gender disparity and personality, psychological and social...

Copyright © 2020 Pajouhan Scientific Journal. This is an open-access article distributed under the terms of the Creative Commons

Attribution-NonCommercial 4.0 International License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits copy and redistribute

the material just in noncommercial usages, provided the original work is properly cite.

Pajouhan Scientific Journal

Volume 18, Issue 3, Spring 2020, Pages: 34-45

: 10.29252/psj.18.3.34

Gender Disparity and Personality, Psychological and Social

Factors Affecting it Among People with Gender Identity Disorder

Awaiting Gender Change

Narges Zamani (PhD)1,* , Saeed Zamani (MSc)2, Ebrahim Rajaeian (MSc)3, Reza

Barzegar Mohamadi (MSc)4

1 PhD in Health Psychology, Department of Psychology, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran 2 MSc in Clinical Psychology, Department of Psychology, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran 3 MSc of Management, Department of Management, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran 4 MSc of Psychology, Department of Psychology, payame nor, Karaj, Iran

* Corresponding Author: Narges Zamani, PhD in Health Psychology, Department of Psychology, Hamedan Branch, Islamic

Azad University, Hamedan, Iran. Email: [email protected]

Abstract

Background and Objective: Gender identity disorder is a strong and

continuous tendency of the patient to be in the opposite sex role and status.

Therefore, this study was conducted to investigate the gender identity

disorder and its personality, psychological and social factors in patients

with gender identity disorder while awaiting gender change.

Materials and Methods: In this cross-sectional study, 17 adolescents

were selected using purposive sampling method and the Multi-faceted

Personality Questionnaire of the University of Minnesota, McKinley,

Yang's maladaptive schema form, Yang's schema mentalities questionnaire,

the role of Yang Ray's extreme compensation, and Yang Ray's avoidance

were answered and finally, the analytical model of personality,

psychological and social factors affecting sexual identity disorder was

drawn.

Results: The results showed that the mean score of sexual identity disorder

was 80.29% (4.1 out of 5 points) indicating high level of gender identity

disorder among the respondents. Finally, the research variables predicted

about 30% of social variables, about 20% of personality variables and 14%

of psychological factors among participants.

Conclusion: According to the results, it can be hoped that by identifying

families and individuals through formal and informal sources about

influencing factors (including labeling, correcting sexual education

principles, and controlling non-homosexual peer relationships), they can

reduce and treat the condition. Gender identity disorder helped.

Keywords: Gender Identity; Gender Role and Attributes; Maladaptive

Schemas; Schematic Subjectivity; Extreme Compensation

Received: 13/11/2019

Accepted: 27/12/2019

How to Cite this Article:

Zamani N, Zamani S, Rajaeian

E, Barzegar Mohamadi R.

Gender Disparity and Perso-

nality, Psychological and Social

Factors Affecting it Among

People with Gender Identity

Disorder Awaiting Gender

Change. Pajouhan Scientific

Journal. 2020; 18(3): 34-45.

DOI: 10.29252/psj.18.3.34

Original Article

Dow

nloa

ded

from

psj

.um

sha.

ac.ir

at 5

:22

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ne 2

7th

2021

[

DO

I: 10

.292

52/p

sj.1

8.3.

34 ]

http://psj.umsha.ac.ir/article-1-568-fa.htmlhttp://dx.doi.org/10.29252/psj.18.3.34

33 8311بهار ، 3 ، شماره81، دوره علمی پژوهانمجله

: 10.29252/psj.18.3.34

دیسفوریای جنسیتی و عوامل شخصیتی، روانی و اجتماعی موثر بر آن در بین مبتالیان به جنسی در انتظار تغییر جنسیت اختالل هویت

4، رضا برزگر محمدی3، ابراهیم رجائیان2، سعید زمانی*،8نرگس زمانی همدان، ایران همدان، واحد آزاد اسالمی، دانشگاه ی،روانشناس گروه دکتری تخصصی روانشناسی سالمت، 1 همدان، ایران همدان، واحد آزاد اسالمی، دانشگاه روانشناسی، گروه کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، 2 اصفهان، ایران اصفهان )خوراسگان(، واحد آزاد اسالمی، دانشگاه مدیریت، گروه ارشد، کارشناسی 3 مرکز کرج، ایران پیام نور دانشگاه روانشناسی، روهگ کارشناسی ارشد روانشناسی، 4

.همدان، ایران همدان، واحد آزاد اسالمی، دانشگاه روانشناسی، گروه نرگس زمانی، دکتری تخصصی روانشناسی سالمت، * نویسنده مسئول: [email protected]ایمیل:

23/11/1331 تاریخ دریافت مقاله: 11/12/1331 تاریخ پذیرش مقاله:

چکیده جنس وضعیت و نقش در گرفتن قرار برای بیمار مستمر و قوی تمایل جنسیهویت اختالل سابقه و هدف:

لذا این پژوهش با هدف بررسی اختالل هویت جنسی و عوامل شخصیتی، روانی و اجتماعی موثر است مقابل نسیت انجام شد.جنسی در انتظار تغییر ج بر آن در بین مبتالیان به اختالل هویت

بود که از بین مبتالیان به اختالل مقطعی پیمایشی پژوهش این در تحقیق روش ها:مواد و روشنوجوان به عنوان گروه 11هویت جنسی مراجعه کننده به کلینیک با استفاده از نمونه گیری هدفمند

ک کین لی، فرم طرحواره سوتا ممینه دانشگاه شخصیت نمونه انتخاب شدند و به پرسشنامه چندوجهیای یانگ، نقش جبران افراطی یانگ رای و اجتناب یانگ های طرحوارهناسازگار یانگ، پرسشنامه ذهنیت

هویت اختالل بر شخصیتی، روانی و اجتماعی موثر عوامل تحلیلی رای پاسخ دادند و در نهایت مدل جنسی ترسیم شد.

5از 1/4درصد ) 23/11برابر با پاسخگویان جنسی هویت لاختال میانگین که داد نشان نتایج ها:یافته بود. در نهایت اینکه متغیرهای پاسخگویان بین در جنسی هویت اختالل باالی نمره( بود که بیانگر سطح

درصد 14درصد متغیرهای شخصیتی و 21درصد در متغیر اجتماعی، حدود 31میزان حدود به تحقیق کنند.می بینیدر بین شرکت کنندگان پیش را جنسی هویت لاختال عوامل روانی، تغییرات

طریق از ها و افراد مبتالتوان امیدوار بود که با آشنا سازی خانوادهطبق نتایج تحقیق می گیری:نتیجه تربیت اصول تصحیح زنی، برچسب جمله تاثیرگذار)از عوامل با ارتباط در غیررسمی و رسمی منابع

جنسیتی هویت اختالل وضعیت درمان و کاهش غیرهمنجس( به همساالن اب روابط و کنترل جنسی کرد. کمک

نقشش ؛ایهای طرحوارهذهنیت ؛های ناسازگارطرحواره ؛نقش و صفات جنسیتی ؛جنسیهویت واژگان کلیدی: جبران افراطی

علوم دانشگاه یبرا نشر حقوق یتمام .است محفوظ همدان یپزشک

مقدمه

ی بندی متن بازنگری شدهتی در طبقهنارضایتی جنسیویرایش چهارم کتابچه تشخیصی و آماری اختالالت روانی

جزو اختالالت جنسی و اختالالت [1]انجمن روانپزشکی آمریکا بندی هویت جنسی قرار داشت، اما در ویرایش پنجم طبقه

شود. به ، یک طبقه مجزا محسوب می[2]روانشناسی آمریکا ریاس جنسیتی یعنی نارضایتی یا کشمکش با طور کلی، دیسفو

دهند، تا جنس بیولوژیک و جنسیتی که از بدو تولد به انسان میشود. جنس و جنسیت جایی که فرد به مشکل بالینی دچار می

ای دارند، در واقع جنس به بدن و در روانشناسی تفاوت ویژهبیولوژیک بدن مرتبط است و جنسیت فرد را جامعه تعریف

کند و اولین قدم برای ایجاد هویت جنسیتی پوشش و نام میکه جنس و جنسیت با هم همخوانی افراد است و هنگامی

پژوهشیمقاله

Dow

nloa

ded

from

psj

.um

sha.

ac.ir

at 5

:22

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ne 2

7th

2021

[

DO

I: 10

.292

52/p

sj.1

8.3.

34 ]


8311بهار ، 3 ، شماره81، دوره علمی پژوهانمجله 33

یاجتماع و یروان ،یتیشخص عوامل و یتیجنس یایسفورید

.[3]شود نداشته باشد فرد دچار نارضایتی جنسیتی میبرای اکثر افراد هویت جنسی یک واقعیت عادی و جا افتاده است. آنها جنسی را که با آن دنیا آمده اند را زیر سوال

دهند. برند و رفتار به شیوه جنس متولد شده را انجام میینمرسد که هویت جنسیتی تا آخر عمر تعیین شده به نظر می

اندیشند، عمل است البته تا وقتی که انسان ها مطابق با آن میپوشند اما بعضی افراد به نارضایتی کنند و لباس میمی

ند و احساس شوجنسیتی یا نارضایتی از جنسیت خود دچار میخالف جنس بیولوژیک کنند که هویت جنسیتی آنها می

اند. در چنین شرایطی آنهاست، جنسی که با آن به دنیا آمدهشوند که از لحاظ فیزیکی به شکل مرد یا زن افراد متوجه می

توانند این باور را کنار بگذارند که در کنند اما نمیرشد میلف تعلق دارند، این حالت ورای این ظاهر فیزیکی به جنس مخا

های جنس مخالف را ممکن است باعث شود که آنها لباسهایی بپوشند یا حتی به دنبال عمل جراحی بروند یا هورمون

مصرف کنند تا خصوصیات فیزیکی جنس مخالف را به دست . وقتی این نوع نارضایتی از جنسیت خود مشکل [4]آوردند ی و شغلی فرد اختالل ایجاد شوند و در عملکرد اجتماعساز می

کند، ممکن است فرد رسما مبتال به نارضایتی جنسیتی می اعالم شود.

این پدیده در ویرایش چهارم کتابچه تشخیصی و آماری هویت اختالل [2]اختالالت روانی انجمن روانپزشکی آمریکا

ها اعتراض از سوی افراد به جنسی نام داشت اما بعد از سال 2113ها، انجمن روانپزشکی آمریکا در سال جامعه ترانس

تصمیم گرفت نام آن به نارضایتی جنسیتی تغییر دهد. اعضای این جامعه معتقدند که اصطالح اختالل هویت جنسیتی تحقیرآمیز است در عوض بهتر است یک تشخیص پزشکی

زند انتخاب شود. گذاشتن یک دیگری که برچسب کمتری میهای بیمه و سایر اشخاص و تشخیص پزشکی به شرکت

دهد تا هزینه درمان و جراحی تغییر نهادهای ثالث اجازه میجنسیت را متقبل شوند و این تشخیص پزشکی به مردم نشان

اجتماعی همراه این اختالل ربطی -دهد که مشکالت روانیمیبه بیماری روانی ندارد بلکه صرفا به نارضایتی فرد از ظاهر

.[5]هستند فیزیکی خود مرتبط شود که دارای هویت به افرادی گفته می تَراجشِنسی،

جنسیتی متناقض هستند و ممکن است فرد اعضای جنسی اش زنانه باشد که شخصیت جنسیتیمردانه داشته باشد در حالی

. این تضاد ممکن است در ذهن، رفتار خصوصی [1]یا برعکس طالح برای و یا رفتار اجتماعی مشخص باشد. تراجنسی یک اص

شناسایی افرادی است که دارای هویت جنسیتی متناقض خویش هستند و یا تطبیق فرهنگی درستی با هویت جسمی

. در واقع، تراجنسی فردی است که تشخیص روانی [6]ندارند های جنسی زمان تولدش متفاوت خود فرد از جنسیتش با اندام

پیوستن به است و عالقه شدید برای طی کردن مراحل تغییر و

تواند شامل هورمون جنس مخالف را دارند. این مراحل میدرمانی، تغییر در رفتار اجتماعی، پوشش و یا جراحی تغییر

تواند باعث خودکشی جنسیت باشد عدم دسترسی به درمان می .[3]ها شود ترا جنسیشود هایی گفته میها و دگرجنس گونهبه تراجنسی ترامَرد

اند ولی در بااندام جنسی زنانه به دنیا آمده که در زمان تولدشوند. واژه تراجنسی زن به جامعه به عنوان یک مرد شناخته می

توان به جای دگرجنس گونه زن به مرد به کار برد، مرد را نمیشود و این دو کلمه را به اگرچه معموالً این اشتباه انجام می

از آنجا است که برند. تفاوت این دو کلمهجای هم به کار میهای زن به مرد تنها براساس رفتار اجتماعی به گونهدگرجنس

های زن به شوند ولی در تراجنسیعنوان یک مرد شناخته میهای جنسی نیز مرد ممکن است با جراحی تغییر جنسیت اندامهای زن به مرد به شکل مردان تبدیل شود. دگرجنس گونه

.[1]دهند انجام نمیمعموالً جراحی تغییر جنسیت را ها و دگرجنس ( به تراجنسیMTF یا ام تو اف ) تَرازَن

شود که در زمان تولد با اندام جنسی هایی گفته میگونهاند ولی در جامعه به عنوان یک زن شناخته مردانه متولد شده

توان به جای شوند. دگرجنس گونه مرد به زن را نمیمیکرد البته این اشتباه رایج است و تراجنسی مرد به زن استفاده

کنند. این معموالً اکثر افراد این دو را به جای هم استفاده میهای مرد به زن در هنگام تفاوت از آنجا است که تراجنسی

اند ولی بر اساس تولد با اندام جنسی مردانه متولد شدهتشخیص جامعه و رفتارهای اجتماعی به عنوان یک زن

و این افراد معموالً مراحلی را برای تغییر شوندشناخته میشود دهند که به آن مراحل تغییر گفته میجنسیت انجام می

اما دگرجنس گونه مرد به زن یک اصطالح گسترده است که شود که در هنگام تولد به عنوان مرد به تمام افرادی گفته می

شونداند اما در جامعه به عنوان زن شناخته میشناخته شدهها را نیز در بر بگیرد لزوماً جراحی تغییر تواند تراجنسیکه می

گونه مرد دهند. دگرجنسجنسیت و مراحل تغییر را انجام نمیها، جنسیت پوشها، مبدلتواند شامل درگ کوئینبه زن می

.[1]ها باشد عجیب و یا دوجنسیهدر زمینه شیوع اختالل هویت جنسی آمار دقیقی در دست

تر است، به شایع رسد در میان مرداناما به نظر مینیست، طوری که در مردان یک در سی هزار و در زنان یک در صد هزار

هزار نفر 111نفر در هر 6. بر طبق آمار [3]گزارش شده است . پزشکی [11]باشند در دنیا مبتال به اختالل هویت جنسی می

که آمار قانونی کشور در گزارش خود اعالم کرده است 4511افراد دارای اختالل هویت جنسی در ایران حدود رسمی .[11]باشد نفر می

های گران با نقششناسی، سازگاری کنشاز منظر جامعهای برخوردار است و در صورت عدم از اهمیت ویژه اجتماعی

انطباق و سازگاری، پیامدها و مشکالت زیادی برای این افراد

Dow

nloa

ded

from

psj

.um

sha.

ac.ir

at 5

:22

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ne 2

7th

2021

[

DO

I: 10

.292

52/p

sj.1

8.3.

34 ]



انو همکار زمانی

ارتباط مشکالتی نظیر افسردگی، در این .[12]شودایجاد میگیری، خودکشی، کم رنگ شدن روابط بین انزوا و گوشه

اعتمادی، طرد شدن از دوستان، آشنایان و فامیل، بروز بیخانواده و کاهش احساس امنیت افراد و در سطوح سازمانی مسائلی نظیر پایین آمدن روحیه کار گروهی و همدلی و از همه

باشد، در سطح کالن تاثیرات ست دادن شغل میتر از دمهمهای اجتماعی، کاهش سرمایه اجتماعی، منفی نظیر ناسازگاری

تنزل کیفیت زندگی، کاهش احساس رضایت از زندگی و های قابل و ایجاد تعارض در جامعه از دیگر آسیبشادکامی

توجه در میان افراد دارای اختالل هویتی در دوران کودکی و است. نوجوانی

علل نارضایتی جنسیتی و نارضایتی از جنسیت مشکلی دهد که یابد و نشان میها ادامه میاست که در بسیار افراد مدت

اهمیت نیستند. اما در مورد کشف های آن ساده و بیعلتهای این مشکل، تحقیقات زیادی صورت نگرفته است و علت

ان مبتال بعضی عوامل خطر شناسایی شده است، بعضی از مردکردند که در کودکی از پدران به دور مانده اند و بعضی اعالم می

اند که در کودکی از آنها سواستفاده جنسی شده زنان اعالم کردههای کودکی در همه افراد مبتال به است اما اینگونه تجربه

اختالل هویت جنسی عمومیت ندارد. همچنین، نمیتوان گفت ضایتی جنسیتی این است که والدین که علت به وجود آمدن نار

هایی کنند به شیوهو سایر اعضای خانواده کودکان را مجبور میمتعلق به جنس مخالف رفتار کنندلی در رابطه از مهمترین علت

.[2]ها میتوان به اختالل هویت جنسی اشاره کرد با احساس هویت را هماهنگی ادراکی فرد از خویشتن

گیری آن به و شکل [13]کنند تعریف میادراک دیگران از او صورت یک سازه و ساختار اجتماعی شروانی است که باعث

ترین یکی از مهم .[14]شودجدایی و افتراق فرد از سایرین میاست که طی فرآیند وجوه هویت انسانی، هویت جنسی

گیرد. شکل میو غیررسمیپذیری در قالب نهادهای رسمیجامعهپذیری اعضای جامعه الگوهای ادراکی، د جامعهدر خالل فرآین

عاطفی و رفتاری مربوط به جنس خود را فراگرفته و درونی آمیز این فرآیند موجب طی کردن موفقیت سازند.می

.[15]گردد گیری یک هویت جنسی سازگار با جامعه میشکلشناسی نیز بر اهمیت فرایند در رویکردهای جامعه

ید و آموزش در یادگیری نقش جنسیتی و پذیری، تقلجامعهتحکم هویت جنسیتی تاکید شده است، در این خصوص

توان از نظریه نقش جنسیتی پارسونز، نظریه نقش اقتصادی، میپذیری نقش جنسیتی نام برد ای و نظریه جامعهنظریه شبکه

هایی که در تبیین اختالل هویت جنسی . از دیگر تئوری[16]های یادگیری اجتماعی است، در واقع دارد تئوری کارایی فراوانی

های جنسیتی و به دنبال آن با توجه به این نظریه، وجود تفاوترفتارهای نابرابر با زنان بیش از هر چیز به نوع تمایل افراد به

کنند، باز یکدیگر و محیط اجتماعی که در آن زندگی می

( از زمره Bandura & Waltersگردد. بندورا و والترز )میکسانی هستند که در قالب تئوری یادگیری اجتماعی به موضوع یادگیری رفتارهای اجتماعی و شرایط موثر در یادگیری

کوشند به فرزندانشان اند، آنها معتقدند که مردم میپرداختهرفتارهایی را بیاموزند که مورد تایید بیشتر افراد جامعه باشد.

گیرند نه می اعی مورد پذیرش قراررفتارهایی که از لحاظ اجتمتنها در هر فرهنگی با هم تفاوت دارند بلکه در هر گروهی در

ی مهم این است درون یک فرهنگ خاص نیز تفاوت دارند.نکتهکه یادگیری اجتماعی تنها یک رشته رفتار جامعه پسند را

آموزد که چه رفتارهایی در چه می شود بلکه به ماشامل نمی .[11]نیستند ورد پذیرششرایطی م

است که در قالب نظریه یادگیری از کسانی [11]ساترلند کند که افراد به این اجتماعی به ارائه نظر پرداخته و بیان می

های انحرافی شوند که تعداد و شدت ارتباطرفتار میعلت کجهای غیرانحرافی است و هرچه میزان، شدت آنها بیشتر از ارتباط

خاصی بیشتر باشد احتمال انجام رفتارهای د با گروهو تماس فرشود. دیدگاه متناسب با آن گروه ویژه از سوی فرد بیشتر می

کنش متقابل نمادین )تئوری جرج هربرت مید و نظریه خود سان هورتن کولی ( و برچسب زنی نیز با توجه به تاکید آینه

یری گها و رویکردهای دیگران در شکلقضاوت تاثیر برها، در تبیین اختالل هویت جنسی موثر و رشد کنش رفتارها

. بر اساس آنچه مطرح شد و بنا به ضرورت [13]باشند میدر نظر مطالعه و پژوهش بیشتر در ارتباط با موضوع تحقیق،

های ناسازگار، جنسی، طرحوارهداریم، ضمن بررسی میزان هویت 4طی و اجتناب ای، نقش جبران افراهای طرحوارهذهنیت

اجتماعی موثر بر شدت -نوجوان ترنس، به بررسی عوامل روانی اختالل هویت جنسی در میان افراد نمونه بپردازیم.

هامواد و روشروش مورد استفاده در پژوهش حاضر پیمایشی، به لحاظ

است. واحد مولفه زمان از نوع مقطعی و از نظر هدف کاربردی و تحقیق در سطح توصیف و تبیین تحلیل در سطح فرد است

عوامل روانی، شخصیتی و عوامل اجتماعی موثر بر متغیر جامعه آماری این وابسته )اختالل هویت جنسی( انجام شد.

تحقیق شامل کلیه نوجوانان با درجات مختلف دارای اختالل به کلینیک 1331جنسی بود که در بهار و تابستان هویت

اند. با تان همدان مراجعه نمودهرونشناختی خصوصی در استوجه به انتخاب گروه نمونه به صورت هدفمند از بین افراد

نفر داوطلب شرکت 11مراجعه کننده به کلینیک روانشناختی های شمول و حذف در این پژوهش بودند که با توجه به مالک

های ورود به پژوهش عبارت بود پژوهش انتخاب شدند. مالک( ساکن استان همدان )به 2سال؛ 11تا 14 ( نوجوان1از،

( گرفتن 3دلیل دسترسی داشتن به افراد مورد بررسی(؛ تشخیص اختالل هویت جنسی از روانپزشک و معیارهای خروج

Dow

nloa

ded

from

psj

.um

sha.

ac.ir

at 5

:22

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ne 2

7th

2021

[

DO

I: 10

.292

52/p

sj.1

8.3.

34 ]




پیگیری همزمان با پژوهش از پزشکی قانونی و مراجع قانونی برای تغییر جنسیت. در طی مدت انجام مداخله دچار مشکالت

جانی ناگهانی مانند قطع ارتباط با دوستان، مرگ عاطفی و هیاعضای خانواده کنترل شد. اطالعات افراد در پژوهش محرمانه و بدون نام، و طبق معاهده ی اخالقی انجمن روانپزشکی

آمریکا انجام گرفت. پس از تشریح اهداف پژوهش و قدردانی از مشارکت

جنسی هویت اللاخت استاندارد ها، پرسشنامهبیماران آزمودنی (، فرم کوتاه پرسشنامه چندوجهی1331بیانی ) و بهروان

(، فرم کوتاه 1343سوتا مک کین لی )مینه دانشگاه شخصیتهای (، پرسشنامه ذهنیت2115طرحواره ناسازگار یانگ )

(، پرسشنامه نقش جبران افراطی یانک 2111ای یانگ )طرحواره ( تکمیل شد.1334)( و پرسشنامه اجتناب یانگ رای 2111)

به منظور سنجش اختالل هویت جنسیتی و عوامل اجتماعی موثر بر آن از ابزار پرسشنامه استاندارد اختالل هویت

راهنمای آماری و تشخیص جنسی منتشر شده توسطبیانی در های ذهنی استفاده شد که توسط بهروان وناهنجاری

نامه به سازی شده است. پرسشایران بومی در 1331سال ها با طیف لیکرت پنج صورت ساختارمند تهیه شده و سازه

دارای چهل و یک گویه ای سنجیده شده است. این ابزاردرجهی اختالل ی اول جهت سنجش ابعاد سه گانهاست. شانزده گویه

هویت جنسی )بعد عاطفی پنج گونه، بعد ادراکی پنج گویه و های نجش سازهجهت س بعد رفتاری شش گویه( و مابقی

مختلف عوامل اجتمایی موثر بر اختالل هویت جنسی در نظر . در این تحقیق به منظور بررسی دقیق [21]گرفته شده است

اعتبار پرسشنامه از اعتبار سازه و تعیین عوامل این مقیاس، آزمون تحلیل عامل با روش چرخش واریماکس انجام گرفته

34/51 های پرسشنامهملاست. در مجموع نتایج نشان داد، عا(. همچنین به KMO= 343/1ها را تبیین کردند )واریانس نمره

ها انجام منظور تعیین پایایی در دفعات آزمون مقایسه میانگینهای مربوطه از ثبات درونی شد. نتایج نشان داده که مقیاس

های مورد سنجش در مورد مناسبی برخوردار بود. ابعاد و گویه( 1ل هویت جنسی و پایایی آن عبارت بود از: متغیر اختال

؛ احساس رضایت از کنش اجتماعی 11/1اختالل هویت جنسی ؛ اختالل در فرآیند جامعه پذیری 13/1با همساالن همجنس

؛ دریافت برچسب اجتماعی جنس مخالف از سوی دیگران 11/1؛ میزان روابط فرد در کودکی با همساالن غیر همجنس 16/1؛ 13/1ایل والدین به جنسیت مشخصی از فرزندان ؛ تم14/1

11/1درجه ی مدارای والدین با رفتار نابهنجار جنسی کودک با ها باالتر و ضریب آلفای به دست آمده ابزار برای هر یک از حیطه

بود. 16/1از از افراد این اجتماعی -روانی وضعیت بررسی برای

فرم MMPIتا سومینه دانشگاه شخصیت چندوجهی پرسشنامهشد که یکی از مهمترین و معتبرترین آزمونها در استفاده کوتاه،

و مک هثوی توسط که پرسشنامه است. این زمینه شخصیتدر فرم این آزمون شده است؛ ارائه 1343 سال در لی کین

سوال است که مربوط به مسائل 561اصلی خود دارای ا ، کلینیکها و مراکز و در بیمارستانه اختالالت روانی شخصیتی و

این ای قرار گرفت و پایاییبهداشت روانی مورد استفاده گسترده جامعة در آن اعتبار و صدم 14( تا ma) 11 دامنة در مقیاس .[21]باشد می درصد 11 بهنجار در جامعة و 11 بیماران

(: 2115سوالی طرحواره ناسازگار یانگ ) 15فرم کوتاه ، توسط یانگ برای (YSQ)واره ها نسخه اصلی پرسشنامه طرح

( ساخته شده 1334اندازه گیری طرحواره های ناسازگار اولیه )برای (YSQ-SF) است. شکل کوتاه پرسشنامه طرحواره ها

. بر اساس فرم [22]طرحواره ناسازگار اولیه 15اندازه گیری ها عبارتند از: محرومیت اصلی ساخته شد. این طرحواره

ی ثباتی، بی اعتمادی / بدرفتاری، انزوای هیجانی، طرد/ باجتماعی / بیگانگی، نقص/ شرم، شکست، وابستگی/بی کفایتی،

نایافته / گرفتار، پذیری نسبت به بیماری ، خود تحولآسیباطاعت، فداکاری، بازداری هیجانی، معیارهای سرسختانه/ بیش انتقادی، استحقاق / بزرگ منشی و خودکنترلی ناکافی. هر

گذاری تایی نمره6یتم به وسیله مقیاس درجه بندی آ= تقریباً در 2= کامالً در مورد من نادرست است. 1شود)می

= مقداری درست است تا اینکه غلط 3مورد من نادرست است. = تقریباً در 5= اندکی در مورد من درست است. 4باشد.

ت(. = کامالً در مورد من درست اس 6مورد من درست است. بنابراین نمره های این پرسشنامه با جمع نمرات ماده های هر

5آید. به عبارت دیگر هر مقیاس دارای مقیاس به دست میگیرد. ماده است که نوع طرح واره ناسازگاراولیه را اندازه می

های ناسازگار وارهگیری طرحهای اندازهکمینه و بیشینه نمرهنمرة باال حاکی از میزان باالی باشد که می 6تا 1اولیه بین ها است. در ایران عالوه های ناسازگاراولیه در آزمودنیطرح واره

سؤالی( توسط آهی و 15هنجاریابی فرم کوتاه ویرایش اول )فرم انجام شد که در این بررسی اعتبار پرسشنامة [23]بشارت

اخ های ناسازگار اولیه با استفاده از روش آلفای کرونبطرح وارهو 11/1(، در دختران)16/1و 31/1در کل نمونه به ترتیب)

( بود.14/1و 11/1( و در پسران)14/1(: 2111ای یانگ )های طرحوارهپرسشنامه ذهنیت

توسط یانگ 2111ای در سال های طرحوارهپرسشنامه ذهنیتای ساخته ذهنیت طرحواره 14و همکارن به منظور سنجش

ها یا عبارت است از طرح واره ایوارهشد. ذهنیت طرحکه در حال حاضر -سازگار یا ناسازگار -ایعملکردهای طرح واره

اند. در صورتی در سیستم پردازش اطالعات فردی فعال شدهها یا شود که طرح وارهناکارآمد فعال می ایذهنیت طرح واره

به برانگیختگی ای ناسازگارانة خاصی منجرهای مقابلهپاسخهای اجتنابی یا رفتارهای خود های آشفته ساز، پاسخانهیج

ای که کنترل عملکرد فرد را به شوند، به گونه آسب رسان

Dow

nloa

ded

from

psj

.um

sha.

ac.ir

at 5

:22

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ne 2

7th

2021

[

DO

I: 10

.292

52/p

sj.1

8.3.

34 ]




آورند. فرد ممکن است از دست گیرند و او را زیر سلطة خود درای ناکارآمد به ذهنیت دیگری برگردد. وارهیک ذهنیت طرح

ا پاسخ های متفاوتی ها یاین تغییر اتفاق بیفتد، طرح واره اگر .[24]شوند که قبالً نافعال بودند، فعال می

124این پرسشنامه یک ابزار خودگزارشی است که ای درجه 6عبارت دارد و آزمودنی باید در یک مقیاس لیکرت

با هر یک از عبارات را میزان موافقت یا مخالفت خودباشد ها باالترمشخص سازد. هرچه نمرة فرد در این ذهنیت

از انعطاف ناپذیری آن ذهنیت است. بنابراین نمرات حاکیسیستم پردازش اطالعات باال نشانگر حاکمیت آن ذهنیت بر

شوند،ها خیلی زود عوض میاست. از آنجایی که ذهنیتاحتمال دارد که بیمار در جلسات متفاوت در بنابراینمیانگین حال های مختلفی نمرة باال بگیرد. در هرذهنیت

نمرات و انحراف استاندارد آن ذر افراد عادی، افراد مبتال به ( و افراد مبتال به اختالالت I )محور مشکالت بالینی( آورده شده است و عبارت است از: IIشخصیت )محور

پذیر؛ ذهنیت کودک عصبانی؛ ذهنیت ذهنیت کودک آسیبکودک غضبناک؛ ذهنیت کودک تکانشی؛ ذهنیت کودک

نضباط؛ ذهنیت کودک شاد؛ ذهنیت تسلیم شدة مطیع؛ ابیتفاوت؛ تفاوت؛ ذهنیت خودآرامبخش بیذهنیت محافظ بیمنش؛ ذهنیت زورگو و تهاجمی؛ ذهنیت ذهنیت خودبزرگ

گر؛ ذهنیت والد پرتوقع و ذهنیت بزرگسال سالم. والد تنبیه برای این آلفا ضرایب [24]در هنجاریابی اصلی یانگ

به دست 12/1کل مقیاس و برای 13/1تا 11/1ن ها بیمقیاس و مالکی روایی مقیاس دارای این آمد و نشانگر این است

بار نخستین برای نامهباشد. این پرسشمی خوبی اولیه همگرای قرار استفاده مورد [25] و همکاران زمانی توسط ایران، در

مقیاس کل برای را باالیی همسانی درونی پایایی و است گرفته(11/1 =aبین ها مقیاس خرده برای را پایایی متوسطی ( و

به دست آمد. 11/1تا 11/1( : 2111رای )-پرسشنامه نقش جبران افراطی یانگ

1334در سال پرسشنامه نقش جبران افراطی یانگ و رای راهبردهای بررسی به و است سؤال 41ساخته شده است. دارای

در یک مقیاس این سؤاالت پردازد.یم افراطی ای جبرانمقابله سؤال هر شوند.گذاری مینمره ایدرجه 2 تا 1 لیکرت طیف راهبردهای که است مختلف چند طرحواره از زیربنایی دارای

ذهن افراطی، انتقادگرایانه، خوداتکایی رفتار افراطی چونناارزنده رفتار های تکانشگرانه، حد، از بیش خوشبینی وسواسی،

باال گیرند. نمراتمی صورت به طرحواره پاسخ و غیره در سازی در فرد است. در غالب افراطی جبران راهبرد وجود نشان دهنده

به دست 11پرسشنامه این پایایی مطالعه یانگ و رای ضریبو بخشی پور در جامعه ایرانی توسط بایرامی، [26]آمده است

برابر سازی دونیمه طریق از 1332اسماعیلی در سال برآورده گردید. 13/1هنجاریابی و

(: پرسشنامه اجتناب 1334رای )-پرسشنامه اجتناب یانگ 1334در سال توسط یانگ و ریگ (YRAI) یانگ و رای

(YRAI) ساخته شده است. پرسشنامه اجتناب یانگ و ریگراهبرد 14است که به منظور بررسی آیتمی 41یک پرسشنامه

ها دهندگان آیتمطراحی شده است. پاسخای اجتنابی مقابله( نمره 6تا 1ای )درجه 6را بر اساس یک مقیاس

راهبردهای اجتنابی بر اساس این پرسشنامه عبارتند دهند.میاز: فکر نکردن به طور عمد در مورد مسائل ناخوشایند، سوء

افراطی، مصرف مواد، انکار ناخوشی، کنترل و منطقی بودنگزینی گیری و دوریجسمی، گوشه -الئم روانیسرکوب خشم، ع

از مردم، انکار خاطرات، اجتناب از طریق خوابیدن/فقدان انرژی، های مختلف، آرام پرتی از طریق درگیرشدن در فعالیتحواس

های کردن خود، خوردن، خرید کردن، بازداری منفعالنه هیجاناز پرتی منفعل، رؤیاپردازی و اجتناب ناخوشایند، حواس

غالب یدهندهنشان باال . نمرات[21]های ناخوشایند موقعیت پایایی مطالعه یانگ و رای ضریب است. در اجتناب بودن راهبرد

بر ای. در مطالعه[21]به دست آمده است 14/1پرسشنامه این از طریق پرسشنامه این پایایی ضریب ایرانی، روی دانشجویان

. از همبستگی[21]آمد به دست 13/1سازی برابر دونیمه جنسی و مقدار هویت اختالل با تحقیق متغیرهای بین پیرسونشخصیتی، عوامل متغیر تعیین ضریب و همبستگی ضریب

رگرسیون جنسی و ضرایب هویت اختالل و روانی و اجتماعیجنسی پرداختیم و در هویت اختالل و اجتماعی متغیرهای

بر انی و اجتماعی موثرشخصیتی، رو عوامل تحلیلی نهایت مدل جنسی ترسیم شد. هویت اختالل

هایافتهنفر از افراد دارای اختالل هویت 11در این پژوهش تعداد

درصد( 115/64نفر ) 11اند که تعداد جنسی مشارکت کردهدرصد( پسر هستند، جامعه نمونه دارای 234/35نفر ) 1دختر و

ه شرکت کنندگان باشد، همسال می 11تا 14میانگین سنی پژوهش دانش آموز بودند ولی به تازگی یکی از شرکت کنندگان در مدرسه ثبت نام نکرده که در حین انجام این پژوهش راهکارهای الزم ارائه و به مدرسه بازگشت. همه شرکت کنندگان دارای خواهر یا برادر بوده و هیچ کدام تک فرزند

طالق بودند که هر دو با ( درصد فرزند 164/11نفر ) 2نبودند. کردند.خانواده پدر زندگی می

، وضعیت اختالل هویت جنسی در بین شرکت 1جدول دهد که می های توصیفی را نشانکنندگان به لحاظ شاخص

بود که از حد 235/11میانگین اختالل هویت جنسی برابر با سطح باالی اختالل هویت جنسی در وسط باالتر است و بیانگر

گویان است.بین پاسخدر ، 13/13میانگین اختالل هویت جنسی در بعد عاطفی

است که در 13/11و بعد رفتاری برابر 65/11بعد ادراکی برابر

Dow

nloa

ded

from

psj

.um

sha.

ac.ir

at 5

:22

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ne 2

7th

2021

[

DO

I: 10

.292

52/p

sj.1

8.3.

34 ]




همه این ابعاد میانگین باالتر از حد وسط مقیاس است و بیانگر دگانکنن تالل هویت جنسی در بین شرکتسطح باالی اخ

که نمره دهنده این استباشد )منفی بودن شاخص نشانمی اغلب افراد در این ابعاد باالتر از میانگین است(.

میانگین اختالل هویت جنسی در مقیاس هیپوکندری ؛ 16/12؛ مقیاس هیستری 13/14، مقیاس افسردگی 11/12

؛ 34/11؛ مقیاس پارانویا 51/11مقیاس انحراف روانی اجتماعی ؛ مقیاس اسکیزوفرنی 35/15مقیاس پسیکاستنی )ضعف روانی(

است که 32/4؛ مقیاس مانیا )شیدایی خفیف( برابر با 31/16افسردگی، مقیاس انحراف روانی اجتماعی، مقیاس در مقیاس

پسیکاستنی )ضعف روانی( و مقیاس اسکیزوفرنی میانگین باالتر ی اختالالت روانی از حد وسط مقیاس است و بیانگر سطح باال

باشد )منفی بودن شاخص ان میگدر بین شرکت کنندکه نمره اغلب افراد در این ابعاد باالتر از دهنده این استنشان

.(2 جدول) میانگین است( های طرحواره در بین شرکت ، خرده مقیاس3جدول شماره

های توصیفی اختالل هویت جنسیشاخص :8جدول

کشیدگی چولگی انحراف معیار میانگین متغیر -44/1 -614/1 31/1 65/13 اختالل هویت جنسی

-51/1 -651/1 11/1 13/13 بعد عاطفی 465/2 -234/1 31/1 65/11 بعد ادراکی -236/1 -413/1 13/1 13/11 بعد رفتاری

ی بالینی خصوصیات شخصیتی فردهاهای توصیفی مقیاسشاخص :2جدول

کشیدگی چولگی انحراف معیار میانگین MMPIهای بالینی خرده مقیاس 235/1 421/1 13/1 12/ 11 هیپوکندری مقیاس -425/1 -513/1 65/1 13/14 افسردگی مقیاس 614/1 211/1 11/1 16/12 هیستری مقیاس

-311/1 -621/1 11/1 51/11 مقیاس انحراف روانی اجتماعی 165/1 416/1 31/1 34/11 مقیاس پارانویا

-432/1 -614/1 31/1 34/15 مقیاس پسیکاستنی )ضعف روانی( -311/2 -312/1 14/1 31/16 مقیاس اسکیزوفرنی

654/1 336/1 16/1 32/6 مقیاس مانیا )شیدایی خفیف(

های توصیفی طرحواره ناسازگار و ذهنیت طرحواره ایشاخص: 3جدول

میانگین های طرحوارهرده مقیاسخ )انحراف معیار(

های خرده مقیاس کشیدگی چولگی ذهنیت

میانگین )انحراف معیار(

کشیدگی چولگی

21/21 محرومیت هیجانی ± 15/1 32/41 پذیرذهنیت کودک آسیب 321/2 -654/1 ± 43/1 415/1- 312/2- 21/21 طرد/ بی ثباتی ± 11/1 35/43 عصبانی ذهنیت کودک 324/1 -654/1 ± 55/1 541/1- 432/1-

22/23 بی اعتمادی / بدرفتاری ± 31/1 65/33 ذهنیت کودک غضبناک -51/1 -565/1 ± 35/ 451/1- 511/1- 45/11 انزوای اجتماعی / بیگانگی ± 13/1 35/41 ذهنیت کودک تکانشی -232/1 -411/1 ± 361/1 511/1- 532/1-

34/11 نقص/ شرم ± 61/1 32/21 انضباطذهنیت کودک بی -451/1 -651/1 ± 15/1 511/1- 612/1- 32/21 شکست ± 13/1 21/24 ذهنیت کودک شاد -654/2 -244/1 ± 16/1 311/1 412/1

35/11 وابستگی/بی کفایتی ± 42/1 21/34 ذهنیت تسلیم شدة مطیع -214/1 -652/1 ± 11/1 131/1 325/1 21/14 پذیری بیماریآسیب ± 15/1 13/21 تفاوتذهنیت محافظ بی 156/1 215/1 ± 35/1 451/1 211/1

15/11 نایافته / گرفتارخود تحول ± 31/1 32/11 تفاوتخودآرامبخش بی 214/1 -141/1 ± 51/1 145/1- 145/1 35/15 اطاعت ± 35/1 32/24 منشذهنیت خودبزرگ 523/1 -652/1 ± 61/1 211/1 32/2

12/1 فداکاری ± 11/1 32/41 ذهنیت زورگو و تهاجمی 211/1 214/1 ± 13/1 564/1- 142/1- 31/14 بازداری هیجانی ± 32/1 31/21 ذهنیت والد تنبیه گر -344/1 -621/1 ± 32/1 351/1 322/1

41/14 معیارهای سرسختانه/ بیش انتقادی ± 15/1 32/33 ذهنیت والد پرتوقع -321/1 -431/1 ± 43/1 654/1- 652/1- 61/11 بزرگ منشی استحقاق / ± 11/1 32/24 ذهنیت بزرگسال سالم -51/1 -542/1 ± 64/1 116/1 121/1

13/3 خودکنترلی ناکافی ± 45/1 321/1 131/1

Dow

nloa

ded

from

psj

.um

sha.

ac.ir

at 5

:22

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ne 2

7th

2021

[

DO

I: 10

.292

52/p

sj.1

8.3.

34 ]




دهد که می های توصیفی را نشانشاخص کنندگان به لحاظثباتی؛ محرومیت هیجانی ؛ طرد و بی میانگین خرده طرحواره

اعتمادی و بدرفتاری؛ انزوای اجتماعی و بیگانگی؛ نقص و بینایافته؛ اطاعت، بازداری کفایتی؛ خود تحولشرم؛ شکست؛ بی

هیجانی؛ معیارهای سرسختانه و بیش انتقادی؛ استحقاق در طرحواره ها که میانگین نمرات در این نمرات باالتر از سطح

ین است.میانگ پذیرهای ذهنیت، ذهنیت کودک آسیبدر مقیاس

؛ 55/1 ± 35/43ذهنیت کودک عصبانی ؛43/1 ± 32/41 ؛ ذهنیت کودک35/1 ± 65/33ذهنیت کودک غضبناک

؛15/1±32/21انضباط ؛ ذهنیت کودک بی361/1 ± 35/41تکانشی و زورگو ؛ ذهنیت51/1 ± 32/11تفاوتذهنیت خودآرامبخش بی

در 43/1 ± 32/33؛ ذهنیت والد پرتوقع 13/1 ± 32/41تهاجمی باالتر از 116/21ای که کل میانگین نمرات های طرح وارهذهنیت

ست.سطح میانگین اهای نقش جبران افراطی در ، خرده مقیاس4جدول شماره

های توصیفی را بین شرکت کنندگان به لحاظ شاخصدهد که میانگین طرحواره نقص و شرم، بی اعتمادی/ می نشان

بد رفتاری، نقص/شرم/شکست/انزواری اجتماعی، محرومیت هیجانی، رهاشدگی/بی ثباتی/آسیب پذیری منفی گرایی/بدبینی،

سیب پذیری/منفی گرایی/ بدبینی/ معیارهای سرسختانه، آمعیارهای سرسختانه، اطاعت.معیارهای سرسختانه، وابستگی/بی کفایتی، گرفتار/خویشتن تحول نیافته و محرومیت هیجانی

باالتر از میانگین نمرات است.با ، متغیرهای اختالل هویت جنسی6 و 5ول شماره ادر جد

فاده از ضریب همبستگی پیرسون اختالل هویت جنسی را با است مورد بررسی قرار گرفته است.

بینی اختالل هویت جنسی بر اساس متغیرهای برای پیش

های توصیفی نقش جبران و اجتناب افراطیشاخص :4جدولهای نقش خرده مقیاس

بران افراطیج میانگین

های اجتناب افراطیخرده مقیاس کشیدگی چولگی )انحراف معیار( میانگین

کشیدگی چولگی )انحراف معیار(

32/41 طرحواره نقص و شرم ± 43/1 311/1- 331/2- فکرنکردن قصدمندانه به مسائل آشفته

ساز15/3 ± 34/1 411/1- 214/1-

32/41 بی اعتمادی/ بد رفتاری ± 43/1 15/1 سومصرف مواد -325/1 -525/1 ± 21/1 325/1 415/1 نقص/شرم/شکست/انزواری

اجتماعی32/41 ± 43/1 45/6 انکار ناشادی -324/1 -125/2 ± 51/1 324/1 323/1

32/41 محرومیت هیجانی ± 43/1 56/15 عقالنیت و کنترل افراطی -415/1 -415/1 ± 44/1 411/1- 51/1- /آسیب رهاشدگی/بی ثباتی

32/41 پذیری منفی گرایی/بدبینی ± 43/1 65/1 فرونشانی خشم 325/1 -342/1 ± 46/1 145/1- 642/1-

آسیب پذیری/منفی گرایی/ بدبینی/ معیارهای سرسختانه

32/41 ± 43/1 14/11 عالئم روان تنی -51/1 -452/1 ± 31/1 321/1 135/1

32/41 معیارهای سرسختانه ± 43/1 31/1 انکار خاطرات -456/2 145/1 ± 31/1 321/1 324/1 32/41 اطالعت ± 43/1 12/1 انزواگریزی 232/1 214/1 ± 11/1 324/1 415/1

32/41 اطاعت.معیارهای سرسختانه ± 43/1 31/3 اجتناب از طریق خواب آلودگی -324/1 -321/1 ± 41/1 412/1 325/1 32/41 وابستگی/بی کفایتی ± 43/1 21/1 وجه برگردنی از طریق فعالیتت -415/1 -425/1 ± 25/1 125/1 432/1

32/41 گرفتار/خویشتن تحول نیافته ± 43/1 11/6 خودآرام بخشی -364/1 -431/1 ± 31/1 321/1 325/1

32/41 بی ثباتی/اطاعت ± 43/1 بلوکه کردن منفعالنه هیجان های 423/1 241/1 دردسرساز

31/13 ± 43/1 456/1- 415/1-

32/41 ی/استحقاقرهاشدگ ± 43/1 14/3 توجه برگردانی منفعالنه 161/1 142/1 ± 14/1 312/1 654/1

32/41 محرومیت هیجانی ± 43/1 641/1- 325/1 اجتناب از موقیت های آشفته ساز

14/2 ناخوشایند ± 51/1 314/1- 123/1-

های توصیفیهمراه با شاخص ویت جنسیبا اختالل ه همبستگی پیرسون بین متغیرهای اختالل هویت جنسی :3جدول

(Sig (2-tailed انحراف معیار میانگین متغیر مقدار همبستگی

اختالل هویت جنسی 311/1 111/1 65/3 65/14 احساس رضایت از کنش اجتماعی با همساالن همجنس

-31/1 142/1 21/4 13/13 اختالل در فرآیند جامعه پذیری 231/1 111/1 65/3 35/13 خالف از سوی دیگران دریافت برچسب اجتماعی جنس م

164/1 111/1 12/3 34/11 میزان روابط فرد در کودکی با همساالن غیر همجنس 231/1 111/1 62/4 31/14 تمایل والدین به جنسیت مشخصی از فرزندان

-113/1 121/1 11/3 62/13 درجه ی مدارای والدین با رفتار نابهنجار جنسی کودک

Dow

nloa

ded

from

psj

.um

sha.

ac.ir

at 5

:22

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ne 2

7th

2021

[

DO

I: 10

.292

52/p

sj.1

8.3.

34 ]




عوامل اجتماعی )احساس رضایت از کنش اجتماعی با پذیری، میزان همساالن همجنس، اختالل در فرایند جامعه

روابط فرد با همساالن غیرهمجنس، دریافت برچسب اجتماعی خالف از سوی دیگران، تمایل والدین به جنسیت جنس م

مدارای والدین با رفتار نابهنجار مشخصی از فرزندان، درجه جنسی( و عوامل روانی )خصوصیات شخصیتی، طرحواره

ای، نقش جبران افراطی و طرحواره هایناسازگار، ذهنیتاجتناب افراطی( از تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شده

گزارش شده است. 1ج مربوط به آن در جدول است که نتایبرابر عوامل اجتماعی ضریب تعیین 1بر اساس نتایج جدول

به است که نشان دهنده این است که متغیرهای تحقیق 311/1سی را جن درصد تغییرات اختالل هویت 31میزان حدود

241/1کند و ضریب تعیین عوامل روانی برابر بینی میپیشبه است که نشان دهنده این است که متغیرهای عوامل روانی

درصد تغییرات اختالل هویت جنسی را 21میزان حدود کند. همچنین، ضریب تعیین عوامل شخصیتی بینی میپیشی است که نشان دهنده این است که متغیرها 131/1برابر

درصد تغییرات اختالل هویت 14به میزان حدود عوامل روانیدار بودن مدل رگرسیون در کند. معنیبینی میجنسی را پیش

باشد یا توجه به محاسبه شده می (F) جدول باال به وسیله آماره ( که کمتر از خطای پژوهشP= 111/1سطح معناداری )

است مدل رگرسیون معنادار است. ( 15/1)غیرهای وارد شده در معادله رگرسیون که هسته اصلی تحلیل مت

توجه به آمده است. با 1 شماره باشد در جدولرگرسیون میاجتماعی، عوامل روانی و سطح معناداری متغیرهای عوامل

پژوهش از خطای مفروض در ( که کمترP= 111/1شخصیتی )عوامل اجتماعی، عوامل روانی و متغیرهای ( است،15/1)

در مدل معنادار است . شخصیتیاحساس رضایت از کنش اجتماعی این رابطه در مورد متغیر

با همساالن همجنس و دریافت برچسب اجتماعی جنس مخالف عوامل باشد واز سوی دیگران در عوامل اجتماعی معکوس می

طه مستقیم با متغیر روانی، اجتماعی و شخصیتی دیگر رابو با افزایش آنها اختالل هویت اختالل هویت جنسی دارند

. (1شکل ) یابدجنسی نیز افزایش می

های توصیفیهمراه با شاخص همبستگی پیرسون بین متغیرهای تحقیق با اختالل هویت جنسی :3جدول

(Sig (2-tailed انحراف معیار میانگین متغیر مقدار همبستگی

جنسیاختالل هویت -111/1 164/1 35/2 32/11 خصوصیات شخصیتی

425/1 111/1 11/3 35/14 طرحواره ناسازگار 563/1 111/1 54/2 15/16 ایهای طرحوارهذهنیت

354/1 135/1 64/3 35/13 نقش جبران افراطی 415/1 111/1 34/2 32/14 اجتناب افراطی

ر عوامل اجتماعی، روانی و شخصیتی و اختالل هویت جنسیمقدار ضریب همبستگی و ضریب تعیین متغی :3جدول

ضریب همبستگی

ضریب تعیین

ضریب تعیین تعدیل شده

خطای برآورد انحراف استاندارد

آماره تحلیل F واریانس

سطح معناداری

111/1 15/15 15452/13 234/1 311/1 611/1 عوامل اجتماعی 111/1 365/3 1456/11 211/1 241/1 541/1 عوامل روانی

111/1 325/5 4153/4 145/1 131/1 416/1 عوامل شخصیتی

رگرسیون متغیرهای عوامل اجتماعی، روانی و شخصیتی و اختالل هویت جنسی ضرایب: 1جدول سطح معناداری T آماره ضریب بتا انحراف استانداردخطای B ضریب متغیرهای تحقیق

11/1 356/11 1 145/1 65/64 ثابت 11/1 321/2 165/1 246/1 354/1 ل هویت جنسیاختال

11/1 212/1 325/1 311/1 115/1 خصوصیات شخصیتی 11/1 321/2 154/1 325/1 654/1 طرحواره ناسازگار

11/1 324/2 265/1 231/1 514/1 ایهای طرحوارهذهنیت 11/1 352/2 315/1 345/1 342/1 نقش جبران افراطی

11/1 354/3 243/1 456/1 513/1 اجتناب افراطی

Dow

nloa

ded

from

psj

.um

sha.

ac.ir

at 5

:22

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ne 2

7th

2021

[

DO

I: 10

.292

52/p

sj.1

8.3.

34 ]




جنسی هویت اختالل بر اجتماعی، روانی، شخصیتی موثر عوامل تحلیلی مدل :8شکل

بحثفراگرد اجتماعی شدن جنسیت، فراگردی ثابت و کامل

در تشویق افراد به پذیرفتن است، تا حدّی که عموماًشود. این بدان ی جنسیتی آنها، موفّق میهای جامعهتصدیق

شوند، بلکه ما ناست که افراد با یک جنسیتِ خاص متولّد نمیمعمان از زنانگی و مردانگی را های جامعهطور که دیدگاههمان

شویم. هرچند مندمیکنیم، جنسیتدرونی و سپس مجسّم میکه برخی افراد در برابر اجتماعی شدن جنسیتی مقاومت

نسیت، کنند، شدّت و نفوذ تجویزهای اجتماعی برای جمیها، زن و بیشتر مذکّرها، مرد کند که بیشترِ مؤنّثتضمین می

اما همانطورکه در این مقاله مطرح گردید [23]خواهند شد پذیری جنسیتی گاهاً با مشکالتی مواجه است که فرایند جامعه

گردد. ای به نام اختالل هویت جنسیتی میسبب بروز پدیدهکه این اختالل نادر است و ها بیانگر این هستندهرچند پژوهش

شیوع و فراوانی زیادی ندارد اما محققان اهمیت این موضوع را اند. ای مطالعات در این خصوص انجام دادهدرک کرده و پاره

شناسانه و همچنین مطالعات متنوعی در خصوص ابعاد روانانطباق آن با مبانی فقهی و حقوقی در ایران صورت گرفته و

ات نیز در ارتباط با مهمترین عوامل اجتماعی، ای مطالعپارهروانی و شخصیتی تاثیرگذار بر این موضوع و پیامدهای شیوع

این اختالل انجام گرفته است. مطالعه اخیر بر اساس ادبیات و رویکردهای مطرح شده، در

نفر 11نفر از افراد دارای اختالل هویت جنسی ) 11بین درصد( پسر ( بودند 234/35) نفر 1درصد( دختر و 115/64)

سال بودند. همه شرکت 11تا 14که دارای میانگین سنی کنندگان پژوهش دانش آموز بودند ولی به تازگی یکی از شرکت کنندگان در مدرسه ثبت نام نکرده که در حین انجام این پژوهش راهکارهای الزم ارائه و به مدرسه بازگشت. همه شرکت

ر یا برادر بوده و هیچ کدام تک فرزند کنندگان دارای خواه

( درصد فرزند طالق بودند که هر دو با 164/11نفر ) 2نبودند. کردند.خانواده پدر زندگی می

بررسی رابطه بین متغیرهای تحقیق )احساس رضایت از کنش اجتماعی با همساالن هم جنس، اختالل در فرآنید

همساالن غیر جامعه پذیری، میزان روابط فرد در کودکی باهمجنس، دریافت برچسب اجتماعی جنس مخالف از سوی دیگران، تمایل والدین به جنسیت مشخصی از فرزندان و درجه مدارای والدین با رفتار نابهنجار جنسی کودک( با متغیر اختالل هویت جنسی نیز گویای وجود همبستگی بین آنها

بینی میزان باشد، بررسی رگرسیون چندگانه به منظور پیشمیاثرگذاری هریک از این متغیرها بر اختالل هویت جنسی نیز

درصد تبیین 31بیانگر آن بود که این متغیرها با میزان حدود درصد عوامل روانی 25کننده اختالل هویت جنسیتی و حدود

درصد تغییرات شخصیتی اختالل هویت جنسی را 21و حدود کند.بینی میپیش

از این پژوهش با نتایج پژوهش بهروان و نتایج بدست آمدهمطابقت دارد. در پژوهش بهروان و بیانی 1331بیانی در سال

متغیرهای احساس رضایت از کنش اجتماعی با همساالن همجنس و کسب تایید اجتماعی از سوی همساالن همجنس

دار و معکوسی بر اختالل هویت جنسی دارند و رابطه معنیسازی، پذیری، اختالل در همانندر جامعهمتغیرهای اختالل د

میزان تاثیرپذیری از الگوی رفتاری غیرهمجنس و دریافت برچسب اجتماعی جنس مخالف از سوی دیگران به صورت

ی دار و مستقیم با اختالل هویت جنسی دارای رابطهمعنیمعنادار و مثبت هستند. نتیجه تحقیق بهروان و بیانی نشان

تماعی با تاکید بر یادگیری اجتماعی و عوامل دهد عوامل اجمیخانوادگی با بروز و رشد اختالل هویت جنسی رابطه معناداری

.[31]دارد

اختالل هویت تیجنسی

اختالل هویت جنسی

165/1

شخصیتی خصوصیات

طرحواره ناسازگار

ایهای طرحوارهذهنیت

نقش جبران افراطی

اجتناب افراطی

325/1

154/1

265/1

315/1

243/1

Dow

nloa

ded

from

psj

.um

sha.

ac.ir

at 5

:22

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ne 2

7th

2021

[

DO

I: 10

.292

52/p

sj.1

8.3.

34 ]




مقایسه ضریب بتا در متغیرهای پژوهش اخیر نشان داده ، نقش 325/1است که خصوصیات شخصیتی با ضریب بتای

، 243/1، اجتناب افراطی با 315/1جبران افراطی با و اختالل هویت جنسی 265/1ای های طرحوارهذهنیت

کمترین 154/1و 165/1طرحواره ناسازگار با ضریب بتای ، ت جنسی دارد. براساس تئوری برچسبتاثیر را بر اختالل هوی

گیری الگوهای های دیگران در مورد شکلها و دیدگاهقضاوتزنی این پیشگویی رفتاری ما موثرند تاثیر فرآیند برچسب

خواهانه را به دنبال دارد که فرد برچسب خورده دارای خودزنند باشد. افرادی که برچسب میهای برچسب میویژگی

های اعتقاد دارند فرد برچسب خورده ممکن است به شیوهمختلف رفتار انحرافی را تکرار کند. به همین دلیل به

آورند به همین دلیل فرد گویی روی میداوری و پیشپیشخورده تایید اجتماعی الزم و شخصیت مورد نیاز را برچسب

آورد و برای تامین آن به در میان افراد جامعه به دست نمیسازگارند و تایید رود که با برچسب ویمیان افرادی می

.[31]کنند اجتماعی الزم را برای فرد فراهم میداشته باشد یا رد کند یافت نشد چرا که زمینه های مطالعه

س و یا اختالل هویت جنسی بیشتر به علوم اجتماعی ترنبرمیگردد که در نظریات مورد بررسی تنها به پژوهش های

اجتماعی پرداخته شده است.

گیرینتیجهتوان امیدوار بود که با آشنا سازی طبق نتایج تحقیق می

در غیررسمی و رسمی طریق منابع از ها و افراد مبتالخانواده اصول تصحیح زنی، برچسب جمله تاثیرگذار)از ملعوا با ارتباط غیرهمنجس( به همساالن با روابط و کنترل جنسی تربیت

کرد. کمک جنسیتی هویت اختالل وضعیت درمان و کاهش

تشکر و قدردانینویسندگان مقاله وظیفه خود میدانند که از تمامی شرکت

معاهده کنندگان نهایت قدردانی را به عمل آورده و برای اجرایی اخالقی این مراجعان مورد بررسی طرحواره درمانی و روانپویشی قرار گرفته و در حال گذراندن دوره درمانی خود هستند و با احترام بر تمامی پدر و مادرانی که این بیماری را

پیگیری میکنند و به دنبال درمان آن برمیایند.

تضاد منافعرند هیچ گونه تضاد منافعی دانویسندگان این مقاله اعالم می

ندارند.

اخالقی مالحظات این پژوهش با رعایت موازین اخالقی انجام شده است.

نویسندگان سهمنرگس زمانی، طراحی پژوهش، تحلیل داده ها و نگارش

مقاله را انجام داده است. سعید زمانی، جمع آوری داده ها را انجام داده است.

مالی حمایتچ کمک مالی خاصی از سازمانهای تاامین این تحقیق هی

مالی در بخشهای دولتی، تجاری یا غیرانتفای دریافت نکرده .است

REFERENCES

1. Mehrabi M. Desirable Modeling of Open and Distance Universities Textbooks and Comparing It with Payame-noor University Textbooks [PhD Thesis]. Tehran: Payame-noor

University. 2012.

2. Ahi Gh. Finding the short version of Yang's schema questionnaire. [Master's Thesis]. Tehran: Allameh Tabatabai

University; 2003.

3. Lepionka ME. Writing and developing your college textbook: a comprehensive guide to textbook authorship and

higher education publishing: Atlantic PathPublishing; 2008.

4. Young J, Klosko J, Wischer M. Schema therapy, a practical guide for clinical specialists. Translated by Hassan

Hamidpour and Zahra Andouz. Tehran, Arjmand

Publications. (Published in Original Language; 2003).

5. Salavati M. Dominant schemas and effectiveness of schema therapy in female patients with borderline personality

disorder. [PhD Thesis]. Tehran: medical University Tehran. 2008.

6. American Psychiatric Association, Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 4 IV edition, (Dsm-4-IV); 2000.

7. American Psychiatric Association, Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 5 edition, (Dsm-5); 2013.

8. Ahadi H, Jamhori F. Developmental Psychology, Tehran: Pardis Publication; 2016.

9. Haftlang F, Ebrahimi M, Zamani N, Sahebi A. The Relationship between the Severity of Essential Needs in

Glaser's Theory with Satisfaction of Couple, Mental Health

and Psychological Well-being of Married Students of Islamic Azad University, Hamedan Branch. 2019; 14(47):

23-38.

10. Bayrami M, Bakhshipor A, Esmaeili A. The relationship between coping styles and early maladaptive schemas in

disconnection-rejection and over vigilance- inhibition in

young’s schema model. J Life Sci Biomed. 2012; 2(4): 178-181.

11. Berzonsky MD. Identity style and well-being: Does commitment matter? Identity: An International Journal of Theory and Research. 2013; 3(2):131- 42.

12. Behravan H, Bayani F. Social factors affecting the intensity of gender identity disorder, Social Science, Mashhad. 2011:

1(3): 19-45.

13. Ceglie DD. Gender Identity Disorder in Young People. Journal of Advances in Psychiatric Treatment. 2010: 1(6): 458-66.

14. Cohen Kettenis PT, Gooren JG. Transsexualism: Areview of Etiology, Disgnisis and Treatment", Journal of Psychosomatic Research. 2013: 14(13): 14315-33.

15. Ganji M. Abnormal psychology based on DSM-5. Savalane pub. Tehran; 2013.

16. Gidenz A. Sociology, Translate by Manochehr Sabori, Tehran: Nay Publication; 2016.

17. Gil D, Adamz B .Communications, Translated by Rayen Karimian, Tehran: Media Research Center; 2015.

Dow

nloa

ded

from

psj

.um

sha.

ac.ir

at 5

:22

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ne 2

7th

2021

[

DO

I: 10

.292

52/p

sj.1

8.3.

34 ]




18. Fani MM, Mehravar S, Mehrabi M. Level of learning and satisfaction through traditional methods and the use of

multimedia: a comparative study. Interdisciplinary Journal

of Virtual Learning in Medical Sciences (IJVLMS). 2014;5(2):72-8.

19. World Health Organization. Suicide rates. http://www. who. int/mental _health/ prevention/ suicide/suicide rates /en/; 2016.

20. Zamani N. The effectiveness of spirituality therapy on depression redution in female patients with multiple sclerosis. Journal of Clinical Psychology. 2019; 3(2):

141-154.

21. Kaplan H, Sadock B. Synopsis of Psychiatry and Behavioral Sciences Clinical Psychiatry. Shahr Ab; 2013.

22. Kahani A, Fakhri Shojaeim P. Gender Identity disorders (GID) transsenualism. Tehran: Taimorzade Publication; 2012.

23. Khodayari M , Mohammadi M, Abedini Y. Cognitive-behavioral treatment of conversion disorder or by emphasizing the spiritual treatment: a case study, Thoughts

and behavior. 2003:3(35):12-22.

24. Raeesi F, Nasehi A. Gender Identity Disorder. Seda public; 2008.

25. Young J, Marjorie E, Weishaar ME. Schema Therapy a Practitioner’s Guide. New York: The Guilford Press; 2003.

26. Young J, Marjorie E. Weishaar ME. Schema Therapy a Practitioner’s Guide. New York: The Guilford Press; 2003.

27. Zamani N, Habibi M, Monajemi MB. The Effectiveness of Acceptance and Commitment Group Therapy on Anxiety,

Depression and Rumination in the mothers of Children with Special needs, The International Journal of Indian

Psychology. 2015; 2(2): 5-16.

28. Young JE. Schematic Subjects Questionnaire. New York: Schema Therapy Institute; 2005.

29. Zucker KJ. Children with Gender Identity Disorder: Is There a Best Practice? Enfants Avec Troubles de I Identite Sexuee: Y-A-T-I Lune Pratique Ia meilleure? Neuropsychiatie de

lenfance et de ladolescence. france. elsevier. com/direct.

2018: 4(7): 358-64. 30. Young JE. Young Schema Questionnaire–Short Form. New

York: Schema Therapy Institute; 2003.

31. Hosseini RS, Ebrahimi1 M E, Khalkhali V, Zamani N. The Relationship Between the Fear of Death and Religious

Beliefs and Mental Disorders in the Elderly Living in Karaj

Nursing Homes (2014). Salmand: Iranian Journal of Ageing.

2019; 14 (2):144-161.

Dow

nloa

ded

from

psj

.um

sha.

ac.ir

at 5

:22

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ne 2

7th

2021

[

DO

I: 10

.292

52/p

sj.1

8.3.

34 ]

gender disparity and personality, psychological and social...

Documents