Every block of stone has a statue inside it

and it is the task of the sculptor to discover it.

-Michelangelo

2017

C . A n s o n g | P a g i n a 1 | 16

Inhoudsopgave

1. Inleiding ....................................................................................................................... 2

2. Wie was Michelangelo? ............................................................................................ 4

3. Zijn bekendste werken ............................................................................................... 6

4. Invloed in de Renaissance en de wereld ............................................................... 11

5. Leuke feiten over Michelangelo ............................................................................. 12

6. Slot .............................................................................................................................. 13

7. Het maken van de PO .............................................................................................. 15

8. Bronnen ...................................................................................................................... 18

C . A n s o n g | P a g i n a 2 | 16

Inleiding

“Ik zit nog steeds in de problemen, want ik heb van deze paus al een jaar lang geen

cent gehad. Ik kan er ook eigenlijk niet om vragen, want mijn werk verdient het niet,

aangezien het niet erg goed gaat. Dat is de moeilijkheid van dit werk. Ik verspil mijn

tijd zonder goed resultaat”

“Ik kan niet werken, want ik moet het karwei afmaken. Het is een grote klus, dus

weet ik niet hoe ik het in twee weken moet klaarspelen,. Als het tegen Allerheiligen

maar af is, is alles in orde, als ik tenminste voor die tijd niet dood ben. Ik heb

vliegende haast, want het lijkt wel alsof ik hier al duizend jaar ben”

|Vertaald door Hanne Martherus| Rome: Leven met het verleden (Caroline Visser) pag. 93

Deze brieven, geschreven op 21 januari 1509 en 21 augustus 1512, geven een

persoon in wanhoop weer. Een persoon die het moeilijk heeft en niet weet wat hij

verder moet doen. Je verwacht helemaal niet dat deze brieven geschreven zijn door

een van de invloedrijkste mensen in de wereld van kunst wiens handen beroemde

beeldhouwwerken als de “David” en de “Pieta” hebben gecreëerd.

Natuurlijk heb ik het over de grote Michelangelo. Beeldhouwer, schilder, architect en

dichter die heel veel heeft kunnen betekenen in de Renaissance en zelfs in het

heden. Zijn werken hebben een grote impact gehad in de wereld van de kunst,

waardoor zijn naam eigenlijk nooit verloren is gegaan.

Het feit dat hij wordt besproken tijdens GLC en mogelijke onderwerp was voor dit

PO zegt al een hoop.

Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik zijn werken, tijdens het bekijken van ons

Rome boek in de les en thuis, heel mooi vond en erachter wilde komen wie hij

eigenlijk was. Hij was een van mijn eerste keuzes en ik was ook heel erg blij toen ik

dit onderwerp mocht behandelen van mevrouw van Beuningen.

C . A n s o n g | P a g i n a 3 | 16

Zoals ik al eerder heb vermeld heeft hij heel veel kunnen betekenen in de kunst en

heeft hij grootse dingen achtergelaten. In de Sixtijnse Kapel, bijvoorbeeld, heb je

gigantische fresco’s die tot zijn naam behoren.

Ik heb hierom als doel het ontdekken wat Michelangelo heeft mogen betekenen in

de samenleving. Hierbij gaat het mij vooral om de Renaissance en het heden. Zijn er

werken van de renaissance die gemaakt zijn met de wijze van Michelangelo als

voorbeeld? Zijn er werken van het heden die gemaakt zijn met de wijze van

Michelangelo? Kijken mensen tegen hem op? Hoe heeft hij de kunst veranderd?

Dit zijn de vragen die ik mezelf constant zal stellen bij het maken van dit PO.

Mijn hoofdvraag is:

Wat heeft Michelangelo mogen betekenen in de samenleving?

Hier moet ik achter komen door mezelf deze vragen te stellen, de vragen die ik in dit

PO zal beantwoorden:

1. Wie was Michelangelo?

2. Zijn bekendste werken

3. Invloed in de renaissance

Ik wens mezelf en de lezer te vermaken met mijn uitwerking van deze opdracht.

C . A n s o n g | P a g i n a 4 | 16

Wie was Michelangelo?

Michelangelo, ook wel Michelangelo di Ludovico Buonarroti Simoni, was een

Italiaans beeldhouwer, kunstschilder, architect en poëet uit de renaissance. Hij

wordt beschouwd als een van de belangrijkste kunstenaars uit de Italiaanse

renaissance en wordt omschreven als een van de grootste kunstenaars die heeft

bestaan. Zijn werken hadden een enorme invloed in het ontwikkelen van de

westerse kunst.

Michelangelo, geboren in Caprese op 6 maart 1547, stamde af van een welvarende

koopmansfamilie met een burgemeester als vader genaamd Ludovico di Leonardo

Buonarroti Simoni.

Op zes jarige leeftijd stierf zijn moeder, Francesca di Neri del Miniato di Siena, en

verhuisden hij en zijn vader naar Florence. Hier werd hij toevertrouwd aan een min

(zoogvrouw).

Tijdens het opgroeien had Michelangelo weinig belangstelling voor school. Hij

bracht liever zijn tijd door met tekenen en zich in het bijzijn van schilders te

verkeren, op jonge leeftijd bleek hij namelijk al uitzonderlijke talenten te hebben.

Zijn vader echter, begreep niet waarom zijn zoon zich met tekenen bezig wilde

houden. De sociale status die je had als kunstenaar was niet hoog namelijk. Maar

toch zette Michelangelo door met zijn plannen. Hij ging op dertienjarige leeftijd in de

leer bij Domenico Ghirlandaio, ook een Italiaanse Renaissance schilder. Het

volgende jaar overtuigde Ludovico Ghirlandio om Michelangelo te betalen als

kunstenaar, wat heel vreemd was voor een jongen van veertien jaar. Maar toch

pakte dat allemaal heel goed uit.

Hij groeide op tot een succesvolle jonge man en had al op jonge leeftijd veel werken

die tot zijn naam behoorden. De titel van beste kunstenaar van alle tijden behoort

hem daarom ook volkomen.

C . A n s o n g | P a g i n a 5 | 16

Michelangelo was een vrome katholiek wiens geloof zich dieper had genesteld aan

het einde van zijn leven.

Deze sombere dag was op 18 februari 1564 in Rome, een aantal weken voor zijn

verjaardag.

Zijn werken waren, toen hij nog leefde, al heel beroemd en brachten hem de naam Il

divino Michelangelo (de goddelijke Michelangelo). Deze naam achtervolgt hem tot

het heden.

Ookal is Michelangelo al eeuwen dood, zijn naam zal niet verloren gaan. Hij zal

goddelijk blijven.

C . A n s o n g | P a g i n a 6 | 16

Zijn bekendste werken

Ik ga het nu hebben over drie bekende werken van Michelangelo die hem hebben

gemaakt tot wie hij was:

De David

Dit is een van de bekendste

beeldhouwwerken in de

kunstgeschiedenis. Dit beeldhouwwerk

bevindt zich in de Galleria dell’

Accademia in Florence.

Dit beeld staat symbool voor de Bijbelse

figuur David, terwijl hij op het punt staat

de reus Goliath aan te vallen.

Dit verhaal, geschreven in het boek 1

Samuel, laat zien dat de Israëlieten

tegenover de Filistijnen staan en de

reus Goliath veertig jaar lang de

Israëlieten uitdaagt om hun sterkste

mannen over te leveren om met hem in duel te gaan. De winnaar zal volgens hem

het lot van de twee partijen bepalen.

David is de enige man die hiermee akkoord gaat en gaat het gevecht in met enkel

een slinger, steen, zijn geloof in God en zijn moed.

David werpt met alle macht die hij heeft, een steen van zijn slinger en raakt Goliath

in zijn gezicht waardoor hij per direct neervalt. Hierna onthoofd hij hem.

C . A n s o n g | P a g i n a 7 | 16

Michelangelo heeft David vast kunnen leggen voordat hij het gevecht aanging. Je

merkt hoe gespannen hij is en dat hij dat hij op het hoogtepunt van zijn concentratie

zit.

Het figuur staat zo dat zijn gewicht op een been komt te liggen wat ervoor zorgt dat

zijn heupen en schouders op tegenovergestelde hoeken rusten.

De slinger die hij draagt is bijna onmogelijk te herkennen. Dit drukt uit dat David

eerder zijn verstand gebruikt dan geweld. Hierdoor straalt hij zelfverzekerdheid en

concentratie uit.

Het laatste oordeel

In 1533 keerde Michelangelo

op verzoek van Paulus III

terug naar Rome om een

wand achter het altaar in de

Sixtijnse Kapel te

beschilderen. Dit fresco, Het

laatste oordeel, ademde een

hele andere sfeer omdat de

wereld van Michelangelo

intussen was ingestort. De

katholieke kerk werd namelijk

geconfronteerd met de

opkomst van het

protestantisme. Hij was dan

ook heel oud toen hij dit

fresco voltooide in 1541.

C . A n s o n g | P a g i n a 8 | 16

Bovenaan, in de twee halfronde bogen, schilderde hij engelen die de

symbolen van het lijden van Jezus Christus dragen. Deze symbolen zijn de zuil

waaraan hij werd gegeseld en het kruis.

Onderaan de tekening kondigen ze met bazuinen het laatste oordeel aan.

In het midden zit Jezus op een troon van wolken. Naast hem zit zijn moeder

Maria, de Heilige Laurentius aan zijn voeten (marteldood door verbrand te

worden op een rooster) en Bartholomeus, die levend werd gevild. Hij draagt

ook dus zijn afgestroopte huid en een mes. Rechts van hem zien we Petrus,

met een sleutel en daaronder zijn ook andere heiligen.

Jezus Christus roept de uitverkorenen met zijn rechterhand omhoog. Deze

uitverkorenen kruipen links onder het fresco als skelet uit de aarde en nemen

terwijl ze omhoog gaan een menselijke vorm aan. Met zijn andere hand stuurt

Jezus de verdoemden naar de hel.

Dit werk werd geprezen om zijn dynamiek en de veelzijdige weergave van het

menselijk lichaam, maar er was ook veel kritiek op het vele naakt. Dit kritiek

leidde tot het verzoek aan Michelangelo in 1555 zijn fresco te fatsoeneren. Dit

weigerde hij te doen door simpelweg te zeggen : “Zeg de paus dat dit een

kleinigheid is en laat hij intussen de wereld fatsoenlijk maken, want voor

schilderijen is dat zo gebeurd”.

In het Concilie van Trente werd beslist dat naaktheid in religieuze

afbeeldingen niet aanvaardbaar was. Veel van de genitaliën werden daarom

na de dood van Michelangelo bedekt met beschilderde doeken.

Bij de grote restauratie van het plafondfresco en het muurfresco tussen 1980

en 1984 werd ongeveer de helft van deze doeken weer verwijderd.

C . A n s o n g | P a g i n a 9 | 16

De Pieta

Een kardinaal genaamd Jean de Billheres gaf in 1497 Michelangelo de opdracht om

een sculptuur te creëren die een plekje zou hebben in een zijkapel van het oude Sint

Pieters Basiliek in Rome. Dit werk die hij uiteindelijk heeft gemaakt, De Pieta, werd

zo succesvol dat het hielp met het lanceren van Michelangelo’s carrière.

Michelangelo zelf, claimde dat het blok Carrara marmer die hij had gebruikt om dit

werk te creëren, de meest “perfecte” was die hij ooit had gebruik en dat hij dit werk

die hij had gemaakt doorgaand zou polijsten en verfijnen. Meer dan dat hij bij elk

anders schilderij had gedaan.

De scene van de Pieta toont de Heilige maagd Maria die het lichaam van de dode

Jezus Christus draagt na zijn kruisiging en voordat hij in zijn tombe was geplaatst.

Dit is een van de hoofdgebeurtenissen in de leven van de Maagd, beter bekend als

C . A n s o n g | P a g i n a 10 | 16

de Zeven Smarten van Maria, die het onderwerp waren van gebeden van de

Katholieken.

Dit was een speciale kunstwerk omdat beeldhouwwerken met meerdere figuren

zelden voorkwamen. Deze twee figuren zijn zo gevormd zodat ze in een eendrachtige

compositie liggen wat een vorm van een piramide vormt. Dit was iets waar andere

kunstenaars in de Renaissance van hielden.

Naar aanleiding van een onderzoek is het duidelijk geworden dat de lichamen van

de beelden niet in proportie zijn. Hoewel hun hoofden in proportie zijn, is de lichaam

van Maria groter dan die van Christus. Ze komt zo groot over dat als ze op zou staan,

ze over haar zoon zou torenen.

Michelangelo deed dit waarschijnlijk omdat het nodig was om haar zoon te

ondersteunen in haar schoot. Als ze kleiner zou zijn zou het wat moeilijker zijn om

een volwassene man vast te houden op de manier dat ze doet.

Hij heeft haar wat groter laten lijken door haar kleding te draperen. Hierdoor leek

het marmer minder op steen en begon het op een natuurlijke stofuitdrukking te

hebben.

Rond de tijd dat het werk klaar was, was er een klacht tegen Michelangelo door de

manier waarop hij de Maagd had afgebeeld. Volgens critici komt ze jong over. Te

jong om de moeder van een 33-jarige te zijn.

Michelangelo antwoordde hierop door te zeggen dat vrouwen die kuis zijn, hun

schoonheid langer blijven behouden. Dit betekent dat de Maagd niet zou verouderen

net zoals andere vrouwen doen.

C . A n s o n g | P a g i n a 11 | 16

Invloed in de Renaissance en de wereld

Michelangelo heeft een enorme invloed in de renaissance gehad die het beeld van

kunstenaars deed veranderen in zoveel opzichten.

Ten eerste heeft zijn bijdrage in dat tijdperk ervoor gezorgd dat men kunst en

kunstenaren begonnen te zien als waardevolle aanwinsten voor de gemeenschap.

Voor de tijd van Michelangelo werden kunstenaren puur gezien als ambachtslieden.

Zijn intelligentie en vermogen zorgden er echter voor dat de wereld gedwongen werd

kunstenaren te zien als alles behalve alledaags.

Toen Michelangelo zijn David vertoonden in Florence, zag de wereld zijn kunst als

prachtig. De stad gebruikte dit sculptuur zelfs als een symbool tot de wereld.

Michelangelo’s kunst werd door velen beschouwd als perfect. Zijn schilderijen en

sculpturen kwamen echt over, dit allemaal omdat hij al anatomie had gestudeerd op

een jonge leeftijd. Hierdoor creëerde hij werken die intens waren. Deze brachten

een mix van fysieke realisme en psychologische inzicht voort, veel van deze werken

zijn ook vele eeuwen bewaard gebleven.

Zijn inspanningen om perfectie te behalen blijven een doel voor vele kunstenaren.

Ten tweede gaf zijn kunst zijn wijsheid weer. Hij was heel wijs wat betreft

architectuur, schilderkunst, beeldhouwen en bouwkunde.

Een derde facto was de manier waarop hij de menselijke vorm gebruikte in de

Sixtijnse kapel. Dit heeft al veel eeuwen invloed gehad op kunstenaren.

C . A n s o n g | P a g i n a 12 | 16

Leuke feiten over Michelangelo

1. Hij vervalsde kunst :

Als het niet lag een een Romeins beeldhouwwerk dat hij in 1496 had vervalst en

later voor een grote som had verkocht aan kardinaal Riario, zou zijn carriere niet zijn

gelanceerd zoals het is.

2. Hij was de eerste persoon van wie een autobiografie werd gepubliceerd

terwijl hij nog leefde.

3. Hij schilderde zichzelf in de Sixtijnse Kapel

Zijn sculptuur was de eerste en laatste kunstwerk waar hij zijn handtekening op zou

zetten. In plaats daarvan schilderde hij zichzelf soms gewoon in een kunstwerk.

In Het laatste oordeel is hij te zien als een een stuk huid dat Bartholomeus vast

heeft.

4. Hij was een poeet

5. Hij was slecht in den mode en had een gewoonte om mensen boos te maken.

C . A n s o n g | P a g i n a 13 | 16

Slot Ik begon dit PO met de vraag:

Wat heeft Michelangelo mogen betekenen in de samenleving?

Deze vraag heb ik uit kunnen zoeken door de volgende deelvragen:

1. Wie was Michelangelo?

2. Zijn bekendste werken

3. Invloed in de renaissance

In het eerste hoofdstuk zijn we erachter gekomen wie Michelangelo was, waar hij

vandaan kwam en wat hij allemaal heeft moeten doen om te komen waar hij nu is.

We hebben gezien dat zijn talent al van jongs af aan is begonnen en hij op is

gegroeid tot een succesvolle jongeman.

In het tweede hoofdstuk heb ik zijn drie bekendste werken naar voren laten komen:

De David, De Pieta en Het Laatste Oordeel. In al deze werken toonde Michelangelo

zijn veelzijdigheid en heeft men dit allemaal kunnen bewonderen. Dit ging niet

allemaal zonder kritiek maar zelfs met dat heeft hij een impact op de wereld achter

kunnen laten. Een impact dat men tot de dag van vandaag nog laat praten.

In het derde hoofdstuk heb ik zijn invloed in de renaissance en de wereld naar voren

gebracht.

Michelangelo was namelijk iemand die veel heeft kunnen betekenen voor andere

kunstenaars in de renaissance.

Er werd voor zijn tijd namelijk neergekeken op kunstenaars en werden ze immers

gezien als ambachtslieden. Zijn komst zorgde voor een omwenteling een meer

dankbaarheid voor kunstenaars en kunst zelf.

De wereld genoot van zijn werken en beschouwden deze als perfect.

C . A n s o n g | P a g i n a 14 | 16

Er is niets beters dan dat.

Mijn antwoord op de hoofdvraag is hierdoor dus:

Michelangelo heeft veel mogen betekenen in de samenleving. Hij zo’n grote invloed

op de samenleving gehad op een positieve manier. Door zijn werk ging men anders

nadenken en werd kunst meer gewaardeerd. Dit is doorgelopen tot het heden en ik

geloof sterk dat hij een fundament was voor de kunst van vandaag. Zonder hem zou

er niet zo naar kunst worden gekeken zoals het nu wordt gedaan.

C . A n s o n g | P a g i n a 15 | 16

Bronnen http://michelangelo-renaissance.weebly.com/michelangelos-influence.html

https://en.wikipedia.org/wiki/Michelangelo#Legacy

https://www.scholieren.com/werkstuk/25899

https://prezi.com/injktlpxkxia/who-was-michelangelo-and-how-did-his-work-

impact-on-society/

https://www.reference.com/history/michelangelo-important-renaissance-

ac8d1df524bd9d92

https://prezi.com/jqhyyx5li0yd/michelangelos-impact-today/

https://www.reference.com/art-literature/did-michelangelo-contribute-art-

2dc0cc61ea62b3d8

https://www.britannica.com/biography/Michelangelo

https://www.reference.com/art-literature/did-michelangelo-influence-world-

5e90593e7395c64e

https://www.enotes.com/homework-help/what-michelangelos-contribution-todays-

society-113969

http://www.history.com/topics/michelangelo

http://www.italianlegacy.com/michelangelo.html

https://www.reference.com/history/legacy-michelangelo-517103a4a8b3fbae

http://www.biography.com/people/michelangelo-9407628

https://prezi.com/hkt1lot9ybzd/the-legacy-of-michelangelo/

https://www.scholieren.com/biografie/6579

https://www.scholieren.com/biografie/6579

https://www.scholieren.com/architectuurverslag/38868

https://www.scholieren.com/samenvatting/90610

https://www.reference.com/art-literature/michelangelo-important-

94b5bcfe4a89605c

http://cecelia.physics.indiana.edu/life/art/michelangelo.html

http://www.accademia.org/explore-museum/artworks/michelangelos-david/

C . A n s o n g | P a g i n a 16 | 16

https://nl.wikipedia.org/wiki/Het_laatste_oordeel_(Michelangelo)

http://www.italianrenaissance.org/michelangelos-pieta/

https://www.reference.com/history/did-michelangelo-change-world-

4fb974b9072cf307?qo=contentSimilarQuestions

https://www.walksofitaly.com/blog/vatican/interesting-facts-about-michelangelo

Fisser, Caroline, Rome, leven met het verleden, Lunteren 2004, pag. 97-99