presentatie controllers circle sessie 1, 11 april 2012

1

1

Waarde als management instrument

Joost Groeneveld Ilse Massart

Controllers Circle Maastricht11 april 2012

2

Wingman Business Valuators B.V.

Wingman Business Valuators BV

Paardeweide 2-4, 4824 EH Breda

tel. 076-5480099fax 076-5480090

e-mail : [email protected]: www.wingman.nl

mailto:[email protected]

www.wingman.nl

2

3

Welke waarde heeft een lot in deze loterij?

kans

0 € 1 mln

4

Een lotjedeelname Staatsloterij

-300

-200

-100

0

100

200

300

400

500

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23

premieprijswinst

3

5

Waarde

6

Wat is waarde?

Waarde = betekenis

Dus bijbehorende vragen zijn :- Waarvan ?- Voor wie ?- Wanneer ?- Waar ?- In welk opzicht ?

N.B.

4

7

Kenmerken van waarde

Onderneming

Omstandigheden (tijd)veranderlijkheid

Subject 1 Subject 2

Subjectbetrokkenheid (subjectiviteit)

8

Definitie economische waardeDefinitie economische waarde

In economie:In economie:Waarde is de betekenis van een bepaald object voor een Waarde is de betekenis van een bepaald object voor een bepaald subject op een bepaald tijdstip in bepaalde bepaald subject op een bepaald tijdstip in bepaalde omstandighedenomstandigheden

In financiIn financiëële economie:le economie:Waarde is de betekenis uitgedrukt in geld van de Waarde is de betekenis uitgedrukt in geld van de verwachte geldstromen van een bepaald object voor een verwachte geldstromen van een bepaald object voor een bepaald subject op een bepaald tijdstip in bepaalde bepaald subject op een bepaald tijdstip in bepaalde omstandighedenomstandigheden

Waarde

5

9

Betekenissen van waarde• Emotioneel

–Voldoening–Ontplooiing–Roem–Continuïteit–……………

• Financieel–Winst–Omzet–Geld–Waarde–………….

10

We gaan verder met financieel

6

11

Accounting vs. economie

VerrichteInvestering -/-afschrijving

Voor zovergeactiveerd

-/- voorzieningen-/- vreemdvermogen

Verwachte ontvangsten-/- verwachte uitgaven

Rek. houdende met

ondernemingsrisico

Voorzich-tigheid

Waarderings-grondslagen

rubricering

Going concern

realisatie

impairment

12

Waarde

Accounting

Economie

Kosten investeringobject

Verw. geldstromen

7

13

“Spiegelbeeld”

accounting

economie

Nu

14

Taal en terminologie

Uitgaven en ontvangstenGeldstromenToekomstVerwachting + RisicoSubjectgebondenGeld (ook) als ruilmiddelBusiness plan

Kosten en opbrengstenWinst/verlies

Historie“zekerheid”

ObjectgebondenGeld als rekeneenheid

Principles/going concern

EconomieAccounting

8

15

Waardeschijf

Wat heeft Hoeveel zou

het gekost? ik nu moeten Wat betalen? verdien ik Hoeveel er mee? kost hetzelfde nu nieuw? Wat wil iemand Zijn er anders er voor bijkomende betalen? Wat voordelen? zou het Wat mag me anders van de kosten? Fiscus?

Het ding

Jaarrekening Historische prijs

IFRS

Vervangingswaarde

Economie

Opportunity cost

Complex-waarde

vervangingskoop

Fiscale ‘waarde’

16

een paarMisverstanden over waarde

• Boekwaarde = waarde• Winstmaximalisatie = Waardecreatie• De geschiedenis herhaalt zich

Niet statisch maar dynamisch

Geen hindsight en geen perfect foresightOndernemen = verwachting, risico en onzekerheid

9

17

De toekomst ?

winst vroeger en later?

0

200

400

600

800

1000

1200

-5 -4 -3 -2 -1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

nominaal

inflatie 2%

voortschrijdend

rekenkundig

gewogen

lineair

18

Waarde als Instrumentarium

10

19

g

“Klassieke”waardeverhoudingen

klassieke waardeverhoudingen

0

50

100

150

200

250

Situatie

1

Situatie

2

Situatie

3

Situatie

4

Situatie

5

Situatie

6

VervanginsgwaardeIndirecte opbrengstwaardeDirecte opbrengstwaarde

g

20

Instrument voor het management

Taken• Beleid

• Beheer

• Verantwoording

Doelstellingen• Winst

• Continuïteit

• Omzet

• Werkgelegenheid

• Waarde creëren

11

21

subj

ectb

etro

kken

heid

50100300150S3

Strategische koper

-100150250100S2

Opvolger

-50150200100S1

Verkoper

D4D3D2D1Waarde

Veranderlijkheid

Verschillende waarden

Opvolgingsproblematiek

22

Financieel-economische waarde

Waarde = Betekenis van geld

• Oriëntatie op de toekomst TIJD• Financiële economie GELD• Verwachting en risico RISICO

Ofwel: hoeveel; wanneer; hoe zeker?

12

23

Risico en verwachtingin beeld

Verwachting 1 Verwachting 2

Verdeling 1

Verdeling 2

24

Verwachting en risico

13

25

Bijvoorbeeld bij schadebepaling

ist

soll

26

Cijfervoorbeeld schade

0

200

400

600

800

1000

1200

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49

18%; € 1.00018%; € 80030%; € 800

€ 6.554

€ 5.243

€ 3.467

14

27

Uitruil (?) van Risico en verwachting

Risico

Verwachting

28

Afwegingen

Oorzaak en gevolgWat kan er gebeuren?• Frequentie• Effect (positief / negatief)

Negatief:• Eigen draagkracht• Risicohouding (kromming van de curve)

15

29

Risicomanagement• Verzekeren

polis; optie; termijncontract; ….

• Waarborgen, garantiesborgstelling; garantiebepalingen

• Beveiligen, bewakenwachtwoorden; enscriptie; toegang; procedures; werkwijze

• Beheersentoleranties; terugkoppeling; repertoire; management byexception

30

Chemiepak 23 augustus 2011

Chemiebedrijf Chemie-Pack in Moerdijk, dat in januari werd verwoest door brand, is dinsdag failliet verklaard. Een woordvoerster van de rechtbank in Breda heeft dat gemeld. …. De verzekering van Chemie-Pack biedt hoogstwaarschijnlijk veel te weinig dekking.

16

31

Kosten van risico-reductie

• Investeringen in systemen• Salarissen voor bewakingspersoneel• Premies voor polissen en opties• Provisies voor termijncontracten• Advieskosten

“pennywise & poundfoolish”

32

contante waarde

0

200

400

600

800

1000

1200

0 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 44 48

10%18%30%

Het belang van risicomanagementContante waarde van € 1.000 na n jaar

17

33

Voorbeeld Value Management

Sinalco BV

(Precisie-onderdelenruimtevaartindustrie)

34

Voorbeeld Balans en Resultatenrekening Sinalco BVResultatenrekening Sinalco BV 2011

Omzet 1.000.000Inkoopkosten 350.000Brutomarge 650.000 65%Personeelskosten 220.000Afschrijvingen machines 30.000Bedrijfsresultaat 400.000 40%Rente 10.000Winst voor belastingen 390.000Belastingen (25%) 97.500Winst na belastingen 292.500 29%

Balans Sinalco BV 2011

Onroerend goed 500.000 Eigen vermogen 850.000Machines 100.000 Vreemd vermogen 200.000Voorraden 200.000 Crediteuren 150.000Debiteuren 250.000Liquide middelen 150.000Totale activa 1.200.000 Totale passiva 1.200.000

18

35

Voorbeeldberekening vrije geldstroom 2012

Berekening vrije cashflow 2012

Bedrijfsresultaat 400.000minus belastingen 100.000plus afschrijvingen machines 30.000minus investeringen in machines 20.000minus investeringen in werkkapitaal 35.000Vrije cashflow 275.000

36

Basisscenario waardebepaling Sinalco BV

2012 2013 2014 2015 2016 2017 RestwaardeBedrijfsresultaat 400.000 425.000 450.000 500.000 525.000 550.000 561.000Belastingen (25%) -/- -100.000 -106.250 -112.500 -125.000 -131.250 -137.500 -140.250Afschrijvingen + 30.000 35.000 40.000 35.000 30.000 25.000 25.000Investeringen in vaste activa -/- -20.000 -40.000 -25.000 -25.000 -25.000 -25.000 -25.000Investeringen in netto werkkapitaal -/- -35.000 -35.000 -35.000 -35.000 -35.000 -35.000 0Vrije geldstroom na belastingen = 275.000 278.750 317.500 350.000 363.750 377.500 420.750

Waarde vrije geldstroom na bel. = 234.043 201.901 195.718 183.619 162.410 143.446 1.031.490Disconteringsvoet (KEVunlev) 1,1750 1,3806 1,6222 1,9061 2,2397 2,6316 0,4079

Ondernemingswaarde excl taxshield 2.152.627 Ondernemingswaarde Structuur KEVlevEigen vermogen 91% 19%

Waarde scbulden 200.000 9% Vreemd vermogen 9% 5%Niet bedrijfsgebonden activa 150.000 Belastingen 25%Waarde tax shield 14.286 WACC 17,38%

Aandeelhouderwaarde 2.116.913 Aandeelhouderwaarde 17,5% Kostenvoet EV unlevered2,0% Groei restwaarde

Hier zit de verwachting

Daar zit het risico

19

37

Disconteren Kasstromen Sinalco BV€ 317.500 einde 2014 is waard begin 2012:

€ 317.500 = € 195.718(1+17,5%)3

€ 377.500 einde 2017 is waard begin 2012

€ 377.500 = € 143.446(1+17,5%)6

Berekening restwaarde einde 2017 teruggerekend naar begin 2012

. € 420.750 = € 1.031.490

(1+17,5%)6 / (17,5% - 2%)

38

Economische balans Sinalco BV

Economische balans Basisscenario

Ondernemingswaarde 2.152.627 Aandeelhouderwaarde 2.116.913Taxshield 14.286 Waarde vreemd vermogen 200.000Niet bedrijfsgebonden activa 150.000Totale ondernemingswaarde 2.316.913 Totale ondernemingswaarde 2.316.913

20

39

Value management 1: Voorraad optimaliseren






40

Value management 2: Afnemerscontracten herzien






21

41

Value management 3: Kostenoptimalisatie






42

Value management 4: Investeren in nieuwe ontwikkelingen






22

43

Samenvatting: Waardecreatie Sinalco BV

Meteen kan de invloed op de waarde van managementbeslissingen worden berekend!

Aandeelhouderwaarde WaardecreatieBasisscenario 2.116.913Voorraad optimaliseren 2.223.200 106.287Afnemerscontracten herzien 2.387.629 164.428Kostenoptimalisatie 2.492.474 104.846Investeren in nieuwe ontwikkelingen 2.948.366 455.891Totaal 831.453

44

Reële optiesKenmerkend voor de huidige economische situatie is dat

ontwikkelingen elkaar zeer snel opvolgen. Beslissingen die ondernemers nemen, zijn in hoge mate afhankelijk van deze ontwikkelingen.

Puntschattingen (bv. verwachte brutomarge is € 650.000) zeggen daarom niet zoveel. Mogelijke oplossingen:

1. Scenario analyse (voorgaande)

2. Gevoeligheidsanalyse

3. Monte-Carlo simulatie (@risk)

23

45

Gevoeligheidsanalyse

2.116.913 0 -10.000 -20.000 -30.000 -40.000 -50.00014,0% 2.803.410 2.855.040 2.906.670 2.958.300 3.009.929 3.061.55914,5% 2.681.295 2.730.675 2.780.054 2.829.433 2.878.812 2.928.19115,0% 2.568.744 2.616.046 2.663.349 2.710.652 2.757.955 2.805.25715,5% 2.464.688 2.510.070 2.555.451 2.600.832 2.646.213 2.691.59416,0% 2.368.215 2.411.813 2.455.410 2.499.008 2.542.606 2.586.20416,5% 2.278.535 2.320.474 2.362.412 2.404.350 2.446.288 2.488.22717,0% 2.194.966 2.235.357 2.275.747 2.316.137 2.356.528 2.396.91817,5% 2.116.913 2.155.856 2.194.800 2.233.743 2.272.686 2.311.62918,0% 2.043.856 2.081.443 2.119.030 2.156.618 2.194.205 2.231.79218,5% 1.975.337 2.011.651 2.047.965 2.084.280 2.120.594 2.156.90919,0% 1.910.953 1.946.070 1.981.187 2.016.304 2.051.421 2.086.53919,5% 1.850.347 1.884.336 1.918.325 1.952.314 1.986.303 2.020.292

KostenbesparingenRisico

Aandeelhouderwaarde varieert

tussen € 1.850.000 en € 3.062.000

46

Uitkomsten gevoeligheidsanalyse

14,00%

14,50%

15,00%

15,50%

16,00%

16,50%

17,00%

17,50%

18,00%

18,50%

19,00%

19,50%

20,00%

20,50%

21,00%

0,00

-30000,00

-60000,000

500.000

1.000.000

1.500.000

2.000.000

2.500.000

3.000.000

3.500.000

Aan

deel

houe

rwaa

rde

in €

Disconteringsvoet KEV unlevered

Ko

sten

bes

par

inge

n in

€

24

47

INPUTSMODEL

CALCULATIONS

Sales * Price - Cost

RESULT

= Brutomarge= € 650

200

€5

€350

Single simulation trial

48

Multiple simulation trialsINPUTS

MODELCALCULATIONS RESULT

Trial 1: 211 * 5 - 360 =

Trial 1: 193 * 8 - 400 =

Trial 1: 219 * 6 - 355 =

Trial N: 233 * 4 - 401 =

Brutomarge

€695

€1.144

€959

€531

...

25

49

Multiple simulation trials

Mogelijke resultaten Monte Carlo simulatie:

- De brutomarge 2012 zal met 10% kans beneden de vaste kosten liggen.

- De aandeelhouderwaarde ligt met 5% kans beneden € 1.000.000 en 10% kans boven €3.000.000.

- Etc…

50

Waarde-Management: Tot slotComputers are useless, they can only give you answers

(Pablo Picasso)

presentatie controllers circle sessie 1, 11 april 2012

Documents