![Page 1: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/1.jpg)
ศลปะการประพนธ ในวรรณคดไทย
![Page 2: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/2.jpg)
หวใจ หวใจใชกระดาษจะวาดรก หวใจใชรอยสกจะแกไข หวใจใชเถาวลยจะผกใจ หวใจใชดอกไมจะเบงบาน ฤๅหวใจคอกระดาษไววาดรก ฤๅหวใจคอรอยสกสลกหวาน ฤๅหวใจคอเถาวลยพนเกยวมาน ฤๅหวใจคอไมบานหวานมนตรา กะซะลอง
![Page 3: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/3.jpg)
วรรณศลปเปนคณคาทางดานการประพนธ การใชถอยคาทาใหผอานเกดจนตภาพ และอารมณสรางบรรยากาศใหกลมกลนกบเนอเรองทาใหผอานเกดอารมณรวมไดเปนอยางด ไดแก การเลนเสยง การเลนคา การใชภาพพจน
ศลปะการประพนธ
![Page 4: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/4.jpg)
การเลนเสยง
การเลนเสยง คอ การสรรคาใหมเสยงสมผสทงพยญชนะ สระ และวรรณยกต เปนพเศษกวาปกตเพอใหเกดทานองเสยงทนาฟง เพอการอวดฝมอของกว ม ๓ ชนดคอ
๑. การเลนเสยงสระ ๒. การเลนเสยงพยญชนะ ๓. การเลนเสยงวรรณยกต
![Page 5: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/5.jpg)
นาสกแลเลศลา ใครปณ งามแงแทเทยงบญ เลองหลา คอของอสวยสน ทเรศ เพราเพรศพรงจรงเจา อาพนฝงหญงฯ (กาพยหอโคลงนราศธารโศก)
๑.การเลนเสยงพยญชนะ
![Page 6: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/6.jpg)
๒.การเลนเสยงสระ
หนอกษตรยขตตยวงศทรงสดบ นอมคานบเลาแจงแถลงไข พระบดาหาบารงซงกรงไกร บญชาใหเทยวหาวชาการ จงดนดนเดนเนนปามาถงน พอเหนมอกขราอยหนาบาน รวาทานพฤฒาเปนอาจารย ขอประทานพากเพยรเรยนวชา (พระอภยมณ)
![Page 7: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/7.jpg)
๓.การเลนเสยงวรรณยกต
คอ การใชคาไลระดบเสยง ๒ หรอ ๓ ระดบเปนชดไป เชน เจา-เจา -เจา คอย- คอย-คอย เปนตน
ตวอยาง
บวตมตมตมตม กลางตม สงสงทงทานลม ลมลม แมลงเมาเมาเมาฉม ซมซราบ รรรรมกม พาดไมไทรทอง
![Page 8: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/8.jpg)
ดหนสรง งสดสหนสง หนงสดอย รปงทหนมท ดงขฟดฟ พรพร หนสรงง สดส งสหนหนส งอย หนรงงร รปถมท (กาพยหอโคลงประพาสธารทองแดง)
![Page 9: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/9.jpg)
การเลนคา
การเลนคา คอ การสรรคามาเรยงรอยในคาประพนธ โดย พลกแพลงใหเกดความหมายพเศษและแปลกออกไปจากทใช กนอย เชน
๑. การเลนคาพอง ๒. การเลนคาซา ๓. การเลนคาเชงถาม
![Page 10: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/10.jpg)
๑.การเลนคาพอง คอการนาคาพองมาใชคกนใหเกดความหมายทสมพนธกน เชน “เบญจวรรณจบวลยมาล เหมอนวนเจาวอนพใหตามกวาง (บทละครเรองรามเกยรต)
ถงบางซอชอบางนสจรต เหมอนซอจตทพตรงจานงสมร มตรจตขอใหมตรใจจร ใจสมรขอใหซอเหมอนชอนาง (นราศพระบาท)
![Page 11: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/11.jpg)
คอการนาคาคาเดยวมาใชซาๆ ในทใกลๆกน เพอยาความหมายใหหนกแนนมากขน เชน
๒. การเลนคาซา
ทงตองนาอามฤกเมอดกเงยบ แสนยะเยยบเนอเยนเปนเหนบหนาว ทงหนาวลมหนาวพรมนาคางพราว ไหนจะหนาวซากผาศลาเยน โอหนาวอนพอขนอารมณได แตหนาวใจยากแคนนแสนเขญ ทงหนาวนอนไกลนชสดจะเยน ใครปะเปนเหมอนหนงขาจะวาจรง (นราศพระบาท)
![Page 12: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/12.jpg)
***ขอแตกตางของ การเลนคาพอง และการเลนคาซา คอ การเลนคาพอง จะตองเปนคาทนามาเลนในความหมายทแตกตางกน การเลนคาซา จะตองเปนคาทนามาเลนในความหมายทเหมอนกน
![Page 13: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/13.jpg)
๓. การเลนคาเชงถาม (การใชคาถามเชงวาทศลป) คอ การใชคาถามทไมตองการคาตอบ เพอเนนใหขอความนาสนใจ และใหผฟงตดตาม เชน
ปมะโรงชอนาคราช สายสดสวาทคลาศไกลตา เรงคดอนจจา โอนองรกจกเปนไฉน ฯ (กาพยหอโคลงนราศธารโศก)
![Page 14: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/14.jpg)
การใชภาพพจน
คอการใชถอยคาเพอสรางจนตภาพ แกผอานโดยการเรยบเรยงถอยคาดวยวธการตางๆ เพอใหเกดภาพขนในใจของผอานและผฟง
๑. อปมาโวหาร ๕. บคคลวต ๒. อปลกษณ ๖. สทพจน ๓. อตพจน ๗. สญลกษณ ๔. โวหารปรพากย
นกเรยนทประพฤตตนไมดจะทาใหเสยภาพพจนของโรงเรยน นกเรยนทประพฤตตนไมดจะทาใหเสยภาพลกษณของโรงเรยน
![Page 15: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/15.jpg)
๑. อปมา คอ การเปรยบเทยบวาสงหนงเหมอนกบสงหนงโดยใชคาเชอมทมความหมายวา “เหมอน” เชน เสมอน เหมอนดง ดจ เปรยบ ประหนง ละมาย เสมอ ปาน เพยง ราว เทยบ เทยม ฯลฯ
พศฟนรนเรยบเรยบ เปนระเบยบเปรยบแสงนล พาทพไดยน ลนกระดางชางเจรจาฯ (กาพยหอโคลงนราศธารโศก)
![Page 16: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/16.jpg)
๒. อปลกษณ คอ การเปรยบเทยบสงหนงเปนอกสงหนง คาทใชเปรยบเทยบไดแกคาวา “เปน” “คอ” ตวอยางเชน
อนเทวญนนคอมจจราช จะหมายมาดเอาชวตรศยา แลวเสแสรงแกลงทาบบนาตา อนจจาใจหายเจยวสายใจ (พระอภยมณ)
- หนาบานเปนจานเชง - พระธดาคอดวงจนทร พระโอรสคอพระอาทตย
![Page 17: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/17.jpg)
๓. อธพจน หรอ อตพจน คอ การกลาวเกนจรง เชน - รอนจนตบจะแตกอยแลว - หวจนไสแทบขาด - ถงมวยดนสนฟามหาสมทร ไมสนสดความรกสมครสมาน - เรยมรานาเนตรถวม ถงพรหม
![Page 18: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/18.jpg)
๔. โวหารปรพากย คอ การใชคาตรงกนขามมาประกอบเปนขอความเขาดวยกน เชน จากความชวสความดทเปนสข จากรอนรกเรารบเปนสบศานต เมอสความเปนพระชนะมาร เพอวยวารสสนตตราบนรนดร
![Page 19: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/19.jpg)
๕. บคคลวต, บคลาธษฐาน คอ การสมมตสงทไมใชมนษยใหมอารมณ ความรสก หรอกรยาเหมอนมนษย เชน - แลวดอกไมกยมรบกบตะวน - ทะเลไมเคยหลบใหล
- ฝากสายฝนไปกระซบสงคนรกฉนท
![Page 20: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/20.jpg)
๖. สทพจน คอ การใชคาเลยนเสยงธรรมชาต เชน
บดเดยวดงหงงเหงงวงเวงแวว สะดงแลวเหลยวแลชะแงหา เหนโยคขรงพงออกมา ประคองพาขนไปจนบนบรรพต (พระอภยมณ) บางขนบนขนสงคนลงขางลาง เสยงโฉงฉางชามแตกกระแทกขน จนคนบนสปคบรบไมทน หมอขาวขนตกแจกกระจายราย (นราศพระบาท)
![Page 21: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/21.jpg)
๗. สญลกษณ คอ การใชสงหนงแทนอกสงหนงเพอใหเกดภาพทางความหมายทชดเจน เชน
- สขาว แทนความบรสทธ - สดา แทนความชวราย - กา เปนสญลกษณของคนชนตา - หงส เปนสญลกษณของคนชนสง - ดอกฟา เปนสญลกษณของนางชนผสงศกด - ดอกหญา เปนสญลกษณของหญงตาศกด
![Page 22: ศิลปะการประพันธ์ ในวรรณคดีไทยelsd.ssru.ac.th/bualak_na/pluginfile.php/62/mod_page/content/8/2.ศิลปะ... · (พระอภัยมณี)](https://reader030.vdocuments.us/reader030/viewer/2022040704/5dd106d3d6be591ccb63dcfa/html5/thumbnails/22.jpg)