Democratic Oversight of the Security Sector:Turkey and the World

DCAF - TESEV Series in Security Sector Studies - 1

Güvenlik Sektöründe Demokratik Gözetim:Türkiye ve Dünya

DCAF - TESEV Güvenlik Sektörü Çal›flmalar› Dizisi - 1

Güvenlik Sektöründe Demokratik Gözetim:Türkiye ve Dünya

DCAF - TESEV Güvenlik Sektörü Çal›flmalar› Dizisi - 1

TESEV Yay›nlar›ISBN: 975-8112-50-3

Editör: Volkan AytarÇeviriler: Ela Uysal, Funda Soysal

Metin Düzeltme: Z. Selen Artan, Ferda Balancar, Burcu Çopuro¤lu, Derya

Demirler, Sanem Güner, Jonathan LevackMetin Çözümü : Defne Över

Bas›m Yeri : Sena Ofset Tel: 0212 613 38 46

Bu kitab›n tüm haklar› sakl›d›r. Kitab›nhiçbir bölümü,Türkiye Ekonomik ve Sosyal

Etüdler Vakf›’n›n (TESEV) izni olmadan,hiçbir elektronik veya mekanik formatta ve

araçla (fotokopi, kay›t, bilgi depolama vb.)ço¤alt›lamaz.

COPYRIGHT © fiUBAT 2005 TESEV 1. Bask›: fiubat 2005

Gözden Geçirilmifl ve Geniflletilmifl 2. Bask›: Mart 2006

TESEVBANKALAR CADDES‹ N0:2 KAT:3M‹NERVA HAN, KARAKÖY 34425

‹STANBUL TEL:+90.212.292.89.03 PBX

FAKS:+90.212.292.90.46info@tesev.org.tr.www.tesev.org.tr

Bu kitapta yer alan görüfller yazarlara aittir ve bir kurumolarak TESEV’in görüflleriyle bire bir örtüflmeyebilir.

Bu kitab›n yay›mlanmas›nda katk›lar›ndan ötürü Aç›k ToplumEnstitüsü-Türkiye'ye ve TESEV Yüksek Dan›flma Kurulu'na

teflekkürü borç biliriz.

Democratic Oversight of the Security Sector:Turkey and the World

DCAF - TESEV Series in Security Sector Studies - 1

TESEV PublicationsISBN: 975-8112-50-3

Editor: Volkan AytarTranslations : Ela Uysal, Funda SoysalText Corrections : Z. Selen Artan, Ferda Balancar, Burcu Çopuro¤lu, DeryaDemirler, Sanem Güner, Jonathan LevackTranscriptions : Defne ÖverPrinter : Sena Ofset Tel: 0212 613 38 46

All rights reserved. No part of this book maybe reproduced in any form by any electronicor mechanical means (includingphotocopying, recording, or informationstorage and retrieval) without permission ofTurkish Economic and Social StudiesFoundation (TESEV)

COPYRIGHT © FEBRUARY 2005 TESEV 1st Edition: February 2005Revised and Extended 2nd Edition: March 2006

TESEVBANKALAR CADDESI N0:2 3RD FLOORMINERVA HAN, KARAKÖY 34425 ISTANBUL - TURKEYTEL:+90.212.292.89.03 PBXFAX:+90.212.292.90.46info@tesev.org.tr.www.tesev.org.tr

The views expressed in this book are those of the authors,and do not necessarily reflect the views of TESEV.

We would like to thank Open Society Institute - Turkey andTESEV’s Higher Advisory Council for their valuableassistance that made this book possible.

Türkiye Ekonomik veSosyal Etüdler Vakf›

DEMOCRATICOVERSIGHT OFTHE SECURITYSECTOR:TURKEY ANDTHE WORLD

Willem F. Van Eekelen

Philipp Fluri

Alain Faupin

Pál Dunay

Can Paker

Mehmet Dülger

Ümit Cizre

fierif Say›n

GÜVENL‹KSEKTÖRÜNDEDEMOKRAT‹K

GÖZET‹M:TÜRK‹YE VE

DÜNYA

Geneva Centre for theDemocratic Control of Armed Forces

1

Editör / EditorVolkan Aytar

DCAF - TESEVSeries inSecurity SectorStudies

DCAF - TESEVGüvenlik Sektörü

Çal›flmalar›Dizisi

DEMOCRATIC HORIZONS IN THE SECURITY SECTOR PROJECT 6

EDITOR'S NOTE 8Volkan Aytar

PREFACE 10Ümit Cizre

OVERSIGHT AND GUIDANCE: THE RELEVANCE OF PARLIAMENTARYOVERSIGHT FOR THE SECURITY SECTOR AND ITS REFORM 12Philipp Fluri

Opening Speech 25WHY IS TESEV INVOLVED?Can Paker

THE POLITICS OF THE OVERSIGHT OF THE SECURITY SECTOR IN TURKEY:THE PARLIAMENTARY DIMENSION 28Mehmet Dülger

PARLIAMENTARY DIMENSION OF SECURITY SECTOR GOVERNANCE INTHE EUROPEAN CONTEXT 37Willem F. Van Eekelen

Q & A SESSION - 1 46Mehmet Dülger & Willem F. van Eekelen

NEW HORIZONS IN THE PARLIAMENTARY OVERSIGHT OF THE SECURITYSECTOR: RELEVANCE FOR TURKEY 59Ümit Cizre

DELEGATION OF AUTHORITY AND THE CHAIN OF ACCOUNTABILITY 68fierif Say›n

Q&A SESSION - 2 73Ümit Cizre & fierif Say›n

DEFENSE PROCUREMENT DECISION-MAKING and LOBBYING: A WESTEUROPEAN VIEW 82Alain Faupin

SECURITY SECTOR GOVERNANCE and EUROPEAN INTEGRATION 100Pál Dunay

Q&A SESSION - 3 114Pál Dunay & Alain Faupin

CONTRIBUTORS 120

On TESEV, DCAF and IPU 124

DCAF-TESEV SERIES IN SECURITY SECTOR STUDIES 126

GÜVENL‹K SEKTÖRÜNDE DEMOKRAT‹K AÇILIMLAR PROJES‹ 6

ED‹TÖRÜN NOTU 8Volkan Aytar

SUNUfi 10Ümit Cizre

GÖZET‹M VE REHBERL‹K : PARLAMENTER GÖZET‹M‹N GÜVENL‹KSEKTÖRÜ VE REFORMU AÇISINDAN ÖNEM‹ 12Philipp Fluri

Aç›l›fl Konuflmas› 25TESEV NEY‹ AMAÇLIYOR?Can Paker

TÜRK‹YE'DE GÜVENL‹K SEKTÖRÜ GÖZET‹M‹N‹N S‹YASET‹:PARLAMENTER BOYUT 28Mehmet Dülger

AVRUPA BA⁄LAMINDA GÜVENL‹K SEKTÖRÜ YÖNET‹fi‹M‹N‹NPARLAMENTER BOYUTU 37Willem F. Van Eekelen

SORU-CEVAP OTURUMU - 1 46Mehmet Dülger & Willem F. van Eekelen

GÜVENL‹K SEKTÖRÜNÜN PARLAMENTER GÖZET‹M‹NDE YEN‹ UFUKLAR:TÜRK‹YE ‹Ç‹N ÖNEM‹ 59Ümit Cizre

YETK‹ EMANET‹ VE HESAP VERME Z‹NC‹R‹ 68fierif Say›n

SORU-CEVAP OTURUMU - 2 73Ümit Cizre & fierif Say›n

SAVUNMA TEDAR‹⁄‹NDE KARAR VERME ve KUL‹SÇ‹L‹K: B‹R BATIAVRUPA BAKIfiI 82Alain Faupin

GÜVENL‹K SEKTÖRÜ YÖNET‹fi‹M‹ ve AVRUPA ENTEGRASYONU 100Pál Dunay

SORU-CEVAP OTURUMU - 3 114Pál Dunay & Alain Faupin

KATILIMCILAR 120

TESEV, DCAF ve PAB HAKKINDA 124

DCAF-TESEV GÜVENL‹K SEKTÖRÜ ÇALIfiMALARI K‹TAP D‹Z‹S‹ 126

‹Ç‹NDEK‹LER CONTENTS

Türk Silahl› Kuvvetleri’nin süre giden siyasalve toplumsal “a¤›rl›¤›” konusu Türkiyetarihinin en önemli ve karmafl›k konular›aras›nda görülmektedir. Son dönemde de,ülkemizdeki “Sivil-Asker iliflkileri”nindemokratik standartlarla uyum halinegelmesinin gerekti¤i, AvrupaKomisyonu’nun y›ll›k “Türkiye ‹lerlemeRaporlar›”nda da alt› çizilen bir noktad›r.Konunun, Türkiye’nin AB üyelik sürecininen önemli meselelerinden biri olaca¤›aflikârd›r. Bunun, sivil toplumun taleplerinitemel alarak, hükümet, meclis ve (silahl›kuvvetler, polis, jandarma ve di¤erleri gibi)güvenlik sektörü kurumlar› aras›nda sa¤l›kl›bir iflbirli¤iyle gerçeklefltirilebilece¤inidüflünebiliriz. Türkiye’deki sivil-askeriliflkilerinin AB standartlar› ve art›kevrenselleflen demokratik kurallar ile uyumhaline getirilmesinin yan› s›ra, esasl› birgüvenlik sektörü ve bürokrasisi reformunungerçeklefltirilmesi sorunu, önümüzdeki y›llar(hatta on y›llar) boyunca Türkiyegündeminin en üst s›ralar›nda yer alacakt›r.

Burada alt› çizilmesi gereken bir nokta,güvenlik sektörü ve bürokrasisi reformunun,yaln›zca sivil-asker iliflkilerine de¤il, yurttafl-merkezli bir çerçeve içinde tüm iç güvenlikkurumlar›n› üzerinde demokratik denetim vegözetim mekanizmalar› kurulmas› konusunaodaklanmas› gerekti¤idir. Konu, “Sivil-Askeriliflkileri” yaklafl›m›n›n dar ve ço¤u zamankafa kar›flt›ran çerçevesinin d›fl›nda, tümçeflitlilik ve karmafl›kl›¤› içindeanlafl›lmal›d›r. Ne yaz›k ki Türkiye’de“reform” ve “silahl› kuvvetlerin denetimi”kavramlar› bile hala büyük tart›flmalaryaratabilmektedir. TESEV, haylipolitiklefltirilmifl -hatta ideolojiklefltirilmifl-bu “zor” konuya so¤ukkanl›, nesnel vebilimsel bir yaklafl›m›n öncüsü olmay› ve busorunlar›n tart›fl›lmas›n›n

DEMOCRATIC HORIZONS IN THE SECURITY SECTORPROJECT

GÜVENL‹K SEKTÖRÜNDEDEMOKRAT‹K AÇILIMLARPROJES‹

The longitudinal political and social “weight”of the Turkish Armed Forces, and theimbalances ensued, are considered among themost important and complex issues inTurkish history. Recently, the need forfurther harmonization of the TurkishCivilian-Military Relations (CMR) with thedemocratic standards was underlined at theEuropean Commission’s (EC) successiveAnnual Progress Reports on Turkey. Theissue will no doubt be among the mostimportant issues in Turkey’s EU accessionprocess. One could claim this can best beachieved by a healthy cooperation betweenthe government, parliament and securitysector institutions (the armed forces, thepolice department, the gendarmerie, andothers) with the assistance of expert opinion,and by taking into consideration thedemands stemming from civil society.Moreover, apart from the issue ofharmonization of the Turkish CMR with theEU standards and universal democraticnorms, the vitally important problem ofimplementing a substantive Security Sectorand Bureaucracy Reform (SSBR) wouldcertainly be on the top of Turkey’s agenda foryears (even decades) to come.

SSBR shall cover not only CMR-related issuesbut also involve the establishment ofdemocratic control and oversightmechanisms on all domestic securityinstitutions by taking a citizen-centeredapproach. Placed at a context going farbeyond the narrow and somewhat misleadingconfines of a mere CMR issue, the problemneeds to be addressed in its diversity andcomplexity. Since the very concepts of“reform” and “control of the armed forces”still remain controversial in Turkey, TESEVaims to contribute to this (potentially divisiveand politicized) process by helping

6

“normalize” the debates on the issue, in acool-headed, objective and scientific manner.In this context, the fruitful past collaborationbetween the Geneva-based Centre for theDemocratic Control of Armed Forces (DCAF –the Republic of Turkey is a founding membersince November 20th, 2003) and TESEVseems to be becoming even more crucial inhelping shape the ongoing process (indeed,the EC’s 2005 Turkey Progress Report laudedTESEV & DCAF’s work). TESEV strives tofurther the agenda of democratic and civilianoversight of the security sector by taking asits target audience, legislators, mediaprofessionals and civil society at large.National and international symposia,presentations at the Special Commissions ofthe Turkish Grand National Assembly, aswell as documentary and critical studies onthe Security Sector are among theinterlocking project activities and outputs.

normallefltirilmesine katk›da bulunmay›amaçlamaktad›r. Tam da bu ba¤lamda,TESEV’in, (Türkiye Cumhuriyeti’nin 20Kas›m 2003’ten beri kurucu üyesi oldu¤u)Cenevre’deki Silahl› Kuvvetlerin DemokratikDenetimi merkeziyle kurdu¤u iflbirli¤igiderek önemli hale gelmektedir. NitekimAvrupa Komisyonu’nun “2005 Türkiye‹lerleme Raporu”nda TESEV ve DCAF’›nortak çal›flmalar›ndan övgüylebahsedilmektedir. TESEV, güvenliksektörünün demokratik ve sivil gözetimigündemini ileriye tafl›mak yolunda hedefkitlesi olarak milletvekillerini, medyamensuplar›n› ve sivil toplumu benimsemifltir.Bu çerçevede, ulusal ve uluslararas›sempozyumlar, TBMM’nin ‹htisasKomisyonlar›’nda sunufllar›n yan› s›ra,güvenlik sektörü üzerine güvenilir belgelersunmay› ve elefltirel bilgi birikimioluflturmay› hedefleyen yay›n faaliyetleriyap›lmaktad›r.

7

Elinizdeki bu kitap, DCAF (Cenevre’dekiSilahl› Kuvvetlerin Demokratik Denetimi

Merkezi) ve TESEV (Türkiye Ekonomik ve

Sosyal Etüdler Vakf›) iflbirli¤iyle bafllat›lan“Güvenlik Sektörü Çal›flmalar› Dizisi”nin ilkeseri olup, konu hakk›ndaki uluslararas›literatüre Türkiye’den de katk› sa¤lamay›amaçlayan mütevazi bir çabad›r. Türkçe ve‹ngilizce metinlerden oluflan bu kitap, ÜmitCizre’nin çal›flmalar›m›z› ba¤lam›nayerlefltiren sunuflu, DCAF DirektörYard›mc›s› Dr. Philipp Fluri’nin teorik vepratik bir çerçeve sunan makalesi, ve DCAFve PAB’›n (Parlamentolararas› Birlik)haz›rlad›¤› Parlamenterler ‹çin El Kitab›:

Güvenlik Sektörünün Parlamenter Gözetimi

adl› kitab›n1 Türkçe’de (21 May›s 2004tarihinde) yay›mlanmas› vesilesiyle yap›lantan›t›m toplant›s›ndaki konuflmalardanoluflmaktad›r. Dr. Can Paker, MehmetDülger, Willem F. van Eekelen, Ümit Cizre,fierif Say›n, Alain Faupin ve Pál Dunay’›nkonuflmalar›n›n yan› s›ra, Soru-Cevapoturumlar›ndaki tart›flmalar› da (özgünifadelere olabildi¤ince sad›k kalarak) ekledik.Çünkü söz konusu bölümler, DCAF, PAB veTESEV taraf›ndan Türkiye’de ilk keztart›flmaya aç›lan bu konuya gelen olumlu veolumsuz tepkileri, ülkemize özgühassasiyetleri kavramak ve ba¤lam›nayerlefltirmek aç›s›ndan çok anlaml›yd›.“DCAF ve TESEV Güvenlik Sektörü Çal›flmalar›

Dizisi,” hem uluslararas› ve karfl›laflt›rmal›çal›flmalar› Türkiye’ye tan›tacak, hem deTürkiye’de yeni yeni belirmekte olan

ED‹TÖRÜN NOTU

Volkan AytarTESEV Demokratikleflme Program›

8

1 Tam metin URL: http://www.tesev.org.tr/projeler/guvenlik_Sektoru_metin.pdf 1 Full text at URL: http://www.tesev.org.tr/projeler/guvenlik_Sektoru_metin.pdf.

This book is the first in a “Series in SecuritySector Studies” initiated by DCAF (GenevaCentre for the Democratic Control of Armed

Forces) and TESEV (Turkish Economic and

Social Studies Foundation), and represents ahumble effort towards building up theTurkish contribution to the internationalliterature on the field. This Turkish andEnglish language book is made up of ÜmitCizre’s preface contextualizing our work,DCAF Deputy Director Dr. Philipp Fluri’spaper providing a theoretical and practicalframework, followed by the speeches madeduring the book-launching event for theTurkish translation of DCAF-IPU’s(Interparliamentary Union) Handbook for

Parliamentarians: Parliamentary Oversight of

the Security Sector1 (which took place on May21st, 2004). In addition to the speeches by Dr.Can Paker, Mehmet Dülger, Willem F. vanEekelen, Ümit Cizre, fierif Say›n, AlainFaupin and Pál Dunay, we decided to includethe Question and Answer sessions as well (byremaining as close as possible to thecomments in their original forms). As thisissue was brought to the table for discussionand debate by DCAF, IPU, and TESEV for thefirst time ever in Turkey, in order tocomprehend and contextualize the positiveand negative reactions and particularsensitivities displayed, we considered theinclusion of the Q & A sessions imperative.The “DCAF and TESEV Series in Security

Sector Studies” will introduce internationaland comparative studies to Turkey, as well as,

EDITOR’S NOTE

Volkan AytarTESEV Democratization Program

araflt›rmalar› tart›flmaya sunacak. TESEV veDCAF önümüzdeki sürece, yasa koyucular›nve toplumun atmas› gereken ad›mlar›kolaylaflt›racak, so¤ukkanl›, tarafs›z, vebilimsel katk›larda bulunmay›, ve güvenliksektörünün demokratik gözetimikonusundaki tart›flmalar›n“normallefltirmesini” sa¤lamay›amaçlamaktad›r.

present for debate emergent research arisingin Turkey. TESEV and DCAF aim to makesignificant contributions in the upcomingdecades, by facilitating the steps that must betaken by members of legislation and society,and by helping “normalize” the debates onthe issue of democratic oversight of thesecurity sector, in a calm, objective andscientific environment.

9

Since the Cold War, the concepts of, andimplementations in “Security Sector” or“Security Bureaucracy” have significantlychanged all around the world. The mostimportant development concerning Turkey isthat defense, security, strategy, internal andexternal threats, and related policies are beingsocialized and ‘civilianized’ rather thanremaining exclusively military questions.That is, not only the statespeople, but also the‘simple man,’ and their representatives getinterested in, and informed on thesequestions, and as more participate, theseissues increasingly come under their control.While there have been great changes in theconcepts of security, democracy, stability andpeace; the security bureaucracy is becomingopen to the control and participation ofcivilians in terms of ‘transparency’‘accountability’ and ‘superiority of civilianconstitutional system’ that are the key wordsof the new democratic understanding.However, in order to make this tendency areality, we need more institutions andactivities encouraging “confident, wellinformed civilians with capacity” to comeforth.

The joint TESEV-DCAF-IPU book launchingevent for the “Parliamentary Oversight of the

Security Sector” (which took place on May21st, 2004) aimed to serve to provide a newrelationship, control and oversightenvironment among the civilian and themilitary units of security bureaucracy andrepresentatives of public, media andindependent strategy or civil societyorganizations. The objective of prioritizingdemocratic civilian principles over thesecurity bureaucracy does not simply mean anabstract target of democratization or a

So¤uk savafl ortam›ndan ç›kal› beri“Güvenlik Sektörü” ya da GüvenlikBürokrasisi” kavramlar› ve uygulamalar›üzerinde tüm dünyada sars›c› geliflmeleryaflanmakta. Türkiye’yi de kavrayan bugeliflmelerden en önemlisi, savunma,güvenlik, strateji, iç ve d›fl tehdit alanlar› vepolitikalar›n›n salt askeri uzmanl›k sorunlar›olmaktan ç›karaktoplumsallaflmas›/sivilleflmesi, yani sadecedevlet erbab›n›n de¤il sokaktaki küçükadam›n/toplumun temsilcilerinin ilgi vebilgi alan›na girmesi ve kat›l›m vedenetimine aç›lmas› e¤ilimidir. ‹çiçe geçmiflgüvenlik-demokrasi-istikrar-bar›flhalkalar›nda devasa dönüflümler yaflan›rken,güvenlik bürokrasisi, yeni demokrasianlay›fl›n›n flifrelerine dönüflen “fleffafl›k,”“hesap verebilirlik” ve “sivil anayasal düzeninüstünlü¤ü” ilkeleri do¤rultusunda sivillerinkat›l›m›na ve denetimine aç›lmakta. Ancak,bu e¤ilimin prati¤e dönüflmesi için bukonularda “bilgili, özgüvenli ve kapasitelisiviller”in ço¤almas›na yard›m eden kurulufl,inisiyatif ve faaliyetlere ihtiyaç var.

“Güvenlik Sektörünün Parlamenter Gözetimi”

el kitab›n›n tan›t›lmas› vesilesiyledüzenlenen (21 May›s 2004 tarihindeki)TESEV-DCAF-IPU toplant›s›n›n amac›,sözünü etti¤imiz yeni anlay›fllar çerçevesinde,güvenlik bürokrasisinin sivil ve askeribirimleri ile toplumun parlamentodakitemsilcileri, medya kurulufllar› ve ba¤›ms›zstrateji/sivil toplum kurulufllar› aras›nda yenibir iliflki, denetim ve gözetim ortam›n›n vedüzeninin kurulmas›na hizmet etmekti.Güvenlik bürokrasisi üzerinde demokratiksivil denetim esaslar›n›n yürürlü¤e girmesiile güdülen amaç, yaln›zca soyut birdemokratikleflme ya da Avrupa Birli¤i’nin

10

SUNUfi

Ümit CizreBilkent Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu

Yönetimi Bölümü

PREFACE

Ümit CizreBilkent University Department of Political

Science and Public Administration

mechanical fulfillment of the requirementsof the European Union. We need to solveproblems such as the lack of cooperation, orthe existence of destructive competitionbetween the units of the securitysector/bureaucracy, their lack of productivityand their isolation from the public.Concurrently we could hope to establish amodel whereby there would be cooperation,dialogue and negotiation between civilianpoliticians and security bureaucracy, and thatthis relation will be based on sharing equalinformation. We are in a transition periodinto a system and practice giving priority tothe principle of parliamentary politicalsystem, without ignoring the importance ofmilitary perspectives in formulating defenseand security policies and evaluating newthreats. This book and this meeting shall beconsidered as constituting a seemingly small,but substantively giant step towards thisobjective.

girifl koflullar›n› mekanik ve ruhsuz birbiçimde yerine getirmek amac›na hizmetetmek de¤ildir.

Bu birimlerin kendi aralar›ndaki iflbirli¤ieksikli¤ine, zararl› rekabete, verimlilikkayb›na ve toplumdan kopukluklar›na daçözüm aranma yoluna girilecektir. Eflzamanl›olarak, sivil siyaset erbab› ile güvenlikbürokrasisi aras›nda eflit bilgiye dayanan birdiyalog, iflbirli¤i, ve müzakere iliflkimodelinin do¤aca¤›n› düflünebiliriz. Gidiflatodur ki, ülkeye vaki tehditlerinde¤erlendirilmesinde ve savunma vegüvenlik politikalar›n›n oluflturulmas›ndaaskeri perspektiflerin önemini yads›madan,ancak parlamenter siyasal sistemin üstünlü¤üilkesini yaflama geçirmeye öncelik veren yenibir düflünce sistemati¤ine ve uygulamayageçifl süreci içindeyiz. Bu kitap ve bu toplant›,bu amaca hizmet eden küçük ama dev birad›m atm›flt›r diyebiliriz.

11

Yanl›fl inan›fllar

Gerekli bilgiye ve h›zl› davranabilme yetisinesahip olduklar›ndan, güvenlik politikas›n›nidarecilerin “do¤al” görevi oldu¤u konusundayayg›n bir inan›fl vard›r. Savafla girmek, çokuluslu bar›fl harekatlar›na birlik göndermek,uluslararas› anlaflmalar› sona erdirmek veyasavunma harcamalar›n› artt›rmak,hükümetin çok önemli güvenliksorumluluklar›ndan bahsetmek de idarikararlar aras›nda de¤erlendirilmektedir. Baz›iddial› görüfller parlamenterlerin bu gibikararlar›n d›fl›nda tutulmas› gerekti¤inivurgulamaktad›r. Genellikle üzerinde çokzaman harcanan prosedürleri ve gerekliuzmanl›k ve bilgiye tam eriflim konusundakizaaf› nedeniyle, parlamentonun güvenlikkonular›yla ilgilenmeye uygun bir kuruluflolmad›¤› düflünülmektedir. Ayr›caparlamentolar, gizli bilgileri saklayamamaklada elefltirilmektedirler. Ancak bu, yanl›fl biranlay›flt›r. Geçmifl bize, demokratik ülkelerdeparlamentolar›n hem savafl hem de bar›flzaman›nda güvenlik meselelerinde çok etkinbir rolü oldu¤unu gösterdi. RomaCumhuriyeti döneminde, onalt›nc› yüzy›ldaHollanda Cumhuriyeti’nde, ‹kinci DünyaSavafl›’nda ‹ngiltere’de veya daha da yak›ndönemde ‹kinci Körfez Savafl›’n›n ç›kmas›yla

GÖZET‹M VE REHBERL‹K:PARLAMENTER GÖZET‹M‹NGÜVENL‹K SEKTÖRÜ VE REFORMUAÇISINDAN ÖNEM‹

Philipp Fluri1

Direktör Yard›mc›s›, Cenevre Silahl›

Kuvvetlerin Demokratik Denetimi Merkezi

(DCAF)

12

1 Yazar çok de¤erli araflt›rma ve önerilerinden dolay› Marlene Urscheler ve Eden

Cole’a teflekkürlerini sunar. Bu metin daha önce ‘Oversight and Guidance: The

Relevance of Parliamentary Oversight for the Security Sector and its Reform”

DCAF Working Paper 114 olarak yay›mlanm›flt›r.

Myths

There is a widespread belief that securitypolicy is a ‘natural’ task for the executive asthey have the requisite knowledge and abilityto act quickly. The decision to go to war, tocontribute troops to multinational peacesupport operations, to conclude internationaltreaties or to raise defence spending, tomention just some of the most importantgovernmental security responsibilities, areregarded to be executive decisions. Thestubborn perception exists that parliamentsshould be kept out of these decisions.Parliament tends to be regarded as a lesssuitable institution for dealing with securityissues, especially given its often time-consuming procedures and lack of full accessto the necessary expertise and information.Additionally, parliaments are regarded as ill-suited institutions for keeping classifiedinformation secret. However, this is amisperception. The past teaches us thatparliaments do play a major role in mattersof security in democratic states, both in timesof war and peace. In the times of the RomanRepublic, the Dutch Republic in the sixteenthcentury, Great Britain in the Second WorldWar, or, more recently at the outbreak of theSecond Gulf War, parliaments across the

OVERSIGHT AND GUIDANCE: THERELEVANCE OF PARLIAMENTARY OVERSIGHT FOR THE SECURITYSECTOR AND ITS REFORM

Philipp Fluri1

Deputy Director, Geneva Centre for the

Democratic Control of Armed Forces

(DCAF)

1 The author would like to thank Marlene Urscheler and Eden Cole for their

invaluable research and suggestions. Published previously as ‘Oversight and

Guidance: The Relevance of Parliamentary Oversight for the Security Sector and its

Reform” DCAF Working Paper 114.

globe have debated, influenced and exercisedoversight over security policy and securitysector reform, even in the middle of war.

In this short essay, we put forward the mainarguments for (a) why parliamentariansshould put security sector reform and policyhigh on their political and legislative agendaand (b) why parliamentarians ought to insiston exercising oversight of the security sectorand its reform. First we turn to the novelconcept of security sector reform.

What is Security Sector Reform?

‘Security sector reform’ is a relatively new butill-defined concept. By replacing ‘defencereform’ as a staple phrase in security studies,it seems to be a more adequate policy conceptwith which to address the problems of thenew security environment. Security threatstoday not only include military threats,which require defence responses, but alsonon-military threats such as terrorism, civilwars, organised crime, illegal trafficking orproliferation of or small arms or evenweapons of mass-destruction. These newthreats require that all state security servicesoperate in a concerted manner.

The security sector includes all ‘stateinstitutions and agencies that have thelegitimate authority to use force, to orderforce or to threaten the use of force’.2Normally these institutions are the Military(Army, Navy, Air Force), Intelligence, BorderGuard and Paramilitary organisations. Thereform of the security sector takes place ‘inorder to create systematic accountability andtransparency on the premise of increased,substantive and systematic democraticcontrol’.3 The accent on accountability andtransparency places security sector reformwithin the context of the good governanceagenda, characterised by a substantiveconcern for human rights, democracy andthe rule of law.

görüldü ki, dünya üzerindeki parlamentolar,savafl›n ortas›nda dahi, güvenlik politikas› vegüvenlik sektörü reformunu müzakere etmifl,etkilemifl ve gözetimi alt›nda tutmufltur.

Bu k›sa makalede iki önemli konuyu elealaca¤›z; a) parlamenterler neden güvenliksektörü reformu ve politikas›n› siyasi ve yasalgündemlerinde öncelikli s›raya almal›d›r, b)parlamenterler neden güvenlik sektörü vereformu üzerindeki gözetimlerindenvazgeçmemelidir. Öncelikle güvenliksektöründeki yeni kavrama bakal›m.

Güvenlik Sektörü Reformu nedir?

“Güvenlik sektörü reformu”, oldukça yeniancak tan›m› tam oturmam›fl bir kavramd›r.Güvenlik alan›ndaki çal›flmalarda temel birdeyifl olarak kullan›lan “savunma reformu”kal›b›n›n yerine geçerek yeni güvenlikortam›n›n sorunlar›na iflaret eden dahayeterli bir politika kavram› oluflturmaktad›r.Günümüzde güvenlik tehditleri; yaln›zcasavunma gerektiren askeri tehditlerle s›n›rl›kalmay›p terörizm, iç savafl, organize suç,kaçakç›l›k, kitle imha silahlar›n›n ve küçüksilahlar›n artmas› gibi askeri olmayantehditleri de kapsamaktad›r. Bu yenitehditlerle bafla ç›kabilmek için devletinbütün güvenlik kuvvetlerinin uyum içindeçal›flmas› gerekir.

Güvenlik sektörü kavram›, “yasal olarakkuvvet kullanmaya, kuvvet kullan›m› içinemir vermeye veya kuvvet kullan›m› iletehdit etmeye hak sahibi olan devlet kurumve organlar›n›n tümünü” kapsamaktad›r.2Bu kurumlar› normalde flöyle s›ralayabiliriz;istihbarat, sahil ve s›n›r savunma, askeri(Kara, Hava, Deniz Kuvvetleri) ve paramiliterorganizasyonlard›r. Güvenlik sektörününreformu; artan, devaml› ve sistemlidemokratik denetim elde etme varsay›m› iletopluma düzenli hesap verebilirlik vefleffafl›k sa¤lamak amac›yla yap›lacakt›r.3

13

2 Hans Born, Philipp Fluri, Anders Johnsson (der.), Handbook for Parliamentarians

N°5, Parliamentary Oversight of the Security Sector: Principles, Mechanisms

and Practices, IPU/DCAF, (Cenevre; Belgrad, 2003) s. 16.

3 A.g.e, terimler bölümündeki "güvenlik sektörü reform"unun tan›m›na bak›n›z.

S.244.

2 Hans Born, Philipp Fluri, Anders Johnsson (eds.), Handbook for Parliamentarians

N°5, Parliamentary Oversight of the Security Sector: Principles, Mechanisms

and Practices, IPU/DCAF, (Geneva: Belgrade, 2003) p. 16.

3 See definition of 'security sector reform' in the Glossary of this handbook p. 244.

‹nsan haklar›, demokrasi ve hukukkurallar›n›n devaml›l›¤› ile nitelendirilen, iyiyönetimin gündeminde yer alan güvenliksektörü reformunda hesap verebilirlik vefleffafl›k kavramlar› önemli bir yere sahiptir.

Di¤er taraftan reforme edilmemifl güvenliksektörü afla¤›daki flu maddelerlenitelendirilebilir:

• fieffafl›ktan yoksunluk, artan yolsuzluk,(özellikle silah al›m› ve ticaretinde).

• Her ikisi de ulusal ekonomiye a¤›r yük vetehlike getiren çok büyük bütçe veorganizasyon,

• Yasal dayana¤›n eksikli¤i veya zay›fl›¤›nedeniyle hukuk kurallar›n›n yetersizli¤i

• Profesyonellikten yoksunluk: yeterlie¤itimi almam›fl birimler, amatörlük,kadro seçimi ve terfilerin hak edene göre de¤il de adam kay›rmac›l›klayap›lmas›;

• Muhafazakar bürokrasi, risk alamama,de¤iflime karfl› direnç, yeni güvenliktehditlerine uymayan organizasyonyap›lar›

• ‹stihbarat servislerinin siyasi rakiplerialtetmek amac›yla yurtiçi casuslu¤unda,paramiliter birimlerin de rakiplerisindirmek ve y›ld›rmak amac›ylakullan›larak güvenlik hizmetlerininyozlaflt›r›lmas›.

• Profesyonelli¤in, kariyer f›rsatlar›n›neksikli¤ine, düflük maafllara ve toplumcahor görülmelerine ba¤l› olarakmotivasyonu bozuk ve engellenmiflmemur (subay) teflkilat›.

• Askere al›nanlar›n bu hizmeti zamankayb› olarak görmeleri ve do¤ru amaçlakullan›lmamalar›, k›fllalarda rahatedememeleri.

Reforme edilmemifl güvenlik sektörü; keyfisiyaset, hesap veremeyen bürokrasi,uygulanamayan ve adil olmayan hukuksistemi, yürütme gücünün istismar›, kamu

On the other hand, a non-reformed securitysector is often characterised by:

• Lack of transparency and flourishingcorruption, especially in the armsprocurement and trade sector;

• Too large an organisation and budget,both of which overburden and endangerthe national economy;

• Lack of the rule of law due to a non-existing or weak legal footing;

• Lack of professionalism: poorly trainedunits, amateurism, selection andpromotion of servicemen on the basis ofnepotism instead of merit;

• An inward looking bureaucracy, risk-avoiding, resistance to change, andorganisational structures that are ill-suitedto new security threats;

• The political abuse of security services byusing intelligence services for domesticspying purposes such as manipulatingpolitical enemies, as well as the use ofparamilitary units to intimidate orneutralise political enemies;

• A de-motivated and frustrated officer-corps due to a lack of professionalism,career opportunities, low salaries, or theirlow esteem in society;

• Conscripts perceiving service as a waste oftime, the misuse of conscripts for personalgain, and the ‘hazing’ of conscripts in thebarracks.

A non-reformed security sector coincideswith the concept of ‘poor governance’ (asopposed to good governance) which refers to‘arbitrary policy-making, unaccountablebureaucracies, un-enforced or unjust legalsystems, the abuse of executive power, a civilsociety unengaged in public life andwidespread corruption’.4

14

4 See: The World Bank, Governance: The World Bank's Experience, (Washington,

DC: World Bank 1994).

The Necessity of Security Sector Reform

Regarding the nature and scope of security sector reform (and its opposite, the non-reformed security sector), thereforms are necessary for at least fourreasons.

Progression towards Conflict Prevention and

Stability

An unreformed security sector often fails toprevent and sometimes causes violentconflicts which leads to increased sufferingand poverty.5 NGOs working in conflictzones report that an ill-functioning securitysector is a key-impediment to peace-buildingand stability.

Agents of security that do not play alegitimate and democratically accountablerole in providing security for citizens not

hayat›na uyumsuz sivil toplum ve yayg›nyolsuzluk ile tan›mlanan (ve iyi yönetiflim iletam karfl›t olan) “kötü yönetiflim” kavram› ilebütünleflmifltir.4

Güvenlik Sektörü ReformununGereklili¤i

Güvenlik sektörü reformunun kapsam› veiçeri¤ine (ve tam tersi olan reformeedilmemifl güvenlik sektörüne) ba¤l› olarakreformlar› gerekli k›lan en az dört nedenileri sürülmektedir.

Çat›flmalar›n Önlenmesi ve ‹stikrar›n

Sa¤lanmas›

Reforme edilmemifl güvenlik sektörü,fakirli¤in artmas›na yol açan fliddetliçat›flmalar› önleyemedi¤i gibi zaman zamanbuna kendisi de neden olabilir.5 Çat›flma

15

5 Department for International Development, Understanding and Supporting

Security Sector Reform, (London: Stairway Communications DFID, 2002)

http://www.dfid.gov.uk/Pubs/files/supporting_security.pdf p.2.

4 Bkz: The World Bank, Governance: The World Bank's Experience, (Washington,

DC: World Bank 1994).

5 Department for International Development, Understanding and Supporting

Security Sector Reform, (Londra: Stairway Communications DFID, 2002)

http://www.dfid.gov.uk/Pubs/files/supporting_security.pdf s.2.

fieffafl›k, tam ba¤l›l›k

Reforme edilmifl Güvenlik Sektörü(iyi yönetiflim)

Reforme edilmemifl güvenlik sektörü(kötü yönetiflim)

Hesap verebilirlikDemokratik olarak seçilmifl liderlerehesap verebilme

Hesap veremeyen bürokrasi, fleffaf olmayan keyfisiyaset, siyasi suistimal

Çal›flma de¤erleriProfesyonellik, yeni güvenlik ortam›n›n ihtiyaçlar›naadapte olmak, görevlerin önceden tahmin edilenflekilde icras›

Amatörlük, askere al›nanlar›n do¤ru amaçlakullan›lamamas›, siyasi liderler emirlerin do¤ruuyguland›¤›na güvenemez

Normlar Adam kay›rmac›l›k, yozlaflma, risk alamama

Transparency, dedication

Reformed Security Sector(good governance)

Non-Reformed Security Sector(poor governance)

AccountabilityAccountable to democratically elected leaders Unaccountable bureaucracies, arbitrary policy

making due in-transparency, political misuse

Work ethosProfessionalism, adapting to the demands of thenew security environment, predictable executionof tasks

Amateurism, hazing of conscripts, political leaderscannot trust on loyal execution of orders

Norms Nepotism, corruption, risk-avoiding

Tablo 1: Reforme edilmifl ve edilmemifl güvenlik sektörlerinin karfl›laflt›r›lmas›

Table 1: Reformed as opposed to non - reformedsecurity sector

bölgelerinde çal›flan NGO’lar (Non-Governmental Organizations-Devlet-d›fl›örgütler-Sivil Toplum Kurulufllar›) kötüçal›flan güvenlik sektörünün bar›fl›n veistikrar›n tesisinde en önemli engel oldu¤unubildirmektedir.

Vatandafllar›n›n güvenli¤ini sa¤lamadademokratik olarak sorumlu ve meflru bir roledinemeyen güvenlik birimleri, meydanagelen çat›flmalar› engelleyememeklekalmay›p fliddetin kayna¤›n› kendisi teflkiledebilir.6

Di¤er taraftan, demokratik gözetim alt›ndaetkin ve yeterli güvenli¤i sa¤lamak üzereetkili bir flekilde gerçeklefltirilen güvenliksektörü reformu, iç ve d›fl istikrara katk›dabulunabilir.7 Güvenlik sektörü reformuyurtiçinde, örne¤in sivil-asker iliflkilerindeuyuflmazl›klar ortaya ç›karan nedenleriortadan kald›rabilir. fieffaf ve demokratikyollarla denetlenen bir güvenlik sektörüyurtd›fl›nda da, bulundu¤u bölge aç›s›ndangüven artt›r›c› bir unsur olarakde¤erlendirilecektir.8 Sonuç olarak, güvenliksektörü reformu demokratikleflmenin veekonomik geliflmenin temel flart› say›lanistikrar› artt›racakt›r.

Sürdürülebilir Ekonomik Kalk›nmaya Katk›s›

‹stikrars›zl›k ve güvensizlik ortam› do¤uran reforme edilmemifl güvenliksektörü, yat›r›mlar için de elveriflli ortamsa¤lamaz. ‹stikrars›zl›k ve güvensizlikortam›ndaki ülkelerde hem yerli hem deyabanc› yat›r›mc›lar yat›r›m yapmaktankaç›n›rlar. Yolsuzluk bata¤›nda, milliekonomiye yük olan bir güvenliksektörünün, sürdürülebilir ekonomik

only are unable to prevent conflicts occurring but can also be a source ofviolence.6

Effective security sector reform, on the otherhand, in the sense of the provision of securityin an effective and efficient manner underdemocratic control, can add to stability bothinternally and externally.7 Internally, securitysector reform can take away causes whichlead to instability in, for example, civil-military relations. Externally, a transparentand democratically controlled security sectorcan be regarded as a regional confidencebuilding measure.8 Therefore, security sectorreform can promote stability which is a basiccondition for democratisation and economicdevelopment.

Contributing to Sustainable Economic

Development

A non-reformed security sector, leading toinstability and insecurity, does not create afavourable investment climate. Foreign anddomestic investors are very reluctant tocommit themselves to financial investmentsif the country is in an unstable and insecuresituation. Otherwise, a security sector that isplagued by corruption and that constitutes aburden to the national economy does notcontribute to sustainable economicdevelopment either. One should keep in mindthat security sector reform does not comecheaply, due to, among other factors,investment in new equipment, training andoffering service personnel salariescompetitive in the national labour market. Inthe long run, however, security sector paysoff as it contributes to sustainable economicdevelopment.

16

6 Bkz. Damian Lilly, Robin Luckham, Michael Von Tangen Page, A Goal Oriented

Approach to Governance and Security Sector Reform, (International Alert:

Londra, Eylül 2002) Metin URL: http://www.international-alert.org/pdf/pubsec/

Goa.pdf

7 Timothy Edmunds, 'Defining Security Sector Reform', Proceedings of the 2001

DCAF/IISS Conference, içinde, Cenevre, 23-25 Nisan, 2001, (Oxford: IISS için

basan OUP) s. 3-6.

8 Bkz. Heiner Hänggi, "Good Governance of the Security Sector: Its Relevance for

Confidence Building", "Practical Confidence-Building Measures: Does Good

Governance of the Security Sector Matter?" konulu konferansta sunulan tebli¤,

New York, 16 Ekim 2002.

6 See Damian Lilly, Robin Luckham, Michael Von Tangen Page, A Goal Oriented

Approach to Governance and Security Sector Reform, (International Alert:

London, September 2002) available at http://www.international-

alert.org/pdf/pubsec/Goa.pdf

7 Timothy Edmunds, 'Defining Security Sector Reform', in Proceedings of the 2001

DCAF/IISS Conference, Geneva, 23-25 April, 2001, (Oxford: OUP for IISS) pp. 3-6.

8 See Heiner Hänggi, 'Good Governance of the Security Sector: its Relevance for

Confidence Building', paper presented at the conference on "Practical Confidence-

Building Measures: Does Good Governance of the Security Sector Matter?", New

York, October 16, 2002. http://www.dcaf.ch/news/NewYork_161002/Hänggi.pdf

Professionalising: Creating a Reliable and

Dedicated Corps of Servicemen

As the security sector services are managing,on behalf of the democratically electedpolitical leaders, the state’s monopoly ofviolence, it is important that the monopoly iscarried out by a professional work force.Dealing with violence professionally is whatdistinguishes the security services from othergovernmental organisations. It is ‘more thanjust another job’. Professionalism entailsdedication, the ability to carry out the tasksand orders of their superiors and to providesecurity within the context of the dynamicand rapidly changing ‘new securityenvironment’. Professionalism also meansthat the officers corps operates in apredictable and disciplined manner. Withoutprofessionalism, democratic control wouldnot make any sense as the military’s politicalsuperiors would never be assured whethertheir orders will be implemented due to alack of discipline and quality. Professionalismimplies that the political leaders trust that theservicemen are up to their job.

Democratising Security

Last but not least, security sector reformenhances democratisation by the creation of alegal framework which subordinates thesecurity services to the legitimate politicalauthority as well as defining and limiting itspurview. Installing a legal framework whichaffirms civilian supremacy may be regardedas the bottom-line and point of departure forsuccessful democratisation efforts incountries in transition. In principle, the legalframework rests on two core values, whichare accountability and transparency. Therelations between the political leadership andthe security services should be governed bythese two important twin concepts ofdemocratising security.

Making Oversight Democratic: theNecessity of Parliamentary Involvement

The security sector services can becharacterised as a Janus-faced organisation.

kalk›nmaya katk› sa¤lamas› düflünülemez.fiunu da belirtmekte fayda var ki, güvenliksektörü reformu pahal› bir ifltir çünkü yenitechizat ve e¤itim yat›r›m› yapmak ve ulusalpazar ile rekabet edebilir seviyede personelmaafl› vermek gerekir. Ancak uzun vadedesürdürülebilir ekonomik kalk›nmayasa¤lad›¤› katk›yla bu masraflar›n›kurtaracakt›r.

Profesyonellefltirme: Güvenilir Ekip Oluflturma

Güvenlik sektörü servisleri, demokratikyollarla seçilmifl olan politik liderlerin ad›na fliddetle bafla ç›kacak olan devletteflkilat› oldu¤una göre, teflkilat›n profesyonel ifl gücü ile yürütülmesi çokbüyük önem tafl›maktad›r. Profesyonelolarak fliddete karfl› çal›flmak, güvenlikservislerini di¤er hükümetorganizasyonlar›ndan ay›ran en önemliunsurdur. Bu, s›radan bir ifl de¤ildir.Profesyonellik; tam ba¤l›l›k, üstlerininverdi¤i görev ve emirleri yerine getirebilmeve dinamik ve h›zla de¤iflen “yeni güvenlikortam›” içerisinde güvenli¤in tesis edilmesinigerektirir. Profesyonellik ayr›ca memur(subay) teflkilatlar›n›n öngörülür ve disiplinlibir flekilde çal›flmas› demektir. Profesyonelliksa¤lanmaz ise disiplin ve kalite eksikli¤inedeniyle askeri yetkililerin emirleri tamolarak uygulanmayaca¤›ndan demokratikkontrolün de hiçbir anlam› kalmayacakt›r.Profesyonellik siyasi liderlerin çal›flanlar›nifllerini do¤ru yapt›klar›na güvenmeleridemektir.

Güvenli¤i Demokratiklefltirme

Son olarak güvenlik sektörü reformu,güvenlik servislerini yasal siyasi otoritelere ba¤lamak, bunlar›n tan›m ves›n›rlar›n› oluflturmak yolu iledemokratikleflmeye katk›da bulunur. Sivilüstünlü¤ün yasal çerçevesini oluflturmakgeçifl sürecindeki ülkelerde baflar›l›demokratikleflmenin hedefi ve esas› kabuledilebilir. Genel hatlar›yla yasal çerçeve ikitemel de¤ere dayan›r; hesap verebilirlik vefleffafl›k.

17

Siyasi liderlik ile güvenlik servisleriaras›ndaki iliflkiler güvenli¤idemokratiklefltirmede esas kabul edilen buiki önemli kavrama gore yönetilir.

Gözetimi Demokratiklefltirme:Parlamenter Kat›l›m›n Gereklili¤i

Güvenlik sektörü servisleri çifte karakterliorganizasyonlar olarak tan›mlanabilir.Güvenlik servisleri, bir taraftan kanun ve düzeni tesis etmek ve milli ç›karlar› veyurttafll›k haklar›n› korumak olan ifllevlerini yerine getirmelidir. Yani ordu,istihbarat servisleri veya s›n›r korumabirimleri gibi güvenlik servisleri görevleriniyerine getirmek üzere daima haz›rbulunmal›d›r. Di¤er taraftan ise güvenlikservisleri, toplumsal, demokratik ve yasalstandartlara uygun olmal›d›rlar. Buservislerin tümü yasalar çerçevesinde ve yasalsiyasi liderlere hesap verebilecek flekildeçal›flmal›d›r. Di¤er bir deyiflle demokratikyönetim güvenlik servislerine deuygulanacakt›r.

Sivil üstünlük ve demokratik yönetim söz konusu oldu¤unda, parlamentolar kritik bir rol üstlenir. Parlamenter kat›l›m ve müzakerelere göre sivil gözetimdemokratik gözetim haline gelmifltir. Bu, güvenlikle ilgili müzakerelerde kiflilerin ihtiyaç ve kayg›lar›n› dilegetirmenin bir yolu olmufltur. Asl›ndaparlamenter kat›l›m, sivil gözetim iledemokratik gözetim veya iyi yönetiflim iledemokratik yönetiflim aras›ndaki fark›belirler. Sivil gözetim öncelikli flart olmakla birlikte demokratik gözetim içinyeterli de¤ildir. 20. yüzy›l›n otoriterrejimlerinin bize ö¤retti¤i budur. Örne¤inHitler ve Stalin ordular› üzerinde mükemmelbir sivil kontrol sa¤lam›flt›r, ancak bugözetim biçimi demokratik toplumlartaraf›ndan kabul görmemektedir. Bu nedenleparlamentonun güvenlik sektörünündenetimindeki demokratik unsurlar›korumada çok önemli bir rolübulunmaktad›r.

On the one hand, the security services have tomeet their functional demands, that is tomaintain law and order, protect the nationalinterest and civil rights. The security services,be it the military, intelligence services orborder guards, all have to be prepared andshow readiness to fulfil their duties. On theother hand, the security services have tocomply to normative societal, democratic andlegal standards. All security services have tooperate within the law and are accountable tothe democratically legitimate politicalleaders. In other words, democraticgovernance applies to security services as well.

When it comes to civilian supremacy anddemocratic governance, parliaments fulfill acrucial role. Due to parliamentaryinvolvement and debates, civilian oversightbecomes democratic oversight. It is a way togive voice to the people’s needs and concernsin the debates about security. In fact,parliamentary involvement makes thedifference between civilian oversight anddemocratic oversight, or, between goodgovernance and democratic governance. It isimportant to make this distinction. Civilianoversight is a pre-requisite, but insufficientcondition for democratic oversight. This iswhat the authoritarian regimes of 20thcentury teach us. For example, Hitler andStalin had perfect civilian control over theirmilitary, but their type of oversight is notreally desirable in a democratic society. Inthis respect, parliament plays an importantrole in safeguarding the democratic elementof overseeing the security sector.

There are at least five reasons whyparliamentary involvement in securitypolicy and security sector reform isessential.9

A Cornerstone of Democracy to Prevent

Autocratic Rule

Former French Prime Minister GeorgesClémenceau once stated that ‘War is a much

18

9 Born, Fluri, Johnsson, Handbook, pp. 18-19; see also Hans Born, 'Between

Efficiency and Legitimacy: Democratic Accountability of the Military in the US,

too serious matter to be entrusted to themilitary’. Beyond its humorous side, thisstatement recalls that in a democracy, therepresentatives of the people hold thesupreme power and no sector of the stateshould be excluded from their control. A statewithout parliamentary control of its securitysector, especially the military, should, at best,be deemed an unfinished democracy or ademocracy in the making.

According to the eminent American scholarRobert A Dahl, ‘the most fundamental andpersistent problem in politics is to avoidautocratic rule’. As the security sector dealswith one of the state’s core tasks, a system ofchecks and balances is needed tocounterbalance the executive’s power.Parliamentary oversight of the

security sector is thus an essential element ofpower-sharing at state level and, if effective,sets limits on the power of the executive orpresident.

No Taxation without Representation

To this day, one of parliament’s mostimportant mechanisms for controlling theexecutive is the budget. From the early daysof the first assemblies in Western Europe,parliaments demanded a say in policymatters, their claim being: ‘No taxationwithout representation’. As security sectororganisations use a substantial share of thestate’s budget it remains essential thatparliament monitor the use of the state’sscarce resources both effectively andefficiently.

Creating Legal Parameters for SecurityIssues

In practice, it is the executive that drafts lawson security issues. Nevertheless, members of

Güvenlik politikas› ve güvenlik sektörüreformunda parlamentonun kat›l›m›n›gerektiren en az befl nedenbulunmaktad›r.9

Otokratik ‹dareyi Önlemede Demokrasinin

Dayand›¤› Esaslar

Frans›z eski baflbakan› Georges Clemenceaubir keresinde flöyle söyler: “Savafl, askerlereb›rak›lamayacak kadar ciddi bir ifltir.”Nüktesi bir yana bu söz bize, demokrasilerdeegemenli¤in halk›n temsilcilerinin elindeoldu¤unu ve devletin hiç bir teflkilat›n›nonlar›n kontrolü d›fl›nda b›rak›lamayaca¤›n›ifade eder. Güvenlik sektörü, özellikle deordu üzerinde parlamenter denetimsa¤layamam›fl bir devlet en iyi ihtimalle eksikdemokrasi veya demokratikleflen ülke olarakadland›r›labilir.

Büyük Amerikal› akademisyen Robert ADahl’a göre politikada en temel ve en dirençliproblemlerden biri otokratik idareyiönlemektir. Güvenlik sektörü devletin enhayati görevlerinden birini üstlendi¤i için,idarecilerin gücünü dengelemek üzerekarfl›l›kl› denetim sistemi gereklidir. Bunedenle güvenlik sektörünün parlamentergözetimi devlet kademesinde güçpaylafl›m›n›n önemli bir unsurudur ve etkiliolabilirse yönetici veya baflkan›n gücünüs›n›rland›r›r.

Temsilsiz Vergi Olmaz

Günümüzde parlamentonun yönetimidenetlemesinde en önemli unsur bütçedir.Bat› Avrupa ilk meclislerin ortaya ç›kt›¤›tarihten bu yana parlamentolar›n siyasikonularda ›srarla vurgulad›klar› bir ilkevard›r; “temsilsiz vergi olmaz”. Güvenliksektörü kurulufllar› devlet bütçesinin önemli

19

9 Born, Fluri, Johnsson, Handbook, s. 18-19; bkz Hans Born, 'Between Efficiency

and Legitimacy: Democratic Accountability of the Military in the US, France,

Sweden and Switzerland', Geneva Centre for the Democratic Control of Armed

Forces (DCAF), Working Papers, No. 102 s. 2-3

http://www.dcaf.ch/publications/Working_Papers/ 102.pdf ; ve Hans Born,

'Democratic Oversight of the Security Sector: What Does it Mean?', Geneva Centre

for the Democratic Control of Armed Forces (DCAF), Working Papers, No. 9 s. 2-3.

URL: http://www.dcaf.ch/publications/Working_Papers/ 09(E).pdf.

France, Sweden and Switzerland', Geneva Centre for the Democratic Control of

Armed Forces (DCAF), Working Papers, No. 102 pp. 2-3 available at

http://www.dcaf.ch/publications/Working_Papers/102.pdf ; and Hans Born,

'Democratic Oversight of the Security Sector: What Does it Mean?', Geneva Centre

for the Democratic Control of Armed Forces (DCAF), Working Papers, No. 9 pp. 2-

3 available at http://www.dcaf.ch/publications/Working_Papers/09(E).pdf

bir k›sm›n› ald›klar› için, parlamentonunk›s›tl› kaynaklar›n kullan›m›n› etkin vedo¤ru biçimde denetlemesi önemlidir.

Güvenlik Konular›nda YasalParametreler

Uygulamada güvenlik konular› üzerinde yasatasla¤› haz›rlamak yürütmenin iflidir. Ancak,bu taslaklar› yeniden gözden geçirirkenparlamento üyelerinin rolü önemlidir.Üyeler gerekti¤inde teklif edilen yasahükümlerinin güvenlik hakk›nda yenidüflünceleri yans›tabilmesi için de¤ifliklikönerebilirler. Ayr›ca yasalar›n ka¤›t üzerindekalmay›p uygulanmalar›n› sa¤lamak daparlamentonun iflidir.

Halka uzanan köprü

Yöneticiler vatandafllar için öncelik tafl›yangüvenlik konular›ndan tam olarak haberdarolmayabilirler. Parlamenterler ise halkladüzenli temas içindedir ve onlar›ngörüfllerini kesin olarak bilecek konumdad›r.Parlamentoda vatandafl›n isteklerini dilegetirip kanun ve politikalara yans›t›l›pyans›t›lmad›¤›n› görebilirler. Parlamenterlertemsil görevleri nedeniyle hükümetingüvenlik politikas› ve reformuyla ilgilikararlar›n›n yasall›¤›n› sa¤layan ve feshedentek güçtür. Parlementer müzakerelerin,hükümetin di¤er kararlar›n›n yan›s›ra, çokuluslu bar›fl destek harekatlar›na birlikgönderme karar›na halk›n deste¤ini artt›ranya da azaltan bir rolü vard›r.

Güvenlik ve Özgürlü¤ü Dengelemek

So¤uk Savafl Sonras› dönemde güvenlikservisleri yeni bir güvenlik ortam› ilekarfl›laflt›. Di¤erlerinin yan› s›ra günümüzüngüvenlik tehditleri; çökmüfl devletler,terörizm, kitle imha silahlar›n›n kontrolsüzyay›lmas›, politik tehditler ve organize suçlarolarak s›ralanabilir. Özellikle 11 Eylül’densonra yeni anti terörizm yasalar› haz›rland›ve baz› önlemler al›nd›. Güvenlikservislerinin demokratik rehberlik alt›ndado¤ru seçimleri yapmas› çok önemlidir. ‹lkolarak generaller eskisi gibi savafla

parliament play an important role inreviewing these drafts. They can, if need be,suggest amendments so as to ensure that theproposed legal provisions adequately reflectthe new thinking about security. Moreover, itfalls to parliament to see to it that the laws donot remain a dead letter, but are fullyimplemented.

A Bridge to the Public

The executive may not necessarily be fullyaware of the security issues which arepriorities for citizens. Parliamentarians are inregular contact with the population and arewell-placed to ascertain their views. They cansubsequently raise citizens’ concerns inparliament and see to it that they arereflected in security laws and policies. Due totheir representational function,parliamentarians have the unique possibilityto give or to withhold democratic legitimacyto government’s decision about securitypolicy and security reform. Parliamentarydebates may fulfil a catalytic role in creatingor diminishing public support for, amongother decisions, the government’s decision tocontribute troops to multinational peacesupport operations.

Balancing Security and Liberty

In the post-Cold War era, the security servicesare confronted with a new securityenvironment. Among others, security threatstoday include failed states, terrorism,uncontrolled proliferation of weapons ofmass-destruction, political threats andorganised crime. Particularly after 9/11, awhole series of new-anti terrorism legislationand measures are put into place. It isimportant the security services make theright choices under democratic guidance.That is, firstly, that the ‘generals are notpreparing for the previous war’. Parliamentshave to ensure that the security services areup to the demands of the new securityenvironment. Secondly, parliaments have tooversee that the new directions and actions ofthe security services are at all times consistent

20

with the constitution, internationalhumanitarian and human rights law.

Challenges for Parliamentary Oversightof the Security Sector

In sharp contrast between the desirability ofparliamentary oversight of the securitysector, as described above, is the actual state ofaffairs of parliamentary oversight in manycountries. In many countries, both inconsolidating and consolidated democracies,parliaments are confronted with seriouschallenges:

• Secrecy laws may hinder efforts toenhance transparency in the securitysector. Especially in emerging democraciesor conflict-torn countries, laws on secrecymay limit or jeopardise parliamentaryoversight of the security sector; this is alsodue to the absence of legislation onfreedom of information.

• The security sector is a highly complexfield, in which parliaments have to overseeissues such as weapons procurement, armscontrol and the readiness/preparedness ofmilitary units. Not all parliamentarianshave sufficient knowledge and expertise todeal with these issues in an effectivemanner. Nor may they have the time andopportunity to develop them, since theirterms as parliamentarians are time-boundand access to expert resources within thecountry and abroad may be lacking;

• The emphasis on international securitycooperation may affect the transparencyand democratic legitimacy of a country’ssecurity policy if it leads to parliamentbeing left out of the process. It is thereforecrucial that parliament be able to provideinput to, participate in and follow up ondebates and decisions in the internationalarena.

Perhaps the most serious challenge is toconvince all the concerned actors throughoutthe military, civil society, the executive anddemocratic institutions that parliamentary

haz›rlanm›yor, parlamentolar güvenlikservislerinin yeni güvenlik ortam›na uygunolup olmad›¤›na karar veriyorlar.Parlamentolar güvenlik servislerinin yenigüvenlik ortam›n›n gereklerinikarfl›lad›¤›ndan emin olmal›d›r. ‹kinci olarakda parlamentolar güvenlik sektörünün yeniyöntem ve hareketlerinin anayasa veuluslararas› insan haklar› yasas›nauygunlu¤unu denetlemelidir.

Güvenlik Sektörü üzerinde ParlamenterDenetimin Zorluklar›

Güvenlik sektörü üzerinde parlamentergözetimin yukar›da aç›klanan faydalar›n›nyan›nda, pek çok ülkede ifllerin mevcutdurumu oldukça farkl›d›r. ‹sterdemokratikleflmifl, ister demokratikleflenolsun pek çok ülkede parlamentolar ciddizorluklarla karfl› karfl›ya kal›r:

• Gizlilik yasalar› güvenlik sektöründefleffafl›¤› sa¤lama çabalar›na engel teflkiledebilir. Özellikle olgunlaflmam›fldemokrasilerde veya çat›flma yaflam›flülkelerde gizlilik yasalar› güvenliksektörünün parlamenter gözetiminis›n›rland›r›r veya tehlikeye atar. Ayr›ca bu,bilgi edinme özgürlü¤ü hakk›ndakiyasalardaki eksikli¤e de ba¤l›d›r.

• Güvenlik sektörü, parlamentonun silahal›m› ve kontrolünden, askeri birimlerinhaz›rl›¤›na pek çok konuda denetiminigerektiren oldukça karmafl›k bir aland›r.Bütün parlamenterlerin bu konularlaetkin bir flekilde ilgilenmeye yetecek bilgi ve uzmanl›¤› bulunmamaktad›r. Bu gibi konularda uzmanl›klar›n›artt›rmaya zaman ve f›rsat yaratamazlarçünkü görev süreleri s›n›rl›d›r veya yurtiçi/ yurtd›fl› uzmanl›k kaynaklar›naulaflmalar› zordur.

• Uluslararas› güvenlik iflbirli¤ine verilenönem e¤er parlamentoyu sürecin d›fl›ndab›rak›yorsa ülkenin güvenlikpolitikas›ndaki fleffafl›¤› da, demokratikyasall›¤› da etkiler. Bu yüzdenparlamentonun uluslararas› alandaki

21

müzakere ve kararlara kat›l›m› ve bunlar›takibi son derece önemlidir.

Belki de en önemli zorluk, orduda, siviltoplumda, yönetimde ve demokratikkurumlardaki ilgili kiflileri parlamentergözetimin hem demokrasinin hem degüvenli¤in ç›kar›na oldu¤una ikna etmektir.

Kaynakça

Born, H. (2002), Between Efficiency and

Legitimacy: Democratic Accountability of the

Military in the US, France, Sweden and

Switzerland, Geneva Centre for theDemocratic Control of Armed Forces (DCAF)Working Paper No. 102.http://www.dcaf.ch/publications/Working_Papers/102.pdf

Born, H. (2002), Democratic Oversight of the

Security Sector: What Does It Mean? GenevaCentre for the Democratic Control of ArmedForces (DCAF) Working Paper No. 9.http://www.dcaf.ch/publications/Working_Papers/09(E).pdf

Born, H., Fluri, P., Johnsson, A. (der.) (2003),Handbook for Parliamentarians No. 5,

Parliamentary Oversight of the Security Sector:

Principles, mechanisms and practices,

IPU/DCAF, Cenevre, Belgrat.

Born, H., Fluri, P., Lunn, S. (2003), Oversight

and Guidance: the NATO-PA Vademecum,Cenevre/Brüksel.

Born, H. (2002), Democratic and

Parliamentary Oversight of the Intelligence

Services: Best Practices and Procedures, GenevaCentre for the Democratic Control of ArmedForces (DCAF) Working Paper No. 20.http://www.dcaf.ch/publications/Working_Papers/20.pdf

Caparini, M., Fluri, P. (2002), “Introduction:The Relevance of Democratic Control andReform of the Security Sector,” Born, H.,Caparini, M., Fluri, P. (der.) (2002), Security

Sector Reform and Democracy in Transitional

Societies, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden, s. 13 - 20.

oversight is in the interest of both democracyand security.

References

Born, H. (2002), Between Efficiency and

Legitimacy: Democratic Accountability of the

Military in the US, France, Sweden and

Switzerland, Geneva Centre for theDemocratic Control of Armed Forces (DCAF)Working Paper No. 102.http://www.dcaf.ch/publications/Working_Papers/102.pdf

Born, H. (2002), Democratic Oversight of the

Security Sector: What Does It Mean? GenevaCentre for the Democratic Control of ArmedForces (DCAF) Working Paper No. 9.http://www.dcaf.ch/publications/Working_Papers/09(E).pdf.

Born, H., Fluri, P., Johnsson, A. (eds.) (2003),Handbook for Parliamentarians N°5,

Parliamentary oversight of the security sector:

Principles, mechanisms and practices,

IPU/DCAF, Geneva, Belgrade.

Born, H., Fluri, P., Lunn, S. (2003), Oversight

and Guidance: the NATO-PA Vademecum,Geneva/Brussels.

Born, H. (2002), Democratic and

Parliamentary Oversight of the Intelligence

Services: Best Practices and Procedures, GenevaCentre for the Democratic Control of ArmedForces (DCAF) Working Paper No. 20.http://www.dcaf.ch/publications/Working_Papers/20.pdf

Caparini, M., Fluri, P., (2002), “Introduction:The Relevance of Democratic Control andReform of the Security Sector,” in Born, H.,Caparini, M., Fluri, P. (eds) (2002), Security

Sector Reform and Democracy in Transitional

Societies, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden, p. 13 - 20.

Chalmers, M. (2001), “StructuralImpediments to Security Sector Reform,” inProceedings of the 2001 DCAF/IISS Conference,Geneva, 23-25 April, p. 21 – 26.

22

Chuter, D. (2001), “Big Men, Little Soldiers:Does Africa Need Security Sector Reform?”in Proceedings of the 2001 DCAF/IISS

Conference, Geneva, 23-25 April, p. 85 – 106.

Department for International Development(2002), Understanding and Supporting Security

Sector Reform, Stairway Communications,London.http://www.dfid.gov.uk/pubs/files/supportingsecurity.pdf

Edmunds, T. (2002), Security Sector Reform:

Concepts and Implementation, Geneva Centrefor the Democratic Control of Armed Forces(DCAF) Working Paper N° 86,http://www.dcaf.ch/publications/Working_Papers/86.pdf

Edmunds, T. (2001), “Defining Security SectorReform,” in Proceedings of the 2001

DCAF/IISS Conference, Geneva, 23-25 April,p. 15 – 19.

Hänggi, H. (2002), “Good Governance of theSecurity Sector: Its Relevance for ConfidenceBuilding,” paper presented at the conferenceon Practical Confidence-Building Measures:

Does Good Governance of the Security Sector

Matter? New York, October 16.http://www.dcaf.ch/news/past_2002/ev_NY_021016_wp.pdf

Hendrickson, D., Karkoszka, A. (2002), “TheSecurity Sector and the Challenges of itsTransformation,” SIPRI Yearbook 2002.

Lilly, D., Luckham, R., Von Tangen Page, M.(2002), A Goal Oriented Approach to

Governance and Security Sector Reform,International Alert, London, September.http://www.international-alert.org/publications/getdata.php?doctype=Pdf&id=83&docs=491

Netherlands Institute of InternationalRelations “Clingendael”, International Alert,Saferworld, (2002), Towards a better practice

framework in security sector reform:

Broadening the Debate, Occasional SSR PaperNo. 1, August. http://www.international-

Chalmers, M. (2001), “StructuralImpediments to Security Sector Reform,”2001 DCAF/IISS Konferans Tebli¤leri,Cenevre, 23-25 Nisan, s. 21 – 26.

Chuter, D. (2001), “Big Men, Little Soldiers:Does Africa Need Security Sector Reform?”2001 DCAF/IISS Konferans Tebli¤leri,Cenevre, 23-25 Nisan, s. 85 – 106.

Department for International Development(2002), Understanding and Supporting Security

Sector Reform, Stairway Communications,Londra.http://www.dfid.gov.uk/pubs/files/supportingsecurity.pdf

Edmunds, T. (2002), Security Sector Reform:

Concepts and Implementation, Geneva Centrefor the Democratic Control of Armed Forces(DCAF) Working Paper No. 86.http://www.dcaf.ch/publications/Working_Papers/86.pdf

Edmunds, T. (2001), “Defining Security SectorReform,” 2001 DCAF/IISS KonferansTebli¤leri, Cenevre, 23-25 Nisan, s. 15 – 19.

Hänggi, H. (2002), “Good Governance of theSecurity Sector: Its Relevance for ConfidenceBuilding,” Practical Confidence-Building

Measures: Does Good Governance of the Security

Sector Matter? konulu konferansta sunulantebli¤, New York, 16 Ekim.http://www.dcaf.ch/news/past_2002/ev_NY_021016_wp.pdf

Hendrickson, D., Karkoszka, A. (2002), “TheSecurity Sector and the Challenges of itsTransformation”, SIPRI Yearbook 2002.

Lilly, D., Luckham, R., Von Tangen Page, M.(2002), A Goal Oriented Approach to

Governance and Security Sector Reform,International Alert, Londra, Eylül.http://www.international-alert.org/publications/getdata.php?doctype=Pdf&id=83&docs=491

Netherlands Institute of InternationalRelations “Clingendael” International Alert,Saferworld (2002), Towards a Better Practice

23

alert.org/publications/getdata.php?doctype=Pdf&id=90

World Bank (1994), Governance: The World

Bank’s Experience, Washington DC.

Wulf, H. (eds) (2000), Security Sector Reform,

Brief 15, Bonn International Center forConversion (BICC), June.http://www.bicc.de/publications/briefs/brief15/brief15.pdf

Framework in Security Sector Reform:Broadening the Debate, Occasional SSR Paper

No. 1, A¤ustos. http://www.international-alert.org/publications/getdata.php?doctype=Pdf&id=90

World Bank (1994), Governance: The World

Bank’s Experience, Washington DC.

Wulf, H. (der.) (2000), Security Sector Reform,

Brief 15, Bonn International Center for

Conversion (BICC), Haziran.http://www.bicc.de/publications/briefs/brief15/brief15.pdf

24

25

The Turkish Economic and Social Studies

Foundation is proud to present the book“Parliamentary Oversight of the SecuritySector” in Turkish. Two highly prestigiousorganizations, Geneva Centre for theDemocratic Control of Armed Forces and theInter Parliamentary Union, which Turkey is amember as well, jointly prepared this book.We would like to explain briefly our aim whywe took the initiative to get this book beingpublished in Turkish that has already beentranslated into more than twenty differentlanguages.

As the experts who take part in launchingevents of this book mention, internationalrelations took a new direction after the ColdWar. Simultaneously, internaltransformation of the societies strengthenedthe demand towards democratization. In thisnew environment the debates over securityhave gained a new dimension both oninternal and external planes.

Globally, we started witnessing more peoplepronouncing the need to conduct open socialdiscussions in the course of deciding onnational security issues. As a result, a

Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakf›

olarak, “Güvenlik Sektörünün ParlamenterGözetimi” bafll›kl› kitab› Türkçeyekazand›rmaktan büyük bir mutluluk ve onurduyuyoruz. Ülkemizin de üyeleri aras›ndabulundu¤u, çok sayg›n iki kurulufl olan,Cenevre’deki Silahl› Kuvvetlerin Demokratik

Gözetimi merkezi ve Parlamentolararas› Birlik

taraf›ndan haz›rlanan ve yirmiden fazla dileçevrilen bu kitab›n Türkçe yay›m›na ön ayakolma amaçlar›m›z› k›saca aç›klamak isteriz.

Bu kitab› tan›tma faaliyetlerinde yer alankonunun de¤erli uzmanlar›n›n da belirtti¤iüzere, So¤uk Savafl sonras› dünyadauluslararas› iliflkiler yeni bir seyir ald›.Eflzamanl› olarak, toplumlarda yaflanan içdönüflümler, demokratikleflme yolundakitalepleri güçlendirdi. Bu yeni dönemdegüvenlik üzerine tart›flmalar da hem içte hemd›flta yeni bir nitelik kazand›.

Dünyada ulusal güvenli¤e dair kararlarverilirken, toplumda ve toplumuntemsilcileri aras›nda aç›k tart›flmalaryaflanmas› gerekti¤i daha çok telaffuz ediliroldu. Bu tart›flmalar›n sonucunda da,toplumun görüflleriyle silahl› kuvvetlerin

TESEV NEY‹ AMAÇLIYOR?

Aç›l›fl Konuflmas› Opening Speech

Dr. Can PakerTESEV Yönetim Kurulu Baflkan›

WHY IS TESEV INVOLVED?

Dr. Can PakerChairman of the Board, TESEV

uzman görüfllerinin dengelenerek hem do¤ru,hem de demokratik kararlar verilmesigerekti¤i yolunda bir genel uzlaflma olufltu.Uluslararas› düzlemde bu tür bir uzlaflmayado¤ru bir e¤ilim yaflan›rken, toplumlar›n içdinamiklerindeki demokratikleflme talepleride bu uzlaflman›n yay›lmas›na katk›dabulundu.

Türkiye’de demokratikleflmenin yay›lmas› vederinleflmesini, ve ülkemizin Avrupa Birli¤iüyesi olmas› yolundaki çabalar› desteklemeyien üst amaçlar› aras›nda benimseyen TESEV,güvenlik sektörüne dair bu yeni tart›flmalar›da ülke gündemine getirmeyi bir görevbilmifltir. Tüm kamu kurulufllar›nda iyiyönetiflimin, saydaml›¤›n, Meclis’e ve genelolarak topluma karfl› hesap verilebilirli¤inyerlefltirilmesini hedefleyen TESEV, güvenliksektörüyle ilgili çal›flmalar›nda da ayn›ilkeleri benimsemektedir. Bilindi¤i gibigüvenlik sektörü reformu, güvenliksektörünün gözetimi ve denetimi gibi temelnoktalar, yanl›zca uluslararas› kurumlaraüyeli¤in kriterleri haline gelmemifl,toplumlardaki demokratikleflme çabalar›n›nayr›lmaz birer parças›na dönüflmüfllerdir.

PAB/IPU ve DCAF de bu kitab› haz›rlarkentek bir ülke ve uygulamay› analizlerin temelive her ülkenin mutlaka uygulamas› gerekenmodeller olarak almam›fl, toplumda veparlamenterler aras›nda bu önemli konulardagenel bir bilgilenme sa¤lamay› hedeflemifltir.Güvenlik sektörü reformu, güvenlik sektörüdenetim ve gözetimi konular›nda uluslararas›düzeyde eriflilen iyi örneklerden, bukonudaki global e¤ilim ve uzlaflmalardanhaberdar olmak, ülkemizde bu temel sorularkonusunda kat›l›mc›, demokratik, çok tarafl›ve sa¤l›kl› bir tart›flma ortam›n›n yarat›lmas›aç›s›ndan çok önemlidir. Böylesi bir tart›flmaortam›n›n oluflmas›na katk›da bulunmakisteyen TESEV, uzman bilgisi ile demokratikkat›l›m aras›nda sa¤l›kl› bir denge kuran birTürkiye’nin yolunun aç›lmas›n› ummaktad›r.

TESEV, Güvenlik Sektörünün Parlamenter

Gözetimi kitab›n›n yay›mlanmas› ve bu

consensus was reached on the necessity oftaking both democratic and correct decisionswhile balancing the views of experts from thearmed forces with the views of the society.Thus, while we witness this consensus togrow in the international arena, the internalsocial dynamics towards democratizationcontributed this consensus to spread globally.

TESEV, who is determined to support effortstowards deepening and widening Turkey’sdemocratization, and its European Unionmembership bid, decided to shoulder the taskof bringing those new discussion on securitysector into the country’s agenda. Oneadditional reason for our foundation’sdetermination in this regard has to do withour general aim to make sure that all publicinstitutions follow principles and practicessuch as good governance, transparency, andaccountability towards the Parliament inparticular and society in general. As weknow, the security sector reform, oversightand control not only became admissioncriteria into the international andtransnational institutions and unions, butalso became organic parts of democratizationefforts within various societies.

While preparing this book, IPU and DCAFneither took a single country or policy as theonly basis for analysis, nor did it presentthose as written-into-stone types of models tobe closely followed by every country. Instead,they tried to present to parliamentarians andsocieties, general and useful information onthese very crucial matters. While discussingsecurity sector reform, oversight and controlin Turkey, if one seeks to create aparticipatory, democratic and healthyenvironment of exchange bringing togethermultiple stakeholders, it is very crucial to beinformed of the best experiences at theinternational arena, to get familiarized withglobal trends and compromises on the matter.Striving to contribute to the creation of suchan environment, TESEV hopes to openTurkey’s path towards balancing democraticparticipation with expert opinions.

26

After the launching of the book,Parliamentary Oversight of the Security Sector,

TESEV will bring together international andnational experts and scholars in a series ofworkshops delving more deeply into Turkey-specific areas and problems. TESEV and itsboard of advisors currently work on planningthis series of workshops. Among those topicsto be covered are, comparisons with theexperiences of other countries, and analysis ofthe structure of the civilian-armed forcesrelations in Turkey.

kitab›n tan›t›m›n› takiben, uluslararas› veulusal kat›l›mc›larla Türkiye’ye özgükonular› bir atölye çal›flmas› dizisi halinegetirecektir. TESEV ve dan›flman kadrosuhalen bu atölye çal›flmalar›n›n önhaz›rl›klar›n› yapmaktad›r. Gerek di¤er ülkedeneyimleriyle k›yaslamalar, gerekse sivil -silahl› kuvvetler iliflkilerinin Türkiye’dekiyap›s›, daha yak›ndan tart›fl›lacak konulararas›ndad›r.

27

28

De¤erli Konuklar, Han›mefendiler,Beyefendiler, Günayd›n. Türkiye’nin çokönemli bir konusunu ele al›p böyle birtart›flma zemini yaratma becerisini vecesaretini göstermifl oldu¤u için TESEV’ehuzurunuzda teflekkür etmek istiyorum.Hakikaten, güvenlik sektörünün parlamentergözetimi, kontrolü, hatta yenilenmesimeselesi, Türkiye’nin demokratikleflmesininbence en önemli ad›mlar›ndan bir tanesidir.Söylenecek çok fley var. Can Paker’etoplant›dan evvel de söyledim. Benim bukonuflmay› haz›rlarken s›k›nt›lar›m vard›.Bildiklerimi mümkün oldu¤u kadardaraltmam, bast›rmam, anlafl›l›r halegetirmem, baz› noktalarda da üslubunadikkat etmem gerekiyordu.

Bu konuflmam› bir kaç bölümde yapmakistiyorum. Birinci bölümde, çok önemlibuldu¤um bir iki mülahazam› belirtece¤im.‹kinci bölümde, güvenlik sektörü ve politikamünasebetlerine bakaca¤›m. Üçüncübölümde, bütçe mevzular›ndanbahsedece¤im. Bir de Türkiye’deki flu anki

TÜRK‹YE’DE GÜVENL‹K SEKTÖRÜGÖZET‹M‹N‹N S‹YASET‹: PARLAMENTER BOYUT

Mehmet DülgerMilletvekili

TBMM D›fliflleri Komisyonu Baflkan›

I would like to thank TESEV for displayingthe talent and courage to take up such animportant issue for Turkey, and open up aplatform for discussion. Truly, the issue ofparliamentary oversight, control and evenrenewal of the security sector is one of themost important steps towards Turkishdemocratization. There is a lot to be said. As Isaid to Can Paker during our conversationbefore the meeting, I encountered someproblems preparing this speech. I had tonarrow down and subdue what I had to say,make it understandable and, on some points,be careful of the tone in which I say them.

I would like to divide my speech into threesections. In the first section, I will express afew evaluations of mine that I consider veryimportant. In the second section, I will lookat relations between the security sector andpolitics. In the third section, I will talk aboutthe issues of budget. Furthermore, I will try

THE POLITICS OF THE OVERSIGHT OF THE SECURITY SECTOR INTURKEY: THE PARLIAMENTARYDIMENSION

Mehmet DülgerMember of Parliament

Chair, Turkish Grand National Assembly’s

Foreign Affairs Committee

to depict the present situation in Turkey.How successfully that can be done is anothermatter. Nonetheless, bold steps need to betaken.

Security and defense: A clarificationeffort

First of all, an evaluation of mine, which Iam pleased to express and would very muchlike to have discussed, is as follows: In Turkeysecurity is mostly confused with defense. Infact, there are state forces responsible forsecurity and there is the state sectorresponsible for defense. Defense is normally amatter of an external threat; it is limited inspace and even time. What is at stake is toeliminate the threat. Since it can be at anymoment, you need to be ready at all times.The issue of security is a concept thatsurrounds you like the air you breath. It is ineverything. If you are sitting herecomfortably, it is because you are confidentthat your house will not be looted and yourmoney in the bank is secure. This is security.The state ensures this security. Here the forcesare distinct. The military would providedefense, and civilian forces would deal withsecurity. There has been a great confusion inTurkey on this matter, and this still goes on.On the matters of who is responsible fordefense, which department is responsible forsecurity and how will it be done, confusionremains. Clear separation is necessary.

Threat perception and assessment

My second evaluation concerns the matter ofthreat assessment, which is the mostimportant aspect of the security and defenseissue. The assessment of threat, which can bedistinguished between internal and externalthreat, is a political duty. But it is a duty thathas been long delegated to the military inTurkey. Within the democratic mechanism,the political branch would assess the threat,and the security and defense forces would actin accordance with that threat assessment.This point is very much in dispute in Turkey.Threat assessment is in effect given up almost

durumun tasvirine bakaca¤›m. Ne dereceburada baflar›l› olunabilir ona da bakmaklaz›m. Ama herfleye ra¤men bu cesur ad›m›atmak icab ediyor.

Güvenlik ve savunma: Bir netlefltirmeçabas›

‹lk olarak, kendi genel mülahazalar›mdan birtanesini dile getireyim. Bunu ifade etmektenzevk al›yorum, ve tart›fl›lmas›n› da çokisterim: Türkiye’de genellikle güvenlik vesavunma birbirine kar›flt›r›l›r. Oysa asl›ndagüvenlikle görevli devlet güçleri var, vesavunmayla görevli devlet güçleri var.Savunma genellikle d›flar›dan gelen bir tehditkarfl›s›nda bir nokta iflidir. Belirli bir yerdemekan olarak, ve hatta zaman olaraks›n›rl›d›r. Tehditi def’etmek söz konusudur.Her an tehdit söz konusu olabilece¤i için, heran haz›r olman›z icab eder. ‹kincisi, güvenlik,güvenlik meselesi, hani nefes ald›¤›n›z havakadar sizin etraf›n›z› saran, her fleyiniçerisinde bulunan bir kavramd›r. Buradarahat oturuyorsan›z evinizinya¤malanmayaca¤›ndan, bankadakiparan›z›n birileri taraf›ndanal›nmayaca¤›ndan emin olman›z güvenliktir.Bu emniyeti sa¤layan, devletorganizasyonudur. Burada güçler ayr›d›r.Savunma gücünü asker, güvenlik görevini desivil güçler yapacakt›r. Türkiye’de bu husustabüyük bir kar›fl›kl›k olmufl, hala da bukar›fl›kl›k devam etmektedir. Savunmay› kimyapacak, güvenli¤i kim yapacak, nas›l olacak,bu konuda bir kar›fl›kl›k söz konusudur. Bunoktada çok düzgün bir ayr›m yapmayaihtiyaç var.

Tehdit alg›s› ve de¤erlendirilmesi

‹kinci mülahazam güvenlik ve savunmameselesinin en önemli düflüncesi olantehditin de¤erlendirilmesi hadisesidir. ‹ç ved›fl tehdit olarak ay›raca¤›m›z tehditinde¤erlendirilmesi görevi siyasi bir görevdir.Türkiye’de bu çok uzun zamandan beri askeretevdi edilmifl bir görevdir. Demokratikmekanizmada tehditin de¤erlendirilmesisiyasi organ taraf›ndan yap›lacak, güvenlikgüçleri ve savunma güçleri bu tehdit

29

de¤erlendirilmesinin gere¤ine uygun olarakhareket edeceklerdir. Türkiye’de bu husus çoktart›flmal›d›r. Tehdit de¤erlendirilmesi adetaGenelkurmay’a verilmifltir. Onlar o flekildedevam ediyorlar, yani siyasi alem tehditde¤erlendirilmesi benim iflimdir diyecek,iddiada da bulunacak durumda de¤il flu anda.

Sivil-asker iliflkileri

Üçüncü önemli mülahazam, sivil siyasisorumlularla askeri sorumlular aras›ndakiiliflkilerdir. Bu iliflkilerde iki önemli noktay›belirtmek istiyorum; birincisi, bu iliflkilerdeiletiflim sorunu vard›r. ‹kincisi, bu iliflkilerdegüven sorunu vard›r. Bu hala devametmektedir. Milli Güvenlik Kurulu siyasisorumlularla askeri sorumlular› bir arayagetiren önemli bir ad›md›r, ve böyleoldu¤unu inkar etmemek laz›md›r. AncakMGK’da flu anki flekil itibariyle bafltaCumhurbaflkan› oturuyor, bir taraftakomutanlar›m›z var. Öbür tarafta da, yak›ntarihimizde epey sille yemifl siyasetçilerimizoturuyor.

Amerikan Milli Güvenlik Kurulu’nuntoplant›s›n› örnek vereyim. Bir masan›netraf›nda Baflkan, Baflkan Yard›mc›s›,D›fliflleri Bakan›, Savunma Bakan›,Genelkurmay Baflkan›, Güvenlik Dan›flman›,CIA ve FBI temsilcileri bulunuyor. 240milyon insan›n güvenli¤inin bu masaetraf›nda tart›fl›ld›¤›n› gösteriyor. Bizde buifller nas›l konufluluyor bilmiyorum. Bizsadece flekil olarak görüyoruz. Çok da hayatikonular›n ele al›nd›¤›n› biliyoruz. Amabunun da bir ele al›nmas› laz›m geldi¤ikanaatindeyim. Diyalog zemini olarak MilliGüvenlik Kurulu’nun bulunmas› iyiolmufltur, ama acaba orada eflit partnerlerhalinde mi konufluluyor onu da merakediyorum do¤rusunu isterseniz.

Egemenli¤in kullan›lmas› ve sorumluluk

Buradan son söz noktas›na geliyoruz. Siyasiiktidar ve devlet iktidar› Türkiye’de ayr›d›r.Egemenli¤in kullan›lmas› meselesianayasalar›m›zda de¤iflik bir flekilde eleal›nm›flt›r. 1924 Anayasas› Büyük Millet

entirely to the General. They are continuingin that manner. At the moment, the politicalbranch is not in the position to say that threatassessment is my business, to claim it for itsown.

Civilian-military relations

My third important evaluation concerns therelations between civilian politicians andmilitary officials. Within these relations, Iwould like to mention two important points.Firstly, there is a communication problem.Secondly, there is a trust problem in theserelations. These still continue. The NationalSecurity Council is an important tool inbringing together civilian and militaryofficials. Yet, presently, at the Council, thePresident sits at the head of the table, on theone side our generals are lined up. On theother side, our politicians, who, in recenthistory, have taken quite a beating, sit.

Let me give the example of the AmericanNational Security Council. Around one table,the President, the Vice-President, theSecretary of State, the Secretary of Defense,the Joint Chief of Staff, the Security Advisor,representatives of the CIA and FBI sittogether. This shows that the security of 240million people is being discussed at aroundthat table. I do not know how these mattersare discussed here. We just see the image Idescribed. We know that very importantmatters are being discussed there. But Ibelieve this matter as well should beaddressed. It has been good to have theNational Security Council as a platform fordialogue, but to tell you the truth; I wonderwhether or not equal partners exist there.

The exercise of sovereignty andresponsibility

From here, we come to my last word. InTurkey political power and state power aredistinct. Constitutionally, the exercise ofsovereignty has been treated differently.While the 1924 constitution regards theparliament as the only branch to exercise

30

sovereignty, in the 1961 and 1982constitutions, whilst sovereignty is stillclaimed to belong to the people, the articlegoes on to note that branches specified in theconstitution exercise sovereignty. I think thatthis constitutional article is not right from ademocratic point of view. I would certainlyabide by it, as it is a constitutional article.Deputies, who have been delegated the rightto exercise sovereignty, are responsible to thepeople for their actions. This is my personalopinion and it would not commit my party.

Institutions, other than deputies and thoseundertaking the exercise of sovereignty donot have responsibility to the people. Whenthis responsibility is not present, the mattersundertaken through their influence have tobe accounted for. The democratic system, asan open and accountable system, requiressuch a process. The issue of responsibility tothe people is very important here. I wouldlike to express a very important concept fromthe American Constitution; the Americansystem, with its checks and balances, throughcontrols on the one hand, and balances on theother, encompasses an important core. Butthis matter does not figure in ourconstitution in the same way as it does in theAmerican one. It is left to the sagacity ofleaders. Those with experience and wisdomand those who can predict, prescribe andanalyze have all shown skill in terms of bothcontrol and establishing the balances. But,this is a matter left to leaders. It is notregarded as an institution. All the institutionshave to abide by this. Sometimes, we arefaced with situations, where these balancesare not properly taken into account.

I have one other evaluation: I think Turkeyhas a problem which she has not been able tosolve in the last two to three years and whichI do not see her solve in the near future. Thatis the issue of the army’s weaponsacquisitions. Such issues as; from whichsource will we acquire weapons; and how tobe independent as we do this, remainimportant matters ahead of us. The

Meclisi’ni egemenli¤i kullanan yegane organolarak görürken 1961 ve 1982 anayasalar›ndaegemenli¤in millete ait oldu¤u kabul edilmifl,fakat kullan›m›n›n anayasada belirtilenorganlar taraf›ndan yap›ld›¤› ifadesi yeralm›flt›r. Ben bunun, bu anayasa maddesinindemokratik mülahazalarla do¤ru bir düflünceolmad›¤› kanaatindeyim. Tabii ki anayasan›nhükmü olmas› nedeniyle itaat ederim. Çünküegemenlik kullan›m› için kendisine vekaletverilmifl olan milletvekilleri halka karfl›tav›rlar›ndan dolay› sorumludur. Bu benimflahsi düflüncemdir partimi ba¤lamaz.

Egemenlik kullan›m›n› üstlenenlerin vemilletvekillerinin d›fl›ndaki kurumlar›nhalka karfl› sorumlulu¤u yoktur. Busorumluluk olmad›¤› takdirde onlar›ntesiriyle yap›lacak ifllerin tesirinin birisitaraf›ndan verilmesi, yani o ifllerin neoldu¤unun hesab›n›n sorulmas› laz›md›r.Demokratik sistem her zaman aç›k ve hesapverilir bir sistem olmas› hasebiyle böyle birfleyi söyler. Halka karfl› sorumluluk konusuçok önemlidir burada. AmerikanAnayasas›’n›n çok önemli bir kavram›n› ifadeetmek istiyorum. Buna, “checks and balances”denir. Yani hem kontrol etmek hem dedengelemek suretiyle çok önemli bir hususuiçine al›r. Anayasam›zda bu net olarakAmerikan Anayasas›’nda oldu¤u haliyle yeralmam›flt›r. Ama idarecilerin ferasetineb›rak›lm›flt›r. Tecrübeli olan, anlayabilen,nereden ne ç›kabilece¤ini tahmin edebilen,olaylar› iyi analiz edebilen insanlar hemkontrol bab’›nda, hem dengeleri kurmabab’›nda marifet göstermifllerdir. Ama bu,liderlerin kabiliyetine b›rak›lm›fl birmeseledir. Bir müessese olarakgörülmemektedir. Buna bütün müesseselerinriayet etmesi icab ediyor. Çünkü bazenözellikle dengenin hesaba kat›lmad›¤› çokciddi durumlarla karfl› karfl›ya kal›yoruz.

Bir mülahazam daha var, bence Türkiye’niniki üç senedir çözemedi¤i flu anda daçözümüne dair bir iflaret görmedi¤im çokönemli bir problemi var, o da ordunun silahal›m› konusu. Hangi kaynaktan olacak, nas›lolacak, nas›l yap›lacak ve nas›l bu konuda

31

ba¤›ms›z olunacak hadisesi çok önemli birhadise olarak önümüzde duruyor. Bus›ralad›klar›m genellikle siyasimülahazalard›r, güvenli¤imizi vesavunmam›z› yak›ndan ilgilendirmektedir.Bu ifller üzerine kafa yormufl insanlar›nfikirlerini söyleyebilecekleri,tart›flabilecekleri zeminler Türkiye’de henüzyoktur. ‹nflallah bunu bir ölçüde TESEVbafllatm›fl oluyor bir sivil toplum kurulufluolarak. Ama bunun mutlaka siyasete ve siyasizeminlere intikal etmesi laz›m geliyor.‹ntikal etmemesinin belirli sebepleri var,hepimizin bildi¤i sebepler ama onlar› aflmakmecburiyetindeyiz. Bu meseleleri konuflmakmünhas›r bir tak›m insanlara ait olmakyerine bu ifle kafa yormufl insanlar›n ve bukonuda nihai karar› verecek, kafa yoracaksorumlu, hesap verecek insanlar›n ifliolmal›d›r.

Güvenlik sektörü ve Parlamento

Güvenlik sektörü ve parlamento iliflkilerinebakacak olursak, güvenlik sektörününparlamento taraf›ndan gözetimiparlamentonun hükümet ve güvenlikkurulufllar› karfl›s›ndaki güç ve yetkisineba¤l›d›r. Güç ve yetkiden kast›m fludur:Hükümetin alternatif ve davran›fllar›n›halk›n parlamentoya yans›yan ortak iradesido¤rultusunda etkileyebilme kapasitesi. Buetki söz konusu ise o zaman güvenliksektörünü parlamento denetleyebilir vegözetimi alt›nda tutabilir. Malum güvenliksektörü hem iç hem d›fl güvenli¤i sa¤layanbirimler yelpazesinden olufluyor. Bunlarsilahl› kuvvetler, polis, jandarma, sahil ves›n›r muhafaza birlikleri, istihbarat teflkilat›ve nihayet siville asker aras›nda bir tart›flmazemini diyalog zemini olarak Milli GüvenlikKurulu’dur.

Güvenlik sektörünün reformu, bu birimlerinsadece teknik koordinasyonu de¤il, yenianlay›fllara göre, demokratik bilinç vezihniyetle yeniden yap›land›r›lmalar›demektir. Bu reforma fliddetle ihtiyac›m›zvard›r. Güvenlik sektörünün gözetimi, birülkeye karfl› tehdit unsurlar›n› alg›layan,

evaluations I have listed are all political ones,which concern our security and defense. Yetas of now, platforms do not yet exist inTurkey for such matters to be expressed anddiscussed publicly. Luckily, TESEV, as a civilsociety organization, has now initiated this toa certain degree; but this should definitely becarried over to politics and politicalplatforms. The reasons for our inability inthis are well known to all, but we have toovercome them. People who have longthought on such matters, people who makethe final decisions, responsible andaccountable people should be discussing suchmatters; and this should not be a restricteddomain worthy of just a few people.

The Security sector and the Parliament

If we look at the relations between thesecurity sector and parliament, parliamentaryoversight of the security sector depends onthe power and authority of the parliamentvis-à-vis the government and securityinstitutions. What I mean by power andauthority is the capacity to influence betweenalternatives and behavior of government inthe direction of the common will of thepeople, as reflected in the parliament. If suchinfluence exists then the parliament canoversee the security sector and keep it underits control. As it is known, the security sectoris comprised of units responsible for securingboth internal and external security. These arethe armed forces, police, gendarmerie, borderand coast patrol units, the intelligenceorganization and lastly, the National SecurityCouncil as a platform of dialogue anddiscussion between the civilian and militaryofficials.

The reform of the security sector not onlyrequires the technical coordination of theseunits, but their reconstruction, from within ademocratic consciousness and mentality, inaccordance with new understandings. Theoversight of the security sector aims todevelop, and if absent, create from scratch,the practices and mechanisms that would

32

ensure the accountability of threat perceptionand security to parliament and hence tosociety. We are now at the stage of creating.The oversight of the security sector meanscontrol over the security sector in thebroadest sense, but in the narrow sense, itmeans the control of the armed forces by theexecutive. The European Union and NATOconsider reform, oversight, and control of thesector as preconditions of accession anddemocratization.

Though issues ahead

Distinguished guests, the Cyprus issue was apretext. Education and broadcasting inKurdish were also pretexts. These issues donot disturb us. We would solve theseproblems quite easily. But the matters ofreform, oversight and control will emerge inthe agenda soon. We will be asked to takeserious measures that we will indeed have totake. I see it as my duty to remind us of this.Decisions on critical matters such as threatassessment; defense, strategy and securityshould be formed through knowledgesharing, negotiation, dialogue, cooperationand the sharing of responsibilities betweenmilitary and civilian officials. Military needsmust be coordinated with civilian prioritiesof democracy. The parliamentarymechanisms that can be implemented for thesecurity sector are listed in this book, andshould all be discussed in parliamentarysessions. There, we will have good intentionsand exchange of ideas. Democracy requiresthe proper functioning of such processes.

Defense spending and the budget

Let us now come to the issue of the budget.Parliament’s raison d’etre lie in the budget.Whether revenues gathered from the peopleare used properly, whether there have beenwaste or losses, whether corruption exists areall issues to be discussed there. Theparliament is the medium whereby thegovernment gets approval for his budgetarypolicies and is given the means to realize this.The budget is a very important document

güvenli¤i sa¤layan birimlerin parlamentolarave dolay›s›yla topluma hesap vermepratiklerini ve mekanizmalar›n›, varsagelifltirmeyi yoksa oluflturmay› amaçlar. Bizhenüz oluflturma seviyesindeyiz. Güvenliksektörü üzerinde denetim genifl anlamdagüvenlik sektörü, dar anlamda da silahl›kuvvetler üzerinde yürütmenin denetimyetkisidir. Reform, gözetim ve denetimAvrupa Birli¤i ve NATO taraf›ndan adayülkelere kendileriyle bütünleflme vedemokratikleflme flart› olarak ilerisürülmektedir.

Zorlu konular

De¤erli konuklar, K›br›s meselesi birbahaneydi. Kürtçe e¤itim veya Kürtçe yay›nonlar da birer bahane. Onlar bizi rahats›zedecek fleyler de¤ildir, çok da rahatl›klaçözeriz onlar›. Ama bu reform, bu gözetim vedenetim meselesi bizim önümüze yak›ndagelecek. Bunlar ile ilgili olarak çok ciddi birtak›m ad›mlar›n at›lmas› istenecek ve biz deyapmak mecburiyetinde kalaca¤›z. Bunubelirtmeyi bir borç biliyorum. Tehdit,savunma, strateji, güvenlik gibi kritikkonularda kararlar›n oluflturulmas›, asker vesivil kesimler aras›nda bilgi aktar›lmas›,müzakere, diyalog, iflbirli¤i ve sorumlulukpaylaflma yöntemleriyle flekillenmelidir.Askeri gerekler demokrasinin sivilöncelikleriyle mutlaka koordine edilmelidir.

Güvenlik sektörü için uygulanabilecekparlamento mekanizmalar›, bu kitapta da yerald›¤› üzere, meclis görüflmelerindetart›fl›lmal›d›r. Burada iyi niyetler ve fikiral›flverifli söz konusu olacak. Soru vegensorular burada hesap sorma ifllevinin birparças›, meclis soruflturmalar› da denetlemeolarak yer al›yor. Bu fonksiyonlar›demokratik bir ülkede mutlaka yerinegetirmek icab ediyor.

Savunma harcamalar› ve bütçe

Gelelim bütçe meselesine. Parlamentonunvarl›k sebebi bütçedir. Parlamentoda halktantoplanan kaynaklar›n nereye gitti¤i veyerinde harcan›p harcanmad›¤›, israf›n,

33

kayb›n veya yolsuzlu¤un söz konusu olupolmad›¤› görüflülür. Bütçeyi kullanmadurumunda olan hükümetin de hempolitikas›n› kabul ettirmesi, hem de bu ifl içinkendisine imkanlar›n sa¤lanmas› daparlamentoda görüflülür. Bütçe, fleffafl›¤›n,hesap verilebilirli¤in, kapsaml›l›¤›n ve iyiyönetiflimin güvence alt›na al›nmas›nda sonderece önemli bir belgedir. Öncedenharcamalar›n ayr›nt›l› bir dökümüsa¤land›¤›ndan, parlamentonun ve tümvatandafllar›n paran›n nereye gitti¤inibilmelerine imkan tan›yacak fleffafl›¤› içindebulundurmal›d›r. Bütçe harcama yapmadanve gelir toplamadan önce parlamentonunonay›n› gerektirir. Böylece bakanlar›nparlamentoya ve komisyonlara hesapvermeleri durumu ortaya ç›kar. fieffafl›k vehesap verebilirlik demokrasinin bir gere¤idirve bütçenin haz›rlanmas› sürecinde anayasalbir zorunluluk olarak ortaya konmal›d›r.Savunma bütçesi sürecinde fleffafl›¤›ngüvence alt›na al›nmas›, parlamentolar›ngözetim rollerini etkin biçimde yerinegetirmelerine imkan sa¤lar.

Savunma bütçesi sürecinde fleffafl›¤›nolmamas›, art›k ra¤bet görmeyen bütçeyöntemlerine baflvurulmas›, güvenlikhedeflerinin yeterince aç›ktan›mlanmad›¤›n›n iflaretidir. Sistematik olarak, gizlili¤i hesap verilirli¤etercih eden bir bürokrasi anlay›fl›, vekamunun bilgi sahibi olmas›na iliflkinanayasa maddelerinin yetersizli¤i veya bumaddelerin bulunmamas› gibi genifl kapsaml› sorunlar› mutlaka belirlemekgerekmektedir. Güvenlik güçlerinin personel,operasyon ve teçhizat gibi her alandakiharcamalar›n›n, bütçelerinde aç›k aç›k yeralmas› istenir. Bu bütçelerde söz konusuharcamalar›n nas›l finanse edilece¤i de a盤akavuflturulmal›d›r. Bütçelerin büyükço¤unlu¤unda bu iki flart›n yan yanagelmedi¤ini görüyoruz. Bütçe d›fl›harcamalar sorununun ele al›nmas› siyasetenson derece hassas bir konudur. Sivil askeriliflkilerinde köklü ve uzun vadelide¤ifliklikler getirir.

from the perspective of securingtransparency, accountability, inclusivenessand good governance. As all expenses arelisted in detail, it prescribes transparency thatallows parliament and all citizens to knowwhere monies are being spent on. The budgetrequires the approval of the parliamentbefore any spending is done or revenue iscollected. Thus, it makes the ministersaccountable to the parliament and toparliamentary commissions. Transparencyand accountability are requirements fordemocracy and must be explicitly stated asconstitutional requirements in the process ofbudget preparation. Ensuring transparency inthe defense budget process would allowparliamentarians to properly exercise theirrole of oversight.

Not having transparency in the defensebudget process, and using budget means notoften resorted to, are signs that the securitygoals are not clearly defined. It is necessary toidentify broad questions such as thebureaucracy’s systematic tendency to favorsecrecy over accountability, the insufficiencyor lack of constitutional articles concerningthe publics’ right to information, etc. Securityforce expenditure on all areas such aspersonnel, operations and equipment shouldbe openly stated in their budgets. In thesebudgets, the issue of how this expenditure isto be financed should also be clarified. Mostof their budgets do not seem to meet thesetwo criteria. Extra budgetary spending is apolitically very sensitive issue. It requiresfundamental and long lasting changes incivil-military relations.

Situation in Turkey

Let us now look at Turkey. How do we fare,really? Presently, in the standards of thecurrent political system in Turkey, neitherthe legislature, nor the executive, nor thejudiciary has oversight or a mandate over theTurkish Armed Forces. The Turkish ArmedForces conduct all fiscal, financial, legal,political, military, cultural and ethical

34

oversight of its own affairs by itself andfreely within its own rules. This autonomousstructure of the army, not present in anywestern country, and its position as theoverseer of the whole system greatly affectsthe state and social life on many differentlevels.

The issue of national security was developedas a concept when the National SecurityCouncil was founded under the 1961constitution, upon inspiration from thenational security concept developed inAmerica in the aftermath of the SecondWorld War. This was also present in the 1982constitution, and it involved a turn awayfrom concepts of security towards directpolitical tutelage. This needs to be questioned.

In developing countries, the military is seenas the best organized, most technologicallyadvanced, armed and equipped, modern,central, hierarchical and disciplinedinstitution. For that reason, the army is verymuch concerned with the workings ofgovernment. Therefore it is influential inpublic administration in many ways, it is aprivileged institution in countries where civilsociety is weak and where civilianbureaucracy and technocracy are numericallysmall and insufficient, it is a pool of talentand a unit of cadres. For that reason, thearmy belittles civilians. It has material powerthanks to the trust of the people and it hasmoral power thanks to its discipline and itsposition as the symbol of the country’sindependence.

Prerequisites for democracy

Among the reasons for the army to interferein politics, is the absence of an institutionalcharacter powerful enough to resist it in stateand social life. The military distrusts civiliansand politics. At the heart of this suspicion liesa supposed potential threat that politicalpower created through the party systemwould leave the country to old and newrepresentatives of an insidious counter-revolution. Division, partition, ethnic- or

Türkiye’deki durum

Biraz da Türkiye’ye bakal›m, vaziyetimiznas›l? Türkiye’de geçerli olan siyasal sistemstandartlar› içerisinde Türk Silahl› Kuvvetleri(TSK) üzerinde yasama, yürütme ve yarg›ba¤lam›nda hiçbir organ›n denetimi veyetkisi yoktur. TSK her türlü mali, maddi,hukuki, siyasi, askeri, kültürel, etik vb. bütündenetimi kendi kurallar› içerisinde, kendikendine ve özgürce yapar. Ordunun hiçbirbat› ülkesinde bu düzeyde olmayan özerkyap›s› ve sistemi denetleyici konumu, devletve toplum hayat›n› pek çok düzeyde yüksekölçüde etkilemektedir. Milli güvenlikkavram› bizde, ‹kinci Dünya Harbisonucunda özellikle Amerika’da gelifltirilmiflolan milli güvenlik kavram›ndan ilhamalarak 1961 anayasas›nda Milli GüvenlikKurulu’nun kurulmas›yla oluflturulmufltur.1982 anayasas›nda da yer alan milli güvenlikkonusunda, güvenlik kavram›ndan, do¤rudansiyasi vesayete do¤ru bir dönüfl söz konusudur.Bunun sorgulanmas› laz›m geliyor.

Geliflmekte olan ülkelerde ordu devletindi¤er kurumlar›yla k›yasland›¤› zaman en iyiörgütlenmifl, ileri teknolojiye dayal›, silah veteçhizata sahip, modern, merkezi, hiyerarflikve disiplinli bir örgüt olarak görülür. Bundandolay› ordu hükümet çal›flmalar›yla yak›ndanilgilenir. Kamu yönetiminde çok flekildeetkili olur, ayr›cal›kl› bir kamu kurulufludur,sivil toplumun güçsüz, sivil bürokrasi veteknokrasinin say›ca az ve yetersiz oldu¤uülkelerde yetenek deposu ve kadro birimihalindedir. Bu yüzden ordu sivilleri birazküçümser. Halk›n kendisine duydu¤ugüvenden, maddi gücünden ve disiplininden,ülke ba¤›ms›zl›¤›n›n sembolü olmaktandolay› moral bir güce sahiptir.

Demokrasinin ön koflullar›

Ordunun siyasete kar›flma sebepleri aras›ndadevlet ve toplum hayat›ndaki kurumsalkarakteri ve kendine karfl› koyacak gücünbulunmamas› esas olmaktad›r. Askeri kesimsivile ve siyasete karfl› kuflku duyar. Bukuflkunun kayna¤›nda siyasi parti sistemiyoluyla oluflan iktidar›n sinsi bir karfl›

35

devrimin eski ve yeni temsilcilerine ülkeyiteslim etmesi ihtimalinin oluflturdu¤u tehdityatmaktad›r. Bölünme, parçalanma, etnikveya dini kaynakl› rejim tehlikesi ordunungündeminde her zaman birinci s›ray›almaktad›r.

Ben bu mülahazalar› söylemekle yetineyimde¤erli konuklar, buralarda söylenecek dahaçok fley var. Belki tart›flma oldu¤u süreceonlar› da dile getirme olana¤› olabilir. Sonuçolarak flunlar› söylemek istiyorum: AvrupaBirli¤i süreci efli¤inde yapmam›z gereken çokciddi bir ifl, sivil ve asker iliflkilerinin tanzimiiflidir. Askeri kesimin harcamalar›n›ndenetimi ve bütçeye ba¤lanmas› bir haysiyet,bir üstünlük konusu de¤il, demokrasinin birgere¤idir. Frans›z Deniz Kuvvetlerikomutan›n›n Milli Savunma Bakan›’na ba¤l›olmas›, veya ‹talyan GenelkurmayBaflkan›’n›n Meclis’te kendi bütçesiyle ilgilihesap vermifl olmas› haysiyetsizlik de¤ildir.Yani ben, “bana bunun hesab› sorulamaz”fleklinde bir tavr›n yersizli¤ini belirtmekistiyorum.

Bir toplant› için yurt d›fl›ndayd›m vegazetelerde okudum, Skorsky ihalelerininiptali konusunda hükümet ve Genelkurmayberaberce karar alm›fllar. Bundan dolay› çokmemnun oldum. Demek ki ortada anlafl›lmazbir fley varm›fl, ve beraber tav›r koymakmümkün olabiliyormufl. Bunu di¤eralanlarda da istiyorum. Rober McNamara’n›nhat›ralar›nda bir slogan› var; D›fliflleri Bakan›oldu¤u zaman flu slogana dayanarakAmerikan ordusunu yeniden ele alm›fl:“Ordu ABD’yi en mükemmel flekilde ve en azmasrafla savunmak durumundad›r.” Bu çokönemli bir prensiptir ve Amerikan ordusubunu da büyük ölçüde baflarm›flt›r.

fiunu huzurunuzda söylemek istiyorum ki;halk›m›za, parlamentomuza, ve ordumuzaTürkiye’yi tam demokratik bir Türkiyeyapmak için bir büyük kap› açacak böyle birteflebbüste sonuna kadar güveniyorum, ve herkonuda oldu¤u gibi bu konuda da mutlakabaflar›l› olaca¤›m›za inan›yorum. Bunu ifadeederek huzurunuzdan ayr›l›yorum vesabr›n›za teflekkür ediyorum.

religion-based threats to the republicanregime always remain on top of the army’spriority list.

Let me suffice by saying this much,distinguished guests; there is a lot more to besaid here. Perhaps, there will be a chance toexpress them during the discussion. Toconclude, I would like to say; the reorderingof civilian military relations is a serious issuethat we have to tackle this in the process ofintegration with the European Union. Theoversight of the military expenditure andhaving them tied to the budget is not amatter of honor or superiority; it is arequirement of democracy. The fact that thecommander of the French Naval Forces issubordinate to the French National DefenseMinister, or that the Italian Chief of GeneralStaff gives the account of their budget at thenational parliament do not constitutedishonorable situations. I would like to saythat the attitude, “I shall not be asked toexplain” is totally inappropriate.

While I was abroad, I read in the newspapersthat the Turkish General and the governmentreached a joint decision to cancel the biddingfor Skorsky helicopters. I was very pleasedwith that. That means there was amisunderstanding and it was possible to acttogether. I want this in other areas as well.Robert McNamara cites a slogan in hismemoirs. When he became the Secretary ofState he handled the American army withthis slogan: “The army has to defend the USin the best possible way, for the least amountof cost”. This is a very important principleand the American army has achieved this to alarge degree.

As I stand in front of you today, I want to saythat I fully trust our people, our parliamentand our army in such an undertaking thatwould open a great pathway for makingTurkey truly democratic. I believe we willachieve this as well, as we did all else. On thatnote, I leave the floor, thank you very muchfor your patience.

36

37

Bayanlar ve Baylar, Parlamenterler için El

Kitab› için yap›lan tan›t›m etkinli¤inekonuflmac› olarak davet edildi¤im için çokteflekkür ederim. Sözlerime, milletvekiliSay›n Mehmet Dülger’in az önce yapm›floldu¤u konuflmaya dair takdirlerimi ileterekbafllamak isterim. Bu konuflmay› Bat›Avrupa’da yapm›fl olsayd›n›z, herkes sizinlehemfikir olurdu. Türkiye’nin gelece¤i veAvrupa Birli¤i ile ilgili olarak ben de aynenkendisi gibi düflünüyorum ve biliyorum ki,Avrupa’n›n alg›s› da benimkiyle ayn›.

Parlamenter olman›n güçlükleri

Bunu belirttikten sonra, parlamenterolman›n güçlüklerini vurgulamak isterim.‹yi ki aram›zda parlamenterler bulunuyor.Ben de eski bir parlamenterim. Kariyerimediplomat olarak bafllad›m, bakanyard›mc›l›¤›, ve genel sekreterlik yapt›m. Nediplomatl›¤›n, ne bakanl›¤›n, ne de genelsekreterli¤in parlamenterlik kadar zorolmad›¤›n› söyleyebilirim. Çünkü bir

AVRUPA BA⁄LAMINDA GÜVENL‹KSEKTÖRÜ YÖNET‹fi‹M‹N‹NPARLAMENTER BOYUTU

Willem F. Van EekelenHollanda Avrupa Hareketi,

Hollanda Krall›¤› Savunma Eski Bakan›,

Bat› Avrupa Birli¤i (WEU) Eski Genel Sekreteri

Ladies and Gentlemen, thank you very muchfor the invitation to speak here at theoccasion of the launch of this Handbook forParliamentarians. May I first begin byexpressing my great appreciation for thespeech we just heard by the member ofparliament, Mr. Mehmet Dülger. I think ifyou had held this speech in Western Europenobody would have disagreed with you. Asfor the future of Turkey and its relationswith European Union, there is no word withwhich I could disagree, and I know theperception in Europe is exactly the same asmine.

Tough task of being a parliamentarian

Having said that, I want to stress howdifficult it is to be a parliamentarian.Fortunately we have several parliamentariansamong us. I have been a parliamentarian, Istarted out as a diplomat, I have been adeputy minister, a secretary general, but I cantell you that it is much more difficult to be aparliamentarian than to be either a diplomat,a minister, or a secretary general for that

PARLIAMENTARY DIMENSION OFSECURITY SECTOR GOVERNANCEIN THE EUROPEAN CONTEXT

Willem F. Van EekelenNetherlands European Movement,

Former Defence Minister of the Kingdom of the

Netherlands, Former Secretary-General,

Western European Union (WEU)

parlamenterden her fleyi bilmesi beklenir. Birbakan olarak ise size bir fley soruldu¤undarahatl›kla “ben sizi daha sonra arar›m,”diyebilirsiniz. Elbette ki böyle söylerken,bunu sizin ad›n›za birinin yapaca¤›ndanemin olman›z gerekir. Aksi haldegüvenirlili¤inizi yitirirsiniz. Fakat birparlamenter olarak an›nda cevap vermeniz veçok çal›flman›z gerekir.

Diplomat olarak pek çok araç gerece, bakanolarak bunlardan da fazlas›na sahipsinizdir,ve di¤erlerinin size sa¤lad›¤› tavsiye vekatk›lara güvenebilirsiniz. Oysa parlamenterolarak bütün bunlar› kendi bafl›nayapmal›s›n›z. Elbette bu kitaptaki önerilerdenbiri de parlamenterlere sa¤lanan personeldeste¤inin artt›r›lmas›d›r. Say›n Dülger’in dede¤indi¤i kontrol ve dengeler sistemiyle ilgiliolarak hepimizin umudu parlamenterlerindaha iyi bilgilendirilmesidir. Bu çok aç›kt›r.Daha fazla personel deste¤i sa¤lanmal›d›r.

Kontrol ve dengeler

Bir Milli Savunma eski Bakan› olarakvurgulamak istedi¤im di¤er bir nokta da,dengeler sisteminde bir güven dengesioluflturma zorunlulu¤udur. Askeri taraftagüven dengesinin oluflturulmas›, hükümetindevletin ç›karlar›n› gözetti¤i anlam›na gelir.Parlamenterler ve sivillerin taraf›ndakigüven dengesi ise askeri profesyonelli¤esayg›y› ifade eder. Bu çok hassas bir dengedir.Daha da aç›k olarak, bu bir mikroyönetimdir. Askerler belirli baz› konular›yönetmeyi sivillerden daha iyi bilir. Ancakgenel tutum, kontrollerin düzene konmas› vesorumluluklar›n belirlenmesi fleklindeolmal›d›r. Say›n Dülger’in de ifade etti¤i gibidevletin hiç bir sektörü tamamiyle özerk vesistemin d›fl›nda olamaz. Eski bir parlamenterolarak çok faydal› buldu¤um bu kitap birparlamenterin sormas› gereken flu sorular›soruyor: ‹flini nas›l yürütecek ve gerçektençok zor olan bu sorularla nas›l bafledecek?

Yeni bir güvenlik ortam›

Ayr›ca, mevcut ortam›n gelecekte eskisindençok farkl› olaca¤›na inan›yorum. Bir baflka

matter. Because as a parliamentarian you aresupposed to know everything. As a minister,you can always say if somebody asks you aquestion, “I will call you back”. Of course youhave to be certain that somebody does that onyour behalf otherwise your credibility is lost.But as a parliamentarian you are supposed toreply immediately and work very hard.

As a diplomat, you have a whole apparatus, oras a minister even more, and you can rely onthe advice and the contributions from others.But as a parliamentarian you have to do it allby yourself. Of course one of therecommendations in this handbook is thatparliamentiary staff should be increased. Wealso all wish that, as Mr. Dülger said aboutthe system of checks and balances, all theparliamentarians had to be well informed aswell. That is very clear. And that means thatcertain amount of staff shall be available.

Checks and balances

There is one thing which as a formerminister of defence I would like to stress andthat is that, in the system of balance therealso has to be a balance of trust. Balance oftrust on the side of the military means thatthe government wants to preserve the interestof the state. The balance on the side of theparliamentarians and civilians imply arespect for the military professionalism. Thatis a very delicate balance. Clearly this is micromanagement. Certain things the militaryknow better to handle than the civilians, butthe overall policy that has to be in anarrangement of checks, and has to be a clearresponsibility. As Mr. Dülger said, it is notpossible that one sector of the state iscompletely autonomous and remains outsideof the system. As a former parliamentarian Ifind this book very useful, and it really asksthose questions a parliamentarian should ask:How should he conduct his work, howshould he deal with these very difficultquestions.

A new environment of security

I also believe that one of the major changes inthe present environment is that the future isnot what it used to be. In other words weshould look forward to a different system, adifferent perception of security and defence

38

from the perceptions we had in the past.During the cold war we had a different set ofthreats than we have today. Collectivedefence at that time was the overridingpriority and that task clearly was left to alarge extent to the military. If we had beenattacked, then the military would have beenthe primary organization responsible for thepreservation of our independence and ourterritorial integrity.

Today fortunately that external threat interms of attacks on our own country hasdisappeared to a very large extent. Of courseTurkey is in a more exposed position thanmost of the countries of Europe butnevertheless, I think also for Turkey it isquite clear that threat of aggression isnothing compared to what it used to be. Thatmeans when we are talking about armedforces and the security sector as Mr. Dülgersaid we now have to look at the whole rangeof forces available for people authorized touse force and to carry weapons. If we thenlook at the new threats we see that many ofthe threats are not exclusively military. If wetalk about terrorism it is much more a taskfor the police and the intelligence services tocounter. If we look at drugs or organizedcrime, illegal traffiking of all sorts of things,including people, then clearly the militaryhave a certain role to perform but I think it ismuch less the case than it used to be in thepast. The security sector is in itself a rathergeneral term and not easily defined.Nevertheless what we mean by the securitysector is changing in its composition.

New role for the citizens, new role forNATO

Yesterday when we had the hospitality of theSwiss ambassador I had the opportunity tomake the point that the individual citizenshall be engaged in these matters in adifferent manner. In the past he was all toohappy to leave it all to the armed forces,today he is much more interested in theimplication of this new situation for himself.He is much more interested in the safety ofthe streets and fighting corruption and illegaldealings and organized crime than he wasconcerned about that in the past. So there areindeed new threats, new problems.

de¤iflle, farkl› bir sisteme, güvenlik vesavunma aç›s›ndan farkl› bir anlay›flayönelmeliyiz. So¤uk savafl dönemindeflimdikinden çok farkl› tehditlerle karfl›karfl›yayd›k. O dönemde kollektif savunmabirinci öncelikti ve görev umumiyetleaskerlere düflüyordu. Bir sald›r›ylakarfl›lafl›l›rsa, toprak bütünlü¤ümüzün veözgürlü¤ümüzün korunmas›ndan sorumluilk kurum ordu olacakt›.

Bugün ülkelerimize do¤rudan sald›r› tehdidine mutlu ki büyük oranda ortadankalkm›flt›r. Elbette Türkiye di¤er pek çokAvrupa ülkesine k›yasla tehlikelere daha aç›kkonumdad›r, fakat yine de Türkiye için dahibu tür sald›r› tehditleri eskiyle karfl›laflt›r›ncaçok azalm›fl say›labilir. Say›n Dülger’in dededi¤i gibi silahl› kuvvetler ve güvenliksektörüyle ilgili konuflurken silah tafl›maya vekuvvet kullanmaya yetkili kiflilerinoluflturdu¤u kuvvetlerin tümünü ele almakgerekir. Yeni tehditlere bakacak olursak,bunlar›n ço¤unun tamamen askeri nitelikliolmad›¤›n› görürüz. Terörizm daha çokpolisin ve istihbarat servislerininsorumlulu¤undad›r. Uyuflturucu ve organizesuçlar ya da (insan kaçakç›l›¤› da dahil olmaküzere) kaçakç›l›k gibi konularda ordununmutlaka belirli bir rolü vard›r ancak bu rol deeskiye göre azalm›flt›r. Güvenlik sektörügenel bir terim ve kolayl›kla datan›mlanamayabiliyor. Güvenliksektöründen kastettiklerimizin de bileflenleride¤iflmektedir.

Yurttafl›n ve NATO’nun yeni rolleri

Dün ‹sviçre Büyükelçisi’nin konukseverortam›nda flunu ifade etme flans› buldum:Tek tek her vatandafl›n bu konulara farkl› birflekilde dahil olmas› gerekiyor. Geçmifltevatandafl bütün sorumlulu¤u silahl›kuvvetlere yüklemekten çok memnundu,flimdi ise kendisinin de dahil oldu¤u buduruma daha çok ilgi gösteriyor. Geçmifleoranla sokaktaki güvenli¤iyle, organizesuçlar, yasal olmayan ifller ve rüflvete karfl›savaflla daha yak›ndan ilgileniyor. Yanigerçekten de yeni tehditler ve yeni sorunlarsöz konusu.

39

Türkiye ve Avrupa ülkelerinin ve genelolarak NATO ülkesi di¤er ülkelerin asl›ndaburada sorunu oldu¤unu düflünmüyorum.Hepimiz güvenli¤imize karfl› yeni tehditleridüflünüyoruz. Yüksek temsilci Solanas’›nhaz›rlatt›¤› ve geçen Aral›k’ta AvrupaKonseyi hükümet baflkanlar›nca onaylananAvrupa Birli¤i çal›flmas›na bakarsak NATOve Birleflik Devletler’in de ana meselesi olanbu tehditlerin öncelikli yer ald›¤›n›göreceksiniz. Bence do¤ru iz üzerindeyiz.Çünkü hepimiz terörizm, kitle imha silahlar›ve çökmüfl devletlerin destekledi¤i organizesuçlar›n günümüzün en önemli güvenliktehditleri oldu¤unu düflünüyoruz. Ve yine butehditlerle bafla ç›kmak için pek çok farkl›araca ihtiyac›m›z oldu¤u konusundahemfikiriz. Bu konuda Avrupa Birli¤i’ninNATO’dan daha avantajl› oldu¤ugörüflündeyim. Elbette NATO’nun askeriörgütlenmede hala en iyi organizasyonoldu¤unu kabul ediyoruz. NATO’nunispatlanm›fl bir gücü, standart iflletimprosedürlerine uyumlu kurallar› var.Uluslararas› alanda hem sivillerin hem deaskerlerin ortak kullanabildikleridonan›mlar› var. Bu noktada bir problem yok.

‹stikrar› nas›l tan›mlayal›m?

Ancak bu yeni tehditler söz konusuoldu¤unda yeni baz› araçlar› da ele almakgerekir. Bu yeni araçlar diplomatikdüzenlemeler, polis ve güvenlik kuvvetlerigibi çok çeflitli fleyler olacakt›r. MilliSavunma ve ‹çiflleri Bakanl›klar›m›z ortakolarak daha verimli nas›l çal›flacaklar, dahaiyi nas›l bilgi al›flverifli sa¤layacaklar?Ekonomik araçlar› ve ticari düzenlemeleriülkelerin kendi istikrar›n› sa¤lamalar›yönünde nas›l kullanaca¤›z? Zaman zamanistikrar dedi¤imde tam olarak neyikastetti¤imi bilmesem de bence günümüzünanahtar sözcü¤ü “istikrar”d›r.‹stikrars›zl›ktan bahsetmek, istikrar›aç›klamaktan daha kolay. T›pk› zürafa gibi,tan›rs›n›z ama kolay tan›mlayamazs›n›z.

‹stikrar› nas›l tan›mlars›n›z? San›yorumbizim, yani Türkiye ve Avrupa ülkelerinin bu

There I think in Turkey and Europeancountries, and in the NATO membercountries in general, we have no problem. Weare all now thinking of the same kind of setof new threats to our security. You will seethe same when you look at the paperformulated by high representative Solanas onbehalf of the European Union and which wasapproved by the European Council of headsof government last December. There you seethat the same threats are put in theforeground as also our main concerns ofNATO and the United States. I think therewe are on the right track, because we allconsider this problem of terrorism andweapons of mass destruction and failed states which then lead to organized crime asthe major threats to our security today. Butagain we also agree that to encounter thesethreats we need a whole range of instrumentsto deal with them. There I think that theEuropean Union has a certain advantage overNATO. Of course NATO is still the bestorganization to organize ourselves militarily.They have proven abilities, they have therules of engagement to standart operatingprocedures. They have a well-oiledmachinery in which the civilian side and themilitary side were very well together on theinternational sphere. So there is no problemwith that.

How to define stability?

But if you think of those new threats, thenyou also have to think of new instruments.The new instruments are very much a wholerange of things, they are diplomaticarrangements, they are police and securityforces. How do our ministries of security andinternal affairs work together better and howdo we exchange information among them,how do we use the instruments of economicsupport and trade arrangements to helpcountries to build up their own stability? Ithink today “stability” is the keyword,although I admit that I often wonder what Imean when I am talking about stability. It ismuch more easier to talk about instabilitythan to define stability. It is like the giraffe,an animal easy to recognize but difficult todefine.Well, that is the same case withstability.

40

How do you define stability? Well, I thinkwe, Turkey and European countries, havefairly good ideas on that, but more work willhave to be done. It can not be only themilitary which creates stability. Military issometimes smaller, sometimes a bit largerpart of an all-for-all approach. That I think isthe keyword in the European security sphere.And we have seen that very clearly in Bosniaand Kosovo, we see it again in Afghanistanand I hope that one day we also see a solutionof that in Iraq, because there, the militarydimension is still clearly overriding all theother dimensions and that may be one part ofthat problem.

Now what does this mean for theparliamentarians? For parliamentarians, as Isaid yesterday as well, I don’t think that therewere many votes in defence proper in thepast. Because the assessments you could notreally alter very much, and the citizen wasmore interested in other issues, social affairsor economic affairs, the prosperity issues andso forth. I think today the borderline betweenexternal security and internal security isbecoming blurred. The member ofparliament has to devote his attention also tothis combination of elements. Defence nolonger is a very closed area of concern. Itbecomes part of a very much widerappreciation of the policies of the state.Therefore, in the policies of the state defenceand security have to get that proper place.

Turkey on the right track

That is a problem with which we all have todeal with, but I think in terms of the historyof Turkey it places a larger role here than itused to do in western Europe. I think that it isone of the problems. I also think that Turkeyis on the right track. When I hear the speechof the parliamentarian Dülger, but also whenI look at 7 constitutional reform packageswhich the government has proposed, I couldclearly see that you are aware of theproblems, and that gives a hope for thefuture. To play the sovereign, to play thesultan, or to play the king, or the prince is thefundamental role of the parliamentarysystem. The Parliament later on expanded tohave a much more political role, discussingpolicies, discussing doctrines, discussing theorganization of the state in general.

konuda gayet iyi fikirleri var, fakat dahafazlas›n› da yapmak gerekiyor. ‹stikrar›sa¤layan yaln›zca askerler de¤ildir. Askerlerbazen artan, bazen azalan pay›yla bir“hepimiz hepimiz için” yaklafl›m›n›nparças›d›r. Bu da bence Avrupa güvenlikalan›n›n anahtar kelimesi. Bunu Bosna veKosova’da, ve yine Afganistan’da gördük veumuyorum ki flu anda askeri boyutu çok dahaön planda olan Irak’ta da bir gün görece¤iz.

Peki bu parlamenterler için ne ifade ediyor?Dün de söyledi¤im gibi, geçmiflte güvenlikkonular›yla ilgili pek fazla önerimiz yoktu.Çünkü de¤erlendirmeleri o kadar da çokde¤ifltiremiyordunuz ve yurttafl da, sosyal veekonomik ifllerle ve refah›n artt›r›lmas› gibikonularla daha çok ilgileniyordu. Bence art›kd›fl güvenlikle, iç güvenlik kavramlar›aras›ndaki s›n›r giderek belirsizlefliyor. Art›kparlamento üyeleri tüm bu konularayo¤unlaflmal›. Savunma art›k s›n›rl› birmesele de¤il. Devlet politikalar›nda çok dahafazla yer kaplayan bir konu. Devletpolitikalar›nda savunma ve güvenli¤in çokdaha önemli yeri olmal›.

Türkiye do¤ru yolda

Evet bu hepimizi ilgilendiren bir mesele,ancak bence tarihi aç›s›ndan Türkiye, Bat›Avrupa’da eskiye göre daha büyük bir rolsahibidir. Bu da problemlerden biridir.Türkiye’nin do¤ru yolda oldu¤unudüflünüyorum. Milletvekili Dülger’inkonuflmas›n› dinledi¤imde, ve hükümetinönerdi¤i 7 anayasal reform paketiniinceledi¤imde görüyorum ki, siz sorunlar›nfark›ndas›n›z ve bu gelecek için umutveriyor. Parlamenter sistem egemeninrolünü, sultan, kral ve prensin rolünüüstlendi. Sonra daha siyasi bir yap›yabüründü; politikalar›, doktrinleri ve devletingenel düzenini tart›flabilecek flekilde rolünügeniflletti.

Savunma alan›nda di¤er önemli bir husus da,daha önce de tart›fl›ld›¤› gibi fleffafl›kt›r.Politikalar aç›k, aç›klanabilir, dokümanlareriflilebilir olmal›d›r. Böylelikle belirli birpolitikan›n amac›na ulafl›p ulaflmad›¤›n› ve

41

masraf›n›n alt›ndan kalk›l›pkalk›lamayaca¤›n› sorgulamak mümkünolacakt›r. Bunu uygulamak elbette zor, çünküaskerler daima parlamenterlerin gereklibütçeleri sa¤lamakta hasis davrand›¤›n›düflünürler. Bu do¤ald›r ve tart›flman›n da birparças›d›r. Politikac›lar savunma vegüvenli¤e pastadan ne kadar pay verecek?Bütçenin ne kadar› buna kayd›r›lacak ve nekadar› hükümet harcamalar›, sa¤l›k, sosyalgüvenlik, e¤itim gibi alanlarabölüfltürülecek?

Alt›n› flimdi çizmek istedi¤im husus, yaln›zcagüvenlik sektörü de¤il, hükümetin bütünkurumlar› için geçerli oldu¤udur. Hükümetyapt›¤› her ifli aç›klamal›, sorular› yan›tlamal›ve tercihlerinin do¤rulu¤unu kan›tlamal›d›r.Her politikas›n›, vatandafllar›n bunungereklili¤ini ve hakl›l›¤›n› kabul edeceklerive teminat alt›nda görece¤i flekildeaç›klamal›d›r. ‹flte bu kitab› çok faydal›bulmam›n nedeni, parlamenterlerinhükümete aç›klama, iffla etme ve hakl›l›¤›n›ispatlamada soraca¤› sorular›n çeflitleriniortaya koyuyor olmas›d›r. Ayr›ca bu kitapta,yasama, bütçe sorunu, personel politikas›,ekipman temini, kimi üst düzey terfilerleilgili konulardan, yurtd›fl›na birlik göndermeveya yurtd›fl›ndan gelen askerlere ev sahipli¤ietme, uluslararas› anlaflmalara, ittifak vekoalisyon ile ilgili konulara kadar pek çoknoktaya de¤iniliyor.

Avrupa Birli¤i’ni bekleyen zorluklar

fiimdi Avrupa Birli¤i’ne dönelim. Orada daher fleyin mükemmel oldu¤unusöylemiyorum. Asl›nda oldukça tuhaf birdurumday›z, çünkü Avrupa Birli¤i’nekat›l›m›n bir k›sm› topluluk esas›na göreyap›ld›. Yani Avrupa Komisyonu bir önerigetirir, bu öneri daha sonra Bakanlar Konseyive Avrupa Parlamentosu’nda oylamayakonulur. Baz› durumlarda BakanlarKonseyi’nde oybirli¤i sa¤lanmas› gerekir,ayr›ca bir adalet divan› kanun ve kurallar›nAvrupa Birli¤i’ndeki her yerde ayn› flekildeuygulan›p uygulanmad›¤›n› araflt›r›r. ‹fltebuna “topluluk esas›” diyoruz. Fakat bu sadecebelli konulara uygulan›yor. Baz› konularda

The other point which is very important inthe field of defence is transparency as wasalready discussed. Policies should be open,and they should be explained, and documentsshould also be available. Then can you judgewhether a certain policy has been achievingthe purposes it was intended to achieve andthe question of affordability would be clear.That of course it is a very difficult one in anycountry, because the military always thinksthat the parliamentarians are too stingy thatthey are not providing enough money thanthe military would like to have. That isnatural but that is also part of the debate.What part of the cake are the politiciansprepared to give to defence and to security?What do they think it is worth and what dothey think the relationship is between otherparts of the government expenditures, health,social security, education and so forth?

Now I shall underline what I think holdstrue for every department of government,not just the security sector. The governmentshould reveal and explain what they aredoing, and answer questions and justify theirchoices. They should as well explaineverything in such a way that people acceptthe need, the justification that these policieshave indeed been warranted. There I thinkthis handbook is useful, because it puts thetype of questions which parliamentarianscould ask: Ones they could ask so thegovernment would explain, reveal, andjustify. Also in this book are emphases on awhole series of issues, from the question oflegislation, to the question of the budget,from personnel policy, procurement ofequipment, and certain top promotions, tothe question of sending troops abroad orhosting foreign forces on their territory,from the question of international treaties, tojoining coalitions and alliances.

Coming challenges for the EuropeanUnion

Now, turning back to the European Union, Iam not saying that everything is perfectthere. In fact we have a rather strangesituation, that a part of the European Unionintegration is done according to communitymethod. This means that EuropeanCommission makes a proposal, which is thenvoted on by the Council of Ministers and by

42

the European Parliament. In some questions,state unanimity required in the Council ofMinisters and then there is a court of justicewhich seeks that laws and regulations areapplied the same fashion of through theEuropean Union. That is what we call thecommunity method. But that applies only toparts of the subjects, because some are doneaccording to the intergovernmental way,which much more resembles to the old wayof a permanent diplomatic conference, likewe are also doing in NATO or the Council ofEurope, where there is hardly any voting andwhere unanimity prevails. That is the casewith the common foreign and securitypolicy, with the security and defence policy.Fortunately a part of justice and home affairs,especially visa, immigration policies weretransferred to the community method,because clearly that is very closely involvedwith the internal market and with all theother arrangements.

Now this situation could somewhat be alteredby a change drafted at the EuropeanConstitution and which will hopefully beapproved by the end of June at the EuropeanCouncil. There we emphasize the possibilityof forming smaller groups to act fastertogether. Because the problem is thatcurrently we have 25 countries. WhenBulgaria, Romania and Turkey would join,we will become 28. Not always could weagree on everything. So, maintainingunanimity may be difficult and therefore weare now envisioning a system called“enhanced cooperation”. A group of at least 8countries would make arrangements to takeup certain institutions. In the field ofdefence, countries having specific militarycapacities would work more closely togetherin what we call “permanent cooperation”.

Now that also requires parliamentaryoversight because there are very crucialdecisions to make. The responsibility fordefence and security rests with nationalparliaments, but at the same time we havethese assemblies either in NATO or WEU orthe Council of Europe or the OSCE wherenational parliaments meet. That is notcontrol or oversight in the strict sense of theword because the subjects areintergovernmental. Nevertheless they adopt

ise hükümetleraras› esas uygulan›yor. Budaha çok kal›c› diplomatik konferansyöntemine benziyor. NATO, veya AvrupaKonseyi’nde uygulad›¤›m›z gibi oylamadanziyade oybirli¤i esas›n›n hakim oldu¤u biryöntem. Bu, d›fl politika, güvenlik vesavunma politikalar›nda geçerli. Neyse kivize ve göç gibi baz› adalet ve içiflleri konular›“topluluk esas›”na kayd›r›ld›. Çünkü bütünbu konular iç piyasa ve di¤er düzenlemelerleyak›ndan ilgili.

Avrupa Anayasas›’na taslak olarak konan veumuyorum ki Haziran sonunda AvrupaKonseyi taraf›ndan onaylanacak olan birde¤ifliklik var ki, bu durumu biraz da olsade¤ifltirebilecektir. Burada, birlikte daha h›zl›hareket edebilecek daha küçük gruplaroluflturulabilece¤i olas›l›¤›n›n alt›n› çizdik.Çünkü buradaki sorun flu; flu an 25 ülke var,ve Bulgaristan, Romanya ve Türkiye dekat›ld›¤›nda 28’e ulaflaca¤›z. Bu durumda herzaman her konuda fikir birli¤ine varmakmümkün olmayabilir. Oybirli¤ini sa¤lamakgüçleflece¤i için, “gelifltirilmifl iflbirli¤i” ad›n›verece¤imiz bir sistem tasarlan›yor. Buradaen az 8 ülkeden oluflan gruplar belli baz›müesseseler oluflturacaklar› düzenlemeleryapacaklar. Savunma yönünden ise belirliaskeri kapasiteleri bulunan ülkeler dahayak›n temas kuracaklar ve buna “kal›c›iflbirli¤i” denilecek.

Bu, parlamenter gözetim gerektirecek çünküburada hayati kararlar al›nmas› gerekecek.Bir taraftan savunma ve güvenliksorumlulu¤u ulusal parlamentonun üzerindeolacak, di¤er taraftan ulusal parlamentolar›nbulufltu¤u NATO veya WEU, AvrupaKonseyi veya OSCE gibi cemiyetlere olansorumluluk devam edecek. Burada kelimenindar anlam›yla kontrol ya da gözetim sözkonusu de¤il, çünkü bunlar hükümetleraras›konular. Yine de buralarda kararlar al›n›yorve bu çözümler üye ülkelerin uzlaflmalar›n›ifade ediyor.

Türk Hükümeti çok aktif

Ben ilk WEU (Bat› Avrupa Birli¤i) meclisininüyesiydim daha sonra da örgütün Genel

43

Sekreterli¤ini yapt›m. Nas›l iflledi¤inigördüm. Daha sonra NATO meclisinde üyeoldum ve Türk üyelerle çal›flt›m. Önce TahirKöyüz ve sonra Vahit Erdem ile birlikteçal›flt›m. Çok yap›c› bir rol üstlenen yenihükümetle yak›ndan çal›flma f›rsat› buldum.Bütün Türk delegasyonunun çok aktifoldu¤unu söylemek isterim. Ama buradakastetti¤im do¤rudan parlamenterkontrolden ziyade “konsensüs oluflturma”d›r.Bununla ne kastediyorum?

Birlikte çal›flt›¤›n›zda kat›l›ma dayal› birgüvenlik sisteminiz vard›r. WEU’daçal›flt›¤›m günlerde ben buna “konsensüsoluflturma” diyordum. Çünkü bir çözüm yada rapor üzerinde çal›fl›rkenparlamenterlerinin temsil etti¤i di¤erülkelerin de görüfllerini alma f›rsat›bulursunuz ve ülkenizde bu konuyutart›fl›rken di¤er fikirleri bilirsiniz.Fikirlerinizi Avrupa veya NATO kapsam›ndabir zemine oturtursunuz. Benceparlamenterleraras› meclislerde çal›flman›nfaydas› burada. Fakat Avrupa Birli¤i’ninbunu nas›l düzenleyece¤inin flu anda pek netolmad›¤› görüflündeyim.

Türkiye’nin durumu: Daha fazlabütünleflme gerekli

Türkiye ile ilgili özel baz› ç›kar›mlarlakonuflmam› tamamlamak istiyorum. Buradaamac›m bir model tan›mlamak de¤il. AncakTürk Genelkurmay›’n›n ve parlamentoüyelerinin de tavr›, Türkiye’nin baflka hiç birNATO ülkesinde bulunmayan “istisnai birdurumu” oldu¤udur. Belki geçmiflte de bunayak›n örneklerle karfl›laflt›k. Elbette ki herörnek özel ve farkl›d›r. Örne¤in Portekiz’deçok güçlü bir Güvenlik Konseyi’nden sonderece demokratik bir yap›ya dönüflümügördük. Fakat bu ne derece Türkiye ilekarfl›laflt›r›labilir bilemiyorum.

Avrupa taraf›ndan bak›l›nca TürkGenelkurmay›’n›n konumunun baflka hiç birülkede bulunmad›¤›n› itiraf etmek gerekir.Umuyorum ki Türk Genelkurmay›’n›n MilliSavunma Bakanl›¤›’n›n genel sistemi ilebütünleflebilece¤i bir formül bulmak

resolutions, and they express a certainconsensus among the member countries.

Turkish government is very active

I have been a member of the first WEUassembly and later on became its SecretaryGeneral. I saw how it worked. Then I was amember of NATO assembly, and I workedvery closely together with Turkish members.First, I worked with Tahir Köyüz and laterwith Vahit Erdem. I also worked with thenew government who played a veryconstructive role. I would like to state that thewhole Turkish delegation was very active.Nevertheless, this should not exactly bereferred to as parliamentary control, but it iswhat I call “consensus building”. What do Imean by that?

When you work together, you have a systemof security through participation. I used tocall this “consensus building” during myWEU days. You work on a resolution, youwork on a report, you see the views of theother countries as they are represented bytheir parliamentarians. Then when youdiscuss the same issues at home, you knowwhat the others are thinking and you canbase yourself on a sort of European orNATO-wide consensus. I think that is theimportance of these interparliamentaryassemblies. I realized that it is not quite clearhow the European Union is going to organizethis.

Turkish case: Need for more integration

Now briefly to finish up with the specialimplications of all this for Turkey, again I amnot here to describe the model. However, it isquite clear that the position of the TurkishGeneral Staff, and the members of theparliament is that Turkey has an “exceptionalsituation” which you don’t see in any otherNATO country. Maybe there are someexamples in the past, although every situationwas special and different. For example, in thePortugese case we have seen an evolutionfrom a very strong Security Council to a fullacceptance of a democratic position, but Idon’t know to what extent that is reallycomparable.

From the European side I must admit that theposition of the Turkish General Staff is

44

something which you don’t find anywhereelse. I hope it will be possible to find aformula so that the Turkish General Staff isintegrated more in the overall system of theMinistry of Defence. In such a system ofbalance, the military expertise shall berecognized and mutual trust shall beestablished. Perhaps the chief of GeneralStaff in certain circumstances shall have adirect access to the Prime Minister, or thePresident, or the Cabinet, as is the case in theUK for example.

So, I am not prescribing any precise methodbut I think it is quite clear that we wouldhope that Turkey would allign itself a bitmore with NATO and European practice.What does that require for theparliamentarians? Clearly, they also need toincrease their expertise and their knowledgeand we can judge that from the billsintroduced at the parliament. That is ofcourse a problem which we also have in thewestern countries.

To sum up, I think Turkey is on the righttrack. The seven constitutional reformpackages are impressive. Clearly the NationalSecurity Council is changing its role,becoming advisory, having no executivefunctions, the involvement of the military inthe media and the education system is beingabolished. These are all very good steps. So,again I think Turkey is on the right track.

Secondly, I repeat that I am not arguing forimmediate, fast, complete changes. Everycountry has to find its own course, its owntempo. But I hope that nevertheless there willbe a possibility to define the perspective ofthe course Turkey will take in the next 10years a bit more clearly. So that we in westernEurope can indeed say Turkey is part of us,Turkey belongs to the West, we have acommon interest in Turkey being part of thesecurity and defence policy of Europe. So thatwe can say Turkey is part of that overallprocess, we will all work together for stabilityand prosperity. I think that is the task ofgovernments and that is the task ofparliamentarians as well.

mümkün olur. Bu tür bir dengeler sistemindeaskeri uzmanl›k sayg› görecek ve karfl›l›kl›güven tesis edilecektir. Belki ‹ngiltere’deoldu¤u gibi Genelkurmay Baflkan›’n›n bellibaz› durumlarda Baflbakan, Cumhurbaflkan›veya hükümet ile do¤rudan ba¤lant› kuraca¤›bir yöntem benimsenebilir.

Asl›nda kesin bir reçete önermek durumundade¤ilim fakat Türkiye’nin kendisini NATOve Avrupa ülkelerindeki uygulamalarla dahaçok bütünlefltirece¤ini umut etmek istiyoruz.Peki parlamenterlerden beklenen nedir?Elbette uzmanl›klar›n› ve bilgileriniartt›rmal›lar. Bunu parlamentoya sunulanyasalardan anlayabiliriz. Bu tip problemlerbat› ülkelerinde de var.

Toparlamak gerekirse, bence Türkiye do¤ruyoldad›r. Yedi anayasal de¤ifliklik paketi çoketkileyicidir. Milli Güvenlik Konseyi’nin rolüde¤ifliyor, dan›flman pozisyonuna geçiyor veyürütme fonksiyonunu kaybediyor. Ordununmedya ve e¤itim sistemine olan müdahalesiortadan kalk›yor. Bunlar çok olumlu ad›mlar,bu yüzden Türkiye’nin do¤ru yolda oldu¤unusöylemek mümkün.

‹kinci olarak yine vurgulamak isterim: Benacele, h›zl› ve tümden bir de¤iflikli¤isavunmak istemiyorum. Her ülke kendiyöntemini, kendi ritmini kendi bulmal›d›r.Ancak en az›ndan Türkiye’nin önümüzdekion y›l içinde gidece¤i yolu biraz daha netgörebilmeyi umuyoruz. Biz Bat› Avrupal›larflunu görebilmeliyiz ki Türkiye bizim birparçam›zd›r, Türkiye Bat›’ya aittir, veTürkiye ile ortak bir savunma ve güvenlikç›kar›m›z bulunmaktad›r. Böylelikle Türkiyegenel sürecin bir parças› olacak ve hepbirlikte istikrar ve refah için çal›flabilece¤izdiyebiliriz. ‹flte bu hükümetlerin görevidir, veayn› zamanda parlamenterlerin de görevidir.

45

46

Y›lmaz Aklar (ASAM - Center for Eurasian

Strategic Studies): My question is to Mr.Dülger. He has described very well theTurkish notions on the issue of security anddefense, the general environment in terms ofboth civilians and the military. Heemphasized more the responsibilitiesbefalling on the military and their position. Iwould like to hear his opinions on improvingthe understanding on the civilian side,especially that of the parliamentarians, onissues of national security and defense.Certainly this initiative of TESEV would givethe parliamentarians a direction. Yet, wouldyou not agree that their notion of nationalsecurity policy needs to be very high in orderfor them to control an institution like theTurkish Military, and to take on theresponsibility of defense. I would like to hearhis views on this aspect.

Dülger: Thank you very much for yourquestion. I had already thanked TESEV forundertaking such an initiative to open upsuch debates. Now, the “civilian” and the“military” in your question have to be strictlyseparated. As the former Minister of Defenseof Holland has said, what is at issue is not“control,” but “consensus building.” There aretwo points that we see as missing in Turkey,generally in politics and in the relation ofpolitics to other fields, and in its culture. Oneis establishing dialogue and the second is“consensus building.” Both the civilians andthe military of this nation have duties. Weneed to be conscious of them. Certainly, onissues of national security, our military willbe the experts, there is no point in discussingthat. Only, how is this going to be something“manageable,” how will it be conducted? Onthis, the politicians have an undeniableresponsibility.

Y›lmaz Aklar (ASAM-Avrasya Stratejik

Araflt›rmalar Merkezi): Ben Say›n Dülger’esoru yöneltmek istiyorum: Türkiye’ningüvenlik ve savunma konular›nda anlay›fl›n›,genel ortam›n› sivil ve asker olarak gayetgüzel ifade ettiler, ve daha ziyade askerleredüflen sorumluluk, ve askerlerin bu konudakipozisyonu konusundaki aç›klamalara yerverdiler. Peki sivil kesim, özellikleparlamenter kesim ve milletvekillerinin milligüvenlik ve savunma konular›ndakianlay›fl›n›n gelifltirilmesi ve milli güvenliksiyasetiyle ilgili bilgilerinin artt›r›lmas› veyakonumu konusunda düflüncelerini ö¤renmekistiyorum. Tabi TESEV’in bu giriflimiparlamenterlere muhakkak bir yönverecektir. Ancak, milli güvenlik ve siyasetanlay›fl›n›n çok yüksek olmas› gerekir kiTürk Silahl› Kuvvetleri gibi bir kurumuyönetsinler, yön versinler ve savunmasorumlulu¤unu üstlenebilsinler. Bu konudakigörüfllerini istirham ediyorum.

Dülger: Sorunuza çok teflekkür ederim. Benzaten TESEV’e, bu konular› tart›flmaya açmakiçin böyle bir teflebbüste bulunmuflolmalar›ndan dolay› teflekkür etmifltim.fiimdi bu sorunuzdaki “asker” ve “sivil”i netolarak ay›rmal›. Hollanda Milli Savunma eskibakan›n›n söyledi¤i gibi söz konusu olan bir“kontrol” de¤il, ‹ngilizce tabiriyle bir“consensus building,” yani bir mutabakataramad›r. Zaten Türkiye’de, genel olaraksiyasetin kendi içinde, siyasetin di¤erkonularla olan iliflkilerinde ve kültüründeeksik gördü¤ümüz iki nokta var. Biri diyalogtesisi, di¤eri de “consensus” arama. Bumemlekette hem askerlerin, hem desivillerin, yani herkesin görevleri var. Bugörevlerin bilincinde olaca¤›z. Tabi milligüvenlik konusunda askerimiz ileri olacak,bunun tart›fl›lacak bir yan› yok. Yaln›z buacaba nas›l “manageable” birfley olacak, nas›l

SORU-CEVAP OTURUMU - 1

Mehmet Dülger ve Willem F. van Eekelen

Q & A SESSION - 1

Mehmet Dülger & Willem F. van Eekelen

For some time now, I chair the ForeignAffairs parliamentary committee. But Iconsider the arrangement in France as moreappropriate. As you know, according to theinternal regulations of the FrenchParliament, Foreign Affairs and Defense areestablished as a single commission named“Foreign Affairs and Defense Commission”.We, on the other hand, work as twocommissions. I think that having a singlecommission would enable the civilians, thatis, the politicians, to have clearer ideas onquestions like; “what is National Security,how it is handled, how it is carried out, howit is assessed, and how strategies are made?”Having the Defense together with ForeignAffairs would also enable the military, whichhas to organize against threats from theoutside, to understand more substantivelythese issues, from a closer distance. Then wewould establish a certain ground for theconsensus building that Mr. Minister hasmentioned.

I don’t complain about the National SecurityCouncil. I don’t know its internal workings, Ihave never been a part of it, but as far as Iknow, in appearance, there is supposed to be adialogue in the National Security Council. Iam an architect, so I look at appearance andthe sitting arrangement and I am on theopinion that dialogue is not possible there.During the discussions of the seventh reformpackage, I gave a proposal to the Chair of theJustice Commission with two other deputies.There we say that, “the seventh reformpackage at your commission sets out theprinciples of how the National SecurityCouncil Secretariat would be composed” andthen we state our proposal as follows: Weconsider it a serious shortcoming that onlythe executive branch and the Military Forcesare represented in the present NationalSecurity Council, without either thelegislature and the judiciary beingrepresented. In this context, we hadpreviously conducted a research. We wouldlike to have the legislature represented eitherby group leaders or by group representatives

sevk-i idare edilecek, burada da siyasetçilerininkar edilemeyecek sorumluluklar› var.

Ben bir müddettir Meclis D›fliflleriKomisyonu baflkan›y›m, ve Fransa’dakiuygulama bana daha uygun gibi geliyor.Biliyorsunuz, Frans›z meclisinin iç tüzü¤ünegöre D›fliflleri ile Savunma ayn› komisyondur,“D›fliflleri ve Savunma Komisyonu”dur. Biziki ayr› komisyon halinde çal›fl›yoruz.Asl›nda “D›fliflleri ve Savunma Komisyonu”olarak tek komisyon halinde çal›fl›lmas›bence sivil kesimin, yani siyasi kesimin “MilliGüvenlik nedir, nas›l ele al›n›r, bu nas›lyap›l›r, bu nas›l muhakeme ediliyor,stratejiler nas›l konuluyor?” gibi konulardanet bir fikir sahibi olmalar›na imkantan›yacak bir yoldur. Savunman›n da, d›flmeselelerle D›fliflleri Komisyonu’nda oldu¤ugibi daha içiçe olmas› da asl›nda d›fltangelecek tehdite karfl› organize olmas› gerekenordunun bu meseleleri daha yak›ndan, dahaesasl› surette anlamas› için bir vesileolacakt›r. Bu suretle Say›n Bakan’›n“consensus building” dedi¤i mutabakat aramaiçin belli bir zemini kurmufl olaca¤›z.

Benim flikayetim Milli GüvenlikKurulu’ndan de¤il. Ben bilmiyorum içeri¤ini,içinde de bulunmad›m hiçbir zaman ama,bildi¤im kadar›yla Milli Güvenlik Kuruluiçerisinde flekli olarak bir diyalog yap›lacak.Ben mimar›m, yani flekle ve oturma biçiminebakar›m ve orada buna imkan olmad›¤›kanaatindeyim. Bak›n›z, Adalet KomisyonuBaflkanl›¤›’na, bu yedinci uyum paketivesilesiyle iki milletvekili ile beraber flöyle birteklifte bulunduk: “Komisyonumuzdagörüflülecek olan yedinci uyum paketinde,Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterli¤iteflkili esaslar›n›n nas›l ele al›naca¤›anlafl›lm›flt›r” diyoruz ve teklifimizisunuyoruz. Türkiye’de Milli GüvenlikKurulumuzun teflkilinde sadece icraorgan›n›n Silahl› Kuvvetler temsilcileriyleberaber yer al›yor olmas›, yasama ve yarg›organlar›n›n temsil edilmiyor olmalar› ciddibir eksikliktir. Bu ba¤lamda bir araflt›rmayapm›flt›k biz Bulgar parlamentosunda. MilliGüvenlik Kurulumuz bünyesinde yasamaorgan›, muhalefet dahil, mecliste grubu

47

from each of the parties represented in theparliament, including those of theopposition; and the judiciary by the head ofeither the chair of the Constitutional Courtor the Supreme Court of Appeals, and alsothe Foreign Affairs and the Defensecommission as is the case in Bulgaria. Thecommission chairman was not against to ourproposal but he said that “it would entail aconstitutional reform”. Whereas we hadprepared this seventh reform package as alegislative reform made up of separatechanges in individual laws. In a generalframework, we think that these very seriousmatters should not be considered an exclusivedomain. These should be discussed, and betalked about.

Lao-Tzu has written a book in the 8thCentury BC called, the Art of Warfare. Thiswas the book that all the American generalshad in their side pocket in the First IraqOperation. It says there that the “state hasoperations as dark as the night, and as brightas the day”. In issues of security and defense,there might be things dark as the night. Onlythose who will carry them out would knowabout them. There is nothing to discuss there.Each state in the world has done this so. Myintention here is to have the authoritiesdiscuss with each other on as wide a basis aspossible and to seek a consensus.

Cihan Güdümanl› (Retired General): First ofall, we have listened to excellentpresentations, thank you very much. I wouldlike to express my opinions on two points.First, to Mr. Dülger. In your speech you madea distinction between security and defense,and said that defense is carried out by themilitary against foreign threat and thatsecurity has to be understood more broadlyand is carried out more by the civilians. Asthe Minister remarked, in our day, conceptsof internal threat-external threat areinterwoven. We experienced this first handduring the internal security operation and Isuppose what is important in threatassessment is the duty given to an

bulunan partilerin grup baflkan› veya birgrup baflkan vekilinin, yarg›y› temsilen deAnayasa Mahkemesi veya Yarg›tay baflkan›ylaBulgaristan örne¤inde görüldü¤ü gibiD›fliflleri ve Savunma komisyonlar›n›nbulunmalar› hususunun de¤erlendirilmesiniistiyoruz. Bunu ters bulmad› komisyonbaflkan›, sadece, “büyük bir anayasade¤iflikli¤ine ihtiyaç olur” dedi. Halbuki bizbu yedinci de¤iflim paketini kanunde¤ifliklikleri olarak sunmufltuk. Biz genifl birçerçevede çok ciddi bir konunun münhas›rbir yere b›rak›lmamas› ve mutlak suretlekonuflulmas›, tart›fl›lmas› laz›m geldi¤inidüflünüyoruz.

Lao-Tzu’nun Savafl Sanat› diye, MilattanÖnce 8. as›rda yazm›fl oldu¤u kitap var . Bueser, 1. Irak operasyonunda bütün Amerikangenerallerinin yan cebinde bulunan birkitapt›. Orada deniliyor ki, “devletin gecekadar karanl›k iflleri vard›r, gündüz kadarayd›nl›k iflleri vard›r”. Savunma ve güvenlikifllerinde de gece kadar karanl›k ifller olabilirve bunlar› ancak bu ifli yapacak olanlarbilebilirler. Bunda tart›fl›lacak bir fley yokDünyan›n her devletinde bu böyleyap›lm›flt›r. Benim buradaki maksad›m,mümkün oldu¤u kadar genifl bir zemindesorumlular›n tart›flmas› ve bir mutabakat›naranmas›d›r.

Cihan Güdümanl› (Emekli General):

Öncelikle çok güzel takdimler dinledik, çokteflekkür ediyorum. ‹ki konuda düflüncelerimiarz etmek istiyorum. Birincisi, Say›nDülger’e. Konuflman›zda savunma vegüvenlik ayr›m› yapt›n›z ve savunman›n d›fltehdide karfl› asker taraf›ndan, güvenli¤in isegenellikle daha genifl kapsaml› ve sivila¤›rl›kl› olarak yap›lmas› gerekti¤inisöylediniz. Say›n Bakan’›n da konuflmas›ndabelirtti¤i gibi art›k günümüzde iç tehdit-d›fltehdit kavramlar› birbirinin içine girmifldurumda. Öyle ki biz bunu iç güvenlikharekat›nda çok yak›ndan yaflad›k vesan›yorum tehdit de¤erlendirilmesindeönemli olan o organizasyona verilengörevdir. Silahl› Kuvvetler’e iç güvenlikkonusunda bir görev verildiyse Silahl›Kuvvetler onunla ilgili tehdidi

48

organization. If the Military Forces are givena duty concerning internal security, theMilitary Forces have to assess the threat withregard to it. I think these two cannot bestrictly separated from one another.

The second point I would like to touch uponis that the expenditures of the military forcesare not completely independent. In fact onthis point, there are mechanisms in our lawswhich are not being effectively deployed. Iwas the Defense and Resource PlanningSection Head at the Chief of Staff. All ourbudgets are prepared within the limits set bythe Ministry of Finance. A considerableamount of the large expenditures within theframework of our ten year procurementplans are made yearly, and thus they undergothe approval of the Cabinet. Furthermore,budget debates are open to the questions of allour parliamentarians during both thecommission and the general assembly phaseand its oversight is done according to laws.What could be an issue is the DefenseIndustry Support Fund which is an importantextra-budgetary resource. Yet even there,important decisions such as the recenthelicopter and tank tenders, are reachedthrough a decision mechanism that is largelypolitical, involving the Prime Minister,Minister of Defense and the General. I amgiving this explanation to avoidmisunderstandings like the Military Forcesare completely outside of control or “spendsmoney as it desires.”

Dülger: I thank very much to my general,you have given an illuminating explanation.Instead of a strict separation between defenseand security, what I said was that defense andsecurity are in a continuum, but that they areoften mixed with one another. As you havealso expressed, there is no way to put strictborders between them. Yet what is importantis that those operating under different rulesand organizations are experts in their fields.Your words reminded me of these Taksimmeetings in Istanbul. In one such meeting, aretired general was asked a question with

de¤erlendirmek zorundad›r. Bu ikisininbirbirinden kesin çizgilerle ayr›lamayaca¤›n›düflünüyorum.

‹kinci de¤inmek istedi¤im konu da, silahl›kuvvetlerin harcamalar›n›n tamamenba¤›ms›z olmad›¤›. Asl›nda bu noktada,yasalar›m›zda, mevzuat›m›zda birçokmekanizmalar›n bulundu¤u, ancak bununetkin olarak iflletilmedi¤ini söylemekistiyorum. Emekli olmadan önceGenelkurmay’da Savunma ve KaynakPlanlama Daire baflkan›yd›m. Bizim bütünbütçelerimiz Maliye Bakanl›¤›’n›n verdi¤ilimitler dahilinde haz›rlan›r. On y›ll›kyapt›¤›m›z tedarik planlar› çerçevesindekibüyük harcamalar›n önemli bir k›sm› y›llarasari oldu¤undan, bunlar BakanlarKurulu’nun onay›ndan geçer. Ayr›ca bütçegörüflmeleri hem komisyonlarda, hem deMeclis Genel Kurulu’nda bütünparlamenterlerimizin sorular›na aç›kt›r vedenetlemesi de yasalara göre yap›lmaktad›r.Bütçe d›fl›nda önemli bir kaynak olanSavunma Sanayi Destekleme Fonu da belkisöz konusu olabilir. Orada da en sonhelikopter ve tank ihalelerinin iptalindeoldu¤u gibi önemli kararlar Baflbakan, MilliSavunma Bakan› ve GenelkurmayBaflkan›’n›n, yani siyasi a¤›rl›kl› bir kararmekanizmas›n›n kararlar› do¤rultusundaoluflturulur. Silahl› Kuvvetler’in tamamenkontrol d›fl› oldu¤u, veya “istedi¤i gibi paraharc›yor” gibi iddialar›n önüne geçmekistedi¤im için bu aç›klamay› yapt›m.

Dülger: De¤erli Paflama çok teflekkürediyorum, çok faydal› bir aç›klamadabulundunuz. Ben bu savunma ve güvenlikkonusunda net bir ayr›mdan ziyade, savunmave güvenli¤in bir çizgi halinde oldu¤unu,genellikle savunma ve güvenlikkavramlar›n›n kar›flt›r›ld›¤›n› söyledim. Sizinde ifade buyurdu¤unuz gibi hakikatenbunlar›n aras›ndaki s›n›rlar› net olarakortaya koymak mümkün de¤il. Ancak hemorganizasyonu, hem çal›flmas› itibariyle ayr›kurallarla çal›flan ve bir görevi yerinegetirecek olanlar›n kendi alanlar›ndauzmanlaflm›fl olmalar› önemli. Sizsöyledi¤iniz zaman hat›r›ma geldi,

49

‹stanbul’da Taksim toplant›lar› vard›r.Malumunuz onlardan birinde, bir emekligenerale bir soru tevcih edildi., Irak’taki s›n›rötesi bir operasyon ile ilgili olarak ki Irak’ta ozaman henüz Amerikan operasyonu yoktu,bizim kuvvetlerimiz s›n›r ötesine (Irak’a)geçiyordu. Dendi ki, “siz böyle bir operasyonyap›p devam ederken bunu hesap ettiniz mi?”Böyle bir operasyon yap›yorsunuz, bir topmermisinin kaç para oldu¤u çok önemli, vebu, öngörülmemifl bir fley. Tabi bunun içinkaynaklar vard›r, ama bu akla gelen bir fley.Niçin Say›n Ecevit’in hükümetine, MilliSavunma Bakanl›¤›’na bu operasyon haberverilmedi? O generalimiz dedi ki “bununstrateji icab› çok sessiz yap›lmas› gerekiyordu,biz bunu insiyatif alarak yapt›k.” Bu çokvahim. Kusura bakmay›n, çünkü bunubilmesi laz›m gelen siyasi sorumlu birisiolabilir. Tek kifli olabilir, iki kifli olabilir, üçkifli olabilir, ama bir kiflinin bile olmad›¤›anlafl›l›yordu orada. Ben bunu yanl›flbuluyorum. Çünkü o zaman hiç habervermeden baflka bir fley daha yap›labilir. Veorada bir mutabakat›m›z vard›r zaten.Zannediyorum o söze cevap verengeneralimizin niyetinin ötesine geçmifldurumda olmas› laz›m.

Türk Silahl› Kuvvetleri’nin bütçemeselesinde fevkalade titiz oldu¤unu ben deyakinen biliyorum. Zaten konuflmamda dagayet dikkatli söylemeye gayret ettim.Özellikle bütçe-d›fl› harcamalar›n çok nazikbir konu oldu¤unu, çok nazik bir siyasimesele oldu¤unu ve bunun için asker-sivilmünasebetlerinin güven esas›na dayal›oldu¤u andan itibaren bunun sorunolmayaca¤›n›... Bizim meselemiz askerimizegüçlük ç›karmak de¤il. Özellikle bütünvarl›¤›m›zla yeni bir entegrasyona girdi¤imizzaman, orada en büyük rolü oynayacakmüesseselerimizden bir tanesidir askerimiz.Askerin orada çok mükemmel olmas› laz›m.

Van Eekelen: ‹zninizle Say›n Dülger’insözlerine küçük bir ilave yapmak istiyorum.‹ç ve d›fl güvenlik kavramlar›n›n içiçegeçti¤ini ve aradaki s›n›r›n belirsizleflti¤inidaha önce söylemifltim. Ayr›ca sonuç olaraksorunun tümüyle askeri olmad›¤›na da

regard to the cross-border operation in Iraq.There was no American operation in Iraq atthe time, but our troops were crossing the(Iraqi) border at times. He was asked whetherthey calculated the cost of such a cross-borderoperation. When making such an operation,it is very important how much a gun shellcosts, but it is not being considered. Certainlythere are resources for such a thing, but thiscomes to the mind: Why were not thegovernment of Mr. Ecevit, or the NationalDefense Ministry informed of such anoperation? That general of ours said, “thishad to be done very quietly due to strategicreasons, so we did it by taking initiativeourselves”. This is very worrisome. Excuse me,but there must be a political authority whohas to know about this. It can be one person,two persons, three persons but it wasunderstood there that there were none. I findthis wrong. For then, other things might alsobe done without informing no one. And onthat, we already have a consensus. I assumethat our general there went beyond hisintentions.

I know closely as well that Turkish MilitaryForces are very sensitive on the issue of thebudget. I tried to say this very carefully in myspeech. I know that especially the extra-budgetary expenditure is a very sensitivepolitical topic and that this would not be aproblem provided that the military-civilianrelations are based on the principle of mutualtrust. Our issue is not to create difficulties forour soldiers. Especially when we go into anew integration, our military is theinstitution to play the greatest role there. Themilitary has to be perfect there.

Van Eekelen: May I make a short additionto what Mr. Dülger said. I indeed said thatexternal and internal security are nowoverlapping, that the line is blurred. But Ialso said that, as a consequence, the problemis no longer exclusively military. And inmany of the new threats the military stillplays a part, but not an exclusive part, and insome cases a smaller part at least in most of

50

the western countries. You have a very goodpoint when you say, military has done theplanning, the military is professional. I haveno criticism of the professional expertise ofthe Turkish Armed Forces, but that is not theonly point. I think also the military has toexplain, reveal and justify what they aredoing, and why they are doing it. When theyexplain all these, they would get support of,and trust from the parliament and from thepublic. But if they keep everything secret andthey behave as if they are the only peoplewho can judge the interest of the state, thenthey are on a slippery slope, becauseultimately they will lose the support of thepeople. If the people don’t understand whatthey are doing, then ultimately they may beat risk. The parliamentarians should trustmilitary advice and the military should trustthat the parliamentarians - at least themajority of the parliament. Having theinterest of the state at heart, they should walktogether.

Dr. fierif Say›n: I would like to ask acomplementary question. Mr. Dülger, doesthe parliament know the total defensespending? We have done a study on theeconomic dimension of defense spending1,but we could reach only to 70 percent of it,and that with a lot of difficulty. The numbersgiven to NATO, which were not given to us,are about 30% more than those numbers. Thesecond question; how is the legislativecontrol over extra-budgetary spending?Particularly, is there such a control over thedefense industry support fund?

Dr. Eekelen, my next question is to you: whatare the procedures in Europe for off-budgetspending of military, particularly theaccountability procedures? Is this a customaryarrangement in Europe that military has off-budget spendings arranged by customaryprocedures?

de¤inmifltim. En az›ndan Bat› ülkelerininço¤unda, yeni tehditlere karfl› ordunun rolüsürmekle birlikte bunun temel bir rololmad›¤›n› belirtmek isterim. Ordununplanlamay› gerçeklefltirdi¤ini ve profesyoneloldu¤unu söylerken çok hakl›yd›n›z. TürkSilahl› Kuvvetleri’nin profesyoneluzmanl›¤›na hiç bir elefltirim olamaz. Fakatbütün mesele bu de¤il. Bence ordu neyapt›¤›n› ve neden yapt›¤›n› aç›klamal›,ortaya koymal› ve hakl› ç›karmal›. Buaç›klamalarla parlamentodan ve halktandestek alacakt›r. E¤er her fleyi gizli tutmayave devletin ç›kar›n› yaln›zca kendiside¤erlendirebilirmifl gibi davranmaya devamederse kendisini kaygan zemine itecek vehalk›n deste¤ini kaybedecektir. ‹nsanlarordunun ne yapt›¤›n› anlamad›¤› sürece bukurum risk alt›nda olacakt›r. Parlamenterleraskeri dan›flmanl›¤a, askerler deparlamentoya -en az›ndan parlamentonunço¤unlu¤una- güvenmeli. Devletinç›karlar›n› gözeterek, birlikte yürümeliler.

Dr. fierif Say›n: Tamamlay›c› bir sorusormak istiyorum. Say›n Dülger, toplamsavunma harcamalar›n› meclis olarak biliyormusunuz? Biz bundan önce bir çal›flma yapt›ksavunma harcamalar›n›n ekonomik boyutlar›üzerine1, ancak yüzde 70’ine ulaflabildik, onada çok zorlukla ulaflabildik. NATO’ya verilenrakamlar, bize verilmeyen rakamlar, oharcamalardan yüzde 30 daha fazla. ‹kincisoru da, bütçe d›fl› harcamalar üzerindeyasaman›n kontrolü nas›l? Özellikle savunmasanayii destekleme fonunda böyle bir kontrolvar m›?

Say›n Eekelen size de bir sorum olacak;Avrupa’da bütçe d›fl› askeri harcamalar›nprosedürü nedir? Özellikle de hesapsorumlulu¤unu kastediyorum. Avrupa’daordunun bütçe d›fl› harcamalar› teamüllerlemi düzenlenir?

Van Eekelen: Hay›r, hay›r.. San›yorum hersavunma departman›n›n gizli bir fonu vard›r,fakat bunlar belli istihbarat operasyonlar›

51

1 Gülay Günlük-fienesen, (2002) Türkiye'de Savunma Harcamalar› ve Ekonomik

Etkileri, 1980-2001. TESEV Yay›nlar›, ‹stanbul. Tam metin için URL:

http://www.tesev.org.tr/eng/publication/savunma_harcama.pdf.

1 Gülay Günlük-fienesen, (2002) Türkiye'de Savunma Harcamalar› ve Ekonomik

Etkileri, 1980-2001 (Defense Spending in Turkey and Its Economic Impacts, 1980-

2001). TESEV Publications, ‹stanbul. Full text available at URL:

http://www.tesev.org.tr/eng/publication/savunma_harcama.pdf.

için kullan›l›r. Hollanda’dan örnek verecekolursak, bizim parlamentomuzda büyüksiyasi parti liderlerinden oluflan küçük biristihbarat komitemiz vard›r. Sadece dördüburada temsil edilir ve gizli fonlardanhaberdar edilirler. Fakat bu oldukça küçükçapl›, yani toplam bütçedeki pay› yüzde 1 veya2’yi geçmez.

Dülger: Çok ciddi bir soru sordunuz. Tabibaz› noktalar da belki sonra aç›lacak. fiu andameclisteki arkadafllar›mla, y›llar itibariylebütçede yer alan miktarlar› ile toplambütçeye oranlar›n› Büyük Millet

Meclisi’nin kaynaklar›na sunmak için birçal›flma yap›yoruz. Yaln›z bu büyük birçal›flma, arkadafllar›m yap›yorlar, henüzbitiremediler, baflka bir vesileyle bunlar›aç›klama imkan› olursa söyleyece¤iz. Yaln›zbunda belirli bir düflüfl var, flimdi mutlak birfley söylemek mümkün de¤il. Bazen çoks›k›fl›k zamanlarda oralara bir kaynakay›rmak icab ediyor, bu konuda da birtereddüt yok. Toplam savunma harcamalar›n›tamamen bilmenin yolunu tahmin ediyorum.Ancak herkesin bilmesinin imkan› oldu¤unutahmin etmiyorum. Say›n Bakan VanEekelen’in de söyledi¤i gibi Avrupaparlamentolar›nda da zaten bu çeflitharcamalar› çok az say›da, ya da çok özelkomisyonlardaki insanlar bilir. Ama o say›dainsan›n bilmesi parlamento taraf›ndanbunun bilindi¤i anlam›na gelir. Ve bunda birmahsur yoktur, bu tabii bir uygulamad›r. Bubir güven uygulamas›d›r ayn› zamanda. Fonüzerinde bir etkisi yok. Yaln›z bu konudabütçe d›fl› harcamalar›n ne olmas› laz›mgeldi¤i konusundaki görev zannediyorumtabi Milli Savunma bakan›m›z›n,Genelkurmay baflkan›m›z›nd›r. Onlar kendiaralar›nda Türkiye’nin imkanlar›n› ve bu iflinzaruretlerini göze almak suretiyle fonharcamalar›n› tespit edeceklerdir. Bunlar nekadar oluyor, azals›n, ço¤als›n fleklinde fluanda parlamenter bir denetim yok üzerinde.Bu genellikle dünyan›n her taraf›ndab›rak›ld›¤› gibi (ki, “à discretion” denirFrans›zca’da), sorumlular›n takdirineb›rak›lm›fl bir fleydir. Onu da b›rakmal›s›n›z,yani bütün can›n›z› emanet etti¤iniz

Van Eekelen: No, no... I think every defensedepartment has some secret funds, but theyuse that for certain intelligence operations. Inthe case of Netherlands we have a very smallintelligence committee in the parliamentwhich consists of the leaders of the largestpolitical parties. Only four are representedand they are informed of the size of the secretfunds. But that, in the first place, is a verysmall amount and it’s only maybe 1 or 2 percent of the budget.

Dülger: You have asked a serious question.Certainly some points will be opened up later.Right now, we are doing a study withcolleagues in the parliament about the yearlyamounts in the budget and their ratio to thebudget as a whole. But this is a big study, myfriends are doing it, they have not finished ityet; if the opportunity arises, we will presentthem. There is a decrease in this amount, butit is not possible to say anything absolute.Sometimes, in difficult times, it becomesnecessary to allocate resources there, nohesitation about that. I can guess the way toknow the total defense spending. But I don’tthink it would not be possible for everybodyto know. As Mr. Van Eekelen has said, evenin the parliaments in Europe, only very fewnumber of people or people in very specialcommissions would know of such spending.But having that number of people knowabout it, implies that it is known by theparliament. And there is nothing wrong withthat, it is an appropriate thing to do. This isalso an exercise of trust. The parliament doesnot have that much of a say over the fund. Ithink what the extra-budgetary spendingneeds to be, is the duty of the Minister ofNational Defense and our General. Theywould decide what the fund spending is to be,considering the resources of Turkey, and thenecessities of their work. Presently, there isno oversight over them as to how much theseare, whether they should decrease or increase.Like everywhere else in the world (as called“à discretion” in French), these matters areleft up to those in positions of authority. Andthat you should leave to whom you entrust

52

your life. I think you can trust these people,with this as well.

Prof. Dr. Do¤u Ergil: Thank you. Mr.Dülger made the case for not separatingdefense and security too much. But I thinkthey should definitely be separated. Defensehas to be carried out by certain expertinstitutions and personnel. But security is farmore comprehensive and is a subject thatinterests the society as a whole. Let me expressa few topics that I perceive as security threats.There is no an outside enemy, no threat ofinvasion in all these three examples: When Iam in traffic, I fear that somebody will justhit me from rear or front, that I will beoverran by a car even when I cross on a greenlight as a pedestrian. We have lost some veryvaluable people like that. Second, I fear thatmy wife or my daughter will be attacked andraped any minute. I see that I can be attackedand robbed walking in the dark, or myapartment can be robbed as it has been oftenhappening in my neighborhood recently. Isee, I feel and I fear. Now this security cannotbe granted by the soldiers. This cannot be metunder the concept that you call defense.Furthermore, in recent times, seeing that thenumber of people who go around blowingplaces or even themselves have increased, weare faced with the perception that the darkside of Turkey and also of the worldthreatens us. This cannot be countered byTurkey’s army or any army of the worldhowever good they are. Then we have toseparate security into two. The hard securitymeasures that can be met by the organizationthat we call defense, and the human security.The hungry, jobless person will blow us andhimself up sooner or later. The NationalSecurity Council with its current structurecannot counter this. As long as we continueto think of security and defense together aswe had been doing and taking compoundmeasures, none of us would be able to counterit.

Dülger: Dear Do¤u, I want to remind youmy remark on this. I only said that on certain

insanlara bunu da emanet edebilirsiniz diyedüflünüyorum.

Prof. Dr. Do¤u Ergil: Say›n Dülgersavunmayla güvenli¤i pek ay›rmayal›mdemiflti, ama ben kesinlikle ay›rmakgerekti¤ini düflünüyorum. Çünkü savunmabelli uzman kurulufllar ve personeltaraf›ndan gerçeklefltirilebilir. Fakat güvenlikçok daha genifl kapsaml› ve bütün toplumuilgilendiren bir konudur. Ben size güvenlikkonusunda tehdit olarak alg›lad›¤›m birkaçkonuyu söyleyeyim örne¤in. Ne d›fl düflmanvar, ne iflgal tehdidi var, bak›n flöyle üç taneörnek: Trafi¤e ç›kt›¤›m zaman her anbirisinin arkadan veya önden banavuraca¤›n›, yeflilde geçmeme ra¤men yayaiken bir araban›n beni çi¤neyece¤ikorkusunu tafl›yorum, çünkü (yeteri kadar daörnek var) çok k›ymetli insanlar› kaybettik.‹kincisi, eflimin veya k›z›m›n her an sald›r›l›pçirkin bir tecavüze u¤rayabilece¤i korkusunutafl›yorum. Karanl›kta yürüken benim desald›r›ya u¤ray›p soyulabilece¤imi, veyaapartman›m dahil mahallemde sonzamanlarda h›zla artan bir h›rs›zl›k olay›natabi olaca¤›m› görüyorum. Görüyorum,hissediyorum ve korkuyorum. fiimdi bununaskerle falan yap›lmas› mümkün de¤il.Savunma dedi¤iniz kavram içerisindekarfl›lanmas› da söz konusu de¤il. Bununötesinde son zamanlarda gidip oray› buray›patlatan, hatta kendini patlatan insanlar›nço¤ald›¤›n› görerek Türkiye’nin karanl›kyüzünün bugün bizi tehdit etti¤i, tabidünyan›n da karanl›k yüzünün bizi tehditetti¤i alg›lamas›yla karfl› karfl›yay›z. BunuTürkiye’nin ordusu, dünyan›n ordular› nekadar iyi olursa olsun karfl›layamaz. O haldegüvenli¤i ikiye ay›rmak zorunday›z.Savunma dedi¤imiz teflkilat veteflkilatlanmayla karfl›lanabilecek olan sertgüvenlik önlemleri, bir de insani güvenlik.Yani ifli olmayan, aç olan insan enindesonunda serseri may›n gibi bizi de kendisinide havaya uçuracakt›r. Bunu Milli GüvenlikKurulu mevcut yap›s›yla karfl›layamaz.Savunmayla güvenli¤i flimdiye kadarsürdürdü¤ümüz gibi bir aradadüflündü¤ümüz ve birleflik tedbirler

53

ald›¤›m›z sürece hiçbirimizin karfl›lamas›mümkün de¤ildir.

Dülger: Sevgili Do¤u bu konudakisaptamam› hat›rlatmak istiyorum. Ben sadecebelirli alanlarda bunlar›n say›ngeneralimizin söyledi¤i gibi birbirinekar›flt›¤›n› söyledim. Ama gerçekten dekendisine mahsus. Askerin hiçbir ifli yoksenin söyledi¤in fleyler içerisinde. Tabi öylebir fley var, orada çok ciddi bir zaaf›m›z var,savunmada oldu¤u gibi güvenlik meselesininde hakikaten çok ciddi bir flekildetart›fl›lmad›¤› konusunda mutab›k›m.

Van Eekelen: ‹zninizle bu konuda benim debaz› yorumlar›m olacak. Çünkü bencesavunma ve güvenlik aras›ndaki iliflki ve içiçegeçmifl ifl ve d›fl güvenlik kavramlar› sonderece temel meseleler. Güvenlikten iç ve d›fldiye sözetmeyi daha uygun buluyorum,çünkü güvenlik kavram› “d›fl” faktörleri deiçeriyor. Ben “iç” ve “d›fl” kelimlerinikullanaca¤›m. ‹çifllerinde sizin k›z›n›zla ilgiliverdi¤iniz örnek, polisin sorumlulu¤undad›r.Ordunun burada yapabilece¤i fazla bir fleyyok. Fakat d›flifllerine bakacak olursak, buradamesela Türkiye’nin Afganistan’a gidipgitmemesi sorusu ele al›n›r. Ki siz burada çokbaflar›l› oldunuz. Türk Silahl› KuvvetleriAfganistan’da, Kosova ve Bosna’da çok iyiifller yapt›. Bu hem politik, hem de askeri birkonudur ve askeri memnuniyet önemli roloynar. Ne yapabiliriz? Neye ihtiyac›m›z var?Bu gibi sorular›n yan› s›ra hedeflerimizaç›s›ndan politik memnuniyet de önemlidir.Bunu yapmak istiyor muyuz? Bu kar›fl›k birkonudur ve en iyisi istihbaratla görüflmektir.Yani durumun takdiri hem iç hem de bir d›flmeseledir. Elbetteki siyasi bir yönü de vard›r.Ben bu meselenin Birleflik Devletler’de nas›lolup da çözülemedi¤ine flafl›yorum. CIA, FBIve askeri istihbarat servisleri nas›l oluyor dabirlikte yeterince iyi çal›flam›yorlar?Operasyonlara bir bak›n, askeri istihbaratservisleri s›kl›kla yan›l›yorlar. 1991’deSaddam Hüseyin’in Kuveyt’teki gücünüküçümsemifllerdi. Ve flimdi Irak’taki sonsavaflta da istihbarat pek çok konuda yan›ld›.Bence siyasi ve askeri konular›n daha entegrebir yaklafl›ma ihtiyaçlar› var, aksi taktirde bir

matters these two get mixed as our generalhas said. But really, what you said is a thingonto itself, the military has nothing to dowith it. Certainly, there is something likethat, we have a serious weakness there. Itotally agree that like defense, security is alsonot being discussed properly.

Van Eekelen: May I also make a commenton this, because I think the relationshipbetween defence and the security, and theoverlap of external and internal is a fairlyfundamental issue. I think it is better to talkabout external and internal, because securityas a concept has also an external element. ButI will use the words ‘external’ and ‘internal’.For internal affairs, the example you gave ofyour daughter, is a question for the police.The military have a very little to do there. Butif you look at certain great calamities, then ofcourse the police may request the help of themilitary to restore law and order and to assistin general terms. But if you look externally,then the question is, for example, on how youdecide whether Turkey should go toAfghanistan (as you did very well). Great jobof the Turkish Armed Forces there, or inBosnia or in Kosovo. And that very much is apolitical, military question in which themilitary appreciation plays a big role. Whatcan we do? What do we need? And thingslike that, but on the other hand the politicalappreciation for our objectives. Do we want todo it? That is a mixed issue, and I think it’sbest when you talk about intelligence.Appreciation of the situation is a question ofexternal and internal. And clearly, it has tohave a political context. I am very muchsurprised myself that this question was notsolved in the United States. How could theCIA, the FBI and the military intelligenceservices not function well enough together?Look at all the operations - militaryintelligence services often were mistaken. In1991 they underestimated the strength ofSaddam Hussein in Kuwait. Now, again inthe recent war in Iraq, intelligence waswrong in many cases. Even in spite of the factthat we have no wonderful technology at our

54

disposal. So, to me, it all points to the needfor a more integrated approach between thepolitical and the military in every respect,because otherwise one side does not knowwhat the others are doing. And at the end youbecome enemies.

Dr. fierif Say›n: Professor, in the first partof the book, there was just the same kind ofdistinction that you have made, humansecurity and state security. And in the book itsays that human security is generallyneglected. I guess in Turkey we feel this a lot.

Associate Professor Dr. Haydar Çakmak(Gazi University): I would like to make a fewassessments. Today’s topic set by TESEV wasthe parliamentary oversight of the securitysector. Mr. Dülger has changed this to theoversight of the Turkish Armed Forces, andMr. Do¤u Ergil did so as well. If that is indeedso, I would like to say a few words on thistopic as well. In all countries of the world,there are the Armed Forces, there is aSecurity Council, or an organization similarto it, or there are generals. Yet no general orarmy take care of the traffic. It is not theirduty. In the first place, security is not ageneral concept. Security is a particularconcept. And its conditions change accordingto each country and each nation. Thereforethe security planning that the Europeanshave come up with might not suit us. I wouldlike to give a different example here: Let’s saythat the right arm of the Europeans hurts andthey have a salve for it; if they come and askus to put this salve on our right arm, weshould be able to say that it is our left armthat is hurting and that they should put it onthere. That is, I think this needs to be thoughtover. Furthermore, I said earlier that securityis particular. Of course, since security isparticular, measures have to be particular to acountry as well. Therefore, perhaps, I thinkthat a security concept and an organizationsuitable for Turkey’s geography, her foreignpolicy or security threats would be moreright. Because, perhaps we can take theprinciples of European Union’s security

taraf›n ne yapt›¤›ndan di¤erinin hiç haberiolmuyor. Ve sonunda birbirlerine düflmankesiliyorlar.

Dr. fierif Say›n: Hocam, kitab›n birincibölümünde de aynen bu sizin bahsetti¤inizkonuda da bir ay›r›m vard›, insani güvenlikve devlet güvenli¤i. Ve kitapta da insanigüvenli¤in genelde ihmal edildi¤ibelirtiliyor. Galiba Türkiye’de de biz bunuoldukça fazla hissediyoruz.

Doçent Dr. Haydar Çakmak (Gazi

Üniversitesi): Birkaç saptamada bulunmakistiyorum. Bugün TESEV’in konusu güvenliksektörünün parlamenter gözetimiydi. Say›nDülger bunu Türk Silahl› Kuvvetleri’nindenetimine çevirdi, Say›n Do¤u Ergil de ayn› flekilde. Ancak madem böyle, biraz bukonuda bir iki cümle etmek istiyorum.Dünyan›n bütün ülkelerinde Silahl›Kuvvetler vard›r, Güvenlik Konseyi vard›r ya da buna benzer örgütlenmeler vard›r, veya da generaller vard›r ve hiçbir general ya da ordu sokaktaki bir trafik tehlikesiyleu¤raflmaz. Yani görevi bu de¤ildir. Bir keregüvenlik genel bir kavram de¤ildir. Güvenlik özel bir kavramd›r. Ve bununkoflullar› her ülkeye ve her millete görede¤iflir. Dolay›s›yla Avrupal›lar›n yapm›floldu¤u bir güvenlik planlamas› bizeuymayabilir. Bunun d›fl›nda bir örnekvermek istiyorum bu konuda: Diyelim kiAvrupal›lar’›n sa¤ kolu a¤r›d› ve ellerinde birmerhem var; bu merhemi gelip bizim sa¤kolumuza sürmemizi isterlerse, biz solkolumuzun a¤r›d›¤›n› ve merhemi orayasürmemiz gerekti¤ini söyleyebilmeliyiz.Dolay›s›yla bunun biraz düflünülmesigerekti¤ine inan›yorum. Ayr›ca, güvenli¤inbiraz önce özel oldu¤unu söyledim. Tabi,güvenlik özel oldu¤una göre tedbirlerinin deülkelere göre özel olmas› gerekiyor.Dolay›s›yla belki de, Türkiye’nin co¤rafiyap›s›na, Türkiye’nin d›fl politikas›na ya dagüvenlik tehlikelerine uygun bir güvenlikkavram›n›n ya da uygun bir güvenlikörgütlenmesinin daha do¤ru olaca¤›nainan›yorum. Çünkü belki Avrupa Birli¤i’ningüvenlik politikalar›n›n prensiplerinialabiliriz. Ancak onlar›n yöntemlerini

55

Türkiye’ye uygulaman›n do¤ru olmayaca¤›kanaatindeyim.

Dülger: De¤erli Hocam, asl›nda benim vakitdarl›¤› dolay›s›yla vakit ay›rmad›¤›m birbüyük bahis var: O da, “Milli GüvenlikStratejisi” konusu. Onunla ilgili konuflmad›mama bu çok hayati bir manzara arz ediyor.Ben Türk Silahl› Kuvvetleri’ni denetimemünhas›r b›rakmad›m; parlamentodenetimi/gözetimi meselesinin henüzAvrupa ülkelerinde oldu¤u gibi olmad›¤›n›belirtmek istedim. Bizdeki ordunun yap›s›,flimdiye kadarki davran›fl›, bizimnezdimizdeki itibar›... Baz› fleylerde itibarsahibi olmak soru sorulmamas› manas›nagelmez; baz› fleylerin ne için yap›ld›¤›n›anlatmak laz›m, ne için ve niye oldu¤unuanlatmak laz›m. ‹nsanlar ikna olduklar›zaman mesele yok, bunu konuflmakta birmahsur yok. Gelelim bizim milli güvenlikstratejisi konusuna. Bunlar her zaman, “millistratejimiz,” “milli politika,” “milli menfaat,”“milli hedef,” “milli devlet” kavramlar›ylaifade ediliyor. Devlet, hükümet ve ordugüçleri için milli düzeyde ba¤lay›c› birkavram olarak oluflturuluyor. Genel kuralolarak bu kavram› Genelkurmay oluflturuyor.Böylece hükümet politikalar›n›n üzerinde veonlar›n uymak zorunda oldu¤u bir “MilliDevlet Politikas›” haline getiriyor bizim MilliGüvenlik Stratejimizi. Biz 1974 K›br›sHarekat›’ndan sonra Türk Ordusu’nauygulanan silah ambargosu dolay›s›yla TürkSilahl› Kuvvetleri’ni zor durumda b›rakan birzuhur karfl›s›nda bir milli strateji sahibiolmal›y›z diye böyle bir fley yapt›k. Bu çokdo¤ru bir düflünce. Ayn› y›l Milli Askeri

Stratejik Konsept haz›rland›. 1986’da yineMilli Askeri Stratejik Konsept yeni fleylerleberaber haz›rland›. Kimin ne kadar paraald›¤›n› parlamentonun kontrol etmesi,konuflmak, sebeplerini ortaya koymak,bafl›ndan beri söyledi¤im gibi mutabakataramak çok önemli. Bizim kültürümüzün enönemli talebidir benim burada söylemekistedi¤im talep. Güvenlik sizin söyledi¤inizanlamda bu surette özel bir hüviyet al›r,yoksa Do¤u Ergil’in söyledi¤i gibi güvenlikhakikaten çok genifl, bizim hayat›m›z›n hersafhas›nda bizi etkileyecek bir hadise. Zaten

policies. But I don’t think it would be right toapply their means to Turkey.

Dülger: Dear Professor, there is thatimportant issue that I did not get a chance toaddress due to the time limitation. It is thatof the “National Security Strategy”. I did notspeak about it but this posits a most crucialissue. I did not talk only of the oversight ofthe Turkish Armed Forces. I just wanted tosay that the oversight institution is not likehow it is in the European countries. Thestructure of our army, its attitude until now,the respect it commands, should not meanthat questions cannot be asked; it is necessaryto explain why something is being done, forwhat reason, and how. When people arepersuaded, there is no problem, talking aboutthis is not a problem. Now let’s come to theissue of national security strategy. Ournational strategy is always expressed withconcepts such as “national policy,” “nationalinterest,” “national goal,” and “nationalstate”. It is conceived as a binding concept forthe state, government and the armed forces.As a general rule, it is the General whoconceptualizes it. Thus it makes our NationalSecurity Strategy a “National State Policy”over and above the policies of thegovernment as something they definitelyneed to follow. We did something like thisbecause, in the aftermath of the armsembargo imposed on the Turkish Armyfollowing the Cyprus Intervention of 1974,we thought we had to have a nationalstrategy against an eventuality that mightleave the Armed Forces in imperil. This is acorrect idea. The same year the National

Military Strategic Concept was prepared. In1986, the same was prepared again with newcontents. It is very important that theparliament controls how much moneysomebody receives. We need to talk, topresent the reasons, to seek a consensus as Isaid in the beginning. This demand I amsaying is the most important demand of ourculture. In the meaning you have said,security takes a special character, otherwise,as Do¤u Ergil has said, security is truly a very

56

broad concept that affects all areas of ourlives. It is certainly the state’s duty to assure it.It will secure it. Thus, while we are dissuasivein defense, there seems to be a long distancefor us to cover in security. There is nothingwrong in making this as a political point. Wehave to see our shortcomings to overcomethem.

Reha Denemeç (AK Party Deputy

Chairman): I want to further add to the pointof our professor from Gazi University, whichMr. Dülger has not responded to. There arethe Force Commands under the GeneralStaff: Air Force, Navy, Land Forces, and theGendarmerie. You said that the Army doesnot interfere with traffic or else, but let megive you an example. I am a graduate of theMiddle East Technical University, there wasthe Gendarmerie there in 1979 and 1980, andthere still is. I live in Çay Yolu, it is still thegendarmerie who does my traffic control,and it does so also in rural areas. Thus there isno clear separation. This must be statedofficially and clearly.

Dülger: I would like to say a few wordsabout the gendarmerie if Reha Denemeçallows me. Gendarmerie is an institution wehave taken from the French. It is an “ostrich”type of an institution. It is placed under theMinistry of the Interior, but its entireregisters are with the General Staff. InFrance, the Ministry of the Interior keeps theregisters of the Gendarmerie. In anunsuccessful operation it is impossible topunish an unsuccessful gendarmerie unit.The Ministry of Interior cannot, though itsupposedly gives them the duty. Thus it isimperative to get this streamlined, it is anorganization that can be on either side, butthis needs to be clarified. Is it part of theArmed Forces or is it an organization to carryout security duties under the Ministry ofInterior? This must be decided. There aresome problems here.

Reha Denemeç: Let me say very clearly.Officers graduated from the Military Schools

bunu sa¤lamak da devletin görevi. Bunuisabetle sa¤layacak, bunu yapacak. Demek ki,savunma konusunda biz cayd›r›c›olabiliyorsak güvenlik meselesinde dahaaflaca¤›m›z çok mesafe var gibi gözüküyor.Bunu da siyasi bir tespit olarak yapmaktahiçbir mahsur yok. Eksi¤imizi görece¤iz kitamamlayaca¤›z.

Reha Denemeç (Ak Parti Genel Baflkan

Yard›mc›s›): Gazi Üniversitesi’ndenhocam›z›n kat›l›m›n› tamamlamakistiyorum, ki sorusuna Mehmet Bey cevapvermedi. Genelkurmay’›n alt›nda Kuvvetkomutanl›klar› var, Hava, Deniz, Kara, bir deJandarma Genel Komutanl›¤›. Siz dediniz ki,trafi¤e veya herhangi bir fleye kat›lm›yorOrdu. Ama ben size flöyle bir örnek vereyim.Ben Ortado¤u Teknik Üniversitesi’ndenmezunum. 1979 ve 80’de de vard› oradajandarma, flu anda da jandarma var. ÇayYolu’nda oturuyorum, benim trafikkontrolümü hala jandarma yap›yor, k›rsalkesimde de yap›yor. Yani böyle net bir ayr›mda yok. Bunu resmi ve düzgün ortaya koymakgerekiyor.

Dülger: Reha Bey’den müsaade isteyerekjandarma meselesini izah etmek istiyorum.Jandarma bizim Frans›z teflkilat›ndanald›¤›m›z bir kurumdur. Jandarma“devekuflu” misali bir teflkilatlanmad›r.Görevini ‹çiflleri Bakanl›¤›’ndan al›r. Fakatsicilini Genelkurmay verir. Fransa’dajandarman›n sicilini ‹çiflleri Bakan› verir.Baflar›s›z bir operasyonda baflar›s›z birjandarma teflkilat›n› cezaland›rmak mümkünde¤il. ‹çiflleri Bakanl›¤› cezaland›ramaz onu,ama görevi verir, yapacak olan odur.Dolay›s›yla burada birlik sa¤lamak laz›m, ikitarafta da olabilen bir teflkilatt›r, ona da birbelirlilik kazand›rmak laz›m. Silahl›Kuvvetler’in bir mensubu mudur yoksa‹çiflleri Bakanl›¤›’nda güvenlik göreviniyapacak bir teflkilat m›d›r, karar vermeklaz›m. Burada bir tak›m s›k›nt›lar var.

Reha Denemeç: Çok net söyleyeyim, HarpOkulu’ndan mezun olan subaylar oran›nsubay›d›r. Yani sonuçta kurguda resmebakt›¤›n›zda gösterilse de Türkiye’de asl›n›nne oldu¤u belli.

57

Doç. Dr. Haydar Çakmak: Esas olan fleygüvenli¤in sa¤lanmas›d›r. Forman›n rengi yada rütbesi önemli de¤ildir. Say›n Milletvekilibiraz politik konufltu. Benim amac›m buradapolitik konuflma de¤ildi. Burada güvenli¤inözel oldu¤unu, devletlerin kendiprensiplerini kendilerinin yapmas›gerekti¤ini ifade ettim. Ayr›ca esas olan fleyburada, tekrar ediyorum, güvenli¤insa¤lanmas›d›r. Yoksa üniforman›n haki ya dayeflil olmas› önemli de¤ildir. Tabi kendisie¤er haki üniformaya karfl›ysa bu felsefi yada politiktir, baflka bir sebepten de¤ildir.Yoksa esas olan fley güvenli¤in sa¤lanmas›ysa,benim güvenli¤imi kim sa¤larsa sa¤las›n oönemli de¤il. Önemli olan benimgüvenli¤imin sa¤lanmas›d›r.

Dülger: De¤erli Hocam, benim hakiüniformaya birfley söylemem söz konusuolamaz, ben de üniforma olarak alm›yorummeseleyi. Bir kere benim siyasi bir fleysöylemem kadar tabi birfley olamaz, ben birsiyasetçiyim. ‹kincisi siz sadecegüvenli¤inizin sa¤lanmas›n›n talepkar›s›n›z.Peki kim sa¤layacak bunu? Ondan da bensorumluyum. Sizden ald›¤›m paray› acabasizin güvenli¤inizi sa¤lama konusundaisabetle sarf ediyorlar m› diye kontrol etmekbenim görevim. Ben bunu söylemekistiyorum, bundan d›flar› ç›kmakistemiyorum. Askerime de, polisime desonuçta bir diyece¤im yok. Sadece, Say›nBakan Van Eekelen’in burada çok güzelsöyledi¤i gibi, yapt›¤›n› niye yapt›¤›n› anlat.Tabi iflin üstad› o, o yapacak elbette. Ona birfley söylemiyoruz ki. Onu yapmak için plan›n›haz›rlad›¤› zaman bunu hangi kaynaklayapacak, hangi iflle yapacak, ne yapacak, buifle laz›m gelen kaynaklar› kim tahsis edecek?Biz tahsis edece¤iz ve orada bir iflbirli¤iiçerisindeyiz. “Bir uzlaflmay› berabercearamak,” iflte fliar budur. O zaruretinigösteriyor, biz de ona imkanlar sa¤l›yoruz.Beraberce bunu yapabiliriz. Benim arad›¤›mbundan ibaret, baflka birfley de¤il. Teflekkürederim.

are their officers. However it looks officially,the truth is very clear in Turkey.

Associate Professor Haydar Çakmak: Theprinciple is to grant security. The color or therank of the uniform does not matter. Thehonorable deputy spoke a bit politically. Mygoal here was not to give a political speech. Iexpressed here that security is particular, andthat states must make their own principlesthemselves. Let me repeat again, what isimportant here is to grant security. Otherwiseit is not important whether the uniform isgreen or khaki. Of course if he is against thekhaki uniform, he would only havephilosophical or political reasons for that.That is, if what is important is security, it isnot important who grants my security. Whatis important is that my security is granted.

Dülger: Dear Professor, it would beinconceivable for me to say anything againstthe khaki uniform, I do not take the issue asone of uniform. First of all, there can benothing more natural for me to saysomething political, since I am a politician.Secondly, you only demand that your securityis granted. Who is to secure it? I amresponsible of that. It is my duty to controlwhether they are using the money that I takefrom you properly or not. I want to say that,and not go anywhere beyond that. I havenothing against our soldiers or police. Only,as Mr. Van Eekelen has rightly said, tell mewhy you do something. Certainly, they arethe experts, they are the ones to do it. Wedon’t say anything about that. When heprepares the plans to do it, what is theresource for it, what is he going to do, who isto grant those resources? There, we are incooperation. “To seek a consensus together,”that is the motto. This seems necessary andwe look for means to do it. Together, we cando it. That is what I am looking for. Nothingelse. Thank you.

58

59

Herkesi sayg›yla selamlayarak bafllamakistiyorum. Benim konumum flu ana kadarkonuflma yapanlardan farkl› bir konum. Benbir sosyal bilimciyim. Siyaset erbab› de¤ilim.Stratejist hiç de¤ilim. Bu el kitab›n›nhaz›rlanmas›na hasbelkader bir katk›m oldu.Haz›rlayan merkezin uluslararas› dan›flmakurulunda görev yap›yorum, dolay›s›ylabugün yapabilece¤im fleyi flöyle tasarlad›m:Bu El Kitab›’n›n arkas›nda yatan teorikyaklafl›mlara, kavramlara aç›kl›k getirmeyeçal›flaca¤›m. Kitab›n problemati¤i üzerindeönemli bir uluslaras› teorilefltirme gayretivar, onu açmak isterim. Ard›ndanparlamentolar›n ve parlamenterlerin,güvenlik bürokrasisinin denetlenmesiaç›s›ndan elveriflli aktörler olupolmad›klar›na bakmak istiyorum.

Kitab›n arkas›nda yatan düflünselyaklafl›mlar:

fiimdi, Cenevre Silahl› Kuvvetlerin Demokratik

Denetimi Merkezi, ilk kurulufl y›llar›nda Ortave Do¤u Avrupa ülkelerini yani AvrupaBirli¤i ve NATO’nun kucaklamay›,bütünleflmeyi umdu¤u Orta ve Do¤uAvrupa’y› hedef ülkeler olarak seçip, buülkelerin silahl› kuvvetlerinin denetimiüzerine yo¤unlaflt›. Bu ülkelerin silahl›kuvvetlerinin yasama ve yürütme taraf›ndandenetimi, niçin ön plana ç›kt›? Çünkü buülkelerin asker-sivil iliflkileri, AvrupaBirli¤inin istikrar› ve gelece¤i aç›s›ndankayg› uyand›ran baz› noktalar içeriyordu.

GÜVENL‹K SEKTÖRÜNÜNPARLAMENTER GÖZET‹M‹NDEYEN‹ UFUKLAR:TÜRK‹YE ‹Ç‹N ÖNEM‹

Ümit CizreBilkent Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu

Yönetimi Bölümü

Let me begin by greeting you all with respect.My position is different than those who spokeearlier. I am a social scientist, not a politician.I am not a strategist either. As a member ofthe international advisory committee of theinstitution which prepared this Handbook, Ihave had some modest contributions to maketo it. So, the best thing for me to do todaywould be to try to explain the approaches,concepts and theorization efforts lyingbehind it. Thereafter, I would like to lookinto whether the parliaments andparliamentarians are the suitable agents tocarry out the oversight of the securitybureaucracy.

The ideas and approaches behind thebook

Now, during its initial founding years,Geneva Centre for the Democratic Control ofArmed Forces focused on the oversight of theArmed Forces, choosing as its target Centraland East European countries which thesupranational bodies in Europe hoped tointegrate all. Why did the issue of theexecutive and legislative oversight of theArmed Forces of these countries come to theforefront? Because civilian-military relationsin these countries which were the handoversof the old Soviet system carried someworrisome features for the security andstability of the continent. Over time, thescope of the center’s work expanded andcame to include a broader concept called the

NEW HORIZONS IN THEPARLIAMENTARY OVERSIGHT OFTHE SECURITY SECTOR:RELEVANCE FOR TURKEY

Ümit CizreBilkent University Department of Political

Science and Public Administration

Eski Sovyetik sistemin asker-sivil iliflkileriniyans›t›yordu. Zaman içinde merkezinçal›flmalar›n›n kapsam› geniflledi ve dahagenifl bir ba¤lam olan “GüvenlikSektörü”nün demokratik denetimine kayd› -ki içinde sivil ve askeri savunma ve güvenlikbirimlerinin yer ald›¤› bu genifl yelpazeye“Güvenlik Bürokrasisi” de denebilir.Ard›ndan üçüncü aflama geldi (ki bu kitap buaflaman›n bir ürünüdür). Bu aflama, denetimiyapacak yasama ve yürütme organlar›n›nkapasitelerinin inflas›n› içeriyordu.

Demokratik sivil denetim kavram›n›nortaya ç›k›fl›:

Kavram›n ilk kullan›l›fl›, ‹ngiltere eskiDenizafl›r› Geliflme Bakan› Claire Short’unbakanl›¤› s›ras›nda 1997’de yay›mlad›¤› birraporla ve “denizafl›r› ülkeler” denilen eski‹ngiliz sömürgelerine bakanl›kça ay›r›langelifltirme amaçl› fonlar›n elde etti¤i geliflmedüzeyi ile bu ülkelerin güvenlik sektörlerininsivil mali denetimini aras›ndaki önemliba¤lant›n›n keflfedilmesiyle ortaya ç›kt›.Claire Short’un bakanl›¤›, bu ülkelerdesürdürebilir bir geliflmenin sa¤lanmas› vebar›fl ve istikrar›n korunabilmesi amac›yla,güvenlik sektörünün -güvenlikbürokrasisinin- disiplin alt›na al›nmas› yanidenetlenmesi koflulunu bir paket olaraksunmaya bafllad›. Ard›ndan BirleflmiflMilletler Kalk›nma Program› (UNDP) builintiyi keflfetti ve geliflmekte olan ülkelere,güvenlik sektörünün sivil gözetiminingereklili¤ini kamu yönetimi reformuprojeleri bafll›¤› alt›nda empoze etmeyebafllad›. Bu ifllev, daha sonra, Avrupa Birli¤iile NATO taraf›ndan devral›nd›.Biliyorsunuz, 1998’den bu yana Türkiyeüzerine yay›nlanan spesifik ilerlemeraporlar›nda, demokratik sivil denetim ilkesien üst s›ralarda yer almaya bafllad›. Yani1998’den bafllayarak, Kopenhag kriterleriniretorik olmaktan ç›karan ve sivil-askeriliflkilerini art›k demokrasinin genel birtürevi olarak görmeyen, alan-özgü sorunlarave iyilefltirmelere kafa yoran bir anlay›flageçildi. En son aflamada, uluslaras› finans

democratic oversight by the legislative andexecutive over the security sector or securitybureaucracy: the sector covers a widespectrum including civilian and militarydefense and security units. Then came thethird stage (and this book is a product of thatstage) when the center shifted its focus ofactivities to building the capacity of thenational legislative and executive bodies tocarry out this oversight.

The emergence of the concept ofdemocratic civilian oversight:

The concept was first used in a report writtenand published by Claire Short in 1997 whenshe was the Overseas Development Ministerin the UK. The emergence of security sectoroversight as a concept was through thediscovery of the close connections between“efficient development” of the former BritishColonies, now called “overseas countries”,funded by the Ministry, and the fiscaldiscipline of the security sector achievedthrough democratic oversight. Claire Short’sdepartment then started to put forward tothese countries packages containing thedemocratic oversight of the securitybureaucracy as a condition for achievingpeace, stability and a sustainabledevelopment. Thereafter, the United Nations

Development Program (UNDP) began toimpose democratic oversight of securitysector as part of the conditions to meet for“public sector reform” to recipient countriesreceiving UNDP funds. At a later stage,NATO and the EU adopted the sameconditionality for entry into their folds. Asyou know, in the Regular Reports publishedon Turkey by the EU Commission since 1998,civilian-military relations has occupiedpriority positions. That is, beginning from1998, a new understanding began to takeshape in the EU circles that does not seeCopenhagen Political Criteria as only arhetoric and civilian-military relations aproduct of broader conditions of democracy.At the latest stage, international financeinstitutions entered into the picture, if not in

60

Turkey, in many countries, by pointing out tothe link between fiscal discipline andsustainable development on the one hand andthe reform of the oversight of the securitysector on the other. Initially, democraticoversight of the military and the other unitsof the security bureaucracy remained in theshadow of what is called “good governance”.In time, they established themselves as theoryand implementation realms in their ownright.

Fundamental principles:

I have listened to all the presentations fromthe morning until the break, and as far as Iunderstood, there was a debate primarily onthe need to clarify the concepts. Secondly, Ialso sensed a search for clear-cut principles;that is, the issue of “oversight, fine, butoversight according to which principles?”There are three fundamental principles andthey are inviolable:

1. Differentiation of duties andresponsibilities among institutions:

First is the clear separation of duties andresponsibilities among institutions that assessthe threats facing a country and those thatproduce security and defense policies on theone hand and those implementing them. Mr.Dülger was the first speaker to address theissue of differentiation of duties andresponsibilities as the first principle. Eventhough there were counter arguments on thispoint; that some speakers argued that theborders between the functional realms areblurred, this is nonetheless a rule that can notbe compromised.

2. Transparency and openness:

As you know, there are intelligence units,the gendarmerie, the police, the coastguardand Customs Guard units within the securitysector. The second uncompromising principleis that of transparency and openness of theinstruments, methods and policies themilitary and civilian security bureaucracydeploy in the activities they follow to fulfill

kurulufllar› iflin içine girdiler, IMF ve DünyaBankas›, kredi koflulu olarak -Türkiye’yeolmasa bile büyük ölçüde bir çok ülkeye-ekonomide mali disiplin, sürdürülebilirgeliflme ve güvenlik sektörünün denetimiaras›nda ba¤lant› kuran reform paketlerisunmakta. K›sacas›, sivil-asker iliflkileri vegüvenlik sektörü reformunun arkas›nda yenibir düflünce üretme faaliyet ve gayretiyatmakta. Bafllang›çta iyi yönetiflimin (good

governance) gölgesinde kalan bu alan, zamaniçerisinde rüfltünü ispat ederek kendi bafl›nateorik bir tart›flma ve uygulama alan› halinegeldi.

Temel ilkeler:

Sabahtan ara vermemize dek tümkonuflmalar› dinledim, konuflmalarda,öncelikle, kullan›lan kavramlar›n aç›kl›¤akavuflturulmas› gere¤i üzerine bir tart›flmavard› anlad›¤›m kadar›yla. ‹kincisi de, ilkelerüzerinde bir anlaflmazl›k sezinledim.“Denetim, ama hangi ilkelere göre denetim?”meselesi. Üç ana ilke var, ve bunlardanvazgeçmek söz konusu de¤il.

1. Kurumlararas› görev ve sorumlulukalanlar›n›n ayr›flt›r›lmas›:

Birincisi, bir ülkenin karfl›laflt›¤› tehditunsurlar›n› alg›layan ve onlara cevap verecekgüvenlik ve savunma politikalar›n› üreten veuygulayan kurumlar aras›nda görev vesorumluluk alanlar›n›n net bir biçimdeayr›flt›r›lmas› noktas›d›r. Say›n Dülger bukonuya gerçekten e¤ilen ilk konuflmac› oldu,ard›ndan baflkalar› da sözünü ettiler. Yanigörev ve sorumluluklar›n ayr›flt›r›lmas›n› ilkilke olarak alabiliriz. Her ne kadar buna baz›itirazlar olduysa da, yani baz› alanlar›nbirbirine girdi¤ini ifade eden konuflmalarolduysa da, bu vazgeçilmesi mümkünolmayan bir kural.

2. fieffafl›k ve aç›kl›k

‹kincisi, biliyorsunuz güvenlik sektörününiçerisinde istihbarat, jandarma, polis var,sahil koruma ve gümrük muhafaza birimlerivar. Savunma ve güvenlik bürokrasisinin

61

bilgi ve istihbarat edinme politikalar›ndakulland›klar› araçlarda, izledikleriyöntemlerde ve elde ettikleri bilgiyiuygulamada, bütçelerinde, fleffafl›k ve aç›kl›kilkesi, vazgeçilmez ikinci bir ilke.

3. Hesap verilebilirlik

Üçüncüsü ise, genifl anlamda güvenlikbirimlerinin, dar anlamda silahl› kuvvetlerin,toplumun temsilcilerine yani parlamentolarahesap verebilmesi ilkesi. Ancak bu, basit birhesap verme de¤il. Ayn› savunma, strateji yada güvenlik “dilini” konuflarak, ayn› bilgi veiktidar düzleminde göz göze bakarak hesapverme. Say›n Dülger’in ifadesiyle demokratikbir “consensus” kurarak.

Yani temel ilkeler, fleffafl›k, ayn› dilikonuflarak hesap verilebilirlik ve ard›ndan dagörev alanlar›n›n ayr›flt›r›lmas›. fiimdi, as›lönemli buldu¤um üç kavramsal yenili¤egelmek istiyorum.

Kavramsal Yenilikler:

1. Denetim

Birincisi flu; demokratik sivil denetimgerçekte ne askeri bürokratik kesimintoplumun sivil temsilcilerine yani yasama veyürütmeye basitçe tabi olmas›d›r, ne deyasama ve yürütmenin güvenlikbürokrasisini basitçe denetimi. Güvenlikanlay›fl›n›n global ölçekte dönüflümüneparalel olarak “denetim” kavram›n›nkendisinde bir dönüflüm var. E¤er HelmutKohl’ün bir zamanlar belirtti¤i gibi AvrupaBirli¤i’nin entegrasyon sürecinin arkas›ndabir güvenlik aray›fl› ve onun da arkas›ndasavafl korkusu yat›yorsa, o zaman güvenli¤inanlam›n›n ve denetiminin de¤iflimindeelbette eski tehditlerin, korkular›n vekayg›lar›n yerine yenilerinin geçmesiaranmal›.

Bat› dünyas›nda eski tehditlerinyumuflamas›yla birlikte savunma ve güvenlikbürokrasilerinin yap›lar›, misyonlar›,istihdam politikalar›, toplumla iliflkileri vebütçeleri radikal bir de¤iflime u¤rad›.

their responsibilities, including informationand intelligence gathering and preparation oftheir budgets. Current understanding ofglobal democracy and global governance isdefinitely on the side of this principle.

3. Accountability

Third is the accountability of the securityunits in the broad, and the armed forces inthe narrow sense to the representatives ofsociety. Yet this is not simply accountability.It is accounting for to the representativeagents of the society on the basis of equalknowledge and through speaking the same“language” of defense, strategy and security.Looking eye to eye, so to speak. Using Mr.Dülger’s expression; by building a democratic“consensus”.

Thus the three fundamental principles aretransparency, accountability and using thesame language, and differentiation offunctions and responsibilities. Now, I wouldlike to come to the three conceptual noveltiesin the democratic oversight of the securitysector that I find truly meaningful.

Conceptual novelties:

1. Oversight

Democratic civilian control is not the simplesubjection of the military-bureaucratic sectorto the civilian sector; that is, to the executiveand the legislative branches. There is a serioustransformation in the concept of oversightitself, in line with the transformation of theglobal understanding of security. If, as wasonce said by Helmut Kohl, it is the fear ofwar that lies behind the search for securityon the part of the European Union, then itfollows that with the fading of old threatsand emergence of new ones, there should be achange in the meaning which “security” and“insecurity” now evoke in our lives both asconcepts and also as principles and methodsof overseeing the activities of the securitybureaucracy.

Now, in the western world, with thesoftening of the old threats, the structure of

62

defense and security bureaucracies, theirmissions, employment policies and theirrelations with society and their budgetsunderwent a radical transformation. This wasnot to be a structural change only; the natureof the relationship between the militarysector and the civilian sector changed. Theterms control, subordination or subjugationdo not do justice to this change. In decisionmaking on critical issues such as militarydefense and strategy, security, threatassessment and foreign policy, a newunderstanding of oversight emerged thatdepends on information transfer, discussion,dialogue, cooperation, sharing ofresponsibilities between the military and thecivilian sectors. Mr. Dülger and Dr. VanEekelen touched upon this very importantpoint quite aptly. Some researchers of theproblematic (like Tim Edmunds andAnthony Forster of the Kings College forinstance), reject the term “control”. Rather,they would like to use the term “democraticmanagement”. Douglas Bland, who studiescivilian-military relations in the US, calls thenew civilian-military equation model as“responsibility sharing.” Jeffrey Simmons ofthe IISS defends that protection of thecredibility and the prestige of the defense andsecurity bureaucracy is one of the mostimportant issues that needs to be addressed inparliamentary and executive oversight.

Now it might be said that Turkey did not gothrough these changes. Since the beginningof the 1990s, the regime increasingly focusedon internal threats; public life wascircumscribed, there was a postmodern coup;thereafter, government of the time wasforced to resign; political life was put underfurther discipline and constraints. As a result,threat diminution may not be the appropriateconcept to apply to Turkey. Let me say nowwhat I was going to say at the end: Anoversight resting on cooperation, consensusand dialogue does not assume that there areno threats. The issue is, first of all, to establishthe priority of a civilian and democraticperspective in assessing and classifying

Bununla kal›nmad›, yani yaln›zca yap›sal birde¤iflim yaflanmad›; askeri kesimle sivilkesim aras›ndaki iliflkinin niteli¤i “tabiyet”sözcü¤ü ile tan›mlanamayacak bir biçimdefarkl›laflt›. Askeri savunma ve strateji,güvenlik, tehdit, ve d›fl politika gibi konualanlar›nda kritik kararlar›n al›nmas›nda,askeri ve sivil kesimler aras›nda bilgiaktar›m›, müzakere, diyalog, iflbirli¤i,sorumluluklar›n paylafl›lmas› anlay›fl›nadayanan yeni bir denetim anlay›fl› geldi.Bunu çok çok önemli buluyorum. Say›nDülger de, Dr. Van Eekelen de bu noktayaayn› flekilde isabetle de¤indiler. Teorizasyongayretine kat›lanlar›n bir ço¤u da (iki örnek:Tim Edmunds ve Kings College’dan AntonyForster) denetim sözcü¤ünü reddediyorlar.Denetim yerine “Demokratik Yönetim”ifadesinin getirilmesinden yanalar. ABD’desivil-asker iliflkileri araflt›rmac›s› DouglasBland, yeni asker-sivil iliflki modeline“sorumluluklar›n paylafl›m›” ad›n› veriyor.Survival dergisinde yazan ve Londra IISSüyesi Jeffrey Simmons parlamento veyürütmenin denetiminde göz önüne al›nmas›gereken en önemli konulardan bir tanesininsavunma ve güvenlik bürokrasisinin itibar veprestijinin korunmas› oldu¤unu söylüyor.

fiimdi, flu denilebilir: Türkiye bu geliflmeleriyaflamad›, tersine, 90’l› y›llar›n ortas›ndanbafllayarak giderek artan bir biçimde içtehditler üzerine yo¤unlafl›ld›, bu nedenedayan›larak kamu yaflam› daralt›ld›, birpostmodern müdahale giriflimindebulunuldu, ard›ndan bir hükümet istifayazorland›, siyasi yaflam disipline edilmeyeçal›fl›ld›, dolay›s›yla, bu ülkede tehditlerinazald›¤› ve bir rahatlama yafland›¤› yolundabir sonuca varmak mümkün de¤ildir. Bat›dayaflanan asker-sivil iliflkilerindeki dönüflümbu ülkenin koflullar›na uymaz. En sondasöyleyece¤imi baflta söyleyeyim: ‹flbirli¤inedayanan, uzlaflmaya dayanan, diyalo¤adayanan bir denetim, tehditlerin varolmad›¤›n› varsaymaz. As›l sorun, tehditlerintespiti, derecelendirilmesi,önceliklendirilmesi sürecinde daha sivil vedemokratik bir bak›fl aç›s›n› hakim k›lmakt›r.

63

‹kinci olarak, daha etkin kararlar›nverilebilmesi için bilgi ve uzmanl›k seviyesiartt›r›lm›fl bir sivil kat›l›m›n a¤›rl›¤›n›artt›rmak gerekmektedir. Denetim bu ikisürecin do¤al bir ürünüdür. Bu kitab›nbafll›¤› sert görünebilir, ancak “parlamentergözetim” asl›nda çok demokratik vegüleryüzlü bir anlay›fl› dile getiriyor.

2. Demokratik sivil denetim

‹kinci olarak fluna gelmek istiyorum: her sivildenetim demokratik de¤ildir, ama herdemokratik denetim sivildir. Prof. MichaelHudson’›n Ortado¤u devletlerinin ço¤unutan›mlamak için kulland›¤› “muhaberatdevletleri” yani “istihbarat devletleri” s›fat›n›hat›rlamak yeterli. Bu bölgede sivil birdenetimin yoklu¤undan söz etmek mümkünde¤il, sivil otoriteye ba¤l› olarak ifllerli¤inisürdüren bir güvenlik bürokrasisi var,dolay›s›yla sivil denetim var; fakatdemokratik de¤il. Ordunun içindebulundu¤u çaresiz, hantal ve geri durumdankurtar›lmas› için Putin Rusyas›’nda büyük birreform giriflimi bafllat›lm›fl durumda..Putin’in kafas›nda büyük bir modernizasyonprojesi var, ancak bu projenin içerisindefleffafl›k, hesap verebilirlik ilkeleri yok. Eskibir Duma üyesinin bana ifadesine göre Rusyakamusal yaflam› h›zla “güvenliklefltirilen” birülke haline gelmeye bafllad›. Dolay›s›yla sözkonusu olan herhangi bir sivil denetim de¤il,Avrupa Birli¤inin normlar›na ve küreselölçekte de¤iflen güvenlik, güvensizlik vetehdit alg›lamalar›na cevap verebilen,“fleffafl›k,” “hesap verebilirlik,” ve “aç›k seçikgörev bölüflümü” ölçütlerine uyan vetoplumun temsilcileriyle içiçe çal›flan yeni birdenetimin gerekti¤idir.

3. Tehdit alg›lamas›

Geliyorum, üçüncü ve bence en önemlikonuya; bu kitap, tehditlerin alg›lanmasürecine iliflkin olarak çok önemli bir yeniyaklafl›m› içeriyor. Güvenlik, savunma vestrateji politikalar› oluflturulmas› konusundasorun yaln›zca denetim olmay›p sivillerindaha fazla katk›s›n›n sa¤lanmas›d›r. Çünkü

threats. Second, it is essential to bring in aquality-civilian participation into the processof decision-making, meaning that it isabsolutely necessary to open the processes ofsecurity policy making and then theoverseeing of the sector to the competence ofcivilian representatives, expert NGOs andmedia. Thus despite its harsh sounding title,namely “parliamentary oversight” fact, thisbook in fact expresses a much moredemocratic and positive approach concerningoversight.

2. Democratic civilian oversight

Second, not all civilian oversight isdemocratic, but all democratic oversight iscivilian. Suffice to say that present dayMiddle Eastern regimes have been portrayedby Prof. Michael Hudson as “intelligencestates”. It is not possible to say that there is nocivilian control there. In these countriessecurity bureaucracy works under thestringent supervision/control of the civilianauthority; thus, civilian oversight is notabsent, it exists, but it is not democratic. Thisis what I mean.

Similarly, in order to overcome the desperateand cumbersome structure of the Russianarmy, President Putin has initiated a reformprocess. He has a huge modernization projectin mind. Yet this project does not include theprinciples of transparency and accountability.So much so that according to what a formerDuma member told me, public life in Russiais being securitized very fast. Therefore,what is needed is not just any civilianoversight, but a new spirit and structure ofoversight that fits the criteria oftransparency, accountability and division oflabor and one that converges with the normsand practices of the European Union.

3. Perception of threat:

Now I come to the last and the mostimportant issue. This book has a veryimportant new approach concerning theprocess of threat perception. Oversight is not

64

the only problem with regard to the policyformation of security, defense and strategy.The problem is also the contribution andparticipation of the civilian authority in theprocess. For it is not meaningful to have anoversight over a policy to which one does notcontribute. Thus, this book tries to helpimprove the information asymmetry betweenthe military/ civilian security bureaucracy onthe one hand and the civilian executive andlegislative branches, media and independentNGOs interested in the issue on the other.Thus oversight here is a positive term, anoversight achieved through information,through learning.

The contribution and the importance ofthis book

If where there is no information, there is nointerest, it would be easy to understand whyvery often the core ideas of the legislation ondefence and security originate from theGeneral and the military. How suitable areparliaments for the oversight of the securitysector is the question that comes to mind atthis point: it is common knowledge thatparliaments are not the kind of bodies thatcarry out their legislative and overseeingfunctions speedily and efficiently. It is also awell-known fact that majority of deputieslack interest in the area simply because theyhave not been exposed to the ideas, conceptsand knowledge on threats, security, defenseand strategy issues. This situation makes itextremely difficult for parliamentarians tocarry out their functions to legislate andcontrol the macro and micro aspects ofmilitary/defense/security expenditure as laidout in the budget.

From the perspective of the militarybureaucracy, on the other hand, theprinciples of openness, transparency, micro-oversight of defense and security issuesincrease risks and insecurity of the defense ofthe country. What to do and how to do it? Inmy opinion, this book accepts theseconflicting realities and offers a method of

sivil kesimlerin, katk›da bulunamad›klar› birsiyasetin sonuçlar›n› denetlemeleri çokanlaml› de¤il asl›nda. Dolay›s›yla bu kitap, bukonuda Türkiye de dahil olmak üzere birçokülkede askeri ve sivil güvenlik bürokrasisiylesivil yürütme ve yasama organlar› ve hatta“denetim” faaliyetinin asli unsurlar› olansivil toplum ve medya aras›nda var olan bilgiasimetrisini simetrik k›lmaya hizmetetmektedir. Dolay›s›yla burada söz konusuolan denetleme yine güleryüzlü birdenetleme, bilgi yoluyla denetleme,bilgilenme yoluyla denetleme olaraknitelendirilebilir.

Bu kitab›n katk›lar› ve önemi

Bilginin olmad›¤› yerde ilginin deolmad›¤›n› düflünürsek, savunma ve güvenlikalanlar›nda genellikle yürütmeden yaniGenelkurmay ve askeri bürokrasidenkaynaklanan tasar›lar›n yasalaflt›r›lmas›n› dabir ölçüde do¤al karfl›lamak gerekebilir.Ancak, e¤er parlamenter demokrasininüstünlü¤ünden söz ediyorsak,milletvekillerinin yasama ve denetlemefaaliyetlerine anlaml› bir katk›lar›n›n olmas›için bu kat›l›m›n bilgiye dayanmas›gerekmekte. Örne¤in, kendi meslekalanlar›yla örtüflmesi ya da özel meraklar›nedeniyle bu konularda uzmanlaflm›fl çok azsay›daki parlamenteri saymaz isek, eziciço¤unlu¤un, yaln›zca siyasi mülahazalardandolay› de¤il ayn› zamanda bütçe denetimindemikro kalemlere inebilecek bilgileriolmad›¤› için, yani nereye bakacaklar›n› bilebilmedikleri için denetim konusuylailgilenmediklerini varsayabiliriz. Ayn›durum sivil toplum ve medya a¤lar› için desöz konusudur. Ayr›ca, parlamentolar,‹ngiltere ve ABD de dahil birçok geliflmifldemokratik Bat› ülkesinde de asl›ndagüvenlik sektörünün denetimine çok uygunyap›lar da olmayabilir. Çünkü bir gerçek var:parlamentolar asl›nda h›zl› karar alabilmemekanizmalar›n› içermiyorlar. Askeribürokrasi aç›s›ndan ise bütçedeparlamentonun mikro denetimi ya dasavunma ve güvenlik konular›nda aç›kl›k ve

65

fleffafl›k ilkelerini yaflama geçirmek ülkesavunmas› ve güvenli¤i için zaaf yaratan, riskunsurunu artt›ran tehditler olarakgörülmekte.

fiimdi ne yapmal›, ne biçimde yapmal›?Bence bu kitap bütün bu birbiriyleba¤daflmaz gibi görünen gerekleri vegerçekleri kabul etmekte, birbirleriyleba¤daflt›rmakta ve cevap sunmakta.Parlamenterlerimizin ihtiyaç duyabilecekleribilgi ve uzmanl›¤› sa¤lamaya hizmet eden birkayna¤a kavufltu¤umuzu düflünüyorum.Elbette ki milletvekillerinin, sivil toplumörgütlerinin, ba¤›ms›z strateji kurulufllar›n›nve medyan›n da iradi bir çaba içine girereksavunma, tehdit, strateji ve güvenlikkonular›ndaki bilgi a盤›n› kapatmas›gerekiyor. Bugünkü toplant›ya kat›lanparlamenter say›s›na bakarak birkaramsarl›¤a varmak da mümkün birnoktada. ‹nflallah, bu böyle sürmeyecek. Yanibir noktada, parlamenterlerin de art›k “bizne yapabiliriz” sorusuna cevap arayacaklar›bir noktaya gelece¤iz.

Bu El Kitab›’n›n Türkiye için de anlam veönemini fevkalade artt›ran bir di¤er husus,içerik itibariyle güvenlik kavram vekurumlar›n› devlet merkezli olmaktankurtarmas›d›r. Güvenlik kavram›nda çokbüyük bir de¤iflim yaflan›yor dedik, Bat›daart›k devleti koruyan ve kollayan kavramlarde¤il bunlar. Günlük yaflama inen, bireyinmutlulu¤unu, refah›n›, huzurunu, yaflamgüvencesi ve kalitesini göz önüne alan,politikalar›n merkezine oturtan bir güvenlikanlay›fl› var. Ben buna dünkü konuflmamda“güvenli¤in s›radanlaflt›r›lmas›” dedim, fakats›radanlaflmay› t›rnak içerisindekullan›yorum yani olumsuz bir anlamatfederek kullanm›yorum. Güvenli¤in“küçük adama,” “sokaktaki adama” inmesi,korku politikalar›n›n sona ermesiba¤lam›nda kullan›yorum. Dolay›s›yla e¤ers›radan vatandafltan söz ediyorsak onu en iyitemsil eden ajanlar, güvenlik bürokrasisi yada askeriye olmay›p, elbettekiparlamentodaki insan, yani Mehmet

reconciling them. I can even say that this isthe fundamental purpose of this book.

Another facet of this Handbook which makesit all the more meaningful is that it savessecurity concept and institutions from beingstate-centered. We said that a greattransformation is being lived out in Westernhemisphere in that security is no longerperceived as the protection of the interests ofthe state. Rather, it comes down, touches day-to-day living, the happiness, welfare, peace ofthe citizens. Security of life meaning qualityof life, security going down to the level of the“little man,” to the “man on the street”. Thus,if we are talking about the ordinary citizen,certainly who represents him best is not thesecurity bureaucracy or the military, but themembers in the parliament. As Mr. Dülgerhas said, this is the work of the representativewho carries a responsibility to the people.

Moreover, as perception of threats frominside and the outside the country and policyresponses to them are not just technical andmathematical issues that can be resolvedwith positivist methods, and as they are“political” in the final instance, it goeswithout saying that they should be managedby civilians with political considerations,concerns and interests through opendiscussion. This would promote thelegitimacy of the parliaments, terminate theweakness of the power and performance ofthe civilian politicians and hopefully, preventpublic life in Turkey from beingcircumscribed as was done in the later yearsof the 1990s.

Is this method suitable for us?

If what we need is information and expertise,I think we have acquired a great source for it.Yes, these are not “ methods peculiar toTurkey”, certainly, we are talking ofuniversal and international methods. Turkeyhas transcended such questions as suitabilityof its geography, people or its characteristicsfor integration with global ideas and normsof democracy. The more relevant question is

66

how to enable the parliamentarians, civilsociety and media to make a meaningfulcontribution to overseeing the ways in whichsecurity sector carries out its work. For thisoversight to be effective, it needs to rely oninformation and expertise. This is not to denythat the civilian sector needs to show agreater effort to close off this informationgap. I do not want to reach a pessimisticconclusion looking at the number ofparliamentarians present here today.Hopefully, this will not go on like this.Through exposure to ideas, we will one daycome to the point where theparliamentarians will start seeking answersto the question of “ what can I do?”

The book presents in boxes the internationalnorms, laws and developments to theparliamentarian related to the specificproblem of the chapter. I think reading aboutnew developments in the world would also beinteresting for the parliamentarians. In thelast box in each chapter, there is the questionof “what can I do as a parliamentarian” andanswers to that thoughtful question inbullets. Let me end here, we can continue inthe discussions.

Dülger’in deyimiyle halka karfl› sorumluluktafl›yan temsilcilerdir.

Ülkeye yönelik iç ve d›fl tehditlerinalg›lanmas› ve buna cevap içerenpolitikalar›n üretilmesi ya da üretilmemesifaaliyetleri salt teknik, matematiksel vepozitivist yöntemlerle çözülebilecek konularde¤iller. Sonuç itibariyle bunlar siyasalnitelik tafl›yan konulard›r. Tehditin neoldu¤u, derecesi, hangi öncelikle hangitehdite cevap verilmesi gerekti¤i, siyasal birerkonu oldu¤u için siyasiler taraf›ndan, siyasimülahazalar ve kayg›larla, tart›fl›larak, aç›kçadile getirilerek yönetilirse, denetlenirse,parlamentolar›n meflrulu¤u artar, sivilkesimin s›k s›k dile getirilen “zaafiyeti”ortadan kalkar, ve kamusal yaflam Türkiye’de1990’l› y›llar›n ikinci yar›s›nda oldu¤u gibis›radan vatandafl› ve siyaseti kilitleyen birbiçimde s›n›rlanmaz diye umuyoruz.

Kitab›n yöntemi bize uygun mu?

Son olarak bu yöntem hakk›nda birazkonuflmak istiyorum. Elimizdeki “yerli” birkitap de¤il, bu do¤ru. Uluslararas› normlar›,uluslararas› hukuku ve oluflan yeniuygulamalar›, kutucuklar içerisindeparlamenterlere tafl›yor ve her bölümün ensonundaki kutucukta da “bir parlamenterolarak ne yapabilirim?” sorusunu sorup,cevaplar veriyor. Türkiye, uluslararas›normlara uymay› reddedebilecek birkonumda olmad›¤›na göre, bu yöntemlerinsüzülerek geldi¤i uluslararas› standart vepratiklerin bizim co¤rafyam›za, biziminsan›m›za, bizim karakteristi¤imize uygunolup olmamas› sorulmas› gereken en son soruolmal›. Bu noktada bitireyim, sonratart›flmalarda sürdürürüz.

67

68

Ben konuflmama bir anekdotla bafllamakistiyorum. TESEV’de çal›flmaya bafllamadanönce bir on sene kadar Dünya Banka’s›ndaçal›flt›m. Endonezya, Tayland, Malezya gibiçok çeflitli ülkelerde görev ald›m. Mümkünoldu¤u kadar s›kl›kla da Türkiye’ye gelipailemi görüyordum. Kemal Dervifl Türkiye’yegeldikten ve tasarruf önlemleri bafllad›ktansonra bir u¤rad›¤›mda anneme kahvalt›yagittim. Annem dedi ki, “bak evlad›m, ordugene hepimize örnek oldu”. Ben, “ne oldu”diye sorunca devam etti, “hem harcamalar›n›k›st›lar, baz› araçlar› almaktan vazgeçtiler,hem de alacaklar›n› kendi paralar›ylaalacaklar›n› bildirdiler”. Anneme flu yan›t›verdim: “demokrasilerde ordunun kendiparas› olmaz”.

Hesap verme zincirinde eksiklik

Bunu neden anlat›yorum, çünkü Türkiye’dehala böyle bir alg›lama söz konusu.Ordular›m›z›n kendi paralar› var, kendifonlar› var, onlar istedikleri gibikullanabilirler. Biraz önce Say›n Dülger de“orduya mümkün oldu¤unca esneklikvermek laz›m” dediler. Elbette ki böyle biresnekli¤i sa¤lamak laz›m. Ama ben birvatandafl›m, bir vatandafl olarak da yetkimimilletvekillerine emanet ediyorum. Emanetdiyorum çünkü asl›nda egemenlik bana ait.Siz bu yetkiyi yürütmeye emanet ediyorsunuzbütçeyle beraber, ve ondan sonra size hesapveriliyor bu yetkilerin nas›l kullan›ld›¤›üzerine.

Türkiye’de en eksik olan, sadece askerdede¤il, genelde kamu idaresinde, bu yetkiemaneti ve yetkinin kullan›m›ndan sonrahesap verme zinciri. Biraz önce Ümit Cizre

YETK‹ EMANET‹ VE HESAP VERME Z‹NC‹R‹

Dr.fierif Say›nTESEV

DELEGATION OF AUTHORITY ANDTHE CHAIN OF ACCOUNTABILITY

Dr. fierif Say›nTESEV

I would like to begin my talk with ananecdote. Before I started at TESEV, I workedwith the World Bank for about ten years. Iworked in many different countriesinclucing Indonesia, Thailand and Malaysia.As often as possible, I would come back toTurkey to see my family. On such occasion,following Kemal Dervifl’s return to Turkeyand whilst his austerity measures were beingimplemented, I went to my mother’s forbreakfast. At breakfast she said, “See, my son,the army once again served as an example tous all.” When I asked what had happened, shewent on: “They limited their expenditures bydeciding not to buy some new vehicles, andthey said that they would buy what they needwith their own money.” I replied, “The armydoes not have its own money in democracies.”

The missing link in the chain ofaccountability

I am telling this story because, in Turkey, thisperception still persists: Our army has its ownmoney and funds, which they can use as theywish. A moment ago, Mr. Dülger also said“we have to allow the army as much latitudeas possible.” Certainly such latitude should begranted. But I am a citizen, and as a citizen, Idelegate my authority to the deputies. I say, “Idelegate,” for in fact, the sovereignty belongsto me. You delegate this authority to theexecutive through the budget, and then theexecutive gives you the account of how it usedthis authority.

What is really missing in Turkey, not only inthe military but in public administration ingeneral, is this delegation of authority andthe chain of accountability. A moment ago,

Ümit Cizre mentioned informationasymmetry. This asymmetry is presentbetween the executive and the legislature;more aptly, between the bureaucracy,politicians and citizens, and most intensely,in the security sector. When we look at thegeneral problems in public administration,probably everybody’s common complaints areas follows: The public sector uses too muchresources, it does not allocate resources to thestrategic priorities of the country, it does notuse resources efficiently, the quality of serviceis low, the citizen is not respected, whysomething is done is not properly explained,how the resources are being spent is notaccounted for (not only to the parliament butalso to citizens) and the policy makingcapacity of the state is low - while there areplenty of procedures, their substance is notbeing adhered to; that is, there is a seriousdiscrepancy between procedure andsubstance.

As the security sector is also a part of thepublic sector in the public’s mind, it takes itsshare of these complaints. Certainly, we trustthe army a great deal, the army is consistentlyrated as the most trusted institution, but still,the army is part of the public sector, and it istherefore open to the same allegations.Therefore, I think that proposals aimed atsolving such problems should be applicable tothe security sector as well. Indeed, sinceinformation asymmetry is particularlyprevalent in the security sector, such reformsare especially applicable. The security sectordoes not have the luxury to say “let’s beginthese reforms in education, in health, let’sbuild roads first, and then we would move onto this,” either. If we look at how thesereforms have been carried out around theworld, concepts like “performancemanagement” and “strategic management”have entered into public administrationthrough the security services. That is true inAmerica, as well as in England. That is, if youlook at websites in America, you would comeacross very detailed plans and the use ofperformance indicators. Therefore, I believe

bilgi asimetrisinden bahsetti. Yürütme veyasama, yani daha do¤rusu bürokrasi,siyasetçi ve vatandafl aras›nda, bu en yo¤unolarak güvenlik sektöründe söz konusu.Kamu yönetiminde genel sorunlarabakt›¤›m›z zaman, herhalde buradakiherkesin ortak flikayetleri flunlard›r: Kamuçok kaynak kullan›yor, kaynaklar› ülkeninstratejik önceliklerine yönlendirmiyor,kaynaklar› verimli kullanm›yor, hizmetkalitesi düflük, vatandafl adam yerinekonulmuyor, neyin neden yap›ld›¤›aç›klanm›yor ve kaynaklar›n nas›lkullan›ld›¤›n›n hesab› verilmiyor (sadecemeclise de¤il vatandafla da verilmiyor), siyasetyap›m› kapasitesi düflük devlette, ve usullerçok fazla olmas›na ra¤men esas› yerinegetirilmiyor, yani usulle esas aras›nda ciddibir kopukluk var.

Güvenlik sektörü de bu kamu sektörünün birparças› oldu¤una göre bu flikayetlerin hemenhepsinden nasibini al›yor. Vatandafl›nzihnindeki bu. Elbette ki orduya çokgüveniyoruz, ordu güvenilen kurulufllars›ras›nda her zaman birinci s›rada, ama genede ordu kamunun bir parças› ve bu zanalt›nda. Dolay›s›yla bu sorunlar›n çözümünedair oluflturulacak tüm reform önerilerigüvenlik sektörü için de geçerlidir diyedüflünüyorum. Özellikle güvenlik sektörüiçin geçerlidir, çünkü biraz önce bahsedilenbilgi asimetrisi en derin flekilde bu sektördevar. Güvenlik sektörünün, “bu reformlara ilkönce e¤itimde sa¤l›kta bafllayal›m, karayoluyapt›ral›m ondan sonra bize geçelim” demelüksü de yok. Özellikle bu tip reformlar›ndünyada yap›l›fllar›na bakt›¤›m›z zaman‘performans yönetimi’, ‘stratejik yönetim’dedi¤imiz kavramlar›n kamu idaresine giriflyeri ve do¤du¤u yer savunma hizmetleridir.Amerika’ya bakt›¤›n›z zaman bu böyle,‹ngiltere’ye bakt›¤›n›z zaman bu böyle, yanie¤er gidip Amerika’daki web sitelerinebakarsan›z son derece etrafl› planlar›n,performans göstergelerinin kullan›ld›¤›n›görürsünüz. Dolay›s›yla biraz önce Say›nDülger’in de bahsetti¤i gibi, geneldevatandafl›n da akl›nda oldu¤u gibi, en

69

kurumlaflm›fl, en yetkinleflmifl birim olanordu bu reformlar› yapmakla, bafllatmakla,öncülük etmekle mükellef bence.

Devlet s›rr›n›n hesab› nas›l verilir?

Güvenlik sektörünün çok önemli bir özelli¤idaha var, o da ‘devlet s›rr› yo¤un’ bir sektörolmas›. Di¤er sektörlere göre, e¤itime göre,sa¤l›¤a göre, ekonomi yönetimine göre dahadevlet s›rr› yo¤un bir sektör. Bu demekde¤ildir ki devlet s›rr› olan olaylarda hesapverilmekten çekinilir veya verilmez. Bununözel usulleri vard›r, bunlar da kanunlarladüzenlenir, yönetmeliklerle düzenlenir,ancak bu usuller s›r olmaz. Bak›n, daha yenibafl›m›zdan geçen bir fleyi size tekrarhat›rlatay›m: say›fltay›n denetimi konusundahaz›rlanan yönetmelik s›r olarakhaz›rland›.Yani ‘yönetmelik gizlili¤idüzenliyordu’ de¤il, yönetmeli¤in kendisigizliydi. Usul gizli olmaz , usul s›r olmazbunlara dikkat etmek laz›m.

Güvenlik sektörünü kamu reformlar›n›ciddiye almaya nas›l ikna ederiz? Aral›kay›nda meclis, kamu mali yönetim ve kontrolkanunu geçirdi, 2005’ten itibaren tüm kamukurulufllar› stratejik planlar haz›rlamakzorunda, orta vadeli bütçeler haz›rlamakzorunda. Biliyoruz silahl› kuvvetlerinstratejik planlar› var, uzun zamand›rhaz›rlan›yor, biraz önce bahsedildi, tedarikplanlar› var, orta vadeli bütçe planlar› var.Bunlar›n s›r kapsam›na girmeyen taraflar›n›lütfen meclise aç›klay›n, bunda öncü olun,zaten elinizde var, bu konular tart›fl›ls›n; vesonuçta bu bütçelerle, sizlere emanet edilenkaynaklarla ne yapt›¤›n›z› faaliyetraporlar›yla ve kesin hesaplarla mecliseanlat›n. Tüm kamu kurulufllar›n› kapsayanbu düzenlemelere siz de uyun. Hizmetstandartlar› oluflturun (eminim vard›r),yönetimi bu standartlar› yerine getirecekflekilde yap›land›r›n, devlet s›rr› kanunu ileistisnalar› belirleyin. Bak›n, devlet s›rr›kanunu tasar›s› var elinizde. Adalet bakanl›¤›taraf›ndan haz›rlanm›fl bu tasar›ya göreneredeyse flube müdürü bile her fleyi s›r

that it falls foremost to the army which, asMr. Dülger has said, and a view commonlyheld by citizens, is the most institutionalizedbranch, to carry out these reforms, to initiatethem, to lead the rest.

How to hold state secrets to account?

The concentration of state secrets in thepublic sector is an issue that deservesattention. Compared to other sectors, forexample education, health and economicmanagement, there are more state secrets inthe security sector. This does not mean thaton matters constituting a state secret, weshould hesitate to give account or that noaccount is given at all. On such matters, thereshould be special procedures, specified by lawand regulation, but these proceduresthemselves cannot be kept secret. Let meremind you of a recent incident: Theregulation concerning the oversight of theCourt of Accounts was prepared in secret.That is, the regulation specifying the natureof secrets was itself kept secret. Suchprocedures cannot be held secret.

How do we convince the security sector totake public reform seriously? In December,the parliament passed the public fiscalmanagement and control law. From 2005onwards, all public institutions have toprepare strategic plans and medium termbudgets. For a long time we have known thatthe armed forces have strategic plans,appropriation plans and medium termbudgets. Please disclose the non-secret aspectsof these to parliament, take a lead in thisprocess, you already have them, let’s havethese matters discussed. Describe toparliament, through activity reports andexact calculations, what you have done withthe resources entrusted to you. Follow theregulations that cover all public institutions.Prepare service standards (which I am sureexist), structure your management to matchthese standards and determine exceptionsthrough the law of state secrets. Look, youhave the law of state secrets in your hands.

70

According to this draft law prepared by theMinistry of Justice, even division heads canclaim something is secret. You cannot have alaw of state secrets like that.

Defining secrets

At TESEV we brought together lawyers andwe are preparing a draft law ourselves. Wewill present it to the administration, topoliticians and to the deputies. We looked atPoland, India and other countries where thesecurity sector is important, such asArgentina, and we identified their definitionof state secrets. We made lists of what wasclassified as top secret and at the role ofpoliticians in the definition of state secrets,we compared institutional structures andwho would have authority. Do notmisunderstand me, we did not go look atSweden, we looked at countries with asimilar past to ours. We looked at Thailandfor example. From these we came up with anumber of different concepts of the secret,and we will share these with you soon. Thereis benefit in determining what constitutes asecret within the law of state secrets. It isimperative to determine how areasdesignated as exceptions and listed as secretsin the law of state secrets would be regulated,how they would be overseen, how theresources delegated would be accounted for,how that would be overseen by the TurkishCourt of Accounts and who would scrutinizethe oversight reports in parliament. Thereexist procedures on this. OECD has guidelineson audit of highly sensitive issues. As Mr.Dülger has already noted, such things are notunique to our state, all states have areas darkas the night, but somehow their accounts aregiven. Of course, not everybody get to knowabout them.

Threat perception

Let’s improve the capacity of the parliamentto oversee the security sector. What does thismean? First of all, open dialogue inparliament concerning threat perception,feed and support parliament with academics,

olarak tan›mlayabilecek. Böyle devlet s›rr›kanun tasar›s› olmaz.

S›rr›n tan›mlanmas›

Biz TESEV olarak hukukçular› bir arayagetirdik, kendimiz bir kanun tasar›s›haz›rl›yoruz. Hem idareye, hem siyasilere,hem de milletvekillerine bunu sunaca¤›z.Polonya’ya bakt›k, Hindistan’a bakt›k, tabigüvenlik sektörünün önemli oldu¤u ülkelerebakt›k, Arjantin’e bakt›k, oralarda ‘s›r’ nedironlar› tan›mlad›k. Listeler yapt›k, nedir o çokgizlinin alt›na girenler, ve ondan sonra bulistelerde olmayanlar s›r olaraktan›mland›¤›nda siyasetçinin görevi nedir,nas›l bir kurumsal yap› olur, yetki nerdedir,bunlar› bir karfl›laflt›rmal›. Hani gidip ‹sveç’ebakmad›k yanl›fl anlamay›n, daha geçmiflibize yak›n ülkelere bakt›k.Tayland’a bakt›kmesela. Buralardan bir dizi s›r kavram›ç›kard›k, sizlerle de yak›nda paylaflaca¤›z. Bus›rlar›n ne oldu¤unu da devlet s›rr› kanunuile belirlemekte yarar var. Devlet s›rr›kanununda s›r olan anlamlar›n, yani istisnaolarak gösterilen alanlar›n nas›ldüzenlenece¤ini, nas›l denetlenece¤ini,buradan kullan›lan kaynaklar›n hesab›n›nnas›l verilebilece¤ini, Say›fltay taraf›ndannas›l denetlenece¤ini, denetim raporlar›n›nmecliste kimler taraf›ndan okunaca¤›n›belirlemek gerekiyor. Bu konuda usuller var.OECD’nin haz›rlad›¤›, yüksek hassasiyetarzeden meselelerin teftifli üzerine k›lavuzilkeler var. Çünkü bu tip fleyler Say›nDülger’in de evvelden bahsetti¤i gibi yaln›zbizim devletimize dair fleyler de¤il, herdevletin gece kadar karanl›k alanlar› var,ama onlar›n da hesab› veriliyor bir flekilde.Ancak herkes bilmiyor tabii ki bunlar›.

Tehdit alg›lamas›

Meclisin güvenlik sektörü gözetimiyapabilme kapasitesi gelifltirilsin. Bu nedemek? Oturup her fleyden önce bu tehditalg›lamas› konusunda mecliste aç›k diyalog;meclisin akademisyenlerle, uzmanlarla, belkiemekli askerlerle beslenmesi, desteklenmesi,burada bir uzlaflma, kimsenin çekinmedi¤i

71

bir tart›flma, ve normalleflme... Sivil toplumda meclise bu anlamda yard›mc› olsun. BizTESEV olarak elimizden geleni yap›yoruz. Bukonuda, yani devlet s›rr› kanun tasar›s›ndabir fleyler yapmaya çal›fl›yoruz. E¤er meclistenböyle bir talep gelirse, tehdit alg›lamas›konusunda meclisle birlikte çal›flmak isteriz;di¤er gizli konular›n da ne olaca¤› hususundauluslararas› deneyimleri sizlere tafl›yabiliriz.Ancak elbette TESEV tek bafl›na yetmez.Di¤er kurulufllar›n da bu konuya yak›nl›kgöstermesi laz›m.

Tart›flmaktan çekinmeyelim

Gördü¤ünüz gibi bugün burada son derecerahat bir tart›flma ortam›m›z var. Amakat›l›m oldukça düflük kald›. Biraz bunayönelik olarak serzeniflte bulunay›m izinverirseniz! Bu toplant› için üçyüzden fazlakifliye davetiye gitti. Güvenlik sektöründekibütün üst yöneticilere, M‹T’e, Emniyet GenelMüdürlü¤ü’ne, Genelkurmay’a, MilliGüvenlik Kurulu’na, SavunmaKomisyonu’na, Bütçe Komisyonu’na, D›fliflleriKomisyonu’na, herkese davetiye gitti. Bunara¤men bugün kaç kiflinin kat›ld›¤›n›görüyorsunuz. Bu konuyu tart›flmaktançekindi¤imiz aç›k. Konunun seçilenler ileatananlar› saflaflt›raca¤› san›l›yor. Konunund›flar›dan gelecek bask›lara aç›k oldu¤udüflünülüyor. San›l›yor ki, bu Türkiye’nintart›flmas› de¤il. Bu AB yüzünden Türkiye’yetart›flt›r›lan bir konu diye alg›lan›yor. Oysaböyle de¤il, yani Türkiye’de demokrasiderinlefltikçe bu konular›n normalleflmesilaz›m. Benim korkum, meclisin vemilletvekillerinin bu konuya yeterince ilgigöstermemesi, varolan bilgi asimetrisininsürmesi ve konunun tart›fl›lmas›n›n bilegüvenlik sektörü taraf›ndan bir tehdit olarakalg›lanmas›.

specialists and perhaps retired generals, reachconsensus and normalize. Let’s have civilsociety assist parliament in this task. AtTESEV, we are doing all we can. On thistopic; that is, the draft law on state secrets,we are trying to do something. If such arequest is made by the parliament, we wouldlike to work with parliament on the topic ofthreat perception as well; and we can presentto you international experience on the matterof what other topics could be secret. Yet ofcourse, TESEV alone would not suffice. Otherinstitutions have to step in as well.

Let’s not shy away from debating

As you can see, we have a very niceenvironment of discussion here. However thelevel of participation remains quite low. Ishall ask you to let me reprove this a bit! Wehave invited over 300 people to this meeting.All administrators in the security sector weresent invitations, including those at theNational Intelligence Organization, theGeneral Directorate of Security (TurkishNational Police Department), Office of theGeneral Chief of Staff, and the NationalSecurity Council. Also, thoseparliamentarians at the Defense Commission,Plan and Budget Commission, and ForeignAffairs Commission were invited. Despitethis, you see the low turnout today. It is clearthat we shy away from debating this issue.We shy away because we think debating thisissue will put those elected against thoseappointed. Perhaps we think this issue is opento pressures coming from outside of thecountry. It is thought that this debate is notour debate. It is perceived as something theEU makes us discuss. However, this is not thecase. As democracy gets more substantive inTurkey, we need to make sure it is normal todiscuss this issue. I am afraid that theNational Assembly and the parliamentarianswill not show enough interest in this issue,the information asymmetry will remain inplace and the security sector will see the verydebate on this issue as a threat.

72

73

Associate Prof. Dr. Haydar Çakmak (Gazi

University): I have a short note. Ms. Cizrementioned universality. I would like toexplain the term “universality” and expressmy own vision. The term “universal” isactually a theory derived from the values ofall people. However, the plan you mentionedis not a theory taking the values of all publicsinto consideration. In your speech youexplained it referring to English, Americanor a few Western writers. It needs to cover theopinions of an Indian, Chinese, Russian or aTurk to be deemed universal. Or else it will bean Anglo-Saxon plan. Thus, what youpresented, apart from being universal, was aWestern and essentially Anglo-Saxon plan.As for control, this is not a new issue. As youknow, during the Cold War bipolar world,(both superpowers) tried to control eachothers’ weapon factories. But the Russiansopposed to it, and said; “you are trying tolegalize espionage and we won’t let yourofficers in our country.” Then theWesterners said; “Our borders are open andyou can control but how can we not controlyours?” Finally a formula was suggested tosolve this stalemate. According to this,weapon factories would be determined andthe capacity of these factories will becalculated with respect to their machinery,their staff and working hours and thus theywill be controlled. This apparently wassomething very much watered down. So, asyou can note, the European ConventionalForces Agreement was launched after theCold War. What does this mean? I emphasizethat it means “trust”. If people or regimesdon’t have trust in each other, it is notpossible for them to control each other. It is

Doçent Dr. Haydar Çakmak (Gazi

Üniversitesi): Küçük bir notum olacak: ÜmitHan›m biraz önce yapt›¤› konuflmadaevrensellikle ilgili bir fleyler söyledi. Buevrensel sözcü¤üne bir aç›kl›k getirmek,kendi düflüncemi aç›klamak istiyorum.Evrensel sözcü¤ü normalde evrende bulunanbütün halklar›n de¤erlerini dikkate alarakyap›lan bir kuramd›r. Fakat sizin takdimetti¤iniz plan, evrende bulunan bütünhalklar›n de¤erlerini dikkate alarak yap›lanbir kuram de¤ildir. Yapm›fl oldu¤unuzkonuflmada belirtti¤iniz gibi, düflüncenizi‹ngiliz, Amerikal› veya bir iki tane Bat›l›yazar› not ederek aç›klad›n›z. Evrenselolabilmesi için bir Hindistanl›’n›n, birÇinli’nin veya bir Rus’un yahut bir Türk’ünde görüflünün plana kat›lmas› gerekir. Aksitakdirde Anglo-Sakson etiketi tafl›yan birplan olur. Dolay›s›yla sizin takdim etti¤inizfley evrensel de¤il; bence Bat›l›, özellikle deAnglo-Sakson bir pland›r. Denetime gelince,denetim asl›nda yeni bir konu de¤il.Biliyorsunuz (farkl› kutuplar) So¤uk SavaflDönemi’nde de iki kutuplu dünyadabirbirlerinin silah fabrikalar›n› denetlemeyeçal›flt›lar. Fakat buna Ruslar karfl› ç›k›pdediler ki: “siz casuslu¤u legallefltirmekistiyorsunuz, biz sizin elemanlar›n›z›ülkemize sokmay›z”. Cevap olarak Bat›l›lardedi ki: “bizim ülkemiz aç›k, siz gelip bizimülkemizde her türlü fleyi yapacaks›n›z vekontrol edeceksiniz. Ama biz nas›l olur dasizinkinde ayn› kontrolü yapamay›z?” Ensonunda bir formül ortaya at›ld›. Bu formülegöre silah fabrikalar› tespit edilecek, bu silahfabrikalar›ndaki makinalar›n ve iflçilerinsay›s› ve çal›flma saatleri dikkate al›narak, nekadar üretim yapabilece¤i hesaplanacak veböylelikle denetlenecekti. Bu da suland›r›lm›flbir fleydir. Dikkat ederseniz, zaten AvrupaKonvansiyonel Kuvvetler Anlaflmas› daSo¤uk Savafl döneminden sonra ortaya

SORU-CEVAP OTURUMU - 2

Ümit Cizre ve fierif Say›n

Q & A SESSION - 2

Ümit Cizre and fierif Say›n

ç›km›flt›r. Bu ne anlama gelir? Alt›n› çizereksöylüyorum; güven anlam› tafl›r. ‹nsanlarbirbirine güvenmedi¤i takdirde ya darejimler birbirine güvenmedi¤i takdirdedenetim yapmak mümkün de¤ildir. Sizdenetimi yapacak kurumun komposizyonunuve felsefesini, önyarg›l› olup olmad›¤›n›bilirseniz bir denetimden söz etmekmümkündür. Yoksa evrensel de¤erlerle veyaufuklarla bu tür bir denetleme yap›lmas›mümkün de¤ildir.

Say›n: Ben bu güven konusunda bir fleysöylemek istiyorum: Biliyorsunuz tümkamuoyu anketlerinde vatandafl›n orduyagüveni çok yüksek ç›k›yor; art›k galibaordunun da vatandafl›na güvenme zaman›geldi. Yani e¤er böyle bir güven sorunu varsa,vatandaflta orduya karfl› bir güven sorunuyok.

Mehmet Dülger: Bu anketlerde TürkOrdusu’nun en güvenilir kurum ç›kmas›konusu çok önemli. Yaln›z ordu, dünyan›nher yerinde en güvenilen kurumlardanbiridir. Bu anketlere dikkat edersenizordudan sonra parlamenterler, siyasiler, bas›nve üniversite (s›ralaman›n en sonlar›nda)ç›k›yor. Müessese olarak orduyagüvenmemizden ve onun bir numaraolmas›ndan baflka bir ihtimal olamaz. Hattaorduyu kategori d›fl›na almak laz›m.Parlamentoya güvenin orduya güven ilekarfl›laflt›r›lmas›n› çok tehlikeli buluyorum.Asl›nda bunlar, Türkiye’nin yak›n tarihindeedinilmifl tecrübelerin olumsuz kal›nt›lar›d›r.‹ki husus birbiriyle mukayese edilemez veböyle bir s›ralama olamaz.

Dr. Nurettin Elbir (K›rsal Kalk›nma

Araflt›rmac›s›): Bana göre güvenliksektörünün parlamenter gözetimi,Türkiye’mizde var. Ancak bu konuda,dünyan›n yeni yar›flmalar›, yeni globalizm,yeni sistemlerin onlarla (yar›flmalar veglobalizmle) paralel belli aflamalara geliflisözkonusu. Güvenli¤in s›radanlaflt›r›lmas›,özellikle Ümit Han›m’›n vurgulad›¤› gibi,çok ince, çok güzel bir nokta. Bu kavram daTürkçe yap›s› bak›m›ndan iç ve d›fl güvenlikolarak çok hassas bir ayr›m› içeriyor.

only possible to have control over aninstitution when you know its composition,philosophy and prejudices. Universal valuesor visions don’t lead you to such control.

Say›n: I would like to say something abouttrust. As you know, public surveys show thatcitizens trust the military highly, and I thinkit’s time for the military to show trust in thepublic. If there is a problem of trust, it is noton the side of the citizens.

Mehmet Dülger: It is so important thatpopular trust in the Turkish military isindeed very high. All around the worldarmies rate the highest as well. You can seethat public surveys show that trust rates arehighest for the military, followed byparliamentarians, politicians, press anduniversities. It is doubtless that as aninstitution we very much confide in themilitary, since it has the highest approvalrate. Perhaps we should even keep it out ofcategory. It is problematic to compare trust inthe military with trust in parliament.Actually these are negative remainders ofpast experiences. This would be comparingapples and oranges. One could not make sucha ranking, actually.

Dr. Nurettin Elbir (Researcher on Rural

Development): In my opinion, in our belovedTurkey, parliamentary oversight of securitysector is indeed present and is effective.However, the question would be: How donew races, new systems and globalism affectparliamentary oversight? Regularizingsecurity, especially as emphasized by ÜmitCizre, is a very significant point. There is avery critical difference between internal andexternal security in Turkey. For example;there are 70,000 settlement units, containing30,000,000 people in rural areas and thereisn’t even one gendarme for each village.Fortunately, apart from the fifteen years ofsuffering, security was indeed provided,despite no other internal security unit existed

74

in these areas mentioned. I believe thatwithout discriminating between the militaryand parliament, there should be acooperation and information-sharing system.I would like to ask Ms. Cizre her opinions onthis point.

Cizre: According to academician friendshere, in order to have an acceptable andoperating political model, the practicalities,needs and styles of all countries should beincluded in this model. First of all, let’s askhow we could arrange a political model thatcovers your specific requirements. Let’s saythere are three models; parliamentary,presidential and semi presidential. Thesemodels were established due to commonrequirements and responses. It is the same ineconomic sciences; no model of the socialsciences is derived from the practicalities,needs or differences of all countries over theworld. There is a field of comparative politicsand if we have your point of view, weshouldn’t work on this field because there isno common thing and there is nothing tolearn from such a field of science. That can bedeemed as “Europeanization”, but I don’tascribe any positive or negative meaning tothis. Yes, it is true that this is an Anglo-Saxonmodel. Yes, this is a European model. But ifwe are against that, why did we accept theseventh reform package on 30 July 2003?Why did we adapt the National SecurityCourt into a specific model of“Europeanization”? There is a specific model.Maybe this model doesn’t cover all of ourrequirements but it serves our aims. And thisis a political preference. But of course wehave the right to reject “Europeanization”.

I would also like to mention another issuehere. In Turkey, new arrangements can bemade and new precautions can be taken inorder to adapt to global developments. But inthese arrangements, parliament and militaryshould be thought of as two different

Örne¤in, Türkiye’de 70.000 yerleflim ünitesi,yani 30.000.000 insan, yaln›z k›rsal kesimdeyafl›yor ve hala köy bafl›na bir jandarma bilebulunmuyor. Ama çok flükür ki, o geçenonbefl y›l, o ac› günler hariç, baflka hiçbir içgüvenlik unsuru olmad›¤› halde güvenlikhizmeti rahatl›kla verilebiliyor. Bunlardikkate al›narak yeni bir düzenlemede orduve parlamento ayr›m› yapmadan; daha incenüanslarla, bu iflbirli¤inin vebilgilendirmenin ifade edilip böyle birdüzeye tafl›nmas› gerekti¤ine inan›yorum. Bukonuda Ümit Han›m’›n görüfllerini sormakistiyorum.

Cizre: Akademisyen arkadafl›m›nifadelerinden, kabul edilebilir, ifllerli¤i olanbir siyasal modelin varolmas› için; dünyaüzerindeki bütün ülke pratiklerinin,ihtiyaçlar›n›n, gereklerinin ve iflleyifllerinin,bu model içerisinde mecz edilmesi gerekirgibi bir sonuç ç›k›yor. Önce sizin spesifikihtiyaçlar›n›za hitap edebilecek bir siyasalmodel acaba nas›l düzenlenebilir sorusunusoral›m. Diyelim ki parlamenter model,baflkanl›k modeli, yar› baflkanl›k modeliolmak üzere üç tür modelden söz ediyoruz.Bu modeller asl›nda ortak birtak›mihtiyaçlardan ve ortak birtak›m cevaplardanyola ç›karak oluflturulmufl modeller. ‹ktisattada ayn› fley söz konusu; sosyal bilimlerinbütün alanlar›nda oluflturulan tümmodellerin hiç birisi dünya üzerinde varolanbütün ülke pratiklerini, varolan bütün ülkeihtiyaçlar›n›, o co¤rafyalarda varolanfarkl›l›klar› mecz eden modeller de¤illersonuçta. Karfl›laflt›rmal› politika (comparative

politics) diye bir alan›m›z var; bu anlay›flagöre bu çal›flman›n da mümkün olmamas›laz›m. Yani mukayeseli politika diye biralan›n ortadan kald›r›lmas› laz›m, çünküortak bir noktam›z olmad›¤›ndan bundanç›kar›lacak bir ders de yoktur. Yani bu(kavram) evrensel olmaktan ziyade“Avrupal›laflma” olarak düflünülebilir. Bunuherhangi bir olumlu ya da olumsuz anlamatfetmeden t›rnak içerisinde kullan›yorum.Evet, Anglosakson modelidir, do¤ru.Avrupal›laflma modelidir o da do¤ru. Amae¤er bundan yana de¤ilsek neden 30 Temmuz

75

2003’te Yedinci Uyum Paketi’ni geçirdik?Neden Milli Güvenlik Kurulu’nuAvrupal›laflma yolunda belli bir modeleuydurduk? Belli bir model var. O model belkibizim tüm ihtiyaçlar›m›za cevap vermiyorama belli bir amaca hizmet ediyor. Sonuçolarak bu bir siyasal tercihtir;Avrupal›laflmay› da kabul etmiyor olabiliriz;o ayr› bir konu.

Di¤er konuya gelecek olursak, Türkiye’deglobal geliflmelere cevap veren yeni önlemleral›nabilir, düzenlemeler yap›labilir. Fakat budüzenlemelerde parlamento ve ordu iki ayr›kanat olarak düflünülmeli. Ayn› fleylerisöyledi¤imizi zannediyorum. Denetlemedekiyeni anlay›fl› yans›t›rken, bu kavram› açmayaçal›fl›rken, ben ayn› fleyi söyledim; farkl› biredayla tepeden bakarak herhangi birdenetleme söz konusu olmamal›. Eflitdüzlemde bilgi paylafl›m› yoluyla demokratikdenetim sözkonusu olabilir.

Zekeriya Akçam (Ak Parti ‹zmir

Milletvekili): Güvenli¤in evrenselli¤i, az önceGazi Üniversitesi’nden hocam›n bahsetti¤igibi “Eurocentric” (Avrupa merkezli) birgüvenlik belirlenmesi. Bununevrensellefltirilmesi konusuna girmekistemiyorum; bu tamamen ontolojik birtart›flma. Ama ben son söyledi¤inizi ciddibiçimde önemsiyorum; çünkü tam cümleyibitirirken, do¤uyla bat› aras›nda fabrikalar›ndenetimi konusunda bir güven problemindendolay› bu denetlemenin yap›lamamas›örne¤ini analojik olarak Türkiye’yeuyarlad›n›z. Ve dediniz ki, Türkiye’de deordunun kendisini denetleyecek kurumlaragüvenmesi laz›m; aksi takdirde ordu kendigüvenlik alan›ndaki denetlemeyi baflka birkuruma vermez. Buradan, ordunungüvenmedi¤i kurum Say›fltay m›, Yarg› m›,Parlamento mu, bunu sadece size de¤ilburada bizimle beraber oturan tümoturumculara sormak istiyorum. Yani ordu,kendi demokratik denetimininsorumlulu¤unu kiminle paylaflacak? Yoksakendisi için varolan, kendi meflruiyetinikendinden alan, hiç kimseyle paylaflmayan,ve ola¤anüstü kutsal bir güvenlik alan› m›

organizations. I think we are at the samepoint. In trying to explain the new concept ofexecution, I said the same. I said that it is notpossible to have a control over an institutionby scorning. Democratic oversight is possibleonly through information sharing on anequal basis.

Zekeriya Akçam (Ak Parti MP for ‹zmir):

As our professor from Gazi University hasstated, the universality of security is indeed“Eurocentric”. Yet, I don’t want to talk aboutmatters of universality because this will be anontological discussion. I am considering whatyou said. When concluding, you talked aboutthe confidence problem between east andwest, the controls over factories and then youmentioned the confidence problem betweenmilitary and others. You said that themilitary should have trust in otherinstitutions that will oversee it, or else itwon’t let any institution to have control overyou. I would like to ask you and otherparticipants this: Which institutions does themilitary not trust? The Supreme Court ofAccounts, courts or the Parliament? Does themilitary try to have its own model, sharingthe responsibility of its own control with noone, having legitimacy derived from it’s ownpower? Does it draw a sacred security fieldfor itself? Do you oversee that in youracademic studies? With whom will themilitary share this? As I understand fromyour utterances; with no one. Is it somethinglike; “I don’t trust the Supreme Court ofAccounts, I neither trust the courts, nor theParliament, so I will control myself”. Whenwill the military be controlled? Is it whenthey will let the European Union controlthem? Maybe the word “control” is too harsh,let’s say “democratic oversight”. But how longwill the military go on by saying “I don’thave confidence in others and this is my ownarea” and keeping others outside of itssecurity area? I believe that we should askourselves this. Or else our utterances that “we

76

live in a democratic system” will just remainan empty discourse.

Selim Akflin (from Turkish National Police

Department, Intelligence Unit): First of all, Iwould like to thank TESEV. We previouslymentioned “information asymmetry”. Tothat, I want to add the “asymmetry ofconcern”. When we examined the laws uponcrime intelligence in Turkey, we see thatthere is only one article organizing them:Annex of 1983 in TVSK, Article 7. There is noother arrangement but this article. This isvery striking. I would like to conclude withan anecdote. We realize the lack of regulationand thus demanded from (legislativescholars) Sulhi Dönmezer, Bahri Öztürk(from the 9 Eylül University), and Mr.Feridun Yenisey to fill this gap. During thefirst six months they kept asking us; “Canone control intelligence?”. And now I ask allof you; “How could you leave a field dealingwith the most secret parts of private life freeof control?” We specifically request this:Please monitor us, and renew our laws onthis. If we have faults, we should be informedof these us in a democratic manner. Youshould tell us; “You have faults on thesesubjects. We have allocated you a budget of 1 million dollars, but you misused it,” and sowe can correct them. I would like to remindyou of a slogan; “power out of control is notactually power”. I thank you all. I thankTESEV and wish that they would go ondiscussing these issues. I hope for a futurecooperation.

Cihan Güdümanl› (Retired General): As aconclusion of the speeches here, one(especially the ones that don’t know thesubject in detail) could get a sense as if thatthe expenditures of the Armed Forces aretotally isolated, out of political control andare accountable to no one. However this isincorrect. As I shortly stated in the morningthat the budgetary procedure of the Ministry

çiziyor kendisine? Siz akademikçal›flmalar›n›zda böyle bir fley miöngörüyorsunuz? Ordu bunu kiminlepaylaflacak? Sizin son söyledi¤inizdenanlafl›l›yor ki bu hiç kimseyle olmayacak.Çünkü Parlamento’ya güvenmiyorum,Say›fltay’a güvenmiyorum, mahkemeyegüvenmiyorum, o zaman ben kendi kendimidenetlerim gibi bir fley ortaya ç›k›yor. YoksaAvrupa Birli¤i’ne kendini denetletti¤i zamanm›? Denetletmek laf› belki sivri olabilir,demokratik anlamda gözetim diyelim buna;kim yapacak bu gözetimi? Yoksa tamamenkendi alan›nda kendini buna has k›l›p, orduherhangi bir güvenlik alan›na hiç kimseyisokmayarak “güvenmiyorum, buras› bana aitbir alan” diyerek nereye kadar gidebilir?Biraz kendi kendimizi sorgulamam›z gerekirdiye düflünüyorum; aksi takdirde“demokratik bir sistemde yafl›yoruz,”söyleminin içi tamamen bofl kalacak.

Selim Akflin (Emniyet Genel Müdürlü¤ü-

‹stihbarat Daire Baflkanl›¤›’nda görevli):

TESEV’e teflekkür ediyorum. Bir asimetridenbahsettik, “bilgi asimetrisi,” ona bir katk›dabulunaca¤›m. Bu konuda biraz da “ilgiasimetrisi” var. Türkiye’de suç istihbarat›ylailgili kanunlar› inceledi¤iniz zaman bunlar›sadece bir maddenin düzenledi¤inigöreceksiniz: TVSK’da 1983’te ç›kan ek 7.madde. Ek 7’nin d›fl›nda flu ana kadarherhangi bir düzenleme olmad›. Bu çokçarp›c›d›r. Bir k›sa hat›rayla tamamlamakistiyorum. Bunun eksikli¤ini biz kendiiçimizde yaflarken gördük ve hocalar›m›zSay›n Sulhi Dönmezer’den, 9 EylülÜniversitesi’nden Bahri Öztürk’ten, Say›nFeridun Yenisey’den istekte bulunduk. ‹lk alt›ay bize flunu sordular: “istihbarat denetlenirmi?” Ben hepinize söylüyorum, gizli ve özelhayat›n en ince noktas›na de¤inen bir fleyinas›l denetimsiz b›rak›rs›n›z? Nas›l bafl›boflb›rak›rs›n›z? Biz bunu talep ediyoruz; bizilütfen denetleyin. Lütfen bu konudakanunlar›m›z› yenileyin. Bizim eksi¤imiz,hatalar›m›z varsa bu hatalar çok demokratikbir biçimde bize ifade edilmeli. Sizler, “flukonuda hatal›s›n›z, bak›n ben size 1 milyondolar bütçe ay›rd›m ama bu bütçeyi siz

77

anlaml› kullanmad›n›z” diyebilmelisiniz kibiz bunu düzeltelim. Bir söz vard›,“kontrolsüz güç güç de¤ildir”. Ben hepinizebunu arz ederek teflekkür ediyorum. TESEVbu konuyu masaya yat›rd›; devam›n› diliyorve birlikte çal›flabiliriz diyorum.

Cihan Güdümanl› (Emekli General):

Bilhassa konuyu tam bilmeyenler, buradayap›lan konuflmalarda, flöyle havaylakarfl›lafl›yor: Sanki Silahl› Kuvvetlertamamen kendi içerisinde izole bir flekilde,siyasi denetimden ba¤›ms›z harcamalar›n›yap›yor ve hiç kimseye hesap vermiyor. Böylebir fley yok. Sabah da k›saca arz etti¤im gibi,Milli Savunma Bakanl›¤›’n›n bütçesinin tabioldu¤u prosedürler neyse, Milli E¤itimBakanl›¤›’n›n bütçesi de ayn› prosedürleretabidir. Yani ayr› bir bütçe prosedürü yoktur.Bize de prosedürü Maliye Bakanl›¤› veriyor.Ona göre tekliflerimizi yap›yoruz. Bazenk›s›yor, ödenek vermiyorlar.Harcamalar›m›z›n hepsi Say›fltay’›ndenetimine tabidir. Say›fltay denetçileri gelir;tüm yap›lan harcamalar› denetler. Ancak enson ç›kan Anayasa de¤iflikli¤inde maldenetimi konusu gündeme getirilmifltir,onun d›fl›ndaki harcamalar denetime tabidir.Bütçenin bütün aflamalar›nda parlamentoyahesap vermek için yollar aç›kt›r. Hem MeclisGenel Kurulu’nda, hem komisyonlardasorulara cevaplar verilmektedir. Kendiiçerisinde tamamen ba¤›ms›z, kimseyegüvenmeyen ve hesap vermeyen bir Silahl›Kuvvetler kesinlikle söz konusu de¤ildir.Ancak bu mekanizmalar›n iyi iflletilipiflletilmedi¤i tart›fl›labilir. Gereken bütünmekanizmalar mevcuttur; fakat biraz dahaaç›k konuflmak gerekirse, siyasilerinilgisizli¤i ve bilgisizli¤i nedeniyle bumekanizmalar tam olarakiflletilememektedir. Di¤er bir konu da, butakdim edilen kitapta önerilen modellerinveya tedbirlerin pek ço¤unun Türk Silahl›Kuvvetleri’ne veya Türk Milleti’neuygulanabilir olmamas›. Çünkü bizde, bukitab› haz›rlayan uluslar›n veyaorganizasyonlar›n durumlar›ndan farkl›olarak, endüstrileflme sonucunda bir milliburjuvazi ve iflçi s›n›f›n›n gayreti söz konusu

of National Defense is subject to the sameprocedures with that of the Ministry ofNational Education. There is no otherbudgetary procedures. This procedure wasdetermined by the Ministry of Finance. Wemake offers according to these procedures.Sometimes they cut the budget, do notallocate any funds. All of our expenditure iscontrolled by the Supreme Court of Accounts.The controllers in the Supreme Court ofAccounts monitor all expenditures. Onlyrecent constitutional amendments raisedproperty control issues. Beyond that, all other expenditures are monitored. Parliament can ask to monitor each step ofthe budget procedure. Questions are answeredin both at the floor of the National Assembly,and parliamentary commissions. So wecannot say that the Armed Forces areunaccountable, distrustful and independent.Maybe the functioning of these mechanismscan be discussed. There are all necessarymechanisms but to be honest thesemechanisms do not function properlybecause of the civilian politicians’ lack ofinterest and information. Another point isthat I don’t believe that the measures andmodels offered in this book are appropriateto the Turkish Armed Forces and TurkishNation. We should consider that. Differentfrom the other countries and organizationsmentioned in this book, our developmentbegan with a National War. We neither had industrialization, nor the struggle of the working class, nor that of a nationalbourgeoisie. Meanwhile, of course, threatshave changed following the end of the Cold War. But the changes are not the same in Turkey as they are, for example, inthe Netherlands. We have to have verypowerful armed forces because of ourgeographic location. Of course I know thatoversight will not decrease its power, it mayeven increase it. But I would just like toremind that Turkey’s specific conditions

78

should be taken into consideration duringthese discussions.

Y›lmaz Aklar (ASAM): Mr. Deputy,Zekeriya Akçam said; “who will the militarytrust in control issues?” I am not an expert,but last week a Public ManagementAdministration Law was approved.According to this law, members of theTGNA and the Supreme Court of Accountswill be responsible for the monitoring of theexpenditure of all official institutions,including the military. And also they canassign and finance internal and externalmonitoring agencies. These are veryimportant steps. I would like to ask detailedexplanation from the lawyers or the membersof parliament. What do we discuss here? Hasthe military rejected something? Are we notinformed of something? I wonder.

Zekeriya Akçam: What I would like to sayis about the comment of the dear professorfrom Gazi University. I also believe that thiscomment has no legal basis and in Turkeythere is no such thing. I didn’t mean to saythat parliament couldn’t monitor themilitary. I am a member of the parliamentand I follow it up. What I wanted toemphasize, is that he said the informationwas Eurocentric and was derived fromAnglo-Saxons, so that it was not universal.

Associate Prof. Dr. Haydar Çakmak: Well,they wanted to make me say many words thatI didn’t say, so I would like to respond. Iexplained the term “universal” because theterm includes all theories of all the publicthroughout the world. I didn’t meananything else. Secondly, I, too, am for thewesternization of Turkey. I have lived inwestern countries for more than 20 years, so Iam close to that culture. Of course I wouldlike to utilize their philosophy. But mycomment concerned control. Control is adifficult task and there may be problems inTurkey, or Germany and England. All

olmad›. Bir Kurtulufl Savafl› sonucundageliflme meydana geldi. Bunu dikkate alal›m,bunun tarihi etkilerini silmemiz mümkünolamaz. Ayn› zamanda tabi ki So¤ukSavafl’tan sonra tehdit büyük ölçüde de¤iflti.Ancak bu de¤ifliklik her ülke için ayn› de¤il.Örne¤in Hollanda’da meydana gelende¤ifliklik ile Türkiye’de meydana gelende¤ifliklik ayn› de¤il. Bulundu¤umuzco¤rafya gerçekten çok kuvvetli silahl›kuvvetlere sahip olmam›z› gerektiriyor. Tabi,denetim bu kuvveti azaltacak de¤il, bunubiliyorum; hatta daha dakuvvetlendirebilecektir. Bütün butart›flmalarda bu önerilen tedbirlerinuygulanabilirli¤inin Türkiye’ye özgü koflullaralt›nda dikkate al›nmas› gerekti¤inihat›rlatmak istiyorum.

Y›lmaz Aklar (ASAM): Say›n MilletvekiliZekeriya Akçam Bey ifade etti¤i gibi “ordudenetim konusunda kime güvenecek” gibi birfikir ç›kt›. Ben çok uzman de¤ilim ama geçenhafta Kamu Yönetimi ‹dare Yasas› Meclis’tengeçti, kanunlaflt›. Bu yasaya göre di¤er resmikurumlar›n harcamalar›yla birlikte, ordununbütün harcamalar›n›n denetimi konusunda,Say›fltay’a ve milletvekillerine, yaniTBMM’ye, sorumluluk verildi ve ayr›ca bukanun incelendi¤inde, Meclis’in bu görevihem içteki hem d›fltaki denetlememekanizmalar›n› finanse ederek veya bütçevererek yapt›rabilece¤i fleklinde bir sonucaulafl›ld›. Bunlar çok önemli geliflmeler.Burada hukukçu varsa onlardan veya Say›nMilletvekillerinden daha fazla detayl›aç›klama istiyorum: Neyi tart›fl›yoruz? Ordubuna hay›r m› dedi? Veya buradaki insanlar›nbirfleylerden haberi mi yok? Ben bunlar›merak ediyorum.

Zekeriya Akçam: Burada benim belirtmekistedi¤im Gazi Üniversitesi’nden say›nhocam›n yapm›fl oldu¤u bir yorumdur. Birfikir yürütmeye karfl› ben de bunun meflrutemelinin bulunmad›¤›n›; Türkiye’de böylebir fleyin olmad›¤›n› size kat›ld›¤›m›göztermek amac›yla söyledim. Yoksaparlamento orduya kar›flam›yor diye bir fleyyok; ben parlamento üyesiyim bu konunlar›n

79

ç›kmas›n› da yak›nen izliyorum. Ancakbenim vurgulamak istedi¤im, say›n hocam›nburada bilginin ‘Eurocentric’ olmas›ndan,Anglo-Saksonlar’dan gelmesinden, evrenselolmad›¤›ndan, dolay›s›yla oraya ait olanfleylerin bize ait olamayaca¤›ndanbahsetmesidir.

Doçent Dr. Haydar Çakmak: Benimkonuflmamdan sonra bana ait olmayan pekçok fleyi söylemiflim gibi bir konuma geldik;onun için bir cevap vermek istiyorum. Benim‘evrensel’ sözcü¤ünü aç›klamaktakimaksad›m sözcü¤e uygun davran›lmas›gerekti¤indendir. Çünkü belirtti¤im gibi‘evrensel’ sözcü¤ü evrende bulunan halklar›ntümü dikkate al›narak yap›lan kuramlar›içinde bar›nd›r›r. Baflka bir fley söylemedim.‹kincisi, Türkiye’nin bat›l›laflmas›na ben detaraftar›m, 20 y›la yak›n bir süre de yurtd›fl›nda yaflam›fl biri olarak söyleyebilirim kiBat› Dünyas› bizim için bilinmeyen bir dünyade¤il ve dolay›s›yla ondan yararlanmaiste¤ini destekleyen bir felsefeye de sahibim.Fakat denetlenme sözcü¤ü üzerinde yapm›floldu¤um bir yorum vard›: Denetlenmeninsürekli s›k›nt› yaratt›¤›n›, örneklerleyap›lmas›nda bile çok sorunlar›n ç›kt›¤›n›,hatta en büyük sorunun da denetlemedenç›kt›¤›n› söyleyerek, bunun Türkiye’deolabilece¤i gibi, Almanya’da veya ‹ngiltere’dede olabilece¤ini belirttim. Çünkü dünyan›nher taraf›nda asker biraz sakl›d›r, birazgizlidir. Bu sadece Türkiye’ye mahsusde¤ildir. Fakat benim burada kastetti¤im fleyaskerlerin yapm›fl oldu¤u çal›flmalar›n sadeceTürkiye’de de¤il, genel olarak bütün dünyaülkelerinde biraz gizlilik derecesi olançal›flmalar olmalar›d›r. Ayr›ca bu çal›flmalardaha çok ulusal oldu¤u için d›fla dönük de¤iliçe dönük say›l›r. Say›n milletvekili bukonular felsefesine uygun olmad›¤› için,konuyu çarp›tarak, felsefesinin gere¤i birkonuflma yapt›. Onun için de ayr›caüzgünüm.

Mehmet Dülger: Ben çok önemli buldu¤umtek bir hususu söyleyeyim: Tabii olarakgözetim meselesi konuflulunca buralarageliyoruz, çünkü organizasyon böyle. De¤erli

around the world, soldiers are a little bitconfidential. The military issues, nearly inevery country, are more or less secret, andthey are thought to be internal rather thanexternal because many of them are nationalissues. I believe that the dear MP distorted theissue since my words did not fit his ownphilosophy. He made a speech according tohis philosophy, and I am also sorry for that.

Mehmet Dülger: I just want to add a veryimportant point. Naturally when the subjectis oversight, we come to these points. I amsaying as a response to our dear General: Ifully agree with what he said about Nationaldefense. Yes, the control of this is carried outby the Assembly, but National Defense andthe General Staff are actually separate. TheGeneral Staff is considered to be under theoffice of the Prime Minister. Yet, in theConstitutions of 1961 and 1982, (and this isuniquely a Turkish case) it was stated that“the General Staff is bound up with thechairmanship of the General Staff”. Beingbound to, and being responsible to, aredifferent things. And there are seriousproblems occurring because of thisdifference. I don’t want to specify them butonly remind him of their existence.

Cihan Güdümanl›: Let me tell you aboutthe extra budgetary sources of the ArmedForces. The first is the Defense IndustrySupport Fund, which is spent under thecontrol of the Minister of National Defense,chief of General Staff and Prime Minister.The second is foreign aid, which remainsvery low since the end of the Cold War. Thethird is credits given to firms by the state.These are credits allocated by the Treasuryand are used according to the limitations ofthe Treasury. Another is the incomegenerated from foreign currency paymentsfrom those who serve shorter terms in thearmy because they are guest workerselsewhere. These remain extra budgetary.

80

They are spent for the modernization of theArmed Forces, and used with the approval ofthe Minister of National Defense. Thus,civilian authority always has control oversuch matters. It is impossible for the Chief ofthe General Staff or any other general, tospend great amounts on his own. Theapproval of the Minister of National Defenseis always required.

Erdin ‹lgin (Chief Auditor of Supreme Court

of Accounts): Parliamentary control is acontrol above the executive, and deals withthe use of resources given by the government.Since the military is the part of government,the control of government over the military,or the presence of the Prime Minister inmilitary’s control of itself, do not constitutesubstitutes for parliamentary oversight.

Pafla’ma cevap olarak söylüyorum: Millisavunma konusunda söyledi¤ine sonunakadar kat›l›yorum. Tabi bunlar›n bütündenetlemesi Meclis taraf›ndan yap›l›yor amaMilli Savunma’yla Genelkurmay ayr›.Genelkurmay kendini baflbakanl›kbünyesinde de¤erlendiriyor. Hofl, 1961 ve 1982Anayasalar›’na bakarsan›z (o da sadece bizde,bize özgü bir durum), “GenelkurmayBaflkanl›¤›, Genelkurmay Baflkanl›¤›’naba¤l›d›r” deniliyor. Ba¤l›l›k baflka,sorumluluk münasebeti baflkad›r. Buradando¤an çok ciddi problemler var. Onlar›buraya getirmek istemiyorum ama hiçolmazsa varl›¤›na iflaret etmek istiyorum.

Cihan Güdümanl›: Bütçe d›fl› Silahl›Kuvvetler kaynaklar›n› ben size söyleyeyim:Birincisi Savunma Sanayii Destekleme Fonu;bu fon arz etti¤im gibi Milli SavunmaBakan›, Genelkurmay Baflkan› ve Baflbakan›nkararlar›yla harcan›yor. ‹kincisi, d›flyard›mlar; bu zaten So¤uk Savafl’tan sonrabüyük ölçüde azald›. Üçüncüsü de, devletinfirmalara verdi¤i krediler, ki tamamenhazinenin tahsis etti¤i kredilerdir vehazinenin k›s›tlamalar› ölçüsünde kullan›l›r.Ayn› zamanda dövizle askerlikten gelengelirler bütçenin d›fl›ndad›r. Bunlar datamamen Silahl› Kuvvetler’inmodernizasyonu maksad›yla, Milli SavunmaBakan›’n›n onay›yla kullan›l›r; yani sivilotoritelerin burada her zaman kontrolü veonay› söz konusudur. Hiçbir zamanGenelkurmay Baflkan› veya herhangi birkomutan›n böyle büyük harcamalarda kendibafl›na harcama yapmas› sözkonusu de¤ildir.Mutlaka Milli Savunma Bakan›’n›n onay›gerekir.

Erdin ‹lgin (Say›fltay Bafldenetçisi):

Parlamentonun yapt›¤› denetim, yürütmeninüzerinde, hükümet taraf›ndan verilenkaynaklar›n nas›l kullan›ld›¤›na iliflkin birdenetimdir. Ordu da yürütmenin içinde olanbir parça oldu¤undan dolay› hükümetinorduyu denetlemesi ya da ordunun kendiiçinde yapt›¤› denetimde baflbakan›nbulunmufl olmas› gibi fleyler parlamentonunyapt›¤› denetim yerine geçmez.

81

82

Bu güzel tan›t›m için teflekkür ediyorum. Sonderece k›flk›rt›c› davranaca¤›m› sak›ndüflünmeyin. Hepimiz ayn› gemideyiz. Fakatdenizi, sahili, engelleri, farkl› yerlerdengörüyoruz, bulundu¤umuz yere göre havadurumu ve di¤er flartlar farkl›l›k gösteriyor.

Geçen onüç y›lda pek çok büyük de¤ifliklikoldu. 11 Eylül daima haf›zalar›m›zda kalacak,bütün yönleriyle tarihi bir dönüm noktas›olacak flüphesiz. Fakat di¤er konular kendidinamikleriyle varl›klar›n› sürdürüyorlar. fiuanda d›flar›da gazab›n› sürdüren savafl belkibizim k›tam›zda da patlayabilir.

Geçen y›l içinde pek çok güvenlik a盤›kapat›ld›. Bu tür olaylar›n neden bu flekildeyap›ld›¤›n› tan›mlamak kolay de¤ildir. Bunuen iyi tarihçiler yapar. Bizim gibi savunma vegüvenlik iflindekiler için ise yaln›zca gerçekönemlidir: bunu düflünür ve ne yapaca¤›m›zakarar veririz.

Savunma tedari¤i konusuna girifl olaraköncelikle Avrupa Güvenli¤i’nden ve iyiyönetiflimden bahsedece¤im. Daha sonrasavunma tedari¤ini tan›mlamak için en iyiörneklerden biri olan Fransa’y› ele alaca¤›m.Bu örnekte; savunma tedari¤inin iyiyönetiflimle ne kadar yak›ndan iliflkilioldu¤unu göreceksiniz. Son olarak da farkl›gerçeklere ve tedarik alan›ndaki yenie¤ilimlere ve bunun bir parças› olan kulisfaaliyetlerine de¤inece¤im.

Avrupa’n›n güvenlik gereksinimleri

Geçen y›l›n Nisan ay›nda Üsküp’te bir NATOkuvveti AB’ye devredildi. ‹lk Avrupa kuvveti

SAVUNMA TEDAR‹⁄‹NDE KARARVERME ve KUL‹SÇ‹L‹K:B‹R BATI AVRUPA BAKIfiI

Alain FaupinDCAF

Thank you for your kind introduction. Donot think I shall be outrageously provocative.No, we are on the same boat but theperception of the sea, of the coast, of theobstacles and even of the state of the weather,conditions might be different based on ourlocation aboard.

Huge changes have occurred in the lastthirteen years, as we shall see. For sure,September 11 will remain, by all means, animportant historical landmark. However, theother issues are still there and have their owndynamics. Of course, war is raging abroad butit could erupt again on our continent.

In a year’s time, many security gaps havebeen filled up. It is always difficult todetermine why such or such event happensthe way it does. Historians are good at that.For those of us in the security and defensebusiness, what counts is reality: Let usconsider it and think what do with it.

I shall first focus for a while, as anintroduction to the defense procurement, onEuropean Security and good governance.Then, I shall try to describe a general patternof defense procurement, taking the examplethat I know best, that of France. We shall seefrom that example how good governance isintimately related to defense procurement.However, before concluding, we shall alsopay attention to different realities and to newtrends in the procurement business, lobbyingbeing part of the latter.

European security requirements

April of last year in Skopje, a EU force hastaken over from a NATO force. The first

DEFENSE PROCUREMENTDECISION-MAKING and LOBBYING:A WEST EUROPEAN VIEW

Alain FaupinDCAF

ever-European military force has officiallybecome operational. Operation Concordiagathered a small force made of 27nationalities. It has remained on location for6 months. You may consider it insignificant. Ido not. This year SFOR is coming under EUcommand too. This is a clear rebuttal to thosewho think that the Iraq crisis would kill theEuropean Defense Initiatives. I do not blamethem. It still is necessary to have strongEuropean convictions to believe in the futureof a European defense. It is sometimescomparable to the Esternach dance: one stepforward and two backwards. The currentcrisis has brought its share of mixed signals,of differing view, but on a non-Europeanissue.

One after the other, six months after sixmonths the European summits have broughtabout their contribution, steadily, in themanner of ants. Helsinki, Nice, Laeken,Copenhagen Brussels and Rome. Finally, theenlargements have taken place in a big bang,NATO and EU alike.

The Central issue is to have the EUconsidered as a Security partner by thedefense community and there still are threetouchy items on the agenda:

1. The reform of the European institutions: aConvention is at work for that purpose.

2. The enlargement which has brought thenumber of stakeholders to 25; EU shouldadapt.

3. Common European and Security Policy: itdepends on the previous one but also onthe will of Nations to increase theirmilitary budget and capabilities.

Major progresses were made in seven years.Time is a factor to be reckoned with. Otherissues influence heavily on Europe and on itsdefense and security build-up: terrorism,enlargements, economy and instability.

Defense and security concepts

Hence the need for a thorough defensesystem in Europe, well adapted to the needsand totally in line with the politicaldevelopments and institutions, as well with

resmen iflbafl› yapm›fl oldu. ConcordiaOperasyonu 27 farkl› milletten küçükkuvvetleri biraraya getirdi. Görev yerinde alt›ay kald›. Bunu önemsiz kabul edebilirsiniz.Fakat ben öyle düflünmüyorum. Bu y›l SFOR(Stabilisation Force - Stabilizasyon Kuvveti) daAB emrine girdi. Bu, Irak krizinin AvrupaSavunma Giriflimi’ni çökertece¤i yönündekigörüflleri delillerle çürütmüfl oldu. Böyledüflünenleri suçlam›yorum. Avrupasavunmas›n›n gelece¤ine inanmak için halagüçlü ad›mlara ihtiyaç var. Bu bazenEsternach dans›na benziyor, bir ileri, iki geri.Mevcut kriz farkl› iflaretler ve farkl› bak›flaç›lar›n› do¤urdu ama Avrupa d›fl› birkonuda.

Avrupa zirveleri arka arkaya, istikrarl› birflekilde kar›ncalar gibi çal›flarak katk›sa¤lad›lar. Helsinki, Nice, Laeken, Kopenhag,Brüksel ve Roma. Sonunda bu büyümeyle AB,NATO’ya benzedi.

Burada esas soru, AB’nin savunma toplulu¤utaraf›ndan güvenlik orta¤› olarak kabuledilip edilmeyece¤i ve gündemde bununlailgili önemli konular var;

1. Avrupa kurumlar›n›n reformu: Bu amaçlaflu anda bir konvansiyon kurulmufltur.

2. Ortaklar›n say›s›n›n 25’e ç›kmas› veAB’nin uyumu.

3. Ortak Avrupa ve Güvenlik Politikas›: Budaha önceki maddeye ve ülkelerin askeribütçe ve yetkinliklerini ne kadar artt›rmakistediklerine ba¤l›.

Geçen yedi y›lda önemli geliflmelerkaydedildi. Zaman› hesaba katmak gerekir.Terörizm, büyüme, ekonomi ve istikrars›zl›kgibi di¤er konular Avrupa’n›n savunma vegüvenlik gelifliminde önemli etkilere sahip.

Savunma ve güvenlik kavramlar›

Avrupa’n›n gereksinimlere cevap veren,mevcut prensip ve kavramlarla, politikgeliflme ve kurumlarla uyumlu tam birsavunma sistemine ihtiyac› vard›r.Avrupa’n›n güvenli¤i ve iyi yönetiflimbirbiriyle yak›ndan iliflkili kavramlard›r.

83

Kabul kriterleri bu amaçla oluflturulmuflturve bu yüzden hala geçerlidir.

Avrupa güvenli¤i üç nosyon, iki stratejikkavrama dayan›r, ortak felsefesi ise “iyiyönetiflim”dir.

Avrupa güvenli¤i ve savunmas›yla ilgiliherhangi bir tart›flma NATO’dan bafllar,çünkü temel olarak NATO Avrupa’daegemen güvenlik organizasyonudur. Ancakbu sunumda da ortaya konuldu¤u gibigelecekte Avrupa güvenli¤i NATO’danziyade AB’ye dayanacakt›r.

So¤uk Savafl döneminde pek çok bireyNATO’yu Sovyetler Birli¤i’nin Bat›Avrupa’ya yapaca¤› sald›r›lardan korumakamac›yla kurulmufl bir Kollektif Savunma

organizasyonu olarak gördü. Gelenekselolarak kollektif savunma sistemi, bir ülkeyeyap›lan sald›r›y› anlaflma dahilindekiülkelerin tümüne yap›lm›fl kabul eden birsistemdir. Washington Pakt›’n›n 5. MaddesiNATO dahilindeki bu taahhüdün temelinioluflturur.

Kolektif Güvenlik güvenlik sektörüne dahabütünlefltirici bir yaklafl›m getirirken,Güvenlik ‹flbirli¤i daha genifl bir prensiportaya koyar, bar›fl için ortakl›k süreci vedaha ötesini getirir.

“NATO Strateji Kavram› 1999„ yedi konuyutalep eder (Transatlantik Ba¤lant›, DCI(Defence Capabilities Initiative), ESDI(European Security and Defence Identity), KrizYönetimi ve Önlemi, Ortakl›k, ‹flbirli¤i veDiyalog, Büyüme ve Silah Kontrolü).Kosova’dan al›nan dersleri ya da 11 Eylülmeselesini hesaba katmaz.

“NATO Strateji Kavram› 2002„ ise flu yedimaddeyi talep etmifltir; NRF (NATO Response

Force) ‘nin oluflturulmas›, Yeni komutadüzenlemeleri, PCC (Partnership Coordination

Cell), Terörizme karfl› askeri planlar, NBC(Nuclear, Biological and Chemical) tehdidinekarfl› 5 giriflim, Siber sald›r›lara karfl›savunma, Anti-füze savunmas›.

Aral›k 2003’te Brüksel’de “AB GüvenlikStratejisi” yay›nland›. Bu, Avrupa Güvenlik

the current principles and concepts. EuropeanSecurity and good governance are two closelyrelated issues: the admission criteria wereclearly intended for that purpose and still are.

European security is based upon three notionsand two strategic concepts and its commonphilosophy is, indeed, good governance.

Any discussion on European security anddefense uses NATO as a point of departure,primarily because it is the preeminentsecurity organization in Europe. However, asit becomes clear in the course of thispresentation, the future of European securitydepends a great deal more on the EU thanNATO.

During the Cold War, most individualsviewed NATO as a Collective Defenseorganization with the primary purpose todeter an attack by the Soviet Union onWestern Europe. Traditionally a collectivedefense system is one in which countriesagree that an attack on one is an attack on all.Article V in the Washington Treaty formsthe basis for this commitment within NATO.

Collective Security underlines the need for anintegrated approach to the security sector,and Cooperative Security refers to an evenbroader principle and translates in thePartnership for Peace process and muchfurther.

NATO Strategic Concept 1999 called forseven points (Transatlantic Link, DCI, ESDI,Crisis Prevention and Management,Partnership, Cooperation and Dialogue,Enlargement and Arms Control). It didneither take into account lessons learnedfrom Kosovo nor the 9/11 issues.

NATO Strategic Concept 2002 did and calledfor the seven following points: Creation ofNRF, New command arrangements, PCC,Military plans against terrorism, fiveinitiatives related to NBC threat, defenseagainst cyber attacks, anti-missile defense.

In December 2003 in Brussels, the “EUSecurity Strategy” was issued, the first suchdocument, more a draft than a finalstatement, underlining the main principles ofthe European Security Policy.

84

Finally, yet importantly, good governanceimplies a close oversight of the securityservices by the parliament according toglobally agreed democratic principles.

General pattern of D.P

Procurement is just one moment in thesequence of actions needed to set up and toimplement any given security policy. It is theresult of either a careful and precise planningor a clever lobbying from foreign or nationalindustrialists. It might be both.

Who should be associated to the differentsteps leading to the procurement ofequipments, goods, ammunitions andservices? This is a fundamental question andthe answers vary from a country to another,from a regime to another. It depends verymuch on the defense structure and on thelevel of parliamentary oversight on thesecurity sector.

Lobbying in the USA is commonplace and exerted on the Congress, either directlyby the companies or through therepresentatives or senators themselves; very

Politikas›’n›n temel prensiplerini ortayakoyan kesin bir bildiriden ziyade taslaksay›labilecek ilk döküman oldu.

Sonuç olarak en önemlisi iyi yönetiflim,küresel olarak uzlafl›lm›fl demokratikprensipler çerçevesinde parlamentonungüvenlik servisleri üzerindeki gözetiminiifade eder.

Savunma tedari¤inin genel modeli

Tedarik, herhangi bir güvenlik politikas›n›nortaya konmas› ve uygulanmas› için gerekliifllemler dizisinin yaln›zca bir bölümüdür.Dikkatli ve kesin bir planlaman›n ya dayabanc› ve ulusal sanayicilerle ak›ll›ca birkulis faaliyetinin sonucudur. Tabii her ikiside olabilir.

Malzemenin, eflyalar›n, mühimmat vehizmetlerin tedari¤indeki basamaklarla kimilgilenecek? Bu çok temel bir soru, ve cevab›ülkeden ülkeye, rejimden rejime farkl›l›kgösterir. Ayr›ca savunma yap›s›na vesavunma sistemi üzerinde parlamentergözetimin derecesine de ba¤l›d›r.

85

Kulis çal›flmas› ABD’de çok yayg›nd›r veKongre’de do¤rudan veya temsilcileri ileflirketler veya senatörler taraf›ndan icraedilir. Çok kat› kurallar uygulan›r. Ayn›firmalar yasal çerçevenin daha az k›s›tlay›c›oldu¤u ülkelerde ihale sürecinde çok daha azönlem alarak çal›flabilirler.

Bu örnek, bütün savunma iflinde tedari¤inedindi¤i yeri gösteriyor. Bu, gücü ayaktatutan desteklerden biridir. Elbette tehditde¤erlendirmesi, kavramlar ve mevcutdoktrinleri, insan gücünü ve kuvvetleringenel organizasyonunu da hesaba katmal›d›r.Lojistik, haz›rl›kl› olmak, basit ve uzmanl›kdüzeyinde e¤itimi söylemeye bile gerek yok.Ayr›ca teknolojik gereksinimler ve politikbeklentilerle de uyumlu olmal›d›r.

Hiç bir acente veya flirket bunu tek bafl›nayapamaz. Bu çok a¤›r ve genifl çapl› birgörevdir ve süreç çok uzundur. Pek çoketmene ihtiyaç duyulur. Gizlilik gereksinimide genellikle sanayiciyi engelleyen vebeklenmedik masraflar oluflturan ayr› birkonudur.

strict rules apply. The same companies might as well use fewer precautions inbidding for contracts in other countries in which the legal framework is lessrestrictive.

This sketch shows the place taken byprocurement in the overall defense business.It is one of the legs that sustain thecapabilities. It must of course take intoaccount the threat assessment, the concepts,the current doctrine, but also the type ofmanpower and the general organization ofthe forces, not to speak about logistics,readiness and training both elementary andspecialized. It should also be in line with thetechnological requirements and with thepolitical expectations.

Not a single agency, not a single companycould do that by itself. The task is very broadand strenuous and the process very long. Itrequires many actors. Confidentialityrequirements are another domain, whichoften hampers the industrialists, andtranslate in additional costs, oftenunexpected.

86

Many other conditions are set, especially inthe fields of sustainability and of logistics.Delays are another priority requirement andcosts might soar from a failure to meet them.Concurrence is very high in some sectors andthe general trend will be for theParliamentarians to favor their constituencyand for the nationals to favor their national industry. Therefore, thespecifications, terms and conditions are to be set up with all the possible legal advice and support to remain in compliancewith the national, regional (EU-NATO)and global (WTO) rules of trade. This is good for any type of contract. Parliamentsshould peer precisely into that, before, during and after a contract is awarded.

Planning

Planning is part of the procurement decision-making process. It is the stage that follows the security assessment and thedefinition of the capabilities needed to meet them. It is a matter of leadership andtakes place by taking into account the

Süreklilik ve lojistik aç›s›ndan ortaya baflkapek çok flart koyulur. Gecikmelerinengellenmesi, hatalar›n yüksek maliyetlerlede olsa giderilmesi gerekir. Baz› sektörlerdemuvafakat sa¤lamak zordur. Genel e¤ilimolarak parlamenterler seçmenlerini,sanayiciler de ulusal sanayilerini memnunetmek isterler. Bu nedenle flartnamelerin,kay›t ve flartlar›n bütün yasal tavsiye vedayanaklara göre düzenlenmesi gerekir.Böylece ulusal, bölgesel (AB-NATO) ve global(WTO) ticaret kurallar›na uyum sa¤lanm›flolur.

Bu her çeflit anlaflma için faydal›d›r.Parlamentolar anlaflma yap›lmadan önce,anlaflma süresince ve sonras›nda da buna tamolarak dikkat etmelidir.

Planlama

Planlama, tedarikte karar verme sürecinin birparças›d›r. Bu, güvenlik de¤erlendirmesi vebuna karfl› gerekli gücün tan›mlanmas›aflamas›ndan sonra gelen basamakt›r. Bu idari

EVR‹M:Jeostratejik ve

teknolojik ba¤lam

MOD‹F‹KASYON- Kavram- Misyon

YEN‹ KAPAS‹TELER

GEREKL‹ DE⁄ERLER- Teçhizat- ‹nsan gücü

MAL‹YET DE⁄ERLEND‹RMES‹KAYNAK DE⁄ERLEND‹RMES‹

S‹LAHLI KUVVETLERMODEL‹

GÜVENL‹K KONSEY‹

HAYIR

EVET

PLANLAMA

87

bir meseledir ve mevcut anlay›fl›nde¤erlendirilmesiyle gerçekleflir. Örne¤in Frans›z anlay›fl›nda öncedenüzerinde uzlafl›lm›fl ve sekiz farkl› kuvvet sistemi içeren resmi hükümetraporunda belirtilmifl olan bir modelbenimsenir. Bu sekiz kuvvet CAYDIRMA,HAZIRLIKLI OLMA, DER‹N DARBE, C31,HAREKET KAB‹L‹YET‹, KARA, HAVA veDEN‹Z’dir. Her birinin befl maddesi vard›r;insan gücü, techizat, organizasyon, doktrin ve

e¤itim.

Savunma Planlamas›, Ulusal GüvenlikStratejisi (ya da resmi hükümet raporu) ilebelirlenen savunma ve güvenlik hedeflerini gerçeklefltirme yolunda UlusalDevlet’in askeri cihazlar›n›n donan›msürecidir. Bu alanda kararlar› verecek olanulusal kurulufl, Savunma Konseyi’dir. Bukonseye Cumhurbaflkan› baflkanl›k eder,birkaç bakan, kurmay baflkanlar›, Jandarmave silahlanma direktörleri kat›l›r. Slayt’ta dagörebilece¤iniz gibi hedefe ulafl›ncaya kadarda devam eder.

current concept. For example it is part of the French concept to rely on a modelwhich has been agreed upon earlier andtranslated in the White Paper on Defenseconsisting of eight force systems, namelyDETERRENCE, READINESS, DEEP STRIKE, C3I, MOBILITY, LAND, AIR,MARITIME, each of them made up of five components, namely manpower,

equipment, organization, doctrine and

training.

Defense Planning is the process throughwhich the military machinery of the Nation State is equipped to achieve the goals of security and defense set by theNational Security Strategy (or the WhitePaper on Defense). The National body incharge of making the decision in that field is the Defense Council, chaired by thePresident and attended by several ministers,the joint chiefs of staff, the director ofarmament and of Gendarmerie, though itscomposition can be adapted. And it goes, asshown on the slide, up and down until theends meet.

88

EVOLUTIONgeostrategic and

technological context

MODIFICATION- Concept- Mission

NEW CAPABILITIES

NEEDED ASSETS- Equipment- Manpower

COST ASSESSMENTRESOURCES ASSESSMENT

ARMED FORCESMODEL

DEFENCE COUNCIL

NO

YES

PLANNING

Modeling

As an example, the two following slides will show you what are the main capabilitiesexpected in 2015 and the endgame in term ofmanpower and equipment, as decided by theby the Defense Council and registered by theParliament. This is the baseline for defenseprocurement.

This slide is just an example, with real figuresnevertheless, that shows how the forces have

Model oluflturma

fiimdi ekrana gelen iki slayt, SavunmaKonseyi’nin kararlaflt›rd›¤› veParlamento’nun onaylad›¤› flekilde 2015’tesa¤lanmas› beklenilen temel kapasiteyi, insangücü ve teçhizat› gösteriyor. Bu, savunmatedari¤inin temelini oluflturuyor.

Bu slayt gerçek rakamlarla verilmifl birörnektir, burada kuvvetlerin say›caazalt›ld›¤›n› fakat kalitesinin de¤iflmedi¤ini

S‹LAHLI KUVVETLER MODEL‹ 1995 / 2015

1995 2015

KARA KUVVETLER‹

DEN‹Z KUVVETLER‹

HAVA KUVVETLER‹

9 tümen: 129 alay927 muharebe tank›350 hafif tank340 helikopter

Toplam : 314 000 tonaj101 gemi2 uçak gemisi33 deniz gözetleme uça¤›

405 savafl uça¤›86 nakliye uça¤›11 tanker101 helikopter

4 tümen : 85 alay420 muharebe tank›350 hafif tank180 helikopter

Toplam : 234 000 tonaj81 gemi1 ya da 2 uçak gemisi22 deniz gözetleme uça¤›

300 savafl uça¤›52 nakliye uça¤›16 tanker84 helikopter

ARMED FORCES MODELS 1995 / 2015

1995 2015

ARMY

NAVY

AIR FORCE

9 divisions : 129 regiments927 MBT350 Light tanks340 helicopters

Total : 314 000 t101 ships2 Aircraft carriers33 MPA

405 combat A/C86 transport A/C11 tankers101 helicopters

4 forces : 85 regiments420 MBT350 Light tanks180 helicopters

Total : 234 000 t81 ships1 or 2 Aircraft carriers22 MPA

300 combat A/C52 transport A/C16 tankers84 helicopters

89

90

been trimmed down in numbers butdefinitively not in quality. Most of theequipment will be high tech by 2015. Toreach the goal, it has been necessary to draftseveral “Lois de Programme” (program laws)stretching from the beginning of the reformunto the final year, between 1997 and 2015. A“Law” implies that the Parliament has its sayand has agreed.

France has had several political and majoritychanges, though with the same president,from 1997 until now. That means that aconsensus has been reached on the defenseand security issues... at least to a certain point:no naivety!

The endgame appears clearly on this chart :Horizontal are the joint services (Army, Navyetc...) Vertical are the force systems (Deterrence, Mobility, C3R &I, protection, andprojection of fire etc...

The main capabilities in terms of assetsappear in the intersection.

KuvvetSistemi

Nükleer bafll›klar

2015 MODEL ANA KAPAS‹TELERKara Deniz HavaOrdulararas› ‹mkanlar

Cayd›r›c›l›k

C3R

F›rlatmave tafl›ma

PREP

PROF

M51 füzeleriyle donat›lm›fl4 SNLE NG

Mirage 2000N/Rafale uçaküzerindeki ASMPA Füzeleri

Harekat komutas› içinçok uluslu PCSYRACUSE III

Kara / SICF bilefleni için PC8 adet, MCMM drone sistemleriDaha önce de¤erlendirilmiflelektronik savafl sistemi(SGEA)

Deniz/SIC21 bilefleni için PC Hava / SCODAbilefleni için PC16 MALE drone (insans›z uçak)15 NG keflif teknesi

35.000 kifli için koruma 10 adetplanlanan üst veya site BIOdedektör sistemlerinin sat›nal›nmas› 9 asker hastanesiMobil cerrahi kabinleri

133 H90/TTH/Cougarhelikopter 144 adet,tank tafl›y›c› tafl›t120 adet z›rhl› araç

4 TCD (2 proje ve komutabinas› dahil)

50 adet A400M uçak 3 adetA310 Uçak, 20 adet CASA 235uçak, 20 Tanker uça¤› (6 adetçok amaçl› uçak dahil)

320 alay yard›m noktas› Güvertede 10 adet hastanebloku4 petrol tankeri

3 planlanan üs için sa¤l›kk›s›mlar›

Bir adet özelkuvvetler tugay›

2 adet PA tipi gemi, 60 adetRafale tipi gemi, 17 adet FMMtipi gemi, 6 SNA, 20 adetDamokles tipi tekne,50 adet ASSM/TT SCALP/EG tipifüzeler (FMM ve SNA tipi gemiüzerinde)

380 adet Rafale/M2000 uçak20 adet Damocles tekneAASM/TT füze 100 Apache450 SCALP EG

göreceksiniz. 2015’te techizat›n ço¤unlu¤uyüksek teknoloji ürünü olacak. Bu hedefeulaflmak için reformun bafl›ndan sonunukapsayacak (1997-2015) döneme iliflkin pekçok program yasas› (“Lois de Programme”)tasla¤› haz›rlamak gerekti. Burada “yasa”,Parlamento’nun fikrini söyledi¤ini vekurallar› onaylad›¤›n› ifade ediyor.

Fransa, 1997’den bu yana ayn› devlet baflkan›taraf›ndan yönetilmesine ra¤men pek çokpolitik ve köklü de¤ifliklik yapt›. Bu da,savunma ve güvenlik konusunda en az›ndanbelirli konularda bir uzlaflman›n sa¤land›¤›n›gösteriyor.

Sonuçta var›lacak noktay› bu tablo net olarakortaya koyuyor. Yatay olanlar ba¤lant›l›servisler (Kara kuvvetleri, Deniz kuvvetlerivs...) Dikey olanlar ise kuvvet sistemleri(Cayd›rma, Hareket Kabiliyeti, C3R&I,Koruma, Ateflleme Projeksiyonu vs...) Kesiflimnoktas›nda ise de¤erler aç›s›ndan anakapasiteyi görebilirsiniz.

Program yasalar›

S›radaki slayt üzerinde fazla yorumyapmayaca¤›m. Burada üç program yasas›gösteriliyor; ilki 1997-2002, ikincisi 2003-2008 ve sonuncusu 2009-2015’e ait.

Bu; olaylar›n, bütçe ve politikalar›n bask›s› sonucu de¤ifltirilebilecek birprogramd›r ama üçüncü yasan›n hükümsüzoldu¤unu düflünmeyin. Bu, kuvvetlerindonan›m›n›n devam› ve uluslararas› güvenlik e¤ilimleri do¤rultusunda geçerliolan ulusal plan dahilinde düzeltmelerisa¤layacak olan son ad›md›r. Ancak yeni bir plan oluflturuldu¤unda di¤erigeçersiz kal›r.

Avrupa’n›n savunma ve güvenlik ihtiyaçlar›de¤iflkenlik gösterebilir. Teknolojikgeliflmeler do¤rultusunda oluflabilecek yenimuharebe sistemleri; mevcut doktrinleri,kriz ve çat›flmay› önleme ve sonland›rma,

Programme laws

The following slide, which I am not going tocomment extensively, shows the threeprogram laws, the first 97-2002, the second2003-2008 and the third from 2009 to 2015.

This is a programme which might well shiftunder the pressure of events, of budgets, ofpolicies but do not believe that the third lawis void! It is the last step during which theequipment of the forces will continue andwhere corrections will be brought to theNational plan in function of theinternational security trend... and when anew plan will be built overlapping this one!

Europe might have new defence and securityrequirements. New forms of combat due totechnological advances could cause a greatstir in the current doctrines and techniques offighting, preventing or finishing crisis andconflicts. It is necessary to adapt, but in thewhole, the plan will be reached, except for a

System offorces

Nuclear warheads

MAIN CAPABILITIES FOR THE 2015 MODELLand Navy AirInter-army means

Dissuasion

C3R

Projectionand Mobility

PREP

PROF

4 SNLE NG, equipped withM51 missiles

ASMPA Missiles on Mirage2000N/Rafale Model Aircraft

Multinational PC forOperation commandSYRACUSE III

PC for Land/SICF component 8MCMM unmanned aircraftsystems, Previously evaluatedelectronic war system

PC for Mer/SIC21 component PC for Air/SCODA component16 MALE drones15 NG survey nacelles

Protection for 35,000 people 10projected bases or sitesPurchase of BIO detectionsystems 9 army hospitalMobile chirurgical cabins

133 helicopters ofH90/TTH/Cougar Model144 tank carrying vehicles 120armored vehicles

4 TCD, including 2 project andcommand buildings

50 Aircrafts on A400M Model,3 Aircrafts of A310 Model20 Aircrafts of CASA 235Model20 tankeraircrafts(including 6 multipurposeaircrafts)

320 regimental aid points 10 hospital blocks on board4 oil tankers

Medical sections for 3 plannedbases.

One special forces brigade 2 navies of PA model, 60naviess of Rafale Model, 17navies of FMM Model, 6navies of SNA Model, 20nacelles of Damocles Model50 missiles of AASM/TSCALP/EG Model, 250 navalcruise missiles (On FMM andSNA model navies)

380 Aircrafts ofRafale/M200020 nacelles of Damocles Model,AASM/TT missiles100 Apaches 450 SCALP EG

91

ayr›ca savafl tekniklerini altüst edebilir. Budurumlara adapte olmak gerekir,öngörülemez bir do¤al felaket sonucutümden çökmedi¤i sürece planuygulanacakt›r. Tedarik personeli;planlay›c›lar, politikac›lar, parlamenterler ve

total collapse due to unforeseeable causes ofany nature. The procurement people willcontinue their interlinked job with theplanners, the programmers, the politiciansand the parliamentarians, as well as with theforces themselves.

92

1. profesyonelleflme veyeniden yap›lanma

97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15

- Modelde belirlenenhedefe ulafl›lmas›

1. yasa 2. yasa 3. yasa

2. teçhizat modernizasyonuteknolojik ve endüstriyelaltyap›n›n güçlendirilmesi

3. Avrupa savunma politikas›için ilk ad›mlar

1. Avrupa savunmade¤erlerinininflas›

2. haz›rl›kta oluflungüçlendirilmesi

3. profesyonelli¤inyerlefltirilmesi

PROGRAM YASALARI

1. professionalization andrestructuring

97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15

- Reaching thetarget set by themodel

1st law 2nd law 3rd law

2. modernisation ofequipments. Strengtheningof industrial andtechnological base

3. preliminary stepsEuropean defense policy

1. Building-up ofEuropean defenseassets

2. reinforcement ofreadiness

3. consolidation ofprofessionalization

PROGRAMME LAWS

There is not a time for procurement and atime for lobbying, another one for decision-making, another period for theparliamentarians to give their yeas or theirnays. Everything is done permanentlythrough a calendar set by the budget people.

Let us focus now on the good way to procure theforces with equipment and goods, according tothe rules of good governance.

Defense procurement

Every one of you, whatever his or herposition in the society, has in mind thescandals caused by tainted procurement. Nocountry, especially in the developed anddemocratic world run by the market rulesand the rule of law, has escaped wrongdoingin that field. Good rules in this domain arenot only intended to prevent such behavior,but mainly and above everything to providethe Nation State with the best buy to satisfyits defense and security needs. Greed shouldnot be allowed to interfere.

In the last part of my comments, I shalltherefore focus on four domains and tacklethem as briefly and clearly as possible:

The first set of remarks will concern theprinciples underlying procurement.

The second will focus on the assets withwhich the decision makers will have to cope.

The third one regards the actors of thisdifficult play who perform on the public,private and official marketplace.

The last bears on the interaction betweenthe actors.

A word of caution before starting the review:what is true for weapons system and defenseinfrastructure is also true for all other typesof procurement made by the government of acountry; the main difference lies in theextreme cost and in the intended lethalcharacter of the weapons systems.

D.P Principles

Based upon my own experience, as a user anda planner of defense equipment, but alsobased upon the questioning of high

kuvvetlerle ba¤lant›l› flekilde ifllerinisürdürmelidir.

Tedarik için ayr› bir süre yoktur; kulis, kararverme ya da parlamenterlerin evet ya dahay›r demelerini beklemek için de. Herfleybütçe personelinin ayarlad›¤› takvime görekal›c› bir flekilde halledilmelidir.

fiimdi biraz da iyi yönetiflim kurallar›

çerçevesinde, kuvvetlerin teçhizat tedari¤inin

do¤ru bir flekilde nas›l yap›laca¤›na bakal›m.

Savunma tedari¤i

Toplumdaki yeriniz her ne olursa olsun,hemen hepiniz, mutlaka tedarikle ilgili birskandal duymuflsunuzdur. Özellikle degeliflmifl ve demokratik piyasa kurallar›n›uyguluyorsa, hiç bir ülke, bu alandaki kötüyekullanmalar› engelleyememifltir. Bu alandaortaya konan kurallar kötüye kullanmay›önlemekle birlikte, ulusal devletin savunmave güvenlik ihtiyaçlar›n› en avantajl› flekildeyapmas›n› hedefler. Burada açgözlülü¤emüsamaha yoktur.

Yorumlar›m›n sonunda dört konuyuolabildi¤ince aç›k ve özet bir flekilde elealmak istiyorum:

Öncelikle tedarik prensipleri ile ilgiliaç›klamalar yapaca¤›m,

‹kinci olarak, karar verenlerin gözetmesigereken de¤erlere odaklanaca¤›m,

Üçüncüsü kamu, özel ve resmi sektördeki buzorlu oyunun aktörleri ile ilgili olacak,

Son olarak da aktörler aras›ndakiba¤lant›lara de¤inece¤im.

Bu arada bafllamadan bir uyar›da bulunmakistiyorum: silah sistemi ve savunma altyap›s›için do¤ru olan her fley, bir ülkeninhükümetinin her çeflit tedari¤i için dedo¤rudur. Aradaki temel fark çok yüksekmaliyetler ve silah sistemlerinin öldürücüözelli¤idir.

Savunma tedari¤i prensipleri

Savunma teçhizat›n› kullanan ve planlayanbiri olarak kiflisel tecrübelerim, ve savunma

93

iflindeki bakan seviyesine kadar üst düzeylerleyap›lan görüflmelere göre tedarik sürecindeflu prensipler uygulan›yor;

1. ‹leri görüfl: ‹lgilenilmesi gereken çok acilbir durum yoksa daima ileriye bakmak,

2. Etkinlik: Karar verenlerin ulusa, askerlere,vergi ödeyenlere, müttefiklerine veçal›flanlar›na sorumluluk duymas›,

3. Basitlik: Savunma donan›m› daimaola¤and›fl› koflullarda ve genellikle de iyie¤itilmifl bile olsa teknik olmayan personeltaraf›ndan kullan›l›r,

4. Ortak iflgörebilirlik: Hiç kimse tek bafl›nasavaflmaz, bu iflbirli¤i gerektiren birsüreçtir,

5. Maliyetlerin karfl›lanabilirli¤i: Ülkenizdi¤er ulusal ve sosyal alanlar›n›, ulusalbütçe ve di¤er savunma programlar›n›etkilemeden maliyetleri karfl›layabilmeli,

6. Devaml›l›k: Ana ve planlanmam›fl ekmasraflar olmaks›z›n olabildi¤ince uzunsürdürülebilmelidir,

7. fieffafl›k: Zaten demokratik sistemingere¤i olsa da fleffafl›¤a özel bir önemverilmelidir.

fieffafl›k

Liberal bak›fl aç›s›na göre devletin do¤rudanekonomiye dahil olmas› kabul edilemez.Ancak, savunma bir devlet sorumlulu¤udur;gizlilik ulusal güvenli¤in bir parças›d›r. Bunedenle sivil görevlilerin sorumluluklar›önemli bir sorudur: neye karfl› sorumlu, kimekarfl› sorumlu ve ne flekilde sorumlu?

Neye karfl› sorumlu? Standartlar›ngereklili¤i mutlakt›r. Bu standartlar,Birleflmifl Milletler normlar›, KonvansiyonelSilahlar›n Sicilleri’nde yer almaktad›r.Gizlilik ve güvenlik konular›nda OSCE’ninbirtak›m kurallar› bulunmaktad›r.NATO’nun standartlar› ve ulusal yasa vestandartlar da bu konudaki ihtiyac›karfl›layabilir niteliktedir.

Kime karfl› sorumlu? Topluma karfl›... Bas›nve medya, parlamento, savunma kurulufllar›,

executives in the defense business, up to therank of minister, the following principlesapply directly to procurement:

1. Foresight: with the exception of extremeurgency, you need to look far ahead

2. Efficiency: the decision maker isaccountable for that to the nation to itssoldiers, to the taxpayers, to the allies, tothe workers etc...

3. Simplicity: defense equipment is intendedto be used under extreme conditions andoften served by personnel who, even welltrained and educated, have not theeducation and the technical skills ofengineers.

4. Interoperability: nobody works or fightsalone, but in coalition.

5. Affordability: your country should be ableto pay for it. Without jeopardizing othersegments of the national economic andsocial life, of the national budget and ofdefense programs.

6. Sustainability: you should keep it as longas possible without major or additionalunscheduled costs

7. Transparency: though obvious in term ofdemocratic control, it needs a specialattention and development

Transparency

The direct involvement of the state in theeconomy is not acceptable from a liberalpoint of view. However, Defense is a Stateresponsibility: confidentiality is a matter ofnational security. Therefore, the question ofcivil servants accountability is a key one:accountable for what, to whom and in whatway (how?)

Accountability for What? The need forstandards is real. UN norms translate in a «Register of Conventional arms », OSCE hasset rules in the field of confidence andsecurity building; NATO standards, nationallaws and standards answer the need.

Accountability to Whom? Population...Press and media, the Parliament, the defense

94

agencies, International SecurityOrganizations, the Military etc...

Accountability but in what way?Inspections, hearings, audits, opinion polls,media scrutiny, codes of conduct, charters.Documents are often the preferred way:White papers, defense estimates, programlaws, parliament çommittees, defensestatistics etc.

The lack of control on defense procurementleads to an excessive political influence, to acreeping corruption and to a negativecitizen’s perception not only regarding thedefense policy but also regarding the securitysector reform.

D.P Assets

To procure equipment to the armed forcesonce the model has been set up and thecapabilities defined, three assets arenecessary:

Budgets, weapons on the shelf, plans andprograms

We have already spoken of the nation’sbudget and of the part, which is to be devotedto defense and security, in accordance withthe National Security Strategy, whatever youwould call it.

Even if there are in the national or regionalresearch programs many equipmentsscheduled for production, their cost-effectiveness should be compared with theweapons on the shelf. The inventory and theperformances of such equipment should notbe left to the only publicity of theirmanufacturers; a cautious and thoroughexamination of all the literature, open orrestricted, is advised along with the testing ofthese equipment: International weaponsshows as well as specialized magazines andcompanies help figure out the quality andrelevance of the weapons on the shelf.

Last but not least, and not only to beconsidered by countries that producearmament, plans and programs should be theleading process of procurement: first lookinside the national industry what is available,be sure that the research and development

uluslararas› güvenlik kurulufllar›,ordu vs...

Ne flekilde sorumlu? ‹ncelemeler,duyumlar, denetlemeler, anketler, medyaaraflt›rmalar›, yasalar, patentler. Dokümanlargenellikle daha tercih edilen yöntemlerdir:Resmi hükümet raporlar›, savunmatahminleri, program yasalar›, parlamentokomiteleri, savunma istatistikleri vs..

Savunma tedari¤inde kontrol eksikli¤i, hemsavunma politikas›nda, hem de güvenliksektörü reformunda politik etkiye, sessiz biryozlaflmaya ve vatandafl›n olumsuz anlay›fl›naneden olur.

Savunma tedari¤inde önemli noktalar

Silahl› kuvvetlere teçhizat tedari¤inde modeloluflturulduktan ve kapasite belirlendiktensonra gerekli üç önemli nokta vard›r;

Bütçeler, eldeki silahlar, plan ve programlar

Daha önce ulusal bütçeye ve bütçenin UlusalGüvenlik Stratejisi do¤rultusunda savunmave güvenli¤e pay edilen k›sm›na de¤inmifltik.

Ulusal ve bölgesel araflt›rma program›na göreüretim için pek çok teçhizat planlanm›fl olsada, bunlar›n maliyetlerini eldeki silahlarlakarfl›laflt›rmak gerekir. Bu teçhizat›nenvanter ve performans çal›flmalar›üreticilerine b›rak›lmamal›d›r. Eldekiteçhizat›n aç›k veya gizli bir biçimdetestlerden geçirilerek literatüre uygun olarakincelenmesi tavsiye edilir. Uluslararas› silahgösterileri, ve uzman dergiler veya flirketler,eldeki silahlar›n kalite ve geçerlili¤inereferans oluflturabilir.

Son olarak plan ve programlar›n tedariksürecinin en önemli parças› oldu¤unusöylemek isterim. Üstelik bu, yaln›zca silahüretimi yapan ülkeler için de geçerli de¤ildir.Öncelikle ulusal sanayide nesa¤lanabilece¤ine bak›lacak, araflt›rma-gelifltirme politikalar›n›n yolundaoldu¤undan emin olunacak, adil uzlaflmalarkat› kurallara ba¤lanacak ve en iyisi en ucuzatedarik edilecek. Burada yap›lan tercihler yaAvrupa Savunma endüstrisini gelifltirecek

95

olan Avrupa yaklafl›m›, ya da NATO veyakarfl›l›kl› anlaflmalara dayand›r›lacakt›r.Parlamento üyeleri bunu bilmek ve ona görekarar vermek durumundad›rlar.

Savunma tedari¤inin aktörleri

Savunma teçhizat›n› tedarikten sorumlu, yada bununla do¤rudan ilgili aktörlerflunlard›r: Hükümetler, parlamentolar,savunma güçleri, yasal sistem, sivil toplum,medya, uluslararas› örgütler, özel sanayi,üniversiteler. Neredeyse ülkedeki herkes.

Kim önce gelir, kiminki son sözdür? Bunusöylemek zor. Ancak elbette herkesin tedariksürecinde, haz›rl›k aflamas›nda, tedarikyap›ld›ktan sonra ve programlar›n süreciboyunca bir yerde söylemesi gereken bir sözüolacak.

Bu konuda en aç›k sözlü taraf genellikleParlamento ve medyad›r. Parlamento do¤runoktalara odaklan›p yanl›fll›klar› gidermeyeçal›fl›rken, medya da halk› bilgilendirmek,teçhizat›n kusurlar›n› ve/veya tüm süreceiliflkin konular› aç›klamak görevini üstlenir.Bu konuda örnek vermeye gerek yoksan›r›m...

Uluslararas› organizasyonlar da savunmatedari¤i sürecinde, bölgesel anlaflmalar, silahsicili ve konvansiyonlar uyar›nca gereklimüdahelelerde bulunurlar. Hiç flüphe yok ki,demokratik toplumlarda temel prensip daimadevlet kanunlar›na dayan›r, her fley kanunlabafllar ve biter. Sanayicilerin ve uluslararas›hukukçular›n yoklu¤unda bir tedarik sürecide düflünülemez.

Savunma tedari¤inde etkileflim

Farkl› aktörlerin bu süreçte birbirleriyleetkilefliminden uzun uzad›ya bahsetmeyegerek yok. Ancak, tedari¤in bütün buaktörlerinin yasal bir çerçevede, uluslararas›topluluklar (BM) ve yine ulusal ve bölgeselyasalara uygun flekilde kesifltikleri bir noktaoldu¤unu hat›rlatmak istiyorum.

Etkileflimi sa¤lamak için ajanda veprogramlar›n ayarlanmas› gerekir.Parlamenterler karar süreçlerinde

policy is on its way and then, under strictconditions of fair concurrence, take the bestfor the cheapest price. Preferences mightapply: European preference in order to boostthe European defense business, NATO’s orbilateral agreement. MP’s have to know andto give their say !

D.P Actors

The actors in charge or directly interested bydefense procurement are the following:Governments, parliaments, defense forces,legal system, civil society, media,international organizations, private industry,universities. Almost everybody in the Nation.

Who comes first? Who has the final word?Difficult to say. However, for sure everyoneSHOULD have its say at one point of theprocurement process, in the preparationphase, during the procurement itself andafter, during the life cycle of the programs.

The most outspoken would normally be theParliament and the media, the first to keepthe focus on the right issues and to correct intime any wrong trend and wrong doing; thesecond to inform the public and to denouncepublicly the flaws of the equipment and/orthe overall process. No need to provide youwith examples...

The international organizations have alsotheir say in the defense procurement of anygiven nation, through regional agreementsand weapons registers and conventions. Nodoubt that in our democratic societies wherethe state of law is a basic principle,everything starts with the law and ends withthe law... No procurement is either possiblewithout industrialists or in the absence ofinternational lawyers.

D.P Interaction

There is no need to comment at length on theinteraction between the different actors.

However, it is good to remember thatprocurement is the meeting point of theseactors within a legal framework, the same forthe international community (UN), but alsowithin a national or regional institutionalframework (OSCE, EU, NATO).

96

Interaction is a matter of refined and revisedagendas and calendars. Parliamentarians intheir sessions contribute to the overalldecision; they are to be briefed, as frequentlyas needed, through the administration,specialized journalists and conferences orsymposia. Last but not least, there is thelobbying process itself, to which I shall givesome additional consideration...

D.P New trends: Leasing

I could have spoken earlier of this trendwhich is new in the sense that it is, more thanever before, in line with the security sectorreform and, more specifically, with thedefense reform. Its advantages are selfevident and apply mainly for the logisticalpart of the expenditures, such astransportation and communication assets.

What leasing provides is the equipment, themaintenance and even the operation of agiven system. Indeed, it allows savings inmanpower and facilities but probably not inthe overall budget. However the public sectoris beneficiary of such solutions which mighttherefore appear as the best answer to thedraw down of the forces as recommended bythe legislative bodies of nation states.

Leasing is often the first step of a purchasewhen it comes to tactical equipment: I havein mind the leasing to the Royal Air Force byMcDonnell Douglas of four C 17 A transportaircraft in 2001. On a larger scale the US areanticipating the lease of one hundred Boeing767air tankers: the magnitude of suchoperations brings in, among theparliamentarians, the suspiscion of hiddenpreference for a given firm.

Leasing can also be an answer to urgency;UN is accustomed to such practices due touncertain budget and frequent urgentsituation requesting immediate air transportand logistical support. Lacking the necessaryassets for overseas deployment, in Africa orduring the first gulf war, France recured tothe lease of Antonov and of Roll Off RollOns (Roros) or of sea tankers.

The states are beneficial in this kind ofoperation and tend to recur more and more

oturumlara kat›l›rlar. Bu kararlar yönetim,uzman gazeteciler, konferanslar vesempozyumlar vas›tas› ile özet olarak vegerekli s›kl›kla aç›klanmal›d›r. Bir de bunailave olarak kulis sürecinden ayr›cabahsetmek istiyorum.

Savunma tedari¤inde yeni e¤ilimler:Leasing

Belki güvenlik sektörü ve özellikle savunmareformuyla yak›ndan iliflkili bu yenie¤ilimden daha önce sözedebilirdim. Buyöntem özellikle sevkiyat ve iletiflim gibilojistik giderler için uygulamaktad›r veavantajlar› çok aç›kt›r.

Leasing yolu ile bir sistemin teçhizat, bak›mve iflletmesi sa¤lanabilir. Bu, bütün bütçedeolmasa da tesis ve insan gücü giderlerindetasarruf sa¤lar. Bu, ulusal devletlerin yasamaorganlar› taraf›ndan önerilen kuvvetazalt›lmas›na karfl›n ortaya kamu sektörüyarar›na ortaya konulmufl bir yöntemdir.

Leasing, genellikle taktikle ilgili teçhizat›ntedari¤inde ilk ad›md›r. 2001 y›l›ndaMcDonnell Douglas taraf›ndan dört C17Asevkiyat uça¤›n›n Kraliyet Hava Kuvvetlerineleasing yoluyla sat›ld›¤›n› hat›rl›yorum. Dahagenifl kapsaml› olarak yüz adet Boeing 767hava tankerinin US taraf›ndan bu yolla al›m›sözkonusu. Bu tür büyük ifller, parlamenterleraras›nda firman›n tercih edilmesinde baz›flüpheler uyand›rabiliyor.

Leasing ayr›ca acil durumlara da çözümgetirir. Birleflmifl Milletler kesinleflmemiflbütçe ve s›kl›kla karfl›lafl›lan acil durumlarnedeniyle h›zl› hava sevkiyat› ve lojistikdeste¤e ihtiyaç duydu¤undan bu yöntemikullanmaya al›fl›kt›r. Fransa da, Afrika’da veBirinci Körfez Savafl›’nda denizafl›r› yay›lmaiçin gerekli teçhizat›n eksikli¤i nedeniyleAntonov, Roro ve deniz tankerlerini leasingyoluyla alm›flt›r.

Bu tür ifllemler devletler için faydal›oldu¤undan sürekli tekrarlanmak e¤ilimigösterirler. Savunma teçhizat›n›n bu sistemile finanse edilmesi özellikle anglosakson veGüney Avrupa devletlerinde flimdilerde daha

97

da yayg›nlaflt›. Bu yolla yaln›zca mal vehizmet tedari¤i de¤il, savunma endüstrisiürünlerinin ihracaat› da sözkonusudur. Yasalservislerin ve parlamentolar›n s›k›denetimini gerektiren bu süreçler, silahlar›nve teçhizat›n tedari¤inin daha ak›lc› flekildeolmas›n› da sa¤layabilir.

Kulisler ve kulisçilik

Kulis nedir? Bafllang›çta, parlamentoüyelerinin bir oylama için toplanmadan öncehalkla bir araya geldikleri yerdi. fiimdi ise,bir bask› grubu haline geldi diyebiliriz. Kuliskavram›n›n arkas›nda üç adet güç bulunur;karar verme gücü (hükümet), hükümetietkileme gücü (parlamento) ve parlamentoüyelerini etkileme gücü.

Kulis her biçim ve menfleide olabilir; sanayiile, bankac›l›kla, etnik ve az›nl›k gruplar›yla,dinle ilgili olabilece¤i gibi, kültürel vemesleki organizasyonlarla da ba¤lant›l›olabilir.

Bunlar›n tümü de karar vericileri do¤rudanya da parlamenterler yoluyla etkilemeyiamaçlar. Mesele savunma ifli olunca, meslekiya da co¤rafi sektör aç›s›ndan pastadaki pay,genellikle çok miktarda para, istihdam vezenginlik ifade eder.

‹letiflim alan›nda (medya ve uzman dergilereolan ba¤lant›), hukuk alan›nda (yasals›n›rlar› ve ihale flartlar›n› bilmek vs..), teknikve bilimsel alanda ve finansal alanda iyiorganize olmalar› ve iyi desteklenmelerigerekir. ‹flleri yüksek maliyetlidir ve baflar›ylaya da hüsranla sonuçlan›r. Baz› beyintak›mlar› veri bankalar› ve de¤erlendirmeleriile bu gruplar› destekler.

Ulusal kulisçiler, uluslararas› kulisçilerinönünü kesmek için ellerinden geleniyaparlar. Tabii bu yasal ve ahlaki olarakadaletsiz davran›fl oldukça yayg›nd›r. Ulusalparlamenterlerin, uluslararas› ve bölgesel iflyönetimi kurulufllar›n›n savaflmas› gerekenbir durumdur. Ulusalc›l›k ad›na bile olsapiyasa kurallar› bozulmamal›d›r. Ulusal vebölgesel tercihler de¤iflebilir ama eflit ve iyitekliflerin sözü geçmelidir. Bu koflullar

to this process.This system of financingdefense equipment is now widespread,especially in anglosaxon countries and in theSouth of Europe. The endgame is not only thenational procurement of assets and of servicesbut also the exportation of defense industryproducts. Proliferation of sensible armamentsand equipment may stem from theseprocesses which need a close oversight fromthe legal services and from the Parliaments.

Lobbies and Lobbying

What is a lobby? Initially a place where theMPs used to meet with the public then a placewhere they assembled before a vote and ,finally, a pressure group. So behind thenotion of lobby, there is that of three powers:the power to decide (the government), thepower to influence the government (theparliament) and the power to influence theMPs.

Lobbies can be of all sorts and all origins,linked to industry, to the banking systems, tospecific ethnies or minority groups, toreligions as well as to cultural andprofessionnal organizations.

All of them have in common the will toinfluence the decision makers either directlyor through the parliamentarians. When itcomes to the defense business, what isgenerally at stake represents huge sums ofmoney, employment and wealth for a givenprofessional and geographical sector.

They better be well organized and wellsupported in the communication field (accessto media and to specialized magazines), in thelegal field (knowledge of the legal limits, ofthe conditions of tending etc...), in thetechnical or scientific field and in thefinancial domain: their business is costly andends only with defeat or victory. Most oftendedicated think tanks support them withtheir data bank and assessments.

National lobbyists tend to choke by anymeans the international lobbyists; legallyand ethically unfair, this trend is commonplace and has to be fought... by the nationalparliaments, as well as by the international orregional offices of business management. The

98

rule of the market can not, for nationalisticreasons be broken, though national andregional preferences may apply, but only inthe face of equivalent or better offers. Underthese conditions it is easy to see where doesthe responsibility of the parliaments stand.

Conclusion

Beyond any doubt, defense procurement isone of the most difficult decisions to makefor a politician; it is among the toughest onesfor a military commander. Whatever theprecautions taken and the efforts to betransparent, it tends to be considered more orless a covert activity. The public will alwayssee the dark side of it.

Therefore, to overcome the hurdles of thisarduous process and the bad perception, thefollowing key words should apply, as itappeared throughout my presentation:

Transparency, national teamwork combiningthe inputs of the government, theparliament, the military, the industry, themedia and the civil society. Internationalcooperation needs to be taken very seriouslyinto account as no military action can beseriously considered outside a coalition,permanent in kind or of the willing. Last butnot least, the optimum is to meet the publicexpectation in terms of money well spent andof usefulness well demonstrated.

The broad umbrella of the rule of law shouldbe permanently deployed and theparliamentary control should applyrigorously at every step of the process: before,during and after. It is strenuous. It is long. Itis not so pleasant, but it is the only conditionfor weapons programs to comply with theneeds and with the democratic requirementsof Good Governance.

alt›nda parlamentonun sorumlulu¤ununnerede durdu¤unu görmek zor olmasa gerek.

Sonuç

Hiç flüphe yok ki, savunma tedari¤i birpolitikac›n›n ve bir askeri komutan›n almas›gereken en zor kararlardan biridir. Nas›lönlemler al›n›rsa al›ns›n, fleffafl›k için nekadar çaba harcan›rsa harcans›n, bu ifllemdaima haks›zl›klara aç›kt›r. Halk daimabunun karanl›k taraf›n› görecektir.

Sonuç olarak, bu meflakkatli sürecinengellerini aflmak ve olumsuz bak›fllar›önlemek için, sunumumda da gördü¤ünüzgibi afla¤›daki anahtar kelimelerkullan›lmal›d›r:

fieffafl›k ve hükümetin, parlamento, ordu,sanayi, medya ve sivil örgütlerin elde etti¤isonuçlar› biraraya getiren ulusal ekipçal›flmas›.

Ayr›ca uluslararas› iflbirli¤i gereksinimleriçok ciddiye al›nmal›. Zira hiç bir askerihareket koalisyonsuz düflünülemez. En idealolan, halk›n paran›n iyi harcanmas› veyararl›l›¤›n iyi gösterilmesi konusundakibeklentilerini karfl›lamakt›r.

Yasalar genifl çerçeveye yay›lmal› veparlamenter kontrol sürecin herbasama¤›nda -öncesinde, esnas›nda vesonras›nda uygulanmal›d›r. Bu, meflakkatli veuzun bir ifltir. Kula¤a hofl gelmese desilahlanma program›n›n “iyi yönetiflim” içingerekli demokratik kurallara uyumsa¤lamas›nda da izlenebilecek baflka yolyoktur.

99

100

Öncelikle davetiniz için çok teflekkür ederim.Son sekiz senedir Cenevre’deki bir di¤erkurulufl olan Cenevre Güvenlik Politikalar›

Merkezi’nde çal›fl›yorum. Ama buradakonuflmak üzere bulunmam›n bafll›ca sebebibundan ziyade, son dönemde AvrupaBirli¤i’ne üye olmufl bir ülkeden geliyorolmam. Ben bir Macaristan vatandafl›y›m.Gün boyunca, öngörülemeyen d›fl güvenliktemin edicileriye ilgili pek çok fley konufltuk.Ben gündemimi bir baflka yöne çevirerek,Avrupa Birli¤i’ne girifl sürecinde edindi¤imizlenimlerimi ve NATO da dahil olmak üzereson on-oniki y›l içinde Macaristan’da veDo¤u Orta Avrupa’da kat›l›m sürecini nas›lidrak etti¤imizi sizlerle paylaflmayaçal›flaca¤›m.

Avrupa Birli¤i daha az “zenginlerkulübü” olacak

Biz kat›l›m›m›z› k›smen tamamlad›k vek›smen de tamamlamad›k. Macaristan dadahil sekiz Do¤u Orta Avrupa ülkesi ve ikiAkdeniz ülkesi 1 May›s 2004’te üye oldu. Bu,Avrupa Birli¤i ile tam bir entegrasyonde¤ildir. Çünkü hâlâ ülke içindedüzenlenememifl veya henüztamamlanmam›fl olan unsurlar var. Buunsurlar: “AB fonlar›n› özümsemek içinkimi yap›lar kurmadan bu fonlar›özümseyemeyece¤iz” faktörler de içermekte.Biz, elbette ki, Euro alan›nda de¤iliz ve buülkelerin ne zaman Euro alan›na girece¤inide görece¤iz. Güvenlikle de ilgili olan bir fleyde flu, biz Schengen rejiminin bir parças›de¤iliz. Çünkü bu Schengen rejimine kat›l›myaklafl›k olarak daha iki üç y›ll›k bir haz›rl›ksüreci gerektiriyor. Bu sadece yeni kat›lan

GÜVENL‹K SEKTÖRÜ YÖNET‹fi‹M‹ve AVRUPA ENTEGRASYONU

Pál DunayCenevre Güvenlik Siyaseti Merkezi (GCSP)

First of all, thank you very much for theinvitation. I have been working at anotherinstitution in Geneva, called the Geneva

Center for Security Policy, for the last eightyears. The reason I am here to speak is not somuch that, but primarily because I amcoming from a country that has recentlybecome a member of the European Union. Iam a Hungarian citizen. We have beenspeaking a lot during the day aboutunforeseen external security providers. I willslightly change my agenda and I will try toshare some of my impressions with you aboutthe accession process in the European Union,and to some extent NATO, and how we haveperceived this accession process for the lastten-twelve years in Hungary and elsewherein East Central Europe.

European Union will be somewhat less ofa “rich men’s club”

We have partly completed our accession andpartly haven’t completed our accession.Hungary together with nine other countries,over all eight East Central Europeancountries and two countries from theMediterranean became members on May 1,2004. It is not a complete integration withthe European Union, because there are stillelements which are either domestically notyet sorted out or haven’t been completed.These elements contain factors like; “we arenot going to be able to absorb EU funding,unless we are developing certain structure forthe absorption of this funding”. We are, ofcourse, not in the Euro zone and it remains tobe seen when these countries are going to jointhe Euro zone. One thing which has some

SECURITY SECTOR GOVERNANCEand EUROPEAN INTEGRATION

Pál DunayGeneva Center for Security Policy (GCSP)

security relevance is that we are not part ofthe Schengen regime. Because the accessionto the Schengen regime will requireapproximately 2-3 years further preparation.It is not only on behalf of the newly accedingcountries but also those on behalf of theEuropean Union, because the second face ofthe Schengen Information System hasn’t yetcome into force. Which means that there isalso in the future border control. Let’s say onthe borders of Czech Republic and FederalGermany, or Austria and Hungary orSlovenia and Italy for that matter. So this isan incomplete integration. And thisincomplete integration also means that, inthe coming ten years or so, I think, the mainaspiration of the East Central Europeancountries is going to be to get closer to thecenter of the European Union. As to movefrom the periphery to the center of theEuropean Union, which, I think, is achallenging task.

With both the current and upcomingenlargements, with Romania and Bulgariaand eventually and hopefully with Croatia,the European Union will be somewhat less ofa rich men’s club, which I think is a verygood news for countries, which are in theline of accession. At the same time, and this ismy first slightly critical comment, theintegration of this ten new countries will beextremely demanding on the EuropeanUnion. As a consequence, we may actuallymess up the line for those countries, whichare going to follow us in the integration,including Turkey, which is by far the largestcountry waiting for accession to theEuropean Union.

Security Sector Reform as a post-ColdWar phenomenon

Let me start by saying that security sectorreform is typically a post cold warphenomenon, indeed we did not speak aboutit during the cold war. Militaries and theiralliances used to apply a narrow definition ofsecurity, largely identifying it with defence.As a consequence defence reform was often

ülkeler ad›na de¤il, Avrupa Birli¤i ad›na daböyle, çünkü Schengen Bilgi Sistemi’ninikinci etab› henüz uygulamaya geçmedi. Buflu anlama geliyor, gelecekte ayr›ca s›n›rkontrolü de olacak. Çek Cumhuriyeti veFederal Almanya, veya Avusturya veMacaristan veya Slovenya ve ‹talya s›n›rlar›n›burada zikredebiliriz. Dolay›s›yla bu henüztamamlanmam›fl bir entegrasyondur. Ve butamamlanmam›fl entegrasyonun ayn›zamanda da, gelecek on y›lda Do¤u OrtaAvrupa’n›n en büyük arzusunun, AvrupaBirli¤i’nin merkezine daha yak›nlaflmakolaca¤›n› düflünüyorum. Avrupa Birli¤i’ninçevresinden merkezine do¤ru hareketin dezorlu bir hedef olaca¤› kan›s›nday›m.

fiu anki ve gelecekteki geniflleme ile,Romanya ve Bulgaristan ve nihayet veumar›m H›rvatistan ile birlikte AvrupaBirli¤i daha az “zenginler kulübü” olacak kibu bence kat›l›m yolundaki yeni ülkeler içinçok iyi bir haberdir. Ayn› zamanda, ve bubenim ilk tart›flmal› de¤erlendirmemdir, buon yeni ülkenin entegrasyonu AvrupaBirli¤i’nden fazlas›yla çok fley talep edecektir.Sonuç olarak, bu entegrasyonda bizi takipeden ve flimdiye dek kat›l›m için bekleyen enbüyük ülke olan Türkiye’nin de içindeoldu¤u ülkelerin de iflini bizler zorlaflt›rd›k.

So¤uk Savafl Sonras›nda GüvenlikSektörü Reformu

Sözlerime güvenlik sektörü reformununtipik bir So¤uk Savafl sonras› fenomenioldu¤unu belirterek bafllamak istiyorum.So¤uk savafl esnas›nda böyle bir fleydenbahsetmiyorduk. Ordular ve müttefiklikleri,güvenli¤in dar kapsaml› bir tan›m›n›uyguluyorlard›, büyük oranda bunu savunmaile özdefllefltiriliyordu. Sonuç olarak savunmareformu ulusal bir imtiyaz olarak pek de s›kbelirtilmiyordu ve bu k›smen, özellikleAvrupa Birli¤i’ne kat›lmak isteyen ve silahl›kuvvetlerinin çehresini geçmiflteki halindengelecekteki geliflimlere yönelik modern biryüze dönüfltürmek isteyen baz› ülkelerdedönüflüme yard›mc› olmas› amac›yla, son

101

dönemdeki bir geliflme olarak ortaya ç›kt›.Burada belirtmek istedi¤im bafll›ca fley,ekonomik entegrasyon dahil di¤erentegrasyonlar›n güvenlik gündemlerininolmad›¤›d›r. Dolay›s›yla 1980’lerin sonundaDo¤u Orta Avrupa’da sistem de¤iflikli¤imeydana geldi¤inde bu kurulufllar›n birgüvenlik gündemi yoktu. Elbette Atlantik‹ttifak›’n›n vard› fakat Avrupa Birli¤i’ninyoktu.

De¤iflen Gündemler

Avrupa Birli¤i 1990’lar›n bafl›nda ortak d›flpolitika ve güvenlik politikas›n›n yan› s›raadalet ve iç meseleler ile ilgili politikalar›n›da içeren üçlü yap›s›n› kurdu. Sonuç olarak1990’lar›n bafl›nda bat› kurulufllar›n›n dahaçok kutular içinde düflündü¤ünüsöyleyebiliriz. Onlar›n kendi kutular› vard›.NATO hakk›nda konuflurken, bahsedilenaskeri bir entegrasyondu. Avrupa Birli¤ihakk›nda konuflurken, henüz birlik AvrupaToplulu¤u iken, bafll›ca konufltu¤umuz konuekonomik entegrasyondu, güvenlik gündemiile ilgili düflünmüyorduk. Fakat san›r›m1990’lardan ö¤rendi¤imiz, bunu art›kunutmam›z›n gerekti¤iydi. Temelde farkl›kurulufllar›n farkl› vurgular› olmas›nara¤men bütün kurulufllar bütün konularaflöyle ya da böyle de¤iniyorlard›. Sonuç olarakAvrupa Birli¤i’ni nerdeyse sadece ekonomikgeliflmeye odakl› bir kurulufl olarakgöremezsiniz, çünkü böyle de¤ildir. AvrupaBirli¤i flimdiden güvenli¤i de -gelenekselanlam›yla olmasa da- içine alan çok geniflkapsaml› bir gündeme sahip.

Burada size ders vermek için bulunmuyorum,bunu itiraf edeyim. Ama yine de biraz olsuntart›flmal› birfleyler söylememe izin verin.Sizin de muhtemelen bildi¤iniz gibi budünyada birilerine ders verebilecek tek birülke vard›r. Sonuç olarak ben bu ayr›cal›¤› oülkeye b›rakaca¤›m, zira ben, küçük birülkeden gelmifl mütevazi bir Macar’›m. Amasize birfley söylememe izin verin. Dün akflamotelde, Ankara hakk›nda bir kitapç›kokudum. Orada Türkiye’ nin AB’ye

not mentioned as a national prerogative -andit’s a relatively recent development. In orderto foster the transformation in somecountries, which are willing to join theEuropean Union, and that the armed forcesof these countries have to be transformedfrom the past to a modern face ofdevelopment for the future. What I wouldlike to mention is primarily that, otherintegrations, including economicintegrations, had no security agenda. So,when the system change had occurred in EastCentral Europe at the end of the 80’s theseinstitutions had no direct security agenda. Ofcourse, the Atlantic Alliance had one but theEuropean Union did not.

Changing Agendas

At the beginning of the 1990s, the EuropeanUnion established its tri-pillar structure,which included common foreign and securitypolicy as well as justice and home affairs. As aconsequence, we may say that at thebeginning of 1990s, western institutions verymuch thought in boxes. They had their ownbox. When we spoke about NATO, it wasmilitary integration. When we spoke aboutthe European Union, which at that time wasthe European Community, we primarilyspoke about economic integration and notsecurity agenda. But I think what we havelearned in the 1990s is that we now shouldforget about this. Basically although differentinstitutions have different emphases, allinstitutions are addressing all issues in oneway or the other. As a consequence, you cannot regard the European Union an institutionwhich exclusively focuses on economicdevelopment because it is not the case. TheEuropean Union has a very comprehensiveagenda by now which entails other elementsincluding security, although not so much inthe traditional sense.

Let me be slightly controversial here,although I must admit, I am not here tolecture you. As you probably know there isonly one country in the world that canlecture anybody. As a consequence, I will

102

leave that privilege to that country. I am ahumble Hungarian, who comes from a smallcountry in this case. But let me tell you onething, I read yesterday evening a littlebooklet about Ankara, that I got at the hotel.There was something about Turkey’s EUintegration. And it was very interesting to seein that booklet that, it was mentioned that,the primary problem on the way of Turkey’sEU integration is human rights, or it isperceived by the European Union to behuman rights. And I would like to take issuewith this, because I think it is a verycomplicated and complex problem. Humanrights matters may be easier to fix than microeconomic adjustment, or actually budgetary,fiscal matters or monetary policy matters. So,we have to be a bit careful. Here I would raisethe security sector beyond a simple humanrights matter. Because when I started to cometo Turkey a few years ago, everybody spokeabout the human rights aspect as a bigproblem. By now we know the human rightsproblem is not so prominent and we are thushappy. It was a problem which was far easierto fix than many other problems.

External Threats and Turkey’s specialsituation

We mustn’t forget that there is onefundamental change since the end of theCold War in the Euro-Atlantic area, namelythat state-to-state external threats have beenon the decline. Of course, Turkey is in aunique situation in this respect. BecauseTurkey has, if I may put it this way, asomewhat unfortunate neighborhood,particularly towards the eastern end of thecountry and also, to some extent, the south.As a consequence, when we speak aboutsecurity we no longer should address securitymatters in narrowly defined military ordefence terms. Following the end of the ColdWar, security concepts have changed inEurope. Traditional threats in a Europeancontext are increasingly irrelevant, butbearing in mind the specific character of theTurkey’s security situation, I may say, thatTurkey has this kind of double problem. It’s

entegrasyonu ile ilgili birfleylerdenbahsediliyordu. Ve o kitapç›kta Türkiye’ninAB’ye giden yolda en önemli probleminininsan haklar› oldu¤unun, en az›ndan ABtaraf›ndan böyle alg›land›¤›n›n belirtildi¤inigörmek çok ilginçti. Ve bunu tart›flmakistiyorum çünkü bu çok yönlü ve karmafl›kbir konudur. ‹nsan haklar› meselelerinihalletmek, mikroekonomik ayarlamalaryapmaktan, mevcut bütçe, mali politikalar vepara politikalar› meselelerini halletmektendaha kolay olabilir. Dolay›s›yla biraz dahadikkatli olmal›y›z. Bu noktada güvenliksektörüne basit bir insan haklar› meselesininötesinde bir mesele olarak de¤inmekistiyorum. Çünkü birkaç y›l öncesindeTürkiye’ye gelmeye bafllad›¤›m zamanlarda,herkes insan haklar›n›n büyük bir problemoldu¤undan bahsediyordu. fiimdiden buinsan haklar› problemi çok fazla önemli birmesele olarak göze batmamaya bafllad› vedolay›s›yla mutluyuz. Ve bu problem,di¤erlerine nazaran çok daha kolaygiderilebilir bir problemdi.

D›fl Tehditler ve Türkiye’nin özelDurumu

Unutmamal›y›z ki So¤uk Savafl’›nbitmesinden bu yana Avrupa-Atlantikbölgesinde temel bir de¤ifliklik oldu.Ülkeleraras› d›fl tehditler azald›. Elbette,Türkiye’nin bu aç›dan bak›nca istisnai birdurumu var. Çünkü Türkiye’nin, talihsizkomflular› var, özellikle ülkenin do¤usundave güneyin bir k›sm› da buna dahil. Sonuçolarak, güvenlikten bahsederken art›kgüvenlik meselesini ordunun çizdi¤i darçerçeveler içerisinde veya savunma kavram›alt›nda inceleyemeyiz. Avrupa’da güvenlikkavramlar› So¤uk Savafl sonras›nda de¤iflti.Ve Avrupa baz›nda geleneksel tehditlergiderek önemini yitirdi. Fakat Türkiye’ningüvenlik durumunun spesifikkarakteristi¤ini ak›lda tutal›m. fiunusöyleyebilirim ki Türkiye’nin böylesi bir çifteproblemi var. Bu k›smen iç güvenlikproblemi. Klasik iç güvenlikproblemlerinden bahsediyorum, k›smen

103

göçle ba¤lant›l› olarak, k›smen polisiyekonulara ba¤l› olarak ve bunun ötesindekomflulara ve Türkiye’nin co¤rafi konumunadayal› devletleraras› güvenlik problemleri.

Bölgeye aflina olmak

1989’da duvar y›k›ld›¤›nda Avrupa Birli¤i,Do¤u Orta Avrupa’ya karfl› temelde üçaflamal› bir strateji izledi. Ve bu strateji pekçok belirsizlik içinde oldukça yavafl birflekilde evrildi. Yap›lacak ilk fley bölgeye aflinaolmak, bölgede neler olup bitti¤iniö¤renmekti. Nas›l m›? Bilirsiniz ortalama birAmerikan turist Budapeflte için haz›rlanm›flbir kitapç›kta rahatl›kla yerleri kar›flt›rabilir.Çok iyi hat›rl›yorum, 1991’deki AG‹Ttoplant›s›nda Portekiz d›fliflleri bakan›meslektafllar› taraf›ndan “Bak›n efendim,buras› Slovakya, buras› Slovenya, ve buras› daSlavonya” diye bilgilendirilmiflti. YaniAvrupa Birli¤i ilk önce büyük üye ülkelerdenbaz›lar› d›fl›nda bölgeyi tan›maya bafllamakzorundayd›. Ve bunun d›fl›nda olmak Türkiyeiçin çok iyi bir haber. Herkes Türkiye’ninnerede oldu¤unu ve de¤iflen gerçekleri içindeolup bitenleri biliyor.

Stabilizasyon

‹kinci aflama stabilizasyondu. Bu, bölgeyiüyelik teklif etmeksizin stabilize etmeyiamaçl›yordu. Bu Gündem 2000’de buülkelerin veya bu ülkelerden baz›lar›n›nAvrupa Birli¤i’ne kat›lacak oldu¤u ilk kezsöylenene dek, bölgenin 1993-1997 aras›ndakibafll›ca karakteristik özelli¤iydi. 1997’densonra kat›l›m güdümlü yeni bir gündemgördük. ‹lk önce teklif yap›lan alt› ülke idi -befl Do¤u Orta Avrupa ülkesi ve K›br›s’t›bunlar. Birkaç y›l sonra say› alt›dan onayükseldi. Bu ülkelerin demokratikleflmesiylegüvenlik alg›lar›n›n nas›l oluflaca¤›, bukonuyu nas›l alg›layacaklar› da elbette çokbüyük bir önem tafl›yordu.

Meslektafllar›n›zdan bir tanesi sabahoturumunda, klasik suçlardan, polisleba¤lant›l› problemlerden esas güvenlikproblemleri olarak söz etti. Biz de ayn›

partly an internal security problem, I mean, aclassical internal security problem, partlymigration related, partly related to policingand it is further burdened by an interstatesecurity problem, which exists due toTurkey’s geographical location.

Familiarizing with the region

When the wall came down in 1989, theEuropean Union basically had a three phasedstrategy vis-à-vis East Central Europe. Andthe strategy has evolved very slowly and withlots of uncertainty. The first thing wasbasically to familiarize with this region, tolearn what this region is up to. How is thisdone? You know the average Americantourist was easily confused by a booklet forBudapest. I very well remember, at an OSCEmeeting in 1991, the Portuguese foreignminister was briefed by his colleges, whowere telling him; “Look sir, this is Slovakia,this is Slovenia, and this is Slavonia”. So,basically the European Union, except for thesome of the larger member states, had to startlearning about the region. And it’s very goodnews for Turkey, that Turkey is beyond this.Everybody knows where Turkey is and whatTurkey is up to in its changing reality.

Stabilization

The second phase was stabilization. The goalwas to stabilize this region without offeringthe immediate prospect of membership. Andthis was a characteristic feature between 1993and 1997, basically until the Agenda 2000 firstsaid that these countries are going to join orsome of these countries are going to join theEuropean Union. After 1997 we have seen anew agenda which was driven by accession,first offering accession to 6 countries, fiveEast Central European plus Cyprus, and thenit changed from 6 to 10 a few years later. It isvery important that as these countries havebecome democratic, of course, it very muchmatters in terms of security, how thepopulation of these countries perceivedsecurity.

In the morning, one of your colleges spokeabout classical criminality and police related

104

problems as main security problems. We havegone through the same change. So basicallywhen we are speaking about security, we arenot speaking solely about armed forces andother matters. This will become much moreprominent in the agenda of Turkey’saccession. The issue of the security sector wasneither on NATO’s agenda nor the EU’s.There was a slow and gradual departure fromthe narrow definition of security,increasingly in the sense that domesticsecurity played an important role and it hasincreasingly become a law enforcementproblem. Law enforcement is extremelyimportant, because it is not enough thatparliaments pass laws if they are notimplemented and they are not adequatelyenforced. And I will speak about this later.

The European Union in the beginning of1990s had no democratization acquis, it hadno acquis that acceding countries shouldadopt. And you will see that suchrelationships have started with a lot ofambivalence. Just a little excursion to NATO;the first thing is that, of course, democraticcivilian control of the military will be setagainst us as a requirement but there is a lotof debate whether we ever had some kind ofcontrol. And the answer is: “probably”. Wedid not have civilian control but we did havepolitical control. This is a highlycontroversial issue. Some peoplefundamentally disagree with me on thiswhen I say we had political control over themilitary when the one party system existed.In a very interesting manner in smaller EastCentral European countries, the party’scentral committee controlled the military.And the military in its structure gotaccustomed to being controlled by this body,which was not a democratic body but whichrepresented the political center of thosecountries. The situation was different inanother country, let’s say the Soviet Union,where, and this is quite relevant for Turkey,the military was extremely powerful in thepolitical structure. As a consequence it wasmore in the bargaining position than

de¤iflimden geçtik. Temelde güvenliktenbahsederken, yanl›zca silahl› kuvvetlerikastetmiyoruz. Bu, Türkiye’nin kat›l›m sürecigündeminde daha da büyük önem tafl›yacak.Güvenlik sektörü konusu NATO’nun ya daAB’nin gündeminde de¤ildi. Güvenli¤in darkapsaml› tan›m›ndan yavafl ve kademeliolarak uzaklafl›ld›. ‹ç güvenlik meselesininönemli bir rol oynad›¤› anlay›fl› giderekartmaya, ve bu da giderek daha çok bir yasauygulama problemi olmaya bafllad›. Yasauygulamas› özellikle önemlidir, çünküparlamenterlerin yasay› onaylamalar›, e¤eryasa uygulanmazsa ve yeterince yapt›r›muygulanmazsa yeterli de¤ildir. Bu konuyabiraz sonra tekrar de¤inece¤im.

1990’lar›n bafl›nda Avrupa Birli¤i’nindemokratikleflme müktesebat› (acquis) yoktu.Bu ülkelerin demokratikleflme sürecinin neyönde geliflmesi gerekti¤i konusuna yönelikbir müktesebat mevcut de¤ildi. ‹liflkilerin nebüyük bir belirsizlik içinde bafllad›¤›n›böylelikle anlayabilirsiniz. NATO tarihindek›sa bir gezinti yapsan›z, ilk önce, elbette,ordunun demokratik denetiminin önümüzebir koflul olarak sürüldü¤ünü görürsünüz.Ama daha önce zaten herhangi bir denetimesahip olup olmad›¤›m›z da tart›flmal›d›r. Vecevap büyük ihtimalle sivil denetiminolmad›¤› ama politik denetimin söz konusuoldu¤udur. Bu büyük ölçüde ihtilafl› birkonu. Kimileri, tek partili sistem zaman›ndaordu üzerinde politik denetimimiz vard›dersem benimle taban tabana z›t fikirdeolacakt›r. Oldukça ilginç bir ba¤lamda, küçükDo¤u Orta Avrupa ülkelerinde, partininmerkez komitesi orduyu kontol ediyordu. Veordu kendi yap›s› içinde, demokratikolmayan fakat bu ülkelerin politikmerkezlerini temsil eden bu grubunkontrolüne al›flk›nd›. Baflka ülkelerde,örne¤in Türkiye için önem tafl›yabilecek birörnek olarak, ordunun politik yap›daözellikle güçlü oldu¤u Sovyet Rusya’dadurum farkl›yd›. Sonuç olarak bu konu Do¤uOrta Avrupa’da di¤er baflka yerlerdeoldu¤undan daha fazla pazarl›k durumuhalindeydi. Elbette 1990’lar›n bafllar›nda ilk

105

olarak Amerikal›lar’ ›n “Pekâlâ, silahl›kuvvetlerin hesap verdi¤i politik bir yap› varm›?” diyerek geleneksel anayasal terimlerbaz›nda ordunun sivil ve politik denetimiüzerine odaklanmalar› oldukça ilginçtir.Ama as›l ilginç olan fley flu, özellikle Do¤uOrta Avrupa’y› çok da ba¤lamayan bir konuüzerinde çok zaman kaybettik. Öncelikle,Do¤u Orta Avrupa’y› niteleyen Bonapartizm

de¤ildi. Askeri darbe olmad› ve -çok büyükbir pazarl›k gücü olan klasik Sovyet sistemid›fl›nda- ordu çok nadir olarak politikmeselelere kar›flt›. Sonuçta kademeli olarakDo¤u Orta Avrupa’da, askerin sivil ve politikdenetimi sorunundan orduda reformsorununa kayd›k. Orduda nas›l reformyap›labilirdi? Ordu, anayasal garantilerkapsam›nda nas›l etkin bir araç halinegelebilirdi? Bütün fikir, Atlantik ‹ttifak› ilepolitik ve askeri olarak entegrasyonun öneminoktas›ndan hareketle tayin edilmiflti. Amae¤er NATO’ya bakarsan›z, 1990’lar boyuncaDo¤u Orta Avrupa’daki genifllemesi, özellikle1995-1996 ve 1999’da, Polonya, ÇekCumhuriyeti ve Macaristan’n›n yer ald›¤› ilkdo¤u genifllemesine kadar, NATO bütçeyaklafl›m›n› uygulad›. NATO, esas olarakflunu söyledi; “ Pekâlâ, ordunuza daha çokpara harcay›n”. Ç›kt›da bir de¤ifliklikmeydana getirmeden, ordu harcamalar›n›art›rabilece¤imizi söylememe gerekoldu¤unu düflünmüyorum. Böylelikle,istenen miktarda para kaybedilebilir. Sonuçolarak bu bir fay hatt›yd›. Dolay›s›yla,NATO’nun birinci do¤u genifllemesi politikaç›dan de¤il ama askeri aç›dan fayhatt›ndayd›. Askeri aç›dan fay hatt›ndayd›,çünkü esasen biz askeri aç›danhaz›rlanmadan, kademeli olarak NATO’nuntalimatlar› do¤rultusunda hareket ediyorduk.Politik olarak haz›rlanm›flt›k, askeri aç›danhaz›r de¤ildik. Ve elbette NATO bundanbirfleyler ö¤rendi.

1999 genifllemesinin ard›ndan NATO,ülkeleri etki alt›nda b›rakman›n kat›l›mdanönce kat›l›mdan sonraya nazaran daha kolayoldu¤unu ö¤rendi. San›r›m bu ilerikitart›flmalar için önemli olacak, çünkü AB son

anywhere else in East Central Europe. Ofcourse, it was interesting that, in thebeginning of the 1990’s the Americansfocused on civilian control and politicalcontrol of the military in traditionalconstitutional terms. Saying, “Okay, is there apolitical body to which the armed forces areliable to?” But the interesting thing is that,we lost years on a matter which was notrelevant in East Central Europe. Primarilybecause Bonapartism never characterized EastCentral Europe. There were no militarycoups, the military very seldom interferedwith political matters except in the classicalSoviet system where the military hadenormous bargaining power. As aconsequence, gradually in East CentralEurope we moved away from the question ofcivilian and political control of the militaryto reform of the military. How do we reformthe military, how to make the military anefficient tool surrounded by someconstitutional guarantees? The whole ideawas preconditioned by the importance ofpolitical and military integration with theAtlantic Alliance. But if you look at theNATO enlargement in East Central Europethroughout the 1990s, particularly between1995-6 and 1999, until the first easternenlargement took place with Poland, theCzech Republic and Hungary, NATO appliedthe budgetary approach. NATO basically said,“Okay, spend more on your military”. Ofcourse, we can spend more money on themilitary without any change in output. Wecan waste any amount of money. As aconsequence this was a fault line. So the firsteastern enlargement of NATO was in amilitary sense a fault line, politically it wasnot. But in military terms it was a fault line,because basically we were gradually movingin the direction of NATO without beingmilitarily prepared. Politically we wereprepared, militarily we were not. And ofcourse, NATO has learned from this.

After the 1999 enlargement, NATO learnedthat it is easier to influence countries beforethey join rather then after they have joined. I

106

think this is going to be relevant for thefurther discussion because what the EU isstarting to learn is that “okay, there are somany things we should have told these guysbefore they came in rather than when theyare in, and around the table and they speakbad. They are not meeting requirements andfulfilling conditions”. And this is anextremely important matter, for the future I will draw some conclusions on this verysoon. But NATO learned. NATO introduced a membership action plan, there was thePrague Capabilities Commitment and there is the NATO Response Force. There arenumber of things, which are to be applied tonew member states as well. Thus the 2004round of enlargement in this sense was muchbetter prepared than the enlargement in 1999.The European Union reacted in a veryambiguous manner. The EU conditions ofmembership are listed as the so-calledCopenhagen Criteria, issued at theCopenhagen Council in 1993. And if you lookat this we basically come to the conclusionthat the conditions were not on the side ofdemocracy, security sector reform or therespect for human rights. They are nominallylisted as the first element, and the rest isbasically the conditions either the EU had tomeet or the conditions the candidates had tomeet on the economic side of thedevelopment. Now of course we speak aboutstable institutions. And this is thestabilization element that I mentionedsomewhat earlier.

Institution Building

Establishing institutions in the framework ofthe constitution is not the only part ofinstitution building. Indeed constitutionalcourts, executives, legislatures andombudsman exist for this role. No, I think inthis phase, implementation and enforcementof law is essential for a functioningdemocracy. The proper functioning of thesecountries is conditional not only of passinglaws but also implementing and enforcingthem.

bir ayd›r flunu ö¤renmeye bafll›yor: “tamam,bizim bu adamlara anlatmam›z gereken çokfley var. Ama içeri girmeden anlatmal›yd›kbunlar›. Çünkü masan›n etraf›nageldiklerinde a¤›zlar› bozuluveriyor.” Bugelecek için fevkalade önemli bir mesele. Çokyak›nda, buradan baz› sonuçlar ç›karaca¤›m.Fakat NATO ö¤rendi. NATO, bir üyelikeylem plan› sundu. Prag KapasiteTaahhütnamesi (Prague Capabilities

Commitment) ve NATO Acil MukabeleKuvveti (Response Force - NRF) vard›. Yeniüye devletlerin uygulamas› gereken pek çokfley vard›. Ayr›ca, genifllemenin 2004’tekidevresi bu aç›dan 1999’daki genifllemedendaha iyi haz›rlanm›flt›. Avrupa Birli¤ioldukça mu¤lak bir tepki verdi. AB üyelikflartlar›, 1993’te Kopenhang Konseyi’ndeortaya ç›kan, Kopenhang Kriterleri fleklindeadland›r›ld›. Buna bakarak, flartlar›n çok dademokrasi veya güvenlik sektörü reformuveya insan haklar› ba¤lam› yönündeolmad›¤›n› gösteren temel bir sonucaulafl›yoruz. Bunlar itibari olarak ilk unsurlarfleklinde s›raland›, geriye kalan› esasenAB’nin karfl›lamas› gereken flartlar veyaadaylar›n geliflmenin ekonomik boyutu ileilgili karfl›lamas› gereken flartlard›. fiimditabii ki istikrarl› kurumlardan bahsediyoruz.Bu biraz evvel de¤indi¤im stabilizasyonö¤esidir.

Kurum ‹nflas›

Kurum inflas›, sadece anayasa çerçevesindekurumlar› oluflturmak anlam›na gelmez. Ziraanayasa mahkemesi, yürütme, yasama, veombudsman bu rol için vard›r. Hay›r, buaflamada yasan›n uygulanmas› ve icraedilmesinin iflleyen bir demokrasi için farzoldu¤u kan›s›nday›m. Bu ülkelerin gerçekanlamda ifllerlik kazanmas›n›n koflulu isesadece bu yasalar› geçirmek de¤il ama ayn›zamanda bunlar› uygulamak ve icra etmekteyatar.

Savunma sektörüne gelince flunusöyleyebilirim ki, sadece sistem de¤iflikli¤is›ras›nda edindi¤imiz, orduyu hangi yolla

107

kontrol edece¤i, yönetece¤i veyayönlendirece¤i hakk›nda hiçbir fikriolmayan yetersiz politikac›lar yüzündende¤il, fakat ayn› zamanda Sovyet silahl›kuvvetlerinin alt k›sm› oldu¤u için yetersizkalan ordumuz yüzünden de, bu Orta Avrupaba¤lam›nda oldukça özel bir durumla yüzyüze kalabiliriz. Ordunun otonomisinekesinlikle sayg› gösterilmedi. Çünkü ordununteknik konular›yla ilgili kararlar vermekpolitikac›lar›n ifli de¤ildir. Böylecepolitikac›lar ve ordu, ordunun otoritesi veotonomisinin nereye kadar uzanmas›gerekti¤ine ve politik kontrol ve politikmüdahelenin gerekli ve ayn› zamandakaç›n›lmaz oldu¤u stratejik noktalar›n nas›lbelirlenece¤ine dair bu yolu bulmak zorundakalacaklard›r.

Taahhütlerin yerine getirilmesi gerekir

Önemli olan, ordu reformunun bir vaatolarak ortaya konmas›d›r. Bunun sadece birtaahhüt olarak kalmamas› gerekti¤ini,taahhütlerin yerine getirilmesinin gereklioldu¤unu hesaba katmal›y›z. ‹tiraf etmeliyimki mevcut AB geniflleme devresi veönümüzdeki AB geniflleme devresi, AvrupaBirli¤i için taahhütlerle yaflanamayaca¤›n›nö¤renildi¤ine dair önemli sinyaller tafl›yor.Öyleyse taahhütleri yerine getirmekgerekmektedir. E¤er AB’nin tavr›nabakarsan›z, AB flunu söylüyor: “Adayülkelerden müktesebat› (aquis communautaire)

yerine getirinceye kadar art›k daha fazlataahhüt duymak istemiyoruz.” “Tamam”,diyorlar, “kanunlar bu ülkelerin ulusalyasamalar›ndan geçip, ifllev kazan›ncabölümleri kapataca¤›z.” Bu maalesef bizimsize yapt›¤›m›z bir kötülük, biz yeni kat›lanülkelerin. Çünkü biz bir tak›m konulardataahhütler verdik ve henüz herfleyi yerinegetirmedik ve bunlar›n yak›n zamanda dayerine getirilemeyece¤i gibi bir tehlike de sözkonusu. Sonuç olarak, Türkiye Avrupa Birli¤iile müzakerelere bafllad›¤›nda siz de farkedeceksiniz. AB kat›l›m› esasen klasik birdiplomatik müzakere de¤ildir. Avrupa Birli¤ikat›l›m›, kurallar› saptanm›fl bir kulübe

As far as the defence sector, I may say that inthe Central European context we may face avery special situation. At the time of thesystem change, incompetent politicians, whohad no idea how to control or manage ordirect a military, and an incompetentmilitary, because it was basically a subsectionof the Soviet-armed forces, were in charge.There has been certain disrespect for theautonomy of the military, because it is not upto the politicians to decide on the military’stechnical matters. So the politicians andmilitary have to find out how far theauthority and the autonomy of the militaryshould go and where are the strategic pointswhere political control and interference isnecessary and indispensable.

Delivery is necessary

What is important is military reforms as apromise. So we have to take into account thatthings can not just be promised, delivery isnecessary. And I must admit that the currentand next EU enlargement round are allimportant signals for the European Union tolearn that you should not live on promises.So, delivery is necessary. If you look at thecurrent EU attitude, the EU now says “we donot want to hear promises any longer on thefuture delivery of the acquis communautaire

from candidate countries.” They are saying,“okay, we are going to close chapters whenthe laws are passed in their nationallegislation, when they are up to the task”.This is unfortunately the bad thing we didfor you; that is the countries which justjoined. Because we promised a number ofthings and not everything has been deliveredand there is the danger that not everythingwill be delivered any time soon. EuropeanUnion accession is basically not a classicaldiplomatic negotiation. European Unionaccession is like joining the club which hassome established rules. And you either acceptthe rules or you should not join. Negotiationsmatter and individual skills matter a lot too,but it is still not a classical diplomatic matterwhere both sides are making compromisesand so on and so forth.

108

Democratic control of security services

Now I would like to emphasize that, theEuropean Union’s security agenda isprimarily an internal security agenda.Military matters appear on the side but,increasingly, the closer you get to theEuropean Union you will notice that theimportant part of the security agenda isinternal security. This requires transparentand democratic governance and democraticcontrol of the security services. We no longerspeak about the democratic control of thearmed forces, we speak about the democraticcontrol of the security services. And of courseTurkey has a very special situation again,because, of course, the European Union assuch is very much interested in maintaining asecular Turkey. And if it requires that themilitary plays an important role in one senseor the other, sometimes in a very peculiarway, the European Union will look the otherway when this issue emerges. And I think Ihave enough reason to claim so.

Turkey and its neighbors

There is a large contribution to the commonsecurity effort in the European Union, andwe also all know it is increasingly difficult tojoin the European Union. So the acquis ismore and more valuable. There is more andmore demand from the countries. At thesame time, the European Union is graduallydeveloping on its own. The Schengen regimewill be presenting a particularly difficultproblem for Turkey as well. As aconsequence, the moment the EuropeanUnion wants to see the Schengen regimeextending to the eastern and southern bordersof Turkey it will be an enormously difficultand very costly investment. Let’s hope that bythen, the Italian proposal, which was madeabout two years ago, entailing financing themodernization and the catching up with theSchengen regime jointly, will also apply, andit will not be a burden only on the Turkishtaxpayer. By then it will be a common effort,of close to 500 million European Unioncitizens.

girmek gibidir. Kurallar› kabul edersiniz yada kat›lamazs›n›z. Onun için, bu elbettemüzakerelerin konusunun ve bireyselyeteneklerin de oldukça önemli oldu¤u birmeseledir. Fakat hâlâ bu her iki taraf›nuzlaflmaya vard›¤› veya buna benzer klasikbir diplomatik olay de¤ildir.

Güvenlik hizmetlerinin demokratikdenetimi

fiimdi vurgulamak isterim ki AvrupaBirli¤i’nin güvenlik gündemi öncelikle bir içgüvenlik gündemidir. Askeri meseleler birflekilde beliriyor, fakat Avrupa Birli¤i’nedaha yak›nlaflt›kça farkedeceksiniz kigüvenlik gündeminin önemli k›sm› içgüvenlik gündemidir. Bu da, fleffafl›k,demokratik yönetiflim, ve güvenlikhizmetinin demokratik gözetiminigerektirmektedir. Art›k silahl› kuvvetlerindemokratik denetiminden de¤il, güvenlikhizmetlerinin demokratik denetiminden sözediyoruz. Elbette Türkiye’nin gene çok özelbir durumu var. Çünkü Avrupa Birli¤iTürkiye’de laikli¤in korunmas› konusunuçok önemsiyor. Bunun için de ordunun flu yada bu flekilde önemli bir rol oynamas›gerekirse, o zaman Avrupa Birli¤i bunugörmezden gelebilir. Bunu iddia etmek içinde yeterli sebebim var.

Türkiye ve komflular›

fiimdi Avrupa Birli¤i’nin ortak güvenlikçabas›na pek çok katk› söz konusu, vehepimizin bildi¤i bir fley var ki AvrupaBirli¤i’ne girmek giderek daha zorlafl›yor.Onun için, müktesebat giderek daha de¤erlihale geldi ve ülkeler çok daha fazla taleplekarfl› karfl›yalar. Ve ayn› zamanda AvrupaBirli¤i kendi yolunda kademeli olarakgeliflmekte. Schengen rejimi, bildi¤imiz gibiözellikle Türkiye için zor bir problem arzediyor olacak. Sonuç olarak, Avrupa Birli¤i,Türkiye’nin do¤u ve güney s›n›rlar› da dahilolmak üzere Schengen rejimini görmekistedi¤i zaman, bu muazzam derecede zor vemasrafl› bir yat›r›m olacak. O noktada,bundan iki y›l önce yap›lan ‹talyan önerisini

109

izleyece¤imizi, ve modernizasyonu veSchengen rejimine kat›l›m› yakalamay› hepbirlikte finanse edece¤imizi umal›m. Böylecebu sadece Türk vergi mükelleflerinin paras›üzerinden olmas›n. Bu böylece, yaklafl›k 500milyon Avrupa Birli¤i vatandafl›n›n ortakçabas› olsun.

Kapasite ‹nflaas›

fiimdi oldukça tart›flmal› bir konuya geldik.Kapasite inflaas›n›n muazzam önem tafl›d›¤›gerçe¤ine dönmek istiyorum. Türkiye’ninhem bir geçifl ülkesi olarak hem devatandafllar›n›n ara s›ra bat›ya do¤ru hareketetti¤i bir ülke olmas›ndan kaynaklanan biryasad›fl› göç problemi var. Ve ayr›casabitlenmesi gereken di¤er s›n›r ötesiproblemleri var. Bildi¤iniz gibi ÇekCumhuriyeti d›fl›nda her ülkenin birlikd›fl›na s›n›rlar› var. Çekler’in -Slovakya vePolonya da Schengen rejimine dahil olunca-Schengen ülkeleri taraf›ndan çevrelenmekgibi bir lüksü var. Fakat Çekler d›fl›nda herkess›n›rlar›n›n s›k› kontrolü için kendi içgüvenlik sistemlerini gelifltirmek zorundalar.fiunu belirtmeliyim ki, göç konusu AvrupaBirli¤i’nin çok da de¤er verdi¤i bir konu.Yaklafl›k 10 y›l önce sadece göçmenlerinyaratt›¤› tehlikeler hakk›nda fleylerduyabilirdiniz. fiu anda ise göçmentehlikesinden bahsetmiyoruz. Azalannüfustan ve sonuç olarak gittikçe artangöçmen ihtiyac›ndan bahsediyoruz. Budurumda Türkiye büyük nüfusuylahikayenin bu k›sm›nda katk› sa¤layabilir.

‹ç güvenlik sürekli bir bütündür

Gelin iç güvenlik meselesine geri dönelim. ‹çgüvenlik sürekli bir bütünlüktür. Sadecepolislerden veya sadece adli meselelerdenibaret de¤ildir. Bu bir bütündür ve sadece busüreklili¤in bir k›sm›n› modernlefltiripdi¤erlerini öylece b›rak›nca neler oldu¤unadair deneyimlerimiz vard›r. Belkihat›rlars›n›z, Baflkan Aristide tekrariktidardan indirilmeden önce ülkeye gerigelmiflti. Aristide Haiti’ye dönünceAmerikal›lar polisle ilgili temel bir sorun

Capacity Building

Now I come to a fairly controversial matter,and I would like to go back to the fact thatcapacity building is extremely important.Turkey has an illegal immigration problemboth as a transit country and as a countrywhose citizens are occasionally leaving in awesterly direction. And there are also othercross border problems, which will have to befixed. You know that, each member exceptfor the Czech Republic has an externalborder; the Czechs have the luxury that, theyare totally surrounded by Schengen countriesthe moment when Slovakia and Poland alsojoin the Schengen regime. But apart from theCzechs, everybody has to develop its owninternal security system in order to tightlycontrol their borders. Let me mention this,migration is an issue that has been highlyvalued by the European Union. Whereas 10years ago you only heard about the danger ofmigrants, currently we are not speakingabout the danger of migrants, we arespeaking about declining populations and as aconsequence, the need of migration isappearing much more. So Turkey may be acountry, with its large population, whichmay be able to contribute to this part of thestory.

Internal security is a continuum

And let me come to the problem of internalsecurity. Internal security is a continuum. It’snot only police and it’s not only judiciary. Wehave some experience of what happens whenyou are only modernizing one part of thiscontinuum and not the others. WhenPresident Aristide returned to Haiti -you mayremember the previous return of thePresident Aristide before he was out of poweragain-Americans noticed that there was afundamental problem with the police andthey wanted to fix it, which is fair enough. Sothey increased the salaries of the police inorder for the police to be far less corrupt thenit had been. That was fine. Then they noticedthat police started arresting criminals.Because they were not corrupt. They then get

110

them in front of a judge. But Americans hadnot fixed that problem, and the judges werestill corrupt. As a consequence, two weekslater they had the same criminals on thestreets again. So when you want to fix thesystem of this continuum, you have to be verycareful that the judicial and penitentiarysystem have to be cleaned from beginning toend.

Corruption

Let me come to the problem of corruption.Corruption is a security matter of primeimportance for the European Union, partlybecause there is a lot of central redistributionof money in the EU. So, if the system iscorrupt nationally then there are the dangersthat, money will disappear in the system. But it is also extremely important fornational output because countries are unable to perform unless they have arelatively clean system. Let me give you some indicative data on internationalmeasures. Transparency International

quantify corruption on the basis ofinternational business in different countries.The countries rank from 1 to 133, number onein the most recent statistics is Finland,number 133 is Bangladesh but Bangladeshhasn’t moved from that place for at least thelast 5 years, that’s how far my memory goesback. It’s very interesting to see how Turkeyand the new EU members rank in this system.Turkey is 77 in the system, which is betterthan the average former Soviet area country,but is way behind of any of the currentmembers of the European Union, includingthose countries which joined the EuropeanUnion on May 1st. The lowest old EUmember, which is the most corrupt amongthe EU member states is ranked number 50 and it’s Greece. I mentioned Turkey was77. The least corrupt new EU member is theRepublic of Cyprus ranking number 27. The highest new East Central European isSlovenia ranking number 29, still relativelyhigh. The lowest new EU member on this list is Poland number 64. So there iscatching up to do. This will be extremely

oldu¤unu ve bunun halledilmesi gerekti¤inifarkettiler ki, bu yerinde bir tutumdu.Böylece polis maafllar›n› art›rarak polisinrüflvet almas›n› eskiye nazaran azaltmayaçal›flt›lar. Tamam, güzel. Arkas›ndan polissuçlular› tutuklamaya bafllad›, çünkü polisart›k rüflvet alm›yordu. Ve polis onlar› yarg›önüne ç›karmaya bafllad›. Fakat sorunuböylece çözemediler çünkü yarg› hala rüflvetal›yordu. Sonuç olarak iki hafta sonrasokaklarda ayn› suçlular› görmeye bafllad›lar.Yani bu sürekli bütünlük sisteminioturtmaya çal›fl›rken yarg› ve cezaevlerisistemini de bafl›ndan sonuna kadartemizlemelisiniz.

Yolsuzluk

Yolsuzluk problemine geri dönelim.Yolsuzluk Avrupa Birli¤i için öncelikli önemtafl›yan bir güvenlik meselesidir. ÇünküAB’de büyük oranda merkezi yenidenda¤›t›m söz konusu. Bu yüzden, e¤er sistemulusal olarak bozulursa paran›n sistem içindeyok olmas› tehlikesi ortaya ç›kar. Ve bu ayr›caulusal üretim için de önemlidir, çünküülkeler görece temiz bir sistemleri olmadanicraatta bulunamazlar. Aç›klay›c› baz› verilersunal›m. Uluslararas› fieffafl›k (Transparency

International) örgütü, uluslararas› ifl dünyas›üzerinden de¤iflik ülkelerdeki yolsuzlukseviyelerini ölçüyor. Ülkeler 1’den 133’e kadars›ralan›yorlar. 1 numara son istatistiklere göreFinlandiya, 133. numarada Bangladefl varfakat Bangladefl hat›rlayabildi¤im kadar›ylaen az›ndan son befl y›lda bu yerinden hiçoynamad›. Türkiye’nin ve AB üyelerinins›ralan›fl fleklini görmek oldukça ilginç.Türkiye sistemde 77. s›rada. Bu ortalama eskiSovyet bölgesi ülkelerinden yüksek, fakat 1May›s’ta birli¤e henüz kat›lan ülkeler dedahil olmak üzere herhangi bir AB üyesiülkenin epey gerisinde. Di¤er ülkeleraras›nda en fazla yolsuzluk olan,s›ralamadaki en düflük AB üyesi ise 50.s›radaki Yunanistan. Türkiye’nin 77.oldu¤unu belirttim. En az yolsuzluk olan yeniAB üyesi, 27.s›radaki K›br›s Cumhuriyeti. Enyüksek yeni Do¤u Orta Avrupa ülkesi ise 29.

111

s›radaki Slovenya, gene göreceli olarakyüksek. Listedeki en düflük olan yeni AB üyesi64. s›radaki Polonya. Yani yakalaman›zgerekiyor. Türkiye’nin performans›n›n sadecestatik de¤erlendirmesi için de¤il, amadinamik de¤erlendirmesi için de, Türkiye’ninflu ya da bu do¤rultuda oldu¤unu göstermesiaç›s›ndan da önemli bunlar.

AB bir imparatorluk gibi düflünüyor

fiunu belirtelim ki AB 10 yeni üye alarak,insanl›k tarihindeki en büyük genifllemehamlesini yapt›. AB giderek Romanya,Bulgaristan ve son olarak H›rvatistan gibiülkelerin s›rada oldu¤unu vurguluyor.Hemen hemen eminim ki Aral›k’taTürkiye’ye bir flekilde yeflil ›fl›k yanacak, fakatdüflünülmesi gereken pek çok konu var. fiimditabi ki buradaki büyük soru, AvrupaBirli¤i’nde gere¤inden fazla esneme etkisininolup olmayaca¤›d›r. Bu, sorulardan biri ve birdi¤eri de Avrupa Birli¤i’nin yasal veya politikolarak içine kat›lmak istemeyen veyakat›lamayacak olan ülkeler üzerinde yeterlietkiye sahip olup olamayaca¤›. O zamanüyelik umudu d›fl›nda bir kald›raç gücü varm›d›r? Ve benim cevab›m temel olaraknegatif.

Üyelik umudu

Kan›mca, Avrupa Birli¤i’nin elinde,kendisini çevreleyen ülkeleri etkin bir flekildeetkileyebilecek bir silah› varsa, o daverebilece¤i üyelik umududur. Vebiliyorsunuz ki s›rada çok da fazla ülke yok.Romanya ve Bulgaristan bunlardan ikisi.H›rvatistan da umar›m makul bir zamandamüzakerelere bafllayacak. Türkiye de umar›mAral›k’ta verilecek tarihte görüflmelerebafllayacak. Ve ard›ndan, üyelik umudutafl›yan Bat› Balkan ülkelerine gelirsiniz.Herkes Bat› Balkan ülkelerininstabilizasyonunun tek yolunun üyelikumuduyla gerçekleflebilece¤i konusundahemfikir. Bunun ard›ndan üyelik kazanmakisteyen fakat bununla ilgili olarak fazla da birfley yapmayan iki ülke var: Moldovya veUkrayna. Rusya hiçbir zaman kat›l›m

important, not just for a static assessment ofTurkey’s performance, but the dynamicassessment of Turkey’s performance, howTurkey is moving in one direction or theother.

EU is thinking like an empire

Let me mention that the EU has gonethrough its biggest enlargement in humanhistory. EU is increasingly emphasizing that,there are some countries in the pipelineincluding Romania, Bulgaria and mostrecently Croatia. I am more or less confidentthat Turkey will get a green light inDecember, but there is a lot to think about.Now, of course, the big question is whetherthe European Union will create anoverstretch effect. The other question iswhether the European Union will havesufficient influence on countries which areactually neither legally nor politically willingor able to join the European Union. So, isthere leverage without the prospect ofmembership? And my answer is basicallynegative.

Prospect of membership

I basically think that the European Union hasone very effective means to influence itsexternal perimeter and that’s the prospect ofmembership. And you know that there arenot so many countries which are in thepipeline. Two of them are Romania andBulgaria. Croatia hopefully will startnegotiating reasonably soon. Turkey willhopefully start negotiating on the date whichwill be offered in December. And then youcome to countries, countries of the westernBalkans, which carry hope for membership.Everybody agrees that the only way tostabilize the western Balkans is with theprospect of membership. And then you havetwo countries, which are interested ingaining membership though are not doingtoo much for it, these are Moldavia andUkraine. Russia has never demonstrated itswillingness to join. And Belarus is out of thequestion.

112

Conclusion

Because I know that I am the only personwho is blocking the way to the well-deservedweekend I am coming to my conclusions,which will still not take much time. Securitysector governance is traditionally a domesticmatter. But with integration and theanticipation of integration, the function ofinternational affairs and foreign affairs havechanged, namely it is increasingly aboutinfluencing the domestic political course ofcountries. That’s a fundamental change. Youknow that, traditionally in internationalrelations, we will all say “this is a domesticmatter”. This is one thing that, I thinkeverybody should forget about. Nowadays, it’snot only the IMF which is coming withcertain conditions. It is the European Unionwhich is coming with certain requests fromthose countries wanting to join and most ofthose are clearly touching upon traditionallydomestic political and economical matters.

I must admit, that the Copenhagen Criteriain 1993 were relatively weak and ambiguouson security related matters. As a consequence,we will increasingly see tailor-madearrangements. Thus, we are not going to getarrangements which are very general andapplicable to everybody. We are going to seearrangements that the European Unionwants to achieve with one country or theother. We should not forget that theconditions of enlargement are very often inthe best interest of society and of the people.If there is a cleaner judiciary, if laws arebetter enforced then this is very much in theinterest of the overwhelming majority ofTurkish society. Criminals may not be happy,but many others would be happy that lawsare better enforced than they used to be. Sowe should not only see these problems fromthe vantage point of state interest but alsofrom the interest of the citizens and thepeople. A country by country approach is thename of the game, which is also good newsfor Turkey because Turkey is a large countryand it has very specific problems that the EUand Turkey should address together.

isteklili¤ini göstermedi. Ve Belarus sözkonusu bile de¤il.

Sonuç

Güzel bir hafta sonunu geçirmeniz için engelteflkil eden tek insan oldu¤umu bildi¤im için,çok da uzun sürmeyecek olan sonuç k›sm›nageliyorum. Güvenlik sektörü yönetiflimigenellikle bir iç meseledir. Fakat entegrasyonve entegrasyon beklentisi ile beraberuluslararas› ve d›fl meselelerin fonksiyonude¤iflerek, giderek ülkelerin iç politikakonular›n› etkileyen bir hal ald›. Ve bu temelbir de¤iflim. Biliyorsunuz ki, gelenekselolarak uluslararas› iliflkilerde, “bu bir içmeseledir” denir. Ama art›k bunuunutmal›y›z. Art›k kimi koflullar talep edensadece IMF de¤il. Avrupa Birli¤i’ninkendisine kat›lmak isteyen ülkelerden çoksay›da talebi oluyor ve bunlar›n ço¤u,geleneksel olarak “iç mesele” olarakaddedilen politika ve ekonomik meseleleretemas ediyor.

‹tiraf etmeliyim ki, 1993 KopenhangKriterleri güvenli¤e iliflkin konularda k›smenzay›f ve belirsiz kald›. Sonuç olarak, tek tekülkelerle ilgili olarak dizayn edilmifldüzenlemeleri giderek daha çok görece¤iz.Genel ve herkes için uygulanabilirli¤i olandüzenlemeler söz konusu olmayacak. AvrupaBirli¤i’nin flu veya bu ülkede görmek istedi¤idüzenlemelerle karfl›laflaca¤›z.Unutulmamas› gerekiyor ki, AB genifllemekoflullar›, ço¤u kez toplumlar›n ve insanlar›nyarar›nad›r. E¤er daha temiz bir yarg› olursa,yasalar daha iyi uygulan›rsa, bu Türkiyetoplumunun ço¤unlu¤unun yarar›na olur.Suçlular mutlu olmayabilir, fakat geri kalanbüyük ço¤unluk, yasalar›n eskiye nazaranyapt›r›m›n›n daha iyi olmas›ndan mutlulukduyar. Bu yüzden bu problemleri sadecedevlet ç›karlar› de¤il, vatandafllar›n veinsanlar›n yarar› aç›s›ndan da görmeliyiz.Tek tek ülkeler üzerinden düzenlemeleryaklafl›m› da Türkiye için hay›rl› olacakt›r.Çünkü Türkiye büyük bir ülke, ve AB ileberaber ele almalar› gereken oldukça spesifikproblemleri söz konusu.

113

114

Mehmet Dülger: I would like to thank thespeakers. They kindly expressed the problemsand the demands facing Turkey. I want to askwhich problem they solved first in theircountries. What do they advise? I wonder ifthey handled justice, the police, the military,or the economy first. I would be glad if theycould give some more concrete information.

Dunay: It would be a long story to tell you.In one sense, I think the East and CentralEuropean accessions were very special. Wewere coming out of a single-party heritage;we had a total lack of democracy in thesecountries. Although some variation did exist.Obviously, Hungary and Poland were slightlymore democratic in the late 80’s than, let’ssay, Czechoslovakia or Romania. However,the first step was to fix the institutionalproblem. Moreover, this is a lesson that, Ithink, will remain as a lesson of the lastfifteen years. Without properly functioninginstitutions and some kind of politicalconsensus concerning the direction thecountry is going to take, all other problemsare impossible to overcome.

So, if you don’t have institutions in place anda common vision for the country on wherewe are coming from, and where are we goingto, it’s extremely difficult to do the rest.Macroeconomic problems, which constitutean important part of EU accession, are notgoing to be adressed without adequateinstitutions, which function properly, areable to control the political processes, andthen gradually generate growth. The CentralEuropean enlargements were so peculiar. Itwould thus be totally absurd to provideexternal, unsolicited, and incompetent adviceto a country that, I think, knows where it isgoing, and what it wants to achieve.

Mehmet Dülger: Konuflmac›lara çokteflekkür ediyorum. Sorunlar› ve Türkiye’denbeklentileri ortaya koydular. Acaba kendilerihangi sorundan bafllad›lar, ne gibi tavsiyeleriolur? Örne¤in önce yarg›dan m› bafllad›lar,polisten mi, ordudan m›, yoksa ekonomidenmi? Bu konuda biraz daha somut bilgilerverirlerse çok sevinirim.

Dunay: Bu oldukça uzun bir hikaye asl›nda.Do¤u ve Orta Avrupa’n›n (AB’ye) kat›l›m› biranlamda çok özeldir. Tek partili sistemmiras›ndan geliyorduk, demokrasiyi ise hiçuygulamam›flt›k. Aram›zda baz› farkl›l›klarda vard›. Mesela aç›kt›r ki, Macaristan vePolonya 80’lerin sonunda Çekoslovakya veRomanya’dan biraz daha demokratik idi. ‹lkolarak halledilmesi gereken konu, kurumsalsorunlar›n çözümü oldu. Bu, son on befly›ldan ç›kar›lacak en önemli ders olarakkalacakt›r. Ülkenin gidece¤i yön konusundasiyasi bir uzlaflmaya var›p, do¤ru ifl görenkurumlar› tesis etmedikçe, hiç bir sorununüstesinden gelinemez.

Yani temelde e¤er nereden geldi¤iniz venereye gidece¤iniz konusunda ortak birgörüflünüz ve kurulufllar›n›z yoksa kalank›sm›n› baflarmak çok zor. AB üyeli¤i içinlistenin bafl›nda yer alan makroekonomikproblemleri çözmek; tam olarak ifl gören,siyasi süreçleri kontrol edebilen ve büyümeyidestekleyen yetkin kurulufllar›n›zolmaks›n›z›n mümkün de¤il. OrtaAvrupa’n›n büyümesi kendine özgü birdurum. Bu nedenle bence nereye gitti¤ini vene hedefledi¤ini çok iyi bilen bir ülkeyed›flardan ak›l ö¤retmek son derece tuhafolacak.

Dün ö¤leden sonra havaalan›ndan gelirkenitiraf etmeliyim ki çok flafl›rd›m. Dört-befly›ld›r buraya gelmiyorum ve o zamanlar

SORU-CEVAP OTURUMU - 3

Pál Dunay ve Alain Faupin

Q & A SESSION - 3

Pál Dunay and Alain Faupin

Yesterday afternoon, I was coming from theairport and, I must admit, I was totallyastonished. Having not visited for at least 4 or5 years, I saw that the run downneighborhoods between Ankara and theairport, no longer existed. It’s a somethingyou realize if you had memories from 5-6years ago. For example, how the landscapehas changed, not to mention what you haveachieved with building domestic consensusaround certain issues, like how to address theKurdish problem because it was a headache toeverybody. Addressing this problem as only apolice, or law enforcement, or a militarymatter was not the solution. Withoutregional development in the area, where theKurdish populations live, you’re going tohave enormous difficulties. Because Turkey isnot just Istanbul, it also includes the southeast of the country. If that part of the countryis not ready for membership, then thecountry is not ready for membership.

We (in Hungary) also have these regionaldiffentiation problems in the northeast of thecountry, where the concentration of heavyindustry is far less. There we have higherunemployment and more security problems.Because of higher unemployment, we alsohave higher crime levels. Therefore, I thinkthis is a very difficult problem to deal with.Certainly, building a domestic consensusaround the problems is necessary to get closerto Europe and then to become a member ofthe European Union. This would be areasonable starting point.

Faupin: First a compliment Pal, I thoughtyou made an interesting and constructivepresentation. I would like to submit to you areflection which I have heard elsewhere. Inthe past, the foreign policy and the securityrole of the European Union was minimal,now we are moving to a larger, more activerole, a more coherent role. Do you think thatis a powerful incentive for the EuropeanUnion to include Turkey? Because that wouldround off security concerns. Of course this isonly a reflection, you can also turn the

Ankara havaalan›ndan flehir merkezinegiderken gördü¤üm y›k›k dökük semtlerdeneser kalmad›¤›n› gördüm. Befl alt› y›ld›rburay› görmeyince bunun ne harikulade birgeliflme oldu¤unu anl›yorsunuz. Bumanzaray› nas›l de¤ifltirdiniz? Kürt problemigibi belirli baz› konularda ülke içindesa¤lad›¤›n›z uzlaflmay› zikretmeye gerek bileyok. Bu herkes için bafl a¤r›s› olan birkonuydu. Bu konuyu sadece polisin veyasalar›n, ya da askerlerin meselesi olarakgörerek çözüm sa¤lanamazd›. Kürtlerinyaflad›¤› bölgede bir geliflme sa¤lanamazsayine çok ciddi zorluklarla karfl›lafl›lacakt›r.Çünkü ülke yaln›zca ‹stanbul’dan oluflmuyor,güneydo¤u da buran›n bir parças›. E¤erülkenin bu k›sm› üyeli¤e haz›r de¤ilse, tümühaz›r de¤il demektir.

Biz de Macaristan’da bu tür bölgeselfarkl›l›klarla karfl› karfl›yay›z. Kuzeydo¤udaa¤›r sanayimiz çok daha az yo¤un. Bölgedeiflsizlik ve güvenlik sorunlar› daha fazla.‹flsizli¤in fazla olmas› suç oran›n› daartt›r›yor. Bence bu çözümü oldukça zor birproblem. Avrupa’ya yak›nlaflmak ve sonundaAB’ye üye olmak için bu sorunlar etraf›ndamutlaka ülke içinde uzlaflma sa¤lanmal›. Buçok makul bir bafllang›ç noktas› olacakt›r.

Faupin: Öncelikle Pal’a övgülerim olacak.Bence çok ilginç ve yap›c› bir sunumdu Pal.Ben baflka bir yerden duydu¤um bir fikriiletmek istiyorum. Geçmiflte AvrupaBirli¤i’nin d›fl politika ve savunmadaki rolüçok küçüktü, flimdi ise daha büyük, dahaaktif ve uyumlu bir role do¤ru geliflmegösteriyor. Bunun Avrupa Birli¤i’ninTürkiye’yi kabul etmesi için güçlü bir teflvikoldu¤una inan›yor musun? Çünkü bu,güvenlik meselelerini tamamlayacakt›r. Tabibu sadece bir duyum ve belki de argüman›tersten okumak ta isteyebilirsin. Nedüflünüyorsun?

Dunay: Bence Türkiye esas oyuncu, ve herkesde bunu biliyor. Türkiye de kendisinin d›flpolitika ve güvenlik anlam›nda esas oyuncuoldu¤unun fark›nda. Türkiye’nin önceki

115

statüsünden dolay› imtiyazs›z hissetti¤idönemde WEU’da yap›lan tart›flmalar›hat›rl›yorum. Bu sizin (Van Eekelen) WEUGenel Sekreteri oldu¤unuz dönemdi. Bununsonucunda Türkiye fiili (de facto) kat›l›mc›olmufltu ve karar verme sürecinde etkili halegelmiflti. Ama Türkiye WEU ve EDSP’ninyap›sal olarak d›fl›nda yer al›yordu.

Türkiye’nin di¤er pek çok Avrupa ülkesindebulunmayan bölgesel bir önemi var. Bu, iflinolumlu yan›. Böylelikle Türkiye düflüncebiçimimizi zenginlefltirecek ve baz›geleneksel düflüncelerimizi ortadankad›racak. Bu, biz Macarlar için pek geçerlide¤il çünkü bizler güvenlik yapma veuygulama konusunda oldukça mütevaz›y›z.Biz yabanc› politika konusunda yarat›c›dançok uygulay›c›y›z. Fakat Bat› Avrupa’n›n“Büyük güçleri” için -ki burada isimlerinisaymak istemiyorum, her zaman biriunutulur ve birileri k›zar- bu oldukça güç birsüreç olacakt›. Bu da olumlu bir yön.Olumsuz yön ise Türkiye’nin çevresininoldukça kar›fl›k ve çat›flmal› bir bölge oluflu.Elbette Türkiye di¤erleri uzlaflma yönündebir yöntem benimseyecektir ve hiç flüphe yokki Türkiye yabanc› politika meselelerindedaima halkan›n içinde yer alacak bir ülkedir.

Burada bir fleyi vurgulamak istiyorum.‘Farkl›laflma,’ bu oyunun kural› olacak.AB’nin 27-28 üyesi var ve Türkiye de girincetoplam üye 29’a ç›kacak. Yeni durumfarkl›laflmadan hayal bile edilemez.Türkiye’nin karar verme rolü olmayaca¤›konular elbette olacak, mesela klasikekonomik konular. Fakat flüphe yok kiTürkiye CFSP ve DSDP’de karar verici rolüstlenecek. Her zaman iyi flekilde olmasa daTürkiye daha önce bu deneyimi yaflad›. Ve burolü iyi oynarsa daha cazip bir ortak halinegelir.

Lale Sar›ibrahimo¤lu (Savunma dergisiJane’s Defense Weekly): Genel hatlar›ylasöyleyece¤im, tabi Türkiye’de genel hatlar›ylasavunma sanayisindeki tedarik oldukçaçetrefilli ve pek çok ülkede oldu¤u gibi

argument the other way. But what do youthink of it?

Dunay: I think Turkey is a major player, andeverybody knows that Turkey is a majorplayer. Turkey itself knows that it is a majorplayer in foreign policy and security terms. Ivery well remember this whole debate at theWEU when Turkey felt underprivileged onits previous status. This was when you (vanEekelen) were the Secretary General of theWEU. This resulted in a situation wherebyTurkey was de facto participating, and was indecision making. However, Turkey was out ofthe structure of the WEU and ESDP.

Turkey is important because it has a differentregional dimension than most otherEuropean countries. That is the positive side.Therefore, Turkey would enrich the way ofthinking and would deprive some of ourtraditional ways of thinking. Not so much forthe Hungarians, because we are humblesecurity “takers” rather than “makers”. Weare foreign policy takers rather than foreignpolicy makers. But for the Western European“Great Powers” - and let me not list thembecause you always miss one of them, andsomebody gets upset- it would be extremelydifficult, this is the positive side. The negativeside is that so many conflicts are in the areaneighboring and surrounding Turkey. Turkeywill also have to find a compromise withothers, and no doubt Turkey will be one ofthose countries which will be in the innercircle of foreign policy matters.

I would like to emphasize one thing:Differentiation will be the name of the game.The EU will have 27-28 members, and afterTurkey’s accession, the total number ofmembers will rise to 29. The new situationwill be unimaginable withoutdifferentiation. There will be areas whereTurkey will not be a decisive player, such asmany of the classical economic areas. Butthere is no doubt that Turkey will be decisiveplayer in CFSP and DSDP. I think Turkey hasplayed on this, and I should add, not always

116

in the best way. I think if Turkey will actmaturely on this, then it will be a moretempting partner.

Lale Sar›ibrahimo¤lu (Jane’s Defense

Weekly): I would like to speak in general.Procurement in the defense industry inTurkey is quite a complex process, as it is inmany other countries. In September of lastyear, I prepared a report on this subject. Ourmain problem in the defense industry is thatthere are so many firms in the sector. Andmany of the firms don’t contribute to theeconomy. As you know, all the firms aroundthe world tend to become smaller. In Turkeythere are nearly ninety defense industryfirms. Some of them produce both militaryand civil materials. According to the figuresobtained from the Defense IndustryAssociation in 2003, the contribution of theTurkish Defense industry to the nationaleconomy is around 1.7%, and they exportaround 200 million USDs. The reforms of theTurkish defense industry aim to have a moretransparent general military budget. Thus,the defense industry fund, which is an extrabudgetary resource will be included in thenational budget.

However, the greatest problems facing theTurkish defense industry is its dispersednature and the fact that it is governed bymany different authorities. TheUndersecretariat for Defense Industries wasestablished in 1985. The aim here is, as in alldemocracies, to avoid the situation where theTurkish Armed Forces are both the buyer andthe seller. Unfortunately due to wrongassignments by politicians, and theemployment of unqualified staff, the defenseindustry was negatively effected. Projectterms became longer. Sometimes under thepretext of “urgent need,” Turkey purchasedfrom single sources, ignoring competitionrules and without participating ininternational tenders. As a recent example isthe M60 modernization tender to Israel. Thiscost Turkey too much.

karmafl›k. Ben geçen y›l en son Eylül ay›ndabu konuda bir rapor haz›rlam›flt›m. Savunmasanayiinde tabii ki temel eksi¤imiz,Türkiye’de savunma sanayiinde çok fazlafirma olmas›. Bu firmalar›n bir ço¤ununekonomiye katk›da bulunamay›fl›. Bütündünyada biliyorsunuz savunma firmalar› daküçülme e¤ilimine girdi. Türkiye’de doksanayak›n savunma sanayii firmas› var. Bunlar›nbir k›sm› çift üretim yani sivil ve askeriüretim yap›yor. Türkiye’de savunmasanayiinde, örne¤in Savunma SanayiiDerne¤i’nin verdi¤i 2003 y›l› rakamlar›nadayan›rsak, Türk Savunma sanayiininekonomiye katk›s› afla¤› yukar› % 1.7, ihracat›ise gayri resmi rakamlara göre 200 milyondolar civar›nda. Dolay›s›yla Türk Savunmasanayiinde bu yap›lan reform paketlerisayesinde genel askeri bütçe daha fleffaf halegetirilme aray›fl› içinde. Nitekim 1997 bütçed›fl› kaynak olan savunma sanayii fonu damilli bütçenin içine dahil edilecek.

Fakat Savunma sanayiinde Türkiye’de bafll›casorunlardan bir tanesi çok da¤›n›k ve çokbafll› olunmas›. Türkiye’de Savunma SanayiiMüsteflarl›¤› 1985 y›l›nda kuruldu. Buradaamaç al›c›, kullan›c› olan Türk Silahl›Kuvvetleri’nin ayn› zamanda al›c›konumundan ç›kar›lmas›yd›, demokrasilerdeoldu¤u gibi. Ve sivil bir Savunma SanayiiMüsteflarl›¤› kuruldu, fakat y›llar içindegerek siyasetin yanl›fl atamalar›, bunun daönünün aç›larak askerlerin buraya zamanzaman ehil olmayan kiflileri istihdametmesiyle birlikte savunma sanayii ciddiflekilde olumsuz etkiler alt›na girdi. Bununsonucu olarak projeler çok uzamaya bafllad›.Acil al›m dendi, Türkiye tek kaynaktan,uluslararas› ihaleye ç›kmadan, rekabetkoflullar› hiçe say›larak ihalelere girdi. Bununen yak›n örne¤i, yak›n zamanda ‹srail’evermifl oldu¤umuz M60 modernizasyonihalesidir. Bu oldukça pahal›ya mal olduTürkiye’ye.

Türk savunma sanayiinin en büyükikilemlerinden bir tanesi de askeri firmalar›npiyasada olmas› ve ekonomik olmayan askeri

117

firmalar›n piyasada faaliyet göstermesi.Bunlar üzerinde önemli bir denetiminolmay›fl› da di¤er bir önemli sorundur busektörde. Örne¤in ‹spanya da Türkiye gibisavunma sanayiine 1980’li y›llarda girmifl birülkedir. Savunma sanayiine yerli veyabanc›larla ortak üretim fleklinde girmifltir.Fakat bugün bakt›¤›m›zda ‹spanya bize Casauçaklar›n› satarken, Türkiye halen ortaküretim yoluyla dünya devlerinin yapt›¤›sistemleri burada montaj yap›yor, d›flar›yahala herhangi bir sat›fl imkan›n›gerçeklefltiremiyor. Dolay›s›yla örne¤in askerifabrikalar›n bir ço¤unun özellefltirilmesidüflünülüyor, ancak bu da bir türlügerçeklefltirilemedi. Dolay›s›yla, Türkiye’desavunma sanayii tedarik sisteminin ciddi birflekilde gözden geçirilmesi gerekiyor. AR-GE’ye (Araflt›rma-Gelifltirme) de önemliölçüde para yat›r›lmas› gerekiyor, çünküTürkiye’de amaçlardan bir tanesi özgüntasar›m› yapabilmek idi, fakat burada daTürkiye bir hayli geride kald›. Türkiye’ningenel ARGE pay› %0.5’ler civar›nda.Dolay›s›yla Türkiye’de savunma sanayiininözgün tasar›ml›, ekonomiye katk› fleklindebir sektöre dönüfltürülmesi için bu dedi¤imizfleffaflaflma, toplumla paylaflabilme, ve afl›r›istihdam ve yanl›fl kiflilerin istihdam›fleklinde ortaya ç›kan durumun sonaerdirilmesi gerekti¤ini düflünüyorum.

Faupin: Ben yorumlar›n›za yorum getirmekistemiyorum. Türkiye’de tedarikle ilgili ilktespitlerinizi düflünüyorum. Burada biryarg›da bulunmayaca¤›m. Fakat biliyorum kiher ülkenin kimi sorunlar› vard›r. Fransa’n›nda sorunlar› olmad›¤›n› iddia etmeyece¤im.Özellikle sanayinin özellefltirilmesindesorunlar var. Bizde de uzunca zamand›rhükümet için çal›flan ve hükümetin sahipoldu¤u flirketler var. Buradaki sorunlar halaçözülmüfl de¤il, bu alanda sosyal meselelerlekarfl› karfl›ya kal›yoruz. Buradakiönerilerimizin tümü kendi ülkemizdekitecrübelerimize dayanmaktad›r.

Lale Sar›ibrahimo¤lu: Sivil ihaleleler,askerlerin de sivil ihale al›m› Kamu ‹hale

One of the conflicts in the Turkish defenseindustry is that military firms are effective inthe market but there is no sufficient controlover them. For example Spain, like Turkey,introduced its defense industry in the 1980s.Their defense industry is in joint productionof domestic and foreign investors. But today,while Spain sells us Casa planes, Turkey isstill assembling the systems produced byworld giants and therefore can’t export. Somany military factories are planned to beprivatized but this was not yet realized. Thedefense industry procurement system has tobe revised. Investments should be done forR&D, because the aim was to do genuinedesigns but Turkey fell behind. Turkey’sshare in the R&D is around 0.5%. I believethat, in order to have a contributing,productive and genuinely innovative defenseindustry, we should provide transparency,accountability and avoid overemploymentand nepotism.

Faupin: I will not comment on yourcomments. I think on the first part where youmade the remark on the state of procurementin Turkey. I will provide no judgement onthat. But I know that every country has itsown problems. I would not claim noproblems exist in France. Especially in theprivatization of the industry, there areproblems. For quite a long time, government-owned companies have been working for thegovernment. The problem is not yet solved,we still have to face social issues in that field.The recommendations we make are exactly inline with what we do in our own country.

Lale Sar›ibrahimo¤lu: Civilian tenders andmilitary’s civil procurement are subject toPublic Procurement Law. The sectionconcerning military procurements is inarticle 3b and is a different regulation. It wasprepared by the Ministry of National Defenseand went into effect. It entirely deals withthe military procurement. For example,according to one of the articles there, youcannot make an application to the TurkishCompetititon Authority.

118

fierif Say›n: Are the tenders of theinstitutions subject to the Law of PublicProcurement?

Lale Sar›ibrahimo¤lu: TheUndersecretariat for Defense Industries wasestablished in 1985. It aimed to initiatedomestic and foreign enterpreneurs in thedefense industry. At that time, there wereprocurement laws specific to the defenseindustry, so after this new PublicProcurement Law was amended, and put intoeffect, the Ministry of National Defense, theUndersecretariat for Defense, and theHeadquarters of the Gendarmerie set theirown procedures in separate regulations.However there wasn’t any big change in theprocedures of the Undersecretariat forDefense Industries.

Al›m› Kanunu’na tabi. 3b maddesinde askerial›mlar› içeren bölüm ise ayr› bir yönetmelik.Milli Savunma Bakanl›¤› taraf›ndanyay›nland› ve yürürlü¤e girdi. O tamamenaskeri al›mlar› içeriyor. Mesela oradakimaddelerden bir tanesine göre RekabetKurumu’na gidemiyorsunuz.

fierif Say›n: Bütçe d›fl›nda kalankurulufllar›nda ihaleleri Kamu ‹haleKanunu’na tabi mi?

Lale Sar›ibrahimo¤lu: Savunma SanayiiMüsteflarl›¤› 1985 y›l›nda kuruldu. Kuruluflamac›, yerli ve yabanc› silah sanayiimüteflebbislerini Türkiye’de kurmakt›. Ozaman savunma sanayiinin kendine özgükanun çerçevesinde ihale kanunu da vard›,dolay›s›yla bu son Kamu ‹hale Kanunu’nunyeniden düzenlenip yürürlü¤e girmesiakabinde, Milli Savunma Bakanl›¤›,Jandarma Genel Komutanl›¤›, SavunmaMüsteflarl›¤› hepsi ayr› bir yönetmeliklekendi prosedürlerini ilan ettiler. AmaSavunma Sanayii Müsteflarl›¤› prosedüründeçok büyük de¤ifliklik olmad›.

119

120

Dr. Philipp FluriDirektör Yard›mc›s›, DCAF

1960 do¤umlu olan Philipp Fluri, Fribourg veBern Üniversitelerinde (1987 ve 1990y›llar›nda doktora dereceleri) Felsefe, Tarihve Sosyal Antropoloji, ve yine FriburgÜniversitesi Do¤u Avrupa Enstitüsü’de Do¤uAvrupa Çal›flmalar› ö¤renimi görmüfltür.1987-1990 aras›nda Güneydo¤u Asya veABD’de doktora sonras› araflt›rmalardabulunmufltur. Dr. Fluri 1991 y›l›nda ‹sviçreGenelkurmay›’nda savunma analisti olarakgörev yapmaya bafllam›fl, komünizm-sonras›toplumlar üzerine odaklanm›flt›r. 1995y›l›nda AG‹T Çeçenistan Destek ekibine‹nsan Haklar› ve Demokratikleflme uzman›olarak kat›lm›fl, ve 1996 y›l›nda Minsk Grubutaraf›ndan gözetilen Da¤l›k Karaba¤sorununa AG‹T Baflkan› Fiili Temsilcisiolarak atanm›flt›r. 1998 y›l›nda Dr. Fluri‹sviçre Milli Savunma Bakanl›¤› GenelSekreterli¤i’nde Sivil-Asker iliflkilerikoordinatörü görevine getirilmifl ve bus›fatla, daha sonra DCAF’e dönüflen projeninliderli¤ini de üstlenmifltir.

Dr. Can PakerYönetim Kurulu Baflkan›, TESEV

1942 y›l›nda ‹stanbul’da do¤an Can Paker,1962-1973 y›llar› aras›nda Berlin TeknikÜniversitesi’nde sürdürdü¤ü yüksek ö¤retimile Makina Mühendisli¤i branfl›nda YüksekLisans ve Doktora derecelerini alm›fl; 1973y›l›nda Columbia Universitesi’nde ‹flletmeyüksek lisans› yapm›flt›r. 1971 y›l›ndan buyana Türk Henkel A.fi.’nin üst yönetimkademelerinde görev yapm›fl olan CanPAKER, Türk Henkel A.fi. Yönetim KuruluBaflkan› ve Genel Müdürü olarak görevyapm›flt›r. Can PAKER, TESEV YönetimKurulu Baflkan›, TÜS‹AD Haysiyet Divan›,Sabanc› Üniversitesi Mütevelli Heyeti,‹stanbul Kültür ve Sanat Vakf›, Robert KolejMütevelli Heyeti ve ENKA Okullar› Dan›flmaKurulu üyeli¤i görevlerini yapmaktad›r.

Dr. Phillipp FluriDeputy Director, DCAF

Born in 1960, Philipp Fluri studiedPhilosophy, History and Social Anthropologyat the Universities of Fribourg and Bern(doctorates 1987 and 1990) and East EuropeanStudies at the Osteuropa-Institut at FribourgUniversity. He performed extensive post-doctoral research in Southeast Asia and theUSA (1987-1990). Dr. Fluri became a defenseanalyst with the Swiss General Staff in 1991with a focus on post-communist societies. Hejoined the OSCE AG to Chechnya as anExpert on Human Rights andDemocratisation in 1995 and was appointedActing Personal Representative of the OSCEChairman-in-Office on the Question dealtwith by the Minsk Group (Nagorno-Karabakh) in 1996. Dr. Fluri became theCoordinator for Civil-Military Relations atthe Secretariate General of the Swiss MoD in1998 and as such the project leader on what isnow DCAF.

Dr. Can PakerChairman of the Board, TESEV

Dr. Can Paker is a graduate of BerlinTechnical University. He completed hisgraduate studies in Y›ld›z Techn›calUniversity, Istanbul and ColumbiaUniversity, New York. He began hisprofessional career at Türk Henkel, serving atdifferent positions in the same company, andhe recently retired from Türk Henkel asChairman and Directorate General. He iscurrently the Chairman of TESEV and serveson boards of various civil societyorganizations including Open SocietyInstitute Assistance Foundation in Turkey,TÜSIAD (Turkish Industrialists’ andBusinessmen’s Association), ‹KSV (IstanbulFoundation for Culture and Arts). He is also amember of the Board of Governors ofSabanc› University.

KATILIMCILAR CONTRIBUTORS

Mehmet DülgerMember of Parliament, Chair of the TGNA

Foreign Affairs Committee

Born in Istanbul at 1940, Mehmet Dülgerreceived his degrees from the Faculty ofSciences of the University of Istanbul (1962),Faculty of Architecture of the University ofGeneva (1968), and the Institute of TownPlanning of the University of Paris (1970). Heworked at the State Planning Organization,was an Adviser of the Prime Minister,Adviser of the Undersecretary of the StatePlanning Organization, General Director ofthe daily Tercüman, Founder and VicePresident of the True Path Party (DYP), ViceChairman in SUMMA A.fi.. He is currentlyan AKP Deputy of Antalya in the TurkishGrand National Assembly (TGNA), andChairman of the Foreign Affairs Committee.

Dr. Willem F. van EekelenChairman, European Movement in the

Netherlands.

He was Vice President of the Dutch Senateand Chairman of the Committee onTransatlantic Defence and SecurityCooperation of the NATO ParliamentaryAssembly. Formerly, he was, among otherposts, Former Minister of Defence of theNetherlands, Secretary General of theWestern European Union.

Ümit CizreDepartment of Political Science and Public

Administration, Bilkent University

Ümit Cizre is a Professor, Bilkent University,Ankara-Turkey; Fulbright Research Scholarin Princeton University (1996-1997) and JeanMonnet Research Fellow in Robert SchumanCenter for Advanced Studies, EuropeanUniversity Institute, Florence (1999-2000).Her areas of research interest are democraticgovernance of civil-military relations;politics of national security; democratizationof the security sector; Turkish politics;politics of ethnicity and nationality. Mostrecent works: “ Problems of DemocraticGovernance of Civil-Military Relations inTurkey and the European Union

Mehmet DülgerMilletvekili, D›fliflleri Komisyonu Baflkan›

TBMM

Mehmet Dülger 1940 y›l›nda ‹stanbul’dado¤du. ‹stanbul Üniversitesi Fen Fakültesi(1962) ve Cenevre Üniversitesi Mimarl›kFakültesi’nden (1968) dereceleri bulunanDülger, ihtisas›n› Paris Üniversitesi fiehirPlanlama Enstitüsü’nde (1970) yapm›flt›r.Mehmet Dülger bugüne de¤in DevletPlanlama Teflkilat›, Müsteflarl›k Müflaviri,Baflbakanl›k Baflmüflaviri, Tercüman GazetesiGn.Md., SUMMA A.fi. Baflkan Yard›mc›s› veTBMM D›fliflleri Komisyonu Baflkan›, DYPkurucu üyesi ve Genel Baflkan Yard›mc›s›olarak görev yapm›flt›r. AKP Antalyamilletvekili olan Dülger halen TBMMD›fliflleri Komisyonu Baflkan›d›r.

Dr. Willem F. van EekelenBaflkan, Hollanda Avrupa Hareketi

Dr. Willem F. van Eekelen Hollanda AvrupaHareketi baflkanl›¤›n› üstlenmeden önce,Hollanda Senatosu Baflkan Yard›mc›l›¤›,NATO Parlamenterler AsamblesiTransatlantik Savunma ve Güvenlik ‹flbirli¤ikomitesi baflkanl›¤›, Hollanda SavunmaBakanl›¤› ve Bat› Avrupa Birli¤i (WEU)Genel Sekreterli¤i görevlerini yürütmüfltür.

Ümit CizreSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü,

Bilkent Üniversitesi

Ümit Cizre doktoras›n› 1987 y›l›nda AnkaraÜniversitesi’nde alm›flt›r. 1996-1997 y›llar›ndaPrinceton Üniversitesi’nde Fulbrightaraflt›rmac› akademisyeni, Robert SchumanCenter for Advanced Studies’de Jean Monnetmisafir araflt›rmac›s›, ve 1999-2000 y›llar›aras›nda da Floransa’daki EuropeanInstitute’de misafir akademisyen olarakbulunan Cizre, Bilkent Üniversitesi’ndenönce Orta Do¤u Teknik Üniversitesi’ndeö¤retim üyesi olarak görev yapm›flt›r. ÜmitCizre Türkiye politikas›, karfl›laflt›r›lmal›politika, etnisite ve milliyetçilik politikalar›,sivil-asker iliflkilerinin demokratikyönetiflimi, Milli Güvenlik siyaseti ve

121

güvenlik sektörünün demokratikleflmesikonular› üzerine çal›flmaktad›r. Son dönemdekaleme ald›¤› çal›flmalar aras›nda flunlarsay›labilir: “ Problems of DemocraticGovernance of Civil-Military Relations inTurkey and the European UnionEnlargement Zone”, European Journal ofPolitical Research, Cilt. 43, (Ocak 2004);“Demythologizing the National SecurityConcept: the Case of Turkey,” Middle EastJournal, 57 (Bahar 2003); “ Turkey 2002:Kemalism, Islamism and Politics in the Lightof ‘the February 28 Process’ “, The SouthAtlantic Quarterly, 2/3, (Bahar/Yaz 2003)(ortak eser); “The Military and Politics: ATurkish Dilemma”, in Middle EasternArmies: Politics and Strategy, Barry Rubinand Thomas Keaney, derl., (Frank Cass, 2002),s., 189-205; “Turkey’s Kurdish Problem: ACritical Analysis of Boundaries, Identity andHegemony,” Ian Lustick, Brendan O’Learyand Thomas Callaghy, (derl.) içinde,Rightsizing the State ( Oxford UniversityPress, 2002).

Dr. fierif Say›nTESEV

Dr. fierif Say›n A¤ustos 2003’te Direktörolarak TESEV’e kat›ld›. Dr.Say›n TESEVöncesinde kamu yönetimi uzman› olarakTürkiye, ‹ran, Ürdün, Endonezya, Tayland,Letonya, Makedonya ve Mo¤olistan’da DünyaBankas›’da çal›flt›. Bütçe reformu ve malisaydamlaflma hakk›nda TESEV taraf›ndanyay›nlanm›fl olanlar da dahil olmak üzere çoksay›da çal›flmas› bas›ld›. Dr.Say›n lisanse¤itimini 1985 y›l›nda Bo¤aziçi ÜniversitesiEkonomi bölümünde, doktoras›n› ise 1993y›l›nda Boston College’de tamamlad›. BostonCollege ve Bilkent Üniversitesi’nde Siyasal‹ktisat ve Kurumlar dersleri verdi.

Alain FAUPIN Tümgeneral (Emekli), DCAF

Faupin Fransa’n›n Reims kentinde do¤du. 40y›ll›k kariyeri boyunca birçok operasyonel,kurmay, akademik ve d›fliflleripozisyonlar›nda görev alm›flt›r. St Cyr AskeriAkademisi mezunu olan Faupin Sahra,

Enlargement Zone”, European Journal ofPolitical Research, Vol. 43, (Jan. 2004);“Demythologizing the National SecurityConcept: the Case of Turkey””, Middle EastJournal, 57(Spring 2003); “ Turkey 2002:Kemalism, Islamism and Politics in the Lightof ‘the February 28 Process’ “, The SouthAtlantic Quarterly, 2/3, (Spring/Summer2003) (coauthored); “The Military andPolitics: A Turkish Dilemma”, in MiddleEastern Armies: Politics and Strategy, BarryRubin and Thomas Keaney, eds., (Frank Cass,2002), pp., 189-205; “Turkey’s KurdishProblem: A Critical Analysis of Boundaries,Identity and Hegemony,” in Ian Lustick,Brendan O’Leary and Thomas Callaghy, eds.,Rightsizing the State ( Oxford UniversityPress, 2002).

Dr. fierif Say›nTESEV

Dr. fierif Say›n has been appointed as theexecutive director of TESEV in August 2003.Prior to TESEV, Dr. Say›n was working as apublic management specialist with the WorldBank in countries such as Turkey, Iran,Jordan, Indonesia, Thailand, and Latvia,Macedonia and Mongolia. He published awide array of research papers and articles inbudget reform and fiscal transparency,including those, which were published byTESEV. Dr Say›n received his BS ineconomics from Bosphorus University in1985 and his PhD in economics from BostonCollege in 1993. He has also taught courses onpolitical economy and institutions at BostonCollege and at Bilkent University.

Alain FaupinMajor General (ret)., DCAF

Born in Reims, France, MG Faupin hascompleted a 40 year-career in manyoperational, staff, education and ForeignService positions. As graduate of St CyrMilitary Academy he held severalassignments with cavalry and light armourwith the French Foreign Legion in theSahara, Algeria and Southern France as wellas different command and staff positions inGermany during the seventies and eighties.

122

Successively assistant military attaché inWashington, Head of the French ArmyGeneral Staff Intelligence and InternationalRelations Directorate, Head of the FrenchDelegation to the United Nations MilitaryStaff Committee, and Deputy Director,Strategies Affairs he retired in 1999 asAssistant Chief of Staff for InternationalRelations. Since then he has been professorhat the George C. Marshall centre, and SeniorFellow at DCAF, Geneva.

Pál DunayDirector, International Training, GSCP

Pál Dunay was born in Budapest in 1957.After his graduation at the faculty of law andpolitical sciences of Eötvös University inBudapest in 1982, he spent two years as a post-graduate student at the International LawDepartment of the same university and thenwas employed as assistant professor (1984-87)and associate professor (1987-1996). Hepresented his “dr. universitatis” thesis(summa cum laude) in 1992. In 1989-90 hewas legal advisor to the Hungariandelegation to the CFE talks, in 1992 at theOpen Skies negotiations. In 1991 he was headof the Security Policy and DisarmamentDepartment of the Hungarian Ministry forForeign Affairs. Following severalpresentations as guest speaker at the ITC, hejoined the faculty of the GCSP in July 1996.

Pál Dunay was a visiting scholar in 1987 atthe Peace Research Institute, Oslo, in 1988 atthe Institute for EastWest Security Studies,New York, in 1993 at the NetherlandsInstitute of International Affairs(Clingendael), in 1986 and 1995 at the Institutfür Friedensforschung und Sicherheitspolitikin Hamburg, in 1989, 1991, 1992, 1993 and1994 at the Hessische Stiftung Friedens- undKonfliktforschung, Frankfurt. His recentpublications include, with Wolfgang Zellner,Ungarns Aussenpolitik 1990-1997 (NomosVerlag, 1998) His research interest focuses onconventional arms control, security inCentral Europe, and the foreign and securitypolicies of Hungary.

Cezayir and Güney Fransa’daki atl› ve hafifsilahl› birliklerde, ayr›ca 1970’li ve 1980’liy›llarda Almanya’da komuta ve kurmaymevkilerinde görev yapm›flt›r.

1999 y›l›nda Uluslararas› ‹liflkiler Kurmay›Baflkan Yard›mc›s› olarak emekli olmadanönce Tümgeneral Faupin s›ras› ile flugörevlerde bulunmufltur: Washington AskeriAtafle Yard›mc›s›, Frans›z OrdusuUluslararas› ‹liflkiler ve Genelkurmay‹stihbarat Direktörlü¤ü Baflkan› (1987-91),Washington Askeri Ataflesi, Fransa’n›nBirleflmifl Milletler Askeri Kurmay KomitesiDelegasyonu Baflkan›, Stratejik ‹fller BaflkanVekili (1994-1996). 1999’dan bu yana, 2002y›l›n›n bahar›nda DCAF’a üst düzeyaraflt›rmac› olarak kat›lana de¤in, FaupinGeorge C. Marshall Center’de profesör olarakgörev yapm›flt›r. Faupin’in askeri, stratejik vemilli bas›nda yay›nlanm›fl birçok makalesibulunmaktad›r.

Pál DunayDirektör, Uluslararas› E¤itim, GSCP

Pál Dunay 1957 y›l›nda Budapeflte’dedo¤mufltur. 1982 y›l›nda Budapeflte’dekiEötvös Üniversitesi Hukuk ve PolitikBilimler Fakültesi’den mezun olduktansonra, iki y›l boyunca yine ayn› üniversiteninUluslararas› Hukuk Bölümü’nde yükseklisans›n› yapm›flt›r. Dunay 1984-87 y›llar›aras›nda Eötvös Üniversitesi’nde yard›mc›doçent, 1987-1996 y›llar› aras›nda ise doçentolarak görev yapm›flt›r. Dunay 1992 y›l›ndaprofesör olmufltur. 1989-90 y›llar›nda CFEmüzakerelerine kat›lan Macaristandelegasyonuna hukuksal dan›flman olarakhizmet veren Dr. Dunay, ayn› görevi 1992y›l›ndaki Open Skies müzakerelerinde deyürütmüfltür. Dr. Dunay 1991 y›l›nda iseMacaristan D›fl ‹flleri Bakanl›¤› Savunma veSilahs›zlanma birimi baflkanl›¤› yapm›flt›r.ITC’de misafir konuflmac› olarak yapm›floldu¤u birçok sunumun ard›ndan Dr. DunayTemmuz 1996’da GSCP’nin ö¤retimkadrosuna dahil olmufltur.

123

124

Türkiye Ekonomik ve Sosyal EtüdlerVakf› (TESEV)

Tarihi, 1961’de Dr. Nejat Eczac›bafl›’n›noluflturdu¤u Ekonomik ve Sosyal EtüdlerKonferans Heyeti’ne uzanan TESEVflimdiki haliyle 1994’te kurulmufltur. TESEV, bilimsel araflt›rmalara dayal›bulgular ile politika kararlar› aras›nda ba¤kurulmas› için araflt›rmalar yürütmek, özgür düflünce ve bilgi birikiminin en genifl anlamda yay›lmas›na yönelikkonferans, aç›k oturum, yuvarlak masatoplant›lar› düzenlemek amac›yla kurulmuflbir düflünce üretim merkezidir. Türkiye-AB iliflkilerine odaklanarak d›flpolitika çal›flmalar› yürütmekte,demokratikleflme, iyi yönetiflim, ve bölgesel ekonomik ve güvenlik sorunlar›nayönelik araflt›rmalar ve etkinliklersürdürmektedir.

Cenevre Silahl› Kuvvetlerin DemokratikKontrolü Merkezi (DCAF)

Cenevre Silahl› Kuvvetlerin DemokratikDenetimi Merkezi, ‹sviçre hükümetiningiriflimi ile Ekim 2000’de kurulmufltur.DCAF Kurucu Konseyi ‹sviçre’nin de dahiloldu¤u 45 hükümet, 40 di¤er Avrupa-Atlantik devleti, 3 Afrika devletinden veCenevre Kantonu’ndan oluflmaktad›r.Türkiye Cumhuriyeti Devleti DCAF’e 20Kas›m 2003’te üye olmufltur.

Merkezin amac›, devletlere ve ba¤›ms›zkurumlara, silahl› kuvvetler ve güvenlikgüçleri üzerinde demokratik ve sivildenetimin sa¤lanmas› çal›flmalar›nda destekvermek ve güvenlik sektörünün demokratikstandartlarda yap›land›r›lmas›n› teflviketmektir. Avrupa - Atlantik ekseni DCAFfaaliyetlerinin ana hedef alan›d›r, fakat di¤erbölgelerde de çal›flmalarda bulunmaktad›r.Merkez amac›n› gerçeklefltirmek için,araflt›rmalar yapmakta, uzman deste¤i

Turkish Economic and Social StudiesFoundation (TESEV)

Established in 1994, the Turkish Economicand Social Studies Foundation (TESEV) is anIstanbul-based, nongovernmental think tanksupported by private sector funding fromTurkey and abroad. TESEV’s roots date backto the Economic and Social StudiesConference Board (ESSCB), which wasfounded in 1961 by late Dr. Nejat Eczac›bafl›, aprominent businessman and philanthropist.Since its establishment TESEV expanded itsresearch and agenda range to include a moreactive interest in international affairs, with aparticular focus on Turkey-EU relations.TESEV conducts research and advocacyactivities on democratization, foreignpolitics, good governance and regionaleconomic and security questions.

TESEV hakk›nda daha ayr›nt›l› bilgi için/Formore information on TESEV:www.tesev.org.tr

Geneva Centre for the DemocraticControl of Armed Forces (DCAF)

The Geneva Centre for the DemocraticControl of Armed Forces (DCAF) wasestablished in October 2000 on the initiativeof the Swiss government. DCAF’s FoundationCouncil is made up of 45 governmentsincluding Switzerland, 40 other Euro-Atlantic States, 3 African States, and theCanton of Geneva. The Centre’s mission is toencourage and support States and non-Stategoverned institutions in their efforts tostrengthen democratic and civilian oversightof armed and security forces, and to promotesecurity sector reform in accordance withdemocratic standards. The Republic ofTurkey became a member on November20th, 2003.

DCAF hakk›nda daha ayr›nt›l› bilgi için / Formore information on DCAF: www.dcaf.ch

TESEV, DCAF ve PAB HAKKINDA On TESEV, DCAF and IPU

125

vermekte ve uygulama çal›flmalar›na destekvermektedir.

Parlamentolararas› Birlik - PAB

1889 y›l›nda egemen devletlerinparlamentolar›n› biraraya getirmek üzerekuruldu. PAB / IPU’nun temel amac›parlamentolararas› diyalog ve iflbirli¤inigelifltirmek ve temsili demokrasinin bütünkurum ve kurulufllar›yla yerleflmesinisa¤lamakt›r. Osmanl› Devleti Meclis-iMebusan’› 1910 y›l›nda PAB / IPU’ya üyeolmufl, TBMM de bu üyeli¤i 1980 y›l›na dekdevam ettirmifltir. TBMM üyeli¤i 1984y›l›nda yenilenmifltir. Halen 130’un üstündeparlamento PAB/IPU üyesidir.

Interparliamentary Union-IPU

The IPU is the international organization ofParliaments of sovereign States. It wasestablished in 1889. The Union is the focalpoint for world-wide parliamentary dialogueand works for peace and co-operation amongpeoples and for the firm establishment ofrepresentative democracy. Ottoman Assemblybecame a member of IPU in 1910, and theTurkish Grand National Assembly (TGNA)carried on this membership until 1980.TGNA’s IPU membership was renewed in1984. Currenlty over 130 parliaments holdmembership for the IPU.

IPU hakk›nda daha ayr›nt›l› bilgi için / Formore information on IPU: www.ipu.org

126

“DCAF-TESEV Güvenlik Sektörü Çal›flmalar›Kitap Dizisi”nin (SSSS) amac›, uluslararas› vekarfl›laflt›rmal› araflt›rmalar› Türkiye’desunarak tart›flmaya açmak ve ülkemizdeyap›lan çal›flmalar› dünya ile paylaflmakt›r.Tüm kitaplar, Türkçe ve ‹ngilizce olarakyay›mlanacakt›r.

Uluslararas› Yay›n Dan›flma Kurulu:

Dr. Ümit Cizre,Bilkent Üniversitesi, Ankara

Dr. Philipp Fluri,DCAF, Cenevre ve Brüksel

Volkan Aytar, TESEV, Istanbul

Dr. ‹brahim Cerrah, Polis Akademisi, Ankara

Dr. Hasan Ersel, Sabanc› Üniversitesi, Istanbul

Dr. Ümit Kardafl, ‹stanbul

Dr. Gencer Özcan, Y›ld›z Teknik Üniversitesi, Istanbul

Dr. Serhat Güvenç,Bilgi Üniversitesi, Istanbul

Eduard Soler i Lecha, CIDOB, Barcelona

Dr. Hans Born, DCAF, Cenevre ve Avrupa Ordu ve ToplumAraflt›rma Grubu, Londra

Diziden yay›mlanacak kitaplar:

SSSS- 1:Güvenlik Sektöründe DemokratikGözetim: Türkiye ve Dünya, Volkan Aytar (der.)

1. Bask›: fiubat 2005; Gözden Geçirilmifl veGeniflletilmifl 2. Bask›: Mart 2006

The “DCAF - TESEV Series in Security SectorStudies” (SSSS) aims to introduceinternational and comparative studies toTurkey, as well as, present for debateemergent research coming out of Turkey. Allbooks are planned to be both in Turkish andEnglish.

International Advisory Board:

Dr. Ümit Cizre, Bilkent University, Ankara

Dr. Philipp Fluri, DCAF, Geneva & Brussels

Volkan Aytar, TESEV, Istanbul

Dr. ‹brahim Cerrah,Police Academy, Ankara

Dr. Hasan Ersel, Sabanc› University, Istanbul

Dr. Ümit Kardafl, Istanbul

Dr. Gencer Özcan, Y›ld›z Technical University, Istanbul

Dr. Serhat Güvenç, Bilgi University, Istanbul

Eduard Soler i Lecha, CIDOB, Barcelona

Dr. Hans Born, DCAF, Geneva & European Research Groupon Military & Society, London

Publications under this series include:

SSSS-1:Democratic Oversight of the SecuritySector: Turkey & the World,Volkan Aytar (ed.)

1st Edition: February 2005;

2nd Edition: March 2006

DCAF - TESEV Güvenlik SektörüÇal›flmalar› Kitap Dizisi:

DCAF - TESEV Series in SecuritySector Studies:

127

SSSS-Özel Yay›n:Almanak-Türkiye-2005: GüvenlikSektörü ve Demokratik Gözetim, ÜmitCizre (der.) Nisan 2006

SSSS-2:Bat› Balkanlar’da Güvenlik SektörüReformu, Marina Caparini, Nisan 2006

SSSS-3:Avrupa Konseyi Polis Eti¤i Kurallar› veTürkiye Güvenlik Personelinde MeslekiSosyalleflme, ‹brahim Cerrah, Nisan 2006

SSSS-4Türkiye ve Avrupa Güvenlik SektörüYönetiflimi, Ümit Cizre & ‹brahim Cerrah(der.), May›s 2006

Ayr›nt›l› bilgi için:http://www.tesev.org.tr/etkinlik/dcaf_anasayfa.php

Volkan Aytar Demokratikleflme Program›Tel: +90-212-292 8903 (dahili 122)volkan@tesev.org.tr

Z. Selen ArtanGüvenlik Sektörü Proje Asistan›Demokratikleflme Program›Tel: +90-212-292 8903Faks: +90-212-292 9841selen@tesev.org.tr

SSSS-Special Edition:Almanac-Turkey-2005: Security Sector & Democratic Oversight,Ümit Cizre (ed.), April 2006

SSSS-2:Security Sector Reform in the WesternBalkans, Marina Caparini, April 2006

SSSS-3:European Council’s Police Code of Ethics& the Impact of Vocational Socializationon Work Ethics Among the SecurityForces in Turkey, Ibrahim Cerrah, April2006

SSSS-4Turkey and the European Security SectorGovernance, Ümit Cizre & Ibrahim Cerrah(eds.), May 2006

For further information visit:http://www.tesev.org.tr/eng/events/democ_hor.php

Or contact:Volkan Aytar Democratization ProgramPhone: +90-212-292 8903 (ext. 122)volkan@tesev.org.tr

Z. Selen ArtanSecurity Sector Project AssistantDemocratization ProgramPhone: +90-212-292 8903Fax: +90-212-292 9841selen@tesev.org.tr

128