osnove tehnike grejanja - at6

5/27/2018 Osnove Tehnike Grejanja - AT6

1/5

Katedra za termotehniku Osnove tehnike grejanja

6-1

6 GREJNA TELA VRSTE I NAINI ODAVANJA TOPLOTEGrejna tela predstavljaju jedan od osnovnih elemenata postrojenja za centralno grejanje.

Zadatak grejnog tela je da prostoriji preda odreenu koliinu toplote, koja je jednaka trenutnim

gubicima toplote. Toplota koja se proizvodi u kotlu, sistemom cevi se razvodi do prostorija, a

grejno telo zatim dovedenu toplotu predaje prostoriji. Ima vie vrsta grejnih tela, od kojih su u

sistemima centralnog grejanja najvie zastupljeni radijatori.

RADIJATORI

Radijatori su lankasta grejna tela, ija konstrukcija omoguava postizanje eljene

povrine grejnog tela kroz spajanje odreenog broja lanaka. Spajanje lanaka se vri pomou

posebnih elemenata nazuvica. Oznaavanje radijatora se obino vri na sledei nain: n-A/C,

gde ja n broj lanaka, A razmak izmeu prikljuaka i C irina radijatora (slika 6.1)

Kada se radijatori postavljaju u niu ispod prozora, tada je neophodno ostaviti od 70 do120 mm slobodnog vazdunog prostora iznad radijatora, kao i ispod radijatora, kako bi se

obezbedilo opstrujavanje radijatora sobnim vazduhom. Ukoliko nema nie ispod prozora, tada

visina radijatora ne sme prelaziti visinu parapetnog zida. Takoe je potrebno ostaviti 20 do 50

mm praznog prostora izmeu radijatora i spoljnog zida.

Maskiranje radijatora postavljanje maske preko njega zbog estetskih ili zatitnih razloga

loe je termiko reenje, jer je u tom sluaju odavanje toplote radijatora smanjeno za 10 do

30%.

Dimenzije radijatora:

A razmak izmeu prikljuaka

B visina radijatora

C irina radijatora

D debljina lanka

Slika 6.1 Dimenzije radijatora i nain postavljanja u prostoriji

Oblik lanaka zavisi od materijala od koga se radijator izrauje, a to mogu biti:

- liveno gvoe,- elini lim i- Al legure.


2/5


6-2

Kada se govori o kvalitetu radijatora, poreenje se moe izvriti prema razliitim

kriterijumuma. Kriterijumi na osnovu kojih se ocenjuje kvalitet radijatora su sledei:

1. Trajnost (otpornost na koroziju) LG, Al,2. Inertnost (vea masa i vei sadraj vode vea inertnost) LG, , Al3. Veliina (specifino odavanje toplote W/) Al , , LG4. Teina (vea teina skuplja montaa) LG, , Al5. Izgled (estetski kriterijum individualno stvar ukusa pojedinca) Al , LG, 6. Cena , Al , LGNain odavanja toplote

Radijatori su dobili naziv po elji konstruktora da odaju toplotu zraenjem. Meutim, oni

mnogo vie odaju toplotu koncekcijom zbog oblika lanaka, dok se odavanje toplote zraenjem

kree u granicama od 10 30%. Radiator predstavlja dobro reenje sa aspekta uslova ugodnosti,pogotovo kada je nii temperaturski reim grejanja i ukoliko su dobro postavljeni u prostoriji.

Poloaj radijatora u prostoriji

Najbolje je postaviti radijator uz hladnu povrinu (slika 6.2) na mestu gde su najvei

gubici toplote u prostoriji, a to su mesta:

- ispod prozora,- uz spoljni zid.

a) b)

Slika 6.2 Poloaj radijatora u prostoriji a) dobri termiki uslovi, b) loi termiki uslovi

Fiksiranje (veanje)radijatora moe biti:

- na konzole i drae (ee primenjivano reenje) i- na noice (ree se primenjuje, npr. kada se radijator postavlja uz staklenu povrinu).PLOASTA GREJNA TELA

Ploasta grejna tela se uglavnom izrauju od elinog lima. Njihova osnovne

karakteristike su mala debljina i velike glatke ili profilisane grejne povrine.

Po pitanju toka vode i nainu odavanja toplote slini su radijatorima, pa ih esto zbog toganazivaju ploastim radijatorima. Meutim, ploasta grejna tela nemaju lanke kao radijatori, pa


3/5


6-3

samim tim ni mogunost dobijanja eljene povrine za odavanje toplote sklapanjem na samom

objektu, vese isporuuju u fiksnim dimenzijama. Izrauju se u standardnim veliinama duina

x visina x debljina i u zavisnosti od toga zavisi njihov toplotni uinak odavanje toplote.

Po pitanju dimenzija, trajnosti, montae i inertnosti pri odavanju toplote gotovo su

identini kao i radijatori od elinog lima. Njihova prednost u odnosu na eline radijatore je

estetika lepe izgledaju, a zbog svoje male debljine skoro da ne zauzimaju koristan prostor uprostoriji.

CEVNA GREJNA TELA

Cevna grejna tela su sastavljena od vie redova cevi, koje su slobodno izloene sobnom

vazduhu, kome predaju toplotu preteno konvektivnim putem.

Cevna grejna tel ase koriste u prostorijama koje imaju male gubitke toplote, ako to su

kupatila, WC, hodnici, blokirane prostorije (bez spoljnih zidova i prozora)...

Materijal za izradu cevnih grejnih tela je uglanomelik, odnosno sama grejna tela seizrauju spajanjem elinih cevi, na razliite naine (slika 6.3).

Prednosti cevnih grejnih tela je lako odravanje istoe (higijenski uslovi), kao i lep

izgled povrine: mogu da se farbaju, nikluju, plastificiraju...

Cevna zmija Cevni registar

Slika 6.3 Razliite konstrukcije cevnih grejnih tela

U cilju poveanjaodavanja toplote cevna grejna tela mogu da se orebravaju: s obziromda koeficijent prelaza toplote sa vrstih tela na vazduh ima niu vrednost od koeficijenta prelaza

toplote sa vode na vrsto telo (zid cevi), poveanjem spoljne povrine cevi putem orebrenja

postie se bolje odavanje toplote. Meutim, kod orebrenih povrina se javlja problem ienja, pa

su narueni higijenski uslovi u prostoriji.

KONVEKTORI

Konvektori su lamelasti zagrejai vazduha koji se izrauju od orebrenih cevi (elinih

cevi sa elinim rebrima ili bakarnih cevi sa aluminijumskim rebrima). Sam zagreja vazduha

(razmenjiva toplote) je smeten u posebno kuite, koje je konstruisano tako da se pospeuje

prirodnakonvekcija (slika 6.4). Visina kuita, odnosno razmak izmeu gornjeg i donjeg otvora

na kuitu direktno utie na uzgonsku silu koja ostvaruje cirkulaciju vazduha kroz konvektor.

Odavanje toplote se odvija iskljuivo konvekcijom (pa su tako i dobili naziv).

Toplotni uinak konvektora, odnosno odavnje toplote, zavisi kako od broja osnovnih cevi

razmenjivaa toplote, tako i od visine kuita. Podeavanja grejnog kapaciteta se moe vriti i savodene i sa vazdune strane. Regulacija sa vodene strane se ostvaruje preko regulacionog


4/5


6-4

ventila obino kvalitativno promenom temperature vode koja struji kroz zagreja (regulacija

moe biti i kvalitativna ostvaruje se promenom protoka grejnog fluida). Sa vazdune strane

regulacija se vri pomou aluzina koje se nalaze na izlaznom otvoru za vazduh (na ovaj nain se

ne menja hidrauliki reim u cevnoj mrei).

1

2

3

Elementi konvektora:

1 Kanal za strujanje vazduha sa

aluzinama i uspostavljanje

uzgonskog efekta

2 Kuite konvektora

3 Konvektorsko telo zagreja

vazduha izraen od orebrenih cevi

Slika 6.4 Konstrukcija konvektora

Prednostikonvektora u odnosu na radijatore:

1. Kompaktniji su (laki, manje materijala, jeftiniji)2. Estetski lepi (lepa maska koja se moe uklopiti u svaki eneterijer)3. Manja inercija (bre stupaju u dejstvo od radijatora)4. Pored centalne regulacije sa vodene strane postoji i lokalna regulacija u samoj

prostoriji sa vazdune strane

5. Mogu da izdre vee pritiske (to se javlja u visokom zgradama gde je velika vrednoststatikog pritiska)

Nedostacikonvektora:

1. Loi higijenski uslovi (teko odravanje istoe taloenje praine i njeno podizanjepri radu konvektora

2. Nema odavanja toplote zraenjemNajvie iz higijenskih razloga se konvektori danas vie ne koriste za stambene objekte, a

vrlo retko i za poslovne objekte i objekte opte i javne namene. Njihova primena se danas javlja

samo u objektima koji se povremeno greju, kada je potrebno ostvariti brzo zagrevanje prostora.

Meutim, i u tom segmentu ih ima sve manje jer ih potiskuju kaloriferi i vazduno grejanje.


5/5


6-5

PANELNA GREJNA TELA

Panelna grejna tela (ili samo paneli) su grejna tela sastvaljena od neorebrenih cenih zmija,

koje se postavljaju u graevinsku konstrukciju prostorije (slika 6.5). Cevi se mogu postaviti

slobodno u podnoj ploi (oko njih je manji sloj vazduha koji se zgreva) ili ulivene u beton.

Ukoliko se cevi panela ulivaju u beton vano je da koeficijent temperaturskog irenja cevi i

betona bude priblino isti, kako ne bi dolazilo do pucanja graevinske konstrukcije i samih cevi.

Cevi od kojih se izrauju paneli mogu biti eline (to je jako retko), bakarne i plastine

(poletilenske, polipropilenske...)

Slika 6.5 Podni panel

U zavisnosti od toga u koji graevinski

element prostorije se ugrauju paneli

razlikuje se:

- podno (najee),

- zidno i

- plafonsko grejanje.

Panel prekriva ceo graevinski element ili

njegov vei deo, pa tako kod podnog

grejanja pod predstavlja grejno telo.

Panelna grejna tela odaju toplotu:

- zraenjem na okolne povrine u prostoriji (kod podnog grejanja oko 55%, dok kodplafonskog grejanja moe dostii i 90%) i

- konvekcijom na sobni vazduh (kod podnog oko 45%, a kod plafonskog znatno manje).Panelna grejanja se uvek izvode kao niskotemperaturska grejanja poto je poveana

povrina za razmenu toplote, onda se moe ii na niu temperaturski razliku izmeu grejnog

fluida i vazduha u prostoriji.

Prednostipanelnog grejanja u odnosu na radijatorsko grejanje:

1. Povoljnija raspodela temperatura po zapremini prostorije (podno grejanje).2. Povoljniji uslovi ugodnosti za boravak ljudi zbog niskotemperaturskog zraenja.3. Nema podizanje praine.4. Mogunost korienja alternativnih izvora energije (OIE solarne i geotermalne).5. Nia tempratura vazduha za iste uslove ugodnosti uteda energije.6. Nema vidnih grejnih tela u prostoriji nema naruavanja enterijera.7. Mogunost korienja za hl enje tokom leta (plafonski paneli).Nedostacipanelnog grejanja u odnosu na radijatorsko grejanje:

1. Inertan sistem, pa je oteana regulacija.2. Visoki investicioni trokovi, ukoliko se instalcija ne izvodi tokom graenja objekta.3. Velika materijalna teta ukoliko doe do pucanja cevi.

osnove tehnike grejanja - at6

Documents