ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ glossary...
TRANSCRIPT
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY
ANDÀÍÃËÈ - ÌÎÍÃÎË ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ
ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÎÂЧ ÒÎËÜ ENGLISH - MONGOLIAN LABOR TERMINOLOGY
DICTIONARY
Óëààíáààòàð õîò
2015
ժĪË̪ÐÈÉÍ ЯÀÌ
Ðåäàêòîð:
Ò. Ãàíõóÿã: Àíãëè õýëíèé áàãø îð÷óóëàã÷
Ýõèéã áýëäýæ áîëîâñðóóëñàí:
Í. Æàðãàëñàéõàí: Õºäºëìºðèéí ñóäàëãààíû ãàçðûí ìýðãýæèëòýí
Ñ. ×óëóóíöýöýã: Õºäºëìºðèéí ñóäàëãààíû àõëàõ ìýðãýæèëòýí
Õýâëýëä áýëòãýñýí:
Í. Æàðãàëñàéõàí, Ã. Ìÿãìàðäóëàì, Ä. Íýðã¿é, Ø. Àççàÿà, Õºäºëìºðèéí ñóäàëãààíû ãàçðûí ìýðãýæèëòýí
Ìîíãîë Óëñ, Óëààíáààòàð õîò ”ÒÝÏÝ ÕÕÊ” õýâëýëèéí ãàçàð
Printed in Ulaanbaatar, Mongolia by the .Tepe LLC
3
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
ÃÀÐЧÈÃ
ªÌÍªÕ ¯Ã
ÍÝÃ. ժĪË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ
GLOSSARY OF LABOR TERMINOLOGY.
ÕΨÐ. ժĪË̪РÝÐÕËÝËÒ ÁÎËÎÍ ÀÆÈËËÀÕ Õ¯×ÍÈÉ ÑÒÀÒÈÑÒÈÊÈÉÍ ¯Ç¯¯ËÝËÒÈÉà ÒÎÎÖÎÕ ÀÐÃÀ ǯÉ.
METHODOLOGY OF EMPLOYMENT AND LABOR FORSE STATISTICAL ANALYSIS
ÃÓÐÀÂ. ժĪË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎÍÛ ÒÎÂ× ÒÎËÜ
LABOR TERMINOLOGY DICTIONARY
ĪЪÂ.ÀØÈÃËÀÑÀÍ ÌÀÒÅÐÈÀËÛÍ ÆÀÃÑÀÀËÒ
REFERENCE
4
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
ªìíºõ ¿ã
Õºäºëìºðèéí ñóäàëãààíû ãàçàðààñ õºäºëìºðèéí ñàëáàðò ºðãºí õýðýãëýãääýã íýðøèë, îéëãîëòûã ýìõýòãýí ãàðãàñàí òîìõèìîëûã ¿íäýñëýæ Ìîíãîë - Àíãëè Õºäºëìºðèéí íýð òîìü¸îíû òàéëáàðûí îð÷óóëãà áîëîí Àíãëè - Ìîíãîë Õºäºëìºðèéí íýð òîìü¸îíû òîâ÷ òîëèéã õýðýãëýã÷ òàíû ãàðò ºðãºí áàðüæ áàéíà.
Ýíýõ¿¿ òîëü áè÷èãò õºäºëìºðèéí ñàëáàðûí íýð òîìü¸î, òýäãýýðèéí òîâ÷ îéëãîëò, òîäîðõîéëîëò, òàéëáàðûí îð÷óóëãûã ìîíãîë öàãààí òîëãîéí ¿ñãèéí äàðààëëààð ìºí àíãëè- ìîíãîë òîëèéã àíãëè ¿ñãèéí äàðààëëààð îðóóëñàí áîëíî.
Õºäºëìºðèéí íýð òîìü¸îíû òàéëáàðûí îð÷óóëãà áîëîí Àíãëè -Ìîíãîë Õºäºëìºðèéí íýð òîìü¸îíû òîâ÷ òîëèéã õºäºëìºðèéí ñàëáàðûí ¿éë àæèëëàãààíä îðîëöäîã á¿õ õ¿í, àæèë÷èí, õºäºëìºðèéí ñàëáàðò ñóäàëãàà øèíæèëãýýíèé àæèë õèéæ áàéãàà õ¿ì¿¿ñ, ò¿¿í÷ëýí õºäºëìºðèéí ýäèéí çàñàã, íèéãìèéí ñàëáàðò ñóðàëöàæ áàéãàà îþóòàí çàëóóñò äîòíû òóñëàõ áàéæ ãàäààä õýëíèé ìýäëýãýý àõèóëíà ãýäýãò èòãýæ áàéíà.
Áèä àæèë ýðõëýëò, õºäºëìºðèéí ãýðýý, áîëîâñðîë, ìýðãýæèë, öàëèí õºëñ, õºäºëìºðèéí àþóëã¿é áàéäàë çýðýã õºäºëìºðèéí çàõ çýýëèéí õàðèëöààíä ãàðäàã îëîí òàëò àñóóäëûí õ¿ðýýíä òîâ÷ îéëãîëò, ¿ã õýëëýãèéã îéëãîìæòîé îð÷óóëàõûã õè÷ýýëýý.
¯¿íä Ìîíãîë óëñûí Õºäºëìºðèéí òóõàé õóóëü, õîëáîãäîõ áóñàä õóóëü, òîãòîîìæ, ä¿ðýì, æóðàì, Ìîíãîë õýëíèé òàéëáàð òîëü, Ìîíãîë Àíãëè òîëü çýðýã îëîí ýõ ñóðâàëæóóäûã àøèãëàâ.
Õºäºëìºðèéí íýð òîìü¸îíû òàéëáàðûí îð÷óóëãà, àíãëè - ìîíãîë òîâ÷ òîëü áè÷ãèéã àðãà ç¿éí òàëààñ õÿíàæ, ìýðãýæëèéí çºâëºë㺺 ºã÷, òîâõèìîëûã áýëòãýõ àæèëä èäýâõ ñàíàà÷ëàãàòàé àæèëëàñàí Õºäºëìºðèéí ñóäàëãààíû ãàçðûí õàìò îëîíä òàëàðõàë èëýðõèéëüå.
̺í àíõ óäàà õºäºëìºðèéí ñàëáàðûí íýð òîìú¸î, îéëãîëò òîäîðõîéëîëòûã ýìõòãýí ãàðãàñàí òîâõèìîëûã îð÷óóëæ, òîâ÷ òîëü áè÷èã áîëãîæ áàéãàà òóë äàäëàãà, òóðøëàãà äóòàãäñàí, àëäàà ýíäýãäýë ãàðãàñàí áàéõ àâààñ öààøèä óëàì ñàéæðóóëàõ, çàñàæ çàëðóóëàõàä óíøèã÷, õýðýãëýã÷ òàíû ñàíàë áîäîë õàìãààñ ÷óõàë ãýäãèéã òýìäýãëýõ íü ç¿éòýé.
Òà á¿õýíä ñàíàë çºâëºìæ áàéõ àâààñ ÕݯÑÌ¯Ò –èéí [email protected] öàõèì õàÿãààð Õºäºëìºðèéí ñóäàëãààíû ãàçàðò èð¿¿ëíý ¿¿.
ÇÀÕÈÐÀË Ñ.×ÎÉÍÎÐÎÂ
5
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Foreword
We are giving to your hands a new translation of Mongolian-English Labour Terminology booklet with English-Mongolian Dictionary based on previous Glossary of Labour Terminology with common phrases and words that use in labour market and relation, employment and calculation methodology of labour force.
In this booklet the translation of Glossary of Labour Terminology is inset by Mongolian alphabet abesedarian and English-Mongolian dictionary by En-glish alphabet abesedarian.
We hope a new booklet would help all people who is participating in Labour market and relation who is doing research work in this field and students who is studing in Labour economy and social sector.
We tried our best to translate understandable Labour glossary and phrases that are related to the Labour market and relation, employment, contract, ed-ucation, profession, supervision and Labour safety.
For this purpose we have used many sourses from Labour Law of Mongo-lia, other related Laws and Regulations, Mongolian Thesaurus and Mongo-lian-English dictionary.
We expess our gratitude to collective of the the Labour Research Department of The National Employment Services, Research and Information Center for teamwork on translation Mongolian-English Labour Terminology booklet with English-Mongolian dictionary supervising and giving advices and preparing for editing.
If you have any suggestions and recommendation, please send an email to [email protected]
DEPUTY DIRECTOR OF THE NATIONALEMPLOYMENT SERVICES, RESEARCH
AND INFORMATION CENTER CHOINOROV.S
6
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
ÍÝÃ. ժĪË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ ONE. GLOSSARY OF LABOR TERMINOLOGY
AÀæèëëàõ îð÷èí
Working environment
Àæèëëàõ îð÷èí íü àæèë÷äûã àæèë ¿¿ðãýý ã¿éöýòãýõ ¿åä àæëûí áàéðíû àìüñãàëàõ àãààð îð÷èí äóó ÷èìýý äîðãèëò ÷è÷ýðãýý áîëîí áóñàä ýðñäýëòýé íºõöºëººñ õàìãààëàõààð Æåíåâèéí Õýëýëöýýðýýð (1977 îí) áàòàëñíû äàãóó àæëûí áàéðíû çîõèõ øààðäëàãàòàé íºõöºëèéã õàíãàñàí áàéíà;
Working environment is the working place and condition ac-cording to Convention Concerning the Protection of Workers Against Occupational Hazards in the Working Environment due to Air Pollution, Noise and Vibration ( Geneva, 1977);
Àæ àõóéí íýãæ Enterprise or Entity
Óëñûí á¿ðòãýëä á¿ðòãýãäýæ, àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõýëæ áàéãàà êîìïàíè, íºõºðëºë, õîðøîî, òºðèéí áîëîí îðîí íóòãèéí ºì÷èò àæ àõóéí òîîöîîòîé ¿éëäâýðèéí ãàçàð, òýäãýýðòýé àäèëòãàõ îðëîãûí àëáàí òàòâàð òºëºõ ¿¿ðýã á¿õèé õóóëèéí ýòãýýäèéã àæ àõóéí íýãæ ãýõ áºãººä òýäãýýð íü ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýý òîãòâîðòîé ýðõýëæ, ººðñäèéí ¿éë àæèëëàãààòàé õîëáîãäîí ¿¿ñýõ ¿¿ðãèéã ýä õºðºí㺺𺺠õàðèóöíà;
Enterprise is a legally registered company, cooperative, and an enterprise, state and locally owned factory or similar entity obliged to pay income tax and they will be responsible for any obligation of their constant run business and services;
Àæ àõóé ýðõëýã÷Entrepreneur
Ìîíãîë Óëñàä á¿ðòãýëòýé, àæ àõóé ýðõýëæ áàéãàà ò¿¿íèé ýðñäýëèéã ººðºº õàðèóöñàí àøãèéí òºëºº áîëîí àøãèéí òºëºº áóñ õóóëèéí ýòãýýä ìºí õóóëèéí ýòãýýäèéí ýðõã¿é áàéãóóëëàãà õóâü õ¿íèéã õýëíý;
7
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Entrepreneur is a legally registered in Mongolia and not regis-tered organization and individual who organize a business ven-ture, assumes the risk for it and profit or non-profit business;
Àæ àõóé ýðõëýõ çîõèîí áàéãóóëàëòûí õýëáýðò îðîîã¿é àæ àõóé ýðõëýã÷
Entrepreneur not organized form of an entity
Õîëáîãäîõ õóóëèéí äàãóó õîðøîî, íºõºðëºë, êîìïàíèéí õýëáýðýýð àæ àõóé ýðõýëäýãã¿é, ºðõèéí íýã ãèø¿¿í ýñâýë ò¿¿íýýñ äýýø òîîíû ºðõèéí ãèø¿¿íèé ýçýìøèëä áàéäàã, òóõàéí ºðõ äàíãààðàà ýñâýë áóñàä ºðõòýé õàìòðàí ýçýìøäýã ¿éëäâýðëýëèéíõýý çàðèì õýñãèéã çàõ çýýëä áîðëóóëäàã (áàðàà ñîëèëöîî õèéäýã), àæ àõóéí çîõèîí áàéãóóëàëòàä îðîîã¿é ºðõèéí ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýýíèé íýãæèéã õýëíý;
It is a type of family business or services that produce and bar-ter its products in the market which sets up by single or more than one family member, owned by only one or jointly with other families but production is not structured and organized also le-gally not registered as cooperative or company;
Àæëûí áàéðWorkplace
Èðãýí, àæèëòíû ã¿éöýòãýõ àæèë ¿¿ðýãòýéãýý õîëáîîòîéãîîð õ¿ðýëöýí î÷èõ ¸ñòîé àæèë îëãîã÷èéí øóóä áà øóóä áóñ õÿíàëòûí äîð àæèë ã¿éöýòãýõ á¿õ ãàçàð áàéðûã;
Workplace is any place, site or field where a person comes for the purpose of his or her occupation duty under direct or indirect supervision of employer and work is done;
Àæëûí øèíý áàéðNew job vacancy
Ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãààíû õ¿ðýýíä ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýý áèé áîëãîõ áîëîí ºðãºòãºõ çàìààð àëáà áà àëáàí áóñ ñàëáàðò øèíýýð áèé áîëñîí ýçýíã¿é áàéãàà àæèë, ¿¿ðýã, àëáàí òóøààëûã õýëíý;
8
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
New vacancy is a new position, work, duty or being unoccupied that has been created in relation with new establishment or ex-pansion of economic activity and services in formal or informal sectors;
Àæèëëàã÷äûí øèëæèëò õºäºë㺺í, òóõàéëáàë àæèëòàí òýòãýâýðò ãàðñíû äàðàà îðíûõ íü õ¿íèéã àâàõ, àæëûí áàéðíû îðîí òîî øèëæèõ, íýãòãýí çîõèîí áàéãóóëàõ çýðýã òîõèîëäëûã àæëûí øèíý áàéðàíä òîîöîõã¿é;
Labour movement such as replace work post after someone's retire, changing or reorganising work positions are not consid-ered as a new vacancy;
Àæëûí áàéðíû òîäîðõîéëîëò Work site description
Áàéãóóëëàãûí äîòîð óã àæëûí ýçëýõ áàéð ñóóðü, áàéðøèë, øèéäâýðëýõ çîðèëò, ã¿éöýòãýõ ¿¿ðýã õ¿ëýýõ õàðèóöëàãûã èæ á¿ðýí àâ÷ ¿çýæ òîäîðõîéëñîí áàðèìò áè÷èã;
A document and statement that states an overall work site con-dition and purpose, performance tasks of the occupation which shows its status and role in the organization;
Àæèë ã¿éöýòãýõýä çîõèöóóëñàí æóðàì Work perfomance regulation
Àæèëòàí ¿¿ðýãò àæëàà áèåë¿¿ëýõäýý óã áàéãóóëëàãûí àæëûí áàéðàíä äàãàæ ìºðäºõ æóðàì, àæèëòàí áîëîí óäèðäëàãà õîîðîíäûí õàðèëöàí óÿëäàà õîëáîî, áàãààð àæèëëàõ íèéöýë áîëîí ã¿éöýòãýëèéí ìýäýý çýðãèéã òóñãàñàí àæèë îëãîã÷îîñ àæèëòàíä óðüä÷èëàí áè÷ãýýð ºãñºí áàéõ äàãàæ ìºðäºõ ä¿ðìèéí áàðèìò;
Work performance regulation is a document of authoritative rule to be given to worker by employer in advance in writing that states regulations to comply with, relation and coordination be-tween workers and board, harmony team work and fulfil report to complete current job;
9
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Àæèë ¿¿ðãèéí òîäîðõîéëîëò Job performance description
Àæèë ¿¿ðãèéí òîäîëõîéëîëò íü àæëûí áýëòãýë, ýõëýë, áèåë¿¿ëýí ã¿éöýòãýõ äàðààëàë áîëîí çîõèõ àæëûí æàãñààëò õ¿ëýýõ ¿¿ðýã õàðèóöëàãûã àæèëòàíä îéëãîìæòîé áè÷ãýí õýëáýðýýð óðüä÷èëàí ºãñºí áàéõ ýðõèéí áàðèìò;
Job description is a document of act and statement to be given to worker in advance that states the determination of prepara-tion, starting, performance steps, list of work and responsibili-ties to do current job clearly in writing;
Àæëûí áàéðàí äàõü ýðñäýëä õ¿ðãýõ àþóëòàé îð÷èí íºõöºë áàéäàë\
Worplace hazards to appear risk
Àæëûí áàéðíû àþóëòàé íºõöºë áàéäàë ãýäýãò ÿíç á¿ðèéí à÷àà áàðàà õààëò, áîõèð îð÷èí àãààð, õýò èõ äóó ÷èìýý äîðãèîí, óñ, ãàë, öàõèëãààíû àþóë, õîðò áîäèñ øèíãýí áîëîí õºäºë㺺íèé äóòìàã îðîí çàé çýðýã àæèë ã¿öýòãýõýä ñààä áîëîí ýðñäýëä õ¿ðãýæ áîëçîøã¿é àæëûí áàéðíû îð÷èí íºõöºë îðíî;
Work place hazards content any of work place conditions with source of danger that might have a potential risk obstructing work performance and all possibilities of occurring loss or mis-fortune such like blocked up barriers, fire and electric danger, harmful substance toxin and liquid, dirty surface, air pollution, extra loud noise, water flood and bad weather condition;
Àæëûí áàéðàí äàõü ýðñäýëWork place risk
Àæëûí áàéðàí äàõü ýðñäýë íü àæèëòàí àæèë ¿¿ðãýý ã¿éöýòãýõ ¿åä àæëûí áàéðíû ÿìàð íýã àþóëòàé ç¿éë îð÷èí íºõöºë áàéäëààñ áîëæ ººðòºº áîëîí áóñäûí ýð¿¿ë ìýíäýä õîõèðîë ó÷ðóóëàõ óëìààð ýä õºðºíãèéí õîõèðîë, ìàòåðèàë òåõíèêèéí ãýìòýë ãàðãàõ ¿éëäýë;
10
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Work place risk is an action and possibility of occurring loss or misfortune that could cause health loss or injure yourself and others, damage and loss of property, goods and techniques be-cause of any work place hazard during work performance;
Àæèëëàõ çºâøººðºë Work permit or labour permit
Àæèëëàõ çºâøººðºë íü áàéãóóëëàãûí óäèðäëàãààð áàòëàãäàæ ãàðûí ¿ñýã á¿õèé ãýðýý áàéãóóëñàíû ¿íäñýí äýýð, Ýð¿¿ë àõóé õºäºëìºð àþóëã¿é àæèëëàãààíû áàéöààã÷èéí çºâøººðºë, àæèë ¿¿ðãèéí òîäîðõîéëîëò, çààâàð÷èëãàà áîëîí àæëûí õóâöàñ õàìãààëàëòûí òîíîãëîë àæèëòàíä îëãîãäñîíû äàðàà ýðõ á¿õèé óäèðäàí àæèëëóóëàõ àæèëòàíààñ ºãñºí àæèëòàíûã ¿¿ðýãò àæëàà ýõëýõ øèéäâýð;
Work permit is a decision based on board approval and signed contract given by authorised supervisor to worker to start work-ing after given permission from Health and Work Safety inspec-tor, work performance description and work uniform and safety clothes;
ÀæèëòàíEmployee or staf
Àæèë îëãîã÷òîé õºäºëìºðèéí ãýðýý áàéãóóëàí àæèëëàæ áàéãàà èðãýí;
Employee is a person who was employed by employer based on labour contract;
Àæèë÷èíWorker or labour
Áèå áóë÷èíãèéí õ¿÷ýý ¿íýëýí õºëñíèé õºäºëìºð ýðõëýõ õ¿í;
Worker is a person who is employed to work with his physical strength rather than brainwork;
11
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Àæèëëàã÷Worker
Öàëèí õºëñ, îðëîãî îëîõ çîðèëãîîð ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãààíä îðîëöîæ, õºäºëìºð ýðõëýëòèéí àëü íýã ñòàòóñò õàìðàãäàæ áóé èðãýíèéã õýëíý. Öàëèí õºëñ, îðëîãî îëîõ çîðèëãîîð ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãààíä ñ¿¿ëèéí äîëîî õîíîãò íýãýýñ äýýø öàãààð îðîëöñîí áîë àæèëëàã÷ ãýæ ¿çíý;
Worker is a person who is employed and participating in any of economic activity to earn income or to be salaried. A person will be considered as a worker who has been working more than one hour of business week;
ÀæèëëàãñàäFormer employees
Ãàðëààñ íü àâ÷ ¿çâýë àæèëëàãñàä íü ºíãºðñºí öàãèéí óòãàòàé áóþó õóó÷èí àæèëëàæ áàéñàí , ìàãàäã¿é òýòãýâýðò îðñîí áóþó òàëèéãàà÷ áîëñîí, îäîî àæèëëààã¿é ãýñýí óòãàòàé;
Former employee is someone who was working for the compa-ny in the past but no longer does, retired or past away;
Àæèëëàã÷èäCurrent employees
Àæèëëàæ áàéãàà õ¿ì¿¿ñ, îäîîãîîð àæèëëàæ áàéãàà;
Employed people so currently they are working;
Àæèëòíû òºëººëºã÷èäEmployee’s representatives
Àæèëòíû ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã òºëººëºí õàìãààëàõ ¿¿ðýã õ¿ëýýñýí ¿éëäâýð÷íèé ýâëýë, õýðýâ èéì áàéãóóëëàãà áàéõã¿é áîë íèéò àæèëòíû õóðëààñ ñîíãîãäñîí òºëººëºã÷äèéã;
Representatives of the employee are trade unions that under-take to represent and protect the interests of employees and if there are no such organisation representatives will be selected from meeting of all employees;
12
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Àæèëä çóó÷ëàõEmployment service
Àæèë õàéæ áàéãàà èðãýíä õ¿ñýë ñîíèðõîë, ìýðãýæèë, óð ÷àäâàðò íü òîõèðñîí àæèë îëîõîä, àæèë îëãîã÷èä ýðýëò õýðýãöýýíä íü íèéöñýí àæèëòàí îëîõîä òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëýõ ¿éë÷èëãýýã;
Employment service is a government department that has been established to assist unemployed citizen in finding job and em-ployer to find a prospective worker;
Àæèë îëãîã÷Employer
Õºäºëìºðèéí ãýðýýíèé ¿íäñýí äýýð àæèëòàí àâ÷ àæèëëóóëæ áàéãàà ýòãýýäèéã;
Employer is a party, which is employing an employee on the basis of a labour contract;
Àæèë îëãîã÷èéí òºëººëºã÷èäRepresentatives of an employer
Àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãûí óäèðäëàãà, àæèë îëãîã÷îîñ ýðõ îëãîñîí ýòãýýä áóþó ä¿ðýìäýý àæèë îëãîã÷èéí ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã òºëººëºí õàìãààëàõ ¿¿ðýã õ¿ëýýñýí áàéãóóëëàãûã;
Representatives of an employer are the persons authorised by management of business entities or organisations, or an organ-isation, which under its charter, has undertaken a duty to repre-sent and protect the interests of the employer;
Àæëûí äîëîî õîíîãWorkweek
Äîëîî õîíîã òóòàìä àæèëëàõ íèéò ºäºð áà öàãèéí òîî íü òîãòñîí çààëòûí äàãóó ºäðèéí 8 öàã, 5 ºäºð áóþó 38-40 öàã;
Total numbers of regular working days or hours in a week are 8 hours a day, 5 days or 40 hours as pointed out;
13
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Àõóéí áàéðChanging room
Èðãýí, àæèëòíû õºäºëìºðëºõ õýâèéí ¿éë àæèëëàãààã õàíãàõàä ÷èãëýñýí, òóñãàéëàí òºõººðºìæèëñºí õóâöàñ ñîëèõ, ò¿ð àìðàõ, õîîëëîõ, áèå çàñàõ, óñàíä îðîõ, äóëààöàõ çýðýã çîðèóëàëòûí ºðºº òàñàëãààã;
Employment accommodation is any place or shelter that em-ployee can rest, rooms designed for taking meals, changing, storage or drying clothing, bath and lavatory facilities which pro-motes smooth work;
Àæèëëàõ õ¿÷Labour force
Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðòàé àæèë ýðõýëæ áóé áîëîí àæèë èäýâõòýé õàéæ áóé íèéò õ¿ì¿¿ñ áîëîí àæèë÷èí õºëñºëæ àâàõàä áýëòãýãäñýí ýõ ¿¿ñâýð,
Total numbers of employed population and those who are ac-tively looking for a job and the source of trained people from which workers can be hired;
Àæèëëàõ õ¿÷íèé ýðýëòLabour demand
Àæèë îëãîã÷èä õýðýãöýýòýé õºäºëìºðèéí ¿éë÷èëãýýíèé õýìæýý;
Needed labour force for employers;
Àæèëëàõ õ¿÷íèé íèéë¿¿ëýëòLabour force supply
Àæèëëàõ õ¿÷íèé íèéë¿¿ëýëò îðîëöîõ õ¿ì¿¿ñèéí ñàíàë áà òýäíèé ººðñäèéí íèéë¿¿ëýõ õºäºëìºðèéí õýìæýý;
Availability of suitable human resources and services in a par-ticular labour market;
14
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Àæèëëàõ õ¿÷íèé èë¿¿äýëSurplus of labour force
Àæèëòíû òàëààñ ÿìàð íýãýí ãýì áóðóóã¿é ÷ ãýðýýãýýð àæèëëóóëàã÷ àæèëëàõ õ¿÷íèé òîîã õÿçãààðëàñíààñ ãàðàõ àæèëã¿éäýë;
Surplus of labour force is caused by reduction of contracted workers but not by the workers themselves;
Àæèëëàñàí æèë
Seniority or length of service
Àæèëëàñàí æèëä àæèëòàí ìýðãýæëèéíõýý äàãóó àæèëëàñàí áîëîí ¿¿ðýãò àæëàà õèéñýí íèéò æèë ñàð õîíîã áºãººä çàâñàðûí õóãàöààã îðóóëàõã¿éãýýð òîîöíî;
Lenght of service is a total number of all years, months and working days that is worked by their profession and duties but the gap and break time will not be included;
Àæèë õàéã÷
Jobseeker or Job-hunter
Àæèëã¿é ýñõ¿ë àæèëòàé áîëîâ÷ àæëûí íºõöºëºº ñàéæðóóëàõ, íýìýëò îðëîãî îëîõ çîðèëãîîð àæèë õàéæ õºäºëìºð ýðõëýëòèéí áàéãóóëëàãà, õºäºëìºðèéí áèðæèä á¿ðòã¿¿ëñýí áîëîí õàíäñàí èðãýíèéã;
Job seeker is currently unemployed and people who registered in employment service willing to change occupation and im-prove it or earn extra income;
Àæèë õèéõýä áýëýí èðãýíLabour ready or citizen ready for employment
Õºäºëìºðèéí òóõàé õóóëüä çààñàí õºäºëìºðèéí ãýðýý, êîíòðàêò, õºëñººð àæèëëàõ òýäãýýðòýé àäèëòãàõ ãýðýý áàéãóóëàõààñ òàòãàëçàõã¿é áàéãàà àæèë õàéã÷;
Labour ready is a jobseeker or job-hunter who is ready to make legal contract according to Labour code, be hired working or work with other condition;
15
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Àæèë èäýâõòýé õàéæ áàéãààCitizen actively looking for a job
Àéìàã, íèéñëýë, ä¿¿ðãèéí õºäºëìºð ýðõëýëòèéí áàéãóóëëàãà, õºäºëìºðèéí áèðæèä á¿ðòã¿¿ëæ àæëûí áàéðíû òàëààð ìýäýýëýë àâàõ, àæëûí çàð, öàõèì õóóäñààð àæèë îëãîã÷èä õàíäàõ, íèéòèéí ¿éë÷èëãýýíèé ãàçðûí ìýäýýëëèéí ñàìáàð, õýâëýë ìýäýýëëèéí õýðýãñýëä çàð òàâèõ çýðýã àæèë îëîõ îðîëäëîãî õèéñíèéã;
Citizen actively looking for a job is a person who registered in employment office or not less than a month notified about look-ing for a job and who is making attempt to find a job in many ways like getting information, looking job advertisement on newspapers and internet, putting own adds and trying to send his or her resume and contact employer for interview;
Àæèë îëîõîä õ¿íäðýëòýé èðãýí
Citizen threatened by unemployment
Àæèë îëîõîä õ¿íäðýëòýé èðãýíèé õàìààðàëä õºäºëìºð ýðõëýëòèéí íýìýëò ¿éë÷èëãýý, íèéãìèéí õàëàìæèéí äýìæëýã, òóñëàëöàà çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé ºðõèéí, õºäºëìºðèéí íàñíû õºäºëìºðèéí ÷àäâàðòàé èðãýí, õºãæëèéí áýðõøýýëòýé èðãýí, õîðèõ àíãèàñ ñóëëàãäñàí áîëîí õºäºëìºðèéí íàñàíä õ¿ðýýä àñðàìæèéí ãàçðààñ ãàðñàí èðãýí, 6 ñàðààñ äýýø õóãàöààãààð àæèë îëæ ÷àäàõã¿é áàéãàà èðãýä áàãòàíà;
Citizen threatened by unemployment are those unemployed who has no income but capable labour or could not find a job more than last six months and those families which need ex-treme necessity of social allowance such as disabled and per-son who has released from the prison or reached working age person from the state care;
Àæèë àëáàí òóøààëäàà ìýðãýæèë àæëûí óð ÷àäâàðûí õóâüä òýíöýõã¿é áîëñîí àæèëòàí
Employee who is not qualified for the position due to lack of professional skill
ÿéöýòãýæ áàéãàà àæèë àëáàí òóøààëäàà ìýðãýæèë, óð ÷àäâàð áîëîí áèå áÿëäàðûí õóâüä òýíöýõã¿é áîëñîí íü òîãòîîãäñîí àæèëòàí;
16
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
It has been determined that the employee fails to meet the re-quirements of the job description or position due to the lack of professional qualification or work skills and physical strength;
Àæèë àëáàí òóøààëäàà ýð¿¿ë ìýíäèéí õóâüä òýíöýõã¿é áîëñîí àæèëòàí
Employee who is not qualified for the position due to health condition
Àæèëòàí ýð¿¿ë ìýíäèéí, õóâüä ã¿éöýòãýæ áàéãàà àæèë, àëáàí òóøààëäàà òýíöýõã¿é áîëñîí íü òîãòîîãäñîí;
It has been determined that the employee fails to meet the re-quirements of the job description and position due to health rea-sons;
Àæèëã¿éäýë
Unemployment or Joblessness
Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðòàé õ¿í àæèë õºäºëìºð ýðõëýõèéã õ¿ñýæ, ò¿¿íèéã èäýâõòýé ýðæ áàéãàà ÷ àæèë îëäîõã¿é áàéäàë;
Unemployment occurs when a person who is actively searching for employment and unable to find work so far;
Àæèëã¿éäýëä ºðòºæ áîëçîøã¿é áîëñîíExposure to unemployment
Õºäºëìºðèéí ãýðýý öóöëàõ ìýäýãäýë àâñàí, ýð¿¿ë ìýíäèéí øàëòãààíààð àæëàà ººð÷ëºõ øààðäëàãàòàé áîëñîí, ýðõýëæ áàéñàí õóâèéí àæ àõóé íü ýðñäýëä îðñíû óëìààñ ñýðãýýõ áîëîìæã¿é áîëñîí òóõàéãàà àéìàã, íèéñëýë ä¿¿ðãèéí õºäºëìºð ýðõëýëòèéí áàéãóóëëàãà, õºäºëìºðèéí áèðæèä, ìýäýãäýæ á¿ðòã¿¿ëñýí èðãýíèéã;
A citizen who has informed on the coming staff reduction or needed to change his or her job due to own health problems, who is registered to the local employment service and related labour market and informed about facing bankruptcy of the en-terprise that might be high risk not to be recovered;
17
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Àæèëã¿éäëèéí òýòãýìæ
Unemployment allowance
Àæèëã¿é áîëîõîîñîî ºìíº àæèëã¿éäëèéí äààòãàëûí øèìòãýëèéã ýíý õóóëüä çààñàí áîëçîë, æóðìûí äàãóó òºëñºí àæèëã¿é õ¿íä íèéãìèéí äààòãàëûí ñàíãààñ àìüæèðãààíû ýõ ¿¿ñâýð áîëãîæ, ýðãýæ òºëºãäºõ íºõöºëã¿éãýýð îëãîõ ìºíãºí õºðºíãèéã îéëãîíî;
Unemployment allowance is livelihood support money, which is non-refundable, and to be paid from state insurance funds only for those unemployed workers who have paid insurance premium until they have been laid out;
Àæèëã¿é èðãýä
Unemployed
Ìîíãîë óëñûí õóóëèàð çºâøººðºãäñºí õºäºëìºðëºõ íàñíû, õºäºëìºð ýðõëýõ ÷àäâàðòàé, öàëèí õºëñòýé àæèë áîëîí õóâèàðàà õºäºëìºð ýðõýëäýãã¿é , òóõàéí ¿åä àæèëëàõàä áýëýí , öàëèí õºëñòýé àæèë èäýâõòýé ýðæ õàéæ áàéãàà õºäºëìºð çîõèöóóëàëòûí àëáàíä á¿ðòã¿¿ëñýí õ¿ì¿¿ñèéã àæèëã¿é÷¿¿ä ãýíý;
The term "an unemployed citizen" means working age people as indicated in Labour code of Mongolia, able bodied citizen, ready to accept employment, actively looking for a job and reg-istered in employment office;
Àæèëã¿éäëèéí àíãèëàë
Patterns of unemployment or classification of unemploy ment
Àæèëã¿éäëèéã òîäîðõîé òîõèîëäëîîñ õàìðóóëàí á¿ñ, îðîí íóòãààð, îðøèí ñóóãàà ãàçàð, àæèëã¿é÷¿¿äèéí óðüäàõ àæèë ýðõëýëò, ñàëáàð, íàñíû á¿ëýã, õ¿éñ, ìýðãýæèë, èðãýíøëèéí áàéäëààð ãàðãàñàí àíãèëàë;
The classification of unemployment based on all differences of age, sex, pre-unemployment occupation, profession, citizen-ship and permanent settlement in region or country;
18
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Àæèëëàõ õ¿÷íèé îðîëöîîíû ò¿âøèíLabour force participation rate
Ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîîã õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àìûí òîîíä õàðüöóóëæ òîîöíî;
Labour force participation rate calculated by dividing economi-cally active population to labour age population;
Àæèëã¿éäëèéí ò¿âøèíUnemployment rate
Àæèëã¿é èðãýäèéí òîîã ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîîíä õàðüöóóëæ òîîöíî;
Unemployment rate calculated by dividing economically active population by total population;
Àæëààñ õàëàãäàõ ìýäýãäýë àâñàí
Got (job) warning
Õºäºëìºðèéí ãýðýý öóöëàõ ìýäýãäýë àâñàí ãýðýý ä¿ãíýõ ¿åä õ¿íäýòãýõ øàëòãààíã¿éãýýð õèéâýë çîõèõ àæëûíõàà ¿ð ä¿íã õàíãààã¿é áóþó õàíãàëòòàé àæèëëàæ ÷àäààã¿é ãýæ ºì÷ëºã÷ ¿çñýí;
When the employee did not fulfil the results of the work to be performed under the contract without a valid reason or the own-er and supervisor has considered his or her work done unsatis-factory and got warning from employer;
Àæèë çîãñîîëò
Job action
Àæèë÷èä ººðñäèéí ýðõ àøãèéã õàìãààëàõ øààðäëàãàà õ¿ðã¿¿ëýõ ýñýðã¿¿öëèéí íýã õýëáýð;
Job action is a start timer when in order to settle a collective or single labour stop their current work partially or completely to protect their rights;
19
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Àæèë õàÿëòStrike
Õºäºëìºðèéí õàìòûí ìàðãààíûã øèéäâýðëýõ çîðèëãîîð àæèëòíààñ ¿¿ðýãò àæëàà ñàéí äóðûí ¿íäñýí äýýð òîäîðõîé õóãàöààãààð á¿ðýí áóþó õýñýã÷ëýí çîãñîîõûã;
A strike is an action in order to settle collective labour dispute and when employee voluntarily stops his work completely or partially for a certain period of time;
Àëáàí áóñ õºäºëìºð ýðõëýã÷Employment in the informal sector
Àëáàí ¸ñíû á¿ðòãýë, íèéãìèéí õàìãààëàëä á¿ðýí õàìðàãäààã¿é, àæ àõóé ýðõëýõ çîõèîí áàéãóóëàëòûí õýëáýðò îðîîã¿é, õºäºº àæ àõóéí áóñ áºãººä õóóëèàð õîðèãëîîã¿é àæèë, ¿éë÷èëãýý ýðõýëæ áóé èðãýäèéã õàìðóóëíà;
Citizen who engaged in any labour, which is both, not restricted by the law nor officially registered to benefit from state social welfare policies and not organized as legal entity;
Àëáàí ¸ñíû õºäºëìºð ýðõëýëòèéí á¿ðòãýëä á¿ðýí õàìðàãäààã¿é èðãýí
Citizen who are not officially registered for employment service
Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ñòàòèñòèê áîëîí çàõèðãààíû á¿ðòãýë, àëáàí áóñ õºäºëìºð ýðõëýã÷äèéí îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí òàëààðõ ìýäýýëýëä õàìðàãäààã¿é èðãýíèéã õýëíý;
An entrepreneur who are not officially informed on the income tax payment and not registered for employment statistical and administrative registration;
Àëáàí áîëîâñðîë
Formal education
Áîëîâñðîëûí àëáàí ̧ ñíû áàéãóóëëàãààð äàìæóóëæ, ñóðàëöàã÷èéí åðºíõèé áîëîí ìýðãýæëèéí çîõèõ òºâøíèé áîëîâñðîë ýçýìøèõ
20
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
õýðýãöýýã õàíãàäàã áîëîâñðîëûí çîõèîí áàéãóóëàãäñàí ¿éë àæèëëàãààã;
Structured educational activities aimed at meeting students' needs to obtain appropriate level of general and professional education at the official educational institutions;
Àëáàí áóñ áîëîâñðîë
Informal (non-formal) education
Áîëîâñðîëûí àëáàí ¸ñíû òîãòîëöîîíîîñ ãàäóóð èðãýíä áîëîâñðîëûí ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõ çîõèîí áàéãóóëàëòòàé ¿éë àæèëëàãààã;
Structured activities to provide educational services upon needs of the citizens beyond formal educational system;
Àëáàí àæëàà ò¿ð ýðõëýýã¿é áàéãàà áàéíãûí àæèëòàí
Temporary not working employee wits
Ýýëæèéí àìðàëòàà àâñàí, àæèë õàÿñàí, ¿éëäâýðëýëèéí ñóë çîãñîëò ãàð÷ áàéãóóëëàãûí ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãàà ò¿ð õóãàöààãààð òàñàëäñàí áîëîí çóðãààí ñàð õ¿ðòýëõ õóãàöààãààð ºâ÷òýé áàéñàí, õºäºëìºðèéí ÷àäâàðàà ò¿ð àëäñàí, ñóðàëöàõ, æèðýìñíèé áîëîí àìàðæñàíû àìðàëòòàé, õ¿¿õýä àñðàõ ÷ºëººòýé çýðýã øàëòãààíààð àæëàà õèéãýýã¿é áîëîâ÷ õºäºëìºðèéí ãýðýý öóöëààã¿é áºãººä àæëûí áàéð íü õàäãàëàãäàæ ýðãýí àæèëëàõ, áàéíãûí àæëûí áàéðàíä àëáàí ¸ñíû ãýðýýòýé èðãýíèéã õàìààðóóëíà;
Citizen who are on an annual leave, quit the job, on temporary out of economic activity because of business reason, got sick for no less than 6 month, temporary lost labour capacity, got leave of study, of reproductive health but still engaged in valid employment contracted relations with the employer and able to return to the business legally;
Àëáàäàí õºäºëìºð
Forced labour or ( labor)US
Õºäºëìºðèéí ñàõèëãûã ñàõèóëàõ, àæèë õàÿëòàä îðîëöñîíûã áîëîí óëñ òºð, ýäèéí çàñàã, íèéãìèéí òîãòîëöîîíû òàëààðõ
21
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
ººðèéí ¿çýë áîäëîî èëýðõèéëñíèéã öýýðë¿¿ëýõ, íèéãìèéí ãàðàë ¿¿ñýë, ÿñ ¿íäýñ, àðüñíû ºíãº, øàøèí ø¿òëýãýýð íü ÿëãàâàðëàõ çîðèëãîîð, ýñõ¿ë àæèëòíû àìü íàñ, ýð¿¿ë ìýíäýä àþóëòàé áàéäàë ¿¿ññýí çýðãèéã ¿ë õàðãàëçàí àæèëòíààñ ã¿éöýòãýõèéã øààðäñàí àæèë ¿¿ðãèéã;
Forced labour means job duties that are required to be per-formed by an employee with the view to enforce the labour dis-cipline, to avenge for the participation in a strike, as well as for the expression of own opinion on the political, social and eco-nomic regime, with the purpose of discriminating on the basis of social origin, ethnicity, race and religion, or those that are required notwithstanding the danger that arises to the employ-ee’s life and health;
Àëáàí òàòâàðTax
Õóóëü òîãòîîìæèéí äàãóó èðãýí, àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãûí îðëîãî, ýä õºðºíãº, áàðàà, àæèë, ¿éë÷èëãýýíä òîäîðõîé õóãàöààíä, õóâü, õýìæýýãýýð íîãäóóëæ, õàðèó òºëáºðã¿éãýýð óëñ, îðîí íóòãèéí òºñºâò îðóóëæ áàéãàà ìºíãºí õºðºíãº;
A compulsory non-refundable contribution to state revenue, lev-ied by the government on workers’, enterprise, organization’ in-come and business profits or added to the cost of some goods, services, and transactions;
Àðãà õýìæýý
Measure or activity
Õºòºëáºðèéí á¿ðýëäýõ¿¿íä áàãòàõ, òîî õýìæýý, öàã õóãàöàà, ÷àíàðûí øàëãóóð ¿ç¿¿ëýëòýýð òîäîðõîéëîãäîõ àæèë ¿éë÷èëãýýã;
Activity means work and services produced as a part of a pro-gram, which is specified by criteria such as quantity, quality and timing;
Á
22
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
ÁàéãóóëëàãàOrganization
Òîäîðõîé ÷èã ¿¿ðýã, á¿ðýí ýðõ á¿õèé õóóëèàð õ¿ëýýí çºâøººðºãäñºí õóóëèéí ýòãýýäèéã;
Legally warranted entity with particular purpose, such as a busi-ness or government department;
Áàéãóóëëàãà òàòàí áóóãäñàí
Organization is liquidated
¯éë àæèëëàãààã íü çîãññîí àæ àõóé íýãæèéã óëñûí á¿ðòãýëýýñ õàññàíààð òóõàéí àæ àõóéí íýãæèéã òàòàí áóóãäñàíä òîîöîæ ýíý òóõàé á¿ðòãýõ áàéãóóëëàãà áîëîí íèéòýä ìýäýýëíý;
When the entity is considered as dissolvent the state registra-tion agency publicly announces about dissolvent by the omitting it from the official registration book;
Áàéíãûí àæëûí áàéð
Permanent job
Àæèë îëãîã÷èéí çààñàí àæëûí áàéðàíä, òîãòîîñîí ãîðèìûí äàãóó ò¿¿íýýñ îëãîñîí õºäºëìºðèéí áàãàæ õýðýãñëýýð, àæèë îëãîã÷, ýñõ¿ë ò¿¿íèé òºëººëºã÷èéí óäèðäëàãûí äîð áàòàëñàí íîðì, ¿íýëãýý, ñ¿ëæýýãýýð öàëèí õºëñ àâ÷, àæëûí ºäºð, ýýëæèéí äàâòàìæòàéãààð ã¿éöýòãýõ àæèë ¿¿ðãèéã;
Permanent job or work place means job duties performed at the workplace defined by employer according to the defined regime with labour tools and work provided by employer and paid un-der the norms, estimates and schemes and approved under the direction of employer’s representative and performed by work-ing days and shifts;
Áàéíãûí àæèëòàí
Full time employee
Áàéíãûí àæëûí áàéðàíä àæèëëàõ àëáàí ¸ñíû ãýðýýòýé áºãººä àæèë îëãîã÷ íü òàòâàð áîëîí íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýëèéã
23
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
õàðèóöàí òºëäºã, õºäºëìºðèéí õàðèëöàà íü õºäºëìºðèéí òóõàé áîëîí òºðèéí àëáàíû òóõàé õóóëü òîãòîîìæîîð çîõèöóóëàãääàã èðãýíèéã õýëíý;
Full time employee is a permanent employee who has officially contracted whose social insurance premium and the employer and labour relations are coordinated by the labour code and public service law pay income tax;
Áàãà áîëîâñðîë
Primary education
Áàãà áîëîâñðîëûã 6 æèëä ýçýìø¿¿ëíý;
Primary education provided by first 6 years of secondary edu-cational program;
Áèçíåñ èíêóáàöèéí ¿éë÷èëãýý
Business incubation
Õóâèàðàà õºäºëìºð ýðõëýã÷ áîëîí õóâèàðàà õºäºëìºð ýðõëýõèéã õ¿ññýí èðãýí áîëîí ìàë÷èíä ìýäýýëýë, ìýðãýæëèéí àøèãòàé çºâëºãºº ºãºõ, àæ àõóé ýðõëýõ óð ÷àäâàð ýçýìø¿¿ëýõ, ¿éëäâýðëýëèéí áàéð ò¿ðýýñëýõ çýðýãò íü äýìæëýã ¿ç¿¿ëæ, òýäíèé àæ àõóé ýðõëýõ òààòàé îð÷íûã á¿ðä¿¿ëýõ öîãö ¿éë àæèëëàãàà;
Business incubation is series of activities to support citizen and herder who wants to run private business by giving them pro-fessional council and useful tip and providing necessary infor-mation to be interested in, improving entrepreneurship skills, helping on renting office or workplace and creating their en-abling environments;
Áîëîâñðîëûí ò¿âøèíEducational level
Òóõàéí øàòàíä ýçýìøâýë çîõèõ ñóðãóóëèéí ºìíºõ, áàãà, äóíä, äýýä áîëîâñðîëûí àãóóëãûí ñòàíäàðòààð òîãòîîñîí ìýäëýãèéí õýìæýýã;
Scope of knowledge to be obtained at certain level of educa-tion set by the educational standards of primary, secondary and higher education;
24
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Áîëîâñðîëã¿é èðãýí
Uneducated citizen
2006 áà ò¿¿íýýñ õîéøèõ îíóóäàä 5-ð àíãèéã òºãñººã¿é;
Those who did not complete primary education in 2006 and lat-er than;
Á¿ðýí áóñ õºäºëìºð ýðõëýëòPart-time employment
Õýäèéãýýð àæèëòàí õºäºëìºðèéí áîëîí àæèë ã¿éöýòãýõ, õºëñººð àæèëëàõ ãýðýý áàéãóóëàí àæèëëàæ õºäºëìºðèéí õàðèëöàà íü Õºäºëìºðèéí áîëîí Èðãýíèé õóóëèàð çîõèöóóëàãääàã áîëîâ÷ ¿íäñýí ¿éë àæèëëàãààíäàà ìýðãýæëèéí óð ÷àäâàðûã á¿ðýí àøèãëàõã¿é, á¿òýýìæ äîîãóóð áàéãààãààñ òîõèðîëöñîí öàëèíãèéí äàãóó, ºäðèéí àæëûí öàãèéí òîãòîîñîí õÿçãààðààñ áàãà öàãààð àæèëëàäàã, íýìýëò öàãààð àæèëëàõ õ¿ñýëòýé áºãººä àæèëëàõàä áýëýí áàéãàà õ¿ì¿¿ñ áàãòàíà;
However they are contracted or hired employees whose labour relations are coordinated by Labour code and Civil laws and income tax and insurance premium are paid by the employer or employee himself or herself but daily working hours or week-days is shortened with agreed salary norms due to shortage of labour skills and work performance and those who are ready to work over time to make extra income;
Á¿ðòãýëòýé àæèëã¿é õ¿í
Registered unemloyed
ªíãºðñºí äîëîî õîíîãò áóþó ò¿¿íýýñ ºìíº ÿìàð íýã øàëòãààíààð àæèëã¿é áîëñîí ýñâýë õàëàãäñàí, õàëàãäñàí òóøààëàà áè÷ãýýð àâ÷ àæèë çóó÷ëàã÷èéí ãàçàð á¿ðòã¿¿ëñýí àæèë èäýâõòýé õàéæ áàéãàà àæèëä îðîõîä áýëýí õ¿íèéã õýëíý;
Registered unemployed is a jobseeker who is fired or lost one's job by any reason last week or before it and got dismissed order from employer and registered in employment office and who is actively looking for a job and ready to accept employment;
25
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Á¿õ ãèø¿¿ä íü á¿ðýí õàðèóöëàãàòàé íºõºðëºëFull responsible member companionship
ͺõºðëºëèéí õ¿ëýýñýí ¿¿ðãèéã ãèø¿¿ä íü íºõºðëºëä îðóóëñàí ýä õºðºí㺠áîëîí õóâèéí ºì÷èéí ýä õºðºí㺺𺺠õàìòðàí õàðèóöäàã íºõºðëºëèéã á¿õ ãèø¿¿ä íü á¿ðýí õàðèóöëàãàòàé íºõºðëºë ãýíý;
Counting with the withdrawn or excluded member shall be in accordance to the related laws, regulations, other legislation and the charter of a cooperative;
Á¿õ íèéòèéí åðºíõèé áîëîâñðîë
Public school education
Á¿õ íèéòèéí áîëîâñðîë ãýæ íèéò 12 æèëèéí ñóðãàëòûí àãóóëãûí òºâøèíã îéëãîíî;
Public school education is the levels of education to be obtained for 12 years;
ÃÃàäààäûí õºðºí㺠îðóóëàëò
Foreign investment
Ìîíãîë óëñûí íóòàã äýâñãýð äýýð àæ àõóéí íýãæ áàéãóóëàõ, ýñõ¿ë Ìîíãîëûí àæ àõóéí íýãæòýé õàìòðàí àæèëëàõ çîðèëãîîð ãàäààäûí õºðºí㺠îðóóëàã÷ààñ Ìîíãîë óëñàä îðóóëæ áóé ýä õºðºíãèéí áîëîí îþóíû ¿íýò ç¿éëñèéã õýëíý;
Foreign investment means every kind of tangible and intangi-ble property that is invested in Mongolia by a foreign investor for the purpose of establishing the business entity with foreign investment within the territory of Mongolia or for the purpose of jointly operating with existing business entities of Mongolia;
Ãàäààäûí õºðºí㺠îðóóëàã÷
Foreign investor
Ìîíãîë óëñàä õºðºí㺠îðóóëàëò õèéæ áóé ãàäààäûí õóóëèéí ýòãýýä, õóâü õ¿í, ìîíãîë óëñàä áàéíãà îðøèí ñóóäàãã¿é ãàäààäûí
26
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
èðãýí áóþó õàðúÿàëàëã¿é õ¿í, ò¿¿í÷ëýí ãàäààäàä áàéíãà îðøèí ñóóäàã Ìîíãîë óëñûí èðãýíèéã õýëíý;
Foreign investor means a legal foreigner or individual, foreign citizen or stateless person not residing permanently in Mongo-lia and citizens of Mongolia permanently residing abroad who invest in Mongolia;
Ãàäààä óëñûí õºðºí㺠îðóóëàëòòàéWith foreign investment
Ìîíãîë Óëñûí õóóëü òîãòîîìæèéí äàãóó áàéãóóëàãäñàí, ººðèéí õºðºí㺠íü 100 ìÿíãàí àìåðèê äîëëàð áóþó ò¿¿íòýé òýíöýõ òºãðºãººñ äýýø, ò¿¿íèé 25-ààñ äîîøã¿é õóâü íü ãàäààäûí õºðºí㺠îðóóëàã÷èéí õóâü õºðºí㺺ñ á¿ðäñýí àæ àõóéí íýãæèéã ãàäààäûí õºðºí㺠îðóóëàëòòàé àæ àõóéí íýãæ ãýíý;
A business entity with capital over USD100.000 that is incor-porated under the laws of Mongolia and in which the contri-bution of a foreign investor is not less than 25 per cent of the registered capital shall constitute a business entity with foreign investment;
Ãýðýýò àæèëëàã÷
Contracted worker
Àæèë ã¿éöýòãýõ, õºëñººð àæèëëàõ ãýðýý áàéãóóëñàí ýñâýë àìàí ãýðýý áîëîí õî¸ð òàëûí òîõèðîëöîîãîîð àæèëëàäàã, õºäºëìºðèéí õàðèëöàà íü Èðãýíèé õóóëü áîëîí áóñàä õîëáîãäîõ õóóëü òîãòîîìæîîð çîõèöóóëàãäñàí, àæèë îëãîã÷äîä àæèë, ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëñíèéõýý òºëºº ìºíãºí áà ìºíãºí áóñ õýëáýðýýð öàëèí õºëñ, óðàìøóóëàë àâäàã èðãýíèéã õàìðóóëíà;
An employee who works under contract or based on the written or verbal agreement whose labour relation with an employer is coordinated by Civil code and other legislative regulations, receives salary from employer for rendering services either in cash or in-kind allowance;
27
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Ãýðèéí àæèëòàé õ¿í àìHousehold workers
Õ¿¿õýä ºíäºð íàñòàí, ºâ÷òºí àñàðäàã, ãýð á¿ëèéí õ¿íèé àæëûí îíöëîãîîñ øàëòãààëàí õºäºëìºð ýðõëýýã¿é çýðýã òóõàéí õóãàöààíû ¿íäñýí ¿éë àæèëëàãààíä òîîöîãäîæ áóé õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àì;
Household workers mean all working age people who look after children, old age pensioner and patient and those citizens who are unemployed for family reason;
ÄÄóíäàæ öàëèí
Average salary
Àæèëòàíä òîäîðõîé õóãàöààíä îëãîñîí öàëèí õºëñíèé íèéëáýð ä¿íã òóõàéí õóãàöààí äàõü íèéò ñàðûí òîîíä õóâààæ àæèëòíû ñàðûí äóíäàæ öàëèíã;
Average salary is calculated by dividing total amount of received salary by total number of worked month;
Äààòãóóëàã÷
Insured
Õóóëü áîëîí ãýðýýíèé ¿íäñýí äýýð íèéãìèéí äààòãàëûí ñàíä íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýë òºëæ äààòãóóëñàí, íèéãìèéí äààòãàëûí ñàíãààñ òýòãýâýð, òýòãýìæ, òºëáºð àâàõ ýðõ á¿õèé ýòãýýäèéã äààòãóóëàã÷ ãýíý;
Insured means a person and legal entities whose social insur-ance premium are paid and interests are protected by an in-surance policy and who contracts for an insurance policy that indemnifies him or her against loss of job, property, life or health etc;
Äèïëîìûí áîëîí áàêàëàâðûí äýýä áîëîâñðîë
University diploma and bachelor
Ãàäààä, äîòîîäûí èõ, äýýä ñóðãóóëü, êîëëåæèéã ºäºð, îðîé,
28
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
ý÷íýýãýýð òºãññºí, äèïëîìûí äýýä, áàêàëàâð, ìàãèñòð, äîêòîðûí çýðãèéí äèïëîì áîëîí ò¿¿íòýé àäèëòãàõ áîëîâñðîëûí áàðèìò áè÷èã á¿õèé õ¿ì¿¿ñèéã äýýä áîëîâñðîëòîé ãýæ ¿çíý.
Äýýä áîëîâñðîë ýçýìø¿¿ëýõ äèïëîìûí ñóðãàëò 90 áàãö öàãààñ äîîøã¿é áàéõ áºãººä ºìíºõ òºâøíèé ñóðãàëòûí áàãö öàãèéã îðîëöóóëàí áàêàëàâðûí ñóðãàëò 120 áàãö öàãààñ äîîøã¿é áàéíà.
Person with university diploma and bachelor means all people who are graduated from state and foreign universities and in-stitutes, colleges by morning, evening classes and extramurally who have diplomas, bachelor degree certificates and similar educational documents;
Diplomas of higher education must have finished 90 teaching hours and bachelor degree must have 120 hours all together including previous training hours.
Æèëèéí îðëîãî
Annual income
Æèëèéí îðëîãîä àæèëòàíû òóõàéí íýã æèëä àâñàí íèéò öàëèí, ¿¿íä áàÿðûí áîëîí ýýëæèéí àìðàëò, ºâ÷òýé áàéñàí öàëèíã îðóóëààä äýýð íü ººð áóñàä îðëîãûí ýõ ¿¿ñâýðýýñ àâñàí îðëîãûã íýìýýä òîîöñîí íèéò ä¿íã õýëíý;
Annual income is a total sum of financial gain accruing over an year period of time calculated by all wage income and salaries that employee has got total earnings in a particular one year including paid holidays, annual and sick leave plus all income from other sources;
ÇÇàðèì ãèø¿¿ä íü á¿ðýí õàðèóöëàãàòàé íºõºðëºë
Partly responsibility partnership
ͺõºðëºëèéí õ¿ëýýñýí ¿¿ðãèéã íààä çàõ íü íýã ãèø¿¿í íºõºðëºëä îðóóëñàí õºðºí㺠áîëîí õóâèéí ºì÷èéí ýä õºðºí㺺𺺠á¿ðýí õàðèóöäàã, áóñàä ãèø¿¿ä íü ãàãöõ¿¿ íºõºðëºëä îðóóëñàí õºðºíãèéíõºº õýìæýýãýýð õàðèóöäàã íºõºðëºëèéã çàðèì ãèø¿¿ä
29
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
íü á¿ðýí õàðèóöëàãàòàé íºõºðëºë ãýíý;
Partly responsibility partnership is a kind of partnership struc-ture where at least one of partnership members is responsible for one's invested capital by putting own private property and other members are only responsible for their invested capital to the partnership;
Çàëóó÷óóäûí àæèëã¿éäëèéí ò¿âøèí
Youth unemployment rate
15-24 íàñíû àæèëã¿é èðãýäèéí òîîã 15-24 íàñíû ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîîíä õàðüöóóëæ òîîöíî;
Youth unemployment rate is calculated by dividing 15-24 years old unemployed population to 15-24 years old economically ac-tive population;
30
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
ÈÈííîâàöè áóþó Ñàíàà÷ëàãà
Innovation
Øèíý ñàíàà ìýäëýãèéã íèéãýìä õýðýãöýýòýé, çàõ çýýëä õºëºº îëîõ ÷àäâàðòàé øèíý á¿òýýãäýõ¿¿í, ¿éë÷èëãýý áàéäëààð áàÿëàã áîëãîí õóâèðãàõ öîãö ¿éë ÿâö;
The complete process of transforming an idea or invention into a new product or service that capable to acces into the market and useful for socioconomic as a created value;
Èííîâàöèéí ¿éë àæèëëàãàà
Innovative activity
Øèíý ñàíàà øèíý ìýäëýãèéã ýäèéí çàñãèéí ýðãýëòýä îðóóëàõ çàìààð ºðñºëäºõ ÷àäâàðòàé á¿òýýãäýõ¿¿í, òåõíîëîãè, àæèë, ¿éë÷èëãýýã áèé áîëãîæ çàõ çýýëä íèéë¿¿ëýõýä ÷èãëýñýí àðãà õýìæýý;
The process of translating an idea or invention into a good, technology, work or service that is competable in the market and creates value that customers would be paid;
Èííîâàöèéí á¿òýýãäýõ¿¿í
Innovation products
Õóóëèàð òîãòîîñîí øààðäëàãà, íºõöºëèéã õàíãàñàí, çàõ çýýë äýýðõ èæèë òºñòýé á¿òýýãäýõ¿¿í, ¿éë÷èëãýýíýýñ òåõíèê, ýäèéí çàñãèéí ¿ç¿¿ëýëò, øèíæëýõ óõààíû áàãòààìæ, íýì¿¿ ºðòºã áèé áîëãîõ áîëîí ºðñºëäºõ ÷àäâàðààð èë¿¿ èííîâàöèéí ¿éë àæèëëàãààíû ¿ð ä¿íã;
Innovation products are the creation of quality good and ser-vices by standard and approved by law, an improved version of previous goods or services in terms of added technical and economic value, scientific weight, cost and level of increased competitively;
31
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
ÊÊîìïàíè
Company
Õóâüöàà îðóóëñàí õºðºí㺠íü òîäîðõîé òîîíû õóâüöààíä õóâààãääàã, ººðèéí òóñãàéëñàí õºðºíãºòýé, àøãèéí òºëºº ¿íäñýí çîðèëãîòîé ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõààð áàéãóóëàãäñàí ãàçàð áîëîí õóóëèéí ýòãýýäèéã êîìïàíè ãýíý;
Company is a legal body and an institution created to conduct business with shareholders capital is divided into certain num-ber of shares and has separate own assets and basic profit goal;
ÊîíöåññConcession
Òºðèéí ýñõ¿ë îðîí íóòãèéí ººðèéí ºì÷èéí ýä õºðºíãèéã äýä á¿òýö áîëîí íèéãìèéí ñóóðü ¿éë÷èëãýýã íèéòýä ¿ç¿¿ëýõ çîðèëãîîð ýíý õóóëüä çààñàí íºõöºë, æóðìûí äàãóó ãýðýýíèé ¿íäñýí äýýð ýçýìøèõ, àøèãëàõ øèíýýð áèé áîëãîõ, øèíý÷ëýí ñàéæðóóëàõ îíöãîé ýðõèéã;
Concession is a special right to transfer possession and opera-tions of state owned property, for creation and improvement of state and locally owned property, for the purpose of rendering basic social and infrastructure services to the public, based on an agreement according to conditions and regulations;
Êîíöåññûí ãýðýý
Concession agreement
Êîíöåññûã õýðýãæ¿¿ëýõýýð ýðõ á¿õèé ýòãýýä, êîíöåññ ýçýìøèã÷ íàðûí õîîðîíä òîõèðîëöîí áè÷ãýýð áàéãóóëñàí ãýðýýã;
A negotiated contract between a company and government representatives that gives the company the right to operate specific business within the government's jurisdiction, subject to certain conditions;
32
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
ÌÌàãèñòð, äîêòîð
Master, doctor Phd
Äýýä áîëîâñðîë ýçýìøñýíèé äýýð ãàäààä, äîòîîäîä ìàãèñòðûí çýðýã õàìãààëñàí, çîõèõ áàðèìò áè÷èã á¿õèé õ¿ì¿¿ñèéã õàìðóóëíà. Ìàãèñòð, äîêòîðûí ñóäàëãàà õèéæ áóé îþóòàí ñóðãàëòûí òóðøèëòûí àæëûí çàðèì õýñãèéã ýðäýì øèíæèëãýýíèé õ¿ðýýëýí, ¿éëäâýðèéí ãàçðûí ëàáîðàòîðè, áààçûã ò¿øèãëýí òóõàéí áàéãóóëëàãûí ýðäýìòäèéí óäèðäëàãûí äîð ÿâóóëæ áîëíî;
An individual who posses an academic degree certificates of satisfactorily completion of prescribed course of study or having conducted a scholarly endeavour deemed worthy of his or her admission to the degree. And by regulations any master and student is able to use laboratory facilities of research institutes under supervision of that institute;
Ìàë àæ àõóé ýðõëýã÷Livestock farmer
Æèëèéí äºðâºí óëèðëûí òóðøèä ººðèéí ìàë àæ àõóéã ýðõýëæ, ò¿¿íèé á¿òýýãäýõ¿¿í, àøèã øèìýýð îðëîãî îëæ, àìüæèðãààíû ýõ ¿¿ñâýðýý õàíãàæ áóé èðãýíèéã õýëíý;
Livestock farmer is a person who has maintaining all year round animal husbandry to use animal production as an income for livelihood purposes;
Ìàë÷èí
Herder
Ìàë àæ àõóé ýðõýëæ ¿íäñýí îðëîãîî îëäîã èðãýíèéã;
Herder is a person who maintains animal husbandry as a liveli-hood income source;
33
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Ìàë÷èí ºðõHerdsman family
Õóâèéíõàà ºì÷èéí ìàëûã áàéíãà ìàëëàæ, àøèã øèìýýð íü ¿íäñýí îðëîãîî îëäîã ãýð á¿ëèéã;
Herdsman family refers to a family that rears its private live-stock on a regular basis and earns its primary income from its livestock benefits;
Ìîäóëü
Module
Òîäîðõîé àæèë, ìýðãýæëèéí ÷àäàìæ ýçýìø¿¿ëýõýä ÷èãëýñýí õàðèëöàí óÿëäàà á¿õèé ñóðãàëòûí íýãæ àæèëáàðûã;
Standardized and self-contained segment that with other such segments for the purpose of obtaining professional skills and development educational course or training program;
Ìîíãîëûí õºðºí㺠îðóóëàã÷Mongolian investor
Õºðºí㺠îðóóëàëò õèéæ áóé Ìîíãîëûí õóóëèéí ýòãýýä, õóâü õ¿í, Ìîíãîë óëñûí èðãýí, Ìîíãîë óëñàä áàéíãà îðøèí ñóóäàã ãàäààäûí èðãýí áîëîí õàðüÿàëàëã¿é õ¿íèéã õýëíý;
Mongolian investor is a Mongolian legal person or individual, citizen of Mongolia, immigrant or stateless person permanently residing in Mongolia who invests;
Ìýðãýæèëòýé àæèëòàí
Skilled worker
Òîäîðõîé àæèë ýðõëýõ, ìýäëýã áà çîõèõ óð ÷àäâàðûã çîðèóëàëòûí ñóðãàëòààð îëæ àâñàí, ýñâýë ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãààñ áàòàëãààæóóëñàí ìýðãýæèëòýé õ¿íèéã õýëíý;
A skilled worker is any worker who has special skills, knowl-edge, training experiences and authorized personnel in their work;
34
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Ìýðãýæëèéí ñóóðü ÷àäâàðBasic professional skill
Íèéãìèéí õàðèëöààíä îðîëöîõîä øààðäàãäàõ çîðèëãîî òîäîðõîéëîõ, áàãààð àæèëëàõ, ñóðòàë÷èëæ òàíèóëàõ çýðýã ìýäëýã, ÷àäâàð òºëºâøëèéã ýçýìøñýí áàéíà;
Basic professional skills such as goal setting, teamwork and public speaking skills that are vital for social communication;
Ìýðãýæëèéí ¿íäñýí ÷àäâàð
Primary professoinal skill
Àëèâàà àæèë ¿¿ðýã áèå äààí ã¿éöýòãýõ, àæèëëàõ, ººð÷ëºëòºä çîõèöîí ºñºæ õºãæèõ ÷àäâàðûã;
Primary professional skill is basic skills are those foundation skills to perform tasks independently and has ability to adapt in changes of growth;
Ìýðãýæëèéí óð ÷àäâàð
Professional skills
Òîäîðõîé àæèë ìýðãýæëèéí äààëãàâàð ã¿éöýòãýõýä çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé ìýäëýã, òóðøëàãà, äàäëàãà;
Professional skills are specific professional knowledge, experi-ence and skills necessary to perform task;
Ìýðãýæëèéí ÷èãëýë
Major direction
Òîäîðõîé ìýðãýæèë, ìýðãýøèëä õàìààðàõ àæèë ¿¿ðãèéã ã¿éöýòãýõýä çàéëøã¿é õýðýãòýé ìýäëýã, ÷àäâàðûí òºðºë áà ¿¿ðãèéí öîãö þì;
It is a complete specific knowledge, skills and duties required to meet certain task related to concrete profession and special-ization;
35
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Ìýðãýæëèéí õºðâºõ ÷àäâàðTransferable skills, mobility within and between jobs
Ìýðãýæëèéí øèíý õ¿ðýý, õºäºëìºðèéí çàõ çýýëèéí íºõöºëä õ¿íèé ºñºæ õºãæèõ, äàñàí çîõèöîõ ÷àäâàð;
Development and adaption skills in the new work areas, condi-tions and labour market circumstances;
Ìýðãýæëèéí ñóðãàëò
Vocational training
Òîäîðõîé àæèë, õºäºëìºð ýðõëýõýä øààðäàãäàõ ìýðãýæëèéí óð ÷àäâàð îëãîõ, äýýøë¿¿ëýõ, äàâòàí ñóðãàõ, äàäëàãàæóóëàõ, õºäºëìºðèéí áîëîí õàðèëöààíû ñî¸ë òºëºâø¿¿ëýõ, àæ àõóé ýðõëýõ ìýäëýã îëãîõ ¿éë àæèëëàãààã îéëãîíî;
Training which aims to equip people with knowledge, know-how, skills and competences required in particular occupations or more broadly on the labour market;
Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë ñóðãàëòûí ñòàíäàðò
Vocatoinal training standard
Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë, ñóðãàëòûí ñòàíäàðò íü ìýðãýæëèéí ìýäëýã, óð ÷àäâàð ýçýìø¿¿ëýõ, òºëºâø¿¿ëýõ ñóðãàëòûí àãóóëãà, ò¿¿íèé ¿íýëãýý, áàãøèéí ìýðãýæèë, ñóðãàëòûí îð÷èíä òàâèõ ¿íäñýí øààðäëàãà;
Professional education and training standards are the key re-quirements to the content aimed at knowledge, skills to be ob-tained teacher profession and learning environment;
Ìýðãýæëèéí ñóðãàëò ¿éë÷èëãýýíèé òºâ
Technical Vocational Education and Training
Ìýðãýæëèéí áîëîí òåõíèêèéí áîëîâñðîë ýçýìø¿¿ëýõ ñóðãàëòûí áàéãóóëëàãà íü èðãýíèé ñîíèðõîë, àâüÿàñ, ÷àäâàðûã õàðãàëçàí õºäºëìºðèéí çàõ çýýëèéí ýðýëò õýðýãöýýíä íèéöñýí ìýðãýæèë îëãîõ, òåõíèêèéí áîëîâñðîë ýçýìø¿¿ëýõ, óð ÷àäâàðûã íü äýýøë¿¿ëýõ ¿¿ðýã á¿õèé áàéãóóëëàãà ìºí;
36
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Professional and technical education and training organization aims and has duties to provide educational services on profes-sional and technical education and capacity building consider-ing individual interest, talent and skills.
Ìýðãýæèë
Profession
Òîäîðõîé àæèë õºäºëìºð ýðõëýõýä øààðäàãäàõ ìýäëýã, ÷àäâàð, äàäëûí öîãö áóþó òîäîðõîé áîëîâñðîë øààðäàãäàõ àæèë ìýðãýæèë
It is a complex of knowledge and skills necessary for concrete profession and an occupation requiring special education;
Ìýðãýøèë
Qualification
Òîäîðõîé ìýðãýæëèéí õ¿ðýýíä àæèë ã¿éöýòãýõýä øààðäàãäàõ ìýðãýæëèéí ìýäëýã, ÷àäâàð, äàäëûí òºâøèíã;
Level of professional knowledge, skills and attitudes necessary to perform professional tasks;
Ìýðãýæëèéí ñòàíäàðò
Psrofessional standart
Ìýðãýæëèéí õîëáîîä áîëîí àæèë îëãîã÷äûí áàéð ñóóðèàñ ýäèéí çàñãèéí òîäîðõîé ¿éë àæèëëàãààíû õ¿ðýýíä ìýðãýæëèéí ¿éë àæèëëàãààíû àãóóëãà áîëîí àæèëòíóóäûí ìýðãýøèëä òàâèõ øààðäëàãûã òîäîðõîéëñîí áàðèìò áè÷èã;
Document of key requirements to the professional readiness of the employees to be performed within concrete economic activity and professional task content defined by professional associations and by employers;
Ìýðãýæëèéí ÷èã áàðèìæàà áà çºâºë㺺
Career guidance and counseling
Èðãýíèé õºäºëìºðèéí çàõ çýýëä ãàðàõûí ºìíº ìýðãýæèë
37
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
ñîíãîõîä áîëîí ãàðñíû äàðàà õóâü õ¿íèé õóâüä õºãæèõòýé õîëáîîòîé øèéäâýð ãàðãàõàä íü òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëýõýä ÷èãëýñýí ¿éë àæèëëàãàà þì;
Career development and counseling services to assist an indi-vidual in making decision on both selection of profession at the labor market and personal development after job quit;
Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë
Vocational training
Òîäîðõîé ìýðãýæëèéí ¿éë àæèëëàãààã ã¿éöýòãýõ õýðýãöýýíä íèéö¿¿ëæ çîõèîí áàéãóóëàëòòàé ñóðãàëòààð ýçýìø¿¿ëñýí ìýðãýæëèéí ìýäëýã, óð ÷àäâàð, õºäºëìºðèéí áîëîí õàðèëöààíû ñî¸ëûí òºëºâøëèéã îéëãîíî;
Vocational training is knowledge, skills, and labour relation and communication skills according to the requirements of the pro-fession to be provided by educational organization;
Ìýðãýæëýýñ øàëòãààëñàí ºâ÷èí
Work related injury or occupational disease
Õºäºëìºðëºõ ÿâöàä ¿¿ññýí ¿éëäâýðëýëèéí ñºðºã õ¿÷èí ç¿éëèéí íºëººë뺺ñ øàëòãààëñàí ºâ÷íèéã;
Occupational disease means a disease occurring due to ad-verse industrial factors during the work execution;
Í`Íîðì õýìæýý
Normativ or rate
Çîõèõ õóóëü òîãòîîìæîîð áàòàëæ òîãòîîñîí íèéòýýð äàãàæ õýâøñýí áàéõ õýâ õýìæýý;
It is a standard or model or pattern or rate regarded as typical according to proper Law and regulations everybody to be following up;
38
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Íèéãìèéí äààòãàëûí áàéãóóëëàãà
Social insurance organization
Àæèë îëãîã÷, äààòãóóëàã÷èéí òºëñºí øèìòãýë áîëîí õóóëüä çààñàí áóñàä ýõ ¿¿ñâýðýýð íèéãìèéí äààòãàëûí ñàíãèéí õºðºíãèéã á¿ðä¿¿ëæ, äààòãóóëàã÷äàä òýòãýâýð, òýòãýìæ, òºëáºð îëãîõ ¿éë àæèëëàãààã ýðõýëæ áàéãàà õóóëèéí ýòãýýäèéã;
Social Insurance Organization is a legal entity to compile social insurance fund from different sources such as from employers, insurance premium of insurers and other sources assured by law, to maintain pension, allowance, and payment procedures to insured citizens;
ͺõºðëºë, õîðøîîíû ãèø¿¿íMember of cooperative
¯éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýýíèé íºõºðëºë, õîðøîîíä ººðèéí ýä õºðºíãº, õºäºëìºðºº ñàéí äóðààð íýãòãýæ ãèø¿¿íýýð ýëññýí, ¿éëäâýðëýë, áîðëóóëàëò çýðýã áàéãóóëëàãûí áóñàä àæëûí çîõèîí áàéãóóëàëò, õºðºí㺠îðóóëàëòûí ¿éë àæèëëàãàà áîëîí ãèø¿¿äèéí äóíä àøèã õóâààðèëàõ àñóóäëûã øèéäâýðëýõýä áóñàä ãèø¿¿äòýé àäèë òýãø îðîëöäîã èðãýíèéã õýëíý;
Citizen who on voluntary basis joined a cooperative and allocat-ed own resources to that cooperative and participates in organi-zational, production and marketing activates and decision-mak-ing processes on the s income and welfare distribution equally with all members;
ͺõºðëºë
Partnership
Ãèø¿¿äèéí îðóóëñàí õóâü õºðºí㺺ñ á¿ðäýõ ýä õºðºíãºòýé, õ¿ëýýñýí ¿¿ðãýý óã ýä õºðºí㺠áîëîí ãèø¿¿äèéí õóâèéí ºì÷èéí ýä õºðºí㺺ð õóóëüä çààñíû äàãóó õàðèóöäàã õóóëèéí ýòãýýäèéã íºõºðëºë ãýíý;
Partnership shall be a legal body with assets, consisting of its members contributions, and liable for its obligations with these
39
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
assets and the personal property of its members as provided by law;
Íèéãìèéí äààòãàëûí ñàíSocial insurance fund
Àæèë îëãîã÷, äààòãóóëàã÷èéí õºäºëìºðèéí õºëñ, ò¿¿íòýé àäèëòãàõ îðëîãîîñ òýòãýâýð, òýòãýìæ, òºëáºð, ¿éë÷èëãýýíä çàðöóóëàõ, íèéãìèéí äààòãàëûí ¿éë àæèëëàãààíû çàðäëûã íºõºõ çîðèëãîîð òºëñºí øèìòãýëèéí îðëîãî, áóñàä ýõ ¿¿ñâýðýýñ á¿ðä¿¿ëñýí ìºíãºí õºðºíãèéã;
It is an independent monetary funds consists of pension insurance fund; be3nefit insurance fund; health insurance fund; industrial acci-dent and occupational disease insurance fund; unemployment insur-ance fund;
Íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýë
Social insurance premium
Àæèë îëãîã÷ Íèéãìèéí Äààòãàëûí õóóëü çààñíààð ¿éëäâýðèéí îñîë, àæèë ìýðãýæëýýñ øàëòãààëñàí ºâ÷èí ãýõ ìýò íèéãìèéí äààòãàëûí òºëáºðèéã äààòãóóëàã÷éí ºìíººñ óðüä÷èëàí á¿ðýí òºëñºí áàéíà;
Employers shall pay in the full amount fee according to Social Insurance Law for social insurance premium such as industrial accident and occupational disease on behalf of insurer;
Íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýë òºëñºí õóãàöàà
Payment date of social insurance premium
Íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýë òºëñºí õóãàöàà àæèë îëãîã÷ áîëîí äààòãóóëàã÷ íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýëèéã äààòãàëûí ñàíä øèëæ¿¿ëñýí ºäºð;
Payment day means the date of transfer social insurance pre-mium for Social Insurance account by employer or insurer;
Íýã á¿ðèéí õàìãààëàõ õýðýãñýë
Individual safety equipment
40
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
¯éëäâýðëýëèéí õîðòîé, àþóëòàé õ¿÷èí ç¿éëèéí íºëººë뺺ñ àæèëòíûã õàìãààëàõ çîðèóëàëò á¿õèé õýðýãñëèéã;
Safety and health protection equipment’s and tools to protect workers;
Íýýëòòýé õóâüöààò êîìïàíè
Publicly traded company
Õóâüöàà ýçýìøèã÷èéí îðóóëñàí õºðºí㺠íü õóâüöààíä õóâààãäàæ, õóâüöàà íü ¿íýò öààñíû àðèëæàà ýðõëýõ áàéãóóëëàãàä á¿ðòãýãäýæ , íèéòýä ÷ºëººòýé àðèëæààëàãääàã êîìïàíèéã õýëíý;
A publicly traded company is a company whose capital invested by the shareholders is divided into shares, which are registered at the securities trading organization and which may be freely traded by the public;
Íýìýãäýë õºëñ
Salary increments
Íýìýãäýë õºëñ ãýæ àæèëòàí, àëáàí õààã÷èéí àæëûí áàéðíû òîäîðõîéëîëòîä çààãààã¿é áóþó çààñíààñ èë¿¿ àæèë ¿¿ðýã ã¿éöýòãýñýí, ýñâýë ¿íäñýí àæèë, ¿¿ðãýý åðäèéí áóñ ãîðèìîîð ã¿éöýòãýñýí òîõèîëäîëä àæèë îëãîã÷îîñ íýìýãä¿¿ëýí îëãîæ áóé õºëñèéã õýëíý;
Íýìýãäýë õºëñºíä àæèë îëãîã÷ àæèëòàí õî¸ð õàìò çºâøèëöñºíººð èë¿¿ áîëîí øºíèéí öàãààð, íèéòýýð àìðàõ áàÿðûí áîëîí äîëîî õîíîãèéí àìðàëòûí ºäð¿¿äýä àæèëëàñíû íýìýãäýë õºëñ, àæèë ìýðãýæèë, àëáàí òóøààë õàâñðàí áîëîí õîñëîí àæèëëàñàí, ýçã¿é áàéãàà àæèëòíû ¿¿ðãèéã ò¿ð îðëîí ã¿éöýòãýñýí, àæëûí áàéðíû òîäîðõîéëîëòîä çààãààã¿é àæèë ¿¿ðýã ã¿éöýòãýñíèé íýìýãäýë õºëñ, õóóëü òîãòîîìæ, õàìòûí ãýðýý õýëýëöýýð, õºäºëìºðèéí äîòîîä æóðàì, áóñàä ýðõèéí àêòààð òîãòîîí îëãîæ áóé òýäãýýðòýé àäèëòãàõ íýìýãäýë õºëñ õàìààðíà.
In addition to the basic salary an additional pay may be paid to an employee based on work performance in cases where the employee, in addition to his or her basic duties which is not indicated in the job description;
41
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Extra pay according to an employee’s professional level, labour conditions and other extra pays shall be determined, agreed both side and paid by collective agreement, based on the job description. Also when the employee simultaneously performs duties during holidays or for another job or position, substitutes for an absent employee, performs additional duties not speci-fied in his or her job description or works during night hours or works extra hours and additional pay shall be calculated and paid based on the employee's basic compensation;
And these additional pay shall be determined in the amount by collective agreement, work performance regulations and other labour code and shall be agreed by the employer with the em-ployee;
ÎÎðîí íóòãèéí ºì÷èéí
Local property or Host country
Îðîí íóòãèéí ºì÷èéí ç¿éëñ íü ªì÷èéí õóóëüä çààñíû äàãóó íèéòèéí çîðèóëàëòòàé ºì÷ áîëîí îðîí íóòãèéí ººðèéí ºì÷ººñ á¿ðäýíý;
Local property according to property law refers to ownership by a local governmental body such as county or city, district gov-ernments or their agencies;
Îðîí òîîíû öîìõòãîëä îðñîí
Laid- off or discharged, dismissed, fired
Àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãà áîëîí ò¿¿íèé ñàëáàð, íýãæèéã òàòàí áóóëãàñàí, îðîí òîî õàñàãäñàí, ýñõ¿ë àæèëòíû òîîã öººð¿¿ëñýí ¿åä îðîí òîîíû öîìõîòãîë áèé áîëíî;
Laid-off appears when business entity or organisation, its branch or unit has been dissolved, the position within it has been abolished or the number of employees has been reduced;
42
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
ªªºðèéí õ¿ñýëòýýð õàëàãäñàí
Quit one's job
Õóóëü áîëîí õºäºëìºðèéí ãýðýýíä ººðººð çààãààã¿é áîë àæèëòàí õºäºëìºðèéí ãýðýý öóöëàõ òóõàé ºðãºä뺺 àæèë îëãîã÷èä ºãñºí ºäðººñ õîéø 30 õîíîã ºíãºðìºãö àæëûí áàéðàà îðõèõ ýðõòýé, ýíý òîõèîëäîëä õºäºëìºðèéí ãýðýý öóöëàãäñàíä òîîöíî;
If it is not provided otherwise in law or in the labour contract, the employee have a right to leave one's job within 30 days after the submission of one's request to terminate the labour contract and in this case the labour contract be considered as terminated;
ªðõèéí ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýýíä öàëèí õºëñã¿é îðîëöîã÷
Non salaried worker of production and service
Ìàë àæ àõóéãààñ áóñàä ºðõèéí ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýý, àæ àõóé ýðõëýõ ¿éë àæèëëàãààíä öàëèí õºëñã¿é îðîëöîí, õóâèéí õýðýãëýýãýý õàíãàæ áóé òóõàéí ºðõèéí ãèø¿¿í áîëîí òóõàéí ºðõºä õàìò àìüäðàõã¿éãýýð àæ àõóé ýðõëýõ ¿éë àæèëëàãààíä íü îðîëöîæ áàéãàà èðãýíèéã õýëíý.
Both family member or a citizen who are not member but live with the family is agreed to participate in the other than hus-bandry family business and services to fulfil personal needs by non-salaried agreement.
ªì÷èéí îðîëöîîòîé
Co-founder
Òºðèéí ºì÷èéí õóâüöààòàé áóþó òºð õóâü õºðºí㺺 îðóóëñàí õóóëèéí ýòãýýäèéã òºðèéí ºì÷èéí îðîëöîîòîé õóóëèéí ýòãýýä ãýíý;
Co-founder is consider as state owned and public legal entities;
43
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
ÐÐîÿëòè
Royalty
¯¿íä îþóíû ºì÷èéí ýðõèéí øèìòãýë, îþóíû ºì÷èéã ëèöåíçèéí ãýðýýãýýð àøèãëàí îëñîí àøãààñ íîãäîõ õóâü õýìæýý, ïàòåíò áóþó ëèöåíç àøèãëàñíû ò¿ðýýñèéí òºëáºð á¿ãä îðíî;
Royalty contains payment to the holder of a patent or copyright or resource for the right to use their property and all kind of charges of intellectual property right and shares from gained profit by contract and rental fees for using a patent or licence right;
ÑÑàí
Foundation
Íýã áóþó õýä õýäýí ¿¿ñãýí áàéãóóëàã÷ íèéãýìä àøèã òóñòàé , íýãäìýë çîðèëãîä õ¿ðýõèéí òóëä ýä õºðºí㺠òºâëºð¿¿ëýõ çàìààð áàéãóóëñàí ãèø¿¿í÷ëýëã¿é õóóëèéí ýòãýýäèéã ñàí ãýíý;
Foundation shall be a legal body without membership estab-lished by one or more founders by raising funds to attain public-ly beneficial common goals;
Ñòàíäàðò
Standart
Ñòàíäàðò íü àëáàí ̧ ñîîð çºâøººðºãäñºí õýì õýìæýý áºãººä ÿìàð íýã ç¿éëèéí ÷àíàð, òºâøèíä ¿íýëýëò ºãºõ ýñâýë ä¿í øèíæèëãýý õèéõýä ÷èãëýíý;
Standart is an officially set norms and terms to be used for qual-ity assessment and evaluation;
Ñóðãàëòûí áàéãóóëëàãà
Educational organization
44
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Áîëîâñðîëûí íýã áóþó õýä õýäýí òºâøíèé áîëîâñðîëûí àãóóëãûã õýðýãæ¿¿ëäýã õóóëèéí ýòãýýäèéã;
It is a legal entity to implement educational contents at one or more levels;
Ñóðãàëòûí îð÷èí
Education environment
Áîëîâñðîëûí ñòàíäàðòûã õýðýãæ¿¿ëýõýä øààðäàãäàõ ìàòåðèàëëàã íºõöºë áîëîí ñóðàõ, ñóðãàõ õàðèëöààã õýëíý;
Material and leaning facilities and learning communications to implement educational standards;
Ñóóðü áîëîâñðîë
Basic education
2006 áà ò¿¿íýýñ õîéøèõ îíóóäàä 9-ð àíãèéã òºãññºí;
Completed 9th grade of secondary education as of 2006;
ÒÒåõíèêèéí áîëîâñðîë
Technical education
Òåõíèê, òåõíîëîãèéí ¿éë àæèëëàãààã ã¿éöýòãýõ õýðýãöýýíä íèéë¿¿ëæ çîõèîí áàéãóóëàëòòàé ñóðãàëòààð ýçýìø¿¿ëñýí ¿éëäâýðëýë, òåõíèê, òåõíîëîãèéí ìýðãýæëèéí ìýäëýã, óð ÷àäâàð, õºäºëìºðèéí áîëîí õàðèëöààíû ñî¸ëûí òºëºâøëèéã;
Professional knowledge of techniques and industrial technolo-gy, labour and communication skills needed for the activities on technology development;
Òåõíèêèéí áîëîí ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë
Technical and vocational education
Ìýðãýæëèéí ñóðãàëò, ¿éëäâýðëýëèéí òºâ áà ìýðãýæëèéí ñóðãóóëü
45
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
òºãññºí, ìýðãýæëèéí ¿íýìëýõòýé õ¿ì¿¿ñèéã òåõíèêèéí áîëîí ìýðãýæëèéí áîëîâñðîëòîé ãýæ ¿çíý;
With technical and vocational education are considered who have graduated from technical and vocational education col-lege and certificates;
`Òåõíîëîãè
Technology
Îþóíû á¿òýýëèéã õýðýãëýýíèé á¿òýýãäýõ¿¿í áîëãîí õóâèðãàõàä ÷èãëýãäñýí õ¿í, òåõíèê ìýäýýëýë, çîõèîí áàéãóóëàëòûí õàðèëöàí óÿëäààòàé ¿éë àæèëëàãààã õýðýãæ¿¿ëýõ àðãóóäûí öîãöûã õýëíý;
It is a complex of methods aimed at interrelated personal, tech-nical information and organizational process of transforming intellectual products into goods and services, to commerce or industry;
Òºëáºð
Payment
¯éëäâýðëýëèéí îñîë, ìýðãýæëýýñ øàëòãààëñàí ºâ÷íèé óëìààñ õºäºëìºðèéí ÷àäâàðàà 30 áóþó ò¿¿íýýñ äýýø õóâèàð àëäñàí äààòãóóëàã÷èä íèéãìèéí äààòãàëûí ñàíãààñ íºõºí îëãîõ òºëáºð áºãººä ìºí õèéìýë ýðõòýí, çàñàë ýì÷èëãýýíèé ¿íý, ìýðãýæëýýñ øàëòãààëñàí ºâ÷íèé ðàøààí ñóâèëëûí ãàçðûí ¿éë÷èëãýýíèé õóâüñàõ çàðäëûã;
It is a payment or recover to be paid from social insurance fund for those insurers who lost 30% or above incapable due to in-jures and professional disease and variable costs related to the prosthesis, orthopaedic equipment and medical services at health rehabilitation centre;
Òºëºâøèë
Behaviour
Îëîí íèéòèéí áàéãóóëëàãà, ñóðãóóëü, àæèë ¿¿ðãýý ã¿éöýòãýõ àæëûí áàéð õàìò îëíû äóíä çýðýã íèéãìèéí õàðèëöààíä îðîëöîõ ¿åä áèåý àâ÷ ÿâàõ òºëºâ ººðèé㺺 õÿíàõ ñàõèëãà èòãýë ¿íýìøëèéí
46
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
öîãöûã õýëíý;
It is a discipline and complex manner of acting or controlling yourself and belief of someone to be carry with where he or she is in social relationship like common places, school or play-ground, work place and among colleagues;
Òºðèéí àëáà
State department
Òºðèéí çîðèëò, ÷èã ¿¿ðãèéã Ìîíãîë Óëñûí ¯íäñýí õóóëü, õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí á¿ðýí ýðõèéí õ¿ðýýíä õýðýãæ¿¿ëýõ ¿éë àæèëëàãààã òºðèéí àëáà ãýíý;
The Government shall be the highest executive body of the state under Constitution and Law of Mongolia;
Òºðèéí çàõèðãààíû àëáà
Administrative Office of the State
Òºðèéí çàõèðãààíû àëáàí òóøààëä òºðèéí áîäëîãî áîëîâñðóóëàõàä ìýðãýøëèéí çºâëºãºº ºãºõ, óã áîäëîãûã õýðýãæ¿¿ëýõ ¿éë àæèëëàãààã òºðèéí çàõèðãààíû óäèðäëàãààð õàíãàõ ÷èã ¿¿ðýã á¿õèé àëáàí òóøààë õàìààðíà;
To determine the methods of organizing and ensuring the im-plementation of law by the central state administrative bodies and local administrations and to co-ordinate the directing of this work;
Òºðèéí òóñãàé àëáà
Federal berau of investigation
Òºðèéí òóñãàé àëáàí òóøààëä Ìîíãîë Óëñûí ¯íäñýí õóóëü, áóñàä õóóëüä çààñàí æóðìûí äàãóó ¿íäýñíèé áîëîí õ¿í àìûí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ, õóóëü äýýäëýõ ¿íäñýí çàð÷ìûã ñàõèóëàõ, íèéãìèéí õýâ æóðìûã õàìãààëàõòàé õîëáîãäñîí òºðèéí òóñãàé ÷èã ¿¿ðãèéã õýðýãæ¿¿ëýõ àëáàí òóøààë õàìààðíà;
Federal bureau of investigation is a special duty to work out and implement according to Law of Mongolia and other Act a policy on the country's defence, ensuring national security, enforce
47
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
the law and keep public order;
Òºðèéí ¿éë÷èëãýýíèé àëáà
Government service department
Òºðèéí ¿éë÷èëãýýíèé àëáàí òóøààëä òºðèéí ñóóðü ¿éë÷èëãýýã àäèë òýãø, ÷àíàðòàé, õ¿ðòýýìæòýé õ¿ðãýõ áîëîí òºðèéí áàéãóóëëàãûí õýâèéí ¿éë àæèëëàãààã õàíãàõàä òóñëàõ ÷èã ¿¿ðýã á¿õèé õºäºëìºðèéí ãýðýýíèé ¿íäñýí äýýð àæèëëàõ àëáàí òóøààë õàìààðíà;
Government service department is a post and position based on labour contract to confer basis government service equal, sufficiency adequacy and completely and to ensure govern-ment normal functions;
Òºðèéí àëáàí õààã÷
State officials
Òºðèéí àëáàí òóøààëûã ýðõýëæ, á¿ðýí ýðõýý õýðýãæ¿¿ëñíèé òºëºº òºðººñ öàëèí õºëñ àâ÷, àæèëëàõ íºõöºë, áàòàëãààãààð õàíãàãäàí àæèëëàæ áàéãàà ýòãýýäèéã òºðèéí àëáàí õààã÷ ãýíý;
State officials are public servants who receive salary for imple-mentation government duties with full authority and are provid-ed necessary working conditions and guarantee;
Òºðèéí ºì÷èò õóóëèéí ýòãýýäèéí îéëãîëò
State owned organization categories
Òºð ÷èã ¿¿ðãýý õýðýãæ¿¿ëýõ áîëîí íèéãìèéí õýðýãöýýã õàíãàõ çîðèëãîîð òºð ººðèéí ºì÷ººð äàíãààðàà áàéãóóëñàí õóóëèéí ýòãýýäèéã òºðèéí ºì÷èò õóóëèéí ýòãýýä ãýíý;
State owned legal entity for the implementation of public poli-cies and social demands;
Òºðèéí ºì÷èò àæ àõóéí òîîöîîòîé ¿éëäâýðèéí ãàçàð
A state owned and self- financing enterprise
ªºðò îëãîãäñîí ýä õºðºíãèéí ¿íäñýí äýý𠺺ðèé㺺 ñàíõ¿¿æ¿¿ëýõ
48
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
çàð÷ìààð àæèëëàæ áèå äààí èðãýíèé ã¿éëãýýíä îðäîã õóóëèéí ýòãýýäèéã àæ àõóéí òîîöîîòîé ¿éëäâýðèéí ãàçàð ãýíý;
It is a self-financing enterprise or legal person independently entering into civil circulation based on self-financing principle on given state property items;
Òºñâèéí áàéãóóëëàãà
Budget organization
Òºðèéí ÷èã ¿¿ðýãò õàìààðàõ àæèë ¿éë÷èëãýýã óëñûí áóþó îðîí íóòãèéí òºñâèéí õºðºí㺺ð õýðýãæ¿¿ëäýã áàéãóóëëàãûã;
Budget organizations implement state policies and public activ-ities by state and local budget;
Òºðèéí áóñ áàéãóóëëàãà
Non-Governmental Organization
Èðãýä, òºðèéí áàéãóóëëàãà / õóóëü òîãòîîõ, ã¿éöýòãýõ, ø¿¿õ ýðõ ìýäëèéã õýðýãæ¿¿ëýõ áàéãóóëëàãà/-ààñ áóñàä õóóëèéí ýòãýýäýýñ íèéãìèéí áîëîí ººðñäèéí àøèã ñîíèðõîë, ¿çýë áîäëûí ¿¿äíýýñ ñàéí äóðûí ¿íäñýí äýýð áàéãóóëàãäàí ¿éë àæèëëàãààãàà òºðººñ õàðààò áóñ, ººðèé㺺 óäèðäàõ çàð÷ìààð ÿâóóëäàã àøãèéí òºëºº áóñ áàéãóóëëàãûã;
Non-governmental organizations are legal bodies, which are independent from the state on the basis of their individual and social interests and opinions, self-governing, profit or non-prof-it organizations and established voluntarily by citizens or legal person other than state bodies that exercise legislative, execu-tive and judicial power;
Òºðèéí ºì÷
State property
Òºðèéí ºì÷ íü òºðèéí íèéòèéí çîðèóëàëòòàé ºì÷, òºðèéí ººðèéí ºì÷ººñ á¿ðäýíý. Òºðèéí íèéòèéí çîðèóëàëòòàé ºì÷, òºðèéí ººðèéí ºì÷ íü Èðãýíèé õóóëèéí 84 ä¿ãýýð ç¿éëä çààñíû äàãóó ¿ë õºäëºõ áîëîí õºäëºõ õºðºíãºíä õóâààãäàíà.
State properties consist of public use and state own properties
49
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
and they are divided into immovable estate and movable prop-erties in accordance with the article 84 of the Civil Law;
Òºðèéí ºì÷èéí
State owned
Òºð ÷èã ¿¿ðãýý õýðýãæ¿¿ëýõ áîëîí íèéãìèéí õýðýãöýýã õàíãàõ çîðèëãîî𠺺ðèéí ºì÷ººð äàíãààðàà áàéãóóëñàí õóóëèéí ýòãýýäèéã òºðèéí ºì÷èò õóóëèéí ýòãýýä ãýíý;
State owned means a legal person established by state with state own property for the purpose of implementing its policy and maintaining social consumption;
Òóñãàé õàìãààëàëòûí õóâöàñ
Protective clothing
¯éëäâýðëýëèéí õîðòîé , àþóëòàé õ¿÷èí ç¿éëèéí íºëººë뺺ñ õàìãààëàõ çîðèóëàëò á¿õèé õóâöàñ, ãóòàë, ìàëãàé, áýýëèé çýðýã õýðýãñëèéã;
Clothes, shoes, hats, gloves designed to protect health and safety of employee;
Ò¿ð àæëûí áàéð
Temporary job or Casual job
Õºäºëìºðèéí õàðèëöàà íü õºäºëìºðèéí áîëîí èðãýíèé õóóëèàð çîõèöóóëàãääàã òîäîðõîé àæèë, ¿éë÷èëãýýã õºäºëìºðèéí áà õºëñººð àæèëëàõ, àæèë ã¿éöýòãýõ ãýðýýã ¿éë àæèëëàãààíû îíöëîãîîñ õàìààðàí çóðãààí ñàð õ¿ðòýëõ õóãàöààãààð áàéãóóëæ, òîäîðõîé íýã àæèë ¿¿ðãèéã ã¿éöýòãýñíýýð äóóñãàâàð áîëäîã, áàéíãûí äàâòàìæã¿é, òîõèîëäëûí øèíæ ÷àíàðòàé àæèë ¿¿ðýã, àëáàí òóøààëûã òóñ òóñ îéëãîíî.
Temporary job covers jobs that are salaried and law regulates labour relations and the duration of the contract is up to 6 months depending on the specifics of the job, temporary duties and not permanent job positions and has dates of start and completion;
50
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Ò¿ð àæèëòàíTemporary employee
Õºäºëìºðèéí õàðèëöàà íü õºäºëìºðèéí áîëîí èðãýíèé õóóëèàð çîõèöóóëàãääàã òîäîðõîé àæèë, ¿éë÷èëãýýã õºäºëìºðèéí áà õºëñººð àæèëëàõ, àæèë ã¿éöýòãýõ ãýðýýã ¿éë àæèëëàãààíû îíöëîãîîñ õàìààðàí çóðãààí ñàð õ¿ðòýëõ õóãàöààãààð áàéãóóëæ, öàëèí õºëñ, îðëîãî îëäîã, ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìä õàìààðàõ, òàòâàð, íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýëèéã ººðºº áèå äààí õàðèóöàæ òºëäºã èðãýíèéã õàìðóóëíà.
Legal person engaged in the labour relations regulated by law for earning income and salary and the duration of the contract is up to 6 months depending on the specifics of the job and at the same time temporary employee pays one's social insurance premium;
Òóðøèëòûí õóãàöàà
Probation period
Àæèëòàí àæèë îëãîã÷ õî¸ð òàë ãàðèéí ¿ñýã çóðæ ãýðýý ¿éëäýõýä ãýðýýíä òîäîðõîé õóãàöààãààð òóñãàãäñàí áàéõ áºãººä ýíý õóãàöàà íü àæëûí îíöëîã áàéäëààñ øàëòãààëàí 3 õîíîãîîñ 3 ñàð õ¿ðòýë áàéæ áîëíî. Òóðøèëòûí õóãàöààíû öàëèíã ãýðýýíä çààñíààñ áàãà áóþó àäèë áàéæ áîëíî. Ýíý õóãàöààíû äîòîð àæèë îëãîã÷ àæèëòàíã òîäîðõîé ¿íäýñëýëòýé øàëòãààíààð õàëàõ ìýäýãäýë ºãºõ áóþó øóóä õàëàõ á¿ðýí ýðõòýé áàéíà. Òóðøèëòûí õóãàöàà äóóññàíààñ õîéø àæèëòàíã áàéíãûí àæèëòíààð æèíõýëæ áàéãóóëëàãààñ òóøààë ãàðãàíà.
Probation period must be included in the contract when both side employer and employee sign contract and it might be 3 days or up to 3 months depending on work position and duty. Probation period salary might be less or same of basic wage. Within the probation period employer has right to dismiss em-ployee from a job based on clear and justifiable reason. When pass probation period employee must become basic worker and get written order from employer;
51
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
ÒýòãýâýðPension
Äààòãóóëàã÷èéã ºíäºð íàñëàõàä íàñàí òóðøèä íü, òàõèð äóòóó áîëîõîä õºäºëìºðèéí ÷àäâàð íü ñýðãýýãäýõ õ¿ðòýë, ýñõ¿ë ºíäºð íàñíû òýòãýâýð àâàõ íàñàíä õ¿ðòýë, íàñ áàðàõàä íü ò¿¿íèé ãýð á¿ëèéí õºäºëìºðèéí ÷àäâàðã¿é ãèø¿¿ä /õ¿¿õýä 16 íàñ, ñóðãóóëüä ñóðàëöàæ áàéãàà áîë 19 íàñ õ¿ðòýë/-èéí íèéãìèéí áàòàëãààã õàíãàõ çîðèëãîîð íèéãìèéí äààòãàëûí ñàíãààñ ñàð á¿ð îëãîõ ìºíãºí õºðºíãèéã;
Monthly fund aimed at social guarantee for the insurer upon re-tirement, upon recovery from temporary incapable, upon growth of young family member till 16 years and of school child till 19 years old after die and comes from the social insurance funds;
Òýòãýâýðò ãàðñàí
Retired
Àæèëòàí 60 íàñ õ¿ð÷ ºíäºð íàñíû òýòãýâýð àâàõ ýðõ ¿¿ññýí;
When an employee is reached 60 years of age and has right to receive pension for elderly people has arisen;
Òýòãýìæ
Benefit
Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðàà ò¿ð àëäàõ, æèðýìñëýõ, àìàðæèõ, íàñ áàðàõ òîõèîëäîëä äààòãóóëàã÷èä íèéãìèéí äààòãàëûí ñàíãààñ íýã óäàà îëãîõ ìºíãºí õºðºíãèéã;
Financial assistance in time of need benefit or allowance from the social insurance funds upon temporary incapable, upon pregnancy activities, upon give a birth, upon die;
52
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
ÓÓëèðëûí àæëûí áàéð
Seasonal job
Óëèðëûí ÷àíàðòàé áàéíãûí àæëûí áàéðàíä àæèëëàõ àëáàí ¸ñíû ãýðýýòýé áºãººä àæèë îëãîã÷ íü òàòâàð áîëîí íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýëèéã õàðèóöàí òºëäºã, õºäºëìºðèéí õàðèëöàà íü Õºäºëìºðèéí òóõàé áîëîí áóñàä õîëáîãäîõ õóóëü òîãòîîìæîîð çîõèöóóëàãääàã àæèë, ¿¿ðýã, àëáàí òóøààëûã;
Contract based permanent job, duties, and position where la-bour and other laws regulate labour relations and an employer pays for the social insurance premium and income tax;
Óëèðëûí àæèëòàíSeasonal employee
Óëèðëûí ÷àíàðòàé áàéíãûí àæëûí áàéðàíä àæèëëàõ àëáàí ¸ñíû ãýðýýòýé áºãººä àæèë îëãîã÷ íü òàòâàð áîëîí íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýëèéã õàðèóöàí òºëäºã, õºäºëìºðèéí õàðèëöàà íü Õºäºëìºðèéí òóõàé áîëîí áóñàä õîëáîãäîõ õóóëü òîãòîîìæîîð çîõèöóóëàãääàã èðãýíèéã õàìààðóóëíà.
An employee who engaged in seasonable contract based per-manent job, duties, and position where labour and other laws regulate labour relations and an employer pays for the social insurance premium and income tax;
Óëñûí òºñºâò ¿éëäâýðèéí ãàçàð
State owned enterprise
ªºðò îëãîãäñîí ýä õºðºíãèéí ¿íäñýí äýýð òºñâèéí õºðºí㺺ð ñàíõ¿¿æäýã, çºâõºí òºðèéí õýðýãöýýíä çîðèóëñàí ¿éëäâýðëýë, àæèë, ¿éë÷èëãýý ýðõýëäýã õóóëèéí ýòãýýäèéã óëñûí òºñºâò ¿éëäâýðèéí ãàçàð ãýíý.
A legal person with state property is a legal person established by state by its own property with the purpose of implementing its policy and maintaining social consumption;
53
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Óëñ òºðèéí àëáàPolitical position
Òºðèéí óëñ òºðèéí àëáàí òóøààëä Ìîíãîë Óëñûí ¯íäñýí õóóëü, áóñàä õóóëèàð òîãòîîñîí áîëçîë, æóðàì, øàëãóóðûí äàãóó ñîíãîãääîã áîëîí óã ñîíãóóëèéí ¿ð ä¿íä òîìèëîëòûí æóðìààð àæèëëàõ, ìºí òýäãýýðèéí á¿ðýí ýðõèéíõ íü õóãàöààíä ººðò íü ¿éë÷ëýõ îðîí òîîíû àëáàí òóøààë õàìààðíà.
Political positions are public service established by legislative regulations of selection, upon results of which the nominee work on contract basis to implement full authority;
Óðò õóãàöààíû àæèëã¿éäëèéí ò¿âøèí
Long time unemployment rate
Óðò õóãàöààãààð àæèëã¿é áàéãàà èðãýäèéí òîîã ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîîíä õàðüöóóëæ òîîöíî.
Long-term unemployment rate calculated by dividing economi-cally active population by total population;
Óðò õóãàöààãààð àæèëã¿é áàéãàà èðãýí
Long-term unemployed citizen
Çóðãààí ñàð áóþó ò¿¿íýýñ äýýø õóãàöààãààð õºäºëìºð ýðõëýýã¿é èðãýíèéã õýëíý.
Unemployed for 6 month and more period of time;
¯¯íäñýí öàëèí
Fixed salary
¯íäñýí öàëèíä õèéñíýýð áîëîí öàãààð òàðèôò öàëèí, àëáàí òóøààëûí öàëèí, àæëûí îíöëîã, àæèëòíû îíöãîé óð ÷àäâàðûã ¿íäýñëýí êîíòðàêò áîëîí õºäºëìºðèéí ãýðýýãýýð òóñãàéëàí òîõèðñîí öàëèí òýäãýýðòýé àäèëòãàõ õýëáýðýýð òîãòîîñîí áóñàä áàòàëãààò õºëñ õàìààðíà.
54
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
An agreed-upon amount of money in exchange for services that may be set at a fixed hourly rate, fixed position rate and fixed competency based on contract and labour agreements and oth-er similar guaranteed payments;
¯íäñýí ¿éë àæèëëàãààPrimary activity
Òóõàéí õ¿í 2 áîëîí ò¿¿íýýñ äýýø òºðëèéí àæëûã õºëñººð áîëîí õóâèàðàà ýðõýëæ áàéãàà áîë òóõàéí õóãàöààíä õàìãèéí èõ öàã çàðöóóëñàí ýñõ¿ë õàìãèéí èõ îðëîãî îëñîí àæëûã õýëíý;
Activity that charge much time and bring much income out of other activities of the employee or self-entrepreneur who main-tains two works simultaneously;
¯éëäâýðëýëèéí àþóëòàé õ¿÷èí ç¿éë
Factors liable to be dangerous for health
Àæëûí ýýëæèéí õóãàöààíä õóðö õîðäëîãî, ¿éëäâýðëýëèéí îñîëä õ¿ðãýõ, õ¿íèé ýð¿¿ë ìýíä, àìü íàñàíä àþóë ó÷ðóóëàõ õ¿÷èí ç¿éëèéã;
Factors that is liable to be dangerous for employee health, to cause workplace accidents, heavy poisoning;
¯éëäâýðëýëèéí õîðòîé õ¿÷èí ç¿éë
Industrial toxic
Õ¿íèé ýð¿¿ë ìýíäýä íºëººëæ ºâ÷ë¿¿ëýõ, ñýòãýõ¿éä ººð÷ëºëò îðóóëàõ, õºäºëìºðëºõ ÷àäâàðûã áóóðóóëàõ, ìýðãýæëèéí ºâ÷èí áèé áîëîõ óðøèã á¿õèé ¿éëäâýðëýëèéí õ¿÷èí ç¿éëèéã;
Toxic chemicals used in the production that are liable to be dan-gerous to health such as cause different diseases, mental prob-lems, incapable and professional deseases;
55
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
¯éëäâýðëýëèéí òîíîã òºõººðºìæèéí àþóëã¿é áàéäàëIndustral eguipment safety
Çóðàã òºñºë, òåõíèêèéí áàðèìò áè÷èãò çààñàí íºõöºëèéí äàãóó òîíîã òºõººðºìæèéã àæèëëóóëàõàä õºäºëìºðèéí àþóëã¿é àæèëëàãààíû øààðäëàãà õàíãàñàí áàéõûã;
Labour and health safety requirements promoted for safe utili-zation of technical equipment according to the technical guide-lines and design;
ÕÕàìòûí õàìãààëàõ õýðýãñýë
Collective safety equipment
¯éëäâýðèéí õîðòîé , àþóëòàé, õ¿÷èí ç¿éëèéí íºëººë뺺ñ õî¸ð áà ò¿¿íýýñ äýýø òîîíû àæèëòíûã õàìãààëàõ çîðèóëàëò á¿õèé õýðýãñëèéã;.
Workplace equipment, which are designed to protect two and more employees from factors that is liable to be dangerous to health and safety;
Õàìòûí õýëýëöýýð
Collective agreement or bargaining
Èðãýíèé õºäºëìºðëºõ ýðõ, ò¿¿íòýé õîëáîãäñîí õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã õàìòðàí õàìãààëàõ çîðèëãîîð óëñûí õýìæýýíä áîëîí òîäîðõîé á¿ñ íóòàã, çàñàã çàõèðãàà, íóòàã äýâñãýðèéí íýãæ, ñàëáàð ìýðãýæëèéí õ¿ðýýíä àæèë îëãîã÷, àæèëòíû òºëººëºã÷èä, òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí õîîðîíä áàéãóóëñàí òîõèðîëöîîã.
Collective agreement is an agreement made between an em-ployer, the representatives of employees and a state admin-istrative organisation, at the national level or regional level, or with respect to an administrative territorial unit, economic sector or profession, for the purpose of mutual protection of the labour rights and related legal interests of the citizens;
56
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Õàìòûí ãýðýýCollective contract
Òóõàéí àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãûí íèéò àæèëòíû õºäºëìºðëºõ ýðõ, ò¿¿íòýé õîëáîãäñîí õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã õóóëèàð òîãòîîñîí áàòàëãààíààñ èë¿¿ íºõöºëººð õàíãàõ áîëîí ýíý õóóëèàð øóóä çîõèöóóëààã¿é àñóóäëààð àæèë îëãîã÷, àæèëòíû òºëººëºã÷äèéí õîîðîíä áàéãóóëñàí òîõèðîëöîîã
Collective contract is an agreement made between an employ-er and the representatives of employees of a given business entity or organisation, ensuring all employees' labour rights and related legal interests better than guaranteed by law, and con-cerning matters not directly regulated by this law;
Õàìòàðñàí
Joint venture
Òºðèéí ºì÷èò õóóëèéí ýòãýýäèéí ýä õºðºíãèéã á¿õýëä íü ýñõ¿ë çàðèì õýñãèéã íü õóâü íèéë¿¿ëæ ãàäààä, äîòîîäûí õºðºí㺠îðóóëàã÷èéí õºðºíãºòýé íèéë¿¿ëæ õàìòàðñàí ¿éëäâýð áàéãóóëàõ çàìààð áîëîí, òºðèéí ºì÷èò õóóëèéí ýòãýýäèéí ýä õºðºíãèéí çàðèì õýñýã õóâüöàà, íîãäîë õóâèéã õºðºí㺠îðóóëàã÷èä õóäàëäàõ, òºðèéí ºì÷èò õóóëèéí ýòãýýäèéã øèíý÷ëýõ, ºðãºòãºõ çîðèëãîîð áóñàä ýòãýýäèéí õºðºí㺠íýìæ îðóóëàõ,òºðèéí ºì÷èò õóóëèéí ýòãýýäèéí ºðèéã áóñàä ýòãýýäýä õóäàëäàí áàðàãäóóëæ óã ýòãýýäýä ºð òºëñºí õýìæýýãýýð òºðèéí ºì÷èéí õóâüöàà ýçýìø¿¿ëýõ çýðýã îðíî.
An establishment of joint ventures and supply; the sale of the state - owned property in whole or in part of the assets and shares to foreign or national investors, an additional assets for innovation of investment in whole or in parts, including the liqui-dation of the debt amount paid by state - owned shares are the key features of joint establishments;
Õîëáîî
Association
Íýãäìýë, òîäîðõîé çîðèëãî òàâüñàí õýä õýäýí ýòãýýä ñàéí äóðûí ¿íäñýí äýýð íýãäýæ áàéãóóëñàí, ãèø¿¿í÷ëýë á¿õèé õóóëèéí ýòãýýäèéã õîëáîî ãýíý.
57
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Association shall be a legal body or formal organization estab-lished based on voluntary amalgamation of several persons with common specific goals and membership;
Õîðøîî
Partnership
Ýäèéí çàñãèéí áîëîí íèéãýì, ñî¸ëûí íèéòëýã õýðýãöýýãýý õàíãàõ çîðèëãîîð õýä õýäýí ýòãýýä ñàéí äóðààðàà íýãäñýí, àðä÷èëñàí, õàìòûí óäèðäëàãà, õÿíàëò á¿õèé, äóíäûí ýä õºðºí㺠äýýð ¿íäýñëýí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõààð õàìòðàí áàéãóóëñàí õóóëèéí ýòãýýäèéã õîðøîî ãýíý.
Cooperative is a legal person established by individuals on a voluntary basis for the purpose of satisfaction of their social and cultural needs, governed and supervised in a democratic man-ner and conducting its business based on common ownership of its members;
Õºäºëìºðèéí çàõ çýýë
Labour market
Çàõ çýýëèéí ýäèéí çàñãèéí á¿ðýëäýõ¿¿í õýñýã, àæèë îëãîã÷äûí áîëîí õºëñíèé àæèëëàõ õ¿÷íèé õîîðîíäûí ñîíèðõîë çîõèöîëäîõ, íèéãìèéí õàðèëöààíû òîãòîëöîî þì.
It is a social relation system and component part of the market economy that coordinates employers and employees interests;
Õºäºëìºðèéí ãýðýý
Labour contract
Íýã òàëààñ àæèëòàí íü àæèë îëãîã÷îîñ õóóëüä íèéö¿¿ëýí òîãòîîñîí õºäºëìºðèéí äîòîîä æóðìûí äàãóó òîäîðõîé àæèë ã¿éöýòãýõ, íºãºº òàëààñ àæèë îëãîã÷ íü àæèëòàíä õºäºëìºðèéí ¿ð ä¿íä òîõèðñîí öàëèí õºëñ îëãîõ, õóóëü òîãòîîìæ áîëîí õàìòûí ãýðýý, õýëýëöýýðò çààñàí õºäºëìºðèéí íºõöºëººð õàíãàõ òóõàé õàðèëöàí ¿¿ðýã õ¿ëýýñýí òîõèðîëöîîã;
Labour contract is a mutual agreement between an employ-
58
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
ee and an employer under which an employee undertakes to perform certain work in conforming with the internal labour regulations and regulations established by the employer in ac-cordance with the law, and the employer undertakes to pay to the employee remuneration according to the employee's work results and to ensure the working conditions provided in law, collective contracts and agreements;
Õºäºëìºðèéí á¿òýýìæ
Labour efficiency
Õºäºëìºð ýðõýëæ áóé õ¿í àì áóþó àæèëòàíû íýãæ õºäºëìºðèéí îðöîä íîãäîõ ãàðöûí õýìæýýãýýð òîäîðõîéëíî. ªºðººð õýëáýë íýãæ àæèëëàã÷èä íîãäîõ íýìýãäýë ºðòºãíèé õýìæýýãýýð òîäîðõîéëíî.
Labour efficiency is a quantity of output to one employee ratio of expenditure, i.e. ratio of output or extra expenditure to one labour input (amount of employee of labour force);
Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ìýäðýìæEmployment population ratio
Íýãæ àæèëëàã÷èä íîãäîõ íýìýãäýë ºðòºãíèé ººð÷ëºëòºä íîãäîõ àæèëëàã÷äûí òîîíû ººð÷ëºëòèéí õóâèàð èëýðõèéëíý.
Employment population ratio is a change percentage in work-force amount ratio in extra expenditure to one labour input;
Õºäºëìºðèéí õàðèëöààíû ñî¸ë
Labour communication skill
Òîäîðõîé ìýðãýæëèéí ¿éë àæèëëàãààã ã¿éöýòãýõ õýðýãöýýíä íèéö¿¿ëæ çîõèîí áàéãóóëàëòòàé ñóðãàëòààð ýçýìø¿¿ëñýí ìýðãýæëèéí ìýäëýã, óð ÷àäâàð, õºäºëìºðèéí áîëîí õàðèëöààíû ñî¸ëûí òºëºâøèë
Professional knowledge, skills and communication culture to be obtained necessary to perform concrete professional tasks through structured training;
59
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Õºäºëìºðèéí íºõöºëLabour or working condition
Õºäºëìºðëºõ ÿâöàä àæèëòíû àæèëëàõ ÷àäâàð, ýð¿¿ë ìýíäýä äàãíàñàí áóþó õàìññàí áàéäëààð íºëººëºõ àæëûí áàéðíû áîëîí ¿éëäâýðëýëèéí îð÷íû õ¿÷èí ç¿éëèéã;
It is a workplace and industrial process condition that has tar-geted or wholesome impact on the employee’s labour capacity and health;
Õºäºëìºðèéí àþóëã¿é íºõöºë
Workplace safety
Àæèëòàíä íºëººëºõ ¿éëäâýðëýëèéí õîðòîé áà àþóëòàé õ¿÷èí ç¿éëèéí íºëººëëèéí òºâøèí íü õºäºëìºðèéí àþóëã¿é áàéäëûí òîãòîîñîí õýì õýìæýýíýýñ õýòðýýã¿é áàéõûã;
Level of negative impact on safety and health of employee by the labour condition should not to exceed an established by the law level of labour safety;
Õºäºëìºðèéí ýð¿¿ë àõóé
Occupational health
Õºäºëìºðëºõ ÿâöàä õèìè, ôèçèê, áèîëîãèéí õ¿÷èí ç¿éëýýñ øàëòãààëàí õ¿íèé áèå ìàõáîäü, ñýòãýõ¿éä ººð÷ëºëò îðæ ºâ÷ëºõ, õºäºëìºðèéí ÷àäâàðàà ò¿ð áîëîí á¿ðýí àëäàõààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõýä ÷èãëýñýí ¿éë àæèëëàãààã;
Occupational health is preventive activities from the full and partial labour incapable because of damages of physical and mental health under the chemical, physical and biological neg-ative factors of industrial activities;
Õºäºëìºðèéí àþóëã¿é áàéäàë, ýð¿¿ë àõóé
Occupational safety and health
Õºäºëìºðëºõ ÿâöàä õ¿íèé àæèëëàõ ÷àäâàð, ýð¿¿ë ìýíäèéã õýâýýð õàäãàëàõ, ýð¿¿ë, àþóëã¿é íºõöºëèéã á¿ðä¿¿ëýõýä ÷èãëýñýí íèéãýì, ýäèéí çàñàã, çîõèîí áàéãóóëàëò, òåõíèê, òåõíîëîãè, àðèóí öýâýð,
60
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
ýð¿¿ë àõóéí àðãà õýìæýý àâàõ, ýì÷ëýõ, ñóâèëàõ, íºõºí ñýðãýýõ, ýðñäýëýýñ õàìãààëàõ ¿éë àæèëëàãààã;
Activities aimed at keeping labour capacity and health of em-ployee and creating safe, healthy work conditions by socio-eco-nomic, organizational, technique and technology, sanitary and health promotion measures, treating, nursing, rehabilitating and risk management;
Õºäºëìºðèéí àþóëã¿é áàéäàë, ýð¿¿ë àõóéí ñòàíäàðò
Occupational safety and health standard
Õºäºëìºðèéí íºõöºë, àþóëã¿é áàéäàë, ýð¿¿ë àõóéí òàëààð ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãààñ òîãòîîñîí õýì õýìæýýã;
Occupational safety and health standard are measures that are taken by authority on the labour terms, safety and health;
Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ñòàòóñ
Employment status
Ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõýëæ áàéãàà òóõàéí õ¿íèé àæèëëàæ áàéãàà áàéãóóëëàãà, áóñàä õ¿ì¿¿ñòýé õàðüöàõ ýðõ ìýäýë, àæèë ¿¿ðýã, õ¿ëýýõ õàðèóöëàãààð òîäîðõîéëîãäîíî.
Employment status measured by the reputation of the organiza-tion, authority, tasks to solve and level of responsibility;
Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí íèéòëýã ¿éë÷èëãýý
Employment promotion public services
Àæèë ìýðãýæëèéí ÷èã áàðèìæàà îëãîõ, çºâëºãºº ºãºõ, ìýäýýëëýýð õàíãàõ, çóó÷ëàõ, àæèëã¿éäëèéí òýòãýìæ îëãîõ, á¿ðòãýëä õàìðóóëàõ çýðýã áóñàä ¿éë÷èëãýý;
Employment general services include professional orientation, counselling, information, mediation, and unemployment allow-ances, employment registration and others;
61
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Õºäºëìºð ýðõëýëòèéã äýìæèõ àðãà õýìæýýEmployment promotion (support) activity
Õºäºëìºðò áýëòãýõ, ñóðãàëò çîõèîí áàéãóóëàõ, ìàë÷èí, õóâèàðàà õºäºëìºð ýðõëýã÷èéã äýìæèõ, íºõºðëºë õîðøîî áàéãóóëàõ èðãýíèéã äýìæèõ, àæèë îëãîã÷èéã äýìæèõ, Çàñãèéí ãàçàð áîëîí Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ¿íäýñíèé çºâëºëèéí øèéäâýðýýð òîäîðõîéëñîí áóñàä òºñºë õºòºëáºð çýðýã àðãà õýìæýýã.
Employment support activities include preparation for labour, training, assistance to herders, self-employer, cooperatives and partnership, employers and other measures such as projects and programs approved by the Government and National em-ployment committee;
Õºäºëìºð ýðõëýëòèéã äýìæèõ ñàí
Employment support fund
Õºäºëìºð ýðõëýëòèéã äýìæèõ ¿éë àæèëëàãààã ñàíõ¿¿æ¿¿ëýõ çîðèëãîîð Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ñàíã áàéãóóëíà. Ñàí íü óëñûí òºñºâ, îðîí íóòãèéí òºñ⺺ñ õóâààðèëñàí áîëîí áóñàä ýõ ¿¿ñâýðýýñ á¿ðäñýí õºðºí㺠áàéíà.
Employment support fund established to support employment measures. Fund is compiled from different sources such as state budget, local budget and others;
Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ò¿âøèí
Employment rate
Àæèëëàã÷äûí òîîã ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîîíä õàðüöóóëæ òîîöíî.
Economically active population calculates employment rate on dividing total employed citizen;
Õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýý
Minimum wage
Òîäîðõîé áîëîâñðîë, òóñãàé ìýðãýæèë ¿ë øààðäàõ ýíãèéí àæèëä õºäºëìºðèéí ãýðýý áîëîí õºëñººð àæèëëàõ ãýðýý,
62
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
òýäãýýðòýé àäèëòãàõ áóñàä ãýðýýãýýð àæèëëàæ áàéãàà àæèëòàí áóþó àæèëëàã÷èéí õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã õàìãààëàõ çîðèëãîîð ýðõ á¿õèé ýòãýýäýýñ òîãòîîñîí öàãèéí ¿íäñýí öàëèí õºëñèéí íèéòýýð äàãàæ ìºðäâºë çîõèõ õàìãèéí äîîä õÿçãààðûã õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýý ãýíý.
A minimum wage or salary is a common lower limit of the ba-sic salary set on by authority comply with law to protect legal interest of employees who is working based on labour contract and doing hired labour which is simple and not required special education and profession;
Õºäºëìºðèéí ãàíöààð÷èëñàí ìàðãààí
Sole labour dispute
Õºäºëìºðëºõ ýðõ, ò¿¿íòýé õîëáîãäñîí õóóëü ̧ ñíû àøèã ñîíèðõëûí õ¿ðýýíä õºäºëìºðèéí ãýðýýíèé òàëóóäûí õîîðîíä ¿¿ññýí ñàíàëûí çºð¿¿ã;
Sole labour dispute is a disagreement arising between the par-ties to a labour contract, concerning the right to work and relat-ed legal interests;
Õºäºëìºðèéí õàìòûí ìàðãààí
Collective labour dispute
Õàìòûí ãýðýý, õýëýëöýýð áàéãóóëàõ, áèåë¿¿ëýõ, áèåëýëòýä íü õÿíàëò òàâèõ ÿâöàä ãýðýý, õýëýëöýýðò îðîëöîã÷ òàëóóäûí õîîðîíä ¿¿ññýí ñàíàëûí çºð¿¿ã;
Collective labour dispute is a disagreement, which is arising be-tween the parties participating in the contracts and agreements during the negotiations, conclusion, implementation, supervi-sion, enforcement of contract and agreements;
Õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿ì¿¿ñ
Working age population
Òóñ óëñûí õóóëèàð çºâøººðºãäñºí 16-54 íàñíû ýìýãòýé÷¿¿ä, 16-59 íàñíû ýðýãòýé÷¿¿ä;
Male of age between 16—59 and female of age of 16-54 by the
63
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
law;
Õºäºëìºð ýðõýëæ áóé õ¿¿õäèéí òîî
Number of child employment
Ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõýëæ áóé 5-11 íàñíû á¿õ õ¿¿õýä, õºíãºí àæëûã 7 õîíîãò 14-ººñ äýýø öàãààð õèéæ áàéãàà 12-14 íàñíû õ¿¿õýä, 7 õîíîãò 43 áà ò¿¿íýýñ äýýø öàãààð àæèë ýðõýëæ áàéãàà 15-17 íàñíû õ¿¿õäèéí òîîíû íèéëáýðýýð òîîöíî
Number of child employment is a sum of number of 5-11 years old children engaged in economic activity, number of 12-14 years old children engaged in light form of workload of 14 hours per week, number of 15-17 years old children engaged in la-bour with workload of 43 and above hours per week;
Õºäºëìºðèéí á¿ðýí ÷àäâàðòàé
Capable of working or fully capable of labour
Õºäºëìºðèéí á¿ðýí ÷àäâàðòàé ìºí ÷àäâàðàà òîäîðõîé õóâèàð àëäñàí áîëîâ÷ õºäºëìºð ýðõëýõ áîëîìæòîé õ¿ì¿¿ñ;
Citizens with full labour capacity and those who are partially incapable but still labor capable;
Õºäºëìºðèéí íàñíû, õºäºëìºðèéí ÷àäâàðòàé õ¿í àì
Working age population who are fully capable
Õºäºëìºðèéí á¿ðýí ÷àäâàðòàé õ¿í àì, õºäºëìºðèéí ÷àäâàðàà õýñýã÷ëýí àëäñàí áîëîâ÷ ò¿ð õóãàöààíû /6 ñàðûí äîòîð/ äàðàà íºõºí ñýðãýýãäýõ áîëîìæòîé õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àìûã õàìðóóëíà.
Citizens of full labour capacity and those who are temporary incapable and can be rehabilitated wthin 6 months;
Õºäºëìºðèéí íàñíû, õºäºëìºðèéí ÷àäâàðòàé õ¿í àì
Labor age population that has working capable
Õºäºëìºðèéí íàñíû íèéò õ¿í àìààñ õºäºëìºðèéí ÷àäâàðã¿é, õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àìûã õàñàæ òîîöíî.
64
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Labour age population that has working capable calculated by extracting labour age incapable population from total popula-tion;
Õºäºëìºðèéí íàñíû, õºäºëìºðèéí ÷àäâàðã¿é õ¿í àì
Working age disabled population
Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðàà áàéíãà áóþó óäààí õóãàöààãààð á¿ðýí áîëîí õýñýã÷ëýí àëäñàí áºãººä àëäàãäñàí õºäºëìºðèéí ÷àäâàð íü íºõºí ñýðãýýãäýõ áîëîìæã¿é õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àìûã õàìðóóëíà.
Working age-disabled population is a labour capable population who’s incapable cannot be recovered from full and partial or continuously incapable;
Õºäºëìºðèéí íàñíû ñóðàëöàã÷
Working age student
Á¿õ øàòíû ñóðãóóëü ¿¿íä èõ, äýýä ñóðãóóëü, êîëëåæ, ìýðãýæëèéí ñóðãàëò, ¿éëäâýðëýëèéí òºâä çóðãààí ñàðààñ äýýø õóãàöààãààð ñóð÷ áàéãàà áîëîí ÅÁÑ-ä ñóðàëöàæ áóé õºäºëìºðèéí íàñíû á¿õ èðãýíèéã õýëíý.
It is all working age citizens who study for more than 6 months at all levels of education including universities, colleges, voca-tional schools, industrial centres and secondary schools;
Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðòàé, õºäºëìºð ýðõëýýã¿é õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àì
Unemployed working age population that is fully
capable of working
Õºäºëìºðèéí íàñíû õºäºëìºðèéí ÷àäâàðòàé áîëîâ÷ õ¿íäýòãýõ áà õ¿íäýòãýõ áóñ øàëòãààíààð õºäºëìºð ýðõëýýã¿é õ¿í àì.
Working age citizens but those is not working at the moment and unemployed by accountable or unaccountable reasons;
65
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðã¿é áîëîâ÷ õºäºëìºðëºõ áîëîìæòîé õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àì
Disabled working age population that is capable of
working
Òóõàéí õóãàöààíû ¿íäñýí ¿éë àæèëëàãààíûõ íü áàéäëààð ýäèéí çàñãèéí õ¿í àìä òîîöîãäîæ, öàëèí õºëñ, îðëîãî îëæ áóé õºãæëèéí áýðõøýýëòýé èðãýíèéã õàìðóóëíà.
Disabled working age population with working capable who can work and get salary and income. They are considered as eco-nomic work force;
Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðàà àëäñàí
Incapable of work
Íàñàíä õ¿ðýýã¿é õ¿¿õäèéí õºãæëèéí áýðõøýýëèéã ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãûí ìýðãýæëèéí ýì÷ íàðûí õÿíàëòûí êîìèññ, 16 íàñàíä õ¿ðñýí èðãýíèé õºäºëìºðèéí ÷àäâàð àëäàëòûí õóâü õýìæýýã ýìíýëýã õºäºëìºðèéí ìàãàäëàõ êîìèññ òóñ òóñ òîãòîîæ õºäºëìºðèéí ÷àäâàðàà àëäñàíä òîîöíî.
Disability of children under 16 years old is diagnosed by the supervision committee of professional doctors from health or-ganizations and the percentage of incapable of work over 16 years old people is be diagnosed by the labour accreditation committee respectfully and they all are considered as an inca-pable of work;
Õºäºëìºðèéí ñàõèëãûí çºð÷èë ãàðãàñàí
Disciplinary action
Àæèëòàí õºäºëìºðèéí ñàõèëãûí çºð÷ëèéã äàâòàí ãàðãàñàí, ýñõ¿ë õºäºëìºðèéí õàðèëöààã øóóä çîãñîîõîîð õºäºëìºðèéí ãýðýýíä òóõàéëàí çààñàí íîöòîé çºð÷èë ãàðãàñàí.
When an employee repeatedly has violated the labour disci-pline or has committed a serious violation, which would auto-matically halt the labour relations as specified in the provisions of the labour contract;
66
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Õºäºëìºðèéí ãýðýý äóóñãàâàð áîëñîí
Termination of a labour contract
Õºäºëìºðèéí ãýðýýíèé õóãàöàà äóóñàæ, öààøèä ñóíãàãäàõã¿é áîëñîí;
Termination of a labour contract is a decision and date which labour contract shall be discharged and no longer valid;
Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðòàé õºäºëìºð ýðõëýýã¿é õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àì
Unemployed working age population that is capable of working
Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðòàé, õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àìûí òîîíîîñ ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîî, õºäºëìºðèéí íàñíààñ ºìíº òýòãýâýð, òýòãýìæ òîãòîîëãîí àâ÷ áóé, ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãààíä îðîëöîîã¿é õ¿í àìûí òîîã õàñàæ òîîöíî.
Unemployed but capable labour age population calculated by extracting number of those who are economically active, those who retired before retirement age, those who are economically inactive citizens from total number of labour age and capable citizens;
Õºãæëèéí áýðõøýýëòýé èðãýí
Disabled person or incapable of work
Áèå ìàõ áîäü, îþóí ñàíàà, ñýòãýë ìýäðýë, ìýäðýõ¿éí ñîãîãèéí óëìààñ áóñäûí àäèë íèéãìèéí õàðèëöààíä îðîëöîõ ÷àäâàð íü á¿ðýí áîëîí 12 ñàðààñ äýýø õóãàöààãààð õÿçãààðëàãäñàí õ¿íèéã õºãæëèéí áýðõøýýëòýé ãýæ ¿çíý.
When the person is full incapable and more than 12 months pe-riod was lack of social communication and adaptation because of physical, mental, sensor impairments will be considered as disabled;
67
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
պ人 àæ àõóéí áóñ àæèë, ¿éë÷èëãýýNon-agricultural job and service
Ãàçàð òàðèàëàí, îéí àæ àõóé, ìàë àæ àõóé, øàâüæ ¿ðæ¿¿ëãèéí àæèë, õºäºº àæ àõóéí á¿òýýãäýõ¿¿í àíõàí øàòíû áîëîâñðóóëàëò, õàäãàëàëò,¿éëäâýðëýëò, òýýâýðëýëò, õºäºº àæ àõóéí ìàøèí, òåõíèêèéí àøèãëàëò, çàñâàð ¿éë÷èëãýýíýýñ áóñàä àæèë ¿éë÷èëãýýã õàìðóóëíà.
Farming, industrial exploitation of forest, husbandry, industrial processes that use agricultural products as raw material related in processes such as processing, storing, production, transpor-tation, utilization of agricultural machines and equipment, re-pairmen are considered as non-agricultural work and activities;
Õºðºíãº
Capital
Àëèâàà ýòãýýä íü õóóëèàð õîðèãëîîã¿é, íèéòýýð õ¿ëýýí çºâøººðñºí çàí ñóðòàõóóíû õýì õýìæýýíä õàðøëàõã¿éãýýð ýäèéí áàÿëàã áîëîõ ýä þìñ áîëîí ýäèéí áóñ áàÿëàã áîëîõ îþóíû ¿íýò ç¿éëñ, ýðõèéã îëæ àâ÷ áîëîõ áºãººä ýíý òîõèîëäîëä äýýðõ áàÿëàã íü õºðºí㺠áîëíî.
Capital is wealth in the form of money or property owned by a person or business and any material and non-material goods such as intellectual can be owned by legal person if not prohib-ited by law, commonly accepted and ethical;
Õºðºí㺠îðóóëàëòûí ãýðýý
Investment contract
Õóóëèéí ýòãýýä áàéãóóëàõã¿éãýýð òîäîðõîé òºñºë õýðýãæ¿¿ëýõ çîðèëãîîð áàéãóóëñàí, êîíöåññ, á¿òýýãäýõ¿¿í õóâààõ òóõàé ìàðêåòèíã, ìåíåæìåíò, ñàíõ¿¿ãèéí ò¿ðýýñ (ëèçèíã)-èéí áîëîí ôðàí÷àéçèéí õýëáýðèéí õºðºí㺠îðóóëàëò õèéõ õýëöëèéã õýëíý.
Any contract made with outmost purpose to implement a project on the making, marketing, management, leasing, franchaizing of products and it’s sharing without establishing a separate le-gal entity;
68
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
ÕºòºëáºðGuidebook or Programe
Òºñºâ õóâààðèëàõ çîðèëãîîð ¿ð ä¿íã íü òîîöîæ, òàéëàãíàæ áîëîõóéö ººð õîîðîíäîî óÿëäàà á¿õèé òºðèéí ÷èã ¿¿ðãèéã õàíãàõàä ÷èãëýñýí áàãö àðãà õýìæýýã;
Complex measures aimed at implementation of different tasks that are interrelated, measurable and should be reported;
Õóâüöààò êîìïàíè
Holding company
Ä¿ðìèéí ñàí íü íýã á¿ðèéí íýðëýñýí ¿íý á¿õèé òîäîðõîé òîîíû õóâüöààíä õóâààãääàã, õóâüöàà ýçýìøèã÷èä íü õóâüöààãàà íèéòýä ÷ºëººòºé õóäàëääàã, ýñõ¿ë õóâüöàà ýçýìøèã÷ íü áóñàä õóâüöàà ýçýìøèã÷äèéí õóâüöààã òýðã¿¿í ýýëæèíä õóäàëäàí àâàõ äàâóó ýðõòýé êîìïàíèéã õóâüöààò êîìïàíè ãýíý.
A company may take the following forms: an open or joint stock company whose shareholders' capital is divided into shares which may be freely traded by the public; or a closed or limit-ed liability company whose shareholders’ capital is divided into shares, where the right to dispose of such shares is limited by the company’s charter;
Õóâüöàà
Stock or Share
Êîìïàíèä õºðºí㺠îðóóëæ, ò¿¿íèéã ¿íäýñëýí õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðàëä îðîëöîæ ñàíàë ºãºõ, íîãäîë àøèã àâàõ, êîìïàíèéã òàòàí áóóëãàñíû äàðàà ¿ëäñýí ýä õºðºíãèéã õóäàëäàí áîðëóóëñíààñ îëñîí îðëîãîîñ õóâü õ¿ðòýõ áîëîí õóóëèàð òîãòîîñîí áóñàä ýðõèéã ãýð÷èëñýí ¿íýò öààñ;
Security indicates rights to invest, participate in the meeting of shareholders, and receive dividends, to benefit from the in-come of the sell of property of the company upon the compa-ny’s bankruptcy;
69
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Õóâèàðàà õºäºëìºð ýðõëýã÷Self-employed
¯éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýýíèé íºõºðëºë, õîðøîîíä ººðèéí ýä õºðºíãº, õºäºëìºðºº ñàéí äóðààð íýãòãýæ ãèø¿¿íýýð ýëññýí, ¿éëäâýðëýë, áîðëóóëàëò çýðýã áàéãóóëëàãûí áóñàä àæëûí çîõèîí áàéãóóëàëò, õºðºí㺠îðóóëàëòûí ¿éë àæèëëàãàà áîëîí ãèø¿¿äèéí äóíä àøèã õóâààðèëàõ àñóóäëûã øèéäâýðëýõýä áóñàä ãèø¿¿äòýé àäèë òýãø îðîëöäîã èðãýíèéã õýëíý.
An individual who is equally with other members lumps own capital, labour to the joint industry, service partnership/cooper-ative to become member; participates in the decision making on the industrial processing, marketing, share distribution and other organizational and investment activities;
Õóðààìæ
Charge or fee
Õóóëü òîãòîîìæèéí äàãóó òºðèéí çîõèõ áàéãóóëëàãààñ èðãýí, àæ àõóéí íýãæ áàéãóóëëàãàä ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëñíèé òºëºº òýäíýýñ òóõàé á¿ðä àâ÷ óëñ, îðîí íóòãèéí òºñºâò îðóóëæ áàéãàà ìºíãºí õºðºíãº
The term of fee means money, which is paid to the state and local budget for the service provided by the state organizations to a citizen, business entity and organization in conformity with the legislation;
`Õóóëèéí ýòãýýä
Legal person
ªì÷ëºë人 áóþó ýçýìøèõ, àøèãëàõ, çàõèðàí çàðöóóëàõ ýðõäýý òóñãàéëñàí õºðºíãºòýé, ººðèéí íýðýýð ýðõ îëæ, ¿¿ðýã õ¿ëýýäýã, ¿éë àæèëëàãààíààñàà áèé áîëîõ ¿ð äàãàâðûã ýä õºðºí㺺𺺠õàðèóöäàã, íýõýìæëýã÷, õàðèóöàã÷ áàéæ ÷àäàõ òîäîðõîé ¿éë àæèëëàãàà ýðõýëäýã çîõèîí áàéãóóëàëòûí íýãäëèéã õóóëèéí ýòãýýä ãýíý.
Legal person shall be an organised unity with concrete mis-sion and engaged in regular activities, which is entitled to own, possess, use and dispose of its separate property, which can
70
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
acquire rights and create liabilities in own name, which bears responsibility for consequences arising from own activities with its own assets, and which is capable to be defendant or plaintiff;
Õ¿¿õäèéí õºäºëìºð ýðõëýëò
Child employment
Ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõýëæ áàéãàà 5-11 íàñíû, õºíãºí àæëûã 7 õîíîãò 14 –ººñ äýýø öàãààð õèéæ áàéãàà 12-14 íàñíû , 7 õîíîãò 43 áà ò¿¿íýýñ äýýø öàãààð àæèëëàæ áàéãàà 15-17 íàñíû á¿õ õ¿¿õäèéã òóñ òóñ õàìðóóëíà.
Employment of child means all children who are engaged in economics activities and with ages 5-11 and children 12-14 ages working over 14 hours a week and children with 15-17 ages working 43 hours and more;
Õýëöýë
Negotiation
Èðãýíèé ýðõ, ¿¿ðãèéã ¿¿ñãýõ, ººð÷ëºõ, øèëæ¿¿ëýõ, äóóñãàâàð áîëãîõ çîðèëãîîð õ¿ñýë çîðèãîî èëýðõèéëñýí èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäèéí ¿éëäýë áà ýñ ¿éëäýõ¿éã õýëöýë ãýíý.
Negotiation is an action or non-action intended to produce an agreement by citizens or legal persons aimed at creating, changing, and expression one's interest, transferring or termi-nating civil rights and obligations;
Õÿçãààðëàãäìàë õàðèóöëàãàòàé êîìïàíèLimited liability company
Õóâüöàà ýçýìøèã÷èéí îðóóëñàí õºðºí㺠íü õóâüöààíä õóâààãäàæ, ò¿¿íèéã çàõèðàí çàðöóóëàõ ýðõ íü õóóëü áîëîí êîìïàíèéí ä¿ðìýýð õÿçãààðëàãääàã êîìïàíèéã õýëíý.
A limited liability company is a company whose capital is divid-ed into shares, and the right to dispose of such shares is limited by the company charter;
71
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
ÖÖàãààð àæèëëàã÷
Part-time employee
Õºäºëìºðèéí áîëîí àæèë ã¿éöýòãýõ, õºëñººð àæèëëàõ ãýðýý áàéãóóëàí àæèëëàæ, õºäºëìºðèéí õàðèëöàà íü Õºäºëìºðèéí áîëîí Èðãýíèé õóóëèàð çîõèöóóëàãääàã áîëîâ÷ äîëîî õîíîãèéí àæëûã öàã, åðäèéí ºäðèéí ¿ðãýëæëýëýýñ áàãà õóãàöààãààð àæèëëàæ, öàëèí õºëñ, îðëîãî îëäîã, òàòâàð, íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýëèéã àæèë îëãîã÷ áîëîí ººðºº õàðèóöàí òºëäºã èðãýíèéã õàìðóóëíà.
Contracted employee whose labour relations are coordinated by Labour code and Civil laws but has shortened working hours daily and in a week with agreed salary and extra pays. Income tax and insurance premium as well are paid by the employer or employee him or herself;
Öàëèí õºëñ
Remuneration
Öàëèí õºëñ íü ¿íäñýí öàëèí , íýìýãäýë õºëñ, øàãíàë óðàìøóóëëààñ á¿ðäýíý.
Remuneration shall consist of the basic salary, additional pay, extra pay, awards and bonuses;
Öàëèí õºëñòýé àæèëëàã÷
Employee who work with salary, wages
Õºäºëìºðèéí áîëîí àæèë ã¿éöýòãýõ, õºëñººð àæèëëàõ ãýðýý áàéãóóëàí ýñõ¿ë àìàí ãýðýý áîëîí 2 òàëûí òîõèðîëöîîãîîð àæèëëàäàã, õºäºëìºðèéí õàðèëöàà íü Õºäºëìºðèéí òóõàé õóóëü, Èðãýíèé õóóëü áîëîí áóñàä õîëáîãäîõ õóóëü òîãòîîìæîîð çîõèöóóëàãääàã, àæèë îëãîã÷äîä àæèë, ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëñíèéõýý òºëºº ìºíãºí áà ìºíãºí áóñ õýëáýðýýð öàëèí õºëñ àâäàã èðãýíèéã õýëíý.
An individual who made written or verbal contract and salaried in the form of monetary unit or in kind form for the work or ser-vices provided to the employer. Labor relations are regulated
72
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
by the labor law, citizen code and other legislative regulations;
Öýðãèéí àëáàíä òàòàãäñàí
Called up in army
Àæèëòàí öýðãèéí æèíõýíý àëáàíä òàòàãäñàí;
An employee has been called up in the active army;
Öýðãèéí æèíõýíý àëáà õààñàí
Completed military service
Áàéëäàã÷, ò¿ð¿¿÷èéí àëáà íü õóãàöààò öýðãèéí àëáà, ãýðýýò öýðãèéí àëáàíààñ á¿ðäýíý. Õóãàöààò öýðãèéí àëáà õààõ õóãàöàà 12 ñàð, ãýðýýò öýðãèéí àëáà õààõ àíõíû õóãàöàà 24 ñàð áàéõ áºãººä ãýðýýíèé õóãàöààã öààøèä 31 íàñ õ¿ðòýë ¿ðãýëæë¿¿ëýí ñóíãàæ áîëíî. Áàéëäàã÷, ò¿ð¿¿÷èéí öýðãèéí àëáà õààæ äóóñãàñàí õóãàöààã òýäíèéã áýëòãýëýýð õàëàõ òóõàé àíãèéí çàõèðàã÷èéí òóøààë ãàðñàí ºäðººñ òîîöíî.
Soldier service consists of conscription and contract service. Duration of conscription is 12 months and that of contract sol-diers is 1 month that can be extended to the particular soldiers reaches an age of 31. Soldier's decommissioning starts on the day when unit commander issues decommissioning order
ØØàòëàë
Staging or Ranking
Àëèâàà íýãýí þì íºãººä øèëæèí îðîõ äàðààëàë, ¿åëýë;
Sequence, staging process of change, development;
Øàãíàë, óðàìøóóëàë
Bonus incentive
Àæèëòàí, àëáàí õààã÷èéí àæëûí ¿ð ä¿í, ýñõ¿ë òóõàéí áàéãóóëëàãûí àæëûí ýöñèéí ¿ð ä¿íä îðóóëñàí õóâü íýìýð, õ¿÷èí ÷àðìàéëòûã
73
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
¿íýëýí àæèë îëãîã÷îîñ îëæ áóé ìºíãºí óðàìøóóëëûã õýëíý. ¯¿íä óðàìøóóëàë, îíöãîé ¿¿ðýã äààëãàâàð ã¿éöýòãýñíèé òºëºº îëãîñîí íýã óäààãèéí ìºíãºí óðàìøóóëàë, õóóëü òîãòîîìæ, õàìòûí ãýðýý õýëýëöýýð, õºäºëìºðèéí äîòîîä æóðàì, áóñàä ýðõèéí àêòààð òîãòîîí îëãîæ áóé ìºíãºí óðàìøóóëàë îðíî.
Monetary allowance, reward, premium, bonus to be paid for the performance results, or contribution made to the organization as a result of evaluation of employee efforts and hard work. It can be one time monetary allowance or other rewards ap-proved by law, collective bargaining, organizational code or oth-er legislative acts;
Øèíý ìýäëýã
New knowledge
Øèíæëýõ óõààí, òåõíîëîãèéí ¿éë àæèëëàãààíû ¿ð ä¿íä áèé áîëñîí ýäèéí çàñàã, íèéãìèéí àñóóäëûã øèéäâýðëýõ çîðèëãîîð àøèãëàæ áîëîõóéö, ýðõèéí õàìãààëàëò õèéãäñýí îþóíû á¿òýýëèéã;
Patented intellectual notion that resulted of the science and technological activivties and is useful to solve socio-economic problems;
Øèíý àæëûí áàéðNew job
Ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãààíû õ¿ðýýíä ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýýã áèé áîëãîõ áîëîí ºðãºòãºõ çàìààð àëáàí áà àëáàí áóñ ñàëáàðò øèíýýð áèé áîëñîí àæèë, ¿¿ðýã, àëáàí òóøààëûã õýëíý.
Any work, task, position newly created in formal and informal labour sector by creating or expanding production and services within certain economic activity;
Øèëæèí ñóóðüøñàí
Moved or relocated
Èðãýí áàéíãà îðøèí ñóóæ áàéãàà çàñàã çàõèðãààíû íýã íýãæýýñýý íºãººä 180 õîíîãîîñ äýýø õóãàöààãààð îðøèí ñóóõûã á¿ðìºñºí øèëæèí ñóóðüøèõ, 180 õîíîã áà ò¿¿íýýñ äîîø õóãàöààãààð îðøèí
74
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
ñóóõûã ò¿ð øèëæèí ñóóðüøèõ ãýíý.
When a citizen moved from permanently located administra-tive unit and stays in new place for more than 180 days will be considered as fully migrated if less than 180 days as temporary migrated;
Øèìòãýë òºëºã÷
Premium payer
Õóóëü òîãòîîìæèéí äàãóó íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýë òºëºõ ¿¿ðýã õ¿ëýýñýí õóóëèéí ýòãýýäèéã;
Legal person responsible to pay social insurance premium;
ÝÝä õºðºíãº
Property
Àëèâàà ýòãýýäèéí ýçýìøèëä áàéãàà ýä þìñûã õºðºí㺠ãýíý.
Asset that is subject to somebody’s ownership shall be prop-erty;
Ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãàà
Economical activities or operations
Çàõ çýýëä áîëîí õóâèéí õýðýãëýýíä çîðèóëæ ¿éëäâýðëýñýí áàðàà, ¿éë÷èëãýýã õàìðóóëíà. ¯íäýñíèé òîîöîîíû ñèñòåìèéí õ¿ðýýíä áàðàà, ¿éë÷èëãýýíä õóäàëäàõ, ñîëèëöîõ, ººðèéí àæ àõóéä õýðýãëýõ çîðèëãîîð áîëîâñðóóëñàí ò¿¿õèé ýä ìàòåðèàë, çàõ çýýëä íèéë¿¿ëæ áàéãàà á¿õèé ë á¿òýýãäýõ¿¿í, ¿éë÷èëãýý çàõ çýýëä õóäàëäàõ, ººðòºº õýðýãëýõ çîðèëãîîð ºðõºä ¿éëäâýðëýæ áàéãàà áàðàà, ¿éë÷èëãýýã õàìðóóëíà
Economical activities cover production and services for market and self-use. Upon national statistical analysis covers process-ing of raw materials to produce goods and services; exchange and sell of goods and services as well as for self-use
75
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãààíû àëáàí ñàëáàðFormal economic sector
¯íäýñíèé òîîöîîíû ñèñòåìèéí õ¿ðýýíä àëáàí ¸ñíû á¿ðòãýëä á¿ðýí õàìðàãäàí õóóëèéí ýòãýýäèéí õÿíàëòàä ýñâýë õóóëèéí ýòãýýä áîëæ òîäîðõîé öàã õóãàöààíä çàõ çýýëä õóäàëäàõ, ººðòºº õýðýãëýõýä çîðèóëàí á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýõ, ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõ ¿éë àæèëëàãààã õàìðóóëíà
Upon the national statistical analysis data on the production of goods and services for selling both at market and self use for the concrete period by registering as legal entity and obtaining status of independent legal entity comes under formal econom-ic sector;
Ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãààíû àëáàí áóñ ñàëáàð
Informal economic sector
Àëáàí ¸ñíû á¿ðòãýë, ìýäýýëýë, òàòâàðò á¿ðýí õàìààðàãäààã¿é, îðëîãûã íü òîäîðõîéëîõîä áýðõøýýëòýé õýäèé ÷ îðëîãî îëîõ çîðèëãîîð á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýõ, ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõ ¿éë àæèëëàãààã õàìðóóëíà
Production of goods and services for profit by an entity which is not registered and informed, didn’t covered by tax, and en-gaged in an activity considered as informal
Ýäèéí çàñãèéí áóñ ¿éë àæèëëàãàà
Non-economic activity
Õ¿¿õýä ºíäºð íàñòàí àñðàõ, ãýð öýâýðëýõ, õîîë óíä áýëòãýõ çýðýã öàëèí õºëñ, îðëîãî îëîõã¿é ¿éë àæèëëàãààã õàìðóóëíà
Activities that are not paid such as looking after children, taking care for elders, housekeeping, cooking;
Ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àì
Economically active population
¯íäýñíèé òîîöîîíû ñèñòåìèéí õ¿ðýýíä, òóõàéí öàã õóãàöààíä á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýõ, ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõýä àæèëëàõ õ¿÷ýý
76
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
íèéë¿¿ëæ áàéãàà àæèëëàã÷, íèéë¿¿ëýõýä áýëýí áàéãàà àæèëã¿é èðãýäèéã õàìðóóëíà
Economically active population includes employees who con-tribute to the production and service for certain period and un-employed citizens who are ready for employment;
Ýäèéí çàñãèéí áàéíãûí èäýâõòýé õ¿í àì
Economically continuously active population
Óðò õóãàöààãààð áóþó ñ¿¿ëèéí 12 ñàðûí õóãàöààíä ýðõýëñýí ¿íäñýí ¿éë àæèëëàãààíû øèíæ áàéäëààðàà àæèëëàæ áàéñàí áîëîí àæèëã¿é áàéñàí õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àìûã õàìðóóëíà;
Economically continuously active population is labour age peo-ple who are employed and unemployed last 12 months and lon-ger;
Ýäèéí çàñãèéí òóõàéí ¿åèéí èäýâõòýé õ¿í àì
Actual economically active population
Ñ¿¿ëèéí äîëîî õîíîãò ýðõýëñýí ¿íäñýí ¿éë àæèëëàãààíû øèíæ áàéäëààðàà àæèëëàæ áàéñàí áîëîí àæèëã¿é áàéñàí íü òîäîðõîéëîãäîõ àæèëëàã÷ áîëîí àæèëã¿é èðãýäèéã õàìðóóëíà
Employed and unemployed individuals whose continuous pres-ence at workplace can be proved;
Ýäèéí çàñãèéí èäýâõã¿é õ¿í àì
Economically inactive population
Ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìä õàìààðàãäàõã¿é õºäºëìºðèéí íàñíû íèéò õ¿í àì áîëîí õºäºëìºðèéí íàñàíä õ¿ðýýã¿é õ¿í àì, õºäºëìºðèéí íàñíààñ äýýø íàñíû õ¿í àì, õºäºëìºðèéí íºõöºëººñ øàëòãààëàí òýòãýâðèéí íàñíààñ ºìíº òýòãýâýð, òýòãýìæ òîãòîîëãîñîí õ¿í àì,õºäºëìºðèéí ÷àäâàðàà 6 ñàðààñ äýýø õóãàöààãààð ò¿ð áîëîí á¿ðýí àëäñàí, ºäðººð ñóðàëöàã÷,õ¿íäýòãýõ áà õ¿íäýòãýõ áóñ øàëòãààíààð õºäºëìºð ýðõëýýã¿é õ¿í àìûã õàìðóóëíà
Population that are not considered as economically active and that are juvenile; elder population that are beyond of labour age;
77
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
population that receives pension before pension age; popula-tion that labour incapable temporary for period of no less than 6 months and continuously; population that studies in daytime and unemployed population;
Ýäèéí çàñãèéí áàéíãûí èäýâõã¿é õ¿í àì
Continuously economically inactive population
Óðò õóãàöààãààð áóþó ñ¿¿ëèéí 12 ñàðûí õóãàöààíä ýðõýëñýí ¿íäñýí ¿éë àæèëëàãààãààðàà ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìä òîîöîãäîõã¿é (àæèãëàã÷ áîëîí àæèëã¿é èðãýíä õàìààðàõã¿é) õ¿í àìûã, òóõàéëáàë þóòàí, ñóðàã÷, ãýðèéí àæèëòàé áîëîí ºíäºð íàñíû òýòãýâýð òîãòîîëãîñîí õ¿í àìûã õàìðóóëíà
Employed and unemployed for the last 12 month presence at workplace that can be proved by the facts are not considered as economically active. Students, house worker, retired and re-ceives pension are an examples of economically inactive citi-zens
Ýäèéí çàñãèéí òóõàéí ¿åèéí èäýâõã¿é õ¿í àì
Actually economically inactive population
Ñ¿¿ëèéí äîëîî õîíîãò ñóðãóóëüä ñóðàëöàæ áàéãàà, ãýðèéí àæèëòàé, ºíäºð íàñíû òýòãýâýð òîãòîîëãîñîí áîëîí ºíäºð íàñòàé, õºãæëèéí áýðõøýýëòýé çýðýã øàëòãààíààð òóõàéí õóãàöààíä àæèëëàã÷ áîëîí àæèëã¿é èðãýíèé àëèíä ÷ õàìààðàõã¿é õ¿í àìûã õàìðóóëíà
Actually economically inactive population covers those who are study, engaged in housework, retired and receives pension, those who are disabled;
Ýäãýýð ñòàòóñò õàìðàãäàõ áîëîìæã¿é àæèëëàã÷
Unclassifiable labor status
Òýäíèé òàëààð çîõèõ ìýäýýëýë õàíãàëòã¿é ýñõ¿ë äýýð äóðäñàí ñòàòóñûí àëü íýãýíä õàìààðàõ áîëîìæã¿é èðãýíèéã õýëíý
Those citizens are not belonging to any of the accepted labour status because of lack of information;
78
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Ýðñäýëèéí ¿íýëãýý
Hazard and risk assessment
Àæëûí áàéðíû ýðñäýëèéí íºõöºë áàéäàë áîëîí ãàðàõ ýðñäýëä ¿íýëýëò ºãºõ ¿éë ÿâöûã;
Assessment of work place hazards and labour risks;
79
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
ÕΨÐ. ժĪË̪РÝÐÕËÝËÒ ÁÎËÎÍ ÀÆÈËËÀÕ Õ¯×ÍÈÉ ÑÒÀÒÈÑÒÈÊÈÉÍ ¯Ç¯¯ËÝËÒÈÉà ÒÎÎÖÎÕ ÀÐÃÀ ǯÉ.
TWO. METHODOLOGY OF EMPLOYMENT AND LABOR FORCE STATISTICAL ANALYSIS
Ýõ ñóðâàëæèéã “Õºäºëìºð ýðõëýëò, àæèëëàõ õ¿÷íèé ñòàòèñòèêèéí ¿ç¿¿ëýëòèéã òîîöîõ àðãà÷ëàë” Óëààíáààòàð 2009.
Source: Methodology of employment and labor force statistical analysis. Ulaanbaatar, 2009
Õºäºëìºðèéí íàñíû, õºäºëìºðèéí ÷àäâàðòàé õ¿í àì:Labour age population that is capable
Õºäºëìºðèéí íàñíû íèéò õ¿í àìààñ õºäºëìºðèéí ÷àäâàðã¿é, õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àìûã õàñàæ òîîöíî.
Labour age population that is capable calculated by extracting labour age incapacitant population from total population.
Ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àì: Õºäºëìºðèéí íàñíû, ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãààíä
îðîëöîæ, àæèëëàõ õ¿÷ýý íèéë¿¿ëæ áàéãàà àæèëëàã÷, íèéë¿¿ëýõýä áýëýí áàéãàà àæèëã¿é èðãýí, õºäºëìºðèéí íàñàíä õ¿ðýýã¿é áîëîí õºäºëìºðèéí íàñíààñ äýýø íàñíû ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãààíä îðîëöîæ áàéãàà õ¿í àìûí òîîíû íèéëáýðýýð òîîöíî.
Economically active population calculated by adding labor age unemployed but those who participate in economical activities and those who are ready to participate; those who are juvenile and those who are beyond labor age.
Ýäèéí çàñãèéí áàéíãûí èäýâõòýé õ¿í àì:Continuously economically active population
Óðò õóãàöààãààð áóþó ñ¿¿ëèéí 12 ñàðûí õóãàöààíä ýðõýëñýí ¿íäñýí ¿éë àæèëëàãààíû øèíæ áàéäëààð àæèëëàæ áàéñàí áîëîí àæèëã¿é áàéñàí áîëîí àæèëã¿é áàéñàí õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àìûí òîîíû íèéëáýðýýð òîîöíî.
80
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Continuously economically active population calculated by add-ing number of employed and unemployed citizens that can be proved by workplace presence facts for the last 12 month, labor age unemployed citizens.
Ýäèéí çàñãèéí òóõàéí ¿åèéí èäýâõòýé õ¿í àì:Actually economically active population
Àæèëëàæ áàéñàí áîëîí àæèëã¿é áàéñàí íü ñ¿¿ëèéí 7 õîíîãò ýðõýëñýí ¿íäñýí ¿éë àæèëëàãààíû øèíæ áàéäëààð òîäîðõîéëîãäîæ áàéãàà àæèëëàã÷ áîëîí àæèëã¿é èðãýäèéí òîîíû íèéëáýðýýð òîîöíî.
Actually economically active population is a sum of those who are both employed and unemployed that can be proved by workplace presence data for last week.
Àæèëëàõ õ¿÷íèé îðîëöîîíû ò¿âøèí:Labour force participation rate
Ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîîã õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àìûí òîîíä õàðüöóóëæ òîîöíî.
Labour force participation rate will calculated by dividing eco-nomically active population to labor age population.
ÀÕÎÒ = Ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîî
Õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àìûí òîîx 100
Economic active population
Number of labour age populationx 100LFPR =
Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ò¿âøèí:Employment rate
Àæèëëàã÷äûí òîîã ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîîíä õàðüöóóëæ òîîöíî.
Employment rate will be calculated by dividing total employed
81
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
citizen by economic active population.
Àæèëëàã÷äûí òîî
Ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîîÕÝÒ = x 100
Economic active population
Total employed citizenER = x 100
Àæèëã¿éäëèéí ò¿âøèí:Unemployment rate
Àæèëã¿é èðãýäèéí òîîã ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîîíä õàðüöóóëæ òîîöíî.
Unemployment rate will be calculated by dividing economically active population by total population.
Àæèëã¿é èðãýäèéí òîî
Ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîîx 100ÀÒ =
unemployed population
economic active populationx 100UR =
Óðò õóãàöààíû àæèëã¿éäëèéí ò¿âøèí:Long time unemployment rate
Óðò õóãàöààãààð àæèëã¿é áàéãàà èðãýäèéí òîîã ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîîíä õàðüöóóëæ òîîöíî.
Long-term unemployment rate will be calculated by dividing economically active population by total population.
Óðò õóãàöààãààð àæèëã¿é áàéãàà èðãýäèéí òîî
Ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîîx 100ÓÕÀÒ =
82
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Long- time unemployed population
economic active populationLTUR = x 100
Çàëóó÷óóäûí àæèëã¿éäëèéí ò¿âøèí:
Youth unemployment rate
15-24 íàñíû àæèëã¿é èðãýäèéí òîîã 15-24 íàñíû ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîîíä õàðüöóóëæ òîîöíî.
Youth unemployment rate will be calculated by dividing 15-24 years old unemployed population to 15-24 years old economi-cally active population.
15-24 íàñíû àæèëã¿é èðãýäèéí òîî
15-24 íàñíû ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîîÇÀÒ = x 100
15 - 24 years old unemployed population
15 - 24 economically active populationYUR = x 100
Ýäèéí çàñãèéí èäýâõã¿é õ¿í àì:Economically inactive population
Õºäºëìºðèéí íàñíû, ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àì áóþó àæèëëàõ õ¿÷èíä õàìààðàãäàõã¿é õ¿í àìûí òîî, ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé ¿éë àæèëëàãààíä îðîëöäîãã¿é, õºäºëìºðèéí íàñàíä õ¿ðýýã¿é õ¿í àìûí òîî, õºäºëìºðèéí íàñíààñ äýýø íàñíû õ¿í àìûí òîîíû íèéëáýðýýð òîîöíî.
Economically inactive population is a summary of labor age economically inactive population, i.e. those who are not con-sidered as workforce, those who don’t participate in economical activities, those who are below labor age, those who are be-yond the labor age.
Ýäèéí çàñãèéí áàéíãûí èäýâõã¿é õ¿í àì:
Continuously economically inactive population
83
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Íèéò õ¿í àìûí òîîíîîñ ýäèéí çàñãèéí áàéíãûí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîîã õàñàæ òîîöíî.
Continuously economically inactive population can be calculat-ed by extracting continuously economically active population out of total population;
Ýäèéí çàñãèéí òóõàéí ¿åèéí èäýâõã¿é õ¿í àì:
Actually economic inactive population
Íèéò õ¿í àìûí òîîíîîñ ýäèéí çàñãèéí òóõàéí ¿åèéí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîîã õàñàæ òîîöíî
Actually economically inactive population can be calculated by extracting actual economic active population from whole popu-lation.
Ýäèéí çàñãèéí èäýâõã¿é áàéäëûí ò¿âøèí:Economic inactivity rate
Ýäèéí çàñãèéí èäýâõã¿é õ¿í àìûí òîîã õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àìûí òîîíä õàðüöóóëæ òîîöíî.
Economic inactivity rate is calculated by extracting economical-ly inactive population by labour age population.
Ýäèéí çàñãèéí èäýâõã¿é õ¿í àìûí òîî
Õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àìûí òîîÝÇÈÁÒ = x 100
Economic inactive population
Labour age populationEIR = x 100
Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðòàé õºäºëìºð ýðõëýýã¿é õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àì:
Unemployed working age population that is capable of working
84
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðòàé, õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àìûí òîîíîîñ ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé õ¿í àìûí òîî, õºäºëìºðèéí íàñíààñ ºìíº òýòãýâýð, òýòãýìæ òîãòîîëãîí àâ÷ áóé, ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãààíä îðîëöîîã¿é õ¿í àìûí òîîã õàñàæ òîîöíî.
Unemployed but capable labor age population calculated by extracting number of those who are economically active, those who retired before retirement age, those who are economically inactive citizens from total number of labor age and capable citizens.
Á¿ðýí áóñ õºäºëìºð ýðõëýëò:
Under-employment
Íýìýëò öàãààð àæèëëàõ õ¿ñýëòýé, öàãààð àæèëëàã÷ áîëîí àæèëòàé áîëîâ÷ íýìýëò àæèë õàéæ áóé õºäºëìºð ýðõëýã÷èéí íèéëáýðýýð èë õýëáýðèéí á¿ðýí áóñ õºäºëìºð ýðõëýëòèéã òîîöíî.
Under-employment is a sum of those individuals who are inter-ested in extra work, in part-time job and those employed citi-zens who are looking for additional income.
Õºäºëìºð ýðõýëæ áóé õ¿¿õäèéí òîî:
Number of child employment
Ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõýëæ áóé 5-11 íàñíû á¿õ õ¿¿õýä, õºíãºí àæëûã 7 õîíîãò 14-ººñ äýýø öàãààð õèéæ áàéãàà 12-14 íàñíû õ¿¿õýä, 7 õîíîãò 43 áà ò¿¿íýýñ äýýø öàãààð àæèë ýðõýëæ áàéãàà 15-17 íàñíû õ¿¿õäèéí òîîíû íèéëáýðýýð òîîöíî.
Number of child employment is a sum of number of 5-11 years old children engaged in economic activity, number of 12-14 years old children engaged in light form of workload of 14 hours per week, number of 15-17 years old children engaged in labor with workload of 43 and above hours per week.
Õºäºëìºðèéí á¿òýýìæ:Labour efficiency
Íýãæ õºäºëìºðèéí (õºäºëìºð ýðõýëæ áóé õ¿í àì áóþó àæèëëàã÷èä) îðöîä íîãäîõ ãàðöûí õýìæýýãýýð òîäîðõîéëíî. ªºðººð õýëáýë
85
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
íýãæ àæèëëàã÷èä íîãäîõ ÄÍÁ (íýìýãäýë ºðòºã) –íèé õýìæýýãýýð òîäîðõîéëíî.
Labor efficiency is a GPR to one employee ratio (expenditure), i.e. ratio of output (extra expenditure) to one labor input (amount of employee of labour force).
Á¿òýýìæèéí àðãà÷ëàë.Labour efficiency calculation.
Õºäºëìºðèéí á¿òýýìæèéã äàðààõ òîìü¸îãîîð òîîöíî.
Labour efficiency calculation will be done by next formula.
P = Y
N
P - Õºäºëìºðèéí á¿òýýìæ
Y - Äîòîîäûí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿í (çýðýãö¿¿ëýõ ¿íýýð)
N - Àæèëëàã÷äûí òîî
P = Y
N
P - Labour efficiency
Y - Gross domestic product GDP ( apposition cost )
N - Number of workers
Õºäºëìºðèéí á¿òýýìæèéí ºñºëòèéã äàðààõ áàéäëààð òîäîðõîéëíî.
Labour efficiency growth will be determined as following;
Gp= GyX (1- Ee) Gp= Õºäºëìºðèéí á¿òýýìæèéí ºñºëò
Gy= ÄÍÁ –èé ºñºëò (çýðýãö¿¿ëýõ ¿íýýð)
Eå= Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ìýäðýìæ
86
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Gp= GyX (1- Ee) Gp= Labour efficiency growth
Gy= Ratio of surplus value
Eå= Employment population ratio
Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ìýäðýìæ:Employment population ratio
ÄÍÁ – èéí ººð÷ëºëòºä íîãäîõ àæèëëàã÷äûí òîîíû ººð÷ëºëòèéí õóâèàð èëýðõèéëíý.
Change in workforce amount ratio (%) in GPR.
Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ìýäðýìæèéã äàðààõ òîìü¸îãîîð òîîöíî.
Employment population ratio will be calculated as
following formula;
Ee =
Ge
Gy
Ee =
Ge
Gy
EeEe – Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ìýäðýìæ
GeGe-- Àæèëëàã÷äûí òîîíû æèëèéí äóíäàæ ºñºëò
GyGy- ÄÍÁ – èé (ºñºëò çýðýãö¿¿ëýõ ¿íýýð)
Ee =
Ge
GyEe =
Ge
Gy
EeEe - Employment population ratio
GeGe - Average growth of work force amount
GyGy - GPR ( growth in apposition cost)
Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ìýäðýìæèéí òàéëáàð
Explanation of employment population ratio
87
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ìýäðýìæ
(E)
ÄÍÁ – èé ºñºëò
Ýåðýã /+/ Ѻðºã /-/
E<0
(-) Àæèëëàã÷äûí òîîíû æèëèéí äóíäàæ ºñºëò
(+) Á¿òýýìæèéí ºñºëò
(+) Àæèëëàã÷äûí òîîíû æèëèéí äóíäàæ ºñºëò
(-) Á¿òýýìæèéí ºñºëò
0<=E<=1
(+) Àæèëëàã÷äûí òîîíû æèëèéí äóíäàæ ºñºëò
(+) Á¿òýýìæèéí ºñºëò
(-) Àæèëëàã÷äûí òîîíû æèëèéí äóíäàæ ºñºëò
(-) Á¿òýýìæèéí ºñºëò
E>1
(+) Àæèëëàã÷äûí òîîíû æèëèéí äóíäàæ ºñºëò
(-) Á¿òýýìæèéí ºñºëò
(-) Àæèëëàã÷äûí òîîíû æèëèéí äóíäàæ ºñºëò
(+) Á¿òýýìæèéí ºñºëò
Ýõ ¿¿ñâýð: ÎÓÕÁ – ààñ ãàðãàñàí “ Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ìýäðýìæèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä
Employment popu-lation ratio ( E )
GPR growth
Positive /+/ Negative / - /
E<0
( - ) Average growth of work force amount
( + )Efficiency growth
( + ) Average growth of work force amount
( - )Efficiency growth
0<=E<=1
( + )Average growth of work force amount
( + )Efficiency growth
( - )Average growth of work force amount
( - )Efficiency growth
E>1
( + ) Average growth of work force amount
( - )Efficiency growth
( - ) Average growth of work force amount
( + )Efficiency growth
Source: Methodology of employment and labor force statistical anal-ysis.
• E<0 áàéõ ¿åèéí ÄÍÁ –èé ºñºëò ýåðýã /+/ ¿åäàæèëëàã÷äûí òîîíû æèëèéí äóíäàæ ºñºëò ñºðºã, á¿òýýìæèéí ºñºëò ýåðýã áàéõûã õàðóóëæ áàéíà.
Æèøýý íü: Ýäèéí çàñãèéí æèëèéí äóíäàæ ºñºëò íü 2.0 õóâü. Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ìýäðýìæ íü -0.2 áàéâàë àæèëëàã÷äûí
88
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
òîîíû æèëèéí äóíäàæ ºñºëò îéðîëöîîãîîð -0.4 õóâü õàðèí á¿òýýìæèéí äóíäàæ ºñºëò 2.4 õóâü áàéíà.
E < 0 it shows that when the GPR growth is positive / + / the aver-age growth of work force amount will be negative but the efficiency growth will be positive.
For example, the average growth of economy is 2.0 percent and when the employment population ratio is -2.0 the average growth of work force amount will be approximately – 0.4 percent but the efficiency growth will be 2.4 percent.
• 0<=E<=1 áàéõ ¿åèéí ÄÍÁ –èé ºñºëò íü ýåðýã /+/ ¿åäàæèëëàã÷äûí òîîíû æèëèéí äóíäàæ ºñºëò, á¿òýýìæèéí ºñºëò õî¸óëàà ýåðýã áàéõûã õàðóóëæ áàéíà. Ãýõäýý õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ìýäðýìæ ýíý ìóæèä áàéâàë àæèëëàã÷äûí òîîíû æèëèéí äóíäàæ ºñºëò ýð÷èìòýé, õàðèí á¿òýýìæèéí ºñºëò áàãà áàéäãèéã àíõààðàõ õýðýãòýé.
Æèøýý íü: Ýäèéí çàñãèéí æèëèéí äóíäàæ ºñºëò íü 2.0 õóâü, õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ìýäðýìæ íü 0.6 áàéâàë àæèëëàã÷äûí æèëèéí äóíäàæ ºñºëò 1.2 õóâü, õàðèí á¿òýýìæèéí õóâüä 0.8 õóâü áàéíà.
0<=E<=1 it shows that when GPR growth is positive / + / both av-erage growth of work force amount and the efficiency growth will be positive. If employment population ratio appears in this field the average growth of work force amount will be intensive but the effi-ciency growth will be slow.
For example, when average growth of economy is 2.0 percent and employment population ratio 0.6 the average growth of work force amount will be 1.2 and the efficiency growth will be 0.8.
• E>1 áàéõ ¿åèéí ÄÍÁ –èé ºñºëò ýåðýã /+/ ¿åäàæèëëàã÷äûí òîîíû æèëèéí äóíäàæ ºñºëò ýåðýã, á¿òýýìæèéí ºñºëò ñºðºã áàéõûã õàðóóëæ áàéíà.
E > 1 it shows that when GPR growth is positive / + / the aver-age growth of work force amount will be positive but the efficiency growth will be negative.
89
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
ÃÓÐÀÂ. ժĪË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÚ¨ÎÍÛ ÒÎÂ× ÒÎËÜ
THREE. LABOUR TERMINOLOGY DICTIONARY
AActive roll-Àæèë÷äûí íýðñèéí æàãñààëò
Activity-Àðãà õýìæýý
Actually-economically inactive population -Ýäèéí çàñãèéí
òóõàéí¿åèéí èäýâõã¿é õ¿í àì
Actual economically active population-Ýäèéí çàñãèéí òóõàéí
¿åèéí èäýâõòýé õ¿í àì
Additional allowance-Íýìýëò òýòãýìæ
Administrative Office of the State-Òºðèéí çàõèðãààíû àëáà
Advertisement or publicity-Ðåêëàì çàð ñóðòàë÷èëãàà
Agreement-Õýëöýë, ãýðýý òîõèðîëöîî
Allowance-Òýòãýìæ
All member shared cooperative-Á¿õ ãèø¿¿ä íü á¿ðýí õàðèóöëàãàòàé íºõºðëºë
Annual income-Æèëèéí îðëîãî
Association - Õîëáîî
Average salary - Äóíäàæ öàëèí
Award-Øàãíàë óðàìøóóëàë
BBasic education-Ñóóðü áîëîâñðîë
Basic professional skill-Ìýðãýæëèéí ñóóðü ÷àäâàð
Benefit-Òýòãýìæ
90
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Board-Óäèðäàõ ãàçàð
Bonus incentive - Øàãíàë, óðàìøóóëàë
Budgetary organization - Òºñâèéí áàéãóóëëàãà
Business incubation service- Áèçíåñ èíêóáàöèéí ¿éë÷èëãýý
Business expenses - Àæèë õýðãèéí çàðäàë
CCalled in army - Öýðãèéí àëáàíä òàòàãäñàí
Capable of working or fully capable of labour - Õºäºëìºðèéí
á¿ðýí ÷àäâàðòàé
Capacitant and able to work unemployed person- Õºäºëìºðèéí
÷àäâàðòàé, õºäºëìºð ýðõëýýã¿é õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àì
Capital - Õºðºíãº
Capital or property - Ýä õºðºíãº
Career guidance and counseling - Ìýðãýæëèéí ÷èã áàðèìæàà
áà çºâºë㺺
Casual job - Ò¿ð àæëûí áàéð
Changing room - Àõóéí áàéð , õîîëëîõ àìðàõ õóâöàñ ñîëèõ
ãàçàð
Charge or Fee - Õóðààìæ
Check the growth of unemployment-Àæèëã¿éäëèéí ºñºëòèéã
çîãñîîõ
Child employment - Õ¿¿õäèéí õºäºëìºð ýðõëýëò
Child labor - Õ¿¿õäèéí õºäºëìºð ýðõëýëò
Citizen who are not registered for employment service
officially-Àëáàí ¸ñíû õºäºëìºð ýðõëýëòèéí á¿ðòãýëä á¿ðýí
õàìðàãäààã¿é èðãýí
91
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Citizen not officially registered at labor market - Àëáàí ¸ñíû
õºäºëìºð ýðõëýëòèéí á¿ðòãýëä á¿ðýí õàìðàãäààã¿é èðãýí
Citizen stays jobless for long period - Óðò õóãàöààãààð
àæèëã¿é áàéãàà èðãýí
Citizen ready for employment - Àæèë õèéõýä áýëýí èðãýí
Citizen actively looking for a job - Àæèë èäýâõòýé õàéæ áàéãàà
Citizen threatened by unemployment-Àæèë îëîõîä
õ¿íäðýëòýé èðãýí
Classification of unemployment /patterns
of unemployment- Àæèëã¿éäëèéí àíãèëàë
Collective safety equipment - Õàìòûí õàìãààëàõ õýðýãñýë
Collective agreement or bargaining - Õàìòûí õýëýëöýýð
Collective contract - Õàìòûí ãýðýý
Collective labor conflict - Õºäºëìºðèéí õàìòûí ìàðãààí
Collective labour dispute - Õºäºëìºðèéí õàìòûí ìàðãààí
Collective bargaining - Õàìòûí õýëýëöýýð
Company - Êîìïàíè
Commission or charge - Õóðààìæ
Concession - Êîíöåññ
Concession agreement - Êîíöåññûí ãýðýý
Contracted worker - Ãýðýýò àæèëëàã÷
Completed military service - Öýðãèéí æèíõýíý àëáà õààñàí
Continuously economically active population - Ýäèéí çàñãèéí áàéíãûí èäýâõòýé õ¿í àì
Continuously economically inactive population -Ýäèéí
çàñãèéí áàéíãûí èäýâõã¿é õ¿í àì
Cooperative - Õîðøîî , ͺõºðëºë
Cooperative member - ͺõºðëºë, õîðøîîíû ãèø¿¿í
92
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Cooperative with partical responsible members -Çàðèì
ãèø¿¿ä íü á¿ðýí õàðèóöëàãàòàé íºõºðëºë
Core activity - ¯íäñýí ¿éë àæèëëàãàà
Current employees – Àæèëëàã÷èä
DDevision of labour - Õºäºëìºðèéí õóâààðü
Desease caused by occupation - Ìýðãýæëýýñ øàëòãààëñàí
ºâ÷èí
Diploma and bacalauret education - Äèïëîìûí áîëîí
áàêàëàâðûí äýýä
Don’t have an organized from of an entity - Àæ àõóé ýðõëýõ
çîõèîí áàéãóóëàëòûí õýëáýðò îðîîã¿é
Disciplinary action - Õºäºëìºðèéí ñàõèëãûí çºð÷èë ãàðãàñàí
Disabled working age population that is capable of working - Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðã¿é áîëîâ÷ õºäºëìºðëºõ áîëîìæòîé õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àì
Dissolved organization - Áàéãóóëëàãà òàòàí áóóãäñàí
Dissolved because of staff reducation - Îðîí òîîíû öîìõòãîëä îðñîí
Did not qualify for job position due to lack of professional skill - ÿéöýòãýæ áàéãàà àæèë, àëáàí òóøààëäàà ìýðãýæëèéí óð ÷àäâàðûí õóâüä òýíöýõã¿é áîëñîí
Did not qualify for job position due to health condition - ÿéöýòãýæ áàéãàà àæèë, àëáàí òóøààëäàà ýð¿¿ë ìýíäèéí õóâüä òýíöýõã¿é áîëñîí
Disabled person or citizen - Õºãæëèéí áýðõøýýëòýé èðãýí
93
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
EEarned income tax - Õºäºëìºðèéí îðëîãûí òàòâàð
Economic activity - Ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãàà
Economical operation - Ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãàà
Economically active population - Ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé
õ¿í àì
Economically continuously active population - Ýäèéí çàñãèéí
áàéíãûí èäýâõòýé õ¿í àì
Economically active in certain period population - Ýäèéí
çàñãèéí òóõàéí ¿åèéí èäýâõòýé õ¿í àì
Economically inactive in certain period population - Ýäèéí
çàñãèéí òóõàéí ¿åèéí èäýâõã¿é õ¿í àì
Economically inactive population - Ýäèéí çàñãèéí èäýâõã¿é
õ¿í àì
Economically constantly inactive population - Ýäèéí çàñãèéí
áàéíãûí èäýâõã¿é õ¿í àì
Economic inactivity rate - Ýäèéí çàñãèéí èäýâõã¿é áàéäëûí
ò¿âøèí
Economic activity in formal sector - Ýäèéí çàñãèéí ¿éë
àæèëëàãààíû àëáàí ñàëáàð
Economic activity in an informal sector - Ýäèéí çàñãèéí ¿éë
àæèëëàãààíû àëáàí áóñ ñàëáàð
Educational level - Áîëîâñðîëûí ò¿âøèí
Educational organization - Ñóðãàëòûí áàéãóóëëàãà
Education environment - Ñóðãàëòûí îð÷èí
Employer - Àæèë îëãîã÷
Employee or staff - Àæèëòàí
94
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Employed person - Àæèëëàã÷
Employment Act - Àæèë ýðõëýëòèéí õóóëü
Employer's liability act - Àæèë îëãîã÷èéí õàðèóöëàãûí õóóëü
Employee’s representatives - Àæèëòíû òºëººëºã÷èä
Employer representatives – Àæèë îëãîã÷èéí òºëººëºã÷èä
Emplyoer who underpays and overworks employees,
/ Sweater / - Àæèë÷äûã ìºëæèã÷
Employment service - Àæèëä çóó÷ëàõ
Employment application - Õºäºëìºð ýðõëýõ ºðãºäºë
Employment rate -Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ò¿âøèí
Employment population ratio - Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí
ìýäðýìæ
Employment ( equal ) opportunity - Õºäºëìºð ýðõëýõ áîëîìæ
( àäèë òýíö¿¿ )
Employbility hygiene - Õºäºëìºðèéí ýð¿¿ë àõóé
Employment procedure - Àæèëä àâàõ æóðàì
Employment safety - Õºäºëìºðèéí àþóëã¿é áàéäàë
Employment safety and health - Õºäºëìºðèéí àþóëã¿é
áàéäàë, ýð¿¿ë ìýíä
Employment safety and health standards - Õºäºëìºðèéí
àþóëã¿é áàéäàë, ýð¿¿ë àõóéí ñòàíäàðò
Employment in the informal sector - Àëáàí áóñ õºäºëìºð
ýðõëýã÷
Employment status - Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ñòàòóñ
Employment support or promotion activity-Õºäºëìºð
ýðõëýëòèéã äýìæèõ àðãà õýìæýý
Employment promotion public services - Õºäºëìºð
95
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
ýðõëýëòèéí íèéòëýã ¿éë÷èëãýý
Employment support fund - Õºäºëìºð ýðõëýëòèéã äýìæèõ
ñàí
Employee who work with salary, wage - Öàëèí õºëñòýé
àæèëëàã÷
Employee informed on the job dissolvement - Àæëààñ
õàëàãäàõ ìýäýãäýë àâñàí
Enterprise or Entity - Àæ àõóéí íýãæ
Entrepreneur - Àæ àõóé ýðõëýã÷
Erosion of wages - Áîäèò öàëèíãèéí áóóðàëò
Experienced worker - Òóðøëàãàòàé àæèë÷èí
Extra pay - Íýìýãäýë
F Factors liable to be dangerous for health - ¯éëäâýðëýëèéí àþóëòàé õ¿÷èí ç¿éë
Family business, service voluntary participant - ªðõèéí ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýýíä öàëèí õºëñã¿é îðîëöîã÷
Federal berau of investigation - Òºðèéí òóñãàé àëáà
Fixed salary - ¯íäñýí öàëèí
Fire, dismiss, lay off or sack worker - Àæèë÷èí õàëàõ
Former employees - Àæèëëàãñàä
Formal education - Àëáàí áîëîâñðîë
Formal economic sector - Ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãààíû àëáàí ñàëáàð
Forced labour - Àëáàäàí õºäºëìºð
Foreign investment - Ãàäààäûí õºðºí㺠îðóóëàëò
Foreign investor - Ãàäààäûí õºðºí㺠îðóóëàã÷
96
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Fundation - Ñàí
Full time employee - Áàéíãûí àæèëòàí
Full responsible member companionship - Á¿õ ãèø¿¿ä íü á¿ðýí õàðèóöëàãàòàé íºõºðëºë
Fully operational equipment - Á¿ðýí àæèëëàãààòàé òîíîã òºõººðºìæ
GGeneral work plan - Àæëûí åðºíõèé òºëºâëºãºº
Give out work by contract - Ãýðýýãýýð àæèë îëãîõ
Government service department - Òºðèéí ¿éë÷èëãýýíèé àëáà
Non-governmental organisations - Òºðèéí áóñ áàéãóóëëàãà
Got ( job) warning - Àæëààñ õàëàãäàõ ìýäýãäýë àâñàí
Guaranteed hourly rate - Áàòàëãààò àæëèéí öàãèéí õºëñíèé õýìæýý
Guidebook or programe - Õºòºëáºð
HHands wanted - Àæèë÷èí àâàõ çàðëàë
Herder - Ìàë÷èí
Herdsman family - Ìàë÷èí ºðõ
Herding enterpreniur - Ìàë àæ àõóé ýðõëýã÷
Highly qualified worker - Íàðèéí ìýðãýøñýí àæèë÷èí
Hourly rate - Àæëûí öàãèéí õºëñíèé õýìæýý
Holding company - Õóâüöààò êîìïàíè
Household workers - Ãýðèéí àæèëòàé õ¿í àì
Human resourse management - Õ¿íèé íººöèéí óäèðäëàãà
97
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
IImprove work - Àæèë ñàéæðóóëàõ
Index of real wages or actual wages - Áîäèò öàëèíãèéí
¿ç¿¿ëýëò
Individual businessman - Õóâèàðàà õºäºëìºð ýðõëýã÷
Individual safety equipment - Íýã á¿ðèéí õàìãààëàõ õýðýãñýë
Individual labor conflict - Õºäºëìºðèéí ãàíöààð÷èëñàí
ìàðãààí
Industrial area - Àæ ¿éëäâýðèéí ä¿¿ðýã ãàçàð
Industrial toxic - ¯éëäâýðëýëèéí õîðòîé õ¿÷èí ç¿éë
Incapacitant workfolk - Õºäºëìºðèéí íàñíû, õºäºëìºðèéí
÷àäâàðã¿é õ¿í àì
Incapable of work - Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðàà àëäñàí
Incapacitant but able to work citizen - Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðã¿é
áîëîâ÷ õºäºëìºðëºõ áîëîìæòîé
Incapacitation up to 70 percent - Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðàà
70 õ¿ðòëýõ õóâèàð àëäñàí
Industral eguipment safety-¯éëäâýðëýëèéí òîíîã
òºõººðºìæèéí àþóëã¿é áàéäàë
Informal enterpreniur - Àëáàí áóñ õºäºëìºð ýðõëýã÷
Innovation - Èííîâàöè Ñàíàà÷ëàãà
Innovative activity - Èííîâàöèéí ¿éë àæèëëàãàà
Innovation intervention - Èííîâàöèéí ¿éë àæèëëàãàà
Innovation products - Èííîâàöèéí á¿òýýãäýõ¿¿í
Informal economic sector - Ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãààíû
àëáàí áóñ ñàëáàð
Informal (non-formal) education - Àëáàí áóñ áîëîâñðîë
98
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Intellectual labour or brainwork - Îþóíû õºäºëìºð
Intellectual creation - Îþóíû á¿òýýë
Intellectual property - Îþóíû ºì÷
Intellectual competence, mental power, mental
ability- Îþóíû ÷àäâàð
Investment contract - Õºðºí㺠îðóóëàëòûí ãýðýý
Insured - Äààòãóóëàã÷
JJob standardization - Àæëûí íîðì÷ëîë
Job-site - Àæëûí òàëáàð
Job choice - Àæèë ñîíãîëò
Job management, job engineering - Õºäºëìºð çîõèîí
áàéãóóëàëò
Job assignment - Àæèë õóâààðèëàëò
Job performance description - Àæèë ¿¿ðãèéí òîäîðõîéëîëò
Job mediation – Àæèëä çóó÷ëàõ
Jobseeker or job-hunter - Àæèë õàéã÷
Job quit on own initiatives - ªºðèéí õ¿ñýëòýýð õàëàãäñàí
Job action - Àæèë çîãñîîëò
Joint - Õàìòàðñàí
KKnowledge - Ìýäëýã
99
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
LLabour dispute adjustment or settlement law - Õºäºëìºðèéí ìàðãààí çîõèöóóëàõ õóóëü
Labour law, code and legislations - Õºäºëìºðèéí õóóëü òîãòîîìæ
Labour change-over - Àæèëëàõ õ¿÷íèé á¿òöèéí ººð÷ëºëò
Labour or working condition - Õºäºëìºðèéí íºõöºë
Labour force - Àæèëëàõ õ¿÷
Labour demand - Àæèëëàõ õ¿÷íèé ýðýëò
Labour efficiency - Õºäºëìºðèéí á¿òýýìæ
Labour efficiency standard - Õºäºëìºðèéí ¿ð àøãèéí
íîðìàòèâ
Labour forse supply - Àæèëëàõ õ¿÷íèé íèéë¿¿ëýëò
Labour requirement - Àæèëëàõ õ¿÷íèé õýðýãöýý
Labour age population that is capable - Õºäºëìºðèéí íàñíû,
õºäºëìºðèéí ÷àäâàðòàé õ¿í àì
Labour full capacitant - Õºäºëìºðèéí á¿ðýí ÷àäâàðòàé
Labour law, code and legislations - Õºäºëìºðèéí õóóëü
òîãòîîìæ
Labour safety measures and regulations - Õºäºëìºð
õàìãààëàëûí ä¿ðýì æóðàì
Labour contract - Õºäºëìºðèéí ãýðýý
Labour market - Õºäºëìºðèéí çàõ çýýë
Labour exchange, employment exchange - Õºäºëìºðèéí
áèðæ
Labour productivity - Õºäºëìºðèéí á¿òýýìæ
Labour inspector - Õºäºëìºðèéí íºõöëèéí áàéöààã÷
Labour - intensive sector - Õºäºëìºð çàðöóóëàëò èõòýé
100
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
ñàëáàð
Labour input rate - Õºäºëìºð çàðöóóëàëòûí íîðì
Labour relations law - Õºäºëìºðèéí õàðèëöààíû ýðõ ç¿é
Labour and communication skill - Õºäºëìºðèéí áîëîí
õàðèëöààíû ñî¸ë
Labour minimum wage rate - Õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä
õýìæýý
Labour terms - Õºäºëìºðèéí íºõöºë
Labour safety terms - Õºäºëìºðèéí àþóëã¿é íºõöºë
Labour force participation rate - Àæèëëàõ õ¿÷íèé îðîëöîîíû
ò¿âøèí
Labour dispute adjustment / settlement / law - Õºäºëìºðèéí ìàðãààí çîõèöóóëàõ õóóëü
Labour inspector - Õºäºëìºðèéí íºõöëèéí áàéöààã÷
Labour age leaner - Õºäºëìºðèéí íàñíû ñóðàëöàã÷
Laid- off or discharged, dismissed, fired - Îðîí òîîíû
öîìõòãîëä îðñîí
Legal entity - Õóóëèéí ýòãýýä
Legal person - Õóóëèéí ýòãýýä
Legal body with herds - Ìàë á¿õèé ýòãýýä
Learning environment - Ñóðãàëòûí îð÷èí
Live-stock owner - Ìàë á¿õèé ýòãýýä
Limited liability company - Õÿçãààðëàãäìàë õàðèóöëàãàòàé
êîìïàíè
Limited company - Õÿçãààðëàãäìàë õàðèóöëàãàòàé êîìïàíè
Local property / Host country - Îðîí íóòãèéí ºì÷èéí
Long time unemployment rate - Óðò õóãàöààíû àæèëã¿éäëèéí
ò¿âøèí
101
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Long-term unemployed citizen - Óðò õóãàöààãààð àæèëã¿é
áàéãàà èðãýí
Lost employability - Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðàà àëäñàí
MMajor - Ìýðãýæëèéí ÷èãëýë
Manpower requirement or needs - Àæèëëàõ õ¿÷íèé õýðýãöýý
Manpower market - Àæèëëàõ õ¿÷íèé çàõ çýýë
Manpower deployment - Àæèëëàõ õ¿÷ áàéðøóóëàõ
Manpower situation - Àæèëëàõ õ¿÷íèé áàéäàë
Manpower reserves / resources - Àæèëëàõ õ¿÷íèé íººö
Manpower value - Àæèëëàõ õ¿÷íèé ºðòºã, ¿íýëýìæ
Manpower shortage or labour shortage - Àæèëëàõ õ¿÷íèé
õîìñäîë
Master, doctor /Phd/ - Ìàãèñòð, äîêòîð
Measure, activity - Àðãà õýìæýý
Member of cooperative - ͺõºðëºë, õîðøîîíû ãèø¿¿í
Minimum wage - Õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýý
Modul - Ìîäóëü
Mongolian investor - Ìîíãîëûí õºðºí㺠îðóóëàã÷
Moved, relocated, migrated - Øèëæèí ñóóðüøñàí
NNew job vacancy - Àæëûí øèíý áàéð
Negotiation - Õýëöýë
New knowledge - Øèíý ìýäëýã
102
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
New job - Øèíý àæëûí áàéð
New vacancy - Àæëûí øèíý îðîí òîî
Non-economic activity - Ýäèéí çàñãèéí áóñ ¿éë àæèëëàãàà
Non salaried worker of production and service-ªðõèéí
¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýýíä öàëèí õºëñã¿é îðîëöîã÷
On-Governmental Organizations /NGO's/ - Òºðèéí áóñ
áàéãóóëëàãóóä
Non- economic activity - Ýäèéí çàñãèéí áóñ ¿éë àæèëëàãàà
Non-agricultural job, service - պ人 àæ àõóéí áóñ àæèë,
¿éë÷èëãýý
Non-formal education - Àëáàí áóñ áîëîâñðîë
Not fit to the position because of health problems - ÿéöýòãýæ
áàéãàà àæèë, àëáàí òóøààëäàà ýð¿¿ë ìýíäèéí õóâüä
òýíöýõã¿é áîëñîí
Not fit to the position because of lack professional skills
– ÿéöýòãýæ áàéãàà àæèë, àëáàí òóøààëäàà ìýðãýæëèéí óð
÷àäâàðûí õóâüä òýíöýõã¿é áîëñîí
Not organized as enterpreniour-Àæ àõóé ýðõëýõ çîõèîí
áàéãóóëàëòûí õýëáýðò îðîîã¿é
Not this statuse employee type - Ýäãýýð ñòàòóñò õàìðàãäàõ
áîëîìæã¿é àæèëëàã÷.
Normativ or Rate - Íîðì òîãòñîí õýìæýý
Number of child employment - Õºäºëìºð ýðõýëæ áóé
õ¿¿õäèéí òîî
OOccupational safety and health act /OSHA / - Õºäºëìºð
103
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
õàìãààëëûí õóóëü
Occupational safety and health-Õºäºëìºðèéí àþóëã¿é
áàéäàë, ýð¿¿ë àõóé
Occupational safety and health standard - Õºäºëìºðèéí
\àþóëã¿é áàéäàë, ýð¿¿ë àõóéí ñòàíäàðò
On-the- job training - Àæëûí áàéðàí äàõü ñóðãàëò
Operation code / opcode - Àæèëëóóëàõ êîä
Open public company - Íýýëòòýé õóâüöààò êîìïàíè
Organization - Áàéãóóëëàãà
Organization is liquidated - Áàéãóóëëàãà òàòàí áóóãäñàí
P Part-time employee - Öàãààð àæèëëàã÷
Partial employement - Á¿ðýí áóñ õºäºëìºð ýðõëýëò
Partnership - ͺõºðëºë õîðøîî
Partly responsibility partnership - Çàðèì ãèø¿¿ä íü á¿ðýí
õàðèóöëàãàòàé íºõºðëºë
Payment or fee - Òºëáºð
Payment date of social insurance premium - Íèéãìèéí
äààòãàëûí øèìòãýë òºëñºí õóãàöàà
Parastatal /Co-founder - ªì÷èéí îðîëöîîòîé
Pension - Òýòãýâýð
Pensioner - Òýòãýâýðò ãàðñàí
Perfomance quality standart or workmanship standart
- Àæëûí ÷àíàðûí ñòàíäàðò
Perfomance index - Àæëûí ÷àíàðûí ¿ç¿¿ëýëò
Permanent job - Áàéíãûí àæëûí áàéð
104
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Permanent employee - Áàéíãûí àæèëòàí
Personnel department - Áîëîâñîí õ¿÷íèé õýëòýñ
Physical work - Áèåèéí õºäºëìºð
Physical examination - Áèåèéí ¿çëýã
Placement services - Àæèë îëãîõ ¿éë÷èëãýý
Political position - Óëñ òºðèéí àëáà
Premium payer - Øèìòãýë òºëºã÷
Pre - job training - Àæëûí ºìíºõ ñóðãàëò
Primary education - Áàãà áîëîâñðîë
Primary activity - ¯íäñýí ¿éë àæèëëàãàà
Primary professoinal skill - Ìýðãýæëèéí ¿íäñýí ÷àäâàð
Probation period - Òóðøèëòûí õóãàöàà
Progress of work - Àæëûí ÿâö
Production equipments safety - ¯éëäâýðëýëèéí òîíîã
òºõººðºìæèéí àþóëã¿é áàéäàë
Production dangerous factors - ¯éëäâýðëýëèéí àþóëòàé
õ¿÷èí ç¿éë
Production negative factors - ¯éëäâýðëýëèéí õîðòîé õ¿÷èí
ç¿éë
Program or Curriculum - Õºòºëáºð
Profession - Ìýðãýæèë
Professional - Ìýðãýæèëòýé àæèëòàí
Profession (major) - Ìýðãýæèë
Professional standart - Ìýðãýæëèéí ñòàíäàðò
Professional skills - Ìýðãýæëèéí óð ÷àäâàð
Professional education - Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë
Professional basic competencies - Ìýðãýæëèéí ñóóðü ÷àäâàð
105
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Professional core competencies - Ìýðãýæëèéí ¿íäñýí ÷àäâàð
Professional competencies - Ìýðãýæëèéí óð ÷àäâàð
Professional convertive skills - Ìýðãýæëèéí õºðâºõ ÷àäâàð
Professional education and service center - Ìýðãýæëèéí
ñóðãàëò ¿éë÷èëãýýíèé òºâ
Professional education standards - Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë
ñóðãàëòûí ñòàíäàðò
Professional orientation and counseling - Ìýðãýæëèéí ÷èã
áàðèìæàà áà çºâºë㺺
Professional standard - Ìýðãýæëèéí ñòàíäàðò
Professional training - Ìýðãýæëèéí ñóðãàëò
Property - Ýä õºðºíãº
Protective clothing - Òóñãàé õàìãààëàëòûí õóâöàñ
Protectional equipments per worker - Íýã á¿ðèéí õàìãààëàõ
õýðýãñýë
Public company - Íýýëòòýé õóâüöààò êîìïàíè
Public agency - Òºðèéí àëáà
Public administrative agency - Òºðèéí çàõèðãààíû àëáà
Public enterpreniur - Òºðèéí ºì÷èò àæ àõóéí òîîöîîòîé
¿éëäâýðèéí ãàçàð
Public legal entity - Òºðèéí ºì÷èò õóóëèéí ýòãýýä
Public high school education - Á¿õ íèéòèéí åðºíõèé
áîëîâñðîë
Public propertial - Òºðèéí ºì÷èéí
Public property - Òºðèéí ºì÷
Public service - Òºðèéí ¿éë÷èëãýýíèé àëáà
Public servant - Òºðèéí àëáàí õààã÷
106
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Public special service - Òºðèéí òóñãàé àëáà
QQuality - Øèíæ ÷àíàð, çýðýã
Qualification - Ìýðãýøèë áîëîâñðîë, ýðäýì ÷àäàë
Quantity - Òîîí õýìæýý
Quit one's job - ªºðèéí õ¿ñýëòýýð õàëàãäñàí
Queue - Ýýëæ, äàðààëàë
RRegistered unemloyed - Á¿ðòãýëòýé àæèëã¿é õ¿í
Regular and auxiliary workers - ¯íäñýí áà òóñëàõ àæèë÷èä
Remuneration or salary, wages, pay, earnings - Öàëèí õºëñ
Representatives of an employer - Àæèë îëãîã÷èéí
òºëººëºã÷èä
Reproduction of manpower or labour power - Àæèëëàõ õ¿÷íèé
íºõºí ¿éëäâýðëýë
Retired - Òýòãýâýðò ãàðñàí
Right to adequate conditions of employment - Õºäºëìºðèéí
àÿòàé íºõöºëººð õàíãóóëàõ ýðõ
Right to protectioin against unemloyment - Àæèëã¿éäëýýñ
õàìãààëóóëàõ ýðõ
Risk assessment - Ýðñäýëèéí ¿íýëãýý
Risk to be unemployed - Àæèëã¿éäýëä ºðòºæ áîëçîøã¿é
áîëñîí
Royalty - çîõèîã÷èéí øàãíàë, ëèöåíç, ò¿ðýýñèéí òºëáºð
107
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
, ïàòåíò àøèãëàñíû òºëáºð
SSalary / wages - Öàëèí õºëñ
Salaried worker - Öàëèí õºëñòýé àæèëëàã÷
Salary increments - Íýìýãäýë õºëñ
Seasonal job - Óëèðëûí àæëûí áàéð
Seasonal employee / worker - Óëèðëûí àæèëòàí
Secondary education - Á¿ðýí äóíä áîëîâñðîë
Second job - Äàâõàð àæèë
Self-employed - Õóâèàðàà õºäºëìºð ýðõëýã÷
Seniority, length of service or career - Àæèëëàñàí æèë
Seniority pay - Àæèëàñàí æèëèéí íýìýãäýë öàëèí
Shared property - ªì÷èéí îðîëöîîòîé
Skilled worker - Ìýðãýæèëòýé àæèëòàí
Sole labour dispute - Õºäºëìºðèéí ãàíöààð÷èëñàí ìàðãààí
Social insurance organization / agency-Íèéãìèéí äààòãàëûí
áàéãóóëëàãà
Social insurance fund - Íèéãìèéí äààòãàëûí ñàí
Social insurance premium - Íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýë
Social insurance premium term - Íèéãìèéí äààòãàëûí
øèìòãýë òºëñºí õóãàöàà
Special clothes - Òóñãàé õóâöàñ
Specialization - Ìýðãýæëèéí ÷èãëýë
Standart - Ñòàíäàðò
State department - Òºðèéí àëáà
State officials - Òºðèéí àëáàí õààã÷
108
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
State property - Òºðèéí ºì÷
State owned enterprise - Óëñûí òºñºâò ¿éëäâýðèéí ãàçàð
State owned - Òºðèéí ºì÷èéí
State owned factory - Óëñûí òºñºâò ¿éëäâýðèéí ãàçàð
State owned organization categories - Òºðèéí ºì÷èò õóóëèéí
ýòãýýäèéí îéëãîëò
State owned and self-financing enterprise - Òºðèéí ºì÷èò
àæ àõóéí òîîöîîòîé ¿éëäâýðèéí ãàçàð
Steps / levels - Øàòëàë
Sole labour dispute - Õºäºëìºðèéí ãàíöààð÷èëñàí ìàðãààí
Strike law - Àæèë õàÿëòûí òóõàé õóóëü
Strike insurance - Àæèë õàÿëòûí äààòãàë
Strike authorization - Àæèë õàÿëòûí çºâøººðºë
Strike benefit / pay - Àæèë õàÿëòûí òýòãýìæ
Stock / Share - Õóâüöàà
Staging / Ranking - Øàòëàë
Surplus of labour force - Àæèëëàõ õ¿÷íèé èë¿¿äýë
TTax - Àëáàí òàòâàð
Technical education - Òåõíèêèéí áîëîâñðîë
Technical and vocational education - Òåõíèêèéí áîëîí
ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë
Technology - Òåõíîëîãè
Technical vocational education and training /TVET/
- Ìýðãýæëèéí ñóðãàëò ¿éë÷èëãýýíèé òºâ
Temporary not working employee wits - Àëáàí àæëàà ò¿ð
109
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
ýðõëýýã¿é áàéãàà áàéíãûí àæèëòàí
Temporary job - Ò¿ð àæëûí áàéð
Temporary employee - Ò¿ð àæèëòàí
Temporary hired employee - Ò¿ð àâñàí àæèëòàí
Transferable skills, mobility within and between jobs
- Ìýðãýæëèéí õºðâºõ ÷àäâàð
Termination of a labour contract-Õºäºëìºðèéí ãýðýý
äóóñãàâàð áîëñîí
UUnemployment - Àæèëã¿éäýë
Unemployment allowance - Àæèëã¿éäëèéí òýòãýìæ
Unemployed - Àæèëã¿é èðãýä
Unemployment rate - Àæèëã¿éäëèéí ò¿âøèí
Unemployment fringe - Àæèëã¿é÷¿¿äèéí òîãòâîðòîé
(áàéíãûí) äàâõàðãà
Uneducated citizen - Áîëîâñðîëã¿é
Unemployed working age population that is capable of
working -Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðòàé õºäºëìºð ýðõëýýã¿é
õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àì
Unemployed working age population that is fully
capable of working - Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðòàé, õºäºëìºð
ýðõëýýã¿é õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àì
Under-employment - Á¿ðýí áóñ õºäºëìºð ýðõëýëò
Unclassifiable labor status- Ýäãýýð ñòàòóñò õàìðàãäàõ
áîëîìæã¿é àæèëëàã÷
110
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
VVocational training - Ìýðãýæëèéí ñóðãàëò
Vocatoinal training standard - Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë
ñóðãàëòûí ñòàíäàðò
Vocational training - Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë
Vocational education - Òóñãàé ìýðãýæëèéí äóíä
Violated labor discipline - Õºäºëìºðèéí ñàõèëãûí çºð÷èë
ãàðãàñàí
WWorker - Àæèëëàã÷
Worker or wage-earner - Àæèë÷èí
Work force - Àæèëëàõ õ¿÷
Working environment - Àæèëëàõ îð÷èí
Work experience - Àæëûí òóðøëàãà
Work execution regulation - Àæèë ã¿éöýòãýõ æóðàì
Workmanship - Àæëûí óð ÷àäâàð
Workweek - Àæëûí äîëîî õîíîã
Work improvement suggestion - Àæèë ñàéæðóóëàõ ñàíàë
Working youth - Àæèë÷èí çàëóóñ
Work order or job order - Àæëûí íàðÿä, çàõèàëãà
Workload or norm - Àæëûí õýìæýý íîðì
Work quality - Àæëûí ÷àíàð
Worker low-paid - Áàãà öàëèíòàé àæèë÷èí
Work force demand - Àæèëëàõ õ¿÷íèé ýðýëò
Work force supply - Àæèëëàõ õ¿÷íèé íèéë¿¿ëýëò
111
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
Work created to keep a person from being unemployed
- Àæèëòàé áàéëãàõ àæèë
Work execution regulation - Àæèë ã¿éöýòãýõ æóðàì
Work force surplus - Àæèëëàõ õ¿÷íèé èë¿¿äýë
Workfolk - Õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àì
Work overtime - Èë¿¿ öàãààð àæèëëàõ
Work place - Àæëûí áàéð
Workplace safety - Àæëûí áàéðíû õºäºëìºð àþóëã¿é íºõöºë
Work site description - Àæëûí áàéðíû òîäîðõîéëîëò
Workplace hazard - Àæëûí áàéðàí äàõü ýðñäýëèéí íºõöºë
áàéäàë
Workplace risk - Àæëûí áàéðàí äàõü ýðñäýë
Work permit / labor permit - Àæèëëàõ çºâøººðºë
Working capacity - Àæèëëàõ ÷àäâàð
Working age population - Õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿ì¿¿ñ
Work related injury/ occupational disease - Àæèë ìýðãýæëýýñ
øàëòãààëñàí ºâ÷èí
Working age population who are fully capable - Õºäºëìºðèéí
íàñíû õºäºëìºðèéí ÷àäâàðòàé õ¿í àì
Working aged, disabled population -Õºäºëìºðèéí íàñíû
õºäºëìºðèéí ÷àäâàðã¿é õ¿í àì
Work progress report - Àæëûí ÿâöûí òàéëàí
Working age student - Õºäºëìºðèéí íàñíû ñóðàëöàã÷
With foreign investment - Ãàäààä óëñûí õºðºí㺠îðóóëàëòòàé
112
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
YYearly report - Æèëèéí òàéëàí
Years of service - Àæèëëàñàí æèë
Youth unemployment rate -Çàëóó÷óóäûí àæèëã¿éäëèéí
ò¿âøèí
113
GLOSSARY OF MONGOLIAN - ENGLISH LABOR TERMINOLOGY, DICTIONARY
ÀØÈÃËÀÑÀÍ ÌÀÒÅÐÈÀËÛÍ ÆÀÃÑÀÀËÒ
REFERENCE
Ýõ ñóðâàëæ: Source:
Ìîíãîë Óëñûí ¿íäñýí õóóëü Constitution of Mongolia
Ìîíãîë Óëñûí Èðãýíèé òóõàé õóóëü Civil Law of Mongolia.
Ìîíãîë Óëñûí Õºäºëìºðèéí òóõàé õóóëü Labour law of Mongolia
Ìîíãîë Óëñûí Àæ Àõóéí Íýãæèéí Îðëîãûí Àëáàí Òàòâàðûí òóõàé õóóëü
Law of Mongolia on Economic entity and organization income tax.
Ìîíãîë Óëñûí Õºäºëìºð ýðõëýëòèéã äýìæèõ òóõàé õóóëü Law on employment promotion
Ìîíãîë Óëñûí Õºäºëìºðèéí Õºëñíèé Äîîä Õýìæýýíèé òóõàé õóóëü
Law of Mongolia on Low Labour income.
Ìîíãîë Óëñûí Õºäºëìºðèéí àþóëã¿é áàéäàë, ýð¿¿ àõóéí òóõàé õóóëü
Labour safety and health law of Mongolia
Ìîíãîë Óëñûí Àæ àõóéí íýãæèéí îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí òóõàé õóóëü
Economic entity and organization income tax
Íèéãìèéí äààòãàëûí ñàíãààñ îëãîõ àæèëã¿éäëèéí òýòãýìæèéí òóõàé õóóëü
Law of Mongolia on unemployment allowance from insurance fund of Mongolia
Ìîíãîë Óëñûí Òàòâàðûí òóõàé õóóëü Law on Tax of Mongolia
Ìîíãîë óëñûí Òºñâèéí òóõàé õóóëü Law on Budget
114
ÌÎÍÃÎË - ÀÍÃËÈ ÕªÄªË̪ÐÈÉÍ ÍÝÐ ÒÎÌÜЁÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ, ÒÎВЧ ÒÎËÜ
Ìîíãîë Óëñûí Àæ àõóé íýãæèéí òóõàé õóóëü Corporate law of Mongolia
Ìîíãîë Óëñûí ͺõºðëºëèéí òóõàé õóóëü Partnership Law of Mongolia
Ìîíãîë Óëñûí Ãàäààäûí õºðºí㺠îðóóëàëòûí òóõàé õóóëü Foreign investment law of Mongolia
Ìîíãîë óëñûí Èííîâàöèéí òóõàé õóóëü Law of Mongolia on innovation
Ìîíãîë Óëñûí Õóâü õ¿íèé îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí òóõàé õóóëü
Personal income tax law of Mongolia
Ìîíãîë Óëñûí Íèéãìèéí äààòãàëûí òóõàé õóóëü Law of Mongolia on Social Insurance
Ìîíãîë Óëñûí Áîëîâñðîëûí òóõàé õóóëü Law of Mongolia on education
ß. Öýâýë. Ìîíãîë õýëíèé òàéëáàð òîëü Tsevel.Ya. Mongolian language glossary
×. Ãàíõóÿã. Ìîíãîë Àíãëè Òîëü Gankhuyag.Ch. Mongolian English Dictionary
Àæëûí áàéðíû òîäîðõîéëîëò áîëîâñðóóëàõ çºâëºìæ. Job description writing guideline.
Õºäºëìºðèéí çàõ çýýë, ñóðãàëòûí àãóóëãûí ñòàíäàðò, òºëºâëºãºº, õºòºëáºðèéí õîëáîãäîëòîé íýð òîìü¸îíû òîëü
Labour market, training standard, planning, curriculum glossary