ÏSABEÏXA. P RINCESSE VAN I B E R I Ê . Haf- en . Lanil-£p

I S A B E L L A P R Ï N C E S S E

V A N

I B E R I Ë, HOF E N L A N D S P E L j

D O O R

W. VANDER. H O E V E N .

Tc A M S T E L D A M , By deErfgi van J:LESCAII.J K e n D I & K R A N K ,

op dc Beursfluis, 1710 . M« Piirileji e

A A N D E N

H E E R E

JACOB HOUTMAN, B t M I N N A A R D E R N i D E R D U I D S C H Ï

D l G T K O N S T .

E E*. H O U T M A N , ' k hoop't zal U behagen ,

Dat ik U me t Eerbiedigheid , Myn HOF e n LANDSPEL , op kom dragen» Waar in de Deugd haa r regt bepleit , Door looze laagen, laa g vervallen •„ Kom zie haar klimmen o p den troon , Zy zal met fchoonde r luifte r brallen , ^o haar, uw'gunft wor d aangeboon . *k kom op geen banke t U noode n *kel dierbaar, 'k loo p niet buiten raam ,

* 3 Phi -

Philemon, fêliaften voo r de gooden Een Ichotel moes, 't was aangenaam, En 't wierd in dank van hun genomen. Verfma myn klyn gcregt dan niet , 'k Zal alles wel te booven komen , Zo my van U die gonft gefchied . Ik eys niet, da t gy 't zul t befchermen , Vooi- (cherpe tanden van de nyd, Dat monftcr wee t van geen erbermen Wyl ' t altoos ichuyfelt, fchend , e n byd?

Laat vry de lettervitters knaagen, Den alderbotften, we l het meert , Indien ik U maar kan behaagen, Blyf ik, die 'k ben voorlang gewcef t

MYN H E E R ,

UE. Dienlhv . Dienaa ?

W , VANDE R H O E V E N

Korte Inhou d

V erradcrlykcmin, help t een Prioccs aan't zugten. Die om haar misval 't Hof, e n 's-Vaders erf verlaat.

Zy vind zig overal in een bedroefde ftaat, Om da t zy he m niet kend , die haar dwong weg t e

vlugten.

Daar zy van Ongrens Vorft, na twintig j aaren tyd Werd in het woeft gebergt, gevonden onder 't jagen

Hy die zelfde oorzaak was,van haar verdriet en pi ageni-Werd in 't gemoed geraakt, en voeld een harde (Iryd.

Hy tragt te weeten wiedie fchoone Vrouw mag wezen 't Geen hy ondekt, hy boet haar bittre fmart, en hoon,

De deugd, ziet hier in eind haar harte leet geneezen, Want, die haar vallen deed, verheft haar op den troon.

V E R -

V E R T O O N E R S . F E R D I N A N D , Koning ia» Ongaricn.

I S A B E L L A , PrwceJJe van llerii , onder d\uuim z.m Laura.

H E N R r K, Zoon van Ferdinand en Ifabett* onder o"nam van Lijardas.

T i R s A , l'rindin van Isabella.

G K R A S T U S , Voedfler Heer van Ferdinand

R l C A R D O 7 > Hartoog en Graaf.

ASTOLPHO } G I L L E S , Dienaar va» Henrik.

A N A R D A , Dogter van den Overleden VeJAoverfte ', Ongariën.

C E C I L I A , Vertrouwde van Anarda.

O C ï A V l O , een Oud Edelman.

R A A D des Konings.

P H I L E M O N , gen Huisman.

A L A R D Ü S 7 f Herders.

F L ORIA A N J

D O R O T H E A , Hcrderin. J O R I S •}

R O B E R T > Boeren. S l L V A AN J

P A G I des Konings.

Fo!. i

I S A B E L L A PRINSESSE VAN IBERIE .

E E R S T E B E D R Y F . E E R S T E T O O N E E I ,

I ;ERDINAND> RlCARD O van biuue.

RlCARDO. [cgccf u in'tgebergt , ftaakt mannen , Haak t ! het jagen , j De laag e weg verdrinkt door zwar e reegen-

vlagen , (gaan > «'t Schyn t o f he t alles in di t onwee r wil vcr -

Zic naar uw koning om. I ' E R D I N A N I ) .

Heiaas! wat gaa t my aan! . De weg werd my belet, door ftronken , liruy ken, telgen j De gramme hemel, tragt het aardryk in te z" weigen, Door 't grouwzaam water , dat van boven nedcrlrort > 'k Hoor hoe dedonder* o p de kruyn aer bergen hort , En flingert door de iugt, de felle blixzem Itraltn. tytyn her t dat beerü van vrees, d e heuvelen, endalen , Anniettekennen, indcesdikkeduyfternis ; 'k mis myn volk, wyit ik , verbaaf t gevloden is, pm'r jyttebergeu , voorflagregen , blixzem , donder , Dit yflyk onweer drygd de waercld 't boovenlt onder ^ekeer'en, hier vertoond zig zelfde liaare dood. Ach Ongaryën help, u w koning is in nood ! Die u zo menigmaal behoede voor't verderven , {A\ mooglyk , weerrelo'ts, in dceze rotlzen ftervcn , Jen zy deheeiuel hemcehulpkomtonverw ajir .

A T W Ë -

Ï ISABELLA PRINSESSE VA N IBERI E T V V E D E T O O N E E L .

R I C A R / D o , F E R D I N A N D . R I C A R D O .

Ik mis den koning in dces meer dan duy ftre nagt, Door dit verlies ben ik tot in de ziel vol vreezen.

F E R D I N A N D . Wiedaar? fpreekop .

R I C A R D O . Mis ik doorduyfternisuw weeze n

Ik ken u Vorft, u volk verlangd om u te zien. F E R D I N A N D .

Gy komt ter goeder uur om my de hand te bién Ricardo, in deeze nagt heb ik uw hulp van nooden , Wyl ik iny zelve rees geteld had by dedooden, Daar ik geen ichuy Iplaats om myn ly f te bergen wilt Te vinden, deez e dikke en weergaiooze milt , Belet my om een flap van deeze plaas te treeden.

R I C A R D O . 'k Zal u geleiden Vorft , He l uin al s tevreden.

F E R D I N A N D . Tree dan voor uit ik zal u volgen op het fpoor .

D E R D E T O O N E E L . I S A B E L L A , T I R S A .

I S A B E L L A - (hoor!

W ie riep hier flraks om hulp ? geeft nierrmnt geen ge-Waar zyt gy ,'k hoor gants niet als 't ruyfehen van

de loten, De donder fchynt wee r in zyn kerker opgeflootcn , De blaauvve blixzem vliegt geen meer door de opcnlugt De duylternis alleen, hou d noch die geen bedugt, Die onverwagt op 't land zyn van dees ftorm beloopcn, Denagtgodin, doedhunee n wenflykeuitkomf t hoope n A Is zy haar aangezigt door dikke wol ken fteekt, En bolch en bergen weer verligt, haar ronde breekt En beeld by beurten, 't leeft al by veranderingen, De

H O F E N L A N D S P E L. 3 De zoorefuceuw verbied 't gevogelte hen zingen Op tak en teliegen, de beek die ruylt en Aroumd, Werd met een cyitchors digt beflaagen, het geboomt Zyngroene loov'rcn milt. Daa r 't v isje plagt te fpelcn In't vloeyend kriftallyn,daardraafd hetpaatd . He t kwe-VanFilomeeljWerdnu, da n niet gehoord, elk uur (le n Is?m veranderinggcfchakeld, de natuur Kend niets beftendig, d3i i allenig mync rampen, Daar'k twintigjaaren lang elcndig mee moeit kampen En noch al duuren, ja daar ik geen eind aan zie. Zodat ik troosteloos als voor my zelve vlic. Degryze winter trapt al 't veldgewas met voeten, Maar als de lente zon de tweling komt begroeten, Defchcrpgcfchaarde kreeft , rend in zyn loop voorby Dan ziet Auroor al 't land met heugelyk leev'r y (ge n fcfchilderd, ' t geen het hert verheugd, en 's menfehen 00-Doed fcheemren in de glans van's hemels alvermoogen , 't Vervrolyk elks gemoed; maar ach het myue niet! Ikbcn gebooren om te fmooren in verdriet, Niets kan my helpen ach!

T I R S A. Vrindin, hoekanu'tklaage n

Indeeze duyfternis en open lugt behaagen. I S A B E L L A .

Demuurenzyntenaauw, voo r mynverdi iet, d e lugt Geeft noch verligting aan myn dcerlyke ongenugt. De duyfternis die zal bedroefde min vervcelcn, Dan 't helder zonncligt.

T I R S A . Jk wenfte graag te deelen,

In u wedroef heid, zo ik daar van de 001 zaak wilt. V I E R D E T O O N E E L .

FtRDiMAND, I S A B E L L A , T I R Z A .

I F F. R D I N A N 1). khebRicardo weer door duyfierhei d gemift , Die mifzendede weg is van 't gebergt gevallen.

A z I S A -

4 ISABELL A PRINSESS E VA N IBERI E I S A B E L L A .

Wie daar! zytgy 't Pirot ? Klaus, Jacob . F E R D I N A N D .

Geen van allen. Ik ben een man die in dees bergen is verdwaald, En niet weet in wat iugt hy nu zyn adem haald. 'k Hebopöejagt myn volk door duyfternis verlooren .

I S A D F L L A . Ik kan wie dat hy is, aan zy ne Item niet hooren. Maar 'k zal het mooglyk zien, ga haal ons fakkelligt .

V Y F D E T O O N E E L . F E R D I N A N D , I S A B E L L A .

F E R D I N A N D .

W iezytgy, ' k zoek mtar hulp.. I S A B E L L A .

Daar ben ik toe verpl igt, Om die vcrleegen zyn getrouw de hand te bieden. Wyl in een voorval zulks aan my ook,kan gefchieden .

F E R D I N A N D . 't Isloflykdntme n tragtzy n eve n menfeh te hoen Voor ongemak, ik heb geen meer bewys van doen Wyl ik aan u zo 't fchynt een voorbeeld heb gevonden, Datzig, ontwyfelbaar , heef t aan de deugd verbonden, Enzoïk vooruwdienf t , beloninge mag dóen,

' Zal ik uw weldaad met een wclöaad weer vergoên. Datgy. . .

S E S D E T O O N E E L . F E R D I N A N D , I S A B E L L A , T J R Z A , met tentoon.

M F E R D I N A N D .

aar hoe! wat 's dit? ik voel myn leeden be»en, „ Wyl i k zo fchoon een glans zie in dees woertheid zwe-

ven, „ 'k Dagt daatly k noch te zyn in 't voorburg van de hel, „ Die ïchyiït een engel uit den hcemel, zie ik wel

„ u t

H O F E N L A N D S P E L. f „ Ofkwalyk, dit gezigt betovert breyn en oogen. Aanbiddelyke Vrouw, die door uw groot vermoogen , De duyfternis verdryfr , de dik bcfwalkte nag t Vlugt op uw komft, ik zie het lterligt voortgebra^t Door uw verheeve glans, en fchitterende ftralen. Wiezytgy?

I S A B E L L A . Koningin van deeze groene dnalen,

Enbofch, e n bergen, daa r het woeft en wild gediert , Dat uit de hooien, hier langs boom e n rotzen fwier d Leefd onde r myn gezag, de leeuw die komt my groeten, Hoe wel hy Koning is van 't woud; aan myne voeten Vlydzigdetyger, wolf,e n beer ; ineenbeftan d Leef ik met hun altyd, uit deeze tecdre hand , Ontzie ik niet het wild, b y wylzynaastegecven Als 't op het land geen roof kan vinden om te leven Wanneer de bergen zyti met dikke fneeuw bedekt .

F K R D I N A N D . Uw fchoonheid heeft in my een heevig vuur verwekt Vergun o pronk juweel! dat ik u mag beminnen.

I S A B E L L A . Ik heb die drift voor lang gebannen uit myn zinnen , Ik miiiniet, en ik ly niet dat my imant mind .

F E R D I N A N D . Kend gy de liefde niet ?

I S A B E L L A . O jade liefde isblind,

Want blindelings ben ik, helaas , doorhe m bewogen . F E R D I N A N D .

Wat zegt gy? I S A B E L L A .

't Is hoogtyd myn heer, n wat te droogen, ter u de kouw bevangt, begeef u by het vuur Uw kleedren die zyn nat.

F E R D I N A N D . r m Helaa s ter kwader uur ^-agik uw fchoonheid, zo ik die niet mag genieten.

A 3 I S A ^

6 ISABELL A PRINSESS E VA N IBER1 E I S A B E L L A .

Tragt gy to haafti g om uw oogmerk tebefchieten, Dat zou wat wonders zyn, 't is ruym twe jaargeléen, Dat Damon, Filida , bemind heeft en gebéen, Om wederliefde, maa r het wil als noch niet lukken.

F E R D I N A N D . Laat ik maareene kus op uwe kaakjes drukken.

I S A B E L L A . U w minner y myn heer, die (laat geweldig voord, Ik moet bekennen 'k heb zulk vrijen nooit gehoord; Men moet hier op het land, de vry(Iersdienen, eeren , Eer 't haar behaagen zal, om met haar te verkeren.

F E R D I N A N D . Laat dit op't land zozyn, zo mind men niet aan 't hoi".

I S A B E L L A . Gadan ten hoof myn heer, ik geef u myn verlof.

F E R D I N A N D . Behaag ik dan geenzins aan uw verharde zinnen ?

I S A B E L L A . Ten uiterfte, indien gy aflaat my te minnen.

F E R D I N A N D . Ik zie myn dienden van den koning wel beloond.

I S A B E L L A . Ik vandien ouden heer, diedit kaftee! bewoond.

F E R D I N A N D . Hoe heet die oude Heer, of mag men zulks niet wecten.

I S A B E L L A . Oja, dieHcer , di e werd Oöaviogeheetcn.

F E R D I N A N D . Ik ken zyn naam, gy zyt dan moogly k huisvoogdes.

I S A B E L L A . 'k Agt my zo waardig niet, ik ben zyn dicnaares.

F E R D I N A N D . Zyndienaares.

I S A B E L L A . Oja.

FER-

H O F E N L A N D S P E L. 7 F E R D I N A N D .

Houw my dees vraag ten goeden, Wat i s u werk hier in 't gebergt ?

I S A B E L L A . De fchaapen hoeden .

F E R D I N A N D . Kom ga met my ten hoof.

I S A B E L L A . Voor zceker neen.

F E R D I N A N D . Waarom?

I S A B E L L A . Ten hoofdaar gaa t het volk meeft altemaal voor mom , Hier leeft men veilig voor bedekte lilt, e n laagen.

F E R D I N A N D . Zo kan u dit geweft, meer dan hec hof behaagen ?

I S A B E L L A . Voor alles.

F E R D I N A N D . 'k Zal uw (laat veranderen door my n magt.

I S A B E L L A . Al wat gy geeven moogt werd niets by my gcagt.

F E R D I N A N D . Hoe lange meend gy in deeze eenzaamheid te lecven ?

I S A B E L L A . Zo lang tot dat de ziel myn lichaam zal bcgccvcn.

F E R D I N A N D . Gy zyt te waardig om te derven in decs flaat.

I S A B E L L A . Dienedrigzynbemind, enallegrooshei d hnat , By zulke vind men meeft, wel de aldcrminüc zonden

F E R D I N A ND . „ Ik heb verftand en deugd, in deeze vrouw gevonden, 3> Het kan niet mooglyk zyndatz y i u flegtenftunt „ Gebooren is , o neen, haar fchóonheid, fchoon op 't land ^Beloofd iet s grootzer , ' k voe l maa r wee t daar van de

reeden A 4 „ I n ' t

8 ISABELL A PRINSESS E VA N IBERI E „ In 't minfte niet, waarom myn ziel dus werd beftreede n „ W a t o f het is.

I S A B E L L A . Myn hier . 'k hebhngnaar ugewngt ,

Maar 't fchynt da gy myn dienlt, u aangebóon vemgt. F ï R D I N A NI) .

Zoudgy niet willen ! zo't geluk u wouvergrooten? I S A B E L L A .

Wat in de vicrfchaar van den hemel i s beflooten, Dat moet ik volgen, want ik ben zo ydel niet , Dat ik niet willen zou, ' t geen't noodlo t my gebied.

F t R D IN A ND. In wat gcweft zy t gy gebooren ? m;ig ik 't weeten ?

I S A B E L L A . Ja, inlherië . Ditlandfchapisgehcetc n Nad'lberus, die nu den naam van Ebrodraagt In dezen tyd, wiens (hoorn de vrugbaare oevers knaag d Van'toudKaftilië, enAragon , Navarre, EnKatalonië, e n vorder door veel barre En fiyl e klippen, in demidelandzezee , Door ' t rykTortotazigontlaft .

F E R D I N A N D . Ach hoe gedwee

Werd mync ziel, als ik Ibcric hoor noemen . I S A B E L L A .

Myn Heer, mag ik my niet in als gelukkig roemen, Daar ik gebooren ben in zulk een kolllyk land .

F E R D I N A N D . O ja, maa r roem vry meer uw ichoonheid en verftaud .

I S A B E L L A . Met reeden, wy l ik zulks gemeen heb met myn buuren . Maar u te wagten heer, zal dit noch langer duuren ?

F E R D I N A N D , Mag ik ook weeten hoe uw naam is.

I S A B E L L A . Laura, Heer .

F KR -

H O F E N L A N D S P E L . 9 F E R D I N A N D .

,, Ik zie u,ma»r my n hart, wenft u te zien noch meer, (ke n „ Ja eeuwig.'k Vol g u na „ Maar 'k zal niet eer vertrek-„ Voor ik, wiedatgyzyt , volkome n zal ondekken.

I S A B E L L A . Ik hoor daar volk my n heer, 't is moogelyk uw jagt, Ik ga.

F E R D I N A N D . Ikvolguftraks.

Z E V E N D E T O O N E E L . A S T O L P H O , F E R D I N A N D .

A S T O L P H O , en gevolg.

D ee s meer dan duy ftre nagt, Heeft ons belet 6 Vorft, om fpoedig u te vinden. De donder, blikzem , endetoomelooz c winden , Zyn de oorzaak dat wy al zyn van u afgedwaald , W"y moeten ' t goed geluk dat gunrtig ons beftraald Bedanken, da t deVorf t doo r ons weer wierd gevonden.

F E R D I N A N D . De Hemel, di e heeft my een Engel toegezonden , Die my verligt heeft in dees dikke duylternis. Ricardo, weet men niet waar die gebleven is ?

A S T O L P H O . In goê verzekering, zyt om hem niet verleegen, Hy heeft een ongemak aan 't linkerbeen gekregen Toen hy ten twedemaal de Vortt, verlooren heeft , Doch weinig van belang; wiens hart heeft niet gebeefd Door 't fchriklyk onweer , 't geen 't gebergt heeftomge -

fmeten. 'k Heb eister het geluk met reeden dank te weeten, Wylik zynMajefteit, gevonde n heb gezond.

F E R D I N A N D . Aftolph, na' t lichaam, maa r diep in deziel gewond. Maar laat het Volk van ons, doch niet te verre trekken,

A f I k

i o ISABELL A PRINSESSE VA N IBERI E Ik hebeen zaak, daa r veel aan vaft is, utcoudckkcn .

A S T O L P H O . Zy gaan ter zyden heer.

F E R D I N A N D . Wel aa n Aftolpho, 'k weet ,

Dat gy getrouw aan my, uw dienden hebt befteed , Waar door gy zyt tot my n geheime raad verheevcn. 'k Heb aan Ricardo, ik beken ' t, myn woord gcgccvcn, Om met zyn dochter inde n cgtcnftaattetrec'i i Doch zo niet, of ik kan noch weer te ruggc; geen Verbintenis dwingt my, zy heeft my nooyt gefproken , Noch ik met haar, al s door haar Vader, afgebroken , Doorzeeker toeval vind ik myn genegenheid.

A S T O L P H O . Dan heeft den Hartoog zig met ydle hoop gevleid.

F E R D I N A N D . Dat zy zo, zyn gezag zal daarom niet vermindren. By my.

A S T O L P H O . Maar Heer wie is't? wiekandeVorftvcrhindrc u

tazyn voorneemen , daar uw wil hcerft onbepaald . F E R D I N A N D .

Een die de zeegen heeft op myn gemoed behaald, Een Engelin zo fchoon al s immer wierd gebooren.

A S T O L P H O . Waar, en wanneer myn Heer, kon zy u doch bekooren.

F E R D I N A N D . Hier, indcesduyftrenagt .

A S T O L P H O . ' tZyndroomcn.

' F E R D I N A N D . Neen ganfeh niet.

Gy zult verwonderd fiaan als gy haar hoord en ziet , Wyl myn geneegen hart, haar tragt ten hoof te voeren.

A S T O L P H O . Gyzult, metïulkstedoen , gewi s u hof ontroeren. Een menfe h hie r ui t gebergt , dit fchynt een vreemd ge-

val, J a

H O F EN L A N D S P E L . 11 Ja nimmermeer gehoord .

F l R D I N A N D . Haar fchoonheid gaat voor al

Wat ooit gefchapen is , haar deugd heeft my bewoogen, En wonderbaar e leeft.

A S T O L P H O . De min verblind uwe oogen.

F E R D I N A N D . ö Neen in 't minfte niet, ik voel hoc myn gemoed, Reets werd gekoefterd, door het in gelwolgc toe t , Van haar volmaakt gelaat, en 't tal my nooit berouwe n Om die verheeve ziel, als Koningin te trouwen.

A S T O L P H O . Hoe trouwen heer, dit maak t my op het hoogft bcvrceft .

F E R D I N A N D . Hoe ben ik grootcr als Vorlt Cirus, is geweeft ? Denimph Afpalia, hetpuy k derHerderinnen , Bewoog zyn moedig hart, om haar volmaakt te minnen. Hy voerde haar ten troon door 't wetlyk trouw Verbond , Op 7.u Ik een voet, v o d i k , my n kuyfchc min gegrond. Vcrwagt my hier, ik ga om ernftig te onderzoeken Tot i n den grond, wiezy mag weezen.

A C H T S T E T O O N E E L . A S T O L P H O .

t wa t hoeke n Dreygd ons het onweer niet , de Koning fchynt beroof d Van zinnen, wie bragt hem decs d weepery in 't hooft , Dat hy hier uit 't gebergt een flegtc floor wil trouwen , Die mooglyk imant heeft voor zyn boelin gehouwen, Hier in een arme ftaat gebooren en gevoed, Hoe mymerd onze vorft. wat of hem dwaalen doed ? Daarhy myn broeders kind, had tot zy n bruid verkoren. Ricardo, di t zal u, vreem d klinken in uwe ooren , Dit treft gewifzelyk ons Eelgeflagt met hoon, Gy krygt verachting voor uw dapperheid ten loon :

Wat

12 ISABELL A PRINSESSE VA N IBERI E Watzotterny i s dit, wat onbehoorlyk minnen , Treur vry Hongarie, uw Koning mift zyn zinnen Wyl hem een dwaze min geftegen is in 't hoofd , Ziet gy uwTroon, en Kroon, van eer en glans beroofd . Daar komt hy ! hemel geef! dat hy zig mag beraden.

N E E G E N D E T O O N E E L . F E R D I N A N D , A S T O L P H O , O C T A V I O .

A F E R D I N A N D .

ftolpho. A S T O L P H O .

Hier myn heer. F E R D I N A N D .

Op (haf van ongenaden, Beveel ik u wel ftrikt, dat gy geen enkclt woord , Zult reppen, van al 't geen gy van my hebt gehoord.

A S T O L P H O . Mynheer, het zal gefchien,

F ' E R D I N A N D . Gy zult my gins verwagtcn

By't ander volk, g a heen. A S T O L P H O .

„ Waar dwalen zyn gedagtcn T I E N D E T O O N E E L .

F E R D I N A N D , O C T A V I O . F E R D I N A N D .

O&avio, ik ben verwonderd dat ge uw tyd , Hier dertig j aaren lang, hebt door gebragt.

O C T A V I O . Geennyd,

Of twedrag t heer , woon d hie r op ' t land , wantmyn e daagen

Zyn hier als uuren,'k fchie p wel eer, vermaak in 't jaagen Zo lang myn knvt my daar toedienden, nu ben ik , Metzaeijen , pootcn, en met planten, inmyufchik, Met

H O F E S L A N D S P E L. 13 Met wy ngaard faocijcn, 't ooft voor guurc wind te dek-

ken, 'k Bezorg myn vce,om daar myn voordeel van te trekken, En vocuel voor my 11 volk, en gansfche huisgezin .

F E R o 1 N A N jx Maar zeg my eens, wie is die fchoone herderrin , Lieby uwoond .

O C T A v 10. Myn heer, zulks mag ik niet ondekken.

r ' t R D l N A N D . Waarom ?

O C T A v 10. Dit zou my wis tot groote fchande (trekken .

Wyl ik door eeden ben verbonden nimmermee r Te melden, wiezyis , laa t dit genoeg zyn heer, 't Geen ik u heb gezegt.

F E R D I N A N D . Maar als ik mè dorfl fweeren ,

Om 't aan geen ander ooit 't ondekken, zou 't u deeren Dat ik , wi e dat zy was, me t u alleenigwift .

• O C T A V I O . Zulks kan niet weezen heer, vergeefs daar naar gevift .

F E R D I N A N D . Wel nu gy myn verzoek zo (loutlyk durf d ontzeggen , Zal ik u 't vuur, me t u verlof, wa t nader leggen.

O c T A v 1 o. Wat zou dat zyn myn heer, ik bid pleeg geen geweld.

F E R D I N A N D . I" 't minfteniet, o neen, maar 'k ben hier op gefield, (zen . Om uit t e vorfchen, wie dees fchoone vrouw mag wee-yerklaarmyditin'tkort, geel i kwaad Üaat u te vreezen. 'k Ben niet te vreen voor ik haar ftaat , haar af komft ken , Vertrouw myn woord, en weet dat ik u Koning ben, Stel u geruft Oftaaf .

O C T A vi o . , Ach wiitniyeochvergeeve n t> Groote Vorft, z o ik.. .

F E R *

14 ISABELL A PRINSESS E VA N I3ERI E F E R D I N A N D .

Gy hebt geen kwaad bedrecven, Wylgynced , enpligt , getrouw hebt voorgedaan, Een die zyn pligt voldocd, heeft wyzelyk gedaan. En ofgy twyreldedat ik u mogt bedriegen Het teken dat ik draag, al s Koning, ka n niet liegen.

De Koning trekt zyn kleei los. En 'k fweer u by myn kroon, al 't gecnegy my meld Van Laura, dat gy niet misdoen zult .

Ü C T A V I O . Geen geweld ,

Was ooyt bekwaam o Vorft, myzulk s t e doen verklaa-Maar'k za l op u verzoek het alles openbaaren. (ren , Toen Hartog Belfor, dien ontzachclyken held , Had in Iberiê, 't gebied, en 't woeft geweld Van zyne landen dreef, wier d hem een kind gebooren En Ifabel genoemd, dat ider kon bekooren. In ' t rype van haar jeugd, haa r aangenaam gelaat, En nooit volprecze deugd, had in de daageraad Van haare lenten, zulk een overgroot vermoogen , Dat zy een wonder der natuur fcheen, i n alle ooge n Die haar befchouden: want zy ftak door haar verftand En fchoonheid, 't moedig hart van veelen i n den brand ; Maar onder al Ie was een Hartog die haar minden, Genaamd Roberto, die door liefde wift te vinden De weg,waar langs men 't har t der maagden vinden kan, Hy die de naam droeg van een braaf doorlugtig man Wift door zynefchooncleelr,cn deugt , zoveel te winnen Dat zy plaats maakte, voor dees minnaar, in haar zinnen. Hy kreeg by Ifabel, ho c langs, ho e meer gehoor, Wyl zy haar 's moeders zorg heel onverwagt verloor Die 't lot van al wat leefd , moeft door de dood betalen. De liefde, die haar magt ongaarne ziet bepaalen, Kreeg eindlyk de overhand in Ifabellaas hart .

F E R D I N A N D . Ik fterfvan agterdogt , ik voel myn ziel benard Door dit verhaal.

O C T A -

HOF E N LANDSPEL . i f O C T A V IO .

Myn vorft gy fchy nd onfteld te weezen. F E R D I N A N D .

Door myn onfteltenis, ftaat u geen leet te vrezen Vaar voord met u verhaal.

O C T A V I O . Na weinig tyds geleen

Beloofden Ifabel, om in den echt te treen Met niemant anders als den Hartog, wyl haar vader Daar in bewilgde: maar de min die een verrader Van de eer is, drong met kragt Roberto ftadig aan Om naar 't beiit van zy n verkoorne bruid te (laan. Maar om nu dit verhaal niet al te lang te rekken (Het eene vuur wil graag het anderen verwekken ) Wierc het zo vergebragt, dat Ifabel hem zou Verwagten in de nagt in haar vertrek, d e trouw (de n Van haar beminde, gaf haar ganfeh geen kwaad vermoe-Dat zulk een zuivre vlam het minfte kwaad zou broeden, Tc meer terwyl de vorft haar vader, zonderl ing Robert beminden en veel gunft van hem ontfing. Wat helfchegeeft zig nu hier tuflehen heeft gefteken Zulks is aan niemant in de waereld ooit gebleeken, Dit is 'er af, z y zyn verraden en befpied: Maar wje 't gedaan heeft, weet zelf Ifabel la niet. Toen 't uur genaakte dat den Hartog ftond te koomen &y haar, heef t dit een fchelm behendig waargenomen En kwam hem voor; hy door het duyfter van de nagt Geholpen, e n zyn ipraak vermommende, tradzag t Enftilterkaamerin; z y die haar lief verwagten, Had op dees lift zo veel, als op haar dood gedagten. O gruwelyk bedrog! wie hoorden zulks ooit meer, Want zy verloofde zig, te n koften van haar eer. Zo haaft had deeze zaak zyn einde niet genomen Waar op den Hartog, ftraksisindezaalgekoomen Maar vindende zyn plaats bezet, zynzydtgewee r Vanleertrok, enterftond , deboofwigtginktekeer , We vindende noch tyd, om m& zyn ftaa! teonblooten

Heeft

16 ISABELL A PRINSESS E VA N IBERI E Heeft hy den Hartog door de borft f n 't hart gefloten Ennamaanftontsdevlugt, de n Hartog gaf den geelt Voor haare voeten. Ach ! beden k eens, hoebedccf t Zy moe t geweeft zyn , wyl haar niet als droeve klagten Noch overfchooten, 't geen haar leet niet kon verzagteil Zy vlugten voort uit't Hof , verzeldmetfmartenpyn 3 Om-geen getuygen van haare eyge fchand t e zyn, En heeft wat dierbaar was, cnkoftly k mêgenome n Om niet door haare vlugt, in arremoe te kooinen. Daar dwaald het jonge fchaap, z o meen ig droeven dag Daar zy door 't fnood bedro g een toon in de-armen zag.

F E R D I N A N D . Hoe heef t di t vreemd geval, aan haar een zoon gegeven, Waar is hy?

OCTAV IO . 'k Weet niet Vorft, o f hy noch is in 't leven ,

Of hem de hemel van der aarden heeft gerukt , Dit is wel 't grootfte leet , 't geen Ifabella drukt

F E R D I N A N D . Weetzy nie t waar hy is, die van haar wierd gebooren ?

O C T A v i o . Zy heeft ' t onnozel wigt heel onverwagt verlooren Toen * t ryk Tortofa, i n een fw"aaren oorlog ftak En door het inlands vuur byna aan enden brak. Toen heef t zy 't arme kind, met droefheid moete n laatcn Terwyl zy vlugten, in de handen dcrZoldaajcn , Enzcdcrt heeft zy niet in 't niinfl van hem gehoord.

F E R D I N A N D. Wat breng t onguere min! helaas al rampen voord !

O c T A v i o. Toen heef t zy vlugtende zig herwaars aan begeevcn Om i n Ongaryë waar 't mooglyk fti l te leevcn, Zodat z y cindelyk hier dwalende in'tgebcrg t My heeft gevonden, e n myn hulpvoorhaargevcrgt . Dit is het alles Heer, ' t geen ik ukan verklaren , Zy heeft by my gewoond, een reeks van agticn jaren. En 'k weet, van aanbegin tot heeden dezen dag Dat

H O F E N L A N D S P E L . 17 Dat ik nooit vroome r menfch , op aarde in 't Iceven tag ; DeVorft, haa r Vader is, (wylz y heeftomgcl'worven ) Ju hoogen ouderdom, om haar verlies geftorven .

F E R D I N A N D . Zo is dees Laura dan die Ifabella, ac h ! Gevreeftie hemel, i k bedank u, da t dien dag Haaft volgen zal,dat ik met vreugd haar fïnart za l boeten, 'k Zal haar vergiftenis afbidden aa n haar voeten. 6ja! Oclavio, u w Koning is die geen Die Ifabellaas eer dorlt met de voet verrrécn , Zyzal indiehzëmy, mynmifdaad wi l vergeeven , Zigzicn als kyksvorttin met my ten Troon vcrhccveti , Zo wafch ik belt de vlek uit my 11 bemorft gemoed , Maar hoe voldoe ik doch Robertoos edel bloed, Wat reg t de jeugd niet uit, ' t geen'rrypberadc oordeel Vervloeken moet, 6 Min ! hoc zelden geeft gy voordeel Aan hem die reukcloos u fpoor kom t in te flaan. Ik heb de deugd vermoord, e n de eerbaarheid verraan , Hoe kan de hemel my dees mifoaan, op myn beede Vergeeven.

O C T A V I Q . GrootcVorft, zulk s wa s niet buiten rede,

VVy] gy u eigen lyf moel l boeden in de nood. Roberto is door u niet rcukeloos gedood , t Gevaar dwong u daar toe.

F E R D I N A N D . Odavio , .u zeggen (ge n

Heeft fchy n: was ik die niet, die cerft de grond dorft leg-Van deeze rampen ? 'k vond dan myn gemoed te vrêen. , O C T A V I O . t Berouw vnn u w bedryf, dat is genoeg alleen

^oor u, o Vorft ! om u van alle s vry té fpreeken : terneer, wy l niemand ooit uw mifdaad i s gebleken.

r F E R D I N A N D . ~y> oudeWyze , d ie my trooit geeft voor 't gemoed , jjfi Ifabella, door uw voorzorg hebt behoed Kees twemaa! negen jaar, ik tal uw trouw vergelden ;

B M.i.: r

i8 ISABELL A PRINSESSE VA N IBERIE Maar met beding, om niet aan Ilabcl te melden, Dat ik diegecne ben, die haar bedroogen heeft , Maar dat zy in de gunft van haaren Koning leefd , Die haarde aaulta.uiden dag zal aan het hot ontbieden, En dat haar in het minft geen lee t en zal gefchieden.

OCTAVIO. Ik volg uw iaft , myn Heer, 'k vertrouw u, op uw woord .

F E R D I N A N D . Ik ga, waa r is myn volk ?

O C T A V I O. Zy hebben u gehoord,

Daarzynze, Heer . F E R D I N A N D .

Tcrwyl he t onweer is verdwenen, Vervaardig ons vertrek, Oclavio , 'kgaheene , Gy zult my moogelyk in 't kort hier weder zien , Doe als, ikhebgezegt .

Ü c r A V I O . JVlynVorlt, he t zal gefchien.

Hinde van 't eer/Ie Bedr\f.

T W E E D E B E D R Y F . E E R S T E T O O N E E L .

H E N R I K , G I L L I S .

G I L L I S . T~\a t onwee r heeft gewoed , als wild en uitgelaaten. l y Maa r wat pord Eölus, de vvacreldzo te haten , Dat hy de winden zo atgry flyk raazen docd, En vechten onder een ? zy hebben als verwoed, De bergen, rotzen , endeboomen , omgefmeetcn . Ei zegmy eens,my n Hcer,'k wou gaarne de oorzaak wee-Watisdekweliie, di e hen dus helpt overhoop? (ten > Zy gaaven altemaal muilpeercn, heel goedkoop,

Auücr,

H O F E N L A N D S P E L. 19 Auftér, heef t Borias , zovoorzynbckgeflagen , Dat hy niet uit zyn kooi, zal komen in agtdaagen, Daar vatten Cetirus, Orijens, byhethaer , Als razend eii verwoed , zy vochten met malkaar Als jonge duyvels; maar dit heeft my 't meert gefpeten , Dat ik gifteravond naa r my n bed moeft, zonder eeten , Ofdrinkcn, onz e kok, diekreegd e koorsop' t lyf , Door hun geweld, 'tisflegt , nuhoorikeengekyf , Van darmen, tegens maag, en maag, weer tegens darmen Of ik een rommelpot, in'tlyfhat . Helpbelchermen , Zintjooft, u w Gillis maat , waaragti g 'k ben in nood : üf anders fterf ik vaft van honger, voor myn dood.

H E N R I K . Gy zyt wel fchiclyk bang , daa r door het lyf te derven.

G I L L I S . Dat loo f i k wel; wa t menfeh wi l graag van honger fier -En fchoon men vond 'er een, ik wil zo gek niet zyn. (ven, Een braave verkens bout, en dan een glas met wyn, Daar kan men lyf, en ziel, m ê valt te zalmen binden .

H E N R I K . 'k Weet die u beft onthaald, dat zyn uw befte vrinden .

G I L L I S . Is'tnict naturelyk ?

H E N R I K . O ja, 'kgeefugc'vk .

G I L L I S . Zo'k lange r wachten moet weet ik geen raad, ey ! kyk Myn wambus eens, myn Heer, 't i s wel een fpanlang wy -Als giftre middag . (je r

H E N R I K . Dat gel oof i k n iet, de fnyj er,

Die heeft uw wambus, opdegroe i gemaakt: g a heen Naar de doktoor, als u belaft is.

G I L L I S . 'k Denk wel neen.

Ik wil geen oorzaak zyn, dat onze kok, hetleeve n Zou miffen. Ee n doktoor, die zou hem voort vergeeven .

B 2 'kWil

ao ISABELL A PRINSESSE VA N IBERI E 'kWildiegoêmanzynziel, nietliano p myngemoed .

H E N R I K WeetGilles, datmcnzulksallcenombef t wi l doet.

G I L L I S . Ja, uitonweetenheid .

H E K R I K . Dan hoor ik J zytgywyzer ,

Als andre menfehen zyn . G I L L I S .

O ja, zovaftalsyzer , Datmoeftik weetcn .

H E N R I K . 'k Weet, gy zyt een aardig kwant.

G I L L I S . Ik heb by vlagen, mee r dan menfchelyk verfland .

H E N R I K . Zotaamlyk, waaro m dan die heeren, dedoktoore n Die brave liên, zoltout, gegreepe n by hunne ooren.

G I L L I S . CP eet ' Waarom, o m da t myn vaar, myngrootvaar , moere n Myn besje, zufter , kat , e n hond, (ditdoedm y leet ) Zyn al den bruy,door hun vermoord, 'k zou hen betaalen, Indien ik kon. Maa r hoor , i k moet u wat vernaaien, Schoon't wat belachlyk is , 't is daarom echter waar.

H E N R I K . Het zal wat weezen, na ik gis.

G I L L I S . Ja, mee r als raar,

Een zcekcr dokter kwam een k ranke boer bezoeken. (Wie zou de domheid van de dokters niet vervloeken,) Hy nam het urienaal, of pisglas , daar het nat In was, dat deeze boer, die nagt geiïnzeld had . De fok ftraks op de neus, omfnedig to e te kyken, Waar na de ziekte van dees man doch mogt gelyken : En wyl hy zich geftaag in veel polluuren boog , Kreeg hy door 't urienaal, een wagenwie l in 't oog , Dat in deglazen was gefchilderd. Strak s zyne armen

Ge-

H O F E N L A N D S P E L. 21 Gekruyft, e n keek zo bang, dat elk zig moeft erbarme n Die hem maar aanzag, met zo roept hy fterk en fty f, Der dybel hooi mig, heeft dynbourkyn rat in't lyf , Dem bouk die moes 'er op, om 't wiel daa r oet zoe krie-ls dat niet koftlyk. (gen .

H E N R I K . Ja, maa r fchoonder noch zulk liegen.

G I L L I S . Dat kan ik recdelyk wel, fchoon iknietfchryvenkan , Of Jeezen.

H E N R I K . Ik beken, je liegt gelyk een man.

G I L L I S . Genomen 'k deed zulks al, wat ly t daar aan gelegen, Want om de waarheid, heb ik dik wils klop gekregen. Die zelfde dokter heer, een kwiebus van een vent, Ten naaftenby als ik, 'k heb hem heel wel gekend, Kwam in het hofbitaal, de zieke viziteeren. Hy zy op 't eerft gczigt, das wayf moeft mier klifteren , Ier is verftopt, daar is ky n ander middel voor, Schoon 't wyf, we l tienmaal daags moeft naar de kaka-

door. Een ander die in 't fweet, fcheen van zyn bed te dry ven, Zo, dat men fchier niet wift,waar dat de vent zou bly ven, Wat zy hy, toen hy 't werk zo flegt gefchaapen vond, Hier moeft eyn fweetdrank zyn, in minder dan eyn ftond. Toen kwam hy by een man, di e 't ligt geen meer ko n

baten, Pofdauaent, zy hy toen, dem karel moft mier laaten. Hoelaatezydeknegt, d e man die is al dood. Gaar wol gaar wol, fprakhy, da n heeft hy ganfch ky n

nood, Dan moeft mier hem veur al, doen laaten voort begraben, Den dooden moeft mier opder werlt , ganfch s nig lang ^ habe n Nade ordonnanzie van den wyzen Hipokraat. cie, dus verdraayde hy in 't eind zyn malle graat.

B 3 Ik

ax ISABELL A PRINSESSE VA K IBERI E Ik ga naar geen dok toor, ' k zou't zelf daa r nabezueren , Met onze lekkre kok naar Charons boot te uuren.

H E N R I K , Gy praat van gekken, ipreck nu eens van wyze luy, Die dok ter was een nar.

G I L L I S . Zo zyn ze ook al den bruy,

Een dokter, en een beul, fcheelt niet veel van malkander Van deeenehouw ik niet, veel min noch van den ander: En 't fcheelt my niet een hacir, hoe dat het gaat met myn 'tZydatik lee f of fterf, zo' k maa r gezond magzyn . Maar dit beloof ik u, gee n dokter zal myn likken , Al brak ik arm, o f been, j a hals en nek aan Hikken.

H E N R I K . Een dokter zou u welbehaagen in de nood.

G I L L I S . Neen, als ik fterven moet, derf ik myn eige dood. Maar luider , onlang s had een man zyn been gebrooken, De dokter, en barbier, die bragten door hun ftooken , Enftooven, engefmeer , d e man, we l weer gezond, Maar ho e doch , dat zy n bee n verkeer d aa n ' t lichaa m

flond, De toonen achtcrwaars, de hiel heel vlak van vooren, Zo 't noodlot nu voor my het onluk ha d befchooren Dat ik myn nek brak , en daar kwam dan een doktoor Met een fnotfehraper di e myn kop het agterft voor , Genazen op myn romp, wat zou ik dan gelyken.

H E N R I K . Men zou u voor wat raars, op kermis laate kyken. Maar al genoeg hier af, Anard a fchynt geftoord .

G I L L I S . Geenfchyn, maa r waarheid , e n me t reeden : wantz y

hoord Dat gy u niet ontziet, met Laura te verkeeren.

H E N R I K . (ren , Degunft di e 'k Laura draag, kan haar in 't minft niet dee-Zulks wee t gy .

G IL -

HQI? E N L A N D S P E L. 23 G I L L I S .

't Is wel waar, maar jaloezy, myn heer, Dat is een potzigding, d e liefde is vry teer , Die zy u draagt, nee m eens, he t was va n haar behagen > Dat zy door minncnyd, on s deed ten huis uitjagen , Watdangedaan, mynheer? voorm y ik wiiigeenraad , Als naar ooftinje, voor een povere zoldaat; Anardaas keuken, zou my waarelyk niet volgen. Ik waarfchouw u, myn heer. Zy heeft my heel verbolgen En toornig afgevraagd, ofgygee n liefdedroe g TotLauwra, i k zy neen, maa r dat was niet genoeg, 2yfwoer, dat zy my zou, di e loogcntaal verkeren En met een bollcpees, myn lenden laaten fmeeren , En uaik merk, dan was ik aan de flegltc koop.

H E N R I K . 'k Weet niet, wa t myn verftand by wyl helpt overhoop, 'k Bemin Anarda, i n myn ziel, mynwelbehaage n Strekt maar alleen, om aan haar fchoonheid op te dragen Een hart, doo r zuyvre min geprikkeld, e n gewond, < Door kuyfche liefde. Maa r 'k voel in die zelve (rond ' Dat ik myn hart, wa t dat ik doe, nie t af kan trekken , VanLaura, 'kvoelgeftaaginm y ee n drif t verwekken , Daar Ut geen reeden van kan geeven myn gemoed Schyntmy te dwingen dat ik Laura, minne moet, Ja'k voel een heilig vuur, in deeze borlt ontlteken , Wanneer i k Laur a maa r ma g hoore n , zien, of ipree -

ken. Doch ik werdt in myn hart, geen gy Ie min gewaar , Debanddervriendfchap, fchynt , voor altoos my aan haar Zo vaft te hegten, dat ik die nooit los kan maken.

G I L L I S . Maar met verlof, myn heer, mag ik nu ook myn kaaken Eens .rjoeren ?

H E N R I K . Ja , maar raas my niet te veel aan 't hoofd e

G I L L I S . Neen, als een Cicero, maar hebt gy niet beloofd

B 4 Aan

2 4 ISABELL A PRINSESS E VAK IBERIE Aan uw Anarda, datgy Laura zou d verlaaten , Haar nimmer fpreken, zien, noc h hooren .

H E N R I K . Wat kan 't baaten,

Terwyl i k Laura nooit ka n haaten , 't gaat hoe't gaat , En tonder dat ik, ooit , d e kuyfche min verlaat , Die ik Anarda draag, wie zou my dit beletten ?

G I L L I S . De liefde zal de toorn van uw Anarda wetten , De jaloezie, zit haar in 't diepts van 't ingewand .

H E N R I K . Je praat, gelyk een gek.

G I L L I S . Dat fchort aa n myn verftand ,

En 't is myn fchuld niet . H E N R I K . Zou i k Laura nooit meer fpreken . G I L L I S . (ken .

't I s juift zo kwaad niet , want dan hebje 'er een voort bre-H E N R I K .

' t Geen ik by Laura doe, zulk s raakt Anard a niet , Haar minnenyd heef t my, z o menigmaal, verdrie t Veroorzaakt, i k heb nooit met Galathégefproken , Met Tirfa, Amaril, of ' t heeft, my opgebrooken, Door argwaan, di e zy fleets in haare boezem voed, ' t Is waar, haar vader heeft my trou welyk behoed , Zy mind my, en ik haar, maar 'k merk, dat myne jaaren, My noch ontraden met een fchoone bruid te paaren, Het oorlog roept my , eerft een brave proef te doen, Van myne dapperheid.

G I L L I S . Zintjut, wiltonsbehoen . H E N R I K .

Ik meen in dit gebergt, myn leeve niet te flyten , Myn moedig hart, zou' t al s ee n mifdaadmy verwyten , De vatze ledigheid verveeld my hier op 't land , Ik wil Anarda, ineenheerclykerltand ,

Om-

HOF EM LANDSPEL. if Ontmoeten, als ik op my n heldendaan mag roemen > En met een diep ontzag my ider een zal noemen, HaarRidder; ' k ga en bid den Koning, omverlof , Om in de bende van zyn volk te zyn.

G I L L I S . 't Luid grof,

Woud gy uw Gillis, di e u liefheeft, zoverlaatcn . H E N R I K .

Neen, g y moet met my gaan. G I L L I S .

Te mal , om van te praten, Zyn zulke dingen, wat %ou ik in 't oorlog doen.

H E N R I K . Braaf vechten > als een held.

G I L L I S . Ia, teegen een kapoen,

Die uit de keuken van het fpit komt vers gebraden, En heel bekwaam is om de honger te verzaaden, Dat was heel goed, 'tzyver, da t ik de Koning dien. Myn bloote deegen, beeft het dagligt niet gezien, In zespaar jaaren, toen ik hem eens fchoon liet maken Bypirckepunt. Me t u verlof myn heer, d e zaak en Die gy my voorfteld, di e behaagen my ganfchs niet, Ik ben zo zot niet, dati k willens myn verdriet (fchen , Zal zoekeq, want my dunkt 't zy n meer dan dwaze men-Die't heel wel hebben, e n dan om een erger wenfchen. Maar 'k zal wel wyzer zyn, ik houw my uit het vier, In'tleeger, fchaf t de kok geen driemaal daags, al s hier, Het lykt zo wat in 't veld,daar komt men aan marcheren, Metftrik, enfluijer , e n met troszeftruyze veeren» Gebonden op den hoed, en ritje ditje dou, Die raad 'er onder, of men al vermoorden zou, Daar rommeid de herpook, daar klinken de trompetten, Daar fleept men het kanon, om hals en kap te pletten; De Vendels, raken door het fwieren uit de plooi; Maar luifter toe myn Heer, dan werd het fpel eerft mooi, Maak u gereed j leg aan, geef t vuur, zafchieter onder,

B s Da n

x6 ISABELL A PRINSESSE VA N IBERI E Dan hoord men een geweld, yeel erger of de donder, Van boven neer viel, dat de ganfche aardklood beef d En zidderd, 'k denk zomtyds, wat kwaijen duyvel heef t Demenfch bctoover d om het oorlog aan te vangen.

H E N R I K . Gy moet 'er egter heen.

G I L L I S . Ik zag my liever hangen,

't I s wonde r fchoo n , niet waar ? di e ftraks za t tro s t e paerd

Gelyk een Hektor, vroet nu met zyn neus in de aard. Men zegt gemeenelyk,demenfch moe t eenmaal iterven , Dees wenteld in zyn bloed,en derft we l honderd werven . Wat hoor d men in den kryg, alsjamren , engezugt , 't Vervloekte buskruid flaat de menfehen naa r de lugt , Door ' t barden vaneen Myn, en maak een berg van doo-

den, (den . Een flecht plyziermy n Heer , daargymyopkomtnoo -'k Zat liever by de kok, te draaijen aan het fpit , En proeven of 't gebraad haaft gaar i s, Heer, i k bid Laat die gedagten, neem Anarda in uwe armen, Diefchanskorf, za l u belt voor dat gevaar befcharmen . 't Geeft aan het jeugdig volk, a l vry wat beter pret Als 't oorlog, daar men zyt, kom, liefje, kom naar 't bed, Dat klinkt veel moojer, als het dondren der kartouwen ; Waar voo r ee n wy s menfeh , z o al s i k ben , we l ma g

grouwen. Ik waarichuw u, myn Heer, verzint eer gy begint, Wiein den kryg wil gaan, die toond zig fteeke blind. Ook kan men in den kryg een arm, of bee n verliezen, Of al den bras, gewi s dan zou Anard a kiezen Een ander in uw plaats, 't ftond waarlyk haar niet aan, Als zyu zonder arm, o f been, o f kop zag gaan, Daarom zo raad ik u , om uit de n kryg te blyven; Blyf by Anarda, want die jufrei di e heeft ichy ven, Argent, pekunia m en monni ,

H E N -

HOF E N L A N D S P E L. 17 H E N RIK .

Swygljougek, Gy roert uw tong te veel.

G I L L I S . Ik heb van dat gebrek,

Maar 't is myn fchult niet, heer. H E K R I K .

Ik «al de tyd niet rekken, Maar zelf in weerzin van Anarda voort vertrekken.

G I L L I S . Ik volg u: wanthetfchynt , datikuhebgetrout , Enzoikfterf, maski , danismynpoeppertkout .

H E N R I K . Daar komt een heele ftoet van Herders en Herd'rinnen , 'k Zie Laura treed voor uit.

G I L L I S . Wat zullen zy beginnen?

H E N R I K . Zy zyn ligt vrolyk, i n dees blyde morgenftond, Die ons de hemel, na het onweer heeft gegond . Kom treen wy wat ter zyde om hun van ver te hooren, En 't zoet gezelfchap van het landvolk niet te ftooren.

G I L L I S . Weet, da t ik by dit volk fleets myn genoegen vin, Daarom 20 bid ik u, ftel't oorlo g uit uw zin.

T W E E D E T O O N E E L . L A U R A , A L A R D U S , D O R A T H E A , F L O -

RIAAN, e»gevolg.

L A U R A zingt.

JLaat ons n u met dankbre klanken, Nu ' t onwee r is voorby , Te zaamen ry aan r y ,

De goeden hemel danken , De

28 ISABELL A PRINSESSE VA N IBERI E De dageraad i n 't ooite n blinkt .

Zy zier d de kim, me t lelijc , e n reozen, Terwyl d e fchaduw va n ' t gebergte zinkt ,

Doet z y de beemde, e n akker bloozen. A L A R D U S, zingt.

Laat on s nu me t dankbre klanken , In 't ver s ontlooke morgen ligt ,

De beftarnden heme l danken , Die allengs uit ons gezigt

Op Auroraas komf t verdwynen , Schuyf, o Febus, door u w glans x

Al de fwarte wol k gordyncn , Van uw hoogc hemels trans. L A U R A en A L A R D U S zantt».

Laat ons Pale s roe m vermeeren Vieren eeren ,

Die ons land en vee behoed. Vlegt nu vrolyk onder ' t danzen

Roozekranzen. Val met eerbied haa r te voet.

Daar wordgedanfl. D E R D E T O O N E E L .

L A U R A , A L A R D U S , D O R A T H E A , F L O R I A A N , H E N R I K , G I L L I S .

H E N RIK .

Ik groet u, myn vrindin. Ho e in de morgen ftond Dus vrolyk ?

L A U R A . 't Goed geluk heeft ftof daar toe gegond

Lizardus, wy l 't gevaar, noc h wel is afgeloopcn, Ja meer gelukkiger dan imant dorft verhoopen.

F L O R I A AN. Defwaare flroom heeft ons geen fchaden toegebragt, Ofwel veel minder als het landvolk had gedagt.

L A U -

H O F E N L A N D S P E L. 29 L A U R A .

Zulks is my aangenaam; hoe (laat het in de dorpen , Hier in het rond.

D O R O T H E A . Daar zyn veel boomen omgeworpen,

Door't onweer, doch wel meef t die op de hoogte f laan, Maar in de laagte heeft het niet veel kwaad gedaan.

L A U R A . Spoey u te velden, ga, i k zal udaatlyk volgen.

V I E R D E T O O N E E L . L A U R A , G I L L I S , H E N RIK .

H L A U R A .

oe 's 't met Anarda ? G I L L I S .

Ach, hoe langs ,.hoe meer verbolgen Vrouw Laura, minneny d heeft haar 20opgeruid, Dat xy tot geen gehoor wil komen.

H E N RIK . Zybefluit,

Voorvaft in haar geheel, e n al verdwaalde zinnen, Dat ik haar min veragt, enu befta te minnen.

L A U R A . Wei aan Lizardus; meid myn byzyn, laat u raan, Uitdwaazeminnenyd, kanligtlykkwaadontftaan , De vrindfchap die 'k u draag, blyft altoos ongefchonden "emin Anarda , want gy zyt daar toe verbonden.

H E N R I K . De liefde die 'k u draag, is van een andren aard, k Bemin u maar alleen of gy myn moeder waard, Ei) dees genegenheid kan aan myn lief niet hindren.

G I L L I S . 0?h! als het vrouw volk mind, zy n zy gelyk de kindren, ^fe't argfteaiderlieftsgeloven .

L A U R A . Maar gy moet,

Haar

30 ISABELL A PRINSESS E VA N IBERI E Haar zulks afraden, wy l zy 't onregt hindertioet Aan hem die haar bemind.

G I L L I S . Och! Och! dat kan niet helpen,

Jaïelf, alfwoerik , byzintjakobmetzynfchelpen , By zinte j uttemus, hoe ik ook voor hem pleit Het kanuiet helpen, want haar lompe kamermeid, Cecilia, wcetilaag, Anardaoptcrooijen . Daar komt zy, Och ! z y ziet zo boos or* zy wou goo i jen Met fteenen , 'k wyk of'k krecgc r (traks een op de huid.

V Y F D E T O O N E E L . A N A R D A , C E C I L I A , L A U R A , T I R S A ,

H K N R I K , G I L L I S . A N A R D A .

Wel jonker, ' t is pas dag, alr ê ter deuren uit , En zonde r morgen groet, aanm y uwwelbemin -

H E N R I K . (den . Mevrouw.. .

A N A R D A . Maar 't was, zo 't fchy nt, om Laura hier te vinden,

Die lyt u nader als Anarda, aa n het hart. L A U R A .

Waarom plaagt gy u doch met innerlyke fmart , Mevrouw,hy heef t my nooit om weermin aangefproken , Men wift u zekerlyk door Ioogensop te ftooken , Dat gy minnydig my onfchuldig dus betigt: Ik heb Lizardus, fleet s geraden om depligt Diehy ufchuldigisbchoorlyktcbetragten .

A N A R D A . Een vondeling, durft my n getrouwe min verachten , Van myne Vader, uit het oorlog thuis gebragt. Wiens deug d nie t lyde n ko n da t h y u za g geflag t In 't ryk Tortozadoor he t woeden der zoldaten Daar uw e moede r doo r d e vlugt u w moe d verlaten -Van die tyd af heeft u myn vader opgevoed, v

H O F E N L A N D S P E L . 3 i En als zyn eigen zoon getrouwelyk behoed , Jaal gedaan voor u, ' t geen was in zyn vermoogen . En zync dochter fchynt noc h haatlyk i n uwe oogen, 'k Heb u gehouden voor myn broeder, want ik wilt Niet anders, cni k vond niet eerder my vergift, Voor dat myn vader, my ondekten, voorzynlterven , Wie dat gy waard, terwy l ik al zyn goed moeit erven , Heb ik Lizardus, in het minft daarom gehaat , O neen, 'k verhief u door myn liefde in een Haat Mctmy gelyk, gaheengavrydefchape n hoeden , Met Laura, maa r ik wil, tenzygy' t hou d ten goeden Or'k waden, dat gy nooit myn huis weer zult betreen .

G I L L I S . Korte exfpeditie. och ! waarzullc n wy nu heen, 't Is wattefchielyk , ons de huur zo op te zeggen.

L A U R A , fwymotd. 6 Hemel!

G I L L I S . Wel wat huis ot hier in't eind zal leggen,

Die vak in katlwym, en deandren is zo kwaad, Gelyk eenfpinnekop, i k ben ten einden raad.

T I R S A . Ach ifler niemant niet om ons de hand te bieden. ü Hemel Ha ons by, wat zal hier noch gefchieden .

Z E S D E T Q O N E E L . O C T A V I Ö , L A U R A , T I R S A , A N A R D A , C E -

C I L I A , H E N R I K , G I L L I S .

M O C T A V I O. yn waarde Laura, ach ! watdeerdu .

G I L L I S . Ze is zo ftyf

Gclyk een deur, i k krygdekoors fchieropmynly f ^anfehrik.

H E K R IK . Ach! myn Vrindiu zal ik u moeten derven!

G I L »

$1 ISABELL A PRINSESS E VA M IBERIE G I L L I S .

Ik hoor haar pols noch heer, zy heeft geen nood van ftcr-O C T A V I O . (ven .

Daar opent zy haar mond en oogen. G I L L I S .

Laat eens zien, Wat ofze zeggen zal.

T I R Z A . Zy geeft de geeft. G I L L I S .

Miflchien, Het is daar ver van daan.

L A U R A . Ach laat ik u omhelzen !

Myn Henrik. G I L L I S .

Dat waar belt daar ginder onder de elzen, Daar is 't moey donker.

A N A R D A . Schelm is dit geen liefde.

G I L L I S . Neen,

Jkfweerubymyntrip, hymindu , ander s geen Ter wereld, j a Mevrouw, da t meen ik wel te weten, Zy noemd hem Henrik, want zy n naam is haar vergeeten.

A N A R D A . Hond die verraader haar niet in zyn arm gevat.

G I L L I S . Hoor wat ik próponeer, dat zy nu alseen kat, Verliefd was, is dat dan Lizardus rchuld.

A N A R D A . Voorheenen,

Zag ik myn min gevlyd met loogens, maar myn meenen, En'tgeeuikzie, getuyg d nu anders, laat ons gaan, Cecilia, ik zie my in myn min verraan.

G I L L I S . Myn heer Anarda gaat.

6 HEK "

HOF E N L A N D S P E L. 33 H E N R I K .

Wat beeft u doch bewogen MynEngel, datgy. ...

A N A R D A . Ga voor eeuwig uit tnyne oogen,

'k Vervloek u, fchoon gy lang myn hart en ziel bezat. G I L L I S .

Wat heeft de minnemoer, al knepen in haar gat. Z E V E N D E T O O N E E L .

O C T A V I O , L A U R A , T I R S A .

U T I R S A . (men .

w flaaute doed my noch voor meerder onheil fchio-L A U R A .

GabinneTiria. T I R S A .

'kGa. L A U R A .

'k Zal daatelyk by u koomcn. A C H T S T E T O O N E E L .

L A U R A , O C T A V I O .

W L A U R A .

at zyn der wondren in uw werken,grooteGoon. O C T A V I O .

Wat gaat u over? L A U R A .

Ach! Lizardusismynzoon , "elp hemel!

O C T A V I O . Zagt Mevrouw niet al te luid gekreten,

Hoe weet gy dit? L A U R A .

u ' t Is van Anarda hem verweeten, "°e dat haar Vader, he m gevonden heeft, detyd taplaasltemd overeen, da t ik myn Henrik, kwyt

C Ge -

34 ISABELL A PR1N5ESS E VA N 1BERI E Geraakt ben. JaO&aaf , dusismynzoongaheetcn .

O C T A v l o. DeHeemel, is7o'tfchynd , niet meer op uwgebeeten; Maar is uw meening wel gegrond, o f is ze ook vals ?

L A U R A . Hy draagdhet teeken van een moerby aan zyn hals, 't Geen hy ter waercld bragt, dit.ka n my niet misleijcn-

O C T A v i o. Hebt gy.u rce&aan hem ontdekt ?

L A U R A . Zulks moert ik meijen.

Wat zou hy denken, al s hy hier zyn moeder vond , En zonder Vader? ach ! hoewe l ik op die Hond Toen ik hem kende, ichie r my zelve had vergeeten Met m y t' ondekken, heb myn lippen toegebeetcn, Toen 't woord van Henrik my ontglipten, 't is geen tyd Om my te kennen in decs toeifand, bittre Itryd Van eer en liefde, ' t zou zyn moedig hart doen brecken Van fpyt, wanneer hy zaghet alderminfte tecke n Van zyn geboorten, en hoe hy zyn oorfpronk nam ; Want zeg ik hem dat hy uit vorttelyke ftam Geteeld is , zekerly k zal hy voor alles vraagen, Wiedat zy n Vader is, o f was; zou'thfembchaagen , Wanneer i k zy dat ik hem nimmer ha d gekend, Eon iet wift naar wat oord hy zig had heen gewend ? En' t m y niet mooglyk was om elders hem te zoeken. Had hy geen reeden my, zyn moeder, tevervloeken ? Den ouden Veldheer heeft hem loflyk opgevoed , Anarda mind hem; ja zy is op my verwoed Van minncnyd, wyl hy my liefde heeft gcdraagen (g en

Door ' t bloed veroorzaakt ,1'choon ik hem meelt allcdaa-Verzogt, da t hy zyn drift zou matigen, en' t har t Van zyn Anarda, vo l vanmiirnenyd, vanfmar t t'Ontlaften; onbekcndiiebikhemditgeboodcn ; , Nu ken ik hem, maar wat kan 't helpen groote Gooden . Wyl ik nier zeggen durfdat ik zyn moeder ben, (K^n' 't Geeft u geen voordeel: Ach! myn zoon , fchoon ik u

H O F E N L A N D S P E L . 35 Hy zqud my moogelyk als moeder niet gedoogen, Uw moedig hart, 'tgcen u uittchittci t doo r uwc oogen Bcfvreek licht , zogywift , da t ik uw moeder was. Myn vrind Oöavió, liep eens myn leevensgla s Ten einden, da n zou ik

O C T A V I O . De Hcemcl wil u fpaaren ,

De Zon van uw geluk, begindreedsopteklaareri . L A U R A .

Zulks zie ik niet. O C T A V I O .

Ik weet dat dit gefchieden zal , 'k Zie haart een einde van u droevig ongeval , De Heeniel heeft u niet vergeefs, uw zoon doen kennen , Die niet dan zuivredcugd getragt heef t aa n te wennen. Dit geeft u waarlyk troólt , in uw gelce.de druk, 't Geluk komt zelde alleen, zo wel als ongeluk; Gyzyttewys, omnietteweeten , datdezaake n Der waereld, ligtelyk veranderingen maaken , Gykendutoonalrc, z o teer van'u bemind, Wicweet, ofg y inkort , zy h Vaderménietvind .

L A U R A . óYdelehoop!

O C T A V I O . Mevrouw, zoydelwasvoordeczc n

De hoop van uwe zoon ooit weer te zien, ' t ko n weeze n Dat gy van al uw leed, haalt zult een einde zien, Het goed geluk fchy nd u alrè de hand te bien, En 't ?al u mogeiyk in weipig tyds omarmen .

L A U R A . Wie zou het weezen die zig myner zoü erbarmen ?

O C T A V I O . «ndie'tvermoogen heefte n onbepaald e magt. , L A U R A . ' Geluk heef t my al lana verlaten en vcragt.

. O C T A V I O . 'ndien u Ongrens Vorll, de Kroon kwam op te dragen ,

C i AI S

36 ISABELL A PRINSESSE VA N IBERI E Als Koningin van 't Ryk, Prince s zou 't u behaagcn ?

L A U R A . Hoe fpot Oclavïo, met Laura, zyn vrindin ?

O c T A v i o. 6 Neen! d e Koning blaakt op 't hevigft i n uw min.

L A U R A . Licht voor een korte poos.

O C T A V I O . Laat die gedachten vaaren ,

Neen, me t een kuifche vlam. L A U R A .

Wie kwa m udit verklaaren ? O C T A V I O .

Hyzelf. L A U R A .

Wel droom d O&aaf, hoc kan zulks doch gefchicn Daar hy, my nimmer vanzyn lecven heeft gezien ?

O C T A V I O . Hy heeft u wel gezien , en ook me t ugefproken, (ken. Toen g y dees nacht d e toors heb t to t zyn hulp ontltoo-

L A U R A . Was dat de Koning, die hier by ons is geweeft ?

O C T A V I O . 6 Ja.

L A U R A . 'k Be n dan met regt tot in myn hart bevrecft .

O C T A V I O . Waarom ?

L A U R A . Omdat ik hem geen eerbied hebgedraagen

Als'thoord. O C T A V I O .

Daar 's niet gedaan of't ko n aan hem behaagcn • Hy zal u dezen dag verzoeken aan zyn hof .

L A U R A . Hoe! zo u ik van ugaan?

Oc-

H O F E N L A N D S P E L. 37 O C T A VI O.

'k Geei u daar toe verlof, Wyl decze aanbieding u verftrekken za l tot voordeel.

L A U R A . O&avio, ik ken u voor een man van oordeel; Zeg, door wat middel zou ik raaken tot de kroon ? Werd my door billikheid, niet regelregt verboon , Dat ik geen koning, ofwie ' tzy , ooi t mag bedriegen, Met hem door logens, e n bedrog, i n flaap te wiegen; Als ik voor hem ontveins myn droevig ongeval , Want zo 't hem werd bekend, 't is zeek er dat hy zal Zyn min vervloeken, enop'taldcrhoogltewraken . Ook wil ik, om geen Kroon myn lieve zoon verzaaken , Die ik veel waarder, da n al 's waerelds lchatten acht . 'k Heb achtien jaar by u, myn halsvrind doorgebracht In ftilte , zou ik my weer in een zee begeven Vol woefte golven, me t gevaar van lyfen leeven ? Zou ik tendoelltaan, vanee n Vor Ü in wien het vuur Dcrliefde, ineentyd , vee l miudcr als een uur Zofelontltokenis? zulkszo u my wis berouwen.

O C T A V I O . Hy heeft my, heiligly k , gefwoorenu t e trouwen.

• L A U R A . Het zy zo; neem nu eens ik was met hem getrouwd, Endathy nieten wift , 'tgeenmynezic l bcroud , Dat ik bedrogen was, en 't kwam eens uit te breken, Had hy geen redenen, zig over my te wreken ? Wat voor verdediging, na m ik dan by der hand , Wanneer de wraakzugt ftak zyn boezem in da\ bran d ? Zag ik my door zyn toorn, op 't veltte iii^elpannen, Dehaeiren afgefneen, en als een hoer verbannen ; Ja , ' t zou genade zyn, zoh y me in't leven liet.

O C T A V I O . Princes, 'k verzeker u een einden van verdriet, Stap doch van u geluk , niet averregs als een blinden; Trevrolyk, o p 't verzoek myn 's Konings, u beminden Teil Hoof, i k weet gy zult iny dankeu voor myn raad ,

C 3 I t

38 ISABELL A PRINSËSSE VA N IBERI E Ik zie u in het kort verheeven in ceri (laat, Door 's Vorftcn gonlt,daar ugeen fkrvcling ka n dcercn, Geloof myn woorden , or " ik ben bereid te (weeren, Voordegetrouwigheidmym Konings .

L A U R A . Neen, laa t af ,

'k Zal u gehoorzaam zyn, al waar't ook tot myn ft rat". Ó C T A V I O .

t Neen , d e Hemel zal ubittrefmart verzoeten , Wyl ik u morgen meen, als Koningin te groeten.

L A U R A . Ik (ia door u verhaal, bedwelmd in myn verftand , Ik voel myn ziel geraakt.

O C T A V I O. Princes ryk my uw hand.

Daar komt Lizardus, met zyn Dienaar .

N E G E N D E T O O N E E L . H E N R I K , G I L L I S .

G I L L I S .

't ^ , al we l lukken. Hy vreeft geen dorenen, die't roosje denkt te plukken.

H E N R I K . Neen, die bejegening leid nooit een man van eer; Ik draag het hart te hoog, 'k bemin haar al te teer, Dat ik diefchosze taal zou buiten reen verdragen.

G I L L I S . En ik ben bly myn Heer, da t ik daarzonder flaagen Ben afgekomen; maar ik weet dat zy berouw Zal krygen van al 't geen zy heeft gezegt.

H E N R I K . Getrouw

Vind ik u, Gillis , eneenmanvolgoekocrazie . G I L L I S .

Je meent een herlckien, ofwel een juipotazie, Of

H O F E N L A N D S P E L. 39 Of fcharatnoezie; maar ik volg u, waa r gy gaar, En 'k ben een fchelm zo ik u in de nood verlaat .

Einde van het tweede Bcdryf.

D E R D E R E D R Y F . E E R S T E T O O N E E L

F E R D I N A N D .

Een al te onrype min, myn oogen kwam verblinden. Waar dat ik ga, oflta , i k weet geen ruil te vinden.

Myn ziel werd overal gepy nd met naberouw. 't Geweete pord my, om dees Hooggeboorne Vrouw, Die ik dus heb verlaagd, weer in den top te heffen ; Maar hoe zal myn Gemecnt de reedenen bezetten , Daar ik voor Gemaalin, ee n herderin van't lan d Verkooren heb. I k fta bedwelmd in myn vcrltand : Myn grootheid tragtme t ernft , dithuuwly k my te ont-

raad en ; Aan de andre kant fmeekt my eerbiedig, om genaden Mifleide onnozelheid; ik vind my in een zee Volonruft, daarmyukiel , gee n haaven ken d noc h ree. Maar hoe kom ik dus laf myn zinnen te verdeelcn, Daar 't magtig Ongeren > gehoorzaam, myn bevoelen Moet volgen, e n als Vorlt, myftipnaard e ooge n zien: Wie zal my't huuwelyk me t Itabe l verbien ? Die ik bedrogen heb, misleid , enfchelm s verraaden , Ja, dieikbenvérpligteerbiedigomgenaade n Tefmeeken ; maar wel ligt fluit zy haarcooren toe , UitEed'lefpyt, doo r 't leed haa r aangedaan. Ach. ' ho e Bekommert zich myn ziel, zy heeft haar zoon vcrloorcn , Die door myn geilemin, wierd buiten echt gebooren. Wie weet of moogely k, een ingezwolgen haa t Haar doet befluiten, om in haar geringe (laat Teblyven, ommy n mi n onwaardigte verachten ; Maar neen,dit kan niet zyn, ik dwaal in myn gedachten,

C 4 'Zy

40 ISABELL A PRINSESS E VA N IBERI E Zy zal niet weig'ren in den echtenftaat te treen, Met my ; maar vrouwen haat ftryd dik wils met de reen, Zy zal my moogelyk van al myn hoop verfteeken , Om haar verloren eer, e n zoon, opm y tewreeken, Het Vorftelyk gemoed, fchynd haar noch niet ontgaan. Zozy myn liefde wraakt, wa t raad? wa t dan gedaan ? 'k Zal by myn onderdaan, veel van myn achting derven, Om dat ik reukeloos een Ryks Princes deed zwerven, lberiezal my vervloeken, als het hoord, Dat ik diegeen ben die den Hertoog heb vermoord, En de eer van hun Princes verraderlyk geftoolen, Gely k een nagt wol f, di e zig fti I in duy lire hooien Verbergt; terwylh y loerd, o p een onnozel lam, 'k Vervloek het uur, toe n my dit in gedagten kwam. Wat fpook heeft my zo ver gebragt, en myne zinnen Verbyfterd, o m zo wreed, al s eereloos te minnen? Wat helfchefuri, dree f my tot dees gruw'len aan ? 'k Zie in een ogenblik meer kwaad van my gedaan, Datveelejaaren tyds, hetmoog'lyk nietgehengen , Ja, zel f geen eeuwen, omzulksweerteregttebrengen: Als reukeloos beftaan, aan onze driften kleeft, 't Baard wee, en ach! wanneer de tyd 't herdenken geeft. Daar komt myn kamerling, wat of hem mag ontbreken.

T W Ê D E T O O N E E L . P A G I , F E R D I N A N D .

M P A G I . yn heer Gerafhis, wend zyn Mazieiteit t e fpreken-

F E R D I N A N D . Tvlen laat hem komen. Wan t dit is de regte man, Aan wicn ik myn geheim, in als vertrouwen kan.

D E R D E T O O N E E L . G E R A S T O S , F E R D I N A N D .

W G E R A S T U S . (gen .

enfeh aan zyn Mazielleit, een aangename mor-FKR'

HOF E K L A N D S P E L. 41 F E R D I N A N D .

Zulks weafch ik meede aan heer Geraftus. G E R A S T U S .

'k Ben vol torgen Geweeft, ó grote Vorft! wyl' t onweer op de jagt U heeft beloopen, ' t welk vee l kwaad heeft voort ge-

bragt. De zorg voor u myn Heer, bragt ons in duizend vreezen; Maar'k vind nu reeden, om van harten bly te weezen, Wyl ik u zie gezond.

F E R D I N A N D . Nauiterlykefchyn.

G E R A S T U S . Wat deerd de Vorft? ikfchrik .

F E R D I N A N D . Een doodelyke pyn,

Die my fteld in een ftaat, niet weete wat te willen. G E R A S T U S .

Men moet zo zwaar niet aan 't geval des waerelds tillen. Watishet, da t een Vorft, nie t ligt verzetten zou?

F E R D I N A N D . Een innerlykefmart, ee n doodelyk berouw.

G E R A S T U S . Waar dat berouw verfchynt, daar is gen 1 te hopen, Indien de Vorft, 't geheim zy n 's hart my wil ontknopen. k Zoek raad myn Heer, waar door gy werd te vréen ge-py hebt voor deeze my al uw geheim gemeld; (fteld, Jk wil niet hoopen, dat de Vorft oit in gedachten Gekreegcn heeft, myn raad, e n mecning te verachten. Ondek my de oorzaak van uwbittrefmartendruk, Uw Voefterheer, neem t deel in al uw ongel uk. , F E R D I N A N D . t Is waar Geraftus, 'k heb aan u, ee n man gevonden, Die zyne pligt, en trouw, bewiardneeft ongefchonden; Gy hebt my opgevoed, e n met uw wy ze raad, Altyd gediend, daar 'k my noch heeden op verlaat, ochoon ik in myne jeugd, niet wel heb waar genomen

C j Uw e

42 ISABELL A PRINSESS E VA N IBERI E Uwe onderrigting , om al s Vorf t he t fpoo r de r vroo-

men, T e volgen: ' k ben daar flings, moetwillig afgedwaald , En tfoch blyfddeezcfbhuld, (to t noch toe) onbetaald, 'k Heböp myn halsgehaald, een berg van zwaare zonden. Ik heb het Heilig en het Waerels regt gefchonden. Ik ken my fchuldig aan gekwefte Mazielteidt .

G E R A S T U S . Door u berouw hebt gy die misdaad vry gepleit. Gyhebt uwlfabel , o p alle vier de winden, Doen zoeken, om Haar, als uw waarde ziels beminden, Te kroone; daar door is uw misdaad uitgebluft . Stel dan, zo' t mooglyk i s , myn Heer uw hart geruft .

F E R D I N A N D . Geraftus, 't is tot noch u onbekend gebleeven , Dat zy, door myn bedrog, een zoon bragt in het leeven.

G E R A S T U S . Een zoon myn Heer ?

F E R D I N A N D . ÓJa.

G E R A S T U S . Waar is die ?

F E R D I N A N D . Niemantweet

Waar hy gebleven is. D e Heemel wil het leet Aan Ifabel gedaan, door 't al te deerlyk miszen Van myne zoon, oo k op my wreck en.

G E R A S T U S . Is dit gisten,

Of waarheid ? 'k fta verbaaft, doo r 't geen ik van u hoor. Weet niemant niet-, my n Heer, waar z y haar zoon ver-

F E R D I M A N D . (loor ? 6 Neen!

G E * A S T Ü S . Dan fteund de zaak, dunkt my op loszegronden.

F E R D I N A N D . Geraftus, ach! ik heb myn Ifabel gevonden .

G E -

H O F E N L A N D S P E L, 43 G E R A S T U S .

Jkfchrik! waar , e n wanneer? F E R D I N A N D .

In deezenaare nacht, In 't woeft gebergt .

G E R A S T U S . Een droom heeft u dit aangebragt ,

Gcdagten fpooreloos, gy moet die nacht tirannen, Die't brynontftellen, hee l uit uw gemoed verbannen. Vergeetdoch Ifabcl , ' k weet anderzins geen raad, Omuteftellcn, Heer , i n een gerufte Üaat .

F E R D I N A N D . Hoe! haar vergeten, nu ik haar door's Heemels zeegen, En grondeloos belluit , he b in myn arm gekregen; lit heb haar zelf gezien, gefproke n , aangebeen , Doch, onbekend .

G E R A S T U S . Ik (ra verbyltert door dees reen.

By wat geval hebgy de waarheid eerit vernomen ? Heeft z y ' t u zel f gezegt ?

F E R D I N A N D . 6 Neen! ' t is by gekomen

Dat... Maar' k zal u de zaak vernaaien van'tbegin . G E R A S T U S .

Hoe! kanhctmooglykzyn , fteekt hie r de waarheid in? F E R D I N A N D .

Toen girtren avond, ons het onweer kwam verraszen, Mctblikzem, donder , wind , enzwaareregenplaszen , «let dikke duifternis; terwyl wy op de jagt Een hind naarfpoorden, vond ik fchielyk onverwagt , My, van myn volk beroofd, die hier, en daar gevlooden, Een fchuilplaas zogtcn, om niet in 'r getal der dooden Geteld te werden, doo r het fchriklyk blikze m vuur , Dat uit den Heemel v loog, en dreigden hof en fchuur , Gcflingerd lang s den grond, in lichte v lam te zetten, En berg, enrotszen , to t den afgrond to e te pletten; Dacht ik niet anders of denaarcdoou verfchecn .

De

44 ISABELL A PRINSESS E VA N 1BERI E De takken van't geboomt, di e vloogcn om my heen, Ingrootemeenigte, i k Hapten in het waater, By wyltotaan mynknien; heteiszelykgeklate r Der fchorre donder, in't gebergten, deed my't hart Van vreeze krimpen, ' k vond my overal benard, Terwyl ik hoopeloosgeen uitgang wilt te vinden; Ik tallen in het rond alleens gelyk de blinden > Doch kort daar nazag ik de lugt een weinig klaar. Toen wierd ik,onverwagt,eeu Vrouw haar Hem gewaar, Die op myn roepen fcheen tenaadren, en my vraagden Wie da t ik was, terwy l het haar op't hoogit behaagden, Om aan verlegenegetrouw de hand tebien ; Ik hoorde deeze Vrouw, maar'k kon haar nauwlyks zien Tot dat zy onverwagt een toorfligt liet onfteeken, Ik zag haar, ' k ftond verzet, e n kon by naniet (preken, Ik moert myn aangezigt verbergen, op 't gezigt Van 't glansry k wwezen, daar door 't helder fakkelligt Een ftraal of fchitterde, uit haar bekoorlykoogen, (ge n Tot in myn boezem; Goon! hoc wierd myn ziel bewoo-Tocn zy haar lieve mond ontlloot, een Engel fprak Door haare lippen, die van booven 't fterren dak Gefchikt was, omaa n my getrouw de hand te bieden.

G E R A S T U S . Wat laat de Hemel, opder aarden niet gefchieden.

F E R D I N A N D . Ik vroeg haar wie zy was, haar antwoord was, myn Heer EcnHerderin, terwy l ik my op't land erneer Met Vee te hoeden, 't geen ik hier ruim achtien jaaren Gedaan heb, indedienltva n HeerOöaaf; dehaare n Die reezen my te berg, toe n ik van haar vernam, Datzeinlberiegeboorenwas, ee n vlam Van knyfche liefden kwam myn hart en ziel beftryden En zonder dat ik wift wie dat zy was, 't geleiden 'tWelk ik haar aanbood naar myn Hof,ftond haar niet aa" Wyl ly 't ftil leeven op het land niet wilde ontgaan Vooral defchatten, die een Koning haar kon geeven, 'k Wierd door nieuwfehierighcid, en liefde zo gedreyen Dat

HOF E N LANDSPEL . 45 Dat ik niet ruften kon, 'k fprak me t Oöavio En vroeg hem wiezy was, die in 't begin 't heel 116 Ondekkcn w ilden wyl hy dierbaar had gef wooren , Om nooit te zeggen wie zy was, 't geen myne tooren Ontftak, maar wyl ik zag dat hy me als onbekend Antwoorden, dat al't geen, van my wierd aangewend, Zou vrugtloos weezen, ja veel liefver wilde llerven, Als zyn gefwooren ee d te breken duizend werven. Ik vond geraden, om aan den ftokouden man , My te doen kennen, ' t geen ik deed, ik toonden dan Myn Vorftlyk teken , daar hy ftraks door wierd bewogen, De tranen drongen hem van bly fchap uit zyne oogen , Hy bad my om gena, maar'kzy, daar' s niet misdaan, Gy hebt uw eer, enpligt , getrouwly k voorgeftaan , Verhaal my i n het kort wieLaura, doc h inae h weezen , Dat hem door dit verhaal in 't minft niet ftond te vreezen, Hier op antwoorden hy, dat deeze Laura was Dielfabella, di e een helder fpiegel glas Verrtrekte voor de deugd, enee n Princes, geboore n 'n 't Ryk Iberie, en 't geen haar wierd befchoore n Door. een verrader, en al 't geen zy had geleen; Maar datze in fpy t van al haar weder waardigheen, Een loflyk voorbeel d bleef, va n hooggebooren zielen . Toen beet my hex berouw afgryfl) k in myn hielen, Waar van myn mqedig hart de pyn gevoelden, ach! Denaam van Ifabcl, lcheen my een donderdag Indeooren, ' r geen myn bryn ontroerden, opgetooge n Stond ik in myn gemoed, ikinifte he t vermogen, *'an myne zinnen, enindieverleegenhei d indekten ik Oöaaf, dat ik haar had misleid, E» oorzaak wa s van al haar rampen .

G E R A S T U S . Hoe kan't weezen ,

Jlt heb van myne jeugd, totheeden , vee l geleezen jjj wonderheeden, maar nooit zulk een vreemd geval, " « geen de nazaat, als verdigt gelooven zal ; Heeft zy wie dat gy waard, toen mê bericht gekregen.

F E R -

46 ISABELL A PRINSESS E VA N 1BERI E F E RDI N A N D.

ft Neen! Geraftus , i k hebdit voor haar verfwegen , En aan Octavio T we l ernllig mê belalt Omdit tefwygen, wan t hier hangt myn eer aan vafl ; Ik moet my op dit ituk, eerlt wyszelyk beraden, Met u.

G.ER A ST US . Een goed befluit i n uood kan nimmer fchaden .

Wat oogmerk heeitde Voril, i n zulk een vrcemueza.it F E R D I N A N D .

De deugd te volgen en de reeden . G E R A S T U S . ^

Wat vermaak Is 't my te hooren , dat de lesten u gegeven, In uwe jeugd» doo r my, u noch zyn by gebleven, De zuivre deugd bravcerd, al Ie onheil en gevaar.

F E R D I N A N D . 6 Ja! Geraftus , ' k meen myufchuld va n twintig jaar Nu af te doen, ik zal myn llabella Kroonen , En haar gejedeleet, met kuifche minbelooncn .

G E R A S T us . Een loffelyk bcfluit .

F E R D I N A N Ü . Ja Presburg zal haaft zien ,

Die met my op den Troon, gaufch üngren zal gebicn, 'k Za l aa n myn Veldgodin , my n Laura my verbinden. Met haar beraden hoe men belt myn Zoon zal v inden, In ' tRykTortoza , i n het oorlog haar ontropfd .

G h R A S T U S . Lang leefd de Koning, die ons niet dan heil beloofd .

F E R D I N A N D. HoordanGeraflus.'t gee n uw Vorft heeft voorgenomen, 'k Za l Ifabel , my n LSruid, dee s da g ten Hoof doe n ko-

men, En aan haar tooncn , wie dat haar bedroogen hecfr , Indien't geluk ni y vlyd , dat zy myn fchuld vergeelt , Zal ik haar meerder waard, dan Kroon en Cepter acntcn.

G E'

HOF E N L A N D S P E L. 47 G E R A S T U S.

Myn ÉJeer, gy hebt van Haar, niet anders te vcrwagten, Hue kan zy-bcter dpen.

F E R ü I N A N D. Wel mooglyk houd zy 't veld

Meer waar d da n ' t Hof , my n vrind , ' t verlkndhoef t geen gewel d

Tedoen, omal de pragt, van 't Aardryk te overwinnen, Zyisecn Vrouw , di e ligt met welberadczinnen , De grootsheid haat, om lkgs 't onnozel vee te hoen.

G E R A S T U S . De eer zal haar roepen, u w begeerte te voldoen.

F E R D I N A N D . Ik zal den Hertoog, en de Graaf Allolfzyn broeder , Die'k myn geheim vertrouw, wy l ik hun een behoeder In 't oorlog ben geweell, zo datelyk gebien, Ommyn verkoorne Bruid, me t eer aan 't Hof te zien Dat zy 'haar haaien, fchoonden Hertoo g ligt t'onvreder t Zal weezen, wvl hy my in 't huwely k ziet treden Met imant anders als zyn dochter.

G E R A S T U S . Als dereen

Hem zyn bekend, field hy zigzckerlyk te vrecn. Ik weet dat hem de Vorft, van 't huwlyk heeft gefproke n Met zyne dochter, maa r die toeleg is verbroken, V yl trouw belofte n voo r ten t wede liefde gaat, Dit field u, o m zyn kind te trouwen, buite n ltsat . ^ok i s hy wy zer, om zig daarom te verftooren, Jagy vergroot hunne eer, terwylzyzy n verkooren , Om uw verloofde Bruid, te n Hoof te leiden, 'kzo u ^vnpligt betrachten , z o ik de eer had, om Mevrou w De aanltaando Koningin, me t my aau 't Hof te voeren.

F E R D I N A N D . * Wil om deganfcheStad, niet teftens t e beroeren, Dat zulks in m'lte zal gefchicden. Pagi .

V I E R -

48 ISABELL A PRINSESS E VA N IBERI E V I E R D E T O O N E E L .

F E R D I N A N D , G E R A S T U S , PAGI .

PAGI.

Hcer . F E R D I N A N D .

Verzoek de Hertoog, e n de Graat', o m aan my d'eer Tegeeven om by my, i n myn vertrek te komen.

PAGI. Myn Vorft het zal gefchien.

V Y F D E T O O N E E L . F E R D I N A N D » G E R A S T U S .

F E R D I N A N D .

een ik heb voorgenomen Zal ik vol voeren, eerdezonzyn heldre glans ln'tWeftedoofd, za l ik, haa r die een roozc krans Om 't hoofd draagt, eene Kroon van diamant op zetten.

G E R A S T U S . Daar 's niemant die de Vorft het weldoen kan beletten. Wyl billikheid en regt voor uw beminde plyt: Ik hoop haar haaft te zien, ten Ry kstroon ingewyd. Daar komt den Hertoog, me t zyn broeder.

S E S D E T O O N E E L . F E R D I N A N D » R I C A R D O , A S T O L P H O ,

G E R A S T U S .

F E R D I N A N D .

We. gekoomen.

R I C A R D O . Lang leeft zyn Majcfteit.

A S T O L P H O . Wy hadden niet vernomen

'tBe-

HOF E N L A N D S P E L. 49 't Bevel lyn's Majefteit , o f fpoeiden he r waars heen , üm zo het weezen mogt, u dienlt te doen.

F E R D I N A N D . Ik ineen

Ganfch niet tedwalen, met u alles te vertrouwen : Wat myne kroon belangd, daarom ben ik gebouwen» Om een geheime zaak , daar aangelegen k i t , Te Hellen in uw magt.

R I C A R D O. MynVorlt, wyzynberei d

Zulks uit te voeren, nau w wil , e n vergenoegen. F E R D I N A N D .

Hoor dan Aftolpho, gyzul t u Itraks derwaars voegen, Met uwen broeder, daar 'k u giltren avonJ fpra k van zekere Herderin; gy zult haar met gemak , T en Hoof geleiden; Iaat my n ryskoets vaardig maken, Gyzulr gemukkelyk to t aan 't gebergte raken Door 't bos, dan valt de weg niet ver om voort te gaan, ^ aar Heer ü&avio, zy n woning; zeghemaan ,

gezonden zyt, doo r my, om at t e haaien «n zeekr e Herderin, di e Laura heet, gee n dralen Ldddeezezaak, gadan , daa r ismyn zecgelring , ten klaar be wys, dat gy van my dees lalt ontrlng.

A S T O L P H O . MynHeer, hctzalgcfchien .

F E R D I N A N D . Ga heen. He t zal my luiten,

Noch vandejagt vermoeid , een weinig uit te ruiten.

Z E V E N D E T O O N E E L . R l C A R P O , A S T O L P H O .

R I C A R D O . \T7*atzalditvveeztu? hoe ! ee n herderin van't land , VV T e haaien aan het hof, gaa t boven mynverltand .

^ ASTOLPHO . "e Koning is verliefd, hv heeft met haargefprokc o

D By

50 ISABELLA PRINSESSE VA K IBERI E Bytoorsligt, ' k weet zyn hart inminnevlaniontftoken , Door haare fchoronheid, brand om haar by hem te zien; Wieis'crdiezulkskaTtverhind'ren, ofverbien ?

R l C A R D O . Mag dan ech korring na zyn wil, en Welgevallen, Al dóen wat hem behaagd ?

A S T O LPHO . 'k Wee t geene van ons allen

Die dit beletten kan, h? hééft he t my ontdekt; Maar, me t bevel van 't niet te melden.

R l C A R D O . Dit verwekt ,

Vctorzeèker, aa n het Hof, ee n bitter ongenoegen . A S T O L P H O .

'tSchynt wa t ee n konin g duèd , da t zig 't gemeen moe! Nlzync wil . (voegen ,

R l C A R D O . ' t Z y z o , maa r is dit welgedaan ,

Metmy ce n huuw'lyk , wel beraden, voorteflaan , Met my ncdochter, en dan een boelin te houwen ? Datisnicteerlyk, neen .

ASTOLPHO. Gymift, h y wil haat trouwen

R l C A R D O . Haar trouwen, ach Idcfpytdoorknaagd my n ingewand , Indien zulks waar is, z o zweer ik u Ferdinand , Dat ik na dees, (voor u) geen degen meer zal dragen.

A S T O L P H O . Noch ik .

R i C A R D O . Waar wi l die heen ? zieikmyn oncicdaage n

Met fmaat gehoond; wa t zal myn dochter zeggen, al t Zy zig bedrogen ziet zo reujtcloos als vals. My aan te porren, om myn cenig k ind teontfangen , Als bruid,danr al myn hoop, en hcil,fcheen aa n te hangen-Dan my beveelen, om een flcgte bocre Hoor Te haaien, in haar plaat*.

AsToLr-

H Q F EN . L A N D S P E L , . 51 AsTOLPHO.

Ik bid geef my gehoor (ken . Myn broeder, 'k weet noch raad, om ons hier van te wre-

R I C A R U O . Waar door ?

A S T O L P B O . Met decs boerin, een dolk in 't hart te fteeken.

RtCARDO-Watrazerny is dit? ho e zou zulks doch gefchien ?

A S T o L P HO. Ganfch buiten achterdogt, 'k heb daar al in voorzien.

R I C A R D O . Zou een onnozele , hee l buiten misdaad flerven?

A s i o L P H O . Wy zullen 't ryk hier door, behoeden voor't verderven ; De Vorft hertellen , die nu deerlyk zwanger gaat Van een vervloekte min .

R I C A R D O Endandaarna, wa t raad?

A S T O L P H O . Tezeggcn, dat zy ons is roetgeweld ontdooie n Van Roovers, iu 't gebergt, .en weg gevuerd.

R I C A R D O . Vcrhoole'rt

Kan dit niet bly ven 9 daa r is al te veel aan vaft . A S T O L P Ö O . ,

Zo gy 't niet wnagen dtirfd, ik neem op my dien laft . Hy zal zyn min, hier door, weer tot uw dochter keeren .

R I C A R D O . Wat middel is'er, zoikmy lk t overheeren , Dit uit te voeren, e n jvaniH'er ?

A s r o L P H O . Ik weet een hol,

Daareertyds heeft sewootid , een fnoodetoverkol , In 'tdiepiievan'tgvbergt, ve r vandeweggeleegen , Dees nagtfpelonk, heef t al vaB ouds. de naam gekreegen, Van 't helfche vourburg, 'k zal de boere rrwid daar in

D 2 Ge-

52 ISABELL A PRINSESSÉ VA N IBERI E Geleiden, ' k Maak haar wys dat deezerots 't begin I s , Va n de fiaalie weg, om by de koes te koomen.

RlCARDO. 't I s vol gevaar, het geen van ons werd voorgenomen; Nochtans dwingt mydefpyt , u w voorflag tocteftaan .

A S T O L P H O . Hét vonnis is geveld , het is met haar gedaan, Men moet by tyds het kwaad, zierf uit het hof te wannen. iBy kindfehc koonihge n , vertrouwd me n ' t ry k , aan

mannen. Men leid geen dwinglandy, fchoon' t aa n ee n Vorft be-

haagd. Die voor 't gemeene beft de Kroon en fcepter draagd , Moet al zo wel, als 't volk bczwoorne trouw betragten, Of maakt zig zelf On waatd, om hemals Koning te achten Neen gants niet H y heeft my het denkbeeld Vóór gewend VanCirus, ' k hebdedian va n Cirus wel gekend, Maar nooit zyn deugd, die is ons nimmermeer gebleken .

R I C A R D O . (ken . Ik voel myn hert ontroerd , maar 'k wil my echter wree-

A S T O L P H O . Eerdat de Zon zyn glans m Tetus golven doofd , Zie ik uw hei l herfteld, ten koften van myn hoold.

Einde ran V derde Bedryf.

V I E R D E B E D R Y F . E E R S T E T O O N E E L .

R I C A R D O , A S T O L P H O , uyt bet H»l. R I C A R D O .

'kZ iemenfehe n naderen , z y zullen ons verraszen Myn broeder, 't is hoogtyd op ons belang t e pas-

zen, Gy moet u lpocijen, wan t zy zyn niet ver van hier.

A S T O L P H O . Watgaatuover? ' k fchrikteop't onverwag f getier .

H O F EM L A N D S P E L . 53 Wat is 'er gaans ? fpreek op .

R j c A R D o. 'k Zie volk van verre naad'ren.

Hebgy 'tvolbragt ? A S T O L P H O .

ó Neen! het bloed ftremde in myn aad'ren Op uw geroep, ik wierd zo roerloos al$ een Heen, Daar ik de dolk, reet s op haar keel gezet had. ' k Mee n Dat zy het echter, uit de rots niet zal ontkoomen. 'k Hoor rees de menfchen.

R l C A R.DO . Kom, w y zullen in dees boomen

Ons zo lang bergen, totzywegzyn .

T W E E D E T O O N E E L . P H I L E M O N , G I L L I S , H E N R I K .

G I L L I S .

JLaat u rain, En ruft; een weinig, Heer , i k ben al moe van't gaan , Wy zullen tyds genoeg het kalfsvel, hooren raazen .

P H I L E M O N . Daar ginter Jonker, daa r gy't weligve c ziet grazen, En daar de bouwman dryft, d e kouter door het land ; Door die Valei, my n Heer, wa t aan de linkerhand, Daar leid de weg, dicgygemil t hebt , kan' t u luiten, Hier wat te blyven, en een weinig uit te ruften ; 'k Zal u een man of drie toe zenden, die u voord Geleiden zullen, H ee r» te r plaasze daar't behoord .

H E N R I K . Doe zo, neem dit tot loon van uw gedienftigheeden , Als'cu beliefd .

P H I L E M O N . Daar ben ik heel wel me te vrceden,

Voor zulk een kleine dien ft, zo groot een weldaadjbloed , Myn wyffpringt o p van vreugd, als zy het ziet.

D 3 G I L -

54 ISABELLA PRINSESSE VA M IBERI E GlLLlS.

Is't goed? P H I L E M O N .

Te wonder, Heer , i k zal u altoos daakbaar weeien . Vaarwel.

D E R D ' E T O O N E E L . G j L L I S , H t N J t l K , I s A3ELL A in 't ILL

J G I L L I S .

a wel, i k zeg, gelukkige r is deeze» Alswy, di e van de nil! vermoeid, te n Oorlog gaan.

'HtKR IK . IVlyn edelmoedigheid. heeft my hier toegerJan, En'tfchotsvertfytvanmyn Anarda .

G I L L I S . Ei! keerwecder ,

En zet de oplopcnheid-van'uw vrindin ter needer . H E N R I K .

Dat doe ik niet, ten zy 't geval my heeft gebragt £ o ver , datzy my meerals nu , ztg waardig acht. Daaromïomoetik my in'fOorlogbegevcn: Want ik ben niet gezind inarremoe te keven.

G I L L I S . Ofryk , o f arm, ' k weètnie t wat béflfsgrootc maat , 't k'beter Bedela-ar te weezen als Soldaat. Mefmergeen Bedelaa r gehouwen, 'endoorkorven, Of door een kogel vanmoerdadigloot-geltorven ; Ook i s hy menigmaal gerufter van gemoed , Alseenciierykis, engeltaa g noch fluatren wroet. Diogenes, was in zyn houtekluis gezeten, Toen Alexander, he m met eigen mond deed weete n Dat hy hem gaarne zag ten hoof. Wa t zei deman? Gy roofd my meer als py ten hoof my geeven kan; Gy roofd my 't zonneligt, dat!kunt gy my niet geevcn. Z o aangenaam, was'cfieniiirarméltaatteleeven . Hy droeg een drtakrrapaa'nyyn gordel,-ttihyzi g

Twe

H O F EN L A N D S P E L , 55 Twekind'ren drinken uit hun handen; we l wat mag Ik, fprakhy , me t dit nootloos huisraad pronken, Daar my degoe natuur, drinkvate n heeft gefchonken . Hyimectdeuapweg, enzin s dronk hynimmermeer , Als uit zyn hand. I s dit geenklaar bewys myn Heer , Dat armoe, me t vcrftandgemakk'lyk valttedraagen ? Hoewel een ry kegek, 't geineen meer zal behaagen, Alsdearmcwyze: ja , alhadhyal'tverltan d VanKato, Cicero , Haraerus , dearmoeban d (ten , Weer veele zorg van't hart ; h y hoef t gee n lyftrouwan -Noch wachter, om zyn fchat, b y nacht, aan alje kamen Met honderd oogen te bewaken, daardicgee n , Daar toe gefchik t, wel zelf me teijen op de been; Ja, menigmaal , om'tgeld , d e man het lyf ontzeggen , En hem, al s moordenaars, verborgelaagen leggen . Myn Heer, wee t dearinoe, isopvernazul k eenlaf t Niet eens, gelykmenmeend ; z y is daar niet aan vaft , Om grote fchatfeo, met veel zorgende bewaaren ; Ja, z o dat menigmaal, het hoofd met gryzehaeiren Bedekt werd, eer de tyd.van deouderdom genaakt ; Hy is wel zot, diemeend , da t gejd gelukkig maakt . Een arme Bedelaar, leeft yry met minder zorgen , Wylhy nie t verder zorgd, als hceden, niet tot morgen. Ishyalleen, 'ti s v/cl, e n heeft hy huisgezin, 2o veel te beet er, elk ziet uk naar zyn gewin. DePotegra, diezal.geenBedel.aar, zoplaagen Alsweldiegeene, di e gewoon zyn, all e daggen De maag vol Rinze vogt te flurpen , en.door pyn Aan't vloeken raaken, ofzy/chic r bezete n zyn ; Ja, fthreeuwenzomtyds, z o geweldig, datdebuur^ n Daar me gemoeid zyn; och ! i k kan niet langer duuren , Wat helfche pyn is dat, ik was veel lieverdopd > Dandiete lyden. Heeftee n Bedelaa r wel nood Van al diezwarigheid ? hy heeft geen pannelikkers, Noch tafelbczems , keu d gee n impoit , noc h vcrklik -

kers, «y weet van fchot, noc h lot, da t dikwilsfmar t e n pyn

D 4 Ver-

56 ISABELL A PRINSESS E VAN IBERI E Veroorzaakt; neen, ganfch niet , al wat hy heeft is 'tzyn Hy mag om zy n gewin door heel de waereld loopen , Fn ronder dat hy hoefd, zyn burgerfchap t e koopen. Geen brand, o f watervloed , maakt immer hembedogf , Hy vreeft voor roof, noch moord, noch woedend kry^s-

gerncht. (ven , 'kVonaonlangs voord e poortva n zeekretui n gefchre -Tuis overal.

H E N R I K Wat wou zulks doch te kennen geevcn ,

Tuis overal? G I L L I S .

Ik vond defchildery heel raar. H E N R I K .

Wat was't ? G I L L I S .

Een Schillepad. Ee n Schip. Ee n Bedelaar I S A B E L L A , in bet Hol.

Ach! myelendige . H E N R I K .

Wat wil dit bitter klaagen ? G I L L I S .

Wat dat het wil of niet , het kan my niet behaagen, Ik vrees voor ongeval.

H E N R I K . Zwyg leg ik groot egek ,

' t Geluid komt nader . I S A B E L L A , inhetHol.

Ach! moet ik hier door gebrek Vanmenfehelykehulp, helaas ! mynlceveamisszfu .

H E N R I K . ' t Gefchrei komt uit dit Hol .

G I L L I S . Dat is heel wel te giszen,

Daarwoonddeduivel, me t zyn moer en huisgezin. Wat wiljedoen my n Heer?

H«K'

HOF E N L A N D S P E L . 57 H E N R I K .

Laat los, ik wil hier in. G I L L I S .

Hoc! i n dat duivels nell? hoe ! fpeeljemetuwleeven ? H E N R I K , in't Hotgaande. (ven .

'kMoet hie r een eed'le proef van myne vroomheid gee-G I L L I S .

Weg is myn jonker, ik ben hem waaragtig kwyt, Och! had ik voor het laaft hem noch adiegezeid, Want'k maak geen flaat, o m hem, o p aarde oit wee r te

H E N R I K , in het Hol. (vinden . Holla!

G I L L I S . Hy fchreeuwd, de droes die lal hem wis verflinden;

Maar 'k hoor hier ook gerugt, 't zy n nikkers na ik gis. V I E R D E T O O N E E L .

G I L L I S , R I C A R D O , A S T O L P H O . H E N K I K M I S A B E L L A / » 't Hol.

W R I C A R D O. atdoejehier, joufchelm ?

G I L L I S . Gyiytvoorzeckermis,

Ik ben een eerlyk man. ASTOLPHO.

Ik zeg, g y zult vertrekken, Of'k (tootje door de huid.

G I L L I S . Jazeker, zonde r gekken,

en je zo liberaal; hou , holla, nietteflaan . V aar wel myn goeje Heer, het is met ons gedaan, Ik zie u nimmer weer.

H E N R I K en I S A B E L L A , «it het Hol komende. I S A B E L L A .

v. Hoe zy t gy hier gekomen, W d u s ? Och ! my n vrind.

H E N R I K . Ik ftaalsopgeftoomen.,

D s Mj *

58 ISABELL A PRINSESSE VAN IBRI E Myn Laura! mynvrindin ! ho e komt gy hier?

A S T O L P H O . Laat gaan.

Dfcvrouw, Jiehootdaanons . H E M . R I K .

'k Zou daar niet toe vcrftian I S A B E L L A .

Pit zyn demoorders, diemy dachten osa te brengen. H E N R I K .

Dat kan de Hemel, noch myn vroomheid nie t geheugen Kom Gillis, hel p u Heer.

G I L L I S . Getrouw tot in de dood.

RlCARDO. Waarom geeft gy u doch d us reuk' loos in de nood ? Laat on s dees Wouw, wy zyn ui t 's kouings lal t gezon-Om haar te haaien. (den ,

J s AB£ LLA. Om al s at'gecigte honde n

Myteverflinden. A S T O L P J I O .

Waan, heert u het brein ontroerd. H t N R I K .

Ontaarde fchelmen fpreek, waarom haar dan gevoerd ^ Inditmoordadig Hol?-waar.von d me n ooit iets kwaden».

A S T O L P H O . (ders -Voort geeft aan ons dees Vrouw, of'k ho u u voor verra-

G i i L I S . Verraders; hoor , i k zeg, da t 1 iegje door ie fret, Ik toon u anders , want 'k ben ridder Baron m t : Al ben ik van een laage , en flegten Üarn gebooi en, DegrotenTurk, Babok, heef t my daartoe verkooren -Daarom vertre k van hier, wan t werd myn bloed vci'Mi Ik rteek u beiden, als braadvarkens aan myn fpit .

A S T O L P H O . Verdragen wy geen meer dk laikren en fchelden, Verweer u.

HEN.

H O F I N L A N D S P E L . 59 H E N R I K .

Zozal ' tzyn. G I L L I S .

En 'k zweer het zal u gelden. I S A B E L L A .

Och! is'e r niemant, dieons helpt in deeze nood? MyuHenrik, u w verlies bevorderd myncdood .

V Y F D E T O O N E E L . I S A B E L L A , R I C A R D O , G I L L I S , J O R I S ,

R O B E R T , Z I L V A A N .

J O R I S . \ I / a t i s hier voor geweld ? ' y G I L L I S .

Victoria, viétori , Die kaerel leid'er al per eeuwiger memori .

R O B E R T . Wellansje, datisflegt , heb t gy dit flukbeftaan ?

G I L L I S . Ja, i s 't niet koftely-k en lorTelyk gedaan?

J O R I S . Hoe! isdatkoftelyk , zoeengrootzinjeurtedooden ?

G I L L I S . Het is een moordenaar, zyn dood was ons van nooden.

R O B E R T . Een moordenaar die heJp ik gaaren me van kant.

G I L L I S . Nu hoor ik dat gy bent een man van groot veröand.

S E S D E T O O N E E L . I S A B E L L A , G I L L I S , R I C A R D O , H E N R I K ,

Z1 L v A A N , J O R I S , R O B E R T .

D H E N R I K . en and're n fchelm , di e heef t verbaaf t devlug t ge -

noomen. RI CAR.

60 ISABELL A PRINSESSE VA N IBERI E R l C A R D O .

Ach! tnyrampzalige , waarbeniktoegekoomen ! Ikhebmyaeer, enpligt , enmyneVorftverraan .

H E N R I K . Spreek op verrader, wa t heeft deez'e Vrouw misdaan? Wat helfchefuri , heeft u beidenaangedreeven , Om eenonfchuldige te dingen naar het keven r Spreek, o f ik ftoot u' t Haal zo datelyk in' t hart , De ronde waarheid.

R I C A R B O . Ach! i k voel door bittrefmart ,

't Loon van myngruwelyk verraad . H E N R I K .

Watzyndereedep, Waaromgyditbeftond, vervloekte?

RlCARDO. Zyt te vreeden,

Ik zal ze u leggen, ' t Was het koninklyk bevel , Om Laura , aa n het Hof te leiden; maardehel , Gewoon om gruwelen demenfehen i n tefcherpen ; Dwong my, my n Broeders raad, myn's ondanks te on-

derwerpen, Om Laura om den hals te helpen; wy l myn kind De naafte fcheen, die van de Koning wierd bemind, Met hem te trouwen ', maar in Lauraas liefde ontftokepi Wierd deze fchoone hoop, (die 'k had) geheel verbroken. Zie hier nu de oorzaak van myn gruwel yk beftaan; Ik hooptedat de Vorft, d e wegweerinzouflaan , Na Lauraas dood, om met myn eenig kind te paaren.

H E N R I K . r e

Het bloedzied in myn lyf, va n gramfchap ftaan mynhal* "^eberg. Ster f verraar .

IS A B EI I A . Lizardus, 'kbid , laa t af ,

Gun hem het leevcn. H E N R I K .

'k Za l 't hem gunnen, tot zyn ftraf. Ro-

HOF E N L A N D S P E L. 61 R O B E R T . den?

Ja, ben je zulk een kwant? wouj y di e vrouwvermoor -lou ouwezondaar., we l wie of daar ooit van hoorden. De Koning ial wel nieuw opkyken n a ik gis. Ie bent jou kop kwyt baas, dat' s zeekeren gewis, tv Beul die zei met jou zyn rekening wel vinden . y t J O R I S . Wat nacht gefpriek kwam jou ,jou oogehzo verblinden , lououwe Itinkebok, en meer dan fnoodeguit ? > S i L V A A N . r^kaarel ziet 'er fchier as onze keuning uit.

J O R I S . \Vy lellen op een hort, hem voort naa ftad toe kruijen.

S I L V A A N . Laatikhemmetmywfchop, maareerftdekopinbruijen , Dat heeft hy welverdiend.

H E N R I K . Zagt mannen, hou w gemak ,

Eren? hèm zo 't mooglyk is, ten eerften onder 't dak. ZoelTnaareen Medter, omzy n wonden te verbinden , In'tnaaftedorp; g a heen, gyzul. t my dankbaar vinden , Benevens dit.

R O B E R T . Heb dank goe Heerfchop, zakrelooc

Datiseerftmild! S I L V A A N ,

Laat zien, wa t is het wit, o f rood? R O B E R T .

', Is geel, i s dat niet goed? J O R I S . Nooit fchoonder met gedagten,

MynHcer, a l wat je wilt, datzullenw y betragten . R i c A R 1) o.

Ik dank u voor de gunft, die gy aan my bejoond. H E N R I K .

't Is't befte kwaad.daar zei t,het kwaad zyn meefter loond . Nu mannen, g a voorheen, i- k ialudaatlyk volgen .

62 ISABELL A PRINSESSÈ VAN IBERIE R K A R D O . (gen .

6! Droevige uitkomft va n myn noodlot, ganfch verbol-

S E V E N D E T O O N E E L . I S A B E L L A , H E N R I K , G I L L I S .

H E N R I K .

Ach! dati k uomhels , ko m myn getrouwe knegt , Gy hebt u mannclyk gedragen in t gevegt.

G I L L I S . *k Ben anders niet gewend.

H E N R I K . Ik zal 't gevaar verzoeten.

G I L L I S . D « « i s groot onderfcheid, te wi 1 len of te moeten, Dit moeft i k doen, myn ly f was my zo veel niet waard , Als't uwe ,

I S A B E L L A . Ja, my n vrind, g y zytbcloonens waard .

G I L L I S . Voor zeker .

H E N R I K . 'tZalgefchicn,

G I L L I S . Myn Heer.ik za l 't vcrwagten

H E S R IK . Myn Gillis, ' k heb u nooit, z o dapper durven achten. De vrindfehap heeft voor u, plaats in myn hart bereid.

I S A B E L L A . 6 Hemel! kan ' t gefchien .

H E N R I K . Wat deer du dat gy fchreid.

I S A B E L L A . 6 Wonderbaar geval , my n Henrik, my n behoeder, Ik gafu ' t leeven, gy gaaft zulks weer aan uw moeder.

H E N R I K . Myn Moeder .

I S A B E L .

H O F EN L A N D S P E L . 63 I S A B E L L A .

Ja gy bent door deeze borft gevoed , Ik droeg u onder ' t hart, het mocderly k gemoed, Won noch al veinzen, maar 't was niet in myn vermogen Myn Henrik, ach' myn 'Zoon, myn ziel ,'k word opgeto-Dcs hemels gonft heef t ons naachtien jaaren tyjk, (gen . Weerom by een gebragt, omhels my.

H E N R I K . Welk ee n flryd,

Voel ik in myn gemoed , I S A B E L L A .

Hoe is 't myn uitverkooren , Gyiytontroerd. Toén'kvanAnarda , kwamtehoore n Wie dat gy waard, toen trof uw Moeder 't zelfde lot , Ikmiüczelf, my n zelf, ho c wel zy 'cutenfpo t Scheen teverwyten, doc h ik wil't haa r graag vergeven; Zeondektcu aan my door minntny d gedreven . Verlaat haar niet myn Zoon , verzoek vergiffeni s Van haar; wanneer zy hoord wie dat uw Moeder is , Dan zal zy zcekerlyk ophouden niy te haaten ; y moet Anarda, di e u liefheeft, nooi t verlaaten ,

Want ik bemin haar, om dat zy u teer bemind. G I L L I s .

Ik hoor myn ooren doof, e n 'k zie myneoogen blind . Daar hebje 't nu myn Heer , wat hebje mcnigmalen fowenft, me t u begrip, d e reeden't aghterhalen , Waarom gy Laura, zobemindc , hie r is't end •anuvv begeerte, wy l zy u als zoon erkend , En dat zulk waar is houw ik ganfchlyk voo r geen praatje , MmHeerfchap, Henrik , kusdehan d vanuMamaatje , VVant na ik hoor 7.0 is 't nu met Lizardus uit. , H E N R I K . Myn waarde Moeder, zo' t ma g weezen, 'kbidbeflui t Jmniy te zeggen, wicmy n Vade r doch mag wezen, *•& Ot hy leefd, en van wat af komft .

I S A B B L L A . ,, 'kBcnvolrreezen

„Wat

64 ISABELL A PRINSESS E VA N IBERI E „Wat antwoord geef ik hem, u w Vader was een man..

H E N R I K . Z o is hy dan geweeft.

I S A B E L L A . De regte waarheid kan

Ik u niet z«g$en, want ik heb hem me verlooren, Toen 'k u verlaaten moert.

H E N R I K . Waar was hy doch gebooren ?

ISABE LLA . In' tRykTortoza.

H E K R I K . WashyAadlyk?

I S A B E L L A . Niet geaard;

Maar om zyn dapperheid, en deugd denaam wel waar i H E N K I K .

Gering van Vader, van een ilegte Vrouw, in 't leeven, Waarom o hemel! m y een grootsze ziel gegeven!

G I L L I S . Om met Anarda, in een groote ftaat te tréen, h da t niet fpuls genoeg, hou u daar mee te v reen. Daar zonde n 'er veel meer aan zulk een huuwlyk willen , Zeg Vry bcminlyk vlees, en klop eens op uw Billen.

H E N R I K . Zy zal my mogelyk verasten, als zy hoord Van my n geringe ftaat, mynafkomli , myngeboort .

G I L L I S . Hoe daar uw Moeder gaut, om met den Vorft t e trouwen.

H E N R I K. Of om haar mogelyk voor zyn boelin te houwen.

I S A B E L L A . Gykend u w Moeder, maa r alleen als Moeders zoon; Geen ryks Princes, di e met een diamante Kroon Ten Troon treed,heef t meer eer als ik voorheen genoten» Al heef t my, 't bars geval, numerdevoetgdtooten , Al moeftikin het veld de fchapen hoeden, 'khaat De

HOF EN L A N D S P E L . 65 De fnó lafmoedigheid ten hoogden. My n gelaat Behaagd den Koning, maar hy zal op my niet winnen, Voor ik my zie gekroond als and're Ryksvorftinnen. Neen Ifabella * heeft het hart te mpedig...

H E H R I K . Hoe!

Heet dan myn Moeder I fabel 1 a. I S A B E L L A .

Ja'k ben moe, De naam van Laura, om dat gy reets hebt verlooren DievanLizardus, ' k zal myn Henrik, late n hooren, Dat hy gebooren is, uit Vorftlyk bloed, ' t geheim Weld my ten boezem uit, en fnerpt my als een vlym, Door 't lang verkroppen; Zoo n ik kan niet langer fwy-Gy zult wie dat gyzyt, in'tkortdekenniskrygen . (gen , Stelugeruft, nochvraag , noc h onderzoek geen meer, Ik zal u mooglyk haaft herfteld zien in uw eer.

my Ongrens Vorft, zyn byftand wil betoonen, 'kZalinlberie, al s haar Koning, udoenkroonen , HaarTroön behoor d aan u, my n Henrik, fchepmaa r 't Geval dat twintig jaar heeft teegens onsgewoed,(moed, Is mooglyk moe myn Zoon, met langer ons te plagen. Maar hoe 't ook met ons gaat, het zal aan my behaagen, Dat gy de liefde van Anarda niet vergeet.

H E N R I K . 'kZal u gehoorzaam zynmyn Moeder, 't was my leet, M is my lief en waard.

G I L L I S . Dit radfehyntomtedraijen ,

Dftaan van u geluk tragt helder op te kraij en. w'zardus, Henrik, wel wie had dit ooit gedagt ? Waar heeft het goed geluk jou Gillis toe gebragt? uf noch zal brengen; 'k zeg...

I S A B E L L A . Ik zeg, gyzy t het waardig,

Gyzyt ee n braaf zoldaat.

E G I T -

66 ISABELLA PRINSESSE VA N IBERI E G I L L I S . Niet waar Mevrouw hoe aardig

WiftikdieoawePaai, dedeegenuitzynklaau w Tekrygen, i k beken, hetgiDgin'teerftwatflaauw , Maar toen myn Heerfchop , my, i n kort 20 by kwam

fpringen, Toendagtikbymynzelf, voorgoedgaanonzedingen ; Ik kwameerft met een kwart, en daar na met een kwint, Toen een cekonde, met zo vloog hem heel gefwind, De degen uit de vuift.

H E N R I K . Gy zyt myn beöe maatje

Die ik ter waercld heb. G I L L I S . Ik houw dit voor geen praatje.

Want waarelyk myn Heer, ik heb het wel verdiend. H E N R I K.

Ik zeg u andermaal gy zyt myn befte vriend. I S A B E L L A .

*k Beveel aan myne Zoon, om fleets aan u te denken. H E N RIK .

*k Zal u een Regiment, van myn dragonders fchenkeni Wanneer ik Veldheer ben.

G I L L I S . Wel nou dat bruit alheen ,

Dat is een mooije trap om hooger op te treên. Kornel dragonder, wel dat is van myn behaagen, Wagt jou maar Boer ik koom, ik mecnj e braaf te piaagen.

Za alon , Op Dragon ,

Hoorje niet het gror kanon. I S A B E L L A .

fiocGillis, watzal'tzyn , ' t is noch geen tyd van zingen» G I L L I S

Mcvrouw,ikzou van vreugd,fchieruitmynbokzenfpri n Kornei dragonder, e i ftadaar een beetje ruim, (gen. 'k Vcgt als ecu Hcrkuks, dat fweer ik by myn duim. Be-

H O F E N L A N D S P E L. 67 Begroet my vry met vreugde als winnaar der Trojaanc. Achillis dapre Zoon en nazaat.

H E N R I K . Wiedorftwaane,

Datgy zoeen' dapper hart in uwe boezem droeg. G I L L I S .

o! Maat, me n haalde eer Veldheeren van de ploeg, Wel waarom my niet Heer ?

I S A B E L L A . 't Is tyd op onze zaaken

Te letten, om de Vorft dit werk bekent te maken, Terwy l de huiflui, de gevangen fchèlm naar 't Hof Toebrengen; dan zal ikhetKoninklyk verlo f Verzoeken, o m den Vorft dees zaak in alstemeldcn.

G I L L I S . Vergeet niet dat hy moet myn dapperheid vergelden.

I S A B E L L A . Voor alle zaaken. Ko m myn Henrik laat ons gaan, En hooren hoe de Vorft het met ons zal verftaau.

Einde van 't vierde Bedyyf.

V Y F D E BEDRYF . E E R S T E T O O N E E L .

F E R D I N A N D , G E R A S T US.

F E R D I N A N D . Geraftus waard e vrind, ik fterf rees door verlangen, OM my n verkoorne Bruid, hier in myn Hof te ontfangen. k Heb aan den vollen raad, my n wil bekendgemaakt, En niemant onder hun, heeft my n befluit gewraakt, 2y vlammen te gclyk, myn Koningin te aanfchouwen, Na ik hun de oorzaak van myn trouw had voorgehouwan. Wat is't een pyn als 't hart naar 7.yn beminde tragt, j ^ e tyd die heeft de dag alreê, zo vergebragt, ^ t i k de Hertoog, èndeGraaf , mod i zien vcrfchynen, A et myn Beminde.

E z GE -

68 ISABELLA PRINSESS E VA N I13ERI E G E R A S T U S . Vorft uw zorg zal haadverdwynen,

't Kan niet lang lei jen, want zy zullen hier draks zy n, Ik weet een minnaars hart, werd door geftage pyn, Geprikkeld, als het zig van 't voorwerp vind gefcheiden, 't Geen het bemind. D e Vord die zal zig haart vcrblyden, 't Ge]uk dat fchynt naar wens aan u de hand te biên,

P A G i, uit. Een Eedle Juffer tragt zyn Majefteit t e zien, Zo ' t haar geoorlort is , en met de Vorft te fpreeken .

F E R D I N A N D . Men Iaat haat komen .

Pagi, binnfj G E R A S T U S . Wat zal deeze doch ontbreeken.

F E R D I N A N D . Ik had op deeze tyd ganfch geen bezoek verwagt .

• T W E E D E T O O N E E L . F E R D I N A N D , G E R A S T U S , A N A R D A , CECILIA.

A N A R D A .

Grootmagtig Koning, die het al heeft in zyn raagt , InOngar ije, ' k z o u —

F Ï R D I N A S D . Wie zy t gy ? laat ons hooren .

A N A R D A . 'k Ben o it een ccdle flam hieraan u Hof gebooren, Ik ben de Dochter, vandekrygsvoogd , die wel eer U w Vade r heeft gcdiend/k meen Graaf Rudolfus, Heer, Die in den ouden dag zig heeft op 't land begeeven , Om moe van 't oorlog ineen dille ruft te leven.

F E R D I N A N D . Ik heb hem wel gekend, die door zyn vroom beftaan , iVIyn Vader, en het Ryk veel dienden heeft gedaan , 'k Vind my daar door verpligt, o m ugehoor tegonnen .

A N A R D A . Doorlugte Vorft ,1c ben door uw iioedhcid overwonnen ,

H O F E N L A N D S P E L. 69 En't maakt my moedig om tefpreekevaneenzaak , Die ik nauw uiten kan door iriyn beklemde fpraak . 'k Ben met myn Vaders wil, en myncn zin verbonden , Kort voorzyn dood, aa n een Laardus; ongefchonden Bleef onze liefde, toteenzeekreHerderi n , Haareoogenfloegop myn verloofde; z y door min Gedreeven, wif t myn lief, doo r loosheid om te zetten, Dat hy beftond op haar, meer dan op my te letten, Zowilrdiefchynfchoonhem, vee l ouder Heer, alshy , Meel ftil te lokken en te troone van myn 7.y, Zodat ik meenigmaal, ' k zal my ronduit verklaaren , Beftond, o m tegen s haar heel hevig uit te vaaren, Ja 'k drygden haar door 't regt te dwingen, met dicgcen , Die aan my hoorden zig in 't min (te niet gemeen Te maken, dat ik haar zou aan den Vorll beklagen , Indien zy voort voer om met onregt my te plagen. Waarom zy eindelyk voor myne haat bedugt, Met myneBruidegom, heelfchielyk isgevlugt . Nu bid ik groote Vorfl, wyl 't is in u vermogen, Het haatlyk huuwlyk van dees twee niet te gedoogen.

F E R D I N A N D . t Minnydig weeze, heeft u mogelyk vervoerd , En u minzugtig hart te ligtelyk ontroerd .

A N A R D A . öNeen, geregt e tooren, heeft my hier toe gedreven, Ik mis myn Bruigom niet , te n koften van myn leven.

F E R D I N A N D . Zegmy, ho e heet zy doch, di e udushceft gehoond ?

A M A R D A . naar naam is Laura.

F E R D I N A N D . Maar by wie heeft zy gewoond? A N A R D A .

tyHeerOaavio. G E R A S T us .

„Myn Vorft , watzaldit-weezen ?

E 3 F E R -

70 ISABELL A PRINSESS E VA N IBERI E F E R D I N A N D .

„Deipraak begeeft myn tong, i k ben in duizend vreezen . G E R A S T U S .

„Ik bid ontveins u leet. F E R D I N A N D .

Wel aan 'k zal u doen zien, Dat zulk een onregt in myn land niet mag gefchién, Ik neem uw zaak ter hand, met wel bcrade zinnen.

A N A R D A . Lang leefd de Koning, e n die geen die hem beminnen.

F E R D I N A N D . Unaam?

A N A R D A . Anarda Heer .

F E R D I N A N D . Blyfzo lang in myn Hof ,

Tot ik u vryheid geef. A N A R D A . Ik ga met u verlof.

D E R D E T O O N E E L . F E R D I N A N D , G E R A S T U S .

T F E R D I N A N D .

rofooiteendonderflag, my onverwagtindeooren , Zodoedhetnu, helaas ! watdoeik , 'kbenverlooren , Myn bryn is radeloos, ik fta gelyk de geen, Die onvoorziens heeftop een gitte pad gctrcên, Metzyn ontblote voet; dee s breuk is niet te hcclcn. Ach! Ifabella , zynditnudepronkjuweelen , Waarmêgywaard verzierd , isditdiefchoonefcha t Van deugden, daar Octaaf de mond zo vol van had ? 'k Heb voor de tweede maal, u hels vergift gezoogen . Wat Ie t my dat ik niet, mynaltegrctigeooge n Ten hooien uitruk , die't betoverende zoet Infvvolgen, nooi t door kond va n artzeny geboet. Had my het onweer in de rotlcn opgenoomen , En weggevoerd,'k wasnoi t tot deeze rampgekoomen-

H O F E N L A N D S P E L. 71 Zy vlugt terwyl ik haar op myne troon verwagt , 'k Zie my gehoond, befpot , verraden , cuveragt .

G E R A S T U S . Hoezou ly vlugten, neen dat kan ik niet bezcffcn , Daarzy zig nevens u ten Rykstroon kan verheffen .

F E R D I N A N D . De toorn onfteekt myn bloed, zo dees vervloekte zaak De waarheid is, ' k fweer hun een zoeneloze wraak. Ik zal haar beide doen verworgc voor myne oogen, De wraak zugt heeft alrê op myne ziel 't vennoogen , Om uit te voeren zulk een fchouwfpel. ...

G E R A S T vs. Neem geduld .

WagtzoIangdaideGraaf, enHartoog.. . F £ R D I N A N D.

Dit vervuld Myn aghterdogt noch meer, wylz y 20 lang vertoeven.

G Ï R A S T U S . (droeven . 'k Vind noch geen oorzaak, noch totgramfchap,noch be -Wyl een geringe zaak flegs voor een kleine tyd, Hun komft beletten kan.

F E R D I N A N D . Hoe werd dit vvederlyd,

Daar zelf de minnaares komt klagen, van diegecne Diemet haar is gevlugt.

G E R A S T U S . De Vorft die moet niet meene,

Dat daar de waarheid op het naait te vinden is, Een minnenydige gaat dik w il s fpoor loos mis, tn grypt de fchaduw voor het waar e 1 ichaam, 't befte n Van al haar doen, dat is, he t hqpfd vol muize nellen Tebroeden, och ! wa t voerddathaatlyk die r niet uit , Dat na lang overleg, hetargfte , 'tlicrtsbclluit , ten minnenydige, die moet men 't minlt geloven , 1 et wyl die driften, ve r de reeden gaan te boven. P P A G I uit. -en jeugdig Edelman, en Herderinvan't land ,

E 4 Ver-

72 ISABELL A PRINSESSE VAN IBERI E Verzoeke, zo ' tmagzyn , eerbiedigomdehan d T e kuflen van de Vorft .

F E R D I N A N D . 't Is wd me n Iaat hen koomen.

Pagi btnnt. 'k Voel door verandering, m y n ziel weer ingenomen , De blyfchap maakt dat ik de zei ve niet meer ben, Die'k ftraks noch ben geweefl. Geraftu s ik beken, Dat dceze Anarda heeft de dwaalweg in geflagen. JVIaar hoe of't moogly k is , dit kan my niet behaagen, Dat haar een jongeling, geleide n komt aan' t Hof . Dit geeft my waarelyk tot kwa gedagten (tof .

V I E R D E T O O N E E L . F E R D I N A N D , I S A B E L L A , H E N R I K , G E R A S T U S .

I S A B E L L A .

Vergun dat eene van de minfte der flav inne, Die onder u gezag...

F E R D I N A N D . Rys op, rys op Vrindinne,

'k Wi l dees verneedring niet van u, die 'k waardig agt, T e treeden op myn troon,

H E N R I K . En fchoon i k onverwag t

't Geluk geniet, de Vorft van Ongerente groeten, Kus ik met eerbied Heer, uw Koninklyke voeten.

FE-R D I N A N D . Wie'sdeeze?

I S A B E L L A . 't Is myn vriend .

F E R D I N A N D . Bemind hy u 2

I S A B E L L A . &Ja.

F E R D I N A N D . Dat h y zulks aflaa t o f h y heeft my n ongcn a

Tc

H O F E N L A N D S P E L. 73 Te vreezen.

I S A B E L L A . ?k Ben verpligt hem zulks noit te beletten.

F E R D I N A N D . Dan boor ik (laat u min, ten doel van zyne wetten. Om welke reeden dus uweagtbaarheid gewaagd ?

I S A B E L L A . Waarom is 't dat de Vorft, te my waarts liefde draagd. Terwyl uwe agtbaarheid zo hoog is, en uw zinnen Zo laag, dat gy beftaat, een boere meid te minnen.

F E R D I N A N D . Misdoeu zelve niet myn waarde, en verlaat Diegeen, met wie gy hier gekomen bent.

I S A B E L L A . Die haat

ft nimmermeer , 6 neen, 'k ben duur aan hem verbonden. F E R D I N A N D .

ft ka n onmogelyk de dwaasheid niet doorgronden. ^Mtrek hoogmoedige, terflon d ui t myn gezigt .

H E N R I K . j oe! haarverlaaten, neen : 'twastegenmynepligt , Zulks doe ik nie t my n Heer , ' k he b haa r uit moorders

handen ^erloft, ik moet eerft zien waarheen z y zal belanden > Of anders lyd ik haar, in veiligheid ter plaas, van waar zy herwaars kwam.

F E R D I N A N D . Waar toe diend dit geraas ?

. H E N R I K . Waar toe, om dat gy hebt twee moorders uit gezonden, ^iedeezeonnoofle Vrouw als twee verwoede honden, Te moorden dagten, maar een wonderbaar geluk , Heet my gezonden met myn knegt, om 't gruwelftul c f e weeren,, d e tene wierd (traks op de vlugt gedreven , wen andren lwaar gek weft, di e ligt niet lang zal leven. jJ't gaf my (lof o m niet een ftap van haar te trec'n,

craad u dar» myn Heer, 'k ga zonder haar niet heen. E j F E B . -

74 ISABELL A PRINSESS E VA N IBERI E F E R D I N A N D .

De Graaf , e n Hertoog! i k voe l myn verftan d bedwel -H E N R I K . (men .

Wat Graaf, en Hertoog, zeg twee eervergeete fchelmen. F E R D I N A N D .

Maar zyn uw reedenen in als gelovens waard. 'kZal 't onderzoeken, wan t zyn vreveligen aard , Heef mooglyk iets verrigt, dat tegens regt en wetten, Zig komt te kanten.

G E R A S T U S . Vorft daar d iend men op te letten.

F E R D I N A N D . Ik zal de waarheid wel haaft weeten , waarom gy De Graaf, e n Hartoog, du s vervolgd hebt.

H E N R I K . ' t Staat uvry,

Wam'tgeenikhebgezegt, da t zal ik ftaanden houwen. F E R D I N A N D .

Myn lyfwagt . H E N R I K .

Hoe! wat ' s dit?

V Y F D E T O O N E E L . F E R D I N A N D , G E R A S T U S , I S A B E L L A ,

H E N R I K , Lyfwagt.

F E R D I N A N D .

Xk mag u niet vertrouwen Ten zy ik alles weet. ' k Houw my niet eer te vreên.

H E N R I K . Sta zeg ik, of di t fiaal gaat door u boezem heen.

I S A B E L L A . Laat af Lizardus, gy moet u gehoorzaam toonen , N a ' s Vorftenwil .

H E N R I K . Zouikmyt'onregtduszienhoonen,

Dat

HOF E N L A N D S P E L. 75 Dat doe ik niet; ó neen ! ik fweer hen al de dood.

F E R D I N A N D . Wat overmoed is dit?

I S A B E L L A . Ik houw u buiten nood

Mynvrind, bezadigu . H E N R I K .

Wel aan, daar ly t myn deegen, Geen fterveling , had die ooit uit myn vuirt gekregen Alsmetmynleeven.

I S A B E L L A . ' t Bloed, verraa d zigzelve niet.

S E S D E T O O N E E L . F E R D I N A N | > , I S A B E L L A , G E R A S T U S -

M F E R D I N A N D .

evrouw, i k fta verbaaft, voo r al wat hier gefchied. I S A B E L L A .

Mevrouw! hoé heeft de Vorft, alreê myn naam vergeten ? F E R D I N A N D .

"Neen! ikhebdievoorveeljaarenalgeweeten . (zegt , Maar zeg my eens, 't geen ftraks die jongman heef t ge -^ygy daar van bewuft ?

I S A B E L L A . . De Vorft i s onderregt, Naar zuivre waarheid.

F E R D I N A N D . H Maa r verfchoon my 't verder vragen, noedeezezaakzigheeft, i n alles, toegedragen . y I S A B E L L A . Zo haaf t O&avio, aan my kwam voor te flaan , OP u verzoek myn Heer, o m naar het Hof te gaan, Zo he b ik zulks niet eens in myn beraad genoomen, Wyl' Vorite n gonften , vee l nie t ander s zyn als droo-Die ftraks verfwiuden,als m e een kleine tyd het zoet(men par van genoten heeft; ja bitterder als roet In hunn e nafmaak zyn . I k vond my aangedreven,

Om geruftenftaat, my n overige keven Te

76 ISABELL A PRINSESS E VA N IBERI E Teflyten, engeenzinshethachlykhofgewoel T e ruylen voor dat zoet, om niet de nyd ten doel Te worden; maar Oftaaf blee f by zyn eerfte zeggen, En kwam het groot geluk, my klaar voor oogen leggen Het geen my naakend was, ter wy 1 de Koning zou, My kroonen als Vorftin, door wettelyke trouw, En zo het nodig was, dat hy wel wilde fweeren Voor't Koninklyk e woord; i k lietmyoverheeren ? Om aftewagten d e vertrouwde, diegyzou d Afvaardigen, om my te haaien : Ach ! hoe koud Wier my het bloed, eer ik myn affcheid ha d genomen Van Heer Oftavio; ik zag de Heere komen , 'k Ging met hun door 't gebergt, ze onthaalde my beleefd In den beginne, ja zodanig als men heef t Van welgeboorenc te wenfehen met gedagten, Zyzydc dat de koets, des Koninks my verwagtcn Aan't einde van 't gebergt; en in het verder gaan, licgonne zy de weg vee! hooger op te flaan , Zo da t ik twyfelde of zy het fpoör nie t mirten, En 'k zag wel in het kort, dat ik my niet vergifte n Toen ik my onverwagt gevat zag by d&ftrot, En langs de grond gefleept, inee n pikdonker kot , Daar ik in wynig tyd, het Hemels ligt moert derven, Vervloekte Koningshoer , hie r zult g y moeten derven , Sprakdeeenemobrdenaar, terwylden andreguit , Op fchildwagt bleef , di e met een heel verbaart geluid De moordcr toe riep, dat'e r volk kwam op de wegen, Digi by het hol; di fielt vond zigterrtondverleegei}, Tcmecrwyl'k by geluk, he m had de vuyrt gevat Induïfter, 'daa r detoirhn'tmoordadig (laai in had , Eu wyl den anderen met roepen voort kwam vaaren, Verliet hy my; ik raakte een wynig aan 't bedaaren , En zag naar uitkom il, maar ik wierd door duifterni s Belet, o m de uitgang van het hol te vinden, 'kgi s Datdieeerlozeboefdeweg we l heeftgeweete n In donker, nada t ik luidkeels hadopgekreete n Om hulp, wierdi k hier op een andreftem gewaar .

H O F EN L A N D S P E L . 77 Die my kwam nadren tot myn byftand; om 'tgevaa r Te ontkomen trad ik toe op het gerugt, en nader Gekomen, 20 vond ik in plaats van dien verrader, De vroomen Held die my kwam redden uit de nood, Want anders was ik daar ontwyfelbaar gedood . Wy waren nauwly ks uit het duider hol gekomen , Ofdaatlyk hebben wy demoorders weervernoomen , Die grimmende van fpy t om haar ontroofde buyt , Handeegens trokken, maar zy wierden haaft geftuy t Van myn verlolFer, fchoon zy fwoeren dol van tooren, Dat Vj hem 't (taal door 't hart en n ieren zouden booren: Zy raakten handgemeen, en na een kortgevegt Deed, my n verlofTer trouw geholpen van zyn knegt, Die niet een enk Ie trê, wou van zyn meeikr wyken , En in getrouwheid van zyn pligt niet wou befwyke n Straks de eene vlugten en den ander fwaar gewond , Ontviel zyn kling: dit is myn voorval vaft gegrond Opzuivre waarheid.

GÊt tASTUS-Vorftgy moe t voor alle zaak en

U van dees fchelmen, zo 't kan weezen, meefter maake n «r dat zy door de vlugt, zig bergen uit uw land , Ditisnoodzakelyk.

F E R C I N A N D . Het raakt my aan 't verftand .

Hoe kan de hemel zulk een gruweldaad gedoogen , Maar neen't i s haarmiflukt, ho e werd my bloed bewoo-«rws van ongeduld, wi e had dit ooit gedagt. (gefr ,

I S A B E L L A . nydie gewond was, zy , he t wasteweeggebragt , «m dat de Koning eer zyn eenig kind beminden, Met hoop, om door myn dood zyn heil by hem te vinder», ^'t is het al, óVorft , 'tgeeniktezeggenweet . *v F E R D I N A N D . ^ aar is die moordenaar, boosaardig fel en wreed ? vp I S A B E L L A . *Vy hetea't hyloos menfeh i n handen van de boeren,

O m ,

78 ISABELL A PRINSESSE VA N IBERI E O m , zo by was in ftaat hem herwaars aan te voeren.

F E R D I N A N D . 'k Zal hem doen ftraffen, 'kwildewaereldhoorcn zal , Tot fchrik van anderen, di t wreed, e n vreemd geval.

I S A B E L L A . Maar zeg mygroote Vorft, dit kan ik niet bezeffen , Waarom my hier ontboón.

F E R D I N A N D . Om u ten Troon t e heffen

Mynlief, mynlfabel , ho e is myn hart verheugd , N u ik belooninge zal geeven aan de deugd. Oonverwagtgeluk!

I S A B E L L A . Odaaf heeft my verraden,

Ik merk het . F E R D I N A N D .

Dit verraad kan uw in 't minft nie t fchadcn , Myn Engel , mynPrinfes , my n uitverkoornebruid , Ik weet wie dat gy zyt, uw veinzen heeft nu uit , Iberiemoetu, alsRyksvorltinbegroeten , Ik ben beryd myn lief, o m al het Ieet te boeten, 't Geen gy geleeden hebt, ik fweer u myne trouw.

I S A B E L L A . Wat hei l verwagt de Vorft va n een verlaate Vrouw.

F E R D I N A N D . 'k Weet dat gy in uw jeugd , niiflydbent, e n bedroog^1-

I S A B E L L A . O hemel! maa r van wie?

F E R D I N A N D . Van hem die voor uw oogen

Ter nede r knield, e n niet zal opüaan voor dat gy, Zynfchuld, aa n hem vergeeft .

I S A B E L L A . Isditgeenrazerny?

F E R D I N A N D . O nee n myn ziels Vrindin, u is tot pand gebleeven , Op trouw een halvering, di e ik u heb gegeven, Ik .

H O F E N L A N D S P E L. 7 9 Ik heb de Hertoog, toen ik my bevond in nood, Niet uit ligtvaardigheid, of haat, o f nyd gedood , 0 neen alleenig, om myn eigen lyf te bergen.

I S A B E L L A . 'k Weet niet Verrader, wa t gy my noch durft vergen , Om met een eerloos menfeh, in echt verbond te treên, Met eene, om wie ik heb wel duizend doón geleên, Die my gedwongen heeft,myn Vaderlan d te ontviugten, hweg gedompeld in een zee vol ongenugten. Hoe kan de hemel noch gedoogen dat gy leefd , De toorn onfteekt myn bor(t,myn hart in 't lichaam,beefd i Vanenklefpyt, nu ik u byzyn moet gedoogen. Laat los verrader, want 't is niet in u vermoogen, Het leet te boeten, 't geen gy my hebt aangedaan.

G E R A S T U S . "rinfes, verhoord e Vorft, i k bid ei laat uraan.

I S A B E L L A . Hoehemverhooren, diemy n Vade r bragt om't leven , Ben ik in ballingfchap, niet door hem weg gedreven. Daar ik myn zoon verloor, en als een arme wees, «r dat Oöavio myn zyne gunft bewees , Moeftfwerven, en daarnageduurig droef te moede, Opveld, als herderin 't onnozel lchaapje hoede. Zou ik met zulk een menfeh verzoene, neen , oneen , Die'tleevenheeftjvandieikliefhad, afgefneên , (de n ^lehem nooit had mifiiaan, myn waarlte pand gefchon-vvaar wierd doodfchuldiger als deezen ooit gevonden. o G E R A S T U S . oezadïg u Mevrouw , de Vorft zy n magt is groot. . I S A B E L L A . (dood. *Lced door hem duizend doón, ' k vrees voor geen eene «dien ik Hydens was, ik zou om my te wreeken, jJ'en eerelooze, en daar na myn zelf doorfteekeu, %i was 't herdenken vanmyndeerlyk treurfp d uit . > 7 G E R A S T U S . i ^ou fchoonder voor u zyn, een Koninglyke bruid

eweezen, danveragt , inhetgebergttefwerven . I S A -

80 ISABELL A PRINSESS E VA N IBERI E I S A B E L L A .

Ik ben al lang gewoon, depragt van 't hof te derven. „Maar wat veranderinggevoel ik in myu hart , „'t Gedenken aan myn toon, maakt myne geeft verwart, „Zo ik de Vorft verlmi, en doof blyf voor zyn fmeken , „Dan tie ik myne Zoon, va n Kroon, e n Troon, verfte -

F E R D I N A N D . (kei» . Genade myn Prinfes, o f is myn leet u lull ?

I S A B E L L A . 'k Vergeeft u, maar laat my weer keeren in myn ruft , Geen Kroon, of Scepter kan aan Ifabel behangen .

F E R D I N A N D . 'k Zal by die giften u een zuivre ziel opdraagen, 'kHerftel uinuftaat , enuwverlooreueer , Keert weeder in zyn plaats, ja 'k geef u alles weer, Wat ik genomen heb, door onbehoorlyk minnen .

IS ABELLA . Hoe kan het mooglyk zyn, hoe breng ik my te binnen, Door welk een middel, gy uvv fnode luft volbrogt .

F E R D I N A N D . Ik had uw Kamenier Lizaura, om gekogt , Die-uw geheimen wift, maar laat ons daar van fwygen, 't Zal my genoeg zyn,zo 'k myn fchoone mag verkrygen, Die 'k twintig Jaren lang gezogt heb, zo ver deaard Ziguitftrekt, j a Prinfes , i k von d myn ziel befwaard . Van die tyd af, da t ik de mifdaad heb bedreven, En twyftelt gy dan noch, om my de hand tegceven i A!s Bruid.

I S A B E L L A . O neen myn Heer, ' k vertrou w uvorftlyk woord '

F E R D I N A N D . De Hemel die in 't eind my fmeeken heeft vérhoord , Dank ik voor myn geluk, nuikmynlfabelle , Mag in haar Eer, enftaat , .enKoninkrykherftellen -

I S A B E L L A . . 'k Ben dankbaar voor d e gunft, di e my werd aangeboön .

F E R D I N A N D . 'k Heb n a de moeder, och indien ik nu de zoon Ko n

H O F É N L A N D S P E L . 81 Kon vinden, 'k zou myn ryk, heel gaerne met hem dec-Ofaanlberiè', doo r myne macht beyeelen, (len , Om hem 't erkennen voor hu n wettig V orft en Heer.

I S A B E L L A . Myn Vorft'k hebee n verzoek .

F E R D I N A N D . Gebie, wa t wil t gy meer

Myn uitverkoorne Bruid, uw wil, ismyubehaagen . I S A B E L L A .

Dat die verzekerde, magdaatly k zyupntflagen , Diemy verloft heeft van het moordenaars geweld.

F E R D I N A N D . Myn lyfwacht,

S E S D E T O O N E E L . F E R D I N A N P , I S A B E L L A , G E R A S T U S *

L Y F W A C H T .

L Y F W A C H T .

H e e r . F E R D I N A N D .

n> Da t hy in vryheid werd gefield J Die in verzekering, wier d door myn laft genomen*

L Y F W A C H T . MynVorft, hetzalgefchién .

F E R D I N A N D . t We l aan ik zal dien vroomert En Wakkren jongeling beloonen voor zyn deugd. ^ I S A B E L L A . £je Vorfi had nimmer in myn byzyn zig verheugd, "adhy voor myn behoud, zy n lyf niet durven waagen.

Z E V E N D E T O O N E E L . F E R D I N A N D , I S A B E L L A , H E N R I K , GERASTUS .

H H E N R I K .

eeft Ongerijc luft, 4e onfchuldige te plaagen; F J a

82 ISABELL A PRINSESSE VAN IBERI E ja zelf die gcene, die door dapperheid en moet , Dees Hooggeboorne Vrouw, heeft va n de dood behoed ? Doch dank den Hemel, die my heeft op 't fpoor gezonde n Om haar te vryden, voor 't geweld, van wreed e honden; 'k Dacht dat deKoning zou beloonen deeze daad, Maar 'k vind hier anders niet als wantrouw, fpyt en haat.

F E R D I N A N D . Geen onverzaagder kwam my immermeer te vooren, De moed van Schevola, fthyn t in dees knaap hcrbooren. 'k Zie in zyn Eöd'le zwier, e n 't Achtbare gelaat Niet anders als 't geen aan een Prins behaaglyk ftaat. Ei! ze g my doch, my n Lief, i k bid u, wieisdeezen ? Wie mag dien jongen, zo vol moed en fierheid weezen, Diezo getrouw voor u, zyn lyf heeft aangebóon ? Spreek zo het weezen mag, myn waarde.

I S A B E L L A . 't Is uw Zoon.

F E R D I N A N D . Myn Zoon Prinfes J

I S A B E L L A . 6 Ja! my n Henrik kom hier nader,

Omhels deiïKbniiig, kus indceze Vorft u w Vader . H E N R I K .

Myn Vader! Moeder is het waar het geen gy zegt ? I S A B E L L A .

6 Ja, my n kind, 'khebugetröuwlykonderregt . Gyzytontfleldmyn Vorfl , bedaa r u.

F E R D I N A N D . Och! myneooge n

Die tw,yfelen;geen fins. 6 Hemel! u w vermoogef l Isonbegrypelyjc, die'k twintigjaare n kwy t Geweeltben, vin d ik weertezaamenopeen tyd . Myn Zoon , my n erfgenaam , wa t vreug d i s 't u t'ont -

moete». H E N R IK .

Ik val eerbiedig aan uw Vóritelyke voeten , ïnkiiïdehmidvan hem . diemyterwaerek i bragt .

' FER.

H O F I N L A N D S P E L . 83 F E R D I N A N D .

Laat af, omhel s my Zoen , 'tiskwalykinmynmagt , Zo is myn hart ontroerd om u te ontfangen.

G E R A S T U S . 't Weezen

VanUj enhemmynVorftftemtovereen . F E R D I N A N D .

Geen vreezen Dat hy myn zoon niet is, bekommerd my, het bloed Dat in myn aadren gloeid, en 't Vaderly k gemoed, Zynmyngetuygen.

G E R A S T U S . Wat verandering, geen eeuwen,

Die in de boeken van verwonderinge fchree u wen Zyntegelyken, by dit wonderbaar geval, Het geen Iberië, en Ongren heugen zal, Zo lang d e waerel d naat . My n Vorit ho u my ten goe-

den , Dat ik u zeegen wens met Bruid en Zoon; het woeden Op uw gemoed, neem t nu een einde.

F E R D I N A N D . Ik bedank

Geraftus, Ongren zal de blyde bruilorts klank Haart hoören; 'k-meen in't kort myn liabel te leiden Naar 't Echtaltaar .

G E R A S T U S . U w vol k zal zig op 't hoogft verblyde n

Alszy een Koningin zien treeden op den troon. F E R D i N A N D.

Verheug u nu met my j myn waarde Bruid, e n Zoon. k Wildat men jaarelyks, dee s blydcn dag zal vieren, k Zal door myn Koninkryk, a l myn herauten (tieren, Die Ifabella, voo r hun wettige Voröin , Uit roepen zullen.

H E N R I K . Vorit, e n Vader, z o uw zin

Demynewas, 'kzouhiermy n trouwelüiegtontbieden , F 2 ' F E R .

84 ISABELL A PRINSESS E VA N IBERIÉ F E R D I N A N D .

'k Geef u verlof myn Zoon, het zal terftond gefchiadei. Myn dienaar.

P A G i uit. Heer.

H E N R I K . Daar ftaat v oor in het Hofpof taal,

Eenmantewagten. F E R D I N A N D . Breng hem by ons in de zaal.

H E N R I K . Zyn naam is Gillis.

P A C T . Meer, w y volgenu begeeren,

Zodafelyk. Pagi bittnen.

F E R D I N A N D . Nu zal u geen tegen fpoed mee r deeren,

Myn vaardige Ifabel, z o lang myn oogen 't ligt , Aanfchouwen zullen .

A C H T S T E T O O N E E L .

F E R D I N A N D , I S A B E L L A , H E N R I K » G I L L I S , G E R A S T U S .

H E N R I K ,

H eer, daar is hy die zyn pligtf Getrouwlyk voorftond, toen het opmjn Moeders leeveff Gemunt was.

F E R D I N A N D . 'k Hoor gy zyt uw Heer getrouw gebleven,

Toen hy befprongen wierd , van 't heiloos moord gefpan-G I L L I S .

Ik ben niet aars gewoon, myn lieve goej e man, Zou ik die vroome ziel zien voor myn oogen derven, t Neen, ik liet my eer gelyk een brazem kerven, Ja

HOF E N LANDSPEL. 85 Ja 'k zag my liever heel tot huspot hakken.

F E R D I N A N D . Weet,

Dat ik u loonenza}. G I L L I S .

Daar ben ik toe gereed. Want hoo r een s Konin g lief , i k zeg't nie t o m te mal-

len , AlftondikQpmynhoofd, daarzougeenftuive r vallen .

F E R D I N A N D . B!/f aan myn hof .

H E N R IK . Doe als myn Vader u gebied.

G I L L I S . Is dat jou vader, by mynfiandat wilt ik niet, Panmeenjeloofik, hie r teblyven met joubeyen ?

H E N R I K. 0 ja voorzeeker.

G I L L I S . Kyk, datmagikheelwelleyén ,

Maar zeg my, waar zal ik, ik armen drommel heen ? F E R D I N A N D .

Hier bly ven, by uw heer. G I L L I S . Daar ben ik mê te vrêen :

Want ik geloof, dat ik de kolt hier wel zal krygen, Zo 'k maar de keuken w"ifl te vinden.

H E N R IK . 'kRaadu'tzwygen.

G I L L I S . Als ik maar te eeten heb zo ben ik wel te vreên. Maar'k wens je goeden dag, i k ga.

H E N R I K . Maar zeg waar, heen.?..

G I L L I S . Waar? nadekeuken,omtezienofdekapoenen (ucn; . Haaftgaar zyn , di e ik wens braaf voor hun naars te zoc-

F 3 Je

86 ISABELL A PRINSESSE VA N IBERI E

Je meent miffchien dat ik de fteur flagt , neen dat 's mis, )ie leeven van den wind, ik daar wat te eeten is.

N E G E N D E T O O N E E L . F E R D I N A N D , I S A B E L L A , H E N R I K , G I L T

L I S , G E R A S T U S , P A G I .

P A G I . (ren ,

Myn vorft, op 't buitenhof daa r (laan verfcheide boe-Die een gevangen, zo zy zeggen herwaarts voeren , nraar gewond is.

F E R D I N A N D . Voort brengt dien ontmenften hie r

'k Zal hemdoen (haffen , want dat heilloos monfterdier , Acht ik niet waardig om op aarde meer te treeden.

Is AB E L L A . Een nieuwe onfteltenis.

( F E R D I N A N D . Myn lie f ho u ut e vreeden ,

Hy is de onfteltenis, van myn vorft in niet waard.

T I E N D E T O O N E E L . F E R D I N A N D , I S A B E L L A , H E N R I K , G I L L I S ,

R I K A R D O , G E R A S T U S , Boeren. R i c A R D p.

Indien een mifdaad ooit leedweezen heeft gebaard, En innerlyk berouw myn Vorft, hier is die geenen, ieganfch onwaardig is voor uwe troon verfcheenen ,

En duizend doode n fterft om 't geen hy heeft verricht , Ik heb de menfchlykheid verzaakt , enmyneplig t "Vergeeten, toen ik my zo flinks liet overreeden, Van mynen broeder, o m dees dwaalweg int e treeden , Ja als gedwongen. Och ! verfchoo n my om myn kind, Om my ne dochter, noch onlangs van u bemind, Om my ne daaden die ik eertyds heb bedreeven, Tot welöand van uw Rylc.

FER.-

H O F E N L A N D S P E L. 87 F E R D I N A N D .

Zou ik u zulks vergeeven, Dan was ik nimmermeer den naam van Koning waard; Een heilloos monfter heeftu mogelyk gebaard En opgevoed, gy zyt een fchrikdier in myne oogen, 'k Sturf eer, eer ik u in het leeven zou gedoogen . Diedeeze onnoofele gedoemd heeft to t dedood, Wacht noch gena—

I S A B E L L A . Myn Vorft, ikvind'tverfchi l noc h groot ,

Wyl de aanflag is mislukt, laat hem gena verwerven. F E R D I N A N D .

Hoe! ishetmogelyk , di e u op't punt van derven Gebragt heeft, zoek tgy te behoeden; di t verzoek Maakt my verlegen, 'k bid denk om den duiftren hoek , Daar men udooden wou, my n waarde.

I S A B E L L A . 'k Weet de reeden

En't regt gebieden, da t al wiekomtteovertreede n Met zyne wil, is zelf zo fchuldig als die geen Die't kwaad volbrag t heeft ; maa r dit flui t barmhertig-

heên Niet buiten, 't welk de Vorft, als 't hem belieft ka n toojie Aan wie hy wil.

F E R D I N A N D . Welaan, ' k zal u voldoen myn Schoone;

Verrader', moordenaar, van alle deugd ontbloot , Weet dat haa r goedheid u w vloekwaard e fchul d vcr -

tnniet verminderd, fchoon zy toeleid op't vergceven , Gaheenonmenfchlyk menfeh , ik fchenk u 't eerloo s 1c-P°ch banu eeuwig uit myn hof, e n myn gebied, (ven . Maak dat u nienaant ooit op mynen bodem ziet.

R I C A R D O . (wen , ^Bedarjk u eeuwi g voo r u w goedheid roe m der Vrou -«ïa l zo lang ik leef uw naam in waarde houwen.

F 4 E L F -

88 ISABELL A PRINSESS E VA N 1BERI E

E L F D E T O O N E E L . F E R D I N A N D , I S A B E L L A , H E N R I K , G E R A S '

T u s, G I L L I s. I S A B E L L A .

' k j l edank den Koning, voordegunf t aa n my betoond. 1 3 F E R D I N A N D .

OpuwverzoeTt Prinfes , hebikdenichel m verfchoond . Maar Henrik , le g my eens of gy met uw behaagcn, En zuiVre meening ooit uw hart heb opgedraagen t Aan eenefchoone , j a zelf doof verloofde trou w Uzelf verbonden ?

H E N R I K . Ja heer Vader, gee n berouw

Kan hier opvolgen, want ik zal haar nooit verlaaten, Ten zy myn Vader zulks gebied.

I S A B E L L A . Zoud gy haar haaten

Myn zoon, metwien gy zyt van kindsbecn opgevoed, Wiens Vader üzó lang gctrouwlyk heef t behoed . Hoe kooit zynMajelteit, di t voorval doch te weeien 5

F E R Dl N A ND . Van niemant als haar zelf; z y heeft my nat bek recten , Haar harts geheim ontdekt, e n loofde /.ugtopzugt , Met veel veraeekring, hoegy zaam#n waard geviugt; 't Geen haa r befluiten <Jeed, door niinnenyd verbolge n j Werwaars gyheenetoogt,' uoveralte volden.

H E N R I K . Maar wa3r is dit gefchied hee r Vader ï

F E R D I N A N D . Hier ter lié.

Zoeevcn. I S A B E L L A .

Armefchaap. H E N R I K .

Pit maak t my n har t gedvve ,

HOF HN LANDSPEL. 89 Zy zal ons zekerlyk gevolg d zyn .

ISABELLA. Ja, haa r zinnen,

Zyn fpooreloos myn Heer, doo r 't a l te heevig minnen, Zy leeft niet zonder hem.

F E R D I N A N D . Zy is hier aan myn hof.

Ga Henrik haal haar hier . H E N R I K .

Ik ga met u verlof. F E R D I N A N D .

Gy moet wie dat gy zyt, een weinig noch verzwygep, Zy zal door myn berigt daar van de kennis krygen. Doe al s i k heb gezegt myn zoon, ik ben gezint, Om te onderzoeken, hoe getrouw zy u bemind.

T W A A L F D E T O O N E E L F E R P I N A N D , I S A B E L L A , G E R A S T U S .

I S A B E L L A .

N uzal haarminnenyd, we l haatteen einde neemen, SZy (lierf , indie n me n haa r van Henrik, wouver -

vrecmcn. F E R D I N A N D .

Dit i s myn meening niet, ze zyn elkander waard . Graaf Rudolf, dle voor ons zyn bloed nooit heeft geipaard, Haar Vader, leefd by ons te waardig in gedagten, Dat i k oni ïnyncn Zoon, zyn Dochterzou veragten. Neen, 'k zie haar met vermaak verbonden inden egt. Getrouwe liefde die hun harten zaamen hegt, Die zal ik nimmermeer, door myn vermoogen fcheiden , Maar ' k zal hun faamen.. .

I S A B E L L A . Vorit daar zynzemet hun beiden.

F5 D E R -

90 ISABELL A PRINSESS E VAN . IBERI E

D E R T I E N D E T O O N E E L . F E R D I N . A N D , I S A B E L L A , H E N R I K , A N A R -

D A , C E C I L I A , G I L H S , G E R A S T U S , P A G i .

H E N R I K .

Eerbiedig knielen; wy voor zyne majeftcit . A N A R D A .

Wiensglori nimmer moet vermindren door den tyd. F E R D I N A N D .

Rys faamen op. We L nu beb \k myn woord gehouwen, Anarda, is' t u zin, o m met myn zoon te trouwen ?

A N A R D A . U w toon heer Koning, neen, 'k verlaat Lizardus niet, Maar volg gehoorzaam,, ' t geen de liefde my gebied. Ja zo fk met uw zoon uw Koningry k kon erven Z o wü ik liever met myn liet Lizardus fterven .

F E R D I N A N D . Ik kon onmooglyk, u voldoen door decs' trouw, Terwyl Lizardus, is verbonden aan dees vrouw.

A N A R D A . O. hemel!

H E N R I K . Wat is dit ?

C E C I L I A . Hoe raakt zy aan 't bedaaren ?

Wat zal erendïge, in het eind my wedervaaren ? Ach! mynmeeftresdiefterft .

H E N R I K Zy heeft geen (lervens nood.

C E C I L I A . Lizardus, voe l haar hand, z y word zo koud als loot.

H E N R I K . Myn lief, ftelu geruft .

A N A R D A . Neen Laura , i s unader,

\k Vervloek uw vcinzery, voor eeuwig, fnuó verraad, Ver-

H O F E N LA K D S P E L . 91 Vertrekken wy; gavoordGjciüa, ' t is gedaan, Ween droevige oogcn, waatg y hebtmy'teerf t verraan .

F E R P I N A N Ï ) . Blyf waarde dochter, droog uw natbetraaude wangen, Gyzult Lizardus, ofwel Henrik nu ontfangen Gelyk met myaen zoon.

A N A R DA . Is ' t waa r ?

H E N R I K . Ojamynbruid.

G I L L E S . Wel voor dederdemaal zie \k myn oogen uit. Hoe of he t noch met m y in't eind hier of zalloopen , Tamboer, of Kapitein , dat flaat noch voor my oopen , Kryg ik de keur ik weet wel wat ik kiezen zal. hdieu 't maar niet en h, loop tuys, je hebt het al.

I S A B E L L A . k Omhels myn dochter.

A N A R B A . Hoe! myn lief is deeze uw moeder ?

H E N R I K . Oja, z o waarlyk als uw vader myn behoeder Geweeft is.

A N A R D A . . Zoikooitminnydigbengeweeft, Ik bid vergiffenis myn moeder.

G I L L E S . Ikben'tmeeft, (gen ,

Daar mê geplaagd Mevrou w , wylik veel knuppel flaa-Om u w jaloersheid, op myn lenden moeft verdragen , WanneerikzeidatheerLizardus, niemantnie t Als u beminde.

C E C I L I A . Ik beken het is gefchied.

G I L L E S , Daar dez e fnapfterdan, me t kragt kwam onderftooken , Gelyk een heintje pik.

I S A -

92 ISABELL A PRINSESS E VA N IBERI E I S A B E L L A .

't Is alles afgebrooken, Men voed nadeeze nu geen kwa gedagten meer .

F E R VI N A N D. Ga heen zeg aan den Raad, dat ik van hun begeer, Datzytezaamenhier op' t fpoedigft e verfchynen .

P A G I . Myn vorft het zal gefchiên.

V E E R T I E N D E T O O N E E L . F E R D I N A N D , I S A B E L L A , A N A R D A , H E S -

R I K , G E R A S T U S .

F E R D I N A N D .

J N u zal ons leet verdvvyncn Mynuitverkoornebruid, i k vind my heel getroolt , Nu 'k u gevonden heb met myn beminde krooft .

V Y F T I E N D E T O O N E E L . F E R D I N A N D, IS A B EL L A , A N A R D A , H E NRIK ,

G I L L I S J G E R A S T U S , RAADSHEEREN , PAG I

P A G I .

Den raad verfchytit, myn Vorft . E E R S T E R A A D S H E E R .

Wy hadden niet vernoomen , 't Bevel zyns Majefteit, ofzyn aanftonds gekoomen . Om aan te hooren 't geen de Vorlt gebieden zal.

F E R D I N A N D . Ik hebaan u verhaald het wonderbaar geval, Dat my bejegend is , gelêen een reeks van jaren, Zie myn verloofde bruid, waar mê ik meen te paaren. Gy Heeren ziet deze is ' t, die nu op üngrens troon , Zal heerfchen neven s my; en dezen is myn zoon, En wettige Erfgenaam, tweeKoninglyke looten , In'tryklberiën, ui t Vorftlyk bloe d gefprooten . Erken hun waarde, 'twerdualvajimygeboón . r

ALLS

H O F EM L A N D S P E L , 93 A L L E .

Laag leefde Koning, me t zyn Koningin, e n Zoon! F E R D I N A N D .

Maak alles vaardig om oris Huuwlyk te voltrekken, Zo haaft als 't mooglyk is, i k wil den tyd niet rekken, Om pragtig met myn bruid, naar 't Echt altaar te treên, Die van my werd ge-eerd bemind en aangebéen. Wy gaan ten Tempel, öm met dankbaarlyke klanken, Voor ons geluk in 't eind den Hemel te bedanken. En gy myn bruid, ontfang, uw ïuivre deugd ten loon, Een Sceptcr,voor dees ftafjen voor dees krans een Kroon,

E I N D E .

Copye