’n ka hei hril veh a. Ka \awng chu a l^k thiemnaw vai chun n^ a ti hl>’l ^wm de aw ? tia kei le kei kan ngaituo rau rau zing lai chun, kan hei in\hedar \an m>k tah a. Chuonga thlaithl>ng kan awt/f^k zo, tuola kan ng$r m>k lai chun, “ …….. I thuhrila inthawk khan ka lungril s^wl le intarna po po l^k hmangin a um a, ka z^ng huoi el; ka l^wm takzet …,” ti’n a mi chibai a. Hmas^wnna Thar ti thupui hmanga article ka hei ziek nasan tak chu, Editor-pa ^wmhnawk tam d^n le ngaid^n \ha tak tak ni tina a thedawk zing thei el hi inp^k tl^k nia ka hriet leia ziek ka ni tak. Newspaper hi Editorial a umnaw chun, Newspaper a tlingzo tak taka ngai a ni nawh. Ka la hriet zing, kum 15 n>ka tam liem tah laia unau pakhatin Pu PC L^wmkunga IAS \awngbau a mi hril theinghil thei lo ka nei. Kh^ng hun lai khan Churachandpur-ah Lusei \awngin nitin chanchinbu 2 a suok a. Chuong Lusei \awnga chanchinbu suokhai chu la lovin Hmas^wnna Thar lain, ni tin a tiem hlak a. Lusei \awnga insuo chanchinbu semtu pakhat chun, a chanchinbu sem chu la dingin a ng>n ni^wm a nih. Pu PC L^wmkunga chun, “Kha i paper zawr kha Editorial khawm a um ngai naw leiin Newspaper a tling nawh; la naw ning ah,” a ti ni^wmin a mi hril a. A nih, Newspaper-a India le a puotienga chanchin (news) inziekhai po po hi, an agent-haia inthawk report an zieks^wng el a nih. Khawv>l hmun hran hrana thil tlunghai ziek s^wng el hi thil intak tak khawm a ni l^wm naw el thei. Newspaper puitling hrim hrima chu Editorial a um ngei ding a nih. Editorial-a chun, Editor-in sawrk^r le society siem\hatna dinga a ngaid^n le a ^wmhnawk a ziek hlak. Hmas^wnna Thar Daily paper hi lain ni tinin, Editorial \hangin ka tiem hlak a. “Ei Editor-pa hin ^wmhnawk thu le hla a va nei \ha thei ngei aw ! A ziek sei thei taluo a, a s^wl ding a ni hih aw ! Hi n>k hin ziek tawi deu sien khawm a pawinaw vei leh,” ti’n ka lo ngaituo neu neu hlak. A san chu, ka hei ziek ve sin a, tluk lo rim an nam a. Ni tin Editorial hi ka ziek ding ni ang sien chu, ziek ding ka hamhai ni a va tam ^wm ngei aw ! ka ti vawng vawng hlak. Hmas^wnna Thar tiemtuhai lai Editorial bat lova tiem iengzat am um ei tih aw. Nang tiemtu, Editorial chu hril lo, ‘chulai chun accident a um,’ ‘chulai chun mithi ruong an hmuh’ ti ang b^k chu, i ch>ngna India/state sawrk^r fe pei d^n le, khawv>l le i ch>ngna India rama thiltlung pawimaw hre ding khawma chanchinbu i tiem ngai ng<t naw an naw maw ? T<k tina i tiem ding Newspaper copy khat chau print suok dinga buoipuituhaiin sum le pai, tha le zung an s>ng r^wn zie hrein, a man bat ngai naw rawh. Chanchinbu tiem nuom vieu si, a man pe \ha nuom lo d^m i lo ni pal hlau chun, tuta inthawk sim vang vang rawh. Pathienni z^ta sa s>r khai theiin Newspaper man i bat s<ng phawt chu hm^ s^wn thei tak tak ngai naw ti nih.

Dated Rengkai the 26th July 2017.Phone 9862065735.

Constable in a ruolpa a kaphlum; silai a tlanhmangpui

JOWAI: West Jaintia Hills-a 3rd Meghalaya Po-lice Battalion-a Police con-stable Lusen A. Sangma chun July 30, 2017 zing-kar inhmatak khan Havil-dar Litsingh Inghi chu ieng hril set set lova a kaphlum hnungin ama chawi lai le Inghi silai chawilai hai lain a tlanhmang. Inghi hi vawi 6 vel a kap a, a hliemna tuorzo

lovin a thi nghal niin ei thu dawngna chun a hril. Constable Lusen A. Sangma hin a tlanhmang malam hin silai vawi 15 lai zet a la hmetpuok bawk nia hril a nih. Police chun Lusen A. Sangma hi man kir ngei tumin nasa takin a zawng mek. Hi thil a thaw huna hin Lusen A. Sangma hi zu an rui nia hril a nih. (ST)

Assam-ah simkhawlei an hningDArrANG: Assam-a Darrang hmuna chun zani zingkar 6:27AM vel khan 4.0 magnitude a hratin simkhawlei an hning a, sienkhawm thil suksiet a nei thu hriet a ni nawh. India hmarsak biela Se-napati, Manipur a chun July 19, 2017 khan 3.4 magni-tude a hrat simkhawlei a lo inhning ta bakah July

5, 2017 khan Meghalaya-a West Garo Hills-ah 3.3 magnitude ; June 25, 2017 khan 3.5 magnitude a hratin Chandel, Manipur a lo sawi ta bakah June 19, 2017 khan Imphal hmun chu magni-tude 4.4 a hrat le June 1, 2017 khan Senapati district (Manipur) chu 3.2 magni-tude a hratin simkhawlei a lo inhning ta bawk a nih. (PTI)

Nagaland byelection votes Aug. 3-ah tiem dingDIMAPUr: Nagaland-a 10 Northern Angami-I Assembly Constituency -a byelection neia um vote thla hai chu August 3, 2017 khin tiem ning a tih. Nagaland byelection a

khan Chief Minister hlui le NPF leader Shurhoze-lie Liezietsu le Indepen-dent candidate Kekhrie Yhome hai an inkhing a, votes 78 chuong a tla a nih. (AT)

Mani thu hril bawzui hi a \ulin a pawimaw hle. Mani thu hril anga hringnun hmang, mani thu hril bawzui a, a tak taka thaw le sukpuitling hlak hai chu mihai inza le ngaisang an hung ni hlak. Ei thu hrilin mihai zui le zawm hlaw sienla ei nuom chun mani thu hril hi bawzuia sukpuitling hlak ding a nih. Thu \ha tak tak hril hlak inlakhawm a hriltu’n ei bawzui naw a, ei sukpuitling naw a ni chun ei thu \ha hril khan umzie nei chuong naw ni, favai laia inzun an hril ang tho hung ning a tih. Hi lei hin ei thu hrilin umzie nei sienla, mihai zui le zawm hung nisienla ei nuom a ni chun ei thu hril kha bawzuia a tak ngeia sukpuitling hlak ding a nih. Nu le pa tam takin ei nauhai kuoma ei thu hril ei bawzui naw a, ei sukpuitling ngai bawk naw leiin mani nauhai ngei khawmin ei thu hril hai ienguor lova an ngai hlak. Hi thil hi thil pawi tak el a nih. Ei ram \huoituhai khawmin thudik le thu \ha tak tak, zui le zawm ngei dinga \ha an mi hril rawn ta hle. Amiruokchu, an thu hrilhai an bawzui naw a, an sukpuitling ngai naw leiin iengah ei ngai ta nawh. An bau an kuo a, an hril ding an hril mei meiah ei ngai el hlak. Ei ram \huoitu han an thu hril ang zaah sawm bek bawzui, thaw le sukpuitling nisienla chu ei ram hi tuta ang zing hin hnufuol bik ta naw nih. Ei ram hin hmel pangngai putzing ta naw ni a, hmel thar putin inthlakthlengna a hung um ngei ring a um. Ei State-ah sawrkar thar a hung um a, an thu hril ang tak chun an um bik naw niin an lang. Ei State a sawrkar thar um a \huoituhai chun bandh annawleh General Strike thawhai chu sawka-ra ham\hatna um hai pek ni naw ni hai a, sawrkarah sin ruok a hung um khawma pek ni naw ni hai a, an chungah dan khau tak lekkaw ning a tih tiin an hril a. Hi hnung hin Manipur-ah bandh vaw iemanizat thaw a nitah. Amiruokchu, an thu hril an bawzui naw a, an thu hril angin bandh thawhai chungah action an lak chuong der nawh. An thu hril an baw-zui naw a, an hril anga action an lak chuong naw leiin bandh annawleh General strike thaw nuom-hai chun an nuom hun hunah bandh an la thaw a, hmatiengpangah khawm bandh thaw tum hai an bo naw a, bandh le economic blockade hi ei la hmabak niin an lang. 11th Manipur Legislative Assembly Election, 2017 vote campaign hun laia BJP \huoituhai thu hril hai kha ei la hrietzing ring a um. India hmar-sak biel a hmasawn naw chun India ram hmasawn naw nih, in tina tawtitui pek ding, lampui le leilak siem \hat ngaipawimaw zuol bik ning a tih, bandh le economic blockade um lo Manipur siem kan tih, in-langtlang sawrkar le fakruk um lo sawrkar siem kan tih tihain le a dang dang hai an nih. An thu hril hai hi an bawzui am? Lampui le leilak siet leiin Gas (LPG) ei tlasam a, thil man a kaisang tuol tuol a, GST leiin thuomhnaw a tlawm tiel tiel a, ei dit le mamaw thil hai inchaw thei lovin ei um \an mek. Gas lem chu tu-lai tak hin bur khatah black-in Rs 1700-2000 a zawr a nih. Hieng thil hai hi ram \huoitu han an thu hril an bawzui naw leia ei tuok a nih. Tulai hnai ela Manipur a hung inzin, Union Minister of State for Road Transport & Highways le Shipping Pon Radhakrishnan chun, lamlien le leilak siemna dingin sumei tlasam naw a, indainaw um naw nih tiin Imphal hmuna Press Conference-ah a hril. Hieng laizing hin Manipur a lamlienhai chu siet thei patawp a sie, motor fe thei nawna hmun tam takah a umzing a nih. Henglep Sub-Division Headquarters Henglep ngei khawm lampui siet ta-luo leiin motor a tlungzo naw nia hril a nih. Heng-lep biel lampui \hat naw le motor tlung thei nawna hmun a tam leia damnaw um hai khawm phursuok an tak a, ei harsatna tak a nih. Ei ram \huoituhai thu hril le ei lampui hai chu inmil der lo a nih. Sawrkar tieng le ram \huoituhai chau a ni naw a, kohran le hnam \huoituhai lai khawm mani thu hril bawzui lo ei tam. Thu \ha le thu dik tak tak hril thiem ei tam tah. Amiruokchu, mani thu hril bawzui ngai lo, thaw ngai lo le zui ngai lo an tam leiin thu \ha le thu dik tak tak ei hril han zui le zawm a hlaw thei naw a, umzie bovin boruokah a thamral pei el hlak niin an lang. Pathien thu hril thiem khawm ei tam tah. Amiruokchu, ei Pathien thu hrilhai ei nuna hmang meu ei um naw leiin umzie a nei thei tak tak chuong nawh. Hi lei hin ei thu hrilhai bawzui ei tiu a, ei thu hril le inmilin ei hringnun hmang seng ei tiu.

Andaman BJP leaders han Rajnath Singh an inhmupuiPOrT BLAIr: Andaman Bharatiya Janata Party (BJP) leaders hai chun tulai hnai khan Home Minister Rajnath Singh inhmupuiin Union Territory hnuoia um mek Andaman and Nicobar Islands chu state puitlinga hlangkai ding le an thil ngen sukpuitling lova la um hai sukpuitling dingin an ngen. Home Ministry Ad-visory Committee chun Andaman and Nicobar Is-land chungthua hin July 28, 2017 khan Mr Rajnath Singh chairman nina hnu-

oiah meeting neiin Anda-man BJP hai thil ngen chungthu hriltlang a nih. Andaman BJP lead-ers hai thil ngen pui tak chu Statehood le Zilla Parishad chu Legislative Council annawleh Pradesh Parishad a thlakthleng ding ti hai a nih. Tuhin Andaman pum-pui administration chu In-dia President in a ruot Lt. Governor enkawlna hnu-oia um a ni a, Andaman and Nicobar Island hin \hang iemanizat zet liemtaa inthawka statehood hi an lo

ngen ta a nih. Andaman chun tuhin MP pakhat chau an nei a nih. An thil ngen dang hai lai Campbell Bay, Great Nicobar haiah Trans-shipment Port indin ding; A&N Islands ta dinga Shipping Corporation hran indin ding; tourist hai ta dinga Visa on arrival; tour-ism sukhmasawnna dinga Islands tamlem hawng, leilak daw, Shekhar Singh Commission Report le In-ner Line Permiet hai en-nawn ding ti hai a \hang. (PTI)

PM in zangnadawmna Rs. 2 lakh seng pek dinginNEW DELHI: Prime Min-ister Narendra Modi chun Assam le Rajasthan haia tu-ilien leia thina tuok sungkuo hai kuomah zangnadawmna Rs. 2 lakh seng pek dingin zanikhan a puong. Hi baka hin hieng states pahni haia tuilien leia siet-na dang dang tlunga hliem-

na inrik tuor hai kuomah \hangpuina dingin Rs. 50,000 seng pek an ni ding thu Prime Minister’s Office (PMO) thusuok chun a hril. PM Narendra Modi chu vawisun hin Assam-ah inzin a ta, tuilien ngirhmun le thil a suksiet hai a mit ngeia enfelna nei a tih.

Patna HC in a hnawlPatna: Mr Nitish Ku-mar inrawi JD-U le BJP \hangruol han Bihar-a sawrkar thar an hung siem thut le inzawma petition pahni lut hai thuah zanikhan Patna High Court chun hear-ing a nei a, petition pahni hai hi a hnawl ve ve. India Constitution dungzuia Bihar-a sawrkar thar hi siem a nih tia pe-tition pekluta um hai hi

Court in a hnawl a nih. Bihar-a party mala member hau tak chu RJD an ni a, hi le inzawm hin Governor chun sawrkar siem dingin member hau tak RJD chu sawrkar siem dinga a ko ding a nih tia petition hi file a nih. Amiruokchu Mr Nitish hin Assembly a trust vote lak huna khawm khan hratna a lo chang ta a nih. (IANS)

|ek denghlum hai zangnadawm-na Rs. 4 lakh pek dingin

BHUBANESWAr: Odi-sha Chief Minister Naveen Patnaik chun, zani hmasaa |ek tla in a denghlum mi 18 sunghai kuomah zang-nadawmna Rs. 4 lakh seng pek dingin zanikhan a pu-ong. Chief Minister thu-suok in a hril danin |ekin a denghlum hai laia 5 chu

Bhadrak hmuna a deng-hlum an ni a, Balasore-ah 4, Kendrapara-ah 3, Ma-yurbhanj-ah 2, Keonjhar, Angul, Sundergarh le Gan-jam district haiah 1 seng an nih. |ekin a denghlum hai laia a tamlem chu Lo-a sin an thaw laia |ek hin a denghlum an nih. (PTI)

Aadhaar-PAN link thei hun suksei

NEW DELHI: Sawrkar thlungpui chun income tax pe hai ta dinga Aadhar le PAN (Permanent Account Number) thlungzawm (linking) thei hun chu Au-gust 31, 2017 a dingin za-nikhan a suksei. Linking thawzo hnungah Income Tax Returns (ITRs) chu processed chau ning a tih tiin Central Board of Direct Taxes (CBDT) chun a hril. A hma chun ITR file theina hun hi August 5, 2017 chena dinga deadline siem a nih.

RSS Office Petrol bomb a deng, CITU office lunga deng

KOTTAYAM: Kerala-a Kottayam town-a chun zanikhan CPI-M a trade union wing CITU district committee office chu lun-ga deng a ni bakah RSS district office chu petrol bomb hmanga deng a nih. BJP district unit chun RSS district office petrol bomb-a dengtu hi RSS niin an tum a, petrol bomb a deng lei hin office nasa ta-kin a suksiet niin an hril. Zani zingkar 2:30am khan motor cycle pahnia chuong mi 5 hai chun CPI(M) trade union wing a

CITU office chu lungin an deng a, office darthlalang hai an dengkawi a. Hi thil hi BJP-RSS hai chetna a nih tiin CPI(M) Kottayam district secretary VN Vasa-van chun an tum. Tulai hnaia RSS work-er Rajesh that a nina le inzawma CPI(M) le BJP-RSS hai kara inhrietthiem-nawna hi hung zuolkai a nih. Hieng thil tlung hai lei hin Police chun CPI(M), CITU, RSS le BJP office hai chu khau takin an veng. (PTI)

Nupui pakhatin a pasal a thatGUWAHATI: July 30, 2017 khan Assam state a Lakhimpur District a Now-boicha an ti hmuna nupui pakhatin a pasal a that. Tha-ta um hi Manik Narah (45) a nih. Manik Narah thattu hi a nuhmei Junaki a nih ti Police han an hrietsuok leiin zanikhan an man a, thu indawn chiengna an nei

mek. Junaki chun a pasal hin an naunu a suollui rawp hlak leia a that niin Police kuomah a hril. Manik ru-ong hi a khaw bula leilet lai hmu a nih. Manik Narah taksa hmun hran hranah chema at pawpna be hmu a ni a, a thisen suok tam taluo tuorzo naw leia thi nia ring a nih.

Delhi sawrkarin DU Colleges 28 funding a sukchawl

NEW DELHI: Delhi sawrkar chun Delhi Univer-sity Colleges 28, sawrkar fund hmanga enkawl hai chu fund a sukchawl. DU colleges 28 hai hi thla 10 liemta khan Gov-erning bodies ruot dingin a hril a, sienkhawm an gov-erning bodies an siem nu-omnaw leia hi funding hi sukchawl a nih. Hi thua hin Finance department chu Delhi sawrkar in fund a pek Colleges 28 hai chu fund

pek suktawp dinga inhriet-tir a nih tiin Delhi Dy. CM Sisodia chun a hril. Funding suktawpa um colleges hai laia 12 hai chu 100% sawrkar funding le 16 hai chu 16% fund pek an nih. Delhi sawrkar chun tuta thla bul khan July 31, 2017 chena Governing Bodies (GBs) indin lo hai chu funding suktawp a ni ding thu a lo inhriettir tasa a nih. (AIR)

Page 3: Sawrkârin Tourism nasatakin sukchangkang a tih: CM Thar/2017/August/HT-01-08-2017.pdf · thawk pawisa inrua intumna le inzawma July 27, 2017 zana sawisakhlum Mr Thangkhanlun Taitom

Hmasawnna Thar3 THLAZING (AUGUST) 01, 2017THAWLENI (TUESDAY) NATIONAL/INTErNATIONAL & ADvErTISEMENT

vAWK IN|HANGNA DAMDAWII vawk zawr hun tlingna dingin kum khat nek tam nghak ngai tanaw nih.

A |HATNA:

* PIGROW mum hi Company-hai ti dan ang taka i pek chun thla 5 sungin kg. 70 chuongkai hman a tih.

* PIGROW mum hin, i vawk chu i pek \ana inthawk chawl der loin an \hang tir thei.

A PEK DAN DING:* Vawk pakhatah nikhatah mum 20 (zingtieng mum 10 le zantieng mum 10) pek ding.* Box khat ah mum 600 a um a, chu chu thlakhat sunga a fakzo ding a nih.* Rawt phita pek in fak awlsam an ti lem.InCHAwk tHeInAHAI:1. Hmingi 2. L.K. Screen PrintingBethel, CCPur Lighthouse Lane, CCPur# 84148523913. Pet Care Centre, Tiddim Rd. CCPur.Order tam dan dungzuiin HOMe delIVery khawm kan thaw thei.

LAKTAWI

Army laknaah 3,000 chuong

Srinagar: Jammu and Kashmir-a chun zanikhan Srinagar le Udhampur cen-tres haiah Army a Comis-sioned Officers lakna dinga written exam nei a ni a. can-didates 3,000 chuong an \hang a, hi laia 800 hai chu Kashmir phairuoma inthawk an nih tiin Defence spokes-man chun a hril. (PTI)

Bengal tuilien leia thi mi 34 tling tahKOLKATA: West Ben-gal-a chun tuilien leia mi 3 an thi belsa nawk leiin July 21, 2017 a inthawk tuchena tuilien leia mi-hriem thina tuok chu 34 an tling tah. Tuilienin a sukbuoi zuolna hmun deu hai chu Howrah, Hooghly le West Midnapore district hai an nih. Tuilien hin districts 11 haia khuo 170 a cheng mi-hriem 25 lakh vel a sukbuoi mek niin state Disaster

Management Department senior official chun a hril. West Bengal-a tuil-ien intlungtirtu tak chu Damodar Valley Corpora-tion (DVC) in a Dam tui an thlasuok lei nia hril a nih. Tuilien leia mani chengna in suoksan mi 68,000 vel chu relief camps 221 haiah an um mek. Tu-ilien leia thlaichingna Lo a suksiet hi 2.5 lakh hect-ares chuonga lien niin state sawrkar chun a hril. (PTI)

Congress MLAs 6 hai inban naah BJP in in-rawlna a nei nawh: Javadekar

NEW DELHI: Union minister Prakash Javadek-ar chun, Gujarat-a tulai hnaia Congress MLAs 6 han inbanna an pekna le inzawmin BJP in inrawl-naa a nei nawh tiin a hril. Congress in BJP chu an MLA hai vau bakah tharum hmanga \huoih-mang le pawisa thahratna hmangin BJP an tum a, hi

le inzawma Javadekar in hi thu hi a hril a nih. Gujarat hi August 8, 2017 nia Rajya seat 3 haia inthlangna nei ding an ni a, hieng laizinga

Congress MLA 6 zetin Congress an suoksan chun Congress party ngirhmun nasa takin a sawihning a, Rajya Sabha Election hung um dinga Congress candidate Ahmed Patel suktling ngei an nuom lei-in Congress MLAs 44 hai chu Bengaluru-a resort pakhatah in camp tir mek an nih. (PTI)

Pakistan in Cease-fire a bawsiet nawkJAMMU: Pakistan chun zani hmasa zan khan cease-fire bawsie in Jammu and Kashmir-a Rajouri district-a Line of Control (LoC) a Indian post chu silaiin a hung kap nawk. Pakistan Army hai hin silai chin le MMGs hai hmanga a hung kap niin Rajouri DC, Sha-hid Iqban Choudhary chun a hril. (PTI)

Police han Pistols 32 leh mi 2 an manMUNGEr: Bihar-a Mung-er district-a chun Police han zanita e-rickshaw pakhat sukchawla an dapnaah au-tomatic pistols 32 zet an dapdawk a, Auto-a chuong mi pahni hai leh an man niin Superintendent of Police Ashish Bharti chun a hril. Pistol hai hi bag pahni sunga an thun a nih. Mana um hai chu Mo-hammad Afroz of West Bengal, Hoogly district le Mohammad Jubaid of Haz-rat Bara, Munger district hai an nih. (PTI)

Vinay Tendulkar in intiemkamna

NEW DELHI: BJP leader Vinay D. Tendulkar chun zanikhan Rajya Sabha member dingin intiemkam-na a nei. Mr Tendulkar hi tuta thla bula Goa-a inthawk Rajya Sabha member dinga thlangtling thar a nih. Goa Rajya Sabha election-a khan Congress candidate Shan-taram Naik a hneban a nih. Intiemkamna a nei hin Ra-jya Sabha Chairman Hamid Ansari chun D. Tendulkar hi chibaiin a lawmlut.

JD(U) in Opposition candi-date an vote ding

NEW DELHI: August 5, 2017 nia India Vice Presi-dent 13-na ding thlangna hung um dinga hin Bi-har Chief Minister Nitish Kumar inrawi Janata Dal (United) chun tulai hnai khan BJP thlawpnain Bi-har-ah NDA sawrkar thar lo siem ta hai sienkhawm Opposition candidate Gopalkrishna Gandhi an thlawp ding thu JD(U) spokesperson K.C. Tyagi chun a hril. Mr Gopalkrishna Gan-dhi hi Mr Nitish Kumar in NDA a zawm nawk hmaa Opposition presi-

dential candidate dinga a lo thlang a ni a. Grand Al-liance or Mahagathband-han a inthawk lo suok ta hai sienkhawm tuta hmaa an lo puong ta angin JD(U) chun opposition candidate Gopalkrishna Gandhi an vote ding thu K.C. Tyagi chun a hril a. Hi chungthua hin BJP khawm an inhriettir ta thu a hril bawk. President election a khan JD(U) hin Opposi-tion candidate Ms Meira Kumar vote lovin NDA candidate Ram Nath Ko-vind an vote a nih.

Nitish thutlukna a \awmpui naw thu Sharad Yadav in a hril

NEW DELHI: Mr Nitish Kumar in Grand Alliance-a a thawpui RJD le Congress hai tlansana Bihar-a BJP an thlawppui na thuah senior JD(U) leader le MP Sharad Yadav chun, Nitish thut-lukna chu a \awmpui naw thu le thil vangduoithlak tak a ni thu zanita Parliament tuola chanchinbumihai an hmupui huna a hril.

Bihar-a sawrkar thar siemna dinga Mr Nitish Kumar in BJP a hung in-thlawppui chungthua hin Mr Sharad Yadav chun a hma khan media hai hmaah iengkhawm a hril ngainaw a, sienkhawm zanita Parlia-ment tuola reporters hai an hmupui huna hi thu hi a hril a nih. Bihar-a Nitish Kumar

thutlukna hi ka \awmpui naw a, a vangduoithlak hle, hiengang dinga mipuiin an mi thlang le thuneina an mi pek (mandate) a ni nawh tiin Mr Yadav chun a hril. Mr Yadav chun NDA hnu-oia Nitish Kumar a lut nawk hi a pawm theinaw hrim hrim niin ei thu dawngna chun a hril. Mr Yadav hin tulai hnai khan Delhi hmuna a chengnainah Opposi-tion leaders tum tum hai inhmupuiin, Opposition in \hangruol an mamaw hun lai taka Nitish in BJP an thlawppui chun a lungril a sukna hle thu Opposition leader hai kuomah a lo hril ta a nih. (ENS)

Burqa inbel silai chawi in Bank a suomSrinagar: Jammu and Kashmir-a Anantnag dis-trict-a Awani hmuna J&K Brank Branch chu nuh-mei han an hmai le hmel thupna dinga an hmai puon an inkhum hlak ang Burqa inbel silai chawi pakhatin a suom a, Bank thawktu haia inthawk Rs. 5 lakh lain a fehmangsan nawk. Hi thil tlung hi police chun an suizui mek thu an hril a, tu pawl kut hnung am ti hriet a la ni hri nawh.

Kum thara inthawk Hep.-C vaccine a

thlawninNEW DELHI: Union Health Minister JP Nadda chun, kum thar 2018 a in-thawk free Hepatitis-C vaccine ( a thlawn) a pek a ni ding thu a hril. Hi thu hi zani hmasaa Shimla hmuna BJP state Executive meeting huna a hril a nih. Hepatitis-C a thlawna kap/pekna ding hin sawrkar thlungpui chun Rs. 3,000 crore budget a siem tiin a hril bawk. (AIR)

NGHILNI UM LO NGAILAI ZUOPA

Evan. Thangkhanlam Samte(1957- 1995)

Hnuoi rinum ram hnungsawna I thai le I hrai duot hai vankhawpuia imin lawisanni a hung inhersuok nawk ta ie.. I sakruong mawina lo chul ta sienkhawm kan ta ding chun kan pa zaidam le ngilnei tak kha i la ni zing a ni aw.. Van khawpuia in\he nawk ta ngailo dinga i kuoma kan hung ve hun ding kan va nghakhla ngei.

I nuhmei: Lalsiemvel Samte le I nauhai Rengkai Road, CCPur.

SIN RUOKJarkhand State a Ghatsala hmuna Private School a thawk ding Zirtirtu nupa tuok dit a nih. Hi sina inhnikna neihai chu thu chieng lem contact numbers 8651901307 le 9436135297 haiah ngaivena hriet thei ning a tih. Zirtirtu hi dit inhmaw a ni leiin inhnikna neihai chun ngaiven vat ding a nih. (1,3)

lOss OF pAttA And MApI have lost Nungsekpunji Patta No. 11/A and Nung-sekpunji Original map Sheet No. I, II, III & IV on my way between Khawmawi and New Bazar, I.B. Road, CCPur on July 31, 2017. Finders are requested to handover the same to the undersigned or at Hmasawnna Thar Office, Lighthouse Lane, CCPur.

Sd/- L. ThangaContact No. 9862415873

Russia-in US Diplomats 755 Suok Dingin A HrilMOSCOW: US le Russia cold-war chu an tan nawk ta ding a hawi hle. Khawvela rambung thilthawthei tak pahni, nuclear râlthuom hau-tak ve ve a taka inkap ngam tak tak chie si lo Russia le US chun ‘tit for tat’ (Ha haia ha) an thaw nawk tah. Russia President Vladi-mir Putin chun, 2016 US Election laia an râwl anga intumna leia US Congress-in a rekbetna a sukkhau zuol leia a thungletna dinga a thaw a nih. President Putin chun, “America diplomat Russia ah an tam taluo a, hi naw khawm hi a dang khawm la suok ding an la um el thei, hun thu a nih” tiin chanciinbu mihai a hril. White House chun Zir-tawpni khan Russia econom-ic sanction-na ding President Trump-in a sign ding thu a lo puong tah a. Chu thu le inzawm chun Russia khawm

US diplomatic staff za chu-ong hnawt suokin an in le lo (properties) a man pek bawk ding thu a puong zui nghâl bawk. Pathienni-a Vesti TV le an inpawlna Thaw\anni-a in-suoa chun, “US diplomats 1, 000 chuong zet tuhin Russia ah sinthawin an la um leiin, 755 chu lo thei lova a pei the \ul a tih. Diplomatic le tech-nical staff hai hi September 1 bo hma ngeia a lakdawk

vawng a \ul a nih. Russia le US \hang ruol pei ka tum vei leh hienga thil a hung um el hi pawi ka tih takzet” tiin a hril. Hi thil hin President a ni \an tira inthawka a beisei tak, US le an inlaichinna \ha nawk zuola siem nghet a tum laiin US thil thaw, economic sanction sukkhau, chun a thiltum a tum angin an hlawtlingtir ta naw ding leia pawi a ti thu hrilin, US

le inlaichinna chu iengtiklai khawm siem\hat a nuom zing niin a hril. Donald Trump khaw-min President a tling charin Russia le an inlaichinna siem\hat a tum ngar ngar a nia chu, election a tlingnaa Russia inrawla hrietna le 2014 Ukraine buoiah Rus-sia inrawlna leia US rorêlna inpui pahni haiin Russia rekbet an tumna, a thu le hla lova sign a \ulna chun an hlawsamtir anga an lang tah leiin pawi a ti thu a hril bawk. Russia chun intum a nina thua hin iengkhawm a la hril naw zing a. US State Department le CIA khawmin an râwl ngei a nih ti fiena evidence an la hmu naw bawk. Kha hma met khan hi thu le inzawm bawk hin US chun Russia diplomatic staff mi 35 US a inthawkin a hnawt

dawk a, an hmunpui pahni a kharpek bawk a. Russia khawmin tuta an mi le sa US-a um zat char inumtir dingin, a chuonghai po a hnawt dawk ve tah a nih. Moscow- US Embassy chun, tuhin US embassy ah US le Russia mi staff chi hran hran sang khat vel a nei niin a hril a. Russia ruok chun sang khat an chuong niin a hril a, sang chuongna po a hnawtdawk a, tu hai am an na, ti ruok chu abik taka hril a nei hran nawh. Kum 2013 chena khan, Russia ah US Embassy le Consulates, Moscow, St Petersburg, Yekaterinburg le Vladivostok haiah thawktu 1, 279 an um niin US State Department Inspector Gen-eral report chun a hril. Hi hin 934 chu ‘tuolsung mi’ ruoi an nih a, 301 chu US agen-cies 35 a inthawka ‘direct hire” an nih tiin a hril.

North Korea-in US Râlthuom A Ti Nawh: ChinaBEIJING: Bible-in a hril ‘Suotieng milien’ hung lien peina dinga process pakhat, North Korea le China hai hung lien tuol tuol lo dangna chu a vâng tul tul a, \i an nei naw deu deu niin an lang. Tulai khawvel râlthuom \ium tak Nuclear weapon nei tah China chun a ruolpa North Korea hung lien ve pei chu thaw dan ding tak khawm a hriet ta nawh a, mi dang an tum khuol/suonlam mei mei tah niin an lang. Thaw\anni-a China sawrkâr ta (official mouth-piece) Global Times edito-rial chun, “Pyongyang chun a Nuclear Program fe peiin râlthuom nei ngei a tum a, US le a ruolhai (South Korea le Japan) in\hina mei mei chu iengah a ngai nawh a, a pawpsa naw laiin iengtinam

China thu chu lang a ta? Twitter-a thu ramtin tweeted (Trump tweet) mei mei lem chu a lak naw nasa’l! China-in rekbet sienkhawm iem \angkai a ta?” tiin, US-in thaw tâwk lova China an tumna hrilfie malamin a hril. “Korean Peninsula laia remna le muongna a um thei-na ding chun White House-a mi pakhat ‘tweet’ hai mei mei siem thei an nawh. A tak (concrete) a thil thaw le inbiekna a \ul a nih” tiin President Trump-in Twitter-a thil a post vet chu \angkai lo, boruok tha naw siemtu mei mei niin a hril bawk. Hi thua Xinhua news agency comment chun, China chun US le sum-dâwngna \hatak nei le Ko-rean Peninsula laia inremna le muongna um zing a dit

a. Amiruokchu, hieng hai sukpuitling theina ding chun China-in White House-a inthawka umzie bo China intum thu khekpui (tweet) mei meitu nêkin partner \ha tak, a taka sinthawtu a mamaw a nih” tiin Trump beinain a ziek ve. China chun North Korea hi UN thurêl angin a rekbet ve tah a. Economic thil tieng ruok chu a rekbet nuom nawh a. Chu chun North Korea nuclear râlthuom nei an \hultir chuong naw leiin China chu a nêka nasaa thaw dingin US chun a dit a, chu thu le inzawma hi thu hi a hril a nih. Hieng lai zing hin South Korea President Moon Jae-in, tuta châwl hmanga \hang mek chun telephone hmanga US President Donald Trump

biek a tum/nuom thu South Korea Inpui Blue House thupesawngtu chun a hril. “|huoitu pahnihai hi an inbiek chun, North Korea thil thaw thua an ngaidân le ngirna an hril ring a nih. US le South Korea thang ruola North Korea rekna khau lem pek a ni theina ding le, a nuclear râlthuom program a sunzawm thei ta nâwna ding khawpa rekbetna thaw dan ding an hriltlang beisei a nih” tiin a hril. North Korea-in nuclear râlthuom phur thei ICBM meithallawn a kapsuok china inthawk khan, US le South Korea chun lo invêng dan ding le missile lo kap thlak dan ding, North Korea military hmunpuihai bomb dar dan ding ‘live drill’ an lo nei nghâl a. North Korea

le ram dang dang a suk phawklek deu deu a nih. North Korea in\hina deuvin US chun a bomber \ha pa B-1B Lancer, van-boruoka re-fill thaw thei, darkar 10 neka sâwt boruoka vuong thei Guam-a um chu Korea Peninsula tuipui chung lai an vuong luttir a, missile defence system ‘live drill’ a kap suok ur ur bawk a. Japan le South Korea jet fighters han an hung zawm bawk a, van laizawlah ‘mili-tary drill’ an thaw a nih.US Pacific Air Forces com-mander General Terrence J. O’ Shauughnessy chun, “A \ul phawta, ko kan nih chun, inrang takin, râpthlâk takin, kan nuomna hmun hmun le hun kan ti hun hunah kan bei (kap) thei zing a nih” tiin thusuok siemin a hri.

Bawng humhimna dinga inthatna chungthu LS-ah hriltlang

NEW DELHI: Lok Sabha a chun zanikhan India ram hmun tum tum haia Bawng humhimna dinga inthatna tlung chungthu hriltlang a ni a. Opposition Congress leader Mallikarjun Kharge chun Bawng humhimna dinga inthatna hi tlakhnuoi nekin a pung pei a nih tiin a hril a, sawrkar thlungpui chu Vishwa Hindu Pari-shad, Bajrang Dal le gau bhakts (cow vigilantes)

hai infuipawra indirect-a hiengang thil tlung a nih tiin an tum. Mr Kharge chun, Jharkhand le Madhya Pradesh hai chu mob lyinch-ing centre in an chang ta a, hnam tlawm, dalits le nuh-mei hai chu tum bik an nih tiin an tum a, Prime Min-ister Narendra Modi chu In-pui in\hungnaah hung \hang a, hi chungthua sawrkar ngirhmun tak chieng taka

hril dingin a phut. Mr Kharge chun, ‘Hin-dustan’ hi ‘Lynchistan’ a hung inchang ei phal ding a ni nawh tiin a hril a, BJP in sawrkarna an hung chel hnunga sakhuona leia Bawng humhimna dinga tharum insuona hi hung in\an chau a nih tiin a hril bawk. BJP tienga inthawk Ni-shikant Dubey, Union Min-ister Ananth Kumar le Hu-kumdev Narayan Yadav hai chun, hiengang thil tlung-na states haia thil tlung hi sawrkar chun a ngaimaw a, action lak a ni theina dingin sawrkarin theitawp a suo a nih tiin Mr Kharge intumna hi an dawnlet a, Congress chu hiengang thil tlung in-diklo taka sakhuona le kei-kawp \al \al tumin an intum bawk.

BJP President a in-thawk inban tumna a

neinaw thu a hrilLUCKNOW: Gujarat Ra-jya Sabha seat 3 haia inth-langna hung um dinga ngir ve BJP National President Amit Shah chun, lawm tak le ringum taka a sin thaw zing a ni thu hrilin, BJP President a inthawk inban tumna a neinaw thu a hril. Rajya Sabha member dinga thlangtling a hung ni chun BJP president a ninaa inthawk an ban ding ti thuvuongva um le inza-wma chanchinbumi hai indawnna dawna hi thu hi Mr Amit Shah in a hril a ni a, Bihar-ah tu party khawm kan sukdar naw a, corrupt MLA hai le thawt-lang a nuom tanaw leia

Nitish Kumar CM a ninaa inthawk inban a nih tiin a hril bawk. Shah hi ni 3 sung cham dinga Inrinni-a inthawka kha Uttar Pradesh-a inzin a ni a, Rajya Sabha election a ngir le inzawm hin indawnna tam tak a dawng a nih. (PTI)

RS in Constitution (123rd Amendment) Bill a passedNEW DELHI: Rajya Sabha chun zanikhan Constitution (123rd Amendment) Bill, 2017 chu amendments thawin a passed. Hi Bill hi National Commission for Scheduled Castes le Scheduled Tribes hai anga OBCs hai ta dinga commis-sion siem theina ding Bill a nih.

NCP MP in Gorkhaland ngentuhai inbiekpui dingin

NEW DELHI: Gorkha Janmukti Morcha (GJM) in West Bengal state \hedar-a Gorkhaland (state) hran siem ngennaa Dajeeling hmuna shutdown an thaw mek le inzawmin NCP MP Majeed Memon chun sawrkar thlungpui chu GJM hai inbiepui din-gin zanikhan Rajya Sabha hmuna ngenna a siem. Mr Memon chun, Dar-

jeeling-a GJM in shutdown an puong hi chawlkar 8 a tling \ep ta leiin mipuiin fak le dawn le nitin mamaw thilah harsatna namenlo an tuok ta thu a hril a. An thil ngen chu in pawm le pawmnaw khawmin Darjeeling mipui harsatna hlipkieng a hung ni theina dinga inbiekpui dinga fiel chu sawrkar thaw ding a nih tiin Mr Memon chun a hril bawk. (PTI)

Eastern Command Chief dingin Lt. Gen. Abhay NEW DELHI: Lt. Gen. Abhay Krishna chu Eastern Command Army Chief thar dinga ruot a nih. Army eastern command hi Sikkim Sector a India le China sipai hai in-eptuo zingna hmun \hanga Sino-India ramri vengtu an nih. Lt. Gen. Krishna hin zanita a sina inthawka pension Lt. Gen. Praveen Bakshi hmun a hung hluo ding a nih.

Page 4: Sawrkârin Tourism nasatakin sukchangkang a tih: CM Thar/2017/August/HT-01-08-2017.pdf · thawk pawisa inrua intumna le inzawma July 27, 2017 zana sawisakhlum Mr Thangkhanlun Taitom

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSTHLAZING (AUGUST) 01, 2017THAWLENI (TUESDAY)

INTErNATIONAL CHAMPIONS CUP 2017:

Italian club ve ve AS Roma le Juventus an inangtawk hnungin Juventus-in penalty’n hratna an changUnited States tienga ICC fe mekah Italian club pahni – Juventus le AS Roma an inkhel a, hun pangngaiah 1-1 a an inangtawk leiin penalty an pet a, Juventus chun 5-4 in hnena an chang. Anni pahni hi season liem ta khan Serie A top pahni an ni a, an inhnet^wk hle. Juventus ta dingin minute 29 naah Mario Mandzukic chun goal hmasa a thun a. Chu goal chu hun bo hnai tieng minute 74 naah Edin Dzeko hmangin Roma chun an hung rul nawk a. Hun tawp chenah goal thun thei bik an um ta nawh.

Serie A tienga in-el tawk em em team pahni an ni leiin season thara ding enlawkna ang khawma ngai thei a nih. A khing tieng

tiengin player an nei \hat thei ang tawp an hmang ve ve a, domestic league tieng khawm an inkhing tawk hle ring a um.

Sevilla lakah tlawm hai sienkhawm Arsenal chun Cup an lak tho

Emirates Cup inkhel tawp-na chu Pathienni zan khan nei a ni a. Mikhuoltu Arse-nal le Spanish club Sevilla an inkhel a. Sevilla chu 2-1 in hrat lem hai sien khawm vawihni inkhela goal thun zat enin Arsenal an insang lem leiin Arsenal chun cup an lak tho tho. Nihni sung tournament-a hin inkhel hmasa lemah Sevilla chun German club RB Leipzig hai 1-0 in an hne a, Arsenal chun Por-tugal club Benefica 5-2 in an hne bawk. Vawihni ve ve an hrat a, Arsenal-in

goal an thun rawn lem leiin tableah an sang tak an nih. Arsenal ta dinga goal thun-tu chu Lyon-a inthawka £52 million-a an inchawk thar Lacazette a nih. Sevil-la ta dingin Joaquin Correa le Steven N’Zonzi haiin goal khat ve ve an thun bawk. Arsenal hin August 6 khin Community Shield inchunaah Wembley sta-dium-ah Chelsea hmasuon an tih. Chun ni 5 hnungah Premier league season \an-nain Leicester City inkhel-pui bawk an tih.

Friendly Match-ah Manchester United chun Valerenga 3-0 in an hneOslo khawpuia Manches-ter United le Valerenga hai friendly match-ah United chun Romelu Lukaku, Ma-roune Fellaini le Scott Mc-Tominay hai goal hmangin 3-0 in hratna an chang. Velerenga hai hi Norway domestic league-ah season liem ta khan pasarina an ni a, hienga anni khelmuola an tlawm hin an hmab^k ding iemani chen ngaituo thei a nih. United hai a tira inthawk an khel \ha hle a, Henrikh Mkhitaryan goal shot \ha em em chu Valerenga keeper-in a lo dang fuk a, chu hnungah Paul Pogba shot khawma goal ban a

deng fuk bawk. Hieng hai pahni hi goal sien chu 5-0 velin an hrat ding a nih. `United hin Nemanja Matic an lak chun Fel-laini ta dingin inkhelna hun a um bek ring a um ta naw lai hieng ang hin a la \hat tawkzie a hung

tarlang nawk a, McTomi-naay khawm a goal thun hi senior-a dinga a goal thun hmasa tak a la nih. United hai hi Sampdoria le inkhel dingin Dublin tieng an pan a, August 8 khin European Super Cup, Real Madrid leh inkhel bawk an tih.

Chelsea manager Antonio Conte chun Harry Kane a dit thu a hril

Spanish striker Diego Costa chu Chelsea manager An-tonio Conte chun Stamford Bridge-ah hmun a chang ta naw thu a hril hnungin striker thar Alvaro morata a lak a. Khawm chun a la lungawi tawk nawh. Eng-land star le tuta Tottenhama

inkhel mek Harry Kane chu a dit hle thu mipui hriet din-gin a hril lang. Season \an hmaa Sin-gapore tieng tour an nei lai khawm Kane hi a dit thu a hril lang zing a, striker laia a dit tak tum a nih ti indawnna chu, ‘Ka ta ding chun, tu hri

hin chu Harry Kane a nih. Ama hi khawvela striker \ha tak niin ka hriet. Striker ka nuom nuom inchaw thei ni lang chu Kane hi inchaw ngei ka tih,’ tiin a dawn. Hi le inzawm hin Kane chun, ‘A min p^kna hi thu lawmum a ni lai zingin kei chu ka club ta dingin kan pumpek hri a, ka manager-in iem \ha a tih ti hi ka ngaituo phawt a nih,’ tiin a hril. Chun, Tottenham manager Mauricio Pochettino chun hienga mi po po hriet dinga Conte \awngbau lei hin a nui an zat thu a lo hril ve bawk.

Adam Lallana chun Season tharah Dan-iel Sturridge chun a \hatzie a tarlang nawk a ringDaniel Sturridge hi season hni sung deuthaw hliem-nain a chawkbuoi leiin a club ta dingin a thawhl^wk ta naw hle a. January 2013-a Chelsea-a inthawka Liv-erpool a zawm khan tui sunga varak ang elin a che \ha a. A’n khel hmasak 49 haiah goal 35 tawp a thun a. Chu hnungah hliemna leia khel dukdak thei lovin a um leiin Liverpool suok-san el thei ding anga hril r$k a hung ni a. Season liem ta khawm khan vawi 27 char an khel a nih. West Ham khawma an dit thu an lo hril zing a, hieng sa khawm hin Liver-pool coach Jurgen Klopp

chun Sturridge hi zawr a ni naw ding thu a la hril zing tho. A player chanpui Adam Lallana chun tuta season th-ara hin Sturridge hi hliem-na leia buoina a tuok naw chun a \hat pangngai an suo nawk ngei a ring thu a lo hril. Lallana chun pre-sea-son inkhelnahaiah Lallana

hin a thaw hlawk hle thu a hril a, world-class player a la ni zing thu a hrilsa bawk. Ama chun, ‘Season tharah player en khawp a ni ngei ding a nih ti hi ka hriet tlat a nih,’ a ti tawp. A \hat tawkzie enna ding hmasa tak chu Audi Cup-a Bayern Munich an inkhelpui hunah ning a tih.

State Level Open Indege-nous Wrestling Champi-onship Tournament \anSENAPATI: Autonomous District Council (ADC), Senapati le State Govern-ment \hangruolin zanikhan Mini-Stadium, Senapati-ah ADC, Senapati kum 45 a tlingna le inzawmin First State Level Open Indeg-enous Wrestling Champi-onship Tournament ni 2 sung aw ding chu \an a nih. Hi tournament a hin Mani-pur State pumpuia inthawk inkhelmi 121 an \hang. Hi inkhelna hi categories pahni, Kg 65 le Kg 65 hnu-oitienga \he a nih. Hi huna

hin M.L.Markson, Chair-man, ADC, Senapati chu khuollienin a \hang. Mani-pur a ding chun hi inkhelna hi Indegenous Wrestling Championship Tournament umsun a ni a, ei State a tra-ditional sports humhim le suk hmasawnna \ha tak a hung ni ngei ka beisei tiin M.L.Markson in thu a hril huna a hril. Hi huna hin Hingba John, Vice Chair-man, ADC,Senapati le District Level Officers, Se-napati District hai khawm an \hang tawl.

Refrees Fitness Test result puong

CCPur: Churachandpur District Sports Associa-tion (CDSA) le All Mani-pur Football Association (AMFA) hai \hangruola July 24, 2017 nia Peace Ground, Tuibong-a Refer-ees Fitness Test le Grade Examination neia um result chu zanikhan puong a ni a, mi 14 an hlawtling. CCPur a inthawk hlawtling hai chu Mangson-muan Guite, Chinsonlian, Helun Haokip, David Lun-

minthang, S. Lalramhlun, Lalsonmung, Letminthang, Nehminlal, Paotinmang Haokip le Nehkhohao hai a ni a. Bishnupur a intahwk 2, Imphal East a inthawk 1 le Thoual a inthawk 1 an \hang bawk. Kum 2017 sung AMFA le District Sports Associa-tion huoihawt Tournament haiah Referee in an \hang thei ding a nih. Fitness le Grade Exam a hin mi 28 an \hang a nih.

Muslim Helpawl han Syria-Leb-anon ramri an suoksan mek

BEIrUT: Kum ruk nêka tam Syria le a sevela Muslim helpâwl han Muslim lalram indin thar nawk tuma Syria, Iraq le Lebanon sawrkar hai an bei hnungin sawrkâr thangruol sipai han damti ti’n an hnawt dawk nawk a, chau tieng an pan tiel tiel tah. Syria le Lebanon inrina laia Nusra Front helpâwl la umhai khawm Syria army le Hezbollah militia han an bei hrep hnungin inkap châwl an puong a. Chu kar chun helpâwl tamtak chun hmun him lem pan tumin an fe suok zung zung niin UNHRC chun a hril. Lebanese security thu-suokin a hril dan chun, bus lien chi dawrzawn nêka tamin helpawlhai chun Syria rama Idlib biel, helpâwl hai thuneina hnuoia um tieng insawn lut an tih tiin a hril. Inkap châwl inremna puong a ni tlat leiin helpawlhai tlân suok lai hin nuom ela lo kap thei an nih nawh. Chun, hi hi inremna dungzuia thaw a nih a. Nus-fra Front chun Hezbollah

militia a manhai hung inthla suok veng a tih. Thusuokin a hril dan chun, Syria ra-mah mi 5 hrentang an nih a, Lebanon ah mi pathum. Hi thila ding hin Lebanese Red Cross chun iengkim a remruotpui a nih. Hi inremnaa \hang ve lo raltlanhai buoipuitu UN Refugee Agency (UNHCR) chun Arsal biela raltlanghai an kir nâwkna ding a lo buoipui ve a. Thupesawngtu (spokesman) Lisa Abou Khaled chun, “Syria ramah raltlanhai him tak le \ha taka an hung kir nâwkna dingin boruok le thil umdân a la \ha tawk nawh” tiin a hril. Indona chu kil tinah a la tlung zing bawk. A hril pei dan chun, multi-sided Syrian conflict lei hin mi maktaduoi 11 vel chu an in le lo tlân suoksan (raltlan) an um tah a. Mak-taduoi 1.5 chu Lebanon tieng an lut ta bawk a, chu chu Lebanon population quarter vel a nih. An rengin mirethei niin fak khawp nei lo vawng an ni tah, tiin a hril. Nuoi tel an thi ta bawk. (Reuters)

Kate le William, Belgium ah Battle of Passchendaele InserBELGrADE: Duchess of Cambridge, Katherine Middleton le a pasal Duke of Cambridge William hai pahni chu Indopui 1-na laia German le British sipaihai Belgium-a an indona pakhat, Battle of Passchendale, British sipai sing thum nêka tam an thlan hmun hriet lova an thina hmun, Menin Gate Monument, Ypres, Belgium an inzin a, an nal dun hle. Hi ni hi Britain-in German hai a bei letna hmasatak kum 100 tlingna ni a nih a. William le Kate hi Belgium King le Queen han an \awiawm a, mipui anni ngainatu sang telin an inhuol bawk a, Kate chu a mawi langsar bik hle. Belgium lalpa Philippe Mathilde chun, 1917 nipui le \hal favang laia British le Belgium sipai \hangruolhai hrietzingna dingin vawisun hi “|hang tlâng” ni anga inser a nih tiin a hril. “Vawisun hin Menin Gate hin hung kir ta lo, an ruong hmu ding um bawk lo, thlan nei lo British le Belgium sipai 54, 000 a record a nih. Vawisuna ei dam theina dingin an nun an inhlan a nih. Kum za khat dang hnungah khawm \hang tlâng zing ei tih, an lo inhlan tah hringnahai hre zingin” tiin, an thlahai mi 200 velin an ngai \huop laiin a hril. Kate chun Alexander McQueen design Coat suit var hâkin, lukhum var bawk Lock & Co design lisup sirtieng a khum a. A nabe lunghlu var inbiel inlang theina dingin a sam khui namin an tawm a. William chu Coat suit duma incheiin nghawngawr (necktie) sen le dum \iel a awr a, tangka pui pahni a bel bawk a. An nal dun hle. Kate-in a coat-dress hak hi a hak dawkna hmasatak chu a naunu Princess Charlotte hming an phuok lai 2015 khan a nih a. Bel-gian hai lalpa le lalnu 2014-a an inhmupui khawm khan hieng ang deu zakuo le puonbil inkawp, khup chen ang hi a hak tah bawk.

Pathienni-a Menin Gate-a hunser neinaa hin William chun thu a hril bawk a. A hril dan chun, kha Indonaa khan, thla thum sung chauvin Allied sipai 325, 000 le German si-pai 260, 000-400, 000 an thi hman a. Chuhai laia British sipai 54, 391 chu an thina hmun/thlan hriet lovin a um leiin Commonwealth War Graces Commission chun ‘thlan hmun hrietlo’ tia record an nih” tiin a hril. Kha Indona khah a tawi dan chu July 31 a inthawka November 10, 1917 (thla 4 sung) chauh a nia chu mihriem nuoi nga nêka tam an thi hman a nih! Kum 1928 a inthawk khan thihai sunna hla an sak le ngaithlâka hlak “Last Post” chu an play nawk a, tuta Pathienni-a an play khan a vawi 30, 752-na a ni tah. Hi Indona hi poet Siegfried Sasson khawmin “I died in hell, they called it Pass-chendale” tiin a lo ziek tah a. Kha Indonaa \hang ve, dam umsun thi nuhnungtak le upa tak Harry Patch, The Last Tommy an ti bawk chu 2009 khan kum 111 mi char niin a thi. Tuhin chu a dam an um ta nawh.

L O S A N G E L E S : Mihriemin nuhmeihai nal ei tina tak chu, hringna tui an pek suokna tak nene hi a nih. Nunghak laia nene nal le nal nawin maw a phur ve leiin nunghâk tamtak chun an nene an insit hlak rêng a nih. Chuong ang bawka nene insita Rs.16 lakh (£20,000) senga a nene suklientu Playboy model Chloe Khan chu a hlim ta hle. Kum 26-a upa, X Factor 2010 a inthawka inlâr \an ve Chloe chun a nene thar nei lawmnain tuta kar liemtah Weekend ah khan Dubai ah hmangin, a fans hai hmu

dingin an pholang, ama a hlim ang bawkin a fans tamtak khawm an hlim ve a nih. Chloe hril dan chun, plastic surgery hmanga mani taksa nuomna lai lai siem\hat hi midang taksa hmang naw chun a pawina a um naw tiin a hril. Ama khawm, a mawngtam/mawngbawr lai le a kawng laia taksa chuonghai lain a nene sukmarna dinga hmang niin a hril. Ch loe chun Duba i tuipui kama an sukdei lai, a nene kapmar zo hlim mawi zie suklangna dingin khaki rawng kekawrte le

zakuohnuoi hâkin iner tawnin a sam dum inkhai thla sarin meng khu sierin an pholang a. Thlalak dangah a hotel room sûnga bikini dang, lace var hâka darthlalanga an en lai a post bawk a. En nuom a um hle. Thlalak thar pakhata chun Khaki bikini hring hâka a hma tieng suk po inlangna, a nene bal lai tak fie kawka a pholangna, innui ham hama a um lai a post bawk a. Turkey le Dubai a fe hmain a hrilfie a, “Kei ka plastic surgery chu ‘implant’ ang hi a nih a. Ka taksa tho, ka dit nâwna laia mi lain a \ulna lai hmunah an bel el lem a nih. Ka kawng laia mi kan lak rawn taka chu leiin ka kawng khawm an rek sâwt tah” tiin a kâwng inrek ngawia a ngir lai a post bawk. Muslim model lai chu a huoisen pawl tak a la nih. ISIS haiin hmuhai sien chu iengtinam an law ding hriet an tah nawh. CelebJihad han an la hmu awm ngeia, iem chanchin a um ding hriet châk khawm a um ang reng.

Chloe Khan-in Rs.16 lakh Sengin A Nene Suklien

Kem Le Amber, innei el TheiLOS ANGELES: Tulaia England-a show inlâr deu Love Island 2017 epeisode zofel zo chauva pakhatna latu, Turkey tlangvâl Kem Cetinay (21) le British nunghâk hmêl \ha taka hril Amber Davies (20) hai pahni chu sumfai lawmman Rs. 40 lakh vel (£50,000) an hlâw hnungin hun le pawisa an hmang dan ding thu chipchier taka hrilpui an nih. Thaw\anni zingkara live TV show Good Morning Britain ah interview an neinaa chun, Amber Davies chun “honeymoon la hming zing” angin an ngai thu a hril a, In-neina tieng thu khawm an hrilkai met. Host le interview thawtu Eamonn Homes le Ruth Langsford hai kuomah, an fans haiin an ngaisang taluo leia an ngaisak dan chu tak a ang naw raka, an phu naw hle niin Kem chun a hril. An inhme taluo leia ‘Kember’ tia an pahni hming hmet kawpa kohai, Kem chun, “Kan fans hai response hi ‘mang ram’ (surreal) a hawi rum rum el a nih. A bul kan \an fuk bek nawa chu kan fans hai mi ngaisang leiin kan hung thaw \ha tung pei a. Hieng lâwm lâwm mi ngaisângtu an hung um el hi chu umdan ding kan hriet naw a ni deu tak” tiin a hril. Mi tamtak angin, inlâr thut le hausa thut hi an nervous-pui ve tho chu a nih. Tuihawk lien anga zan khat thilthua hausa phut dam, khawvel hrieta inlâr phut dam chu mi tamta-kin, an inring naw lem chun lawngaina an hriet lo, \henkhatin an sietpui pha hlak rêng a nih. An pahnia indawnin, an lem changna ah khawm an inngai zie hmu thei dingin a um tah a, innei dam an rawt el tanaw am a nih? tia zawna chu, Kem chun, “Tu tak hin chu kan la ngaituo/hriltlang nawh. Kan la naupang ve ve a, hun iemani chen chu hei inkawp phawta, sûngkuo hringnun le nupa nun iengtinam a uma ti dam la hei hrietbel met kan nuom a nih. Damti ti’n la fe diel

diel phawt kan tum” tiin a dawn a. Amber chun “Honeymoon stage-a la um zing kan nih” a lo tih bawk. Hmatieng program thuah, Kem chun, August thla khin Richard Arnold a show-biz program ah an thang ding niin a hril a. August 28 a inthawka September 1 chen Arnold inzin, um naw kar an lo thawpêk ding niin a hril a. A ruolpa Chris Hughes leh music tieng khawm an lunglut deu niin a hril bawka chu, a tâwp takah chuh, a fakzawngna ding tak takah chu a sam vawna business suklien pei a tum niin a hril. Amber chu a hlim em em a, abîkin Kem a ni Figen le an inhmu a, Figen-in a ngaina ve nia a hriet hnung lem khan chu a hlim zuol a, tuhin lawmman an hei dawng nawk pei tah a, hmatieng khaw eng vawng an lang leiin ni khat chu Ms Kem niin Turkey le Britain inkar inlawn zek zek kar a nghâkhla tah a nih.

Venezuela Socialist Party Hrat, Dictatorship le Enhrangna Hnai

CaraCaS: A ram mipui le US, Canada, Mexico, Spain \hanga khawvel rambung tamtak le an ram Opposition han an dit naw le kal, Social Party han an ram Constitu-tion an thu thua siem\hatna dinga vote, National Assem-bly thar an control seat 545 umnaa seat 545 hmuin hnêna an chang. An ram Constitution siem\hat rawta thuneina thar an inpek tumna hi a ram mipui le selkaltu tieng chun nasatakin an dodal a. Mipui lungsen helna hmun tina a sosang tah leiin Pathienni chen khan Caracas khawpui ringawt ah civil 10 an thi a, tuchena mithi chu 120 an tling tah. Hi Dan dungzui chun sawrkarna cheltu Socialist Party chu an nuom dan danin

inrang takin dan thar passed thei an tah, Opposition hai tamna le an control Congress \hiek theina neiin, official nuom nuom ban theina an nei bawk ding a nih. A umzie chu dictatorship anga party pak-hat rorêlna a nih, tiin tuolsung media hai chun an hril. Pathienni-a vote hin President Maduro chu a ram mipuihai nasataka economic tieng an tla siet mek laiin dit naw hle hai sienkhawm, President a chel thei zing ding a nih. Hlawtlingna changna ‘vote’ an ti hi an ram tlaksietna ding khawm a nih el thei, US-in economic sanction puong khum dinga a puong khum lem chun. US \hangin, Canada, Mexico, Argentina le Spain hai chun an dem thu an puong a. US chun an ram hausakna

innghatna ding thautui (oil) a sumdâwngna chu kharpek a tum bawk. US State Depart-ment thusuok chun, “Mania ro inrel tumna, full authority nei tumna insawrkarna hin inrekbetna le Retheina/har-satna a ko suok lem ding a nih,” tiin a hril. Hienglai zing hin SP Dy Head Diosdalo Cabello chun, “Good Morning Venezuela! Constituent Assembly thar ei nei tah! Mi tinin Assembly hi rorêlna hmun a ni theina dingin sawrkâr thar thlawp seng ei tiu!” tiin an ram TV ah a hril. Cabello chun, “Kum 2015 khan kawtkhar ah an mi pet dawka, tukver ah kan hung lut nawk a nih” tiin tuta opposition han an hneban dan a hril a. “Kan inpe mei mei nawh. Kan thaw kan thawa tuhin hnêna kan chang tah a nih” tiin a hril. July thla bul khan Ven-ezuela chun tuta President Maduro plan, Constitution siemthatna ding thua hin referendum nei a nih a. Mipui 7 million velin an vote a, a Constituent Assembly rawt hi an hnâwl a, inthlangna nei an rawt lem a. Anachu, a fepui lui tah tho a, tuhin hnêna chângin an puong tah a nih.