Bc~

r~-~iI_ -~i --I]

InEhlnhlibullbull~

nhCJnq vein ere

REVIEW OF WORLD ECONOMIC AND POLITICAL ISSUES bullbullbullbull~wigtPgt _ bullbullbull _ bullbullbullbullbullbullbullbull _

~ Chien IUQcan nihhquoc giClNhgtBgodau the ky XXI e

~ lien minh chou Au dau the ky XXI

gt C(mg dong kinh Ie ASEAN (AEC)

~ HQp tac Ti~u vung Me Kong me r(mgvoi quan hE[ViE[cTr~ng

8(136)Thong 8 ~20Q7

ISSN 0868-2984

VI~N KHOA H9C xA HQIVI$T NAMVSelii~BNHTf V~ CtiNH m Tt-iE rmn

rltf~ Z-_hJ~rJfIlt~ J ~~~

Kenh teva (hinh trBbullbull

The 9ia~

8 (f36)IJuing 8 2007

NAM THlr MlfOf CHINgQP- JU rlta f lluinq f kV

Pham Hong Ticn Mal s6 khia canh an ninh kinh te cua van 19de an ninh con nguai trang h6i canh loan cau hoa

Ph am Thai Qu6c - Tr1In Van Duy Hap tae Ti~u vung 69Me Kong rna rlt)ng va quan he Viet Nam Trung Quae

Dinh Quy Do Van de di 16 Lien Hap Qu6c trang h6i canh qu6e re mai hi~l nay (riep rheo l1 he)

46

MlJC LlJC

Thanh TOllll - Pham Thai Quoe Cai eaeh khu ve nang 55nghiep theo huang th tmang a cae nen kinh te ehuy~nd6i trang thap ky 1990

Nguy~n Ouy Dung Chien luqc an ninh eua Nhat Ban nhung 12nam dau the ky 21 Muc lieu tien trlnh va nhung nlt)idungchu yeu

Do L6c Diep Lien minh chau Au va nhung van de eua n6 6dau the ky XXI

Nglly~n Hong San Clt)ng dong kinh te ASEAN (AEC) 36Nlt)i dung cae bien phap thue hien va nhfrng van de dat ra

Nglly~n Trltng Hall - Tdn Van Tung Chat luqng th~ehe va tang truang kinh Ie Til ly thuyet den danh giathue nghi~rn

)

i

I )

1_-lt01 I

C(gtng d6ng idnh t~ASEAN (AlEC)N(gtidung cae bi~n phap thVc hi~n va nhu-ngvan de dcJt ra(l)

PGSTS NGUYEN HONG SON

Sang kiin xay dvng C6ng a6ng kinh reuro ASEAN (AF() mul fronK 3 II c(il ell) C611g dimgASEAIIf2 aUI7C Ih6ng qua lfi Hpi nghi cdp coo ASLAN+9 vilo rheing 10 nam 2003 lai RaliJnaonexio Trang b6i canh lien kil kinh Ii ASEAN ehwc wi hi khci lang Ido AEC 16 Ihemv9ng chinh lr [on Clio j-JP h9 nhdm nang C(fO klu~Hang cqnh Ionl1 fLing curIng rhu Jlli riAu(pound nuac ngoai cling nhu t16 phD vai s~(gia (fl1g C1)0 qua h7h tom CC1l h6( i1~jcbi(~t hI s~rn6i len elia Trung Qu6e va AI1 DO

AEC sf bao h6m nilling noi dung gi Nhnng bien ph(ip rio 1( olllrc flnrc hien nh(~m Ining16i AEC vii ASEAN dang g(Jp phdi I1hnnK 511 at gi Imng (i[ Iril1h hien tlmc hau ALe HIiviii so c6 gill1g plujl1 l1ao If giai eho nhlng cau hai Iren

I NHONG NQI DUNG CO BAN CllA AEC

Nhrrng nQi dung w ban cua AEC co theuronh(n bitt dUQcqua Tuyen h6 J-1i~puac ASEANII (Bali Concord II) CJng a6n2 Kinh 12ASEAN la iee hiel1 Ilmc 1700 11111Cliell cubidmg Clio h(ii nh(jp kinh Id IlOng Tc7 I7hil1

ASEAN 2020 nh6m hinh Ihanh (il khu vuekinh 12 ASEAN 6n ainh Ihjnh VIWl1g VCIco khinong canh lranh cao Irong tlo IlllJlg loa dic aliu lu se allfie elm cluyill 1(1 do WI 011tlufic tlll elll~Jill 1(1 do 011 kinh td 11761IriJnd6ng a611 doi ngheo va chenh lech kil1h reuro-xoh(Ji awe gi6m b6t vao nom 2020

C9ng d6ng kinh 12 ASEAN sf dua ASEANIHY1171117Ii IllIImg va khu 1(IC sail xlIlil IbllgliMit bi2n Sir da dang d(Jc Ilul clia khu vuc 117(11117nl1lIng CO h(ii hIS I(Y kinh dOQnh bi211 ASEANIhill1h 1191 b(i pheln nong (tong a vung chilc hol1IlOng he Ih6ng cling cdI 106n c6u (3)

Cling theo Tuyen b6 Hi~p trae ASEAN IIAEC la su ady m(lnh nhiJ-ng co ch2 lien kdl hien

Vi~n Kinh ie va Chinh ifj The giui

cr5 Clla ASEAN nlm Hiep dinh Kbu vuc Maudich TLr do SI~AN (ArTS Hiep dinhKhung ASFAN Ieuro Dieh Vl (AFAS51 KhlllllClJ~u tu ASEAN (AIA)161Hiep dinh Khllng EHQp tac C6ng nghi(p ASEAN (AICOPJ Iiixay dLrngASEAN lhanh mQt thi lnrilllg va cosa san xuiil tb6ng nhiit Noi cach khac AEC 11mo hinh lic ktt inh It kllll vre da trcn vanang cao nhiing CO c1d licn k~t kinh tt hi~nco eua ASEAN e() b6 sung thcm hai n(Ji dungmo lit tr do di ehuy~n lao il(Jng va di ehuyEnvAn t do h(fIl

Sall do thea quyeurot l1inh ella HQi nghiThllQng dinh ASEAN 12 ti Cebll PhiJippin(0112007) thai han thfc hi~n AEC dUQc rlllng~n 5 lam

Nlm vay theo dl tinh ARC sc iUlcthlreh~n vito nam 2015 va khi do ASEAN sc trothitnD m(Jt thi tTuirng vit CO so san xuat th5ngnhat voj SI di ehuy~n tl) do eiia himg hoa(Ich v va lao d(ng co k) nang va v5n dnQcdi ehnySn t do hOR

3(--------- ------- Nhung vfin ce f(lNHTEvi CfNgt1TRTHeGlal s6 8 (136) 2817

Nguy~n Hong Scm

Xet ITlt~nkhia canh Iy thuy~t kinh t~ qubc ttvai nhung nQi dung nhu Iren AEC se kh6ugthuQc bfrt ky hinh thlrc hQi nh~p kinh t~ khu VU(

nao (xem Bang 1) Cac cam k~1 thIc hi~n AECvmrt qua nQi dung cua mQt FT A (vi bao ham cittI do di chuy~n cac ngu6n hrc san xufrt) nhun~i khong au a~ co th~ tro thanh mQt thi tmimg

cLung (kh6lg co chinh sitch thuang m~ichung) Do d6 AEC co th~ GUQc xem nhurTgtQtFTA ding (Khu VICmu dich lJ docQng them vyi SI di chuy~n tI do cua cae y~ut6 sill1 xuit) hay I11(Jtthi truong chung trtf(MQl thi tmirng chung nlmng kh6ng co chinhsach thuang mai chung)

~~=r----

I -0____ ---l----- __

-J I J

I ---1---- middot --

-~---~---~----

-J I -J -JI-II L len

allg minh AECmg kinh tt

AEC FTA Lien minh thll~ quan Til fnrirng chung Lien rninh kinh t~

11I I~r----I I

-----4----------l--

I II I-I------r-I j [I l---

I-I~--I Lien I Th minhl tm 1 tL~I luan cht

Bang 1

I Hai hila hoa chinh I~chtai chinh va tien t~

-- ----~--

Tr do di chuyen laoaong va vbn---- _---~_Chinh sach (huang lnwi chung

-~ _----_- -

TI do hoa thuang mal ~ ojgiua eac tMnh vien ____

- --

Cite TilO can thuangmi thfrp han giua cac ynuac thanh vicn----C -------

KIm v~r( uu Khu v~rcaai tlmang mili thlrong m (li tu(PTA) do (eTA) -

Xet tfen khia qmh tlwc tt bbi dnb ra airicung nhu nQi dung Clla AEC cung khit khac bi~tso vai CQng a6ng Kinh tt chau Au ( EEC -thanb lp nam 1957 va la titn than cua Licnminh chilu Au EU) M(ic dil ASEAN huangtai AEC trang bbi canh kinh t~ va chinh tr thtgiai thun 19i han so vai EEC (m6i tmangchinh tTj hoa binh va tuang dil 6n dinh m6itmang kinh t~ qu6c tt ngay cilng Quac llI doh6a) nhung xufrt phiit aitm Clla AEC thAp hanella EEC mlrc dQ chenh I~ch v~ trinh (1Qphat(rien giua cac nuac thilnh vien lall han muc dokhac bi~t v~ tht cht lut phap t6n giilO vanh6a cling cao han Ngay nQi dnng tu do h6athHang mai hang h6a clla ASEAN (ArTA)ciing chua auQc thrc hi~n hoar toano Lien kelYinh tt (rang ASEAN mang tinh chilt linh ho~tva ma chli kh6ng qui ctnh Chl1iCL -~l1heurova c6

tinl1 rang bUQc chat che Ngoai ra IT AEC kh6ngco r(il (Mu lilU kinh It 1100 tuang IlI nhu f)(rcPhap Anh a EEe

MQt khac hift quan trQng nua giua rna binhAEC vai ma hi nh clh EEC la each thuc raquyct dinh Nguyen 16e ra quytl ainh ClioASEAN Ia nguyen 16c a6ng Ihwln trang khi ITEU nguyen 16eao s8 quytl ainh aU(Jcsu dtmgkh6 ph6 biin Ji(gti nghj BQ tmang Kinh ttASEAN (AEM) 1 caquan di~u pb6i hQi nhpva hp tae kinh It trong AEC vai tinh the ehtva C10yEnIrc khong cao Trang khi do fly banChan Au (EC) li la mbt ca quan co (inll th~ chtvit quy6n uy cao dlt3ivoi cae nuoc thuQc LEe

ThcTl VRO 06 khac v6 EEC truc)C kia A ECIt Iri(ji C5J7g d5nX kinh II rnu

NhOnq val ere KINH reuroVA c-lfNH TRf Tf Gla ~st 13-)~~J(J------~------ ------------ 37

OJ

j ~2r~dong kinh te ASEAN (AEC) N6i dung Nguyin Hong Son

38 -- ---------- NhiJng vEin de KINH TEVA CHiNH TR THE GIOI s6 8 (136) 2IJOI

Tht nh[ll cae nuae thimh vien clla AEC noirieng va ASEAN vai tu each la milt kh6i noichung d~u da va dang hili nhap sau vao n~nkinh t~ th~ giai Hi~n nay 9 thanh vien euaAEC dang la thanh vien eua T6 ehuc Thuangmi Th~ giai Thanh vien con Ii (Lao) dangdam phan d~ sam gia nh~p WTO Muc dil maelra thuang nwi Clla cae mrac thanh vien d~uIan (trtr Lao va Mianmar) tu 50 (Indonexia)len d~n 3856 (Singapore)) Vai tu cach lal1lilt kh6i ASEAN da dang va se ky k~t nhi~uhi~p dinh thuang nwi W do song phuong vaicae nUCre khae nhu Tfllng Qu6c Han Qu6eNh~t Ban Oxtrayiia New Zealand EU va My

Thil hoi cae nuae thanh vien AEC phl thuoenhi~u vao thi truang xuAt khAu v6n va congngh~ a ben ngoai ASEAN tuy co quy 1110dans6 Ion (567390 tri~u dan nam 2006) song quy1110thi tmang khong Ian (GDP danh nghTa nam2006 khoang han 1000 ty USD) HAu h~t caemrCre ASEAN la nhfrng mrCre co l1lue tim nh~pthilp va trung binh trtr Singapore va BruneiHan nfra khac vCri cae kh6i lien k~t kinh t~khae tren th~ giCri ASEAN khong co nhfrngdAu tau tang tmang cua to an kh6i vai ti~m hlekinh t~ va thi truang Ian d~ co th~ thlle dilythuang mai - dAu tu nili kh6i tO Iue hut lienk~t thj tmang eua cae nUCre thanh vien Thuangmi nili kh6i eua ASEAN chi ehi~m 25 t6nggia tri thuang mi ella toan kh6i (2005) Ngoaira nang hle v~ v6n va trinh dil eong ngh~ (ehiiy~u ia eong ngh~ trung gian ehu khong phai laeong ngM ngu6n) eua ASEAN rilt hn eh~Trang giai doan 2001-2005 gAn 90 dong v6ndAu tu trre ti6p nUCre ngoai rang ehay vaoASEAN ia tlr nhfrng nUCre ngoai khu VfC(9) Sfp1w thuile do la mi)t trang nhfrng nguyen nhanthue dAy khuynh huang Iy tibn cua milt 56nUGe ASEAN nh~m tim ki~m cac hi~p dinhthuang mai W do song phlang (BFTA) vai caenuae ngoai kh6i

II cAc BI~NPHAp THlC HI~NAEC

ibull~

D6 bUCre dAu hi~Il tlwc hoa AEC Hiliciip cao ASEAN 9 da quy~t dinh a)

nohib

DAy

manh vi~c thlc hi~n nhilng sang ki~n kinh 16hi~n co bao g6m Khu vfe Mau dich Tv doASEAN J-lip dinh Khung ASEAN v~ DjehVlva Khu VlCDfu tu ASEAN b) ThilC dilyhQi nh~p kim vvc sau han trang cae nganh uulien c) Tao thu~n lQi eho vie di IIi euadoanh nhan lao dilng lanh ngh~ va nhan taitang wang eac th~ eh~ eua ASEAN va tim hpkhaang each phat tri~n

Thl nh61 long cuimg Ihuc hiijn eric cl1ImngIrinh h9i nh(ip kinh It hien co

Trang khuon kh6 CEPT AFT A ASEAN 5eti~p We lil trinh giltllTIthu~ d~ ti~n tai thuf su~l0 eho 9845 dong thu~ thco CEPT CUoASEAN-6 trang do 9899 dong thu~ da aI11UC0-5 va eho 8691 dong thu~ da thcoCEPT clla ASEAN-4 trong do (1a co 813510 diia I11UC0-5 (A SEAN Sccretariat 2005)

Deuro thuc hin thanh cong AFTA cae nUGcASEAN se tilp trung vaa vi~c xac b6 cac rirocan phi quan thu~ thong qua xay dl1lg l11i)tchuang trinh hanh dQng chung xcm xct lai circsan phfm chua duQc dua vao danh muc uu daicia AFT A d~ nhfrng san phAm nay phll hap v6inhfrng guy dinh cua CEPT tuc Ia loi trtr nhCfIlrsan phfm co lien quan d~n suc khoc an ninh viibaa ve gia tri ngh~ thu~t va Ijch su ti~p tue caithien cae nguyen t~c xuiit xu (ROO) ella CEPTva cae quy dinh v~ eong nh~n l~n nhau (OCP)cllng c6 hQp tac trang cae hoat dilng thuau 19ihoa thuang mli thong qua vi~e thfc hinchuang trillh hai hoa hoa thu~ qlun va hai quanmQt eua ap dlng cae ehu~n mfc cac thoathuiln eong nh~n l~n nhau

D6i vai lhuang mli dich Vl - linh VfC tifntri~n ehitm nhilt trang cac chuang trinh hQi nhilpcua ASEAN - cae nuae (hanh vien se tap trungvao vie dat mlC tieu l do hoa Cl th~ cha tungvong dam phan (m6i vong khoang 3 nam) vatang wang ehuc nang dieurou ph6i dam philn dichV eua AEM ASEAN se tap trung vao vieetang wang hQp tac xle ti~n va tlOthu~n lltricllodfu tu B~t dfu tlr nam 2004 ASEAN di] d~yl11nh ra so( danh I11lCcac nganh va bin philP

nh~y cam d~ I1lc)clra ngay ho~c chuytn sangclanh me IOili (ref tam (hiJi Di)e bi~l SEANse (hi~t Hip mang Juoi cae khl (hLrang mai tu dova khl ch~ xu~( et~ gillJl cac cong (y chia sethong tin va phan cong san xuiit eteuro b6 (n) IJnnhau va khai lhile lai th~ eua nhau teTeto giupcac nganh cong nghi~p ASEAN phat (fi~n

Till- hai aJ manh hoi nhtJp mol sli ngcmh WI

lien (hong qua vi~c ky k~( va tlmc hi~n Hifp djnhklllmg ASEAN J Hgt nh6p celC ngcmh LtU lien(Vicn chan (hang 1 i2004) Cae nganh tnl (ienhoi nhap g6m 7 nganh san xu~t hang hoa la nongS31 thuy san s2m ph~m cao SU san phfim go d~tmay eti~n (1T 0 to 4 nganh cljch Vl la hang khong

e-ASEAN (thuOng lli~ti d~~n tlf) y 0 va c6n~ngh~ thong tin Tong cQng co 11 nganh tru tierhQi l1h~pMoi ngimh se do l11Ql Ii-rae thalu~ vJen1SEAN lam eti~u ph5i vicn (i~n [inn etam phanva thTc hi~n (xem Bang 2)

Cile nganh n6i (ren eturc lua chon lrcn co SCI

lai (h~ So sanh v~ (ai nguyen thien nhien kifnang lao et(mg muc d9 eanh tranh v~ chi phi viD)LlC dong gop v~ gia trj gja tang d6i vai n~nkinh (~ ASEAN Cherng chi~m hon 50 thucmgrnai n9i bo kh5i clla ASEAN (nam 2003) ifkim ngilch 11 nganh lm lien nay cl6ng g6p 484ty USD (rang xui khfru va 434 I) USD trollgnh-p khiiu nQi b9 kh0i

Biillg 2 Cac nganh uu tien va cac nu(c di~u phbi vien

Siin ph~m

---~=~_-~=~-~-~

San ph~m gil va 0 (0

Cao su cl~ may va giay dep

San ph~m nang - liim nghi~p

--------- ---- --- -----

Malaixia

Mianma

Elicn (if

E-ASEAN va y t~

Hang khing va du Ijch

PhiJippin

SingaJlo

C Thai LNgubn Chuong (rinh hilnh dong Vicn Chan (2004)

Hi~p djnh Khung cung dua ra cac bi~n pMpricng cho h(ii nh-p tUng nh6m nganh eung nhucac bi~n phap chung eho ea II nganh Vi~c 10ib6 (hLI~quan (dua tl1ll~ quan xu5ng mlrC 0) d5ivoi cac san phiim h9i nh-p nhanh trang II nganhnay se dUac (hrc hi~n trang vong 3 nam (d~nnam 2007) d5i veri cae nuoc ASEAN-6 va trangvong 8 nam (etBn nam 2012) d5i vai cac nuocVi~( Nam Lao Campuchia va Miaruna (CLMV)Khoang 4 nghin dong thu~ (tuOTIg etuong 40t6ng s5 dong tlmB cua ASEAN) se duac dua vao10 (dnh h(ii nhp nbanh Cac san ph~m con Iitrong II nganh noi tfen duge dLm vao danh mlCmieuron trtT t11l(hai C6 khoang 641 dong thu~ (bay

15 t5ng s6 dong (huB elh ca 11 ITnh VlCuu(icn) (UOTIg lrng voi cae san Jlh~rn trang danhJ1lle mieuron tm tm h(i Tuy nhicn danh nwc nayse h~t bi~u ITc vilO nam 2010 Nhu vay cacnganh nay se dLTaCh6i nbap hoan toan vao nam2010 et5i vai ASEAN-6 c6 nghTa la etBn nam2010 (0an b9 cac hallg rao quail (huB va phi quan(buB d5i voi cae san pb~m trang 11 nganh (ren scetuac Ioi t6 hoan loan (merc (11ll~ SllAt 0 vakhang c6 hang rao phi thu~) Thiri han ch6t h9inhap hoan toan d6i v6i CLMV la nam 2015

Them vao (10 sau khi xic djnh 1 J nganb WI

tien hQi nhflp tll nam 2004 v6i tu Utt h ltdAutaurlniii nhQn nh~rti lhLC c1fly hQi nh~lp kiilh

I INU1-VAnlIN1 ~ 0 N I 7g V2J] oe i L 1 bullbull I - fR THE dOI So8(136)Lcv7---~------------ _ - ---- --oJ

C ---------------- ------Nhfing valde KINH TE VA CHINH TR THE GIG s6 8 (136) 2)07

jl~~I~i1~-1

l-~i

z)q

-1

~-IIi

~l I~

I~1 Ilj Itn

tjI~1 I

Ij

I~-11~to1bulli

j

i

l ~fLl

I

Cong dong kinh te ASEAN (AEC) N(li dung

[~ noi kh5i SEAN trIOncon duang huang taiAEC cu6i nfun 2005 cae BQ tnrimg kinh t~ASEAN (AEM) dii nhiit tri b6 sung ngimh dichvu h(iu dn (Logistics) tfa thimh ngimh uu tienh9i nhp thu 12 vai Viet Nam dong vai tra dieurouph5i vien

Nhu vay AEC la mo hinh hQi nhp theongimh val l11~lec1ieh i) khuy~n khich phat huyslre m~nh kinh t~ ella tlrng thimh vien trong caengiillh ma hq co Iqi th~ qua do k~t hap sucl11anh kinh t~ Clla tung mrac thanh vien nh~mt~o lqi (h~ cho toan khu vrc ii) t~o dieurou ki~n(htte d~y va tang cuang dil tn nQi kh6iAEAN iii) Duy (ri cae ho~( dQng san xu~t vacite bOil dQng kinb t~ khae trong noi bQASEAN jv) khuyfn kbieh (bue ngoai (rongnbi bQ ASEAN v) phat tritn cae san pb~l11vadich vu mang tbucrng hi IOuASEAN (made inASEAN)

Brmg cach (here hi~n hQi nhp nhanh trong12 ngimb uu tien cac nuae ASEAN se tangwang duqc (huong mili va diu (u nQi kh6itrong cae nganh nay cling nlm t~o buae dQt phatao da va thuc day hi~u ung Ian toa sang cacnganh khae Di~il binh la nganb dicb VI hu dn- nganh co tae dQng Ian toa lien nganh va d6ngvai tra then chflt trong quy trinh giao djcbthuang m~i diu tu hien d~i Trong b6i c3nh caemrac ASEAN da co AFT A cac chi phi saubien gial cho thu tIC hai quan v(in tai phanpbfli dang chifm ty trong ngay cimg eao(rong gia thimh san pbilm cufli cung Vai vi~cnang cao hi~u qua ngimh hu dn ASEAN byvong cac thi tnrang thanh vjen se dugc kftnfli eh(i( che han giao thnang hang hoa tbun19i bi~u qua chi phi thftp gop phin xlle ti~nthuang mai ttOIWting thun lai tIm hut diu tute ben ngoai

Thu ba w ehd f(Ji nghi B Iruong Kinh IdISEAN (ADd) liip Ilaquoe lir CO chd ehinh (thongquo cae H(i d6ng AFTA va AlA) (tilu phJi 161cri C[1eh0(11(mg h7P lac kinh d cia ASEANeu thf (l) Hi) nghi cae quan chuc kinh t~ caD

cftp (SEOM) sc la co cht giai quy~t cae vAn d~co tinh ky thuaL AEM cbi tbam gia khi citc vftndeuro d6 ciin co quy~t dinh ehinh tfj vugt qua (bAmquyeuron Clla SEOM (2) Mili mfaC cu lTIQlquanebire cao cftp thftp nhftt la Vl (nrang lamtruang doan dam phan Cae twang doilll damphan g~p nbau hang thang (~i Ban Thl1 k)ASEAN (3) Thanh l(ip mQt h~ th6ng cae cbt taid~ tbfc hien tu vftn va giam sat vi~c tlmc hi~1cac bi~p dinh ASEAN

TIn Il-t~ icing cuiJng c6ng foe luyfh7 ruyh1

Irol1g tel1g me6c Ihll1h vien ciJl1g I1hu Irong10(111khJi cho doanh I1ghiep C11l1gnine cho caeaJi 11f(Jng kh6c xoa bo din ciie hieu bi~t khongchinb xac ho~e tieu qrc v~ qua tfinh hQi nh~pkinh tf Clla ASEAN Khll)~n khich va coi Sirtham gia clla cae doanb ngbiep la eN tht cbinbtrong cae ho~t dQng bup lac kinh ( cllaASEAN

Tlnr 110mrime hin ehuong rlnh uu ckJiphJc(lp cho cae mrac thitnh vien mai va tang clrirngthfc hi~n cae dv an lien k~t kinb t~ ASEANtrong k~ hoacb hilnh c1QngSang kitn HQj nhapASEAN (lAI)

Tlnl sau HQi nghi Cftp cao ASEAN 11 taiKuala Lumpur (201212005) dli quy~t dinhthanb lp Nhom cac nban v(il Nfli tifng(Eminant Persons Group) d~ solaquon hao Hidchuong ASEAN Hitn chuang nay se la lleurontang phap 11 quan trong de bi~n iSEiN ttlHi~p hQi sang CQng d6ng nghTa la lam choASEAN mang tlnh th~ ch~ cao han va trg glupcho vi~c thvc hi~n iEC Hifn cbuang ASEANcon se c1uaI~ co hQi thay d6i qua trinb ra qu)~tdinb cling nhu the cht cua ASEAN gllp dilynbanb qua trinh thu h9Jl chenh I~cb phM triengiGa cc nuac thanh vien

III NHlfNG VAN DE DiT RA

Nhfrng pban tlcb a trIOnebo thfty buang tiriAEC vao nam 2015 la mle tieu dAy tbarn v(mgella ASEAN De thlle bien dultlcmuc tieu nayASEAN phai giai quyft dUQcm(t loat eac vftn

deuro vbn gAn litn v6i i)i qua trinL hlnh thanh vaphilt trieuron cua Hi~p hQi nay

Thu- nhdt chenh l(jch phOI Irldn on ghi-o cae1lCo-Cthcmh vien(IO

Khong chi GDP tren dAu ngum giua caeIllrac thanh vien ehenh lech Io-n (thu nhap cuanh6m thAp nhAt (CLMV) chi b~ng ]3 dtn liSthu nh~p trung binh clh cD kh6i trong d5 GOPtrcn dAu nguai clla SingaiJo gAp so l~n Vi~tNam va 75 liin cua Camphuchia) ma trinh (1(gtphat trieuron kinh tt cua cac mrac thanh vien cungkhae nhau nhieurou

Trang khi Singapo oJ tro thanh mot nuo-ccong nghi~p phat tri~n thi cae nuac CLlviV vlndang phai ra suc e6 g~ng thoM khoi nh6m cacnuac kem phM trieuron nhiit tht gioi Singaporedugc Diln dim Kinh Ii Ihi girji danh gia Ia neuronkinh tt e6 nang lIc ecnh tranh eao thu 6 eua thfgiai nam 2005 thi Vi~t Nam Ici chi ougc xfpthtT 81 can Campuchia xtp t~n thu II2 trangt6ng 56 II 7 nuac dugc oua ra (1anh giil Trangkhi m(gtt sb neuron kinh tf c6 mue d(gtW do h6a caothi a m(gtt s6 khac neuron kinh tt can chiu nhieuroubi~n philp can thiep clla nha nuo-e (Singapodugc The Heritage Foundaliun and 777e WallSireel Journal xtp la neuron kinh tamp tv do thu haieua tht giai nam 2006 Philippin (xtp thu 98)Indonexia (xtp thu 134) va Vi~t Nam (xfp thuJ 42) la nhfrng neuron kinh tf it tv do Lao (xtp thu149) va Mianma (xtp thu 155) la nhfrng neuronkinh tt phi tl do) Chenh I~ch philt tritn Iangiua cae nuac thanh vien ASEAN can dugc ththi~n a ehenh I~eh veuro phil tritn con nguoi mue OQrna cua CJ so hctiing SI philt tritn cua thi twangtai chinh co diu kinh tf nang IfCtht cht

chi d(J va thi chi chinh Ir glua cae nuo-cthill7h viim 1(11 cang da d(1I1g6 ASEAN t6n t~icac cht d(gt ehinh tri-xJ h(gti khae nhau Nhungquan h~ vf chinh tri c6 tht thuc oily song clingc6 the lam xiu di quan h~ vf kinh tt Cae nuoeIhanh vien ASEAN (Mu co nhung tlnh loanchidn hwc rieng kh6ng gl6ng nhau Mc du

- naIlh 11 qan tr()J10 Cl ~lO t-)~n tl I(l Ie J ~ t- ~ I - 1- ~

vFe nhlrng cae nuac J~ay o~u d~t 19i j l q ~_iit~gia lell hang 0311 va luon c6 gi~g duv (ri P(trieuron quan he vai cae dbi tae Ian 0- ben ngo~iNhilng tinh toim rieng nay c6 the anh huerngd~n tbc d(gt thue hien cam k~t Cw m6i tOCd]vicn dbi vai nhung vin of lien kft kinh tt eukh6i Them vilO 06 a ASEAN can tCm (uinhC1lg khac bi(t htt suc Ian veuro ton giaG vanh6a ngon ngu gifra cae nu6c

l1c ell cum tu lh6ng nhdl Irong (1a (I-mgthuang augc cac nha lanh ocoASEAN nh~c taikhi miell ta ASEAN song tren thvc t~ k~o(the tim thAy Sl th6ng nbit khi c6 sv Go da-g V

khac biet Ian gifra cae lUac M(JI rna chenhI~ch ph at tritn lit mQt tl1Tc tf khileh qllan vi c)th2 la di)ng Irc clia SI phil triCn Ngo rachenh l~ch ph3t trifn gi iJacae lurac theln11 [i1can e6 tht tcOaieurou kien de cae nllac bf sungeho nhau thong qua cae chuong trlnh 19[ ta~thich hgp (nh~m kbai thae Igi tht rieng Vl bbsung eho nhall at cling phill tritn)

Melt kh6c thue tf eho thAy chenh ICch pi t

tritn giua cac mroc thanh vicn ASEAN 62I~g (Jnhung tae dong tieu cm toi qua trinh b~p tellkhu vrc i) Tr9ng tam chiEn layc phat tri2] (2-cac nuac khae biet nhau qua d6 imh hI0111lieLiCfC tai kha nang hgp tae va h(gti nh~p kh~ vuetrang cac IInh vltC co ban nhll tlmong m~ (1iiltu tai chinh-ti~n 1~moi tnrang va an sinh xiihQi Ii) Kha nang Illtcrng 19i va tan dung cae C(Y

h(gti cling nhu d6i ph6 vai cae bit I(i vr thitcgtthuc tu hQi nhp kinh tt qubc tt sau r(gtng hemcua ASEAN rit kbac nhau giila cac lllrac tha]lJvicn vai nhung tac dQng tieu crc tai qlli Unhhgp tae va h(gti nh~p iii) Duai tiic aQng (tta qliitrinh tnan cill hoa SlTm~t 6n d)nh do kn phMtr]6n eLla InQt nuac thanh vien se co nhfrng lca(gtng liiy Ian to-i nhung nuac thanh viln kh-rgay xllng dQL chia re va de doa tai vi(c bi1am an ninh ehf loan kIm VLrc(chAng htn trelIlfcac vfrn a~nhu khung hoang Uti chi lh~Vll d~ ~~elf) hot oQllg khung b6 Jy khai sac tQ~ ti

NhiJng vin ae KINH TEVA CHiNHTR Ti-iE GIGs6 8 (135) 2~07--------- - --- ---

S5~ngq~fl9 kinh t(-Ef~EC)_ _N~6_id__l_ngo __ _

r~S---_--_--_ --_-_-_ iJilJp an eM KINH TE VA CHfNH TRI THE GIOI So 8 (136) 2001~gt4

giao va cae h00t deng tQi ph~un xuyen qu6cgia ) iv) Chfnh l~eh pMt triEn con khitn ehamQt s6 nuae co xu Im6ng phat triEn ly Him (xuhuang ky ktt cae FTA song phuong vai cae d6itac Ian ben ngoai khu ve ) eung nhu (10 diEuki~n dE cae nuae ben ngoai dij gay (ae dong liiikeo cae nuae thilnh vien phle Vl eho Igi ichcae y d6 eia cae l1lrae nay (~i khu vue He quaeu6i cling elia de tae dong tren la ASEAN 5e bigiin11din sue G-lhtranh suy yEll vai (u each IamQ( kh6i th6ng nh~t va all ninh kinh tE eua khuvue se khong duge dam baa

Tllllhoi Ihi Iruang bi chia c6lnghiem r9ng

Nhfmg rao ean thuE quan vi phi (hut quanehia e~t (hi (mong khu vue (hanh 10 thi (nrangricng rc va dmre baa hQ M(le d0 timE quan d6ivo-i thuang mci nQi bi) kh6i dli giam dang kEgifra cae mrue ASEAN-6 song gifra de nuaeCLMV vm rh eung nhu gifra ASEAN-6 vaiCLMV thi vin con dang kt Thea tinh (0an euaBan Thu ky ASEAN thue hi~n cam kt(CEPTIAFT A cae nuae ASEAN-6 se giiun (hutquan ella minh xu6ng mue 0-5 d6i vai9955 t6ng 56 mi)thang (rong khi CLMV chigiiun d6i vCri5567 Khi (hut qllan giam eachang rao phi thut quan lai tang len dt baa hQeac nhil san xu~( trong nuae NhGng rilOcan phithut quan dang dugc cae (hanh vicn ASEANtleh eIJe Slr dllng la hcn ngileh nh~p kh5u hlnehE xu~t kh5u (11 nguy~n va eh6ng plJa giaNgai ra cae quy dinh vb kY thu~( vb himhehinh v~ Slfe )lthoean (oan moi truong nhanmac d6ng g6i eung duge cac mrae ASEAN tiehqre khai (haG Cae (hli tlle hai quan va thitu slJhili hoa h6a thu Ie hai quan gifra cae nUCreclingla nhfrng hang rao bao h9 phi thut quan gifracac mr6e thanh vien v6i nhau

Sr phan illang (hi truang nhu v~y dang khitneha giGa cae xi nghi~p va cae ngimh (rangASEAN it e6 sr philn eong lao dQng vai nhauva bai v~y (humlg l11qinQi bQ kIm vvc co t6edO tang rit cI-mkhoang 3-4 (rang (hi)i ky titn8m 1994 (nam AfTA eo h~u he) din nayella dli c6 tht lAy cUQc khllI~g hoang tai chinh-

(ibn te 1997-1998 ra db bi~n ho thi t6e GQtangnhu viiy la r~t th~p so vai t6e dQ tang 20 ClllEEC trong 10 nam dku thanh l~p cQog d6ngkinh tt Trong qua trinh thIJe hien AFTA mots6 nuae thilnh vien con eh~m thlc hi~n cae camktt eua minh (ching hln nhlf Malaysia va Vi~tNam tilm thai rut ra khOi danh mvc giam thuithea lQ trlnh trong nganh eong nghi~p 0 to)Tioh trilng oay phill1 anh tlnh b6 sung I~n Ilhanella thi (mang ASEAN Ia th~p va ASEAN v~nchua e6 ehinh sach chung dE e6 (hE Ira thanhmQt thfc (hb (h6ng nh~t khi d6i m~ vai eanhtranh ben ngoai

Thriba chi nghla baa h6 lrang ITnhvue Mulu van mgnh

Sang kieuroo KIm Vlfe Dku tu ASEAN (All-)duQc triin khai db thue d5y hgp tae giua caeou6e thanh vien trang IInh vue d~u lU Tn)nhicll trong qua trinh thfe hi~n mQ 56 nuCrcv~n con bj chu nghla baa hQnfu keo 1-19dua r~tnhi~u nganh cua minh vao danh mllCnhlYcam(SL) danh mle IOlitnr tlmthai (TEL) va danhillle 10litrit chung (GEL) Thea Baa cao giGakjeua Kt hOlchHanh d(ng Ha NQi m9( s6 nuCrc(hanh vien tham chi con th~y lung rung khi phaixae dinh cae danh mvc noi tren d6i vai lJnh vuedjeh V Cae danh mle tren eang dai hay eimgnhibu nganh dlfge dua Vilacac danh mle thi baah9 eang mtnh va lf do h6a eang eh~m Vi thElien ktt kinh (i sau han cilng g(ip tra ngli

Th lu tc)mphon Irang Ihuong mgi dich vulidn ridn eh9m va Ihidu S1 h9P lac chijl che vdlai chinh-liJn I~

Tv do hoa djeh Vl gifra cac nu6e (hanh vienASEAN Chll ytu dUQethIJc hi~n thea phuang(huc eung dp 1 (eung dp dieh Vl xnyen biengi6i) va phuang (hue 2 ((ieu dung dieh V amr6e ngoai) Tuy nhien (rang qua (rinh damphan lf do h6a eac doan dili biiu cae nuCrcthuang khong e6 quybn quytt dinh cam kbt vithb (itn d9 dam phan di~n ra kha eMm

TY gia h6i doai e6 anh huang 16n dEn thuangillliva do do dbn lien kbt kinh d Cac nen kinh

IIrII

l

Nguyampn Hong Sn ~6ng dong kinh te SEAN (flEe) [16idung

t~ ASEAN phu thu()c nhi~u vao ngai t11Uungva vi~c thanh toan cho cac giao dich ngoi thucmg thuang duac thc hiln b~ng cac dongti~n Clk dc nuac ngoai kh6i T) gia giua ci6ngti~n eila cac nuac thanh vien so Vlii USD trangthai gian tiI khling hoang tai chinh-ti~n tl chauA 1997-1998 d~n nay bi~n ciQng khong gi6ngnhau D an danh gia tinh kha thi clla d6ng tilnchung ASEAN vi he th6ng ty gia ASEAN tuyda duae tri~n khai nhung li cham vi khong illngu6n tai chfnh d~ thllC hien Thi~u hQp tae v~t) gia da can tra d~n vilc duy tri mQt ch~ d(J t)gia h6i cimii 6n cijnh va vi v~y clm tra thucmgrni giua cac nuac thanh vi en e1a lam can tralien k~t va hQi nJliip kinh t~ ASEAN sau han

M(ic du S hQptac v~ tai chinh giG-acac nuaeASEAN g~l day duQCthuc d~y thong qua caehi~p dinh nhu Ti~n trinh Giam sat ASEAN(ASP) Thoa thun Hoan d6i ASEAN Sangki~n Chiang-mai (CM) tny nhien v~n con mQts6 ]wn ch~ trang cae hi~p djnh nay Thzr nh61vi~c thi~u ht s6 li~u kinh t~ da gay kh6 khancho vile dua ra cac so sanh lien qu6c gia CllaASP Tren thvc t~ s6 li~u tim th~p tir nh6mCLf1V v~n chua d~y du va dip nhat M(it khitcv~n chua c6 sv thao lun th~ng thim v~ k~t quava s6 lieu thu thp duQc Cac nuae thanh vienv~ncon to ra qua th(in trQng chi cM y~u d~ CPd~n nhling thanh tvu kinh t~ clla nhau ma chuadi sau vao nhung v~n cl~ kh6 khan ben trangASP se khong th~ phil ]my cluQct6i clanhung lqiich Cllano n~u nhu nhling v~n cl~nay chua duackh~c phc tri~t cl~ Thu hai vilc thvc hi~n CMv~n can chua clvng nhung hn ch~ nhu i) Giit tricua CM can tuang cl6i nho khi so sanh vai dftru ngoi h6i duQc n~m giu bai dc qu6c giaASEAN+3 cung nhu yeu du h6 trQkhin dp d6iv6-i citc nuac gap khung [lOang va Ii) CM v~ban ch~t la cac hj~p dlnh song phuong nen thcod6 lam hn ch~ tinh linh hot va hi~u qua cua n6

Th nam nang IfCCIhc hien dic cam kit kem

Mac dli eac keuro hoch va chuang trinh CltaASEAN nhi~u va d~y tham vQng nhung kha

nang thue hien chung eua ASEAN tbi ai ketnCo nhitu nguyen nhan d~n (1~nsv )~u kltmnay

Mol (1 eac ki lloicit VII ellamg trinit cIlaASEAN elura tlu(JehiiJn thc hoa Iltilllh caebiijn phap va bulYc tli Cl thi Cae nu6-e thitnhvien co th~ nhit tIi vai nhau vb ) tuang va thaoJui)rcluae vai nhau d~ dua ra mQt k~ hochchung Song khi ban tieurop d~n cac bi~n phap vacaG bUeJ-cthuc hiln thi hQ li thuang khong theurooat duQc migttsv d6ng thun Db Sf thi~u dAngthuan niy kh6i kim chan cac thanh vien hanghal cac phuong thlrc J o-x va 2+X da duQc dira Tu) nhien chung li dua d~n nguy ca phannh6m ASEAN va vi theuro citng d~n t6-i sv thi~ud6ng thui)n Them vao cl6 nhi~u khia c~nh euamot thi tnrimg th6ng nh~t v~n chua duQc duavao k~ hoch thvc hi~n ch~ng han nhu viin d6mua siirn chinh phu khuyeuron khich xlliit khauchinh sach cnh tranh va hili hoa hoa cae chinhsach ty gia tai chinh va ti~n teo

lJai la tltiiu s finlt tI(IO qua trlnit tlwcitiiJl1HI th6ng t6 chuc cua ASEAN g6m nhungco du c6 sv tham gia Clla m6i nu6c thitnh vienmang (inh chiit dai di~n eho qu6c gia han la daidien cho ca ASEAN ASEAN khong c6 mQt cach~ di~u hanh dQc Ii)pe6 thiim quy~n di~u ph6iehung cling nhu thuc diiy cac nuac thanh vicntlmc hi~n nhG-ng cam k~t h(ii nh(ip khu VCT6ng thu ky ASEAN va Ban thu ky ASEANcluac trao it chlrc nang_ Cac ca ch~ HQi nghjNgoi truong ]-l(ii nghi BQ truang kinJl t~ vaJ-lQinghi BQ truang tai chinh ASEAN cling nhicac hQi ngh clla cac quan chuc chuyen mon cc~p (dp thu truang va V tru6ng) hot dQngkem hi~u qua_ Chung mai chi dimg Ii a hlnhthuc tham viin Ch(I chua phai la nhung ca quanch(rc nang hay ban cong tac thvc tho Do docong vi~c Cllanhung ca quan nay cling chi dlrngIi 6- nllre ban bc la chinh chu khong phaitri~n khai Them vao d6 nhi~u cloan di bi~uClla cac nuac thanh vien duQc chinh phu nuacminh ci6ng y cho hi~n di~n a hQinghj nhung l~illtlong dUQCeho quy~n quy~t dinh Dibu nilycling g(Jp ph~n lam cho vi~c trieuron khai thuc hi~nCdCbien phap thuc diiy lienk~t va hQi nhap kinh

NhOng vfin 06 KiKHTE V_ACHiNH TR THE GiOIs6 S (136) 2007--------------- -------~1~~bull

Chu thieh

1 M(it s6 n(ii dung eua bai viet nay duqe dTa tren Deuro an Chfnh phu S~ tham gia eua Vi~t Nam viOC(ng d6ng kinh teuro ASEAN trong ajnh hlrang phat trieuron kinh teuro-xa h(ii va h(ii nhap kinh tf qu6e teuroChu nhiem GSTS D6 Hoai Nam 92006

2 Cng d6ng ASEAN (AC) bao g6m 3 tr~ et Cng a6ng Kinh teuro ASEAN (AEC) Cng a6ng an ninhASEAN (ASC) Cng a6ng van h6a-xa hi ASEAN (ASCC)

3 ASEAN (2006) Decaraion of ASEAN Concord II (Bali Concord 1I)wwwaseansecorg

4 AFTA dugc thieurot lap nam 1992 Ca eheuro Thueuro quan Uu aai e6 Hi~u lIe Chung (CEPT) ouge thieurot laPd~ thfC hien AFTA Co chf CEPT bao g6m cac san ph5m eh6 tao va ban eh6 t~o k6 ea cae tu lieusan xu5t va nang san aa eh6 bi6n Cac thanh vien cam k6t trong CEPT itLm ra 4 Danh me thrc thigam Danh m~e cam k~t (IL) Danh m~c mi~n trlr t1n thai (TEL) Danh In~e nhay cam (SL) VDanh 1nC mi~n trtT chung (GEL) Thueuro quan d6i vai cae san ph5m trong Danh m~e IL phili citt giamxu6ng mire 05 vao lam 2002 o6i vai ASEAN-6 2006 (Viet Nam) 2008 (LSo va Myanmar) va2010 (Carnpuehia)

Nhu Vy theo df tinh AEC se la su hietlwc hoa T~m nhin 2020 vao nam 2015 Iiibuac phat trieuron ti~p theo cua eae qua trinh hgptac kinh t~ cla vit dang clugc thvc hi~n trongASEAN co b6 sung them 2 nQi dung mai la laoclQng di ehuyeuron tv do vit vbn cluge di chuyeuron tlldo han D6ng thai AEC se lit mQt CQng d6ngkinh te ma vai each tiep c~n lien kb nganhtirng ph~n ti~m tien (step-by-step) nhieurou tbedQ (multi-speed) vit vai tinh tht che eao hanDay lit mQt tham vQng Ian ciia ASEAN trongbbi Caml lien ket kinh te cua Hi~r hi dange1ugc eoi la kha long leo vai mQl 101 kil6 khanva tra ng~i Chenh lech pMt trieuron 16n Cae th~cheuro chinh tri-xa hQ khac bi~l nhau Thi tlIongchia c~t vit phan mang Nang Irc thfe thi yellkem Tham vQng nay c6 there h~n duge haykhong se ph fin nhitu ph thuQc vao quyeurot tamchinh tri ella m6i nuac noi rieng cling nhu cllatoitn kh6i noi chung trang vi~c thu hqJ chenhl~ch philt trieuron cai cach n6n kinh t~ cua milinuac thitnh vi en hai hoa h6a va nang cao quy6nlIc cung nhu tinh thfc thi cua cac tbeuro eh2 clitutiet khu vrc Hy vQng r~ng s~r gia doi cua Hienchuang ASEAN VilO cu6i nam 2007 sc la buocngoiit quan trQng trong qua trinh hi~n tlwe h6an1fCtieu d~y tham vQng nay

IV M(n vAl NH~N XETtf cua ASEAN tra nen Ch(IDchp han Ngoiti raviec ap dng m(t each tuy~t d6i phuong cachA SLA1v (a6ng thun YJlong can thi~p tu nguy~n)trong lien kt kinh t~ c6 th~ can tra Sf linh hotcun nhu hi~u qua Ctla ASEAN trong cac hitnh(t[1 vit chu011g trim) C th~ nhilt lit trong vi~cgiam sat cac nuac thanh vi en thfc hi~n cam k~t

Ba la thiifu llgu6n tai eltinlt iIeuro tltlfc Itifncae kli Itoch ellIntng trinlt Itrp tac va pit attri8n Vi del trong giai don mQt (3 nam d~utien) [hvc hi~n K~hOlch Hitnh dQng Ha NQi claco 198 df an dugc tri[n khai c~n cl~n s6 titn lend~n 367 tri~u USD Song do khong du titnASEAN e1a phai trong Cy vao Sf titi trg tu benllgoai trang d6 cac mrac d6i thoi giup 246 tri~uUSD (khoang 67) va cac t6 chuc qu6c t~ giup27 tri~u USD (khoang 7) Dl c6 khoang 22 dfan 1011bi chm do plnh eha ngu6n titi chinh

n6n la 111tin tltIC kMing illiy ilil khi xiiytImg cac d an trfeuron kltai

Co STch6ng cbeo gifra cac df an va chuangtrlnh thfc hi~n MQt s6 dT an mai dugc dt rami khong xem xet cl~n nhung df an da tritnkhai nen kel qua la cac dr an phai dugc clituchinh diin cl~n vj~c mAt rAt nhitu thai gian ConlJitu du an vit chuang trinh thfc hi~n dnnhitu thai gian han so vai df tinh Nguyennhan lit Sf thi~u thong tin cla diin tai cac nhnthtre sai l~ch khi xay dfng eac df an

1~_ k I

I

II

I

II

iI71t - ~

11 I If~i

eJ~~

l~

()-------~_-----_ NhCtng van ae KINH TE VA CHiNH TR THE GI01 s68 (136) 2007i ~-~~

rltf~ Z-_hJ~rJfIlt~ J ~~~

Kenh teva (hinh trBbullbull

The 9ia~

8 (f36)IJuing 8 2007

NAM THlr MlfOf CHINgQP- JU rlta f lluinq f kV

Pham Hong Ticn Mal s6 khia canh an ninh kinh te cua van 19de an ninh con nguai trang h6i canh loan cau hoa

Ph am Thai Qu6c - Tr1In Van Duy Hap tae Ti~u vung 69Me Kong rna rlt)ng va quan he Viet Nam Trung Quae

Dinh Quy Do Van de di 16 Lien Hap Qu6c trang h6i canh qu6e re mai hi~l nay (riep rheo l1 he)

46

MlJC LlJC

Thanh TOllll - Pham Thai Quoe Cai eaeh khu ve nang 55nghiep theo huang th tmang a cae nen kinh te ehuy~nd6i trang thap ky 1990

Nguy~n Ouy Dung Chien luqc an ninh eua Nhat Ban nhung 12nam dau the ky 21 Muc lieu tien trlnh va nhung nlt)idungchu yeu

Do L6c Diep Lien minh chau Au va nhung van de eua n6 6dau the ky XXI

Nglly~n Hong San Clt)ng dong kinh te ASEAN (AEC) 36Nlt)i dung cae bien phap thue hien va nhfrng van de dat ra

Nglly~n Trltng Hall - Tdn Van Tung Chat luqng th~ehe va tang truang kinh Ie Til ly thuyet den danh giathue nghi~rn

)

i

I )

1_-lt01 I

C(gtng d6ng idnh t~ASEAN (AlEC)N(gtidung cae bi~n phap thVc hi~n va nhu-ngvan de dcJt ra(l)

PGSTS NGUYEN HONG SON

Sang kiin xay dvng C6ng a6ng kinh reuro ASEAN (AF() mul fronK 3 II c(il ell) C611g dimgASEAIIf2 aUI7C Ih6ng qua lfi Hpi nghi cdp coo ASLAN+9 vilo rheing 10 nam 2003 lai RaliJnaonexio Trang b6i canh lien kil kinh Ii ASEAN ehwc wi hi khci lang Ido AEC 16 Ihemv9ng chinh lr [on Clio j-JP h9 nhdm nang C(fO klu~Hang cqnh Ionl1 fLing curIng rhu Jlli riAu(pound nuac ngoai cling nhu t16 phD vai s~(gia (fl1g C1)0 qua h7h tom CC1l h6( i1~jcbi(~t hI s~rn6i len elia Trung Qu6e va AI1 DO

AEC sf bao h6m nilling noi dung gi Nhnng bien ph(ip rio 1( olllrc flnrc hien nh(~m Ining16i AEC vii ASEAN dang g(Jp phdi I1hnnK 511 at gi Imng (i[ Iril1h hien tlmc hau ALe HIiviii so c6 gill1g plujl1 l1ao If giai eho nhlng cau hai Iren

I NHONG NQI DUNG CO BAN CllA AEC

Nhrrng nQi dung w ban cua AEC co theuronh(n bitt dUQcqua Tuyen h6 J-1i~puac ASEANII (Bali Concord II) CJng a6n2 Kinh 12ASEAN la iee hiel1 Ilmc 1700 11111Cliell cubidmg Clio h(ii nh(jp kinh Id IlOng Tc7 I7hil1

ASEAN 2020 nh6m hinh Ihanh (il khu vuekinh 12 ASEAN 6n ainh Ihjnh VIWl1g VCIco khinong canh lranh cao Irong tlo IlllJlg loa dic aliu lu se allfie elm cluyill 1(1 do WI 011tlufic tlll elll~Jill 1(1 do 011 kinh td 11761IriJnd6ng a611 doi ngheo va chenh lech kil1h reuro-xoh(Ji awe gi6m b6t vao nom 2020

C9ng d6ng kinh 12 ASEAN sf dua ASEANIHY1171117Ii IllIImg va khu 1(IC sail xlIlil IbllgliMit bi2n Sir da dang d(Jc Ilul clia khu vuc 117(11117nl1lIng CO h(ii hIS I(Y kinh dOQnh bi211 ASEANIhill1h 1191 b(i pheln nong (tong a vung chilc hol1IlOng he Ih6ng cling cdI 106n c6u (3)

Cling theo Tuyen b6 Hi~p trae ASEAN IIAEC la su ady m(lnh nhiJ-ng co ch2 lien kdl hien

Vi~n Kinh ie va Chinh ifj The giui

cr5 Clla ASEAN nlm Hiep dinh Kbu vuc Maudich TLr do SI~AN (ArTS Hiep dinhKhung ASFAN Ieuro Dieh Vl (AFAS51 KhlllllClJ~u tu ASEAN (AIA)161Hiep dinh Khllng EHQp tac C6ng nghi(p ASEAN (AICOPJ Iiixay dLrngASEAN lhanh mQt thi lnrilllg va cosa san xuiil tb6ng nhiit Noi cach khac AEC 11mo hinh lic ktt inh It kllll vre da trcn vanang cao nhiing CO c1d licn k~t kinh tt hi~nco eua ASEAN e() b6 sung thcm hai n(Ji dungmo lit tr do di ehuy~n lao il(Jng va di ehuyEnvAn t do h(fIl

Sall do thea quyeurot l1inh ella HQi nghiThllQng dinh ASEAN 12 ti Cebll PhiJippin(0112007) thai han thfc hi~n AEC dUQc rlllng~n 5 lam

Nlm vay theo dl tinh ARC sc iUlcthlreh~n vito nam 2015 va khi do ASEAN sc trothitnD m(Jt thi tTuirng vit CO so san xuat th5ngnhat voj SI di ehuy~n tl) do eiia himg hoa(Ich v va lao d(ng co k) nang va v5n dnQcdi ehnySn t do hOR

3(--------- ------- Nhung vfin ce f(lNHTEvi CfNgt1TRTHeGlal s6 8 (136) 2817

Nguy~n Hong Scm

Xet ITlt~nkhia canh Iy thuy~t kinh t~ qubc ttvai nhung nQi dung nhu Iren AEC se kh6ugthuQc bfrt ky hinh thlrc hQi nh~p kinh t~ khu VU(

nao (xem Bang 1) Cac cam k~1 thIc hi~n AECvmrt qua nQi dung cua mQt FT A (vi bao ham cittI do di chuy~n cac ngu6n hrc san xufrt) nhun~i khong au a~ co th~ tro thanh mQt thi tmimg

cLung (kh6lg co chinh sitch thuang m~ichung) Do d6 AEC co th~ GUQc xem nhurTgtQtFTA ding (Khu VICmu dich lJ docQng them vyi SI di chuy~n tI do cua cae y~ut6 sill1 xuit) hay I11(Jtthi truong chung trtf(MQl thi tmirng chung nlmng kh6ng co chinhsach thuang mai chung)

~~=r----

I -0____ ---l----- __

-J I J

I ---1---- middot --

-~---~---~----

-J I -J -JI-II L len

allg minh AECmg kinh tt

AEC FTA Lien minh thll~ quan Til fnrirng chung Lien rninh kinh t~

11I I~r----I I

-----4----------l--

I II I-I------r-I j [I l---

I-I~--I Lien I Th minhl tm 1 tL~I luan cht

Bang 1

I Hai hila hoa chinh I~chtai chinh va tien t~

-- ----~--

Tr do di chuyen laoaong va vbn---- _---~_Chinh sach (huang lnwi chung

-~ _----_- -

TI do hoa thuang mal ~ ojgiua eac tMnh vien ____

- --

Cite TilO can thuangmi thfrp han giua cac ynuac thanh vicn----C -------

KIm v~r( uu Khu v~rcaai tlmang mili thlrong m (li tu(PTA) do (eTA) -

Xet tfen khia qmh tlwc tt bbi dnb ra airicung nhu nQi dung Clla AEC cung khit khac bi~tso vai CQng a6ng Kinh tt chau Au ( EEC -thanb lp nam 1957 va la titn than cua Licnminh chilu Au EU) M(ic dil ASEAN huangtai AEC trang bbi canh kinh t~ va chinh tr thtgiai thun 19i han so vai EEC (m6i tmangchinh tTj hoa binh va tuang dil 6n dinh m6itmang kinh t~ qu6c tt ngay cilng Quac llI doh6a) nhung xufrt phiit aitm Clla AEC thAp hanella EEC mlrc dQ chenh I~ch v~ trinh (1Qphat(rien giua cac nuac thilnh vien lall han muc dokhac bi~t v~ tht cht lut phap t6n giilO vanh6a cling cao han Ngay nQi dnng tu do h6athHang mai hang h6a clla ASEAN (ArTA)ciing chua auQc thrc hi~n hoar toano Lien kelYinh tt (rang ASEAN mang tinh chilt linh ho~tva ma chli kh6ng qui ctnh Chl1iCL -~l1heurova c6

tinl1 rang bUQc chat che Ngoai ra IT AEC kh6ngco r(il (Mu lilU kinh It 1100 tuang IlI nhu f)(rcPhap Anh a EEe

MQt khac hift quan trQng nua giua rna binhAEC vai ma hi nh clh EEC la each thuc raquyct dinh Nguyen 16e ra quytl ainh ClioASEAN Ia nguyen 16c a6ng Ihwln trang khi ITEU nguyen 16eao s8 quytl ainh aU(Jcsu dtmgkh6 ph6 biin Ji(gti nghj BQ tmang Kinh ttASEAN (AEM) 1 caquan di~u pb6i hQi nhpva hp tae kinh It trong AEC vai tinh the ehtva C10yEnIrc khong cao Trang khi do fly banChan Au (EC) li la mbt ca quan co (inll th~ chtvit quy6n uy cao dlt3ivoi cae nuoc thuQc LEe

ThcTl VRO 06 khac v6 EEC truc)C kia A ECIt Iri(ji C5J7g d5nX kinh II rnu

NhOnq val ere KINH reuroVA c-lfNH TRf Tf Gla ~st 13-)~~J(J------~------ ------------ 37

OJ

j ~2r~dong kinh te ASEAN (AEC) N6i dung Nguyin Hong Son

38 -- ---------- NhiJng vEin de KINH TEVA CHiNH TR THE GIOI s6 8 (136) 2IJOI

Tht nh[ll cae nuae thimh vien clla AEC noirieng va ASEAN vai tu each la milt kh6i noichung d~u da va dang hili nhap sau vao n~nkinh t~ th~ giai Hi~n nay 9 thanh vien euaAEC dang la thanh vien eua T6 ehuc Thuangmi Th~ giai Thanh vien con Ii (Lao) dangdam phan d~ sam gia nh~p WTO Muc dil maelra thuang nwi Clla cae mrac thanh vien d~uIan (trtr Lao va Mianmar) tu 50 (Indonexia)len d~n 3856 (Singapore)) Vai tu cach lal1lilt kh6i ASEAN da dang va se ky k~t nhi~uhi~p dinh thuang nwi W do song phuong vaicae nUCre khae nhu Tfllng Qu6c Han Qu6eNh~t Ban Oxtrayiia New Zealand EU va My

Thil hoi cae nuae thanh vien AEC phl thuoenhi~u vao thi truang xuAt khAu v6n va congngh~ a ben ngoai ASEAN tuy co quy 1110dans6 Ion (567390 tri~u dan nam 2006) song quy1110thi tmang khong Ian (GDP danh nghTa nam2006 khoang han 1000 ty USD) HAu h~t caemrCre ASEAN la nhfrng mrCre co l1lue tim nh~pthilp va trung binh trtr Singapore va BruneiHan nfra khac vCri cae kh6i lien k~t kinh t~khae tren th~ giCri ASEAN khong co nhfrngdAu tau tang tmang cua to an kh6i vai ti~m hlekinh t~ va thi truang Ian d~ co th~ thlle dilythuang mai - dAu tu nili kh6i tO Iue hut lienk~t thj tmang eua cae nUCre thanh vien Thuangmi nili kh6i eua ASEAN chi ehi~m 25 t6nggia tri thuang mi ella toan kh6i (2005) Ngoaira nang hle v~ v6n va trinh dil eong ngh~ (ehiiy~u ia eong ngh~ trung gian ehu khong phai laeong ngM ngu6n) eua ASEAN rilt hn eh~Trang giai doan 2001-2005 gAn 90 dong v6ndAu tu trre ti6p nUCre ngoai rang ehay vaoASEAN ia tlr nhfrng nUCre ngoai khu VfC(9) Sfp1w thuile do la mi)t trang nhfrng nguyen nhanthue dAy khuynh huang Iy tibn cua milt 56nUGe ASEAN nh~m tim ki~m cac hi~p dinhthuang mai W do song phlang (BFTA) vai caenuae ngoai kh6i

II cAc BI~NPHAp THlC HI~NAEC

ibull~

D6 bUCre dAu hi~Il tlwc hoa AEC Hiliciip cao ASEAN 9 da quy~t dinh a)

nohib

DAy

manh vi~c thlc hi~n nhilng sang ki~n kinh 16hi~n co bao g6m Khu vfe Mau dich Tv doASEAN J-lip dinh Khung ASEAN v~ DjehVlva Khu VlCDfu tu ASEAN b) ThilC dilyhQi nh~p kim vvc sau han trang cae nganh uulien c) Tao thu~n lQi eho vie di IIi euadoanh nhan lao dilng lanh ngh~ va nhan taitang wang eac th~ eh~ eua ASEAN va tim hpkhaang each phat tri~n

Thl nh61 long cuimg Ihuc hiijn eric cl1ImngIrinh h9i nh(ip kinh It hien co

Trang khuon kh6 CEPT AFT A ASEAN 5eti~p We lil trinh giltllTIthu~ d~ ti~n tai thuf su~l0 eho 9845 dong thu~ thco CEPT CUoASEAN-6 trang do 9899 dong thu~ da aI11UC0-5 va eho 8691 dong thu~ da thcoCEPT clla ASEAN-4 trong do (1a co 813510 diia I11UC0-5 (A SEAN Sccretariat 2005)

Deuro thuc hin thanh cong AFTA cae nUGcASEAN se tilp trung vaa vi~c xac b6 cac rirocan phi quan thu~ thong qua xay dl1lg l11i)tchuang trinh hanh dQng chung xcm xct lai circsan phfm chua duQc dua vao danh muc uu daicia AFT A d~ nhfrng san phAm nay phll hap v6inhfrng guy dinh cua CEPT tuc Ia loi trtr nhCfIlrsan phfm co lien quan d~n suc khoc an ninh viibaa ve gia tri ngh~ thu~t va Ijch su ti~p tue caithien cae nguyen t~c xuiit xu (ROO) ella CEPTva cae quy dinh v~ eong nh~n l~n nhau (OCP)cllng c6 hQp tac trang cae hoat dilng thuau 19ihoa thuang mli thong qua vi~e thfc hinchuang trillh hai hoa hoa thu~ qlun va hai quanmQt eua ap dlng cae ehu~n mfc cac thoathuiln eong nh~n l~n nhau

D6i vai lhuang mli dich Vl - linh VfC tifntri~n ehitm nhilt trang cac chuang trinh hQi nhilpcua ASEAN - cae nuae (hanh vien se tap trungvao vie dat mlC tieu l do hoa Cl th~ cha tungvong dam phan (m6i vong khoang 3 nam) vatang wang ehuc nang dieurou ph6i dam philn dichV eua AEM ASEAN se tap trung vao vieetang wang hQp tac xle ti~n va tlOthu~n lltricllodfu tu B~t dfu tlr nam 2004 ASEAN di] d~yl11nh ra so( danh I11lCcac nganh va bin philP

nh~y cam d~ I1lc)clra ngay ho~c chuytn sangclanh me IOili (ref tam (hiJi Di)e bi~l SEANse (hi~t Hip mang Juoi cae khl (hLrang mai tu dova khl ch~ xu~( et~ gillJl cac cong (y chia sethong tin va phan cong san xuiit eteuro b6 (n) IJnnhau va khai lhile lai th~ eua nhau teTeto giupcac nganh cong nghi~p ASEAN phat (fi~n

Till- hai aJ manh hoi nhtJp mol sli ngcmh WI

lien (hong qua vi~c ky k~( va tlmc hi~n Hifp djnhklllmg ASEAN J Hgt nh6p celC ngcmh LtU lien(Vicn chan (hang 1 i2004) Cae nganh tnl (ienhoi nhap g6m 7 nganh san xu~t hang hoa la nongS31 thuy san s2m ph~m cao SU san phfim go d~tmay eti~n (1T 0 to 4 nganh cljch Vl la hang khong

e-ASEAN (thuOng lli~ti d~~n tlf) y 0 va c6n~ngh~ thong tin Tong cQng co 11 nganh tru tierhQi l1h~pMoi ngimh se do l11Ql Ii-rae thalu~ vJen1SEAN lam eti~u ph5i vicn (i~n [inn etam phanva thTc hi~n (xem Bang 2)

Cile nganh n6i (ren eturc lua chon lrcn co SCI

lai (h~ So sanh v~ (ai nguyen thien nhien kifnang lao et(mg muc d9 eanh tranh v~ chi phi viD)LlC dong gop v~ gia trj gja tang d6i vai n~nkinh (~ ASEAN Cherng chi~m hon 50 thucmgrnai n9i bo kh5i clla ASEAN (nam 2003) ifkim ngilch 11 nganh lm lien nay cl6ng g6p 484ty USD (rang xui khfru va 434 I) USD trollgnh-p khiiu nQi b9 kh0i

Biillg 2 Cac nganh uu tien va cac nu(c di~u phbi vien

Siin ph~m

---~=~_-~=~-~-~

San ph~m gil va 0 (0

Cao su cl~ may va giay dep

San ph~m nang - liim nghi~p

--------- ---- --- -----

Malaixia

Mianma

Elicn (if

E-ASEAN va y t~

Hang khing va du Ijch

PhiJippin

SingaJlo

C Thai LNgubn Chuong (rinh hilnh dong Vicn Chan (2004)

Hi~p djnh Khung cung dua ra cac bi~n pMpricng cho h(ii nh-p tUng nh6m nganh eung nhucac bi~n phap chung eho ea II nganh Vi~c 10ib6 (hLI~quan (dua tl1ll~ quan xu5ng mlrC 0) d5ivoi cac san phiim h9i nh-p nhanh trang II nganhnay se dUac (hrc hi~n trang vong 3 nam (d~nnam 2007) d5i veri cae nuoc ASEAN-6 va trangvong 8 nam (etBn nam 2012) d5i vai cac nuocVi~( Nam Lao Campuchia va Miaruna (CLMV)Khoang 4 nghin dong thu~ (tuOTIg etuong 40t6ng s5 dong tlmB cua ASEAN) se duac dua vao10 (dnh h(ii nhp nbanh Cac san ph~m con Iitrong II nganh noi tfen duge dLm vao danh mlCmieuron trtT t11l(hai C6 khoang 641 dong thu~ (bay

15 t5ng s6 dong (huB elh ca 11 ITnh VlCuu(icn) (UOTIg lrng voi cae san Jlh~rn trang danhJ1lle mieuron tm tm h(i Tuy nhicn danh nwc nayse h~t bi~u ITc vilO nam 2010 Nhu vay cacnganh nay se dLTaCh6i nbap hoan toan vao nam2010 et5i vai ASEAN-6 c6 nghTa la etBn nam2010 (0an b9 cac hallg rao quail (huB va phi quan(buB d5i voi cae san pb~m trang 11 nganh (ren scetuac Ioi t6 hoan loan (merc (11ll~ SllAt 0 vakhang c6 hang rao phi thu~) Thiri han ch6t h9inhap hoan toan d6i v6i CLMV la nam 2015

Them vao (10 sau khi xic djnh 1 J nganb WI

tien hQi nhflp tll nam 2004 v6i tu Utt h ltdAutaurlniii nhQn nh~rti lhLC c1fly hQi nh~lp kiilh

I INU1-VAnlIN1 ~ 0 N I 7g V2J] oe i L 1 bullbull I - fR THE dOI So8(136)Lcv7---~------------ _ - ---- --oJ

C ---------------- ------Nhfing valde KINH TE VA CHINH TR THE GIG s6 8 (136) 2)07

jl~~I~i1~-1

l-~i

z)q

-1

~-IIi

~l I~

I~1 Ilj Itn

tjI~1 I

Ij

I~-11~to1bulli

j

i

l ~fLl

I

Cong dong kinh te ASEAN (AEC) N(li dung

[~ noi kh5i SEAN trIOncon duang huang taiAEC cu6i nfun 2005 cae BQ tnrimg kinh t~ASEAN (AEM) dii nhiit tri b6 sung ngimh dichvu h(iu dn (Logistics) tfa thimh ngimh uu tienh9i nhp thu 12 vai Viet Nam dong vai tra dieurouph5i vien

Nhu vay AEC la mo hinh hQi nhp theongimh val l11~lec1ieh i) khuy~n khich phat huyslre m~nh kinh t~ ella tlrng thimh vien trong caengiillh ma hq co Iqi th~ qua do k~t hap sucl11anh kinh t~ Clla tung mrac thanh vien nh~mt~o lqi (h~ cho toan khu vrc ii) t~o dieurou ki~n(htte d~y va tang cuang dil tn nQi kh6iAEAN iii) Duy (ri cae ho~( dQng san xu~t vacite bOil dQng kinb t~ khae trong noi bQASEAN jv) khuyfn kbieh (bue ngoai (rongnbi bQ ASEAN v) phat tritn cae san pb~l11vadich vu mang tbucrng hi IOuASEAN (made inASEAN)

Brmg cach (here hi~n hQi nhp nhanh trong12 ngimb uu tien cac nuae ASEAN se tangwang duqc (huong mili va diu (u nQi kh6itrong cae nganh nay cling nlm t~o buae dQt phatao da va thuc day hi~u ung Ian toa sang cacnganh khae Di~il binh la nganb dicb VI hu dn- nganh co tae dQng Ian toa lien nganh va d6ngvai tra then chflt trong quy trinh giao djcbthuang m~i diu tu hien d~i Trong b6i c3nh caemrac ASEAN da co AFT A cac chi phi saubien gial cho thu tIC hai quan v(in tai phanpbfli dang chifm ty trong ngay cimg eao(rong gia thimh san pbilm cufli cung Vai vi~cnang cao hi~u qua ngimh hu dn ASEAN byvong cac thi tnrang thanh vjen se dugc kftnfli eh(i( che han giao thnang hang hoa tbun19i bi~u qua chi phi thftp gop phin xlle ti~nthuang mai ttOIWting thun lai tIm hut diu tute ben ngoai

Thu ba w ehd f(Ji nghi B Iruong Kinh IdISEAN (ADd) liip Ilaquoe lir CO chd ehinh (thongquo cae H(i d6ng AFTA va AlA) (tilu phJi 161cri C[1eh0(11(mg h7P lac kinh d cia ASEANeu thf (l) Hi) nghi cae quan chuc kinh t~ caD

cftp (SEOM) sc la co cht giai quy~t cae vAn d~co tinh ky thuaL AEM cbi tbam gia khi citc vftndeuro d6 ciin co quy~t dinh ehinh tfj vugt qua (bAmquyeuron Clla SEOM (2) Mili mfaC cu lTIQlquanebire cao cftp thftp nhftt la Vl (nrang lamtruang doan dam phan Cae twang doilll damphan g~p nbau hang thang (~i Ban Thl1 k)ASEAN (3) Thanh l(ip mQt h~ th6ng cae cbt taid~ tbfc hien tu vftn va giam sat vi~c tlmc hi~1cac bi~p dinh ASEAN

TIn Il-t~ icing cuiJng c6ng foe luyfh7 ruyh1

Irol1g tel1g me6c Ihll1h vien ciJl1g I1hu Irong10(111khJi cho doanh I1ghiep C11l1gnine cho caeaJi 11f(Jng kh6c xoa bo din ciie hieu bi~t khongchinb xac ho~e tieu qrc v~ qua tfinh hQi nh~pkinh tf Clla ASEAN Khll)~n khich va coi Sirtham gia clla cae doanb ngbiep la eN tht cbinbtrong cae ho~t dQng bup lac kinh ( cllaASEAN

Tlnr 110mrime hin ehuong rlnh uu ckJiphJc(lp cho cae mrac thitnh vien mai va tang clrirngthfc hi~n cae dv an lien k~t kinb t~ ASEANtrong k~ hoacb hilnh c1QngSang kitn HQj nhapASEAN (lAI)

Tlnl sau HQi nghi Cftp cao ASEAN 11 taiKuala Lumpur (201212005) dli quy~t dinhthanb lp Nhom cac nban v(il Nfli tifng(Eminant Persons Group) d~ solaquon hao Hidchuong ASEAN Hitn chuang nay se la lleurontang phap 11 quan trong de bi~n iSEiN ttlHi~p hQi sang CQng d6ng nghTa la lam choASEAN mang tlnh th~ ch~ cao han va trg glupcho vi~c thvc hi~n iEC Hifn cbuang ASEANcon se c1uaI~ co hQi thay d6i qua trinb ra qu)~tdinb cling nhu the cht cua ASEAN gllp dilynbanb qua trinh thu h9Jl chenh I~cb phM triengiGa cc nuac thanh vien

III NHlfNG VAN DE DiT RA

Nhfrng pban tlcb a trIOnebo thfty buang tiriAEC vao nam 2015 la mle tieu dAy tbarn v(mgella ASEAN De thlle bien dultlcmuc tieu nayASEAN phai giai quyft dUQcm(t loat eac vftn

deuro vbn gAn litn v6i i)i qua trinL hlnh thanh vaphilt trieuron cua Hi~p hQi nay

Thu- nhdt chenh l(jch phOI Irldn on ghi-o cae1lCo-Cthcmh vien(IO

Khong chi GDP tren dAu ngum giua caeIllrac thanh vien ehenh lech Io-n (thu nhap cuanh6m thAp nhAt (CLMV) chi b~ng ]3 dtn liSthu nh~p trung binh clh cD kh6i trong d5 GOPtrcn dAu nguai clla SingaiJo gAp so l~n Vi~tNam va 75 liin cua Camphuchia) ma trinh (1(gtphat trieuron kinh tt cua cac mrac thanh vien cungkhae nhau nhieurou

Trang khi Singapo oJ tro thanh mot nuo-ccong nghi~p phat tri~n thi cae nuac CLlviV vlndang phai ra suc e6 g~ng thoM khoi nh6m cacnuac kem phM trieuron nhiit tht gioi Singaporedugc Diln dim Kinh Ii Ihi girji danh gia Ia neuronkinh tt e6 nang lIc ecnh tranh eao thu 6 eua thfgiai nam 2005 thi Vi~t Nam Ici chi ougc xfpthtT 81 can Campuchia xtp t~n thu II2 trangt6ng 56 II 7 nuac dugc oua ra (1anh giil Trangkhi m(gtt sb neuron kinh tf c6 mue d(gtW do h6a caothi a m(gtt s6 khac neuron kinh tt can chiu nhieuroubi~n philp can thiep clla nha nuo-e (Singapodugc The Heritage Foundaliun and 777e WallSireel Journal xtp la neuron kinh tamp tv do thu haieua tht giai nam 2006 Philippin (xtp thu 98)Indonexia (xtp thu 134) va Vi~t Nam (xfp thuJ 42) la nhfrng neuron kinh tf it tv do Lao (xtp thu149) va Mianma (xtp thu 155) la nhfrng neuronkinh tt phi tl do) Chenh I~ch philt tritn Iangiua cae nuac thanh vien ASEAN can dugc ththi~n a ehenh I~eh veuro phil tritn con nguoi mue OQrna cua CJ so hctiing SI philt tritn cua thi twangtai chinh co diu kinh tf nang IfCtht cht

chi d(J va thi chi chinh Ir glua cae nuo-cthill7h viim 1(11 cang da d(1I1g6 ASEAN t6n t~icac cht d(gt ehinh tri-xJ h(gti khae nhau Nhungquan h~ vf chinh tri c6 tht thuc oily song clingc6 the lam xiu di quan h~ vf kinh tt Cae nuoeIhanh vien ASEAN (Mu co nhung tlnh loanchidn hwc rieng kh6ng gl6ng nhau Mc du

- naIlh 11 qan tr()J10 Cl ~lO t-)~n tl I(l Ie J ~ t- ~ I - 1- ~

vFe nhlrng cae nuac J~ay o~u d~t 19i j l q ~_iit~gia lell hang 0311 va luon c6 gi~g duv (ri P(trieuron quan he vai cae dbi tae Ian 0- ben ngo~iNhilng tinh toim rieng nay c6 the anh huerngd~n tbc d(gt thue hien cam k~t Cw m6i tOCd]vicn dbi vai nhung vin of lien kft kinh tt eukh6i Them vilO 06 a ASEAN can tCm (uinhC1lg khac bi(t htt suc Ian veuro ton giaG vanh6a ngon ngu gifra cae nu6c

l1c ell cum tu lh6ng nhdl Irong (1a (I-mgthuang augc cac nha lanh ocoASEAN nh~c taikhi miell ta ASEAN song tren thvc t~ k~o(the tim thAy Sl th6ng nbit khi c6 sv Go da-g V

khac biet Ian gifra cae lUac M(JI rna chenhI~ch ph at tritn lit mQt tl1Tc tf khileh qllan vi c)th2 la di)ng Irc clia SI phil triCn Ngo rachenh l~ch ph3t trifn gi iJacae lurac theln11 [i1can e6 tht tcOaieurou kien de cae nllac bf sungeho nhau thong qua cae chuong trlnh 19[ ta~thich hgp (nh~m kbai thae Igi tht rieng Vl bbsung eho nhall at cling phill tritn)

Melt kh6c thue tf eho thAy chenh ICch pi t

tritn giua cac mroc thanh vicn ASEAN 62I~g (Jnhung tae dong tieu cm toi qua trinh b~p tellkhu vrc i) Tr9ng tam chiEn layc phat tri2] (2-cac nuac khae biet nhau qua d6 imh hI0111lieLiCfC tai kha nang hgp tae va h(gti nh~p kh~ vuetrang cac IInh vltC co ban nhll tlmong m~ (1iiltu tai chinh-ti~n 1~moi tnrang va an sinh xiihQi Ii) Kha nang Illtcrng 19i va tan dung cae C(Y

h(gti cling nhu d6i ph6 vai cae bit I(i vr thitcgtthuc tu hQi nhp kinh tt qubc tt sau r(gtng hemcua ASEAN rit kbac nhau giila cac lllrac tha]lJvicn vai nhung tac dQng tieu crc tai qlli Unhhgp tae va h(gti nh~p iii) Duai tiic aQng (tta qliitrinh tnan cill hoa SlTm~t 6n d)nh do kn phMtr]6n eLla InQt nuac thanh vien se co nhfrng lca(gtng liiy Ian to-i nhung nuac thanh viln kh-rgay xllng dQL chia re va de doa tai vi(c bi1am an ninh ehf loan kIm VLrc(chAng htn trelIlfcac vfrn a~nhu khung hoang Uti chi lh~Vll d~ ~~elf) hot oQllg khung b6 Jy khai sac tQ~ ti

NhiJng vin ae KINH TEVA CHiNHTR Ti-iE GIGs6 8 (135) 2~07--------- - --- ---

S5~ngq~fl9 kinh t(-Ef~EC)_ _N~6_id__l_ngo __ _

r~S---_--_--_ --_-_-_ iJilJp an eM KINH TE VA CHfNH TRI THE GIOI So 8 (136) 2001~gt4

giao va cae h00t deng tQi ph~un xuyen qu6cgia ) iv) Chfnh l~eh pMt triEn con khitn ehamQt s6 nuae co xu Im6ng phat triEn ly Him (xuhuang ky ktt cae FTA song phuong vai cae d6itac Ian ben ngoai khu ve ) eung nhu (10 diEuki~n dE cae nuae ben ngoai dij gay (ae dong liiikeo cae nuae thilnh vien phle Vl eho Igi ichcae y d6 eia cae l1lrae nay (~i khu vue He quaeu6i cling elia de tae dong tren la ASEAN 5e bigiin11din sue G-lhtranh suy yEll vai (u each IamQ( kh6i th6ng nh~t va all ninh kinh tE eua khuvue se khong duge dam baa

Tllllhoi Ihi Iruang bi chia c6lnghiem r9ng

Nhfmg rao ean thuE quan vi phi (hut quanehia e~t (hi (mong khu vue (hanh 10 thi (nrangricng rc va dmre baa hQ M(le d0 timE quan d6ivo-i thuang mci nQi bi) kh6i dli giam dang kEgifra cae mrue ASEAN-6 song gifra de nuaeCLMV vm rh eung nhu gifra ASEAN-6 vaiCLMV thi vin con dang kt Thea tinh (0an euaBan Thu ky ASEAN thue hi~n cam kt(CEPTIAFT A cae nuae ASEAN-6 se giiun (hutquan ella minh xu6ng mue 0-5 d6i vai9955 t6ng 56 mi)thang (rong khi CLMV chigiiun d6i vCri5567 Khi (hut qllan giam eachang rao phi thut quan lai tang len dt baa hQeac nhil san xu~( trong nuae NhGng rilOcan phithut quan dang dugc cae (hanh vicn ASEANtleh eIJe Slr dllng la hcn ngileh nh~p kh5u hlnehE xu~t kh5u (11 nguy~n va eh6ng plJa giaNgai ra cae quy dinh vb kY thu~( vb himhehinh v~ Slfe )lthoean (oan moi truong nhanmac d6ng g6i eung duge cac mrae ASEAN tiehqre khai (haG Cae (hli tlle hai quan va thitu slJhili hoa h6a thu Ie hai quan gifra cae nUCreclingla nhfrng hang rao bao h9 phi thut quan gifracac mr6e thanh vien v6i nhau

Sr phan illang (hi truang nhu v~y dang khitneha giGa cae xi nghi~p va cae ngimh (rangASEAN it e6 sr philn eong lao dQng vai nhauva bai v~y (humlg l11qinQi bQ kIm vvc co t6edO tang rit cI-mkhoang 3-4 (rang (hi)i ky titn8m 1994 (nam AfTA eo h~u he) din nayella dli c6 tht lAy cUQc khllI~g hoang tai chinh-

(ibn te 1997-1998 ra db bi~n ho thi t6e GQtangnhu viiy la r~t th~p so vai t6e dQ tang 20 ClllEEC trong 10 nam dku thanh l~p cQog d6ngkinh tt Trong qua trinh thIJe hien AFTA mots6 nuae thilnh vien con eh~m thlc hi~n cae camktt eua minh (ching hln nhlf Malaysia va Vi~tNam tilm thai rut ra khOi danh mvc giam thuithea lQ trlnh trong nganh eong nghi~p 0 to)Tioh trilng oay phill1 anh tlnh b6 sung I~n Ilhanella thi (mang ASEAN Ia th~p va ASEAN v~nchua e6 ehinh sach chung dE e6 (hE Ira thanhmQt thfc (hb (h6ng nh~t khi d6i m~ vai eanhtranh ben ngoai

Thriba chi nghla baa h6 lrang ITnhvue Mulu van mgnh

Sang kieuroo KIm Vlfe Dku tu ASEAN (All-)duQc triin khai db thue d5y hgp tae giua caeou6e thanh vien trang IInh vue d~u lU Tn)nhicll trong qua trinh thfe hi~n mQ 56 nuCrcv~n con bj chu nghla baa hQnfu keo 1-19dua r~tnhi~u nganh cua minh vao danh mllCnhlYcam(SL) danh mle IOlitnr tlmthai (TEL) va danhillle 10litrit chung (GEL) Thea Baa cao giGakjeua Kt hOlchHanh d(ng Ha NQi m9( s6 nuCrc(hanh vien tham chi con th~y lung rung khi phaixae dinh cae danh mvc noi tren d6i vai lJnh vuedjeh V Cae danh mle tren eang dai hay eimgnhibu nganh dlfge dua Vilacac danh mle thi baah9 eang mtnh va lf do h6a eang eh~m Vi thElien ktt kinh (i sau han cilng g(ip tra ngli

Th lu tc)mphon Irang Ihuong mgi dich vulidn ridn eh9m va Ihidu S1 h9P lac chijl che vdlai chinh-liJn I~

Tv do hoa djeh Vl gifra cac nu6e (hanh vienASEAN Chll ytu dUQethIJc hi~n thea phuang(huc eung dp 1 (eung dp dieh Vl xnyen biengi6i) va phuang (hue 2 ((ieu dung dieh V amr6e ngoai) Tuy nhien (rang qua (rinh damphan lf do h6a eac doan dili biiu cae nuCrcthuang khong e6 quybn quytt dinh cam kbt vithb (itn d9 dam phan di~n ra kha eMm

TY gia h6i doai e6 anh huang 16n dEn thuangillliva do do dbn lien kbt kinh d Cac nen kinh

IIrII

l

Nguyampn Hong Sn ~6ng dong kinh te SEAN (flEe) [16idung

t~ ASEAN phu thu()c nhi~u vao ngai t11Uungva vi~c thanh toan cho cac giao dich ngoi thucmg thuang duac thc hiln b~ng cac dongti~n Clk dc nuac ngoai kh6i T) gia giua ci6ngti~n eila cac nuac thanh vien so Vlii USD trangthai gian tiI khling hoang tai chinh-ti~n tl chauA 1997-1998 d~n nay bi~n ciQng khong gi6ngnhau D an danh gia tinh kha thi clla d6ng tilnchung ASEAN vi he th6ng ty gia ASEAN tuyda duae tri~n khai nhung li cham vi khong illngu6n tai chfnh d~ thllC hien Thi~u hQp tae v~t) gia da can tra d~n vilc duy tri mQt ch~ d(J t)gia h6i cimii 6n cijnh va vi v~y clm tra thucmgrni giua cac nuac thanh vi en e1a lam can tralien k~t va hQi nJliip kinh t~ ASEAN sau han

M(ic du S hQptac v~ tai chinh giG-acac nuaeASEAN g~l day duQCthuc d~y thong qua caehi~p dinh nhu Ti~n trinh Giam sat ASEAN(ASP) Thoa thun Hoan d6i ASEAN Sangki~n Chiang-mai (CM) tny nhien v~n con mQts6 ]wn ch~ trang cae hi~p djnh nay Thzr nh61vi~c thi~u ht s6 li~u kinh t~ da gay kh6 khancho vile dua ra cac so sanh lien qu6c gia CllaASP Tren thvc t~ s6 li~u tim th~p tir nh6mCLf1V v~n chua d~y du va dip nhat M(it khitcv~n chua c6 sv thao lun th~ng thim v~ k~t quava s6 lieu thu thp duQc Cac nuae thanh vienv~ncon to ra qua th(in trQng chi cM y~u d~ CPd~n nhling thanh tvu kinh t~ clla nhau ma chuadi sau vao nhung v~n cl~ kh6 khan ben trangASP se khong th~ phil ]my cluQct6i clanhung lqiich Cllano n~u nhu nhling v~n cl~nay chua duackh~c phc tri~t cl~ Thu hai vilc thvc hi~n CMv~n can chua clvng nhung hn ch~ nhu i) Giit tricua CM can tuang cl6i nho khi so sanh vai dftru ngoi h6i duQc n~m giu bai dc qu6c giaASEAN+3 cung nhu yeu du h6 trQkhin dp d6iv6-i citc nuac gap khung [lOang va Ii) CM v~ban ch~t la cac hj~p dlnh song phuong nen thcod6 lam hn ch~ tinh linh hot va hi~u qua cua n6

Th nam nang IfCCIhc hien dic cam kit kem

Mac dli eac keuro hoch va chuang trinh CltaASEAN nhi~u va d~y tham vQng nhung kha

nang thue hien chung eua ASEAN tbi ai ketnCo nhitu nguyen nhan d~n (1~nsv )~u kltmnay

Mol (1 eac ki lloicit VII ellamg trinit cIlaASEAN elura tlu(JehiiJn thc hoa Iltilllh caebiijn phap va bulYc tli Cl thi Cae nu6-e thitnhvien co th~ nhit tIi vai nhau vb ) tuang va thaoJui)rcluae vai nhau d~ dua ra mQt k~ hochchung Song khi ban tieurop d~n cac bi~n phap vacaG bUeJ-cthuc hiln thi hQ li thuang khong theurooat duQc migttsv d6ng thun Db Sf thi~u dAngthuan niy kh6i kim chan cac thanh vien hanghal cac phuong thlrc J o-x va 2+X da duQc dira Tu) nhien chung li dua d~n nguy ca phannh6m ASEAN va vi theuro citng d~n t6-i sv thi~ud6ng thui)n Them vao cl6 nhi~u khia c~nh euamot thi tnrimg th6ng nh~t v~n chua duQc duavao k~ hoch thvc hi~n ch~ng han nhu viin d6mua siirn chinh phu khuyeuron khich xlliit khauchinh sach cnh tranh va hili hoa hoa cae chinhsach ty gia tai chinh va ti~n teo

lJai la tltiiu s finlt tI(IO qua trlnit tlwcitiiJl1HI th6ng t6 chuc cua ASEAN g6m nhungco du c6 sv tham gia Clla m6i nu6c thitnh vienmang (inh chiit dai di~n eho qu6c gia han la daidien cho ca ASEAN ASEAN khong c6 mQt cach~ di~u hanh dQc Ii)pe6 thiim quy~n di~u ph6iehung cling nhu thuc diiy cac nuac thanh vicntlmc hi~n nhG-ng cam k~t h(ii nh(ip khu VCT6ng thu ky ASEAN va Ban thu ky ASEANcluac trao it chlrc nang_ Cac ca ch~ HQi nghjNgoi truong ]-l(ii nghi BQ truang kinJl t~ vaJ-lQinghi BQ truang tai chinh ASEAN cling nhicac hQi ngh clla cac quan chuc chuyen mon cc~p (dp thu truang va V tru6ng) hot dQngkem hi~u qua_ Chung mai chi dimg Ii a hlnhthuc tham viin Ch(I chua phai la nhung ca quanch(rc nang hay ban cong tac thvc tho Do docong vi~c Cllanhung ca quan nay cling chi dlrngIi 6- nllre ban bc la chinh chu khong phaitri~n khai Them vao d6 nhi~u cloan di bi~uClla cac nuac thanh vien duQc chinh phu nuacminh ci6ng y cho hi~n di~n a hQinghj nhung l~illtlong dUQCeho quy~n quy~t dinh Dibu nilycling g(Jp ph~n lam cho vi~c trieuron khai thuc hi~nCdCbien phap thuc diiy lienk~t va hQi nhap kinh

NhOng vfin 06 KiKHTE V_ACHiNH TR THE GiOIs6 S (136) 2007--------------- -------~1~~bull

Chu thieh

1 M(it s6 n(ii dung eua bai viet nay duqe dTa tren Deuro an Chfnh phu S~ tham gia eua Vi~t Nam viOC(ng d6ng kinh teuro ASEAN trong ajnh hlrang phat trieuron kinh teuro-xa h(ii va h(ii nhap kinh tf qu6e teuroChu nhiem GSTS D6 Hoai Nam 92006

2 Cng d6ng ASEAN (AC) bao g6m 3 tr~ et Cng a6ng Kinh teuro ASEAN (AEC) Cng a6ng an ninhASEAN (ASC) Cng a6ng van h6a-xa hi ASEAN (ASCC)

3 ASEAN (2006) Decaraion of ASEAN Concord II (Bali Concord 1I)wwwaseansecorg

4 AFTA dugc thieurot lap nam 1992 Ca eheuro Thueuro quan Uu aai e6 Hi~u lIe Chung (CEPT) ouge thieurot laPd~ thfC hien AFTA Co chf CEPT bao g6m cac san ph5m eh6 tao va ban eh6 t~o k6 ea cae tu lieusan xu5t va nang san aa eh6 bi6n Cac thanh vien cam k6t trong CEPT itLm ra 4 Danh me thrc thigam Danh m~e cam k~t (IL) Danh m~c mi~n trlr t1n thai (TEL) Danh In~e nhay cam (SL) VDanh 1nC mi~n trtT chung (GEL) Thueuro quan d6i vai cae san ph5m trong Danh m~e IL phili citt giamxu6ng mire 05 vao lam 2002 o6i vai ASEAN-6 2006 (Viet Nam) 2008 (LSo va Myanmar) va2010 (Carnpuehia)

Nhu Vy theo df tinh AEC se la su hietlwc hoa T~m nhin 2020 vao nam 2015 Iiibuac phat trieuron ti~p theo cua eae qua trinh hgptac kinh t~ cla vit dang clugc thvc hi~n trongASEAN co b6 sung them 2 nQi dung mai la laoclQng di ehuyeuron tv do vit vbn cluge di chuyeuron tlldo han D6ng thai AEC se lit mQt CQng d6ngkinh te ma vai each tiep c~n lien kb nganhtirng ph~n ti~m tien (step-by-step) nhieurou tbedQ (multi-speed) vit vai tinh tht che eao hanDay lit mQt tham vQng Ian ciia ASEAN trongbbi Caml lien ket kinh te cua Hi~r hi dange1ugc eoi la kha long leo vai mQl 101 kil6 khanva tra ng~i Chenh lech pMt trieuron 16n Cae th~cheuro chinh tri-xa hQ khac bi~l nhau Thi tlIongchia c~t vit phan mang Nang Irc thfe thi yellkem Tham vQng nay c6 there h~n duge haykhong se ph fin nhitu ph thuQc vao quyeurot tamchinh tri ella m6i nuac noi rieng cling nhu cllatoitn kh6i noi chung trang vi~c thu hqJ chenhl~ch philt trieuron cai cach n6n kinh t~ cua milinuac thitnh vi en hai hoa h6a va nang cao quy6nlIc cung nhu tinh thfc thi cua cac tbeuro eh2 clitutiet khu vrc Hy vQng r~ng s~r gia doi cua Hienchuang ASEAN VilO cu6i nam 2007 sc la buocngoiit quan trQng trong qua trinh hi~n tlwe h6an1fCtieu d~y tham vQng nay

IV M(n vAl NH~N XETtf cua ASEAN tra nen Ch(IDchp han Ngoiti raviec ap dng m(t each tuy~t d6i phuong cachA SLA1v (a6ng thun YJlong can thi~p tu nguy~n)trong lien kt kinh t~ c6 th~ can tra Sf linh hotcun nhu hi~u qua Ctla ASEAN trong cac hitnh(t[1 vit chu011g trim) C th~ nhilt lit trong vi~cgiam sat cac nuac thanh vi en thfc hi~n cam k~t

Ba la thiifu llgu6n tai eltinlt iIeuro tltlfc Itifncae kli Itoch ellIntng trinlt Itrp tac va pit attri8n Vi del trong giai don mQt (3 nam d~utien) [hvc hi~n K~hOlch Hitnh dQng Ha NQi claco 198 df an dugc tri[n khai c~n cl~n s6 titn lend~n 367 tri~u USD Song do khong du titnASEAN e1a phai trong Cy vao Sf titi trg tu benllgoai trang d6 cac mrac d6i thoi giup 246 tri~uUSD (khoang 67) va cac t6 chuc qu6c t~ giup27 tri~u USD (khoang 7) Dl c6 khoang 22 dfan 1011bi chm do plnh eha ngu6n titi chinh

n6n la 111tin tltIC kMing illiy ilil khi xiiytImg cac d an trfeuron kltai

Co STch6ng cbeo gifra cac df an va chuangtrlnh thfc hi~n MQt s6 dT an mai dugc dt rami khong xem xet cl~n nhung df an da tritnkhai nen kel qua la cac dr an phai dugc clituchinh diin cl~n vj~c mAt rAt nhitu thai gian ConlJitu du an vit chuang trinh thfc hi~n dnnhitu thai gian han so vai df tinh Nguyennhan lit Sf thi~u thong tin cla diin tai cac nhnthtre sai l~ch khi xay dfng eac df an

1~_ k I

I

II

I

II

iI71t - ~

11 I If~i

eJ~~

l~

()-------~_-----_ NhCtng van ae KINH TE VA CHiNH TR THE GI01 s68 (136) 2007i ~-~~

1_-lt01 I

C(gtng d6ng idnh t~ASEAN (AlEC)N(gtidung cae bi~n phap thVc hi~n va nhu-ngvan de dcJt ra(l)

PGSTS NGUYEN HONG SON

Sang kiin xay dvng C6ng a6ng kinh reuro ASEAN (AF() mul fronK 3 II c(il ell) C611g dimgASEAIIf2 aUI7C Ih6ng qua lfi Hpi nghi cdp coo ASLAN+9 vilo rheing 10 nam 2003 lai RaliJnaonexio Trang b6i canh lien kil kinh Ii ASEAN ehwc wi hi khci lang Ido AEC 16 Ihemv9ng chinh lr [on Clio j-JP h9 nhdm nang C(fO klu~Hang cqnh Ionl1 fLing curIng rhu Jlli riAu(pound nuac ngoai cling nhu t16 phD vai s~(gia (fl1g C1)0 qua h7h tom CC1l h6( i1~jcbi(~t hI s~rn6i len elia Trung Qu6e va AI1 DO

AEC sf bao h6m nilling noi dung gi Nhnng bien ph(ip rio 1( olllrc flnrc hien nh(~m Ining16i AEC vii ASEAN dang g(Jp phdi I1hnnK 511 at gi Imng (i[ Iril1h hien tlmc hau ALe HIiviii so c6 gill1g plujl1 l1ao If giai eho nhlng cau hai Iren

I NHONG NQI DUNG CO BAN CllA AEC

Nhrrng nQi dung w ban cua AEC co theuronh(n bitt dUQcqua Tuyen h6 J-1i~puac ASEANII (Bali Concord II) CJng a6n2 Kinh 12ASEAN la iee hiel1 Ilmc 1700 11111Cliell cubidmg Clio h(ii nh(jp kinh Id IlOng Tc7 I7hil1

ASEAN 2020 nh6m hinh Ihanh (il khu vuekinh 12 ASEAN 6n ainh Ihjnh VIWl1g VCIco khinong canh lranh cao Irong tlo IlllJlg loa dic aliu lu se allfie elm cluyill 1(1 do WI 011tlufic tlll elll~Jill 1(1 do 011 kinh td 11761IriJnd6ng a611 doi ngheo va chenh lech kil1h reuro-xoh(Ji awe gi6m b6t vao nom 2020

C9ng d6ng kinh 12 ASEAN sf dua ASEANIHY1171117Ii IllIImg va khu 1(IC sail xlIlil IbllgliMit bi2n Sir da dang d(Jc Ilul clia khu vuc 117(11117nl1lIng CO h(ii hIS I(Y kinh dOQnh bi211 ASEANIhill1h 1191 b(i pheln nong (tong a vung chilc hol1IlOng he Ih6ng cling cdI 106n c6u (3)

Cling theo Tuyen b6 Hi~p trae ASEAN IIAEC la su ady m(lnh nhiJ-ng co ch2 lien kdl hien

Vi~n Kinh ie va Chinh ifj The giui

cr5 Clla ASEAN nlm Hiep dinh Kbu vuc Maudich TLr do SI~AN (ArTS Hiep dinhKhung ASFAN Ieuro Dieh Vl (AFAS51 KhlllllClJ~u tu ASEAN (AIA)161Hiep dinh Khllng EHQp tac C6ng nghi(p ASEAN (AICOPJ Iiixay dLrngASEAN lhanh mQt thi lnrilllg va cosa san xuiil tb6ng nhiit Noi cach khac AEC 11mo hinh lic ktt inh It kllll vre da trcn vanang cao nhiing CO c1d licn k~t kinh tt hi~nco eua ASEAN e() b6 sung thcm hai n(Ji dungmo lit tr do di ehuy~n lao il(Jng va di ehuyEnvAn t do h(fIl

Sall do thea quyeurot l1inh ella HQi nghiThllQng dinh ASEAN 12 ti Cebll PhiJippin(0112007) thai han thfc hi~n AEC dUQc rlllng~n 5 lam

Nlm vay theo dl tinh ARC sc iUlcthlreh~n vito nam 2015 va khi do ASEAN sc trothitnD m(Jt thi tTuirng vit CO so san xuat th5ngnhat voj SI di ehuy~n tl) do eiia himg hoa(Ich v va lao d(ng co k) nang va v5n dnQcdi ehnySn t do hOR

3(--------- ------- Nhung vfin ce f(lNHTEvi CfNgt1TRTHeGlal s6 8 (136) 2817

Nguy~n Hong Scm

Xet ITlt~nkhia canh Iy thuy~t kinh t~ qubc ttvai nhung nQi dung nhu Iren AEC se kh6ugthuQc bfrt ky hinh thlrc hQi nh~p kinh t~ khu VU(

nao (xem Bang 1) Cac cam k~1 thIc hi~n AECvmrt qua nQi dung cua mQt FT A (vi bao ham cittI do di chuy~n cac ngu6n hrc san xufrt) nhun~i khong au a~ co th~ tro thanh mQt thi tmimg

cLung (kh6lg co chinh sitch thuang m~ichung) Do d6 AEC co th~ GUQc xem nhurTgtQtFTA ding (Khu VICmu dich lJ docQng them vyi SI di chuy~n tI do cua cae y~ut6 sill1 xuit) hay I11(Jtthi truong chung trtf(MQl thi tmirng chung nlmng kh6ng co chinhsach thuang mai chung)

~~=r----

I -0____ ---l----- __

-J I J

I ---1---- middot --

-~---~---~----

-J I -J -JI-II L len

allg minh AECmg kinh tt

AEC FTA Lien minh thll~ quan Til fnrirng chung Lien rninh kinh t~

11I I~r----I I

-----4----------l--

I II I-I------r-I j [I l---

I-I~--I Lien I Th minhl tm 1 tL~I luan cht

Bang 1

I Hai hila hoa chinh I~chtai chinh va tien t~

-- ----~--

Tr do di chuyen laoaong va vbn---- _---~_Chinh sach (huang lnwi chung

-~ _----_- -

TI do hoa thuang mal ~ ojgiua eac tMnh vien ____

- --

Cite TilO can thuangmi thfrp han giua cac ynuac thanh vicn----C -------

KIm v~r( uu Khu v~rcaai tlmang mili thlrong m (li tu(PTA) do (eTA) -

Xet tfen khia qmh tlwc tt bbi dnb ra airicung nhu nQi dung Clla AEC cung khit khac bi~tso vai CQng a6ng Kinh tt chau Au ( EEC -thanb lp nam 1957 va la titn than cua Licnminh chilu Au EU) M(ic dil ASEAN huangtai AEC trang bbi canh kinh t~ va chinh tr thtgiai thun 19i han so vai EEC (m6i tmangchinh tTj hoa binh va tuang dil 6n dinh m6itmang kinh t~ qu6c tt ngay cilng Quac llI doh6a) nhung xufrt phiit aitm Clla AEC thAp hanella EEC mlrc dQ chenh I~ch v~ trinh (1Qphat(rien giua cac nuac thilnh vien lall han muc dokhac bi~t v~ tht cht lut phap t6n giilO vanh6a cling cao han Ngay nQi dnng tu do h6athHang mai hang h6a clla ASEAN (ArTA)ciing chua auQc thrc hi~n hoar toano Lien kelYinh tt (rang ASEAN mang tinh chilt linh ho~tva ma chli kh6ng qui ctnh Chl1iCL -~l1heurova c6

tinl1 rang bUQc chat che Ngoai ra IT AEC kh6ngco r(il (Mu lilU kinh It 1100 tuang IlI nhu f)(rcPhap Anh a EEe

MQt khac hift quan trQng nua giua rna binhAEC vai ma hi nh clh EEC la each thuc raquyct dinh Nguyen 16e ra quytl ainh ClioASEAN Ia nguyen 16c a6ng Ihwln trang khi ITEU nguyen 16eao s8 quytl ainh aU(Jcsu dtmgkh6 ph6 biin Ji(gti nghj BQ tmang Kinh ttASEAN (AEM) 1 caquan di~u pb6i hQi nhpva hp tae kinh It trong AEC vai tinh the ehtva C10yEnIrc khong cao Trang khi do fly banChan Au (EC) li la mbt ca quan co (inll th~ chtvit quy6n uy cao dlt3ivoi cae nuoc thuQc LEe

ThcTl VRO 06 khac v6 EEC truc)C kia A ECIt Iri(ji C5J7g d5nX kinh II rnu

NhOnq val ere KINH reuroVA c-lfNH TRf Tf Gla ~st 13-)~~J(J------~------ ------------ 37

OJ

j ~2r~dong kinh te ASEAN (AEC) N6i dung Nguyin Hong Son

38 -- ---------- NhiJng vEin de KINH TEVA CHiNH TR THE GIOI s6 8 (136) 2IJOI

Tht nh[ll cae nuae thimh vien clla AEC noirieng va ASEAN vai tu each la milt kh6i noichung d~u da va dang hili nhap sau vao n~nkinh t~ th~ giai Hi~n nay 9 thanh vien euaAEC dang la thanh vien eua T6 ehuc Thuangmi Th~ giai Thanh vien con Ii (Lao) dangdam phan d~ sam gia nh~p WTO Muc dil maelra thuang nwi Clla cae mrac thanh vien d~uIan (trtr Lao va Mianmar) tu 50 (Indonexia)len d~n 3856 (Singapore)) Vai tu cach lal1lilt kh6i ASEAN da dang va se ky k~t nhi~uhi~p dinh thuang nwi W do song phuong vaicae nUCre khae nhu Tfllng Qu6c Han Qu6eNh~t Ban Oxtrayiia New Zealand EU va My

Thil hoi cae nuae thanh vien AEC phl thuoenhi~u vao thi truang xuAt khAu v6n va congngh~ a ben ngoai ASEAN tuy co quy 1110dans6 Ion (567390 tri~u dan nam 2006) song quy1110thi tmang khong Ian (GDP danh nghTa nam2006 khoang han 1000 ty USD) HAu h~t caemrCre ASEAN la nhfrng mrCre co l1lue tim nh~pthilp va trung binh trtr Singapore va BruneiHan nfra khac vCri cae kh6i lien k~t kinh t~khae tren th~ giCri ASEAN khong co nhfrngdAu tau tang tmang cua to an kh6i vai ti~m hlekinh t~ va thi truang Ian d~ co th~ thlle dilythuang mai - dAu tu nili kh6i tO Iue hut lienk~t thj tmang eua cae nUCre thanh vien Thuangmi nili kh6i eua ASEAN chi ehi~m 25 t6nggia tri thuang mi ella toan kh6i (2005) Ngoaira nang hle v~ v6n va trinh dil eong ngh~ (ehiiy~u ia eong ngh~ trung gian ehu khong phai laeong ngM ngu6n) eua ASEAN rilt hn eh~Trang giai doan 2001-2005 gAn 90 dong v6ndAu tu trre ti6p nUCre ngoai rang ehay vaoASEAN ia tlr nhfrng nUCre ngoai khu VfC(9) Sfp1w thuile do la mi)t trang nhfrng nguyen nhanthue dAy khuynh huang Iy tibn cua milt 56nUGe ASEAN nh~m tim ki~m cac hi~p dinhthuang mai W do song phlang (BFTA) vai caenuae ngoai kh6i

II cAc BI~NPHAp THlC HI~NAEC

ibull~

D6 bUCre dAu hi~Il tlwc hoa AEC Hiliciip cao ASEAN 9 da quy~t dinh a)

nohib

DAy

manh vi~c thlc hi~n nhilng sang ki~n kinh 16hi~n co bao g6m Khu vfe Mau dich Tv doASEAN J-lip dinh Khung ASEAN v~ DjehVlva Khu VlCDfu tu ASEAN b) ThilC dilyhQi nh~p kim vvc sau han trang cae nganh uulien c) Tao thu~n lQi eho vie di IIi euadoanh nhan lao dilng lanh ngh~ va nhan taitang wang eac th~ eh~ eua ASEAN va tim hpkhaang each phat tri~n

Thl nh61 long cuimg Ihuc hiijn eric cl1ImngIrinh h9i nh(ip kinh It hien co

Trang khuon kh6 CEPT AFT A ASEAN 5eti~p We lil trinh giltllTIthu~ d~ ti~n tai thuf su~l0 eho 9845 dong thu~ thco CEPT CUoASEAN-6 trang do 9899 dong thu~ da aI11UC0-5 va eho 8691 dong thu~ da thcoCEPT clla ASEAN-4 trong do (1a co 813510 diia I11UC0-5 (A SEAN Sccretariat 2005)

Deuro thuc hin thanh cong AFTA cae nUGcASEAN se tilp trung vaa vi~c xac b6 cac rirocan phi quan thu~ thong qua xay dl1lg l11i)tchuang trinh hanh dQng chung xcm xct lai circsan phfm chua duQc dua vao danh muc uu daicia AFT A d~ nhfrng san phAm nay phll hap v6inhfrng guy dinh cua CEPT tuc Ia loi trtr nhCfIlrsan phfm co lien quan d~n suc khoc an ninh viibaa ve gia tri ngh~ thu~t va Ijch su ti~p tue caithien cae nguyen t~c xuiit xu (ROO) ella CEPTva cae quy dinh v~ eong nh~n l~n nhau (OCP)cllng c6 hQp tac trang cae hoat dilng thuau 19ihoa thuang mli thong qua vi~e thfc hinchuang trillh hai hoa hoa thu~ qlun va hai quanmQt eua ap dlng cae ehu~n mfc cac thoathuiln eong nh~n l~n nhau

D6i vai lhuang mli dich Vl - linh VfC tifntri~n ehitm nhilt trang cac chuang trinh hQi nhilpcua ASEAN - cae nuae (hanh vien se tap trungvao vie dat mlC tieu l do hoa Cl th~ cha tungvong dam phan (m6i vong khoang 3 nam) vatang wang ehuc nang dieurou ph6i dam philn dichV eua AEM ASEAN se tap trung vao vieetang wang hQp tac xle ti~n va tlOthu~n lltricllodfu tu B~t dfu tlr nam 2004 ASEAN di] d~yl11nh ra so( danh I11lCcac nganh va bin philP

nh~y cam d~ I1lc)clra ngay ho~c chuytn sangclanh me IOili (ref tam (hiJi Di)e bi~l SEANse (hi~t Hip mang Juoi cae khl (hLrang mai tu dova khl ch~ xu~( et~ gillJl cac cong (y chia sethong tin va phan cong san xuiit eteuro b6 (n) IJnnhau va khai lhile lai th~ eua nhau teTeto giupcac nganh cong nghi~p ASEAN phat (fi~n

Till- hai aJ manh hoi nhtJp mol sli ngcmh WI

lien (hong qua vi~c ky k~( va tlmc hi~n Hifp djnhklllmg ASEAN J Hgt nh6p celC ngcmh LtU lien(Vicn chan (hang 1 i2004) Cae nganh tnl (ienhoi nhap g6m 7 nganh san xu~t hang hoa la nongS31 thuy san s2m ph~m cao SU san phfim go d~tmay eti~n (1T 0 to 4 nganh cljch Vl la hang khong

e-ASEAN (thuOng lli~ti d~~n tlf) y 0 va c6n~ngh~ thong tin Tong cQng co 11 nganh tru tierhQi l1h~pMoi ngimh se do l11Ql Ii-rae thalu~ vJen1SEAN lam eti~u ph5i vicn (i~n [inn etam phanva thTc hi~n (xem Bang 2)

Cile nganh n6i (ren eturc lua chon lrcn co SCI

lai (h~ So sanh v~ (ai nguyen thien nhien kifnang lao et(mg muc d9 eanh tranh v~ chi phi viD)LlC dong gop v~ gia trj gja tang d6i vai n~nkinh (~ ASEAN Cherng chi~m hon 50 thucmgrnai n9i bo kh5i clla ASEAN (nam 2003) ifkim ngilch 11 nganh lm lien nay cl6ng g6p 484ty USD (rang xui khfru va 434 I) USD trollgnh-p khiiu nQi b9 kh0i

Biillg 2 Cac nganh uu tien va cac nu(c di~u phbi vien

Siin ph~m

---~=~_-~=~-~-~

San ph~m gil va 0 (0

Cao su cl~ may va giay dep

San ph~m nang - liim nghi~p

--------- ---- --- -----

Malaixia

Mianma

Elicn (if

E-ASEAN va y t~

Hang khing va du Ijch

PhiJippin

SingaJlo

C Thai LNgubn Chuong (rinh hilnh dong Vicn Chan (2004)

Hi~p djnh Khung cung dua ra cac bi~n pMpricng cho h(ii nh-p tUng nh6m nganh eung nhucac bi~n phap chung eho ea II nganh Vi~c 10ib6 (hLI~quan (dua tl1ll~ quan xu5ng mlrC 0) d5ivoi cac san phiim h9i nh-p nhanh trang II nganhnay se dUac (hrc hi~n trang vong 3 nam (d~nnam 2007) d5i veri cae nuoc ASEAN-6 va trangvong 8 nam (etBn nam 2012) d5i vai cac nuocVi~( Nam Lao Campuchia va Miaruna (CLMV)Khoang 4 nghin dong thu~ (tuOTIg etuong 40t6ng s5 dong tlmB cua ASEAN) se duac dua vao10 (dnh h(ii nhp nbanh Cac san ph~m con Iitrong II nganh noi tfen duge dLm vao danh mlCmieuron trtT t11l(hai C6 khoang 641 dong thu~ (bay

15 t5ng s6 dong (huB elh ca 11 ITnh VlCuu(icn) (UOTIg lrng voi cae san Jlh~rn trang danhJ1lle mieuron tm tm h(i Tuy nhicn danh nwc nayse h~t bi~u ITc vilO nam 2010 Nhu vay cacnganh nay se dLTaCh6i nbap hoan toan vao nam2010 et5i vai ASEAN-6 c6 nghTa la etBn nam2010 (0an b9 cac hallg rao quail (huB va phi quan(buB d5i voi cae san pb~m trang 11 nganh (ren scetuac Ioi t6 hoan loan (merc (11ll~ SllAt 0 vakhang c6 hang rao phi thu~) Thiri han ch6t h9inhap hoan toan d6i v6i CLMV la nam 2015

Them vao (10 sau khi xic djnh 1 J nganb WI

tien hQi nhflp tll nam 2004 v6i tu Utt h ltdAutaurlniii nhQn nh~rti lhLC c1fly hQi nh~lp kiilh

I INU1-VAnlIN1 ~ 0 N I 7g V2J] oe i L 1 bullbull I - fR THE dOI So8(136)Lcv7---~------------ _ - ---- --oJ

C ---------------- ------Nhfing valde KINH TE VA CHINH TR THE GIG s6 8 (136) 2)07

jl~~I~i1~-1

l-~i

z)q

-1

~-IIi

~l I~

I~1 Ilj Itn

tjI~1 I

Ij

I~-11~to1bulli

j

i

l ~fLl

I

Cong dong kinh te ASEAN (AEC) N(li dung

[~ noi kh5i SEAN trIOncon duang huang taiAEC cu6i nfun 2005 cae BQ tnrimg kinh t~ASEAN (AEM) dii nhiit tri b6 sung ngimh dichvu h(iu dn (Logistics) tfa thimh ngimh uu tienh9i nhp thu 12 vai Viet Nam dong vai tra dieurouph5i vien

Nhu vay AEC la mo hinh hQi nhp theongimh val l11~lec1ieh i) khuy~n khich phat huyslre m~nh kinh t~ ella tlrng thimh vien trong caengiillh ma hq co Iqi th~ qua do k~t hap sucl11anh kinh t~ Clla tung mrac thanh vien nh~mt~o lqi (h~ cho toan khu vrc ii) t~o dieurou ki~n(htte d~y va tang cuang dil tn nQi kh6iAEAN iii) Duy (ri cae ho~( dQng san xu~t vacite bOil dQng kinb t~ khae trong noi bQASEAN jv) khuyfn kbieh (bue ngoai (rongnbi bQ ASEAN v) phat tritn cae san pb~l11vadich vu mang tbucrng hi IOuASEAN (made inASEAN)

Brmg cach (here hi~n hQi nhp nhanh trong12 ngimb uu tien cac nuae ASEAN se tangwang duqc (huong mili va diu (u nQi kh6itrong cae nganh nay cling nlm t~o buae dQt phatao da va thuc day hi~u ung Ian toa sang cacnganh khae Di~il binh la nganb dicb VI hu dn- nganh co tae dQng Ian toa lien nganh va d6ngvai tra then chflt trong quy trinh giao djcbthuang m~i diu tu hien d~i Trong b6i c3nh caemrac ASEAN da co AFT A cac chi phi saubien gial cho thu tIC hai quan v(in tai phanpbfli dang chifm ty trong ngay cimg eao(rong gia thimh san pbilm cufli cung Vai vi~cnang cao hi~u qua ngimh hu dn ASEAN byvong cac thi tnrang thanh vjen se dugc kftnfli eh(i( che han giao thnang hang hoa tbun19i bi~u qua chi phi thftp gop phin xlle ti~nthuang mai ttOIWting thun lai tIm hut diu tute ben ngoai

Thu ba w ehd f(Ji nghi B Iruong Kinh IdISEAN (ADd) liip Ilaquoe lir CO chd ehinh (thongquo cae H(i d6ng AFTA va AlA) (tilu phJi 161cri C[1eh0(11(mg h7P lac kinh d cia ASEANeu thf (l) Hi) nghi cae quan chuc kinh t~ caD

cftp (SEOM) sc la co cht giai quy~t cae vAn d~co tinh ky thuaL AEM cbi tbam gia khi citc vftndeuro d6 ciin co quy~t dinh ehinh tfj vugt qua (bAmquyeuron Clla SEOM (2) Mili mfaC cu lTIQlquanebire cao cftp thftp nhftt la Vl (nrang lamtruang doan dam phan Cae twang doilll damphan g~p nbau hang thang (~i Ban Thl1 k)ASEAN (3) Thanh l(ip mQt h~ th6ng cae cbt taid~ tbfc hien tu vftn va giam sat vi~c tlmc hi~1cac bi~p dinh ASEAN

TIn Il-t~ icing cuiJng c6ng foe luyfh7 ruyh1

Irol1g tel1g me6c Ihll1h vien ciJl1g I1hu Irong10(111khJi cho doanh I1ghiep C11l1gnine cho caeaJi 11f(Jng kh6c xoa bo din ciie hieu bi~t khongchinb xac ho~e tieu qrc v~ qua tfinh hQi nh~pkinh tf Clla ASEAN Khll)~n khich va coi Sirtham gia clla cae doanb ngbiep la eN tht cbinbtrong cae ho~t dQng bup lac kinh ( cllaASEAN

Tlnr 110mrime hin ehuong rlnh uu ckJiphJc(lp cho cae mrac thitnh vien mai va tang clrirngthfc hi~n cae dv an lien k~t kinb t~ ASEANtrong k~ hoacb hilnh c1QngSang kitn HQj nhapASEAN (lAI)

Tlnl sau HQi nghi Cftp cao ASEAN 11 taiKuala Lumpur (201212005) dli quy~t dinhthanb lp Nhom cac nban v(il Nfli tifng(Eminant Persons Group) d~ solaquon hao Hidchuong ASEAN Hitn chuang nay se la lleurontang phap 11 quan trong de bi~n iSEiN ttlHi~p hQi sang CQng d6ng nghTa la lam choASEAN mang tlnh th~ ch~ cao han va trg glupcho vi~c thvc hi~n iEC Hifn cbuang ASEANcon se c1uaI~ co hQi thay d6i qua trinb ra qu)~tdinb cling nhu the cht cua ASEAN gllp dilynbanb qua trinh thu h9Jl chenh I~cb phM triengiGa cc nuac thanh vien

III NHlfNG VAN DE DiT RA

Nhfrng pban tlcb a trIOnebo thfty buang tiriAEC vao nam 2015 la mle tieu dAy tbarn v(mgella ASEAN De thlle bien dultlcmuc tieu nayASEAN phai giai quyft dUQcm(t loat eac vftn

deuro vbn gAn litn v6i i)i qua trinL hlnh thanh vaphilt trieuron cua Hi~p hQi nay

Thu- nhdt chenh l(jch phOI Irldn on ghi-o cae1lCo-Cthcmh vien(IO

Khong chi GDP tren dAu ngum giua caeIllrac thanh vien ehenh lech Io-n (thu nhap cuanh6m thAp nhAt (CLMV) chi b~ng ]3 dtn liSthu nh~p trung binh clh cD kh6i trong d5 GOPtrcn dAu nguai clla SingaiJo gAp so l~n Vi~tNam va 75 liin cua Camphuchia) ma trinh (1(gtphat trieuron kinh tt cua cac mrac thanh vien cungkhae nhau nhieurou

Trang khi Singapo oJ tro thanh mot nuo-ccong nghi~p phat tri~n thi cae nuac CLlviV vlndang phai ra suc e6 g~ng thoM khoi nh6m cacnuac kem phM trieuron nhiit tht gioi Singaporedugc Diln dim Kinh Ii Ihi girji danh gia Ia neuronkinh tt e6 nang lIc ecnh tranh eao thu 6 eua thfgiai nam 2005 thi Vi~t Nam Ici chi ougc xfpthtT 81 can Campuchia xtp t~n thu II2 trangt6ng 56 II 7 nuac dugc oua ra (1anh giil Trangkhi m(gtt sb neuron kinh tf c6 mue d(gtW do h6a caothi a m(gtt s6 khac neuron kinh tt can chiu nhieuroubi~n philp can thiep clla nha nuo-e (Singapodugc The Heritage Foundaliun and 777e WallSireel Journal xtp la neuron kinh tamp tv do thu haieua tht giai nam 2006 Philippin (xtp thu 98)Indonexia (xtp thu 134) va Vi~t Nam (xfp thuJ 42) la nhfrng neuron kinh tf it tv do Lao (xtp thu149) va Mianma (xtp thu 155) la nhfrng neuronkinh tt phi tl do) Chenh I~ch philt tritn Iangiua cae nuac thanh vien ASEAN can dugc ththi~n a ehenh I~eh veuro phil tritn con nguoi mue OQrna cua CJ so hctiing SI philt tritn cua thi twangtai chinh co diu kinh tf nang IfCtht cht

chi d(J va thi chi chinh Ir glua cae nuo-cthill7h viim 1(11 cang da d(1I1g6 ASEAN t6n t~icac cht d(gt ehinh tri-xJ h(gti khae nhau Nhungquan h~ vf chinh tri c6 tht thuc oily song clingc6 the lam xiu di quan h~ vf kinh tt Cae nuoeIhanh vien ASEAN (Mu co nhung tlnh loanchidn hwc rieng kh6ng gl6ng nhau Mc du

- naIlh 11 qan tr()J10 Cl ~lO t-)~n tl I(l Ie J ~ t- ~ I - 1- ~

vFe nhlrng cae nuac J~ay o~u d~t 19i j l q ~_iit~gia lell hang 0311 va luon c6 gi~g duv (ri P(trieuron quan he vai cae dbi tae Ian 0- ben ngo~iNhilng tinh toim rieng nay c6 the anh huerngd~n tbc d(gt thue hien cam k~t Cw m6i tOCd]vicn dbi vai nhung vin of lien kft kinh tt eukh6i Them vilO 06 a ASEAN can tCm (uinhC1lg khac bi(t htt suc Ian veuro ton giaG vanh6a ngon ngu gifra cae nu6c

l1c ell cum tu lh6ng nhdl Irong (1a (I-mgthuang augc cac nha lanh ocoASEAN nh~c taikhi miell ta ASEAN song tren thvc t~ k~o(the tim thAy Sl th6ng nbit khi c6 sv Go da-g V

khac biet Ian gifra cae lUac M(JI rna chenhI~ch ph at tritn lit mQt tl1Tc tf khileh qllan vi c)th2 la di)ng Irc clia SI phil triCn Ngo rachenh l~ch ph3t trifn gi iJacae lurac theln11 [i1can e6 tht tcOaieurou kien de cae nllac bf sungeho nhau thong qua cae chuong trlnh 19[ ta~thich hgp (nh~m kbai thae Igi tht rieng Vl bbsung eho nhall at cling phill tritn)

Melt kh6c thue tf eho thAy chenh ICch pi t

tritn giua cac mroc thanh vicn ASEAN 62I~g (Jnhung tae dong tieu cm toi qua trinh b~p tellkhu vrc i) Tr9ng tam chiEn layc phat tri2] (2-cac nuac khae biet nhau qua d6 imh hI0111lieLiCfC tai kha nang hgp tae va h(gti nh~p kh~ vuetrang cac IInh vltC co ban nhll tlmong m~ (1iiltu tai chinh-ti~n 1~moi tnrang va an sinh xiihQi Ii) Kha nang Illtcrng 19i va tan dung cae C(Y

h(gti cling nhu d6i ph6 vai cae bit I(i vr thitcgtthuc tu hQi nhp kinh tt qubc tt sau r(gtng hemcua ASEAN rit kbac nhau giila cac lllrac tha]lJvicn vai nhung tac dQng tieu crc tai qlli Unhhgp tae va h(gti nh~p iii) Duai tiic aQng (tta qliitrinh tnan cill hoa SlTm~t 6n d)nh do kn phMtr]6n eLla InQt nuac thanh vien se co nhfrng lca(gtng liiy Ian to-i nhung nuac thanh viln kh-rgay xllng dQL chia re va de doa tai vi(c bi1am an ninh ehf loan kIm VLrc(chAng htn trelIlfcac vfrn a~nhu khung hoang Uti chi lh~Vll d~ ~~elf) hot oQllg khung b6 Jy khai sac tQ~ ti

NhiJng vin ae KINH TEVA CHiNHTR Ti-iE GIGs6 8 (135) 2~07--------- - --- ---

S5~ngq~fl9 kinh t(-Ef~EC)_ _N~6_id__l_ngo __ _

r~S---_--_--_ --_-_-_ iJilJp an eM KINH TE VA CHfNH TRI THE GIOI So 8 (136) 2001~gt4

giao va cae h00t deng tQi ph~un xuyen qu6cgia ) iv) Chfnh l~eh pMt triEn con khitn ehamQt s6 nuae co xu Im6ng phat triEn ly Him (xuhuang ky ktt cae FTA song phuong vai cae d6itac Ian ben ngoai khu ve ) eung nhu (10 diEuki~n dE cae nuae ben ngoai dij gay (ae dong liiikeo cae nuae thilnh vien phle Vl eho Igi ichcae y d6 eia cae l1lrae nay (~i khu vue He quaeu6i cling elia de tae dong tren la ASEAN 5e bigiin11din sue G-lhtranh suy yEll vai (u each IamQ( kh6i th6ng nh~t va all ninh kinh tE eua khuvue se khong duge dam baa

Tllllhoi Ihi Iruang bi chia c6lnghiem r9ng

Nhfmg rao ean thuE quan vi phi (hut quanehia e~t (hi (mong khu vue (hanh 10 thi (nrangricng rc va dmre baa hQ M(le d0 timE quan d6ivo-i thuang mci nQi bi) kh6i dli giam dang kEgifra cae mrue ASEAN-6 song gifra de nuaeCLMV vm rh eung nhu gifra ASEAN-6 vaiCLMV thi vin con dang kt Thea tinh (0an euaBan Thu ky ASEAN thue hi~n cam kt(CEPTIAFT A cae nuae ASEAN-6 se giiun (hutquan ella minh xu6ng mue 0-5 d6i vai9955 t6ng 56 mi)thang (rong khi CLMV chigiiun d6i vCri5567 Khi (hut qllan giam eachang rao phi thut quan lai tang len dt baa hQeac nhil san xu~( trong nuae NhGng rilOcan phithut quan dang dugc cae (hanh vicn ASEANtleh eIJe Slr dllng la hcn ngileh nh~p kh5u hlnehE xu~t kh5u (11 nguy~n va eh6ng plJa giaNgai ra cae quy dinh vb kY thu~( vb himhehinh v~ Slfe )lthoean (oan moi truong nhanmac d6ng g6i eung duge cac mrae ASEAN tiehqre khai (haG Cae (hli tlle hai quan va thitu slJhili hoa h6a thu Ie hai quan gifra cae nUCreclingla nhfrng hang rao bao h9 phi thut quan gifracac mr6e thanh vien v6i nhau

Sr phan illang (hi truang nhu v~y dang khitneha giGa cae xi nghi~p va cae ngimh (rangASEAN it e6 sr philn eong lao dQng vai nhauva bai v~y (humlg l11qinQi bQ kIm vvc co t6edO tang rit cI-mkhoang 3-4 (rang (hi)i ky titn8m 1994 (nam AfTA eo h~u he) din nayella dli c6 tht lAy cUQc khllI~g hoang tai chinh-

(ibn te 1997-1998 ra db bi~n ho thi t6e GQtangnhu viiy la r~t th~p so vai t6e dQ tang 20 ClllEEC trong 10 nam dku thanh l~p cQog d6ngkinh tt Trong qua trinh thIJe hien AFTA mots6 nuae thilnh vien con eh~m thlc hi~n cae camktt eua minh (ching hln nhlf Malaysia va Vi~tNam tilm thai rut ra khOi danh mvc giam thuithea lQ trlnh trong nganh eong nghi~p 0 to)Tioh trilng oay phill1 anh tlnh b6 sung I~n Ilhanella thi (mang ASEAN Ia th~p va ASEAN v~nchua e6 ehinh sach chung dE e6 (hE Ira thanhmQt thfc (hb (h6ng nh~t khi d6i m~ vai eanhtranh ben ngoai

Thriba chi nghla baa h6 lrang ITnhvue Mulu van mgnh

Sang kieuroo KIm Vlfe Dku tu ASEAN (All-)duQc triin khai db thue d5y hgp tae giua caeou6e thanh vien trang IInh vue d~u lU Tn)nhicll trong qua trinh thfe hi~n mQ 56 nuCrcv~n con bj chu nghla baa hQnfu keo 1-19dua r~tnhi~u nganh cua minh vao danh mllCnhlYcam(SL) danh mle IOlitnr tlmthai (TEL) va danhillle 10litrit chung (GEL) Thea Baa cao giGakjeua Kt hOlchHanh d(ng Ha NQi m9( s6 nuCrc(hanh vien tham chi con th~y lung rung khi phaixae dinh cae danh mvc noi tren d6i vai lJnh vuedjeh V Cae danh mle tren eang dai hay eimgnhibu nganh dlfge dua Vilacac danh mle thi baah9 eang mtnh va lf do h6a eang eh~m Vi thElien ktt kinh (i sau han cilng g(ip tra ngli

Th lu tc)mphon Irang Ihuong mgi dich vulidn ridn eh9m va Ihidu S1 h9P lac chijl che vdlai chinh-liJn I~

Tv do hoa djeh Vl gifra cac nu6e (hanh vienASEAN Chll ytu dUQethIJc hi~n thea phuang(huc eung dp 1 (eung dp dieh Vl xnyen biengi6i) va phuang (hue 2 ((ieu dung dieh V amr6e ngoai) Tuy nhien (rang qua (rinh damphan lf do h6a eac doan dili biiu cae nuCrcthuang khong e6 quybn quytt dinh cam kbt vithb (itn d9 dam phan di~n ra kha eMm

TY gia h6i doai e6 anh huang 16n dEn thuangillliva do do dbn lien kbt kinh d Cac nen kinh

IIrII

l

Nguyampn Hong Sn ~6ng dong kinh te SEAN (flEe) [16idung

t~ ASEAN phu thu()c nhi~u vao ngai t11Uungva vi~c thanh toan cho cac giao dich ngoi thucmg thuang duac thc hiln b~ng cac dongti~n Clk dc nuac ngoai kh6i T) gia giua ci6ngti~n eila cac nuac thanh vien so Vlii USD trangthai gian tiI khling hoang tai chinh-ti~n tl chauA 1997-1998 d~n nay bi~n ciQng khong gi6ngnhau D an danh gia tinh kha thi clla d6ng tilnchung ASEAN vi he th6ng ty gia ASEAN tuyda duae tri~n khai nhung li cham vi khong illngu6n tai chfnh d~ thllC hien Thi~u hQp tae v~t) gia da can tra d~n vilc duy tri mQt ch~ d(J t)gia h6i cimii 6n cijnh va vi v~y clm tra thucmgrni giua cac nuac thanh vi en e1a lam can tralien k~t va hQi nJliip kinh t~ ASEAN sau han

M(ic du S hQptac v~ tai chinh giG-acac nuaeASEAN g~l day duQCthuc d~y thong qua caehi~p dinh nhu Ti~n trinh Giam sat ASEAN(ASP) Thoa thun Hoan d6i ASEAN Sangki~n Chiang-mai (CM) tny nhien v~n con mQts6 ]wn ch~ trang cae hi~p djnh nay Thzr nh61vi~c thi~u ht s6 li~u kinh t~ da gay kh6 khancho vile dua ra cac so sanh lien qu6c gia CllaASP Tren thvc t~ s6 li~u tim th~p tir nh6mCLf1V v~n chua d~y du va dip nhat M(it khitcv~n chua c6 sv thao lun th~ng thim v~ k~t quava s6 lieu thu thp duQc Cac nuae thanh vienv~ncon to ra qua th(in trQng chi cM y~u d~ CPd~n nhling thanh tvu kinh t~ clla nhau ma chuadi sau vao nhung v~n cl~ kh6 khan ben trangASP se khong th~ phil ]my cluQct6i clanhung lqiich Cllano n~u nhu nhling v~n cl~nay chua duackh~c phc tri~t cl~ Thu hai vilc thvc hi~n CMv~n can chua clvng nhung hn ch~ nhu i) Giit tricua CM can tuang cl6i nho khi so sanh vai dftru ngoi h6i duQc n~m giu bai dc qu6c giaASEAN+3 cung nhu yeu du h6 trQkhin dp d6iv6-i citc nuac gap khung [lOang va Ii) CM v~ban ch~t la cac hj~p dlnh song phuong nen thcod6 lam hn ch~ tinh linh hot va hi~u qua cua n6

Th nam nang IfCCIhc hien dic cam kit kem

Mac dli eac keuro hoch va chuang trinh CltaASEAN nhi~u va d~y tham vQng nhung kha

nang thue hien chung eua ASEAN tbi ai ketnCo nhitu nguyen nhan d~n (1~nsv )~u kltmnay

Mol (1 eac ki lloicit VII ellamg trinit cIlaASEAN elura tlu(JehiiJn thc hoa Iltilllh caebiijn phap va bulYc tli Cl thi Cae nu6-e thitnhvien co th~ nhit tIi vai nhau vb ) tuang va thaoJui)rcluae vai nhau d~ dua ra mQt k~ hochchung Song khi ban tieurop d~n cac bi~n phap vacaG bUeJ-cthuc hiln thi hQ li thuang khong theurooat duQc migttsv d6ng thun Db Sf thi~u dAngthuan niy kh6i kim chan cac thanh vien hanghal cac phuong thlrc J o-x va 2+X da duQc dira Tu) nhien chung li dua d~n nguy ca phannh6m ASEAN va vi theuro citng d~n t6-i sv thi~ud6ng thui)n Them vao cl6 nhi~u khia c~nh euamot thi tnrimg th6ng nh~t v~n chua duQc duavao k~ hoch thvc hi~n ch~ng han nhu viin d6mua siirn chinh phu khuyeuron khich xlliit khauchinh sach cnh tranh va hili hoa hoa cae chinhsach ty gia tai chinh va ti~n teo

lJai la tltiiu s finlt tI(IO qua trlnit tlwcitiiJl1HI th6ng t6 chuc cua ASEAN g6m nhungco du c6 sv tham gia Clla m6i nu6c thitnh vienmang (inh chiit dai di~n eho qu6c gia han la daidien cho ca ASEAN ASEAN khong c6 mQt cach~ di~u hanh dQc Ii)pe6 thiim quy~n di~u ph6iehung cling nhu thuc diiy cac nuac thanh vicntlmc hi~n nhG-ng cam k~t h(ii nh(ip khu VCT6ng thu ky ASEAN va Ban thu ky ASEANcluac trao it chlrc nang_ Cac ca ch~ HQi nghjNgoi truong ]-l(ii nghi BQ truang kinJl t~ vaJ-lQinghi BQ truang tai chinh ASEAN cling nhicac hQi ngh clla cac quan chuc chuyen mon cc~p (dp thu truang va V tru6ng) hot dQngkem hi~u qua_ Chung mai chi dimg Ii a hlnhthuc tham viin Ch(I chua phai la nhung ca quanch(rc nang hay ban cong tac thvc tho Do docong vi~c Cllanhung ca quan nay cling chi dlrngIi 6- nllre ban bc la chinh chu khong phaitri~n khai Them vao d6 nhi~u cloan di bi~uClla cac nuac thanh vien duQc chinh phu nuacminh ci6ng y cho hi~n di~n a hQinghj nhung l~illtlong dUQCeho quy~n quy~t dinh Dibu nilycling g(Jp ph~n lam cho vi~c trieuron khai thuc hi~nCdCbien phap thuc diiy lienk~t va hQi nhap kinh

NhOng vfin 06 KiKHTE V_ACHiNH TR THE GiOIs6 S (136) 2007--------------- -------~1~~bull

Chu thieh

1 M(it s6 n(ii dung eua bai viet nay duqe dTa tren Deuro an Chfnh phu S~ tham gia eua Vi~t Nam viOC(ng d6ng kinh teuro ASEAN trong ajnh hlrang phat trieuron kinh teuro-xa h(ii va h(ii nhap kinh tf qu6e teuroChu nhiem GSTS D6 Hoai Nam 92006

2 Cng d6ng ASEAN (AC) bao g6m 3 tr~ et Cng a6ng Kinh teuro ASEAN (AEC) Cng a6ng an ninhASEAN (ASC) Cng a6ng van h6a-xa hi ASEAN (ASCC)

3 ASEAN (2006) Decaraion of ASEAN Concord II (Bali Concord 1I)wwwaseansecorg

4 AFTA dugc thieurot lap nam 1992 Ca eheuro Thueuro quan Uu aai e6 Hi~u lIe Chung (CEPT) ouge thieurot laPd~ thfC hien AFTA Co chf CEPT bao g6m cac san ph5m eh6 tao va ban eh6 t~o k6 ea cae tu lieusan xu5t va nang san aa eh6 bi6n Cac thanh vien cam k6t trong CEPT itLm ra 4 Danh me thrc thigam Danh m~e cam k~t (IL) Danh m~c mi~n trlr t1n thai (TEL) Danh In~e nhay cam (SL) VDanh 1nC mi~n trtT chung (GEL) Thueuro quan d6i vai cae san ph5m trong Danh m~e IL phili citt giamxu6ng mire 05 vao lam 2002 o6i vai ASEAN-6 2006 (Viet Nam) 2008 (LSo va Myanmar) va2010 (Carnpuehia)

Nhu Vy theo df tinh AEC se la su hietlwc hoa T~m nhin 2020 vao nam 2015 Iiibuac phat trieuron ti~p theo cua eae qua trinh hgptac kinh t~ cla vit dang clugc thvc hi~n trongASEAN co b6 sung them 2 nQi dung mai la laoclQng di ehuyeuron tv do vit vbn cluge di chuyeuron tlldo han D6ng thai AEC se lit mQt CQng d6ngkinh te ma vai each tiep c~n lien kb nganhtirng ph~n ti~m tien (step-by-step) nhieurou tbedQ (multi-speed) vit vai tinh tht che eao hanDay lit mQt tham vQng Ian ciia ASEAN trongbbi Caml lien ket kinh te cua Hi~r hi dange1ugc eoi la kha long leo vai mQl 101 kil6 khanva tra ng~i Chenh lech pMt trieuron 16n Cae th~cheuro chinh tri-xa hQ khac bi~l nhau Thi tlIongchia c~t vit phan mang Nang Irc thfe thi yellkem Tham vQng nay c6 there h~n duge haykhong se ph fin nhitu ph thuQc vao quyeurot tamchinh tri ella m6i nuac noi rieng cling nhu cllatoitn kh6i noi chung trang vi~c thu hqJ chenhl~ch philt trieuron cai cach n6n kinh t~ cua milinuac thitnh vi en hai hoa h6a va nang cao quy6nlIc cung nhu tinh thfc thi cua cac tbeuro eh2 clitutiet khu vrc Hy vQng r~ng s~r gia doi cua Hienchuang ASEAN VilO cu6i nam 2007 sc la buocngoiit quan trQng trong qua trinh hi~n tlwe h6an1fCtieu d~y tham vQng nay

IV M(n vAl NH~N XETtf cua ASEAN tra nen Ch(IDchp han Ngoiti raviec ap dng m(t each tuy~t d6i phuong cachA SLA1v (a6ng thun YJlong can thi~p tu nguy~n)trong lien kt kinh t~ c6 th~ can tra Sf linh hotcun nhu hi~u qua Ctla ASEAN trong cac hitnh(t[1 vit chu011g trim) C th~ nhilt lit trong vi~cgiam sat cac nuac thanh vi en thfc hi~n cam k~t

Ba la thiifu llgu6n tai eltinlt iIeuro tltlfc Itifncae kli Itoch ellIntng trinlt Itrp tac va pit attri8n Vi del trong giai don mQt (3 nam d~utien) [hvc hi~n K~hOlch Hitnh dQng Ha NQi claco 198 df an dugc tri[n khai c~n cl~n s6 titn lend~n 367 tri~u USD Song do khong du titnASEAN e1a phai trong Cy vao Sf titi trg tu benllgoai trang d6 cac mrac d6i thoi giup 246 tri~uUSD (khoang 67) va cac t6 chuc qu6c t~ giup27 tri~u USD (khoang 7) Dl c6 khoang 22 dfan 1011bi chm do plnh eha ngu6n titi chinh

n6n la 111tin tltIC kMing illiy ilil khi xiiytImg cac d an trfeuron kltai

Co STch6ng cbeo gifra cac df an va chuangtrlnh thfc hi~n MQt s6 dT an mai dugc dt rami khong xem xet cl~n nhung df an da tritnkhai nen kel qua la cac dr an phai dugc clituchinh diin cl~n vj~c mAt rAt nhitu thai gian ConlJitu du an vit chuang trinh thfc hi~n dnnhitu thai gian han so vai df tinh Nguyennhan lit Sf thi~u thong tin cla diin tai cac nhnthtre sai l~ch khi xay dfng eac df an

1~_ k I

I

II

I

II

iI71t - ~

11 I If~i

eJ~~

l~

()-------~_-----_ NhCtng van ae KINH TE VA CHiNH TR THE GI01 s68 (136) 2007i ~-~~

Nguy~n Hong Scm

Xet ITlt~nkhia canh Iy thuy~t kinh t~ qubc ttvai nhung nQi dung nhu Iren AEC se kh6ugthuQc bfrt ky hinh thlrc hQi nh~p kinh t~ khu VU(

nao (xem Bang 1) Cac cam k~1 thIc hi~n AECvmrt qua nQi dung cua mQt FT A (vi bao ham cittI do di chuy~n cac ngu6n hrc san xufrt) nhun~i khong au a~ co th~ tro thanh mQt thi tmimg

cLung (kh6lg co chinh sitch thuang m~ichung) Do d6 AEC co th~ GUQc xem nhurTgtQtFTA ding (Khu VICmu dich lJ docQng them vyi SI di chuy~n tI do cua cae y~ut6 sill1 xuit) hay I11(Jtthi truong chung trtf(MQl thi tmirng chung nlmng kh6ng co chinhsach thuang mai chung)

~~=r----

I -0____ ---l----- __

-J I J

I ---1---- middot --

-~---~---~----

-J I -J -JI-II L len

allg minh AECmg kinh tt

AEC FTA Lien minh thll~ quan Til fnrirng chung Lien rninh kinh t~

11I I~r----I I

-----4----------l--

I II I-I------r-I j [I l---

I-I~--I Lien I Th minhl tm 1 tL~I luan cht

Bang 1

I Hai hila hoa chinh I~chtai chinh va tien t~

-- ----~--

Tr do di chuyen laoaong va vbn---- _---~_Chinh sach (huang lnwi chung

-~ _----_- -

TI do hoa thuang mal ~ ojgiua eac tMnh vien ____

- --

Cite TilO can thuangmi thfrp han giua cac ynuac thanh vicn----C -------

KIm v~r( uu Khu v~rcaai tlmang mili thlrong m (li tu(PTA) do (eTA) -

Xet tfen khia qmh tlwc tt bbi dnb ra airicung nhu nQi dung Clla AEC cung khit khac bi~tso vai CQng a6ng Kinh tt chau Au ( EEC -thanb lp nam 1957 va la titn than cua Licnminh chilu Au EU) M(ic dil ASEAN huangtai AEC trang bbi canh kinh t~ va chinh tr thtgiai thun 19i han so vai EEC (m6i tmangchinh tTj hoa binh va tuang dil 6n dinh m6itmang kinh t~ qu6c tt ngay cilng Quac llI doh6a) nhung xufrt phiit aitm Clla AEC thAp hanella EEC mlrc dQ chenh I~ch v~ trinh (1Qphat(rien giua cac nuac thilnh vien lall han muc dokhac bi~t v~ tht cht lut phap t6n giilO vanh6a cling cao han Ngay nQi dnng tu do h6athHang mai hang h6a clla ASEAN (ArTA)ciing chua auQc thrc hi~n hoar toano Lien kelYinh tt (rang ASEAN mang tinh chilt linh ho~tva ma chli kh6ng qui ctnh Chl1iCL -~l1heurova c6

tinl1 rang bUQc chat che Ngoai ra IT AEC kh6ngco r(il (Mu lilU kinh It 1100 tuang IlI nhu f)(rcPhap Anh a EEe

MQt khac hift quan trQng nua giua rna binhAEC vai ma hi nh clh EEC la each thuc raquyct dinh Nguyen 16e ra quytl ainh ClioASEAN Ia nguyen 16c a6ng Ihwln trang khi ITEU nguyen 16eao s8 quytl ainh aU(Jcsu dtmgkh6 ph6 biin Ji(gti nghj BQ tmang Kinh ttASEAN (AEM) 1 caquan di~u pb6i hQi nhpva hp tae kinh It trong AEC vai tinh the ehtva C10yEnIrc khong cao Trang khi do fly banChan Au (EC) li la mbt ca quan co (inll th~ chtvit quy6n uy cao dlt3ivoi cae nuoc thuQc LEe

ThcTl VRO 06 khac v6 EEC truc)C kia A ECIt Iri(ji C5J7g d5nX kinh II rnu

NhOnq val ere KINH reuroVA c-lfNH TRf Tf Gla ~st 13-)~~J(J------~------ ------------ 37

OJ

j ~2r~dong kinh te ASEAN (AEC) N6i dung Nguyin Hong Son

38 -- ---------- NhiJng vEin de KINH TEVA CHiNH TR THE GIOI s6 8 (136) 2IJOI

Tht nh[ll cae nuae thimh vien clla AEC noirieng va ASEAN vai tu each la milt kh6i noichung d~u da va dang hili nhap sau vao n~nkinh t~ th~ giai Hi~n nay 9 thanh vien euaAEC dang la thanh vien eua T6 ehuc Thuangmi Th~ giai Thanh vien con Ii (Lao) dangdam phan d~ sam gia nh~p WTO Muc dil maelra thuang nwi Clla cae mrac thanh vien d~uIan (trtr Lao va Mianmar) tu 50 (Indonexia)len d~n 3856 (Singapore)) Vai tu cach lal1lilt kh6i ASEAN da dang va se ky k~t nhi~uhi~p dinh thuang nwi W do song phuong vaicae nUCre khae nhu Tfllng Qu6c Han Qu6eNh~t Ban Oxtrayiia New Zealand EU va My

Thil hoi cae nuae thanh vien AEC phl thuoenhi~u vao thi truang xuAt khAu v6n va congngh~ a ben ngoai ASEAN tuy co quy 1110dans6 Ion (567390 tri~u dan nam 2006) song quy1110thi tmang khong Ian (GDP danh nghTa nam2006 khoang han 1000 ty USD) HAu h~t caemrCre ASEAN la nhfrng mrCre co l1lue tim nh~pthilp va trung binh trtr Singapore va BruneiHan nfra khac vCri cae kh6i lien k~t kinh t~khae tren th~ giCri ASEAN khong co nhfrngdAu tau tang tmang cua to an kh6i vai ti~m hlekinh t~ va thi truang Ian d~ co th~ thlle dilythuang mai - dAu tu nili kh6i tO Iue hut lienk~t thj tmang eua cae nUCre thanh vien Thuangmi nili kh6i eua ASEAN chi ehi~m 25 t6nggia tri thuang mi ella toan kh6i (2005) Ngoaira nang hle v~ v6n va trinh dil eong ngh~ (ehiiy~u ia eong ngh~ trung gian ehu khong phai laeong ngM ngu6n) eua ASEAN rilt hn eh~Trang giai doan 2001-2005 gAn 90 dong v6ndAu tu trre ti6p nUCre ngoai rang ehay vaoASEAN ia tlr nhfrng nUCre ngoai khu VfC(9) Sfp1w thuile do la mi)t trang nhfrng nguyen nhanthue dAy khuynh huang Iy tibn cua milt 56nUGe ASEAN nh~m tim ki~m cac hi~p dinhthuang mai W do song phlang (BFTA) vai caenuae ngoai kh6i

II cAc BI~NPHAp THlC HI~NAEC

ibull~

D6 bUCre dAu hi~Il tlwc hoa AEC Hiliciip cao ASEAN 9 da quy~t dinh a)

nohib

DAy

manh vi~c thlc hi~n nhilng sang ki~n kinh 16hi~n co bao g6m Khu vfe Mau dich Tv doASEAN J-lip dinh Khung ASEAN v~ DjehVlva Khu VlCDfu tu ASEAN b) ThilC dilyhQi nh~p kim vvc sau han trang cae nganh uulien c) Tao thu~n lQi eho vie di IIi euadoanh nhan lao dilng lanh ngh~ va nhan taitang wang eac th~ eh~ eua ASEAN va tim hpkhaang each phat tri~n

Thl nh61 long cuimg Ihuc hiijn eric cl1ImngIrinh h9i nh(ip kinh It hien co

Trang khuon kh6 CEPT AFT A ASEAN 5eti~p We lil trinh giltllTIthu~ d~ ti~n tai thuf su~l0 eho 9845 dong thu~ thco CEPT CUoASEAN-6 trang do 9899 dong thu~ da aI11UC0-5 va eho 8691 dong thu~ da thcoCEPT clla ASEAN-4 trong do (1a co 813510 diia I11UC0-5 (A SEAN Sccretariat 2005)

Deuro thuc hin thanh cong AFTA cae nUGcASEAN se tilp trung vaa vi~c xac b6 cac rirocan phi quan thu~ thong qua xay dl1lg l11i)tchuang trinh hanh dQng chung xcm xct lai circsan phfm chua duQc dua vao danh muc uu daicia AFT A d~ nhfrng san phAm nay phll hap v6inhfrng guy dinh cua CEPT tuc Ia loi trtr nhCfIlrsan phfm co lien quan d~n suc khoc an ninh viibaa ve gia tri ngh~ thu~t va Ijch su ti~p tue caithien cae nguyen t~c xuiit xu (ROO) ella CEPTva cae quy dinh v~ eong nh~n l~n nhau (OCP)cllng c6 hQp tac trang cae hoat dilng thuau 19ihoa thuang mli thong qua vi~e thfc hinchuang trillh hai hoa hoa thu~ qlun va hai quanmQt eua ap dlng cae ehu~n mfc cac thoathuiln eong nh~n l~n nhau

D6i vai lhuang mli dich Vl - linh VfC tifntri~n ehitm nhilt trang cac chuang trinh hQi nhilpcua ASEAN - cae nuae (hanh vien se tap trungvao vie dat mlC tieu l do hoa Cl th~ cha tungvong dam phan (m6i vong khoang 3 nam) vatang wang ehuc nang dieurou ph6i dam philn dichV eua AEM ASEAN se tap trung vao vieetang wang hQp tac xle ti~n va tlOthu~n lltricllodfu tu B~t dfu tlr nam 2004 ASEAN di] d~yl11nh ra so( danh I11lCcac nganh va bin philP

nh~y cam d~ I1lc)clra ngay ho~c chuytn sangclanh me IOili (ref tam (hiJi Di)e bi~l SEANse (hi~t Hip mang Juoi cae khl (hLrang mai tu dova khl ch~ xu~( et~ gillJl cac cong (y chia sethong tin va phan cong san xuiit eteuro b6 (n) IJnnhau va khai lhile lai th~ eua nhau teTeto giupcac nganh cong nghi~p ASEAN phat (fi~n

Till- hai aJ manh hoi nhtJp mol sli ngcmh WI

lien (hong qua vi~c ky k~( va tlmc hi~n Hifp djnhklllmg ASEAN J Hgt nh6p celC ngcmh LtU lien(Vicn chan (hang 1 i2004) Cae nganh tnl (ienhoi nhap g6m 7 nganh san xu~t hang hoa la nongS31 thuy san s2m ph~m cao SU san phfim go d~tmay eti~n (1T 0 to 4 nganh cljch Vl la hang khong

e-ASEAN (thuOng lli~ti d~~n tlf) y 0 va c6n~ngh~ thong tin Tong cQng co 11 nganh tru tierhQi l1h~pMoi ngimh se do l11Ql Ii-rae thalu~ vJen1SEAN lam eti~u ph5i vicn (i~n [inn etam phanva thTc hi~n (xem Bang 2)

Cile nganh n6i (ren eturc lua chon lrcn co SCI

lai (h~ So sanh v~ (ai nguyen thien nhien kifnang lao et(mg muc d9 eanh tranh v~ chi phi viD)LlC dong gop v~ gia trj gja tang d6i vai n~nkinh (~ ASEAN Cherng chi~m hon 50 thucmgrnai n9i bo kh5i clla ASEAN (nam 2003) ifkim ngilch 11 nganh lm lien nay cl6ng g6p 484ty USD (rang xui khfru va 434 I) USD trollgnh-p khiiu nQi b9 kh0i

Biillg 2 Cac nganh uu tien va cac nu(c di~u phbi vien

Siin ph~m

---~=~_-~=~-~-~

San ph~m gil va 0 (0

Cao su cl~ may va giay dep

San ph~m nang - liim nghi~p

--------- ---- --- -----

Malaixia

Mianma

Elicn (if

E-ASEAN va y t~

Hang khing va du Ijch

PhiJippin

SingaJlo

C Thai LNgubn Chuong (rinh hilnh dong Vicn Chan (2004)

Hi~p djnh Khung cung dua ra cac bi~n pMpricng cho h(ii nh-p tUng nh6m nganh eung nhucac bi~n phap chung eho ea II nganh Vi~c 10ib6 (hLI~quan (dua tl1ll~ quan xu5ng mlrC 0) d5ivoi cac san phiim h9i nh-p nhanh trang II nganhnay se dUac (hrc hi~n trang vong 3 nam (d~nnam 2007) d5i veri cae nuoc ASEAN-6 va trangvong 8 nam (etBn nam 2012) d5i vai cac nuocVi~( Nam Lao Campuchia va Miaruna (CLMV)Khoang 4 nghin dong thu~ (tuOTIg etuong 40t6ng s5 dong tlmB cua ASEAN) se duac dua vao10 (dnh h(ii nhp nbanh Cac san ph~m con Iitrong II nganh noi tfen duge dLm vao danh mlCmieuron trtT t11l(hai C6 khoang 641 dong thu~ (bay

15 t5ng s6 dong (huB elh ca 11 ITnh VlCuu(icn) (UOTIg lrng voi cae san Jlh~rn trang danhJ1lle mieuron tm tm h(i Tuy nhicn danh nwc nayse h~t bi~u ITc vilO nam 2010 Nhu vay cacnganh nay se dLTaCh6i nbap hoan toan vao nam2010 et5i vai ASEAN-6 c6 nghTa la etBn nam2010 (0an b9 cac hallg rao quail (huB va phi quan(buB d5i voi cae san pb~m trang 11 nganh (ren scetuac Ioi t6 hoan loan (merc (11ll~ SllAt 0 vakhang c6 hang rao phi thu~) Thiri han ch6t h9inhap hoan toan d6i v6i CLMV la nam 2015

Them vao (10 sau khi xic djnh 1 J nganb WI

tien hQi nhflp tll nam 2004 v6i tu Utt h ltdAutaurlniii nhQn nh~rti lhLC c1fly hQi nh~lp kiilh

I INU1-VAnlIN1 ~ 0 N I 7g V2J] oe i L 1 bullbull I - fR THE dOI So8(136)Lcv7---~------------ _ - ---- --oJ

C ---------------- ------Nhfing valde KINH TE VA CHINH TR THE GIG s6 8 (136) 2)07

jl~~I~i1~-1

l-~i

z)q

-1

~-IIi

~l I~

I~1 Ilj Itn

tjI~1 I

Ij

I~-11~to1bulli

j

i

l ~fLl

I

Cong dong kinh te ASEAN (AEC) N(li dung

[~ noi kh5i SEAN trIOncon duang huang taiAEC cu6i nfun 2005 cae BQ tnrimg kinh t~ASEAN (AEM) dii nhiit tri b6 sung ngimh dichvu h(iu dn (Logistics) tfa thimh ngimh uu tienh9i nhp thu 12 vai Viet Nam dong vai tra dieurouph5i vien

Nhu vay AEC la mo hinh hQi nhp theongimh val l11~lec1ieh i) khuy~n khich phat huyslre m~nh kinh t~ ella tlrng thimh vien trong caengiillh ma hq co Iqi th~ qua do k~t hap sucl11anh kinh t~ Clla tung mrac thanh vien nh~mt~o lqi (h~ cho toan khu vrc ii) t~o dieurou ki~n(htte d~y va tang cuang dil tn nQi kh6iAEAN iii) Duy (ri cae ho~( dQng san xu~t vacite bOil dQng kinb t~ khae trong noi bQASEAN jv) khuyfn kbieh (bue ngoai (rongnbi bQ ASEAN v) phat tritn cae san pb~l11vadich vu mang tbucrng hi IOuASEAN (made inASEAN)

Brmg cach (here hi~n hQi nhp nhanh trong12 ngimb uu tien cac nuae ASEAN se tangwang duqc (huong mili va diu (u nQi kh6itrong cae nganh nay cling nlm t~o buae dQt phatao da va thuc day hi~u ung Ian toa sang cacnganh khae Di~il binh la nganb dicb VI hu dn- nganh co tae dQng Ian toa lien nganh va d6ngvai tra then chflt trong quy trinh giao djcbthuang m~i diu tu hien d~i Trong b6i c3nh caemrac ASEAN da co AFT A cac chi phi saubien gial cho thu tIC hai quan v(in tai phanpbfli dang chifm ty trong ngay cimg eao(rong gia thimh san pbilm cufli cung Vai vi~cnang cao hi~u qua ngimh hu dn ASEAN byvong cac thi tnrang thanh vjen se dugc kftnfli eh(i( che han giao thnang hang hoa tbun19i bi~u qua chi phi thftp gop phin xlle ti~nthuang mai ttOIWting thun lai tIm hut diu tute ben ngoai

Thu ba w ehd f(Ji nghi B Iruong Kinh IdISEAN (ADd) liip Ilaquoe lir CO chd ehinh (thongquo cae H(i d6ng AFTA va AlA) (tilu phJi 161cri C[1eh0(11(mg h7P lac kinh d cia ASEANeu thf (l) Hi) nghi cae quan chuc kinh t~ caD

cftp (SEOM) sc la co cht giai quy~t cae vAn d~co tinh ky thuaL AEM cbi tbam gia khi citc vftndeuro d6 ciin co quy~t dinh ehinh tfj vugt qua (bAmquyeuron Clla SEOM (2) Mili mfaC cu lTIQlquanebire cao cftp thftp nhftt la Vl (nrang lamtruang doan dam phan Cae twang doilll damphan g~p nbau hang thang (~i Ban Thl1 k)ASEAN (3) Thanh l(ip mQt h~ th6ng cae cbt taid~ tbfc hien tu vftn va giam sat vi~c tlmc hi~1cac bi~p dinh ASEAN

TIn Il-t~ icing cuiJng c6ng foe luyfh7 ruyh1

Irol1g tel1g me6c Ihll1h vien ciJl1g I1hu Irong10(111khJi cho doanh I1ghiep C11l1gnine cho caeaJi 11f(Jng kh6c xoa bo din ciie hieu bi~t khongchinb xac ho~e tieu qrc v~ qua tfinh hQi nh~pkinh tf Clla ASEAN Khll)~n khich va coi Sirtham gia clla cae doanb ngbiep la eN tht cbinbtrong cae ho~t dQng bup lac kinh ( cllaASEAN

Tlnr 110mrime hin ehuong rlnh uu ckJiphJc(lp cho cae mrac thitnh vien mai va tang clrirngthfc hi~n cae dv an lien k~t kinb t~ ASEANtrong k~ hoacb hilnh c1QngSang kitn HQj nhapASEAN (lAI)

Tlnl sau HQi nghi Cftp cao ASEAN 11 taiKuala Lumpur (201212005) dli quy~t dinhthanb lp Nhom cac nban v(il Nfli tifng(Eminant Persons Group) d~ solaquon hao Hidchuong ASEAN Hitn chuang nay se la lleurontang phap 11 quan trong de bi~n iSEiN ttlHi~p hQi sang CQng d6ng nghTa la lam choASEAN mang tlnh th~ ch~ cao han va trg glupcho vi~c thvc hi~n iEC Hifn cbuang ASEANcon se c1uaI~ co hQi thay d6i qua trinb ra qu)~tdinb cling nhu the cht cua ASEAN gllp dilynbanb qua trinh thu h9Jl chenh I~cb phM triengiGa cc nuac thanh vien

III NHlfNG VAN DE DiT RA

Nhfrng pban tlcb a trIOnebo thfty buang tiriAEC vao nam 2015 la mle tieu dAy tbarn v(mgella ASEAN De thlle bien dultlcmuc tieu nayASEAN phai giai quyft dUQcm(t loat eac vftn

deuro vbn gAn litn v6i i)i qua trinL hlnh thanh vaphilt trieuron cua Hi~p hQi nay

Thu- nhdt chenh l(jch phOI Irldn on ghi-o cae1lCo-Cthcmh vien(IO

Khong chi GDP tren dAu ngum giua caeIllrac thanh vien ehenh lech Io-n (thu nhap cuanh6m thAp nhAt (CLMV) chi b~ng ]3 dtn liSthu nh~p trung binh clh cD kh6i trong d5 GOPtrcn dAu nguai clla SingaiJo gAp so l~n Vi~tNam va 75 liin cua Camphuchia) ma trinh (1(gtphat trieuron kinh tt cua cac mrac thanh vien cungkhae nhau nhieurou

Trang khi Singapo oJ tro thanh mot nuo-ccong nghi~p phat tri~n thi cae nuac CLlviV vlndang phai ra suc e6 g~ng thoM khoi nh6m cacnuac kem phM trieuron nhiit tht gioi Singaporedugc Diln dim Kinh Ii Ihi girji danh gia Ia neuronkinh tt e6 nang lIc ecnh tranh eao thu 6 eua thfgiai nam 2005 thi Vi~t Nam Ici chi ougc xfpthtT 81 can Campuchia xtp t~n thu II2 trangt6ng 56 II 7 nuac dugc oua ra (1anh giil Trangkhi m(gtt sb neuron kinh tf c6 mue d(gtW do h6a caothi a m(gtt s6 khac neuron kinh tt can chiu nhieuroubi~n philp can thiep clla nha nuo-e (Singapodugc The Heritage Foundaliun and 777e WallSireel Journal xtp la neuron kinh tamp tv do thu haieua tht giai nam 2006 Philippin (xtp thu 98)Indonexia (xtp thu 134) va Vi~t Nam (xfp thuJ 42) la nhfrng neuron kinh tf it tv do Lao (xtp thu149) va Mianma (xtp thu 155) la nhfrng neuronkinh tt phi tl do) Chenh I~ch philt tritn Iangiua cae nuac thanh vien ASEAN can dugc ththi~n a ehenh I~eh veuro phil tritn con nguoi mue OQrna cua CJ so hctiing SI philt tritn cua thi twangtai chinh co diu kinh tf nang IfCtht cht

chi d(J va thi chi chinh Ir glua cae nuo-cthill7h viim 1(11 cang da d(1I1g6 ASEAN t6n t~icac cht d(gt ehinh tri-xJ h(gti khae nhau Nhungquan h~ vf chinh tri c6 tht thuc oily song clingc6 the lam xiu di quan h~ vf kinh tt Cae nuoeIhanh vien ASEAN (Mu co nhung tlnh loanchidn hwc rieng kh6ng gl6ng nhau Mc du

- naIlh 11 qan tr()J10 Cl ~lO t-)~n tl I(l Ie J ~ t- ~ I - 1- ~

vFe nhlrng cae nuac J~ay o~u d~t 19i j l q ~_iit~gia lell hang 0311 va luon c6 gi~g duv (ri P(trieuron quan he vai cae dbi tae Ian 0- ben ngo~iNhilng tinh toim rieng nay c6 the anh huerngd~n tbc d(gt thue hien cam k~t Cw m6i tOCd]vicn dbi vai nhung vin of lien kft kinh tt eukh6i Them vilO 06 a ASEAN can tCm (uinhC1lg khac bi(t htt suc Ian veuro ton giaG vanh6a ngon ngu gifra cae nu6c

l1c ell cum tu lh6ng nhdl Irong (1a (I-mgthuang augc cac nha lanh ocoASEAN nh~c taikhi miell ta ASEAN song tren thvc t~ k~o(the tim thAy Sl th6ng nbit khi c6 sv Go da-g V

khac biet Ian gifra cae lUac M(JI rna chenhI~ch ph at tritn lit mQt tl1Tc tf khileh qllan vi c)th2 la di)ng Irc clia SI phil triCn Ngo rachenh l~ch ph3t trifn gi iJacae lurac theln11 [i1can e6 tht tcOaieurou kien de cae nllac bf sungeho nhau thong qua cae chuong trlnh 19[ ta~thich hgp (nh~m kbai thae Igi tht rieng Vl bbsung eho nhall at cling phill tritn)

Melt kh6c thue tf eho thAy chenh ICch pi t

tritn giua cac mroc thanh vicn ASEAN 62I~g (Jnhung tae dong tieu cm toi qua trinh b~p tellkhu vrc i) Tr9ng tam chiEn layc phat tri2] (2-cac nuac khae biet nhau qua d6 imh hI0111lieLiCfC tai kha nang hgp tae va h(gti nh~p kh~ vuetrang cac IInh vltC co ban nhll tlmong m~ (1iiltu tai chinh-ti~n 1~moi tnrang va an sinh xiihQi Ii) Kha nang Illtcrng 19i va tan dung cae C(Y

h(gti cling nhu d6i ph6 vai cae bit I(i vr thitcgtthuc tu hQi nhp kinh tt qubc tt sau r(gtng hemcua ASEAN rit kbac nhau giila cac lllrac tha]lJvicn vai nhung tac dQng tieu crc tai qlli Unhhgp tae va h(gti nh~p iii) Duai tiic aQng (tta qliitrinh tnan cill hoa SlTm~t 6n d)nh do kn phMtr]6n eLla InQt nuac thanh vien se co nhfrng lca(gtng liiy Ian to-i nhung nuac thanh viln kh-rgay xllng dQL chia re va de doa tai vi(c bi1am an ninh ehf loan kIm VLrc(chAng htn trelIlfcac vfrn a~nhu khung hoang Uti chi lh~Vll d~ ~~elf) hot oQllg khung b6 Jy khai sac tQ~ ti

NhiJng vin ae KINH TEVA CHiNHTR Ti-iE GIGs6 8 (135) 2~07--------- - --- ---

S5~ngq~fl9 kinh t(-Ef~EC)_ _N~6_id__l_ngo __ _

r~S---_--_--_ --_-_-_ iJilJp an eM KINH TE VA CHfNH TRI THE GIOI So 8 (136) 2001~gt4

giao va cae h00t deng tQi ph~un xuyen qu6cgia ) iv) Chfnh l~eh pMt triEn con khitn ehamQt s6 nuae co xu Im6ng phat triEn ly Him (xuhuang ky ktt cae FTA song phuong vai cae d6itac Ian ben ngoai khu ve ) eung nhu (10 diEuki~n dE cae nuae ben ngoai dij gay (ae dong liiikeo cae nuae thilnh vien phle Vl eho Igi ichcae y d6 eia cae l1lrae nay (~i khu vue He quaeu6i cling elia de tae dong tren la ASEAN 5e bigiin11din sue G-lhtranh suy yEll vai (u each IamQ( kh6i th6ng nh~t va all ninh kinh tE eua khuvue se khong duge dam baa

Tllllhoi Ihi Iruang bi chia c6lnghiem r9ng

Nhfmg rao ean thuE quan vi phi (hut quanehia e~t (hi (mong khu vue (hanh 10 thi (nrangricng rc va dmre baa hQ M(le d0 timE quan d6ivo-i thuang mci nQi bi) kh6i dli giam dang kEgifra cae mrue ASEAN-6 song gifra de nuaeCLMV vm rh eung nhu gifra ASEAN-6 vaiCLMV thi vin con dang kt Thea tinh (0an euaBan Thu ky ASEAN thue hi~n cam kt(CEPTIAFT A cae nuae ASEAN-6 se giiun (hutquan ella minh xu6ng mue 0-5 d6i vai9955 t6ng 56 mi)thang (rong khi CLMV chigiiun d6i vCri5567 Khi (hut qllan giam eachang rao phi thut quan lai tang len dt baa hQeac nhil san xu~( trong nuae NhGng rilOcan phithut quan dang dugc cae (hanh vicn ASEANtleh eIJe Slr dllng la hcn ngileh nh~p kh5u hlnehE xu~t kh5u (11 nguy~n va eh6ng plJa giaNgai ra cae quy dinh vb kY thu~( vb himhehinh v~ Slfe )lthoean (oan moi truong nhanmac d6ng g6i eung duge cac mrae ASEAN tiehqre khai (haG Cae (hli tlle hai quan va thitu slJhili hoa h6a thu Ie hai quan gifra cae nUCreclingla nhfrng hang rao bao h9 phi thut quan gifracac mr6e thanh vien v6i nhau

Sr phan illang (hi truang nhu v~y dang khitneha giGa cae xi nghi~p va cae ngimh (rangASEAN it e6 sr philn eong lao dQng vai nhauva bai v~y (humlg l11qinQi bQ kIm vvc co t6edO tang rit cI-mkhoang 3-4 (rang (hi)i ky titn8m 1994 (nam AfTA eo h~u he) din nayella dli c6 tht lAy cUQc khllI~g hoang tai chinh-

(ibn te 1997-1998 ra db bi~n ho thi t6e GQtangnhu viiy la r~t th~p so vai t6e dQ tang 20 ClllEEC trong 10 nam dku thanh l~p cQog d6ngkinh tt Trong qua trinh thIJe hien AFTA mots6 nuae thilnh vien con eh~m thlc hi~n cae camktt eua minh (ching hln nhlf Malaysia va Vi~tNam tilm thai rut ra khOi danh mvc giam thuithea lQ trlnh trong nganh eong nghi~p 0 to)Tioh trilng oay phill1 anh tlnh b6 sung I~n Ilhanella thi (mang ASEAN Ia th~p va ASEAN v~nchua e6 ehinh sach chung dE e6 (hE Ira thanhmQt thfc (hb (h6ng nh~t khi d6i m~ vai eanhtranh ben ngoai

Thriba chi nghla baa h6 lrang ITnhvue Mulu van mgnh

Sang kieuroo KIm Vlfe Dku tu ASEAN (All-)duQc triin khai db thue d5y hgp tae giua caeou6e thanh vien trang IInh vue d~u lU Tn)nhicll trong qua trinh thfe hi~n mQ 56 nuCrcv~n con bj chu nghla baa hQnfu keo 1-19dua r~tnhi~u nganh cua minh vao danh mllCnhlYcam(SL) danh mle IOlitnr tlmthai (TEL) va danhillle 10litrit chung (GEL) Thea Baa cao giGakjeua Kt hOlchHanh d(ng Ha NQi m9( s6 nuCrc(hanh vien tham chi con th~y lung rung khi phaixae dinh cae danh mvc noi tren d6i vai lJnh vuedjeh V Cae danh mle tren eang dai hay eimgnhibu nganh dlfge dua Vilacac danh mle thi baah9 eang mtnh va lf do h6a eang eh~m Vi thElien ktt kinh (i sau han cilng g(ip tra ngli

Th lu tc)mphon Irang Ihuong mgi dich vulidn ridn eh9m va Ihidu S1 h9P lac chijl che vdlai chinh-liJn I~

Tv do hoa djeh Vl gifra cac nu6e (hanh vienASEAN Chll ytu dUQethIJc hi~n thea phuang(huc eung dp 1 (eung dp dieh Vl xnyen biengi6i) va phuang (hue 2 ((ieu dung dieh V amr6e ngoai) Tuy nhien (rang qua (rinh damphan lf do h6a eac doan dili biiu cae nuCrcthuang khong e6 quybn quytt dinh cam kbt vithb (itn d9 dam phan di~n ra kha eMm

TY gia h6i doai e6 anh huang 16n dEn thuangillliva do do dbn lien kbt kinh d Cac nen kinh

IIrII

l

Nguyampn Hong Sn ~6ng dong kinh te SEAN (flEe) [16idung

t~ ASEAN phu thu()c nhi~u vao ngai t11Uungva vi~c thanh toan cho cac giao dich ngoi thucmg thuang duac thc hiln b~ng cac dongti~n Clk dc nuac ngoai kh6i T) gia giua ci6ngti~n eila cac nuac thanh vien so Vlii USD trangthai gian tiI khling hoang tai chinh-ti~n tl chauA 1997-1998 d~n nay bi~n ciQng khong gi6ngnhau D an danh gia tinh kha thi clla d6ng tilnchung ASEAN vi he th6ng ty gia ASEAN tuyda duae tri~n khai nhung li cham vi khong illngu6n tai chfnh d~ thllC hien Thi~u hQp tae v~t) gia da can tra d~n vilc duy tri mQt ch~ d(J t)gia h6i cimii 6n cijnh va vi v~y clm tra thucmgrni giua cac nuac thanh vi en e1a lam can tralien k~t va hQi nJliip kinh t~ ASEAN sau han

M(ic du S hQptac v~ tai chinh giG-acac nuaeASEAN g~l day duQCthuc d~y thong qua caehi~p dinh nhu Ti~n trinh Giam sat ASEAN(ASP) Thoa thun Hoan d6i ASEAN Sangki~n Chiang-mai (CM) tny nhien v~n con mQts6 ]wn ch~ trang cae hi~p djnh nay Thzr nh61vi~c thi~u ht s6 li~u kinh t~ da gay kh6 khancho vile dua ra cac so sanh lien qu6c gia CllaASP Tren thvc t~ s6 li~u tim th~p tir nh6mCLf1V v~n chua d~y du va dip nhat M(it khitcv~n chua c6 sv thao lun th~ng thim v~ k~t quava s6 lieu thu thp duQc Cac nuae thanh vienv~ncon to ra qua th(in trQng chi cM y~u d~ CPd~n nhling thanh tvu kinh t~ clla nhau ma chuadi sau vao nhung v~n cl~ kh6 khan ben trangASP se khong th~ phil ]my cluQct6i clanhung lqiich Cllano n~u nhu nhling v~n cl~nay chua duackh~c phc tri~t cl~ Thu hai vilc thvc hi~n CMv~n can chua clvng nhung hn ch~ nhu i) Giit tricua CM can tuang cl6i nho khi so sanh vai dftru ngoi h6i duQc n~m giu bai dc qu6c giaASEAN+3 cung nhu yeu du h6 trQkhin dp d6iv6-i citc nuac gap khung [lOang va Ii) CM v~ban ch~t la cac hj~p dlnh song phuong nen thcod6 lam hn ch~ tinh linh hot va hi~u qua cua n6

Th nam nang IfCCIhc hien dic cam kit kem

Mac dli eac keuro hoch va chuang trinh CltaASEAN nhi~u va d~y tham vQng nhung kha

nang thue hien chung eua ASEAN tbi ai ketnCo nhitu nguyen nhan d~n (1~nsv )~u kltmnay

Mol (1 eac ki lloicit VII ellamg trinit cIlaASEAN elura tlu(JehiiJn thc hoa Iltilllh caebiijn phap va bulYc tli Cl thi Cae nu6-e thitnhvien co th~ nhit tIi vai nhau vb ) tuang va thaoJui)rcluae vai nhau d~ dua ra mQt k~ hochchung Song khi ban tieurop d~n cac bi~n phap vacaG bUeJ-cthuc hiln thi hQ li thuang khong theurooat duQc migttsv d6ng thun Db Sf thi~u dAngthuan niy kh6i kim chan cac thanh vien hanghal cac phuong thlrc J o-x va 2+X da duQc dira Tu) nhien chung li dua d~n nguy ca phannh6m ASEAN va vi theuro citng d~n t6-i sv thi~ud6ng thui)n Them vao cl6 nhi~u khia c~nh euamot thi tnrimg th6ng nh~t v~n chua duQc duavao k~ hoch thvc hi~n ch~ng han nhu viin d6mua siirn chinh phu khuyeuron khich xlliit khauchinh sach cnh tranh va hili hoa hoa cae chinhsach ty gia tai chinh va ti~n teo

lJai la tltiiu s finlt tI(IO qua trlnit tlwcitiiJl1HI th6ng t6 chuc cua ASEAN g6m nhungco du c6 sv tham gia Clla m6i nu6c thitnh vienmang (inh chiit dai di~n eho qu6c gia han la daidien cho ca ASEAN ASEAN khong c6 mQt cach~ di~u hanh dQc Ii)pe6 thiim quy~n di~u ph6iehung cling nhu thuc diiy cac nuac thanh vicntlmc hi~n nhG-ng cam k~t h(ii nh(ip khu VCT6ng thu ky ASEAN va Ban thu ky ASEANcluac trao it chlrc nang_ Cac ca ch~ HQi nghjNgoi truong ]-l(ii nghi BQ truang kinJl t~ vaJ-lQinghi BQ truang tai chinh ASEAN cling nhicac hQi ngh clla cac quan chuc chuyen mon cc~p (dp thu truang va V tru6ng) hot dQngkem hi~u qua_ Chung mai chi dimg Ii a hlnhthuc tham viin Ch(I chua phai la nhung ca quanch(rc nang hay ban cong tac thvc tho Do docong vi~c Cllanhung ca quan nay cling chi dlrngIi 6- nllre ban bc la chinh chu khong phaitri~n khai Them vao d6 nhi~u cloan di bi~uClla cac nuac thanh vien duQc chinh phu nuacminh ci6ng y cho hi~n di~n a hQinghj nhung l~illtlong dUQCeho quy~n quy~t dinh Dibu nilycling g(Jp ph~n lam cho vi~c trieuron khai thuc hi~nCdCbien phap thuc diiy lienk~t va hQi nhap kinh

NhOng vfin 06 KiKHTE V_ACHiNH TR THE GiOIs6 S (136) 2007--------------- -------~1~~bull

Chu thieh

1 M(it s6 n(ii dung eua bai viet nay duqe dTa tren Deuro an Chfnh phu S~ tham gia eua Vi~t Nam viOC(ng d6ng kinh teuro ASEAN trong ajnh hlrang phat trieuron kinh teuro-xa h(ii va h(ii nhap kinh tf qu6e teuroChu nhiem GSTS D6 Hoai Nam 92006

2 Cng d6ng ASEAN (AC) bao g6m 3 tr~ et Cng a6ng Kinh teuro ASEAN (AEC) Cng a6ng an ninhASEAN (ASC) Cng a6ng van h6a-xa hi ASEAN (ASCC)

3 ASEAN (2006) Decaraion of ASEAN Concord II (Bali Concord 1I)wwwaseansecorg

4 AFTA dugc thieurot lap nam 1992 Ca eheuro Thueuro quan Uu aai e6 Hi~u lIe Chung (CEPT) ouge thieurot laPd~ thfC hien AFTA Co chf CEPT bao g6m cac san ph5m eh6 tao va ban eh6 t~o k6 ea cae tu lieusan xu5t va nang san aa eh6 bi6n Cac thanh vien cam k6t trong CEPT itLm ra 4 Danh me thrc thigam Danh m~e cam k~t (IL) Danh m~c mi~n trlr t1n thai (TEL) Danh In~e nhay cam (SL) VDanh 1nC mi~n trtT chung (GEL) Thueuro quan d6i vai cae san ph5m trong Danh m~e IL phili citt giamxu6ng mire 05 vao lam 2002 o6i vai ASEAN-6 2006 (Viet Nam) 2008 (LSo va Myanmar) va2010 (Carnpuehia)

Nhu Vy theo df tinh AEC se la su hietlwc hoa T~m nhin 2020 vao nam 2015 Iiibuac phat trieuron ti~p theo cua eae qua trinh hgptac kinh t~ cla vit dang clugc thvc hi~n trongASEAN co b6 sung them 2 nQi dung mai la laoclQng di ehuyeuron tv do vit vbn cluge di chuyeuron tlldo han D6ng thai AEC se lit mQt CQng d6ngkinh te ma vai each tiep c~n lien kb nganhtirng ph~n ti~m tien (step-by-step) nhieurou tbedQ (multi-speed) vit vai tinh tht che eao hanDay lit mQt tham vQng Ian ciia ASEAN trongbbi Caml lien ket kinh te cua Hi~r hi dange1ugc eoi la kha long leo vai mQl 101 kil6 khanva tra ng~i Chenh lech pMt trieuron 16n Cae th~cheuro chinh tri-xa hQ khac bi~l nhau Thi tlIongchia c~t vit phan mang Nang Irc thfe thi yellkem Tham vQng nay c6 there h~n duge haykhong se ph fin nhitu ph thuQc vao quyeurot tamchinh tri ella m6i nuac noi rieng cling nhu cllatoitn kh6i noi chung trang vi~c thu hqJ chenhl~ch philt trieuron cai cach n6n kinh t~ cua milinuac thitnh vi en hai hoa h6a va nang cao quy6nlIc cung nhu tinh thfc thi cua cac tbeuro eh2 clitutiet khu vrc Hy vQng r~ng s~r gia doi cua Hienchuang ASEAN VilO cu6i nam 2007 sc la buocngoiit quan trQng trong qua trinh hi~n tlwe h6an1fCtieu d~y tham vQng nay

IV M(n vAl NH~N XETtf cua ASEAN tra nen Ch(IDchp han Ngoiti raviec ap dng m(t each tuy~t d6i phuong cachA SLA1v (a6ng thun YJlong can thi~p tu nguy~n)trong lien kt kinh t~ c6 th~ can tra Sf linh hotcun nhu hi~u qua Ctla ASEAN trong cac hitnh(t[1 vit chu011g trim) C th~ nhilt lit trong vi~cgiam sat cac nuac thanh vi en thfc hi~n cam k~t

Ba la thiifu llgu6n tai eltinlt iIeuro tltlfc Itifncae kli Itoch ellIntng trinlt Itrp tac va pit attri8n Vi del trong giai don mQt (3 nam d~utien) [hvc hi~n K~hOlch Hitnh dQng Ha NQi claco 198 df an dugc tri[n khai c~n cl~n s6 titn lend~n 367 tri~u USD Song do khong du titnASEAN e1a phai trong Cy vao Sf titi trg tu benllgoai trang d6 cac mrac d6i thoi giup 246 tri~uUSD (khoang 67) va cac t6 chuc qu6c t~ giup27 tri~u USD (khoang 7) Dl c6 khoang 22 dfan 1011bi chm do plnh eha ngu6n titi chinh

n6n la 111tin tltIC kMing illiy ilil khi xiiytImg cac d an trfeuron kltai

Co STch6ng cbeo gifra cac df an va chuangtrlnh thfc hi~n MQt s6 dT an mai dugc dt rami khong xem xet cl~n nhung df an da tritnkhai nen kel qua la cac dr an phai dugc clituchinh diin cl~n vj~c mAt rAt nhitu thai gian ConlJitu du an vit chuang trinh thfc hi~n dnnhitu thai gian han so vai df tinh Nguyennhan lit Sf thi~u thong tin cla diin tai cac nhnthtre sai l~ch khi xay dfng eac df an

1~_ k I

I

II

I

II

iI71t - ~

11 I If~i

eJ~~

l~

()-------~_-----_ NhCtng van ae KINH TE VA CHiNH TR THE GI01 s68 (136) 2007i ~-~~

OJ

j ~2r~dong kinh te ASEAN (AEC) N6i dung Nguyin Hong Son

38 -- ---------- NhiJng vEin de KINH TEVA CHiNH TR THE GIOI s6 8 (136) 2IJOI

Tht nh[ll cae nuae thimh vien clla AEC noirieng va ASEAN vai tu each la milt kh6i noichung d~u da va dang hili nhap sau vao n~nkinh t~ th~ giai Hi~n nay 9 thanh vien euaAEC dang la thanh vien eua T6 ehuc Thuangmi Th~ giai Thanh vien con Ii (Lao) dangdam phan d~ sam gia nh~p WTO Muc dil maelra thuang nwi Clla cae mrac thanh vien d~uIan (trtr Lao va Mianmar) tu 50 (Indonexia)len d~n 3856 (Singapore)) Vai tu cach lal1lilt kh6i ASEAN da dang va se ky k~t nhi~uhi~p dinh thuang nwi W do song phuong vaicae nUCre khae nhu Tfllng Qu6c Han Qu6eNh~t Ban Oxtrayiia New Zealand EU va My

Thil hoi cae nuae thanh vien AEC phl thuoenhi~u vao thi truang xuAt khAu v6n va congngh~ a ben ngoai ASEAN tuy co quy 1110dans6 Ion (567390 tri~u dan nam 2006) song quy1110thi tmang khong Ian (GDP danh nghTa nam2006 khoang han 1000 ty USD) HAu h~t caemrCre ASEAN la nhfrng mrCre co l1lue tim nh~pthilp va trung binh trtr Singapore va BruneiHan nfra khac vCri cae kh6i lien k~t kinh t~khae tren th~ giCri ASEAN khong co nhfrngdAu tau tang tmang cua to an kh6i vai ti~m hlekinh t~ va thi truang Ian d~ co th~ thlle dilythuang mai - dAu tu nili kh6i tO Iue hut lienk~t thj tmang eua cae nUCre thanh vien Thuangmi nili kh6i eua ASEAN chi ehi~m 25 t6nggia tri thuang mi ella toan kh6i (2005) Ngoaira nang hle v~ v6n va trinh dil eong ngh~ (ehiiy~u ia eong ngh~ trung gian ehu khong phai laeong ngM ngu6n) eua ASEAN rilt hn eh~Trang giai doan 2001-2005 gAn 90 dong v6ndAu tu trre ti6p nUCre ngoai rang ehay vaoASEAN ia tlr nhfrng nUCre ngoai khu VfC(9) Sfp1w thuile do la mi)t trang nhfrng nguyen nhanthue dAy khuynh huang Iy tibn cua milt 56nUGe ASEAN nh~m tim ki~m cac hi~p dinhthuang mai W do song phlang (BFTA) vai caenuae ngoai kh6i

II cAc BI~NPHAp THlC HI~NAEC

ibull~

D6 bUCre dAu hi~Il tlwc hoa AEC Hiliciip cao ASEAN 9 da quy~t dinh a)

nohib

DAy

manh vi~c thlc hi~n nhilng sang ki~n kinh 16hi~n co bao g6m Khu vfe Mau dich Tv doASEAN J-lip dinh Khung ASEAN v~ DjehVlva Khu VlCDfu tu ASEAN b) ThilC dilyhQi nh~p kim vvc sau han trang cae nganh uulien c) Tao thu~n lQi eho vie di IIi euadoanh nhan lao dilng lanh ngh~ va nhan taitang wang eac th~ eh~ eua ASEAN va tim hpkhaang each phat tri~n

Thl nh61 long cuimg Ihuc hiijn eric cl1ImngIrinh h9i nh(ip kinh It hien co

Trang khuon kh6 CEPT AFT A ASEAN 5eti~p We lil trinh giltllTIthu~ d~ ti~n tai thuf su~l0 eho 9845 dong thu~ thco CEPT CUoASEAN-6 trang do 9899 dong thu~ da aI11UC0-5 va eho 8691 dong thu~ da thcoCEPT clla ASEAN-4 trong do (1a co 813510 diia I11UC0-5 (A SEAN Sccretariat 2005)

Deuro thuc hin thanh cong AFTA cae nUGcASEAN se tilp trung vaa vi~c xac b6 cac rirocan phi quan thu~ thong qua xay dl1lg l11i)tchuang trinh hanh dQng chung xcm xct lai circsan phfm chua duQc dua vao danh muc uu daicia AFT A d~ nhfrng san phAm nay phll hap v6inhfrng guy dinh cua CEPT tuc Ia loi trtr nhCfIlrsan phfm co lien quan d~n suc khoc an ninh viibaa ve gia tri ngh~ thu~t va Ijch su ti~p tue caithien cae nguyen t~c xuiit xu (ROO) ella CEPTva cae quy dinh v~ eong nh~n l~n nhau (OCP)cllng c6 hQp tac trang cae hoat dilng thuau 19ihoa thuang mli thong qua vi~e thfc hinchuang trillh hai hoa hoa thu~ qlun va hai quanmQt eua ap dlng cae ehu~n mfc cac thoathuiln eong nh~n l~n nhau

D6i vai lhuang mli dich Vl - linh VfC tifntri~n ehitm nhilt trang cac chuang trinh hQi nhilpcua ASEAN - cae nuae (hanh vien se tap trungvao vie dat mlC tieu l do hoa Cl th~ cha tungvong dam phan (m6i vong khoang 3 nam) vatang wang ehuc nang dieurou ph6i dam philn dichV eua AEM ASEAN se tap trung vao vieetang wang hQp tac xle ti~n va tlOthu~n lltricllodfu tu B~t dfu tlr nam 2004 ASEAN di] d~yl11nh ra so( danh I11lCcac nganh va bin philP

nh~y cam d~ I1lc)clra ngay ho~c chuytn sangclanh me IOili (ref tam (hiJi Di)e bi~l SEANse (hi~t Hip mang Juoi cae khl (hLrang mai tu dova khl ch~ xu~( et~ gillJl cac cong (y chia sethong tin va phan cong san xuiit eteuro b6 (n) IJnnhau va khai lhile lai th~ eua nhau teTeto giupcac nganh cong nghi~p ASEAN phat (fi~n

Till- hai aJ manh hoi nhtJp mol sli ngcmh WI

lien (hong qua vi~c ky k~( va tlmc hi~n Hifp djnhklllmg ASEAN J Hgt nh6p celC ngcmh LtU lien(Vicn chan (hang 1 i2004) Cae nganh tnl (ienhoi nhap g6m 7 nganh san xu~t hang hoa la nongS31 thuy san s2m ph~m cao SU san phfim go d~tmay eti~n (1T 0 to 4 nganh cljch Vl la hang khong

e-ASEAN (thuOng lli~ti d~~n tlf) y 0 va c6n~ngh~ thong tin Tong cQng co 11 nganh tru tierhQi l1h~pMoi ngimh se do l11Ql Ii-rae thalu~ vJen1SEAN lam eti~u ph5i vicn (i~n [inn etam phanva thTc hi~n (xem Bang 2)

Cile nganh n6i (ren eturc lua chon lrcn co SCI

lai (h~ So sanh v~ (ai nguyen thien nhien kifnang lao et(mg muc d9 eanh tranh v~ chi phi viD)LlC dong gop v~ gia trj gja tang d6i vai n~nkinh (~ ASEAN Cherng chi~m hon 50 thucmgrnai n9i bo kh5i clla ASEAN (nam 2003) ifkim ngilch 11 nganh lm lien nay cl6ng g6p 484ty USD (rang xui khfru va 434 I) USD trollgnh-p khiiu nQi b9 kh0i

Biillg 2 Cac nganh uu tien va cac nu(c di~u phbi vien

Siin ph~m

---~=~_-~=~-~-~

San ph~m gil va 0 (0

Cao su cl~ may va giay dep

San ph~m nang - liim nghi~p

--------- ---- --- -----

Malaixia

Mianma

Elicn (if

E-ASEAN va y t~

Hang khing va du Ijch

PhiJippin

SingaJlo

C Thai LNgubn Chuong (rinh hilnh dong Vicn Chan (2004)

Hi~p djnh Khung cung dua ra cac bi~n pMpricng cho h(ii nh-p tUng nh6m nganh eung nhucac bi~n phap chung eho ea II nganh Vi~c 10ib6 (hLI~quan (dua tl1ll~ quan xu5ng mlrC 0) d5ivoi cac san phiim h9i nh-p nhanh trang II nganhnay se dUac (hrc hi~n trang vong 3 nam (d~nnam 2007) d5i veri cae nuoc ASEAN-6 va trangvong 8 nam (etBn nam 2012) d5i vai cac nuocVi~( Nam Lao Campuchia va Miaruna (CLMV)Khoang 4 nghin dong thu~ (tuOTIg etuong 40t6ng s5 dong tlmB cua ASEAN) se duac dua vao10 (dnh h(ii nhp nbanh Cac san ph~m con Iitrong II nganh noi tfen duge dLm vao danh mlCmieuron trtT t11l(hai C6 khoang 641 dong thu~ (bay

15 t5ng s6 dong (huB elh ca 11 ITnh VlCuu(icn) (UOTIg lrng voi cae san Jlh~rn trang danhJ1lle mieuron tm tm h(i Tuy nhicn danh nwc nayse h~t bi~u ITc vilO nam 2010 Nhu vay cacnganh nay se dLTaCh6i nbap hoan toan vao nam2010 et5i vai ASEAN-6 c6 nghTa la etBn nam2010 (0an b9 cac hallg rao quail (huB va phi quan(buB d5i voi cae san pb~m trang 11 nganh (ren scetuac Ioi t6 hoan loan (merc (11ll~ SllAt 0 vakhang c6 hang rao phi thu~) Thiri han ch6t h9inhap hoan toan d6i v6i CLMV la nam 2015

Them vao (10 sau khi xic djnh 1 J nganb WI

tien hQi nhflp tll nam 2004 v6i tu Utt h ltdAutaurlniii nhQn nh~rti lhLC c1fly hQi nh~lp kiilh

I INU1-VAnlIN1 ~ 0 N I 7g V2J] oe i L 1 bullbull I - fR THE dOI So8(136)Lcv7---~------------ _ - ---- --oJ

C ---------------- ------Nhfing valde KINH TE VA CHINH TR THE GIG s6 8 (136) 2)07

jl~~I~i1~-1

l-~i

z)q

-1

~-IIi

~l I~

I~1 Ilj Itn

tjI~1 I

Ij

I~-11~to1bulli

j

i

l ~fLl

I

Cong dong kinh te ASEAN (AEC) N(li dung

[~ noi kh5i SEAN trIOncon duang huang taiAEC cu6i nfun 2005 cae BQ tnrimg kinh t~ASEAN (AEM) dii nhiit tri b6 sung ngimh dichvu h(iu dn (Logistics) tfa thimh ngimh uu tienh9i nhp thu 12 vai Viet Nam dong vai tra dieurouph5i vien

Nhu vay AEC la mo hinh hQi nhp theongimh val l11~lec1ieh i) khuy~n khich phat huyslre m~nh kinh t~ ella tlrng thimh vien trong caengiillh ma hq co Iqi th~ qua do k~t hap sucl11anh kinh t~ Clla tung mrac thanh vien nh~mt~o lqi (h~ cho toan khu vrc ii) t~o dieurou ki~n(htte d~y va tang cuang dil tn nQi kh6iAEAN iii) Duy (ri cae ho~( dQng san xu~t vacite bOil dQng kinb t~ khae trong noi bQASEAN jv) khuyfn kbieh (bue ngoai (rongnbi bQ ASEAN v) phat tritn cae san pb~l11vadich vu mang tbucrng hi IOuASEAN (made inASEAN)

Brmg cach (here hi~n hQi nhp nhanh trong12 ngimb uu tien cac nuae ASEAN se tangwang duqc (huong mili va diu (u nQi kh6itrong cae nganh nay cling nlm t~o buae dQt phatao da va thuc day hi~u ung Ian toa sang cacnganh khae Di~il binh la nganb dicb VI hu dn- nganh co tae dQng Ian toa lien nganh va d6ngvai tra then chflt trong quy trinh giao djcbthuang m~i diu tu hien d~i Trong b6i c3nh caemrac ASEAN da co AFT A cac chi phi saubien gial cho thu tIC hai quan v(in tai phanpbfli dang chifm ty trong ngay cimg eao(rong gia thimh san pbilm cufli cung Vai vi~cnang cao hi~u qua ngimh hu dn ASEAN byvong cac thi tnrang thanh vjen se dugc kftnfli eh(i( che han giao thnang hang hoa tbun19i bi~u qua chi phi thftp gop phin xlle ti~nthuang mai ttOIWting thun lai tIm hut diu tute ben ngoai

Thu ba w ehd f(Ji nghi B Iruong Kinh IdISEAN (ADd) liip Ilaquoe lir CO chd ehinh (thongquo cae H(i d6ng AFTA va AlA) (tilu phJi 161cri C[1eh0(11(mg h7P lac kinh d cia ASEANeu thf (l) Hi) nghi cae quan chuc kinh t~ caD

cftp (SEOM) sc la co cht giai quy~t cae vAn d~co tinh ky thuaL AEM cbi tbam gia khi citc vftndeuro d6 ciin co quy~t dinh ehinh tfj vugt qua (bAmquyeuron Clla SEOM (2) Mili mfaC cu lTIQlquanebire cao cftp thftp nhftt la Vl (nrang lamtruang doan dam phan Cae twang doilll damphan g~p nbau hang thang (~i Ban Thl1 k)ASEAN (3) Thanh l(ip mQt h~ th6ng cae cbt taid~ tbfc hien tu vftn va giam sat vi~c tlmc hi~1cac bi~p dinh ASEAN

TIn Il-t~ icing cuiJng c6ng foe luyfh7 ruyh1

Irol1g tel1g me6c Ihll1h vien ciJl1g I1hu Irong10(111khJi cho doanh I1ghiep C11l1gnine cho caeaJi 11f(Jng kh6c xoa bo din ciie hieu bi~t khongchinb xac ho~e tieu qrc v~ qua tfinh hQi nh~pkinh tf Clla ASEAN Khll)~n khich va coi Sirtham gia clla cae doanb ngbiep la eN tht cbinbtrong cae ho~t dQng bup lac kinh ( cllaASEAN

Tlnr 110mrime hin ehuong rlnh uu ckJiphJc(lp cho cae mrac thitnh vien mai va tang clrirngthfc hi~n cae dv an lien k~t kinb t~ ASEANtrong k~ hoacb hilnh c1QngSang kitn HQj nhapASEAN (lAI)

Tlnl sau HQi nghi Cftp cao ASEAN 11 taiKuala Lumpur (201212005) dli quy~t dinhthanb lp Nhom cac nban v(il Nfli tifng(Eminant Persons Group) d~ solaquon hao Hidchuong ASEAN Hitn chuang nay se la lleurontang phap 11 quan trong de bi~n iSEiN ttlHi~p hQi sang CQng d6ng nghTa la lam choASEAN mang tlnh th~ ch~ cao han va trg glupcho vi~c thvc hi~n iEC Hifn cbuang ASEANcon se c1uaI~ co hQi thay d6i qua trinb ra qu)~tdinb cling nhu the cht cua ASEAN gllp dilynbanb qua trinh thu h9Jl chenh I~cb phM triengiGa cc nuac thanh vien

III NHlfNG VAN DE DiT RA

Nhfrng pban tlcb a trIOnebo thfty buang tiriAEC vao nam 2015 la mle tieu dAy tbarn v(mgella ASEAN De thlle bien dultlcmuc tieu nayASEAN phai giai quyft dUQcm(t loat eac vftn

deuro vbn gAn litn v6i i)i qua trinL hlnh thanh vaphilt trieuron cua Hi~p hQi nay

Thu- nhdt chenh l(jch phOI Irldn on ghi-o cae1lCo-Cthcmh vien(IO

Khong chi GDP tren dAu ngum giua caeIllrac thanh vien ehenh lech Io-n (thu nhap cuanh6m thAp nhAt (CLMV) chi b~ng ]3 dtn liSthu nh~p trung binh clh cD kh6i trong d5 GOPtrcn dAu nguai clla SingaiJo gAp so l~n Vi~tNam va 75 liin cua Camphuchia) ma trinh (1(gtphat trieuron kinh tt cua cac mrac thanh vien cungkhae nhau nhieurou

Trang khi Singapo oJ tro thanh mot nuo-ccong nghi~p phat tri~n thi cae nuac CLlviV vlndang phai ra suc e6 g~ng thoM khoi nh6m cacnuac kem phM trieuron nhiit tht gioi Singaporedugc Diln dim Kinh Ii Ihi girji danh gia Ia neuronkinh tt e6 nang lIc ecnh tranh eao thu 6 eua thfgiai nam 2005 thi Vi~t Nam Ici chi ougc xfpthtT 81 can Campuchia xtp t~n thu II2 trangt6ng 56 II 7 nuac dugc oua ra (1anh giil Trangkhi m(gtt sb neuron kinh tf c6 mue d(gtW do h6a caothi a m(gtt s6 khac neuron kinh tt can chiu nhieuroubi~n philp can thiep clla nha nuo-e (Singapodugc The Heritage Foundaliun and 777e WallSireel Journal xtp la neuron kinh tamp tv do thu haieua tht giai nam 2006 Philippin (xtp thu 98)Indonexia (xtp thu 134) va Vi~t Nam (xfp thuJ 42) la nhfrng neuron kinh tf it tv do Lao (xtp thu149) va Mianma (xtp thu 155) la nhfrng neuronkinh tt phi tl do) Chenh I~ch philt tritn Iangiua cae nuac thanh vien ASEAN can dugc ththi~n a ehenh I~eh veuro phil tritn con nguoi mue OQrna cua CJ so hctiing SI philt tritn cua thi twangtai chinh co diu kinh tf nang IfCtht cht

chi d(J va thi chi chinh Ir glua cae nuo-cthill7h viim 1(11 cang da d(1I1g6 ASEAN t6n t~icac cht d(gt ehinh tri-xJ h(gti khae nhau Nhungquan h~ vf chinh tri c6 tht thuc oily song clingc6 the lam xiu di quan h~ vf kinh tt Cae nuoeIhanh vien ASEAN (Mu co nhung tlnh loanchidn hwc rieng kh6ng gl6ng nhau Mc du

- naIlh 11 qan tr()J10 Cl ~lO t-)~n tl I(l Ie J ~ t- ~ I - 1- ~

vFe nhlrng cae nuac J~ay o~u d~t 19i j l q ~_iit~gia lell hang 0311 va luon c6 gi~g duv (ri P(trieuron quan he vai cae dbi tae Ian 0- ben ngo~iNhilng tinh toim rieng nay c6 the anh huerngd~n tbc d(gt thue hien cam k~t Cw m6i tOCd]vicn dbi vai nhung vin of lien kft kinh tt eukh6i Them vilO 06 a ASEAN can tCm (uinhC1lg khac bi(t htt suc Ian veuro ton giaG vanh6a ngon ngu gifra cae nu6c

l1c ell cum tu lh6ng nhdl Irong (1a (I-mgthuang augc cac nha lanh ocoASEAN nh~c taikhi miell ta ASEAN song tren thvc t~ k~o(the tim thAy Sl th6ng nbit khi c6 sv Go da-g V

khac biet Ian gifra cae lUac M(JI rna chenhI~ch ph at tritn lit mQt tl1Tc tf khileh qllan vi c)th2 la di)ng Irc clia SI phil triCn Ngo rachenh l~ch ph3t trifn gi iJacae lurac theln11 [i1can e6 tht tcOaieurou kien de cae nllac bf sungeho nhau thong qua cae chuong trlnh 19[ ta~thich hgp (nh~m kbai thae Igi tht rieng Vl bbsung eho nhall at cling phill tritn)

Melt kh6c thue tf eho thAy chenh ICch pi t

tritn giua cac mroc thanh vicn ASEAN 62I~g (Jnhung tae dong tieu cm toi qua trinh b~p tellkhu vrc i) Tr9ng tam chiEn layc phat tri2] (2-cac nuac khae biet nhau qua d6 imh hI0111lieLiCfC tai kha nang hgp tae va h(gti nh~p kh~ vuetrang cac IInh vltC co ban nhll tlmong m~ (1iiltu tai chinh-ti~n 1~moi tnrang va an sinh xiihQi Ii) Kha nang Illtcrng 19i va tan dung cae C(Y

h(gti cling nhu d6i ph6 vai cae bit I(i vr thitcgtthuc tu hQi nhp kinh tt qubc tt sau r(gtng hemcua ASEAN rit kbac nhau giila cac lllrac tha]lJvicn vai nhung tac dQng tieu crc tai qlli Unhhgp tae va h(gti nh~p iii) Duai tiic aQng (tta qliitrinh tnan cill hoa SlTm~t 6n d)nh do kn phMtr]6n eLla InQt nuac thanh vien se co nhfrng lca(gtng liiy Ian to-i nhung nuac thanh viln kh-rgay xllng dQL chia re va de doa tai vi(c bi1am an ninh ehf loan kIm VLrc(chAng htn trelIlfcac vfrn a~nhu khung hoang Uti chi lh~Vll d~ ~~elf) hot oQllg khung b6 Jy khai sac tQ~ ti

NhiJng vin ae KINH TEVA CHiNHTR Ti-iE GIGs6 8 (135) 2~07--------- - --- ---

S5~ngq~fl9 kinh t(-Ef~EC)_ _N~6_id__l_ngo __ _

r~S---_--_--_ --_-_-_ iJilJp an eM KINH TE VA CHfNH TRI THE GIOI So 8 (136) 2001~gt4

giao va cae h00t deng tQi ph~un xuyen qu6cgia ) iv) Chfnh l~eh pMt triEn con khitn ehamQt s6 nuae co xu Im6ng phat triEn ly Him (xuhuang ky ktt cae FTA song phuong vai cae d6itac Ian ben ngoai khu ve ) eung nhu (10 diEuki~n dE cae nuae ben ngoai dij gay (ae dong liiikeo cae nuae thilnh vien phle Vl eho Igi ichcae y d6 eia cae l1lrae nay (~i khu vue He quaeu6i cling elia de tae dong tren la ASEAN 5e bigiin11din sue G-lhtranh suy yEll vai (u each IamQ( kh6i th6ng nh~t va all ninh kinh tE eua khuvue se khong duge dam baa

Tllllhoi Ihi Iruang bi chia c6lnghiem r9ng

Nhfmg rao ean thuE quan vi phi (hut quanehia e~t (hi (mong khu vue (hanh 10 thi (nrangricng rc va dmre baa hQ M(le d0 timE quan d6ivo-i thuang mci nQi bi) kh6i dli giam dang kEgifra cae mrue ASEAN-6 song gifra de nuaeCLMV vm rh eung nhu gifra ASEAN-6 vaiCLMV thi vin con dang kt Thea tinh (0an euaBan Thu ky ASEAN thue hi~n cam kt(CEPTIAFT A cae nuae ASEAN-6 se giiun (hutquan ella minh xu6ng mue 0-5 d6i vai9955 t6ng 56 mi)thang (rong khi CLMV chigiiun d6i vCri5567 Khi (hut qllan giam eachang rao phi thut quan lai tang len dt baa hQeac nhil san xu~( trong nuae NhGng rilOcan phithut quan dang dugc cae (hanh vicn ASEANtleh eIJe Slr dllng la hcn ngileh nh~p kh5u hlnehE xu~t kh5u (11 nguy~n va eh6ng plJa giaNgai ra cae quy dinh vb kY thu~( vb himhehinh v~ Slfe )lthoean (oan moi truong nhanmac d6ng g6i eung duge cac mrae ASEAN tiehqre khai (haG Cae (hli tlle hai quan va thitu slJhili hoa h6a thu Ie hai quan gifra cae nUCreclingla nhfrng hang rao bao h9 phi thut quan gifracac mr6e thanh vien v6i nhau

Sr phan illang (hi truang nhu v~y dang khitneha giGa cae xi nghi~p va cae ngimh (rangASEAN it e6 sr philn eong lao dQng vai nhauva bai v~y (humlg l11qinQi bQ kIm vvc co t6edO tang rit cI-mkhoang 3-4 (rang (hi)i ky titn8m 1994 (nam AfTA eo h~u he) din nayella dli c6 tht lAy cUQc khllI~g hoang tai chinh-

(ibn te 1997-1998 ra db bi~n ho thi t6e GQtangnhu viiy la r~t th~p so vai t6e dQ tang 20 ClllEEC trong 10 nam dku thanh l~p cQog d6ngkinh tt Trong qua trinh thIJe hien AFTA mots6 nuae thilnh vien con eh~m thlc hi~n cae camktt eua minh (ching hln nhlf Malaysia va Vi~tNam tilm thai rut ra khOi danh mvc giam thuithea lQ trlnh trong nganh eong nghi~p 0 to)Tioh trilng oay phill1 anh tlnh b6 sung I~n Ilhanella thi (mang ASEAN Ia th~p va ASEAN v~nchua e6 ehinh sach chung dE e6 (hE Ira thanhmQt thfc (hb (h6ng nh~t khi d6i m~ vai eanhtranh ben ngoai

Thriba chi nghla baa h6 lrang ITnhvue Mulu van mgnh

Sang kieuroo KIm Vlfe Dku tu ASEAN (All-)duQc triin khai db thue d5y hgp tae giua caeou6e thanh vien trang IInh vue d~u lU Tn)nhicll trong qua trinh thfe hi~n mQ 56 nuCrcv~n con bj chu nghla baa hQnfu keo 1-19dua r~tnhi~u nganh cua minh vao danh mllCnhlYcam(SL) danh mle IOlitnr tlmthai (TEL) va danhillle 10litrit chung (GEL) Thea Baa cao giGakjeua Kt hOlchHanh d(ng Ha NQi m9( s6 nuCrc(hanh vien tham chi con th~y lung rung khi phaixae dinh cae danh mvc noi tren d6i vai lJnh vuedjeh V Cae danh mle tren eang dai hay eimgnhibu nganh dlfge dua Vilacac danh mle thi baah9 eang mtnh va lf do h6a eang eh~m Vi thElien ktt kinh (i sau han cilng g(ip tra ngli

Th lu tc)mphon Irang Ihuong mgi dich vulidn ridn eh9m va Ihidu S1 h9P lac chijl che vdlai chinh-liJn I~

Tv do hoa djeh Vl gifra cac nu6e (hanh vienASEAN Chll ytu dUQethIJc hi~n thea phuang(huc eung dp 1 (eung dp dieh Vl xnyen biengi6i) va phuang (hue 2 ((ieu dung dieh V amr6e ngoai) Tuy nhien (rang qua (rinh damphan lf do h6a eac doan dili biiu cae nuCrcthuang khong e6 quybn quytt dinh cam kbt vithb (itn d9 dam phan di~n ra kha eMm

TY gia h6i doai e6 anh huang 16n dEn thuangillliva do do dbn lien kbt kinh d Cac nen kinh

IIrII

l

Nguyampn Hong Sn ~6ng dong kinh te SEAN (flEe) [16idung

t~ ASEAN phu thu()c nhi~u vao ngai t11Uungva vi~c thanh toan cho cac giao dich ngoi thucmg thuang duac thc hiln b~ng cac dongti~n Clk dc nuac ngoai kh6i T) gia giua ci6ngti~n eila cac nuac thanh vien so Vlii USD trangthai gian tiI khling hoang tai chinh-ti~n tl chauA 1997-1998 d~n nay bi~n ciQng khong gi6ngnhau D an danh gia tinh kha thi clla d6ng tilnchung ASEAN vi he th6ng ty gia ASEAN tuyda duae tri~n khai nhung li cham vi khong illngu6n tai chfnh d~ thllC hien Thi~u hQp tae v~t) gia da can tra d~n vilc duy tri mQt ch~ d(J t)gia h6i cimii 6n cijnh va vi v~y clm tra thucmgrni giua cac nuac thanh vi en e1a lam can tralien k~t va hQi nJliip kinh t~ ASEAN sau han

M(ic du S hQptac v~ tai chinh giG-acac nuaeASEAN g~l day duQCthuc d~y thong qua caehi~p dinh nhu Ti~n trinh Giam sat ASEAN(ASP) Thoa thun Hoan d6i ASEAN Sangki~n Chiang-mai (CM) tny nhien v~n con mQts6 ]wn ch~ trang cae hi~p djnh nay Thzr nh61vi~c thi~u ht s6 li~u kinh t~ da gay kh6 khancho vile dua ra cac so sanh lien qu6c gia CllaASP Tren thvc t~ s6 li~u tim th~p tir nh6mCLf1V v~n chua d~y du va dip nhat M(it khitcv~n chua c6 sv thao lun th~ng thim v~ k~t quava s6 lieu thu thp duQc Cac nuae thanh vienv~ncon to ra qua th(in trQng chi cM y~u d~ CPd~n nhling thanh tvu kinh t~ clla nhau ma chuadi sau vao nhung v~n cl~ kh6 khan ben trangASP se khong th~ phil ]my cluQct6i clanhung lqiich Cllano n~u nhu nhling v~n cl~nay chua duackh~c phc tri~t cl~ Thu hai vilc thvc hi~n CMv~n can chua clvng nhung hn ch~ nhu i) Giit tricua CM can tuang cl6i nho khi so sanh vai dftru ngoi h6i duQc n~m giu bai dc qu6c giaASEAN+3 cung nhu yeu du h6 trQkhin dp d6iv6-i citc nuac gap khung [lOang va Ii) CM v~ban ch~t la cac hj~p dlnh song phuong nen thcod6 lam hn ch~ tinh linh hot va hi~u qua cua n6

Th nam nang IfCCIhc hien dic cam kit kem

Mac dli eac keuro hoch va chuang trinh CltaASEAN nhi~u va d~y tham vQng nhung kha

nang thue hien chung eua ASEAN tbi ai ketnCo nhitu nguyen nhan d~n (1~nsv )~u kltmnay

Mol (1 eac ki lloicit VII ellamg trinit cIlaASEAN elura tlu(JehiiJn thc hoa Iltilllh caebiijn phap va bulYc tli Cl thi Cae nu6-e thitnhvien co th~ nhit tIi vai nhau vb ) tuang va thaoJui)rcluae vai nhau d~ dua ra mQt k~ hochchung Song khi ban tieurop d~n cac bi~n phap vacaG bUeJ-cthuc hiln thi hQ li thuang khong theurooat duQc migttsv d6ng thun Db Sf thi~u dAngthuan niy kh6i kim chan cac thanh vien hanghal cac phuong thlrc J o-x va 2+X da duQc dira Tu) nhien chung li dua d~n nguy ca phannh6m ASEAN va vi theuro citng d~n t6-i sv thi~ud6ng thui)n Them vao cl6 nhi~u khia c~nh euamot thi tnrimg th6ng nh~t v~n chua duQc duavao k~ hoch thvc hi~n ch~ng han nhu viin d6mua siirn chinh phu khuyeuron khich xlliit khauchinh sach cnh tranh va hili hoa hoa cae chinhsach ty gia tai chinh va ti~n teo

lJai la tltiiu s finlt tI(IO qua trlnit tlwcitiiJl1HI th6ng t6 chuc cua ASEAN g6m nhungco du c6 sv tham gia Clla m6i nu6c thitnh vienmang (inh chiit dai di~n eho qu6c gia han la daidien cho ca ASEAN ASEAN khong c6 mQt cach~ di~u hanh dQc Ii)pe6 thiim quy~n di~u ph6iehung cling nhu thuc diiy cac nuac thanh vicntlmc hi~n nhG-ng cam k~t h(ii nh(ip khu VCT6ng thu ky ASEAN va Ban thu ky ASEANcluac trao it chlrc nang_ Cac ca ch~ HQi nghjNgoi truong ]-l(ii nghi BQ truang kinJl t~ vaJ-lQinghi BQ truang tai chinh ASEAN cling nhicac hQi ngh clla cac quan chuc chuyen mon cc~p (dp thu truang va V tru6ng) hot dQngkem hi~u qua_ Chung mai chi dimg Ii a hlnhthuc tham viin Ch(I chua phai la nhung ca quanch(rc nang hay ban cong tac thvc tho Do docong vi~c Cllanhung ca quan nay cling chi dlrngIi 6- nllre ban bc la chinh chu khong phaitri~n khai Them vao d6 nhi~u cloan di bi~uClla cac nuac thanh vien duQc chinh phu nuacminh ci6ng y cho hi~n di~n a hQinghj nhung l~illtlong dUQCeho quy~n quy~t dinh Dibu nilycling g(Jp ph~n lam cho vi~c trieuron khai thuc hi~nCdCbien phap thuc diiy lienk~t va hQi nhap kinh

NhOng vfin 06 KiKHTE V_ACHiNH TR THE GiOIs6 S (136) 2007--------------- -------~1~~bull

Chu thieh

1 M(it s6 n(ii dung eua bai viet nay duqe dTa tren Deuro an Chfnh phu S~ tham gia eua Vi~t Nam viOC(ng d6ng kinh teuro ASEAN trong ajnh hlrang phat trieuron kinh teuro-xa h(ii va h(ii nhap kinh tf qu6e teuroChu nhiem GSTS D6 Hoai Nam 92006

2 Cng d6ng ASEAN (AC) bao g6m 3 tr~ et Cng a6ng Kinh teuro ASEAN (AEC) Cng a6ng an ninhASEAN (ASC) Cng a6ng van h6a-xa hi ASEAN (ASCC)

3 ASEAN (2006) Decaraion of ASEAN Concord II (Bali Concord 1I)wwwaseansecorg

4 AFTA dugc thieurot lap nam 1992 Ca eheuro Thueuro quan Uu aai e6 Hi~u lIe Chung (CEPT) ouge thieurot laPd~ thfC hien AFTA Co chf CEPT bao g6m cac san ph5m eh6 tao va ban eh6 t~o k6 ea cae tu lieusan xu5t va nang san aa eh6 bi6n Cac thanh vien cam k6t trong CEPT itLm ra 4 Danh me thrc thigam Danh m~e cam k~t (IL) Danh m~c mi~n trlr t1n thai (TEL) Danh In~e nhay cam (SL) VDanh 1nC mi~n trtT chung (GEL) Thueuro quan d6i vai cae san ph5m trong Danh m~e IL phili citt giamxu6ng mire 05 vao lam 2002 o6i vai ASEAN-6 2006 (Viet Nam) 2008 (LSo va Myanmar) va2010 (Carnpuehia)

Nhu Vy theo df tinh AEC se la su hietlwc hoa T~m nhin 2020 vao nam 2015 Iiibuac phat trieuron ti~p theo cua eae qua trinh hgptac kinh t~ cla vit dang clugc thvc hi~n trongASEAN co b6 sung them 2 nQi dung mai la laoclQng di ehuyeuron tv do vit vbn cluge di chuyeuron tlldo han D6ng thai AEC se lit mQt CQng d6ngkinh te ma vai each tiep c~n lien kb nganhtirng ph~n ti~m tien (step-by-step) nhieurou tbedQ (multi-speed) vit vai tinh tht che eao hanDay lit mQt tham vQng Ian ciia ASEAN trongbbi Caml lien ket kinh te cua Hi~r hi dange1ugc eoi la kha long leo vai mQl 101 kil6 khanva tra ng~i Chenh lech pMt trieuron 16n Cae th~cheuro chinh tri-xa hQ khac bi~l nhau Thi tlIongchia c~t vit phan mang Nang Irc thfe thi yellkem Tham vQng nay c6 there h~n duge haykhong se ph fin nhitu ph thuQc vao quyeurot tamchinh tri ella m6i nuac noi rieng cling nhu cllatoitn kh6i noi chung trang vi~c thu hqJ chenhl~ch philt trieuron cai cach n6n kinh t~ cua milinuac thitnh vi en hai hoa h6a va nang cao quy6nlIc cung nhu tinh thfc thi cua cac tbeuro eh2 clitutiet khu vrc Hy vQng r~ng s~r gia doi cua Hienchuang ASEAN VilO cu6i nam 2007 sc la buocngoiit quan trQng trong qua trinh hi~n tlwe h6an1fCtieu d~y tham vQng nay

IV M(n vAl NH~N XETtf cua ASEAN tra nen Ch(IDchp han Ngoiti raviec ap dng m(t each tuy~t d6i phuong cachA SLA1v (a6ng thun YJlong can thi~p tu nguy~n)trong lien kt kinh t~ c6 th~ can tra Sf linh hotcun nhu hi~u qua Ctla ASEAN trong cac hitnh(t[1 vit chu011g trim) C th~ nhilt lit trong vi~cgiam sat cac nuac thanh vi en thfc hi~n cam k~t

Ba la thiifu llgu6n tai eltinlt iIeuro tltlfc Itifncae kli Itoch ellIntng trinlt Itrp tac va pit attri8n Vi del trong giai don mQt (3 nam d~utien) [hvc hi~n K~hOlch Hitnh dQng Ha NQi claco 198 df an dugc tri[n khai c~n cl~n s6 titn lend~n 367 tri~u USD Song do khong du titnASEAN e1a phai trong Cy vao Sf titi trg tu benllgoai trang d6 cac mrac d6i thoi giup 246 tri~uUSD (khoang 67) va cac t6 chuc qu6c t~ giup27 tri~u USD (khoang 7) Dl c6 khoang 22 dfan 1011bi chm do plnh eha ngu6n titi chinh

n6n la 111tin tltIC kMing illiy ilil khi xiiytImg cac d an trfeuron kltai

Co STch6ng cbeo gifra cac df an va chuangtrlnh thfc hi~n MQt s6 dT an mai dugc dt rami khong xem xet cl~n nhung df an da tritnkhai nen kel qua la cac dr an phai dugc clituchinh diin cl~n vj~c mAt rAt nhitu thai gian ConlJitu du an vit chuang trinh thfc hi~n dnnhitu thai gian han so vai df tinh Nguyennhan lit Sf thi~u thong tin cla diin tai cac nhnthtre sai l~ch khi xay dfng eac df an

1~_ k I

I

II

I

II

iI71t - ~

11 I If~i

eJ~~

l~

()-------~_-----_ NhCtng van ae KINH TE VA CHiNH TR THE GI01 s68 (136) 2007i ~-~~

nh~y cam d~ I1lc)clra ngay ho~c chuytn sangclanh me IOili (ref tam (hiJi Di)e bi~l SEANse (hi~t Hip mang Juoi cae khl (hLrang mai tu dova khl ch~ xu~( et~ gillJl cac cong (y chia sethong tin va phan cong san xuiit eteuro b6 (n) IJnnhau va khai lhile lai th~ eua nhau teTeto giupcac nganh cong nghi~p ASEAN phat (fi~n

Till- hai aJ manh hoi nhtJp mol sli ngcmh WI

lien (hong qua vi~c ky k~( va tlmc hi~n Hifp djnhklllmg ASEAN J Hgt nh6p celC ngcmh LtU lien(Vicn chan (hang 1 i2004) Cae nganh tnl (ienhoi nhap g6m 7 nganh san xu~t hang hoa la nongS31 thuy san s2m ph~m cao SU san phfim go d~tmay eti~n (1T 0 to 4 nganh cljch Vl la hang khong

e-ASEAN (thuOng lli~ti d~~n tlf) y 0 va c6n~ngh~ thong tin Tong cQng co 11 nganh tru tierhQi l1h~pMoi ngimh se do l11Ql Ii-rae thalu~ vJen1SEAN lam eti~u ph5i vicn (i~n [inn etam phanva thTc hi~n (xem Bang 2)

Cile nganh n6i (ren eturc lua chon lrcn co SCI

lai (h~ So sanh v~ (ai nguyen thien nhien kifnang lao et(mg muc d9 eanh tranh v~ chi phi viD)LlC dong gop v~ gia trj gja tang d6i vai n~nkinh (~ ASEAN Cherng chi~m hon 50 thucmgrnai n9i bo kh5i clla ASEAN (nam 2003) ifkim ngilch 11 nganh lm lien nay cl6ng g6p 484ty USD (rang xui khfru va 434 I) USD trollgnh-p khiiu nQi b9 kh0i

Biillg 2 Cac nganh uu tien va cac nu(c di~u phbi vien

Siin ph~m

---~=~_-~=~-~-~

San ph~m gil va 0 (0

Cao su cl~ may va giay dep

San ph~m nang - liim nghi~p

--------- ---- --- -----

Malaixia

Mianma

Elicn (if

E-ASEAN va y t~

Hang khing va du Ijch

PhiJippin

SingaJlo

C Thai LNgubn Chuong (rinh hilnh dong Vicn Chan (2004)

Hi~p djnh Khung cung dua ra cac bi~n pMpricng cho h(ii nh-p tUng nh6m nganh eung nhucac bi~n phap chung eho ea II nganh Vi~c 10ib6 (hLI~quan (dua tl1ll~ quan xu5ng mlrC 0) d5ivoi cac san phiim h9i nh-p nhanh trang II nganhnay se dUac (hrc hi~n trang vong 3 nam (d~nnam 2007) d5i veri cae nuoc ASEAN-6 va trangvong 8 nam (etBn nam 2012) d5i vai cac nuocVi~( Nam Lao Campuchia va Miaruna (CLMV)Khoang 4 nghin dong thu~ (tuOTIg etuong 40t6ng s5 dong tlmB cua ASEAN) se duac dua vao10 (dnh h(ii nhp nbanh Cac san ph~m con Iitrong II nganh noi tfen duge dLm vao danh mlCmieuron trtT t11l(hai C6 khoang 641 dong thu~ (bay

15 t5ng s6 dong (huB elh ca 11 ITnh VlCuu(icn) (UOTIg lrng voi cae san Jlh~rn trang danhJ1lle mieuron tm tm h(i Tuy nhicn danh nwc nayse h~t bi~u ITc vilO nam 2010 Nhu vay cacnganh nay se dLTaCh6i nbap hoan toan vao nam2010 et5i vai ASEAN-6 c6 nghTa la etBn nam2010 (0an b9 cac hallg rao quail (huB va phi quan(buB d5i voi cae san pb~m trang 11 nganh (ren scetuac Ioi t6 hoan loan (merc (11ll~ SllAt 0 vakhang c6 hang rao phi thu~) Thiri han ch6t h9inhap hoan toan d6i v6i CLMV la nam 2015

Them vao (10 sau khi xic djnh 1 J nganb WI

tien hQi nhflp tll nam 2004 v6i tu Utt h ltdAutaurlniii nhQn nh~rti lhLC c1fly hQi nh~lp kiilh

I INU1-VAnlIN1 ~ 0 N I 7g V2J] oe i L 1 bullbull I - fR THE dOI So8(136)Lcv7---~------------ _ - ---- --oJ

C ---------------- ------Nhfing valde KINH TE VA CHINH TR THE GIG s6 8 (136) 2)07

jl~~I~i1~-1

l-~i

z)q

-1

~-IIi

~l I~

I~1 Ilj Itn

tjI~1 I

Ij

I~-11~to1bulli

j

i

l ~fLl

I

Cong dong kinh te ASEAN (AEC) N(li dung

[~ noi kh5i SEAN trIOncon duang huang taiAEC cu6i nfun 2005 cae BQ tnrimg kinh t~ASEAN (AEM) dii nhiit tri b6 sung ngimh dichvu h(iu dn (Logistics) tfa thimh ngimh uu tienh9i nhp thu 12 vai Viet Nam dong vai tra dieurouph5i vien

Nhu vay AEC la mo hinh hQi nhp theongimh val l11~lec1ieh i) khuy~n khich phat huyslre m~nh kinh t~ ella tlrng thimh vien trong caengiillh ma hq co Iqi th~ qua do k~t hap sucl11anh kinh t~ Clla tung mrac thanh vien nh~mt~o lqi (h~ cho toan khu vrc ii) t~o dieurou ki~n(htte d~y va tang cuang dil tn nQi kh6iAEAN iii) Duy (ri cae ho~( dQng san xu~t vacite bOil dQng kinb t~ khae trong noi bQASEAN jv) khuyfn kbieh (bue ngoai (rongnbi bQ ASEAN v) phat tritn cae san pb~l11vadich vu mang tbucrng hi IOuASEAN (made inASEAN)

Brmg cach (here hi~n hQi nhp nhanh trong12 ngimb uu tien cac nuae ASEAN se tangwang duqc (huong mili va diu (u nQi kh6itrong cae nganh nay cling nlm t~o buae dQt phatao da va thuc day hi~u ung Ian toa sang cacnganh khae Di~il binh la nganb dicb VI hu dn- nganh co tae dQng Ian toa lien nganh va d6ngvai tra then chflt trong quy trinh giao djcbthuang m~i diu tu hien d~i Trong b6i c3nh caemrac ASEAN da co AFT A cac chi phi saubien gial cho thu tIC hai quan v(in tai phanpbfli dang chifm ty trong ngay cimg eao(rong gia thimh san pbilm cufli cung Vai vi~cnang cao hi~u qua ngimh hu dn ASEAN byvong cac thi tnrang thanh vjen se dugc kftnfli eh(i( che han giao thnang hang hoa tbun19i bi~u qua chi phi thftp gop phin xlle ti~nthuang mai ttOIWting thun lai tIm hut diu tute ben ngoai

Thu ba w ehd f(Ji nghi B Iruong Kinh IdISEAN (ADd) liip Ilaquoe lir CO chd ehinh (thongquo cae H(i d6ng AFTA va AlA) (tilu phJi 161cri C[1eh0(11(mg h7P lac kinh d cia ASEANeu thf (l) Hi) nghi cae quan chuc kinh t~ caD

cftp (SEOM) sc la co cht giai quy~t cae vAn d~co tinh ky thuaL AEM cbi tbam gia khi citc vftndeuro d6 ciin co quy~t dinh ehinh tfj vugt qua (bAmquyeuron Clla SEOM (2) Mili mfaC cu lTIQlquanebire cao cftp thftp nhftt la Vl (nrang lamtruang doan dam phan Cae twang doilll damphan g~p nbau hang thang (~i Ban Thl1 k)ASEAN (3) Thanh l(ip mQt h~ th6ng cae cbt taid~ tbfc hien tu vftn va giam sat vi~c tlmc hi~1cac bi~p dinh ASEAN

TIn Il-t~ icing cuiJng c6ng foe luyfh7 ruyh1

Irol1g tel1g me6c Ihll1h vien ciJl1g I1hu Irong10(111khJi cho doanh I1ghiep C11l1gnine cho caeaJi 11f(Jng kh6c xoa bo din ciie hieu bi~t khongchinb xac ho~e tieu qrc v~ qua tfinh hQi nh~pkinh tf Clla ASEAN Khll)~n khich va coi Sirtham gia clla cae doanb ngbiep la eN tht cbinbtrong cae ho~t dQng bup lac kinh ( cllaASEAN

Tlnr 110mrime hin ehuong rlnh uu ckJiphJc(lp cho cae mrac thitnh vien mai va tang clrirngthfc hi~n cae dv an lien k~t kinb t~ ASEANtrong k~ hoacb hilnh c1QngSang kitn HQj nhapASEAN (lAI)

Tlnl sau HQi nghi Cftp cao ASEAN 11 taiKuala Lumpur (201212005) dli quy~t dinhthanb lp Nhom cac nban v(il Nfli tifng(Eminant Persons Group) d~ solaquon hao Hidchuong ASEAN Hitn chuang nay se la lleurontang phap 11 quan trong de bi~n iSEiN ttlHi~p hQi sang CQng d6ng nghTa la lam choASEAN mang tlnh th~ ch~ cao han va trg glupcho vi~c thvc hi~n iEC Hifn cbuang ASEANcon se c1uaI~ co hQi thay d6i qua trinb ra qu)~tdinb cling nhu the cht cua ASEAN gllp dilynbanb qua trinh thu h9Jl chenh I~cb phM triengiGa cc nuac thanh vien

III NHlfNG VAN DE DiT RA

Nhfrng pban tlcb a trIOnebo thfty buang tiriAEC vao nam 2015 la mle tieu dAy tbarn v(mgella ASEAN De thlle bien dultlcmuc tieu nayASEAN phai giai quyft dUQcm(t loat eac vftn

deuro vbn gAn litn v6i i)i qua trinL hlnh thanh vaphilt trieuron cua Hi~p hQi nay

Thu- nhdt chenh l(jch phOI Irldn on ghi-o cae1lCo-Cthcmh vien(IO

Khong chi GDP tren dAu ngum giua caeIllrac thanh vien ehenh lech Io-n (thu nhap cuanh6m thAp nhAt (CLMV) chi b~ng ]3 dtn liSthu nh~p trung binh clh cD kh6i trong d5 GOPtrcn dAu nguai clla SingaiJo gAp so l~n Vi~tNam va 75 liin cua Camphuchia) ma trinh (1(gtphat trieuron kinh tt cua cac mrac thanh vien cungkhae nhau nhieurou

Trang khi Singapo oJ tro thanh mot nuo-ccong nghi~p phat tri~n thi cae nuac CLlviV vlndang phai ra suc e6 g~ng thoM khoi nh6m cacnuac kem phM trieuron nhiit tht gioi Singaporedugc Diln dim Kinh Ii Ihi girji danh gia Ia neuronkinh tt e6 nang lIc ecnh tranh eao thu 6 eua thfgiai nam 2005 thi Vi~t Nam Ici chi ougc xfpthtT 81 can Campuchia xtp t~n thu II2 trangt6ng 56 II 7 nuac dugc oua ra (1anh giil Trangkhi m(gtt sb neuron kinh tf c6 mue d(gtW do h6a caothi a m(gtt s6 khac neuron kinh tt can chiu nhieuroubi~n philp can thiep clla nha nuo-e (Singapodugc The Heritage Foundaliun and 777e WallSireel Journal xtp la neuron kinh tamp tv do thu haieua tht giai nam 2006 Philippin (xtp thu 98)Indonexia (xtp thu 134) va Vi~t Nam (xfp thuJ 42) la nhfrng neuron kinh tf it tv do Lao (xtp thu149) va Mianma (xtp thu 155) la nhfrng neuronkinh tt phi tl do) Chenh I~ch philt tritn Iangiua cae nuac thanh vien ASEAN can dugc ththi~n a ehenh I~eh veuro phil tritn con nguoi mue OQrna cua CJ so hctiing SI philt tritn cua thi twangtai chinh co diu kinh tf nang IfCtht cht

chi d(J va thi chi chinh Ir glua cae nuo-cthill7h viim 1(11 cang da d(1I1g6 ASEAN t6n t~icac cht d(gt ehinh tri-xJ h(gti khae nhau Nhungquan h~ vf chinh tri c6 tht thuc oily song clingc6 the lam xiu di quan h~ vf kinh tt Cae nuoeIhanh vien ASEAN (Mu co nhung tlnh loanchidn hwc rieng kh6ng gl6ng nhau Mc du

- naIlh 11 qan tr()J10 Cl ~lO t-)~n tl I(l Ie J ~ t- ~ I - 1- ~

vFe nhlrng cae nuac J~ay o~u d~t 19i j l q ~_iit~gia lell hang 0311 va luon c6 gi~g duv (ri P(trieuron quan he vai cae dbi tae Ian 0- ben ngo~iNhilng tinh toim rieng nay c6 the anh huerngd~n tbc d(gt thue hien cam k~t Cw m6i tOCd]vicn dbi vai nhung vin of lien kft kinh tt eukh6i Them vilO 06 a ASEAN can tCm (uinhC1lg khac bi(t htt suc Ian veuro ton giaG vanh6a ngon ngu gifra cae nu6c

l1c ell cum tu lh6ng nhdl Irong (1a (I-mgthuang augc cac nha lanh ocoASEAN nh~c taikhi miell ta ASEAN song tren thvc t~ k~o(the tim thAy Sl th6ng nbit khi c6 sv Go da-g V

khac biet Ian gifra cae lUac M(JI rna chenhI~ch ph at tritn lit mQt tl1Tc tf khileh qllan vi c)th2 la di)ng Irc clia SI phil triCn Ngo rachenh l~ch ph3t trifn gi iJacae lurac theln11 [i1can e6 tht tcOaieurou kien de cae nllac bf sungeho nhau thong qua cae chuong trlnh 19[ ta~thich hgp (nh~m kbai thae Igi tht rieng Vl bbsung eho nhall at cling phill tritn)

Melt kh6c thue tf eho thAy chenh ICch pi t

tritn giua cac mroc thanh vicn ASEAN 62I~g (Jnhung tae dong tieu cm toi qua trinh b~p tellkhu vrc i) Tr9ng tam chiEn layc phat tri2] (2-cac nuac khae biet nhau qua d6 imh hI0111lieLiCfC tai kha nang hgp tae va h(gti nh~p kh~ vuetrang cac IInh vltC co ban nhll tlmong m~ (1iiltu tai chinh-ti~n 1~moi tnrang va an sinh xiihQi Ii) Kha nang Illtcrng 19i va tan dung cae C(Y

h(gti cling nhu d6i ph6 vai cae bit I(i vr thitcgtthuc tu hQi nhp kinh tt qubc tt sau r(gtng hemcua ASEAN rit kbac nhau giila cac lllrac tha]lJvicn vai nhung tac dQng tieu crc tai qlli Unhhgp tae va h(gti nh~p iii) Duai tiic aQng (tta qliitrinh tnan cill hoa SlTm~t 6n d)nh do kn phMtr]6n eLla InQt nuac thanh vien se co nhfrng lca(gtng liiy Ian to-i nhung nuac thanh viln kh-rgay xllng dQL chia re va de doa tai vi(c bi1am an ninh ehf loan kIm VLrc(chAng htn trelIlfcac vfrn a~nhu khung hoang Uti chi lh~Vll d~ ~~elf) hot oQllg khung b6 Jy khai sac tQ~ ti

NhiJng vin ae KINH TEVA CHiNHTR Ti-iE GIGs6 8 (135) 2~07--------- - --- ---

S5~ngq~fl9 kinh t(-Ef~EC)_ _N~6_id__l_ngo __ _

r~S---_--_--_ --_-_-_ iJilJp an eM KINH TE VA CHfNH TRI THE GIOI So 8 (136) 2001~gt4

giao va cae h00t deng tQi ph~un xuyen qu6cgia ) iv) Chfnh l~eh pMt triEn con khitn ehamQt s6 nuae co xu Im6ng phat triEn ly Him (xuhuang ky ktt cae FTA song phuong vai cae d6itac Ian ben ngoai khu ve ) eung nhu (10 diEuki~n dE cae nuae ben ngoai dij gay (ae dong liiikeo cae nuae thilnh vien phle Vl eho Igi ichcae y d6 eia cae l1lrae nay (~i khu vue He quaeu6i cling elia de tae dong tren la ASEAN 5e bigiin11din sue G-lhtranh suy yEll vai (u each IamQ( kh6i th6ng nh~t va all ninh kinh tE eua khuvue se khong duge dam baa

Tllllhoi Ihi Iruang bi chia c6lnghiem r9ng

Nhfmg rao ean thuE quan vi phi (hut quanehia e~t (hi (mong khu vue (hanh 10 thi (nrangricng rc va dmre baa hQ M(le d0 timE quan d6ivo-i thuang mci nQi bi) kh6i dli giam dang kEgifra cae mrue ASEAN-6 song gifra de nuaeCLMV vm rh eung nhu gifra ASEAN-6 vaiCLMV thi vin con dang kt Thea tinh (0an euaBan Thu ky ASEAN thue hi~n cam kt(CEPTIAFT A cae nuae ASEAN-6 se giiun (hutquan ella minh xu6ng mue 0-5 d6i vai9955 t6ng 56 mi)thang (rong khi CLMV chigiiun d6i vCri5567 Khi (hut qllan giam eachang rao phi thut quan lai tang len dt baa hQeac nhil san xu~( trong nuae NhGng rilOcan phithut quan dang dugc cae (hanh vicn ASEANtleh eIJe Slr dllng la hcn ngileh nh~p kh5u hlnehE xu~t kh5u (11 nguy~n va eh6ng plJa giaNgai ra cae quy dinh vb kY thu~( vb himhehinh v~ Slfe )lthoean (oan moi truong nhanmac d6ng g6i eung duge cac mrae ASEAN tiehqre khai (haG Cae (hli tlle hai quan va thitu slJhili hoa h6a thu Ie hai quan gifra cae nUCreclingla nhfrng hang rao bao h9 phi thut quan gifracac mr6e thanh vien v6i nhau

Sr phan illang (hi truang nhu v~y dang khitneha giGa cae xi nghi~p va cae ngimh (rangASEAN it e6 sr philn eong lao dQng vai nhauva bai v~y (humlg l11qinQi bQ kIm vvc co t6edO tang rit cI-mkhoang 3-4 (rang (hi)i ky titn8m 1994 (nam AfTA eo h~u he) din nayella dli c6 tht lAy cUQc khllI~g hoang tai chinh-

(ibn te 1997-1998 ra db bi~n ho thi t6e GQtangnhu viiy la r~t th~p so vai t6e dQ tang 20 ClllEEC trong 10 nam dku thanh l~p cQog d6ngkinh tt Trong qua trinh thIJe hien AFTA mots6 nuae thilnh vien con eh~m thlc hi~n cae camktt eua minh (ching hln nhlf Malaysia va Vi~tNam tilm thai rut ra khOi danh mvc giam thuithea lQ trlnh trong nganh eong nghi~p 0 to)Tioh trilng oay phill1 anh tlnh b6 sung I~n Ilhanella thi (mang ASEAN Ia th~p va ASEAN v~nchua e6 ehinh sach chung dE e6 (hE Ira thanhmQt thfc (hb (h6ng nh~t khi d6i m~ vai eanhtranh ben ngoai

Thriba chi nghla baa h6 lrang ITnhvue Mulu van mgnh

Sang kieuroo KIm Vlfe Dku tu ASEAN (All-)duQc triin khai db thue d5y hgp tae giua caeou6e thanh vien trang IInh vue d~u lU Tn)nhicll trong qua trinh thfe hi~n mQ 56 nuCrcv~n con bj chu nghla baa hQnfu keo 1-19dua r~tnhi~u nganh cua minh vao danh mllCnhlYcam(SL) danh mle IOlitnr tlmthai (TEL) va danhillle 10litrit chung (GEL) Thea Baa cao giGakjeua Kt hOlchHanh d(ng Ha NQi m9( s6 nuCrc(hanh vien tham chi con th~y lung rung khi phaixae dinh cae danh mvc noi tren d6i vai lJnh vuedjeh V Cae danh mle tren eang dai hay eimgnhibu nganh dlfge dua Vilacac danh mle thi baah9 eang mtnh va lf do h6a eang eh~m Vi thElien ktt kinh (i sau han cilng g(ip tra ngli

Th lu tc)mphon Irang Ihuong mgi dich vulidn ridn eh9m va Ihidu S1 h9P lac chijl che vdlai chinh-liJn I~

Tv do hoa djeh Vl gifra cac nu6e (hanh vienASEAN Chll ytu dUQethIJc hi~n thea phuang(huc eung dp 1 (eung dp dieh Vl xnyen biengi6i) va phuang (hue 2 ((ieu dung dieh V amr6e ngoai) Tuy nhien (rang qua (rinh damphan lf do h6a eac doan dili biiu cae nuCrcthuang khong e6 quybn quytt dinh cam kbt vithb (itn d9 dam phan di~n ra kha eMm

TY gia h6i doai e6 anh huang 16n dEn thuangillliva do do dbn lien kbt kinh d Cac nen kinh

IIrII

l

Nguyampn Hong Sn ~6ng dong kinh te SEAN (flEe) [16idung

t~ ASEAN phu thu()c nhi~u vao ngai t11Uungva vi~c thanh toan cho cac giao dich ngoi thucmg thuang duac thc hiln b~ng cac dongti~n Clk dc nuac ngoai kh6i T) gia giua ci6ngti~n eila cac nuac thanh vien so Vlii USD trangthai gian tiI khling hoang tai chinh-ti~n tl chauA 1997-1998 d~n nay bi~n ciQng khong gi6ngnhau D an danh gia tinh kha thi clla d6ng tilnchung ASEAN vi he th6ng ty gia ASEAN tuyda duae tri~n khai nhung li cham vi khong illngu6n tai chfnh d~ thllC hien Thi~u hQp tae v~t) gia da can tra d~n vilc duy tri mQt ch~ d(J t)gia h6i cimii 6n cijnh va vi v~y clm tra thucmgrni giua cac nuac thanh vi en e1a lam can tralien k~t va hQi nJliip kinh t~ ASEAN sau han

M(ic du S hQptac v~ tai chinh giG-acac nuaeASEAN g~l day duQCthuc d~y thong qua caehi~p dinh nhu Ti~n trinh Giam sat ASEAN(ASP) Thoa thun Hoan d6i ASEAN Sangki~n Chiang-mai (CM) tny nhien v~n con mQts6 ]wn ch~ trang cae hi~p djnh nay Thzr nh61vi~c thi~u ht s6 li~u kinh t~ da gay kh6 khancho vile dua ra cac so sanh lien qu6c gia CllaASP Tren thvc t~ s6 li~u tim th~p tir nh6mCLf1V v~n chua d~y du va dip nhat M(it khitcv~n chua c6 sv thao lun th~ng thim v~ k~t quava s6 lieu thu thp duQc Cac nuae thanh vienv~ncon to ra qua th(in trQng chi cM y~u d~ CPd~n nhling thanh tvu kinh t~ clla nhau ma chuadi sau vao nhung v~n cl~ kh6 khan ben trangASP se khong th~ phil ]my cluQct6i clanhung lqiich Cllano n~u nhu nhling v~n cl~nay chua duackh~c phc tri~t cl~ Thu hai vilc thvc hi~n CMv~n can chua clvng nhung hn ch~ nhu i) Giit tricua CM can tuang cl6i nho khi so sanh vai dftru ngoi h6i duQc n~m giu bai dc qu6c giaASEAN+3 cung nhu yeu du h6 trQkhin dp d6iv6-i citc nuac gap khung [lOang va Ii) CM v~ban ch~t la cac hj~p dlnh song phuong nen thcod6 lam hn ch~ tinh linh hot va hi~u qua cua n6

Th nam nang IfCCIhc hien dic cam kit kem

Mac dli eac keuro hoch va chuang trinh CltaASEAN nhi~u va d~y tham vQng nhung kha

nang thue hien chung eua ASEAN tbi ai ketnCo nhitu nguyen nhan d~n (1~nsv )~u kltmnay

Mol (1 eac ki lloicit VII ellamg trinit cIlaASEAN elura tlu(JehiiJn thc hoa Iltilllh caebiijn phap va bulYc tli Cl thi Cae nu6-e thitnhvien co th~ nhit tIi vai nhau vb ) tuang va thaoJui)rcluae vai nhau d~ dua ra mQt k~ hochchung Song khi ban tieurop d~n cac bi~n phap vacaG bUeJ-cthuc hiln thi hQ li thuang khong theurooat duQc migttsv d6ng thun Db Sf thi~u dAngthuan niy kh6i kim chan cac thanh vien hanghal cac phuong thlrc J o-x va 2+X da duQc dira Tu) nhien chung li dua d~n nguy ca phannh6m ASEAN va vi theuro citng d~n t6-i sv thi~ud6ng thui)n Them vao cl6 nhi~u khia c~nh euamot thi tnrimg th6ng nh~t v~n chua duQc duavao k~ hoch thvc hi~n ch~ng han nhu viin d6mua siirn chinh phu khuyeuron khich xlliit khauchinh sach cnh tranh va hili hoa hoa cae chinhsach ty gia tai chinh va ti~n teo

lJai la tltiiu s finlt tI(IO qua trlnit tlwcitiiJl1HI th6ng t6 chuc cua ASEAN g6m nhungco du c6 sv tham gia Clla m6i nu6c thitnh vienmang (inh chiit dai di~n eho qu6c gia han la daidien cho ca ASEAN ASEAN khong c6 mQt cach~ di~u hanh dQc Ii)pe6 thiim quy~n di~u ph6iehung cling nhu thuc diiy cac nuac thanh vicntlmc hi~n nhG-ng cam k~t h(ii nh(ip khu VCT6ng thu ky ASEAN va Ban thu ky ASEANcluac trao it chlrc nang_ Cac ca ch~ HQi nghjNgoi truong ]-l(ii nghi BQ truang kinJl t~ vaJ-lQinghi BQ truang tai chinh ASEAN cling nhicac hQi ngh clla cac quan chuc chuyen mon cc~p (dp thu truang va V tru6ng) hot dQngkem hi~u qua_ Chung mai chi dimg Ii a hlnhthuc tham viin Ch(I chua phai la nhung ca quanch(rc nang hay ban cong tac thvc tho Do docong vi~c Cllanhung ca quan nay cling chi dlrngIi 6- nllre ban bc la chinh chu khong phaitri~n khai Them vao d6 nhi~u cloan di bi~uClla cac nuac thanh vien duQc chinh phu nuacminh ci6ng y cho hi~n di~n a hQinghj nhung l~illtlong dUQCeho quy~n quy~t dinh Dibu nilycling g(Jp ph~n lam cho vi~c trieuron khai thuc hi~nCdCbien phap thuc diiy lienk~t va hQi nhap kinh

NhOng vfin 06 KiKHTE V_ACHiNH TR THE GiOIs6 S (136) 2007--------------- -------~1~~bull

Chu thieh

1 M(it s6 n(ii dung eua bai viet nay duqe dTa tren Deuro an Chfnh phu S~ tham gia eua Vi~t Nam viOC(ng d6ng kinh teuro ASEAN trong ajnh hlrang phat trieuron kinh teuro-xa h(ii va h(ii nhap kinh tf qu6e teuroChu nhiem GSTS D6 Hoai Nam 92006

2 Cng d6ng ASEAN (AC) bao g6m 3 tr~ et Cng a6ng Kinh teuro ASEAN (AEC) Cng a6ng an ninhASEAN (ASC) Cng a6ng van h6a-xa hi ASEAN (ASCC)

3 ASEAN (2006) Decaraion of ASEAN Concord II (Bali Concord 1I)wwwaseansecorg

4 AFTA dugc thieurot lap nam 1992 Ca eheuro Thueuro quan Uu aai e6 Hi~u lIe Chung (CEPT) ouge thieurot laPd~ thfC hien AFTA Co chf CEPT bao g6m cac san ph5m eh6 tao va ban eh6 t~o k6 ea cae tu lieusan xu5t va nang san aa eh6 bi6n Cac thanh vien cam k6t trong CEPT itLm ra 4 Danh me thrc thigam Danh m~e cam k~t (IL) Danh m~c mi~n trlr t1n thai (TEL) Danh In~e nhay cam (SL) VDanh 1nC mi~n trtT chung (GEL) Thueuro quan d6i vai cae san ph5m trong Danh m~e IL phili citt giamxu6ng mire 05 vao lam 2002 o6i vai ASEAN-6 2006 (Viet Nam) 2008 (LSo va Myanmar) va2010 (Carnpuehia)

Nhu Vy theo df tinh AEC se la su hietlwc hoa T~m nhin 2020 vao nam 2015 Iiibuac phat trieuron ti~p theo cua eae qua trinh hgptac kinh t~ cla vit dang clugc thvc hi~n trongASEAN co b6 sung them 2 nQi dung mai la laoclQng di ehuyeuron tv do vit vbn cluge di chuyeuron tlldo han D6ng thai AEC se lit mQt CQng d6ngkinh te ma vai each tiep c~n lien kb nganhtirng ph~n ti~m tien (step-by-step) nhieurou tbedQ (multi-speed) vit vai tinh tht che eao hanDay lit mQt tham vQng Ian ciia ASEAN trongbbi Caml lien ket kinh te cua Hi~r hi dange1ugc eoi la kha long leo vai mQl 101 kil6 khanva tra ng~i Chenh lech pMt trieuron 16n Cae th~cheuro chinh tri-xa hQ khac bi~l nhau Thi tlIongchia c~t vit phan mang Nang Irc thfe thi yellkem Tham vQng nay c6 there h~n duge haykhong se ph fin nhitu ph thuQc vao quyeurot tamchinh tri ella m6i nuac noi rieng cling nhu cllatoitn kh6i noi chung trang vi~c thu hqJ chenhl~ch philt trieuron cai cach n6n kinh t~ cua milinuac thitnh vi en hai hoa h6a va nang cao quy6nlIc cung nhu tinh thfc thi cua cac tbeuro eh2 clitutiet khu vrc Hy vQng r~ng s~r gia doi cua Hienchuang ASEAN VilO cu6i nam 2007 sc la buocngoiit quan trQng trong qua trinh hi~n tlwe h6an1fCtieu d~y tham vQng nay

IV M(n vAl NH~N XETtf cua ASEAN tra nen Ch(IDchp han Ngoiti raviec ap dng m(t each tuy~t d6i phuong cachA SLA1v (a6ng thun YJlong can thi~p tu nguy~n)trong lien kt kinh t~ c6 th~ can tra Sf linh hotcun nhu hi~u qua Ctla ASEAN trong cac hitnh(t[1 vit chu011g trim) C th~ nhilt lit trong vi~cgiam sat cac nuac thanh vi en thfc hi~n cam k~t

Ba la thiifu llgu6n tai eltinlt iIeuro tltlfc Itifncae kli Itoch ellIntng trinlt Itrp tac va pit attri8n Vi del trong giai don mQt (3 nam d~utien) [hvc hi~n K~hOlch Hitnh dQng Ha NQi claco 198 df an dugc tri[n khai c~n cl~n s6 titn lend~n 367 tri~u USD Song do khong du titnASEAN e1a phai trong Cy vao Sf titi trg tu benllgoai trang d6 cac mrac d6i thoi giup 246 tri~uUSD (khoang 67) va cac t6 chuc qu6c t~ giup27 tri~u USD (khoang 7) Dl c6 khoang 22 dfan 1011bi chm do plnh eha ngu6n titi chinh

n6n la 111tin tltIC kMing illiy ilil khi xiiytImg cac d an trfeuron kltai

Co STch6ng cbeo gifra cac df an va chuangtrlnh thfc hi~n MQt s6 dT an mai dugc dt rami khong xem xet cl~n nhung df an da tritnkhai nen kel qua la cac dr an phai dugc clituchinh diin cl~n vj~c mAt rAt nhitu thai gian ConlJitu du an vit chuang trinh thfc hi~n dnnhitu thai gian han so vai df tinh Nguyennhan lit Sf thi~u thong tin cla diin tai cac nhnthtre sai l~ch khi xay dfng eac df an

1~_ k I

I

II

I

II

iI71t - ~

11 I If~i

eJ~~

l~

()-------~_-----_ NhCtng van ae KINH TE VA CHiNH TR THE GI01 s68 (136) 2007i ~-~~

C ---------------- ------Nhfing valde KINH TE VA CHINH TR THE GIG s6 8 (136) 2)07

jl~~I~i1~-1

l-~i

z)q

-1

~-IIi

~l I~

I~1 Ilj Itn

tjI~1 I

Ij

I~-11~to1bulli

j

i

l ~fLl

I

Cong dong kinh te ASEAN (AEC) N(li dung

[~ noi kh5i SEAN trIOncon duang huang taiAEC cu6i nfun 2005 cae BQ tnrimg kinh t~ASEAN (AEM) dii nhiit tri b6 sung ngimh dichvu h(iu dn (Logistics) tfa thimh ngimh uu tienh9i nhp thu 12 vai Viet Nam dong vai tra dieurouph5i vien

Nhu vay AEC la mo hinh hQi nhp theongimh val l11~lec1ieh i) khuy~n khich phat huyslre m~nh kinh t~ ella tlrng thimh vien trong caengiillh ma hq co Iqi th~ qua do k~t hap sucl11anh kinh t~ Clla tung mrac thanh vien nh~mt~o lqi (h~ cho toan khu vrc ii) t~o dieurou ki~n(htte d~y va tang cuang dil tn nQi kh6iAEAN iii) Duy (ri cae ho~( dQng san xu~t vacite bOil dQng kinb t~ khae trong noi bQASEAN jv) khuyfn kbieh (bue ngoai (rongnbi bQ ASEAN v) phat tritn cae san pb~l11vadich vu mang tbucrng hi IOuASEAN (made inASEAN)

Brmg cach (here hi~n hQi nhp nhanh trong12 ngimb uu tien cac nuae ASEAN se tangwang duqc (huong mili va diu (u nQi kh6itrong cae nganh nay cling nlm t~o buae dQt phatao da va thuc day hi~u ung Ian toa sang cacnganh khae Di~il binh la nganb dicb VI hu dn- nganh co tae dQng Ian toa lien nganh va d6ngvai tra then chflt trong quy trinh giao djcbthuang m~i diu tu hien d~i Trong b6i c3nh caemrac ASEAN da co AFT A cac chi phi saubien gial cho thu tIC hai quan v(in tai phanpbfli dang chifm ty trong ngay cimg eao(rong gia thimh san pbilm cufli cung Vai vi~cnang cao hi~u qua ngimh hu dn ASEAN byvong cac thi tnrang thanh vjen se dugc kftnfli eh(i( che han giao thnang hang hoa tbun19i bi~u qua chi phi thftp gop phin xlle ti~nthuang mai ttOIWting thun lai tIm hut diu tute ben ngoai

Thu ba w ehd f(Ji nghi B Iruong Kinh IdISEAN (ADd) liip Ilaquoe lir CO chd ehinh (thongquo cae H(i d6ng AFTA va AlA) (tilu phJi 161cri C[1eh0(11(mg h7P lac kinh d cia ASEANeu thf (l) Hi) nghi cae quan chuc kinh t~ caD

cftp (SEOM) sc la co cht giai quy~t cae vAn d~co tinh ky thuaL AEM cbi tbam gia khi citc vftndeuro d6 ciin co quy~t dinh ehinh tfj vugt qua (bAmquyeuron Clla SEOM (2) Mili mfaC cu lTIQlquanebire cao cftp thftp nhftt la Vl (nrang lamtruang doan dam phan Cae twang doilll damphan g~p nbau hang thang (~i Ban Thl1 k)ASEAN (3) Thanh l(ip mQt h~ th6ng cae cbt taid~ tbfc hien tu vftn va giam sat vi~c tlmc hi~1cac bi~p dinh ASEAN

TIn Il-t~ icing cuiJng c6ng foe luyfh7 ruyh1

Irol1g tel1g me6c Ihll1h vien ciJl1g I1hu Irong10(111khJi cho doanh I1ghiep C11l1gnine cho caeaJi 11f(Jng kh6c xoa bo din ciie hieu bi~t khongchinb xac ho~e tieu qrc v~ qua tfinh hQi nh~pkinh tf Clla ASEAN Khll)~n khich va coi Sirtham gia clla cae doanb ngbiep la eN tht cbinbtrong cae ho~t dQng bup lac kinh ( cllaASEAN

Tlnr 110mrime hin ehuong rlnh uu ckJiphJc(lp cho cae mrac thitnh vien mai va tang clrirngthfc hi~n cae dv an lien k~t kinb t~ ASEANtrong k~ hoacb hilnh c1QngSang kitn HQj nhapASEAN (lAI)

Tlnl sau HQi nghi Cftp cao ASEAN 11 taiKuala Lumpur (201212005) dli quy~t dinhthanb lp Nhom cac nban v(il Nfli tifng(Eminant Persons Group) d~ solaquon hao Hidchuong ASEAN Hitn chuang nay se la lleurontang phap 11 quan trong de bi~n iSEiN ttlHi~p hQi sang CQng d6ng nghTa la lam choASEAN mang tlnh th~ ch~ cao han va trg glupcho vi~c thvc hi~n iEC Hifn cbuang ASEANcon se c1uaI~ co hQi thay d6i qua trinb ra qu)~tdinb cling nhu the cht cua ASEAN gllp dilynbanb qua trinh thu h9Jl chenh I~cb phM triengiGa cc nuac thanh vien

III NHlfNG VAN DE DiT RA

Nhfrng pban tlcb a trIOnebo thfty buang tiriAEC vao nam 2015 la mle tieu dAy tbarn v(mgella ASEAN De thlle bien dultlcmuc tieu nayASEAN phai giai quyft dUQcm(t loat eac vftn

deuro vbn gAn litn v6i i)i qua trinL hlnh thanh vaphilt trieuron cua Hi~p hQi nay

Thu- nhdt chenh l(jch phOI Irldn on ghi-o cae1lCo-Cthcmh vien(IO

Khong chi GDP tren dAu ngum giua caeIllrac thanh vien ehenh lech Io-n (thu nhap cuanh6m thAp nhAt (CLMV) chi b~ng ]3 dtn liSthu nh~p trung binh clh cD kh6i trong d5 GOPtrcn dAu nguai clla SingaiJo gAp so l~n Vi~tNam va 75 liin cua Camphuchia) ma trinh (1(gtphat trieuron kinh tt cua cac mrac thanh vien cungkhae nhau nhieurou

Trang khi Singapo oJ tro thanh mot nuo-ccong nghi~p phat tri~n thi cae nuac CLlviV vlndang phai ra suc e6 g~ng thoM khoi nh6m cacnuac kem phM trieuron nhiit tht gioi Singaporedugc Diln dim Kinh Ii Ihi girji danh gia Ia neuronkinh tt e6 nang lIc ecnh tranh eao thu 6 eua thfgiai nam 2005 thi Vi~t Nam Ici chi ougc xfpthtT 81 can Campuchia xtp t~n thu II2 trangt6ng 56 II 7 nuac dugc oua ra (1anh giil Trangkhi m(gtt sb neuron kinh tf c6 mue d(gtW do h6a caothi a m(gtt s6 khac neuron kinh tt can chiu nhieuroubi~n philp can thiep clla nha nuo-e (Singapodugc The Heritage Foundaliun and 777e WallSireel Journal xtp la neuron kinh tamp tv do thu haieua tht giai nam 2006 Philippin (xtp thu 98)Indonexia (xtp thu 134) va Vi~t Nam (xfp thuJ 42) la nhfrng neuron kinh tf it tv do Lao (xtp thu149) va Mianma (xtp thu 155) la nhfrng neuronkinh tt phi tl do) Chenh I~ch philt tritn Iangiua cae nuac thanh vien ASEAN can dugc ththi~n a ehenh I~eh veuro phil tritn con nguoi mue OQrna cua CJ so hctiing SI philt tritn cua thi twangtai chinh co diu kinh tf nang IfCtht cht

chi d(J va thi chi chinh Ir glua cae nuo-cthill7h viim 1(11 cang da d(1I1g6 ASEAN t6n t~icac cht d(gt ehinh tri-xJ h(gti khae nhau Nhungquan h~ vf chinh tri c6 tht thuc oily song clingc6 the lam xiu di quan h~ vf kinh tt Cae nuoeIhanh vien ASEAN (Mu co nhung tlnh loanchidn hwc rieng kh6ng gl6ng nhau Mc du

- naIlh 11 qan tr()J10 Cl ~lO t-)~n tl I(l Ie J ~ t- ~ I - 1- ~

vFe nhlrng cae nuac J~ay o~u d~t 19i j l q ~_iit~gia lell hang 0311 va luon c6 gi~g duv (ri P(trieuron quan he vai cae dbi tae Ian 0- ben ngo~iNhilng tinh toim rieng nay c6 the anh huerngd~n tbc d(gt thue hien cam k~t Cw m6i tOCd]vicn dbi vai nhung vin of lien kft kinh tt eukh6i Them vilO 06 a ASEAN can tCm (uinhC1lg khac bi(t htt suc Ian veuro ton giaG vanh6a ngon ngu gifra cae nu6c

l1c ell cum tu lh6ng nhdl Irong (1a (I-mgthuang augc cac nha lanh ocoASEAN nh~c taikhi miell ta ASEAN song tren thvc t~ k~o(the tim thAy Sl th6ng nbit khi c6 sv Go da-g V

khac biet Ian gifra cae lUac M(JI rna chenhI~ch ph at tritn lit mQt tl1Tc tf khileh qllan vi c)th2 la di)ng Irc clia SI phil triCn Ngo rachenh l~ch ph3t trifn gi iJacae lurac theln11 [i1can e6 tht tcOaieurou kien de cae nllac bf sungeho nhau thong qua cae chuong trlnh 19[ ta~thich hgp (nh~m kbai thae Igi tht rieng Vl bbsung eho nhall at cling phill tritn)

Melt kh6c thue tf eho thAy chenh ICch pi t

tritn giua cac mroc thanh vicn ASEAN 62I~g (Jnhung tae dong tieu cm toi qua trinh b~p tellkhu vrc i) Tr9ng tam chiEn layc phat tri2] (2-cac nuac khae biet nhau qua d6 imh hI0111lieLiCfC tai kha nang hgp tae va h(gti nh~p kh~ vuetrang cac IInh vltC co ban nhll tlmong m~ (1iiltu tai chinh-ti~n 1~moi tnrang va an sinh xiihQi Ii) Kha nang Illtcrng 19i va tan dung cae C(Y

h(gti cling nhu d6i ph6 vai cae bit I(i vr thitcgtthuc tu hQi nhp kinh tt qubc tt sau r(gtng hemcua ASEAN rit kbac nhau giila cac lllrac tha]lJvicn vai nhung tac dQng tieu crc tai qlli Unhhgp tae va h(gti nh~p iii) Duai tiic aQng (tta qliitrinh tnan cill hoa SlTm~t 6n d)nh do kn phMtr]6n eLla InQt nuac thanh vien se co nhfrng lca(gtng liiy Ian to-i nhung nuac thanh viln kh-rgay xllng dQL chia re va de doa tai vi(c bi1am an ninh ehf loan kIm VLrc(chAng htn trelIlfcac vfrn a~nhu khung hoang Uti chi lh~Vll d~ ~~elf) hot oQllg khung b6 Jy khai sac tQ~ ti

NhiJng vin ae KINH TEVA CHiNHTR Ti-iE GIGs6 8 (135) 2~07--------- - --- ---

S5~ngq~fl9 kinh t(-Ef~EC)_ _N~6_id__l_ngo __ _

r~S---_--_--_ --_-_-_ iJilJp an eM KINH TE VA CHfNH TRI THE GIOI So 8 (136) 2001~gt4

giao va cae h00t deng tQi ph~un xuyen qu6cgia ) iv) Chfnh l~eh pMt triEn con khitn ehamQt s6 nuae co xu Im6ng phat triEn ly Him (xuhuang ky ktt cae FTA song phuong vai cae d6itac Ian ben ngoai khu ve ) eung nhu (10 diEuki~n dE cae nuae ben ngoai dij gay (ae dong liiikeo cae nuae thilnh vien phle Vl eho Igi ichcae y d6 eia cae l1lrae nay (~i khu vue He quaeu6i cling elia de tae dong tren la ASEAN 5e bigiin11din sue G-lhtranh suy yEll vai (u each IamQ( kh6i th6ng nh~t va all ninh kinh tE eua khuvue se khong duge dam baa

Tllllhoi Ihi Iruang bi chia c6lnghiem r9ng

Nhfmg rao ean thuE quan vi phi (hut quanehia e~t (hi (mong khu vue (hanh 10 thi (nrangricng rc va dmre baa hQ M(le d0 timE quan d6ivo-i thuang mci nQi bi) kh6i dli giam dang kEgifra cae mrue ASEAN-6 song gifra de nuaeCLMV vm rh eung nhu gifra ASEAN-6 vaiCLMV thi vin con dang kt Thea tinh (0an euaBan Thu ky ASEAN thue hi~n cam kt(CEPTIAFT A cae nuae ASEAN-6 se giiun (hutquan ella minh xu6ng mue 0-5 d6i vai9955 t6ng 56 mi)thang (rong khi CLMV chigiiun d6i vCri5567 Khi (hut qllan giam eachang rao phi thut quan lai tang len dt baa hQeac nhil san xu~( trong nuae NhGng rilOcan phithut quan dang dugc cae (hanh vicn ASEANtleh eIJe Slr dllng la hcn ngileh nh~p kh5u hlnehE xu~t kh5u (11 nguy~n va eh6ng plJa giaNgai ra cae quy dinh vb kY thu~( vb himhehinh v~ Slfe )lthoean (oan moi truong nhanmac d6ng g6i eung duge cac mrae ASEAN tiehqre khai (haG Cae (hli tlle hai quan va thitu slJhili hoa h6a thu Ie hai quan gifra cae nUCreclingla nhfrng hang rao bao h9 phi thut quan gifracac mr6e thanh vien v6i nhau

Sr phan illang (hi truang nhu v~y dang khitneha giGa cae xi nghi~p va cae ngimh (rangASEAN it e6 sr philn eong lao dQng vai nhauva bai v~y (humlg l11qinQi bQ kIm vvc co t6edO tang rit cI-mkhoang 3-4 (rang (hi)i ky titn8m 1994 (nam AfTA eo h~u he) din nayella dli c6 tht lAy cUQc khllI~g hoang tai chinh-

(ibn te 1997-1998 ra db bi~n ho thi t6e GQtangnhu viiy la r~t th~p so vai t6e dQ tang 20 ClllEEC trong 10 nam dku thanh l~p cQog d6ngkinh tt Trong qua trinh thIJe hien AFTA mots6 nuae thilnh vien con eh~m thlc hi~n cae camktt eua minh (ching hln nhlf Malaysia va Vi~tNam tilm thai rut ra khOi danh mvc giam thuithea lQ trlnh trong nganh eong nghi~p 0 to)Tioh trilng oay phill1 anh tlnh b6 sung I~n Ilhanella thi (mang ASEAN Ia th~p va ASEAN v~nchua e6 ehinh sach chung dE e6 (hE Ira thanhmQt thfc (hb (h6ng nh~t khi d6i m~ vai eanhtranh ben ngoai

Thriba chi nghla baa h6 lrang ITnhvue Mulu van mgnh

Sang kieuroo KIm Vlfe Dku tu ASEAN (All-)duQc triin khai db thue d5y hgp tae giua caeou6e thanh vien trang IInh vue d~u lU Tn)nhicll trong qua trinh thfe hi~n mQ 56 nuCrcv~n con bj chu nghla baa hQnfu keo 1-19dua r~tnhi~u nganh cua minh vao danh mllCnhlYcam(SL) danh mle IOlitnr tlmthai (TEL) va danhillle 10litrit chung (GEL) Thea Baa cao giGakjeua Kt hOlchHanh d(ng Ha NQi m9( s6 nuCrc(hanh vien tham chi con th~y lung rung khi phaixae dinh cae danh mvc noi tren d6i vai lJnh vuedjeh V Cae danh mle tren eang dai hay eimgnhibu nganh dlfge dua Vilacac danh mle thi baah9 eang mtnh va lf do h6a eang eh~m Vi thElien ktt kinh (i sau han cilng g(ip tra ngli

Th lu tc)mphon Irang Ihuong mgi dich vulidn ridn eh9m va Ihidu S1 h9P lac chijl che vdlai chinh-liJn I~

Tv do hoa djeh Vl gifra cac nu6e (hanh vienASEAN Chll ytu dUQethIJc hi~n thea phuang(huc eung dp 1 (eung dp dieh Vl xnyen biengi6i) va phuang (hue 2 ((ieu dung dieh V amr6e ngoai) Tuy nhien (rang qua (rinh damphan lf do h6a eac doan dili biiu cae nuCrcthuang khong e6 quybn quytt dinh cam kbt vithb (itn d9 dam phan di~n ra kha eMm

TY gia h6i doai e6 anh huang 16n dEn thuangillliva do do dbn lien kbt kinh d Cac nen kinh

IIrII

l

Nguyampn Hong Sn ~6ng dong kinh te SEAN (flEe) [16idung

t~ ASEAN phu thu()c nhi~u vao ngai t11Uungva vi~c thanh toan cho cac giao dich ngoi thucmg thuang duac thc hiln b~ng cac dongti~n Clk dc nuac ngoai kh6i T) gia giua ci6ngti~n eila cac nuac thanh vien so Vlii USD trangthai gian tiI khling hoang tai chinh-ti~n tl chauA 1997-1998 d~n nay bi~n ciQng khong gi6ngnhau D an danh gia tinh kha thi clla d6ng tilnchung ASEAN vi he th6ng ty gia ASEAN tuyda duae tri~n khai nhung li cham vi khong illngu6n tai chfnh d~ thllC hien Thi~u hQp tae v~t) gia da can tra d~n vilc duy tri mQt ch~ d(J t)gia h6i cimii 6n cijnh va vi v~y clm tra thucmgrni giua cac nuac thanh vi en e1a lam can tralien k~t va hQi nJliip kinh t~ ASEAN sau han

M(ic du S hQptac v~ tai chinh giG-acac nuaeASEAN g~l day duQCthuc d~y thong qua caehi~p dinh nhu Ti~n trinh Giam sat ASEAN(ASP) Thoa thun Hoan d6i ASEAN Sangki~n Chiang-mai (CM) tny nhien v~n con mQts6 ]wn ch~ trang cae hi~p djnh nay Thzr nh61vi~c thi~u ht s6 li~u kinh t~ da gay kh6 khancho vile dua ra cac so sanh lien qu6c gia CllaASP Tren thvc t~ s6 li~u tim th~p tir nh6mCLf1V v~n chua d~y du va dip nhat M(it khitcv~n chua c6 sv thao lun th~ng thim v~ k~t quava s6 lieu thu thp duQc Cac nuae thanh vienv~ncon to ra qua th(in trQng chi cM y~u d~ CPd~n nhling thanh tvu kinh t~ clla nhau ma chuadi sau vao nhung v~n cl~ kh6 khan ben trangASP se khong th~ phil ]my cluQct6i clanhung lqiich Cllano n~u nhu nhling v~n cl~nay chua duackh~c phc tri~t cl~ Thu hai vilc thvc hi~n CMv~n can chua clvng nhung hn ch~ nhu i) Giit tricua CM can tuang cl6i nho khi so sanh vai dftru ngoi h6i duQc n~m giu bai dc qu6c giaASEAN+3 cung nhu yeu du h6 trQkhin dp d6iv6-i citc nuac gap khung [lOang va Ii) CM v~ban ch~t la cac hj~p dlnh song phuong nen thcod6 lam hn ch~ tinh linh hot va hi~u qua cua n6

Th nam nang IfCCIhc hien dic cam kit kem

Mac dli eac keuro hoch va chuang trinh CltaASEAN nhi~u va d~y tham vQng nhung kha

nang thue hien chung eua ASEAN tbi ai ketnCo nhitu nguyen nhan d~n (1~nsv )~u kltmnay

Mol (1 eac ki lloicit VII ellamg trinit cIlaASEAN elura tlu(JehiiJn thc hoa Iltilllh caebiijn phap va bulYc tli Cl thi Cae nu6-e thitnhvien co th~ nhit tIi vai nhau vb ) tuang va thaoJui)rcluae vai nhau d~ dua ra mQt k~ hochchung Song khi ban tieurop d~n cac bi~n phap vacaG bUeJ-cthuc hiln thi hQ li thuang khong theurooat duQc migttsv d6ng thun Db Sf thi~u dAngthuan niy kh6i kim chan cac thanh vien hanghal cac phuong thlrc J o-x va 2+X da duQc dira Tu) nhien chung li dua d~n nguy ca phannh6m ASEAN va vi theuro citng d~n t6-i sv thi~ud6ng thui)n Them vao cl6 nhi~u khia c~nh euamot thi tnrimg th6ng nh~t v~n chua duQc duavao k~ hoch thvc hi~n ch~ng han nhu viin d6mua siirn chinh phu khuyeuron khich xlliit khauchinh sach cnh tranh va hili hoa hoa cae chinhsach ty gia tai chinh va ti~n teo

lJai la tltiiu s finlt tI(IO qua trlnit tlwcitiiJl1HI th6ng t6 chuc cua ASEAN g6m nhungco du c6 sv tham gia Clla m6i nu6c thitnh vienmang (inh chiit dai di~n eho qu6c gia han la daidien cho ca ASEAN ASEAN khong c6 mQt cach~ di~u hanh dQc Ii)pe6 thiim quy~n di~u ph6iehung cling nhu thuc diiy cac nuac thanh vicntlmc hi~n nhG-ng cam k~t h(ii nh(ip khu VCT6ng thu ky ASEAN va Ban thu ky ASEANcluac trao it chlrc nang_ Cac ca ch~ HQi nghjNgoi truong ]-l(ii nghi BQ truang kinJl t~ vaJ-lQinghi BQ truang tai chinh ASEAN cling nhicac hQi ngh clla cac quan chuc chuyen mon cc~p (dp thu truang va V tru6ng) hot dQngkem hi~u qua_ Chung mai chi dimg Ii a hlnhthuc tham viin Ch(I chua phai la nhung ca quanch(rc nang hay ban cong tac thvc tho Do docong vi~c Cllanhung ca quan nay cling chi dlrngIi 6- nllre ban bc la chinh chu khong phaitri~n khai Them vao d6 nhi~u cloan di bi~uClla cac nuac thanh vien duQc chinh phu nuacminh ci6ng y cho hi~n di~n a hQinghj nhung l~illtlong dUQCeho quy~n quy~t dinh Dibu nilycling g(Jp ph~n lam cho vi~c trieuron khai thuc hi~nCdCbien phap thuc diiy lienk~t va hQi nhap kinh

NhOng vfin 06 KiKHTE V_ACHiNH TR THE GiOIs6 S (136) 2007--------------- -------~1~~bull

Chu thieh

1 M(it s6 n(ii dung eua bai viet nay duqe dTa tren Deuro an Chfnh phu S~ tham gia eua Vi~t Nam viOC(ng d6ng kinh teuro ASEAN trong ajnh hlrang phat trieuron kinh teuro-xa h(ii va h(ii nhap kinh tf qu6e teuroChu nhiem GSTS D6 Hoai Nam 92006

2 Cng d6ng ASEAN (AC) bao g6m 3 tr~ et Cng a6ng Kinh teuro ASEAN (AEC) Cng a6ng an ninhASEAN (ASC) Cng a6ng van h6a-xa hi ASEAN (ASCC)

3 ASEAN (2006) Decaraion of ASEAN Concord II (Bali Concord 1I)wwwaseansecorg

4 AFTA dugc thieurot lap nam 1992 Ca eheuro Thueuro quan Uu aai e6 Hi~u lIe Chung (CEPT) ouge thieurot laPd~ thfC hien AFTA Co chf CEPT bao g6m cac san ph5m eh6 tao va ban eh6 t~o k6 ea cae tu lieusan xu5t va nang san aa eh6 bi6n Cac thanh vien cam k6t trong CEPT itLm ra 4 Danh me thrc thigam Danh m~e cam k~t (IL) Danh m~c mi~n trlr t1n thai (TEL) Danh In~e nhay cam (SL) VDanh 1nC mi~n trtT chung (GEL) Thueuro quan d6i vai cae san ph5m trong Danh m~e IL phili citt giamxu6ng mire 05 vao lam 2002 o6i vai ASEAN-6 2006 (Viet Nam) 2008 (LSo va Myanmar) va2010 (Carnpuehia)

Nhu Vy theo df tinh AEC se la su hietlwc hoa T~m nhin 2020 vao nam 2015 Iiibuac phat trieuron ti~p theo cua eae qua trinh hgptac kinh t~ cla vit dang clugc thvc hi~n trongASEAN co b6 sung them 2 nQi dung mai la laoclQng di ehuyeuron tv do vit vbn cluge di chuyeuron tlldo han D6ng thai AEC se lit mQt CQng d6ngkinh te ma vai each tiep c~n lien kb nganhtirng ph~n ti~m tien (step-by-step) nhieurou tbedQ (multi-speed) vit vai tinh tht che eao hanDay lit mQt tham vQng Ian ciia ASEAN trongbbi Caml lien ket kinh te cua Hi~r hi dange1ugc eoi la kha long leo vai mQl 101 kil6 khanva tra ng~i Chenh lech pMt trieuron 16n Cae th~cheuro chinh tri-xa hQ khac bi~l nhau Thi tlIongchia c~t vit phan mang Nang Irc thfe thi yellkem Tham vQng nay c6 there h~n duge haykhong se ph fin nhitu ph thuQc vao quyeurot tamchinh tri ella m6i nuac noi rieng cling nhu cllatoitn kh6i noi chung trang vi~c thu hqJ chenhl~ch philt trieuron cai cach n6n kinh t~ cua milinuac thitnh vi en hai hoa h6a va nang cao quy6nlIc cung nhu tinh thfc thi cua cac tbeuro eh2 clitutiet khu vrc Hy vQng r~ng s~r gia doi cua Hienchuang ASEAN VilO cu6i nam 2007 sc la buocngoiit quan trQng trong qua trinh hi~n tlwe h6an1fCtieu d~y tham vQng nay

IV M(n vAl NH~N XETtf cua ASEAN tra nen Ch(IDchp han Ngoiti raviec ap dng m(t each tuy~t d6i phuong cachA SLA1v (a6ng thun YJlong can thi~p tu nguy~n)trong lien kt kinh t~ c6 th~ can tra Sf linh hotcun nhu hi~u qua Ctla ASEAN trong cac hitnh(t[1 vit chu011g trim) C th~ nhilt lit trong vi~cgiam sat cac nuac thanh vi en thfc hi~n cam k~t

Ba la thiifu llgu6n tai eltinlt iIeuro tltlfc Itifncae kli Itoch ellIntng trinlt Itrp tac va pit attri8n Vi del trong giai don mQt (3 nam d~utien) [hvc hi~n K~hOlch Hitnh dQng Ha NQi claco 198 df an dugc tri[n khai c~n cl~n s6 titn lend~n 367 tri~u USD Song do khong du titnASEAN e1a phai trong Cy vao Sf titi trg tu benllgoai trang d6 cac mrac d6i thoi giup 246 tri~uUSD (khoang 67) va cac t6 chuc qu6c t~ giup27 tri~u USD (khoang 7) Dl c6 khoang 22 dfan 1011bi chm do plnh eha ngu6n titi chinh

n6n la 111tin tltIC kMing illiy ilil khi xiiytImg cac d an trfeuron kltai

Co STch6ng cbeo gifra cac df an va chuangtrlnh thfc hi~n MQt s6 dT an mai dugc dt rami khong xem xet cl~n nhung df an da tritnkhai nen kel qua la cac dr an phai dugc clituchinh diin cl~n vj~c mAt rAt nhitu thai gian ConlJitu du an vit chuang trinh thfc hi~n dnnhitu thai gian han so vai df tinh Nguyennhan lit Sf thi~u thong tin cla diin tai cac nhnthtre sai l~ch khi xay dfng eac df an

1~_ k I

I

II

I

II

iI71t - ~

11 I If~i

eJ~~

l~

()-------~_-----_ NhCtng van ae KINH TE VA CHiNH TR THE GI01 s68 (136) 2007i ~-~~

deuro vbn gAn litn v6i i)i qua trinL hlnh thanh vaphilt trieuron cua Hi~p hQi nay

Thu- nhdt chenh l(jch phOI Irldn on ghi-o cae1lCo-Cthcmh vien(IO

Khong chi GDP tren dAu ngum giua caeIllrac thanh vien ehenh lech Io-n (thu nhap cuanh6m thAp nhAt (CLMV) chi b~ng ]3 dtn liSthu nh~p trung binh clh cD kh6i trong d5 GOPtrcn dAu nguai clla SingaiJo gAp so l~n Vi~tNam va 75 liin cua Camphuchia) ma trinh (1(gtphat trieuron kinh tt cua cac mrac thanh vien cungkhae nhau nhieurou

Trang khi Singapo oJ tro thanh mot nuo-ccong nghi~p phat tri~n thi cae nuac CLlviV vlndang phai ra suc e6 g~ng thoM khoi nh6m cacnuac kem phM trieuron nhiit tht gioi Singaporedugc Diln dim Kinh Ii Ihi girji danh gia Ia neuronkinh tt e6 nang lIc ecnh tranh eao thu 6 eua thfgiai nam 2005 thi Vi~t Nam Ici chi ougc xfpthtT 81 can Campuchia xtp t~n thu II2 trangt6ng 56 II 7 nuac dugc oua ra (1anh giil Trangkhi m(gtt sb neuron kinh tf c6 mue d(gtW do h6a caothi a m(gtt s6 khac neuron kinh tt can chiu nhieuroubi~n philp can thiep clla nha nuo-e (Singapodugc The Heritage Foundaliun and 777e WallSireel Journal xtp la neuron kinh tamp tv do thu haieua tht giai nam 2006 Philippin (xtp thu 98)Indonexia (xtp thu 134) va Vi~t Nam (xfp thuJ 42) la nhfrng neuron kinh tf it tv do Lao (xtp thu149) va Mianma (xtp thu 155) la nhfrng neuronkinh tt phi tl do) Chenh I~ch philt tritn Iangiua cae nuac thanh vien ASEAN can dugc ththi~n a ehenh I~eh veuro phil tritn con nguoi mue OQrna cua CJ so hctiing SI philt tritn cua thi twangtai chinh co diu kinh tf nang IfCtht cht

chi d(J va thi chi chinh Ir glua cae nuo-cthill7h viim 1(11 cang da d(1I1g6 ASEAN t6n t~icac cht d(gt ehinh tri-xJ h(gti khae nhau Nhungquan h~ vf chinh tri c6 tht thuc oily song clingc6 the lam xiu di quan h~ vf kinh tt Cae nuoeIhanh vien ASEAN (Mu co nhung tlnh loanchidn hwc rieng kh6ng gl6ng nhau Mc du

- naIlh 11 qan tr()J10 Cl ~lO t-)~n tl I(l Ie J ~ t- ~ I - 1- ~

vFe nhlrng cae nuac J~ay o~u d~t 19i j l q ~_iit~gia lell hang 0311 va luon c6 gi~g duv (ri P(trieuron quan he vai cae dbi tae Ian 0- ben ngo~iNhilng tinh toim rieng nay c6 the anh huerngd~n tbc d(gt thue hien cam k~t Cw m6i tOCd]vicn dbi vai nhung vin of lien kft kinh tt eukh6i Them vilO 06 a ASEAN can tCm (uinhC1lg khac bi(t htt suc Ian veuro ton giaG vanh6a ngon ngu gifra cae nu6c

l1c ell cum tu lh6ng nhdl Irong (1a (I-mgthuang augc cac nha lanh ocoASEAN nh~c taikhi miell ta ASEAN song tren thvc t~ k~o(the tim thAy Sl th6ng nbit khi c6 sv Go da-g V

khac biet Ian gifra cae lUac M(JI rna chenhI~ch ph at tritn lit mQt tl1Tc tf khileh qllan vi c)th2 la di)ng Irc clia SI phil triCn Ngo rachenh l~ch ph3t trifn gi iJacae lurac theln11 [i1can e6 tht tcOaieurou kien de cae nllac bf sungeho nhau thong qua cae chuong trlnh 19[ ta~thich hgp (nh~m kbai thae Igi tht rieng Vl bbsung eho nhall at cling phill tritn)

Melt kh6c thue tf eho thAy chenh ICch pi t

tritn giua cac mroc thanh vicn ASEAN 62I~g (Jnhung tae dong tieu cm toi qua trinh b~p tellkhu vrc i) Tr9ng tam chiEn layc phat tri2] (2-cac nuac khae biet nhau qua d6 imh hI0111lieLiCfC tai kha nang hgp tae va h(gti nh~p kh~ vuetrang cac IInh vltC co ban nhll tlmong m~ (1iiltu tai chinh-ti~n 1~moi tnrang va an sinh xiihQi Ii) Kha nang Illtcrng 19i va tan dung cae C(Y

h(gti cling nhu d6i ph6 vai cae bit I(i vr thitcgtthuc tu hQi nhp kinh tt qubc tt sau r(gtng hemcua ASEAN rit kbac nhau giila cac lllrac tha]lJvicn vai nhung tac dQng tieu crc tai qlli Unhhgp tae va h(gti nh~p iii) Duai tiic aQng (tta qliitrinh tnan cill hoa SlTm~t 6n d)nh do kn phMtr]6n eLla InQt nuac thanh vien se co nhfrng lca(gtng liiy Ian to-i nhung nuac thanh viln kh-rgay xllng dQL chia re va de doa tai vi(c bi1am an ninh ehf loan kIm VLrc(chAng htn trelIlfcac vfrn a~nhu khung hoang Uti chi lh~Vll d~ ~~elf) hot oQllg khung b6 Jy khai sac tQ~ ti

NhiJng vin ae KINH TEVA CHiNHTR Ti-iE GIGs6 8 (135) 2~07--------- - --- ---

S5~ngq~fl9 kinh t(-Ef~EC)_ _N~6_id__l_ngo __ _

r~S---_--_--_ --_-_-_ iJilJp an eM KINH TE VA CHfNH TRI THE GIOI So 8 (136) 2001~gt4

giao va cae h00t deng tQi ph~un xuyen qu6cgia ) iv) Chfnh l~eh pMt triEn con khitn ehamQt s6 nuae co xu Im6ng phat triEn ly Him (xuhuang ky ktt cae FTA song phuong vai cae d6itac Ian ben ngoai khu ve ) eung nhu (10 diEuki~n dE cae nuae ben ngoai dij gay (ae dong liiikeo cae nuae thilnh vien phle Vl eho Igi ichcae y d6 eia cae l1lrae nay (~i khu vue He quaeu6i cling elia de tae dong tren la ASEAN 5e bigiin11din sue G-lhtranh suy yEll vai (u each IamQ( kh6i th6ng nh~t va all ninh kinh tE eua khuvue se khong duge dam baa

Tllllhoi Ihi Iruang bi chia c6lnghiem r9ng

Nhfmg rao ean thuE quan vi phi (hut quanehia e~t (hi (mong khu vue (hanh 10 thi (nrangricng rc va dmre baa hQ M(le d0 timE quan d6ivo-i thuang mci nQi bi) kh6i dli giam dang kEgifra cae mrue ASEAN-6 song gifra de nuaeCLMV vm rh eung nhu gifra ASEAN-6 vaiCLMV thi vin con dang kt Thea tinh (0an euaBan Thu ky ASEAN thue hi~n cam kt(CEPTIAFT A cae nuae ASEAN-6 se giiun (hutquan ella minh xu6ng mue 0-5 d6i vai9955 t6ng 56 mi)thang (rong khi CLMV chigiiun d6i vCri5567 Khi (hut qllan giam eachang rao phi thut quan lai tang len dt baa hQeac nhil san xu~( trong nuae NhGng rilOcan phithut quan dang dugc cae (hanh vicn ASEANtleh eIJe Slr dllng la hcn ngileh nh~p kh5u hlnehE xu~t kh5u (11 nguy~n va eh6ng plJa giaNgai ra cae quy dinh vb kY thu~( vb himhehinh v~ Slfe )lthoean (oan moi truong nhanmac d6ng g6i eung duge cac mrae ASEAN tiehqre khai (haG Cae (hli tlle hai quan va thitu slJhili hoa h6a thu Ie hai quan gifra cae nUCreclingla nhfrng hang rao bao h9 phi thut quan gifracac mr6e thanh vien v6i nhau

Sr phan illang (hi truang nhu v~y dang khitneha giGa cae xi nghi~p va cae ngimh (rangASEAN it e6 sr philn eong lao dQng vai nhauva bai v~y (humlg l11qinQi bQ kIm vvc co t6edO tang rit cI-mkhoang 3-4 (rang (hi)i ky titn8m 1994 (nam AfTA eo h~u he) din nayella dli c6 tht lAy cUQc khllI~g hoang tai chinh-

(ibn te 1997-1998 ra db bi~n ho thi t6e GQtangnhu viiy la r~t th~p so vai t6e dQ tang 20 ClllEEC trong 10 nam dku thanh l~p cQog d6ngkinh tt Trong qua trinh thIJe hien AFTA mots6 nuae thilnh vien con eh~m thlc hi~n cae camktt eua minh (ching hln nhlf Malaysia va Vi~tNam tilm thai rut ra khOi danh mvc giam thuithea lQ trlnh trong nganh eong nghi~p 0 to)Tioh trilng oay phill1 anh tlnh b6 sung I~n Ilhanella thi (mang ASEAN Ia th~p va ASEAN v~nchua e6 ehinh sach chung dE e6 (hE Ira thanhmQt thfc (hb (h6ng nh~t khi d6i m~ vai eanhtranh ben ngoai

Thriba chi nghla baa h6 lrang ITnhvue Mulu van mgnh

Sang kieuroo KIm Vlfe Dku tu ASEAN (All-)duQc triin khai db thue d5y hgp tae giua caeou6e thanh vien trang IInh vue d~u lU Tn)nhicll trong qua trinh thfe hi~n mQ 56 nuCrcv~n con bj chu nghla baa hQnfu keo 1-19dua r~tnhi~u nganh cua minh vao danh mllCnhlYcam(SL) danh mle IOlitnr tlmthai (TEL) va danhillle 10litrit chung (GEL) Thea Baa cao giGakjeua Kt hOlchHanh d(ng Ha NQi m9( s6 nuCrc(hanh vien tham chi con th~y lung rung khi phaixae dinh cae danh mvc noi tren d6i vai lJnh vuedjeh V Cae danh mle tren eang dai hay eimgnhibu nganh dlfge dua Vilacac danh mle thi baah9 eang mtnh va lf do h6a eang eh~m Vi thElien ktt kinh (i sau han cilng g(ip tra ngli

Th lu tc)mphon Irang Ihuong mgi dich vulidn ridn eh9m va Ihidu S1 h9P lac chijl che vdlai chinh-liJn I~

Tv do hoa djeh Vl gifra cac nu6e (hanh vienASEAN Chll ytu dUQethIJc hi~n thea phuang(huc eung dp 1 (eung dp dieh Vl xnyen biengi6i) va phuang (hue 2 ((ieu dung dieh V amr6e ngoai) Tuy nhien (rang qua (rinh damphan lf do h6a eac doan dili biiu cae nuCrcthuang khong e6 quybn quytt dinh cam kbt vithb (itn d9 dam phan di~n ra kha eMm

TY gia h6i doai e6 anh huang 16n dEn thuangillliva do do dbn lien kbt kinh d Cac nen kinh

IIrII

l

Nguyampn Hong Sn ~6ng dong kinh te SEAN (flEe) [16idung

t~ ASEAN phu thu()c nhi~u vao ngai t11Uungva vi~c thanh toan cho cac giao dich ngoi thucmg thuang duac thc hiln b~ng cac dongti~n Clk dc nuac ngoai kh6i T) gia giua ci6ngti~n eila cac nuac thanh vien so Vlii USD trangthai gian tiI khling hoang tai chinh-ti~n tl chauA 1997-1998 d~n nay bi~n ciQng khong gi6ngnhau D an danh gia tinh kha thi clla d6ng tilnchung ASEAN vi he th6ng ty gia ASEAN tuyda duae tri~n khai nhung li cham vi khong illngu6n tai chfnh d~ thllC hien Thi~u hQp tae v~t) gia da can tra d~n vilc duy tri mQt ch~ d(J t)gia h6i cimii 6n cijnh va vi v~y clm tra thucmgrni giua cac nuac thanh vi en e1a lam can tralien k~t va hQi nJliip kinh t~ ASEAN sau han

M(ic du S hQptac v~ tai chinh giG-acac nuaeASEAN g~l day duQCthuc d~y thong qua caehi~p dinh nhu Ti~n trinh Giam sat ASEAN(ASP) Thoa thun Hoan d6i ASEAN Sangki~n Chiang-mai (CM) tny nhien v~n con mQts6 ]wn ch~ trang cae hi~p djnh nay Thzr nh61vi~c thi~u ht s6 li~u kinh t~ da gay kh6 khancho vile dua ra cac so sanh lien qu6c gia CllaASP Tren thvc t~ s6 li~u tim th~p tir nh6mCLf1V v~n chua d~y du va dip nhat M(it khitcv~n chua c6 sv thao lun th~ng thim v~ k~t quava s6 lieu thu thp duQc Cac nuae thanh vienv~ncon to ra qua th(in trQng chi cM y~u d~ CPd~n nhling thanh tvu kinh t~ clla nhau ma chuadi sau vao nhung v~n cl~ kh6 khan ben trangASP se khong th~ phil ]my cluQct6i clanhung lqiich Cllano n~u nhu nhling v~n cl~nay chua duackh~c phc tri~t cl~ Thu hai vilc thvc hi~n CMv~n can chua clvng nhung hn ch~ nhu i) Giit tricua CM can tuang cl6i nho khi so sanh vai dftru ngoi h6i duQc n~m giu bai dc qu6c giaASEAN+3 cung nhu yeu du h6 trQkhin dp d6iv6-i citc nuac gap khung [lOang va Ii) CM v~ban ch~t la cac hj~p dlnh song phuong nen thcod6 lam hn ch~ tinh linh hot va hi~u qua cua n6

Th nam nang IfCCIhc hien dic cam kit kem

Mac dli eac keuro hoch va chuang trinh CltaASEAN nhi~u va d~y tham vQng nhung kha

nang thue hien chung eua ASEAN tbi ai ketnCo nhitu nguyen nhan d~n (1~nsv )~u kltmnay

Mol (1 eac ki lloicit VII ellamg trinit cIlaASEAN elura tlu(JehiiJn thc hoa Iltilllh caebiijn phap va bulYc tli Cl thi Cae nu6-e thitnhvien co th~ nhit tIi vai nhau vb ) tuang va thaoJui)rcluae vai nhau d~ dua ra mQt k~ hochchung Song khi ban tieurop d~n cac bi~n phap vacaG bUeJ-cthuc hiln thi hQ li thuang khong theurooat duQc migttsv d6ng thun Db Sf thi~u dAngthuan niy kh6i kim chan cac thanh vien hanghal cac phuong thlrc J o-x va 2+X da duQc dira Tu) nhien chung li dua d~n nguy ca phannh6m ASEAN va vi theuro citng d~n t6-i sv thi~ud6ng thui)n Them vao cl6 nhi~u khia c~nh euamot thi tnrimg th6ng nh~t v~n chua duQc duavao k~ hoch thvc hi~n ch~ng han nhu viin d6mua siirn chinh phu khuyeuron khich xlliit khauchinh sach cnh tranh va hili hoa hoa cae chinhsach ty gia tai chinh va ti~n teo

lJai la tltiiu s finlt tI(IO qua trlnit tlwcitiiJl1HI th6ng t6 chuc cua ASEAN g6m nhungco du c6 sv tham gia Clla m6i nu6c thitnh vienmang (inh chiit dai di~n eho qu6c gia han la daidien cho ca ASEAN ASEAN khong c6 mQt cach~ di~u hanh dQc Ii)pe6 thiim quy~n di~u ph6iehung cling nhu thuc diiy cac nuac thanh vicntlmc hi~n nhG-ng cam k~t h(ii nh(ip khu VCT6ng thu ky ASEAN va Ban thu ky ASEANcluac trao it chlrc nang_ Cac ca ch~ HQi nghjNgoi truong ]-l(ii nghi BQ truang kinJl t~ vaJ-lQinghi BQ truang tai chinh ASEAN cling nhicac hQi ngh clla cac quan chuc chuyen mon cc~p (dp thu truang va V tru6ng) hot dQngkem hi~u qua_ Chung mai chi dimg Ii a hlnhthuc tham viin Ch(I chua phai la nhung ca quanch(rc nang hay ban cong tac thvc tho Do docong vi~c Cllanhung ca quan nay cling chi dlrngIi 6- nllre ban bc la chinh chu khong phaitri~n khai Them vao d6 nhi~u cloan di bi~uClla cac nuac thanh vien duQc chinh phu nuacminh ci6ng y cho hi~n di~n a hQinghj nhung l~illtlong dUQCeho quy~n quy~t dinh Dibu nilycling g(Jp ph~n lam cho vi~c trieuron khai thuc hi~nCdCbien phap thuc diiy lienk~t va hQi nhap kinh

NhOng vfin 06 KiKHTE V_ACHiNH TR THE GiOIs6 S (136) 2007--------------- -------~1~~bull

Chu thieh

1 M(it s6 n(ii dung eua bai viet nay duqe dTa tren Deuro an Chfnh phu S~ tham gia eua Vi~t Nam viOC(ng d6ng kinh teuro ASEAN trong ajnh hlrang phat trieuron kinh teuro-xa h(ii va h(ii nhap kinh tf qu6e teuroChu nhiem GSTS D6 Hoai Nam 92006

2 Cng d6ng ASEAN (AC) bao g6m 3 tr~ et Cng a6ng Kinh teuro ASEAN (AEC) Cng a6ng an ninhASEAN (ASC) Cng a6ng van h6a-xa hi ASEAN (ASCC)

3 ASEAN (2006) Decaraion of ASEAN Concord II (Bali Concord 1I)wwwaseansecorg

4 AFTA dugc thieurot lap nam 1992 Ca eheuro Thueuro quan Uu aai e6 Hi~u lIe Chung (CEPT) ouge thieurot laPd~ thfC hien AFTA Co chf CEPT bao g6m cac san ph5m eh6 tao va ban eh6 t~o k6 ea cae tu lieusan xu5t va nang san aa eh6 bi6n Cac thanh vien cam k6t trong CEPT itLm ra 4 Danh me thrc thigam Danh m~e cam k~t (IL) Danh m~c mi~n trlr t1n thai (TEL) Danh In~e nhay cam (SL) VDanh 1nC mi~n trtT chung (GEL) Thueuro quan d6i vai cae san ph5m trong Danh m~e IL phili citt giamxu6ng mire 05 vao lam 2002 o6i vai ASEAN-6 2006 (Viet Nam) 2008 (LSo va Myanmar) va2010 (Carnpuehia)

Nhu Vy theo df tinh AEC se la su hietlwc hoa T~m nhin 2020 vao nam 2015 Iiibuac phat trieuron ti~p theo cua eae qua trinh hgptac kinh t~ cla vit dang clugc thvc hi~n trongASEAN co b6 sung them 2 nQi dung mai la laoclQng di ehuyeuron tv do vit vbn cluge di chuyeuron tlldo han D6ng thai AEC se lit mQt CQng d6ngkinh te ma vai each tiep c~n lien kb nganhtirng ph~n ti~m tien (step-by-step) nhieurou tbedQ (multi-speed) vit vai tinh tht che eao hanDay lit mQt tham vQng Ian ciia ASEAN trongbbi Caml lien ket kinh te cua Hi~r hi dange1ugc eoi la kha long leo vai mQl 101 kil6 khanva tra ng~i Chenh lech pMt trieuron 16n Cae th~cheuro chinh tri-xa hQ khac bi~l nhau Thi tlIongchia c~t vit phan mang Nang Irc thfe thi yellkem Tham vQng nay c6 there h~n duge haykhong se ph fin nhitu ph thuQc vao quyeurot tamchinh tri ella m6i nuac noi rieng cling nhu cllatoitn kh6i noi chung trang vi~c thu hqJ chenhl~ch philt trieuron cai cach n6n kinh t~ cua milinuac thitnh vi en hai hoa h6a va nang cao quy6nlIc cung nhu tinh thfc thi cua cac tbeuro eh2 clitutiet khu vrc Hy vQng r~ng s~r gia doi cua Hienchuang ASEAN VilO cu6i nam 2007 sc la buocngoiit quan trQng trong qua trinh hi~n tlwe h6an1fCtieu d~y tham vQng nay

IV M(n vAl NH~N XETtf cua ASEAN tra nen Ch(IDchp han Ngoiti raviec ap dng m(t each tuy~t d6i phuong cachA SLA1v (a6ng thun YJlong can thi~p tu nguy~n)trong lien kt kinh t~ c6 th~ can tra Sf linh hotcun nhu hi~u qua Ctla ASEAN trong cac hitnh(t[1 vit chu011g trim) C th~ nhilt lit trong vi~cgiam sat cac nuac thanh vi en thfc hi~n cam k~t

Ba la thiifu llgu6n tai eltinlt iIeuro tltlfc Itifncae kli Itoch ellIntng trinlt Itrp tac va pit attri8n Vi del trong giai don mQt (3 nam d~utien) [hvc hi~n K~hOlch Hitnh dQng Ha NQi claco 198 df an dugc tri[n khai c~n cl~n s6 titn lend~n 367 tri~u USD Song do khong du titnASEAN e1a phai trong Cy vao Sf titi trg tu benllgoai trang d6 cac mrac d6i thoi giup 246 tri~uUSD (khoang 67) va cac t6 chuc qu6c t~ giup27 tri~u USD (khoang 7) Dl c6 khoang 22 dfan 1011bi chm do plnh eha ngu6n titi chinh

n6n la 111tin tltIC kMing illiy ilil khi xiiytImg cac d an trfeuron kltai

Co STch6ng cbeo gifra cac df an va chuangtrlnh thfc hi~n MQt s6 dT an mai dugc dt rami khong xem xet cl~n nhung df an da tritnkhai nen kel qua la cac dr an phai dugc clituchinh diin cl~n vj~c mAt rAt nhitu thai gian ConlJitu du an vit chuang trinh thfc hi~n dnnhitu thai gian han so vai df tinh Nguyennhan lit Sf thi~u thong tin cla diin tai cac nhnthtre sai l~ch khi xay dfng eac df an

1~_ k I

I

II

I

II

iI71t - ~

11 I If~i

eJ~~

l~

()-------~_-----_ NhCtng van ae KINH TE VA CHiNH TR THE GI01 s68 (136) 2007i ~-~~

S5~ngq~fl9 kinh t(-Ef~EC)_ _N~6_id__l_ngo __ _

r~S---_--_--_ --_-_-_ iJilJp an eM KINH TE VA CHfNH TRI THE GIOI So 8 (136) 2001~gt4

giao va cae h00t deng tQi ph~un xuyen qu6cgia ) iv) Chfnh l~eh pMt triEn con khitn ehamQt s6 nuae co xu Im6ng phat triEn ly Him (xuhuang ky ktt cae FTA song phuong vai cae d6itac Ian ben ngoai khu ve ) eung nhu (10 diEuki~n dE cae nuae ben ngoai dij gay (ae dong liiikeo cae nuae thilnh vien phle Vl eho Igi ichcae y d6 eia cae l1lrae nay (~i khu vue He quaeu6i cling elia de tae dong tren la ASEAN 5e bigiin11din sue G-lhtranh suy yEll vai (u each IamQ( kh6i th6ng nh~t va all ninh kinh tE eua khuvue se khong duge dam baa

Tllllhoi Ihi Iruang bi chia c6lnghiem r9ng

Nhfmg rao ean thuE quan vi phi (hut quanehia e~t (hi (mong khu vue (hanh 10 thi (nrangricng rc va dmre baa hQ M(le d0 timE quan d6ivo-i thuang mci nQi bi) kh6i dli giam dang kEgifra cae mrue ASEAN-6 song gifra de nuaeCLMV vm rh eung nhu gifra ASEAN-6 vaiCLMV thi vin con dang kt Thea tinh (0an euaBan Thu ky ASEAN thue hi~n cam kt(CEPTIAFT A cae nuae ASEAN-6 se giiun (hutquan ella minh xu6ng mue 0-5 d6i vai9955 t6ng 56 mi)thang (rong khi CLMV chigiiun d6i vCri5567 Khi (hut qllan giam eachang rao phi thut quan lai tang len dt baa hQeac nhil san xu~( trong nuae NhGng rilOcan phithut quan dang dugc cae (hanh vicn ASEANtleh eIJe Slr dllng la hcn ngileh nh~p kh5u hlnehE xu~t kh5u (11 nguy~n va eh6ng plJa giaNgai ra cae quy dinh vb kY thu~( vb himhehinh v~ Slfe )lthoean (oan moi truong nhanmac d6ng g6i eung duge cac mrae ASEAN tiehqre khai (haG Cae (hli tlle hai quan va thitu slJhili hoa h6a thu Ie hai quan gifra cae nUCreclingla nhfrng hang rao bao h9 phi thut quan gifracac mr6e thanh vien v6i nhau

Sr phan illang (hi truang nhu v~y dang khitneha giGa cae xi nghi~p va cae ngimh (rangASEAN it e6 sr philn eong lao dQng vai nhauva bai v~y (humlg l11qinQi bQ kIm vvc co t6edO tang rit cI-mkhoang 3-4 (rang (hi)i ky titn8m 1994 (nam AfTA eo h~u he) din nayella dli c6 tht lAy cUQc khllI~g hoang tai chinh-

(ibn te 1997-1998 ra db bi~n ho thi t6e GQtangnhu viiy la r~t th~p so vai t6e dQ tang 20 ClllEEC trong 10 nam dku thanh l~p cQog d6ngkinh tt Trong qua trinh thIJe hien AFTA mots6 nuae thilnh vien con eh~m thlc hi~n cae camktt eua minh (ching hln nhlf Malaysia va Vi~tNam tilm thai rut ra khOi danh mvc giam thuithea lQ trlnh trong nganh eong nghi~p 0 to)Tioh trilng oay phill1 anh tlnh b6 sung I~n Ilhanella thi (mang ASEAN Ia th~p va ASEAN v~nchua e6 ehinh sach chung dE e6 (hE Ira thanhmQt thfc (hb (h6ng nh~t khi d6i m~ vai eanhtranh ben ngoai

Thriba chi nghla baa h6 lrang ITnhvue Mulu van mgnh

Sang kieuroo KIm Vlfe Dku tu ASEAN (All-)duQc triin khai db thue d5y hgp tae giua caeou6e thanh vien trang IInh vue d~u lU Tn)nhicll trong qua trinh thfe hi~n mQ 56 nuCrcv~n con bj chu nghla baa hQnfu keo 1-19dua r~tnhi~u nganh cua minh vao danh mllCnhlYcam(SL) danh mle IOlitnr tlmthai (TEL) va danhillle 10litrit chung (GEL) Thea Baa cao giGakjeua Kt hOlchHanh d(ng Ha NQi m9( s6 nuCrc(hanh vien tham chi con th~y lung rung khi phaixae dinh cae danh mvc noi tren d6i vai lJnh vuedjeh V Cae danh mle tren eang dai hay eimgnhibu nganh dlfge dua Vilacac danh mle thi baah9 eang mtnh va lf do h6a eang eh~m Vi thElien ktt kinh (i sau han cilng g(ip tra ngli

Th lu tc)mphon Irang Ihuong mgi dich vulidn ridn eh9m va Ihidu S1 h9P lac chijl che vdlai chinh-liJn I~

Tv do hoa djeh Vl gifra cac nu6e (hanh vienASEAN Chll ytu dUQethIJc hi~n thea phuang(huc eung dp 1 (eung dp dieh Vl xnyen biengi6i) va phuang (hue 2 ((ieu dung dieh V amr6e ngoai) Tuy nhien (rang qua (rinh damphan lf do h6a eac doan dili biiu cae nuCrcthuang khong e6 quybn quytt dinh cam kbt vithb (itn d9 dam phan di~n ra kha eMm

TY gia h6i doai e6 anh huang 16n dEn thuangillliva do do dbn lien kbt kinh d Cac nen kinh

IIrII

l

Nguyampn Hong Sn ~6ng dong kinh te SEAN (flEe) [16idung

t~ ASEAN phu thu()c nhi~u vao ngai t11Uungva vi~c thanh toan cho cac giao dich ngoi thucmg thuang duac thc hiln b~ng cac dongti~n Clk dc nuac ngoai kh6i T) gia giua ci6ngti~n eila cac nuac thanh vien so Vlii USD trangthai gian tiI khling hoang tai chinh-ti~n tl chauA 1997-1998 d~n nay bi~n ciQng khong gi6ngnhau D an danh gia tinh kha thi clla d6ng tilnchung ASEAN vi he th6ng ty gia ASEAN tuyda duae tri~n khai nhung li cham vi khong illngu6n tai chfnh d~ thllC hien Thi~u hQp tae v~t) gia da can tra d~n vilc duy tri mQt ch~ d(J t)gia h6i cimii 6n cijnh va vi v~y clm tra thucmgrni giua cac nuac thanh vi en e1a lam can tralien k~t va hQi nJliip kinh t~ ASEAN sau han

M(ic du S hQptac v~ tai chinh giG-acac nuaeASEAN g~l day duQCthuc d~y thong qua caehi~p dinh nhu Ti~n trinh Giam sat ASEAN(ASP) Thoa thun Hoan d6i ASEAN Sangki~n Chiang-mai (CM) tny nhien v~n con mQts6 ]wn ch~ trang cae hi~p djnh nay Thzr nh61vi~c thi~u ht s6 li~u kinh t~ da gay kh6 khancho vile dua ra cac so sanh lien qu6c gia CllaASP Tren thvc t~ s6 li~u tim th~p tir nh6mCLf1V v~n chua d~y du va dip nhat M(it khitcv~n chua c6 sv thao lun th~ng thim v~ k~t quava s6 lieu thu thp duQc Cac nuae thanh vienv~ncon to ra qua th(in trQng chi cM y~u d~ CPd~n nhling thanh tvu kinh t~ clla nhau ma chuadi sau vao nhung v~n cl~ kh6 khan ben trangASP se khong th~ phil ]my cluQct6i clanhung lqiich Cllano n~u nhu nhling v~n cl~nay chua duackh~c phc tri~t cl~ Thu hai vilc thvc hi~n CMv~n can chua clvng nhung hn ch~ nhu i) Giit tricua CM can tuang cl6i nho khi so sanh vai dftru ngoi h6i duQc n~m giu bai dc qu6c giaASEAN+3 cung nhu yeu du h6 trQkhin dp d6iv6-i citc nuac gap khung [lOang va Ii) CM v~ban ch~t la cac hj~p dlnh song phuong nen thcod6 lam hn ch~ tinh linh hot va hi~u qua cua n6

Th nam nang IfCCIhc hien dic cam kit kem

Mac dli eac keuro hoch va chuang trinh CltaASEAN nhi~u va d~y tham vQng nhung kha

nang thue hien chung eua ASEAN tbi ai ketnCo nhitu nguyen nhan d~n (1~nsv )~u kltmnay

Mol (1 eac ki lloicit VII ellamg trinit cIlaASEAN elura tlu(JehiiJn thc hoa Iltilllh caebiijn phap va bulYc tli Cl thi Cae nu6-e thitnhvien co th~ nhit tIi vai nhau vb ) tuang va thaoJui)rcluae vai nhau d~ dua ra mQt k~ hochchung Song khi ban tieurop d~n cac bi~n phap vacaG bUeJ-cthuc hiln thi hQ li thuang khong theurooat duQc migttsv d6ng thun Db Sf thi~u dAngthuan niy kh6i kim chan cac thanh vien hanghal cac phuong thlrc J o-x va 2+X da duQc dira Tu) nhien chung li dua d~n nguy ca phannh6m ASEAN va vi theuro citng d~n t6-i sv thi~ud6ng thui)n Them vao cl6 nhi~u khia c~nh euamot thi tnrimg th6ng nh~t v~n chua duQc duavao k~ hoch thvc hi~n ch~ng han nhu viin d6mua siirn chinh phu khuyeuron khich xlliit khauchinh sach cnh tranh va hili hoa hoa cae chinhsach ty gia tai chinh va ti~n teo

lJai la tltiiu s finlt tI(IO qua trlnit tlwcitiiJl1HI th6ng t6 chuc cua ASEAN g6m nhungco du c6 sv tham gia Clla m6i nu6c thitnh vienmang (inh chiit dai di~n eho qu6c gia han la daidien cho ca ASEAN ASEAN khong c6 mQt cach~ di~u hanh dQc Ii)pe6 thiim quy~n di~u ph6iehung cling nhu thuc diiy cac nuac thanh vicntlmc hi~n nhG-ng cam k~t h(ii nh(ip khu VCT6ng thu ky ASEAN va Ban thu ky ASEANcluac trao it chlrc nang_ Cac ca ch~ HQi nghjNgoi truong ]-l(ii nghi BQ truang kinJl t~ vaJ-lQinghi BQ truang tai chinh ASEAN cling nhicac hQi ngh clla cac quan chuc chuyen mon cc~p (dp thu truang va V tru6ng) hot dQngkem hi~u qua_ Chung mai chi dimg Ii a hlnhthuc tham viin Ch(I chua phai la nhung ca quanch(rc nang hay ban cong tac thvc tho Do docong vi~c Cllanhung ca quan nay cling chi dlrngIi 6- nllre ban bc la chinh chu khong phaitri~n khai Them vao d6 nhi~u cloan di bi~uClla cac nuac thanh vien duQc chinh phu nuacminh ci6ng y cho hi~n di~n a hQinghj nhung l~illtlong dUQCeho quy~n quy~t dinh Dibu nilycling g(Jp ph~n lam cho vi~c trieuron khai thuc hi~nCdCbien phap thuc diiy lienk~t va hQi nhap kinh

NhOng vfin 06 KiKHTE V_ACHiNH TR THE GiOIs6 S (136) 2007--------------- -------~1~~bull

Chu thieh

1 M(it s6 n(ii dung eua bai viet nay duqe dTa tren Deuro an Chfnh phu S~ tham gia eua Vi~t Nam viOC(ng d6ng kinh teuro ASEAN trong ajnh hlrang phat trieuron kinh teuro-xa h(ii va h(ii nhap kinh tf qu6e teuroChu nhiem GSTS D6 Hoai Nam 92006

2 Cng d6ng ASEAN (AC) bao g6m 3 tr~ et Cng a6ng Kinh teuro ASEAN (AEC) Cng a6ng an ninhASEAN (ASC) Cng a6ng van h6a-xa hi ASEAN (ASCC)

3 ASEAN (2006) Decaraion of ASEAN Concord II (Bali Concord 1I)wwwaseansecorg

4 AFTA dugc thieurot lap nam 1992 Ca eheuro Thueuro quan Uu aai e6 Hi~u lIe Chung (CEPT) ouge thieurot laPd~ thfC hien AFTA Co chf CEPT bao g6m cac san ph5m eh6 tao va ban eh6 t~o k6 ea cae tu lieusan xu5t va nang san aa eh6 bi6n Cac thanh vien cam k6t trong CEPT itLm ra 4 Danh me thrc thigam Danh m~e cam k~t (IL) Danh m~c mi~n trlr t1n thai (TEL) Danh In~e nhay cam (SL) VDanh 1nC mi~n trtT chung (GEL) Thueuro quan d6i vai cae san ph5m trong Danh m~e IL phili citt giamxu6ng mire 05 vao lam 2002 o6i vai ASEAN-6 2006 (Viet Nam) 2008 (LSo va Myanmar) va2010 (Carnpuehia)

Nhu Vy theo df tinh AEC se la su hietlwc hoa T~m nhin 2020 vao nam 2015 Iiibuac phat trieuron ti~p theo cua eae qua trinh hgptac kinh t~ cla vit dang clugc thvc hi~n trongASEAN co b6 sung them 2 nQi dung mai la laoclQng di ehuyeuron tv do vit vbn cluge di chuyeuron tlldo han D6ng thai AEC se lit mQt CQng d6ngkinh te ma vai each tiep c~n lien kb nganhtirng ph~n ti~m tien (step-by-step) nhieurou tbedQ (multi-speed) vit vai tinh tht che eao hanDay lit mQt tham vQng Ian ciia ASEAN trongbbi Caml lien ket kinh te cua Hi~r hi dange1ugc eoi la kha long leo vai mQl 101 kil6 khanva tra ng~i Chenh lech pMt trieuron 16n Cae th~cheuro chinh tri-xa hQ khac bi~l nhau Thi tlIongchia c~t vit phan mang Nang Irc thfe thi yellkem Tham vQng nay c6 there h~n duge haykhong se ph fin nhitu ph thuQc vao quyeurot tamchinh tri ella m6i nuac noi rieng cling nhu cllatoitn kh6i noi chung trang vi~c thu hqJ chenhl~ch philt trieuron cai cach n6n kinh t~ cua milinuac thitnh vi en hai hoa h6a va nang cao quy6nlIc cung nhu tinh thfc thi cua cac tbeuro eh2 clitutiet khu vrc Hy vQng r~ng s~r gia doi cua Hienchuang ASEAN VilO cu6i nam 2007 sc la buocngoiit quan trQng trong qua trinh hi~n tlwe h6an1fCtieu d~y tham vQng nay

IV M(n vAl NH~N XETtf cua ASEAN tra nen Ch(IDchp han Ngoiti raviec ap dng m(t each tuy~t d6i phuong cachA SLA1v (a6ng thun YJlong can thi~p tu nguy~n)trong lien kt kinh t~ c6 th~ can tra Sf linh hotcun nhu hi~u qua Ctla ASEAN trong cac hitnh(t[1 vit chu011g trim) C th~ nhilt lit trong vi~cgiam sat cac nuac thanh vi en thfc hi~n cam k~t

Ba la thiifu llgu6n tai eltinlt iIeuro tltlfc Itifncae kli Itoch ellIntng trinlt Itrp tac va pit attri8n Vi del trong giai don mQt (3 nam d~utien) [hvc hi~n K~hOlch Hitnh dQng Ha NQi claco 198 df an dugc tri[n khai c~n cl~n s6 titn lend~n 367 tri~u USD Song do khong du titnASEAN e1a phai trong Cy vao Sf titi trg tu benllgoai trang d6 cac mrac d6i thoi giup 246 tri~uUSD (khoang 67) va cac t6 chuc qu6c t~ giup27 tri~u USD (khoang 7) Dl c6 khoang 22 dfan 1011bi chm do plnh eha ngu6n titi chinh

n6n la 111tin tltIC kMing illiy ilil khi xiiytImg cac d an trfeuron kltai

Co STch6ng cbeo gifra cac df an va chuangtrlnh thfc hi~n MQt s6 dT an mai dugc dt rami khong xem xet cl~n nhung df an da tritnkhai nen kel qua la cac dr an phai dugc clituchinh diin cl~n vj~c mAt rAt nhitu thai gian ConlJitu du an vit chuang trinh thfc hi~n dnnhitu thai gian han so vai df tinh Nguyennhan lit Sf thi~u thong tin cla diin tai cac nhnthtre sai l~ch khi xay dfng eac df an

1~_ k I

I

II

I

II

iI71t - ~

11 I If~i

eJ~~

l~

()-------~_-----_ NhCtng van ae KINH TE VA CHiNH TR THE GI01 s68 (136) 2007i ~-~~

Nguyampn Hong Sn ~6ng dong kinh te SEAN (flEe) [16idung

t~ ASEAN phu thu()c nhi~u vao ngai t11Uungva vi~c thanh toan cho cac giao dich ngoi thucmg thuang duac thc hiln b~ng cac dongti~n Clk dc nuac ngoai kh6i T) gia giua ci6ngti~n eila cac nuac thanh vien so Vlii USD trangthai gian tiI khling hoang tai chinh-ti~n tl chauA 1997-1998 d~n nay bi~n ciQng khong gi6ngnhau D an danh gia tinh kha thi clla d6ng tilnchung ASEAN vi he th6ng ty gia ASEAN tuyda duae tri~n khai nhung li cham vi khong illngu6n tai chfnh d~ thllC hien Thi~u hQp tae v~t) gia da can tra d~n vilc duy tri mQt ch~ d(J t)gia h6i cimii 6n cijnh va vi v~y clm tra thucmgrni giua cac nuac thanh vi en e1a lam can tralien k~t va hQi nJliip kinh t~ ASEAN sau han

M(ic du S hQptac v~ tai chinh giG-acac nuaeASEAN g~l day duQCthuc d~y thong qua caehi~p dinh nhu Ti~n trinh Giam sat ASEAN(ASP) Thoa thun Hoan d6i ASEAN Sangki~n Chiang-mai (CM) tny nhien v~n con mQts6 ]wn ch~ trang cae hi~p djnh nay Thzr nh61vi~c thi~u ht s6 li~u kinh t~ da gay kh6 khancho vile dua ra cac so sanh lien qu6c gia CllaASP Tren thvc t~ s6 li~u tim th~p tir nh6mCLf1V v~n chua d~y du va dip nhat M(it khitcv~n chua c6 sv thao lun th~ng thim v~ k~t quava s6 lieu thu thp duQc Cac nuae thanh vienv~ncon to ra qua th(in trQng chi cM y~u d~ CPd~n nhling thanh tvu kinh t~ clla nhau ma chuadi sau vao nhung v~n cl~ kh6 khan ben trangASP se khong th~ phil ]my cluQct6i clanhung lqiich Cllano n~u nhu nhling v~n cl~nay chua duackh~c phc tri~t cl~ Thu hai vilc thvc hi~n CMv~n can chua clvng nhung hn ch~ nhu i) Giit tricua CM can tuang cl6i nho khi so sanh vai dftru ngoi h6i duQc n~m giu bai dc qu6c giaASEAN+3 cung nhu yeu du h6 trQkhin dp d6iv6-i citc nuac gap khung [lOang va Ii) CM v~ban ch~t la cac hj~p dlnh song phuong nen thcod6 lam hn ch~ tinh linh hot va hi~u qua cua n6

Th nam nang IfCCIhc hien dic cam kit kem

Mac dli eac keuro hoch va chuang trinh CltaASEAN nhi~u va d~y tham vQng nhung kha

nang thue hien chung eua ASEAN tbi ai ketnCo nhitu nguyen nhan d~n (1~nsv )~u kltmnay

Mol (1 eac ki lloicit VII ellamg trinit cIlaASEAN elura tlu(JehiiJn thc hoa Iltilllh caebiijn phap va bulYc tli Cl thi Cae nu6-e thitnhvien co th~ nhit tIi vai nhau vb ) tuang va thaoJui)rcluae vai nhau d~ dua ra mQt k~ hochchung Song khi ban tieurop d~n cac bi~n phap vacaG bUeJ-cthuc hiln thi hQ li thuang khong theurooat duQc migttsv d6ng thun Db Sf thi~u dAngthuan niy kh6i kim chan cac thanh vien hanghal cac phuong thlrc J o-x va 2+X da duQc dira Tu) nhien chung li dua d~n nguy ca phannh6m ASEAN va vi theuro citng d~n t6-i sv thi~ud6ng thui)n Them vao cl6 nhi~u khia c~nh euamot thi tnrimg th6ng nh~t v~n chua duQc duavao k~ hoch thvc hi~n ch~ng han nhu viin d6mua siirn chinh phu khuyeuron khich xlliit khauchinh sach cnh tranh va hili hoa hoa cae chinhsach ty gia tai chinh va ti~n teo

lJai la tltiiu s finlt tI(IO qua trlnit tlwcitiiJl1HI th6ng t6 chuc cua ASEAN g6m nhungco du c6 sv tham gia Clla m6i nu6c thitnh vienmang (inh chiit dai di~n eho qu6c gia han la daidien cho ca ASEAN ASEAN khong c6 mQt cach~ di~u hanh dQc Ii)pe6 thiim quy~n di~u ph6iehung cling nhu thuc diiy cac nuac thanh vicntlmc hi~n nhG-ng cam k~t h(ii nh(ip khu VCT6ng thu ky ASEAN va Ban thu ky ASEANcluac trao it chlrc nang_ Cac ca ch~ HQi nghjNgoi truong ]-l(ii nghi BQ truang kinJl t~ vaJ-lQinghi BQ truang tai chinh ASEAN cling nhicac hQi ngh clla cac quan chuc chuyen mon cc~p (dp thu truang va V tru6ng) hot dQngkem hi~u qua_ Chung mai chi dimg Ii a hlnhthuc tham viin Ch(I chua phai la nhung ca quanch(rc nang hay ban cong tac thvc tho Do docong vi~c Cllanhung ca quan nay cling chi dlrngIi 6- nllre ban bc la chinh chu khong phaitri~n khai Them vao d6 nhi~u cloan di bi~uClla cac nuac thanh vien duQc chinh phu nuacminh ci6ng y cho hi~n di~n a hQinghj nhung l~illtlong dUQCeho quy~n quy~t dinh Dibu nilycling g(Jp ph~n lam cho vi~c trieuron khai thuc hi~nCdCbien phap thuc diiy lienk~t va hQi nhap kinh

NhOng vfin 06 KiKHTE V_ACHiNH TR THE GiOIs6 S (136) 2007--------------- -------~1~~bull

Chu thieh

1 M(it s6 n(ii dung eua bai viet nay duqe dTa tren Deuro an Chfnh phu S~ tham gia eua Vi~t Nam viOC(ng d6ng kinh teuro ASEAN trong ajnh hlrang phat trieuron kinh teuro-xa h(ii va h(ii nhap kinh tf qu6e teuroChu nhiem GSTS D6 Hoai Nam 92006

2 Cng d6ng ASEAN (AC) bao g6m 3 tr~ et Cng a6ng Kinh teuro ASEAN (AEC) Cng a6ng an ninhASEAN (ASC) Cng a6ng van h6a-xa hi ASEAN (ASCC)

3 ASEAN (2006) Decaraion of ASEAN Concord II (Bali Concord 1I)wwwaseansecorg

4 AFTA dugc thieurot lap nam 1992 Ca eheuro Thueuro quan Uu aai e6 Hi~u lIe Chung (CEPT) ouge thieurot laPd~ thfC hien AFTA Co chf CEPT bao g6m cac san ph5m eh6 tao va ban eh6 t~o k6 ea cae tu lieusan xu5t va nang san aa eh6 bi6n Cac thanh vien cam k6t trong CEPT itLm ra 4 Danh me thrc thigam Danh m~e cam k~t (IL) Danh m~c mi~n trlr t1n thai (TEL) Danh In~e nhay cam (SL) VDanh 1nC mi~n trtT chung (GEL) Thueuro quan d6i vai cae san ph5m trong Danh m~e IL phili citt giamxu6ng mire 05 vao lam 2002 o6i vai ASEAN-6 2006 (Viet Nam) 2008 (LSo va Myanmar) va2010 (Carnpuehia)

Nhu Vy theo df tinh AEC se la su hietlwc hoa T~m nhin 2020 vao nam 2015 Iiibuac phat trieuron ti~p theo cua eae qua trinh hgptac kinh t~ cla vit dang clugc thvc hi~n trongASEAN co b6 sung them 2 nQi dung mai la laoclQng di ehuyeuron tv do vit vbn cluge di chuyeuron tlldo han D6ng thai AEC se lit mQt CQng d6ngkinh te ma vai each tiep c~n lien kb nganhtirng ph~n ti~m tien (step-by-step) nhieurou tbedQ (multi-speed) vit vai tinh tht che eao hanDay lit mQt tham vQng Ian ciia ASEAN trongbbi Caml lien ket kinh te cua Hi~r hi dange1ugc eoi la kha long leo vai mQl 101 kil6 khanva tra ng~i Chenh lech pMt trieuron 16n Cae th~cheuro chinh tri-xa hQ khac bi~l nhau Thi tlIongchia c~t vit phan mang Nang Irc thfe thi yellkem Tham vQng nay c6 there h~n duge haykhong se ph fin nhitu ph thuQc vao quyeurot tamchinh tri ella m6i nuac noi rieng cling nhu cllatoitn kh6i noi chung trang vi~c thu hqJ chenhl~ch philt trieuron cai cach n6n kinh t~ cua milinuac thitnh vi en hai hoa h6a va nang cao quy6nlIc cung nhu tinh thfc thi cua cac tbeuro eh2 clitutiet khu vrc Hy vQng r~ng s~r gia doi cua Hienchuang ASEAN VilO cu6i nam 2007 sc la buocngoiit quan trQng trong qua trinh hi~n tlwe h6an1fCtieu d~y tham vQng nay

IV M(n vAl NH~N XETtf cua ASEAN tra nen Ch(IDchp han Ngoiti raviec ap dng m(t each tuy~t d6i phuong cachA SLA1v (a6ng thun YJlong can thi~p tu nguy~n)trong lien kt kinh t~ c6 th~ can tra Sf linh hotcun nhu hi~u qua Ctla ASEAN trong cac hitnh(t[1 vit chu011g trim) C th~ nhilt lit trong vi~cgiam sat cac nuac thanh vi en thfc hi~n cam k~t

Ba la thiifu llgu6n tai eltinlt iIeuro tltlfc Itifncae kli Itoch ellIntng trinlt Itrp tac va pit attri8n Vi del trong giai don mQt (3 nam d~utien) [hvc hi~n K~hOlch Hitnh dQng Ha NQi claco 198 df an dugc tri[n khai c~n cl~n s6 titn lend~n 367 tri~u USD Song do khong du titnASEAN e1a phai trong Cy vao Sf titi trg tu benllgoai trang d6 cac mrac d6i thoi giup 246 tri~uUSD (khoang 67) va cac t6 chuc qu6c t~ giup27 tri~u USD (khoang 7) Dl c6 khoang 22 dfan 1011bi chm do plnh eha ngu6n titi chinh

n6n la 111tin tltIC kMing illiy ilil khi xiiytImg cac d an trfeuron kltai

Co STch6ng cbeo gifra cac df an va chuangtrlnh thfc hi~n MQt s6 dT an mai dugc dt rami khong xem xet cl~n nhung df an da tritnkhai nen kel qua la cac dr an phai dugc clituchinh diin cl~n vj~c mAt rAt nhitu thai gian ConlJitu du an vit chuang trinh thfc hi~n dnnhitu thai gian han so vai df tinh Nguyennhan lit Sf thi~u thong tin cla diin tai cac nhnthtre sai l~ch khi xay dfng eac df an

1~_ k I

I

II

I

II

iI71t - ~

11 I If~i

eJ~~

l~

()-------~_-----_ NhCtng van ae KINH TE VA CHiNH TR THE GI01 s68 (136) 2007i ~-~~

Chu thieh

1 M(it s6 n(ii dung eua bai viet nay duqe dTa tren Deuro an Chfnh phu S~ tham gia eua Vi~t Nam viOC(ng d6ng kinh teuro ASEAN trong ajnh hlrang phat trieuron kinh teuro-xa h(ii va h(ii nhap kinh tf qu6e teuroChu nhiem GSTS D6 Hoai Nam 92006

2 Cng d6ng ASEAN (AC) bao g6m 3 tr~ et Cng a6ng Kinh teuro ASEAN (AEC) Cng a6ng an ninhASEAN (ASC) Cng a6ng van h6a-xa hi ASEAN (ASCC)

3 ASEAN (2006) Decaraion of ASEAN Concord II (Bali Concord 1I)wwwaseansecorg

4 AFTA dugc thieurot lap nam 1992 Ca eheuro Thueuro quan Uu aai e6 Hi~u lIe Chung (CEPT) ouge thieurot laPd~ thfC hien AFTA Co chf CEPT bao g6m cac san ph5m eh6 tao va ban eh6 t~o k6 ea cae tu lieusan xu5t va nang san aa eh6 bi6n Cac thanh vien cam k6t trong CEPT itLm ra 4 Danh me thrc thigam Danh m~e cam k~t (IL) Danh m~c mi~n trlr t1n thai (TEL) Danh In~e nhay cam (SL) VDanh 1nC mi~n trtT chung (GEL) Thueuro quan d6i vai cae san ph5m trong Danh m~e IL phili citt giamxu6ng mire 05 vao lam 2002 o6i vai ASEAN-6 2006 (Viet Nam) 2008 (LSo va Myanmar) va2010 (Carnpuehia)

Nhu Vy theo df tinh AEC se la su hietlwc hoa T~m nhin 2020 vao nam 2015 Iiibuac phat trieuron ti~p theo cua eae qua trinh hgptac kinh t~ cla vit dang clugc thvc hi~n trongASEAN co b6 sung them 2 nQi dung mai la laoclQng di ehuyeuron tv do vit vbn cluge di chuyeuron tlldo han D6ng thai AEC se lit mQt CQng d6ngkinh te ma vai each tiep c~n lien kb nganhtirng ph~n ti~m tien (step-by-step) nhieurou tbedQ (multi-speed) vit vai tinh tht che eao hanDay lit mQt tham vQng Ian ciia ASEAN trongbbi Caml lien ket kinh te cua Hi~r hi dange1ugc eoi la kha long leo vai mQl 101 kil6 khanva tra ng~i Chenh lech pMt trieuron 16n Cae th~cheuro chinh tri-xa hQ khac bi~l nhau Thi tlIongchia c~t vit phan mang Nang Irc thfe thi yellkem Tham vQng nay c6 there h~n duge haykhong se ph fin nhitu ph thuQc vao quyeurot tamchinh tri ella m6i nuac noi rieng cling nhu cllatoitn kh6i noi chung trang vi~c thu hqJ chenhl~ch philt trieuron cai cach n6n kinh t~ cua milinuac thitnh vi en hai hoa h6a va nang cao quy6nlIc cung nhu tinh thfc thi cua cac tbeuro eh2 clitutiet khu vrc Hy vQng r~ng s~r gia doi cua Hienchuang ASEAN VilO cu6i nam 2007 sc la buocngoiit quan trQng trong qua trinh hi~n tlwe h6an1fCtieu d~y tham vQng nay

IV M(n vAl NH~N XETtf cua ASEAN tra nen Ch(IDchp han Ngoiti raviec ap dng m(t each tuy~t d6i phuong cachA SLA1v (a6ng thun YJlong can thi~p tu nguy~n)trong lien kt kinh t~ c6 th~ can tra Sf linh hotcun nhu hi~u qua Ctla ASEAN trong cac hitnh(t[1 vit chu011g trim) C th~ nhilt lit trong vi~cgiam sat cac nuac thanh vi en thfc hi~n cam k~t

Ba la thiifu llgu6n tai eltinlt iIeuro tltlfc Itifncae kli Itoch ellIntng trinlt Itrp tac va pit attri8n Vi del trong giai don mQt (3 nam d~utien) [hvc hi~n K~hOlch Hitnh dQng Ha NQi claco 198 df an dugc tri[n khai c~n cl~n s6 titn lend~n 367 tri~u USD Song do khong du titnASEAN e1a phai trong Cy vao Sf titi trg tu benllgoai trang d6 cac mrac d6i thoi giup 246 tri~uUSD (khoang 67) va cac t6 chuc qu6c t~ giup27 tri~u USD (khoang 7) Dl c6 khoang 22 dfan 1011bi chm do plnh eha ngu6n titi chinh

n6n la 111tin tltIC kMing illiy ilil khi xiiytImg cac d an trfeuron kltai

Co STch6ng cbeo gifra cac df an va chuangtrlnh thfc hi~n MQt s6 dT an mai dugc dt rami khong xem xet cl~n nhung df an da tritnkhai nen kel qua la cac dr an phai dugc clituchinh diin cl~n vj~c mAt rAt nhitu thai gian ConlJitu du an vit chuang trinh thfc hi~n dnnhitu thai gian han so vai df tinh Nguyennhan lit Sf thi~u thong tin cla diin tai cac nhnthtre sai l~ch khi xay dfng eac df an

1~_ k I

I

II

I

II

iI71t - ~

11 I If~i

eJ~~

l~

()-------~_-----_ NhCtng van ae KINH TE VA CHiNH TR THE GI01 s68 (136) 2007i ~-~~

Nguyfm Hong Sdn

- bullbull ~

5 AFAS duqc ky kt nam 1995 d~ra tren cae nguyen t~c eLla Hi~p dinh chung v~ thlfOng l1lii dcll ~I(GA TS) eua 16 ehuc tllLIOngm~i Th~ gioi (WTO)

6 Hi~p alnh khung v~ Khu vre aliu tu ASEAN (AlA) aa aUQecae B(i tflfcrngKinh ti ASEAN (AEM)ky k~t ngay 71 01998 vo-i mue tieu tili~t Ip m(it moi trlrlmg aliu lLr thong thoang va mllh b~ch atthu hLlt han nua v6n aliu tlr trle titp nmre ngoai N(ii dung COban eLla H~p ainh AlA 1 cae nuo-ctlHinh vien se m6 eua cae nglmh nghi va danh eht a(i a6i xLr qu6c gia eilo cae nha aliu tlr ASEAJ-LTheo a6 mili nu6e c6 quy~n tv aua ra danh mue ngo~i I~ chung Danh mIe loa tr([ t~m thai (TEL)va Dallh rnlfc nh~y cam (SL) tLI) thuQC VaG di~u ki~n phitt trien kinh teuro- xa h9i rieng

7 ChuOng trinh hqp tae e6ng nghip AS CAN (AICO) auqe ky ktt vao nam 1996 vo-i muc aich khuyinkhfc1 cac nha san xuAt cong nghi~p Ctw ASEAN hqp tac b6 trq ngu6n 1~1(~Itln nhau trang san xufit d~h~ gia thanh nang cao nang lrc c-llh 1ranh wJi mZfC thud quan tlU ao 1115 Ira xu6ng ngay t~ti thl~Jiaitm tham ga COeliu AICO Nghj djnh lim sLra a6i Hiep ajnh AICO ae dLlQeki ngay 2142004 oiI11LrCthu quan Uti aai I1lCri C3m k6t dimh eho cae d~r im AICO l11L sal 000 (Bruney Call1f111Chi8

Inaonexa LiIO Malaixia Xirgapo) 0-1 (Philippin) 0- (Thai Lan) 0-5 (Myanllla Vi~Naill) Myanma Philippin va Thili Lan Call k6l gialTI ITlLfC thll~ quan trll diJi x1l611gOouvao 1]20(j~con cam k6t ella Vi~t Nam 1ftngay il2006

8 Ww3seansecorg

9 wwwascansecorg

1O C~l lh~ hun v~ Chenh l~ch phat trien trang ASEAN -CI11 But Truong (iiJllg and Va Tri T1l211iJ

(2007) Approach to Developmenl Cups In ASEAN A Vielnomese Perspeclive ASEAN EconomiHulletin Vol 24 No I Vien I(illh If vi Chillh tt Tht gioi (2006) Chenh 1geh phil titn va Ill IIi1Ikinh It 0-ASEAN NXB Khoa hQe x h(ii

Titi li~lItham khiio chinh

1 ASEAN Secretariat (2006) Decluralion of ASJiAN C(J1(()i(1I1 (Bali Conc(lrcl 11)~Vvwascansec org

2 ASEAN Secretariat (2006) Report athe Eminent Persons Group on the ASEAN Ch(WVW aseansec org

3 Australian Government Department of Foreign AH~lirs and Tr8dc Economic lil3Iytic~lUnit (2006) ASEAN Building un Economic Communily Vwc1rafl~oallcall

4 Bui Truong Giang and Vo Tri Thanh (2007) Approach to Development Gaps in AEAN AVietnamese Perspective ASEAN Economic Bulletin Vol 24 No 1

S Mario B Lamberte (2006) An Overiell ojEuJI1omlc Cooperation and Integralion in Asiuvvwadborg

6 Michael G Plummer (2006) file ASh-AN Economic Community and Ihe EUroPC7Experience wwwaclbog

7 Vi~n Khoa hQc Xii h9i Vi~( Nam (2006) SV Ihmn gia clia Vilil Nom VilO Cjng cJimg kinh iAStAN Irong r1jnh humg pMt Iridn ki17h d-xa hji vii hji nh(tjJ kinh Ii qu6c td Db m

Chinh phil do GSTS DEi Hoai Nam la chu nhiem

s Vi~n Kinh t~ va Chinh trl Th~ gia (2006) Chenh ljch phat trdn WI an ninh kinh Ii 6ASEAN NXB Khoa hQc Xii h9i

Nhiing viin rJeKINH TE VA cHiNH TRI THE GIGI 2j 8 (136) 200l------ - -----------