copy of copy of Što je multimedija seminarski

8/3/2019 Copy of Copy of Što je multimedija seminarski

http://slidepdf.com/reader/full/copy-of-copy-of-sto-je-multimedija-seminarski 1/12

SEMINARSKI RADIZ INFORMACIONE TEHNOLOGIJE

TEMA:

M U L T I M E D I J A

Profesor Student

Prof.dr. Dragan Ćosić Damir Sokić

Br.indeksa 3CV/0072/10

Beograd januar 2011. godine



Multimedija ____________________________________________________ 2



Multimedija ____________________________________________________

Što je multimedija

1. Definicije i opšti pojmovi

1.1. Multimedija (MM)

• pojam multimedija (multimedia)- dolazi od latinskih riječimultus (mnogi) i medium(medij)

• predstavlja integraciju različitihmedijskih elemenata koji su uosnovi samostalni sadržaji

•

multimedija je informacija predstavljena ili spremljena ukombinaciji teksta, grafike,zvuka, animacije i videaobjedinjenih putem računala

• aplikacije i dokumenti poboljšani dodavanjem zvuka,animacije ili videa; u najširemsmislu programska podrška kojakorisnicima omogućuje pristupovim medijima

• interaktivna multimedija –

korisnicima je omogućenakontrola nad aplikacijom, ako jedodana struktura hiperveza -hipermedija

1.2. Hipertekst

• hipertekst (hypertext ) -

nelinearna metoda organiziranjai prikazivanja informacija uobliku teksta koji sadrži veze nadruge dokumente

• veze su hiperveze (hyperlinks,

hot words, hot links)• čitatelj hiperteksta stvara svoj

vlastiti put pretraživanja ičitanja

1.3. Hipermedija (HM)

• hipermedija (hypermedia) -naglašava netekstualnekomponente dodane hipertekstu(animaciju, zvuk i video)

• ukratko:

hipermedija = hipertekst + multimedija

• hipermedijski sustav sastoji seod čvorova (nodes, concepts) iveza (links, hyperlinks,relationships) – model podatakazasnovan na čvor-veza

paradigmi (node-link paradigm)

• čvor obično predstavlja jedinstveni koncept; čvorovi sus drugim čvorovima povezani

putem veza• hipermreža (hiperweb) -

kolekcija primitivnih čvorova svezama koji predstavljajuodnose među njima

• standardno pregledavanjeinformacija kod hipermreže: akoviše veza izvire iz nekog čvora,tada se bilo koja veza možeodabrati kako bi se prešlo kroz

hipermrežu do odredišta te veze,gdje se čitavi opisani proces

3



Multimedija ____________________________________________________

ponavlja

1.4. Interaktivnost

• interaktivnost – vrsta dijalogakorisnika i aplikacije

• hipermedija kao svoju bitnukomponentu uključujeinteraktivnost i od korisnikazahtijeva aktivnost:hipermedijske teme su povezanetako da korisnik u potrazi zainformacijom prelazi s predmeta

na drugi povezani predmet• interaktivnost omogućuje

korisniku biranje, odlučivanje,ali i povratno utjecanje na

program u stvarnom vremenuzahvaljujući postojanju više

navigacijskih putanja uhipermedijskom programu

• navigacija (navigation) - načinkretanja korisnika krozhipermedijsku aplikaciju

• vrsta navigacije određena jekorištenim modelom priizgradnji aplikacije (linearna,hijerarhijska, kružna, slobodna

navigacija)• olakšavanje navigacije u

aplikaciji: dodaju se pomoćnialati kao što su mape, dugmad stekstom ili simbolima, ikone itd.

Razine interaktivnosti po:

1. stupnju kontrole koju ima korisnik 2. stupnju povratnih informacija kojunudi program

3. kreiranju novih iskustava za korisnikaod strane programa

Razine na primjeru Internet aplikacija:

1. stupanj kontrole korisnika: navigacijakorištenjem menua, funkcija preglednika( Home, Back, Forward, History, ...),hiperveza

2. povratne informacije: nova strana naosnovu odabira hiperveze, rezultat

pretraživanja, simulacije, ...

3. kreiranje novih iskustava:

- jednostavno klikanje (navigacija)

- alati koji omogućuju rješavanje problema, rješavanje testova ili kvizova,crtanje, računanje, ...

- alati koji omogućuju komunikaciju(sinkronu i asinkronu)

- inteligentni alati koji mijenjaju sadržajinformacija na osnovu promatranja

ponašanja korisnika (agenti)

1.5. Globalna hipermedija ili mrežni hipermedijski sustavi

4



Multimedija ____________________________________________________

• u početku singularni pristupneumreženoj hipermediji: jedankorisnik u interakciji s jednomaplikacijom (obično na CD-ROM-u)

• razvoj računalnih mreža -istovremeno pregledavanjeaplikacije od strane višekorisnika unutar kompanija,škola, kod kuća,...

• posebno značajno korištenjeInterneta, tj. WWW-a kaoglobalnog mrežnoghipermedijskog sustava

• WWW:

- nastao kao hipertekstualni sustav,dodavanjem multimedijskih elemenata

postaje hipermedijski sustav - globalnahipermedija (hiperveze povezujučvorove na računalima bilo gdje naInternetu)

- klijentsko/poslužiteljski model

- HTTP, URL, HTML

Usporedba Interneta i CD-ROMA

Prednosti CD-ROM-a Prednosti Interneta

· veća brzina prijenosa· primjena zvuka i videa· brže i ugodnije pregledavanje· mogućnost povezivanja na Internet· kvalitetnija grafika

· besplatni dostup do informacija· globalni dostup· moguća komunikacija· lako ažuriranje· nije potrebna fizička distribucija

Ograničenja CD-ROM-a Ograničenja Interneta

· nije moguće ažuriranje· zahtijeva fizičku distribuciju· ograničena količina te cijena koja ovisio količini· nije moguća komunikacija

· brzina veze· ograničena primjena videa· lošija kvaliteta grafike· potrebna veza preko nekog ISP

2. Nedostaci hipermedijskog modela i moguća rješenja

2.1. Nedostaci

• nedostatak čvor-veza modela podataka: ne odvaja strukturuhipermedijske baze podataka odstvarnog sadržaja

o problem: stvaranje iodržavanje strukturehipermreže

• pretpostavka da će korisnikovainterpretacija ponuđenog znanja

biti smislenija od autoroveo problem:

dezorijentiranost

korisnika prilikomkretanja krozhipermedijski prostor ilisindrom "izgubljenosti uhiperprostoru" (lost inhyperspace)

• kod WWW:statičnost hiperveza(<A> ili sidrene (anchor )

5



Multimedija ____________________________________________________

oznake uključene u HTMLdokumente)

o složenost izrade iodržavanja WWWaplikacija raste

proporcionalno s brojemdokumenata i vezameđu njima (brokenlinks problem)

o neovisnost veza osadržaju - sve su veze

prisutne u dokumentu uisto vrijeme (ne vodit seračuna i o individualnimosobinama korisnika)

2.2. Rješenja

• nove Web tehnologije zastvaranje dinamičkih iinteraktivnih Web stranica

o DHTML (Dynamic

HTML) tehnologije -kombinacija HTML-a,skriptnih jezika(JavaScript, VBScript,

Jscript), stilskih predložaka (style sheets)

o ostale tehnologijetemeljena na klijentu(client-sidetechnology): ActiveX,

Java appletio tehnologije temeljene na

poslužitelju ( server-sidetechnology): CGI

skripte, PHP, Java

servleti, JSP (JavaServer Pages),

ASP (Active Server Pages), ASP.NET

3. Kratak povijesni pregled

• začeci hipermedije - ideje ostvaranju radnog i obrazovnogokružja sličnog ljudskommišljenju

• 1945. esej Vannevara Busha " AsWe May Think " – opisuje stroj"memex" pomoću kojegkorisnik ima mogućnostspremanja podataka, te kreirenja

i kasnijeg korištenjahipertekstualnih veza međunjima po principu asocijativnogindeksiranja

• 60-ih godina Ted Nelson uvodiriječ hipertekst i predviđadruštvo u kojem ćehipertekstualni dokumenti bitiuobičajeni kao i knjige i časopisi

• ideja zaživjela tek 80-ih godinakada se tehnologija dovoljnorazvila da je omogući

• 1984. Apple Macintosh računalos WIMP (Window-Icon-Mouse-

Pointer ) korisničkim sučeljem – HyperCard program za razvojhipermedijskih aplikacija

• 1985. nastaju Microsoft

Windows • 1989. nastaje WWW kaohipertekstualni sustav naInternetu

• 1990. prva specifikacijamultimedijskog PC za Windows

platformu – dopunjena 1991.• 1993. nastaje prvi grafički

preglednik NCSA Mosaic -globalna hipermedija

4. Primjena multimedije i hipermedije

6



Multimedija ____________________________________________________

• prikladni u svim područjimagdje je potreban pristupelektronskim informacijama

• čovjek je u stanju zapamtiti oko20% podataka ako ih je samočuo, 40% ako ih je vidio i čuo,te 75% ako ih je vidio, čuo iaktivno koristio

U poslovanju

• poslovne multimedijskeaplikacije: marketing,

prezentacije, reklame,simulacije, katalozi, ...

• obuka zaposlenika• videokonferencije• on-line prodaja

Na javnim mjestima

• hoteli, autobusni i željezničkikolodvori, trgovački centri,muzeji i slično gdje kiosci -

samostojeća računala nude prolaznicima informacije i pomoć

Kod kuće

• PC računala, Internet• samostalni uređaji za zabavne i

edukativne sadržaje koji mogu

biti i priključeni na televiziju( Playstation, Nintendo, Xbox isl.)

U obrazovanju

• obrazovne ustanovenajprikladnije mjesto za uporabumultimedije

• najmlađi uzrast - važna grafika i

animacija, te zvuk koji vrločesto zamjenjuje ili nadopunjujetekst (na pr. kod učenja čitanja)

• odrasli - slike-fotografijeupotpunjene tekstom i videozapisi

• oblik korištenja multimedije u

edukaciji: uključivanjestudenata u proces izrademultimedijske aplikacije

• obrazovanje na daljinu•

5. Multimedijski računalni sustavi

• računalni sustavi za razvoj (autori) i za pregledavanje (korisnici) multimedijskihaplikacija

• prevladavaju Windows i Macintosh platforme - odabir ovisi o osobnoj sklonosti,financijskim mogućnostima, vrsti sadržaja koji će se koristiti u aplikaciji, ...

7



Multimedija ____________________________________________________

• općenito pravilo: vrlo brza računala s velikom radnom memorijom i tvrdimdiskom

Primjer multimedijskog računalnog sustava ( Rosenborg, Green, Hester, Knowles, &Wirsching, (1993). A Guide To Multimedia. Carmel, Indiana: New Riders Publishing .)

5.1. Hardware

• memorija i uređaji za pohranuo RAM, ROM, hard disk

o disketa, zip, magneto-optički uređajio DVD ( Digital Versatile

Disc)o CD-ROM čitači i

snimači• ulazni uređaji

o tastatura, miš, trackball ,touchscreen, grafičke

ploče (tablets), skeneri,digitalne kamere,

sustavi zaraspoznavanje glasa(mikrofon)

• izlazni uređajio monitori, zvučnici,

video uređaji, projektori, printeri

• komunikacijski uređajio modem, ISDN adapter,

ADSL modem

8



Multimedija ____________________________________________________

MPC standardi

• "Multimedia PC (MPC)" standard utemeljili Multimedia PC Marketing Council • opisuje IBM-kompatibilni PC s minimalnom specifikacijom za dostavljenje

multimedijskih MS-Windows aplikacija

MPC-1 MPC-2 MPC-3

Godina 1991. 1993. 1995.

CPU 386SX 25 Mhz 486SX 75 MHz PentiumTM

RAM 2 MB. 4-8 MB 8 - 12 MB

Hard disk 30 MB 160 MB 540 MB, 15 ms

CD-ROM 1x 2x 4x

Zvučna kartica 8-bit 16-bit 16-bit, wave table, MIDIVideo kartica 640x480, 16 boja 640x480, 64k boja 600x800, 16m boja

MPEG-1 Ne Ne 352x240/288 @ 30/25 fps

OS Win 3.x Win 3.x Win 3.1/95

• nakon 1995. nema službenih preporuka – brži razvoj hardvera od razvojaspecifikacija

• obavezni element današnjih MPC - priključak za Internet

5.2. Softverski alati

• sistemski softver - Microsoft

Windows• obrada teksta i OCR programi• alati za crtanje, slikanje i

obrađivanje grafike

• 3-D modeliranje, VRML• obrada zvuka• animacija i video• multimedijski autorski alati

•

6. Osnovni multimedijski elementi

6.1. Grafika

• važna za vizualni dojammultimedijske aplikacije

• bitmape ( paint ili rasterskagrafika) ili vektorske (drawngrafika)

• bitmape - foto-realistične slike iza kompleksne crteže kojizahtijevaju fine detalje

• vektorska grafika - za grafičkeoblike koji se mogu matematičkiizraziti koordinatama, duljinomi kutevima (crte, pravokutnici,

poligoni, kružnice,...)

9



Multimedija ____________________________________________________

6.2. Tekst• polja sa tekstom za prezentiranje

samog sadržaja aplikacije• tekst bitan za interakciju i

navigaciju kroz aplikaciju:izbornici, gumbi, ključne riječi

• fontovi, stilovi, veličine, boje• hipertekst i označavanje

hiperveza

6.3. Zvuk

• dvije vrste zvukovnih datoteka:datoteke u valnom obliku ili

digitalizirane audio (digital audio) datoteke i MIDI datoteke

• digitalizirane audio datoteke -zvučni valovi unašaju se uračunalo u analognom obliku i

putem zvučne kartice se pretvaraju u digitalni oblik

• MIDI datoteke – sadrže pohranjene MIDI upute zareprodukciju zvuka koje se šaljuna sintetizator zvučne kartice

6.4. Animacija

• animacija - brzo prikazivanjesekvenci crteža - kadrova

( frames)• obično statična pozadina i lik -

objekt (ćelija) koji djeluje kaoda se kreće po sceni pozadine

• privid pokreta postiže secrtanjem objekta u različitim

položajima u svakom kadru

o tweening - potrebnonapraviti samo određene

kadrove sekvence, asoftver dovršavameđukorake

o morphing - jedna slikase preobražava u drugu

Multimedija

Grafika Tekst Zvuk Animacija Video

10



Multimedija ____________________________________________________

•

• video - kao film sačinjen od nizakadrova neznatno različitih slikakoje kao i kod animacije brzo

prikazane u nizu stvaraju dojam pokreta

• najveći zahtjevi za dodatnimhardverom za ubrzavanje(videokartice, kartice za videokompresiju) i memorijom za

pohranu.

11



Multimedija ____________________________________________________

Sadržaj

.................................................................................................................................. 1SEMINARSKI RAD ................................................................................................ 1IZ INFORMACIONE TEHNOLOGIJE ................................................................. 1TEMA: ..................................................................................................................... 1M U L T I M E D I J A ............................................................................................ 1Profesor Student .................................................................................................. 1Prof.dr. Dragan Ćosić Damir Sokić ................................................... 1

Br.indeksa 3CV/0072/10 ............ 1................................................................................................................................ 1

Beograd januar 2011. godine ................................................................................. 1Što je multimedija .................................................................................................... 3

1. Definicije i opšti pojmovi .....................................................................................31.1. Multimedija (MM) ........................................................................................ 31.2. Hipertekst ...................................................................................................... 31.3. Hipermedija (HM) ......................................................................................... 31.4. Interaktivnost .................................................................................................41.5. Globalna hipermedija ili mrežni hipermedijski sustavi ................................ 4

2. Nedostaci hipermedijskog modela i moguća rješenja ..........................................52.1. Nedostaci ....................................................................................................... 52.2. Rješenja ......................................................................................................... 6

3. Kratak povijesni pregled ...................................................................................... 64. Primjena multimedije i hipermedije .....................................................................65. Multimedijski računalni sustavi ........................................................................... 7

5.1. Hardware ....................................................................................................... 85.2. Softverski alati .............................................................................................. 9

6. Osnovni multimedijski elementi .......................................................................... 96.1. Grafika ...........................................................................................................9............................................................................................................................106.2. Tekst ............................................................................................................106.3. Zvuk ............................................................................................................106.4. Animacija ....................................................................................................10

Literatura

Multimediski sustavi(Nataša Hoić – Božić)

12

copy of copy of Što je multimedija seminarski

Documents