multimediaplatform over elektrisch vervoer en smart …...edwin van gastel en bette van loenen (de...
TRANSCRIPT
INH
OU
DSO
PGAV
E | 3
Spon
soren
:
Idee
, con
cept
, res
earc
h en
pr
ojec
tcoö
rdin
atie
:
Rolf
Hey
nen,
Lilj
a So
ppe,
Pet
er G
root
en
Hen
riett
e Vr
isek
oop
Goo
d!/G
VCC
Com
mun
icat
ie e
n Re
alis
atie
spec
ialis
ten
he
eft e
en su
cces
vol t
rack
reco
rd m
et
1. E
vent
s: S
olar
Sol
utio
ns In
t., L
ED E
xpo
Bene
lux,
So
lar B
usin
ess D
ay e
n Sm
art S
tora
ge S
olut
ions
.2.
Mar
kton
derz
oek:
Nat
iona
al S
olar
Tren
drap
port
, Nat
iona
al
LED
Tren
drap
port
, Nat
iona
al W
arm
te Tr
endr
appo
rt e
n
Scha
liega
s in
1 uu
r en
43 m
inut
en.
3. P
roje
ct- e
n be
leid
sadv
ies o
verh
eden
en
scho
len
.
Partne
rs:
Edw
in v
an G
aste
l en
Bett
e va
n Lo
enen
(De
duur
zam
e ui
tgev
erij
EG M
edia
)
De
duur
zam
e ui
tgev
erij
EG M
edia
is u
itgev
erij
van
4 va
ktijd
schr
iften
in h
et se
gmen
t van
duu
rzaa
mhe
id e
n ui
tvoe
rder
een
gro
ot a
anta
l com
mun
icat
ie-o
pdra
chte
n zo
als h
et b
ehee
r van
web
site
Ned
erla
ndEl
ektr
isch
.nl:
1. L
ED M
agaz
ine:
mul
timed
iapl
atfo
rm o
ver l
edve
rlich
ting.
2. S
olar
Mag
azin
e: m
ultim
edia
plat
form
ove
r zon
ne-e
nerg
ie.
3. S
mar
t E-M
obili
ty:
mul
timed
iapl
atfo
rm o
ver e
lekt
risch
ver
voer
en
smar
t grid
s.4.
Sm
art S
tora
ge M
agaz
ine:
mul
timed
iapl
atfo
rm o
ver e
nerg
ieop
slag
.
(Ein
d)Re
dact
ie e
n vo
rmge
ving
:
Het
Nat
iona
al L
ED Tr
endr
appo
rt 2
017
is m
ogel
ijk g
emaa
kt d
oor:
Hoo
fdst
uk 1
Hoo
fdst
uk 2
Hoo
fdst
uk 3
Hoo
fdst
uk 4
Hoo
fdst
uk 5
Hoo
fdst
uk 6
Colo
fon
2
Inho
udso
pgav
e 3
Voor
woo
rd
4
De
Ned
erla
ndse
ledm
arkt
in c
ijfer
s
6
Tren
ds in
ledv
erlic
htin
g | D
e m
arkt
8
Enqu
êter
esul
tate
n
10
Thou
ght l
eade
rs
23
Bran
cheb
ijdra
gen
45
Mee
scha
kele
n m
et d
e le
dtre
nd (O
VL N
L)
‘We
moe
ten
ons z
elf o
pnie
uw u
itvin
den
’ (L
ight
Rec)
N
ieuw
per
spec
tief v
oor v
erlic
htin
gsm
arkt
doo
r led
(U
NET
O-V
NI)
Lich
t sch
ijnen
op
de le
d-m
arkt
(L
ED E
xpo)
Vera
ntw
oord
ing
49
INHOUDSO
PGAV
E
ledmagazine
COLOFO
N
2 | C
OLO
FON
Kenn
ispa
rtne
rs:
Coverfoto:
DE N
IEUW
E NO
RMIS
LED
VERL
ICHT
ING
Kw
alite
it Volg
ens 7
5%
van d
e r
esp
ond
ente
n is d
e k
walit
eit v
an led
verlic
hting s
ind
s h
et
vorige t
rend
rap
port
van t
wee jaar
gele
den b
ete
r of veel b
ete
r. D
at
is v
oor-
nam
elijk t
e d
anken a
an v
erb
ete
ring b
ij d
e p
rod
ucente
n e
nerz
ijds e
n m
eer
kennis
en e
en m
eer
kritische h
oud
ing v
an e
ind
kla
nte
n a
nd
erz
ijds. O
ok d
e
kw
alit
eit v
an insta
llaties is v
olg
ens t
weed
erd
e v
an d
e r
esp
ond
ente
n v
ooru
it-
gegaan t
en o
pzic
hte
van 2
jaar
gele
den.
Eur
op
aTo
t slo
t verw
acht
het
gro
ots
te d
eel van d
e r
esp
ond
ente
n d
at
de p
rod
uctie e
n
de a
ssem
bla
ge v
an led
verlic
hting d
e k
om
end
e jare
n w
ord
t te
ruggehaald
naar
Euro
pa. A
ls b
ela
ngrijk
ste
red
enen h
ierv
oor
word
en g
enoem
d: d
e h
ogere
kw
alit
eitssta
nd
aard
, d
e k
ort
ere
levert
ijd e
n d
aarm
ee g
rote
re fl
exib
ilite
it.
Wij
hop
en d
at
het
Nationaal LE
D T
rend
rap
port
2017 u
help
t b
ij uw
bed
rijfs
-
voering, str
ate
gis
che k
euzen e
n b
ele
idskeuzen.
Wij
wensen u
veel le
esp
lezie
r,
Rolf
Heynen, LE
D E
xp
o B
enelu
x
Terr
y H
eem
skerk
, U
NETO
-VN
I , ondern
em
ers
org
anis
atie
voor in
sta
llatie
bra
nche
Jaap
Nuesin
k, D
EK
RA
Cert
ification
Gie
d v
an H
oorn
, stichting L
ightr
ec
Art
hur
Klin
k,
stichting O
VLN
L
Ed
win
van G
aste
l, L
ED
Magazi
ne
Pete
r G
root,
Henriett
e V
risekoop
en L
ilja S
op
pe,
LE
D E
xp
o B
enelu
x
‘De
grot
e pa
rado
x ui
t het
ond
erzo
ek d
it ja
ar is
de s
tevig
e kr
itiek
op
de o
verh
eid:
de
over
heid
wor
dt
gezie
n al
s gr
oots
te b
edre
igin
g vo
or v
erde
re g
roei
en
ontw
ikkel
ing
en a
an d
e an
dere
kan
t ver
wach
t de-
zelfd
e m
arkt
een
hel
e ac
tieve
rol v
an d
e ov
erhe
id’
4 | V
OORW
OORD
VOOR
WOO
RD |
5
Vo
or
u lig
t d
e t
weed
e e
ditie
van h
et
Natio
naal LE
D T
rend
rap
po
rt.
Het
Tre
nd
rap
po
rt is e
en initia
tief
van L
ED
Exp
o B
enelu
x in s
am
enw
erk
ing
met
LE
D M
ag
azin
e.
Dit r
ap
po
rt is t
ot
sta
nd
geko
men m
et
de s
teun e
n inp
ut
van
UN
ET
O-V
NI, D
EK
RA
, O
TIB
, stichting
Lig
htr
ec e
n O
VLN
L.
Med
e d
ankzij
deze p
art
ners
wo
rdt
het
trend
rap
po
rt g
ratis d
igitaal vers
pre
id.
Daarn
aast
had
dit t
rend
rap
port
nie
t gem
aakt
kunnen w
ord
en z
ond
er
u; d
e
Ned
erland
se v
erlic
htingssecto
r. 1
75 r
esp
ond
ente
n h
eb
ben d
e e
nq
uête
van
29 v
ragen ingevuld
en 1
3 e
xp
ert
s h
eb
ben inhoud
elijk b
ijged
ragen. H
iero
nd
er
treft u
enkele
bela
ngrijk
e b
evin
din
gen.
Om
zet
en m
arkt
aand
eel
Bijn
a 8
0%
van d
e r
esp
ond
ente
n z
ag h
un o
mzet
ste
rk o
f zeer
ste
rk s
tijg
en.
Voor
de m
eeste
bed
rijv
en (95%
) is
de N
ed
erland
se m
ark
t d
e g
roots
te e
n
bela
ngrijk
ste
mark
t. B
ijna 5
0%
is a
ctief in
prim
air B
elg
ië e
n D
uitsla
nd
en
daarn
aast
in d
e r
est
van E
uro
pa.
Pri
jso
ntw
ikke
ling
70%
verw
acht d
at d
e p
rijs
dalin
g v
an le
dverlic
hting v
erd
er
doorz
et in
2017
prim
air v
anw
ege toenem
end
e p
rod
uctiecap
aciteit. 80%
van d
e resp
ond
ente
n
verw
acht d
at ook in
2020 d
e p
rijs
verd
er
is g
ed
aald
ten o
pzic
hte
van 2
016.
6 | B
RANC
HEGE
GEVE
NSBR
ANCH
EGEG
EVEN
S | 7
DE N
EDER
LAND
SE L
ED-M
ARKT
IN
CIJ
FERS1
Nede
rland
se im
port
eurs
/ le
vera
ncie
rs v
an le
d-ve
rlich
ting
500
1,1 m
iljar
d De
tota
le o
mze
t van
de
leds
ecto
r in
euro
's
De o
mze
t per
impo
rteu
r / le
vera
ncie
r2,
2 milj
oen
Deeln
em
ers
aan d
e e
nq
uête
vro
egen w
e o
m h
un ‘le
d-g
ere
late
erd
e o
mzet
in N
ed
erland
in 2
015.’ V
an d
e 1
75 resp
ond
ente
n h
eb
ben 6
7 b
ed
rijv
en d
eze
vra
ag b
eantw
oord
. D
eze b
ed
rijv
en z
ijn s
am
en g
oed
voor
130
milj
oen
eur
o
om
zet.
De resp
ond
ente
n v
ert
egenw
oord
igen z
ow
el g
rote
als
kle
ine b
ed
rijv
en.
Het overg
rote
deel v
an d
e resp
ond
ente
n (54) is
actief als
: ‘p
rod
ucent/
imp
ort
eur
van e
ind
pro
ducte
n (la
mp
en, arm
atu
ren o
f com
ple
te s
yste
men)’.
Deze p
art
ijen s
am
en z
ijn g
oed
voor
119
milj
oen
eur
o o
mze
t.
Om
zet p
rodu
cent
en /
impo
rteu
rs 2
015
Rea
ctie
s ui
t d
e m
arkt
op
bo
vens
taan
de
cijfe
rs“Ik k
en a
lleen d
e p
rofe
ssio
nele
bin
nenve
rlic
htin
gsm
ark
t goed e
n s
chat deze
in
op 5
00 m
iljoen e
uro
. D
aarv
an is
70-8
0%
led, dus 4
00 m
iljoen e
uro
. D
e c
ijfers
voor de tota
alm
ark
t lig
gen h
oger, m
aar 1,1
miljard
euro
lijk
t m
ij (e
rg) hoog.”
“De v
erlic
htin
gsm
ark
t is
bijz
onder ondoorz
ichtig
. E
en in
schattin
g v
an d
e m
ark
t
maken o
p b
asis
van e
en b
eperk
t aandeel i
n d
e m
ark
t is
alti
jd la
stig
, als
ik
dit
zelf
doe o
p b
asis
van m
ijn g
egeve
ns d
an z
al d
e tota
le B
2B
-mark
t tu
ssen
de 2
20 m
iljoen e
n 3
00 m
iljoen li
ggen, w
aarv
an 6
0%
tot 70%
ledve
rlic
htin
g.
Toch z
itten w
e m
et ve
el o
nze
kerh
eden: er zi
jn v
eel n
ieuw
e le
d-f
abrikante
n/
import
eurs
toegetreden, w
aaro
ver ik
geen c
ijfers
bezi
t, d
e o
mze
t en g
rootte
van d
e reta
ilmark
t, c
onsum
ente
nm
ark
t en a
ndere
segm
ente
n o
f to
epassin
gen
(denk a
an retrofit
) zi
jn o
nbekend n
et als
de v
erh
oudin
g B
2B
/B2C
. U
itein
delijk
schat ik
de tota
al l
ed-m
ark
t in
Nederland o
p 1
á 1
,5 m
iljard
euro
.”
“Ik d
enk d
at
de c
ijfers
van im
port
eurs
en levera
ncie
rs v
an v
erlic
hting w
el
ongeveer
zoud
en k
unnen k
lop
pen. W
el vin
d ik d
e o
mzet
per
werk
nem
er
erg
hoog. ik
schat
die
(uit m
ijn v
erled
en e
erd
er) o
p m
ax. ro
nd
de 1
50.0
00
euro
per
fte. ju
llie k
om
en o
p c
irca 2
50.0
00 e
uro
. B
ij m
ijn inschatt
ing z
ou je
op
720 m
iljoen e
uro
kom
en.”
Om
zetc
ijfer
s 20
15 N
eder
land
se L
icht
Ass
oci
atie
(NLA
)*
Om
zet
2015 v
an d
e 3
0 N
LA
-led
en: 152 m
iljoen e
uro
(116 m
iljoen in
bin
nenverlic
hting e
n 3
6 m
iljoen in b
uitenverlic
hting)
Gem
idd
eld
e o
mzet
per
NLA
-lid
: 5,5
miljoen
* O
p b
asis
van inze
nd
ingen v
an N
LA
-led
en
Co
nclu
sie
67 b
edrijv
en h
ebben g
ere
ageerd
op d
e v
raag n
aar om
zet in
dit
LE
D T
rendra
pport
.
Sle
chts
4 respondente
n v
an d
e tre
ndra
pport
enquête
zijn
lid v
an d
e N
LA
. D
eze
vier hebben s
am
en e
en o
mze
t va
n 2
7,5
miljoen e
uro
. W
e k
om
en tot de v
olg
ende
som
wanneer w
e d
e 6
7 respondente
n v
an h
et LE
D T
rendra
pport
opte
llen b
ij
de 3
0 le
den v
an d
e N
LA
en d
e o
mze
t va
n d
e v
ier ove
rlappende b
edrijv
en h
ier
aftre
kken, kom
en w
e u
it op 2
54,5
miljoen e
uro
om
zet vo
or 93 b
edrijv
en (va
n d
e
ruim
500). D
e g
em
iddeld
e o
mze
t va
n d
e N
LA
-leden li
gt een s
tuk h
oger dan d
e
respondente
n v
an h
et N
atio
naal L
ED
Tre
ndra
pport
.
Met 500 b
edrijv
en a
ctie
f als
pro
ducent of im
port
eur is
het extr
apole
ren v
an
het gem
iddeld
e v
an d
e respondente
n v
an h
et N
atio
naal L
ED
Tre
ndra
pport
repre
senta
tieve
r dan v
an h
et extr
apole
ren v
an h
et gem
iddeld
e v
an d
e N
LA
-leden.
Daarm
ee k
om
en w
e m
et een g
ehante
erd
e o
nze
kerh
eid
sm
arg
e v
an 2
0%
uit
op e
en g
eschatte o
mze
t va
n d
e N
ederlandse le
d-m
ark
t in
2015 tussen d
e 8
80
miljoen e
n 1
,3 m
iljard
euro
. D
eze
inschattin
g w
ord
t re
alis
tischer w
anneer w
e o
ok
de ‘le
vera
ncie
rs v
an o
nderd
ele
n, gro
ndsto
ffen, m
ate
riale
n, drive
rs e
n c
hip
s’, ‘de
insta
llate
urs
, aannem
ers
of sys
tem
inte
gra
tors
’, ‘lic
hto
ntw
erp
er/
lichta
dvi
seur’, ‘d
e
R&
D in
stit
ute
n e
n n
iet-
technis
che d
ienstv
erlenin
g’ m
eenem
en in
het onderz
oek.
Wer
kgel
egen
heid
201
5
Deeln
em
ers
aan d
e e
nq
uête
vro
egen w
e o
m h
un ‘le
d-g
ere
late
erd
e
pers
oneels
besta
nd
in N
ed
erland
in 2
015 (in
aanta
l fte).’ Van d
e 1
75
resp
ond
ente
n h
eb
ben 9
9 b
ed
rijv
en d
eze v
raag b
eantw
oord
. D
eze b
ed
rijv
en
zijn
sam
en g
oed
voor
841 fte
. D
e r
esp
ond
ente
n v
ert
egenw
oord
igen z
ow
el
gro
te a
ls k
lein
e b
ed
rijv
en. H
et
overg
rote
deel van d
e r
esp
ond
ente
n (69) is
actief als
: ‘p
rod
ucent/
imp
ort
eur
van e
ind
pro
ducte
n (la
mp
en, arm
atu
ren o
f
com
ple
te s
yste
men)’. D
eze p
art
ijen s
am
en z
ijn g
oed
voor
679 fte
.
4.92
0 fte
9,
8 fte
per
impo
rteu
r en
/of l
ever
anci
erR
eact
ie u
it d
e m
arkt
op
bo
vens
taan
de
cijfe
rs“D
at zo
u b
est kunnen, dat kan ik
moeilijk
inschatten.”
Co
nclu
sie
Wanneer w
e o
ok d
e ‘le
vera
ncie
rs v
an o
nderd
ele
n g
rondsto
ffen, m
ate
riale
n, drive
rs
en c
hip
s’, ‘de in
sta
llate
urs
, aannem
ers
of sys
tem
inte
gra
tors
’, ‘lic
hto
ntw
erp
er/
lichta
dvi
seur’, ‘d
e R
&D
instit
ute
n e
n n
iet-
technis
che d
ienstv
erlenin
g’ m
eenem
en in
dit
onderz
oek d
an s
chatten w
ij in
dat de g
ehele
ledve
rlic
htin
gsm
ark
t in
Nederland
in 2
015 tussen d
e 3
.936 e
n 5
.904 fte
werk
zaam
heeft (daarin e
en v
oorz
ichtig
gehante
erd
e o
nze
kerh
eid
sm
arg
e v
an 2
0%
).
8 | M
ARKT
DATA
MAR
KTDA
TA |
9
TREN
DS IN
DE
LEDV
ERLI
CHTI
NGDE
MAR
KT2D
e w
ere
ldw
ijde m
ark
t vo
or le
dve
rlic
htin
g h
eeft d
e a
fgelo
pen ja
ren e
en s
terk
e g
roei g
ekend
en d
e v
erw
achtin
g is
dat deze
gro
ei z
eker za
l doorz
etten in
de k
om
ende ja
ren tot in
ieder
geva
l 2020. Led k
ent nam
elijk g
rote
voord
ele
n ten o
pzi
chte
van a
ndere
technie
ken, zo
als
:
Led
is v
ier
tot v
ijf k
eer
effic
iënt
er e
n w
ord
t contin
u n
og e
fficië
nte
r
Led is
ele
ktronic
a e
n k
ent hie
rdoor on
eind
ig v
eel t
oep
assi
ngen
: kle
urv
ariëte
it, k
lein
ere
arm
atu
ren tbv
meer desig
nm
ogelijkheden, dra
adlo
os regelb
aar en m
eer ontw
erp
flexib
i-
liteit,
Sm
art
Lig
htin
g, H
um
an C
entr
ic L
ightin
g.
Ledla
mpen g
aan
onge
veer
15
jaar
mee
, dit
is 4
x la
nger dan s
paarlam
pen e
n m
eer
dan 1
0 k
eer la
nger dan g
loeila
mpen.
1.
De p
rijs
van le
dve
rlic
htin
g is
nie
t alle
en v
aak la
ger dan tra
diti
onele
verlic
htin
g, d
e p
rijs
blij
ft o
ok (s
terk
) dal
en. D
eze
prijs
dalin
g k
om
t door bete
re p
roductie
technie
ken e
n
door to
enem
ende e
fficië
ntie
van d
e la
mpen z
elf
(min
der la
mpen z
ijn n
odig
voor de-
zelfd
e li
chto
utp
ut).
2.
Ten tw
eede k
om
t er ste
eds m
eer fo
cus o
p d
e “
Tota
l cos
t of o
wne
rshi
p”
(TC
O). T
CO
houdt nie
t alle
en rekenin
g m
et de a
anschafk
oste
n v
an d
e la
mp m
aar ook m
et de k
os-
ten v
an h
et ve
rvangen v
an d
e la
mp e
n d
e k
oste
n v
an h
et energ
ieve
rbru
ik. A
ls k
opers
hie
r m
eer op g
aan le
tten z
al l
edve
rlic
htin
g n
og a
antrekkelijker w
ord
en.
Wer
eld
ver
licht
ings
mar
kt
80 0
120
140
100
60 40 20
2020
133
19%
2%
4%7%11%
4%41%
15%
4%
2%
2013
2012
2011
201017
%
7%14%
Wor
ldw
ide
light
ing
-mar
ket
reve
nues
($ b
illion
s)
+3.
1%
1%51%
5%2%3%
99
112
+3.
0%
7%5%
2019
2018
2017
45%
2015
2014
19%
3%12%
2016
BA
CK
LIG
HT
AU
TO
MO
TIV
E L
IGH
TIN
GC
onve
ntio
nal l
umin
aire
s
LED
lam
ps
Con
vent
iona
l lam
psS
yste
ms2
LED
lum
inai
res
Ser
vice
s1
GE
NE
RA
L L
IGH
TIN
G
So
urce
: BC
G 2
020 L
ighting-M
ark
et
Mo
del.
No
te:
LE
D e
lectr
onic
s u
sed
in L
ED
lum
inaires a
re inclu
ded
in t
he L
ED
-lum
inaire m
ark
et
tota
l; b
lue-c
olla
r serv
ices a
re e
xclu
ded
.1In
clu
des w
hite-c
olla
r serv
ices (such a
s d
ata
technolo
gy s
erv
ices a
nd
sys
tem
s inte
gra
tion).
2In
clu
des o
nly
the a
dd
ed
valu
e o
f th
e s
yste
m, not
the lam
ps a
nd
lum
inaires inclu
ded
in t
he s
yste
m.
De w
ere
ldw
ijde le
d-m
ark
t gro
eit m
et ongeveer
30 p
rocent p
er
jaar
tot 2020. D
e m
arg
es
zijn
mom
ente
el b
ijna n
ul o
f ze
lfs n
egatie
f vo
or de m
eeste
spele
rs. D
oor de in
tense c
oncur-
rentie
blijve
n d
eze
zw
ak in
de n
abije
toekom
st. (B
ron: B
osto
n C
onsulta
ncy
Gro
up, 2015)
Een v
an d
e c
onclu
sie
s v
an h
et
Nationaal LE
D T
rend
rap
port
2017 is d
at
de m
ark
t ver-
wacht
dat
ste
ed
s m
eer
assem
bla
ge e
n p
rod
uctiew
erk
zaam
hed
en t
eru
g z
ulle
n k
om
en
naar
Euro
pa, w
ij ste
lden e
en a
anta
l exp
ert
s in d
e m
ark
t d
aaro
m d
e v
olg
end
e v
raag.
“De m
eerd
erh
eid
van d
e r
esp
ond
ente
n v
erw
acht
dat
veel van d
e p
rod
uctie e
n a
ssem
-
bla
ge v
an led
verlic
hting t
eru
g n
aar
Euro
pa z
al kom
en d
e k
om
end
e jare
n v
anw
ege d
e
hoge k
walit
eitssta
nd
aard
, kort
ere
levert
ijd e
n g
rote
re fl
exib
ilite
it.
NS
VV:
Kw
alit
eit k
an o
vera
l b
ere
ikt
word
en. D
at
is e
en k
westie v
an g
oed
e p
rocessen
en juis
te t
rain
ing v
an d
e m
ensen. W
at
uitein
delijk d
e b
este
pro
ductielo
catie is h
eeft
te m
aken m
et
facto
ren a
ls p
rod
uctiekoste
n, fle
xib
ilite
it, tr
ansp
ort
koste
n, e.d
. en k
an
daard
oor
per
pro
duct/
com
ponent
vers
chillen. D
e p
rofe
ssio
nele
verlic
htingsm
ark
t is
vaak p
roje
ctg
ericht
en g
ezie
n d
e s
nelle
innovatie v
an led
verlic
hting is v
oorr
aad
houd
en
lastig, w
ant
voorr
ad
en z
ijn r
ela
tief snel vero
ud
erd
. Fle
xib
ilite
it z
al volg
ens o
ns h
et
be-
langrijk
ste
arg
um
ent
zijn
om
vnl. in O
ost-
Euro
pa t
e p
rod
ucere
n.
G
eert
je H
azen
ber
g, s
ecre
taris
NS
VV
– K
enni
scen
trum
voo
r lic
ht
NE
N: I
n land
en b
uiten E
uro
pa, m
et
nam
e C
hin
a, w
ord
t zeer
pro
fessio
neel en a
mb
iti-
eus m
et
verlic
hting o
mgegaan. K
ijk m
aar
eens n
aar
hun inb
reng in d
e IS
O c
om
mis
sie
s
voor
verlic
hting o
f energ
ie p
resta
tie. Verg
is je d
us n
iet
in d
e k
walit
eitssta
nd
aard
en
flexib
ilite
it in a
nd
ere
land
en. A
lleen d
e levert
ijd v
anw
ege k
ort
ere
afs
tand
heb
ben w
e
nog o
p land
en b
uiten E
uro
pa v
oor.
Ann
et v
an d
er H
orn,
sec
reta
ris N
EN
-no
rmco
mm
issi
e 35
1005
'Ver
licht
ing'
NE
N b
ouw
en
inst
alla
tie
Elo
ya: D
e w
ere
ld v
an led
verlic
hting e
volu
eert
zo s
nel d
at
het
vand
aag m
oeilijk
is o
m
veel voors
pellingen t
e d
oen. W
at
wel al geb
leken is, is
dat
kw
alit
iet
nog m
eer
het
han-
dels
merk
word
t van p
erf
orm
ante
led
verlic
hting. M
aar
nie
t alle
en d
e k
walit
iet
ook d
e
norm
waara
an h
ed
end
aagse v
erlic
hting m
oet
aan v
old
oen is v
an levensb
ela
ng v
oor
de led
fab
rikante
n. W
at
er
alle
maal op
wijs
t d
at
de p
rod
uctie b
est
zo d
icht
mogelijk
geb
eurt
bij
de u
itein
delijke k
lant
en e
ind
kla
nt.
Voor
Euro
pa z
al d
it b
ete
kenen d
at
de
pro
ductie, d
istr
ibutie e
n insta
llatie b
est
bin
nen E
uro
pa z
elf
zal geb
eure
n.
Fili
p V
an M
ol A
lgem
een
Dire
cteu
r E
loya
Nel
ectr
a: K
walit
eitsvolle
en t
echnis
ch h
oogsta
and
e L
ED
-verlic
hting is n
ooit v
an d
e
Euro
pese b
od
em
weggew
eest.
Een g
root
deel van d
e p
rod
uctie e
n d
e a
ssem
bla
ge
vin
dt
mom
ente
el p
laats
in E
uro
pa. H
ier
word
t aan v
ooru
itstr
evend
e p
rod
ucto
ntw
ikke-
ling e
n fab
ricage g
ed
aan r
ekenin
g h
oud
end
met
de v
raag v
an d
e m
ark
t en d
e p
rofe
s-
sio
nele
en a
rchitecto
nis
che e
isen. H
et
gro
te v
oord
eel is
dat
nie
t alle
en d
e v
olle
dig
e
arm
atu
ren m
aar
ook d
e lic
htr
egels
yste
men h
ier
ontw
ikkeld
en g
ep
rod
uceerd
word
en
zod
at
een g
rote
com
patib
ilite
it b
ere
ikt
word
t. D
it is v
oor
de insta
llate
urs
een g
root
plu
sp
unt
om
dat
er
van b
ij d
e p
lannin
g t
ot
de r
ealis
atie v
an h
et
pro
ject
op
de k
ennis
van d
e fab
rikant
kan g
ere
kend
word
en.
Eric
Cla
us, v
oorz
itter
Nel
ectr
a,
de
Bel
gisc
he fe
der
atie
voo
r d
e el
ektr
osec
tor
Waa
rom
het
bel
ang
van
ledv
erlic
htin
g bl
ijft g
roei
en
Kom
en p
rodu
ctie
en
asse
mbl
age
teru
g na
ar E
urop
a?
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN3
Het gro
ots
te d
eel v
an d
e p
roducte
n, buite
n d
e g
egeve
n o
ptie
s, en le
vera
ncie
rs
geeft a
an in
te k
open in
Nederland, ook C
hin
a is
een b
ela
ngrijk
inkoopla
nd.
Buite
n d
e g
eve
n o
ptie
s w
ord
en o
ok Z
uid
Kore
a, Ta
iwan e
n d
e V
ere
nig
de S
tate
n
genoem
d a
ls la
nd
en w
aar
ond
erd
ele
n e
n e
ind
pro
ducte
n w
ord
en in
gekocht.
Ned
erla
nd g
root
ste
inko
opm
arkt
Fig
uur
2 | D
e to
epas
sing
slo
catie
va
n p
rod
ucte
n in
Ned
erla
nd.
Fig
uur
3 | P
erce
ntag
e le
dve
rlic
htin
g in
de
om
zet
van
de
resp
ond
ente
n.
10 |
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
ENEN
QUÊT
E RE
SULT
ATEN
| 11
Fig
uur
1 | D
e in
koo
plo
catie
van
o
nder
del
en o
f ei
ndp
rod
ucte
n d
ie
in N
eder
land
ver
krijg
baa
r zi
jn.
24%
Ned
erland
Belg
ië
Duitsla
nd
Euro
pa (exclu
sie
f N
ed
erland
,
Belg
ië e
n D
uitsla
nd
)
Chin
a
3%
9%
53%
12%
Led
mee
st to
egep
ast i
n ka
ntor
en e
n op
enba
re v
erlic
htin
g
De toep
assin
gen v
oor
Led
verlic
hting k
ennen e
en g
rote
variëte
it. K
anto
ren e
n
op
enb
are
verlic
hting h
eb
ben h
et gro
ots
te a
and
eel.
And
ere
toep
assin
gen d
ie
word
en g
enoem
d z
ijn le
dverlic
hting v
oor
bote
n, lic
htt
ore
ns e
n m
usea.
40%
30%
20%
10%
0%
Kantoren
Openbare verlichting
Installatie
Gezondheidszorg
Parkeer-garages
Retail
Outdoor verlichting
Industriële productie
Onderwijs
Horeca (inclusief hotels)
50% Kla
nt s
teed
s kr
itisc
her e
n be
ter o
p de
hoo
gte
over
led
Bijn
a d
e h
elft
van d
e resp
ond
ente
n g
eeft a
an g
een v
era
nd
ering in
het ty
pe
kla
nt te
verw
achte
n, d
e a
nd
ere
helft
verw
acht d
it w
el.
Een v
eel g
enoem
de re-
den d
ie v
oor
deze v
era
nd
ering w
ord
t gegeven is
dat d
e k
lant ste
ed
s b
ete
r ge-
info
rmeerd
is e
n d
aaro
m k
ritischer
is o
ver
het p
rod
uct en d
e k
walit
eit h
ierv
an.
Ook v
erw
achte
n v
eel r
esp
ond
ente
n d
at d
e v
erk
oop
lijnen k
ort
er
word
en e
n
dat er
meer
direct aan d
e c
onsum
ent of aan d
e k
lein
e in
sta
llate
ur
zal w
ord
en
verk
ocht in
pla
ats
van a
an d
e g
rote
insta
llatieb
ed
rijv
en.
Ledv
erlic
htin
g zo
rgt v
oor g
root
ste
gede
elte
om
zet
Uit d
e resultate
n b
lijkt d
at het gro
ots
te d
eel v
an d
e o
mzet van d
e resp
ond
en-
ten b
ehaald
word
t m
et le
dverlic
hting, d
e n
iet lic
ht-
gere
late
erd
e taken e
n d
e
trad
itio
nele
verlic
hting h
eb
ben a
lleb
ei o
ngeveer
een g
elijk a
and
eel i
n d
e o
mzet.
80%
60%
40%
20% 0
100%
99%
68%
63%
Led-verlichting
Traditionele verlichting
Andere activiteiten
Thui
slan
d gr
oots
te a
fzet
mar
kt v
oor N
eder
land
se b
edrij
ven
12 |
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN |
13
Als
gro
ots
te a
fzetm
ark
t w
ord
t d
oo
r d
e r
esp
ond
ente
n N
ed
erland
geno
em
d,
ruim
95
% v
an d
e b
ed
rijv
en v
erk
oo
pt
hie
r zijn
pro
ducte
n.
And
ere
gro
te
mark
ten z
ijn B
elg
ië,
Duitsla
nd
en d
e r
est
van E
uro
pa.
In e
lk v
an d
eze m
ark
-
ten is r
ond
de 5
0%
van d
e r
esp
ond
ente
n a
ctief.
And
ere
reg
io’s
die
reg
el-
matig
geno
em
d w
ord
en a
ls a
fzetm
ark
t zijn
de V
ere
nig
de S
tate
n,
Mexic
o,
het
Mid
den-O
oste
n e
n A
zië
.
Fig
uur
4 | D
e vo
orn
aam
ste
afze
tmar
kten
van
Ned
erla
ndse
le
dve
rlic
htin
gsb
edri
jven
.80%
60%
40%
20% 0
100%
96%
54%
53%
Nederland
België
Duitsland
51%
44%
Rest vanEuropa
Anders
78%
van d
e resp
ond
ente
n g
eeft a
an d
at d
e le
d g
ere
late
erd
e o
mzet ste
rk o
f
zeer
ste
rk is
geste
gen, sle
chts
een z
eer
kle
ine m
ind
erh
eid
zegt een o
mzetd
a-
ling te h
eb
ben g
ezie
n in
haar
led
gere
late
erd
e a
ctiviteiten.
Om
zet a
fgel
open
jaar
ges
tege
n
Fig
uur
5 | O
ntw
ikke
ling
van
de
led
ger
elat
eerd
e o
mze
t in
201
5 te
n o
pzi
chte
van
201
4.6%
Ste
rk g
egro
eid
Gegro
eid
Gelijk g
eb
leven
Ged
aald
Weet ik
nie
t
44%
14%
34%
1%
Ruim
80%
van d
e r
esp
ond
ente
n v
erw
acht
dat
de o
mzet
in 2
016 s
tijg
t te
n
op
zic
hte
van 2
015, sle
chts
2%
denkt
dat
de o
mzet
dit jaar
daalt in v
erg
elij-
kin
g m
et
vorig jaar.
Ste
rke
omze
tstij
ging
ver
wac
ht d
it ja
ar
Fig
uur
6 | V
erw
acht
ing
van
d
e o
ntw
ikke
ling
van
de
led
-g
erel
atee
rde
om
zet
in 2
016
ten
op
zich
te v
an 2
015.
3%
Gro
eit s
terk
Gro
eit
Blijft g
elijk
Daalt
Weet ik
nie
t
15%
31%
2%
49%
Bijn
a 7
0%
van d
e r
esp
ond
ente
n g
eeft
aan t
e v
erw
achte
n d
at
de p
rijs
van
led
verlic
hting
het
ko
mend
e jaar
zal d
ale
n o
f ste
rk d
ale
n.
Sle
chts
3,5
%
verw
acht
dat
de p
rijs
zal stijg
en.
Bre
de p
rijsd
alin
g va
n le
dver
licht
ing
verw
acht
in 2
017
Fig
uur
7 | V
erw
acht
ing
van
d
e o
ntw
ikke
ling
van
de
pri
js
van
led
verl
icth
ing
in 2
017
ten
op
zich
te v
an 2
016.
2%
Ste
rk D
ale
n
Dale
n
Gelijk b
lijven
Stijg
en
Weet ik
nie
t
25%
4%
4%
66%
Van d
e 3
0%
van d
e r
esp
ond
ente
n d
ie a
angeeft g
een p
rijs
dalin
g t
e v
erw
ach-
ten g
eeft e
en g
root
deel hie
rvan a
ls r
ed
en d
at
de k
walit
eit v
an led
verlic
hting
bela
ngrijk
er
zal w
ord
en e
n d
at
deze k
walit
eitsverh
ogin
g d
oorb
ere
kend
zal
word
en in d
e p
rijs
. O
ok g
eeft e
en g
root
deel aan d
at
de p
rijz
en d
e a
fgelo
pen
jare
n z
o s
terk
ged
aald
zijn
dat
zij
verw
achte
n d
at
de b
od
em
is b
ere
ikt.
70%
van d
e r
esp
ond
ente
n g
eeft a
an e
en p
rijs
dalin
g t
e v
erw
achte
n, d
e
bela
ngrijk
ste
red
en d
ie h
ierv
oor
gegeven w
ord
t is
dat
de p
rod
uctie e
n h
et
Zow
el k
wal
iteit
als
aanb
od z
al s
tijge
n in
201
7
aanb
od
zulle
n s
tijg
en e
n h
ierm
ee d
e p
rijs
zal d
ale
n. O
ok b
asere
n v
eel re
s-
pond
ente
n z
ich o
p d
e p
rijs
dalin
g v
an d
e a
fgelo
pen jare
n. Z
ij verw
achte
n d
at
deze t
rend
zal d
oorz
ett
en. Verd
er
word
t d
e t
oenam
e v
an d
e e
fficië
ntie in d
e
pro
ductie a
ls r
ed
en g
enoem
d d
at
de p
rijz
en v
an led
verlic
hting z
al d
ale
n.
Een o
verg
rote
meerd
erh
eid
van 8
0%
van d
e d
eeln
em
ers
verw
acht
dat
de
prijs
van led
verlic
hting d
e k
om
end
e 4
jaar
zal d
ale
n o
f ste
rk z
al d
ale
n. S
lechts
een z
eer
kle
ine m
ind
erh
eid
van 4
% d
enkt
dat
de p
rijs
zal stijg
en.
Bre
de p
rijsd
alin
g ve
rwac
ht v
oor d
e ko
men
de 4
jaar
Fig
uur
8 | V
erw
acht
ing
van
d
e o
ntw
ikke
ling
van
de
pri
js
van
led
verl
icht
ing
in 2
020
ten
op
zich
te v
an 2
016.
5%
Ste
rk D
ale
n
Dale
n
Gelijk b
lijven
Stijg
en
Ste
rk s
tijg
en
Weet ik
nie
t
12%
18%
3%
62%
1%
Ruim
driekw
art
van d
e r
esp
ond
ente
n g
eeft a
an d
e k
walit
eit a
ls b
ete
r of veel
bete
r te
beoord
ele
n t
en o
pzic
hte
van 2
jaar
gele
den, d
it t
en o
pzic
hte
van
min
der
dan 7
% d
ie v
ind
t d
at
de k
walit
eit a
chte
ruit is g
egaan.
Kw
alite
it va
n le
dver
licht
ing
afge
lope
n 2
jaar
ste
rk v
erbe
terd
Fig
uur
9 | D
e hu
idig
e kw
alite
it va
n le
dve
rlic
htin
g t
en o
pzi
chte
va
n 20
14.
6%
Veel s
lechte
r
Sle
chte
r
Nie
t b
ete
r of sle
chte
r
Bete
r
Veel b
ete
r
Weet ik
nie
t
24%
14%
53%
1%
2%
Van d
e 7
6%
van d
e r
esp
ond
ente
n d
ie a
angeeft d
e k
walit
eit v
an d
e led
verlic
h-
ting a
ls b
ete
r te
beoord
ele
n g
eeft e
en g
root
deel als
red
en d
at
er
door
pro
-
ducente
n v
eel geïn
veste
erd
is in innovatie e
n k
walit
eit. O
ok d
e b
ete
re k
ennis
en m
eer
kritische h
oud
ing v
an d
e c
onsum
ent
word
t als
red
en g
enoem
d d
at
bed
rijv
en g
enood
zaakt
zijn
om
kw
alit
atief b
ete
re p
rod
ucte
n a
an t
e b
ied
en.
Van d
e respondente
n d
ie d
e k
walit
eit
als
sle
chte
r beoord
ele
n d
an v
oorh
een
geeft e
en g
root deel a
an d
at prijs
dru
k h
ierv
an d
e v
oorn
aam
ste
reden is
. O
ok d
e
toenam
e v
an g
oedkope a
anbie
ders
uit
Chin
a e
n a
ndere
Azi
atis
che la
nden w
ord
t
als
reden g
egeve
n w
aaro
m d
e k
walit
eit
nie
t is
verb
ete
rd. P
roducente
n u
it deze
landen z
ouden k
walit
eit
min
der aandacht geve
n. Verd
er w
ord
t als
aandachts
punt
de k
walit
eit
van d
e d
rive
rs g
enoem
d, deze
zouden v
aak tot pro
ble
men le
iden.
Inve
ster
inge
n in
inno
vatie
en
kriti
sche
hou
ding
con
sum
ent
zorg
en v
oor v
erbe
terin
g va
n de
kw
alite
it va
n le
dver
licht
ing
Fig
uur
10 |
De
huid
ige
gem
idd
eld
e kw
alite
it va
n lic
hto
ntw
erp
en
(lich
tpla
nnen
) vo
or
led
verl
icht
ing
te
n o
pzi
chte
van
2 ja
ar g
eled
en.
3%
Veel s
lechte
r
Sle
chte
r
Nie
t b
ete
r of sle
chte
r
Bete
r
Veel b
ete
r
Weet ik
nie
t
8%
41%
32%1
4%
1%
Kw
alite
it va
n lic
hton
twer
pen
ste
rk v
erd
eeld
beo
ord
eeld
Het
gro
ots
te g
ed
eelte (4
1%
) van d
e r
esp
ond
ente
n g
eeft
aan d
e k
walit
eit
van lic
hto
ntw
erp
en v
oo
r le
dverlic
hting
nie
t b
ete
r o
f sle
chte
r te
beo
ord
ele
n
ten o
pzic
hte
van 2
jaar
gele
den.
Een b
ijna e
ven g
roo
t d
eel vin
dt
dat
de
kw
alit
eit v
an lic
hto
ntw
erp
en b
ete
r o
f veel b
ete
r is
gew
ord
en,
sle
chts
een
kle
in d
eel (4
%) b
eo
ord
eelt d
e k
walit
eit a
ls m
ind
er
dan 2
jaar
gele
den.
Veel
nie
uwe
maa
r m
ind
er k
und
ige
aanb
ied
ers
op d
e m
arkt
Van d
e r
esp
ond
ente
n d
ie d
e k
walit
eit a
ls n
eutr
aal o
f neg
atief
vera
nd
erd
beo
ord
eelt,
geeft
een a
anzie
nlij
k d
eel als
oo
rzaak d
at
er
veel o
nkund
ige
part
ijen o
p d
e m
ark
t zijn
geko
men d
e a
fgelo
pen t
wee jaar. O
ok h
et
sta
g-
nere
n v
an o
ntw
ikkelin
gen o
p h
et
geb
ied
van lic
htp
lannen a
ang
ep
ast
aan
led
verlic
hting
wo
rdt
als
red
en g
eno
em
d o
m d
e k
walit
eit v
an lic
htp
lannen
nie
t p
ositie
ver
te b
eo
ord
ele
n.
14 |
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN |
15
16 |
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN |
17
Van d
e r
esp
ond
ente
n d
ie d
e k
walit
eit t
en o
pzic
hte
van t
wee jaar
gele
den
als
positie
f b
eoord
ele
n g
eeft e
en g
root
deel als
red
en d
at
de k
ennis
om
trent
lichtp
lannen e
n o
ntw
erp
en t
oe is g
enom
en d
oor
de o
pged
ane e
rvaringen in
de a
fgelo
pen t
wee jaar. O
ok d
e m
ogelijkhed
en m
et
nie
uw
e led
technie
ken in
een lic
htp
lan w
ord
t als
red
en g
enoem
d o
m d
e k
walit
eit h
oger
te b
eoord
ele
n.
Ken
nis
en e
rvar
ing
omtr
ent l
icht
ontw
erpe
n to
egen
omen
Het
gro
ots
te g
ed
eelte v
an d
e r
esp
ond
ente
n g
eeft a
an b
ij in
ied
er
geval d
rie-
kw
art
van d
e insta
llaties g
eb
ruik
te m
aken v
an e
en lic
htp
lan. S
lechts
8%
van
de r
esp
ond
ente
n z
egt
nooit g
eb
ruik
te m
aken v
an e
en lic
htp
lan.
Lich
tpla
nnen
wor
den
in m
eerd
erhe
id in
stal
latie
s ge
brui
kt
Fig
uur
11 |
Ho
e va
ak m
en g
ebru
ik
maa
kt v
an e
en li
chtp
lan.
32%
Altijd
(100%
)
Vaak (tu
ssen d
e 7
5-1
00%
)
Som
s (50-7
4%
)
Af en toe (25-4
9%
)
Zeld
en (0-2
4%
)
Nooit (0%
)
16%
13%
12%
8%
20%
53%
van d
e r
esp
ond
ente
n g
eeft a
an d
at
de k
walit
eit v
an insta
llaties b
ete
r is
gew
ord
en, 11%
beoord
eelt d
e k
walit
eit z
elfs
als
veel b
ete
r. Iets
min
der
dan
een k
wart
is n
eutr
aal over
de k
walit
eitsontw
ikkelin
g v
an d
e insta
llatie e
n 4
%
beoord
eelt d
e k
walit
eit a
ls s
lechte
r d
an 2
jaar
gele
den. A
ls o
orz
aken v
oor
de s
tagnatie/d
alin
g in d
e k
walit
eit v
an insta
llaties w
ord
t als
voorn
aam
ste
het
geb
rek a
an s
cholin
g b
ij tr
ad
itio
nele
insta
llate
urs
genoem
d.
Hel
ft re
spon
dent
en b
eoor
deel
t kw
alite
it in
stal
altie
s al
s be
ter
Fig
uur
12 |
De
huid
ige
kwal
iteit
van
led
verl
icht
ing
ten
op
zich
te
van
2014
.24%
Veel s
lechte
r
Sle
chte
r
Nie
t b
ete
r of sle
chte
r
Bete
r
Veel b
ete
r
Weet ik
nie
t
11%
8%
3%
1%
53%
Toeg
enom
en k
enni
s en
erv
arin
g bi
j ins
talla
teur
s zo
rgt v
oor k
wal
iteits
stijg
ing
Inno
vatie
en
erva
ring
zorg
en v
oor
toen
ame
kwal
iteit
De r
esp
ond
ente
n d
ie d
e k
walit
eitso
ntw
ikkelin
g v
an led
insta
llaties p
ositie
f
beo
ord
ele
n g
even d
e t
oeg
eno
men k
ennis
en e
rvaring
met
led
insta
llaties
het
meest
als
oo
rzaak.
Zij
geven a
an d
at
led
verlic
hting
de s
tand
aard
wo
rdt
en d
aarm
ee d
e k
ennis
en e
rvaring
to
eneem
t.
De m
enin
gen o
ver
de a
lgehele
kw
alit
eitsontw
ikkelin
g in
de le
dverlic
htingsm
ark
t
zijn
ste
rk v
erd
eeld
, een g
root d
eel v
ind
t d
at d
e a
fgelo
pen tw
ee ja
ar
de k
walit
eit
is g
esta
gneerd
terw
ijl e
en e
ven g
root d
eel v
an m
enin
g is
dat d
e k
walit
eit is
toegenom
en. D
e o
orz
aken d
ie w
ord
en g
enoem
d v
oor
het to
enem
en v
an d
e
kw
alit
eit v
an le
dverlic
hting z
ijn d
e toegenom
en b
ew
ustw
ord
ing v
an c
onsum
en-
ten o
ver
kw
alit
eit, d
e v
erb
ete
rde k
ennis
bij
insta
llate
urs
en le
vera
ncie
rs e
n d
e
verb
ete
rde technie
ken d
ie b
eschik
baar
zijn
dankzij
innovaties.
Het
sta
gnere
n o
f d
ale
n v
an d
e k
walit
eit w
ord
t to
egeschre
ven a
an h
et
aanta
l
aanb
ied
ers
dat
zond
er
kennis
van z
aken d
e m
ark
t heeft b
etr
ed
en e
n h
et
alg
em
ene g
eb
rek a
an c
ontr
ole
op
kw
alit
eit v
an a
rmatu
ren, la
mp
en e
n insta
l-
laties,. O
ok d
e p
rijs
dru
k o
p led
verlic
hting w
ord
t als
oorz
aak g
enoem
d v
oor
het
achte
rblijven v
an e
en h
ogere
kw
alit
eit.
Geb
rek
aan
cont
role
op
oner
vare
n in
stal
late
urs
en
prijs
druk
zor
gen
voor
dru
k op
kw
alite
itsto
enam
e
Mee
rder
heid
maa
kt g
ebru
ik v
an k
eurm
erke
n
Bijn
a 6
0%
van d
e r
esp
ond
ente
n g
eeft a
an e
en o
f m
eerd
ere
keurm
erk
en t
e
geb
ruik
en o
f te
vere
isen, d
e o
verige 4
0%
geeft a
an d
it n
iet
te d
oen.
Fig
uur
13 |
Het
geb
ruik
van
een
ke
urm
erk
voo
r le
dve
rlic
htin
g.
Ja, ik
geb
ruik
een k
eurm
erk
Nee, ik
geb
ruik
geen k
eurm
erk
59%
41%
CE
, TÜ
V, D
EK
RA
EN
EC
en
Kem
a m
eest
gen
oem
d
Het
meest
genoem
de k
eurm
erk
is h
et
in N
ed
erland
verp
lichte
CE
keurm
erk
,
hie
rnaast
word
en o
ok d
e k
eurm
erk
en T
ÜV, D
ekra
, E
NE
C e
n K
em
a g
enoem
d.
Het
meest
genoem
de o
verige k
eurm
erk
is d
e R
oH
S r
ichtlijn
.
18 |
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN |
19
Fig
uur
14 |
De
geb
ruik
te
keur
mer
ken
voo
r le
dve
rlic
htin
g.
40%
30%
20%
10%
0%
CE
Dekra
Overige
Kema
TÜV
ENEC
50%
60% Keu
rmer
ken
onb
eken
d b
ij d
eel v
an le
dve
rlich
tings
par
tijen
Een g
root d
eel v
an d
e resp
ond
ente
n d
ie g
een k
eurm
erk
geb
ruik
t geeft a
an d
it
nie
t te
doen o
md
at zij
nie
t b
ekend
zijn
met een in
tern
ationaal k
eurm
erk
voor
led
verlic
hting. O
ok z
egt een d
eel t
e d
enken d
at consum
ente
n g
een w
aard
e
hechte
n a
an e
en k
eurm
erk
en d
at een k
eurm
erk
geen k
walit
eitsgara
ntie is
.
Lich
tbel
evin
g vo
or a
rchi
tect
bel
angr
ijkst
e aa
ndac
htsp
unt
Als
voorn
aam
ste
punt
van a
and
acht
voor
een lic
hto
ntw
erp
er
word
t d
e w
ens
van d
e k
lant
en d
e lic
htb
ele
vin
g g
enoem
d, ook d
e g
elijkm
atigheid
en d
e
lichtk
leur
zijn
veelg
enoem
de a
and
achts
punte
n. W
at
op
valt b
ij d
e o
verige
aanb
evelin
gen is d
at
een a
anta
l re
sp
ond
ente
n h
et
heeft o
ver
milieuverv
uiling
en s
chad
e a
an d
e v
olk
sgezond
heid
.
30%
20%
10%
0%
Lichthinder
Lichtkleur
Gelijkmatigheid
Voldoen aan de norm
Levensduur
Kwaliteit
Wens klant /lichtperceptie
Energiebesparing
Overige
Fig
uur
15 |
Zak
en w
aar
een
arch
itect
/ li
chto
ntw
erp
er o
p
mo
et le
tten
bij
led
verl
icht
ing
.
Kw
alite
it vo
or k
lant
bel
angr
ijkst
e aa
ndac
htsp
unt
De m
eest
genoem
de p
unte
n w
aar
op
gele
t zou m
oete
n w
ord
en b
ij d
e a
an-
schaf van led
verlic
hting z
ijn d
e k
walit
eit, d
e d
uurz
aam
heid
van h
et
pro
duct
en d
e b
etr
ouw
baarh
eid
van d
e levera
ncie
r. O
verige o
pvalle
nd
e p
unte
n d
ie
genoem
d w
erd
en z
ijn d
e lum
en/w
att
verh
oud
ing e
n d
e g
ete
ste
levensd
uur
op
de lange t
erm
ijn.
30%
20%
10%
0%
Lichthinder
Kwaliteit
Garanties
Goede voorlichting
Duurzaamheid
Voldoen aan de norm
Gelijkmatigheid van het licht
Betrouwbare leverancier
Overige
Fig
uur
16 |
Zak
en w
aar
een
ove
rhei
d /
ein
dkl
ant
op
m
oet
lett
en b
ij le
dve
rlic
htin
g.
40%
80%
60%
40%
20%
0%
100%
Fig
uur
17 |
Led
tren
ds
in 2
020
ten
op
zich
te v
an 2
016.
De markt (in termen van omzet):
Gro
eit
snel
Gro
eit
Blijft g
elijk
Krim
pt
Krim
pt snel
Weet ik
nie
t
Aantal ledbedrijven:
Toepassing van smart-light toepassingen:
Aantal adviseur / lichtspecialisten:
Omzet van traditionele lichtbedrijven t.o.v. nieuwe led-bedrijven:
Marktaandeel oled t.o.v. led
Sm
art L
ight
ing
wor
dt d
e gr
ote
tren
d va
n de
kom
ende
4 ja
ar
De o
verg
rote
meerd
erh
eid
van d
e resp
ond
ente
n v
erw
acht d
at d
e o
mzet in
de le
dverlic
htingsm
ark
t zal s
tijg
en o
f ste
rk z
al s
tijg
en, ook h
et aanta
l Sm
art
-
light to
ep
assin
gen m
ag d
e k
om
end
e ja
ren e
en s
terk
e s
tijg
ing v
erw
achte
n.
Resp
ond
ente
n v
erw
achte
n o
ok d
at het aanta
l led
verlic
htingsb
ed
rijv
en e
n
lichta
dvis
eurs
zal t
oenem
en, al z
ijn d
e m
enin
gen h
ier
iets
meer
over
verd
eeld
.
De o
nd
erv
raagd
en v
erw
achte
n d
at d
e tra
ditio
nele
lichta
anb
ied
ers
de k
om
end
e
jare
n m
eer
zulle
n m
oete
n in
levere
n a
an d
e le
dverlic
hting. U
it d
e e
nq
uête
blijkt
verd
er
dat een d
erd
e d
eel v
an d
e resp
ond
ente
n n
og n
iet b
ekend
is m
et O
led
,
van h
et d
eel d
at w
el k
ennis
heeft v
an O
led
verw
acht ru
im d
e h
elft
een s
tijg
ing
in h
et aand
eel v
an O
led
ten o
pzic
hte
van le
d.
Bre
ed g
edra
gen
verw
acht
ing
dat d
e pr
oduc
tie e
n/of
as
sem
blag
e te
rug
naar
Ned
erla
nd o
f Eur
opa
zal k
omen
Het
gro
ots
te d
eel van d
e r
esp
ond
ente
n v
erw
acht
dat
de p
rod
uctie e
n/o
f
de a
ssem
bla
ge v
an led
verlic
hting d
e k
om
end
e jare
n t
eru
g z
al kom
en n
aar
Ned
erland
of een a
nd
er
land
in d
e E
uro
pese U
nie
.
Figu
ur 1
8 | V
erw
acht
ing
ten
aanz
ien
van
het t
erug
hale
n va
n p
rod
uctie
na
ar N
eder
land
of E
urop
a.
59%
Ja, d
e p
rod
uctie k
om
t te
rug
Nee, d
e p
rod
uctie k
om
t nie
t te
rug
Weet ik
nie
t
Hog
ere
kwal
iteit
bela
ngrij
kste
rede
n vo
or
het t
erug
hale
n va
n pr
oduc
tie n
aar E
urop
a
Als
bela
ng
rijk
ste
red
en o
m d
e p
rod
uctie t
eru
g t
e h
ale
n w
ord
t d
e h
og
ere
kw
alit
eitssta
nd
aard
geno
em
d,
oo
k d
e k
ort
ere
levert
ijd e
n d
aarm
ee g
rote
re
flexib
ilite
it is e
en v
eel g
eno
em
d p
unt.
Verd
er
verw
achte
n v
eel re
sp
ond
ente
n
dat
de p
rod
uctie in E
uro
pa d
e k
om
end
e jare
n o
ok fi
nancie
el ste
ed
s a
an-
trekkelij
ker
gaat
wo
rden,
ond
er
meer
do
or
rob
otisering
, str
eng
ere
im
po
rtre
-
gelg
evin
g e
n m
ilieuheffi
ng
en.
Fig
uur
19 |
Red
enen
vo
or
verw
acht
ing
dat
pro
duc
tie
teru
gko
mt
naar
Ned
erla
nd
of
Eur
op
a.
25%
Kort
ere
levert
ijd/fl
exib
ilite
it
Hogere
kw
alit
eit
Pro
ductie N
L/E
U m
eer
rend
ab
el
Overige
30%
11%
53%
30%
10%
Fig
uur
20 |
De
bel
ang
rijk
ste
tech
nolo
gis
che
ont
wik
kelin
gen
va
n d
e to
eko
mst
.40%
30%
20%
10%
0%
Smart Lighting
Duurzaamheid/energiebesparing
Weet ik niet
Overige
Oled
LiFi
Gezonder(e) licht(kleur)
50%Sm
art L
ight
ing
wor
dt d
e ni
euw
e te
chni
ek v
oor d
e to
ekom
st
De m
eest
genoem
de t
echnis
che o
ntw
ikkelin
g is d
e S
mart
Lig
hting t
echnie
k,
resp
ond
ente
n g
even a
an d
at
zij
vele
toep
assin
gen z
ien v
oor
deze t
echnie
k,
zow
el b
innenshuis
als
op
de o
penb
are
weg. O
verige t
echnis
che o
ntw
ikkelin
-
gen d
ie w
erd
en g
enoem
d z
ijn d
e v
erb
ete
ring v
an d
rivers
en d
aarm
ee w
arm
te
afv
oer
en levensd
uur. O
ok v
erb
ete
ringen in lasert
echnie
ken, sp
ecia
le lenzen
en d
imb
aarh
eid
werd
en g
enoem
d.
Verw
acht
ing
dat
rol v
an d
e ov
erhe
id m
et b
etre
kkin
g to
t le
dve
rlich
ting
niet
ste
rk z
al to
e of
afn
emen
Het
gro
ots
te g
ed
eelte v
an d
e r
esp
ond
ente
n v
erw
acht
dat
de r
ol van d
e
overh
eid
de k
om
end
e jare
n n
iet
zal to
e-
of afn
em
en in a
ctiviteit. S
lechts
een
kle
ine m
ind
erh
eid
verw
acht
dat
de o
verh
eid
min
der
actief zal w
ord
en in h
et
stim
ule
ren v
an d
e t
oep
assin
g v
an led
verlic
hting.
Fig
uur
21 |
De
verw
acht
e ro
l van
de
ove
rhei
d b
ij d
e ve
rlic
htin
gsm
arkt
in z
ijn
alg
emee
nhei
d e
n d
e le
dm
arkt
sp
ecifi
ek?
33%
Een z
eer
actieve rol
Een a
ctieve rol
Nie
t m
eer
of m
ind
er
dan n
u
Een p
assie
ve rol
Een z
eer
passie
ve rol
Weet ik
nie
t
4%
44%
10%
2%
7%
20 |
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN |
21
Rol
van
ove
rhei
d w
ord
t voo
ral g
ezie
n al
s w
etge
vend
e en
ha
ndha
vend
e m
acht
op
het
geb
ied
van
kw
alite
it en
mili
eu
De m
eerd
erh
eid
wil
of verw
acht
geen a
ctievere
rol van d
e o
verh
eid
bij
de
led
secto
r. V
eelg
enoem
de r
ed
enen h
ierv
oor
zijn
dat
de led
verlic
htingsm
ark
t
volw
assen is g
ew
ord
en e
n g
een s
tim
ule
ring d
oor
de o
verh
eid
meer
nod
ig
heeft, m
aar
ook d
at
de o
verh
eid
te w
ein
ig inhoud
elijke k
ennis
in h
uis
heeft
om
actief te
hand
haven e
n r
egelg
evin
g e
n s
tim
ule
ringsm
aatr
egele
n t
e v
or-
men. D
e r
esp
ond
ente
n d
ie w
el een g
rote
re o
f actievere
rol van d
e o
verh
eid
verw
achte
n z
ien d
it v
oora
l op
het
geb
ied
van w
etg
evin
g e
n m
ilieud
oels
tellin-
gen. O
ok a
ls g
rote
afn
em
end
e p
art
ij van led
verlic
hting e
n d
e v
oorb
eeld
func-
tie d
ie h
ierv
an u
itgaat,
zie
n r
esp
ond
ente
n e
en r
ol voor
de o
verh
eid
.
30%
20%
10%
0%
Wetgevende rol ten bate van milieu-doelstellingen
Innovatie stimulerende rol
Recylcing en saneren stimulerende rol
Controleren van kwaliteit
Geen actievere rol
Subsidie verstrekkende rol voor aanschaf
Voorbeeldfunctie/afnemende rol
Fig
uur
22 |
De
verw
acht
e ro
l van
d
e o
verh
eid
bij
de
led
sect
or.
als
wet
geve
nde
en
an k
wal
iteit
en m
ilieu
ol van d
e o
verh
eid
bij
de
de
dee
de
de
dddd
at
de led
verlic
htingsm
smm
sm
sm
sm
sm
smmm
sark
t
de o
verh
eid
meerr
err
errrrr
nod
ig
elijke k
ennis
in hhhhhhh
uis
uuuu h
eeft
eringsm
aatr
egele
ele
ele
ele
ele
ele
el
ele
el
en t
e v
or-
ievere
rol van dddddddddd
e o
verh
eid
gevin
g e
n m
ilielilililililiiliilud
oels
tellin-
hting e
n d
evo
vo
vo
vo
vo
vo
vo
vvoooorb
eeld
func-
voor
de o
verrrrrhh
ei
hhd
.
Controleren van nn kwalkwkwkkwkwkwkwkwkw iteit
22 |
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 23
THOU
GHT
LEAD
ERS
Ro
b v
an H
eur
is s
pecia
list
lighting a
t E
NG
IE L
ab
Lab
ore
lec. H
ij heeft
acht
jaar
erv
aring in t
oegep
ast
verlic
htingsond
erz
oek. Van H
eur
is s
ind
s
2006 a
ctief b
ij Lab
ore
lec e
n h
eeft z
ich g
esp
ecia
liseerd
in d
ivers
e O
VL
verlic
htingsto
ep
assin
gen: LE
D lum
inaires, in
telligent
str
eet
lighting,
measure
ments
, lif
etim
e m
ain
tenance p
lannin
g e
n lum
inaire p
hoto
metr
y. R
ob
is t
evens b
estu
urs
lid v
an d
e N
SV
V e
n v
era
ntw
oord
elijk v
oor
de t
echnis
che
com
mis
sie
s.
Ro
ber
t Ja
n Vo
s, is s
ind
s 2
7 jaar
actief als
lic
hto
ntw
erp
er
en -
ad
vis
eur.
Als
pro
duct
ond
er
and
ere
hankelijk o
ntw
erp
er
heeft h
ij ta
lloze p
roje
cte
n
gere
alis
eerd
met
bekend
e a
rchitecte
n e
n k
unste
naars
. D
it d
oet
hij
vanuit z
ijn
eig
en o
ntw
erp
bure
au: R
ob
ert
Jan V
os L
ichto
ntw
erp
en -
ad
vie
s.
Jaco
b N
uesi
nk is
reed
s la
nge tijd
werk
zaam
in d
e v
erlic
htingsin
dustr
ie e
n
is m
ed
e v
era
ntw
oord
elijk v
oor
de o
ntw
ikkelin
g v
an n
ieuw
e d
ienstv
erlenin
g.
Direct na z
ijn o
ple
idin
g is
hij
begonnen in
de test en c
ert
ificeringsin
dustr
ie.
In a
anvang b
innen d
e v
erlic
htingste
chnie
k e
n d
aarn
a e
en u
itsta
p n
aar
het
ele
ktr
isch g
ere
ed
schap
. H
ij heeft la
nge tijd
voor
een im
port
firm
a g
ew
erk
t w
aar
hij
vera
ntw
oord
elijk w
as v
oor
het te
voere
n k
walit
eitsb
ele
id. In
die
period
e h
eeft
hij
een tw
eeta
l lab
ora
toria o
pgeb
ouw
d e
n d
e k
walit
eitsafd
elin
g e
n rep
ara
tie-
en reto
ura
fdelin
g g
ele
id. S
ind
s 2
007 w
eer
werk
zaam
voor
DE
KR
A e
n z
eer
actief b
innen h
et vakgeb
ied
verlic
hting. In
2014 h
eeft h
ij zijn
eers
te b
oek
gep
ub
liceerd
over
het sp
ecifi
cere
n v
an le
darm
atu
ren.
Kar
s-M
ichi
el L
enss
en is
Directo
r en P
rincip
al S
cie
ntist
bij
Philip
s L
ighting
Researc
h, w
aar
hij
ond
er
and
ere
sm
art
hom
e p
roje
cte
n leid
t, m
et
een
focus o
p h
um
an-c
entr
ic lig
hting e
n h
et
IoT.
Hij
is t
evens e
valu
ato
r voor
de
Euro
pese C
om
mis
sie
en d
e S
kolk
ovo F
ound
ation.
And
ré t
en B
loem
end
al is
bestu
urs
lid v
an d
e N
ed
erland
se lic
hta
ssocia
tie
(NLA
). H
ij heeft in het
verled
en v
ers
chillend
e d
irectiefu
ncties b
ekle
ed
bij
Philip
s e
n L
ibert
el/Vod
afo
ne. A
nd
ré t
en B
loem
end
al is
op
dit m
om
ent
directe
ur
van L
ed
Ned
, een b
ed
rijf
dat
zic
h r
icht
op
functionele
witte
led
verlic
hting v
oor
de B
2B
mark
t.
4
24 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 25
Ren
e O
skam
is s
ind
s 1
6 jaar
werk
zaam
bij
de fi
rma D
ynniq
, voorh
een
Imte
ch. B
ij D
ynniq
word
t hij
ingezet
als
senio
r ad
vis
eur
met
exp
ert
ise o
p h
et
geb
ied
van b
ele
id-b
eheer-
en u
itvoeringsvra
agstu
kken.
Han
Bak
tra
d tot C
hess W
ise toe a
ls m
ed
e-e
igenaar
begin
2014. H
an h
eeft
een a
chte
rgro
nd
als
engin
eering c
onsultant en is
voorm
alig
managin
g d
irecto
r
en e
igenaar
van V
ere
bus E
ngin
eering B
V; een N
ed
erland
s in
genie
urs
bure
au.
Rem
co v
an K
erkv
oo
rde,
Managin
g D
irecto
r E
SY
LU
X N
ed
erland
B.V
: m
eer
dan 1
0 jaar
erv
aring o
p h
et
geb
ied
van inte
lligente
verlic
htingsre
gelin
gen e
n
verlic
htingsop
lossin
gen.
Rits
ert H
uijs
man
is s
enio
r lic
hto
ntw
erp
er, v
era
ntw
oord
elijk v
oor de d
irecte
com
munic
atie
met opdra
chtg
eve
rs in
Nederland. O
pgele
id a
ls p
roducto
ntw
erp
er
met affi
nite
it vo
or openbare
ruim
te. R
itsert
werk
te b
ij B
ure
au A
rjan K
ars
sen
aan o
bje
cte
n v
oor de o
penbare
ruim
te. In
2006 v
olg
de Z
iut, w
aar hij
zich
tot senio
r lic
hto
ntw
erp
er ontw
ikkeld
e. N
a e
en z
ijspoor als
manager va
n d
e
advi
esta
k v
an Z
iut koos h
ij in
2012 w
eer vo
or het lic
hto
ntw
erp
en. S
indsdie
n is
hij
vera
ntw
oord
elijk v
oor de N
ederlandse p
roje
cte
n e
n k
lante
n v
an S
tudio
DL.
Rog
ier v
an d
er H
eide
heeft e
en in
dru
kw
ekkend tra
ck record
waarb
ij hij
duurz
am
e
gro
ei r
ealis
eert v
oor bedrij
ven o
p b
asis
van d
iepgaande k
ennis
en e
en s
terk
e
visie
op d
esig
n. D
e a
fgelo
pen 2
0 ja
ar heeft h
ij zi
jn k
ennis
en e
rvarin
g v
an d
esig
n
toe k
unnen p
assen b
ij div
ers
e F
ortune 5
00 b
edrij
ven: A
pple
, B
oein
g, Volv
o,
Danone, P
hilips, Louis
Vuitt
on e
n v
ele
andere
n. R
ogie
r is
gespecia
liseerd
in: open
innova
tion, th
e in
tern
et of th
ings (Io
T), c
onnectiv
iteit
en tre
nd w
atc
hin
g. R
ogie
r
heeft m
eer dan 6
0 in
tern
atio
nale
desig
n a
ward
s g
ew
onnen.
Fili
p v
an d
er H
eijd
en is r
uim
20 jaar
werk
zaam
als
lic
htr
egis
seur
en leid
t
com
ple
xe, in
novatieve lic
htp
roje
cte
n in b
innen-
en b
uitenla
nd
, w
aarb
ij het
welb
evin
den v
an d
e m
ens in z
ijn o
mgevin
g c
entr
aal sta
at.
Elk
e o
pgave
word
t te
lkens a
ls u
nie
k b
ehand
eld
(out-
of-
the-b
ox) w
aard
oor
succesvolle
ein
dre
sultate
n o
nts
taan. H
et
ontw
erp
en v
an p
assend
lic
ht
in d
e o
mgevin
g
sta
at
centr
aal, h
et
ontw
erp
en v
an d
e juis
te lic
htinstr
um
ente
n z
ijn d
aar
ond
ers
teunend
aan.
Dee
l 1 S
mar
t Lig
htin
g
Wat
ver
staa
t u o
nder
Sm
art L
ight
ing?
Wel
ke to
epas
sing
en z
ijn v
eelb
elo-
vend
en
wat
zie
t u a
ls d
e be
lang
rijks
te v
oord
elen
van
Sm
art L
ight
ing?
‘Sm
art
Lig
htin
g h
eeft (enig
e) in
form
atie
ove
r de c
onte
xt (b
ijv. om
sta
ndig
heden,
locatie
, tij
d, gebru
iker, a
ctiv
iteite
n) en k
an z
ich d
aara
an a
anpassen. Ty
pis
ch is
Sm
art
Lig
htin
g c
onnecte
d, w
aard
oor ve
rlic
htin
g g
ecom
bin
eerd
kan w
ord
en m
et
andere
devi
ces (bijv
. sensore
n) en d
e c
loud. S
mar
t Lig
htin
g is
een
bel
ang-
rijk
ond
erd
eel v
an h
et In
tern
et o
f Thi
ngs;
ste
rker nog: door het gro
te
aanta
l lic
htp
unte
n (er zi
jn typ
isch a
ltijd
4-5
lichtp
unte
n in
uw
gezi
chts
veld
, w
aar u
ook b
ent) is
het een e
ssentië
le e
nable
r vo
or het In
tern
et of Thin
gs v
oor de k
ort
e
en m
iddella
nge term
ijn. G
een e
nkel a
nder netw
erk
/grid v
an d
evi
ces (koelk
aste
n,
tele
visie
s, m
obie
le tele
foons, ze
lfs n
iet alle
dra
agbare
sm
art
devi
ces b
ij elk
aar)
kan d
e d
ichth
eid
van h
et grid v
an li
chtp
unte
n e
venare
n. A
ls e
en v
an d
e b
ela
ng-
rijk
ste
voord
ele
n e
n tre
nds z
ie ik
dat S
mar
t Lig
htin
g ec
ht H
uman
Cen
tric
Li
ghtin
g m
ogel
ijk m
aakt
, ve
rlic
htin
g d
ie g
ericht is
op e
n o
ntw
orp
en rondom
de m
ens. Verlic
htin
g d
ie m
ensen z
ich b
ete
r la
at vo
ele
n, com
fort
abele
r, m
aar ook
mensen o
nders
teunt in
hun a
ctiv
iteite
n. D
it gaat nie
t alle
en o
m v
isuele
aspecte
n,
maar, m
isschie
n w
el v
oora
l, om
nie
t-vi
suele
aspecte
n; lic
ht heeft im
mers
bijv
oor-
beeld
ook e
en g
rote
invl
oed o
p o
nze
bio
logis
che k
lok. In
een toekom
std
room
zal
Sm
art
Lig
htin
g z
ich p
roactie
f kunnen a
anpassen a
an d
e o
msta
ndig
heden o
m d
e
mens a
ltijd
van o
ptim
aal l
icht te
voorz
ien.’
‘Sm
art
Lig
hting is
voorb
ere
id o
p d
e (onb
ekend
e) to
ekom
st. H
ierv
oor
is e
en
(wirele
ss) m
ultip
urp
ose p
latform
nood
zakelijk w
aarb
ij d
e s
oftw
are
het ond
er-
scheid
bep
aalt o
p b
ijvoorb
eeld
; het zelfh
ers
telle
nd
verm
ogen v
an d
e a
pp
licatie,
het com
fort
, energ
ieb
esp
aring, b
ig d
ata
en a
naly
tics. E
en m
ultip
urp
ose S
mart
Lig
hting p
latform
kan d
aarn
aast w
ord
en in
gezet als
com
munic
atie p
latform
voor
and
ere
sm
art
toep
assin
gen d
ie e
en b
ete
r le
efk
limaat, e
nerg
ieb
esp
aring
en s
erv
icem
od
elle
n o
nd
ers
teunen. Voorb
eeld
en z
ijn h
um
an c
entr
ic li
ghting,
klim
aatb
eheers
ing, zonw
ering e
n a
nd
ere
asset-
en facility
managem
ent ap
pli-
caties. D
at geld
t ook v
oor
sm
art
str
eet lig
hting/s
mart
citie
s. M
idd
els
een o
pen
AP
I kunnen d
ienste
n toegevoegd
word
en a
an h
et netw
erk
, ook d
oor
derd
e
part
ijen. D
ienste
n k
unnen b
ijvoorb
eeld
op
ab
onnem
ent b
asis
geactiveerd
word
en. H
et b
elan
gri
jkst
e vo
ord
eel i
s o
ntzo
rgin
g; s
oft
war
e ka
n en
erg
ieb
esp
arin
g e
n co
mfo
rt o
ptim
aal c
om
bin
eren
en
verg
eet
noo
it he
t lic
ht u
it te
do
en.’
‘Sm
art
Lig
hting is e
en inte
lligente
, energ
ie-e
fficië
nte
verlic
hting, w
elk
e g
ere
-
alis
eerd
word
t d
oor
een a
uto
matische, vra
aggestu
urd
e r
egelin
g e
n d
aarb
ij
rekenin
g h
oud
t m
et
de b
ehoefte v
an d
e m
ens in o
f voor
de b
etr
effend
e
ruim
te. D
enken w
e a
an e
en r
uim
te b
innen, d
an k
om
t d
irect
bio
logis
ch w
erk
-
zaam
lic
ht
in o
ns o
p, w
elk
e d
aglic
hta
fhankelijk g
ere
geld
word
t voor
een z
o
hoog m
ogelijke e
nerg
ieb
esp
aring. Voor
de v
erlic
htingsstu
ring b
ied
en d
igitale
pro
tocolle
n K
NX
, D
ALI, E
nO
cean e
n B
lueto
oth
mogelijkhed
en t
ot
op
nam
e in
een g
eb
ouw
auto
matiseringssyste
em
. D
igitale
pro
tocolle
n b
ied
en e
veneens
flexib
ilite
it in h
et
geval d
e v
erlic
hting/v
erlic
hting-s
turing o
p e
en late
r m
om
ent
aangep
ast
die
nt
te w
ord
en.’
‘Sm
art
Lig
htin
g g
aat nie
t ove
r sensors
, pro
cessors
en n
etw
erk
en. N
atu
urlijk
nie
t!
Sm
art
Lig
htin
g is
verlic
htin
g v
oor m
ensen. H
et is
lich
t dat
dan
kzij
de
dig
itale
re
volu
tie m
ogel
ijk is
gew
ord
en: l
icht
voo
r on
ze g
ezon
dhe
id, w
el-
zijn
, vei
lighe
id, p
lezi
er...
Lic
ht w
aarb
ij le
ren b
ete
r gaat en w
aarb
ij w
e s
nelle
r
Kar
s-M
ichi
el L
enss
en:
Han
Bak
Rem
co v
an K
erkv
oo
rde:
Ro
gie
r va
n d
er H
eid
e
geneze
n. B
ete
r sla
pen e
n p
rettig
er w
akker w
ord
en. S
mart
Lig
htin
g is
ook li
cht dat
inte
gre
ert
met andere
aspecte
n v
an o
nze
om
gevi
ng, zo
dat gebouw
en e
en b
ete
re
om
gevi
ng w
ord
en v
oor de m
ensen d
ie e
r w
onen, w
erk
en, le
ren e
n s
pele
n. Zodat
klim
aat, li
cht, a
koestie
k e
n a
mbia
nce m
eer div
ers
iteit
bie
den, stim
ule
ren, en o
nze
gebouw
en w
eer in
spire
rende p
lekken w
ord
en w
aar het goed toeve
n is
. S
mart
Lig
htin
g is
licht dat w
e a
ls g
ebru
ikers
zelf
ork
estrere
n. A
rchite
cte
n, ontw
erp
ers
en
pla
nners
leve
ren g
een e
indpro
duct m
eer af, m
aar begele
iden g
ebru
ikers
die
zelf
de o
mgevi
ng v
erd
er in
vulle
n. Zo o
nts
taat een rela
tie tussen o
ntw
erp
ers
en g
ebru
i-
kers
gedure
nde d
e g
ehele
leve
nscyc
lus v
an h
et gebouw
of pro
duct.’
In w
elke
sec
tor(e
n) g
aat S
mar
t Lig
htin
g de
kom
ende
vijf
jaar
als
eer
ste
een
rele
vant
e ro
l spe
len
en w
aaro
m?
‘Sm
art
Lig
hting is a
l aanw
ezig
in v
eel secto
ren. Voorn
am
elijk in S
mart
Citie
s
en S
mart
Hom
es is S
mart
Lig
hting s
terk
in o
pkom
st
(denk a
an c
onnecte
d
lighting s
yste
men a
ls C
ityTo
uch v
oor
slim
me s
traatv
erlic
hting e
n H
ue v
oor
connecte
d lig
hting t
huis
) en z
ijn e
r d
e k
om
end
e 5
jaar
gro
te g
roeim
ogelijkhe-
den. Vo
ora
l in
sted
en k
an o
p k
ort
e te
rmijn
al v
eel g
eld
en
ener
gie
b
esp
aard
wo
rden
do
or
slim
me
stra
atve
rlic
htin
g (n
aast
de v
erb
ete
rin-
gen d
ie b
ijv. m
ogelijk z
ijn o
p h
et
geb
ied
van v
eiligheid
).’
‘De k
om
end
e v
ijf jaar
gaat
er
veel geb
eure
n. S
ecto
ren d
ie a
an d
e o
verh
eid
gelie
erd
zijn
, gaan a
ls e
ers
te d
e s
tap
naar
Sm
art
Lig
hting m
aken. D
enk a
an
schole
n, univ
ers
iteiten, w
ate
rschap
pen, gem
eente
s, etc
. D
e r
ed
en is s
imp
el.
Er
valt v
eel te
op
tim
alis
ere
n e
n d
e o
verh
eid
wil
het
goed
e v
oorb
eeld
ste
llen.
De
stap
naa
r le
dve
rlic
htin
g le
vert
30-
40%
ene
rgie
bes
par
ing
op
. D
e st
ap n
aar
conn
ecte
d li
ght
ing
zo
rgt
nog
een
s vo
or
een
verd
ub-
bel
ing
hie
rvan
. De t
eru
gverd
ientijd
is v
eela
l b
innen 2
jaar. C
om
merc
iële
be-
drijv
en z
ulle
n s
nel volg
en o
md
at
zij
naast
de e
nerg
ieb
esp
aring o
ok v
oord
ele
n
zie
n in h
et
LA
AS
mod
el en h
et
afn
em
en v
an d
ienste
n d
ie d
aar
op
geb
aseerd
zijn
.’
‘Meer
en m
eer
kom
t er
aand
acht
voor
het
effect
van v
erlic
hting o
p d
e
mens. D
e m
ens s
taat
hie
rbij
centr
aal in
de n
ieuw
e lic
hto
plo
ssin
gen (H
um
an
Centr
ic L
ighting). B
iolo
gis
ch w
erkz
aam
lich
t zo
rgt
voo
r ee
n b
eter
e vi
talit
eit,
een
ho
ger
co
ncen
trat
ieve
rmo
gen
en
het
bev
ord
ert
de
gez
ond
heid
. Als
tw
eed
e is e
nerg
ieb
esp
aring, ofw
el het
bescherm
en v
an
de n
atu
urlijk
e h
ulp
bro
nnen v
an d
e a
ard
e e
en h
ot
item
. In
deze m
aakt
inte
l-
ligente
verlic
hting d
an o
ok d
eel uit v
an e
en t
ota
le g
eb
ouw
auto
matisering.
Wij
verw
achte
n d
at
dit d
e k
om
end
e v
ijf jaar
een b
ela
ngrijk
e r
ol gaat
sp
ele
n
in z
iekenhuiz
en/z
org
inste
llingen, schole
n e
n d
e u
tilit
eit. D
it z
ijn o
mgevin
gen
waar
mensen w
erk
zaam
zijn
, la
ng v
erb
lijven o
f stu
dere
n.’
‘ Sm
art
Lig
htin
g is
al o
vera
l. S
ensore
n z
ijn g
oed
koop
, ele
ktr
onic
a is
goed
koop
, le
dverlic
hting is g
oed
koop
... D
e k
oste
n z
ijn a
l la
ng g
een b
arr
ière
meer. D
us w
ie d
urf
t?!’
In h
oeve
rre
is v
eilig
heid
(dat
a pr
ivac
y) e
en b
elem
mer
ing
voor
de
uitr
ol v
an
Sm
art L
ight
ing
en b
ij w
ie li
gt h
et e
igen
dom
van
de
data
?
‘Data
privacy is v
oor
ons v
an h
et
gro
ots
te b
ela
ng e
n h
eeft o
nze a
and
acht
vanaf het
eers
te b
egin
. D
e g
ebru
iker
is d
e ei
gen
aar
van
de
dat
a en
kan
bep
alen
wat
erm
ee g
ebeu
rt. Z
o is b
ijv. d
e b
asis
functionalit
eit
van o
nze H
ue v
erlic
hting b
eschik
baar
in e
en lokale
setu
p; alle
en n
ad
at
de
geb
ruik
er
beslu
it functionalit
eiten u
it t
e b
reid
en (b
ijv. geofe
ncin
g) en e
xp
licie
t
daarv
oor
toeste
mm
ing g
eeft, w
ord
t een v
erb
ind
ing m
et
de c
loud
gem
aakt.
Ook o
ns F
riend
s o
f H
ue p
rogra
mm
a w
aarb
org
t d
at
and
ere
part
ijen v
old
oen
aan d
e v
ere
iste
n e
n a
lleen z
ij to
egang k
unnen k
rijg
en t
ot
data
voor
ap
plic
a-
ties (w
aarv
oor
de g
eb
ruik
er
toeste
mm
ing h
eeft g
egeven).’
‘Zo la
ngza
merh
and k
om
t er m
eer w
eers
tand tegen h
et G
oogle
model.
Bedrij-
ven e
n o
ok c
onsum
ente
n w
illen e
igenaar zi
jn v
an h
un e
igen d
ata
. E
n d
at is
ook
tere
cht. D
at het te
r beschik
kin
g s
telle
n v
an d
e d
ata
een o
nderd
eel i
s v
an h
et
afrekenm
odel d
oet nie
ts a
f aan h
et eig
endom
. D
it die
nt contr
actu
eel g
ere
geld
te w
ord
en. Ve
iligh
eid
hoo
rt e
en k
ernw
aard
e te
zijn
bij
het d
esig
n va
n S
mar
t Lig
htin
g. V
eela
l word
t security
late
r to
egevo
egd w
aard
oor het alti
jd e
en
zwak p
unt blijft. S
mart
Lig
htin
g z
al s
teeds m
eer w
irele
ss w
ord
en, vo
ora
l in retrofit
situ
atie
s, w
aard
oor het bela
ng v
an s
ecurity
alle
en m
aar gro
ter w
ord
t.’
‘Tre
kt u d
e v
eiligheid
van S
mart
Lig
htin
g in
tw
ijfel?
De b
etrouw
baarh
eid
van d
e
data
beheerd
er is
net zo
'n g
root of net zo
'n k
lein
pro
ble
em
als
bij
beta
lingen,
medis
che d
ossie
rs, de p
olit
ie o
f een s
ollicita
tie o
p in
tern
et. E
r zi
jn g
enoeg p
art
ijen
die
dat onder de k
nie
hebben e
n d
ie m
aar al t
e g
raag w
illen h
elp
en o
m o
ok
verlic
htin
g n
etje
s v
eilig te m
aken, zo
als
het hoort
. W
anne
er d
e op
dra
chtg
e-ve
rs w
illen
inno
vere
n, g
aat h
et ó
ók o
m h
et s
amen
stel
len
van
een
team
met
de
juis
te c
omp
eten
ties.
Zo v
era
ndert
- a
ls g
evo
lg v
an d
e d
igita
le
revo
lutie
- d
e rol v
an d
e o
pdra
chtg
eve
r. D
at is
nie
t vo
orb
ehouden a
an v
erlic
htin
g!
Ove
ral m
oete
n s
pecia
liste
n e
n o
pdra
chtg
eve
rs n
ieuw
e m
eth
odes, pro
cessen
vaard
igheden o
marm
en. W
ie b
lijft le
ren e
n in
nove
ert
, die
win
t!’
26 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 27
Kar
s-M
ichi
el L
enss
en:
Han
Bak
Rem
co v
an K
erkv
oo
rde:
Ro
gie
r va
n d
er H
eid
e
Kar
s-M
ichi
el L
enss
en:
Han
Bak
Ro
gie
r va
n d
er H
eid
e:
‘Lat
en w
e on
s ni
et ve
rgiss
en: e
nerg
iebes
parin
g is
maa
r zo'
n kle
in vo
orde
el va
n Sm
art L
ight
ing,
da
t de
inno
vatie
s da
ar w
ellich
t sne
ller t
oege
past
wo
rden
maa
r niet
mee
r im
pact
heb
ben!
”
In w
elke
mar
ktse
gmen
ten
(bijv
oorb
eeld
gez
ondh
eid,
ope
nbar
e ve
rlich
ting
en
kan
tore
n) g
aat S
mar
t Lig
htin
g zi
ch h
et s
nels
t ont
wik
kele
n en
wel
ke
toep
assi
ngen
zie
t u d
aar?
‘ Sm
art
Citi
es, S
mar
t H
om
es, k
anto
ren
zijn
alle
maa
l vee
lbel
ove
nde
mar
ktse
gm
ente
n vo
or
Sm
art
Lig
htin
g. N
iet
alle
en o
md
at
energ
ie
besp
aard
kan w
ord
en, m
aar
voora
l ook o
md
at
het
mensen z
ich b
ete
r la
at
voele
n e
n b
ete
r la
at
functionere
n.’
‘De b
asi
s is
sim
pel:
dim
men e
n s
chakele
n o
p b
asi
s va
n a
anw
ezi
gheid
en d
aglic
ht.
Daarm
ee w
ord
t 70-8
0%
energ
ie b
esp
aard
in c
om
bin
atie
met le
d. D
e k
lant ze
lf
bepaald
verv
olg
ens
welk
e b
ehoeftes
hij
heeft e
n le
vera
ncie
rs z
ulle
n d
aar op in
spe-
len. Ik
zie
een a
pp s
tore
voor S
mart L
ightin
g v
oor m
ij w
aar th
ird p
artie
s applic
atie
s
aanbie
den. Zelf
denk ik
aan s
enso
r base
d c
leanin
g, track e
n tra
ce v
an ‘din
gen’ en
pers
onen, w
aar is
een v
rije w
erk
ple
k, w
aar is
een v
rije p
ark
eerp
laats
, w
aar is
een
vrije
laadpaal,
etc
. E
nd-t
o-en
d op
loss
inge
n zi
jn b
elan
grijk
om
nie
uwe
sec-
tore
n vo
or S
mar
t Lig
htin
g te
win
nen.
Denk b
ijvoorb
eeld
aan fabrie
kst
errein
en
waar alle
en e
xplo
sie v
eilige v
erli
chtin
g (ATE
X) gepla
ats
t m
ag w
ord
en. Verli
chtin
gs-
bedrij
ven w
illen g
raag m
eer arm
atu
ren v
erk
open e
n g
aan L
ocal A
rea A
ugm
enta
tion
Sys
tem
(LaaS
) oplo
ssin
gen a
anbie
den, ook d
aar za
l een p
ush
vanuit
gaan.’
‘Wij
verw
achte
n e
en s
nelle
gro
ei in
op
enb
are
geb
ouw
en (zie
kenhuiz
en, scho-
len, kanto
ren): e
nerz
ijds s
peelt v
erla
gin
g v
an h
et e
nerg
ieg
ebru
ik e
en
gro
te r
ol, a
nd
erz
ijds s
peelt d
e v
erlic
hting in o
p d
e g
emo
edst
oes
tand
en
de
gez
ond
heid
van
de
aanw
ezig
en (H
um
an C
entr
ic L
ighting). B
eid
e
them
a´s
sta
an h
oog o
p d
e a
gend
a v
an d
e o
verh
eid
. Z
oals
bekend
str
eeft d
e
overh
eid
naar
een r
ed
uctie v
an h
et
geb
ruik
van n
atu
urlijk
e h
ulp
bro
nnen e
n
stim
ule
ert
zij
mid
dels
de E
IA h
et
investe
ren in d
uurz
am
e e
nerg
iete
chnie
ken.
Daarn
aast
is h
et
teru
gd
ringen v
an d
e k
oste
n in d
e z
org
een t
hem
a v
an a
l-
led
ag: het
zorg
en v
oor
een g
oed
e g
ezond
heid
door
een o
p n
atu
urlijk
daglic
ht
geb
aseerd
e, geauto
matiseerd
e v
erlic
hting s
peelt h
ier
een r
ol in
.’
‘Sm
art
Lig
htin
g k
an v
eel b
ijdra
gen a
an e
nerg
iebesparing e
n in
mark
ten w
aar dat
traditi
oneel b
ela
ngrijk
word
t gevo
nden (het kanto
rensegm
ent) z
al S
mart
Lig
htin
g
als
eers
te o
pgang d
oen. E
chte
r, la
ten w
e o
ns n
iet ve
rgis
sen! E
nerg
iebesparing is
maar zo
'n k
lein
voord
eel v
an S
mart
Lig
htin
g, dat de in
nova
ties d
aar w
ellicht snel-
ler to
egepast w
ord
en m
aar nie
t m
eer im
pact hebben! D
e èc
hte
imp
act v
an
Sm
art L
ight
ing
is n
iet “
cost
dow
n”, m
aar
“val
ue u
p”.
’
Wel
ke v
erlic
htin
g ge
rela
teer
de fu
nctie
s in
de
smar
t city
zul
len
groo
tsch
alig
w
orde
n to
egep
ast?
En
wor
dt d
e sm
art c
ity re
alite
it on
der b
ehee
r van
ge-
mee
nten
of w
ordt
de
smar
t city
voo
rnam
elijk
een
ser
vice
ond
er b
ehee
r van
co
mm
erci
ële
bedr
ijven
? W
elke
rol k
rijgt
de
over
heid
in e
en s
mar
t city
?
‘Dig
itale
ste
den z
ijn in
opkom
st en z
ijn z
oekende n
aar sam
enw
erk
ing m
et de
industr
ie. D
oor
mul
ti p
urp
ose
Sm
art L
ight
ing
netw
erke
n ka
n er
be-
spaa
rd w
ord
en o
p o
nder
houd
en
ener
gie
(dim
men). A
ls d
e in
frastr
uctu
ur
er eenm
aal l
igt kan d
e s
tad z
ijn a
ssets
gaan m
anagen: vu
ilnis
bakken, park
eer-
Kar
s-M
ichi
el L
enss
en
Rem
co v
an K
erkv
oo
rde
Ro
gie
r va
n d
er H
eid
e:
Han
Bak
:
pla
ats
en, bru
ggen, slu
izen, etc
. Verk
eers
managem
ent is
een v
olg
ende s
tap. H
et
is v
oor com
merc
iële
bedrijv
en in
tere
ssant om
eig
enaar te
zijn
van d
e s
mart
city
netw
erk
en. D
e in
frastr
uctu
ur ste
lt ze
in s
taat om
die
nste
n a
an g
em
eente
n e
n
consum
ente
n a
an te b
ieden. In
tere
ssant is
om
te o
ntd
ekken h
oe s
mart
build
ings
en s
mart
citi
es k
unnen s
am
enw
erk
en. W
at kan in
tegra
tie o
ple
vere
n o
p h
et gebie
d
van e
nerg
iem
anagem
ent, m
ilieu d
oels
tellingen, et cete
ra.’
‘Veiligheid
als
ook e
nerg
ieb
esp
aring s
pele
n e
en b
ela
ngrijk
e rol i
n d
e s
mart
city.
Do
or
mid
del
van
een
gea
uto
mat
isee
rde
dyn
amis
che
led
verl
ich-
ting
wo
rden
die
ple
kken
ver
licht
waa
r zi
ch o
ok
per
sone
n b
evin
-d
en. B
ij afw
ezig
heid
word
t oriënta
tieverlic
hting ingeschakeld
.’
‘Verg
is u
nie
t: v
erli
chtin
g is
de technolo
gie
met de h
oogste
dic
hth
eid
, dat w
il ze
g-
gen e
r zi
jn in
een g
ebouw
meer la
mpen d
an b
randm
eld
ers
, speakers
of sprin
kle
rs
en in
de o
penbare
ruim
te is
dat al n
et zo
. D
at m
aakt de v
erli
chtin
gsin
sta
llatie
ideaal:
niet
alle
en g
even
de
lam
pen
licht
, ze
kunn
en -
uitg
erus
t met
sen
sors
-
ook
een
fijnm
azig
grid
vor
men
dat
geg
even
s ve
rzam
eld
over
het
ge
brui
k va
n de
rui
mte
, de
kwal
iteit
van
de o
mge
ving
, de
wen
sen
van
de g
ebru
iker
s en
ga
zo m
aar
door
. In k
anto
orc
om
ple
xen k
unnen la
mpen
voor "indoor G
PS
" zo
rgen. Zo k
rijgt de v
erli
chtin
gsin
sta
llatie
nog é
én, tw
ee, drie
of
meer fu
nctie
s e
rbij
die
de technolo
gie
alle
en m
aar w
aard
evo
ller m
aken.’
Wat
bes
chou
wt u
als
het
bes
te S
mar
t Lig
htin
g ic
oonp
roje
ct, w
aaro
m d
it pr
ojec
t en
wat
is d
e w
aard
e va
n di
t pro
ject
voo
r de
mar
kt?
‘Pers
oonlijk v
ind
ik d
e o
ntw
ikkelin
g v
an P
hilip
s H
ue, P
ers
onal W
irele
ss L
ighting
een ic
oonp
roje
ct, o
md
at het voor
het eers
t sin
ds e
en e
euw
thuis
verlic
hting
ingrijp
end
heeft v
era
nd
erd
en d
aarm
ee le
idend
was e
n is
op
het geb
ied
van
connecte
d li
ghting v
oor
thuis
. H
et b
ied
t he
el v
eel n
ieuw
e m
og
elijk
he-
den
die
vo
orh
een
niet
mo
gel
ijk w
aren
en,
med
e d
oo
r co
mb
inat
ies
met
and
ere
dev
ices
is h
et e
ind
e va
n ni
euw
e to
epas
sing
en n
og
la
ng n
iet
in z
icht
. Denk a
an g
eofe
ncin
g, vis
uele
ale
rts v
oor
sle
chth
ore
nd
en,
info
rmation a
t a g
lance (b
ijv. lic
htk
leur
die
het w
eer
aangeeft o
f een d
oelp
unt
van u
w favoriete
voetb
alc
lub
), im
mers
ive a
mb
ient lig
hting b
ij gam
ing, lig
ht
scrip
ts b
ij te
levis
iep
rogra
mm
a’s
, een n
atu
urlijk
ere
ontw
aakerv
aring, et cete
ra.’
‘Het
bela
ngrijk
ste
icoon p
roje
ct
waar
wij
mom
ente
el aan w
erk
en is d
e
ontw
ikkelin
g v
an e
en S
mart
Lig
hting a
rmatu
ur
(i.s.m
. een a
rmatu
urb
ouw
er)
voor
de c
hem
ische ind
ustr
ie. D
it p
roje
ct
is iconis
ch o
md
at:
het
arm
atu
ur
een
technolo
gis
ch h
oogsta
nd
je is m
et
ingeb
ouw
de s
ensore
n. N
iem
and
was
vo
orh
een
in s
taat
om
een
ene
rgie
bes
par
ing
van
90%
te
real
i-se
ren
in A
TE
X o
mg
evin
gen
. De b
esta
and
e a
rmatu
ren w
ord
en 1
op
1
verv
angen d
oor
een s
mart
arm
atu
ur
dat
auto
matisch e
en d
raad
loos n
etw
erk
vorm
t en z
ow
el lo
kaal als
vanuit h
et
backoffi
ce a
anstu
urb
aar
is. B
ovend
ien
is h
et
afrekenm
od
el 100%
LA
AS
. D
e k
lant
beta
alt 1
5 jaar
lang v
oor
het
daad
werk
elijke g
eb
ruik
. H
et
syste
em
is o
ntw
orp
en o
p m
axim
ale
levensd
uur
tegen m
inim
ale
op
era
tionele
koste
n. Verd
er
word
t d
e b
usin
esscase m
om
en-
teel aangeto
ond
met
een e
ers
te 1
.000 lam
pen. D
aarn
a w
ord
en e
r 15.0
00
arm
atu
ren g
ep
laats
t d
ie t
egelijkert
ijd in e
en g
eslo
ten n
etw
erk
functionere
n.’
‘Ik d
enk h
ierb
ij aan e
en g
rote
bib
lioth
eek in h
et
weste
n v
an h
et
land
welk
e
maxim
aal geb
ruik
heeft g
em
aakt
van e
en in
telli
gen
te li
chtr
egel
ing
en
dag
licht
toet
red
ing
.’ ‘H
et beste
pro
ject in
Sm
art
Lig
htin
g is
nog n
iet gere
ed. H
et is
het eers
tvolg
ende
pro
ject! M
ijn a
mbiti
e is
om
snel t
e in
nove
ren, sam
en m
et opdra
chtg
eve
rs e
n d
e
Han
Bak
Rem
co v
an K
erkv
oo
rde:
Ro
gie
r va
n d
er H
eid
e
28 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 29
Kar
s-M
ichi
el L
enss
en:
Han
Bak
Rem
co v
an K
erkv
oo
rde:
Ro
gie
r va
n d
er H
eid
e:
industr
ie, en S
mart
Lig
htin
g s
trate
gis
ch te p
ositi
onere
n. E
lk v
olg
end
e p
roje
ct
ber
eikt
nu
mee
r d
an h
et v
ori
ge.
Het doel i
s d
aarb
ij nie
t alle
en e
nerg
iebe-
sparing, m
aar een o
mgevi
ng d
ie in
spire
ert
, fij
n is
, gezo
nd e
n p
roductie
f.’
Wel
ke v
raag
zou
u u
zelf
will
en s
telle
n en
wat
is u
w a
ntw
oord
daa
rop?
‘Wat is
de rela
tie tussen S
mart
Lig
hting e
n h
et In
tern
et of Thin
gs? S
mart
Lig
hting is
een e
ssentiële
enab
ler
voor
het In
tern
et of Thin
gs. O
m o
p k
ort
e o
f
mid
della
nge term
ijn e
en IoT toep
assin
g te v
erw
ezenlijken m
oet geb
ruik
ge-
maakt w
ord
en v
an e
en b
esta
and
netw
erk
. G
een
enke
l and
er n
etw
erk
of v
erza
mel
ing
dev
ices
kan
de
fijnm
azig
heid
van
het
lich
tpun
ten
gri
d e
vena
ren.
Lic
htp
unte
n z
ijn o
vera
l (in
elk
e k
am
er, m
aar
ook b
uiten), e
n
bovend
ien: d
e lo
catie is
goed
bep
aald
, er
is p
ow
er
beschik
baar
en h
et kan c
on-
nectiviteit v
erz
org
en. H
ierm
ee g
aat S
mart
Lig
hting d
uid
elijk “
beyond
illu
min
ation”.
’
‘De v
raag
die
ik m
ezelf w
il ste
llen is o
f het
toeg
evo
eg
de w
aard
e h
eeft
om
een s
tand
aard
vo
or
Sm
art
Lig
hting
overe
en t
e k
om
en w
aarb
ij verlic
hting
van v
ers
chill
end
e f
ab
rikante
n u
itw
isselb
aar
is? V
oo
r d
e z
akelij
ke m
ark
t is
het
antw
oo
rd is n
ee.
De t
oeko
mst
van S
mart
Lig
hting
lig
t in
to
taal o
plo
s-
sin
gen (end
-to
-end
). D
e levera
ncie
r van d
eze o
plo
ssin
g is h
et
prim
aire
aansp
reekp
unt
vo
or
het
in s
tand
ho
ud
en v
an e
en w
erk
end
e insta
llatie.
In
een S
LA
wo
rden a
fsp
raken g
em
aakt
over
het
niv
eau v
an d
e d
ienstv
erle-
nin
g.
De e
ind
geb
ruik
er
een lo
sse lam
p late
n v
erw
issele
n is o
nw
enselij
k. D
e IT
co
mp
one
nt in
Sm
art
Lig
htin
g z
al v
an g
rote
r b
elan
g z
ijn d
an d
e lic
htb
ron
zelf.
Een O
racle
data
base w
erk
t o
ok n
iet
sam
en m
et
een S
AP
data
base.
Dat
is d
e v
erg
elij
kin
g d
ie w
e in d
e t
oeko
mst
zulle
n m
aken.’
‘Vra
ag: W
aaro
m w
ord
t H
um
an C
entr
ic L
ightin
g n
iet snelle
r geïn
tegre
erd
? O
p
dit
mom
ent i
s er
bij
de
opd
rach
tgev
er v
oor
Sm
art L
ight
ing
nog
on
vold
oend
e ke
nnis
en
kund
e ov
er b
iod
ynam
isch
wer
kzaa
m li
cht.’
‘Ten s
lotte, een v
raag v
an m
ijn k
ant: h
oe k
an d
e c
reatie
ve in
dustr
ie b
ete
r vo
ldoen
aan d
e v
ragen d
ie d
e o
pdra
chtg
eve
rs v
andaag d
e d
ag h
ebben? W
illen d
esig
ners
rele
vant blijve
n, dan m
oete
n z
ijn v
eel n
ieuw
e d
ingen le
ren: data
-analy
tics, alg
orit-
mes, user experience m
appin
g, gestu
re c
ontrol e
n n
og v
eel m
eer. H
et ontw
erp
en
van e
en g
ebouw
, een p
roduct of een v
erlic
htin
gspla
n is
nie
t genoeg. D
e in
vloed
van d
e d
igita
le in
dustr
ie e
n d
e d
igita
le e
conom
ie o
p d
esig
n k
an n
iet m
eer on-
ders
chat w
ord
en. In
pla
ats
van é
én g
ebouw
ontw
erp
zal d
e a
rchite
ct een "
DN
A"
scheppen w
aarm
ee d
e g
ebru
ikers
van h
et gebouw
zèlf
het ein
dre
sulta
at cre
ëre
n.’
30 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 31
Rem
co v
an K
erkv
oo
rde
Ro
gie
r va
n d
er H
eid
e:
Kar
s-M
ichi
el L
enss
en
Han
Bak
:
Dee
l 2 V
erlic
htin
g b
inne
n en
bui
ten
Wel
k ic
oonp
roje
ct g
eeft
in u
w o
gen
het b
este
de
toek
omst
van
ver
licht
ing
w
eer,
waa
rom
en
wat
is d
e w
aard
e va
n di
t pro
ject
voo
r de
mar
kt?
‘Er
is n
iet
een p
roje
ct
die
ik a
ls ico
nis
ch z
ou w
illen b
este
mp
ele
n.
Er
zijn
div
ers
e p
roje
cte
n t
e n
oem
en d
ie e
lk o
p e
en s
pecifi
ek g
eb
ied
ico
nis
ch t
e
no
em
en z
ijn.
Daarm
ee b
en je t
eg
elij
kert
ijd o
ng
enuanceerd
. O
m e
r d
an t
och
een t
e n
oem
en:
het
van G
og
h m
useum
in A
mste
rdam
. N
aast
een
zee
r ho
ge
visu
ele
kwal
iteit
kenm
erkt
de
verl
icht
ing
zic
h d
oo
r d
e m
og
e-lij
khei
d m
et b
luet
oo
th v
ia e
en a
pp
sp
ecifi
eke
info
rmat
ie o
p lo
catie
te
ver
scha
ffen
aan
de
bez
oek
er d
ie h
et b
etre
ffen
de
aang
elic
hte
kuns
twer
k b
ewo
nder
d. N
aast
de z
eer
ho
ge o
ptische p
erf
orm
ance e
n
lichtt
echnie
k w
ord
en d
e lic
htp
unte
n t
eg
elij
kert
ijd e
en m
og
elij
kheid
data
over
te d
rag
en,
op
dit m
om
ent
is d
it s
terk
in o
ntw
ikkelin
g.’
‘Hela
as g
een. In
de o
penbare
verlic
htin
g e
n il
lum
inatie
gaan o
ntw
ikkelin
gen n
u
snelle
r dan o
oit.
Ze z
ijn v
erd
er dan d
e w
erk
elijkheid
. D
e b
ijbehore
nde ic
onis
che
pro
jecte
n b
esta
an a
lleen n
og in
dro
men, pre
senta
ties e
n le
zingen h
oew
el z
e
al g
ebouw
d z
ouden k
unnen w
ord
en. D
e to
ekom
st is
hel
der
maa
r he
t on
tbre
ekt v
aak
nog
aan
moe
d d
eze
te v
erw
ezen
lijke
n. L
icht
wor
dt
in d
e to
ekom
st in
ied
er g
eval
inte
llige
nt (s
mar
t lig
ht) e
n ve
el m
ilieu
-vr
iend
elijk
er d
an w
e nu
zie
n. D
us h
oe z
ouden d
ie ic
onen e
r uit
moete
n
zien? H
et zi
jn in
sta
llatie
s d
ie reagere
n o
p d
e g
ebru
ikers
, die
vera
ndere
n m
et het
jaarg
etij
de e
n m
et het tij
dstip
van d
e d
ag (nacht). E
n z
e m
aken p
recie
s d
ie h
oe-
veelh
eid
licht die
op d
at specifi
eke m
om
ent nodig
is. N
iks m
eer en n
iks m
inder.’
‘Ik w
eet
op
dit m
om
ent
geen e
cht
ico
onp
roje
ct
te n
oem
en,
oo
k w
elli
cht
om
dat
wij
ons v
oo
ral co
ncentr
ere
n o
p e
igen p
roje
cte
n.M
om
ente
el w
erk
en
wij
aan t
wee p
roje
cte
n d
ie ico
onp
roje
cte
n k
unnen w
ord
en.
De e
ne is d
e
verlic
hting
op
perr
ons v
an t
rein
sta
tio
ns,
de t
ransfe
rzo
nes. D
aarb
ij za
l nie
t al
leen
duu
rzaa
mhe
id c
entr
aal s
taan
, maa
r o
ok
het
wel
bev
ind
en
van
alle
geb
ruik
ers.
Daarm
ee b
ed
oel ik
oo
k d
at
er
veel aand
acht
wo
rdt
gescho
nken a
an m
ensen m
et
een v
isuele
bep
erk
ing
. D
eze d
oelg
roep
kan a
l sle
cht
geb
ruik
maken v
an g
em
oto
riseerd
verv
oer
en is d
aaro
m e
en
bela
ng
rijk
e d
oelg
roep
van d
e N
S. Te
vens
wo
rdt
in h
et li
chtc
onc
ept
reke
ning
geh
oud
en m
et h
et a
fste
mm
en v
an h
et li
cht
aan
de
be-
hoef
te v
an h
et m
om
ent,
hetg
een m
eer
inho
ud
t d
an a
lleen m
aar
het
licht
Ro
ber
t Ja
n Vo
s
Rits
ert
Hui
jsm
an:
Fili
p v
an d
er H
eijd
en
32 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 33
hard
er
zett
en o
p h
et
mo
ment
dat
iem
and
het
perr
on o
p lo
op
t. D
aarv
oo
r
zijn
sp
ecia
le a
rmatu
ren b
ed
acht.
Een a
nd
er
ico
onp
roje
ct
is d
e b
innensta
d
van L
eeuw
ard
en,
waar
een inte
gra
al lic
htp
lan w
ord
t o
ntw
ikkeld
. H
et
gaat
hie
r nie
t alle
en o
ver
op
enb
are
verlic
hting
of
gevelv
erlic
hting
, m
aar
een p
lan
waarb
ij alle
lic
htv
orm
en s
am
en k
om
en in é
én p
lan.
Tevens w
ord
en h
ierin
nie
uw
e t
echnie
ken t
oeg
ep
ast
om
lic
ht,
gelu
id,
beeld
en info
rmatie o
ver
de s
tad
of
een g
eb
ouw
sam
en t
e b
reng
en.
De b
ezo
eker
kan d
aarb
ij zelf
invlo
ed
heb
ben o
p z
ijn o
mg
evin
g.’
‘Bijv
oorb
eeld
het
Inte
rnationaal S
trafh
of in
Den H
aag. E
lem
ente
n d
ie h
ier
vooru
itstr
evend
zijn
:
Inte
gra
tie v
an v
erlic
htin
gsm
od
ules
in h
et p
lafo
nd (p
lafo
nd la
mel-
len). H
ierd
oor w
ord
en g
een a
rmatu
ren g
em
aakt (m
inder m
ate
riaal)
en is
de
verlic
htin
g in
de “
uit”
sta
nd n
iet te
zie
n in
het pla
fond. Te
vens z
ijn d
e g
roepen
van m
odule
s a
fgeste
md o
p d
e b
ehoefte z
odat er alti
jd e
en ju
iste
hoeve
elh
eid
mate
riaal w
ord
t gebru
ikt. O
ok d
it le
vert
dus e
en o
ptim
alis
atie
van h
et gebru
ik
van g
rondsto
ffen.
Bijk
om
end v
oord
eel v
an d
eze
oplo
ssin
g is
het onderh
oud. A
lle c
om
po
nen-
ten
wo
rden
een
voud
ig v
erw
isse
ld in
pla
ats
van h
et ve
rvangen v
an h
ele
arm
atu
ren.
De
aans
turin
g is
flex
ibel
. Senso
ren z
ijn m
ulti
functio
neel e
n z
org
en v
oor de
juis
te h
oeve
elh
eid
licht w
aar en u
itslu
itend a
ls n
odig
(in
clu
sie
f daglic
htg
ebru
ik).
De
licht
kleu
r is
aan
gep
ast
zod
at
maxim
aal geb
ruik
gem
aakt
kan w
or-
den v
an h
et
invalle
nd
lic
ht.
’
Wel
ke v
erdi
enm
odel
len
(bijv
oorb
eeld
vol
ledi
g ei
gend
om, l
ease
, lic
ht a
ls
serv
ice,
hyb
ride,
et c
eter
a) v
oere
n de
kom
ende
5 ja
ar d
e bo
vent
oon?
En
waa
rom
den
kt u
dat
?
‘De v
erd
ienm
od
elle
n d
ie d
e k
om
end
e 5
jaar
de b
ovento
on z
ulle
n g
aan v
oere
n
zulle
n in
mijn
vis
ie n
iet
veel
ver
and
eren
ten
op
zich
te v
an d
e hu
idig
e si
tuat
ie. Volle
dig
eig
end
om
is d
aarb
ij verr
ew
eg d
e m
eest voork
om
end
e.
Led
verl
icht
ing
is n
u al
bijn
a ne
t zo
duu
r o
f zel
fs g
oed
kop
er d
an
conv
entio
nele
ver
licht
ing
. Een a
anta
l fab
rikante
n e
n le
vera
ncie
rs v
an
verlic
hting b
od
en fi
nancië
le p
rod
ucte
n a
an. Je z
iet d
it g
elu
kkig
ste
ed
s v
erd
er
teru
glo
pen. H
et neig
t naar
de a
uto
bra
nche: het gaat d
an b
lijkb
aar
nie
t zozeer
alle
en o
m d
e v
erlic
hting m
aar
ook d
e v
erk
oop
van e
en fi
nancie
el p
rod
uct.
Op
dra
chtg
evers
wete
n o
ok w
el d
at d
erg
elijke fi
nancië
le p
rod
ucte
n u
itein
delijk
meer
geld
koste
n. D
e rente
is v
oorlop
ig la
ag w
aard
oor
de r
uim
te v
oor
derg
e-
lijke fi
nancië
le p
rod
ucte
n n
ihil
is. D
e tend
ens is
dat ste
ed
s m
eer
op
dra
chtg
e-
vers
aand
acht vra
gen w
elk
e k
walit
eit le
dverlic
hting w
ord
t to
egep
ast en w
at d
e
conseq
uenties z
ijn o
p term
ijn. D
it in
het kad
er
van d
e in
sta
nd
houd
ing v
an d
e
verlic
hting e
n h
et op
ste
llen v
an m
eerjare
no
nd
erh
oud
sp
lannen.’
‘Dat
is p
er
bra
nche v
ers
chill
end
, ik
ken a
lleen d
e w
ere
ld v
an d
e o
penb
are
verlic
hting
(O
VL). D
aar
will
en g
em
eente
s v
aak d
e t
ouw
tjes z
elf in h
and
en
ho
ud
en,
teg
elij
kert
ijd h
eeft
men n
iet
altijd
de e
xp
ert
ise.
Hele
maal nie
t nu
er
“sm
art
city”
ele
mente
n g
eco
mb
ineerd
wo
rden m
et
OV
L-m
aste
n e
n e
r
vaker
“sm
art
lig
ht”
gew
enst
is.
Het
beheer
en o
nd
erh
oud
wo
rdt
and
ers
en
co
mp
lexer. D
an k
an h
et
aantr
ekkelij
k lijk
en o
m h
et
uit t
e b
este
den.
Per-
so
onlij
k b
en ik d
aar
als
burg
er
overig
ens g
een v
oo
rsta
nd
er
van. D
e o
ver-
heid
zo
u al
tijd
100
% z
egg
ensc
hap
mo
eten
heb
ben
ove
r p
ublie
ke
infr
astr
uctu
ur, d
at m
ag n
iet
in h
and
en k
om
en v
an e
en m
arkt
par
tij.
Sim
pelw
eg
om
dat
de b
ela
ng
en v
an e
igenaar
en g
eb
ruik
er
and
ers
nie
t m
eer
matc
hen e
n d
e k
walit
eit v
an d
e o
penb
are
ruim
te b
ela
ng
rijk
is v
oo
r het
func-
tio
nere
n v
an d
e s
am
enle
vin
g.’
‘Ik v
erm
oed
dat b
innen d
e v
erlic
htingsb
ranche o
ver
5 ja
ar
er
nie
t veel z
al
vera
nd
ere
n o
p h
et geb
ied
van v
erd
ienm
od
elle
n a
ls h
et gaat over
aanschaf
van h
ard
ware
(arm
atu
ren e
tc.). Ik
zie
wel
vee
l mo
gel
ijkhe
den
vo
or
het
'inst
app
en v
an' d
e ka
pita
alm
arkt
waa
rdo
or
leas
eco
nstr
uctie
s zo
rgen
vo
or
snel
lere
imp
lem
enta
tie e
n o
ntw
ikke
ling
van
inno
va-
tie v
an le
d. W
el z
al d
oor
de d
igitalis
ering e
r ste
ed
s m
eer
geb
ruik
word
en
gem
aakt van a
anstu
ring v
an li
cht, w
aarb
ij softw
are
pro
gra
mm
a's
als
SaaS
word
en a
angeb
od
en. D
eze s
oftw
are
zal n
aar
mijn
verw
achting z
ich o
ntw
ik-
kele
n v
an 'p
lat' b
estu
ringssyste
em
die
de functie v
an d
e b
eheerd
er
(deels
)
overn
eem
t (a
an -
uit -
dim
men, m
onitore
n) naar
een a
dap
tief syste
em
waarb
ij
de li
chts
ett
ing in
de o
mgevin
g z
ich a
anp
ast aan d
e b
ehoefte v
an d
egene d
ie
aanw
ezig
is (d
us n
iet p
lat aan, uit o
f d
imm
en). D
ie tra
nsfo
rmatie v
raagt om
continue a
anp
assin
g v
an d
e s
oftw
are
.’
‘Lic
ht als
serv
ice is
een e
cht “b
uzz
word
” aan h
et w
ord
en. Vra
ag is
of dit
voort
kom
t uit
een w
erk
elijke b
ehoefte a
an fi
nancie
ring o
f dat het eig
enlijk w
ord
t gebru
ikt
als
een v
erz
ekerin
gsp
roduct vo
or die
mark
ten d
ie tw
ijfele
n a
an d
e k
walit
eit
(lange
term
ijn) va
n L
ed. O
nderd
eel v
an d
e o
nze
kerh
eid
zou d
e in
tegra
tie v
an le
d in
arm
atu
ren k
unnen z
ijn. Im
mers
de e
indgebru
iker kan d
an g
een la
mp (eenvo
udig
en g
oedkoop) m
eer ve
rvangen, m
aar zi
t m
et een rela
tief la
stig
en d
uur pro
ces
van
arm
atu
ur ve
rvangin
g (en e
ventu
ele
pro
gra
mm
erin
g). U
itein
delijk z
ouden s
yste
men
toe m
oete
n g
roeie
n n
aar vo
ors
pelle
nde m
odelle
n w
aarb
ij op b
asi
s va
n m
etin
gen e
n
alg
orit
mes
kan w
ord
en v
oors
peld
wanneer een o
nderh
oudsc
yclu
s m
oet pla
ats
vin-
den w
aarb
ij onderh
oud ie
ts a
nders
kan z
ijn d
an h
et pre
ventie
f ve
rvangen. H
et hele
idee v
an c
ircula
r econom
y is
hie
rop g
ebase
erd
. F
inan
cier
ing
kan
dan
wee
r lo
s g
ezie
n w
ord
en v
an o
nder
houd
en
lang
e te
rmijn
bed
rijfs
zeke
r-he
id. E
en la
nge
term
ijn o
nder
houd
sco
ntra
ct o
p e
en s
yste
em is
d
an e
en lo
gis
che
toev
oeg
ing
.’
Zie
t u e
en v
ersc
huiv
ing
van
prod
uctie
of a
ssem
blag
e te
rug
naar
Ned
erla
nd
of E
urop
a? E
n w
aaro
m d
enkt
u d
at?
‘De
vers
chui
ving
van
pro
duc
tie z
ie je
ste
eds
vake
r te
rug
kom
en
naar
Eur
op
a. D
it g
eld
t ni
et in
alg
emen
e zi
n m
aar
mee
r vo
or
spe-
cifie
kere
pro
duc
ten
met
een
ho
ge
kwal
iteit.
Bijv
oo
rbeeld
maatw
erk
-
pro
ducte
n.
Co
mm
unic
atie e
n c
ultuur
ten a
anzie
n v
an k
walit
eitsd
enken z
ijn
no
gal eens a
nd
ers
buiten E
uro
pa.
Kle
inere
bed
rijv
en d
ie b
ete
re led
verlic
h-
ting
sp
rod
ucte
n v
erk
op
en f
ab
ricere
n d
it v
aak z
elf in N
ed
erland
. Z
e z
ijn v
aak
in b
ed
rijfsverz
am
elg
eb
ouw
en t
e v
ind
en w
aar
een a
anta
l co
mp
acte
pro
duc-
tiero
bo
ts e
n 3
D-p
rinte
rs p
rachtig
e p
rod
ucte
n f
ab
ricere
n.’
Ro
ber
t Ja
n Vo
s:
Ro
ber
t Ja
n Vo
s:‘C
omm
unica
tie e
n cu
ltuur
ten
aanz
ien va
n kw
alite
itsde
nken
zijn
nog
al ee
ns a
nder
s bu
iten
Euro
pa. K
leine
re b
edrijv
en d
ie be
tere
ledv
erlic
hting
s-pr
oduc
ten
verk
open
fabr
icere
n di
t vaa
k ze
lf in
Ne
derla
nd m
et p
rodu
ctier
obot
s en
3D-
prin
ters
.’
Rits
ert
Hui
jsm
an
Fili
p v
an d
er H
eijd
en:
And
ré t
en B
loem
end
al:
And
ré t
en B
loem
end
al
34 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 35
‘Vo
lgens m
ij w
ord
en e
r no
g s
teed
s v
eel arm
atu
ren g
ep
rod
uceerd
in E
u-
rop
a. Z
eker
vo
or
het
ont
wik
kele
n va
n m
aatw
erk,
wat
zee
r g
oed
m
og
elijk
is m
et le
d, i
s d
at a
antr
ekke
lijk.
De lijn
en z
ijn k
ort
, d
e c
ul-
tuurv
ers
chill
en k
lein
. N
iet
vanw
eg
e d
e c
om
munic
atie,
oo
k o
md
at
Azia
ten
and
ers
met
licht
om
gaan d
an E
uro
peanen.
Het
is e
ssentieel d
at
je e
lkaar
go
ed
beg
rijp
t. A
lleen d
an k
om
je t
ot
een juis
te e
n e
fficië
nte
op
lossin
g d
ie
vo
or
alle
betr
okkenen a
antr
ekkelij
k is.
Oo
k w
at
betr
eft
do
orlo
op
tijd
. E
r zal
imm
ers
altijd
gete
st
mo
ete
n w
ord
en m
et
een o
f m
eerd
ere
mo
nste
rs,
waar
verv
olg
ens w
eer
aanp
assin
gen a
an g
ed
aan w
ord
en.
Dan is h
et
nie
t hand
ig
als
die
mo
nste
rs d
aarv
oo
r d
e h
ele
were
ld o
ver
mo
ete
n.’
‘Ik g
elo
of d
at
er
een v
ers
chuiv
ing p
laats
zal vin
den v
an (een d
eel)
van d
e
pro
ductie t
eru
g n
aar
Euro
pa e
n N
ed
erland
. D
eels
heeft d
at
te m
aken m
et
de
toenem
end
e w
elv
aart
in O
oste
rse land
en, w
aard
oor
de p
rijz
en d
aar
zulle
n
stijg
en. O
ok w
are
n d
e lagelo
nenla
nd
en v
oora
l ste
rk in m
assap
rod
uctie, te
rwijl
de led
ontw
ikkelin
gen d
aarv
oor
te s
nel gaan. V
anw
ege
de
auto
mat
ise-
ring
van
pro
duc
tiep
roce
ssen
kun
nen
we
in E
uro
pa
nu o
ok
veel
ef
ficië
nter
en
dus
go
edko
per
pro
duc
eren
. Oost
en W
est
vert
onen
daaro
m s
teed
s m
eer
overe
enkom
ste
n. H
et
gevolg
is d
at
de v
oord
ele
n v
an
dic
hte
r b
ij huis
pro
ducere
n v
oor
ons m
eer
mee g
aan w
egen, zoals
flexib
i-
liteit, snelh
eid
en a
fgem
ete
n p
rod
ucere
n, 'k
ap
itaal ond
erw
eg', e
n n
iet
te
verg
ete
n h
et
imago v
an 'm
ad
e in E
uro
pe'. T
enslo
tte z
ulle
n h
oogw
aard
ige
lichto
plo
ssin
gen v
ragen o
m h
oogw
aard
ige s
yste
men. N
et
als
in b
ijvoorb
eeld
de a
uto
-ind
ustr
ie z
al in
mijn
bele
vin
g d
aaro
m e
erd
er
teru
g g
evalle
n w
ord
en
op
pro
ductie in E
uro
pa o
md
at
de c
ultuur
en m
enta
liteit m
eer
past
bij
hoge
kw
alit
eit, in
novatie e
n t
oew
ijdin
g.’
‘Zeker. K
ijk n
aar
de fi
loso
fie v
an C
ircula
r E
co
no
my (ik
verw
ijs g
raag
naar
het
do
cum
ent
“Str
ate
gic
Ro
ad
map
20
25
van L
ighting
Euro
pe). In
eer
-st
e in
stan
tie
wo
rdt
her
geb
ruik
een
item
, daa
rna
pla
atsi
ng
van
g
eïn
teg
reer
de
syst
emen
en
ult
iem
on
der
ho
ud
en
up
gra
din
g b
ij d
e kl
ant.
Dus u
itein
delij
k z
ulle
n s
yste
men in s
taat
zijn
om
geüp
gra
ded
te
wo
rden b
ij d
e k
lant.
’
Wat
zijn
vol
gens
u ‘w
aarh
eden
’ die
in d
e m
arkt
leve
n, m
aar w
aar u
zic
h to
taal
nie
t in
kunt
vin
den,
en
waa
rom
den
kt u
dat
?
‘De
“waa
rhei
d”
dat
geb
ruik
van
led
verl
icht
ing
per
defi
nitie
go
ed
zou
zijn
vo
or
het
mili
eu is
in m
ijn b
elev
ing
een
zee
r o
ngen
uan-
ceer
de
stel
ling
. De c
om
po
nente
n v
oo
r le
dverlic
hting
bevatt
en m
eer
bela
ste
nd
e m
ate
riale
n v
oo
r h
et
mili
eu
dan
bijv
oo
rbeeld
een
glo
eila
mp
.
Ofw
el h
et
gaat
nie
t alle
en
om
en
erg
ieb
esp
arin
g.
De lic
htk
walit
eit v
an
de g
loeila
mp
is d
aarn
aast
oo
k n
og
een
s u
itm
un
ten
d e
n n
og
ste
ed
s
kan
led
verlic
htin
g d
it n
iet
even
are
n.
Beg
rijp
me g
oed
ik b
en
nie
t te
gen
led
verlic
htin
g.
Maar
het
gaat
uitein
delij
k o
m e
en
go
ed
lic
hto
ntw
erp
, w
aar
het
gaat
om
het
cre
ëre
n v
oo
r g
eb
ruik
ers
van
de e
en
gew
en
ste
bele
vin
g,
vis
ueel co
mfo
rt e
n h
et
go
ed
ku
nn
en
uitvo
ere
n v
an
een
vis
uele
taak.
Dat
bep
aalt u
itein
delij
k d
e k
eu
zes v
an
lic
htb
ron
nen
en
verlic
htin
gsm
idd
ele
n e
n
daarm
ee d
e b
ela
stin
g v
oo
r h
et
mili
eu
.’
‘ Dat
iets
go
ed is
als
er
het
stem
pel
tje “
led
” o
p k
an. L
ed o
p z
ich
is
gee
n kw
alite
itske
nmer
k. S
terk
er n
og
, het
is m
et le
d v
eel m
akke
lij-
ker
om
hee
l sle
cht
te v
erlic
hten
. Veel van d
e h
uid
ige led
-arm
atu
ren z
ijn
ond
er
and
ere
zo
effi
cië
nt
om
dat
ze h
et
licht
heel g
ericht
en s
cherp
afg
eb
a-
kend
pre
cie
s d
aar
bre
ng
en,
waar
het
vo
lgens d
e r
ichtlijn
en n
od
ig is.
Maar
dat
zeg
t no
g w
ein
ig o
ver
wayfind
ing
, le
esb
aarh
eid
, le
efb
aarh
eid
en id
enti-
teit v
an e
en s
ted
elij
ke o
mg
evin
g.
Daarv
oo
r is
denken v
anuit d
e p
erc
ep
tie
van d
e g
eb
ruik
er
– h
um
an c
ente
red
lig
hting
desig
n –
min
ste
ns z
o b
ela
ng
rijk
als
het
vo
lgen v
an d
e r
ichtlijn
en.
En m
isschie
n w
el b
ela
ng
rijk
er.’
De
gro
ots
te w
aarh
eid
die
leef
t in
de
mar
kt is
dat
er
voo
r el
k co
nven
tione
el a
rmat
uur
een
led
arm
atuu
r ee
n-o
p-e
en k
an w
ord
en
verv
ang
en. O
p z
ich is d
at
pra
ktisch w
el m
og
elij
k,
maar
het
levert
wel veel
pro
ble
men o
p.
Zo
wo
rdt
in d
e o
penb
are
ruim
te s
traatv
erlic
hting
om
ge-
zet
naar
led
arm
atu
ren.
Deze a
rmatu
ren w
ord
en v
eela
l o
p d
e b
esta
and
e
lichtm
ast
gep
laats
t en v
ert
onen e
en g
elijke u
itkom
st
in e
en lic
htb
ere
kenin
g
(lichtn
iveau e
n g
elijkm
atigheid
), m
aar
priem
en in h
et
oog e
n v
erb
lind
en.
Daarn
aast
word
t te
wein
ig g
eb
ruik
gem
aakt
van d
e s
pecifi
eke v
oord
elig
e
eig
enschap
pen d
ie led
heeft, om
dat
te v
eel w
ord
t ged
acht
vanuit h
et
door
ontw
ikkele
n v
an c
onserv
atieve w
erk
wijz
en (nie
t out-
of-
the-b
ox). D
e w
aarh
eid
zou e
igenlijk m
oete
n z
ijn: alle
om
gevin
gen k
unnen o
ptim
aal w
ord
en v
erlic
ht
door
led
op
lossin
gen d
oor
het
op
nie
uw
ontw
erp
en v
an lic
ht
in d
e o
mgevin
g
vanuit b
esta
and
e m
aar
ook a
anvulle
nd
e u
itgangsp
unte
n w
aarb
ij d
e m
ens in
zijn
om
gevin
g c
entr
aal sta
at
(dus o
ok v
anuit w
elb
evin
den e
n f
unctio
nere
n
van m
ensen e
n n
iet
alle
en v
anuit r
ichtlijn
en e
n f
unctio
nere
n v
an v
erlic
hting
).’
‘Ik w
eet
nie
t o
f d
aar
veel tijd
aan m
oete
n b
este
den. W
aarh
eden
waa
r u
op
do
elt
kom
en m
eest
al v
oo
rt u
it g
ebre
k aa
n k
enn
is e
n/o
f d
e R
ob
ert
Jan
Vos:
Fili
p v
an d
er H
eijd
en:
Rits
ert
Hui
jsm
an
Fili
p v
an d
er H
eijd
en:
Rits
ert
Hui
jsm
an
Fili
p v
an d
er H
eijd
en
And
ré t
en B
loem
end
al
36 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 37
beh
oef
te o
m d
efen
sief
te
zijn
t.o
.v. v
eran
der
ing
en
inn
ova
tie.
Late
n w
e m
et
zijn
alle
n p
rob
ere
n o
p b
asis
van f
eiten e
n g
oed
e t
rain
ing
en
info
rmatie d
e m
ark
t te
info
rmere
n.
Als
alle
A-m
erk
levera
ncie
rs e
n a
nd
ere
sta
keho
lders
dat
do
en w
innen w
e a
llen e
n m
et
nam
e d
e e
ind
geb
ruik
ers
.’
In d
e m
arkt
ste
llen
opdr
acht
geve
rs s
teed
s st
reng
ere
gara
ntie
-eis
en. I
s de
ze
tren
d vo
or u
her
kenb
aar e
n oo
k te
rech
t? E
n w
aaro
m d
enkt
u d
at?
‘De m
ark
t ste
lt s
teed
s s
treng
ere
gara
ntie-e
isen.
Dit k
om
t in
mijn
waarn
e-
min
g o
md
at
veel o
pd
rachtg
evers
een o
f m
eerd
ere
neg
atieve e
rvaring
en
heb
ben o
pg
ed
aan b
ij het
toep
assen v
an led
verlic
hting
. Ve
el fa
bri
kant
en
en le
vera
ncie
rs c
laim
en h
og
ere
pre
stat
ies
dan
de
pro
duc
ten
uit-
eind
elijk
kun
nen
waa
rmak
en. A
ls je m
aar
kunt
no
em
en d
at
de levens-
duur
50
.00
0 u
ur
is,
is h
et
vaak g
oed
denk je d
an.
Dat
je d
an n
og
maar
een
glo
eie
nd
e b
lauw
e s
pijk
er
over
heb
t is
even e
en a
nd
er
verh
aal…
Hela
as z
ie
ik d
it h
eel vaak in d
e p
raktijk
vo
orb
ijko
men.
In m
ijn w
aarn
em
ing
is d
e m
ark
t
vo
or
led
verlic
hting
uiterm
ate
co
mm
erc
ieel en m
ark
eting
ged
reven o
md
at
de
aand
eelh
oud
ers
na jare
n investe
ren n
u r
end
em
ent
will
en z
ien.
Een b
eg
rij-
pelij
k p
roces m
aar
het
rechtv
aard
igt
in m
ijn o
gen g
een s
joem
elp
raktijk
en.
Het
cre
do
van o
pd
rachtg
evers
is d
at
het
kaf
dan m
aar
van t
evo
ren v
an h
et
ko
ren m
oet
wo
rden g
escheid
en.’
‘In d
e o
penb
are
verlic
hting
zie
ik v
oo
ral eis
en d
ie g
aan o
ver
levensd
uur.
So
ms z
elfs t
ot
20
jaar
vo
or
arm
atu
ren.
Wat
een b
izar
lang
e t
ijd is g
ezie
n d
e
snelh
eid
waarm
ee led
ontw
ikkelin
gen p
laats
vin
den.
Teg
elij
kert
ijd is h
et
geen
vre
em
de levensd
uur
vo
or
de b
ehuiz
ing
, m
isschie
n z
elfs k
ort
. Je k
unt
je d
us
afv
rag
en o
f so
ms n
iet
bete
r een d
eel van h
et
arm
atu
ur
verv
ang
en k
an w
or-
den in p
laats
van h
et
gehele
. M
aar vo
lgen
s m
ij zo
uden
gar
antie
-eis
en
ove
r d
e kw
alite
it va
n he
t lic
ht m
oet
en g
aan.
Op
dra
chtg
evers
mo
ete
n
nad
enken o
ver
ho
e z
e f
ab
rikante
n e
n levera
ncie
rs d
e m
eest
op
tim
ale
op
-
lossin
g late
n g
ara
nd
ere
n.
Als
een o
pd
rachtg
ever
technis
che k
walit
eit g
aat
definië
ren g
aat
hij
op
de s
toel van d
e f
ab
rikant
zitte
n.
Dat
is e
en v
alk
uil,
want
die
fab
rikant
heeft
ho
og
stw
aars
chijn
lijk m
eer
exp
ert
ise o
ver
ho
e d
e
kw
alit
eit v
an h
et
licht
geg
ara
nd
eerd
kan w
ord
en d
an d
e o
pd
rachtg
ever.’
‘Led
bie
dt
vanw
eg
e d
e lang
e levensd
uur
de m
og
elij
kheid
om
lang
e g
ara
n-
ties a
f te
geven.
Dat
vin
d ik e
en g
oed
e o
ntw
ikkelin
g,
om
dat
we d
aaro
m
min
der
afv
al heb
ben e
n d
us m
ind
er
mili
eub
ela
sting
en m
ind
er
ond
erh
oud
s-
ko
ste
n.
Tevens b
ied
t d
it d
e m
og
elij
kheid
aan n
ieuw
e investe
erd
ers
vanuit
de k
ap
itaalm
ark
t o
m h
ier
op
in t
e s
pring
en.
Banken e
n leasem
aats
chap
-
pije
n k
unnen g
eld
beschik
baar
ste
llen,
zo
als
ze d
at
oo
k d
oen b
ij auto
's
of
and
ere
kap
itaalg
oed
ere
n.
Het
maakt
het
mo
gelij
k o
m k
ap
itaal lo
s t
e
Ro
ber
t Ja
n Vo
s:
Rits
ert
Hui
jsm
an
Fili
p v
an d
er H
eijd
en:
ko
pp
ele
n v
an p
rod
uctie w
aard
oo
r g
eb
ruik
ers
snelle
r kunnen o
ver
gaan t
ot
imp
lem
enta
tie v
an led
insta
llaties e
n d
aarb
ij nie
t w
ord
en '
gevang
en'
do
or
een c
ontr
act
met
fab
rikante
n. La
nge
gar
antie
s d
oo
r la
nge
leve
nsd
uur
en h
et in
stap
pen
van
de
kap
itaal
mar
kt z
al t
even
s b
ijdra
gen
aan
d
e w
il va
n fa
bri
kant
en o
m z
ich
te o
nder
sche
iden
van
and
eren
op
he
t g
ebie
d v
an k
wal
iteit
van
pro
duc
ten.
Daard
oo
r zal d
e o
ntw
ikke-
ling
ssnelh
eid
van inno
vaties e
erd
er
toenem
en d
an a
fnem
en.’
‘Nee d
at
is n
atu
urlijk
nie
t te
recht.
Ik h
oo
r nie
mand
vra
gen o
m lang
ere
ga-
rantie v
oo
r auto
’s,
co
mp
ute
rs,
tele
foo
ns e
n w
at
die
s m
eer
zij.
Maar zo
lan
g
de
leve
ran
cier
s o
ver
elka
ar h
een
ro
llen
met
“le
ven
sdu
urv
er-
wac
hti
ng
en”
van
100
.000
uu
r o
f m
eer
met
on
do
org
ron
del
ijke
term
en e
n r
estr
icti
es r
oep
en z
e h
et w
el o
ver
zich
zelf
af. H
eld
ere
en f
eitelij
ke b
elo
ftes d
us!’
Waa
rdoo
r zal
de
impl
emen
tatie
van
ledv
erlic
htin
g he
t sne
lst g
roei
en (b
ij-vo
orbe
eld
tech
niek
, des
ign,
mar
ketin
g, p
oliti
ek, e
tc.)?
En
wat
is in
uw
oge
n de
mee
st w
ense
lijke
?
‘ De
imp
lem
enta
tie v
an le
dve
rlic
htin
g z
al h
et s
nels
t g
roei
en m
et
nieu
we
ont
wer
pen
: des
ign.
Door
ontw
erp
ers
word
en m
ogelijkhed
en
verk
end
en v
erb
and
en g
ele
gd
die
er
voorh
een n
og n
iet w
are
n. D
it le
idt to
t in
-
novaties e
n n
ieuw
e p
rod
ucte
n. H
ierv
oor
word
en technie
ken v
erd
er
geop
tim
a-
liseerd
en z
al d
e m
ark
eting v
olg
en o
m d
eze n
ieuw
e p
rod
ucte
n te v
erm
ark
ten.
Hoe m
eer
dat geb
eurt
hoe s
teile
r d
e o
ntw
ikkelc
urv
e. D
e p
olit
iek h
eeft in
mijn
waarn
em
ing b
ijged
ragen in
het cre
ëre
n v
an w
etg
evin
g e
n v
ers
trekken v
an
sub
sid
ies e
n fi
scale
regelin
gen d
oor
mid
del v
an o
nd
er
and
ere
de E
IA-r
egelin
g.
Deze g
eeft e
en p
ositie
ve fi
nancië
le s
tim
ula
ns e
n w
ord
t ja
arlijk
s h
erijk
t op
basis
van m
ark
ontw
ikkelin
gen. D
e p
olit
iek is
ind
irect stim
ule
rend
echte
r w
el v
olg
end
.’
‘ Het
inze
tten
op
led
is e
en p
olit
ieke
keu
ze g
ewee
st. M
aar
het
heef
t er
wel
to
e g
elei
d d
at fa
bri
kant
en z
ich
volo
p z
ijn g
aan
rich
ten
op
led
-ont
wik
kelin
g. D
aard
oo
r is
de b
eschik
baarh
eid
van b
eta
alb
are
led
-arm
atu
ren n
u e
no
rm,
wat
bijd
raag
t aan d
e im
ple
menta
tie v
an d
eze
technie
k. Ik
zo
u g
raag
zie
n d
at d
e vo
lgen
de
gro
eisp
urt
vero
orz
aakt
w
ord
t d
oo
r he
t “o
ntd
ekke
n” v
an d
e ei
ndel
oze
mo
gel
ijkhe
den
die
le
d b
ied
t al
s he
t g
aat
om
flex
ibel
lich
t. T
ot
nu lag
de d
rive v
oo
rnam
e-
lijk in e
nerg
ieb
esp
aring
, m
aar
vaak o
ok t
en k
oste
van d
e k
walit
eit v
an h
et
avo
nd
beeld
en b
ele
vin
g.
Bijv
oo
rbeeld
do
or
het
verd
wijn
en v
an s
tro
oili
cht.
Terw
ijl led
juis
t een t
echnie
k is d
ie d
e v
rijh
eid
bie
dt
tot
meerd
ere
lic
hts
cena-
rio
’s v
oo
r d
e o
penb
are
ruim
te (sm
art
lig
ht)
.’
‘De im
ple
menta
tie v
an led
zal vo
ora
l to
enem
en d
oo
r d
e d
ruk v
anuit d
e
ind
ustr
ie,
die
bela
ng
heeft
bij
verv
ang
ing
en n
ieuw
e o
mzet
op
ko
rte t
erm
ijn
(mark
eting
). M
ijn w
ens
zou
zijn
dat
de
dri
jfvee
r ee
rder
lig
t b
ij he
t in
spel
en o
p b
eho
efte
n va
n g
ebru
iker
s en
de
bew
ustw
ord
ing
bij
de
geb
ruik
ers,
het
ond
er d
e aa
ndac
ht b
reng
en v
an d
e ve
rbo
rgen
b
eho
efte
van
geb
ruik
ers.
Lic
ht
kan v
eel m
eer
bre
ng
en d
an d
e g
eb
ruik
er
nu v
erm
oed
t. M
ijns inzie
ns m
oet
dat
nie
t ko
men v
an d
e m
ark
eting
van d
e
ind
ustr
ie,
om
dat
de ind
ustr
ie p
rim
air g
een b
ela
ng
heeft
bij
op
tim
ale
op
los-
sin
gen m
aar
bij
verk
oo
p v
an p
rod
ucte
n.
Stim
ula
tie v
anuit d
e o
verh
eid
zal
dan w
elli
cht
bete
r zijn
.’
‘Het gro
eit
al z
eer sn
el.
De
op
han
den
zijn
de
“one
lig
htin
g r
egul
atio
n”
zal a
an d
e re
gel
gev
ing
kan
t he
t la
atst
e ze
tje (i
ndie
n no
dig
) wel
g
even
. Aan d
e m
ark
tvra
ag k
ant is
het le
vere
n c
onfo
rm b
elo
fte e
n h
et ve
rder
Ro
ber
t Ja
n Vo
s:
Rits
ert
Hui
jsm
an
‘Als
ontw
erpe
r vra
ag ik
me
af o
f we
ons
moe
ten
bepe
rken
tot h
et li
chts
yste
em. N
u op
enba
re
verli
chtin
g te
chni
sch
com
plex
er w
ordt
in a
anst
urin
g en
beh
eer (
smar
t lig
ht) e
n de
ove
rlap
met
sm
art c
ity,
is de
logi
sche
vol
gend
e vr
aag
hoe
gem
eent
es d
it aa
nkun
nen.
Je
hebt
er n
iks a
an a
ls je
een
sys
teem
on
twer
pt d
at d
e ge
mee
nte
niet
kan
beh
eren
.’
And
ré t
en B
loem
end
al
Fili
p v
an d
er H
eijd
en:
And
ré t
en B
loem
end
al
“ople
iden”
van d
e m
ark
t va
n g
root bela
ng. Te
n s
lotte z
ulle
n in
de z
akelijke m
ark
t
de g
eïn
tegre
erd
e s
yste
men s
teeds v
erd
er doorg
evo
erd
word
en w
aar Led e
en
voorw
aard
e v
oor is
. A
an d
e c
onsum
ente
nkant zi
jn v
rijw
el v
oor alle
toepassin
gen
inm
iddels
goede le
doplo
ssin
gen ter beschik
kin
g d
ie n
iet m
eer te
onders
cheid
en
zijn
van c
onve
ntio
neel e
n in
veel g
eva
llen e
en s
cala
aan n
ieuw
e toepassin
gen
mogelijk m
aken (stu
ring, kle
ur etc
.). W
ellicht blijft h
ier een p
unt va
n a
andacht de
besta
ande d
imm
ers
die
nie
t alti
jd o
ptim
aal z
ijn in
gericht om
met la
ag v
erm
ogen
led te w
erk
en. O
ok h
ier is
educatie
en v
oorlic
htin
g v
an b
ela
ng. W
ant w
e a
ccep-
tere
n toch o
ok d
at de iP
hone 4
en 5
nie
t m
eer w
erk
en m
et iO
S10?’
Wel
ke v
raag
zou
u u
zelf
will
en s
telle
n en
wat
is u
w a
ntw
oord
daa
rop?
‘Ik h
oor
heel vaak z
eggen: lic
ht
vin
den w
e z
ó b
ela
ngrijk
! E
chte
r: d
it w
ord
t
dan z
eld
en b
evestigd
door
het
beschik
baar
bud
get.
Daaro
m m
ijn v
raag:
Hoe k
an je v
erlic
hting in d
e b
reed
ste
zin
meer
ond
er
de a
and
acht
bre
ngen in
de m
aats
chap
pij?
Mijn
antw
oord
zal d
an z
ijn: d
oor
het
in b
red
e z
in u
itd
ra-
gen v
an d
e m
eerw
aard
e v
an g
oed
e v
erlic
hting. M
et g
oed
e ve
rlic
htin
g
bed
oel
ik d
an e
en b
eter
e vi
suel
e co
ntex
t b
reng
en in
de
om
gev
ing
vo
or
een
bet
ere
sfee
r, he
t ve
rbet
eren
van
(so
cial
e) v
eilig
heid
, het
ve
rho
gen
van
vis
uele
co
mfo
rt e
n p
rod
uctiv
iteit
en e
en b
eter
e g
e-zo
ndhe
id d
oo
r he
t cr
eëre
n va
n ee
n o
ptim
aler
sla
ap-
waa
kritm
e.
Conclu
sie
is d
at
als
er
meer
aand
acht
voor
verlic
hting k
om
t, h
et
word
t gezie
n
als
een r
ele
vante
r th
em
a e
n is e
en h
oger
beschik
baar
bud
get
voor
verlic
hting
een v
anzelfs
pre
kend
gevolg
.
‘Als
ontw
erp
er
vra
ag
ik m
e a
f o
f w
e o
ns m
oete
n b
ep
erk
en t
ot
het
lichts
ys-
teem
. N
u o
penb
are
verlic
hting
technis
ch c
om
ple
xer
wo
rdt
in a
anstu
ring
en
beheer
(sm
art
lig
ht)
en d
e o
verlap
met
sm
art
city,
is d
e lo
gis
che v
olg
end
e
vra
ag
ho
e g
em
eente
s d
it a
ankunnen. Je
heb
t er
nik
s aa
n al
s je
een
sy
stee
m o
ntw
erp
t d
at d
e g
emee
nte
niet
kan
beh
eren
. Dan g
aat
de k
walit
eit s
nel achte
ruit e
n w
ord
t d
e f
unctio
nalit
eit n
oo
it o
ptim
aal b
enut.
De o
plo
ssin
g z
it n
iet
in h
et
‘do
wng
rad
en’
van h
et
syste
em
natu
urlijk
. De
gem
eent
elijk
e o
rgan
isat
ie z
al m
ee m
oet
en v
eran
der
en e
n o
ntw
ik-
kele
n. D
aar
mo
et
je a
ls o
ntw
erp
er
je o
pd
rachtg
ever
op
zijn
min
st
vriend
e-
lijk d
och d
ring
end
op
wijz
en.
Maar
mis
schie
n m
oet
je n
og
een s
tap
verd
er
gaan e
n a
ls o
ntw
erp
er
oo
k a
dvis
ere
n o
ver
de o
rganis
atie v
an d
e g
em
eente
.
Dat
is e
en v
raag
die
mij
nu b
ezig
ho
ud
t.’ ‘M
eer
een a
lgem
ene o
pm
erk
ing. E
r is
alla
ng w
etg
evin
g (d
e 1
194) en n
orm
e-
ring. To
ch z
ijn e
r veel k
lante
n d
ie w
el v
ragen o
m m
eer
gara
ntie (zie
uw
eig
en
vra
ag) m
aar
nie
t vra
gen o
f d
e p
rod
ucte
n e
n toep
assin
gen v
old
oen a
an d
e
beschik
bare
wetg
evin
g e
n n
orm
ering, noch w
ord
t er
in d
e z
akelijke o
mgevin
g
sta
nd
aard
gevra
agd
naar
lichtp
lannen d
ie c
onfo
rm d
e g
ed
ragscod
e z
ijn o
p-
geste
ld. La
at d
e kl
ante
n vr
agen
naa
r d
e ze
kerh
eden
die
er
zijn
, dat
zo
u al
eno
rm h
elp
en.’
Ro
ber
t Ja
n Vo
s:
Rits
ert
Hui
jsm
an
And
ré t
en B
loem
end
al:
38 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 39
Je h
ebt e
r niks
aan
als
je e
en s
yste
em
ontw
erpt
dat
de
gem
eent
e ni
et k
an b
eher
en.
Dan
gaat
de
kwal
iteit
snel
ach
teru
it en
wor
dt
de fu
nctio
nalit
eit n
ooit
optim
aal b
enut
. De
oplo
ssin
g zit
nie
t in
het ‘
down
grad
en’ v
an h
et
syst
eem
nat
uurli
jk. D
e ge
mee
ntel
ijke
orga
nisa
tie
zal m
ee m
oete
n ve
rand
eren
en
ontw
ikkel
en.’
Kw
alite
it ra
akt v
ele
face
tten
van
ver
licht
ing
(bijv
oorb
eeld
tech
niek
, le-
vens
duur
en
inst
alla
tie).
Wel
k kw
alite
itsfa
cet v
an le
dver
licht
ing
baar
t u d
e m
eest
e zo
rgen
en
waa
rom
?
‘Het bela
ngrijk
ste
kw
alit
eits
facet is
betrouw
baarh
eid
van g
egeve
ns e
n
opgegeve
n s
pecifi
catie
s. Te
vaa
k zi
en w
ij in
ons
lab
orat
oriu
m
pro
duc
ten
wel
ke n
iet l
ever
en w
at in
de
spec
ifica
ties
verm
eld
t sta
at.
Met de le
dte
chnolo
gie
heeft d
e v
erlic
htin
gsbra
nche e
en p
rachtig
e technie
k
in h
anden m
aar ook e
en technie
k d
ie v
olo
p in
bew
egin
g is
. D
e p
erform
ance
van d
e p
roducte
n v
arieert
aanzi
enlijk w
at de e
indgebru
iker m
eer dan o
oit
in d
e
gele
genheid
ste
lt om
pro
ductp
erform
ance a
f te
ste
mm
en o
p d
e toepassin
g in
zijn
situ
atie
. To
ch z
ien w
e o
ok v
aak tele
urg
este
lde e
indgebru
ikers
. E
rvar
ing
le
ert d
at h
et m
eren
dee
l van
de
tele
urst
ellin
gen
wor
dt v
eroo
rzaa
kt
doo
rdat
het
ein
dre
sulta
at n
iet v
old
oet a
an d
e ve
rwac
htin
gen.
Verw
achtin
gen d
ie z
ijn g
ebaseerd
op d
e v
oora
f aangele
verd
e s
pecifi
catie
s. “T
e
wein
ig li
cht”
, “e
en v
erk
eerd
e k
leur”
of “h
et pro
duct is
vro
egtij
dig
defe
ct gegaan”
zijn
veelg
ehoord
e e
rvaringen. Voor een e
indgebru
iker die
dit
heeft m
eegem
aakt
heeft d
e le
dte
chnolo
gie
afg
edaan. O
nte
recht en h
eel j
am
mer. D
e o
orz
aak li
gt
imm
ers
nie
t bij
de le
d a
ls technolo
gie
maar bij
het pro
duct.’
‘De g
roo
tste
uitd
ag
ing
van d
e ind
ustr
ie m
et
betr
ekkin
g t
ot
kw
alit
eit is
dat
dit e
en z
eer
lastig
te o
mvatt
en b
eg
rip
is. K
wal
iteit
is n
amel
ijk v
oor
ied
eree
n ie
ts a
nder
s en
is a
fhan
kelij
k va
n d
e to
epas
sing
van
he
t pro
duc
t. C
oncre
et,
als
we s
pre
ken o
ver
een t
ijdelij
ke insta
llatie is
levensd
uur
waars
chijn
lijk g
een o
nd
erw
erp
van z
org
maar
in h
et
geval van
pro
jecte
n d
ie g
ed
ure
nd
e 1
0 t
alle
n jare
n m
oete
n s
taan,
is h
et
een z
eer
bela
ng
rijk
ond
erw
erp
. H
et
is d
aaro
m n
iet
zo
eenvo
ud
ig o
m v
ast
te s
telle
n
wat
kw
alit
eit is e
n h
et
wo
rdt
no
g lastig
er
om
daar
dan e
en m
inim
um
niv
eau v
oo
r vast
te s
telle
n.
De u
itd
ag
ing
vo
or
de ind
ustr
ie is d
an o
ok o
m
"best
pra
ctices"
te o
ntw
ikkele
n v
oo
r d
e v
ers
chill
end
e t
oep
assin
gen e
n
geb
ruik
sco
nd
itie
s.’
‘ Het
kw
alite
itsef
fect
van
de
led
ver
licht
ing
die
de
mee
ste
zorg
en
baa
rt is
de
te v
erw
acht
en le
vens
duu
r. Levera
ncie
rs g
even lang
e
levensd
ure
n a
f, m
aar
waar
is d
it o
p g
eb
aseerd
and
ers
dan inte
rpo
latie? E
n
ho
e v
erh
oud
t zic
h d
e d
river
in h
et
arm
atu
ur, g
aat
dat
nie
t eerd
er
stu
k.’
De
laat
ste
jare
n is
de
kwal
iteit
van
led
rege
lmat
ig p
unt v
an d
iscu
ssie
ge-
wee
st, i
s he
t nu
de b
eurt
aan
de
kwal
iteit
van
de v
erlic
htin
g (li
chtp
lan)
?
‘De g
rote
variatie v
an d
e p
erf
orm
ance v
an led
verlic
hting
besta
at
no
g
ste
ed
s e
n h
et
zo
u g
oed
zijn
als
dat
zo
blij
ft.
Dat
maakt
bij
het
maken
van e
en lic
htp
lan d
e k
euzevrijh
eid
in a
rmatu
ren a
lleen m
aar
gro
ter. H
et
gro
ots
te p
rob
leem
is w
ellic
ht
no
g w
el h
et g
ehee
l on
tbre
ken
van
een
lich
tpla
n, z
eker
bij
de
ren
ova
tie
van
inst
alla
ties
. H
oe v
aak w
ord
en n
iet
TL b
uiz
en v
erv
ang
en d
oo
r le
dtu
bes z
ond
er
een
ged
eg
en lic
hts
imula
tie t
e m
aken? E
n d
at
terw
ijl w
e w
ete
n d
at
in d
e
meeste
gevalle
n d
e f
oto
metr
ie v
an h
et
arm
atu
ur
ste
rk z
al vera
nd
ere
n.
Het
resultaat
op
het
werk
vla
k laat
zic
h r
ad
en.
Een a
nd
er
gro
ot
gevaar
is d
at
ied
ere
en lic
htb
ere
kenin
gsso
ftw
are
kan d
ow
nlo
ad
en (d
enk a
an b
ijvo
orb
eeld
Dia
lux) w
aarm
ee h
ij/zij,
nie
t g
ehin
derd
do
or
enig
e k
ennis
van z
aken,
pra
chtig
e lic
htb
ere
kenin
gen k
an m
aken m
et
desg
ew
enst
centim
ete
rs
dik
ke r
ap
po
rten.
Het
beho
eft
geen t
oelic
hting
dat,
ho
e g
oed
deze
pakkett
en o
ok z
ijn,
een g
oed
resultaat
in d
e u
itvo
er
altijd
vo
ora
fgeg
aan
wo
rdt
do
or
ged
eg
en k
ennis
en e
rvaring
bij
de invo
er. V
erg
elij
k h
et
met
de t
ekstv
erw
erk
er
Wo
rd.
Daarm
ee k
un je p
rim
a e
en b
rief
in h
et
Italia
ans
op
ste
llen m
aar
als
je g
een Ita
liaans s
pre
ekt
zal er
no
oit e
en g
oed
e b
rief
uitko
men.
Een m
oo
i in
itia
tief
om
het
maken v
an lic
htp
lannen t
e v
erb
ete
ren
is d
e G
ed
rag
sco
de L
ichtb
ere
kenaar
van d
e N
SV
V.’
‘De k
walit
eit v
an v
erlic
hting is a
l la
ng e
en o
nd
erg
ew
aard
eerd
ond
erw
erp
.
Maar
waar
gaat
het
nu e
igenlijk o
m? W
e w
illen
lich
t o
p d
e ju
iste
p
laat
s, o
p h
et ju
iste
mo
men
t, in
de
juis
te h
oev
eelh
eid
en
in d
e ju
iste
sam
enst
ellin
g. H
ierv
oo
r is
mee
r no
dig
dan
een
g
oed
wer
kend
e le
d. D
e g
ehele
infr
astr
uctu
ur
is v
an b
ela
ng. H
oe p
assen
we b
ijvoorb
eeld
de lic
htk
leur
aan g
ed
ure
nd
e d
e d
ag, hoe r
egele
n w
e d
e
lichtn
iveaus e
n h
oe k
unnen w
e m
eer
geb
ruik
maken v
an n
atu
urlijk
lic
ht.
De g
ehele
infr
astr
uctu
ur
van lic
ht
is d
aaro
m v
an b
ela
ng: het
arm
atu
ur,
de d
aglic
htt
oetr
ed
ing, lic
htv
erd
elin
g, het
lichtp
lan, d
e lic
htk
leur, h
et
lichts
pectr
um
, d
e t
ijd v
an d
e d
ag, d
e b
eschik
bare
sensore
n e
t cete
ra.’
‘ De
vers
chui
ving
van
dis
cuss
ie o
ver
de
led
lich
tbro
n na
ar h
et
licht
pla
n is
inge
zet,
maa
r no
g ni
et a
lle le
d z
ijn o
ptim
aal.
Wel zie
n w
e
dat
de led
lam
pen b
ijdra
gen a
an e
en g
oed
lic
htp
lan,
maar
do
or
de p
untb
ron
gaat
het
bij
één o
p é
én v
erv
ang
ing
veela
l in
het
lichtp
lan n
iet
go
ed
.’
Jaco
b N
uesi
nk:
Ren
e O
skam
Ren
e O
skam
:
Ro
b v
an H
eur:
Jaco
b N
uesi
nk
40 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 41
Dee
l 3 K
wal
iteit
Ro
b v
an H
eur
Wel
ke “
skill
sets
” zi
jn n
oodz
aak
voor
de
inst
alla
teur
de
kom
ende
jare
n?
‘De in
sta
llate
ur
is v
aak d
e s
ch
akel tu
ssen
de e
ind
geb
ruik
er
en
levera
ncie
r. J
uist
hij
moe
t in
staa
t zijn
om
sam
en m
et d
e kl
ant h
et
wen
senp
akke
t en
de
bijb
ehor
end
e kw
alite
itscr
iteria
af t
e st
emm
en
op d
e to
epas
sing
in h
et p
roje
ct. D
aarn
a k
an
hij
zo
rgen
dat
de
levera
ncie
r d
e ju
iste
pro
du
cte
n a
an
bie
dt.
’
‘Vo
or
de ind
ustr
ie is m
isschie
n w
el d
e g
roo
tste
uitd
ag
ing
het
vere
envo
ud
igen v
an d
e s
yste
men.
We z
ien m
om
ente
el een v
erd
ere
co
mp
licering
van d
e s
yste
men,
veel vers
chill
end
e p
roto
co
llen e
n
netw
erk
en d
ie a
lle a
an e
lkaar
geko
pp
eld
mo
ete
n w
ord
en. V
oo
r ee
n d
eel i
s d
e in
stal
late
ur
vera
ntw
oo
rdel
ijk v
oo
r h
et m
aken
va
n d
ie v
erb
ind
ing
en.
Het
mak
en v
an v
erb
ind
ing
en w
ord
t ec
hte
r st
eed
s m
eer
een
zaa
k va
n d
e IT
sp
ecia
list.
De
inst
alla
teu
rs h
ebb
en d
aarm
ee d
e u
itd
agin
g o
m z
ich
mee
r in
de
IT in
fras
tru
ctu
ur
te v
erd
iep
en.
Aan d
e a
nd
ere
kant
heeft
de v
erlic
hting
sin
dustr
ie e
r veel aan a
ls d
ie v
erb
ind
ing
eenvo
ud
ig e
n
ong
eco
mp
liceerd
(en b
etr
ouw
baar)
to
t sta
nd
kan w
ord
en g
eb
racht.
Het
in
bed
rijf s
telle
n v
an e
en insta
llatie m
oet
eenvo
ud
ig z
ijn,
en o
ok h
et
achte
raf
wijz
igen o
f aanp
assen,
om
te v
oo
rko
men d
at
de ’
inte
llig
entie’
na k
ort
e t
ijd
buiten b
ed
rijf w
ord
t g
este
ld.’
‘De
skill
s va
n d
e in
stal
late
ur v
ersc
huiv
en v
an o
nder
houd
naa
r in
cid
ente
le r
epar
atie
s en
daa
rnaa
st s
kills
ont
wik
kele
n vo
or
rep
arat
ie v
an in
telli
gen
te s
yste
men
.’
Hoe
erv
aart
u w
et-
en re
gelg
evin
g m
et b
etre
kkin
g to
t kw
alite
it, w
elke
rege
l-ge
ving
is d
aarb
ij vo
orna
mel
ijk v
an to
epas
sing
en
ziet
u g
ebie
den
die
juis
t m
eer o
f min
der r
egel
gevi
ng b
ehoe
ven
en w
elke
?
‘ Reg
elge
ving
moe
t erv
oor
zorg
en d
at d
e ei
ndge
bru
iker
kan
ve
rtro
uwen
op
het
pro
duc
t dat
hij
aank
oop
t. D
aar
ligt
de h
oo
fdta
ak.
Het
is w
el b
ela
ng
rijk
te o
nd
erk
ennen d
at
de m
ark
t vo
or
LE
D v
erlic
hting
zo
eno
rm g
roo
t, d
ynam
isch e
n c
om
ple
x is d
at
we v
an o
verh
ed
en m
oeili
jk
kunnen v
erw
achte
n d
at
zij
al d
e o
nb
etr
ouw
bare
pro
ducte
n v
an d
e m
ark
t
hale
n.
Daar
zal d
e e
ind
geb
ruik
er
toch o
ok z
elf k
ritisch m
oete
n z
ijn.’
‘De w
et-
en r
eg
elg
evin
g v
oo
r verlic
hting
of
bete
r g
ezeg
d o
p
ele
ktr
ote
chnis
ch g
eb
ied
is v
old
oend
e.
Er
is w
el verb
ete
ring
mo
gelij
k
maar d
e u
itd
agin
g o
p d
it m
om
ent
is m
eer
ervo
or
te z
org
en
dat
ied
eree
n a
an d
ie w
et-
en r
egel
gev
ing
vo
ldo
et. I
n o
nze
cert
ificering
sp
raktijk
zie
n w
ij no
g d
ag
elij
ks m
ensen d
ie n
iet
op
de h
oo
gte
zijn
van d
e b
asis
CE
wet-
en r
eg
elg
evin
g e
n t
och p
rod
ucte
n o
p d
e m
ark
t
bre
ng
en d
ie a
an d
ie e
isen z
oud
en m
oete
n v
old
oen.
Oo
k b
ed
rijv
en d
ie d
it
al ja
ren d
oen z
ond
er
oo
k m
aar
één k
eer
daaro
p t
e z
ijn a
ang
esp
roken.
Het
is d
aaro
m d
an o
ok e
en u
itd
ag
ing
vo
or
de v
erlic
hting
sin
dustr
ie o
m d
at
kw
alit
eitsniv
eau o
p m
inim
aal het
wett
elij
ke n
iveau t
e k
rijg
en.’
‘Wet-
en r
eg
elg
evin
g is n
oo
dzakelij
k o
m u
itw
assen b
uiten d
e d
eur
te
ho
ud
en. Vo
oral
de
kwal
iteit
van
de
esse
ntië
le d
elen
ten
beh
oeve
van
ee
n go
ed fu
nctio
nere
nde
verli
chtin
gsin
stal
latie
die
nen
aan
wet
- en
re
gelg
evin
g ge
toet
st te
kun
nen
wor
den
. Het
op
afs
tand
bestu
ren
van v
erlic
hting
die
nt
in w
et
en r
eg
elg
evin
g g
esta
nd
aard
iseerd
te w
ord
en.
Daarn
aast
is h
et
van b
ela
ng
dat
een ied
er
eenzelfd
e s
tand
aard
hante
ert
.
Een w
ere
ldw
ijd o
penso
urc
ep
roto
co
l verd
ient
de v
oo
rkeur.’
Wel
ke ro
l spe
len
keur
mer
ken
voor
ledv
erlic
htin
g, w
elk
keur
mer
k is
voo
r u
bepa
lend
en
wat
kan
een
ein
dgeb
ruik
er m
et d
e ve
le k
eurm
erke
n?
‘Keurm
erk
en k
unnen d
e e
indgebru
iker help
en b
ij de k
euze
voor een b
epaald
pro
duct. K
eurm
erke
n zo
uden
zic
h w
el m
oete
n ric
hten
op
de
eerd
er
geno
emd
e b
etro
uwb
aarh
eid
van
geg
even
s. E
en p
roduct m
oet nie
t een
ste
mpel “
OK
” krijg
en a
ls e
en b
epaald
e m
inim
ale
perform
ance w
ord
t gehaald
. D
e
com
bin
atie
pro
duct en toepassin
g b
epaald
het al d
an n
iet “O
K”
zijn
. D
aarn
aast
is h
et va
n b
ela
ng d
at er geen w
illekeur aan k
eurm
erk
en o
nts
taat. D
it is
zow
el
voor de e
indgebru
iker als
de fabrikant onove
rzic
hte
lijk e
n d
aaro
m o
ngew
enst.’
‘Keurm
erk
en z
oud
en in m
ijn o
gen e
en b
ela
ng
rijk
e r
ol m
oete
n s
pele
n
in d
e v
erlic
hting
sin
dustr
ie.
Als
test
& c
ert
ificering
sin
stitu
ut
ste
llen w
ij
veili
gheid
s-
en k
walit
eitsra
pp
ort
en o
p d
ie f
ab
rikante
n a
anle
vere
n a
an
hun o
pd
rachtg
evers
. E
en v
oo
rbeeld
van e
en k
eurm
erk
op
het
geb
ied
van v
eili
gheid
is E
NE
C.
LE
D P
erf
orm
ance is e
en k
eurm
erk
op
het
geb
ied
van k
walit
eit.
We levere
n r
eg
elm
atig
een r
ap
po
rt a
an v
olg
ens d
e
veili
gheid
seis
en m
et
een e
xtr
a r
ap
po
rt v
oo
r b
ijvo
orb
eeld
IP
cla
ssifi
catie.
De
Euro
pese n
orm
dekt
dat
al af
en t
och m
oet
er
een e
xtr
a r
ap
po
rt g
em
aakt
wo
rden. D
oor
keur
mer
ken
te h
ante
ren
met
een
vol
led
ige
scop
e,
wor
dt e
ffici
ënte
r ge
wer
kt e
n w
ord
en e
xtra
kos
ten
voor
kom
en.’
‘De k
eurm
erk
en v
oor
verlic
hting z
ijn b
ij d
ivers
e o
pd
rachtg
evers
nie
t b
ekend
.
Door
de r
uim
e h
oeveelh
eid
aan k
eurm
erk
en z
iet m
en d
oor
de b
om
en h
et b
os
nie
t m
eer. E
én g
esta
ndaa
rdis
eerd
keu
rmer
k w
aar
alle
s in
zit
is z
eer
wen
selij
k. D
aarn
aast is
het van b
ela
ng d
at er
één a
ccre
ditatie-insta
ntie k
om
t,
waarb
ij le
vera
ncie
rs h
un p
rod
ucte
n d
ienen a
an te b
ied
en v
oor
een k
eurm
erk
.’
Wat
zou
u e
indg
ebru
iker
s va
n le
dver
licht
ing
(zak
elijk
en
part
icul
ier)
mee
w
illen
gev
en o
ver k
wal
iteit?
‘Kw
alit
eit v
an led
verlic
hting w
ord
t veel te
vaak u
itged
rukt
in p
erf
orm
ance
crite
ria. H
oe v
aak h
ore
n w
e n
iet
dat
een led
arm
atu
ur
met
120lm
/W b
ete
r
is d
an e
en a
rmatu
ur
met
90lm
/W? O
nju
ist! H
et
120lm
/W a
rmatu
ur
is
welis
waar
effi
cië
nte
r, d
at
klo
pt.
Maa
r of
het
arm
atuu
r b
eter
is v
oor
de
spec
ifiek
e si
tuat
ie b
ij d
e ei
ndge
bru
iker
han
gt s
terk
af v
an d
e to
epas
sing
. En n
atu
urlijk
de p
rijs
sett
ing. S
tel w
e n
em
en e
en t
oep
assin
g
waar
het
arm
atu
ur
maar
500 u
ur
per
jaar
bra
nd
t? E
n h
et
90lm
/W a
rmatu
ur
is d
e h
elft
goed
kop
er?
Gro
te k
ans d
at
het
90lm
/W a
rmatu
ur
in d
eze s
ituatie
veel in
tere
ssante
r is
. Is
het
een t
oep
assin
g m
et
8000 u
ur
per
jaar?
Dan is h
et
wellicht
de m
oeite o
m iets
meer
uit t
e g
even a
an e
en e
fficië
nte
r arm
atu
ur.
Een a
nd
er
voorb
eeld
wat
we v
aak h
ore
n: E
en a
rmatu
ur
met
50.0
00
bra
nd
ure
n is s
lechte
r d
an e
en a
rmatu
ur
met
80.0
00 b
rand
ure
n. N
em
en w
e
dezelfd
e s
ituatie a
ls h
ierb
oven b
ij d
e t
oep
assin
g m
et
500 b
rand
ure
n p
er
‘De
ledm
arkt
bie
dt e
en p
rach
tige
dive
rsite
it aa
n pr
oduc
ten
waar
mee
we
mee
r dan
ooi
t het
arm
atuu
r ku
nnen
afs
tem
men
op
de to
epas
sing.
Het
is e
cht
een
gem
iste
kans
wan
neer
we
led
gene
ralis
eren
en
op
één
hoop
goo
ien.
Het
blijf
t nat
uurli
jk zo
dat
be
trouw
baar
heid
van
geg
even
s oo
k hi
er c
rucia
al is
.’
Ro
b v
an H
eur
Jaco
b N
uesi
nk:
Ren
e O
skam
Ro
b v
an H
eur:
Jaco
b N
uesi
nk
Ren
e O
skam
:
Ro
b v
an H
eur
Jaco
b N
uesi
nk:
Ren
e O
skam
42 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 43
Ro
b v
an H
eur:
jaar. D
an g
aat
het
arm
atu
ur
in t
heorie 1
00 jaar
mee. W
aaro
m d
an m
eer
geld
uitgeven v
oor
het
arm
atu
ur
met
80.0
00 u
ur
levensd
uur?
Om
er
160 jaar
van t
e m
aken? N
ee t
och? D
e led
mark
t b
ied
t een p
rachtige d
ivers
iteit a
an
pro
ducte
n w
aarm
ee w
e m
eer
dan o
oit h
et
arm
atu
ur
kunnen a
fste
mm
en o
p
de t
oep
assin
g. H
et
is e
cht
een g
em
iste
kans w
anneer
we led
genera
lisere
n
en o
p é
én h
oop
gooie
n. H
et
blijft n
atu
urlijk
zo d
at
betr
ouw
baarh
eid
van
gegevens o
ok h
ier
cru
cia
al is
. A
ls e
en a
rmatu
ur
80lm
/W levert
dan k
an d
at
evengoed
een p
rim
a a
rmatu
ur
zijn
, zola
ng h
et
maar
goed
in d
e s
pecifi
caties
sta
at.
Wanneer
er
120lm
/W g
esp
ecifi
ceerd
is e
n in w
erk
elijkheid
is d
it m
aar
80lm
/W d
an is e
en t
ele
urg
este
lde e
ind
geb
ruik
er
bijn
a o
nverm
ijdelijk.’
‘Een e
ind
geb
ruik
er, o
f het
nu z
akelijk is o
f p
art
iculie
r, z
ou z
ich g
oed
op
de
hoogte
moete
n s
telle
n v
an d
e b
eschik
bare
pro
ducte
n. E
en k
euze o
p b
asis
van e
en m
ooi verh
aal van é
én levera
ncie
r is
nie
t vold
oend
e. M
aak
geb
ruik
va
n o
nafh
anke
lijk
advi
es e
n b
eden
k d
at in
de
mee
ste
gev
alle
n d
e g
oed
koo
pst
aan
geb
od
en o
plo
ssin
g n
iet
noo
dza
kelij
kerw
ijs
de
bes
te o
plo
ssin
g is
. E
r zijn
veel asp
ecte
n d
ie m
eesp
ele
n, w
ant
verlic
hting is m
eer
dan a
lleen functioneel. H
et
heeft o
nd
er
and
ere
invlo
ed
op
je g
em
oed
sto
esta
nd
en o
p je p
rod
uctiviteit. Van b
ela
ng is o
m h
et
lichto
ntw
erp
op
kw
alit
eit t
e b
eoord
ele
n e
n n
iet
alle
en a
ls s
luitp
ost
op
de
begro
ting. M
et
hulp
van d
ivers
e k
eurm
erk
en k
an d
e e
ind
geb
ruik
er
zie
n o
f
veiligheid
en/o
f kw
alit
eit g
ew
aarb
org
d z
ijn.’ ‘ Als
ein
dge
bru
iker
die
nt u
goe
d o
p te
lett
en w
at e
r in
de
bro
chur
e va
n le
vera
ncie
rs s
taat
ver
mel
d o
ver
kwal
iteit.
Daarn
aast
is h
et
van
bela
ng d
eze v
erm
eld
ingen v
an k
walit
eit d
oor
onafh
ankelijke p
art
ijen t
e late
n
toets
en. A
fwijk
ingen v
an k
walit
eit in b
rochure
s z
ou land
elijk k
enb
aar
gem
aakt
die
nen t
e w
ord
en a
ls m
ed
e z
o g
ep
ub
liceerd
. O
p d
eze w
ijze k
an e
en ied
er
dit
tot
zic
h n
em
en e
n h
oeft n
iet
ook n
og e
ens o
nd
erz
oek t
e d
oen.’
Wel
ke v
raag
zou
u u
zelf
will
en s
telle
n en
wat
is u
w a
ntw
oord
daa
rop?
‘Gaan d
e v
akm
ensen in d
e m
ark
t het
win
nen v
an d
e c
ow
bo
ys? J
a,
ong
etw
ijfeld
maar w
e zu
llen
met
zijn
alle
n ha
rd m
oete
n w
erke
n aa
n go
ede
en b
etro
uwb
are
info
rmat
ievo
orzi
enin
g.’
‘Wat is
de u
itdagin
g v
oor de v
erlic
htin
gsin
dustr
ie? D
e co
ncur
rent
ie is
to
egen
omen
, er
zijn
vel
e ni
euw
e to
etre
der
s en
inm
idd
els
is d
uid
elijk
d
at d
e m
arkt
mee
r ve
rsp
linte
rd is
dan
ooi
t. E
r is
wel e
en b
ela
ngrijk
vers
chil
en d
at is
dat de b
asis
technolo
gie
de le
d o
p d
e m
eeste
vla
kken toepast.
Er za
l ongetw
ijfeld
weer een c
onsolid
atie
optreden m
aar d
e on
twik
kelin
g
gaat
in r
ap te
mp
o ve
rder
ric
htin
g d
e In
tern
et o
f Thi
ngs,
Hum
an
Cen
tric
ligh
ting,
etc
. D
e v
erlic
htin
gsin
dustr
ie m
oet blijve
n in
nove
ren e
n
zich v
erd
er ontw
ikkele
n. H
et bijh
ouden e
n b
ijblijve
n m
et de in
nova
ties z
ijn
de e
chte
uitd
agin
gen v
oor de in
dustr
ie. A
ls w
e e
en s
terk
e N
ederlandse
verlic
htin
gsin
dustr
ie w
illen b
ehouden m
oete
n w
e h
ierin v
ooro
p b
lijve
n lo
pen e
n
nie
t alle
en d
enken a
an e
nerg
iebesparing, m
aar aan k
walit
eit
van le
ven.’
Jaco
b N
uesi
nk
Ren
e O
skam
:
Art
hur K
link
is v
oorz
itter
van
de
Stic
htin
g O
penb
are
Verli
chtin
g
Ned
erla
nd (O
VLN
L) d
ie te
n do
el
heef
t het
ver
tege
nwoo
rdig
en v
an d
e ge
hele
sec
tor o
penb
are
verli
chtin
g
richt
ing
stak
ehol
ders
, als
ook
het o
rgan
iser
en e
n kw
alita
tief
ontw
ikke
len
van
de s
ecto
r.
MEE
SCHA
KELE
NM
ET D
E LE
DTRE
ND
De s
tichting
OV
LN
L s
chakelt m
ee m
et
de led
trend
. D
e v
ers
chuiv
ing
van
trad
itio
nele
verlic
hting
naar
led
verlic
hting
en '
Sm
art
Lig
hting
' b
ete
kent
vo
or
de s
tichting
OV
LN
L d
at
zij
no
g s
terk
er
mo
et
inzett
en o
p h
et
ontw
ikkele
n
van k
walit
eit e
n k
ennis
. D
e o
prichting
van e
en n
etw
erk
Sm
art
Lig
hting
met
een t
eam
van d
eskund
igen u
it d
ivers
e g
ele
dere
n é
n d
e intr
od
uctie v
an e
en
led
arm
atu
ren k
euzeto
ol is
de e
ers
te c
oncre
te invulli
ng
hie
rvan.
Veel le
esp
le-
zie
r m
et
dit n
ieuw
e L
ED
Tre
nd
rap
po
rt!
44 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
BRAN
CHEB
IJDR
AGE
| 45
Jaco
b N
uesi
nk:
Ro
b v
an H
eur
5
Terr
y H
eem
sker
k is
pro
gram
ma-
man
ager
Ver
licht
ing
bij U
NE
TO-V
NI.
NIEU
W P
ERSP
ECTI
EFVO
OR
VERL
ICHT
INGS
MAR
KT D
OO
R LE
D
De o
ntw
ikkelin
g v
an led
-verlic
hting
en ‘
Sm
art
Lig
hting
’ g
aat
razend
snel. In
alle
mark
tseg
mente
n h
eeft
deze d
uurz
am
e v
erlic
hting
ste
chnie
k inm
idd
els
een s
tevig
e v
oet
aan d
e g
rond
. D
at
is n
iet
vre
em
d g
ezie
n d
e g
rote
vo
or-
dele
n.
Led
s z
ijn in v
erg
elij
kin
g m
et
trad
itio
nele
verlic
hting
energ
iezuin
iger,
vra
gen m
ind
er
ond
erh
oud
en g
aan lang
er
mee.
Led
’s p
assen n
aad
loo
s in
de t
ransitie
naar
een d
uurz
am
e g
eb
ouw
de o
mg
evin
g.
Net
als
zo
nnep
ane-
len o
f w
arm
tep
om
pen h
elp
t le
d-v
erlic
hting
om
het
energ
ieverb
ruik
om
laag
te b
reng
en e
n d
aarm
ee d
e C
O2
-uitsto
ot
te v
erm
ind
ere
n.
Dankzij
de v
ele
toep
assin
gsm
og
elij
khed
en k
rijg
t d
e v
erlic
hting
sm
ark
t een e
no
rme im
puls
.
Een g
rote
uitd
ag
ing
en k
ans v
oo
r in
sta
llate
urs
met
kennis
van z
aken d
ie
op
en s
taan v
oo
r cre
atieve o
plo
ssin
gen e
n n
ieuw
e o
nd
ern
em
ers
kansen!
Insta
llatiete
chnie
k is b
ep
ale
nd
vo
or
het
co
mfo
rt d
at
je e
rvaart
als
bew
oner
of
geb
ruik
er
van e
en g
eb
ouw
. O
f het
nu o
m w
onin
gb
ouw
of
utilit
eit g
aat,
geb
ouw
en z
ijn in e
en h
oo
g t
em
po
sm
art
build
ing
s a
an h
et
wo
rden.
Led
s
passen in d
eze t
rend
.
Om
bijv
oo
rbeeld
de z
org
ko
ste
n t
eru
g t
e d
ring
en m
oete
n o
ud
ere
n lang
er
zelfsta
nd
ig b
lijven w
onen.
Led
verlic
hting
wo
rdt
oo
k h
ierv
oo
r to
eg
ep
ast.
Denk d
aarb
ij b
ijvo
orb
eeld
aan lo
op
route
verlic
hting
die
’s n
achts
auto
ma-
tisch a
ang
aat
als
de b
ew
oner
naar
het
toile
t g
aat.
Oo
k in d
e lic
htr
ecla
me
zo
rgen led
s v
oo
r een w
are
revo
lutie.
De C
om
mis
sie
Verlic
hting
van U
NE
TO
-VN
I o
nd
erk
ent
het
gro
te b
ela
ng
van led
-verlic
hting
en h
eeft
daaro
m b
ijged
rag
en a
an h
et
Natio
naal Led
Tre
nd
rap
po
rt 2
01
7.
Dit o
nd
erz
oek g
eeft
een a
ctu
eel o
verz
icht
van d
e
ontw
ikkelin
g o
p h
et
geb
eid
van k
walit
eit,
technie
k e
n m
ark
t. D
aarm
ee is d
it
Tre
nd
Rap
po
rt w
aard
evo
l vo
or
alle
part
ijen in d
e k
ete
n!
46 |
BRAN
CHEB
IJDR
AGE
BRAN
CHEB
IJDR
AGE
| 47
‘WE
MO
ETEN
ONS
ZELF
OPN
IEUW
UIT
VIND
EN’
Gie
d va
n H
oorn
is d
irect
eur v
an
Ligh
tRec
, de
stic
htin
g di
e na
men
s de
pro
duce
nten
en
impo
rteu
rs
van
verli
chtin
g de
inza
mel
ing
en
recy
clin
g in
Ned
erla
nd o
rgan
isee
rt.
De v
ers
chuiv
ing v
an tra
diti
onele
verlic
htin
g n
aar le
d e
n ‘S
mart
Lig
htin
g’ ve
rloopt
snelle
r dan w
e a
anva
nkelijk d
achte
n. D
at is
op z
ichze
lf een p
ositi
eve
ontw
ikkelin
g:
led is
nie
t alle
en e
en z
uin
igere
, het is
ook e
en s
chonere
technolo
gie
die
bove
ndie
n
ste
eds b
ete
r beta
alb
aar w
ord
t.
Dat la
at onve
rlet dat w
e n
og v
ele
jare
n v
oor de o
pgave
sta
an o
m a
lle o
p d
e m
ark
t
aanw
ezi
ge s
paar-
en tl-la
mpen in
te z
am
ele
n. Voor de in
Lig
htR
ec v
erz
am
eld
e
pro
ducente
n e
n im
port
eurs
is d
at een g
rote
uitd
agin
g. W
e s
taan a
an d
e v
oor-
avo
nd v
an e
en p
eriode w
aarin w
e g
aandew
eg s
teeds m
inder spaarlam
pen
kunnen in
zam
ele
n o
mdat de v
erk
oop e
rvan m
om
ente
el s
terk
aan h
et te
ruglo
pen
is. Te
gelijkert
ijd z
al e
r nog m
aar m
ondje
sm
aat le
dve
rlic
htin
g ter in
leve
ring w
ord
en
aangeboden o
mdat le
d e
en v
eel l
angere
leve
nsduur kent. H
oe la
ng d
ie p
eriode
duurt
is m
oeilijk
te v
oors
pelle
n, m
aar ze
ker is
dat w
e h
et huid
ige in
zam
els
yste
em
voorlopig
ove
rein
d m
oete
n h
ouden. D
aarv
oor le
ggen w
e n
u v
oorz
ienin
gen a
an.
Tegelijkert
ijd s
pele
n e
r nog tw
ee d
ingen. Te
n e
ers
te is
er nie
t alle
en s
pra
ke v
an
een v
ers
chuiv
ing v
an c
onve
ntio
nele
verlic
htin
g n
aar le
dve
rlic
htin
g, m
aar ook e
en
vers
chuiv
ing v
an retrofit
-lam
pen n
aar le
din
aire
sys
tem
en. K
ort
om
: arm
atu
ren
word
en b
ela
ngrijk
er en h
et w
ord
en e
r ook m
eer. E
n d
aar kom
t bij
dat in
2019 o
ok
de c
onsum
ente
narm
atu
ren o
nder de w
etg
evi
ng v
alle
n e
n a
part
moete
n w
ord
en
ingele
verd
voor re
cyc
ling. W
e z
ulle
n o
nsze
lf dus o
pnie
uw
moete
n u
itvin
den e
n
meer m
oete
n g
aan focussen o
p v
erlic
htin
gscom
ponente
n e
n a
rmatu
ren d
an o
p
lam
pen. W
e z
ien d
it ove
rigens n
iet als
een b
edre
igin
g, m
aar als
een k
ans: een
derg
elijke o
msla
g m
aakt ook w
eer nie
uw
e s
am
enw
erk
ingen e
n s
ynerg
ie m
ogelijk.
Eén d
ing z
al n
iet vera
nd
ere
n: w
e z
ulle
n a
fhankelijk b
lijven v
an d
e m
ed
ew
er-
kin
g v
an c
onsum
ente
n, b
ed
rijv
en e
n o
verh
eid
. Led
lam
pen m
ogen d
an g
een
kw
ik b
evatt
en, ze z
ijn w
el e
lektr
onic
a e
n d
us m
oete
n z
e o
ok a
part
ingezam
eld
word
en. D
at is
best een u
itd
agin
g a
ls je
kijk
t naar
het ged
rag v
an d
e g
em
id-
deld
e c
onsum
ent. H
oew
el s
teed
s m
eer
consum
ente
n e
n b
ed
rijv
en v
erlic
hting
ap
art
inle
vere
n, m
oete
n w
e d
it v
oor
de le
dla
mp
weer
ap
art
over
het voetlic
ht
bre
ngen. Im
mers
, le
ds z
ijn n
óg k
lein
er, e
n v
aak o
ok n
og e
ens g
eïn
tegre
erd
ond
erd
eel v
an e
en a
nd
er
ob
ject.
Dat is
een v
an d
e g
rote
uitd
agin
gen w
aar w
e a
ls L
ightR
ec v
oor sta
an e
n w
aar
we n
u a
l veel o
ver nadenken. M
ensen k
ennen in
mid
dels
het ve
rschil
tussen e
en
glo
eila
mp e
n e
en s
paarlam
p e
n w
ete
n d
at die
laats
te a
part
moete
n w
ord
en in
ge-
zam
eld
. D
at dit
óók v
oor een le
dla
mp e
n -
arm
atu
ur geld
t, m
oet bin
nen e
en p
aar
jaar net zo
vanze
lfspre
kend z
ijn. W
erk
aan d
e w
inkel d
us!
LICH
T SC
HIJN
ENO
P DE
LED
-MAR
KT
48 |
BRAN
CHEB
IJDR
AGE
VERA
NTW
OORD
ING
| 49
Hen
riet
te V
rise
koo
p, P
eter
Gro
ot
en R
olf
Hey
nen
vorm
en d
e d
irect
ie v
an L
ED
Exp
o B
enel
ux.
LED
Exp
o B
enel
ux e
n he
t N
atio
naal
LE
D T
rend
rap
po
rt z
ijn
ond
erd
eel v
an h
et d
uurz
ame
ener
gie
- en
tec
hno
log
ieb
edri
jf G
oo
d!.
Go
od
! ken
t d
rie
pijl
ers:
1.
Tra
de
Eve
nts:
LE
D E
xpo
B
enel
ux, S
ola
r S
olu
tions
Int.
, S
ola
r B
usin
ess
Day
en
Sm
art
Sto
rag
e S
olu
tions
.2.
Res
earc
h: N
atio
naal
LE
D
Tren
dra
pp
ort
, Nat
iona
al S
ola
r Tr
end
rap
po
rt e
n he
t N
atio
naal
W
arm
te T
rend
rap
po
rt.
3. C
ons
ulta
ncy:
str
ateg
ie,
pro
ject
ond
erst
euni
ng e
n b
elei
dsa
dvi
es (p
rim
air
aan
gem
eent
en).
Als
initi
ato
r va
n h
et ja
arlijk
se N
atio
naal L
ED
Tre
ndra
pport
en a
ls o
rganis
atie
van
het gro
ots
te S
mart
Lig
htin
g p
latform
van d
e B
enelu
x, LE
D E
xpo B
enelu
x, heb-
ben w
ij als
doel o
m e
en b
ete
r in
zicht te
krijg
en in
de o
ntw
ikkelin
gen, trends e
n
bra
nche-o
mva
ng v
an d
eze
snelg
roeie
nde m
ark
t. W
ij hebben h
ierv
oor onderz
oek
gedaan, m
ark
trapport
en b
estu
deerd
en e
nkele
van N
ederlands’ gro
ots
te e
xpert
s
benaderd
. D
aarin g
eve
n w
e e
en a
ctu
eel o
verz
icht en toekom
stb
eeld
van d
e
Nederlandse le
d-v
erlic
htin
gsm
ark
t. D
eze
gegeve
ns d
ele
n w
ij m
et u in
dit
gra
tis te
dow
nlo
aden m
ark
trapport
. D
at het ra
pport
gra
tis a
an u
vers
trekt w
ord
t is
mede
te d
anken a
an d
e p
art
ners
en s
ponsors
.
Ook v
oor een v
olg
ende v
ers
ie v
an h
et LE
D T
rendra
pport
zulle
n w
ij ons n
og
meer in
zetten o
m tra
nspara
ntie
en d
uid
elijkheid
te v
ers
chaffen o
ver de o
ntw
ik-
kelin
gen e
n tre
nds in
de le
d-v
erlic
htin
gsm
ark
t. O
ver deze
tre
nds le
est u a
lles in
het trendra
pport
, m
aar kunt u o
ok b
ele
ven e
n m
et eig
en o
gen z
ien tijd
ens L
ED
Expo B
enelu
x 2
017. D
enk d
aarb
ij aan tre
nds a
ls li
cht=
led, S
mart
Lig
htin
g, hum
an
centr
ic li
ghtin
g, desig
n e
n d
e in
tegra
tie v
an technie
ken m
iddels
IoT.
Wij
hopen d
at w
ij vo
or kom
ende e
diti
es o
p n
et zo
veel e
nth
ousia
sm
e, ste
un e
n
expert
ise m
ogen rekenen a
ls v
oor dit
rapport
. H
eeft u
suggestie
s, id
eeën o
f w
ilt u
bij
het vo
lgende tre
ndra
pport
betrokken z
ijn, schro
om
dan n
iet ons te b
enadere
n.
VERA
NTW
OORD
ING
Het
LE
D t
rend
rap
po
rt is t
ot
sta
nd
ko
men o
p b
asis
van e
en o
nlin
e e
nq
uête
met
bijb
eho
rend
e a
naly
se.
De o
nlin
e e
nq
uête
besto
nd
uit:
17
5 r
esp
ond
ente
n r
esultere
nd
in 1
74
vo
lled
ig ing
evuld
e e
nq
uête
s
29
vra
gen (1
3 o
pen v
rag
en e
n 1
6 m
eerk
euzevra
gen)
Aanta
l vra
gen p
er
blo
k/t
rend
:
∞ A
lgem
ene b
ed
rijfsg
eg
evens
9 v
rag
en
∞ M
ark
ttre
nd
s
4
vra
gen
∞ T
echnis
che t
rend
s 2
01
7
11
vra
gen
∞ T
echnis
che t
rend
s 2
02
0
3 v
rag
en
∞ P
olit
ieke t
rend
s
2
vra
gen
Bij
de tots
tandkom
ing v
an d
it ra
pport z
ijn b
etrokkenen (op a
lfabetis
che v
olg
ord
e):
Chess W
ise | H
ak B
ak
DE
KR
A | J
aco
b N
uesin
k
Dynniq
| R
enee O
skam
Elo
ya | F
ilip
Van M
ol
Esylu
x | R
em
co
van K
erk
vo
ord
e
Lab
ore
lec | R
ob
van H
eur
LE
D M
ag
azin
e | E
dw
in v
an G
aste
l
Led
Ned
| A
nd
ré t
en B
loem
end
al
Lig
htr
ec | G
ied
van H
oo
rn
Nele
ctr
a | E
ric C
laus
NE
N | A
nnet
van d
er
Ho
rn
NS
VV
| G
eert
je H
azenb
erg
Osra
m/L
ed
vance | R
onald
Mo
esko
ps
OV
LN
L | A
rthur
Klin
k
Phill
ips L
ighting
| K
ars
-Mic
hie
l Lenssen
RJV
Lic
hto
ntw
erp
en e
n a
dvie
s | R
ob
ert
Jan V
os
Stu
dio
DL | R
itsert
Huijs
man
UN
ET
O-V
NI | Terr
y H
eem
skerk
Zum
tob
el | R
og
ier
van d
er
Heid
e
Bost
on C
onsu
ltancy
Gro
up. (2
015).
How
to W
in in
a T
ransf
orm
ing L
ightin
g In
dust
ry.
6
Bet
rokk
enen
Bro
nnen
‘’The Future Of Lighting’’
5000+ B2B Visitors 100+ Exhibitors
WORKSHOPS (LIGHT)ARCHITECTS
8 & 9 FEBRUARY 2017DEN BOSCH THE NETHERLANDS
www.ledexpo.nl