risico-management samenhang en aanpak risicomanagement in organisaties 07-09-2011 interim management...

Interim management - financieel management - turnaroundmanagement www.ofm-groep.nl

1

Risico-management

Samenhang en aanpak risicomanagement in organisaties

07-09-2011


2

Peter van Oers

Professie• Management consultant• Publieke en private sector

• Koersveranderingen• Netwerk van 500 interim

managers en consultants

Passie

07-09-2011


3

Onderwerpen• Wat zijn risico’s en wat is het doel van RM• Belang van betrouwbare

informatievoorziening• De praktijk bij het beheersen van risico’s

en wat gaat er tegenwoordig mis gaat bij Risicomanagement

• Hoe pak je het aan / waar gaat het om bij risicomanagement

07-09-2011


4

Wat is een risico?

Risico:

“gevaar voor schade of verlies”

07-09-2011

van een gemiste kans

5

Risico elementen

Voorbeeld:De kans dat mijn huis verwoest wordt

door brand als gevolg van blikseminslag

07-09-2011

Waarde Gevolg

Situatie

Maatregelingen

Kans

Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

www.ofm-groep.nl


6

Wanneer een risicovolle situatie?

Het risico van direct of indirect gevolg van een inadequaat of falend:• Proces• Mensen• Systemen• Externe gebeurtenis

07-09-2011


7

Risico’s treden op in vele gedaanten

07-09-2011


8

Veel voorkomende risico’s

Intern• Huren• Verkopen• Onderhoud• Financiering• Bedrijfslasten.• Personeel.

Extern• Imagoschade• Projectontwikkeling• Veranderende

regelgeving• Veiligheid

07-09-2011


9

Risicomanagement

• Ander wijze van besluitvorming

• Als je uitgaat van gemiddelden is een zebra grijs

07-09-2011


10

Een paar vragen?

• In hoeverre is uw organisatie nu in staat haar eigen risico profiel te managen?

• Hoe goed moet uw organisatie in staat zijn om deze risico’s te kunnen managen?

• Wat moet de organisatie doen om dit stadium te kunnen bereiken?

07-09-2011


1107-09-2011


12

Zou een helm helpen?

07-09-2011


13

Risico’s veelal onvoldoende beheerst

Signalen:• Prognoses worden steeds bijgesteld• Borging van financiering gaat moeizaam• Medewerkers klagen over werkdruk.

07-09-2011


14

Betrouwbaarheid informatievoorziening van belang

07-09-2011


15

Een selectie van gepubliceerde verliezen

07-09-2011

Jaar Organisatie Sector Verlies Reden2011 WSG Volkshuisvesting 63 miljoen Verspreiden van

incorrecte informatie

2009 Servatius Volkshuisvesting 60 miljoen Verspreiden van incorrecte informatie

DSB Bank Financieel Failliet Verspreiden van incorrecte informatie

2008 Woonbron Volkshuisvesting 175 miljoen Verspreiden van incorrecte informatie

Delta Loyd Financieel 300 miljoen Verspreiden van incorrecte informatie

2011 HSL Openbaar vervoer Dagelijks€ 360.000

Verspreiden van incorrecte informatie


16

Berichten uit het nieuws"Woningcorporaties"

Projectontwikkeling is een kunst. Dat ervaren ettelijke woningcorporaties nu aan den lijve. Afwaarderingen en verliezen op projecten zijn schering en inslag. Ze komen veelal ten laste van het maatschappelijk vermogen, waardoor corporaties soms voor huurders pijnlijke maatregelen moeten nemen.

"Corporaties diep in rood met avontuur in vastgoed" Woningcorporaties hebben forse verliezen gemaakt met activiteiten in projectontwikkeling. Een groot deel van de dochterbedrijven voor nieuwbouw en

aankoop van gronden lijdt structureel verlies.

"Oud-directeur corporatie PWS betaalt de schade“Rotterdam Voormalig directeur-bestuurder Henk Sligman van woningcorporatie PWS in Rotterdam moet ruim euro 5,4 mln terugbetalen aan zijn oud-werkgever. Dat

heeft de Hoge Raad onlangs beslist na een juridische procedure van bijna zes jaar. Bij verschillende gerechtelijke instanties is Sligman al verweten dat hij geld ontving van derden bij transacties waarbij de woningcorporatie was betrokken. In 2005 werd Sligman ...

"Woningcorporaties maken opnieuw stevig verlies“Woningcorporaties hebben weer veel verlies geleden. In totaal kwam de sector vorig jaar 480 mln euro in het rood.

"Woningcorporaties moeten inzicht geven in commerciële dochters“Woningcorporaties worden momenteel gevraagd extra inzage te geven in de financiële risico's van hun honderden commerciële dochterondernemingen. Op die risico's is

te weinig zicht. Initiatiefnemer voor de controle is het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW), dat borg staat voor euro 75 mrd aan corporatieleningen. Martijn Rink, hoofd Kapitaalmarkt WSW, bevestigt het onderzoek.

"Corporatie De Key doet aangifte tegen ex-directeur“Woningcorporatie De Key doet aangifte tegen oud-topman Jaap van Gelder en de oud-directeur van ontwikkeltak De Principaal wegens vermoedens van fraude bij

vastgoedtransacties. Dat bevestigt Frank de Grave, voorzitter van de raad van commissarissen.

"Opnieuw verlies voor grote corporaties“Van de grote woningcorporaties in Nederland heeft 40% het afgelopen jaar afgesloten met rode cijfers. Dat blijkt uit onderzoek van deze krant onder de 50 grootste

corporaties. Hun gezamenlijke resultaat was euro 92 mln negatief.

"Uitverkoop corporaties bepleit“Als woningcorporaties overeind willen blijven, moeten zij de komende tien jaar tot 800.000 van hun 2,4 miljoen sociale huurwoningen verkopen aan hun huurders. .

07-09-2011


17

Gepubliceerde verliezen door verspreiden van incorrecte informatie

07-09-2011

miljarden euro’s maatschappelijk kapitaal


18

Wat je niet ziet

Bestaat niet

07-09-2011


1907-09-2011


20

Bij veel organisaties ontbreekt een integrale aanpak van risico management.

07-09-2011


21

Risicobeheersing- en controle systemen

Instrumenteel is het bij de meeste woningbouwcorporatie goed geregeld.

• Risicoanalyses• Integriteitscode – op de website• Kwaliteitszorg en zelfevaluatie• Handleiding financiële verslaglegging• Periodiek monitoring en rapportering

07-09-2011


22

Wat gaat er nu verkeerd bij het managen van risico’s?

07-09-2011


2307-09-2011


24

Stijging bedrijfskosten

07-09-2011


25

Bedrijfswaarde daalt t.o.v. schuld

07-09-2011

Bron: Trendnotitie WSW 2011


26

Een organisatie brede aanpak van Risicomanagement

Integraal risicomanagement

07-09-2011


27

Risicoaandachtsgebieden (IRM)

Strategische risico’s•Markt risico - Onverwachte beweging in de markt

Financiële risico’s•Kredietrisico - Het risico dat een kredietnemer niet aan zijn verplichtingen kan voldoen

Operationeel risico

Regelgeving en compliance risico’s

Projectrisico’s

07-09-2011


28

Waarom IRM?

• Inzichtelijk maken operationele risico’s• Vanuit externe toezichthouders verplicht

gesteld• Reduceren kosten a.g.v. operationele

incidenten.• Handhaven van het imago van

betrouwbaarheid.• Handhaven/verbeteren huidige classificatie

(CFV)07-09-2011

29

FOCUS

07-09-2011


www.ofm-groep.nl


30

Meeste strategieën kunnen worden ingedeeld in vier categorieën.

• Klant is bereid om meer te betalen voor extra services

• Klant wil standaard producten / diensten met een paar extra’s

• Klant koopt een afgestemde oplossing voor haar probleem

• Klant gaat voor de laagste prijs

HOGE VOLUMES =

Concurreren op prijs

LAAG VOLUME Klant specifiek

oplossingen

Product innovatie Premium kwaliteit.

Standaardisatie

07-09-2011

Operational excellence Klanten binding


31

Vanuit strategie benoemen KPI, KRI & KCI

Organisatie

• Kritische Prestatie Indicatoren

• Kritische Risico Indicatoren• Kritische Control

Indicatoren

07-09-2011

KPI

KRI KCI


32

Ontbreken van focus

07-09-2011

KPIEffect:Stijging bedrijfslasten

KPIKPIDiffuus

KRI ontbreekt

Meer controls

33

Risico cultuur en bewustzijn

Risico cultuur en bewustzijn wordt bepaald door de top van de organisatie

Essentiële elementen:• Integriteit

– Kwaliteit van handelen van afgesproken waarden, normen en regels.

• Ethiek:– Set van principes waarop geacteerd

wordt.

Waarden: principes of standaarden van gedrag die een zeker gewicht hebben in onze keuzes.

Normen: geven aan wat moreel correct gedrag is in een bepaalde situatie

07-09-2011Interim management - financieel

management - turnaroundmanagement www.ofm-groep.nl


34


Toon aan de top cruciaal

• Themabijeenkomsten• Spreektijd in MT’s• Intranet/nieuwsbrieven

Weerstanden

• Wat de boer niet kent..• Bedreiging efficiency

(bonus?)• “Bij ondernemerschap

hoort risico nemen”• Extra werk, weer langs

hetzelfde proces

07-09-2011

Bewustwording programma’s


35


Communicatie• Nieuws,

brief, intranet, posters

Learning• Risk

awerness kennistoetsen via e-learning en / of klassikale training

Persoonlijk contact• Workshops,

interactieve sessies

Voorbeeld gedrag leidinggevende•Zichtbaarheid en tonen verantwoordelijkheid voor ‘risk aware’ gedrag

Betrekken medewerkers bij ontwikkelen en uitrol risico bewust wordings programma’s•Rol in focusgroepen, projectteam, evaluatie

07-09-2011

Integratie proces

InformerenBetrokkenheid

Impact


36

HET BEPALEN VAN HET AMBITIENIVEAU IS CRUCIAAL

07-09-2011



37

De praktijk

• Inventarisaren + kwantificeren risico’s• Scenariotest – ALM• Risicobeheersing zelfonderzoek

07-09-2011


38

Risicobeheersing zelfonderzoek (CRSA)

• Uitgangspunt alle functie erbij betrekken:– Verhuur, onderhoud, dagelijks onderhoud,

vastgoedontwikkeling, HRM, financiën & administratie, strategie & beleid,…

• Samenstelling teams– Manager, teamleider, medewerker

• Integrale aanpak

07-09-2011


39

Risicobeheersing zelfonderzoek (CRSA)

1. Inventarisatie risico’s2. Waarderen van risico’s3. Beheermaatregelingen en

verbetervoorstellen

07-09-2011 Interim management – Financieel management – Turnaround management www.ofm-groep.nl


40

Risicomanagement

VerandertrajectBiedt kansen

07-09-2011

41

Ik dank u voor uw aandacht

07-09-2011Interim management - financieel

management - turnaroundmanagement www.ofm-groep.nl

42

Vragen?Wanneer u risicomanagement ziet als een kans

www.ofm-groep078-6440040

[email protected] een scherpe analyse leggen wij de hiaten bloot en tegelijkertijd

kunnen wij een bijdrage leveren aan een structurele oplossing.

07-09-2011


www.ofm-groep.nl

.http://twitter.com/petervoers

http://nl.linkedin.com/in/petervanoers

http://financieel-management.blogspot.com [email protected]

+31654622220

http://www.ofm-groep/

http://twitter.com/petervoers

http://nl.linkedin.com/in/petervanoers

http://financieel-management.blogspot.com/

mailto:[email protected]?subject=Ik%20wil%20meer%20weten%20over%20het%20invoeren%20van%20risicomanagement%20bij%20een%20woningcorporatie



http://twitter.com/

http://www.linkedin.com/profile/view?id=2663846&locale=en_US&trk=tab_pro

risico-management samenhang en aanpak risicomanagement in organisaties 07-09-2011 interim management...

Documents

het risico van

van een gemiste kans

het rood

een zebra grijs

een groot deel

een paar vragen

wat moet

risicos treden op