rinz d¥Óushaishavchildrights.org/.../08/nisbat-june-2017.pdf · 2 rinz d¥Óu (1) a¡seyl$¡i_...

9
1 kp¥_u q_õbs kgpds bpm`Z - kd©Ý^ bpm`Z A„L$ : 3-S|>_' 2017-18 v$i®L$ Ahp¡X®$ gå^ârs[›$s kprlÐeL$pf, tQsL$ A_¡ L$¡mhZuL$pf îu d_ycpC `„Qp¡mu "v$i®L$'_u L$pedu õd©rsê$`¡ v$i®L$ apDÞX$ ¡i_ Üpfp kprlÐe, rinZ, N°pdfQ_p_p n¡Ó¡ kS®>_pÐdL$ L$pdNufu L$f_pf k„õ\pAp¡_¡ kÞdpr_s L$fhpdp„ Aph¡ R>¡. hj® 2017_p¡ rinZ n¡Ó_p¡ Ahp¡X$® i¥ih k„õ\p s\p gp¡L$r_L$¡s_ k„õ\p - fs_`f_¡ k„eyL$s`Z¡ s\p kprlÐe_p¡ Ahp¡X®$ îu hjp®bl¡_ AX$pgÅ_¡ Ap`hpdp„ Apìep¡ lsp¡. Ap A_yk„^p_dp„ 29 S|>__p fp¡S> gp¡L$r_L$¡s_ k„õ\p - fs_`f_p L$¡ç`kdp„ Ahp¡X®$ A`®Z kdpfp¡l v$i®L$ apDÞX$¡i__p îu d^yL$fcpC_p AÝenõ\p_¡ s\p k©qô$ k„õ\p_p õ\p`L$ A_¡ ApC.ApC.A¡d_p âp¡a¡kf îu Ar_gcpC Nyáp_p dy¿e dl¡dp_ `v$¡ ep¡S>hpdp„ Apìep¡ lsp¡. Ap âk„N¡ v$i®L$ apDÞX$¡i__p„ V²$õV$u A_¡ ÅZusp kprlÐeL$pf îu f^yhufcpC Qp¥^fu, gp¡L$cpfsu_p `|h® ApQpe® îu d_ycpC këgp, cph_Nf NyS>fpsu ch__p âp¡. dl¡ÞÖtkl `fdpf, AÞe V²$õV$uAp¡ s\p NyS>fps_u rhrh^ k„õ\p_p ârsr_r^Ap¡ s\p N°pdS>_p¡, rhÛp\}Ap¡ D`[õ\s füp lsp„. i¥ih k„õ\p hsu Ahp¡X®$_p¡ õhuL$pf bpgk¡_p_p D`pÝen S>e¡i, sê$Zk¡_p_p kæe v$npbl¡_ s\p L$pe®L$f Aë`¡icpCA¡ L$ep£ lsp¡. Ap âk„N¡ apëNy_cpCA¡ âpk„rNL$ hL$sìe Ap`u kp¥_p¡ GZ õhuL$pf L$fu ApNm_u epÓpdp„ kp¥_¡ k\hpfp¡ dmsp¡ fl¡ s¡ dpV$¡ îÝ^p ìeL$s L$fu lsu. gp¡L$r_L$¡s_ k„õ\p hsu k„õ\p_p AgN AgN L$pe®L$fp¡A¡ Ahp¡X®$ õhuL$pf L$ep£ lsp¡, Sepf¡ ApQpe® îu S>e„rscpCA¡ âpk„rNL$ ârscph Apàep¡ lsp¡.

Upload: others

Post on 11-Oct-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: rinZ d¥Óushaishavchildrights.org/.../08/Nisbat-June-2017.pdf · 2 rinZ d¥Óu (1) A¡SeyL$¡i_ A¡V$g¡ kss Qpgsu Mp¡S>... rinL$ Sep„ Åe Ðep„ rinL$ \ C_¡ Æh¡, `R>u s¡

1

kp¥_u q_õbs kgpds bpm`Z - kd©Ý^ bpm`Z

A„L$ : 3-S|>_' 2017-18

v$i®L$ Ahp¡X®$

gå^ârs[›$s kprlÐeL$pf, tQsL$ A_¡ L$¡mhZuL$pf îu d_ycpC `„Qp¡mu "v$i®L$'_u L$pedu õd©rsê$`¡ v$i®L$ apDÞX$¡i_ Üpfp kprlÐe, rinZ, N°pdfQ_p_p n¡Ó¡ kS®>_pÐdL$ L$pdNufu L$f_pf k„õ\pAp¡_¡ kÞdpr_s L$fhpdp„ Aph¡ R>¡.

hj® 2017_p¡ rinZ n¡Ó_p¡ Ahp¡X$® i¥ih k„õ\p s\p gp¡L$r_L$¡s_ k„õ\p - fs_`f_¡ k„eyL$s`Z¡ s\p kprlÐe_p¡ Ahp¡X®$ îu hjp®bl¡_ AX$pgÅ_¡ Ap`hpdp„ Apìep¡ lsp¡.

Ap A_yk„^p_dp„ 29 S|>__p fp¡S> gp¡L$r_L$¡s_ k„õ\p - fs_`f_p L$¡ç`kdp„ Ahp¡X®$ A`®Z kdpfp¡l v$i®L$ apDÞX$¡i__p îu d^yL$fcpC_p AÝenõ\p_¡ s\p k©qô$ k„õ\p_p õ\p`L$ A_¡ ApC.ApC.A¡d_p âp¡a¡kf îu Ar_gcpC Nyáp_p dy¿e dl¡dp_ `v$¡ ep¡S>hpdp„ Apìep¡ lsp¡. Ap âk„N¡ v$i®L$ apDÞX$¡i__p„ V²$õV$u A_¡ ÅZusp kprlÐeL$pf îu f^yhufcpC Qp¥^fu, gp¡L$cpfsu_p `|h® ApQpe® îu d_ycpC këgp, cph_Nf NyS>fpsu ch__p âp¡. dl¡ÞÖtkl `fdpf, AÞe V²$õV$uAp¡ s\p NyS>fps_u rhrh^ k„õ\p_p ârsr_r^Ap¡ s\p N°pdS>_p¡, rhÛp\}Ap¡ D`[õ\s füp lsp„.

i¥ih k„õ\p hsu Ahp¡X®$_p¡ õhuL$pf bpgk¡_p_p D`pÝen S>e¡i, sê$Zk¡_p_p kæe v$npbl¡_ s\p L$pe®L$f Aë`¡icpCA¡ L$ep£ lsp¡. Ap âk„N¡ apëNy_cpCA¡ âpk„rNL$$ hL$sìe Ap`u kp¥_p¡ GZ õhuL$pf L$fu ApNm_u epÓpdp„ kp¥_¡ k\hpfp¡ dmsp¡ fl¡ s¡ dpV$¡ îÝ^p ìeL$s L$fu lsu.

gp¡L$r_L$¡s_ k„õ\p hsu k„õ\p_p AgN AgN L$pe®L$fp¡A¡ Ahp¡X®$ õhuL$pf L$ep£ lsp¡, Sepf¡ ApQpe® îu S>e„rscpCA¡ âpk„rNL$ ârscph Apàep¡ lsp¡.

Page 2: rinZ d¥Óushaishavchildrights.org/.../08/Nisbat-June-2017.pdf · 2 rinZ d¥Óu (1) A¡SeyL$¡i_ A¡V$g¡ kss Qpgsu Mp¡S>... rinL$ Sep„ Åe Ðep„ rinL$ \ C_¡ Æh¡, `R>u s¡

2

rinZ d¥Óu

(1)

A¡SeyL$¡i_ A¡V$g¡ kss Qpgsu Mp¡S>...

rinL$ Sep„ Åe Ðep„ rinL$ \C_¡ Æh¡, `R>u s¡ cpfs_p¡ rinL$> lp¡e L$¡ Ap¡õV²$¡rgep_p¡ !

A¡L$ rinL$ sfuL$¡ Æh__p„ b¡spguk hjp£ Æìep¡ Ry„> A¡V$g¡ Ap¡õV²$¡rgep_p„ rinZ rhi¡ ÅZhp_p¡ DdmL$p¡ S> d_¡ Al] gC Apìep¡ R>¡. hmu v$uL$fp¡ Al] b¡ hj®\u âp¡a¡kf R>¡ A¡V$g¡ s¡d_u `pk¡\u `Z OÏ„ ÅZsp¡ füp¡ Ry„>. Ap\u sp¡ Apsyfsp lsu Al] Aphhp_u A_¡ Aphu_¡ Al]_u A¡SeyL$¡i_ `¡V$_® rhi¡ dprlsNpf \hp_u.

`l¡gu R>p` sp¡ A¡ `X$u L$¡ Ap¡õV²$¡rgep rinZ_p dpdgpdp„ õ`ô$ R>¡ s¡\u Ap v$¡i S>Ns dpV$¡ ApNhu Qp¡Ck R>¡. Al] âp¡N¡k R>¡ L$pfZ Al] A¡SeyL$¡i_ â¡qL$V$k R>¡, dpÓ r\efu _\u. V²$praL$_p _urs-r_edp¡dp„ S>¡V$gu Lg¡qfV$u R>¡ s¡V$gu S> A¡SeyL$¡i_ `p¡rgkudp„ R>¡. v$¡i õ`ô$ R>¡ L$¡....

(1) K-6 ky^u A¡V$g¡ L$¡ `l¡gp„ R> hjp£ sp¡ bpmL$ âh©qÑ L$fi¡. Mp„MpMp¡mp„ L$fi¡ A_¡ s¡d L$fsp„ L$fsp„ S>¡ kdS>i¡ s¡ iuMi¡. s¡dp„ rhjep¡ li¡ `Z V$¡L$õV$ byL$ _l] lp¡e. A¡[L$V$rhV$u _p¡V$ li¡ A_¡ A¡dp„ `Z `yóL$m ag¡[L$krbrgV$u li¡. dp`_ li¡ `Z d|ëep„L$_ _l] lp¡e. bpmL$ iuMi¡ `Z `p¡s¡-Ås¡¡-`X$¡.Dv$plfZ sfuL$¡ L$ly„ sp¡ : "üyd_ kp¡kpeV$u A¡ÞX$ CV$k A¡Þhpefd¡ÞV$ ' rhjedp„ K-6dp„ A`¡np R>¡ bpmL$ Ås¡ iuM¡ .`ÙrsAp¡ ÓZ k|Qh¡gu R>¡ : (1) ip¡^p¡, c¡Ny„ L$fp¡ A_¡ dm¡gu dprlsu_y„ A¡_prgkuk L$fp¡. (2) âñ L$fp¡ A_¡ a¢kgp¡ L$fp¡ (3) rhrh^ DØ¡i _LL$u L$fp¡ A_¡ s¡_p„ rhi¡ Ås¡ L$iy„L$ gMp¡. Al] "q¾$A¡qV$h ApV®$k' rhjedp„ X$pÞk, X²$pdp, çeyqTL$, qhTeyAg ApV®$ iuMhp_u sL$ `|fu `pX$hpdp„ Aph¡ R>¡. Qp¡\p hj®\u X²$pdp A_¡ X$pÞk_¡ Cg¡L$V$uh kåS>¡L$V$ sfuL$¡ d|L$u çeyrTL$ A_¡ rhTeyAg ApV®$_¡ afrS>eps b_ph¡gp R>¡, S>¡\u bpmL$_p L$p¥iëep¡ rhL$kphhpdp„ dpN® dm¡ R>¡... rhje_¡ kåS>¡L$V$ sfuL$¡ fS|> _ L$fsp„

Al] s¡_¡ Learning process L$l¡ R>¡ A_¡ s¡\u s¡_u rkqÙ_¡ Learning Outcomes sfuL$¡ õhuL$pfhpdp„ Aph¡ R>¡. Al] ApDV$

¾$ddp„ q¾$ep`v$ sfuL$¡ Vy$ V$uQ, Vy$ _p¡. Vy$ fpCV$, Vy$ fuX$ A¡hy„ L$iy„ _\u `Z s¡_¡ bv$g¡ A student communicates, A student composes, a student plans... produces, demonstrates, draws, uses, recognises, identifies_p¡ D`ep¡N \ep¡ R>¡. Ap _p_p iåv$p¡ rinZ_u sfpl_p¡ `qfQe L$fph¡ R>¡. `l¡gp hj£ dyL$s, buÅ_¡ ÓuÅ hj£ _S>fN°lZ l¡W$m dyLs A_¡ Qp¡\p„ hj®\u dpN®v$i®_ dyS>b iuMhp_y„. Myb S> _p_`Z\u "rkrhLk A_¡ rkV$uT_ri`' A¡L$ gr_¯N A¡qfep R>¡ L$¡ S>¡\u v$¡i_p r_edp¡, V²$praL$, Ål¡f kgpdsu, Ål¡f riõs S>¡hp dyØpAp¡_u bpmL$dp„ kdS> rhL$k¡. dp¡V$p \ep ̀ R>u V²$praL$_p r_edp¡ ̀ pmp¡ A¡d L$l¡hp\u Akf \su _\u s¡ Ad¡ cpfsdp„ A_ycìey„ R>¡.

(2) 7-12 hj® A¡V$g¡ L$¡ Al]_p„ "õV$¡S> ap¡f A¡ÞX$ apCh'dp„ "rinZ' Aph¡ R>¡. byLk lp¡e R>¡. `funZ Aph¡ R>¡. AgbÑ, Al] `Z L$ÞV$¡ÞV$ A¡ÞX$ ApDV$L$d_y„ S> dlÐh R>¡. I[Ági, d¡Õk, kpeÞk, cpjpAp¡, q¾$A¡V$uh ApV®$k, üyd_ kp¡kpeV$u A¡ÞX$ CV$k A¡Þhpe®d¡ÞV$,

PDHPE (`k®_g X$¡hg`d¡ÞV$, l¡ë\ A¡ÞX$ rarTL$g A¡SeyL$¡i_) A_¡ V$¡L$_p¡gp¡Æ S>¡hp dlÐh_p„ gr_®„N `p¡CÞV$k Aphfu g¡hpdp„ Aph¡ R>¡. Al]_u rhi¡jsp _p¢^uA¡ sp¡, Ap¡õV²$¡rgepdp„ a|X$ CÞX²$õV²$u_p¡ rhL$pk \sp¡ füp¡ R>¡ A_¡ s¡_u ÅZL$pfu rhÛp\}_¡ crhóedp„ `p¡sp_p `N `f Ecp fl¡hpdp„ dv$v$ê$` \C iL$¡ s¡d R>¡, s¡\u V$¡L$_p¡gp¡Æ iuj®L$ _uQ¡ a|X$ V$¡L$_p¡gp¡Æ iuMhp_y„ R>¡, A¡ S> fus¡ A¡rN°L$ëQf, qX$TpC_, N°praL$k, CÞX$õV²$ueg, kp¡aV$h¡f, dfu_, V$¡L$kV$pCg V$¡L$_p¡gp¡Æ rhÛp\} iuMi¡, Apd rinZ `Ùrs_p¡ Ap buÅ¡ sbLL$p¡ rhÛp\}Ap¡ dpV$¡ blyApepdu ip¡^epÓp R>¡.... v$¡i dpV$¡_p A¡SeyL$¡i_ _p¡çk® _LL$u \pe R>¡ `Z s¡dp„ õV$¡V$_¡ `p¡sp_u õhpeÑsp R>¡. `p¡sp_u õ\pr_L$ AphíeL$spAp¡ dyS>b õV$¡V$ `p¡sp_p¡ Aæepk¾$d b_ph¡ R>¡, `Z b^y„ S> kyõ`ô$, ìeh[õ\s, TuZpdp„ TuZu gp„bp Npmp_u rhNsp¡ kp\¡ !

Page 3: rinZ d¥Óushaishavchildrights.org/.../08/Nisbat-June-2017.pdf · 2 rinZ d¥Óu (1) A¡SeyL$¡i_ A¡V$g¡ kss Qpgsu Mp¡S>... rinL$ Sep„ Åe Ðep„ rinL$ \ C_¡ Æh¡, `R>u s¡

3

õ`i} Åe s¡hu A_¡ cpfs S>¡hp v$¡i¡ TX$`\u Adgdp„ d|L$hp S>¡hu bpbs A¡ R>¡ L$¡ Al] õL|$gdp„ k„sp__¡ L$ep„ cZphhp s¡_p `Z L$X$L$ ^p¡fZp¡ R>¡. Of\u _ÆL$dp„ _ÆL$_u kfL$pfu õL|$gdp„ S> sdpfy„ bpmL$ cZu iL$¡. sd¡ buÅ rhõspf_u h^y kpfu õL|$gdp„ sdpfp„ bpmL$_¡ cZphhp CÃR>sp lp¡ sp¡ sdpf¡ sdpfy„ fl¡W$pZ bv$gu A¡ rhõspfdp„ fl¡hp S>hy„ `X$¡.

Ap¡õV²$¡rgepA¡ `p¡sp_p rhL$pk A_¡ âNrs dpV$¡ `p¡sp_u rinZ_u c|rdL$p_¡ bly KX$pZ\u õ`ô$ L$fu gu^u R>¡. gp„bp Npmp_u Akfp¡ Ecu L$fhp rinZ rhr^-ârhr^dp„ OÏ„ TuÏ„ L$p„Ðey„ R>¡.

(2)

bpf ^p¡fZ ky^u_y„ S> rinZ kp¥ dpV$¡.... `R>u_y„ sdpf¡ gX$u g¡hp_y„

Ap¡õV²$¡rgep `pk¡\u cpfs rinZ_p„ n¡Ódp„ OÏ„ iuMu iL$¡ s¡d R>¡. `pep_u k„L$ë`_p S> Ap`Z¡ bv$ghp_u S>ê$f R>¡. s¡ A¡ L$¡ bpf ^p¡fZ ky^u_y„ rinZ kp¥ dpV$¡ A_¡ A¡L$v$d kO_ s\p Æh_gnu lp¡hy„ Å¡CA¡. DÃQ rinZ A¡ ìe[L$s_u Myv$_u tQsp_p¡ rhje lp¡hp¡ Å¡CA¡. lp, v$¡i_u kfL$pf _urs-r_edp¡, c|rdL$p A_¡ dpmMy„ Qyõs fus¡ OX$¡ A_¡ s¡_¡ A_ykfhp dpV$¡ afS> `pX$hpdp„ Aph¡ `Z kfL$pf¡ `p¡sp_y„ `|fsy„ Ýep_ sp¡ DÃQsf dpÝerdL$ rinZ ky^u S> Ap`hy„ Å¡CA¡.

Ap¡õV²$¡rgepdp„ kdN° rinZ_p b¡ Aepdp¡ R>¡: (1) L$¡ \u 12 : A¡V$g¡ L$¡ "Ag} õV$¡S> ef'\u ^p¡fZ 1 \u 12 _p„ hjp£ L$¡ S>¡dp„ L$¡\u 3, 4 \u 6, 8 \u 10 A_¡ 11, 12 ^p¡fZ A¡hp N°y`hpf A` Vy$ X$¡V$ rhõs©s dpmMp s¥epf L$fhpdp„ Aph¡g R>¡. (2) DÃQ rinZ_p v$k õV$¡S> R>¡, S>¡dp„ kpv$p âdpZ`Ó Aæepk¾$d\u gC_¡ `u.A¡Q.X$u. ky^u_p„ v$k hjp£_p Aæepk¾$dp¡_u kyõ`ô$ rkõV$d s¥epf lp¡e R>¡. Al]_p rinZ_p„ Ap b„_¡ Apepdp¡_u rhi¡jspAp¡ _p¢^uA¡ sp¡ (1) õL|$g A¡SeyL$¡i_dp„ õL|$g_u õ\p`_p A_¡ õL|$g_¡ `k„v$ L$fhp_p L$X$L$ L$pev$pAp¡ R>¡. sdpfp„ Of\u _ÆL$ A¡L$ `[ågL$ õL|$g li¡ S> A_¡ s¡ kfL$pf_u S> li¡. sd¡ sdpfp bpmL$_¡ s¡dp„ S> cZphu iL$p¡. Ap `[ågL$ õL|$g A¡L$ rhÛp\} li¡ sp¡ `Z Qpgi¡ A_¡ Lhp¡rgV$u\u Qpgi¡. buÆ b¡ âL$pf_u õL|$gdp„ q¾$qòe_ õL|$g A_¡ âpCh¡V$ õL|$g. ^d®rinZ dpV$¡ qL$qòe_ õL|$gdp„ rhi¡j R|>V$ A_¡ âpCh¡V$ õL|$gdp„ sp¡ v$pMg \hy„ Ars dp¡Oy„. kfL$pf âpCh¡V$_¡ âp¡Ðkpl_ Ap`hp

g¡idpÓ s¥epf _\u s¡\u rkX$_udp„ L$¡ Sep„ 45 gpM_u hkrs R>¡ Ðep„ b¡-ÓZ S> âpCh¡V$ õL|$g R>¡. s¡_u au dp¢Ouv$pV$ A_¡ s¡dp„ k„sp__¡ cZphhy„ `¥kpv$pf_¡ `Z cpf¡ `X$¡. buÆ bpbs _p¢^hp S>¡hu L$¡ (ANpD S>Zpìey„ s¡d) õL|$g\u S> Æh_dp„ L$pd gpN¡ s¡hy„ A_¡ s¡hu fus¡ iuMhp_u kNhX$sp. V²$praL$, õhpõÕe, V$¡L$_p¡gp¡Æ, q¾$A¡V$uh ApV®$, rkrhL$ k¡Þk, v$¡i A_¡ v$¡i_p„ _urs r_edp¡_u `pLL$u kdS> õL|$g\u S> Æh_ ìehlpf b_u Åe s¡hu fus¡ iuMhp_y„ Apep¡S>_. `qfZpd¡ dp¡V$p \C_¡ r_erdssp, Apop„qL$s`Ï„, õhâeÐ_p¡, r_ed`pg_ A¡L$ V$¡h sfuL$¡ S> Adgdp„ dyL$psy„ Åe, L$iy„ `R>u\u \p¡`hy„ _ `X$¡. Dv$plfZ sfuL$¡ sdpfy„ k„sp_ _p_y„ R>¡ Ðepf\u s¡_¡ Mbf R>¡ A_¡ V$¡h R>¡ L$¡ NpX$udp„ `pR>m_u kuV$dp„ S> b¡kpe A_¡ sdpfu Mpk d|L$¡gu kuV$dp„ S> b¡kpe A_¡ b¡ëV$ bp„^u_¡ S> b¡kpe. Apd _ L$fp¡ sp¡ L$¡d¡fp\u ap¡V$p¡ `X$u Åe A_¡ X$¡X$u_¡ apC_ \pe ! Ap bpmL$ dp¡Vy„$ \C_¡ V²$praL$_p r_edp¡_¡ V$¡h sfuL$¡ klS>sp\u S> õhuL$pfu g¡i¡. (2) lpef A¡SeyL$¡i_ Al] OÏ„ S> ag¡[L$kbg R>¡ A_¡ bly S> Ap¡R>p rhÛp\}Ap¡ s¡dp„ âh¡i R>¡. L$pfZ ^p¡fZ 11 A_¡ 12dp„ A¡V$gp„ _¡ A¡hp„ L$p¥iëep¡ iuMu gu^p„ lp¡e R>¡ L$¡ s¡_p Ap^pf¡ s¡ L$dpsp¡ \C Åe R>¡. Ap`Z¡ a|X$ V$¡L$_p¡gp¡Æ_u hps L$f¡gu L$¡ lpCõL|$gdp„ V$¡L$_p¡gp¡Æ rhjedp„ sd_¡ OZu b^u aeyQf Ar_¯N Dcy„ L$f¡ s¡hu V$¡L$_p¡gp¡Æ iuMhhpdp„ Aph¡ R>¡. S>¡ rhÛp\}_p¡ fk s\p L$p¥iëe a|X$ V$¡L$_p¡gp¡Ædp„ rhL$õep¡ R>¡ s¡_¡ sfs S> am_p„ M¡sfp¡_p dprgL$p¡ `p¡sp_¡ Ðep„ L$pd¡ fpMu g¡ R>¡. Al]_p rdr_dd h¡CÆk dyS>b A¡ R>p¡L$fp¡ `yóL$m fmhp gpN¡ R>¡, `p¡s¡ hkhp gpN¡ R>¡ A_¡ V$¡k\u Æhhp gpN¡ R>¡. A¡V$g¡ s¡_¡ lpef A¡SeyL$¡i__u qX$N°u r_f\®L$ gpN¡ R>¡. Ap`Zp v$¡i S>¡hy„ DÃQ

rinZ_y„ Np„X$`Z Al] _\u. A¡V$g¡ âp¡a¡kf L$fsp„ Al] àgçbf_u AphL$ h^y R>¡. lp, kfL$pf âepk L$f¡ R>¡ L$¡ eyhp_p¡ DÃQ rinZ g¡ `f„sy s¡_y„ L$pfZ Sy>vy„$ R>¡. Al] lpef A¡SeyL$¡i_dp„ âp¡a¡kf sfuL$¡ õ\pr_L$ gp¡L$p¡_p bv$g¡ rhv$¡iuAp¡ h^y R>¡. kpvy„$ Dv$plfZ Ap`y„: dpfp¡ `yÓ d¡_¡S>d¡ÞV$dp„ `u.A¡Q.X$u. L$fu cpfs_u DÑdp¡sd eyr_hrk®V$udp„ Al] Apìep¡ A¡V$g¡ s¡_¡ Al]_p ^p¡fZp¡ dyS>b ku^p¡ S> DÃQ rinZ_p ApMfu v$kdp„ `Z b^y„ S> kyõ`ô$, ìeh[õ\s, TuZpdp„ TuZu gp„bp Npmp_u rhNsp¡ kp\¡ !

Page 4: rinZ d¥Óushaishavchildrights.org/.../08/Nisbat-June-2017.pdf · 2 rinZ d¥Óu (1) A¡SeyL$¡i_ A¡V$g¡ kss Qpgsu Mp¡S>... rinL$ Sep„ Åe Ðep„ rinL$ \ C_¡ Æh¡, `R>u s¡

4

õ`i} Åe s¡hu A_¡ cpfs S>¡hp v$¡i¡ TX$`\u Adgdp„ dyL$hp S>¡hu bpbs A¡ R>¡¡ L$¡ Al] õL|$gdp„ k„sp__¡ Lep„ cZphhp s¡_p `Z L$X$L$ ^p¡fZp¡ R>¡. Of\u _ÆL$dp„ _ÆL$_u kfL$pfu õL|$gdp„ S> sdpfy„ bpmL$ cZu iL$¡. sd¡ buÅ rhõspf_u h^y kpfu õL|$gdp„ sdpfp„ bpmL$_¡ cZphhp CÃR>sp lp¡ sp¡ sdpf¡ sdpfy„ fl¡W$pZ bv$gu A¡ rhõspfdp„ fl¡hp S>hy„ `X$¡. Ap¡õV²$¡rgepA¡ `p¡sp_p rhL$pk A_¡ âNrs dpV$¡ `p¡sp_u rinZ_u c|rdL$p_¡ bly JX$pZ\u õ`ô$ L$fu gu^u R>¡. gp„bp Npmp_u Akfp¡ Dcu L$fhp rinZ rhr -̂ârhr^dp„ OÏ„ TuÏ„ L$p„Ðey„ R>¡.

(3)

Ap¡õV²$¡rgepdp„ iê$Aps_p hjp£dp„ `funp S> _\u....

dpfp Ap¡õV²$¡rgep gp¡Ndp„ Al]_p rinZ rhj¡ Ap ÓuÅ¡ g¡M R>¡. Ap`Z¡ A v$¡i_u rinZ `Ùrs_p¡ V|„$L$dp„ `Z KX$pZ\u Aæepk L$ep£ R>¡. s¡dp„ A¡L$ R>¡ëgp¡ dyØp¡ Dd¡fu_¡ kpfp„i `f `lp¢Qu S>CA¡.

Al] õL|$g_p„ K \u 12 _p„ hjp£dp„ : Ag} õV$¡S> A¡V$g¡ L$¡.Æ.; õV$¡S> 1 A¡V$g¡ `l¡gp b¡ hj®; õV$¡S> 2 A¡V$g¡ ÓuSy>-Qp¡\y„ hj®; õV$¡S> ÓZ

A¡V$g¡ `p„Qdy„-R>Ìy„ hj®; õV$¡S> Qpf A¡V$g¡ hj® kps A_¡ ApW$; õV$¡S>-5 A¡V$g¡ _hdy„ A_¡ v$kdy„ hj®; õV$¡S>-6 A¡V$g¡ ArNepfdy„ A_¡ bpfdy„... õL|$g_p„ Ap hjp£dp„ õV$¡S> ÓZ_p„ ^p¡fZ R>Ìp ky^u `funp S> _\u. Al] ky^u L$p¡C_¡ A¡ hj®dp„ fp¡L$u fpMhp_p _\u. A¡hp¡ r_ed R>¡ A_¡ s¡_y„ Qyõs `pg_ R>¡. cpfsdp„ `Z "_p`pk _ L$fhp_u' `p¡rgku R>¡ A_¡ s¡_u rhfp¡^ OZp hjp£\u \pe R>¡ A_¡ lh¡ kfL$pf s¡dp„ ky^pfp L$fu flu R>¡, Ðepf¡ Ap _urs Al] L$¡hu fus¡ Adgdp„ R>¡ s¡ ÅZhy„ fkâv$ b_u fl¡i¡.

Al] ^p¡fZ 6 ky^u kyõ`ô$ "gr_¯N A¡L$V$uhuT' R>¡. (V$uQ]N Ap¡åS>¡L$V$uh _\u, L$pfZ Al] cZphhp_y„ R>¡ S> _l], iuMhp_y„ R>¡. Ås¡- `p¡s¡-âh©qÑ\u-âp¡S>¡L$V$\u-rhTuV$\u-Mp¡S>\u....) Al] ^p¡fZ:6 ky^u "gr_¯N ApDV$L$çk'_y„ dlÐh R>¡. iy„ iu¿ep ? iy„ cÎep _l]

! s¡\u Al] dp`_ R>¡, d|ëep„L$_ _\u. Ap`_ A¡V$g¡ A¡k¡kd¡ÞV$ (Assessment). S>¡ R>¡ s¡ dp`p¡ A_¡ _p¢^p¡. S>¡ R>¡ s¡ dp`p¡ A_¡ _p¢^p¡. S>¡ lp¡hy„ Å¡CA¡ s¡_¡ epv$ L$fphp¡. S>¡ M|V$¡ R>¡ s¡ Dd¡fp¡ A_¡ ApNm dp¡L$gp¡... Ap \C Al]_u rhÛp\}_¡ _p`pk _ L$fhp_u A_¡ R>sp„ ApNm dp¡L$ghp_u `Ùqs ! lh¡ Ap`Z¡ Ðep„ iy„ R>¡ s¡ V|„$L$dp„ spfhuA¡. cpfsdp„ cZhhp_y„ S> dlÐh R>¡. S>¡ L$f¡ s¡ rinL$ L$f¡ A_¡ rhÛp\} Q|`Qp` s¡_¡ A_ykf¡. A¡V$g¡ Ap`Z¡ "iuMhp_u sL$' Ap`sp S> _\u A_¡ cZphu _pMhp_p¡ AcfMp¡ R>p¡X$sp¡ _\u. `qfZpd¡ hjp¯s¡ Ap`Zu `Ùrs A¡d `|R>¡ R>¡ L$¡: "d¢ cZpìey„ lsy„ s¡dp„\u L$¡V$gy„ cÎep¡ ?' "dpfu Qp¡`X$udp„ R>¡ s¡ s_¡ AphX$ey„ ?' "ly„, Qp¡`X$u, dpbp`,

kdpS> CÃR>¡ R>¡ s¡dp„ sy„ L$¡V$gp¡ Mfp¡ Dsep£ ?'.... Ap \ey„ d|ëep„L$_ A¡V$g¡ L$¡ Ch¡ëeyA¡i_ (Evaluation). d|ëep„L$_ A¡V$g¡ `funp

A_¡ `funp A¡V$g¡ `pk-_p`pk. Ap`Z¡ Ðep„ V$uQk® V²$¡t_Ndp„ A¡L$ iåv$ âep¡N \sp¡ fl¡ R>¡: A`¡rns hs®_-`qfhs®_. (Expected Behavioural changes). lh¡ hs®_dp„ `qfhs®_ sp¡ hs®_ L$fhp_u R|>V$ Ap`p¡ sp¡ lp¡e _¡ ? hs®__u Qp¡`X$u S> cZpìep L$fp¡ sp¡ s¡dp„ a¡fapf \pe Mfp¡ ? Al] gr_¯N A¡qfAp R>¡ s¡\u dp`_ R>¡, dp`_ iL$e R>¡. Ap`Z¡ Ðep„ V$uQ]N Ap¡åS>¡L$V$uìk R>¡ s¡\u s¡_y„ d|ëep„L$_ dyíL$¡g R>¡. `qfZpd¡ Ap`Z¡ Ðep„ rhÛp\} `p„Qdp ^p¡fZ ky^udp„ S>¡ cZhy„ Å¡CA¡ s¡ cZ¡ L$¡ _ cZ¡, s ¡_¡ S>¡ AphX$hy„ Å¡CA¡ s¡ AphX$¡ L$¡ _ AphX$¡ Ap`Z¡ s¡_¡ ApNm dp¡L$gsp fluA¡ R>uA¡. Ap¡õV$²¡rgepdp„ ^p¡fZ: 6 ky^u_u A¡k¡kd¡¡ÞV$_u rhrh^ A_¡ fk `X$¡ s¡hu fusp¡ R>¡. bpmL$ `p¡s¡ `p¡sp_¡ L$¡V$gy„ iuMhp dþey„ s¡ dp`¡ R>¡. bpmL$_p„ dp-bp`, s¡_p rdÓ rinL$ hN¡f¡ kp¥_¡ ¿epg Aph¡ R>¡ L$¡ L$¡V$gy„ iu¿ep A_¡ lSy> L$¡V$gy„ Dd¡fhy„ Å¡CA¡. Ap`Z¡ Ðep„ Ap`Zp¡ V$u`uL$g rinL$ L$l¡ R>¡ L$¡ s_¡ iy„ iy„ _ AphX$ey„ ? sy„ L$¡V$gp¡ `pR>m R>p¡ ?... S>¡ _ AphX$ey„ s¡_y„ lh¡ iy„ s¡ sp¡ L$p¡C rhQpfsy„ S> _\u ! Ap`Z¡ Ðep„ rinL$ L$X$L$ riõs`pg_ L$fph_pf dpõsf R>¡, Al] rinL$ rdÓ R>¡, dpNv$i®L$ R>¡, klpeL$ R>¡. s¡ L$iy„ L$fsp¡ _\u `Z rhÛp\} L$fu iL$¡ s¡hu A_yL|$msp L$fu Ap`¡ R>¡.... bk, Ap `pep_p¡ c¡v$ _\u A_¡ s¡\u Al] ApNm S>hp v$¡hp\u crhóedp„ _yL$ip_ _\u. Al] rhÛp\} ̀ p¡sp_u kdS>dp„, ̀ p¡sp_p„ hs®_ ìehlpfdp„, ̀ p¡sp_p Æh_ ìehlpfdp„

õ`ô$ \C_¡ ApNm Åe R>¡. Sy>Ap¡, Al]_p¡ rhÛp\} L$epf¡e A, B, C, D Ap`Zu S>¡d cZsp¡ S> _\u, Al] h_, V$y, \°u, ap¡f `Z Np¡Mhp_y„ _\u. Oy„V$hp_y„ _\u. Op„V$p `pX$u_¡ cZhp_y„ _\u.

Page 5: rinZ d¥Óushaishavchildrights.org/.../08/Nisbat-June-2017.pdf · 2 rinZ d¥Óu (1) A¡SeyL$¡i_ A¡V$g¡ kss Qpgsu Mp¡S>... rinL$ Sep„ Åe Ðep„ rinL$ \ C_¡ Æh¡, `R>u s¡

5

Apëapb¡s iuMìep hNf rhÛp\} r_fp„s¡ hp„Qu iL$¡ R>¡ A_¡ bp¡gu iL$¡ R>¡. rhÛp\} ApNm Åe Ðepf¡ L$v$pQ Arirns lp¡C iL$¡ `Z AcZ _l] ! lp, Å¡ L$¡ Al] hksp L$¡V$gpL$ cpfsuep¡ A_¡ OZp NyS>fpsuAp¡ Ap ApNm dp¡L$ghp_u `Ùrs\u _pfpS> R>¡. ^p¡fZ 6 ky^u L$iy„ cZph¡ S> _l] s¡ lSy> Ap`Zp„ gp¡L$p¡_¡ Nm¡ Dsfsy„ _\u. Al] v$f ÓZ drl_¡ `„v$f qv$hk_y„ h¡L$¡i_ `pX$hp_p¡ qfhpS> R>¡, s¡_u kpd¡ `Z NyS>fpsu dpspAp¡ _pfpS> R>¡. L$v$pQ Ap`Z¡ d|m\u S> A¡hu fus¡ DR>ep¯ R>uA¡ L$¡ Ap`Z_¡ dy[L$s S>ëv$u d_dp„ b¡ksu _\u. A¡V$gy„ spfhu iL$uA¡ L$¡, Ap¡õV²$¡rgepdp„.... (1) rinZ Myb S> ìeh[õ\s X$p¡L$eyd¡ÞV$¡X$ R>¡ A_¡ kfL$pf gp„bp Npmp_y„ rhQpfu_¡ s¡_p dpV$ë_u `p¡rgkuT OX$u s¡_y„ Qyõs `pg_ L$fphhp_u hps_¡ âp^pÞe Ap`¡ R>¡. (2) rkõV$d V$pCV$ R>¡, `Z rkõV$ddp„ Akud ag¡L$kubuguV$u R>¡. (3) ^p¡fZ bpf ky^u_y„ cZu_¡ Ap v$¡i_p¡ sfyZ blpf Aph¡ Ðep„ kpQp¡ _pNqfL$ A_¡ Ly$im hL®$ap¡k® b_u_¡ v$¡i_u rdëL$s b_¡ R>¡. (4) DÃQ rinZ dpV$¡ O¡gR>p _\u A_¡ R>¡ s¡dp„ V$¡L$_uL$gu kpDÞX$ d¡_`phf Dcp¡ L$fhp_u ìehõ\p R>¡... A¡V$g¡ Ap¡õV²$¡rgepdp„ rinZ A¡ âepk dpÓ _\u, Æh_ OX$sf_p¡ âhpk R>¡.

(kpcpf : ÓZ¡e g¡M X$p.̧ îu cÖpeycpC hR>fpÅ_u_p kp¥S>Þe\u)

QpCëX$ gpC_

a|gkf rhõspfdp„ QpCëX$ gpC_ - bpm kyfnp krdrs_u duV$]N

QpCëX$ l¡ë` gpC_ 1098 _u Sy>_-2017 v$fçep_ dy¿eÐh¡ âh©rsAp¡ _uQ¡ dyS>b \C lsu.

QpCëX$ gpC_ âQpf - âkpf dpV$¡ Ap drl_p v$fçep_ cph_Nf il¡¡f_u AgN AgN rhõspf_u 8 ipmpAp¡dp„ 2150 bpmL$p¡_u kp\¡ ipmp_p ApQpe®, rinL$p¡ A_¡ hpguAp¡ kp\¡ duV$]N L$fu lsu. 18 D`fp„s Ap„NZhpX$udp„ gNcN 569 bpmL$p¡ kp\¡ bpmd¡mp, _pV$L$, QQp® fdsp¡ s\p `p¡õV$f A_¡ `ÓuL$p_p dpÝed kp\¡ QpCëX$ gpC__u L$pdNufu s\p L$pDÞkug]N k¡ÞV$f A„N¡ hps L$fu lsu.

Page 6: rinZ d¥Óushaishavchildrights.org/.../08/Nisbat-June-2017.pdf · 2 rinZ d¥Óu (1) A¡SeyL$¡i_ A¡V$g¡ kss Qpgsu Mp¡S>... rinL$ Sep„ Åe Ðep„ rinL$ \ C_¡ Æh¡, `R>u s¡

6

bpmL$p¡_p âñp¡ dy„ThZp¡ kdShp dpV$¡ il¡f_p Sy>v$p-Sy>v$p rhõspfp¡dp„ bpmL$p¡ kp\¡ Ap¡`_ lpDk ep¡S>hpdp„ Aph¡ R>¡. Ap drl_p v$fçep_ 4 Ap¡`_ lpDk ep¡Åep lsp„ S>¡dp„ bpmL$p¡_u kgpdsu k„v$c®dp„ v$pê$ - Sy>Npf rhõspfp¡dp„ gp¡L$p¡_u hÃQ¡ _p_p-dp¡V$p TOX$pAp¡, Myëgp Cg¡L$V²$uL$_p hpefp¡, s|V$¡gp fp¡X$ S>¡hp A_¡L$rh^ âñp¡_u hps bpmL$p¡A¡ L$fu lsu.

bpmL$p¡ `p¡sp_p âñp¡ ap¡_ L$fu_¡ S>Zphsp lp¡e R>¡ `f„sy Sy>v$p-Sy>v$p rhõspfp¡dp„ Of-Of_u dygpL$ps s\p armep duV$]N Üpfp bpmL$p¡_p âñp¡ s¡dS> dyíL$¡guAp¡ ÅZu A_¡ s¡_¡ DL$¡ghhp dpV$¡_p âeÐ_p¡ L$fhpdp„ Aphsp lp¡e R>¡. Apd ApDV$fuQ v$fçep_ bpmL$p¡_u dyíL$¡guAp¡ A„N¡_p 7 L$¡k dmu Apìep lsp„.

Ap drl_p v$fçep_$ ap¡_ Üpfp 8 L$¡k _p¢^pep lsp„. S>¡dp„ dy¿eÐh¡ d¡X$uL$g klpe, ip¡jZ kpd¡ fnZ, rhrh^ klpe s¡dS> L$pDÞkug A„N¡_p lsp„. Ap A„N¡_u V$ud Üpfp rhrh^ L$pe®hplu lpgdp„ Qpgy R>¡.

QpCëX$ gpC_ Üpfp cph_Nf il¡fdp„ QpCëX$ gpC__p¡ âQpf-âkpf r_erds fus¡ L$fhpdp„ Aphsp¡ fl¡sp¡ lp¡e R>¡. s¡ D`fp„s Ap drl_p v$fçep_ cph_Nf il¡f_u _ÆL$_p lp\b Npd_u sp. 20-06-2017 _p„ fp¡S> dygpL$ps gC Npd_p ApN¡hp_p¡, kf`„Q, sgpV$u hN¡f¡ D`fp„s ipmpAp¡ A_¡ Ap„NZhpX$uAp¡_u dygpL$ps gC gp¡L$p¡dp„ bpm kyfnp A„N¡ ÅN©rs Aph¡ s¡ dpV$¡ duV$]N D`fp„s `p¡õV$f s\p `qÓL$p_p dpÝed Üpfp QpCëX$ gpC__p¡ âQpf-âkpf L$fhpdp„ Apìep¡ lsp¡.

Ap D`fp„s QpCëX$ gpC_ Üpfp bpmL$p¡ kp\¡ rhõspfdp„ S>C_¡ AgN AgN âh©rsAp¡ v$f AW$hpqX$A¡ L$fhpdp„ Aphsu lp¡e R>¡, Sy>v$p-Sy>v$p rhõspf_p 95 bpmL$p¡_¡ f¡ëh¡ õV$¡i__u dygpL$ps¡ gC S>hpdp„ Apìep lsp„. A_¡ v$f¡L$ AgN AgN rhcpNp¡ rhi¡ dprlsNpf L$ep® lsp„.

QpCëX$ gpC_ Üpfp C.W.C duV$]Ndp„ k]Ng ¡̀f¡ÞV$k QpCëX$_p 5 L$¡k_p âh¡i L$p¡d® cf¡g S>¡dp„ DCPU Üpfp bpmL$p¡_u lp¡d

rhTuV$ L$fhpdp„ Aph¡g A_¡ Ap 5 bpmL$p¡dp„\u 1 bpmL$_¡ k„õ\pdp„ âh¡i Ap`hpdp„ Apìep¡ lsp¡.

DCPU Üpfp sp. 12 S|>__p fp¡S> ep¡Åe¡g õ`p¡Þifku` A_¡ ap¡õV$f L$¡f duV$]Ndp„ QpCëX$ gpC_dp„\u âusubl¡_¡ ârsr_r^Ðh L$ey® lsy„.

QpCëX$ gpC_ Üpfp Ap drl_p v$fçep_ cph_Nf il¡f_p 35 rhõspfp¡ D`fp„s AgN AgN S>ÁepAp¡ S>¡hp L$¡ `¡V²$p¡g `„`, `p__p Nëgp. afkpZ_u vy$L$p_, d„qv$f s\p lp\b Npddp„ QpCëX$ gpC__p„ b¡_fp¡ gNph¡g A_¡ `qÓL$p rhsfZ L$fu QpCëX$ gpC__p¡ âQpf-âkpf L$ep® lsp¡.

L$¡k õV$X$u

dpsp-r`sp kp\¡ fl¡sp Ap b¡ bpmL$p¡_u hps kp„cmu Ap`Z_¡ âñ \pe L$¡ bpmL$p¡_u Aphu ̀ qfqõ\rs `Z lp¡C iL$¡ ! Ap bpmL$p¡dp„ A¡L$_u Jdf A¡L$ 5 hj® A_¡ buÅ_u 1 hj®_u R>¡. bpmL$p¡_p dpsp-r`sp_u [õ\rs ̀ f Ýep_ v$p¡fuA¡ sp¡ dpsp_u [õ\rs dp_kuL$ Aõ\uf R>¡ A_¡ r`sp V²$L$ X²$pChf R>¡. S>¡\u Ap b„ß¡ bpmL$p¡_¡ fp¡Æ„v$u S>ê$qfeps `|Z® \su _\u. Ap b„ß¡ bpmL$p¡_p¡ Ap L$pfZp¡kf Aæepk bNX$u füp¡ R>¡. dpsp-r`sp Üpfp S>¡ kpf-k„cpm dmhu Å¡CA¡ s¡_p Acph_p L$pfZ¡ bpmL$_p r`sp bpmL$p¡ dpV$¡ ep¡Áe Apîe ìehõ\p CÃR>¡. QpCëX$ gpC_ Üpfp Ap bpmL$p¡_¡ rilp¡f_u _ÆL$ Aph¡g Apîd ipmpdp„ âh¡i A`phhpdp„ Apìep¡ R>¡. lpgdp„ Ap b„ß¡ bpmL$p¡ Apîddp„ flu_¡ A_¡ Aæepk L$fu füp R>¡.

Page 7: rinZ d¥Óushaishavchildrights.org/.../08/Nisbat-June-2017.pdf · 2 rinZ d¥Óu (1) A¡SeyL$¡i_ A¡V$g¡ kss Qpgsu Mp¡S>... rinL$ Sep„ Åe Ðep„ rinL$ \ C_¡ Æh¡, `R>u s¡

7

bpm Ar^L$pf spgud A_¡ k„kp^_ L$¡ÞÖ

A¡Q.X$u.Apf.ku, Adv$phpv$ k„õ\p_p L$pe®L$fp¡ sp. 3 A_¡ 4 S|>_ v$fçep_ dygpL$ps gC i¥ih_u âh©rsAp¡ r_lpmhp D`fp„s bpm Ar^L$pf A_¡ L$pev$pAp¡ A„N¡ ÅZL$pfu d¡mhu lsu.

`uX$ugpCV$ CÞX$õV²$uT, ku.A¡k.Apf X$u`pV®$d¡ÞV$_p îu Aqð_cpC L$pL$¡ 15 S|>__p fp¡S> i¥ih_u dygpL$ps gu^u lsu.

kdÞhe A_¡ `¡f¡ÞV$]N ap¡f `uk_p D`¾$d¡ 17 S|>__p fp¡S> âp¡. k„v$u` `p„X$¡_p¡ hpsp®gp` - ip„rsepÓp_p A_yk„^p_dp„ i¥ih lp¡gdp„ ep¡S>hpdp„ Apìep¡ lsp¡.

sp. 21 A_¡ 22 S|>__p„ fp¡S> îu õhpdu_pfpeZ Nyê$Ly$m_p ̂ p¡fZ 8 A_¡ 9 _p gNcN 200 bpmL$p¡_¡ i¥ih_u âh©rsAp¡ s\p QpCëX$ gpC__u dprlsu Ap`hp D`fp„s bpm raëdp¡ bsphhpdp„ Aphu lsu.

õhfpS> eyr_hk}V$u_p D`¾$d¡ 21-22 A_¡ 23 S|>__p fp¡S> Dv$¡`yfdp„ dëV$uhfkuV$u - gp¡L$p¡_u eyr_hk}V$u A_¡ õhs„Ó rinZ A„N¡ rhi¡j Np¡[›$ ep¡S>hpdp„ Aphu lsu, S>¡dp„ v$¡icfdp„\u h¥L$[ë`L$ rinZ_p dyØ¡ L$pe®fs ìe[L$sAp¡-k„õ\pAp¡_p ârsr_r^Ap¡A¡ cpN

gu^p¡ lsp¡. Ap Np¡[›$dp„ i¥ihdp„\u `pê$gbl¡_ A_¡ apëNy_cpC D`[õ\s füp lsp„.

A¡.L$¡.Apf.A¡k.`u_p îu _ufS>cpC A_¡ îu d_p¡S>cpC 27 S|>__p fp¡S> k„õ\p_u dygpL$ps gu^u lsu.

Ad¡qfL$_ CÞX$uep apDÞX$¡i__p a¡gp¡ îu _p¡A¡g b¡_p¡ S>¡ i¥ihdp„ 10 drl_p\u a¡gp¡ hp¡gÞV$uef sfuL$¡ Å¡X$pep lsp, s¡Ap¡_p¡ L$pe®L$pm `|fp¡ \sp 20 S|>__p fp¡S> rhv$pe Ap`hpdp„ Aphu lsu.

30 S|>__p fp¡S> `¡f¡ÞV$]N ap¡f `uk_p kæep¡_p r_erds spgudhN® Qpgu füp R>¡ s¡_p A_yk„^p_dp„ i¥ihdp„\u apëNy_cpCA¡ bpm Ar^L$pfp¡ rhj¡ hpsp®gp` Apàep¡ lsp¡. Ap D`fp„s Aë`¡icpCA¡ d¥Óu_u fdsp¡ fdpX$u lsu.

i¥ih_u âh©rsAp¡ ÅZhp k„õ\p_u dygpL$ps¡ ipmp_p bpmL$p¡ s\p raëd ip¡

Page 8: rinZ d¥Óushaishavchildrights.org/.../08/Nisbat-June-2017.pdf · 2 rinZ d¥Óu (1) A¡SeyL$¡i_ A¡V$g¡ kss Qpgsu Mp¡S>... rinL$ Sep„ Åe Ðep„ rinL$ \ C_¡ Æh¡, `R>u s¡

8

bpgk¡_p

f¡ëh¡ õV$¡i__u dygpL$ps¡ bpgk¡_p_p bpmL$p¡ - õV$¡i_ kyâuÞV$¡ÞX$ÞV$ Üpfp dprlsu_y„ âv$p_

Sy>_' 2017 v$fçep_ bpmL$p¡_p k„NW$_ - bpgk¡_pdp„ \e¡g âh©rsAp¡ _uQ¡ dyS>b R>¡.

bpmL$p¡ Üpfp L$pe®¾$d :

"kp\¡ fduA¡ - kp\¡ S>duA¡, kp\¡ L$fuA¡ kpfp L$pd' - Ap cph_p_¡ Qrfsp\® L$fsp bpmL$p¡A¡ "õhe„`pL$' - fkp¡C L$fsp iuMp¡, d¡_¡S>d¡ÞV$ iuMp¡, v$p¡õsu L$fp¡ A¡ l¡sy\u L$pe®¾$d_y„ Apep¡S>_ L$ey® lsy„ S>¡dp„ 122 bpmL$p¡ klcpNu \ep lsp„.

bpmL$p¡ Üpfp Qpgp¡ f¡ëh¡ s„Ó_¡ ÅZuA¡ - f¡ëh¡ õV$¡i__u ê$bê$ dygpL$psp¡ gC f¡ëh¡ s„Ó_p Ar^L$pfuAp¡_p klep¡N\u 334

bpmL$p¡A¡ kdN° ìehõ\p_¡ kdS>hp_p¡ âeÐ_ L$ep£ lsp¡. Ap D`fp„s riiy rhlpf k„õ\p_u dygpL$ps ep¡S>hpdp„ Aphu lsu.

Ap D`fp„s il¡f_p Sy>v$p-Sy>v$p rhõspfp¡dp„ bpgk¡_p_p„ L$pe®L$fp¡ Üpfp bpmL$p¡_p Of Ap„NZ¡ v$f AW$hpqX$A¡ r_erds âh©rsAp¡ \pe R>¡. Ap drl_p v$fçep_ rhrh^ âh©rsAp¡ Mpk L$fu_¡ õhfpS> eyr_.dp„\u Aph¡g hp¡gÞV$uef Aqv$subl¡__u dv$v$\u bpmL$p¡dp„ fl¡g AphX$s-L$p¥iëep¡_u ÅZL$pfu d¡mhu lsu lh¡ s¡_p Ap^pf¡ âh©rsAp¡ Np¡W$hhpdp„ Aphu flu R>¡. Ap âq¾$epdp„ 690 D`fp„s bpmL$p¡ klcpNu \ep lsp„.

4 S|>__p fp¡S> bpgk¡_p L$pDÞkug_p bpm kæep¡_u duV$]N s\p kq¾$e ku_uef bpmL$p¡_u duV$]N ep¡ÅC lsu. S>¡dp„ bpm kæep¡ ApNpdu drl_p_y„ Apep¡S>_, bpgk¡_p_u hprj®L$ Q|„V$Zu A„N¡, L$pe®¾$dp¡ rhj¡, bQs âh©rs s\p bapgk¡_p_p bpmL$p¡_p

ìehlpf_u dpNv$ri®L$p A„N¡ QQp® L$fu lfu. Ap D`fp„s v$f¡L$ rhõsfpdp„ iê$ L$fhpdp„ Aph¡g bpm kyfnp krdrs_¡ dS>b|s L$fhp A„N¡ rhQpf L$fhpdp„ Apìep¡ lsp¡.

Page 9: rinZ d¥Óushaishavchildrights.org/.../08/Nisbat-June-2017.pdf · 2 rinZ d¥Óu (1) A¡SeyL$¡i_ A¡V$g¡ kss Qpgsu Mp¡S>... rinL$ Sep„ Åe Ðep„ rinL$ \ C_¡ Æh¡, `R>u s¡

9

bpgk¡_pdp„ bQs âh©rs ky„v$f fus¡ Qpgu flu R>¡. Ly$g 347 kæep¡A¡ drl_p v$fçep_ ê$p. 3860_u bQs L$fu lsu Sepf¡ rhrh^ L$pfZp¡kf ê$p. 2130_p¡ D`pX$ L$ep£ lsp¡.

a¡gp¡iu` L$pe®¾$d

bpgk¡_pdp„ Å¡X$pe¡g bpmL$p¡ ApNm h^sp-h^sp kpdprS>L$ `qfhs®_ A_¡ k¡hp_p L$pdp¡dp„ fk gC L„$CL$ L$fhp dpV$¡ kdr`®s \sp lp¡e R>¡. Aphp kdr`®s bpmL$p¡_¡ dpN®v$i®_-spgud dmu fl¡ s\p s¡_p fk-ê$rQ_¡ V$¡L$p¡ dm¡ s¡ dpV$¡ hp¡gÞV$uef L$pe®¾$d Qgphhpdp„ Aph¡ R>¡. Ap_p cpNê$`¡ s¡Ap¡ bpgk¡_p_p rhrh^ L$pep£dp„ V$¡L$p¡ Ap`hp_y„ L$pe®, _¡s©Ðh A_¡ S>hpbv$pfu gC_¡ L$fsp lp¡e R>¡. Ap fus¡ s¡Ap¡_y„ OX$sf \sy„ Åe. lpgdp„ L$¡V$gpL$ bpmL$p¡ S>¡ dp¡V$p \C Nep R>¡ s¡ i¥ihdp„ L$pe®L$f sfuL$¡ `Z L$pe® L$fu füp R>¡. AÐepf ky^udp„ Ap âL$pf¡ OZp„ bpmL$p¡ s¥epf \ep R>¡.

lpgdp„ Ap a¡gp¡iu` L$pe®¾$d l¡W$m Ap S|>gpC drl_p\u h^y 7 bpmL$p¡ Å¡X$pep R>¡ s¡Ap¡_u kp\¡ spgud s\p Æh_ OX$sf_p L$pep£_u kp\p¡kp\ s¡d_¡ _¡s©Ðh g¡sp \pe s¡ dpV$¡ âÐen raëX$ L$pe®_p¡ A_ych Å¡X$hpdp„ Aphu füp¡ R>¡.

Apd `qfhs®__u A¡L$ ApNhu `f„`fp rhL$kphu bpmL$p¡ S>hp_v$pfu gC ApNm h^u füp R>¡.

bpmL$p¡_¡ f¡ëh¡ L$ÞV²$p¡g ê$d_u dprlsu Ap`sp f¡ëh¡ Ar^L$pfu

Ap`Zp„ bpmL$p¡_¡ vy$r_ep_u ky„v$fsp A_¡ rhõde `pR>p Ap`hp s¡ `X$L$pf R>¡.

- hp„Npfu dy\p d\pC _p¡b¡g `pqfsp¡rjL$\u kÞdpr_s