iran. j. polym. sci. technol. vol. 29, no. 4, 335-346

Keywords: A B S T R A C T Available in: http://jips.ippi.ac.ir Iran. J. Polym. Sci. Technol. (Persian), Vol. 29, No. 4, 335-346 October-November 2016 ISSN: 1016-3255 Online ISSN: 2008-0883 nanocomposite, epoxy, clay, anti-corrosive coating, impedance I n recent years many research works have been carried out on anti-corrosive nanocomposites coatings containing mineral reinforcements. The most important criteria in these attempts are polymerization method and the type of matrix and reinforcement of nanocomposites. In this regard, the physical and mechanical properties of the polymers in which a small amount of filler is used can be improved. In this research, an epoxy-clay nanocomposite was synthesized by in-situ polymerization method using a resin matrix based on bisphenol-A type epoxy and montmorillonite clay (Closite (R) 15A). The treatment was used at different ultrasonic stirring times to disperse 1-4 weight percentages of clay particles into the matrix. The structure of synthesized epoxy-clay nanocomposite was studied by scanning electron microscopy and X-ray diffraction techniques. The average size of clay particles was determined by X-ray diffraction measurement. Then, anti-corrosion properties of epoxy-clay coatings, prepared under different ultrasonic durations and applied on carbon steel panels, were investigated by Tafel and electrochemical impedance spectroscopy techniques. For this purpose, the carbon steel panels coated with these coatings were immersed in 3.5% sodium chloride solution and tested at different immersion times. The results indicated that a nanocomposite containing 1% clay, synthesized, stirred 60 min ultrasonically, produced smaller particle size, lower corrosion current density and higher coating corrosion resistance than the other composite formulations. This nanocomposite provided superior protection against corrosion in sodium chloride solution. (*)To whom correspondence should be addressed. Eـmail: [email protected] Effect of Sonification Time on Synthesis and Corrosion Resistance of Epoxy-Clay Nanocomposite Niloufar Bahrami Panah 1* , Iman Danaee 2 , and Behrouz Moghadasibagha 1 1. Department of Chemistry, Payame Noor University, P.O. Box: 19395-3697, Tehran, Iran 2. Abadan Faculty of Petroleum Engineering, Petroleum University of Technology, P.O. Box: 619-63187-14331, Abadan, Iran Received: 29 November 2015, accepted: 14 June 2016 Please cite this article using: Bahrami Panah N., Danaee I., and Moghadasibagha B., Effect of Sonification Time on Synthesis and Corrosion Resistance of Epoxy-Clay Nanocomposite, Iran. J. Polym. Sci. Technol. (Persian), 29, 335-346, 2016.

Upload: others

Post on 22-May-2022

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Iran. J. Polym. Sci. Technol. Vol. 29, No. 4, 335-346

Keywords:

A B S T R A C T

Available in: http://jips.ippi.ac.ir

Iran. J. Polym. Sci. Technol. (Persian),

Vol. 29, No. 4, 335-346 October-November 2016

ISSN: 1016-3255Online ISSN: 2008-0883

nanocomposite,

epoxy,

clay,

anti-corrosive coating,

impedance

In recent years many research works have been carried out on anti-corrosive nanocomposites coatings containing mineral reinforcements. The most important criteria in these attempts are polymerization method and the type of matrix

and reinforcement of nanocomposites. In this regard, the physical and mechanical properties of the polymers in which a small amount of filler is used can be improved. In this research, an epoxy-clay nanocomposite was synthesized by in-situ polymerization method using a resin matrix based on bisphenol-A type epoxy and montmorillonite clay (Closite(R) 15A). The treatment was used at different ultrasonic stirring times to disperse 1-4 weight percentages of clay particles into the matrix. The structure of synthesized epoxy-clay nanocomposite was studied by scanning electron microscopy and X-ray diffraction techniques. The average size of clay particles was determined by X-ray diffraction measurement. Then, anti-corrosion properties of epoxy-clay coatings, prepared under different ultrasonic durations and applied on carbon steel panels, were investigated by Tafel and electrochemical impedance spectroscopy techniques. For this purpose, the carbon steel panels coated with these coatings were immersed in 3.5% sodium chloride solution and tested at different immersion times. The results indicated that a nanocomposite containing 1% clay, synthesized, stirred 60 min ultrasonically, produced smaller particle size, lower corrosion current density and higher coating corrosion resistance than the other composite formulations. This nanocomposite provided superior protection against corrosion in sodium chloride solution.

(*)To whom correspondence should be addressed. Eـmail: [email protected]

Effect of Sonification Time on Synthesis and Corrosion Resistance of Epoxy-Clay Nanocomposite

Niloufar Bahrami Panah1*, Iman Danaee2, and Behrouz Moghadasibagha1

1. Department of Chemistry, Payame Noor University, P.O. Box: 19395-3697, Tehran, Iran2. Abadan Faculty of Petroleum Engineering, Petroleum University of Technology,

P.O. Box: 619-63187-14331, Abadan, Iran

Received: 29 November 2015, accepted: 14 June 2016

Please cite this article using:Bahrami Panah N., Danaee I., and Moghadasibagha B., Effect of Sonification Time on Synthesis and Corrosion Resistance of Epoxy-Clay Nanocomposite, Iran. J. Polym. Sci. Technol. (Persian), 29, 335-346, 2016.

Page 2: Iran. J. Polym. Sci. Technol. Vol. 29, No. 4, 335-346

واژه های کلیدی

چکیده

http://jips.ippi.ac.ir :قابل دسترس در نشانی

مجله علوم و تکنولوژی پلیمر،سال بیست و نهم، شماره 4،

صفحه 335-346، 1395ISSN: 1016-3255

Online ISSN: 2008-0883

اثر زمان فراصوت دهی بر سنتز و مقاومت به خوردگي پوشش نانوكامپوزیت اپوكسی-خاک رس

نیلوفر بهرامي پناه1*، ایمان دانایی2، بهروز مقدسي بقا1

1- گروه شیمی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران، صندوق پستی 19395-36972- دانشکده نفت آبادان، دانشگاه صنعت نفت، آبادان، ایران، صندوق پستی 14331-631۸7- 619

دریافت: 1394/9/۸، پذیرش: 1395/3/25

* مسئول مکاتبات، پیام نگار:[email protected]

به تازگی پژوهش های بسياري در زمينه پوشش هاي ضدخوردگی نانوکامپوزيتی حاوي پرکننده هاي پليمرشدن، انجام شده است. از جمله مهم ترين عوامل بررسی شده می توان به نوع روش معدنی ماتريس و پرکننده به کار رفته در نانوکامپوزيت اشاره کرد. از اين ميان، نانوکامپوزيت هاي پليمر–

خاک رس بهبود خوبی در بسياري از خواص فيزيکی و مکانيکی پليمرهايی ايجاد می کنند که در اپوکسي- خاک رس نانوکامپوزيت پژوهش، اين در استفاده می شود. پرکننده مقدار کمی از آن ها A و پرکننده خاک رس مونت موريلونيت اپوکسی برپايه بيس فنول پليمرشدن درجای ماتريس از فراصوتی( همزدن مختلف زمان های )طی فراصوت دهی روش از شد. سنتز )15A )کلويزيت ساختار شد. استفاده ماتريس در )1-4%( مختلف مقادير با خاک رس ذرات پراکندن برای نانوکامپوزيت اپوکسي-خاک رس سنتز شده با روش هاي ميکروسکوپی الکتروني پويشی و عبوری و به دست X پرتو پراش اندازه گيری از استفاده با اندازه متوسط ذرات X مطالعه شد. پرتو پراش مختلف زمان هاي طی شده ساخته اپوکسی-خاک رس پوشش ضدخوردگی خواص سپس آمد. الکتروشيميايی و طيف سنجی تافل به کمک روش های کربن فولاد فراصوت دهی روی صفحه های امپدانس بررسی شد. بدين منظور، صفحه های فولاد کربن پوشانده شده با اين پوشش طی زمان هاي مختلف، در محلول %3/5 سديم کلريد غوطه ور شد. نتايج بيانگر اين است که نانوکامپوزيت حاوي 1% خاک رس سنتز شده در زمان فراصوت دهی 60min نسبت به ساير کامپوزيت های تهيه شده داراي اندازه ذرات کوچک تر، چگالی جريان خوردگی کمتر و مقاومت بيشتر پوشش در برابر خوردگی است.

اين نانوکامپوزيت قابليت ايجاد حفاظت خوبی در برابر خوردگی در محلول سديم کلريد دارد.

نانوکامپوزيت،

اپوکسی،

خاک رس،

پوشش ضدخوردگی،

امپدانس

Page 3: Iran. J. Polym. Sci. Technol. Vol. 29, No. 4, 335-346

اثر‌زمان‌فراصوت‌دهی‌بر‌سنتز‌و‌مقاومت‌به‌خوردگي‌پوشش‌نانوکامپوزیت‌اپوکسی-خاک‌رس

مجله‌علمی‌ـ‌پژوهشی،‌علوم‌و‌تکنولوژی‌پلیمر،‌سال‌بیست‌و‌نهم،‌شماره‌4،‌مهر‌-‌آبان‌1395

نیلوفر‌بهرامی‌پناه‌و‌همکاران

337

مقدمه با توجه به اهمیت خوردگي در صنایع و تحمیل هزینه هاي سنگین، روش هاي مختلف از جمله استفاده از بازدارنده ها، حفاظت کاتدي و آندي و اعمال پوشش های فلزي و پلیمري در کاهش خوردگي در شکل هاي در پلیمري پوشش هاي است. شده گرفته به کار صنایع در .]1-4[ هستند اجرا قابل کامپوزیتي و ساده ترکیبي، مختلف سال های اخیر استفاده از نانوکامپوزیت های با پایه پلیمر حاوی ماده مختلف کاربردهای با مونت موریلونیت جنس از خاک رس معدنی به ویژه به عنوان پوشش های ضدخوردگی، متداول شده است ]5-۸[. در تهیه این دسته از نانوکامپوزیت ها، رزین اپوکسی نسبت به سایر پایداری و کششی استحکام داشتن دلیل به گرماسخت پلیمرهای ابعادی زیاد، خواص چسبندگی خوب، مقاومت شیمیایی و مقاومت در برابر خوردگی زیاد بسیار مطالعه شده است ]12-9[. خاک رس مونت موریلونیت با ساختاری لایه لایه باعث تقویت خواص فیزیکی، مکانیکی، دمایی و افزایش کارایی این کامپوزیت ها در برابر خوردگی بسیار قیمت می توان پرکننده ها نوع این مزایای از .]11،12[ می شود ارزان و امکان به کارگیری آن ها در صنایع مختلف را نام برد ]13-15[. از مهم ترین عوامل اثرگذار بر ساختار نانوکامپوزیت ها نوع و مقدار بر اثر خاک رس .]16،17[ آن هاست در ساختار رفته به کار پرکننده خواص فیزیکي ضدخوردگی پوشش اپوکسی در پژوهش های گذشته بررسی شده و بر افزایش مقاومت به خوردگی در مجاورت خاک رس تأکید شده است ]20-1۸[. همچنین، در حالت بازشدن صفحه های خاک رس درون رزین، افزایش مقاومت به خوردگی بیشتری به دست مي آید. برای بازکردن صفحه ها و افزایش کارآیی از روش های مختلف صفحه های بازکردن برای روش ها بهترین از است. شده استفاده

خاک رس، استفاده از روش فراصوت دهی است. A بیس فنول برپایه اپوکسي رزین از نانوکامپوزیتی پژوهش، این در نوع )از مونت موریلونیت خاک رس از مختلف درصدهاي با کلویزیت 15A( به عنوان پرکننده به روش پلیمرشدن درجا سنتز شد. درصدهاي مختلف پرکننده و رزین با هم ترکیب و ذرات به روش فراصوت دهی در زمان هاي مختلف پراکنده شدند. در تهیه این دسته بر خواص زیادی نقش فراصوتی زمان همزدن نانوکامپوزیت ها، از فیزیکی و مقاومت در برابر خوردگی پوشش دارد که در این پژوهش بررسی شد ]21[. مشخصات ساختاري نانوکامپوزیت ساخته شده در الکتروني میکروسکوپی تصویربرداري با روش هاي مختلف شرایط الکترونی میکروسکوپی و (XRD) وX پرتو پراش ،)SEM( پویشی عبوری )TEM( بررسي شد. سپس، اثر زمان فراصوت دهی بر خواص ضدخوردگی پوشش نانوکامپوزیت اپوکسی-خاک رس نشانده شده

روی صفحه های فولاد کربن به کمک روش های الکتروشیمیایی تافل و امپدانس ارزیابی شد.

تجربی

موادو (Araldite GY (و250 A بیس فنول برپایه اپوکسی رزین از Huntsman ساخت شرکت )AradurMT 43( سخت کننده پلی آمین ساخت (Cardura E10P) فعال رقیق کننده ،Corp.-Vantico Ltd.

شرکت Hexion و خاک رس کلویزیت 15A اصلاح شده با دي متیل 125 کاتیوني تبادل ظرفیت داراي کلرید آمونیوم تالو دي هیدروژن Southern Clay میلی اکی والان بر100گرم خاک رس ساخت شرکت

استفاده شد.

دستگاه ها و روش هارقیق کننده 10 mL اپوکسی، رزین 10 g به کامپوزیت، سنتز برای فعال اضافه شد. سپس، مجموع وزن رقیق کننده و رزین به دست آمد و به ازای %1 پرکننده، %1 وزن کل محاسبه شد تا مقدار وزن خاک رس به کمک مزبور، مخلوط به خاک رس افزودن از پس آید. به دست همزن مکانیکی در دمای C°70 کل ترکیب به مدت h 2 همزده شد. ترکیب حاصل به مدت min 30 فراصوت دهی شد تا ذراتی در مقیاس نانو تشکیل شود. برای انجام فراصوت دهی از دستگاه فراصوت مدل UIP1000hd Hielscher با دامنه 60 و چرخه 0/6 استفاده شد. طی

فراصوت دهی و به ویژه در زمان های طولانی، مخلوط پلیمر افزایش دمای شدیدی را نشان داد. درنتیجه در مرحله فراصوت دهی، مخلوط در سلول دوجداره قرار گرفت که جداره بیرونی آن از یخ پر شده از پس می دارد. نگاه کم مقادیر در را پلیمر دمای مسئله این بود. این مرحله، به ترکیب مزبور سخت کننده اضافه شد. پس از افزودن به مدت یک هفته در نمونه ها پلیمر، کامل برای پخت سخت کننده، محیط آزمایشگاه نگه داری شدند. تمام مراحل گقته شده برای سایر زمان های و )4% و 3 ،2( مختلف خاک رس درصدهای با نمونه ها مختلف همزدن در فراصوت دهی )60، 120 و min 240( نیز تکرار

شدند.

مشخصات ساختاریساختار کامپوزیت های حاصل به کمک دستگاه SEM ساخت شرکت شرکت ساخت XRD دستگاه و LEO1455 مدل Cambridge

Page 4: Iran. J. Polym. Sci. Technol. Vol. 29, No. 4, 335-346

اثر‌زمان‌فراصوت‌دهی‌بر‌سنتز‌و‌مقاومت‌به‌خوردگي‌پوشش‌نانوکامپوزیت‌اپوکسی-خاک‌رس

مجله‌علمی‌ـ‌پژوهشی،‌علوم‌و‌تکنولوژی‌پلیمر،‌سال‌بیست‌و‌نهم،‌شماره‌4،‌مهر‌-‌آبان‌1395

نیلوفر‌بهرامی‌پناه‌و‌همکاران

338

Philips مدل X’PERT بررسی شدند. الگوهای پراش در زاویه های

q 2 برابر 0 تا °10 با استفاده از پرتو CuKa و(l برابر Å 1/54( با طول

اندازه ذرات گام 0/01 و زمان شمارش s 0/5 ثبت شدند. میانگین در بهترین نمونه به کمک الگوی XRD و معادله دبای-شرر به دست از خاک رس صفحه های جداشدن بررسی برای .]22[ آمد در Philips-EM 208 مدل TEM عبوری الکترونی میکروسکوپی

ولتاژ kV 100 استفاده شد.

مطالعات خوردگیپوشش امپدانس، و تافل الکتروشیمیایی آزمون های انجام برای صفحه های روی 3520 مدل Baker فیلم کش به کمک کامپوزیتی فولاد کربن نشانده شد که قبلًا با سنباده نرم صیقل یافته و با استون چربی زدایی شده بودند. پس از خشک شدن پوشش به مدت دو هفته در دمای محیط، کل پوشش به غیر از سطح مقطع cm2 1×1 که برای مخلوط آب شده با است، نیاز مورد امپدانس و تافل آزمون انجام تمام شد. ضخامت پوشانیده 40:60 نسبت با کلوفان رزین و موم Phynix مدل الکومتر دستگاه ضخامت سنج از استفاده با پوشش ها Surfix Version FN 2/2 برابر با mm 5 ± 100 ثبت شد. از صفحه های

Ag/AgCl تهیه شده به عنوان الکترود کار و از میله پلاتینی و الکترود

الکترود به عنوان ترتیب به اشباع، کلرید پتاسیم محلول با پرشده کمکی و مرجع استفاده شد. برای ثبت منحنی های تافل و امپدانس مجهز 302N مدل Autolab پتانسیوستات-گالوانوستات دستگاه از به پردازنده رایانه اي و سلول متداول سه الکترودي به شرح پیش گفته استفاده شد. تمام منحنی های تافل، پس از فروبردن صفحه های آماده روبش سرعت با 3/5% کلرید سدیم محلول در 2 h به مدت شده صفحه های امپدانس، منحنی های ثبت برای شدند. ثبت 1 mV/s

پوشانده شده با کامپوزیت طی زمان های مختلف از h 1 تا 2۸ روز در محلول سدیم کلرید %3/5 قرار داده شدند. منحنی هاي امپدانس در محدوده بسامد kHz 100 تا mHz 10 و دامنه موج mV 20 نسبت به پتانسیل مدار باز ثبت شدند. برازش داده های تجربی امپدانس، با مدار

معادل Randles و با استفاده از نرم افزار 8/1Nova انجام شد.

نتایج و بحث

بر فراصوت دهی زمان و شده اصلاح آلی خاک رس درصد تغییر اثر SEM ریزنگارهای

درصد با شده سنتز کامپوزیت هاي پویشی الکتروني ریزنگار هاي

شکل 1- تصاویر SEM کامپوزیت هاي سنتز شده طي min 30 فراصوت دهی با مقادیر وزنی مختلف خاک رس: )الف( %1، )ب( %2، )ج( %3 و )د( 4%.

)الف( )ب( )ج( )د(

شکل 2- تصاویر SEM کامپوزیت هاي سنتز شده طي min 60 فراصوت دهی با مقادیر وزنی مختلف خاک رس: )الف( %1، )ب( %2، )ج( %3 و )د( 4%.

)الف( )ب( )ج( )د(

Page 5: Iran. J. Polym. Sci. Technol. Vol. 29, No. 4, 335-346

اثر‌زمان‌فراصوت‌دهی‌بر‌سنتز‌و‌مقاومت‌به‌خوردگي‌پوشش‌نانوکامپوزیت‌اپوکسی-خاک‌رس

مجله‌علمی‌ـ‌پژوهشی،‌علوم‌و‌تکنولوژی‌پلیمر،‌سال‌بیست‌و‌نهم،‌شماره‌4،‌مهر‌-‌آبان‌1395

نیلوفر‌بهرامی‌پناه‌و‌همکاران

339

در شکل های فراصوت دهی مختلف زمان های و مختلف خاک رس 1 تا 4 نشان داده شده است. با توجه به این شکل ها با افزایش درصد خاک رس، تجمع ذرات و کلوخه ای شدن آن ها بیشتر می شود و ذرات نیز به شکل ورقه اي بوده که روي سطح پراکنده شده اند. به طوري که 60 min و با %1 خاک رس کامپوزیت سنتز شده ملاحظه مي شود، زمان فراصوت دهی )S 1% ، 60 min( نسبت به سایر نمونه ها داراي اندازه

ذرات ریزتر و پراکندگي بیشتر در سطح است )شکل 2-الف(.

X الگوی پراش پرتوبراي بررسي مشخصات ساختاري کامپوزیت S 1% ، 60 min که براساس تصاویر SEM )شکل 2-الف( دارای کوچک ترین اندازه ذرات است، از ثبت الگوي پراش پرتو X استفاده شد. موقعیت پیک ها روي الگوي XRD کامپوزیت بین q 2 برابر0 تا °10 اطلاعاتي درباره فاصله لایه

داخلي )d-Spacing( لایه هاي سیلیکات خاک رس با استفاده از معادله Bragg )معادله 1( به دست مي دهد ]22[:

ql

=

2sinnd )1(

پرتو موج طول 1/54 Å برابر l و پراش زاویه 2 q به طوري که

پراش است. شکل 5 الگوهاي پراش پرتو X خاک رس به تنهایي و مي دهد. نشان را )S 1% ،60 min )نمونه اپوکسي-خاک رس کامپوزیت مطابق این شکل، خاک رس پیکی در q 2 برابر °3/2 دارد. این پیک فواصل داراي که ]23[ بوده خاک رس بین لایه اي فاصله به مربوط صفحه بلوری Å 57/03 است. نمودار پراش پرتو X نانوکامپوزیت

شکل 3- تصاویر SEM کامپوزیت هاي سنتز شده طي min 120 فراصوت دهی با مقادیر وزنی مختلف خاک رس: )الف( %1، )ب( %2، )ج( %3 و )د( 4%.

)الف( )ب( )ج( )د(

شکل 4- تصاویر SEM کامپوزیت هاي سنتز شده طي min 240 فراصوت دهی با مقادیر وزنی مختلف خاک رس: )الف( %1، )ب( %2، )ج( %3 و )د( 4%.

)الف( )ب( )ج( )د(

شکل 5- الگوی پراش پرتو X: )الف( خاک رس کلویزیت 15A و .)S 1% ، 60 min ب( کامپوزیت اپوکسي-خاک رس )نمونه(

Page 6: Iran. J. Polym. Sci. Technol. Vol. 29, No. 4, 335-346

اثر‌زمان‌فراصوت‌دهی‌بر‌سنتز‌و‌مقاومت‌به‌خوردگي‌پوشش‌نانوکامپوزیت‌اپوکسی-خاک‌رس

مجله‌علمی‌ـ‌پژوهشی،‌علوم‌و‌تکنولوژی‌پلیمر،‌سال‌بیست‌و‌نهم،‌شماره‌4،‌مهر‌-‌آبان‌1395

نیلوفر‌بهرامی‌پناه‌و‌همکاران

340

اپوکسي-خاک رس نشان دهنده جابه جایی q 2 به سمت مقادیر کمتر و بین فواصل افزایش نشان دهنده که است پیک شدت شدید کاهش صفحه های خاک رس پس از قرارگرفتن در ساختار اپوکسی است ]15[. به علت اینکه خاک رس، مولکول هاي قطبي رزین اپوکسي را به واسطه انرژي سطحي زیاد خود جذب و مواد نیز به داخل فضای زمینه آن نفوذ مي کنند، فضاي بین صفحه های خاک رس افزایش می یابد و در

نهایت ساختار ورقه ای شده کامپوزیت حاصل مي شود ]24-27[.اندازه ذرات را مي توان از پیک موجود در الگوي پراش پرتو X و با استفاده از رابطه دباي-شرر )معادله 2( محاسبه کرد. براساس این اندازه گیري ها، اندازه متوسط ذرات خاک رس در نمونه S 1% ، 60 min برابر معادله مي شود. 1 ملاحظه در جدول که محاسبه شد 6/66 nm با پهن شدن خطوط به گستردگي و اندازه ذرات وابستگي دباي-شرر

پراش را به شکل معادله )2( نشان مي دهد ]22[:

qbl= cos / 0/9D )2(

به طوري که D میانگین اندازه ذرات و b پهناي پیک در نصف شدت

جدول 1- نتایج حاصل از پراش پرتو X کلویزیت 15A و کامپوزیت .)S 1% ، 60 min اپوکسی-خاک رس )نمونه

l (Å)d (Å) D (nm)زاویه (Å) نمونه

15A کلویزیتS 1% ، 60 min

3/21/۸

1/541/54

57/03102/66

6/66-

شکل 6- اثر زمان فراصوت دهی بر نمودارهای تافل پوشش های کامپوزیتی تهیه شده با درصدهای مختلف خاک رس روی صفحه های فولاد کربن در محلول سدیم کلرید %3/5: )الف( min 30، )ب( min 60، )ج( min 120 و )د( min 240 )نمادهای EP و M به ترتیب مربوط به اپوکسی فاقد

خاک رس و فلز فولاد کربن بدون پوشش است(.

)الف( )ب(

)ج( )د(

Page 7: Iran. J. Polym. Sci. Technol. Vol. 29, No. 4, 335-346

اثر‌زمان‌فراصوت‌دهی‌بر‌سنتز‌و‌مقاومت‌به‌خوردگي‌پوشش‌نانوکامپوزیت‌اپوکسی-خاک‌رس

مجله‌علمی‌ـ‌پژوهشی،‌علوم‌و‌تکنولوژی‌پلیمر،‌سال‌بیست‌و‌نهم،‌شماره‌4،‌مهر‌-‌آبان‌1395

نیلوفر‌بهرامی‌پناه‌و‌همکاران

341

در حفره ایجاد نیز و خاک رس صفحه های مجدد کلوخه ای شدن پوشش شوند.

اثر تغییر درصد خاک رس و زمان فراصوت دهی بر منحني امپدانسو خاک رس فاقد اپوکسی با پوشش یافته کربن فولاد صفحه های در شده )سنتز خاک رس 1% حاوي اپوکسي-خاک رس کامپوزیت طی )240 min و 120 ،60 ،30 فراصوت دهی مختلف زمان های زمان های مختلف غوطه وری در محلول خورنده %3/5 سدیم کلرید )از

پرتودهی بیشینه )full width at half maximum, FWHM( برحسب رادیان است.

اثر تغییر درصد خاک رس و زمان فراصوت دهی بر منحني تافلمقدار چگالی جریان، icorr، و سرعت خوردگی، CR، پوشش هایی که با درصدهای وزنی مختلف از خاک رس )%4-1( در زمان های همزدن به کمک شدند، تهیه دهی فراصوت با 240 min و 120 ،60 ،30نتایج آزمون تافل در جدول 2 آزمون تافل به دست آمد )شکل 6(. آمده است. مقدار چگالی جریان فولاد کربن بدون پوشش کامپوزیت و به کلرید سدیم 3/5% حاوي محلول در خاک رس فاقد اپوکسی ترتیب برابر با 0/03545 و A/cm2 6-10×1/29 است. چگالی جریان دارای نمونه تا %4 خاک رس دارای پوشش از ترتیب به خوردگی %3 پرکننده کاهش می یابد. روند کاهش چگالی جریان خوردگی از پوشش اپوکسی فاقد خاک رس و سپس نمونه دارای %2 و در نهایت نمونه با %1 خاک رس ادامه می یابد. به عبارت دیگر، کمترین مقدار چگالی جریان خوردگی به کامپوزیت دارای %1 خاک رس اختصاص با فراصوت دهی روی مقدار اثر زمان همزدن با بررسی یافته است. چگالی جریان خوردگی پوشش ها، مشخص شد، بهترین زمان همزدن خوردگی جریان چگالی همزدن زمان افزایش با و بود 60 min

بیشتری می شود. همین روند برای مقدار سرعت خوردگی پوشش ها فراصوت دهی، کمتر زمان های در می رسد، به نظر است. صادق نیز کمتر هم از خاک رس صفحه های جداشدن و ذرات پخش شدن باشد. در صورت بازنشدن صفحه های خاک رس اثر محافظتی پوشش کمتر است. زمان های طولانی تر فراصوت دهی می توانند باعث تجمع و

جدول 2- مقادیر پارامترهای تافل کامپوزیت های سنتز شده طی زمان 30، 60، 120 و min 240 با درصدهای مختلف خاک رس در محلول سدیم کلرید 3/5%.

CR (mm/y) i corr ± 10-11 (A/cm2) نمونه CR (mm/y) i corr ± 10-11 (A/cm2) نمونه3/089×10-6

0/0120/1287/748

9/440×10-10

0/649×10-6

3/917×10-5

2/368×10-3

S1% , 120 min

S2% , 120 min

S3% , 120 min

S4% , 120 min

5/9۸۸×10-7

0/00012130/0151/559

1/۸30×10-10

3/709×10-۸

4/650×10-6

4/765×10-4

S1% , 30 min

S2% , 30 min

S3% , 30 min

S4% , 30 min

CR (mm/y) i corr ± 10-11 (A/cm2) نمونه CR (mm/y) i corr ± 10-11 (A/cm2) نمونه2/752×10-4

0/1090/53114/410

۸/410×10-۸

0/354×10-6

1/625×10-4

4/404×10-3

S1% , 240 min

S2% , 240 min

S3% , 240 min

S4% , 240 min

3/431×10-۸

4/462×10-7

0/0070/97۸

1/049×10-11

1/364×10-10

2/147×10-6

2/9۸۸×10-4

S1% , 60 min

S2% , 60 min

S3% , 60 min

S4% , 60 min

با پوشش یافته کربن فولاد صفحه نایکوئیست نمودار -7 شکل اپوکسی فاقد خاک رس در زمان هاي مختلف غوطه وری در محلول

%3/5 سدیم کلرید.

Page 8: Iran. J. Polym. Sci. Technol. Vol. 29, No. 4, 335-346

اثر‌زمان‌فراصوت‌دهی‌بر‌سنتز‌و‌مقاومت‌به‌خوردگي‌پوشش‌نانوکامپوزیت‌اپوکسی-خاک‌رس

مجله‌علمی‌ـ‌پژوهشی،‌علوم‌و‌تکنولوژی‌پلیمر،‌سال‌بیست‌و‌نهم،‌شماره‌4،‌مهر‌-‌آبان‌1395

نیلوفر‌بهرامی‌پناه‌و‌همکاران

342

غوطه وري به Wcm2 104×۸/22 کاهش می یابد.غوطه وري زمان افزایش با می شود، ملاحظه 3 جدول طبق کلرید، سدیم 3/5% محلول در کامپوزیت-خاک رس پوشش های همزدن زمان های در شده سنتز پوشش های مقاومت مقدار min 240-30 با فراصوت دهی روال نزولي داشته و مقاومت پوشش

60 min فراصوت دهی زمان و خاک رس 1% حاوي نانوکامپوزیت و خاک رس حاوی پوشش های سایر به نسبت )S 1% ،60 min )نمونه همچنین پوشش اپوکسی فاقد خاک رس به مراتب بیشتر است. مقدار محلول در آن غوطه وري 1 h از پس S 1% ، 60 min پوشش مقاومت 2۸ از پس که است 6/71×109 Wcm2 با برابر کلرید سدیم 3/5%

h 1 تا 2۸ روز( قرار گرفته و پس از سپري شدن زمان های غوطه وری، منحنی نایکوئیست آن ها ثبت شد )شکل های 7 تا 9(. تمام منحنی های مدار، این هستند. نیم دایره یک وجود بیانگر پوشش ها نایکوئیست )Cc( به موازات یک خازن پوشش )Rc( شامل یک مقاومت پوششنایکوئیست منحنی های شبیه سازی از آمده به دست داده های است. مربوط به اپوکسی فاقد خاک رس و نمونه های دارای مقادیر مختلف خاک رس در جدول 3 خلاصه شده است. با توجه به مقادیر به دست مقدار می شود، ملاحظه خاک رس فاقد اپوکسی پوشش برای آمده مقاومت پوشش پس از h 1 غوطه وري در محلول %3/5 سدیم کلرید برابر با Wcm2 106×1/03 است. مقدار مقاومت پوشش پس از 14 روز

،30 min )شکل ۸- منحنی های نایکوئیست کامپوزیت اپوکسي-خاک رس حاوي %1 خاک رس، سنتز شده در زمان هاي مختلف فراصوت دهی: )الف)ب( min 60، )ج( min 120 و )د( min 240 در زمان هاي مختلف غوطه وری در محلول %3/5 سدیم کلرید.

)الف( )ب(

)ج( )د(

Page 9: Iran. J. Polym. Sci. Technol. Vol. 29, No. 4, 335-346

اثر‌زمان‌فراصوت‌دهی‌بر‌سنتز‌و‌مقاومت‌به‌خوردگي‌پوشش‌نانوکامپوزیت‌اپوکسی-خاک‌رس

مجله‌علمی‌ـ‌پژوهشی،‌علوم‌و‌تکنولوژی‌پلیمر،‌سال‌بیست‌و‌نهم،‌شماره‌4،‌مهر‌-‌آبان‌1395

نیلوفر‌بهرامی‌پناه‌و‌همکاران

343

14 از پس می رسد. 9/37×10۸ Wcm2 مقدار به غوطه وری روز بهینه پوشش بازدارندگی %99/99 در شرایط مقدار روز غوطه وری زمان افزایش با بازدارندگی مقدار این و می آید به دست S 1% ،60 min

ثابت می ماند. ظرفیت خازن پوشش طی گذشت زمان های مختلف غوطه وری دارای مقادیر بسیار کوچک از درجه F/cm2 10-10 است که این مسئله بیانگر نفوذ کم آب در پوشش است ]2۸[. در زمان های امپدانس نمودارهای در مقاومت خوردگی بیشتر کاهش طولانی تر، 60 min مشاهده می شود )شکل 9(، اما باز هم نمونه ایجاد شده با 10 شکل می دهد. نشان را کمتری مقاومت کاهش فراصوت دهی را تهیه شده اپوکسی-خاک رس نانوکامپوزیت نمونه های بدُ نمودار در زمان های فراصوت دهی متفاوت و پس از 70 روز غوطه وری در

محیط سدیم کلرید نشان می دهد. همان طور که نشان داده شده است، نمونه تهیه شده با min 60 فراصوت دهی، مقاومت خود را در برابر خوردگی پس از 70 روز حفظ کرده است، اما کاهش شدید مقاومت

به خوردگی در سایر نمونه ها مشاهده می شود.پس نانوکامپوزیت-خاک رس نمونه TEM تصویر 11 شکل در از زمان فراصوت دهی min 60 نشان داده شده است. سطح روشن به مربوط تیره تر اپوکسی و خطوط رزین زمینه نشان دهنده تصویر صفحه های خاک رس است. همان طور که مشخص است، صفحه های اپوکسی رزین و باز شده اند هم از فراصوت دهی اثر در خاک رس حاوی پوشش این برتری است. کرده نفوذ صفحه های بین در خاک رس در افزایش مقاومت به خوردگی، به دلیل جداشدن مناسب

،30 min )شکل 9- منحنی های نایکوئیست کامپوزیت اپوکسي-خاک رس حاوي %1 خاک رس، سنتز شده در زمان هاي مختلف فراصوت دهی: )الف)ب( min 60، )ج( min 120 و )د( min 240 و در زمان هاي مختلف غوطه وری )1( 42، )2( 56 و )3( 70 روز در محلول %3/5 سدیم کلرید.

)الف( )ب(

)ج( )د(

Page 10: Iran. J. Polym. Sci. Technol. Vol. 29, No. 4, 335-346

اثر‌زمان‌فراصوت‌دهی‌بر‌سنتز‌و‌مقاومت‌به‌خوردگي‌پوشش‌نانوکامپوزیت‌اپوکسی-خاک‌رس

مجله‌علمی‌ـ‌پژوهشی،‌علوم‌و‌تکنولوژی‌پلیمر،‌سال‌بیست‌و‌نهم،‌شماره‌4،‌مهر‌-‌آبان‌1395

نیلوفر‌بهرامی‌پناه‌و‌همکاران

344

خاک رس شده باز صفحه های است. آن در خاک رس صفحه های یا مسدودشدن باعث و می گیرند قرار پوشش درون موازی به طور طولانی ترشدن مسیر نفوذ آب و مواد خورنده می شوند. در زمان های

داده های برازش از حاصل معادل مدار اجزای مقادیر -3 جدول امپدانس پوشش اپوکسی فاقد خاک رس و پوشش های دارای مقادیر

مختلف خاک رس.

Cc (F/cm2) Rc (W cm2) ± 102 زمان غوطه وری )day(

نمونه

2/04×10-5

5/03×10-5

1/01×10-4

2/02×10-4

1/03×106

1/92×105

1/09×105

۸/22×104

1 h2714

EP

3/44×10-10

1/43×10-10

5/26×10-10

3/72×10-10

5/۸۸×10-10

9/71×10-10

4/34×10-9

4/67×10۸

4/00×10۸

2/91×107

1/67×107

5/21×106

3/26×106

1/71×106

1 h2142۸425672

S 1% , 30 min

5/۸0×10-10

5/26×10-10

۸/33×10-10

9/24×10-10

۸/31×10-10

2/41×10-9

4/۸9×10-9

6/71×109

4/10×109

2/03×109

9/37×10۸

7/14×10۸

5/92×10۸

4/76×10۸

1 h2142۸425672

S 1% , 60 min

4/60×10-10

7/26×10-10

4/02×10-10

4/69×10-10

6/9۸×10-10

1/76×10-9

7/55×10-9

1/05×107

5/1۸×106

4/64×106

3/24×106

7/35×105

3/66×105

3/12×105

1 h2142۸425672

S 1% ,120

min

4/23×10-10

6/6۸×10-9

4/42×10-9

6/41×10-9

9/63×10-9

3/54×10-۸

4/75×10-۸

1/77×106

1/76×106

1/14×106

5/04×105

3/15×105

۸/۸5×104

4/19×104

1 h2142۸425672

S 1% ,240

min

شکل 10- منحنی های بدُ کامپوزیت اپوکسي-خاک رس حاوي 1% خاک رس سنتز شده در زمان هاي مختلف فراصوت دهی پس از 70 روز غوطه وری در محلول %3/5 سدیم کلرید: )الف( min 30، )ب(

.240 min )د( 120 و min )60، )ج min

1% حاوي اپوکسي-خاک رس کامپوزیت TEM تصویر -11 شکل خاک رس سنتز شده طی min 60 فراصوت دهی.

Page 11: Iran. J. Polym. Sci. Technol. Vol. 29, No. 4, 335-346

اثر‌زمان‌فراصوت‌دهی‌بر‌سنتز‌و‌مقاومت‌به‌خوردگي‌پوشش‌نانوکامپوزیت‌اپوکسی-خاک‌رس

مجله‌علمی‌ـ‌پژوهشی،‌علوم‌و‌تکنولوژی‌پلیمر،‌سال‌بیست‌و‌نهم،‌شماره‌4،‌مهر‌-‌آبان‌1395

نیلوفر‌بهرامی‌پناه‌و‌همکاران

345

و نمی شوند جدا هم از کامل به طور صفحه ها فراصوت دهی کم جدا هم از مناسب به طور صفحه ها فراصوت دهی زمان افزایش با می شوند. اما در زمان های بسیار طولانی فراصوت دهی، رزین اپوکسی مقاومت باعث کاهش این مسئله داده و آسیب می بیند. تغییر رنگ که می شود فراصوت دهی طولانی زمان های در رزین خوردگی به مکانیکی حتی است. همزن الکتروشیمیایی امپدانس رفتار تأیید در در زمان های طولانی قابلیت جداکردن صفحه های خاک رس و نفوذ

رزین بین صفحه های آن را ندارد.

نتیجه گیری

مدت زمان همزدن مخلوط اپوکسی و خاک رس در فراصوت دهی، در تجمع و کلوخه ای شدن و پراکندگی ذرات در ماتریس رزین پایه مؤثر است. نتایج حاصل از تصاویر SEM نشان داد، نانوکامپوزیت حاوی )بهترین 60 min فراصوت دهی زمان در شده سنتز خاک رس 1%

اندازه کوچک ترین و کلوخه ای شدن مقدار کمترین دارای نمونه(، ذرات نسبت به سایر نمونه هاست. میانگین اندازه ذرات خاک رس در

بهترین نمونه به کمک پراش پرتو X برابر nm 6/66 معین شد.چگالی جریان خوردگی پوشش های کامپوزیت اپوکسی-خاک رس فراصوت دهی و حاوی درصدهای زمان های مختلف در سنتز شده روش به کمک کلرید سدیم 3/5% محلول در از خاک رس مختلف الکتروشیمیایی تافل اندازه گیری شد. براساس نتایج حاصل، چگالی مقدار پوشش ها سایر به نسبت نمونه بهترین در خوردگی جریان امپدانس، الکتروشیمیایی طیف سنجی روش به کمک دارد. کمتری مقدار مقاومت و ظرفیت خازن پوشش در تمام پوشش های حاوی %1 خاک رس که طی زمان های مختلف همزدن در فراصوت دهی تهیه شده بودند، در محلول سدیم کلرید %3/5 اندازه گیری شد. مقاومت زمان در شده سنتز خاک رس 1% حاوی نانوکامپوزیت پوشش فراصوت دهی min 60 نسبت به سایر پوشش ها دارای مقدار بیشتری بود. مقدار کم ظرفیت خازن پوشش طی گذشت زمان های مختلف

غوطه وری بیانگر نفوذ کم آب در پوشش است.

مراجع

1. Khademian M., Eisazadeh H., Ghorbani M., and Shakeri A.,

Colloidal Preparation of Polyaniline-Poly(vinyl alcohol)-SiO2

Nanocomposite and Study of Its Anti-corrosive Properties, Iran.

J. Polym. Sci. Technol. (Persian), 28, 39-46, 2015.

2. Jafari M., Rahimi A., and Shokrolahi P., Surface Modification

of Indium Tin Oxide Nanoparticles to Improve Its Distribution

in Epoxy-Silica Polymer Matrix, Iran. J. Polym. Sci. Technol.

(Persian), 28, 281-289, 2015.

3. Massoumi B. and Badalkhani O., Preparation and

Characterization of Conducting Polymer Latices by Chemical

Polymerization of Aniline or Anisidine in Presence of Latex:

Study of Their Electroactivity and Anti-corrosion Properties,

Iran. J. Polym. Sci. Technol. (Persian), 26, 317-325, 2012.

4. Li J., Ecco L., Fedel M., Ermini V., Delmas G., and Pan J., In

Situ AFM and EIS Study of a Solvent Borne Alkyd Coating with

Nanoclay for Corrosion Protection of Carbon Steel, Prog. Org.

Coat., 87, 179-188, 2015.

5. Ghaempour A., Tavakoli A., Razavi Aghjeh M., and

Mohammadi Roodbari M., Morphology, Microstructure and

Physico-Mechanical Properties of Pasargad Bitumen, Modified

by Ethylene-Vinyl Acetate Copolymer (EVA) and Nanoclay,

Iran J. Polym. Sci. Technol. (Persian), 28, 289-299, 2015.

6. Bagherian Mahmoodabadi A., Nodehi A., and Atai M.,

Properties of Nitrile Rubber/Clay Nanocomposites Prepared by

In-Situ Emulsifier-free Emulsion Polymerization, Iran J. Polym.

Sci. Technol. (Persian), 28, 233-242, 2015.

7. Abdul Azeez A., Rhee K.Y., Park S.J., and Hui D., Epoxy Clay

Nanocomposites – Processing, Properties and Applications: A

Review, Compos. Part A: Eng., 45, 308-320, 2013.

8. Tomić M.D., Dunjić B., Likić V., Bajat J., Rogan J., and

Djonlagić J., The Use of Nanoclay in Preparation of Epoxy

Anticorrosive Coatings, Prog. Org. Coat., 77, 518-527, 2014.

9. Salehi H.R. and Salehi M., Synthesis and Mechanical Properties

Investigation of Nano TiO2/Glass/Epoxy Hybrid Nanocomposite,

Iran J. Polym. Sci. Technol. (Persian), 28, 263-276, 2015.

10. Khalafi H.R., Mortezaei M., and Amiri Amraei I., Relationship

Between the Process Parameters and Resin Content of a Glass/

Epoxy Prepreg Produced by Dipping Method, Iran. J. Polym.

Sci. Technol. (Persian), 27, 391-402, 2014.

11. Mansourian-Tabaei M., Jafari S.H., and Khonakdar H.A.,

Page 12: Iran. J. Polym. Sci. Technol. Vol. 29, No. 4, 335-346

اثر‌زمان‌فراصوت‌دهی‌بر‌سنتز‌و‌مقاومت‌به‌خوردگي‌پوشش‌نانوکامپوزیت‌اپوکسی-خاک‌رس

مجله‌علمی‌ـ‌پژوهشی،‌علوم‌و‌تکنولوژی‌پلیمر،‌سال‌بیست‌و‌نهم،‌شماره‌4،‌مهر‌-‌آبان‌1395

نیلوفر‌بهرامی‌پناه‌و‌همکاران

346

A Comparative Study on the Influence of Nanoalumina and

Carbon Nanotubes on Thermal Stability, Adhesion Strength and

Morphology of Epoxy Adhesives, Iran. J. Polym. Sci. Technol.

(Persian), 27, 361-369, 2014.

12. Bagherzadeh M.R. and Mousavinejad T., Preparation and

Investigation of Anticorrosion Properties of the Water-Based

Epoxy-clay Nano Coating Modified by Na+-MMT and Cloisite

30B, Prog. Org. Coat., 74, 589-595, 2012.

13. Poorqasemi E., Abootalebi O., Peikari M., and Haqdar F., Investigating Accuracy of the Tafel Extrapolation Method in

HCl Solutions, Corros. Sci., 51, 1043-1054, 2009.14. Bai Y.J., Wang Y.B., Cheng Y., Deng F., and Zheng Y.F.,

Comparative Study on the Corrosion Behavior of Ti–Nb

and TMA Alloys for Dental Application in Various Artificial

Solutions, Mater. Sci. Eng. C, 31, 702-711, 2011.15. Shabani-Nooshabadi M., Ghoreishi S.M., and Behpour M.,

Direct Electrosynthesis of Polyaniline–Montmorrilonite

Nnanocomposite Coatings on Aaluminum Alloy 3004 and Their

Corrosion Protection Performance, Corros. Sci., 53, 3035-3042,

2011.

16. Lan T. and Pinnavaia T.J., Clay-reinforced Epoxy Nano-

composites, Chem. Mater., 6, 2216-2219, 1994.

17. Bagherzadeh M.R. and Mahdavi F., Preparation of Epoxy-Clay

Nanocomposite and Investigation on Its Anti-corrosive Behavior

in Epoxy Coating, Prog. Org. Coat., 60, 117-120, 2007.

18. Kowalczyk K. and Spychaj T., Epoxy Coatings with Modified

Montmorillonites, Prog. Org. Coat., 62, 425-429, 2008.

19. Tekye Maarof B. and Bagheri R., Studies on the Mechanical

Behavior of Epoxy-clay Nanocomposite, Iran. J. Polym. Sci.

Technol. (Persian), 20, 59-64, 2007.

20. Zoghi S., Naderi G., Bakhshandeh G.R., Ehsani M., and

Shokoohi S., Elastomer Nanocomposites Based on Butadiene

Rubber, Nanoclay and Epoxy-Polyester Hybrid: Microstructure

and Mechanical Properties, Iran. J. Polym. Sci. Technol.

(Persian), 26, 233-242, 2013.

21. Wang J. and Qin Sh., Study on the Thermal and Mechanical

Properties of Epoxy-Nanoclay Composites: The Effect of

Ultrasonic Stirring Time, Mater. Lett., 61, 4222-4224, 2007.

22. Ahmadi B., Kassiriha M., Khodabakhshi K., and Mafi E.R.,

Effect of Nano Layered Silicates on Automotive Polyurethane

Refinish Clear Coat, Prog. Org. Coat., 60, 99-104, 2007.

23. Pavlidou S. and Papaspyrides C.D., A Review on Polymer-

layered Silicate Nanocomposites, Prog. Polym. Sci., 33, 1119-

1198, 2008.

24. Dai C.F., Li P.R., and Yeh J.M., Comparative Studies for the

Effect of Intercalating Agent on the Physical Properties of

Epoxy Resin-clay Based Nanocomposite Materials, Eur. Polym.

J., 44, 2439-2447, 2008.

25. Santos K.S., Bischoff E., Liberman S.A., Oviedo M.A.S.,

and Mauler R.S., The Effects of Ultrasound on Organoclay

Dispersion in the PP Matrix, Ultrason. Sonochem., 18, 997-

1001, 2011.

26. Lipinska M. and Hutchinson J.M., Elastomeric Epoxy

Nanocomposites: Nanostructure and Properties, Compos. Sci.

Technol., 72, 640-646, 2012.

27. Ngo T., Ton M., Hoa S.V., and Cole K.C., Effect of Temperature,

Duration and Speed of Pre-mixing on the Dispersion of Clay/

Epoxy Nanocomposites, Compos. Sci. Technol., 69, 1831-1840,

2009.

28. Nematollahi M., Heidarian M., Peikari M., Kassiriha S.M.,

Arianpouya N., and Esmaeilpour M., Comparison Between the

Effect of Nanoglass Flake and Montmorillonite Organoclay

on Corrosion Performance of Epoxy Coating, Corros. Sci., 52,

1809-1817, 2010.