pro memorie magazine jaargang 8 nr. 3

MAGAZINES T U D I E V E R E N I G I N G V O O RA C C O U N TA N C Y & C O N T R O L L I N G

8e jaargang - Nummer 3 - Mei 2012

Column: Rients Abma Eumedion

Interview: Marcel Pheijffer Nyenrode

Interview: Dirk Swagerman RuG (EMFC)

‘It’s all about trust!’

Congres

Special

Voorwoord

3 | Pro Memorie Magazine

Beste lezer,

Druk bezig zijnde met de voorbereidingen voor het jaarlijkse Pro Memorie Congres schrijf ik het voorwoord van deze congresspecial. Dit jaar zal het congres in het teken staan van vertrouwen. De accountant is de ver-trouwenspersoon van het maatschappelijk verkeer. Vele middelen worden ingezet om dit vertrouwen op een hoog niveau te houden, denk hierbij aan wetten, regels en gedragsnormen. Ondanks al deze middelen is het vertrou-wen van het maatschappelijk verkeer in de accountant niet meer wat het is geweest. Al geruime tijd wordt er door verschillende partijen gespecu-leerd of de accountant zijn werk vandaag de dag wel goed uitvoert. In 2010 publiceerde commissie De Wit een rapport met aanbevelingen voor het accountantsberoep. Ook op Europees niveau wordt er gesproken over het accountantsberoep, wat uiteindelijk leidde tot het uitkomen van de Green Paper van Eurocommissaris Barnier.

Velen zeggen dat de huidige crisis voor een deel veroorzaakt is door ac-countants. Maar is dat wel zo? Waarschijnlijk zal er op deze vraag nooit een eenduidig antwoord komen. Om verdere speculaties over het functi-oneren van de accountant in de toekomst te voorkomen, heeft de Tweede Kamer onlangs drie amendementen aangenomen. Deze zullen ingrijpende veranderingen tot gevolg hebben voor accountantsorganisaties. Eén van de amendementen stelt de eis dat er een scheiding moet komen tussen het geven van advies en het doen van controle bij accountantskantoren. Een ander amendement vereist dat er een verplichte roulatie tussen de kanto-ren moet komen na een periode van zes tot acht jaar. Dan rijst natuurlijk de vraag: “Gaan deze amendementen er daadwerkelijk voor zorgen dat het vertrouwen in de accountant wordt hersteld?”

Het thema van het congres dit jaar is dan ook: “It’s all about trust”. Dit thema zal de gehele dag vanuit verschillende perspectieven belicht worden. Martijn de Kiewit, Jan de Rooy, Dirk ter Harmsel en Dirk Scheringa zullen hun mening geven omtrent het vertrouwen in de accountant en de aspec-ten die hiermee samenhangen. Hopelijk zullen inzichten ontstaan die meer duidelijkheid geven over de vraag of het vertrouwen van het maatschappe-lijk verkeer in de accountant daadwerkelijk beschaamd is of dat het meevalt.

Nog een paar weken en dan is het zover. Wij, de congrescommissie, zul-len er alles aan doen om op donderdag 31 mei 2012 een topdag neer te zetten. Graag verwelkomen wij jullie allen op deze dag in Martiniplaza te Groningen!

Namens de Congres commissie,

Elbrich Gietema

Voorzitter Congres Pro Memorie 2011//2012

Agenda

Inhoudsopgave

Inhoud

06 08 10 26Interview:

Dirk SwagermanOpleidingsdirecteur EMFC

Column:Rients Abma

Directeur Eumedion

Interview:Marcel Pheijffer

Hoogleraar Nyenrode

Artikel:Frans HeitlingHoofdredacteur

Accountancynieuws


Colofon

UitgeverStudievereniging Pro MemoriePostbus 16009701 BP Groningenwww.pro-memorie.com

Pro Memorie Magazine8e jaargang - Nummer 3 Mei 2012

HoofdredacteurRobert Tuinsma

RedactieAnkie KampsArjen van der LogtWillem van RoekelSilke SchmidtHenk van den TopThomas Zwanenburg

Lay-outSilke KroezeFarhad Tiemoerie

EindredactieAdriëtte Hummel

Oplage500 stuks

DrukNetzoDruk

Agenda

Inhoudsopgave


Alle rechten voorbehouden. Over-nemen of nadrukken uit het Pro Memo-rie Magazine is uitsluitend toegestaan naschriftelijke toestemming van de uitgever.Aan publicaties in dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend.

Voorwoord

Routebeschrijving

Dagindeling Congres

Sprekers Congres

Themabijlage

Workshops

Interview Activiteiten commissie

Verslag Inhousedagen Amsterdam

Aan het Werk

Accountancynieuws

Verslag MAK Symposium

Interview Congres commissie

Stelling

Fotopagina

3

12

13

14

16

18

22

23

24

26

28

30

33

34

Agenda

Mei: 10 Lezingborrel i .s.m. Check en PwC11 Alumni-activiteit Amsterdam21 Controlling Game31 Pro Memorie Congres 2012 en bekendmaking kandidaatsbestuur

Juni:1-3 Actieve Leden Weekend 5 Jongerejaarsactiviteit 7 Interfacultair Gala 20129 Oudbesturendag14 Eindfeest25 Start tentamens blok 2.2

Juli:13 Start vakantie

Augustus:16 Uitgave magazine 420 Start herkansingen blok 2.2

CongresledenElbrich GietemaHarma Kikkert Bas Lambregts Elise MollinkMatthijs PolstraJoost Zweers

Interview: Dirk Swagerman


Binnen uw functie bij de Rijksuniversiteit Groningen (RuG) bent u opleidingsdirecteur van de Executive Master of Finance and Control (EMFC) en hoogleraar Controlling. Kunt u uitleggen wat een opleidingsdirecteur doet?Het grootste deel van de taken van een opleidingsdirecteur bestaat uit het richting geven aan de opleiding en operationeel het oplossen van allerhande problemen met de programmanager die zich dagelijks voordoen, bijvoorbeeld een zieke docent of een student die een vraag heeft. Deze werkzaamheden zijn moeilijk te plannen. Je moet zorgen dat je de opleiding goed draaiende weet te houden. Tevens vind ik dat je ervoor moet zorgen dat je de opleiding op een bepaald niveau weet te houden. Vorig jaar zijn we gevisiteerd en on-langs is de officiële brief van de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie gekomen (NVAO). De NVAO is een overkoepelende organisatie, het is het uiteindelijke orgaan dat het definitieve oordeel geeft over de kwaliteit van de opleidingen. Gelukkig zijn wij met een mooie uitslag wederom geaccrediteerd.

Hoe bent u uiteindelijk in het vakgebied controlling terechtgekomen? Ik startte als elektricien met een LTS-diploma. Ik wist toen al dat ik dat niet mijn hele leven wilde gaan doen, maar het is moeilijk om daar bovenuit te ko-men. Dat is me uiteindelijk gelukt via een avondschool en staatsexamen HBS-a. De gang van elektricien in een blauwe overall naar zwarte toga was wel een lastige route. Uiteindelijk ben ik aan de Universiteit Twente gepromoveerd. Ook heb ik een lange tijd bij adviesbureaus, verbonden met accountants, ge-werkt. Deze bureaus en accountantskantoren richtten zich voor een belang-rijk deel op de formele kant van de organisatie. Ik heb zelfs nog bij de nestor van het vak BIV/AO, prof. Starreveld, thuis tentamen gedaan. Er is een hele duidelijke aansluiting tussen dat vak en controlling, het gaat beide over het be-heersen van de formele organisatie en daardoor ben ik hier terechtgekomen.

Wat vindt u als controller van de ontwikkelingen in de accountancywereld?Waar jullie op doelen is dat er natuurlijk veel regels bijkomen voor het ac-countantsberoep. Ik neem dat maar waar vanaf de zijlijn, want ik ben immers geen accountant. De Tweede Kamer heeft een aantal amendementen aan-genomen waar de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA), maar ook de accountants zelf en de grote kantoren het niet geheel mee eens waren. Maar de invoering van deze nieuwe regels past toch bij een maatschap-pelijke trend en ik denk dat de wet wel door de Eerste Kamer zal komen. De voorstellen die er nu liggen hebben natuurlijk wel behoorlijke gevolgen voor de inrichting van de accountantssector. De vraag is nu hoe de accountants-kantoren deze wetgeving gaan implementeren.

Wat is uw mening over de voorgestelde amendementen? Ik kan me in een aantal van die amendementen wel vinden. Dat die amende-menten aangenomen zouden worden kon je eigenlijk wel van te voren peilen.

Voor dit interview zijn we dicht bij huis gebleven. We hebben

namelijk de heer Swagerman op de Rijksuniversiteit van

Groningen mogen interviewen. Hij zal in dit interview zijn mening

geven over de veranderingen in de accountancywereld en in

hoeverre dit invloed zal hebben op controlling. Daarnaast zullen

we meer te weten komen over de opleiding en over de controller.

T E K S T : Bas Lambregts en Joost Zweers

Dirk Swagerman is hoogleraar Controlling in deeltijd aan de Rijksuniversiteit Groningen, werkzaam bij de Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde en tevens opleidingsdirecteur van de Executive Master of Finance and Control. Begon zijn loopbaan met een LTS-diploma als elektricien. Hij studeerde Algemene Politieke en Sociale Wetenschappen, met als afstudeerrichting Bestuurskunde aan de Universiteit van Amsterdam, later voor zijn MBA in Michigan en vervolgde zijn opleiding aan Stanford University, Carnegie Mellon University en Northwestern University. Eveneens heeft hij daar in Delft nog een mastergraad in verkregen. Promoveerde in 2000 bij de faculteit Technologie en Management aan de Universiteit Twente op een financieel onderwerp. Naast de academische werkzaamheden is hij actief als zelfstandig organisatieadviseur. Zijn interesse gaat onder meer uit naar hoe organisaties het beste in control kunnen zijn en wat de betekenis daarvan voor de governance is. Hij is getrouwd. Hobby’s filosofie en klassieke muziek.

Dirk SwagermanOpleidingsdirecteur EMFC

Interview: Dirk Swagerman

Hoewel de accountantskantoren behoorlijk gelobbyd hebben om het niet zover te laten komen. Maar aan de andere kant kon je als branche zeggen: “we gaan zelf iets doen of we gaan tot verdere herstructurering van de sector over”, maar dat is onvoldoende gebeurd.

Denkt u dat de interesse voor de studie Accountancy & Controlling zal veranderen door de voorgestelde amendementen? Ik denk niet dat een student die kiest voor Accountancy of Con-trolling zich laat leiden door de mogelijke veranderingen in de accountantssector. Ook denk ik niet dat het accountantsberoep minder aantrekkelijk wordt als de nieuwe regels worden door-gevoerd of wanneer het een andere structuur zal hebben. Het merendeel van de studenten dat afstudeert wordt accountant en gaat op een accountantskantoor werken. Er blijft altijd vraag naar accountants. Je ziet dat het aantal Controlling-studenten behoor-lijk stabiel blijft. Het gebeurt wel dat er in eerste instantie door studenten wordt gekozen voor accountancy om later toch ook de controllingkant op te gaan. Je ziet dat de groep “accountants in business” behoorlijk groot is en ook gestaag groeit. Dit zijn accountants die in het bedrijfsleven werkzaam zijn, een soort van zusje of broertje van de controller. Dit zijn echter nog steeds ac-countants, met RA titel, en geen registercontrollers (RC). Deze groep blijft dus ook onder het toezicht van de NBA.

Wat is dan het verschil tussen een controller en een “accountant in business”?In algemene term zijn de RA- en RC-titel redelijk gelijkwaardig. Accountants hebben bijvoorbeeld het vak controleleer en dat komt bij de RC-opleiding maar heel beperkt aan de orde. Vanuit de opleiding is de accountant veel meer bezig met de jaarrekening van het afgelopen jaar, vooral vanuit de controlerende functie. Een controller is toekomstgericht als business partner van het ma-nagement van een bedrijf, of organisatie. In principe controleert de accountant de controller weer achteraf.

De accountancywereld is aan het veranderen, maar hoe denkt u dat het met de controlebranche zal gaan? Zullen straks ook de controllers op de vingers worden getikt, mocht het slecht gaan met een bedrijf? Als het slecht gaat met een bedrijf kun je dat niet altijd een con-troller verwijten, maar ook de RC valt onder het regime van een tuchtrechtspraak. Dus als een controller iets zou doen wat het beroep zou schaden, bijvoorbeeld actief betrokken zijn bij fraude, dan kan de desbetreffende controller worden aangeklaagd bij de tuchtraad wat inhoudt dat die na een uitspraak eventueel uit het register geschrapt kan worden. Maar ik denk niet dat de ontwik-kelingen in de accountancywereld veel effect hebben op de con-troller.

Heeft u nog plannen om een bedrijf in te gaan of voor de overheid te gaan werken? Voor de overheid kan ik misschien nog wel wat doen, maar ik blijf hier op de Rijksuniversiteit Groningen met veel genoegen totdat ik met emeritaat ga. Maar natuurlijk hebben wij als opleiding am-

bities en ik heb zelf ook ambities. Ik probeer toch de opleiding door allerlei kwaliteitsmaatregelen steeds op een hoger niveau te brengen, dat zie je ook bijvoorbeeld recent in het blad Manage-ment Control & Accounting. Daar staat ook een stukje in over het Permanente Educatie (PE) programma wat wij hebben aangebo-den. Hiervan zegt de redactie dat het Groningse model eigenlijk de norm is waaraan de PE in Nederland moet voldoen. Dus ik kan wel zeggen dat het goed met onze opleiding gaat.

Voldoet de PE volgens u aan de eisen van wat een controller moet leren in de loop van de tijd? Ja, bij de controllers staat dit net zoals bij de accountants onder druk. De discussie blijft natuurlijk wat je er precies mee moet. De feiten zijn dat je aan de punten moet voldoen en voldoe je daar niet aan, dan loop je het risico dat je wordt uitgeschreven. Ik weet op dit moment ook geen andere structuur, maar het blijkt dat dit systeem nog niet optimaal functioneert.

Hoe gaat u ervoor zorgen dat de opleiding op een hoog niveau blijft? Als je naar de afgelopen jaren kijkt, zie je dat de opleiding wel wat groeit, maar in de tijd gezien is het vrij stabiel. Waar ik in de toekomst graag onderzoek naar wil doen is het feit dat het merendeel van de studenten van de opleidingen uit autochtone mannen bestaat, ook bij de RC-opleiding. Nu zie je bij de oplei-ding Accountancy dat er al veel meer vrouwen komen, dus wat dat betreft is bij ons de verhouding man/vrouw heel slecht. Ook zie je bij ons geen diversiteit in achtergrond van de studenten. En dat zie je bij andere universiteiten toch wel meer. Ik vraag mij af waarom deze mensen niet voor onze opleiding kiezen. Maar het belangrijkste is dat je eigenlijk praat over een hele traditio-nele studentenpopulatie en dat heeft mijns inziens ook gevolgen voor hoe die te zijner tijd het beroep gaat uitoefenen. Dat zal dan waarschijnlijk op een traditionele wijze gebeuren. Als je ziet hoe mannen en vrouwen tot verschillende belevingen, oordeelsvor-mingen en argumentaties komen, dan zou dat in de collegebanken en ook in het beroepenveld natuurlijk aardig kunnen mengen. Je ziet echter overal in Nederland dat het percentage vrouwen dat het beroep van controller uitoefent nog steeds bedroevend laag is. Ergens zit er dan iets in de smaak van het beroep dat het te weinig vrouwen trekt.

Wat zou u de toekomstige accountants en controllers nog willen mee-geven? Wat ik zou willen meegeven, is dat zowel de accountant als con-troller beide functies zijn die maatschappelijk heel belangrijk zijn. Daarom wil ik ook graag dat de studenten het maatschappelijke en het financiële gebeuren elke dag op de voet volgen. Wij geven studenten ook een vak waarbij ze met casussen worden gecon-fronteerd aan de hand van hetgeen in het Financieele Dagblad verschijnt. Zij krijgen dan van ons ook een proefabonnement op de krant. Hierbij gaat het erom dat ze de krant goed lezen en dat ze zo ook een beeld en een oordeel krijgen over het financieel en maatschappelijk functioneren. De nadruk ligt voor een belangrijk deel op het verwerven van inzicht en deskundigheid.


Column Rients Abma

Elke ondernemer in elk bedrijf in elke branche is anders. Wij weten dat je een klant alleen goed kunt adviseren als je zijn wensen, zorgen en plannen kent. Dat vraagt om klantgericht denken. Want hoe groter je betrokkenheid, hoe meer je kunt betekenen. En hoe waardevoller jouw mening. Iets voor jou? Ga naar werkenbijacconavm.nl

om jouw klant

te adviseren?

HOE VER GA JIJ

dichtbij kom je verder

147779_210x297.indd 1 08-11-11 16:59


De toegevoegde waarde van de accountant

Wat is nog de toegevoegde waarde van een controleverklaring? Moeten wij niet af van de verplichting voor

grote ondernemingen om de jaarrekening te laten controleren door een externe accountant, zoals vorig

jaar voorgesteld door prof. Marcel Pheijffer (Nyenrode Business Universiteit)?

De kredietcrisis, kritiek vanuit en boetes opgelegd door de Auto-riteit Financiële Markten, het voorstel van Europees Commissaris Barnier over de toekomst van accountancy en de Kamerbehan-deling van het wetsvoorstel op het accountantsberoep hebben geleid tot een brede, maatschappelijke discussie over fundamen-tele vragen als hoe relevant de huidige activiteiten van de externe accountant zijn en hoe de accountant zijn werk beter kan doen. Het debat is momenteel nog in volle gang. Ik wil daarom Pro Memorie graag complimenteren met de timing en de keuze van de thematiek van het congres van 2012: “It’s all about trust!”, omdat de discussie tijdens het congres een bijdrage kan leveren aan de beantwoording van de eerder genoemde vraag die door de maatschappij wordt gesteld.

Laat ik om te beginnen vanuit het perspectief van institutionele beleggers aangeven dat de waarde van de controleverklaring bij de jaarrekening van in ieder geval beursgenoteerde ondernemin-gen nog steeds hoog is en niet gemist kan worden. Dat die waar-de hoog is komt het beste tot uitdrukking op het moment dat geen controleverklaring kan worden afgegeven of wanneer blijkt dat de jaarrekening – vanwege discussie met de accountant – niet tijdig of niet volgens eerder gecommuniceerde planning kan worden gepubliceerd. Wanneer deze zaken gebeuren, heeft dit grote repercussies voor de marktwaarde van de onderneming. Kijk naar Ahold in 2003 en Shell in 2004. De accountant verricht

dus belangrijk werk.De jaarrekening is voor beleggers immers een belangrijke infor-matiebron, zo niet de belangrijkste, voor hun analyse over de on-derneming en het nemen van beleggingsbeslissingen. Een ‘schone’ goedkeurende controleverklaring is daarbij in de ogen van be-leggers de waarborg dat de jaarrekening ook daadwerkelijk de financiële positie van de onderneming weerspiegelt. Een belegger heeft te weinig kennis en middelen om de betrouwbaarheid van de financiële verslaggeving zelf te boordelen.

Financiële cijfers vormen weliswaar belangrijke input voor de analyse van de belegger over de onderneming, maar het zijn niet de enige variabelen. Minstens zo belangrijk zijn de toekomstver-wachtingen en de risico’s voor de onderneming. En op dat punt zou het werk van de accountant niet alleen voor de belegger, maar voor de gehele maatschappij nog waardevoller kunnen en moeten zijn. De maatschappelijke discussie spitst zich er de afge-lopen tijd vooral op toe dat accountants goedkeurende verklarin-gen hebben afgegeven, terwijl bepaalde ondernemingen een aan-tal maanden later in grote financiële problemen kwamen en het voortbestaan serieus werd bedreigd. Wil de verplichte accoun-tantscontrole derhalve overleven, dan zal de accountant niet al-leen moeten terugkijken, maar op een bepaalde manier toch ook vooruit moeten kijken. Hij zal zijn prospectieve inzichten over risico’s, bijvoorbeeld de risico’s die samenhangen met de strate-gie, de corporate governancestructuur, het duurzaamheidsbeleid en het beloningsbeleid, niet alleen bij het bestuur en de raad van commissarissen onder de aandacht moeten brengen (wat hij nu waarschijnlijk al doet), maar ook bij de belegger en de maatschap-pij. Dat is niet van de ene op de andere dag geregeld. Het vergt bijvoorbeeld een ander soort accountant dan die nu de controle verricht bij beursgenoteerde ondernemingen. Niet alleen zal de toekomstige accountant alles moeten weten van financiële ver-slaggevingsstandaarden, maar ook inzicht moeten hebben in psy-chologische, bedrijfskundige en beslissingsprocessen. De nieuwe toekomst begint bij de opleiding van de accountant. En dat is ook een belangrijke reden waarom ik de uitnodiging heb aanvaard om mee te werken aan het Pro Memorie Congres 2012.

Ik wens u een boeiend en leerzaam congres toe.

T E K S T : Rients Abma

“Wil de verplichte

accountantscontrole

overleven, dan zal de

accountant ook vooruit

moeten kijken.”

Elke ondernemer in elk bedrijf in elke branche is anders. Wij weten dat je een klant alleen goed kunt adviseren als je zijn wensen, zorgen en plannen kent. Dat vraagt om klantgericht denken. Want hoe groter je betrokkenheid, hoe meer je kunt betekenen. En hoe waardevoller jouw mening. Iets voor jou? Ga naar werkenbijacconavm.nl

om jouw klant

te adviseren?

HOE VER GA JIJ

dichtbij kom je verder

147779_210x297.indd 1 08-11-11 16:59

T E K S T : Rients Abma

Interview: Marcel Pheijffer

Dit interview werd gehouden met de heer Marcel Pheijffer.

Hij is hoogleraar (Forensische) Accountancy aan Nyenrode

Business University en Universiteit Leiden. Met hem hebben we

gesproken over de actuele ontwikkelingen in de accountancy en

zijn visie op de mogelijke oplossingen om het vertrouwen in de

accountant weer op een redelijk niveau te krijgen. Daarnaast komt

ook de opleiding en de wettelijke controleplicht kort ter sprake.


Marcel Pheijffer is hoogleraar (Forensische) Accountancy aan Nyenrode Business University en Universiteit Leiden. Zijn aandachtsgebieden zijn onder meer: fraude, boekhoudschandalen, witwassen, toezicht, integriteit en aanverwante onderwerpen. Hij werkte ook bij de Belastingdienst, het Ministerie van Financiën en de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD). Marcel Pheijffer schrijft regelmatig weblogs op www.accountant.nl en is opinieleider binnen de accountancy.

Marcel Pheijffer Hoogleraar Nyenrode

T E K S T : Marcel Pheijffer

U bent hoogleraar Forensische Accountancy aan de Nyenrode Business University en Universiteit Leiden. Wat houdt dit precies in en hoe bent u hier terechtgekomen? Binnen het vakgebied forensische accountancy wordt de brug geslagen tussen het recht en de accountancy. De meerwaarde van de forensisch accountant ten opzichte van de controlerend accountant is dat hij interviewen ver-hoortechnieken, alsmede een ruime basis aan juridische kennis in zijn gereed-schapskist heeft. Forensisch accountants komen we tegen bij instanties zoals de FIOD, NMa, Belastingdienst, Politie en in de private sector bij speciale af-delingen van de grote accountantsorganisaties, gespecialiseerde kantoren en veiligheidsafdelingen van multinationals. Als hoogleraar op dit vakgebied volg ik met name gevallen van creatief boekhouden, fraude en witwassen. Het was voor mij een logische stap om na bijna 18 jaar Belastingdienst-FIOD de over-stap naar de universiteit te maken. Het komt regelmatig voor dat ik voor de rechter, het Openbaar Ministerie of de advocatuur mag optreden als gerech-telijk deskundige.

Vindt u dat het terecht is dat er met de vinger naar accountants wordt gewezen voor de oorzaak van de crisis? Dat er naar accountants wordt gewezen voor de rol die zij hebben gespeeld is meer dan terecht. De controlerend accountant mag zijn werk doen, omdat de wetgever hem of haar die taak heeft gegeven. En daarmee het vertrouwen dat die naar behoren wordt uitgevoerd. Dat maakt dat van de accountant mag worden verwacht dat hij deze wettelijke taak ook naar behoren uitvoert. Met name sedert het begin van deze eeuw is het vertrouwen in de accountant gesleten en wellicht zelfs versleten. Door een reeks van incidenten, vele boek-houdschandalen en een collectief falen in de aanloop naar de financieel-eco-nomische crisis, maar ook door de reactie van accountants op kritiek op hen. Met die kritiek is niet juist omgegaan. Door maar te blijven verdedigen dat juist is gehandeld is het vertrouwen verder verloren gegaan en hebben accountants er blijk van gegeven weinig aansluiting te hebben bij hetgeen in het maatschap-pelijk verkeer van de accountant wordt verwacht. Maar in de vraagstelling wordt het woord ‘oorzaak’ gebruikt. Daarin schuilt de nuance. Accountants zijn niet de primaire veroorzaker van de crisis. Zij waren wel de gedoogpartij die onvoldoende ingreep bij de gebeurtenissen die uiteindelijk voor een on-gelooflijke schade hebben gezorgd. Het verwijt aan de accountant is dat deze door eerder ingrijpen aanzienlijke schade had kunnen voorkomen. Per saldo heeft de accountant te weinig signalerend en corrigerend opgetreden.

Minder koopman, meer dominee


Interview: Marcel Pheijffer

Wat is uw mening omtrent de kritiek die de afgelopen tijd is geuit op het werk van de accountant? Zoals uit mijn antwoord op de vorige vraag blijkt, is de kritiek deels terecht. De reactie op de kritiek is niet goed genoeg ge-weest. Daarom grijpt de politiek, zowel nationaal als internati-onaal, nu in. Met nieuwe regels, geboden en verboden. Het is jammer dat het accountantsberoep niet zelf de teugels in handen heeft gehouden, omdat er dan vermoedelijk betere regels tot stand zouden zijn gekomen. Beter in de zin dat zij goed zouden passen in een grotendeels door zelfregulering opgetuigd kader. Maar zelfregulering is voor accountants voltooid verleden tijd. De stappen die zij zelf hebben gezet om te veranderen kunnen worden gekarakteriseerd als ‘too little, too late’.

Wat vindt u van het voorstel om controle en advies te gaan scheiden? Denkt u dat de accountant daar onafhankelijker, kritischer en scher-per van wordt? Het is een maatregel die een grote weeffout in de opzet van het accountantsberoep poogt te herstellen. Bij de controletaak is im-mers gepaste afstand tot de cliënt vereist, terwijl de adviestaak juist vereist dat je als accountant als het ware in de huid van die cliënt kruipt. Bovendien speelt er een financieel belang voor de accountant: advies is nu eenmaal lucratiever. Maar dat mag niet de aanleiding zijn om bij de controle een oogje toe te knijpen. In de woorden van Tweede Kamerlid Plasterk: “Je moet de per-verse prikkels voor de accountant, net als met de bonussen in het bedrijfsleven, wegnemen”. Ik ben het met hem eens. Overigens komt het verbod er nu voor de controle van grote instellingen, de zogeheten OOB’s ofwel Organisaties van Openbaar Belang. Maar de risico’s van de samenloop van controle en advies zijn in het MKB minstens zo groot. Juist in die sector is de accountant de grootste steun en toeverlaat voor diens cliënt.

Denkt u dat door het verplicht rouleren van kantoren de kwaliteit van het werk van accountants verbetert?Dat moet nog maar blijken en wetenschappelijk onderzoek wijst daar niet direct op. Maar dat wijst ook niet op een significante achteruitgang van de kwaliteit. Maar er speelt nog iets anders. Kantoorroulatie beoogt de concurrentie te versterken en de ac-countant te prikkelen om een opdracht te verdienen. Hij of zij zal er harder voor moeten werken om een opdracht binnen te

slepen en juist dat aspect kan een stimulans voor de kwaliteit betekenen. Wat zijn volgens u mogelijke oplossingen voor het gebrek aan vertrou-wen in de accountant? Die liggen niet louter bij meer regels en kaders. De echte op-lossing ligt in een mentaliteitsverandering onder accountants. Vroeger waren het een soort ‘dominees’ die een natuurlijk gezag hadden. Thans zijn het veel meer commerciële jongens die ac-countantsorganisaties aansturen op omzet, winst en het behalen van een bepaalde leverage bij de aansturing van personeel. Dat alles om het partnerinkomen te maximaliseren. Het tekent de tendens van dominee tot koopman. Het zou gezond zijn indien accountants weer wat minder koopman en juist meer het domi-neestype worden. Dat past bij hun maatschappelijke taak.

U heeft een tijd geleden in één van uw blogs geschreven over het afschaffen van de wettelijke controleplicht. Hoe kijkt u daar nu tegen-aan? En denkt u dat een accountant nog toegevoegde waarde heeft als de wettelijke controleplicht wordt afgeschaft? Ik kijk daar nog steeds hetzelfde tegenaan. Ik merk echter dat mijn woorden uit hun verband zijn gerukt. Ik heb het nooit ge-had over een ongeclausuleerde afschaffing van de wettelijke con-troletaak. Zoals ik bij een eerdere vraag al stelde is de realiteit dat de accountant voor veel (MKB-)klanten meer adviseur dan controleur is. Als dat de realiteit is kan de wettelijke controle, ge-geven de beperkte toegevoegde waarde voor de cliënt en het ge-geven dat de accountant niet kritisch genoeg is, voor dat segment net zo goed worden afgeschaft. Echter, in het topsegment van de controle (beursgenoteerde ondernemingen en andere OOB’s) pleit ik juist voor een stevigere controle. Ofwel: verlichting van de controle aan de onderkant van de markt en een verzwaring aan de bovenkant.

Wat voor veranderingen kan een opleiding doorvoeren om de onaf-hankelijkheid van de accountant te waarborgen? Vooral het besef dat het bij een aspect als onafhankelijkheid niet in de eerste plaats gaat om wat de regels voorschrijven. Onafhan-kelijkheid hoort in de genen van de accountant te zitten. Het is een geesteshouding. Tijdens de Nyenrode-opleiding hameren we daar stevig op door veel casuïstiek te bespreken. De discussies scherpen de geest en stimuleren de ontwikkeling van een ‘rechte rug’. Op onze universiteit leiden we op tot wat wij noemen Ro-buuste Accountants, ook RA dus!

Wat wilt u de toekomstige accountants nog meegeven?Prik ook een beetje door alle maatschappelijke kritiek heen. Ac-countancy is een mooi vak, waarin je veel plezier kunt beleven. Het hebben en tonen van een ‘rechte rug’ helpt daarbij en zal op termijn vooral tot lof en waardering leiden.

“De echte oplossing ligt in

een mentaliteitsverandering

onder accountants.”

T E K S T : Marcel Pheijffer

Minder koopman, meer dominee

Dagindeling Pro Memorie Congres 2012


Schrijf je in vóór 23 mei op www.pmcongres.nl!

Leonard Springerlaan 2 9727 KB Groningen

31 mei 2012

Martiniplaza

Routebeschrijving:

AutoMartiniplaza is gunstig gelegen aan de autosnelweg A7 (Amsterdam/Drachten, Hoogezand) nabij de kruising met de A28 (Assen/Zwolle). In de nabije omgeving van Martiniplaza zijn 1500 (deels betaalde) parkeerplaatsen. Tegenover de hoofdin-gang is de parkeergarage met 600 parkeerplaatsen.FietsVanaf het centrum de Paterswoldse weg volgen, richting Stadspark. Na het Stads-park bij de stoplichten rechtsaf. Dit is de Leonard Springerlaan en aan de linker-kant bevindt zich Martiniplaza. Openbaar vervoerMartiniplaza is vanaf het NS-station te bereiken met stadsbus lijn 6 (richting Hoornsemeer).

Congres // 2012

Dagindeling Pro Memorie Congres 2012


09:00

11:05

11:30

13:05

14:10

14:50

17:50

19:00

22:00

16:25

16:50

17:45

09:30

09:45

10:25

09:35

17:40

Ontvangst

Opening

Opening

Lezing

Lezing

Pauze

Businesslunch

Workshopronde 1

Lezing

Workshopronde 2

Pauze

Lezing

Afsluiting

Afsluiting

Borrel

Diner

Afterparty met bekendmaking kandidaatsbestuur

Springerfoyer

Restaurant

Dirk ter HarmselVoorzitter NOvAA

Restaurant of Springerfoyer

Elbrich Gietema Voorzitter Pro Memorie Congres 2012

Jan de RooyThe Independece Company

Martijn de KiewitSenior Manager KPMG

Dirk ScheringaCEO DS Factoring BV

Gera Kiewiet Voorzittter Pro Memorie

Rients AbmaDirecteur Eumedion Dagvoorzitter

Congres // 2012

Rients AbmaDirecteur Eumedion Dagvoorzitter

Sprekers Pro Memorie Congres 2012

Rients Abma (1971) is sinds 1 januari 2006 directeur van Eumedion. Eumedion is het corporate governance platform van institutionele beleggers en is de rechtsopvolger van de Stichting Corporate Governance Onderzoek voor Pensioenfondsen, waar de heer Abma tussen 1 augustus en 31 december 2005 projectmanager was. Dhr. Abma werkte tussen februari 2000 en augustus 2005 bij het Ministerie van Financiën als beleidsadviseur op het terrein van corporate governance. In 2003 was hij secretaris van de Commissie Tabaksblat en tussen eind 2004 en begin augustus 2005 secretaris van de Monitoring Commissie Corporate Governance Code (of: Commissie Frijns). Tussen februari 1996 en februari 2000 werkte hij als secretaris Economische Zaken bij werkgeversorganisatie VNO-NCW.

Dhr. Abma is lid van het bestuur van de Stichting voor de Jaarverslaggeving, lid van het Adviserend Panel van vertegenwoordigende organisaties van de AFM, lid van het Curatorium van het Onderzoekscentrum Onderneming & Recht van de Radboud Universiteit Nijmegen, lid van de redactie van het tijdschrift ‘Goed Bestuur’ en medewerker Kluwer Groene Serie Toezicht Financiële Markten. Dhr. Abma studeerde aan de Rijksuniversiteit Groningen af in Algemene Economie, richting Monetaire Economie.

Rients AbmaDirecteur EumedionDagvoorzitter

Dirk Scheringa is op 21 september 1950 geboren in Grijpskerk. Hij deed van 1963 tot 1966 de Mulo en behaalde daarnaast meerdere diploma’s, zoals het middenstandsdiploma, het diploma Politieschool A en gedeeltelijk B, het financieringsdiploma, diploma Assurantie B en het diploma Makelaardij Onroerend Goed. Ook studeerde hij nog een jaar Rechten. Hij is respectievelijk leerling-handzetter, assistent-accountant en ook werkzaam geweest bij de Rijkspolitie. In 1975 richtte hij, samen met zijn vrouw, Buro Frisia op wat tot 1998 heeft bestaan. In 1998 is hij begonnen met de DSB Groep. Begin 2006 kreeg de DSB Groep officiële bankrechten, waarna de bedrijfsnaam werd gewijzigd in DSB Bank.

De heer Scheringa is een fervent liefhebber van schaatsen en voetbal. In 2005 kwam de voetbalclub AZ in zijn eigendom en van 1993 tot 2009 vervulde hij de functie van voorzitter van deze profvoetbalclub. Daarnaast is hij lid van de Rotary Hoorn en al jarenlang actief in de regionale politiek voor het CDA. Tegenwoordig is hij CEO van DS Factoring BV. Hij is getrouwd en heeft twee kinderen.


Dirk ScheringaCEO DS Factoring BV

Sprekers Pro Memorie Congres 2012


Martijn de Kiewit is senior manager bij KPMG Forensic & Integrity. Hij studeerde Bestuurskunde aan de Universiteit Leiden. Sinds 2001 is hij werkzaam als organisatieadviseur en heeft zich gespecialiseerd in ethiekmanagement. In zijn werk helpt hij organisaties om ethiekmanagement op te zetten en te implementeren. Hierbij ondersteunt de heer Kiewit bij de ontwikkeling van gedragscodes, klokkenluidersregelingen en geeft hij trainingen aan leidinggevenden. Daarnaast houdt hij zich bezig met cultuurveranderingstrajecten. Naast het advieswerk bij KPMG doet dhr. Kiewit ook wetenschappelijk onderzoek naar het concept ‘trust’. Binnen KPMG is hij ook betrokken bij het Trust Rules project. Dit project gaat over het vinden van de balans tussen het sturen op regels en het sturen op vertrouwen.

Dirk ter Harmsel AA (1961) begon zijn loopbaan als AA bij Alfa Accountants en Adviseurs. Gedurende 25 jaar is hij verantwoordelijk geweest voor de Alfa-vestigingen in Oost-Gelderland en sinds 1 oktober 2010 is hij directeur van het Bureau Vaktechniek Accountancy van Alfa Accountants en Adviseurs. Hij was onder andere lid van de Commissie Belastingen van de NOvAA (2004) en voorzitter van de Commissie Vaktechniek (2004 – 2008). In de periode van 2004 tot en met 2008 was hij bestuurslid van de NOvAA en het laatste jaar tevens NOvAA-voorzitter. In 2010 werd de heer Ter Harmsel opnieuw gekozen in het bestuur van de NOvAA, waarin hij sinds juni 2011 de functie van voorzitter bekleedt. Sinds september 2011 is hij ook voorzitter van het bestuur van de ledengroep openbaar accountants van de NBA.

Dirk ter Harmsel Voorzitter NOvAA

Jan de Rooy is na zijn studie Bedrijfseconomie en Accountancy gaan werken bij PwC, KPMG en daarna 15 jaar als (senior) auditpartner bij Deloitte in Zwolle. Zijn klantenpakket varieerde van MKB en non-profit instellingen tot grote (inter)nationale ondernemingen.

Hij heeft een brede kijk op ondernemingen en instellingen, van groot tot klein, en de sectoren waarin ze werkzaam zijn. De heer De Rooy kent de accountantswereld van binnenuit. Hij legt de link tussen ontwikkeling van de vak- en beroepsgroep en het maatschappelijke krachtenveld en verbindt dit met zijn visie op de positie en rol van de professional.

Op dit moment is dhr. De Rooy werkzaam bij The Independence Company (TIC). Hier is hij de bewaker van de strategie en ziet hij toe op de uitvoering van het beleid. Daarnaast is hij mede-eigenaar van Beleef Brink Beheer BV en is hij commissaris bij EmerparkAuto.

Jan de RooyThe Independence Company

Martijn de KiewitSenior manager KPMG

Themabijlage Pro Memorie Congres 2012

Niet alleen controleren, maar ook samenwerken. Dát is de beweging die we bij de Belastingdienst maken. Met steeds meer branches en bedrijven brengen we de administratieve organisatie in kaart en waarborgen we op die manier een correct aangi� eproces. Daarvoor stellen we convenanten op. Op die manier weten ondernemers eerder waar ze aan toe zijn en kunnen ze zich vooral met ondernemen bezig houden. De � nanciële specialisten van de Belastingdienst spelen een sleutelrol in dit proces. Ze zijn niet alleen bezig met het opleggen van aanslagen en het uitvoeren

van controles, maar ook met toekomstperspectieven, groeiscenario’s en concurrentieposities van ondernemingen. Samen met ondernemers zoeken ze naar oplossingen. Verantwoordelijk en veelzijdig werk dus. Werk waarvoor je het nodige in huis moet hebben. Flexibiliteit en team-gerichtheid bijvoorbeeld. Maar vooral: een open blik en een brede interesse. We stellen er een heleboel tegenover op het gebied van arbeidsvoor-waarden en ontwikkelmogelijkheden. Meer weten over een baan als � nancial bij de Belastingdienst? Kijk op belastingdienst.nl/werken

www.werkenvoornederland.nl

Bij de Belastingdienst werken fi nancials die weten wat Nederland nodig hee�

We kijken niet alleen naarloonheffi ngen, maar ook naar toekomstperspectieven

adv_transport_210x297mm_Belastingdienst_OF.indd 1 30-03-12 08:47

Het vertrouwen in de accountant is niet meer wat het is geweest, commercieel belang wordt vooropgesteld

ten opzichte van publiek belang. Door de economische crisis, waar de accountant een belangrijke rol

in speelde, is het vertrouwen in de accountant gedaald naar een dieptepunt. De vraag is nu: “Hoe kan deze

vertrouwenskloof tussen het maatschappelijk verkeer en de accountant weer worden hersteld?” Meerdere

professionals hebben hierover hun licht laten schijnen en hebben een beeld van het herstel. Alleen, is dit herstel

mogelijk? En zo ja, kunnen deze oplossingen werken?

‘It’s all about trust!’

Eurocommissaris Michel Barnier was één van de eersten die met zijn Green Paper riep dat de accountantswereld moest veranderen. Zo kon het niet langer, het moest radicaal anders. Accountantskantoren controleren vaak jarenlang dezelfde on-dernemingen. Hierdoor rijzen de vragen: “Zijn de accountants-kantoren wel onafhankelijk genoeg?” en “Is een accountant wel kritisch genoeg tegen de klant?”

Barnier komt met heldere oplossingen. Er moet een duidelijke scheiding plaatsvinden tussen de advies- en de controledien-sten van de accountant. Hierdoor zal de onafhankelijkheid en de kwaliteit van de wettelijke controle worden verhoogd. Dit zal ingrijpende gevolgen hebben voor de accountantskantoren. Daarnaast wordt er geopperd om verplicht te wisselen van ac-countantskantoor na zes tot acht jaar. Indien er gebruik gemaakt wordt van ‘joint audits’ is een termijn van negen jaar van toe-passing. Dit zal wederom leiden tot een hogere kwaliteit van de controle. Alleen zal dit voor de accountantskantoren tot een hoge kostenpost leiden. En wegen de hogere kosten op tegen de hogere kwaliteit? Verder wordt er geopperd dat grote bedrij-ven door twee accountantskantoren worden gecontroleerd. Dit zou kunnen leiden tot een beperking van de macht van de Big Four en meer keuze voor ondernemingen.

Niet alleen Barnier is met oplossingen gekomen, ook de Neder-landse Beroepsorganisatie van Accountants heeft een Plan van Aanpak gemaakt, waarbij de nadruk vooral ligt op de terugkeer naar publiek belang. Het verbod op commerciële prikkels moet niet alleen een positieve invloed hebben op het gedrag van part-ners, maar ook tegemoet komen aan de veelgehoorde klacht van young professionals dat er wordt gestuurd op commerciële en financiële doelstellingen in plaats van kwaliteit. In het Plan van Aanpak zijn vier centrale punten terug te vinden: verbetering van de kwaliteit, waarborging van de onafhankelijkheid, toezicht en transparantie en verbreding van de poortwachtersfunctie.

Ook de overheid heeft niet stilgezeten, want er is onder andere een initiatiefnota van Ronald Plasterk verschenen. Hierin wordt onder meer gesproken over de verplichte roulatie, scheiding van controle en advies en dat de Autoriteit Financiële Markten toestemming zal moeten geven over de accountantskeuze van de grote financiële instellingen. De minister van Financiën, Jan Kees de Jager, is het hier in grote lijnen mee eens. Er moet ech-ter voor worden gewaakt dat dit niet leidt tot onnodig hogere kosten voor bedrijven.

Het Pro Memorie Congres 2012 zal over het vertrouwen in de accountant gaan. Kan dit binnen aanzienlijke tijd worden her-steld? En belangrijker, welke facetten zijn nodig voor dit herstel? We zien dat verschillende professionals oplossingen aandragen voor het herstel van de vertrouwenskloof. Ook hebben ver-schillende partijen kritiek geuit ten opzichte van deze oplos-singen. We zullen op het congres de verschillende optieken van toezichthouders, de overheid, accountantskantoren en het be-drijfsleven ten opzichte van het herstel van de vertrouwens-kloof belichten, want “it’s all about trust!”


T E K S T : Harma Kikkert

Themabijlage Pro Memorie Congres 2012

Niet alleen controleren, maar ook samenwerken. Dát is de beweging die we bij de Belastingdienst maken. Met steeds meer branches en bedrijven brengen we de administratieve organisatie in kaart en waarborgen we op die manier een correct aangi� eproces. Daarvoor stellen we convenanten op. Op die manier weten ondernemers eerder waar ze aan toe zijn en kunnen ze zich vooral met ondernemen bezig houden. De � nanciële specialisten van de Belastingdienst spelen een sleutelrol in dit proces. Ze zijn niet alleen bezig met het opleggen van aanslagen en het uitvoeren

van controles, maar ook met toekomstperspectieven, groeiscenario’s en concurrentieposities van ondernemingen. Samen met ondernemers zoeken ze naar oplossingen. Verantwoordelijk en veelzijdig werk dus. Werk waarvoor je het nodige in huis moet hebben. Flexibiliteit en team-gerichtheid bijvoorbeeld. Maar vooral: een open blik en een brede interesse. We stellen er een heleboel tegenover op het gebied van arbeidsvoor-waarden en ontwikkelmogelijkheden. Meer weten over een baan als � nancial bij de Belastingdienst? Kijk op belastingdienst.nl/werken

www.werkenvoornederland.nl

Bij de Belastingdienst werken fi nancials die weten wat Nederland nodig hee�

We kijken niet alleen naarloonheffi ngen, maar ook naar toekomstperspectieven

adv_transport_210x297mm_Belastingdienst_OF.indd 1 30-03-12 08:47

Workshops Pro Memorie Congres 2012

Hype mee! Gebruik ook Social Media!

Social media is niet meer uit ons leven weg te denken. Iedereen heeft wel een profiel op één van de vele social networks, zoals LinkendIn, Twitter en Facebook.

Werkgevers gebruiken steeds meer social media voor het werven van nieuwe mensen. Online netwerken is dus van levensbelang voor je carrière.

Wil jij weten hoe je het beste social media kunt inzetten voor jouw carrière? Volg dan de workshop van Deloitte op het Pro Memorie Congres.

Wij zien je graag op donderdag 31 mei aanstaande!

Deloitte

KPMG Recruits

Ben jij klaar om uitgedaagd te worden door KPMG? Doe dan mee aan KPMG Recruits!

Onder aansturing van een mysterieus persoon maak jij kennis met KPMG. Je wordt onderworpen aan verschillende vraagstukken en dilemma’s waar je als KPMG-er binnen Audit dagelijks mee te maken krijgt.

Ben jij klaar voor de confrontatie? Kun je omgaan met onverwachte gebeurtenissen? Maak jij ‘t verschil?

KPMG Recruits. Hét startpunt voor je carrière bij KPMG.

KPMG

De Belastingdienst is meer dan de blauwe envelop! Dat laten we zien tijdens onze interactieve workshop. Je krijgt een helder beeld van de Belastingdienst:- Wat is onze rol en taak? - Hoe zit onze organisatie in elkaar?- Met welke ontwikkelingen hebben wij te maken?- Waarom zijn wij trots op wat we doen? Verder wordt er een casus (opdracht) behandeld. Je krijgt een kijkje in de dagelijkse werkzaamheden van een medewerker van de Belastingdienst.

Heb je aan het eind nog vragen? Dan geven wij daar graag antwoord op.

Belastingdienst



Kom kennis maken met Ernst & Young! Bij Ernst & Young koesteren we jouw unieke kwaliteiten en helpen we je deze verder te ontwikkelen. Met gerichte coaching door ervaren collega’s. Training op maat. En werk dat precies aansluit bij je persoonlijkheid. Jouw interesses en capaciteiten staan bij ons centraal. “Achieving your potential” noemen we dat. Goed voor jou, goed voor onze klanten.

Als accountant krijg je bij Ernst & Young te maken met veel verschillende belangen voor de jaarrekening. Hierbij moet de accountant een professioneel-kritische afweging maken tussen de verschillende gebruikers van de jaarrekening (bijvoorbeeld de financiers, de werknemers, een crediteur of de CEO). De accountant controleert de jaarrekening als vertrouwensman van het maatschappelijk verkeer. Dit betekent dat hij zich niet moet laten verleiden om het belang van de ene partij boven dat van de andere te plaatsen.

Tijdens onze workshop willen wij jullie laten ervaren hoe het is om als accountant je rug recht te houden te midden van al deze belangen. Wij zullen je kennis laten maken met controleopdrachten uit de dagelijkse praktijk.

Dit alles zal natuurlijk in een Ernst & Young-setting plaatsvinden waarbij voldoende ruimte is voor kennismaking met medewerkers van Ernst & Young en met onze werksfeer! Ook kun je hier meer te weten komen over de mogelijkheden voor bijvoorbeeld scriptie(stages) en startersfuncties. Oftewel: voldoende redenen om je in te schrijven voor onze workshop!

Ernst & Young


“Klaar voor de Toekomst”, een prachtig begrip waarmee KPN haar presentatie startte tijdens het NBA-VRC jaarcongres met als subtitel “De businesscontroller als businesspartner”. Dit begrip wordt tevens door het Universitair Medisch Centrum Groningen (U.M.C.G.) gebruikt als benaming voor het bezuinigingsprogramma om zichzelf financieel toekomstbestendig te maken. Op het eerste gezicht lijken dit verschillende thema’s, maar wanneer we verder kijken zijn hierin juist veel raakvlakken te onderkennen, vooral op het vakgebied van de controller.

In deze economische situatie zien we dat de rolinvulling van de controller aan verandering onderhevig is. We merken dat de complexiteit toeneemt en dat het takenpakket is verbreed en dat hier juist ook de mogelijkheden voor de controller liggen om zich verder te ontwikkelen binnen de organisatie. Hierbij kunnen we denken aan de ontwikkeling van het “klassieke” Financial Control naar Business Control/Business Partner. Tijdens de workshop kiezen wij voor een praktische insteek en een afwisselend programma. In eerste instantie laten we deelnemers kennismaken met het U.M.C.G. en de inrichting van haar controlorganisatie. Daarnaast gaan we een real life businesscase van het U.M.C.G. behandelen. Ter afsluiting van de workshop zullen we in een interactieve setting de volgende vragen/onderwerpen aan de orde stellen:“Welke rolinvulling van de controllers onderkennen we en welke aspecten zijn hier relevant?”

Accountants hebben op dit moment een uitdaging om het vertrouwen te herstellen. Kan de controller een rol vervullen om deze vertrouwenskloof te gaan verkleinen? De VRC heeft voor haar leden de volgende tekst in haar gedragscode opgenomen: “Goed gedrag kan inhouden dat méér gedaan wordt dan de wet vereist…de Registercontroller te allen tijde zijn integriteit bewaakt en bewaart, en zich het vertrouwen waardig toont dat in hem wordt gesteld door allen die op hem rekenen.” Hier lijken toch mogelijkheden te liggen, of toch niet?Kortom een boeiende workshop waarin we duidelijk gaan maken waarom het zo leuk is om bij een organisatie van binnenuit naar voren te kijken, in plaats van buitenaf naar achteren… Tot dan!

U.M.C.G.


Wegens succes herhaald: een waterput of een bodemloze put? De accountant en de goededoelenorganisaties, een veel besproken onderwerp.

We kennen allemaal de beelden van droogte, honger, kindsoldaten en aardbevingen. Uit compassie met de betrokkenen zijn Nederlanders zeer gulle gevers van goede doelen. 111 miljoen euro zamelden de Samenwerkende Hulporganisaties via giro 555 in voor Haïti. Maar wat is er met dat geld gebeurd?

Worden gedoneerde gelden wel écht besteed aan de goede doelen of worden ze gespendeerd aan de overhead van grote stichtingen, zoals Het Rode Kruis, Foster Parents en Oxam Novib? Hoeveel procent van een gedoneerde euro komt daadwerkelijk bij het goede doel terecht en welke rol kan de accountant hierbij spelen? Het vertrouwen in goededoelenorganisaties, maar ook in de accountantscontrole hierop heeft de bodem bereikt. We starten de sessie met een interessante kijk in de wereld van ontwikkelingshulp en de financiële verantwoording hiervan. Vervolgens gaan we verder met het brainstormen over het probleem van “het meten van de effectiviteit”, mogelijke oplossingen hierbij en over de rol van de accountant in dit speelveld.

Kortom: interactief, creatief, out the box en nuttig!

Accon avm

Hoe kan de vertrouwenskloof hersteld worden tussen het maatschappelijk verkeer en de acountant? Dit is de centrale vraag van het Pro Memorie Congres en het thema van de workshop van PwC. Mogelijke ideeën zullen genoemd worden en vanuit de verschillende betrokken partijen bekeken worden. Wat is voor wie voordelig, haalbaar of misschien wel heel nadelig? Het ene idee zal meer impact hebben dan het andere. Sommige ideeën zullen in de lijn der verwachting liggen, anderen juist niet en gaan nog een stap verder: het alombekende out-of-the-box thinking zal nodig zijn bij deze workshop. Aan het eind zal er een advies uitkomen welke ideeën een bijdrage leveren aan het herstel van deze kloof.

PwC

“To trust or not to trust”

Een workshop over het terugwinnen van het vertrouwen van de accountant. Wie is hier “schuldig” aan, wat kunnen we hieraan doen en hoe zit het met de professioneel-kritische instelling van de accountant?

In de workshop wordt ingegaan op de actuele ontwikkelingen van het accountantsberoep, de scheiding tussen controle en adviesopdrachten, en de risico’s en kansen die hierbij horen.

Daarnaast wordt door middel van stellingen ingegaan op de professioneel-kritische instelling van de accountancy student en die van de accountant in de praktijk.

BDO


Een collegejaar als lid van Pro Memorie gaat gepaard met een aantal zeer gezellige borrels en informele

activiteiten, zoals de Jongerejaarsactiviteit, het Actieve Ledenweekend en het Eindfeest. Wij vroegen ons af

wie al deze activiteiten organiseren en of ze nog tijd over houden naast het studeren en de commissie.T E K S T : Robert Tuinsma

Wat houdt de Activiteiten commissie precies in?Annemiek: Wij zorgen voor de binding van de leden en de wer-ving van nieuwe leden.Leon: Wij zijn verantwoordelijk voor de sfeer binnen de vereni-ging en moeten deze goed zien te houden. Dat geeft wel een be-paalde druk met zich mee.Nils: Dan denk je dat je het gehad hebt met de borrels, maar dan komen de Jongerejaarsactiviteit, het Actieve Ledenweekend en de Actieve Ledendag ook nog om de hoek kijken.

Waar zijn jullie als commissie het meest trots op?Annemiek: De grote opkomst bij de Jongerejaarsactiviteit.Leon: De sfeer binnen de commissie en de sfeer binnen de ver-eniging.Lukasz: De twee borrels waren erg geslaagd. De grote opkomst was ook erg leuk.

Wat kunnen we nog verwachten van de komende activiteiten?Annemiek: De mooiste activiteit, het Actieve Ledenweekend, komt nog.Leon: We gaan dit jaar weer naar Ameland.Nils: Maar we zitten wel dichter bij de Swinging Mill.Henk-Willem: En het Eindfeest wordt nog beter dan vorig jaar.Lukasz: Nog twee keer een mooi feest dus.

Waarom hebben jullie voor deze commissie gekozen?Nils: Voor de gezelligheid en om nieuwe mensen te leren kennen.Annemiek: Ik wilde graag actief worden, maar dan wel een com-missie die niet al te veel tijd in beslag neemt.Henk-Willem: Ik doe dit puur voor mijn CV, want deze commissie is de beste commissie die erop kan staan.Leon: Ik heb vorig jaar de Inhouse commissie gedaan en ik was al druk op zoek naar een nieuwe functie binnen PM. Gelukkig was er nog plek in de leukste commissie van PM!

Lukasz: Dit is mijn eerste jaar als accountancystudent, dus ik ging ook voor de commissie met de minste druk. Dat bevalt tot nu toe prima.

Wat vonden jullie van elkaar aan het begin van het collegejaar?Henk-Willem: Ik vroeg me af hoe dit ooit goed zou moeten ko-men…Annemiek: Dacht je dat echt? Je dacht zeker: een vrouw aan top…Lukasz: Haha, gelukkig is dat allemaal goed gekomen.Leon: Ik dacht gelijk: dit wordt een mooi jaar!

Wat hebben jullie tot nu toe geleerd van het actief lidmaatschap?Nils: Het is nooit te laat voor een feestje!Leon: Nieuwe regels met Kingsen!Annemiek: Nils kan goed koken!Lukasz: Dat de meeste accountants gelukkig van voetbal houden.

Wat doen jullie naast deze commissie en het studeren?Leon: Sporten. En vissen, maar dat is hengelsport.Nils: Feesten, werken en sporten.Annemiek: Commissie van beheer van Dizkartes, een dispuut op-richten, stappen en met vrienden afspreken.Henk-Willem: Voetballen, woensdag en zaterdag, vooral de derde helft. Lukasz: Werken, uitgaan en sporten. Ik doe aan fitness en hardlo-pen.

Willen jullie nog iets kwijt aan de lezers?Annemiek: De Activiteiten commissie is supermooi!Leon: En een must-have op je CV.Nils: Allemaal naar het Eindfeest komen, maar dat lijkt me evident.Lukasz: Word actief lid, anders mis je de Actieve Ledendag, de Mannen/Vrouwen-activiteit en het Actieve Ledenweekend.


Interview Activi-teiten commissie


Interview Activiteiten commissie v.l.n.r.: Nils Schuijt, Henk-Willem Borghuis, Annemiek van der Schoot, Lukasz Matwij, Leon Kauffeld


Inhousedagen AmsterdamEind maart was het weer tijd voor de Pro Memorie Inhouse-

dagen in Amsterdam. Al vroeg in de ochtend werd afgereisd

naar Amsterdam. Bijna iedereen was op tijd voor de trein

en na een mooie route via de PC Hooftstraat en het Vondel-

park kwamen we aan bij het hotel.

Na het uitpakken van de koffers en een opfrisbeurt, gingen we rich-ting Deloitte. Iedereen was ruim op tijd op de locatie in Amstelveen, maar het bleek dat we in Amsterdam moesten zijn… Eenmaal daar aangekomen gingen we aan de slag met een case over Starbucks. De jaarrekening werd in delen opgesplitst en in teams ging je daar dieper op in. Na de presentaties was het tijd om de klant te bezoeken en dus gingen we naar Starbucks ‘The Bank’ aan het Rembrandtplein. Dit is de allereerste Europese concept store van het bedrijf en tevens ook de grootste winkel van Europa. Na een lekkere kop koffie of thee kregen we een rondleiding langs alle bijzondere plaatsen, ge-maakt van gerecyclede producten, zoals fietsbanden, speculaasmallen en antieke Delfts blauwe tegeltjes. Na een lekkere borrel en diner in Café Restaurant De Kroon met Deloitte was de dag alweer om, maar de meesten sloten de dag af met een bezoekje aan kroeg ‘Am-sterdamned’.

De volgende dag waren we vroeg uit de veren en na het ontbijt moes-ten we snel naar Het Concertgebouw. Deze ochtend stond in het teken van BDO en het Nederlands Philharmonisch Orkest (NedPho). Na de introductie was het aan de studenten om in groepen een case over NedPhO te maken en de uitkomsten te presenteren. Na het inhoudelijke gedeelte was het tijd voor een rondleiding door Het Concertgebouw. We kregen een kijkje op de zolder, in de grote zaal, in de kelder met onder andere de kleedkamers en kregen uitleg over de historie en bijzondere akoestiek van het gebouw. Na afloop van de rondleiding mochten we het lunchconcert in de prachtige kleine zaal bijwonen.

Na de lunch gingen we op weg naar het moderne, duurzame hoofd-kantoor van KPMG in Amstelveen. Na een introductie onder het ge-not van een drankje, was het tijd om te beginnen met het programma, KPMG Recruits. Eerst was er een spel waarin elk groepje zichzelf in drie woorden moest voorstellen, maar zonder deze woorden of synoniemen te gebruiken. Het resultaat was onder andere een muzi-kaal optreden, een Lama’s quiz en een aantal schitterende rebussen. Daarna stond er een nieuw, interactief spel op het programma. De ‘Beluga Game’ bestond uit het bekijken en vergelijken van bronnen en uit brain battles. Het team dat het best gepresteerd had kon een mooie prijs mee naar huis nemen. Ten slotte kregen we nog een rond-leiding door het gebouw en vertrokken we met zijn allen weer naar Amsterdam voor een borrel en diner bij brasserie Harkema. ’s Avonds werden er nog wat drankjes gedaan in de ‘Surprise Bar’ waar we verrassend genoeg de enigen waren. De volgende ochtend was het nog vroeger dan de dag ervoor, want we gingen naar Den Haag. Op naar het Ministerie van Financiën dat we via een kleine omweg langs het Binnenhof bereikten. Na een inleiding over het Ministerie, de ontkrachting dat het saai is, en de mogelijkheden die je allemaal hebt om hier aan de slag te gaan, lag er voor iedereen een case klaar. Dit keer over de controle van een aanbesteding en ook moesten we een interview oefenen om infor-matie te ontfutselen. Na een lekkere lunch was het alweer tijd om naar Rijswijk te gaan, aangezien Shell op het programma stond. Eerst kregen we een inleiding en gingen we naar de Iscope, een bijzondere 3D-bioscoop om onder andere bodemlagen en nieuwe projecten te bekijken. Hierna kregen we een boeiende presentatie van een Senior Investor Relations Officer over wat Shell allemaal doet. Tenslotte kre-gen we nog alle mogelijkheden te horen om aan de slag te gaan bij Shell. We sloten deze drie mooie Inhousedagen af met een hapje en een drankje bij Grand Café De Halve Maan, waarna we weer terug-gingen naar Groningen.


T E K S T : Silke Kroeze

Interview Activiteiten commissie v.l.n.r.: Nils Schuijt, Henk-Willem Borghuis, Annemiek van der Schoot, Lukasz Matwij, Leon Kauffeld

Naam Leeftijd Studie Pro Memorie


Aan het Werk

Pro Memorie Magazine | 25

De week van Bert Scheer, KPMG De Meern (Utrecht)

Naam: Bert Scheer Leeftijd: 23 jaar Woonplaats: Utrecht In dienst sinds: 1 september 2011 Studie: bachelor en master Accountancy (RuG). Per 1 september 2011 gestart met Executive Master of Accountancy (RuG)

Inmiddels alweer zeven maanden geleden ben ik begonnen bij KPMG De Meern (Utrecht) op de Audit afdeling. Op dit kan-toor heb ik vorig jaar van februari tot en met juni ook deels mijn masterscriptie geschreven. Over het algemeen schreef ik één tot twee dagen mijn scriptie op kantoor De Meern en de andere dag(en) op kantoor Groningen. Voor deze optie heb ik destijds, in overleg, gekozen om het schrijven van de master-scriptie en mijn bestuursfunctie bij Pro Memorie goed te kunnen combineren, maar tegelijkertijd wel al kennis te maken met mijn (toekomstige) collega’s. Daarnaast vond ik het na vijf mooie jaren in Groningen en bij Pro Memorie tijd voor een nieuwe uitdaging in een nieuwe stad.

Kantoor De Meern is een middelgroot tot groot kantoor, waar-door je zowel de voordelen van een groot kantoor hebt als de informele sfeer van een wat kleiner kantoor. Het voordeel uit zich ook in de mogelijkheden qua klantenpakket. Zo heb ik een aantal grote (beursgenoteerde) klanten, maar ook een aantal kleinere profit- en non-profit klanten in mijn pakket. Deze ver-scheidenheid is ook belangrijk en handig voor je persoonlijke ontwikkeling en de praktijkstage tot RA. Daarnaast kun je op basis hiervan ook bepalen welke klanten jij zelf het leukste vindt om te controleren, welke sector je wilt bedienen en waarin je jezelf uiteindelijk wilt specialiseren. Op kantoor De Meern is het namelijk niet zo dat je van tevoren op een bepaalde afdeling, bijvoorbeeld Financial Services of Non-Profit, wordt geplaatst.

Wanneer je in september start bij KPMG volg je eerst een aantal introducties en cursussen om kennis te maken met de werk-zaamheden, je collega’s en natuurlijk KPMG. Vervolgens lopen tot ongeveer december de interimcontroles, waarbij je in mindere mate met cijfers bezig bent, maar vooral met de processen en beheersingsmaatregelen bij je klanten. Zelf vond ik deze periode heel leerzaam, je leert je klanten namelijk snel kennen. Daarnaast is deze periode uitermate geschikt om de link tussen de theorie en de praktijk te leggen. Je ziet met name de overeenkomsten met de Internal Control vakken die je tijdens je bachelor, master maar ook in je executive master volgt. Vanaf eind december start het bekende, en soms ook beruchte, busy season met de einde-jaarscontroles die meer zijn gericht op de cijfers.

Mijn grootste klant is een hypotheekbank, onderdeel van een grote Nederlandse bank. Door de grootte en complexiteit van deze klant heb ik mij tijdens de interim- en eindejaarscontrole

Pro Memorie Magazine | 25

Maandag

8:15 – 11:30 Aansluiten , analyse, afloop

van debiteuren controleren , vervolgens

bespreking met controller van een groot

vastgoedfonds.

11:30 – 12:30 Starten met

huuropbrengsten , aansluiting en analyse

13:00 – 18:20 Uitwerken

huuropbrengstenanalyse . Bevindingen

bespreken met supervisor.

19:15 – 23:45 Eten en film kijken met

een aantal PM-vrienden

Dinsdag

8:30 – 9:30 Bevindingen

huuropbrengsten bespreken met controller

en vastgoedmanager

9:30 – 10:15 Afronden

huuropbrengstenanalyse

10:15 – 12:45 Liquide middelen en

standaard bankverklaringen controleren

13:30 – 15:00 Controleren van

dividenduitkeringen . Vervolgens

dividenduitkering aansluiten .

15:00 – 17:15 Controleren verantwoorde

huurkortingen

17:15 – 18:00 Afgeronde werkzaamheden

en openstaande vragen in kaart brengen

Woensdag

8:30 – 12:30 Op kantoor starten met

aansluiting financiële reportages

13:15 – 16:00 Afronden aansluiting

financiële rapportages SPE’s

16:00 – 17:30 Aansluiting

enkelvoudige jaarrekening van

hypotheekbank. Berekenen

hypotheekachterstanden op basis van

brondata

Donderdag

8:30 – 10:00 Verschillen in kaart

brengen en bespreken met supervisor.

10:30 – 12:45 Opstellen/aanpassen

controleverklaringen

13:30 – 14:00 Aansluiten vergelijkende

cijfers enkelvoudige jaarrekening met

jaarrekening 2010.

14:00 – 18:00 Narekenen

hypotheekvoorzieningen en overige

verloopstaten in enkelvoudige

jaarrekening.

Vrijdag

9:00 – 16:00 College Externe

Verslaggeving en Auditing III.

18:00 – … Eten bij ouders, daarna

verjaardag van een vriend in

Nieuwleusen .

Zaterdag

Eerst heerlijk uitslapen , vervolgens tv

kijken , studeren en ’s avond weer met

een aantal vrienden van thuisthuis naar

Groningen voor een huisfeest en avondje

stappen .

ZondagUitslapen na ouderwets avondje stappen ,

terug naar ouders om te eten , te studeren

en voetbal te kijken . ’s Avonds terug naar

Utrecht en heerlijk op de bank tv kijken .

met name gericht op de post hypotheken. Een andere grote klant van mij is een verhuurder van grote hallen en zalen voor beurzen, congressen en dergelijke. Van deze klant controleer ik ook twee dochterondernemingen, namelijk een cateringbe-drijf en een evenementenbureau. Het leuke hiervan is dat je veel verschillende werkzaamheden doet bij deze klant en dat je ziet hoe deze verschillende ondernemingen samenwerken. Andere klanten die onder andere in mijn klantenpakket zitten zijn een vastgoedfonds, een universiteit, een kenniscentrum voor leerbedrijven en een ICT-dienstverlener voor weten-schappelijke instellingen. Al met al een redelijk divers klan-tenpakket.

Ook de werkzaamheden die je bij een klant verricht zijn re-delijk divers en hangen vaak af van de grootte van de klant en het team. Bij de grotere klanten zul je je in het begin met

name bezighouden met aansluitwerk en posten zoals debi-teuren of liquide middelen, terwijl je bij de wat kleinere klan-ten veel posten zal oppakken en zelfstandig interviews zal afnemen.

Door de verschillende klanten en de verschillende teams waarmee je samenwerkt, is eigenlijk geen week hetzelfde. Dit laatste vind ik zelf ook het leukste aan de accountancy. Je leert elke dag nieuwe werkzaamheden en je komt met heel veel verschillende mensen in contact. Hierdoor blijf je jezelf dagelijks persoonlijk ontwikkelen. Je kunt je geen betere start van je carrière wensen!


Maar het is ook over pakkans en sanctie. Stel je de volgende hypothetische situatie eens voor: op de A28

tussen Hoogeveen en Groningen worden nooit snelheidsovertredingen geconstateerd. Dit betekent:

It’s all about trustT E K S T : Frans Heitling, hoofdredacteur Accountancynieuws

A: Iedereen houdt zich keurig aan de regels en overtreedt nooit de maximumsnelheid.B: De politie controleert onvoldoende op overtredingen.

Persoonlijk hou ik het dan op B: de politie controleert onvoldoen-de op snelheidsovertredingen. We hebben in dit land afgespro-ken dat er maximumsnelheden gelden op onze wegen. Ik vind het daarom een goede zaak dat de politie controleert, handhaaft en zo nodig boetes uitdeelt. All in the game, niet zeuren als het je een keer overkomt. Pas wanneer de politie nooit snelheidsovertre-dingen constateert word ik dus wantrouwend. Zou het dan echt zo zijn dat iedereen zich altijd keurig aan de maximumsnelheid

houdt? Ik ben niet belast met het geloof en de overtuiging die in sommige religieuze niches heerst dat de mens per definitie slecht is en niet geneigd tot het goede. Ik ben echter ook niet naïef. En ik geloof wel in grote en kleine verleiders waar mensen meer of minder weerstand tegen kunnen bieden. Zo is net iets har-der rijden soms gewoon leuk. In Duitsland mag dat. In Nederland niet. Zo zijn er ook de verleidingen van geld en macht. En er zijn mensen die daar geen weerstand tegen kunnen bieden. Kijk maar eens naar de voorbeelden: Ahold, Enron, grootbanken, DSB, Vestia, enz. Of gewoon de ordinaire inbreker die zich met een koevoet toegang verschaft en je flatscreen meeneemt. Of de overvaller die voor de derde keer langskomt. Kijk eens naar de slachtoffers. Bij

Artikel: Frans Heitling

de overvaller is dat misschien wel de juwelier die voor de derde keer beroofd is. Bij de inbreker is dat het gezin dat zijn woonka-mer overhoop gehaald ziet. En bij Ahold, DSB, grootbanken en Ves-tia zijn dat aandeelhouders, klanten, huurders en belastingbetalers.

Dus we hebben de politie nodig om snelheidsovertredingen te beteugelen en diefstal en overvallen op te lossen en hun aanwe-zigheid en toezicht op de weg, in de wijken en de winkelcentra die preventief moeten werken. Bij de grootbanken, DSB en Vestia hadden we de accountant nodig voor dat toezicht. Het is hun taak om te signaleren dat iets niet kan, niet werkt, een te groot risico vormt of dat de onderliggende waarden in een hypotheek-portefeuille misschien niet meer kloppen. Mijns inziens zijn dit zo’n beetje de verwachtingen die er bij een groot publiek leven ten aanzien van het werk van een controlerend accountant. En wat is nu het gekke? Accountants denken daar zelf soms heel anders over. Ruim anderhalf jaar geleden interviewde ik Jeremy Newman over zijn visie op de accountantsmarkt. Newman was toen de voorman van BDO International. Zijn pleidooi: tegen Big Four Monopolies, meer kansen voor kleinere – lees zijn ei-gen – kantoren. Vanuit zijn positie een volstrekt legitiem pleidooi. Maar dan een andere vraag mijnerzijds: “Vindt u dat accountants achteraf de Amerikaanse hypotheekportefeuilles met zoveel slechte leningen lager hadden moeten waarderen?” “Nee”, was zijn stellige antwoord. Dat was op dat moment in 2006 en 2007 de marktwaarde van die portefeuilles. Portefeuilles waarvan later bleek dat die vol zaten met gifpilletjes. Newman zei het letterlijk als volgt: “The accountant is not to tell that the market is wrong.” Ik was eigenlijk stomverbaasd. Naar mijn idee is dat nu net wel de taak van een accountant. En naar mijn idee is dit de essentie van het – gebrek aan – vertrouwen in de accountant.

Sinds de kredietcrisis is er veel kritiek over accountants uitgestort en wie de berichtgeving van de afgelopen weken heeft gevolgd ziet inmiddels ook de eerste procedures bij de Accountantskamer in Zwolle over dergelijke zaken. Ernst & Young moet zich voor de Accountantskamer verantwoorden over hun rol bij DSB. Deloitte heeft inmiddels een boete gekregen voor het niet goed naleven

– in 2008 – van hun eigen complianceregels. Piet Hein Meeter, kersverse CEO van Deloitte, mag na drie maanden al weer het veld ruimen vanwege vermeende belangenverstrengeling bij een controlecliënt van Deloitte. En dan is er nog het raadsel rond de AFM-boetes bij KPMG. Geen commentaar is het antwoord bij KPMG en de AFM.

Weer even terug naar de analogie met snelheidsovertredingen. Ik geloof niet dat er mensen zijn die nooit te hard rijden. Dus heb-ben we die agent nodig en die trajectcontroles. Zo hebben we dus ook de AFM nodig die voortdurend bij de accountant aan tafel zit en er op let dat hij zijn werk goed doet. Er is niets mis met het gegeven dat de AFM jaarrekeningen napluist in het kader van de Wtfv. Er is ook niets op tegen dat schotten tussen verschillende AFM-toezichtsvormen worden opgeheven en dat binnen de AFM de linkerhand weet wat de rechterhand doet. Er is ook niets op tegen dat overtredingen leiden tot procedures voor de Accoun-tantskamer en tot publiek debat.

En dan hebben we Barnier nog en de wetgeving die onlangs door de Tweede Kamer is aangenomen, met daarin een striktere schei-ding tussen controle en advieswerk van accountants. Voorstellen waarin kantoren verplicht moeten rouleren. Dus om de – wat is het: om de zes of acht jaar – moeten grote ondernemingen van accountant wisselen. Volgens mij gaan dat soort maatregelen het niet worden. Het zijn maatregelen die de politiek kan nemen, maar die niet per sé werken. Het is wel een signaal van de politiek aan accountants. Accountants moeten echt beter hun best doen! Persoonlijk geloof ik in een eenvoudiger model: gedrag, normen, controle, pakkans en sanctie. Oftewel je krijgt ongelooflijk op je donder wanneer je ernstig de fout in gaat. De pakkans bij zo’n fout is fors. De AFM controleert immers stevig en de normen waar je je aan moet houden zijn helder. Dat vertaalt zich in ge-wenst gedrag en waarden die al in de opleiding van accountants worden overgedragen.

“The accountant is not to tell that the market

is wrong.”


“Zo is net iets harder rijden soms

gewoon leuk.”

Artikel: Frans Heitling

AnderhAlf uur voor de eindbespreking vAn

de jA Arrekening vAn een groot recl Amebure Au

w w w.gA A An.nu

© 2011 KPMG N.V., alle rechten voorbehouden.

-04257_210x297_garage_OF.indd 1 05-01-2011 16:06:32

Op dinsdag 28 februari vond alweer het zevende Pro Me-

morie MAK Symposium plaats. De dag vond plaats in het

stadsparkpaviljoen Ni Hao en droeg als thema “Surviving

uncertain times”.

Om kwart over twaalf werd de dag geopend door commissie-voorzitter Jasper Landstra en dagvoorzitter Pieter de Kok van Coney. De heer De Kok heette de nieuwe generatie van accoun-tants welkom. Het thema “Surviving uncertain times” werd toege-licht en Pieter haakte hier op in door te spreken over Barnier, de AFM en de gemaakte beslissingen in Den Haag. Conclusie van zijn verhaal: we hebben het mooiste vak, maar het moet beter.

Namens Blömer verzorgde Homme Idzerda, inmiddels een oude bekende van het MAK Symposium, de eerste lezing. Na een korte ontspanningsronde en een filmpje, discussieerde hij met de stu-denten over de scheiding van advies en controle. Er werd gespro-ken over Vestia en over het rapport van minister Plasterk. Vragen als “Wat vinden jullie van de scheiding van advies en controle?” en “Heb je als accountant geen natuurlijke adviesfunctie?” passeer-den hierbij de revue.

Na de businesslunch, waarbij op een informele manier kennis ge-maakt kon worden met acht verschillende accountantskantoren, waren er drie workshops van Grant Thornton, Mazars en accon avm. Bij Grant Thornton ging men dieper in op de scheiding tus-sen advies en controle en werd de discussie aangewakkerd door vragen als “Wat is advies in de wereld van een accountant?” en “Waarom wordt deze scheiding ingevoerd?” Deze workshop sloot perfect aan bij de lezing van Blömer. Mazars hield een “Ik hou van Holland”-quiz over de professioneel-kritische instelling en de Verordening Gedragscode. Daarbij kwam ook ethiek om de hoek kijken. De hamvraag “Hoe onderscheidt een accountant

zich in het MKB?” stond centraal bij accon avm. Uit de discussie die hierop volgde werd al snel duidelijk dat niet het kantoor de accountant maakt, maar de accountant het kantoor. Bij alle work-shops werd er volop gediscussieerd door de studenten, waaruit bleek dat er niet één goed antwoord is, maar dat de situatie en de setting in grote mate bepalend zijn voor het goede antwoord.

Na een speeddateronde, waarbij iedereen in tien minuten kennis kon maken met vier van de acht aanwezige middelgrote accoun-tantskantoren, sprak Jan van Zanden namens de NBA de studen-ten toe over de toekomst van het vak, namelijk automatisering. Van inboeken tot samenstellen, het zal allemaal geautomatiseerd worden. De samenstelpraktijk wordt straks bepaald door stan-daardisatie, XBRL en SBR. Hierop volgde een interactieve sessie van Menno Kooreman en Simon van der Meer namens SRA. Vol-gens hen lag de toegevoegde waarde van de accountant niet in data, maar in de kwaliteit van advies. De heer Kooreman sprak over onderscheidend vermogen en benchmarking en de heer Van der Meer haakte hierop in door persoonskenmerken als proac-tiviteit, assertiviteit en klantgerichtheid met de studenten te be-spreken.

Het discussiepanel bestond uit Homme Idzerda, Simon van der Meer en Rik Voortman (accon avm). Pieter de Kok legde hen een aantal pittige stellingen voor, zoals “De slechte controle komt door een gebrek aan kwaliteit en beleving”, “Het onderwijs moet ver-anderd worden” en “De professioneel-kritische instelling kan niet aangeleerd worden”. Daarbij kwamen de studenten ook aan de orde, want bij een veranderend beroep, zal ook de opleiding moe-ten veranderen. Na deze interessante discussie en de afsluiting van het officiële gedeelte door de voorzitter van Pro Memorie, Gera Kiewiet, was het tijd voor de borrel en het businessdiner, waarbij de laatste vragen aan de kantoren gesteld konden worden.

MAK Symposium 2012

T E K S T : Ankie Kamps, Robert Tuinsma, Henk van den Top

Verslag MAK Symposium 2012


AnderhAlf uur voor de eindbespreking vAn

de jA Arrekening vAn een groot recl Amebure Au

w w w.gA A An.nu

© 2011 KPMG N.V., alle rechten voorbehouden.

-04257_210x297_garage_OF.indd 1 05-01-2011 16:06:32

Verslag MAK Symposium 2012



V.l.n.r.: Elise Mollink, Matthijs Polstra, Elbrich Gietema, Joost Zweers, Harma Kikkert, Bas Lambregts

Op 31 mei zal alweer het zevende Pro Memorie Congres plaatsvinden. In dit interview maken we kennis

met de Congres commissie. We vroegen hen naar de organisatie van het congres en het leven buiten de

commissie.T E K S T : Henk van den Top en Robert Tuinsma

Waarom hebben jullie voor deze commissie gekozen?Matthijs: Ik heb vorig jaar de Activiteiten commissie gedaan. Ik wilde nu een serieus evenement neerzetten. De Congres com-missie kent toch een wat andere balans tussen serieus en feest.Joost: Deze commissie sprak me heel erg aan. Ik ben een nieuw actief lid, dus heb ik voor deze commissie gesolliciteerd. Dat ik in de Congres commissie terechtgekomen ben vind ik alleen maar heel leuk, want daar ging ik stiekem ook voor.Elbrich: Ik heb vorig jaar de MAK Symposium commissie gedaan. Ik vond het congres daarom ook de enige optie om te doen wat boven het MAK staat. Elise: Als vedette van de Activiteiten commissie is het wel in me opgekomen om nogmaals voor deze commissie te gaan sollici-teren. Aangezien dat niet helemaal gewaardeerd werd, moest ik maar voor een wat serieuzere commissie gaan solliciteren en het bier drinken daarmee aan de kant zetten. Bas: Ik hoorde dat de andere commissies wat minder serieus wa-ren. Ik stond open voor een vakinhoudelijke commissie op het gebied van accountancy.Harma: Ik heb vorig jaar in de Redactie gezeten, waarbij je jaarlijks vier magazines uitbrengt. Nu werk je naar één dag toe.

Wat hebben jullie tot nu toe geleerd van het actief lidmaatschap?Joost: Verschrikkelijk veel! Ik heb inhoudelijk heel veel geleerd over het vakgebied. Het is sowieso heel interessant om met ver-schillende belangrijke namen binnen de accountancy in contact te komen.Elbrich: Je komt er door een commissie als deze te doen achter wat er allemaal speelt in de wereld van accountancy en via col-leges krijg je dat niet mee. Elise: In de eerste twee jaar actief lidmaatschap heb ik vooral ge-leerd bier te drinken. Ik ben nu voornamelijk aan het leren serieus te zijn. Bas: Ik heb vooral leren notuleren, want dat kon ik nog niet. Verder heb ik wat photoshop skills ontwikkeld in de tussentijd.Harma: Ik heb vooral geleerd hoe je je presenteert naar externen.Matthijs: Ik heb een beetje hetzelfde als Harma, dus vooral het contact met externen. Eerder ging dat niet echt vanzelfsprekend, maar tegenwoordig is het de normaalste zaak van de wereld om met belangrijke namen contact te onderhouden.



V.l.n.r.: Elise Mollink, Matthijs Polstra, Elbrich Gietema, Joost Zweers, Harma Kikkert, Bas Lambregts

Hoe zijn jullie bij het thema ‘It’s all about trust’ gekomen?Bas: We zochten echt naar een overkoepelend thema. In de poli-tiek ging het balletje over het accountancyberoep rollen, en toen kwamen we op het sleutelwoord ‘vertrouwen’ terecht.Matthijs: Daarnaast is het nu enorm actueel, dus leek het ons on-gepast om een thema als bijvoorbeeld duurzaamheid of innovatie te hanteren. Je moet altijd inspelen op de actualiteit.

Jullie eerste spreker is Dirk Scheringa. Hoe hebben jullie hem weten te strikken voor het congres? Matthijs: Laten we het erop houden dat het gewoon een dende-rende acquisitie is geweest.Elbrich: We hebben veel personen benaderd en Dirk Scheringa hapte onder andere toe.Bas: Wij vinden dat hij uiterst goed bij ons onderwerp ‘vertrou-wen’ past gezien zijn verleden bij de DSB Bank. Daarnaast komt hij ook nog eens uit het bedrijfsleven, waardoor er een keer van de andere kant naar de accountancy gekeken wordt.Elbrich: Niet geheel onbelangrijk is dat bijna iedereen Dirk Sche-ringa kent.

Wat doen jullie naast deze commissie en het studeren?Bas: Ik ben heel druk aan de studie op dit moment. Ik volg namelijk bedrijfskundige organisatiediagnostiek en vaardigheden (BOV) en dit is toch vrij pittig. Daarnaast neem ik deel aan verschillende commissies. Verder doe ik aan fitness. Ik heb een vriendin en ik speel veel piano. In de tijd die dan nog over is, werk ik. Harma: Ik korfbal vooral veel. Op dit moment ben ik wel gebles-seerd, maar ik coach daarnaast fanatiek. Ik doe ook andere com-missies en verder doe ik veel leuke dingen met vriendinnen, iets drinken en naar de bioscoop gaan. Hardlopen vind ik trouwens ook leuk.Matthijs: Ik werk twee dagen in de week bij de Mediamarkt, waar ik veel contact met klanten heb. Dat spreekt mij enorm aan. Ik heb het fitnessen ook weer opgepakt. Verder tafeltennis ik ook nog wel in een vrij uurtje. Dat doe ik gemiddeld twee keer per week.Joost: Naast deze commissie doe ik ook nog de kascommissie bij TeMa. Ik sport ook veel, vooral voetbal bij de plaatselijke vereni-ging in Ommen. We stonden eerste in de competitie, maar na de nederlaag van afgelopen zaterdag is dit een gedeelde plaats gewor-den. Voor de rest heb ik een heel saai leven.Elbrich: Ik werk naast deze commissie nog twee dagen bij de Hema. Ik doe aan dansen en hardlopen. Ik ben op het moment ceremoniemeester bij het huwelijk van mijn zus en haar vriend. Verder spreek ik graag met vriendinnen af.Elise: Ik werk drie dagen in de week bij de voedingsadministratie. Dat is trouwens echt heel leuk. Vooral alle zeurende mensen aan de telefoon, waar je mee om moet kunnen gaan. Verder voetbal ik bij twee verenigingen, waar ik bij beide een commissie doe. Wan-neer er nog tijd over is, drink ik nog wel eens biertje in de stad.

Wat zijn jullie toekomstplannen?Matthijs: Ik zou graag een reis naar Amerika willen maken of een langere tijd in Amerika wonen. Joost: Ik wil nog veel gaan reizen. Als ik een zoon mag krijgen, lijkt het me ook enorm gaaf om daar trainer/coach van te worden. Elise: Ik zou graag nog een keer ‘adtje-kratje’ gedaan hebben. Naast dat en reizen, wil ik ook ooit nog een keer raften, abseilen en golfsurfen.Harma: Ik wil graag nieuwe dingen ontdekken door te gaan reizen en nog een keer te bungeejumpen van iets heel hoogs. Ik wil trou-wens ook nog wel ergens een tweede huis hebben.Elbrich: Ik wil wel carrière maken, maar niet mijn hele leven lang. Op den duur wil ik wel meer van de wereld gaan zien, reizen dus.

Waarin onderscheidt jullie congres zich in vergelijking met de voor-gaande congressen en waarom moet iedereen dus komen?Bas: We hebben een actueel thema dat we op een vlotte en unieke manier gaan neerzetten. De dag wordt gevuld met mensen die interessant zijn en overal een uitgesproken mening over hebben en daardoor met passie over het onderwerp kunnen spreken. Dit is niet saai, dus je valt niet in slaap bij de vierde lezing.Elbrich: Ik denk dat we eindelijk een grote naam hebben. Harma: Een naam die echt iedereen kent, niet alleen de accoun-tancywereld, maar heel Nederland. De eerstejaars zullen zich daarom erg geroepen voelen om naar het congres te komen. Vooral ook omdat de eerste- en tweedejaars minder afweten van accountancy. Elise: Iedereen zal vooral heel benieuwd zijn naar wat Dirk Sche-ringa gaat zeggen. Elbrich: Helaas heeft hij het vertrouwen van de Nederlandse be-volking wel een beetje geschaad. Matthijs: Ik ben het met de rest eens. We hebben namelijk una-niem besloten om een grotere doelgroep aan te spreken. Dirk Scheringa is natuurlijk een grote naam, waardoor iedereen ook veel verwacht van het congres. Desondanks denk ik dat wij die verwachtingen kunnen waarmaken.


“Je moet altijd inspelen op de actualiteit.”

Stelling

© 2011 PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 3412089) Alle rechten voorbehouden.

www.werkenbijpwc.nl

Tijdens je studie heb je een schat aan kennis opgedaan, je bent slim, sociaal en ambitieus en nu wil je aan de slag. Bij ons kun je al je kwaliteiten volop ontwikkelen.

Je ideeën zijn meer dan welkom Ook wij zijn ambitieus. We werken in Nederland met 4.600 mensen in twaalf vestigingen op de gebieden Audit & Assurance, Tax & Human Resource Services, Advisory en Compliance Services. We willen de beste en meest innovatieve oplossingen bedenken voor de vraagstukken van onze klanten. Dat kan alleen als onze mensen vanuit allerlei oogpunten naar die vragen kijken. Dus maakt het minder uit wat je precies gestudeerd hebt. Het gaat om je ideeën.

Blijf je ontwikkelen De lat ligt hoog, maar je staat er niet alleen voor. Je krijgt op dag één een coach die je begeleidt en ondersteunt bij je werk en bij het uitstippelen van je carrière. Je werkt samen in teams met inspirerende collega’s en volgt opleidingen om je vaktechnisch en persoonlijk te blijven ontwikkelen. Zo ontdek je al doende waar je kracht ligt. Je kunt switchen tussen sectoren. Begin je bijvoorbeeld bij beursgenoteerde ondernemingen, dan kun je altijd overstappen naar de overheid. En andersom. Je kunt ook van PwC-vestiging veranderen, binnen Nederland of over de grens.

Pak de ruimte die je krijgt Je gaat bij ons aan de slag in een open kennisorganisatie. We werken met passie en een gezonde dosis lef; zijn open, integer en eerlijk; zeggen geen ja als het nee moet zijn. Het gaat er bij ons informeel aan toe. Je krijgt echt de ruimte. We staan open voor je initiatieven. Je start je carrière vliegend, ontwikkelt je volop en haalt het beste in jezelf naar boven. Want daar worden onze klanten, wij én jij beter van.

Soms hou je alle opties openSoms weet je direct waar je aan de slag wilt

Kom verder op werkenbijpwc.nl

4694-73 PwC RC Adv. Bedrijfsprofiel A4 Forfaitair.indd 1 11/17/11 3:37:20 PM

“Door de ingrijpende veranderingen, zoals verplichte

roulatie en scheiding van advies en controle,

wordt het vertrouwen in de accountant weer hersteld.”

Stelling

© 2011 PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 3412089) Alle rechten voorbehouden.

www.werkenbijpwc.nl

Tijdens je studie heb je een schat aan kennis opgedaan, je bent slim, sociaal en ambitieus en nu wil je aan de slag. Bij ons kun je al je kwaliteiten volop ontwikkelen.

Je ideeën zijn meer dan welkom Ook wij zijn ambitieus. We werken in Nederland met 4.600 mensen in twaalf vestigingen op de gebieden Audit & Assurance, Tax & Human Resource Services, Advisory en Compliance Services. We willen de beste en meest innovatieve oplossingen bedenken voor de vraagstukken van onze klanten. Dat kan alleen als onze mensen vanuit allerlei oogpunten naar die vragen kijken. Dus maakt het minder uit wat je precies gestudeerd hebt. Het gaat om je ideeën.

Blijf je ontwikkelen De lat ligt hoog, maar je staat er niet alleen voor. Je krijgt op dag één een coach die je begeleidt en ondersteunt bij je werk en bij het uitstippelen van je carrière. Je werkt samen in teams met inspirerende collega’s en volgt opleidingen om je vaktechnisch en persoonlijk te blijven ontwikkelen. Zo ontdek je al doende waar je kracht ligt. Je kunt switchen tussen sectoren. Begin je bijvoorbeeld bij beursgenoteerde ondernemingen, dan kun je altijd overstappen naar de overheid. En andersom. Je kunt ook van PwC-vestiging veranderen, binnen Nederland of over de grens.

Pak de ruimte die je krijgt Je gaat bij ons aan de slag in een open kennisorganisatie. We werken met passie en een gezonde dosis lef; zijn open, integer en eerlijk; zeggen geen ja als het nee moet zijn. Het gaat er bij ons informeel aan toe. Je krijgt echt de ruimte. We staan open voor je initiatieven. Je start je carrière vliegend, ontwikkelt je volop en haalt het beste in jezelf naar boven. Want daar worden onze klanten, wij én jij beter van.

Soms hou je alle opties openSoms weet je direct waar je aan de slag wilt

Kom verder op werkenbijpwc.nl

4694-73 PwC RC Adv. Bedrijfsprofiel A4 Forfaitair.indd 1 11/17/11 3:37:20 PM

“Door de ingrijpende veranderingen, zoals verplichte

roulatie en scheiding van advies en controle,

wordt het vertrouwen in de accountant weer hersteld.”

Ik denk dat het vertrouwen in de accoun-tant inderdaad wordt hersteld, doordat er geen

of minder sturing op de cijfers mogelijk is wanneer er scheiding van advies en con-trole is. Ook de verplichte roulatie draagt bij aan het vertrouwen, want hierdoor controleren de accountants elkaar, wat de kwaliteit zeker ten goede komt. Het is jammer dat het überhaupt nodig is, want ook deze regelgeving brengt extra kosten met zich mee.

Fenna de Jong(eerstejaars A&C)

Door het scheiden van advies en controle zal het

vertrouwen in de accountant weer her-steld kunnen worden. Belangenverstrengeling

zal moeten worden voorkomen door een accoun-tant die de wettelijke controle

uitvoert niet tegelijk adviesdien-sten te laten doen bij hetzelfde be-

drijf. Persoonlijk vind ik de verplich-te roulatie na acht jaar geen goede maatregel, aangezien er hierdoor veel kennis verloren gaat, de kwaliteit van de controle lager zal zijn en het veel administratieve kosten voor be-

drijven met zich meebrengt.

Tom Lankheet (tweedejaars A&C)

Ik denk dat de ge-noemde maatregelen niet het

benodigde vertrouwen volledig zullen herstellen. Wel kan het een steuntje in de rug

zijn. De maatschappij zal zien dat er maatregelen worden

genomen om de kwaliteit van ons werk weer naar een goed

niveau te brengen. Uiteindelijk zal het kritisch vermogen en de ken-nis van de accountant doorslag-gevend blijven. Als accountants echt slecht werk leveren, hebben zulke maatregelen natuurlijk weinig zin. De verantwoordeli-

jkheid ligt dus bij de accoun-tant zelf.

Robert Wakker(derdejaars A&C)

Ja, de veranderingen geven een signaal af naar het

maatschappelijk verkeer dat de onaf-hankelijkheid van de accountant (meer) ge-

waarborgd zal zijn, wat het vertrouwen waarschijnlijk zal herstellen. Mijns inziens is het echter ook belangrijk de gevol-gen voor accountantskantoren en cliënten in ogenschouw te ne-men. De veranderingen mogen niet ten koste gaan van de con-trolekwaliteit. Aangezien hier wel sprake van lijkt te zijn, lijkt het mij niet onverstandig om

te kijken naar oplossingen in andere richtingen.

Jeanita Wiersema (master Accountancy)

De accountant is de vertrouwenspersoon van het maatschappelijk en economisch verkeer. Echter, door de economische crisis is het

vertrouwen in de accountant gedaald naar een dieptepunt. De kwaliteit van het werk dat accountants leveren is onder de maat. On-

langs heeft de Tweede Kamer ingestemd met meerdere ingrijpende maatregelen om het vertrouwen in de accountant te herstellen.

Verplichte roulatie na zes tot acht jaar en scheiding van advies en controle zijn voorbeelden hiervan. Maar zorgen deze maatregelen

ervoor dat de kwaliteit van accountants weer beter wordt en dat het vertrouwen wordt hersteld?


Fotopagina

Mastervoorlichting - 23 maart 2012

MAK Symposium 2012 - 28 februari 2012


Mannen & Vrouwenactiviteit - 15 maart 2012

Inhousedagen Amsterdam - 27 t/m 29 maart 2012

Bruno van Bennekom RA

leeftijd 27 jaar

kantoor pwc, den haag, www.pwc.nl

functie assistent manager assurance

Meer weten over het beroep van accountant? Vraag dan het gratis magazine aan! Scan de QR-code of kijk op accountantworden.nl

Pauline Deelen-Aarts AA leeftijd 37 jaar


functie manager

Wilfried Geurts AA CB leeftijd 46 jaar

kantoor rsw accountants, helmond, www.rsw.nl

functie partner

Karin van Wijngaarden AA RA leeftijd 31 jaar

kantoor grant thornton, rotterdam, www.gt.nl

functie senior manager

TTTTSTTSTTTTSTSTSTSTSTSTSTSTSSTSTTSTSTSSSSSTSSSSSSSSS RRRRRARRRARARRARARARARARARAARRRRARARARARARARARAARARRRAARARARARAAAAAAAA EETETETEEEEETETETEEETETETTETTETTTEETETETETETETEETETETTTTETTTTETTT RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR

RRRRMIMMIIIMIIMIMIIMIMIIMIMIIM DCDCCDCDCDCDCCCCDCDCDCCCCCCDCDCDCDCDDCDCDCDCDCDDCDDDDDDDCDDCDCDCDDCDCD ARARARAARARARARRARRRRRARARRRARRRARARRRARARARARARRRRARARARRAAAARAAAARRAAAAAAAAAAAAAA EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR

EEEEERRRRRRTOTOOOOOOTOOOOTOTOOPCPCPCPCPCCPPPPPPPP ARARARARRRAAAA EEEEEEEEEEEEEEE

OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPP DDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAADDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEERRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR

RTERRRRRSTS

DCDCDCDCCCD AAAAREERAAAAMIMID

TOTOTOTOPCPCPCCPCCCAARARARAREEEEEEEERRRRRRR

EEEE LLLLLADDERLLLLOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPP DDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE

T ACCOUNTANT WORDEN

studentenmagazine over accountants

“H

MR

T 20

12-1

2

STOPPEN WE ONS GELD IN EEN BERG OF IN EEN BODEMLOZE PUT??INITIATIEFNEMER THIJS ZONNEVELD OVER DE NEDERLANDSE BERG

STARTER

RRRMIDCAREERRRRR

TOPCAREER

EEEEEERRRRROP DE LADDEEEEEERRRRR

TETETETET RRRRSTARTTTT RRRRRRRRR

CCAARARAREEEEEMIDCACCCAAACA EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEERRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR

PCPCPCPCCARARARARATOPPPCP RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRREEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR

DDDDDDDDDDEEEEOP DE LADDDD EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEERRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR

TT

“JE KRIJGT ZAKEN NOOIT AANGELEVERD ZOALS ZE IN DE SCHOOLBOEKEN STAAN”

“DE AFWISSELING GEEFT ME ENERGIE EN MOTIVATIE”

“SIMPEL EN LOGISCH NADENKEN IS DE SLEUTEL TOT DE MEEST COMPLEXE PROBLEMEN”

“MEESTAL ZIE IK MIJN WERK ALS EEN SOORT HOBBY, HET VERVEELT NOOIT”

0522.00.678 Adv_A4.indd 1 3/28/12 9:23 AM

Fotopagina

Bruno van Bennekom RA

leeftijd 27 jaar


functie assistent manager assurance

Meer weten over het beroep van accountant? Vraag dan het gratis magazine aan! Scan de QR-code of kijk op accountantworden.nl

Pauline Deelen-Aarts AA leeftijd 37 jaar


functie manager

Wilfried Geurts AA CB leeftijd 46 jaar

kantoor rsw accountants, helmond, www.rsw.nl

functie partner

Karin van Wijngaarden AA RA leeftijd 31 jaar

kantoor grant thornton, rotterdam, www.gt.nl

functie senior manager

TTTTSTTSTTTTSTSTSTSTSTSTSTSTSSTSTTSTSTSSSSSTSSSSSSSSS RRRRRARRRARARRARARARARARARAARRRRARARARARARARARAARARRRAARARARARAAAAAAAA EETETETEEEEETETETEEETETETTETTETTTEETETETETETETEETETETTTTETTTTETTT RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR

RRRRMIMMIIIMIIMIMIIMIMIIMIMIIM DCDCCDCDCDCDCCCCDCDCDCCCCCCDCDCDCDCDDCDCDCDCDCDDCDDDDDDDCDDCDCDCDDCDCD ARARARAARARARARRARRRRRARARRRARRRARARRRARARARARARRRRARARARRAAAARAAAARRAAAAAAAAAAAAAA EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR

EEEEERRRRRRTOTOOOOOOTOOOOTOTOOPCPCPCPCPCCPPPPPPPP ARARARARRRAAAA EEEEEEEEEEEEEEE

OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPP DDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAADDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEERRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR

RTERRRRRSTS

DCDCDCDCCCD AAAAREERAAAAMIMID

TOTOTOTOPCPCPCCPCCCAARARARAREEEEEEEERRRRRRR

EEEE LLLLLADDERLLLLOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPP DDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE

T ACCOUNTANT WORDEN

studentenmagazine over accountants

“H

MR

T 20

12-1

2

STOPPEN WE ONS GELD IN EEN BERG OF IN EEN BODEMLOZE PUT??INITIATIEFNEMER THIJS ZONNEVELD OVER DE NEDERLANDSE BERG

STARTER

RRRMIDCAREERRRRR

TOPCAREER

EEEEEERRRRROP DE LADDEEEEEERRRRR

TETETETET RRRRSTARTTTT RRRRRRRRR

CCAARARAREEEEEMIDCACCCAAACA EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEERRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR

PCPCPCPCCARARARARATOPPPCP RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRREEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR

DDDDDDDDDDEEEEOP DE LADDDD EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEERRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR

TT

“JE KRIJGT ZAKEN NOOIT AANGELEVERD ZOALS ZE IN DE SCHOOLBOEKEN STAAN”

“DE AFWISSELING GEEFT ME ENERGIE EN MOTIVATIE”

“SIMPEL EN LOGISCH NADENKEN IS DE SLEUTEL TOT DE MEEST COMPLEXE PROBLEMEN”

“MEESTAL ZIE IK MIJN WERK ALS EEN SOORT HOBBY, HET VERVEELT NOOIT”

0522.00.678 Adv_A4.indd 1 3/28/12 9:23 AM

Weten wat je kan,begint met weten waar je naartoe wilt.

Inge TjeerdsmaSenior Staff Audit

Een succesvolle carrièrestart is meer dan een goede cijferlijst. Het begint met karakter en inzicht in jezelf. Ontdekken wie je bent, weten waar je naartoe wilt groeien én hoe je dat voor elkaar krijgt staat altijd aan de basis. Ernst & Young coacht jou actief op weg naar jouw succes. We bieden je volop kansen in de wereld van assurance, tax, transaction en advisory. Ontdek ze op ey.nl/carriere

E&Y_210x297mm_potentials.indd 1 23-09-10 14:49

pro memorie magazine jaargang 8 nr. 3

Documents

de dag

de amendementen

de rooy

de toekomst

de voorbereidingen

de kanto

de eis

de aspec