2

his project has been funded with support from the European Commission.This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.

3

DWYF–Don’t Waste Your FutureProject No: 2015-1-TR01-KA202-022390

ERKEN OKUL TERKİ

Yazarlar: Nahit Menteşe Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (Turkey) VITECO (Italy) Pareto UK Ltd (United Kingdom) CIPFP Misericordia (Spain) EPRALIMA_Escola Profissional do Alto Lima, C.I.P.R.L. (Portugal)

Tarih: Aralık 2016

4

5

İÇINDEKILER

1. GİRİŞ 62. ERKEN OKUL TERKİ: AVRUPA DÜZEYİNDEKİ DURUMA GENEL BAKIŞ 83. ERKEN OKUL TERKİ: SEBEPLERİ VE SONUÇLARI 124. ERKEN OKUL TERKİNİN ÖĞRENCİLER VE EĞİTİM SİSTEMİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 13

5. ORTAK ÜLKELERDEKİ DURUM 155.1 TÜRKIYE’DE DURUM 15

5.2 BIRLEŞIK KRALLIK’TA DURUM 205.3 İSPANYA’DA DURUM 27 5.4 İTALYA’DA DURUM 305.5 PORTEKIZ’DE DURUM 38

6. ANKET RAPORU 44 6.1 EPRALIMA (Portekiz) 446.2 NAHIT MENTEŞE MESLEKI VE TEKNIK ANADOLU LISESI (TÜRKIYE) 536.3 CIPFPM MISERICORDIA (İSPANYA) 586.4 EPRALIMA, NAHIT MENTEŞE VE CIPFPM SONUÇLARI: KARŞILAŞTIRMA 636.5 SONUÇ 72

7. ERKEN OKUL TERKİYLE MÜCADELEDE İYİ UYGULAMALAR VE STRATEJİLER 737.1 TÜRKIYE 737.2 BIRLEŞIK KRALLIK 747.3 İSPANYA 757.4 İTALYA 757.5 PORTEKIZ 77

. KAYNAKÇA 78

6

1. GİRİŞ

Don’t Waste Your Future Projesi, Erasmus+ Mesleki Eğitim Alanında Stratejik Ortaklık

Projesidir. Proje, Erken Okul Terki oranı Avrupa Birliği 2020 hedeflerinin üzerinde olan ülkelerin

ortaklığından oluşmaktadır. Projede yer alan ülkelerin 2012 yılındaki erken okul terki oranları şu

şekildedir

( Avrupa Komisyonu Final Raporu, Kasım 2013 ):

*Türkiye % 39.6

*İspanya % 24.9

*Portekiz % 20.8

*İtalya % 17.6

*Birleşik Krallık % 13.5

Farklı erken okul terki oranlarına sahip ülkelerin ortaklığı, farklı türdeki kurumlara erken okul

terki alanındaki yenilikçi fikirleri, deneyimleri ve uygulamaları paylaşma imkanı sunmaktadır.

Avrupa genelindeki ortak bir probleme farklı çözümler bulmak önemlidir. Bu sebeple, proje or-

takları, erken okul terki riski altında yer alan öğrencilerin eğitime tekrar kazandırılmaları için iyi

uygulamaları ve yenilikçi yaklaşımları transfer ederek bu sayıyı azaltmak için mücadele etmeye

karar vermişlerdir.

Projenin Amaçları:• Katılımcı ülkelerde erken okul terkini %1 oranında azaltmak.

• Eğitimin kalitesini arttırmak ve okul etkinliklerine daha fazla katılım sağlamak.

• Avrupa genelinde erken okul terkini etkileyen durumlarla ilgili iyi uygulamaları ve yeni-

likçi yaklaşımları paylaşmak.

• Katılımcı ülkelerin ana dilinde iyi uygulamalar kitapçığı yayınlamak.

• Katılımcı ülkelerin kendi kurumlarına en az bir yenilikçi uygulamayı transfer etmesini

sağlamak.

• Ulusötesi toplantılar yoluyla iyi uygulamaların ve yenilikçi yaklaşımların uygulama

sürecini gözlemlemek.

• Projede yer alan paydaşları uygulama ve yaygınlaştırma faaliyetlerine dahil etmek.

• Daha geniş bir ağ oluşturmak için yerel düzeyde ve Avrupa düzeyinde yaygınlaştırma

faaliyetleri düzenleyerek projeden çıktılarını paylaşmak.

• Tüm proje çıktılarının, proje web sayfasından, Facebook proje sayfasından, Linkedin

gruplarından ücretsiz erişilmesini sağlamak.

7

Öğretmenler/ Mesleki Eğitim Kuruluşları/ Eğitim Kurumları/ Yerel Otoriteler ve Eğitim ve Öğretim

Alanındaki Karar Alıcılar üzerinde beklenen etkiler:

• Öğrenci-Aile-Okul arasındaki ilişkiyi geliştirmek;

• Öğretmenlerin erken okul terki riski altında bulunan öğrencilere karşı olumlu tutumunu

arttırmak;

• Okulda rahat bir öğrenme ortamı oluşturmak.

Gençler ve öğrenciler üzerinde beklenen etkiler: • Okul Rehberlik Servisi desteğiyle ekonomik olarak dezavantajlı olan öğrencilerin

sayısını azaltmak;

• Okul içi ve dışı eğitim etkinliklerine katılım oranını arttırmak;

• Akademik başarıyı, kendine güveni ve motivasyonu arttırmak;

• Kişisel problemler ve kendini olduğu gibi kabul etme ile ilgili farkındalığı arttırmak;

• Gençleri zorbalık, ayrımcılık ve sosyal dışlanmadan korumak.

http://www.dontwasteyourfuture.eu/

Proje Çıktıları:• İyi Uygulamalar Rehberi

• Öğrenciler ve Öğretmenler için Sosyal Ağ ve Öğrenme Platformu

• Öğretmenler için E-öğrenme Modülleri

Proje Ortakları:P1. NAHİT MENTEŞE MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ (Türkiye)

P2. PARETO UK LTD (Birleşik Krallık)

P3. CIPFP Misericordia (İspanya)

P4. EPRALIMA_EscolaProfissional do Alto Lima, C.I.P.R.L.(Portekiz)

P5. VITECO (İtalya)

Proje Süresi:01/10/2015 - 01/10/20174

8

2. ERKEN OKUL TERKİ: AVRUPA DÜZEYİNDEKİ DURU-MA GENEL BAKIŞ

Erken Okul Terki Nedir? Erken Okul Terki, gençler için kaçırılmış fırsatları, sosyal ve ekonomik kayıpları temsil

eden bir terimdir. Bu terim, mesleki eğitimin lise veya dengi düzeylerinde ya da yükseköğre-

timde eğitimi terketmenin tüm çeşitlerini kapsamaktadır. Bireysel anlamda erken okul terkinin

sonuçları, insanları hayatları boyunca etkilemekte ve onların toplumun sosyal, kültürel ve eko-

nomik boyutlarında yer alma şanslarını azaltmaktadır. Erken Okul Terkinin aynı zamanda önemli

sosyal ve bireysel sonuçları vardır. Bu durum; işsizlik, fakirlik ve sosyal dışlanma riskini arttır-

maktadır.(Avrupa Komisyonu Final Raporu, Kasım 2013)

Erken okul terki, günümüzde birçok ülkede eğitim alanında çözülmesi gereken en önemli pro-

blemlerden biridir. Bu yüzden, dünya çapında eğitim politikaları üzerinde karar alıcıların ve eği-

timcilerin erken okul terki oranını azaltmak için büyük bir çaba içinde oldukları gözlemlenmek-

tedir. Eğitsel açıdan bakıldığında, eğitim sistemindeki herhangi bir öğrencinin eğitimine devam

etmeme kararı alması, devam eden eğitiminin gereklerini tamamlayamaması ve eğitim sürecini

terk etmesi istenmeyen bir sonuçtur.

Erken okul terki terimi genel olarak öğrencinin devam eden eğitim sürecini herhangi bir sebep-

ten dolayı bitirmesi olarak tanımlanabilir. Terim aynı zamanda öğrencinin eğitim hayatına başla-

masına rağmen herhangi bir diploma, sertifika ya da okulu bitirdiğini gösteren bir belge almadan

eğitimi terk etmesi olarak da tanımlanmaktadır1.

2011 yılında, Avrupa Birliği erken okul terki ortalaması %13.4 olarak belirlenmiştir ve bu oranın

2020 yılına kadar %10un altına inmesi hedeflenmektedir. 2011-2020 arasındaki 9 yıllık süreçte,

%3.5 oranında düşüş sağlamak için, Avrupa Birliğinin bir bütün olarak erken okul terki oranını her

yıl %3.3 oranında azaltması gerekmektedir. Yıllık ilerleme raporunda 2011-2014 yılları arasın-

daki azalma oranı %6 olarak gözlemlenmiştir. Bu da demek oluyor ki; şu andaki ilerleme devam

ederse, AB erken okul terki oranını %10’un altına indirme hedefine ulaşabilecektir. Bununla bir-

likte, bu hedefe ulaşmak garanti değildir çünkü istatistikler ülkelerin hedeflerine yaklaştıkça iler-

leme göstermesinin de zorlaştığını göstermektedir. Dahası, 2020 yılında %10 hedefine ulaşılsa

bile, erken okul terkinde bulunanların sayısı birkaç milyona ulaşacağından ötürü bunun da bir

anlamı olmayacaktır.

1 http://www.meb.gov.tr/earged/unicef/S%C4%B1n%C4%B1f%20Tekrar%C4%B1,%20Okul%20Terki%20Politika%20Rapo ru.pdf

9

Avrupada Erken Okul Terki Oranlarında Erkekler ve Bayanlar Arasındaki İstatistiksel FarkBu çalışmada altı çizilen önemli verilere göre erkeklerin erken okul terki oranları bayanlarınkine

göre daha yüksektir. Avrupanın kuzey ve güney bölgeleri oranları arasındaki fark, bizlere erken

okul terkini azaltmak ve gelecekte işsizlik, sosyal dışlanma ve fakirlikten kaçınmak için yapılacak

çok şey olduğunu göstermektedir.

Şimdiye kadar söylenenlerle ilgili genel bir bakış açısı sunmak için aşağıdaki tablolara bir göz

atarak net bir resim çizmek mümkündür.

Tablo 1’de 18-24 yaş arasındaki nüfusun erken okul terki oranları ve Avrupanın genel durumu

görülebilir. İlk yedi sırada bu projede yer alan 4 ülke görülmektedir; erken okul terkinde ilk sırayı

İspanya almaktadır, ardından üçüncü sırada Portekiz, beşinci sırada İtalya ve yedinci sırada

Birleşik Krallık bulunmaktadır.

Tablo

Ülkeler Toplam Erkekler Bayanlar

İspanya 23,6 27,2 19,8Malta 20,8 23,2 18,4Portekiz 19,2 23,6 14,5Romanya 17,3 18,6 16,0İTALYA 17,0 20,2 13,7Bulgaristan 12,5 12,3 12,7Birleşik Krallık 12,4 13,7 11,2Macaristan 11,8 12,5 11,1Belçika 11,0 13,2 8,7Yunanistan 10,1 12,7 7,6Almanya 9,9 10,4 9,3Litvanya 9,8 13,6 5,8Estonya 9,7 13,6 5,8Fransa 9,7 10,7 8,8Finlandiya 9,3 10,4 8,3Hollanda 9,2 10,9 7,4Kıbrıs 9,1 14,8 4,2İrlanda 8,4 9,8 6,9Danimarka 8,0 9,9 6,2Avusturya 7,3 7,7 7,0İsveç 7,1 7,9 6,2Slovakya 6,4 6,7 6,1Litvanya 6,3 7,8 4,7

10

Lüksemburg 6,1 8,4 3,7Polonya 5,6 7,9 3,2Çek Cumhuriyeti 5,4 5,4 5,5Slovenya 3,9 5,0 2,6Hırvatistan 3,7 4,7 2,6AB28 12,0 13,6 10,2

Daha önce de belirtildiği üzere, AB üye ülkelerin çoğunda erkeklerin okul terk oranı bayan-

larınkinden daha yüksektir.

Erkeklerin daha çok erken okul terki yapması, cinsiyetle akademik başarı arasında büyük bir

ilişki olduğunu göstermektedir. Kız öğrenciler okulda erkeklerden daha iyi akademik performans

göstermektedir ve daha fazla sayıda kız öğrenci lise eğitimi almaktadır. Bu durum genellikle kız

ve erkeklerin zorunlu eğitim sürecinde farklı deneyimlere sahip olmasından kaynaklanmaktadır.

Örneğin, erkekler okul ortamına adapte olmada yaşanan zorluklara karşı kızlardan daha iyi mü-

cadele ederler.

Öğrenci başarısının uluslararası değerlendirmeleri, kız öğrencilerin okuma konusunda erkeklere

göre daha fazla avantaja sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Diğer yandan, erkekler matematik

ve fen bilimlerinde kızlara göre daha başarılıdırlar. Fakat hem kızlar hem erkekler, sosyoekono-

mik dezavantajdan eşit şekilde etkilenmektedirler. Bu nedenle cinsiyet, farklı konu alanlarındaki

eğitsel başarıda rol alan faktörlerden sadece biridir.

Aslında,sosyo-ekonomik durum ve öğrencilerin geçmiş yaşantıları cinsiyete nazaran eğitim

başarısında daha güçlü belirleyiciler olarak görülmektedir. Yüksek sosyoekonomik statüsü olan

11

öğrenciler, okulda daha başarılı olmaktadırlar. Bireyin sosyoekonomik düzeyi ne kadar yüksekse,

cinsiyetin başarıdaki rolü o kadar az olmaktadır.

Yapılan çalışmalara göre fakir veya orta gelir düzeyine sahip olan erkek öğrenciler aynı çevrede

yaşayan kız öğrencilere göre daha fazla okulu terk etme eğilimindedirler. Diğer bir çalışmaya göre

ise, yüksek sosyoekonomik düzeye sahip aileler, sınırlı kültürel, sosyal ve ekonomik imkanlara sahip

olan ailelere nazaran, eğitim sürecinde çocuklarına daha çok yardımcı olmaktadırlar. Dahası, bazı

imkanların (sosyal ve kültürel) sınırlı olması, erkeklerin okulu terketme sebeplerini açıklamaktadır.

Son olarak, kızlar ve erkekler arasındaki motivasyon ve tutum farklılıkları, eğitsel performansları

üzerinde etkili olmaktadır ve bu da erken okul terkinin diğer bir risk faktörüdür2.

2 http://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/index.php/Europe_2020_indicatorseducation#Early_leaving_from_e ducation_and_training_is_declining

12

3. ERKEN OKUL TERKİ: SEBEPLERİ VE SONUÇLARI

Erken okul terkinin bir çok farklı sebebi vardır ve bu sebepleri 3 kategoride özetleyebiliriz:

Dış Sebepler, İç Sebepler ve Kişisel Sebepler.

Dış Sebepler1. Ülkelerin ekonomik gelişmişliği: En yüksek erken okul terki oranları, endüstrinin gelişmediği

ve düşük hayat standartlarının olduğu ülkelerde görülmektedir.

2. Ev Ortamı:

• Düzenli finansal geliri olmayan aileler, özellikle dağınık, kalabalık ve gelir kaynağı az olan ai-

leler.

• Boşanma, alkol bağımlılığı ve aile içi şiddet durumları.

• Aile tarafından gösterilen eğitim modeli.

• Okul saatleri dışında çalışarak aileyi ekonomik olarak destekleme ihtiyacı.

• Ailelerin tutumları (eğitime bakış açıları, çocuklarının eğitimi ile ilgili beklentileri ve aile üyeleri

arasındaki ilişki).

İç Sebepler1.Okul Sistemi içinde yer alan faktörler

• Okulla ilgili olumsuz geçmiş deneyimlere sahip olmak ve devamsızlık problemi.

•. Eğitim düzeyleri arasındaki geçiş zorluğu.

• Öğretmenlerin tutumları (sınıf içinde öğrencilerin motivasyonlarını kırarak onları cesaretsizleş-

tiren, pozitif bir öğrenme ortamı ve etkili iletişim sağlayamayan öğretmenler).

• Okul yönetimi ve aileler arasındaki iletişim eksikliği.

• Eğitim düzeyleri arasındaki eksik rehberlik hizmetleri .

Kişisel Sebepler• Motivasyon eksikliği.

• Sorumluluk almaya ve öğrenmeye karşı isteksizlik.

• Eğitimin önemini anlamada model eksikliği.

• Arkadaş, okul ve aile arasındaki ilişki durumları.

• Kendine olan güven eksikliği, kendine acıma ve verilen görev için kendini uygun hissetmeme.

• Geleceğe dair hedef eksikliği.

13

4. ERKEN OKUL TERKİNİN ÖĞRENCİLER VE EĞİTİM SİSTEMİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Erken okul terki, ekonomik büyümeye ve istihdama bir engeldir. Bu durum, verimliliği ve

rekabeti engellemekte; fakirlik ve sosyal dışlanma gibi olguları beslemektedir. Azalan işgücü

ile Avrupa, insan kaynaklarından tam olarak faydalanmalıdır. Eğitimi terk eden gençler, gerekli

beceri ve yeteneklerden eksik kalmakta; işsiz kalma, sosyal dışlanma ve yoksulluk durumlarıyla

karşı karşıya gelmektedir3. Bu durum, Avrupa 2020 stratejisinde 18-24 yaş arasındaki gençlerin

erken okul terki oranını %10’un altına indirme hedefi olarak yerini almaktadır.

Erken okul terkini azaltmak AB 2020 Stratejilerinin ana amaçlarına ulaşmak için gereklidir ve

aşağıdaki amaçlara da hizmet etmektedir:

> eğitim ve öğretim düzeylerini geliştirerek “akıllı büyüme”.

> işsizlik, fakirlik ve sosyal dışlanmadaki temel risk faktörlerinden birini hedef alarak“kapsamlı

büyüme”.

Education Today 2013 (OECD,2013)3 de bahsedildiği üzere “Ülkeler, bugünün bilgi ekonomisinde

başarılı olabilmek için giderek daha eğitimli ve yetenekli işgücüne ihtiyaç duymaktadır.” Bu

durum, günümüzde sadece iş sahibi olabilmek için değil hayatboyu karşımıza çıkacak tüm

zorluklarla mücadele edebilmek için de gereklidir. 2013 yılı Kasım ayında yayınlanan Avrupa

Komisyonu Raporundaki istatistiklere göre , 2012 yılında 18-24 yaş arasındaki 5.5 milyon genç,

lise düzeyinde eğitimini bırakmıştır. Avrupa’daki genç işsizlerin oranı %23.2 iken erken okul terki

yapanların işsizlik oranı ortalama %40.1 dir. Erken okul terkiyle mücadele, gençlerin karşısına

çıkacak fırsatları arttırmada ve akıllı, sürdürülebilir ve kapsamlı büyümeyi desteklemede bir

basamaktır.

3 http://ec.europa.eu/europe2020/pdf/themes/2015/early_leavers_education_training_20151126.pdf

14

5. ORTAK ÜLKELERDEKİ DURUM

5.1 Türkiye’de Durum Erken okul terki Türkiye’de büyük bir problemdir. Türk Eğitim Sisteminde bulunan E-Okul

sistemi erken okul terki problemini detaylı biçimde ortaya çıkarmaktadır. E-Okul sistemine göre

sınıf tekrarı yapan, açık öğretime kayıt yaptıran, eğitim hakkını kullanmayan öğrenciler erken

okul terki kapsamında olan öğrencilerdir.

Türkiye’deki erken okul terkindeki yüksek oran bazı uluslararası raporlarda da yer almaktadır.

Örneğin; 2011 yılında Avrupa Birliği İlerleme Raporu’nda Türkiye’nin eğitim alanında oldukça

ilerleme gösterdiğinin altı çizilmiş ancak hala erken okul terki oranının Avrupa ortalamasının çok

üzerinde olduğu vurgulanmıştır. Ayrıca, erkek öğrencilerin ortaöğretime kayıt oranları %72.35 e

yükselirken kız öğrencilerin kayıt oranlarının %66.14 e yükseldiği raporlara yansımıştır. (Avrupa

Komisyonu, 2011: 97-98). 2012 yılında Türkiye İlerleme Raporu’nda ortaöğretime kayıt oran-

larının (özellikle kız öğrenci kayıt oranlarının) artmasına rağmen erken okul terkinin Türkiye’de

hala büyük bir problem olduğu ifade edilmiştir4 (Avrupa Komisyonu, 2012:81).

Eğitime Kayıt Oranları Erken okul terkinin en önemli göstergelerinden biri eğitime kayıt oranlarıdır. Türkiye İsta-

tistik Kurumu’ndan alınan verilere göre, her geçen yıl kayıt oranında artış bulunmaktadır. 2008-

2009 Eğitim-Öğretim yılında toplam kayıt oranı %58.52 olarak belirlenmiş ve bu oran 2014-2015

yıllarında %79.37’ye yükselmiştir. 7 yıl içerisinde toplam kayıt oranı %20.85 oranında artmıştır.

Bu oran umut verici olmasına rağmen hala yetersizdir.

2008-2009 Eğitim-Öğretim yılında kız ve erkek öğrencilerin kayıt oranlarındaki farka bakılacak

olursa, erkek öğrencilerin kayıt oranı %60.63 iken kız öğrencilerin kayıt oranı %56.30dur. 2014-

2015 yıllarında kız ve erkek öğrencilerin kayıt oranları arasındaki fark, kız öğrencilerin okula

daha çok kayıt yaptırmasıyla giderek azalmıştır5.

Türkiye’de Eğitime Kayıt OranlarıYıl Toplam (%) Erkek Kadın2008-2009 58,52 60.63 56,302009-2010 64.95 67,55 62.212010-2011 66.07 68.17 63.86

4 http://www.meb.gov.tr/earged/unicef/S%C4%B1n%C4%B1f%20Tekrar%C4%B1,%20Okul%20Terki%20Politika%20Raporu.pdf5 http://www.meb.gov.tr/earged/unicef/S%C4%B1n%C4%B1f%20Tekrar%C4%B1,%20Okul%20Terki%20Politika%20Raporu.pdf

15

2012-2013 70.06 70,77 69,312013-2014 76,65 77.22 76.052014 ou 2015 79.37 79.46 79.26

Tablo 2; 2010-2011 Eğitim-Öğretim yılında Genel Lise ve Mesleki ve Teknik Liselere kayıt oran-

larını göstermektedir. Buna göre, Türkiye’de toplam kayıt oranı %66.1 olarak belirtilmekte olup;

bu oranın %35.6’sının genel liselere, % 30.5’inin mesleki ve teknik liselere ait olduğu görülmek-

tedir.

Tablo 2: Bölgelere Göre Türkiye’de Kayıt Oranları (2010-2011)

İller Brüt/Net Ortaöğretim Toplamı Genel Ortaöğretim Mesleki ve Teknik Ortaöğretim

T E K T E K T E KTürkiye Brüt 89,7 94,4 84,7 56,8 51,6 49,9 39,0 42,8 34,9

Net 66,1 68,2 63.9 35,6 34,7 36,6 30,5 33,5 27,2Istanbul Brüt Em

102,8104,6 100,9 61,0 61,5 60,4 41,8 3,1 0,4

Net 70,7 70,6 70,8 38,4 37,2 9,6 32,3 33,4 1,2Balıkesir Brüt 92,5 93,1 92,0 48,4 44,0 53,0 44,2 49,1 90

Net 75,6 75,7 75,4 37,9 33,4 42,6 37,7 42,3 2,8Afyon Brüt 77,9 85,0 70,5 32,0 32,1 31,9 45,9 52,9 38,6

Net 62,9 67,1 58,5 23,1 21,4 24,8 39,8 45,7 3,7Sakarya Brüt 99,7 104,4 94,8 42,2 40,0 44,5 57,6 64,4 50,3

Net 74,5 78,5 70,2 30,6 29,8 31,5 43,9 48,8 38,7Konya Brüt 82,5 85,2 79,6 40,2 40,7 39,7 42,2 44,5 9,9

Net 62,6 64,23 60,95 29,03 28,13 29,96 33,59 36,11 31,0K.Maraş Brüt 76,2 82,97 69,00 41,90 44,02 39,66 26,80 29,99 23,4

Net 58,1 61,49 54,24 31,16 31,49 30,81 29,20 33,42 24,8Aksaray Brüt 70,7 73,86 67,46 Test 40,44 42,64 29,20 33,42 4,8

Net 55,2 56,85 53,39 31,49 29,42 33,63 23,66 27,42 9,8Sinop Brüt 93,6 96,73 90,30 49,06 42,15 56,17 44,49 Exemplos54,58 34,1

Net 72,1 74,54 69,66 34,39 28,65 40,29 37,74 45,89 29,4Gümüşhane Brüt 83,5 89,47 77,56 36,81 40,39 32,69 46,73 48,58 . 44,9

Net 64,6 69,5 59,6 25,4 27,2 23,6 39,2 42,3 36,0Ağrı Brüt 43,6 51,7 34,6 28,3 34,8 21,2 15,3 16,9 13,4

Net 29,0 34,4 23,0 18,4 22,4 14,1 10,6 12,0 9,0Kars Brüt 60,4 64,8 55,6 41,5 42,3 40,7 18,8 22,5 4,9

Net 43,2 44,7 41,6 28,7 27,7 29,8 14,5 17,1 1,8

16

Muş Brüt 46,3 57,4 34,3 19,3 25,1 13,1 27,0 32,3 1,2Net 29,6 64300 23,0 9,8 12,3 7,1 19,8 23,5 5,8

Van Brüt 54,4 64300 43,9 36,8 45,3 27,7 17,7 9,0 6,3Net 34,4 40,2 28,2 22,5 27,2 17,5 11,9 12,9 0,7

Şanlıurfa Brüt 52,0 63,1 40,3 36,5 48,0 24,5 15,4 15,1 5,8Net 34,1 40,2 27,6 23,0 29,6 16,0 11,1 10,6 11,6

Şırnak Brüt 60,2 74,1 45,1 42,1 53,5 29,7 18,1 20,6 5,4Net 35-3 42,1 28,0 22,8 27,5 17,7 12,5 14,6 0,8

Araştırmanın yürütüldüğü iller detaylı bir şekilde incelendiğinde, araştırmanın sonuçları şu şekil-

de özetlenebilir:

En yüksek kayıt oranı %75.57 oranıyla Balıkesir’dedir ve bunu %74.45 oranıyla Sakarya takip

etmektedir. En düşük kayıt oranı %29.02 ile Ağrı’da; sonrasında %29.63 ile Muş’ta görülmektedir.

Araştırmayı cinsiyet açısından ele aldığımızda erkeklerde en yüksek kayıt oranı Sakarya’da, kı-

zlarda en yüksek kayıt oranı Balıkesir’de görülmektedir. Erkeklerde en düşük kayıt oranı %34.43

ile Ağrı’da, kızlarda en düşük kayıt oranı %22.96 ile Muş’ta görülmektedir6. Eğitime kayıt oranları

genellikle sosyoekonomik düzeyi düşük olan Doğu Bölgelerinde daha düşüktür. Ayrıca, bu böl-

gelerde genel liselere kayıt oranının mesleki ve teknik liselere kayıt oranından daha fazla olduğu

da görülmektedir.

Türkiye’de Erken Okul TerkiTablo 3: Liselerde Erken Okul Terki Durumu

Yil Öğrenci SayısıErken Okul Terki SayısıErken Okul Terki Oranı

9. sinif 10. sinif 11. sinif 12. sinif Toplam

2008-

2009

Öğrenci Sayısı 561.653 407.272 168.506 1.739.261

Erken Okul Terki Sayısı 97.152 15.858 8.815 3.657 125.483

Erken Okul Terki Oranı %17,30 %3,87 %2,38 %1.23 %8.66

2009-

2010

Öğrenci Sayısı 628.664 390.488 382.326 1.817.376

Erken Okul Terki Sayısı 139.919 22.016 12.398 4367 178.

Erken Okul Terki Oranı %22,26 %5.33 %3.49 %1.37 %11,80

2010-

2011

Öğrenci Sayısı 727.624 391.948 389.319 1.926.081

Erken Okul Terki Sayısı 204.38 30.401 15.985 5.054 255.827

Erken Okul Terki Oranı %28,21 %7.30 %4,49 %1,56 %15,94

Tablo 3 ‘e göre birçok öğrenci eğitimini 9. sınıfta sonlandırmaktadır. Örneğin; 2008-2009 Eğitim-

-Öğretim yılında 9. Sınıfta okulu terk eden öğrencilerin oranı % 17.30 iken bu oran 10., 11. ve 12.

Sınıflarda oldukça azdır. 2009-2010 yılında 9. Sınıf düzeyinde erken okul terki oranı %22.26 ya;

2010-2011 yıllarında ise bu oran % 28.21’e yükselmiştir

6 http://www.meb.gov.tr/earged/unicef/S%C4%B1n%C4%B1f%20Tekrar%C4%B1,%20Okul%20Terki%20Politika%20Raporu.pdf

17

Türkiye’de erken okul terkinin sebeplerini bulmak ve bu probleme yönelik çeşitli önlemler almak

amacıyla yapılan araştırmalara göre, erken okul terkinin çoğunlukla mesleki ve teknik liselerde

olduğu görülmektedir. Araştırmacılara göre mesleki ve teknik liselerde erken okul terki oranının

yüksek olmasının sebebi, öğrencilerin akademik başarısızlıklarının yanı sıra onların bu okullarda

yaşadıkları uyum problemleridir.

Tablo 4: Türkiye’de Bölgelere Göre Erken Okul Terki Durumu (18-24 yaş arası)

Bölgeler 2010 2011 2012 2013 2014Türkiye 43,1 41,9 39,6 37,5 38,3Istanbul 39,0 38,6 33,6 31,8 33,1

Batı Marmara 35,7 36,2 30,2 27,0 31,9Tekirdağ, Kırklareli 36,3 36,0 28,6 27,6 32,2Balıkesir,Çanakkale 35,1 36,3 32,0 26,4 31,6

Ege 39,0 35,8 34,5 34,7 34,5Izmir 32,6 28,5 27,1 28,7 31,7

Aydın, Denizli, 39,1 36,3 34,2 37,0 37,8Bursa, Eskişehir, 35,4 35,9 30,5 27,2 29,3

Batı Anadolu 32,2 30,7 31,1 28,0 28,2Ankara 26,4 23,3 24,0 21,5 22,1

Konya, Karaman 43,5 45,5 46,6 43,6 40,5Akdeniz 42,5 41,7 39,4 39,1 38,1

Antalya, Isparta, 32,3 33,7 31,7 36,0 29,2Adana, Mersin 41,7 42,6 40,8 39,3 38,7

Hatay, Osmaniye 51,9 46,8 43,6 41,4 44,0Kayseri, Sivas, 41,9 41,8 44,1 38,1 34,7Batı Karadeniz 45,2 42,0 38,7 37,2 36,8

Zonguldak 36,5 33,6 30,3 26,9 33,4Kastamonu, Sinop 48,3 48,2 45,1 34,2 38,5

Samsun, Tokat, 47,5 43,2 39,9 41,8 37,6KuzeydoğuAnad. 58,1 54,2 49,2 51,8 54,8

Erzurum, Erzincan, 46,4 46,1 40,0 37,4 44,3Ağrı, Kars, Iğdır, 69,3 61,5 57,1 64,0 64,5

OrtadoğuAnadolu 57,9 57,6 52,1 51,3 49,0Malatya, Elazığ, 44,7 44,4 36,3 32,0 26,9Van, Muş, Bitlis, 68,7 68,1 62,8 65,2 63,1

GüneydoğuAnad. 60,0 58,4 60,1 56,4 58,0Adıyaman, Kilis 55,2 57,9 55,6 51,1 47,2

Diyarbakır 63,6 59,5 63,0 59,7 64,1

Tablo 4, 2010-2014 yılları arasında farklı bölgelerdeki erken okul terkleriyle ilgili detaylı bilgi içer-

mektedir. Ailelerin ekonomik gelir düzeyinin düşük olması ve bu bölgede kültürel yapının oldukça

sert olması sebebiyle erken okul terkinin en yüksek olduğu bölge Güney Doğu Anadolu Bölgesi-

dir. Doğu bölgelerde erken okul terki yapanların genellikle hayvancılık ve tarımla meşgul oldukları

18

Batı bölgelerde ise sanayinin daha gelişmiş olması sebebiyle fabrikalarda çalıştıkları gözlemlen-

mektedir. Ayrıca, batı bölgelerdeki ailelerin çocuklarının eğitimlerine daha fazla özen göstermesi

sebebiyle Türkiye’de batı bölgelerde okul terk sayısı doğu bölgelere oranla daha azdır.

Aydın’da Erken Okul Terki Durumu Aydın İl Milli Eğitim Müdürlüğünden alınan verilere göre, 2013-2014 Eğitim-Öğretim yılın-

da Aydın’da toplam 49.252 öğrenci öğrenim görmektedir. Erken okul terki yapanların sayısı 7173

olarak belirlenmiştir. Bu öğrencilerin 2592’si kız, 4581’i de erkektir.

2014-2015 Eğitim-Öğretim yılında durum bir önceki yıldan daha iyi olarak değerlendirilebilir.

Öğrenim gören toplam öğrenci sayısı artmasına rağmen, erken okul terkinde bulunan öğrencile-

rin sayısı azalmıştır. Toplamda 50.532 öğrenciden 6156’sı erken okul terkinde bulunmuştur. Bu

sayının da 2140’ı kız, 4016’sı erkek öğrencilere aittir.

Verilere göre erkek öğrencilerin kız öğrencilere nazaran daha çok erken okul terki eğiliminde

oldukları saptanmıştır. Ayrıca birçok öğrencinin 9. Sınıfta okulu bıraktığı belirlenmiştir.

Okulumuzda Erken Okul Terki Durumu Okulumuz sosyoekonomik olarak dezavantajlı bir bölgede yer almaktadır. Birçok öğren-

cimiz okulumuz tarafından ekonomik ve psikolojik olarak (sosyal, kültürel ve spor etkinliklerine

yönlendirilerek ) desteklenmektedir.

Aynı zamanda, çevre köylerden ve kasabalardan okulumuza birçok öğrenci gelmektedir. Bu

öğrenciler de okulda farklı bir sosyal çevreye uyum sağlama zorluklarıyla yüzleşmektedirler.

2013-2014 Eğitim- Öğretim yılında okulumuzda 1007 öğrenci öğrenim görmektedir ve bu öğren-

cilerden 44 tanesi eğitimine son vermiştir. 2014-2015 Eğitim- Öğretim yılında öğrenci sayımız

882’ye düşmüş olup erken okul terki yapanların sayısı 38 olarak belirlenmiştir.

Türkiye’de Erken Okul Terkinin Sebepleri1. Ailelerin ekonomik gelir düzeyinin düşük olması, özellikle kalabalık ve düzenli geliri

olmayan aileler

2. Boşanma, Alkol Bağımlılığı ve Aile içi şiddet durumları

3. Ailenin sergilediği eğitim modeli

4. Uzun süren devamsızlıktan ötürü okula uyum zorluğu

5. Eğitim düzeyleri arasındaki zor geçişler

6. Okul seçiminde aile baskısı

7. Erken evlilikler

19

8. Arkadaş ve akran ilişkilerinin kalitesi

9. Okul dışında çalışarak aileyi ekonomik olarak destekleme zorunluluğu

10. Ailelerin tutumu (eğitime bakış açıları, çocuklarının eğitiminden beklentileri, aile

üyeleri arasındaki iletişim)

11. Öğretmenlerin tutumu (sınıfta öğrenciyi demoralize ederek motivasyonunu kırma,

etkili ve verimli bir öğrenme ortamı sağlayamama)

Türkiye’de Çalışmayan ve Eğitime Devam Etmeyen Gençlerin Durumu Türkiye’de çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gençlerin durumu incelendiğinde, bu

alanda yeterli çalışma bulunmadığı ve ülkemizin daha fazla müdahale stratejileri geliştirmesi

gerektiği gözlemlenmektedir.

2012 yılında elde edilen verilere göre; herhangi bir sebepten dolayı okulu terk edenlerin ve

çalışmaya başlayanların oranı Türkiye ‘de % 17.3 iken Avrupa’da bu oran %5.3 olarak belirlen-

miştir. 2009,2010 ve 2011 yıllarında okulu terk edip çalışmaya başlayan öğrencilerin oranında

bir artış olmasına rağmen, 2012 yılında bu oran düşüşe geçmiştir. Okulu terk edip çalışmaya

başlayan öğrencilerin oranı 2009 yılında %16.7, 2011 yılında %18.7 iken 2012 yılında %17.3’tür.

2012 yılının istatistikleri cinsiyet farkına göre incelendiğinde, okulu terk edip çalışmaya başlayan

erkek öğrencilerin oranı %24.8 iken kız öğrencilerin oranı %10.3 olarak belirlenmiştir7.

Ayrıca, Türkiye’de okuldan ayrıldıktan sonra çalışmaya başlama süresi Avrupa ülkelerine göre

oldukça uzundur. Okulu terk edip çalışmaya başlama süresi Avrupa’da ortalama 6.5 ay iken

Türkiye’de ortalama 9.5 ay olarak belirlenmiştir.

Türkiye’de çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gençlerin durumu nedir? Bu sorunun cevabı

bölgeden bölgeye ve cinsiyete göre farklılık göstermektedir. Yapılan çalışmalara göre, çalışmayan

ve eğitime devam etmeyen gençler kırsal bölgelerde tarımla uğraşmaktadırlar. Tarımla uğraşan

kızların oranı erkeklerden daha fazladır. Endüstri ve hizmet sektörünün gelişmiş olduğu bölge-

lerde ise erkeklerin oranı daha fazladır.

7 http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tgs00106&plugiN=1

20

5.2 Birleşik Krallık’ta Durum İngiltere’ de 16-18 yaş aralığındaki bireylerin Eğitim, Öğretim ve İstihdam durumuna bakış: Ağustos 2016 (Statistical First Review 33/2016)Statistical First Review (SFR) dergisi İngiltere’de 16 - 18 yaş aralığındaki bireylerin eğitim, öğretim

ve istihdama katılımına yönelik 2014 yılı sonuna ilişkin geçici tahminler içermektedir. Ayrıca 2014

yılı Haziran sayısında 2013 yılına ait olan tahminleri de güncellemiştir.

Tahminler, bir akademik yılın sonundaki aktivitelerle ilgilidir ve bu akademik döneme dayanmaktadır.

Okullara, uzaktan eğitime, iş temelli eğitime ve yüksek öğretime katılımla ilgili tutarlı ve kapsamlı

bilgi elde etmek amacıyla 16 veri kaynağından bilgiler bir araya getirilmiştir.

Elde edilen bilgiler; yaş, cinsiyet, öğrenme stilii, kurum türü, işgücü piyasası durumu ve mezuniyet

derecesine göredir.

Aşağıda, Eğitim Departmanından elde edilen 16-18 yaş arası gençlerin eğitime katılımıyla ilgili ve-

riler ve yıllar içinde gerçekleşen değişiklikler bulunmaktadır. Eğitim departmanı; bu verileri, eğitime

katılımı arttırmak ve çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gençlerin sayısını azaltmak hedefleriyle

ilgili gelişmeleri gözlemlemekte kullanmaktadır.

• Nisan - Haziran ayları arasında çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gençlerin oranı

%0.8 dir. Bu değişim istatistiksel olarak çok anlamlı olmadığı halde 2015 yılına göre 0.5

puan artmıştır.

• Aynı dönemde ; 19-24 yaş arası çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gençlerin oranı

1.8 (%13.9) puan ve 16-24 yaş arasındakilerin oranı ise 1.1 (%12.0) puan düşmüştür.

21

Çalışmayan ve eğitime devam etmeyen 19-24 ve 16-24 yaş gençlerin oranları en düşük Nisan-Ha-

ziran aylarında görülmüştür.

% 16 yaş % 17 yaş % 18 yaş % 16-18 yaş

2013 2014 2013 2014 2014 2013 2014 Yıllık Değişik-lik%

Tam zamanlı eğitim

86,0 87.9 74.0 76.8 49.9 50.5 69,9 71,5 +1.6

Yarı zamanlı eğitim

4.7 3.3 5.5 4.0 6.2 5.4 5.5 4.2 -1,2

İş Temelli Eğitim

3.3 3.5 6.1 6.9 8.2 8.8 5.9 6.5 +0.6

Eğitim ve İş Temelli Öğrenme

93,7 94,4 85,3 87,2 63,8 64,3 80,9 81,8 +1.0

Eğitim ve Öğretim

95,5 96,4 89,2 91,0 71,5 72,3 85,4 86,4 +1,1

Örgün Eği-tim ve İstih-dam Dışında

Kalanlar

4.0 3.3 6.3 5.4 12.9 13.1 7.7 7.3 -0,4

Tablo5- 16, 17 ve 18 yaş aralığındaki bireylerin eğitim verileri

Birleşik Krallıkta Erken Okul Terki Durumu Birleşik Krallık, Ulusal Reform Programı kapsamında erken okul terki yapanların oranını

azaltmak için ulusal bir hedef belirlememiştir. Ancak İngiltere, “Çalışmayan ve eğitime devam et-

meyen gençler” tanımına dayanarak erken okul terki sayısını azaltmayı taahhüt etmiştir. 16-24 yaş

aralığında bulunan bir birey; eğitim, öğretim ve iş dünyasına dahil değil ise o birey, çalışmayan ve

eğitime devam etmeyen birey olarak tanımlanabilir.

Ulusal İstatistik Ofisine göre, bir birey aşağıdaki durumlarda eğitim ve öğretime katılmış sayılmak-

tadır:

• Staj yapıyor ise;

• Devlet tarafından istihdam ediliyor ya da eğitim programlarına devam ediyor ise;

• Vasıf kazanmak için çalışıyor ya da eğitim alıyor ise;

• Bir eğitim kursuna kaydolup kursa devam ediyorsa ya da yeni bir kurs dönemini bekliyor ise.

İngiltere’de, 2015 yılından beri, 16-17 yaşındaki bireyler için tam zamanlı eğitim zorunludur. Devlet,

eğitime katılım yaşını 18’e yükselterek 16-19 yaşları arasındaki gençlerin katılımını desteklemeyi

taahhüt etmiştir.

Birçok genç, iş dünyasına ve yetişkin hayatına geçiş yapmakta oldukça başarılıdır. Fakat 16-24 yaş

aralığında olup da çalışmayan ve eğitime devam etmeyen 1.16 milyon gencin varlığı bizi büyük bir

22

sorunla yüzleştirmektedir.

• 16-17 yaşlarında olup da ek fırsatlar sunularak eğitim&öğretime yeniden katılması için

desteklenen gençlerin sayısı 150.000 dir;

• •18-24 yaş aralığında olan eğitime katılmayan ve iş arayan gençlerin sayısı 523.000

dir. 249,000 tanesi 6 aydan fazla süredir işsiz olup en kısa sürede çalışmaya ihtiyaç

duyan gençlerdir

• 18-24 yaş arası 490,000 genç ekonomik olarak pasiftir. Bunlardan 371.000 i aile&ev

geçindirmekte veya hasta ya da engelli durumundadır. Geriye kalan 119.000 ise diğer

sebeplerden pasiftir.

Figure 1– 16-24 yaş arasındaki çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gençlerin analizi (La-

bour Force Survey, Quarter 3 2011)

• Gençlerin çalışmama ve eğitime devam etmemesinin birçok sebebi vardır. Birçok genç

yeni bir kursa veya eğitime başlamadan önce kısa bir süreliğine çalışmamakta ve eğitime

devam etmemektedir ancak bazı gençler için bu süre daha uzun olduğundan bu gençlerin

daha fazla desteğe ihtiyaçları olabilir. Fornecer às escolas o direito a uma orientação pro-

fissional independente e seguro, para todos entre o 12- 18 anos, para que sejam inspira-

dos e motivados para realização do seu potencial;

• İşsizlikteki artış, ekonomideki yapısal değişiklikler ve kriz sonrası ortaya çıkan ekonomik

23

zorluklar gibi uzun süreli faktörlere dayanmaktadır. Bütün bunların etkisi gençlerin üzerinde

daha baskındır.Desenvolvimento de ferramentas (Risco de indicadores NEET), para es-

tabelecer os fatores associados àqueles que se desvinculam do após os 16 anos, o que

permitirá às escolas e serviços locais direcionar seu apoio de forma mais eficaz;

• Bu sorunun ele alınması gençler, toplum ve ekonomi için büyük önem taşımaktadır. Eğitim

dışında kalan gençler; gelecekte akranlarından daha az yeterliliğe sahip olan, işsiz olma

yolunda ilerleyen, daha az kazanan ve yetişkinlik dönemini de etkileyecek sağlık sorunları

olan bireyler olacaklardır. Bu durum sosyal hareketliliğe engel olan nesillerarası bir etkiyle

sonuçlanabilir. Çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gençler üzerinde oluşan uzun ve

kısa dönemli etkileri azaltmak için 16-24 yaş arasında olan bireylerin olası fırsatlardan

yararlanmalarını sağlamak ve yetişkin hayatına en iyi şekilde başlamaları için desteklemek

çok önemlidir.

Ulusal Veriler ile Çözüm Bulma ve Tanımlama The Statistical First Release Dergisinin İngiltere’de yaşayan 6-18 yaş arasındaki gen-

çlerin Eğitim, Öğretim ve İstihdama katılımına yönelik yaptığı çalışma oldukça açıklayıcıdır.

Bu çalışma, okuldaki öğrenci sayıları ve uzaktan eğitim gibi konuları içeren kaynaklardan bir

araya getirilerek hazırlanmıştır. 16-19 yaş arasındakiler için yapılandırılmış mesleki eğitim pro-

gramları hazırlamak, Ortaöğretim mezuniyet belgesi almayanlar için İngilizce ve Matematiği bu

programın içine dahil etmek ve kesin bir iş olanağı sağlamak bu çalışmada yer alan maddeler-

dendir. Ayrıca aşağıda bulunan maddeler de bu çalışmada yer almaktadır:

• Küçük işletmeleri stajyer alma konusunda teşvik etmek, gençlerin bu programlardan

daha fazla yararlanmalarını sağlamak ve bu süreçteki bürokrosi işlemlerini azaltarak

gençlere çeşitli yerlerde daha kaliteli staj yapma imkanı sunmak;

• 12-18 yaş arasındaki gençler için okulların kariyer danışmanlığı hizmeti vermesini

sağlamak, öğrencilere ilham vermek ve potansiyellerini arttırabilmek için onları motive

etmek;

• Gençleri desteklemek üzere yerel eğitim otoritelerinin daha etkili ve koordineli hiz-

metler sunmasına yardım etmek;

• Okulların ve yerel hizmetlerin daha fazla desteklenmesini sağlamak için 16 yaş ve

üstündeki gençleri etkileyen risk faktörlerini belirlemek amacıyla araç geliştirmek (Risk

Faktörleri Belirleyicileri);

24

• Gençleri istihdama katmaya yönelik hedeflerin yer aldığı bir “Gençlik Sözleşmesi” ha-

zırlamak

“Education Today” 2013 (OECD,2013) de giriş yazısında bahsedildiği üzere, ülkeler günümüzün

bilgi ekonomisinde başarılı olabilmek için eğitimli ve kalifiye işgücüne ihtiyaç duymaktadır. Bu,

sadece iş bulabilmek için değil hayatboyu yüzleşilecek tüm sorunlarla mücadele edebilmek için

gereklidir.

2013 Yılı Kasım ayı içinde yayınlanan Avrupa Komisyonunun raporuna göre 2012 yılında nere-

deyse 5.5 milyon genç (%12.7 si 18-24 yaş aralığında) eğitim hayatını ortaöğretimle sonlandır-

mıştır. Erken okul terki yapanların işsizlik oranı Avrupa da ortalama %23.2 iken Birleşik Krallıkta

bu oran % 40.1’dir. Erken okul terkiyle mücadele sürekli büyüme ve gençlere yönelik fırsatları

arttırmak için önemli bir adımdır. (Avrupa Komisyonu Final Raporu, Kasım 2013)

Peki Birleşik Krallık’ta çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gençlerin durumu nedir? Bu ol-

dukça karışık ve ileri sayfalarda yer alacak faktörlerle ilişkili bir durumdur. Verilen istatistikler,

çoğunlukla İngiltere’yi kapsamaktadır çünkü Birleşik Krallıkta yer alan diğer bölgelerde farklı

kriterler ve belirleyiciler bulunmaktadır.

İNGİLTERE Kuzey Doğu

Kuzey Batı Yorks & Humber East Midlands

West Midlands

Doğu İngiltere

London Güney Doğu

Güney Batı

13.1 16.8 15.0 14.0 13.3 16.4 13.1 11.4 9.8 10.9

Tablo 6 - 16-24 yaş arası çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gençlerin bölgelere göre

dağılımı (2014)

16-18 yaş arasındaki gruplarda durum değişkenlik göstermektedir. Grafiğe göre; çalışmayan ve

eğitime devam etmeyen gençlerin en yüksek oranda olduğu bölge İngiltere’nin Kuzeydoğusu-

dur.

25

Şekil 2 – 16-18 yaş aralığındaki çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gençlerin bölgelere

göre dağılımı - İngiltere (Kasım 2015-Ocak 2016)

16-18 yaş aralığındaki çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gençlerin bölgesel dağılımı ile ilgili

veriler Nisan 2016 da yayınlanan Yerel Otoritelerin Bilgi İşletim Sistemlerinden elde edilmiştir.

• Bu verilere göre İngilterenin kuzey bölgelerinde çalışmayan ve eğitime devam etmeyen

gençlerin oranı daha yüksektir (Kuzeydoğu, Kuzeybatı, Yorkshire, Humber). Buna

karşılık Londra ve güneydoğu bölgelerinde çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gen-

çlerin oranı daha azdır.

• Yerel yetkililerden alınan veriler her yıl yenilenmekte olup çalışmayan ve eğitime de-

vam etmeyen gençlerin oranı SFR yada LFS verilerine göre daha düşük çıkmaktadır.

Kuzeydoğu bölgelerini daha detaylı bir şekilde incelendiğinde bölgeler, şehirler ve kasabalar

arasında farklılıklar görülmektedir. Çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gençlerin oranlarının

diğer bölgelere göre nispeten daha yüksek olduğu bölgelerle ilgili önemli mesajlar ve çıkarımlar-

da bulunulabilir.

Yetersiz Bilgi de Aynı Zamanda Bir Sorundur Gençlerin bir kısmının mevcut durumlarının bilinmemesi, takip sisteminde önemli bir

zayıflığın ve eksikliğin göstergesidir.

Bu istatistikler yoluyla çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gençlerin durumlarına yönelik

gerekli önlemlerin alınması için, yetersiz veriler üzerinde durulması gereken bir konudur.

• Gençleri istihdama katmaya yönelik hedeflerin yer aldığı bir “Gençlik Sözleşmesi” ha-

zırlamak

“Education Today” 2013 (OECD,2013) de giriş yazısında bahsedildiği üzere, ülkeler günümüzün

bilgi ekonomisinde başarılı olabilmek için eğitimli ve kalifiye işgücüne ihtiyaç duymaktadır. Bu,

sadece iş bulabilmek için değil hayatboyu yüzleşilecek tüm sorunlarla mücadele edebilmek için

gereklidir.

2013 Yılı Kasım ayı içinde yayınlanan Avrupa Komisyonunun raporuna göre 2012 yılında nere-

deyse 5.5 milyon genç (%12.7 si 18-24 yaş aralığında) eğitim hayatını ortaöğretimle sonlandır-

mıştır. Erken okul terki yapanların işsizlik oranı Avrupa da ortalama %23.2 iken Birleşik Krallıkta

bu oran % 40.1’dir. Erken okul terkiyle mücadele sürekli büyüme ve gençlere yönelik fırsatları

arttırmak için önemli bir adımdır. (Avrupa Komisyonu Final Raporu, Kasım 2013)

Peki Birleşik Krallık’ta çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gençlerin durumu nedir? Bu ol-

dukça karışık ve ileri sayfalarda yer alacak faktörlerle ilişkili bir durumdur. Verilen istatistikler,

çoğunlukla İngiltere’yi kapsamaktadır çünkü Birleşik Krallıkta yer alan diğer bölgelerde farklı

kriterler ve belirleyiciler bulunmaktadır.

İNGİLTERE Kuzey Doğu

Kuzey Batı Yorks & Humber East Midlands

West Midlands

Doğu İngiltere

London Güney Doğu

Güney Batı

13.1 16.8 15.0 14.0 13.3 16.4 13.1 11.4 9.8 10.9

Tablo 6 - 16-24 yaş arası çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gençlerin bölgelere göre

dağılımı (2014)

16-18 yaş arasındaki gruplarda durum değişkenlik göstermektedir. Grafiğe göre; çalışmayan ve

eğitime devam etmeyen gençlerin en yüksek oranda olduğu bölge İngiltere’nin Kuzeydoğusu-

dur.

26

16-18 yaş arasında çalışmayan ve eğitime devam etmeyen ve mevcut durumları bilinmeyen gençler- Özet (2014 sonu)

16-18 yaş arası yerel otoritelerce bilinenler

16-18 yaş arası çalışmayan ve eğ-itime devam etmeyen gençler

% mevcut durumları bilin-meyenler yüzdesi

Tahmini Sayılar

%

KUZEYDOĞU İNGİLTERE 88,760 6,180 7,0% 5,0%County Durham 17,370 1.170 6,7% 4,6%Darlington 3,680 250 6,9% 5,3%Gateshead 6070 460 7,6% 4,8%Hartlepool 3,560 200 5,6% 2,0%Middlesbrough 5.150 400 7,7% 3,5%Doença de Newcastle 8,570 580 6,7% 4,3%North Tyneside 6.930 470 6,8% 6,7%Northumberland 1.000 620 5,7% 7,6%Redcar& Cleveland 4.800 400 8,4% 2,1%South Tyneside 5.300 320 6,0% 11.0%Stockton on Tees 6,730 600 9,0% 1,0%Sunderland 9,830 720 7,3% 5,2%

Tablo 7- Kuzeydoğu İngiltere’de Çalışmayan ve Eğitime Devam Etmeyen Gençlerin Dağılımı

Şekil 3– Çalışmayan ve Eğitime Devam Etmeyen ve Mevcut Durumları Bilinmeyen Gençlerin Oranı

Yaş profiline bakıldığında, bilgi yetersizliği daha fazla belirginleşmektedir. 16 yaşında olanlara

ait verilerin sadece %1’i kayıp iken, 18 yaşında olanlara ait verilerin %10’undan daha fazlası

kayıp durumdadır. Bu durum, eğitim otoritelerinin gençleri eğitim, öğretim ve istihdama daha çok

yönlendirmesiyle önlenebilecektir.

27

5.3 İspanya’da Durum

İşgücü çalışmalarından elde edilen ulusal verilere göre erken okul terki oranı, kayıtlar

tutulmaya başladığı andan itibaren %20 nin altına düşmüştür (%19.97). Bu oran hala Avrupa

ortalamasının (%11.1) ve Avrupa Birliği tarafından belirlenen 2020 hedeflerinin çok üzerindedir

ancak yine de Eğitim Bakanı Iñigo Mendez de Vigo bu adımı doğru yönde bir ilerleme olarak

görmektedir.

2008’den beri, 18-24 yaş arasındaki gençlerin üçte biri ortaöğretimi tamamlamayıp eğitim

dışında kalıyor iken bu durum giderek düzelmektedir.

İspanya’nın tüm bölgelerinde erken okul terkini azaltmak için büyük çaba harcanmaktadır. Örn-

eğin Basque Bölgesi, Cantabria ve Navarra Avrupa ortalamasının altındadır; Ceuta, Melilla ise

2012 yılında %35.3 olarak belirlenen erken okul terki oranını 2015 yılında %25.2’ye düşürmeyi

başarmıştır.

Erken okul terki oranı bayanlarda (2014 te %18.1, 2015 te %15.8) erkeklere (2014 te %25.6,

2015 te %24) oranla oldukça düşüktür.

Bu oranlardaki fark tek bir nedene değil sosyoekonomik koşulların kombinasyonu, erken okul

terkini önlemeye yönelik son yıllarda alınan önlemler, son eğitim yasasında yer alan düzenlem-

eler ve toplumun farkındalığını arttırmaya yönelik çalışmalar gibi farklı nedenlere bağlanabilir.

Erkekler, geçmiş dönemdeki ekonomik büyüme sırasında, çeşitli istihdam seçenekleriyle eğitimi

bırakmışlardır ancak günümüzde, %46.0 (Eurostat, Şubat 2016) olan işsizlik oranı, gençlerin

okulu bırakmalarını engellemektedir.

Erken okul terkini önlemeye yönelik alınan önlemler ve iş dünyası ile toplumun ihtiyaçları arasında

daha iyi uyum sağlamak için mesleki eğitim müfredatını güncelleme çalışmaları mesleki eğitim

öğrencilerinde daha iyi sonuçlar ortaya çıkarmaktadır.

Gençler iş dünyasına giriş yapabilmek ve daha iyi şartlarda yaşayabilmek için mesleki eğitime

devam etmeyi seçmektedir. Erken okul terki yaptığı halde hem iş olanaklarını arttırmak hem

de iş kariyerlerinde ilerlemek isteyen bireyler mesleki eğitim kurumlarına yönelmektedir: 2013-

2014 akademik yılında, mesleki eğitim kurumlarının orta düzeydeki birinci sınıf öğrencilerinin

%21.7’si ve diğer düzeydeki öğrencilerin %30’u 24 yaşından büyüktür. Devlet politikaları, akıllı,

sürdürülebilir ve kapsayıcı bir ekonominin gelişiminde ana unsur olan hayatboyu öğrenmeye

odaklanmaktadır.

Mücadele edilmesi gereken bir çok sorundan biri de erken okul terkini önlemek ve gençleri eğit-

ime daha fazla katabilmektir (Cedefop- 2016).

28

İspanya’daki erken okul terki oranı, Avrupa’da %10 olan erken okul terki oranının iki katıdır an-

cak erken okul terkini azaltmaya yönelik çalışmalardan dolayı bu oran azalmaktadır.

İspanya’daki ekonomik de kriz erken okul terki oranını azaltan etkenlerden biridir. İnşaat

sektöründeki istihdam eksikliği erkek öğrencilerin okula devam etmesini sağlamıştır.

Erken okul terkiyle mücadeleye yönelik uzun süreli çalışmaların sonunda erken okul terki oranı

ilk defa 2015 yılında %20’nin altına düşmüştür. %19.97 (2015, ESO)

Erken okul terki oranlarını azaltmak ile ilgili AB 2020 hedefleri göz önünde bulundurulduğunda,

daha fazla çaba harcamak gerekmektedir. Ayrıca İspanya’daki son turizm patlamasının erken

okul terki oranındaki bu ilerleyen düşüşü durdurmaması için önleyici stratejiler geliştirilmelidir.

Özetle, İspanya 10 yıldan daha az bir sürede erken okul terki oranını %30 dan %20ye düşürmüş-

tür. Bu düşüş, 2008 yılındaki büyük krizden sonra gerçekleşmiştir. Aşağıdaki verilerde de görüle-

ceği üzere ilerleme yavaş fakat olumludur.

>2009: % 30 üzeri

>2010: % 28,4

>2011: % 26,3

>2012: % 24,7

>2013: % 23,6

>2014: % 21,9

>2015: % 19,9

İspanya’daki erken okul terki durumuyla ilgili 2 ana sonuca ulaşılmaktadır.

1. İspanya,Avrupa Birliğinin belirlediği 2020 hedeflerinden hala uzaktadır.

2. Olumlu fakat yavaş bir ilerleme vardır.

İspanya’da bölgeler arasında bazı büyük farklılıklar vardır. Bu durum Eğitim Sisteminin temel

özelliklerinden biridir.

Tablodan da anlaşılacağı üzere bazı bölgelerde erken okul terki oranları çok yüksek iken diğer

bölgelerde oranlar Avrupa Birliği ortalamasına yakın hatta ortalamanın altındadır.

Balearic Adaları ve Basque Bölgesinin durumu düşünüldüğünde, her ikisi de zengin bölgeler

olmasına rağmen Balearic Adalarının 2013 yılı erken okul terki oranları Basque Bölgesinin oran-

larının üç katıdır. Balearic Adalarındaki durum turizm sektöründe kolay iş bulabilme ihtimalinin

erken okul terkini arttırdığının göstergesidir. Turizm alanındaki patlamalar bu turistik bölgelerde

eğitim sektörü için bir çelişkidir.

29

Cinsiyet açısından bakıldığında ise erken okul terki oranlarında bazı farklılıklar mevcuttur.

Erken okul terki, erkeklerde daha büyük bir problemdir (% 23.2 Erkekler; %15,4 Bayanlar). Bu

durum, iş dünyasındaki işgücü ihtiyacıyla ilgilidir.

Okul Terkinin Temel Sebepleri “Escuela de Padres con talento y Educar con talento” Müdürü Óscar Gonzalez tarafınd-

an yapılan bir araştırmaya göre İspanyadaki erken okul terkinin sebepleri8:

1. Öğrencilerin bireysel öğrenme güçlükleri – Okul başarısızlıklarının çoğu disleksi ya da dikkat

eksikliği gibi rahatsızlıklardan kaynaklanmaktadır.

2. Sosyoekonomik zorluklar – Öğrencilerin okuldaki performansları ile ailelerin sosyoekonomik

düzeyleri arasında doğrudan bir ilişki bulunmaktadır.

3. Okul-Aile İşbirliği eksikliği – Aile ve okul işbirliği içinde hareket etmelidir.

4. Politikadaki istikrarsızlığın eğitim sistemi üzerindeki etkisi – Eğitim sisteminde uzun vadeli bir

stratejiye ihtiyaç vardır.

5. Pedagojik sebepler: Çalışma tekniklerinin bilinmemesi vb.

Valencia’da Durum Valencia Bölgesindeki erken okul terki oranı 18-24 yaş arasındaki zorunlu eğitimi tamam-

lamamış gençlerde-2015 yılının son çeyreğinde %22.6 iken 2016 yılında %20.6 oranıyla 2 puan

düşmüştür. Bu oran ise 2016 yılının ikinci çeyreğinde 0.3 puan gerilemiştir9.

8 www.educacionline.com (2016)9 www.lainformacion.com 2016

30

5.4 İtalya’da Durum İtalya erken okul terki ortalamasında %16 ya ulaşmayı hedeflemektedir. Eurostat tan

alınan en son verilere gore bu hedefe ulaşılmış hatta daha da başarılı olunmuştur. Fakat erken

okul terkinin toplam yüzdesi düşünüldüğünde ve bölgesel rakamlara detaylı bakıldığında, bu

istatistiklerin sadece olumlu yönünü görmek mümkün değildir. Örneğin, kuzey ve güzey bölgeler

arasında büyük bir fark bulunmaktadır; Veneto ve Sicilya’nın verileri karşılaştırıldığında, farkın

15.5 olduğu görülmektedir.

İtalya İstatistik Kurumu (ISTAT) 2013 yılı verilerine göre Sicilya okula kayıt oranının en düşük

olduğu bölgedir. Dolayısıyla erken okul terki ve çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gençlerin

oranı da bu bölgede yüksektir.

İtalya’da Ulusal ve Bölgesel Durum İtalya’da erken okul terki üzerine yapılan bir çalışmaya göre, rakamlar endişe vericidir:

son 15 yıl içinde kuzey ve güney bölgelerde, 9 milyon öğrenciden 3 milyonu eğitimlerini tamam-

lamamıştır. Her bölgenin kendi içinde farklılıkları bulunmasına rağmen en kötü üç ilin Sicilya’da

bulunduğu gözlemlenmektedir: Caltanissetta, Palermo and Catania. Bu illeri, Tuscany’de bulu-

nan Prato ve Piedmont’ta bulunan Asti illeri takip etmektedir11. Bu çalışmadan elde edilen diğer

bir veri ise, Mesleki ve Teknik okullarda okuyan öğrencilerin, Spor ve Fen Bilimleri okullarında

okuyan öğrencilerden daha fazla erken okul terkinde bulunduklarıdır10.

Niçin bu kadar çok öğrenci okulu terk etmektedir?

Genel olarak, erken okul terki yapan öğrencilerin ortak özellikleri bulunmaktadır.

Örneğin, bu öğrencilerin çoğu:

• Sosyal açıdan dezavantajlı ve eğitim düzeyi düşük kesimlerden gelmektedir;

• Azınlıklardan yada göçmenlerden oluşmaktadır;

• Dezavantajlı gruplara aittir; (sosyal hizmetler bünyesinde bulunan gençler, genç an-

neler,fiziksel yada zihinsel engelli kişiler yada diğer özel eğitim ihtiyacı duyan bireyler)

• Aile gelirine katkıda bulunmak ya da aile üyelerine bakmak zorundadır;

• Okul başarısı düşüktür ;

• Okullarını ve yaşadıkları yeri sık sık değiştirmek zorundadır.

İtalya’da erken okul terki yapan öğrencilerin sayısını azaltmak 2007-2013 Ulusal Strateji Siste-

mindeki bölgesel politika hedeflerinden biridir. Son yıllarda yaşanan gelişmelere rağmen, birçok

bölgede, özellikle Güney ve Adalar bölgesinde erken okul terkini oranını %10un altına indirmek

10 http://www.internazionale.it/opinione/jacopo-ottaviani/2015/02/20/scuola-studenti-italia-abbandono

31

uzun bir çaba gerektirmektedir. Tablo 2’de 2013 yılında Güney ve Adalar bölgesindeki erken okul

terki oranının %21.4; Merkez ve Kuzey bölgelerde bu oranın %14.1 olduğu görülmektedir:

Table 8 - Bölge ve Cinsiyete Göre Erken Okul Terki Durumu

Sicilya, tüm İtalya bölgeleri içinde en yüksek orana sahiptir. Güney bölgedeki yüksek oranların se-

bebi, ekonomik ve sosyal zorluklardır. Kuzey bölgelerde ise, tam tersine, erken okul terkinin sebebi

iş dünyasına kolay geçiş olmasıdır: birçok fabrika ve endüstri işletmeleri vasıfsız işçi aramaktadır

ve birçok genç ailesinden bağımsız olmak için okulu terk ederek bu fabrikalarda çalışmayı tercih

etmektedir.

Erken okul terkine sebep olan faktörler ülkeden ülkeye değişse de, etkisiz politikaların sebep old-

uğu 3 temel eksiklik aynıdır.

32

1. Kapsamlı strateji eksikliği: Daha kapsamlı stratejiler geliştirmeye karşı büyük

bir eğilim olmasına rağmen, erken okul terkine yönelik stratejik yaklaşımlar Üye De-

vletlerde henüz uygulamaya konulamamıştır. Dahası, ilgili paydaşlar yeni sistemlerin

geliştirilmesi ve uygulamaya konulması çalışmalarına dahil olmamaktadır. 2013 yılı

Mart ayında erken okul terkini azaltmaya yönelik gerçekleştirilen bir değerlendirmeye

göre iş dünyası, gençlerin iş temelli öğrenmelerine yönelik daha fazla fırsatlar sunmalı,

erken okul terki riski altında bulunanlar için rehberlik hizmetleri geliştirmeli ve onların

okuldan iş hayatına geçişini kolaylaştırmalıdır.

2. Kanıta dayalı politika oluşturma eksikliği: Bazı istisnalar dışında, Üye Devlet-

ler erken okul terki yapanların geçmişi ve erken okul terkinin sebepleriyle ilgili detaylı

bilgiye sahip değildir. 2014 yılı Mart ayında gerçekleştirilen diğer bir değerlendirmeye

göre, sadece birkaç ülke erken okul terkiyle ilgili sistematik bilgi toplamakta, elde ettiği

verileri analiz etmekte ve gözlemlemektedir.

3. Yetersiz önleme ve erken müdahele çalışmaları: Üye Devletler erken okul terkini

önleme konusuna daha fazla önem vermeye başlamıştır, ancak onların hem sistem

düzeyinde hem de bireysel eğitim ve öğretim kurumlarında, önleme ve erken müdahale

çalışmalarına daha fazla odaklanmaları gerekmektedir. Sistem düzeyinde önleme te-

dbirleri, özellikle okul eğitimindeki problemler, sınıf tekrarının olumsuz yönleri, erken

okul terki riski altında bulunanlara verilen yetersiz destek ve mesleki eğitimin çekiciliğini

arttırmaya yönelik çalışmalar doğrultusunda olmalıdır.

İtalya, bu eksikliklere kısmen de olsa çözüm bulabilmek için önceden kullanılan Bütünleştirici

Anketler sistemi yerine Ulusal Öğrenci Kayıt Sistemini oluşturmuştur. İki sistem arasındaki

temel fark, Ulusal Öğrenci Kayıt Sisteminin daha kesin veriler içermesidir. Bütünleştirici Anketler

Sistemi ders yılı başındaki öğrenci sayısıyla, anket sonundaki öğrenci sayısı arasındaki farka

bakmaktadır. Ulusal Öğrenci Kayıt Sistemi ise öğrenciler 14 yaşına gelen kadar erken okul

terkiyle mücadelede önemli bir araç olmaktadır. Bu çevrimiçi veritabanı sayesinde, okullar, özel

yada devlet farketmeksizin, her bir öğrenci için öğrenci devamsızlıklarını güncellemekte ve böyl-

ece erken okul terkiyle mücadele daha kolay olmaktadır.

Eğitim programlarına kayıt oranları Bilgi toplumunda yüksek öğretim, iş dünyasına kolay geçiş yapmak, iş hayatı boyunca

devam eden öğrenmeleri gerçekleştirmek ve daha aktif sosyal katılım için önemlidir. İtalya’da

15-19 yaş arası gençlerin eğitime katılma oranının artması memnun edici bir sonuçtur. 2012

33

yılında, 15-19 yaş arası gençlerin eğitim programlarına kayıt oranı %82.4 (2011’e göre % 1 den

fazla artış olmuştur), 20-29 yaş arasındakilerin ise %21.6 ( 2011’e göre %0.5 oranında artış ol-

muştur) olarak belirlenmiştir.

Tablo 9Avrupadaki 15-19 ve 20-29 yaşları arasındaki gençlerin eğitim programlarına katılma

oranlarını göstermektedir.

Tablo 9 -Eğitim programlarına kayıt oranları

Eğitim programlarına kayıt oranları

15-19 yaş 20-29 yaş

Belçika 94,0 32,6

İrlanda 93,3 21,6

Hollanda 93,3 35,7

Macaristan 92,7 26,7

Polonya 92,5 30,6

Slovenya 92,3 34,2

Çek Cumhuriyeti 90,2 26,0

Almanya 89,7 33,1

Danimarka 87,4 43,3

Portekiz 86,5 24,4

İspanya 86,4 27,9

Estonya 86,1 28,7

Finlandiya 85,9 41,8

İsveç 85,6 36,4

Slovakya 85,4 21,3

Yunanistan 85,3 41,5

Fransa 83,6 20,9

İTALYA 80,8 21,4

Avusturya 78,9 25,9

Birleşik Krallık 78,4 19,4

Lüksemburg 76,6 12,7

AB21 86,9 28,9

ÜLKELER

34

İtalya, Avrupa ülkeleri arasında en düşük orana sahiptir ve tekrar belirtilmelidir ki bu oran güney

bölgelerde hesaplanan oranlardan ortaya çıkmaktadır. İtalya’nın genel ortalaması iyi olsa da,

Tablo 10’da görüleceği üzere bu bölgeler ve özellikle Sicilya için daha çok çalışma yapılması

gerekmektedir.

35

BÖLGELER

Emília Romanha 89,7 28,1

Marche 89,3 22,6

Abruzzo 88,0 32,3

Toscana 87,9 27,2

Umbria 87,6 25,3

Lazio 87,5 30,8

Trento 86,4 22,9

Molise 85,1 17,4

Veneto 84,8 17,8

Região da Lombardia

Representaram 83,0 21,6

Ligúria 82,5 21,0

Friuli Venezia Giulia 82,2 23,5

Sardenha 81,8 19,3

Basilicata 81,8 9,5

Campânia 79,1 20,7

Na Calábria 78,8 16,2

Apúlia 78,4 15,9

Piemonte 78,4 20,6

Vale de Aosta 77,4 6,2

Sicília 75,9 18,3

Bolzano/Bozen (b) 73,1 4,3

A ITÁLIA 82,4 21,6

Eğitim

Programlarına Kayıt

Oranları

15-19 20-29

yaş yaş

Erken Okul Terki, Çalışmayan ve Eğitime De-vam Etmeyen Gençler

Erken okul terkinin önemli sonuçlarından

biri de gençlerin eğitimlerine devam etmemesi

ve çalışmamasıdır. İtalya, bu alanda da yüksek

bir oranla, Yunanistan’dan sonra 2.sırada yer al-

maktadır. Bu kategoride, gerek Avrupada gerek-

se İtalya’da kadınların oranı erkenlerin oranından

oldukça yüksektir. Erken Okul Terki ve Çalışmay-

an ve Eğitime Devam Etmeyen Gençlerin oran-

ları birleştirildiğinde, ortaya çıkan sonuç oldukça

üzücüdür çünkü bu durum bir devletin, genel ola-

rak Avrupa’nın, itici gücü olması gereken birçok

gencin sosyal olarak dışlanmış olduğunun ve zor

koşullar altında yaşadığının göstergesidir.

Birkez daha altı çizilmelidir ki, aşağıdaki 2 tabloda,

19-29 yaş arasındaki gençlerin oranı göz önüne

alındığında, Avrupa’nın ve İtalya’nın güney bölgel-

eri, en yüksek orana sahiptir.

36

Çalışmayan ve Eğitime Devam Etmeyen Gençler

Ülkeler Toplam Erkek Kadın

Yunanistan 28,9 27,0 30,8

İTALYA 26,0 24,4 27,7

Bulgaristan 25,7 23,8 27,8

İspanya 22,5 22,8 22,1

Hırvatistan 20,9 21,5 20,3

Kıbrıs 20,4 20,7 20,1

Romanya 19,6 16,3 23,1

Slovakya 19,0 16,2 21,9

Macaristan 18,8 14,9 22,7

Irlanda 18,6 18,4 18,7

Portekiz 16,7 16,2 17,2

Polonya 16,2 13,4 19,1

Litvanya 15,6 13,9 17,3

Belçika 14,9 14,1 15,7

Birleşik Krallık 14,7 11,9 17,6

Estonya 14,3 11,1 17,5

Fransa 13,8 12,3 15,3

Litvanya 13,7 13,2 14,3

Slovenya 12,9 11,7 14,1

Çek Cum. 12,8 8,2 17,7

Malta 11,3 9,3 13,4

Finlandiya 10,9 10,4 11,4

Almanya 8,7 6,8 10,7

Avusturya 8,3 7,1 9,4

İsveç 7,9 7,5 8,3

Danimarka 7,5 7,0 8,1

Lüksemburg 7,2 6,7 7,8

Hollanda 7,1 6,7 7,6

AB28 15,9 14,1 17,7

Tablo 11 – Avrupa Birliği Ülkelerinde Çalışmayan

ve Eğitime Devam Etmeyen Gençler

Tablo 12 önemli bir gösterge sunmaktadır: Ulu-

slararası ekonomik krizin başladığı 2009 yılından

sonra çalışmayan ve eğitime devam etmeyen

gençlerin sayısı, güney yada kuzey bölge farket-

meksizin, artış göstermiştir. Merkez ve Kuzey bölg-

elerinin verileri Güney Adalarıyla karşılaştırıldığın-

da, Güney bölgelerinin oranı Merkez ve Kuzey

bölgelerinden 2 kat daha fazladır.

37

Sicilya, çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gençlerin oranı bakımından da en kötü ve en

üzücü verilere sahiptir. Gençlerin neredeyse % 40’ı çalışmamakta, okumamakta ve iş arama-

maktadır çünkü cesaretleri kırılmıştır. Çalışmayan ve eğitime devam etmeyen Sicilyalı gençlerin

sayısı oldukça fazladır: 500.000 Sicilyalı okumamakta, çalışmamakta ve herhangi bir eğitim

görmemektedir. Bölgenin toplam nüfusunun 5 milyon olduğu düşünülürse, bölgenin ekonomisi-

ne katkıda bulunmayanların sayısı çok fazladır. Rakamlarla konuşmak gerekirse, bu durumun

İtalya’ya bedeli 26 milyar avro civarındadır11. Avrupa Sosyal Fonu yardımıyla, gençlerin iş bulma-

11 http://www.lavocedinewyork.com/mediterraneo/2015/02/27/in-sicilia-500mila-giovani-neet-non-studiano-non-lavorano-e-non-cerca-no-occupazione

38

larına yardımcı olmak için, Sicilya yaklaşık 900 milyon avroya sahip olmasına rağmen bürokrasi

ve bölge hükümetleri, bu paranın kullanımını kolaylaştırmak için katkıda bulunmamışlardır.

5.5 Portekiz’de DurumYEREL EĞİTİM DURUMU Eğitim ve mesleki yeterlilik düzeyi, bölgelerin ve belediyelerin sosyal gelişimlerini, iş

durumlarını, toplumun yaşam standartlarını, fakirlik ve dışlanma derecelerini yansıtan iki büyük

gösterge olarak kabul edilmektedir.

Toplumsal dışlanmada, özellikle gençlerin dışlanma sorunları konusunda; okullar göz ardı edil-

memesi gereken önemli bir faktördür.

Arcos de Valdevez’de, Valdevez Devlet Okulları ve Epralima Meslek Okulu bulunmaktadır. Far-

klı alanlarda eğitim veren kuruluşlar da vardır ancak bunlar, zorunlu eğitimin dışında kalan ve

akademik denkliği bulunmayan bireyleri hedef almaktadır.

Valdevez Devlet Okulları, şu bölümlerden oluşmaktadır.

• J. I. de Soajo (anaokulu);

• J. I. de Lamela – Giela (anaokulu);

• J. I. de Assento – Paço (anaokulu);

• J.I. De Vila Fonche (anaokulu);

• Escola Básica de Távora – Padre Himalaia;

• Centro Escolar Prof. António Machado (EB1) (ilkokul);

• Centro Escolar Dr. Manuel da Costa Brandão (integrada C/JI) (anaokul, ilkokul ve

temel okul)

• EB1 de Eira do Penedo, Soajo (ilkokul);

• E.B.2,3/S de Arcos de Valdevez (ilk ve ortaokul).

Özel okullar, okul öncesi ve anaokulu ile sınırlıdır ve şu kurumlardan oluşmaktadır: Centro So-

cial e Paroquial of Ponte da Barca; Centro Social e Paroquial of Vale; Centro Social e Paroquial

ofGuilhadeses; Santa Casa da Misericórdia of de Arcos de Valdevez ve Associação Social e

Recreativa da Juventude of Vila Fonche.

2008/2009 ve 2011/2012 akademik yıllarında söz konusu okullarda çeşitli düzeylerde eğitim

alan öğrenci sayısı aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

39

Şekil-1 “Diagnóstico Social de Arcos de Valdevez” de Yerel Okullara Devam Eden Öğrenci SayılarıAşağıdaki grafikte görüleceği üzere; temel okullardaki öğrenci sayıları artmış ancak mesleki kursla-

ra (Seviye II) devam eden öğrenci sayıları azalmıştır.

Şekil 2 - Temel Okullara Devam Eden Öğrenci Sayıları Kaynak: “Diagnóstico Social de Arcos de

Valdevez”

Orta öğretim düzeyinde ise, aşağıdaki grafikte düzenli kurslara devam eden öğrenci sayılarında

azalma olduğu meslek kurslarına devam eden öğrenci sayılarında ise artış olduğu görülmektedir.

(seviye 4).

40

Şekil 3 – Orta Öğretim ve Mesleki Kurslara Devam Eden Öğrenci Sayıları (Seviye IV)

Kaynak: “Diagnóstico Social de Arcos de Valdevez”

Ulusal Eğitim Durumu Tablo 13’de görüleceği üzere, zorunlu eğitimi tamamlamadan gerçekleştirilen erken okul

terkleri birçok Avrupa ülkesini olduğu gibi Portekiz’i de etkilemiştir.

2011 yılından itibaren ilerleme kaydetmesine rağmen, Portekiz hala %23.2 oranıyla Avrupa

Birliği ortalamasından % 9.7 oranında uzaktır.

Sonuçlar cinsiyet açısından incelendiğinde, erkekler, bu alanda oldukça ilerleme kaydetmesine

rağmen, sistemden ilk ayrılandır.

Orta öğretimi tamamlama ve ileri eğitimde yetişkinleri yakalama oranının artması için daha ye-

0%

2%

4%

6%

8%

10%

Genel Lise Meslek Lisesi

2008/2009

2009/2010

2010/2011

2011/2012

Şekil 4 -Devlet Okullarındaki Terk Verileri Kaynak: “Diagnóstico Social de Arcos de Valdevez”

41

nilikçi ve daha etkili stratejilerin benimsenmesi gerekmektedir.

Tablo 13 - Avrupa Birliği (27) , Avrupa Bölgesi ve diğer Avrupa Ülkelerinde 18-24 yaş arası 9.

Sınıfa başlayan ancak eğitime devam etmeyen gençlerin oranı Kaynak: Eurostat (veritabanı) güncelleme 25Haziran 2012

42

Erken Okul Terki Verileri Erken okul terkini en çok erkekler yapmaktadır. Geçen yıl, Portekiz’de erken okul terki oranı er-

Kaynak: Pordata / INE (Ulusal İstatistik Kurumu)

43

keklerde %20.7 kızlarda ise %14.1 olarak belirlenmiştir.

Ulusal Okul Terki Verileri

Kaynak: Pordata / INE (Ulusal İstatistik Kurulu)

44

6. ANKET RAPORU

6.1 EPRALIMA (Portekiz)Teorik ÇerçeveDevamsızlık ve Okul Terki Devamsızlık ve okuldan kaçma, dikkat çeken yeni bir gerçek ve toplumların gençlerin

ihtiyaçları ve sosyalleşmesiyle ilgili deneyimlediği büyük değişime yönelik bir değerlendirme ol-

mamasına rağmen mevcut eğitim sisteminin 2 temel problemidir. Mendes’e göre (2006) (Melo

2008), erken okul terki sadece birey için değil aynı zamanda tüm ülkenin gelişimini yansıtan

toplum için de olumsuz yansımaları olan ciddi bir problemdir. Bu yüzden, Mendes (2006) (Melo

2008) bu durumun analiz edilmesinin ve bununla ilgili önlemler alınmasının acil olduğunu savun-

maktadır.

UNESCO, okul terkini şu şekilde açıklamaktadır: Okul terki, öğrencinin dahil olduğu öğrenme

döngüsünü tamamlamadan bırakması gerçeğidir (Melo, 2008).

Bu tanıma göre erken okul terki, öğrenim döngüsünü tamamlamadan okulu bırakmaya karar ve-

ren öğrenciler tarafından ortaya çıkan bir problemdir (Tavares, 1990). Bununla birlikte, bu karar

ani alınan bir karar değildir, oldukça uzun süreçli tutarsızlıkların, başarısızlıkların ve okula ilginin

azalması gibi durumların sonucudur ( Melo 2008). Sosyal açıdan bakıldığında erken okul terki,

tüm toplumların insan kaynaklarındaki başarısızlık ve fakirleşmedir.

Bununla birlikte gerekli önleyici stratejiler geliştirmek için sadece erken okul terki yapanlar değil

aynı zamanda terk etme riski altında bulunanlar da göz önüne alınmalıdır.

Carneiro’ya göre (1997) (Melo 2008), erken okul terki, genellikle dışlanan öğrencilerin okula

gelmek istememesinden kaynaklanmaktadır. Süreçteki birleşik çıktı olan erken okul terkinde

öğrenci; okul ve okulun sosyal, ekonomik, coğrafik ve kültürel yapısı arasındaki temel faktör

olarak vurgulanmaktadır.

Erken Okul Terki Risk Faktörleri Erken okul terkinin nedenlerini daha iyi anlayabilmek için 3 gerçek göz önünde bulun-

durulmalıdır: öğrenci, sosyal çevre ve okul (Benavente, 1976).

KNÜPE (2006)’e göre; günümüzde çocuklar ve gençler okula isteksiz ve motivasyonsuz gel-

mektedir, bu durum devamsızlık ve okul terkini beraberinde getirmektedir. Zenti (2000)’ye göre,

motivasyon eksikliğinden oluşan bir çok problem vardır. Bununla birlikte hassas, enerjik ve ya-

45

ratıcı öğretmenler bu durumla mücadele ederek sorunu çözebilir.

Huertas (2001)’a göre, motivasyon, duyusal ve zihinsel bileşenlerden oluşan psikolojik bir

süreçtir ve insanoğlunun fiziksel enerjisidir.

Motivasyon, bireyin kendi içinde oluşan ve bireyi fiziksel ve zihinsel olarak herekete geçmeye

iten bir süreçtir. Bir arzuyu ya da isteği bastırmak için davranışa enerji ve yön veren iç faktörlere

de motivasyon denmektedir. Motivasyon, öğrencilerin aktivitelerini olumlu yönde gerçekleştirme-

lerini sağlayan temel faktördür. Öğrenciyi dersin önemini algılayıp çalışmaya iterse olumlu, an-

cak öğrenciyi tehdit, kınama ve ceza yoluyla çalışmaya iterse fiziksel yada psikolojik olarak

olumsuz olabilir.

Öğrenciler, dış faktörler tarafından da motive olabilir. Bu, ailesi ve öğretmenlerinin baskısından

dolayı sadece iyi not almak isteyen öğrencilerin durumudur. Bu tür motivasyon, öğretmenler ve

aileler tarafından verilen bir görevin sonucuyla ilgili bir dış güçle ya da bazen iç faktörlerle de or-

taya çıkabilir. Motivasyon, öğrencinin neyi öğrenmeye ihtiyacı varsa onu öğrenmek için gerekeni

yapmasını sağlar.

Motivasyon, öğrenme sürecinde anahtar unsurdur. Motivasyon olmadan öğrenme de olmaz.

Bu nedenle öğrenci, öğrenmeye ihtiyaç duyduğunu hissettiği zaman daha çok motive olmakta-

dır. Bu ihtiyaç yoluyla, öğrenci başarma duygusunu hissedebilmek için kendini verilen görevleri

tamamlamaya adamaktadır. Öğrencinin okul notlarını düzeltebilmesi için bu notları almasının

gerekliliğini ve önemini iyi anlaması gerekmektedir. Weiner (1985)’a göre, sıradan eylemler,

öğrencilerin davranışlarına yön veren özellikleri hakkında kendilerine bilgi verir. Sıradan lokus

(Schneider, 1985), başkalarının tutum ve davranışları, fiziksel çevrenin özellikleri, verilen görev-

in zorluk düzeyi gibi öğrenciden kaynaklı olmayan dış faktörler ile yetenek, dikkat, sarfedilen

çaba gibi öğrencinin karakteristik özelliklerine bağlı olan iç faktörleri ayırt etmektedir. İnsanlar,

hayatları boyunca, kişisel ve iş yaşamlarında onları motive etse de etmese de bir takım amaç

ve hedefler belirler.

Huertas (2001), motivasyonun amaç ve hedeflerle ilişkili olması gerektiğini, iyi bir öğretmenin

öğrencilerine öğrenmeye motive edecek hedefleri öğretmesinin önemini vurgulamaktadır. Aynı

zamanda öğretmenin rolünün, öğrencilerin bilgi ve tutum becerileri hakkında onları etkilemek

değil öğrenme motivasyonlarının gelişimini etkilemek olduğunu iddia etmektedir (KNÜPE 2006).

Öğrencilerin kararlarını etkileyen ailenin ekonomik durumu ve sosyal çevre gibi dış faktörler de

vardır.

Okulumuzun yer aldığı Alto Lima bölgesi, son on yılda niteliksel olarak ilerlemesine rağmen iç

bölgeleri yaşlanan nüfus, çölleşme ve gençlik göçünden etkilenmektedir.

46

Olumsuz eğilimlerin tersine çevrilmesi ve gençlerin göçten etkilenmemesini sağlayacak koşull-

arın yaratılması insan kaynaklarının niteliğine yapılan yatırımları içermektedir. Ancak, insan kay-

naklarının niteliğine ciddi bir yatırım yapmak için, erken okul terkiyle derhal mücadele edilmelidir.

Bu duruma karşı verilen mücadele, hepimizin istediği kalite standartlarına ulaşabilmek için okul-

larda ve dolayısıyla okulların faaliyet gösterdiği ortamlarda kararlı ve etkili olmalıdır.

Metodolojik Çerçeve Bu araştırmada nicel yöntem kullanılmıştır.

Hedef Grup Araştırmanın hedef grubu, 14-24 yaşları arasında olan Arcos de Valdevez, Ponte de

Lima, Ponte da Barca’da bulunan EPRALIMA (Portekiz) , Aydın ili Nazilli ilçesinde bulunan Nahit

Menteşe Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (Türkiye) ve Valencia’da bulunan Centro Integrado

Público de Formación Profesional Misericórdia (İspanya) okullarında öğrenim görmekte olan

öğrencilerdir.

Veri Toplama Araçları Bu araştırmada veri toplamak için anket kullanılmıştır.

Anket, EPRALIMA’da 300, Nahit Menteşe’de 230 ve CIPFPM’de 155 öğrenci üzerinde uygu-

lanmıştır.

Veri Toplama İşlemi Verileri topladıktan sonra, üç temel kavram doğrultusunda ilerlenmiştir: tanımlama, analiz

ve yorumlama.

“ Sonuçların sunumlarıyla ilgili prosedür nitel ve nicel analizlere dayanmaktadır. (Flowers, 1994) “

Kullanılan araştırma metodunda nicel veriler işlendiğinden ötürü sonuçlar grafik ve tablo kul-

lanılarak açıklanmıştır.

EPRALIMA SonuçlarıSoru 2 - CinsiyetAnketin uygulandığı 300 öğrencinin 153 (%51) tanesi erkek; 147 (%49) tanesi kız öğrencidir.

%51Erkek

%49Kız

Grafik 1 – Cinsiyet Farkı

47

Soru 3 – YaşAnketin uygulandığı 300 öğrencinin 28 tanesi 15, 63 tanesi 16, 91 tanesi 17, 71 tanesi 18 ve 47

tanesi 19 yaşındadır.

Soru 4 – Yarı zamanlı bir işte çalışıyor musunuz?Anketin uygulandığı 300 öğrencinin 35 (%12) tanesi yarı zamanlı bir işte çalışmakta; 265 (%88)

tanesi yarı zamanlı bir işte çalışmamaktadır.

Grafik 2 – Yaş

Grafik 3 –Yarı zamanlı işte çalışan öğrencilerin oranı

48

Soru 4 – Haftada kaç saat çalışmaktasınız?Anketin uygulandığı 300 öğrenciden yarı zamanlı işte çalışan 35 öğrencinin 7’si 4-8 saat

arasında çalışmakta, 9’u 8-12 saat arasında çalışmakta, 9’u 12-16 saat arasında çalışmakta,

5’i 16-20 saat arasında, 3’ü 20-24 saat arasında ve 2’si de 24-30 saat arasında çalışmaktadır.

Soru 5- Şuan devam ettiğiniz eğitim programı nedir? Anketin uygulandığı 300 öğrenciden 89’u Restaurant/Bar , 34 ‘ü Pastacılık, 6’sı Sosyal Hiz-

metler , 31’i İletişim, Pazarlama, Halkla İlişkiler ve Reklamcılık , 44’ü 3D Dijital Tasarım , 5’i Ye-

nilenebilir Enerji , 32’si Elektronik, Otomasyon ve Bilgisayar , 6’sı Elektrik Kurulum , 7’si Moda

Tasarımı , 10’u Planlama, 17’si Sağlık , 4’ü Satış , 15 ‘i Estetik-Kozmetik Programlarında

okumaktadır.

Grafik 4 – Haftalık çalışma saatleri

Grafik 5 – Eğitim Programları

49

Soru 6-Kayıtlı bulunduğunuz eğitim programının ilk yılında mısınız?134 öğrencinin 125’i (%93) okudukları eğitim programın ilk yılında olduklarını; 9’u (%7) ise ilk

yılında olmadıklarını belirtmişlerdir.

Soru 6 – Mesleki bir kursa ilk katılımınız mı? (2. Ve 3. Sınıf öğrencilerinde değiştirilmiştir) 166 öğrenciden 150’si (%90) ilk defa bir mesleki kursa katıldığını belirtmiş; 16’sı (%10) ise

mesleki kursa katılımlarının ilk olmadığını belirtmiştir.

Soru 7- Bu okula hangi yolla kaydoldunuz? (öğrencinin merkezi sınav yoluyla mı yoksa farklı bir yolla mı okula kaydolduğunu öğrenmeyi amaçlamaktadır)

Portekiz’deki öğrenciler 9. Sınıfı tamamlayabilmek için merkezi bir sınava tabidir. Ancak bu

sınav öğrencilerin Profesyonel Eğitime doğrudan ulaşmasını sağlamaz, genellikle mesleki

eğitimi seçerler çünkü mesleki eğitim programları onların hoşlandığı ve okulda öğrenim gören

arkadaşları yoluyla daha fazla bigiye eriştikleri programlardır.

Grafik 6- Eğitim programının ilk yılında olan öğrencilerin oranı

Grafik 7 – İlk defa mesleki kursa katılan öğrencilerin oranı

50

Soru 8 – Öğrenim görmekte olduğunuz program ilk tercihiniz mi? Anketin uygulandığı 300 öğrenciden 199’u (%66) ilk tercihlerinde okumakta, 101’i (%34) ise

ilk tercihinde okumamaktadır.

Grafik 8 – Eğitim Programı

Soru 9 – Öğrenim görmekte olduğunuz eğitim programıyla ilgili görüşleriniz nelerdir? Anketin uygulandığı 300 öğrenciden 131’i (%44) yaptığı seçimin doğru olduğunu, 81’i (%27)

seçtiği eğitim programının yeterli olduğunu, 82’si (%27) eğitim programıyla ilgili şüpheleri-

nin olduğunu ancak program değiştirmeyi düşünmediğini, 6’sı (%2) ise eğitim programını

değiştirmeyi düşündüğünü ifade etmiştir.

Grafik 9 – Eğitim programıyla ilgili görüşler

Soru 9.1- Hangi eğitim programını seçmek istersiniz? ( 9.soruda 4.şıkkı işaretlediyseniz cevap veriniz )Okumakta olduğu eğitim programını değiştirmeyi düşünen 6 öğrenciden 2’si Pastacılık, 2’si

Sağlık Asistanlığı ve diğer 2’si de Beslenme Programlarını seçmek istediklerini ifade etmiştir.

51

Grafik 10 –2015-2016 Eğitim Öğretim yılındaki akademik hedefler

Soru 10 - 2015-2016 Eğitim Öğretim yılındaki akademik hedefleriniz nelerdir?

Soru 11 - Aşağıda farklı etkinliklerinin listesi mevcuttur.Her birine ne derece hakim olduğun-uzu değerlendirin. Emin Değilim (1 2) Kesinlikle Eminim (5 6)Aşağıda göreceğimiz üzere, neredeyse bütün sorularda öğrenciler 4 ve 6 arasında hakimiyet düz-

eyine sahiptir.

52

Grafik 11 –Öğrenci hakimiyetlerinin oranları

53

6.2 Nahit Menteşe Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (Türkiye)Metodolojik Çerçeve Bu araştırmada nicel yöntem kullanılmıştır.

Hedef Grup Bu anketin hedef grubu Nahit Menteşe Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde öğrenim görm-

ekte olan 14-18 yaşları arasındaki 9. Sınıf öğrencileridir.

Veri Toplama Araçları Veri toplamak için anket kullanılmıştır.

Anket 9. Sınıfta öğrenim görmekte olan 230 öğrenci üzerinde uygulanmıştır.

Veri Toplama İşlemiBu anket “Don’t Waste Your Future” Erasmus+ Projesi kapsamında geliştirilmiş olup, öğrenci-

lerin akademik başarılarını arttırırken akademik basamaklarını da incelemek amacıyla geliştir-

ilmiştir.

Nicel yöntem kullanıldığı için sonuçlar grafik ve tablolarla sunulmuştur.

NAHİT MENTEŞE MESLEKİ ve TEKNİK ANADOLU LİSESİ SonuçlarıSoru 2 - CinsiyetAnket Nahit Menteşe Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde öğrenim görmekte olan 230 kız

öğrenciye uygulanmıştır.

Soru 3 - YaşAnketin uygulandığıu 230 öğrencinin 21’i 14, 139’u 15, 57’si 16 ve 13’ü 17 yaşındadır.

Grafik1 – Yaş

54

Soru 4 – Yarı zamanlı bir işte çalışıyor musunuz?Öğrencilerin hiç biri yarı zamanlı bir işte çalışmamaktadır.

Soru 5- Şuan devam ettiğiniz eğitim programı nedir? Türkiye’de 9.sınıf düzeyinde öğrenim gören öğrenciler lise ikinci sınıf olana kadar herhangi bir

eğitim programı seçemezler. Tüm lise türlerinde 9. Sınıf düzeyinde aynı dersler görülmektedir.

Soru 6-Kayıtlı bulunduğunuz eğitim programının ilk yılında mısınız?Anketin uygulandığı 230 öğrenciden 182’si (%79) kayıtlı bulundukları eğitim programının ilk

yılında olduklarını, 48’i (%21) ise ilk yılında olmadıklarını belirtmişlerdir.

Soru 7- Bu okula hangi yolla kaydoldunuz? (öğrencinin merkezi sınav yoluyla mı yoksa

farklı bir yolla mı okula kaydolduğunu öğrenmeyi amaçlamaktadır)

Türkiye’de öğrenciler ilköğretimin son yılında merkezi bir sınava girmektedir. Bu sınavdan

aldıkları sonuca göre, öğrenciler puanlarının yeterli olduğu liselerde öğrenim görmeye hak

kazanmaktadır.

Grafik 2 –Eğitim programının ilk yılında olan öğrencilerin oranı

55

Soru 8 –Öğrenim görmekte olduğunuz program ilk tercihiniz mi?Aşağıda görüldüğü üzere 129 (%56) öğrenci ilk tercihlerinde öğrenim görmekte, 101 (%44) öğrenci

ise ilk tercihlerinde öğrenim görmemektedir. Bu durum, öğrencilerin neredeyse yarısının okula ter-

cihleri dışında geldiklerini göstermektedir.

Grafik 3 – Eğitim programı tercihleri

Soru 9 – Öğrenim görmekte olduğunuz eğitim programıyla ilgili görüşleriniz nelerdir?

Grafik 4– Eğitim programıyla ilgili görüşler

56

Soru 10 - 2015-2016 Eğitim Öğretim yılındaki akademik hedefleriniz nelerdir?

Grafik 5 –2015-2016 Eğitim Öğretim yılındaki akademik hedefler

Soru 11 - Aşağıda farklı etkinliklerinin listesi mevcuttur.Her birine ne derece hakim ol-duğunuzu değerlendirin. Emin Değilim (1 2) Kesinlikle Eminim (5 6)

57

Grafik 6 – Öğrenci hakimiyetlerinin oranları

58

6.3 CIPFPM Misericordia (İspanya)Metodolojik Çerçeve Bu ankette nicel yöntem kullanılmıştır.

Hedef Grup CIPFPM meslek lisesi öğrencileri bu anketin hedef grubunu oluşturmaktadır.

Veri Toplama Araçları Veri toplamak için anket kullanılmıştır.

Anket 155 öğrenci üzerinde uygulanmıştır.

Veri Toplama İşlemiBu anket “Don’t Waste Your Future” Erasmus+ Projesi kapsamında geliştirilmiş olup, öğrenci-

lerin akademik başarılarını arttırırken akademik basamaklarını da incelemek amacıyla geliştir-

ilmiştir.

CIPFPM Misericordia SonuçlarıSoru 2 - CinsiyetAnketin uygulandığı öğrencilerin %49.6’sı erkek, % 50.4’ü kızdır.

Grafik 1 –Cinsiyet Farkı

Kız%50

Erkek%50

59

Soru 3 - YaşAnketin uygulandığı öğrencilerin ortalama yaşı 24’tür.

Soru 4 – Yarı zamanlı bir işte çalışıyor musunuz?

Öğrencilerin %20’si yarı zamanlı bir işte çalışmaktadır.

Öğrenciler yarı zamanlı çalıştıkları işte haftada ortalama 16.9 saat geçirmektedir.

Soru 5- Şuan devam ettiğiniz eğitim programı nedir? 16 İleri Sosyal Bakım, 8 Temel Mesleki Eğitim Yönetimi,13 Telekomünikasyon, 26 İleri Yönetim,

22 Ticaret, 9 Temel Mesleki Elektronik, 48 Engelli Görevlisi.

Grafik 2 –Eğitim Programları

Soru 6-Kayıtlı bulunduğunuz eğitim programının ilk yılında mısınız?Ankette yer alan öğrencilerin %90.3’ü eğitim programının ilk yılında olup %9.7’si eğitim pro-

gramının ilk yılında değildir

Evet%90

Hayır%10

Grafik 3- Eğitim programının ilk yılında olan öğrencilerin oranı

60

Soru 7- Bu okula hangi yolla kaydoldunuz? (öğrencinin merkezi sınav yoluyla mı yoksa

farklı bir yolla mı okula kaydolduğunu öğrenmeyi amaçlamaktadır)

İspanya’da okula kaydolmanın çeşitli seçenekleri vardır. Buna göre, öğrencilerin %31’i bölge

sınavını geçerek, %16.7’si lisans derecesine sahip olarak, %36.4’ü zorunlu ortaöğretim yoluyla,

%2.3’ü temel mesleki eğitim programları yoluyla, %1.5’i ise temel mesleki eğitimden ileri mesleki

eğitime geçiş yoluyla okulda bulunmaktadır.

Soru 8 – Öğrenim görmekte olduğunuz program ilk tercihiniz mi? Ankete katılan öğrencilerin %79.4’ü ilk tercihlerinde öğrenim görmekte olup % 20.6 sı ise ilk ter-

cihlerinde öğrenim görmemektedir.

Grafik 5- Eğitim Programları

Grafik 4 – Okula hangi yolla kaydolduğu

61

Soru 9 – Öğrenim görmekte olduğunuz eğitim programıyla ilgili görüşleriniz nelerdir?

a) Öğrencilerin % 32’si yaptığı seçimin doğru olduğuna inanmaktadır.

b) Öğrencilerin % 48.7’si eğitim programının yeterli olduğunu düşünmektedir.

c) Öğrencilerin % 15.8’i programla ilgili şüpheleri olsa da program değiştirmeyi düşünmemek-

tedir.

d) Öğrencilerin % 3.5’i program değiştirmeyi düşünmektedir. Bu öğrenciler, gemicilik, bilişim,

spor ve görsel-işitsel vb. programlara geçmeyi istemektedir.

Grafik 6 – Eğitim programıyla ilgili görüşler

Soru 10 - 2015-2016 Eğitim Öğretim yılındaki akademik hedefleriniz nelerdir? a) % 58.2 en yüksek notu almak

b) % 34.2 ortalama bir not almak

c) % 7.6 sadece sınıfı geçmek

Grafik 7 –2015-2016 Eğitim Öğretim yılındaki akademik hedefler

62

Soru 11 - Aşağıda farklı etkinliklerinin listesi mevcuttur.Her birine ne derece hakim ol-duğunuzu değerlendirin. Emin Değilim (1 2) Kesinlikle Eminim (5 6)

Grafik 8 – Öğrenci hakimiyetlerinin oranları

63

6.4 EPRALIMA, Nahit Menteşe ve CIPFPM Sonuçları: KARŞILAŞTIRMASoru 2 - CinsiyetEPRALIMA –300 öğrenciden 153’ü (%51) erkek, 147‘si (%49) kız öğrencidir.

Nahit –230 öğrencinin tamamı kız öğrencidir.

CIPFPM MISERICORDIA – 155 öğrenciden 77’si (%49.6) erkek, 78’i (50.4) kız öğrencidir.

0

50

100

150

200

250

EPRALIMA Nahit CIPFPM

Erkek

Kız

Grafik 1 –Cinsiyet Farkı

Soru 3 – YaşEPRALIMA - 300 öğrenciden 28’i 15, 63’ü 16, 91’i 17, 71’i 18 ve 47’si ise 19 yaşındadır.

Nahit - 230 öğrenciden 21’i 14, 139’u 15, 57’si 16, 13’ü 17 yaşındadır.

CIPFPM MISERICORDIA – Ortalama yaş 24’tür.

Grafik 2 – Yaş

64

Soru 4 – Yarı zamanlı bir işte çalışıyor musunuz?EPRALIMA - 300 öğrenciden 35’i (%12) yarı zamanlı bir işte çalıştıklarını, 265’i (%88) ise yarı

zamanlı bir işte çalışmadıklarını ifade etmişlerdir.

Nahit – Öğrencilerin hiçbiri yarı zamanlı bir işte çalışmamaktadır.

CIPFPM MISERICORDIA - 31 (%20) öğrenci yarı zamanlı bir işte çalışmaktadır. Bu öğrenciler

haftada ortalama 16.9 saatini işte geçirmektedir.

0

50

100

150

200

250

300

EPRALIMA Nahit CIPFPM

Evet

Hayır

Grafik 3 –Yarı zamanlı işte çalışan öğrencilerin oranı

Question 4.1 - Haftada kaç saat çalışmaktasınız?EPRALIMA - 300 öğrenciden yarı zamanlı çalışan 35 öğrencinin 7’si 4-8 saat arasında, 9’u 8-12

saat arasında, 9’u 12-16 saat arasında, 5’i 16-20 saat arasında, 3’ü 20-24 saat arasında ve 2’si

24-30 saat arasında çalışmaktadır.

Nahit - Öğrencilerin hiçbiri yarı zamanlı bir işte çalışmamaktadır.

CIPFPM MISERICORDIA – Öğrenciler haftada ortalama 16.9 saatini işte geçirmektedir.

0

5

10

15

20

25

30

35

4-8 saat 8-12 saat 12-16 saat 16-20 saat 20-24 saat 24-30 saat

EPRALIMA

Nahit

CIPFPM

Grafik 4 – Haftalık çalışma saatleri

65

Soru 5 - Şuan devam ettiğiniz eğitim programı nedir? Nahit - Türkiye’de 9.sınıf düzeyinde öğrenim gören öğrenciler lise ikinci sınıf olana kadar herhan-

gi bir eğitim programı seçemezler. Tüm lise türlerinde 9. Sınıf düzeyinde aynı dersler görülme-

ktedir.

EPRALIMA - Anketin uygulandığı 300 öğrenciden 89’u Restaurant/Bar, 34’ü Pastacılık, 6’sı

Sosyal Hizmetler, 31’i İletişim, Pazarlama, Halkla İlişkiler ve Reklamcılık, 44’ü 3D Dijital Ta-

sarım, 5’i Yenilenebilir Enerji, 32’si Elektronik, Otomasyon ve Bilgisayar, 6’sı Elektrik Kurulum,

7’si Moda Tasarımı, 10’u Planlama, 17’si Sağlık Asistanlığı, 4’ü Satış, 15’i Estetik- Kozmetik

Uzmanlığı Programlarında okumaktadır.

Grafik 5 –EPRALIMA Eğitim Programları

66

CIPFPM MISERICORDIA – Anketin uygulandığı 155 öğrenciden 16’sı İleri Sosyal Bakım, 8’i

Temel Mesleki Eğitim Yönetimi, 13’ü Telekomünikasyon, 26’sı İleri Yönetim, 22’si Ticaret, 9’u

Temel Mesleki Elektronik ve 48’i Engelli Görevlisi programlarında okumaktadır.

Grafik 6 –CIPFPM MISERICORDIA Eğitim Programları

Soru 6-Kayıtlı bulunduğunuz eğitim programının ilk yılında mısınız?EPRALIMA – 134 öğrenciden 125’i (%93) kayıtlı bulundukları eğitim programının ilk yılında ol-

duklarını, 9’u (%7) ise ilk yılında olmadıklarını belirtmişlerdir.

Nahit – 230 öğrenciden 182’si (%79) kayıtlı bulundukları eğitim programının ilk yılında ol-

duklarını, 48’i (%21) ise ilk yılında olmadıklarını belirtmişlerdir.

CIPFPM MISERICORDIA – Öğrencilerin %90.3 ü kayıtlı bulundukları eğitim programının ilk

yılında olduklarını, %9.7 si ise ilk yılında olmadıklarını belirtmişlerdir.

Grafik 7- Eğitim programının ilk yılında olan öğrencilerin oranı

67

Soru 7- Bu okula hangi yolla kaydoldunuz? (öğrencinin merkezi sınav yoluyla mı yoksa farklı bir yolla mı okula kaydolduğunu öğrenmeyi amaçlamaktadır)

EPRALIMA - Portekiz’deki öğrenciler 9. Sınıfı tamamlayabilmek için merkezi bir sınava tabi-

dir. Ancak bu sınav öğrencilerin Profesyonel Eğitime doğrudan ulaşmasını sağlamaz, genellikle

mesleki eğitimi seçerler çünkü mesleki eğitim programları onların hoşlandığı ve okulda öğrenim

gören arkadaşları yoluyla daha fazla bigiye eriştikleri programlardır.

Nahit - Türkiye’de öğrenciler ilköğretimin son yılında merkezi bir sınava girmektedir. Bu sınav-

dan aldıkları sonuca göre, öğrenciler puanlarının yeterli olduğu liselerde öğrenim görmeye hak

kazanmaktadır.

CIPFPM MISERICORDIA - İspanya’da okula kaydolmanın çeşitli seçenekleri vardır. Buna göre,

öğrencilerin %31’i bölge sınavını geçerek, %16.7’si lisans derecesine sahip olarak, %36.4’ü

zorunlu ortaöğretim yoluyla, %2.3’ü temel mesleki eğitim programları yoluyla, %1.5’i ise temel

mesleki eğitimden ileri mesleki eğitime geçiş yoluyla okulda bulunmaktadır.

Soru 8 – Öğrenim görmekte olduğunuz program ilk tercihiniz mi? EPRALIMA - 300 öğrencinin 199’u (%66) okumakta olduğu programın ilk tercihi olduğunu, 101’i

(%34) ise ilk tercihi olmadığını belirtmiştir.

Nahit - 129 ( %56 ) öğrenci ilk tercihlerinde okuduğunu, 101 (%44) öğrenci ise ilk tercihlerinde

okumadığını ifade etmiştir. Bu durum öğrencilerin neredeyse yarısının okula tercihleri dışında

geldiğini göstermektedir.

CIPFPM MISERICORDIA – Öğrencilerin %79.4’ü ilk tercihlerinde okumakta, %20.6’sı ise ilk

tercihlerinde okumamaktad ır.

Grafik 8 – Eğitim Programları

68

Soru 9 – Öğrenim görmekte olduğunuz eğitim programıyla ilgili görüşleriniz nelerdir? EPRALIMA - Anketin uygulandığı 300 öğrenciden 131’i (%44) yaptığı seçimin doğru olduğunu,

81’i (%27) seçtiği eğitim programının yeterli olduğunu, 82’si (%27) eğitim programıyla ilgili

şüphelerinin olduğunu ancak program değiştirmeyi düşünmediğini, 6’sı (%2) ise eğitim pro-

gramını değiştirmeyi düşündüğünü ifade etmiştir.

Nahit - 230 öğrenciden 133’ü (%58) yaptığı seçimin doğru olduğunu, 44’ü (%19) seçtiği eğitim

programının yeterli olduğunu, 48’i (%21) eğitim programıyla ilgili şüphelerinin olduğunu ancak

program değiştirmeyi düşünmediğini, 5’i (%2) ise eğitim programını değiştirmeyi düşündüğünü

ifade etmiştir.

CIPFPM MISERICORDIA – 150 öğrenciden 48’i (%32) yaptığı seçimin doğru olduğunu, 73’ü

(%48.7) seçtiği eğitim programının yeterli olduğunu, 24’ü (%15.8) eğitim programıyla ilgili

şüphelerinin olduğunu ancak program değiştirmeyi düşünmediğini, 5’i (%3.5) ise eğitim pro-

gramını değiştirmeyi düşündüğünü ifade etmiştir.

0%10%20%30%40%50%60%70%

Yaptığımseçimin doğru

olduğunaeminim

Eğitimprogramının

benim içinyeterli

olduğunudüşünüyorum

Seçimimkonusunda

şüphelerim olsada şuana kadar

değiştirmeyidüşünmedim

Bu seçtiğimalanı ( Eğitim

programı)değiştirmeyi

düşünüyorum

Epralima

Nahit

CIPFPM

Grafik 9 – Eğitim programıyla ilgili görüşler

Soru 9.1- Hangi eğitim programını seçmek istersiniz?( 9.soruda 4.şıkkı işaretlediyseniz cevap veriniz) EPRALIMA – Eğitim programını değiştirmeyi düşünen 6 öğrencinin 2’si Pastacılık, 2’si Sağlık

Asistanlığı ve 2’si de Beslenme programlarına katılmak istediklerini belirtmiştir.

69

Soru 10 - 2015-2016 Eğitim Öğretim yılındaki akademik hedefleriniz nelerdir?

Grafik 10 –2015-2016 Eğitim Öğretim yılındaki akademik hedefler

Soru 11 - Aşağıda farklı etkinliklerinin listesi mevcuttur.Her birine ne derece hakim olduğun-uzu değerlendirin. Emin değilim(1 2) Kesinlikle eminim (5 6)Aşağıda göreceğimiz üzere, neredeyse bütün sorularda öğrenciler 4 ve 6 arasında hakimiyet düz-

eyine sahiptir.

Üç kurumun ortalama sonuçları aşağıda verilmiştir. EPRALIMA

70

Nahit

CIPFPM MISERICORDIA

71

72

6.5 Sonuç Sonuçlara bakılırsa, risk belirleyici faktörlerden bir tanesinin ailenin ekonomik problemleri

olduğu görülmektedir. EPRALIMA’daki öğrencilerin %12’si, CIPFPM’deki öğrencilerin %20’si yarı

zamanlı bir işte çalışmaktadır. Sadece Türkiye’deki öğrenciler yarı zamanlı bir işte çalışmam-

aktadır, belki de bu durum tüm öğrencilerin kız olmasından kaynaklanmaktadır. Göz önünde

bulundurulması gereken diğer bir nokta da eğitim programlarının öğrencilerin ilk tercihlerinin

olmamasıdır (EPRALIMA %34,Nahit Menteşe %44 ve CIPFPM %21). Bu faktör, motivasyon

eksikliğine ve erken okul terkine yol açmaktadır, çünkü öğrenciler okudukları eğitim programıyla

kendilerini bütünleştirememektedir.

EPRALIMA’dan %27, Nahit Menteşe’den %21, CIPFPM’den % 16 oranında öğrencinin eğitim

programını değiştirme ile ilgili şüpheleri olduğu sonucunu çıkarmak mümkündür.

İlgili diğer bir durum ise EPRALIMA’dan %20, Nahit Menteşe’den %24, CIPFPM’den %8 oranında

öğrencinin iyi not alma konusunda motivasyonunun olmadığı ve tek isteklerinin öğrenim görm-

ekte oldukları eğitim programını tamamlamak olduğudur. Bu durum, muhtemelen öğrencilerin

kendi istekleriyle değil de ailelerinin baskılarıyla okulda olmalarından kaynaklanmaktadır.

Bu sorunların üstesinden gelmek için okullar, çevredeki eğitim kurumları ve yerel paydaşlarla

ortaklık ağı kurarak işbirlikçi bir çalışma ortamı yaratmaya yardımcı olacak stratejiler geliştirmel-

idir, ancak bu şekilde okullar öğrencilerin yaşadıkları zorluklarla mücadele edebilecektir.

Okul öğrenci davranışları üzerinde önemli bir rol oynamaktadır çünkü okulu bırakmak isteyen

öğrenciler, ilgi çekici ve motive edici faaliyetler sayesinde nihai sonuca ve nitelik kazanmaya

daha istekli olduklarından bu durum erken okul terkinin azalmasına katkıda bulunmaktadır.

Erken okul terkiyle mücadele sınıfta karşılaştıkları farklı gerçeklerle yüzleşebilen, enerjik ve

motivasyonu yüksek öğretmenlerle mümkündür. “Ayrımcılığın en kötü biçimi bütün insanlara

aynı şekilde davranmaktır”, çünkü tüm insanlar kendi özellik ve benzersizlikleriyle donatılmıştır.

73

7. ERKEN OKUL TERKİYLE MÜCADELEDE İYİ UYGULAMA-LAR VE STRATEJİLER

7.1 TürkiyeErken Okul Terkine Yönelik Okul Düzeyinde Önerilen Bazı Politikalar :

• Akademik başarı düzeyi düşük olan öğrenciler tarafından “zor” olarak algılanan dersle

rin haf¬talık ders programında aynı günlerde toplanmayacak biçimde dengeli dağılımını

sağlamak.

• Okula yeni başlayan öğrencilere yönelik olarak uyum programları düzenlemek.

• Akademik kapasiteleri farklı olan öğrencilerin zorlanmadan takip edebilecekleri farklı

güçlük düzeylerinde seçmeli dersler oluşturmak.

• Ailenin okula katılımını güçlendirecek, etkili iletişim ve iş birliği sağlayacak etkinlikler

dü-zenlemek.

• Ailenin okula katılımına yönelik var olan koşullar içinde fiziksel mekânlar oluşturmak.

• Okul-aile iş birliğinin yönünü sadece okuldan aileye değil, aileden-okula da bilgi

paylaşımı sağlamak üzere yeniden tasarlamak.

• Sorunun çözümüne yönelik olarak okul-aile iş birliği süreçleri kapsamında aile ziyaret-

leri yapmak.

• Okul rehberlik hizmetleri çerçevesinde risk grubundaki çocukların ailelerine yönelik

danış¬manlık ve eğitim hizmetleri sunmak.

• Sosyal, kültürel ve sportif etkinlikleri tüm öğrencilerin katılımını sağlayacak biçimde

yeniden düzenlemek.

• Rehber öğretmen ve ilgili müdür yardımcısı koordinasyonunda tüm öğrencilerin akade-

mik başarılarını izlemek ve telafi eğitimleri sunmak.

• Okulu başta öğrenciler olmak üzere tüm paydaşlar için bir yaşam alanı haline getirmek

ve herkes için güvenli bir ortam oluşturmak.

• Okul ikliminde okula, öğrenmeye, eğitime, öğretmene ve etkinliklere yönelik olumlu bir

algı yaratmak.

• Okulun ödev politikasını belirlemek ve uygulamak (öğrenilenlerin tekrarı, proje ve

sosyal etkinlik ödevleri gibi)

74

7.2 Birleşik KrallıkSon Eğitim Politikaları ve Gelişmeler Sistemi, işverenlerin ve öğrencilerin ihtiyaçlarına yönelik daha titiz ve duyarlı bir hale ge-

tirmek için yapılan planlamalar, “Becerilerde Titizlik ve Duyarlılık” isimli politika yazısında belirtil-

miştir. Bu durum, iş deneyimi ve temel becerileri olmayan gençlere iş hayatına atılmadan önce

staj yapma programını sunmuştur.

6 hafta ve 6 ay arasında süren programın ana amacı gençlere yüksek kalitede iş deneyimi

kazandırmak, onları çalışma hayatına hazırlamak ve İngilizce ve Matematik alanında eğitim

sunmaktır. Sosyal olarak dezavantajlı geçmişten gelen ve okulu terk etme riski olan öğrenciler

(çocuk veya ailesine bakanlar, sağlık problemi olanlar, genç bakıcılar, davranış problemi olanlar,

madde bağımlıları ve evi olmayan gençler) için özel hedefli politikalar ve ölçümler bu programda

yerini almıştır.

Eğitim ve Kariyer Danışmanlığı Eğitim ve kariyer danışmanlığının, erken okul terkiyle mücadelede önleme, müdahale ve

telafi stratejileriyle eğitim programına dahil olması çok önemli görülmektedir. Okullarda, yasal

olarak her öğrenciye 8.yıldan (12-13 yaş) 13. Yıla (17-18 yaş) kadar bağımsız kariyer danışma-

nlığı hizmeti verme zorunluluğu vardır. Okullar bu hizmeti nasıl sunmaya karar vereceğinin soru-

mluğunu kendisi alır ancak bu hizmet, tarafsız olmalı, eğitim seçeneklerinin tümünü kapsamalı

ve öğrencilerin ilgi alanları doğrultusunda gerçekleştirilmelidir.

Rehberlik hizmetini verecek personel öğretmen yada danışman olabilir. Koşullar, aynı zaman-

da internet üzerinden ve telefondan hizmet vererek yada yüzyüze danışmanlık hizmetlerini de

kapsayabilir.

Birleşik Krallık Stratejik Öncelikleri “Okula Katılımı Sağlamak ve Geleceği Kurmak” stratejisi, okullara, mesleki eğitime ve

yeterliliklere yapılan reformların eğitim, öğretim ve iş dünyasına katılan gençlerin sayısını nasıl

arttırdığını göstermektedir. Bunun yanısıra uzun süre devam etmeme riski altında bulunan

öğrenciler için daha da ileri gitmek gerekmektedir. Aşağıda bu stratejinin önceliklerinin özeti yer

almaktadır:

Ekonomide dengeli ve sürdürülebilir bir gelişme sağlamanın yanı sıra bu stratejide, 16- 24 yaş

arasındaki gençlerin eğitim, öğretim ve iş dünyasına katılımını maksimum düzeye çıkartabilmek

amacıyla 5 öncelik belirlenmiştir.

75

Öncelik 1: Okula katılımı arttırmak ve sonrasında küresel ekonomide rekabete girebilmek için

gerekli olan becerileri gençlere kazandırmak;

Öncelik 2: 2015 yılında 16-17 yaşındaki gençlerin eğitime katılımını sağlamayı hedefleyen ve

bu doğrultuda çalışmalar yapan yerel ortakların daha etkili ve koordineli hizmetler sunmasına

yardımcı olmak;

Öncelik 3: Gençlere daha kaliteli staj yapma ve çalışma deneyimi sunmaları hususunda işver-

enleri desteklemek ve motive etmek;

Öncelik 4: “Evrensel Kredi, Çalışma Programı ve İngiltere Çalışsın” Programları yoluyla gençl-

ere ihtiyaç duydukları kişisel maddi desteği sağlamak;

Öncelik 5: Daha fazla zarar oluşmadan gelecek 3 yıl için gençlerin hem çalışıp hem kazan-

masını destekleyen “Gençlik Anlaşmasını” yürürlüğe koymak.

7.3 İspanya İspanya’da öğrenciler eğitimin öneminin yeteri kadar farkında değildir.

Rafael de Hoyos - World Bank tarafından yapılan bir araştırmaya göre, erkek öğrencilerin % 25’i

kız öğrencilerin ise %35’i gelecekteki maaşları ve olası hayat standartları bakımından eğitimin

faydalarını küçümsemektedir.Eğer öğrenciler bu anlamda bilinçlendirilirse erken okul terki riski

azalır.

7.4 İtalya Erken Okul Terki Nasıl Azaltılır?

Alınan veriler üzerinde yapılan analizlere göre, erken okul terki oranını azaltmak için bazı kilit

noktaların altını çizmek, öğrencileri okula yönlendirmek, onların gelecekteki sosyal statülerini

arttıracak bir beceri elde etmelerini teşvik etmek ve gelecek nesillerin seviyesini arttırmaya ka-

tkıda bulunmalarını sağlamak mümkündür.

Mücadele, gençlerin okulda kalmalarını teşvik etmek, gelecekte iş bulabilmeleri için üst düz-

ey nitelikler elde etmelerini sağlamak, toplumsal dışlanma ve yoksulluktan kaçınmak amacıyla

daha ilgi çekici eğitim rotası sunmak yoluyla gerçekleşmektedir.

Ulusal araştırma merkezleri tarafından yapılan çalışmalara göre, eğitim sistemleri, risk altında

bulunan öğrencilerin eğitsel, duygusal ve sosyal ihtiyaçlarını yeterince karşılamamaktadır. So-

nuç olarak da, öğrenciler kendilerini yetersiz hissetmekte, motivasyon ve uyaran eksikliği sebe-

biyle okulu bırakmayı tercih etmektedir.

Erken okul terkiyle ilgili bir diğer faktör de eğitim programları ve iş dünyasının ihtiyaçları arasınd-

aki kopukluktur. Gençler, iş bulmaya ihtiyaç duyduklarında, okul eğitimlerinin faydası olacağına

76

dair güvene sahip değildir.

Zorunlu ve zorunlu olmayan eğitimler arasındaki geçiş sisteminin esnekliği de erken okul terki

oranını belirlemede etkilidir.

Diğer önemli bir konu da , eğitim sistemlerinin öğrencilerin bölümler ( akademik, teknik veya me-

sleki) arasında geçiş yapmasına izin vermemesidir. Bölüm seçiminde hata yapan yada ilgi alan-

ları sık sık değişen öğrenciler, denklik ve bölümler arası geçiş zorluğu sebebiyle eğitim program-

larını değiştiremeyebilir. Bu öğrenciler de kendilerini hapsedilmiş hissederek hem başladıkları

programı bitirmek hem de zorunlu eğitim sonrasında çalışmalarını devam ettirmek istemeyebilir.

Öğrencilerin okul terkini azaltmak için olası bir çözüm de, bazı ülkelerde var olan kariyer danışma-

nlığıdır: Danışman, bölüm seçiminde yardıma ihtiyacı olan öğrencilere gerekli desteği sağlayac-

aktır. Öğrenciler, kendi doğal yeteneklerini belirleyerek çalışmalarını sonlandırmada kendilerini

daha motive hissedecekdir. Bu durum, çalışma programının başında yanlış tercih yaptıklarından

dolayı erken okul terki riski altında bulunan öğrenciler için bir çözüm olabilir.

Avrupa ve İtalya’daki erken okul terki oranlarıyla ilgili yapılan çalışmaların sonucuna göre erken

okul terki yapan öğrencilerin sayısı geçmişe göre daha az olsa da bu rakamlar yine de daha

derin analiz edilmelidir.Birçok Üye Devlet okul terklerini azaltmak için olumlu çalışmalar yap-

maktadır ve İtalya da bu yönde çalışmalarına devam etmektedir. Verilerden ortaya çıkan üzücü

sonuç ise güneyde ve doğuda yer alan Üye Devletlerin bu büyük problemi çözmek için gerekli

önlemlere adapte olmada daha çok güçlükle karşılaşmasıdır.

Genel olarak Avrupa için söylenenler İtalya için de geçerlidir. İtalya, okul eğitimiyle ilgili yeni uy-

gulamaların adaptasyonu, iş dünyası ve okul eğitimi arasında bağ kurma, zorunlu eğitim yaşını

yükseltme ve erken okul terkini azaltma için Ulusal Öğrenci Kayıt Sistemini geliştirme alan-

larında çalışmalar yapmaktadır.Fakat bütün bu önlemler adapte edilse ve hatta İtalya AB2020

hedefine ulaşsa bile, ülkenin güney bölgelerindeki erken okul terki sayısını azaltmak için daha

çok çalışma yapılması gerekir. Özellikle Sicilya tüm bölgeler arasında en kötü rakamlara sahip

olan bölgedir ve son yıllarda Sicila’da okullaşma ile ilgili çok az ilerleme kaydedilmiştir. 2013

yılında 4 öğrenciden 1’i herhangi bir sertifika ya da diploma almadan okulu bırakmıştır. Bu duru-

mla mücadele etmek ve bu oranı azaltmak için, bölgesel yetkililer kolay para kazanma yolundan

etkilenebilecek genç insanların sayısını azaltmak için en riskli okulların öğleden sonra açık kal-

ma süresini uzatmayı teklif etmiştir.

Fakat erken okul terki oranı, genç Sicilya nüfusunun durumunu yansıtan tek üzücü veri değildir:

Çalışmayan ve eğitime devam etmeyen gençlerin oranı %40 ile Avrupanın en yüksek oranlarınd-

an biridir. Eğer bu iki veri bir araya getirilirse, gençlerin çoğunluğu işsizlik, toplumsal dışlanma

77

ve yoksulluk riski altında bulunduğu için, bu bölgede gelecekte ciddi problemler yaşanacak-

tır. Yapılması gereken şey, gençlerin gelecekteki sosyoekonomik statülerini geliştirecek, daha

sağlıklı ve iyi bir yaşam sürmelerini sağlayacak olan eğitimin ve öğretimin önemi hakkındaki

farkındalıklarını arttırmaktır.

7.5 PortekizUygulanan Stratejiler Hedefimiz erken okul terki oranını % 10 un altına indirmektir. Bu hedef doğrultusunda

uyguladığımız stratejiler aşağıda belirtilmiştir:

• Risk altında bulunan öğrencileri belirlemek için veri toplamak;

• Risk altında bulunan öğrencileri izlememizi sağlayan strateji ve metodlar uygulamak;

• Yerel toplumun ihtiyaçlarını ve gençlerin beklentilerini karşılayan eğitim seçeneklerini

çeşitlendirme yoluyla erken okul terkini önlemeye çalışmak;

• Ailelerin eğitim sürecine katılımını sağlamak;

• Özellikle 7. ve 12. Sınıflar arasındaki öğrencileri desteklemek için gerekli stratejiler

oluşturarak başarısızlıkla mücadele etmek.

78

8. KAYNAKÇA

1. http://www.meb.gov.tr/earged/unicef/S%C4%B1n%C4%B1f%20Tekrar%C4%B1,%20

Okul%20Terki%20Politika%20Raporu.pdf

2. http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Europe_2020_indicators_-_edu-

cation

3. http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=t-

gs00106&plugiN=1

4. http://www.ons.gov.uk/ons/rel/lms/labour-market-statistics/august-2015/statistical-bulletin.

html

5. http://www.ons.gov.uk/ons/rel/lms/young-people-not-in-education--employment-or-training--

neets-/index.html

6. Post16.STATISTICS@education.gsi.gov.uk:

7. https://www.gov.uk/government/collections/statistics-neet

10. ONS statistical bulletin: UK Labour Market, May 2016

11. Local Authorities’ Client Caseload Information System (CCIS),

‘Building Engagement, Building Futures’ Our Strategy to Maximise the Participation of 16-24

Year Olds in Education, Training and Work

79