Delivering Business Value

Cooling Down Magazine 2012

Jaargang 2012, editie 8

2

EAM2012: Delivering Business Value!

De begrippen “Enterprise Architectuur” en “Meerwaarde voor de busi-

ness” hebben in veel organisaties een moeizame relatie met elkaar. Ze

hebben elkaar nodig, maar van een goed huwelijk is niet altijd sprake.

Vandaar dat “Enterprise Architectuur: Delivering Business Value” als

thema voor EAM2012 gekozen was. Doelstelling was ervaringen uit te

wisselen en elkaar te helpen en te inspireren op welke manier EA een be-

drage kan leveren aan de business. De ruim 170 bezoekers en sprekers

op EAM2012 hebben ervaren dat deze doelstelling gehaald is. De ruim

20 presentaties hebben een keur van voorbeelden en ervaringen laten

zien, waarin de meerwaarde van EA duidelijk naar voren kwam. Inspire-

rend en motiverend voor alle aanwezigen, zo bleek uit de bijzonder hoge

evaluaties van de deelnemers. Zowel de organisatie als de inhoud van

het congres is met hoge cijfers beoordeeld. Hartelijk dank aan iedereen

die hieraan bijgedragen heeft!

En ook dit jaar lag het aantal bezoekers weer aanzienlijk hoger dan het

vorige jaar. Het afwisselende, boeiende en praktische programma zal

hieraan zeker hebben bijgedragen. Met keynote voordrachten vanuit

de haven van Rotterdam en vanuit Audionova, en een breed scala aan

presentaties vanuit zeer verschillende organisaties. Met veel aandacht

voor de praktische toepassing van open standaarden als TOGAF en Ar-

chiMate, het gebruik van tools, en de communicatie over architectuur

met diverse groepen in organisaties. Als bonus kregen alle deelnemers

een praktisch handboek, Delivering Enterprise Architecture with TOGAF

and ArchiMate, geschreven vanuit de Universiteit Twente en BiZZdesign.

En op de informatiemarkt kon met verschillende dienstverleners en leve-

ranciers kennis gemaakt worden. Ook de sponsoren hartelijk dank voor

hun bijdragen!

Kortom, een zeer waardevolle en inspirerende dag, waarbij je in één dag

weer bijgepraat werd over enterprise architectuur en de meerwaarde

voor de business. In 2013 hopen we opnieuw het EAM-congres te orga-

niseren, met een programma dat minstens zo goed is, en met nog veel

meer bezoekers. Graag zien we u op EAM2013!

Harmen van den Berg, voorzitter programmacommissie EAM2012

InhoudsopgaveVoorwoord ............................................................................................2

Key-note speaker

Lourens Visser: CIO of Port of Rotterdam ....................................... 3

Het opstellen van een informatie-architectuur bij

de Haagse Hogeschool

Danny Greefhorst & Henk Schouten (Haagse Hogeschool) ..... 4

Verbinding met TOGAF

Bas van Gils - (BiZZdesign) ................................................................ 5

Invoering SEPA bij VGZ

Guus Fisscher (VGZ) ........................................................................... 6

Costmanagement met ArchiMate:

Meer grip op IT kosten

Jan van Gijsen - (SNS Reaal) .............................................................. 7

Portfoliomanagement met Architectuur

Wouter Bronsgeest (Universiteit Twente) &

Piet Boekhoudt (Novay) .................................................................... 8

Eerder aan tafel…

Bob Zondervan (SNS Reaal) ............................................................ 10

Verbinden met het Business Model Canvas

Remco Blom (BiZZdesign) .................................................................. 11

Tools voor vernieuwing

Wil Janssen (INZYCHT) ..................................................................... 12

De Yin en Yang tussen productmanagement en

architectuur

Gerard Janssen ................................................................................... 13

Social media en Enterprise Architecture

Martijn Sasse (Via Nova Architectura) ......................................... 14

Concrete voordelen en minimale inspanningen

Wilko Visser & Tom de Ridder (Value Blue) .................................. 15

CORA 3.0: Hoe referentiearchitectuur

de woningcoöperaties verder helpt!

Arjan van Dijk (Ymere) ..................................................................... 16

Toepassing van functioneelkwalitatieve modellen

als ‘archimedisch punt’ voor infrastructuurregie

Daniël Jumelet (Sogeti) .............................................................. 17

Werken onder referentie-architectuur GEMMA

Ad Gerrits ...................................................................................... 18

3

Lourens Visser: CIO of Port of Rotterdam

De eerste key-note speaker van het EAM-congres 2012 is Lourens

Visser. Hij is CIO bij het Havenbedrijf Rotterdam; een bedrijf met tal

van maatschappelijke uitdagingen. De realisatie van Maasvlakte 2,

bereikbaarheid, kennis en innovatie en luchtkwaliteit en veiligheid zijn

enkele voorbeelden hiervan. Het aangaan van deze uitdagingen – sa-

men met de kernactiviteiten van het Havenbedrijf Rotterdam – vormt

de havenstrategie van het bedrijf. In zijn presentatie vertelt Visser

over de rol van architectuur bij het vertalen van de havenstrategie

naar een IT-strategie.

De afdeling Informatie Voorziening stelt het Havenbedrijf Rotterdam in

staat om haar strategische doelen te realiseren door middel van het

in partnership ontwikkelen, realiseren en aanbieden van best-in-class

informatievoorziening. Visser geeft aan dat de snelle en diverse ont-

wikkelingen binnen de IT hierbij een grote rol spelen. De belangrijk-

ste trends voor het Havenbedrijf Rotterdam zijn Het Nieuwe Werken,

Cloud Computing en Business Intelligence.

Hij ziet de kunst dan ook in het vinden van een taal waarin IT en

business met elkaar kunnen communiceren om vanuit Informatie

Voorziening de business strategie te kunnen ondersteunen. Hierin is

een belangrijke rol voor architectuur weggelegd. In een doelarchitec-

tuur wordt de strategische richting bepaald. De referentiearchitectuur

geeft inzicht in de risico’s en kansen. Tenslotte draagt de solutions-

architectuur bij aan de transitie van de ‘as-is’ IT-strategie naar een

‘to-be’ IT-strategie. Visser benadrukt dat continue aandacht voor de

alignment met de business-doelen hierbij cruciaal is. Om deze alig-

nment te bewerkstelligen is het van belang dat architecten bij zowel

korte als lange termijn projecten in een zo vroeg mogelijk stadium

betrokken worden.

Visser erkent de rol van de architect. De architect moet richting (dur-

ven) te geven en dus een strategische positie durven te kiezen: “Een

architect moet op basis van kennis en technisch geweten het lef heb-

ben om een richting te durven kiezen. Hij is een adviseur op

strategisch niveau die gevraagd en ongevraagd advies geeft .” Hierbij

benadrukt Visser het belang van de ‘soft skills’ van de architect: “Bin-

nen een politieke organisatie als het Havenbedrijf Rotterdam is het

van belang dat een architect zijn ‘soft skills’ heeft ontwikkeld. Ik zie

dat de inhoudelijke en technische skills ruim aanwezig zijn, maar de

‘soft skills’ nog extra aandacht verdienen.” Voorbeelden van deze ‘soft

skills’ van een architect zijn beïnvloeden, overtuigen en organisatie-

sensitiviteit. Visser daagt ze hierin uit. Samen met het verder ontwik-

kelen van de architectuurproducten staat de ontwikkeling van deze

‘soft skills’ op de agenda voor de komende anderhalf jaar. Op deze

manier zal de IT-strategie van optimale waarde zijn voor het realiseren

van de bedrijfsdoelen van het Havenbedrijf Rotterdam.

Lourens Visser

4

Danny Greefhorst & Henk Schouten – Het opstellen van een informatie-architectuur bij de Haagse Hogeschool

De Haagse Hogeschool is met 20.000 studenten, 1800 medewerkers

en zijn vele academies en diensten een complexe organisatie waarin

informatievoorziening expliciete aandacht vereist. Dit heeft geleid tot

het opzetten van een afdeling informatiemanagement in 2011. Tijdens

hun presentatie vertellen Danny Greefhorst en Henk Schouten over de

opzet van deze afdeling en de architectuurfunctie binnen de Haagse

Hogeschool. Het is niet in de eerste plaats een succesverhaal, maar

vooral een weergave van de ervaringen en opgedane inzichten van

het afgelopen jaar. Een verhaal dat zij graag willen delen met mensen

uit het vakgebied.

Henk Schouten is sinds 2007 werkzaam bij de Haagse Hogeschool

waar hij verantwoordelijk is geweest voor de inrichting van

diverse ICT-voorzieningen. Samen met Danny Greefhorst is hij

betrokken geweest bij het opzetten van architectuur bij de afdeling

informatiemanagement binnen de Haagse Hogeschool. Danny

Greefhorst is directeur en consultant bij ArchiXL en heeft veel ervaring

op het gebied van enterprise-architectuur.

Greefhorst en Schouten hebben tijdens hun presentatie laten zien hoe

verschillende architectuurproducten ondersteunen bij het opzetten van

een architectuurfunctie. Allereerst is begonnen met het opstellen van

IT-architectuurkaders met daarin de eisen, principes en standaarden

voor de informatietechnologie. Daarmee is een noodzakelijk kader

ontstaan waar ontwikkelingen aan getoetst kunnen worden. Op dit

moment wordt een informatie-architectuur ontwikkeld, die tevens een

referentie-architectuur is doordat het voor een belangrijk deel niet

specifiek is voor de Haagse Hogeschool en gebaseerd op ervaringen

van anderen. Greefhorst en Schouten geven dan ook aan gebruik te

hebben gemaakt van bestaande referentie-architecturen binnen het

onderwijsdomein als ROSA en Triple A. Ze stellen dat het algemene

karakter van een referentie-architectuur helpt om discussies te

vermijden doordat het nog niet direct gaat over de eigen keuzes

en daardoor minder weerstand oproept binnen de organisatie. De

referentie-architectuur is vervolgens getoetst aan de inrichting van de

informatievoorziening van de Haagse Hogeschool waardoor inzicht is

ontstaan in verbetermogelijkheden.

De grootste les – en tevens de grootste uitdaging – tijdens het

proces is het zorgen voor een goede borging en besturing van de

architectuurfunctie binnen de Haagse Hogeschool. Het definiëren

van duidelijke taken en verantwoordelijkheden en het borgen van

opdrachtgeverschap zijn essentiële elementen hierin: “Borging op

bestuurlijk niveau is een absolute randvoorwaarde om informatie-

architectuur goed te laten slagen”. In hun presentatie zijn Greefhorst

en Schouten vooral ingegaan op de inhoudelijke producten die

belangrijk zijn en waarvan anderen kunnen leren bij het opstellen van

hun eigen architectuur.

Op de vraag vanuit het publiek of zij tevreden zijn met het resultaat

antwoordt Greefhorst: “Wij hebben de noodzakelijke inhoudelijke

basis gelegd op basis waarvan architectuur kan plaatsvinden. Er is

echter nog veel te doen en een flinke uitdaging te gaan!”

Henk Schouten Danny Greefhorst

5

Bas van Gils - Verbinding met TOGAF

Bas van Gils is consultant en trainer bij BiZZdesign en heeft ervaring

opgedaan op het gebied van strategie, (enterprise)architectuur en

procesmanagement bij verschillende organisaties in binnen- en

buitenland. Het bouwen van bruggen tussen diverse disciplines

vormen hierbij de rode draad. Verbinding is dan ook dat wat centraal

staat in zijn presentatie over TOGAF (The Open Group Architecture

Framework). TOGAF is een open standaard van The Open Group

welke een methodologische aanpak beschrijft voor de ontwikkeling

en implementatie van enterprise architectuur. Van Gils neemt het

publiek in vogelvlucht mee door de verschillende fasen van het TOGAF

raamwerk. Daarin is duidelijk één terugkerend thema te herkennen:

verbinding. Dat dit een breed begrip is blijkt uit de annecdotes die

in het verhaal aan de orde komen: verbinding tussen architectuur

en haar omgeving, tussen TOGAF en andere raamwerken en tussen

strategie/ architectuur/ procesmanagement en uitvoering.

Tijdens zijn presentatie deelt Van Gils enkele geleerde lessen in zijn

carrière als consultant. Ten eerste is ‘de eerste klap een daalder

waard’. Bij het neerzetten van een architectuur is het afstemmen

van de architectuurfunctie op de wensen vanuit het primaire proces

essentieel. Hij benadrukt dat het puur volgen van regels absoluut

geen garantie voor succes is: “Een goede architect volgt niet puur de

regels, maar verbindt zich met het primaire proces.” Tenslotte gaat

het om pragmatisch te werk gaan. Hoewel een raamwerk als TOGAF

een mooie manier is om houvast te creëren bij het van start te gaan

met enterprise architectuur, is het uiteindelijk ‘slechts’ een raamwerk;

om resultaten te boeken zal er pragmatisch te werk moeten worden

gegaan.

Van Gils benadrukt de waarde die TOGAF biedt bij het maken van

verbinding tussen verschillende aspecten en belanghebbenden in een

organisatie. Niet alleen biedt TOGAF een gestructureerde aanpak om

te verbinden tussen bedrijfsprocessen, applicaties en technologieën;

in combinatie met de beschrijvingstaal Archimate zorgt ervoor

dat de diverse belanghebbenden verbonden zijn tijdens het gehele

ontwikkelproces van een enterprise architectuur. Op deze manier

zorgen TOGAF en Archimate voor verbinding tussen architecten,

proceseigenaren , medewerkers, opdrachtgevers, directie en anderen

belanghebbenden binnen de organisatie en dus voor verbinding

tussen de IT-strategie en de bedrijfsstrategie van een organisatie.

Verbinding is volgens Van Gils dat wat bepaalt of architectuur waarde

creëert: “Architectuurproducten vormen een middel, geen doel.

Zonder verbinding met de primaire business is een goede architectuur

niet meer dan een mooie droom die nooit werkelijkheid zal worden.”

Bas van Gils

6

Guus Fisscher - Invoering SEPA bij VGZ

Guus Fisscher, één van de sprekers op het EAM Congres, is Enter-

prise Architect bij VGZ en specialist als het gaat om service georiën-

teerde architecturen binnen grote administratieve organisaties. Hij

heeft een aansprekend verhaal verteld over de invoering van SEPA

(Single European Payments Area) bij VGZ. Uiterlijk 1 februari 2014

moet de migratie naar SEPA ingevoerd zijn. Specifiek heeft deze

invoering invloed op de volgende aspecten:

• Het maken van betaalafspraken met klanten en leveranciers

• De financiële afhandeling (zowel qua output als bankverkeer)

De uitdaging voor VGZ is om SEPA compliant te worden, met

zo min mogelijk aanpassingen in processen en systemen. Een

bankrekeningnummer zit in bijna elke applicatie en interface, zodat een

volledig inzicht in de hele IT keten noodzakelijk is. Bij veranderingen

die de hele keten raken, zoals bij SEPA, is architectuur cruciaal.

Niet alleen om impact, inrichtingskeuzes en oplossing te bepalen,

maar ook om de werkpakketten voor business en IT in kaart te

brengen. Daarmee zijn kosten en planning ook al vrij nauwkeurig te

bepalen.

Guus Fisscher vond het een geslaagd congres. “Ik vond dat er

een hele leuke sfeer hing op het congres. De informatiemarkt

was interessant, met de standjes waar men hun diensten kenbaar

maakt. Daarnaast heb ik veel mensen getroffen waar ik mee

kon bijpraten. Ik heb bijvoorbeeld een aantal oude bekenden gezien waar

ik mee heb samengewerkt bij de Belastingdienst, dus dat was een leuk

wederzien en een goede gelegenheid om bij te praten.” Ook heeft hij

zelf een aantal sprekers bezocht. “De eerste keynote spreker, Lourens

Visser, vond ik interessant. Wel ging het erg veel over de Rotterdamse

haven en kwam hij minder toe aan de essentie omtrent architectuur.

Ik vond de boodschap echter interessant: een Architect moet besluiten

durven nemen, actiever optreden, en verantwoordelijkheid nemen met

betrekking tot het resultaat.” De interactie met het publiek tijdens zijn

eigen presentatie heeft hij positief ervaren. “Tijdens de presentatie

was er weinig reactie, maar aan het einde werden er concrete en

interessante vragen gesteld. Dit geeft aan dat men aandachtig heeft

geluisterd.”

Guus Fisscher

7

Jan van Gijsen - Costmanagement met ArchiMate: Meer grip op IT kosten

Jan van Gijsen is senior IT Architect bij SNS Reaal. Hij heeft op het

EAM Congres een interessant verhaal verteld over hoe ArchiMate een

ondersteunende factor kan spelen bij costmanagement. Business

Cases en begrotingen blijken vaak niet te kloppen en kunnen het

tempo van veranderen niet volgen. Hoe krijg je meer grip op je IT

kosten?

De kunst is om van een adhoc bepaling naar een gestructureerde en

herhaalbare bepaling van je kosten te gaan. Het IT landschap, de IT

kosten en de veranderingen moeten daarvoor in lijn met elkaar worden

gebracht. ArchiMate kan hierbij een belangrijke rol spelen. Bij SNS

Reaal is in de loop der jaren een goed gevulde Architectuur repository

opgebouwd, maar er bleek te weinig aansluiting bij de inrichting

van het huidige landschap en de impact van veranderingen waren

onvoldoende concreet gemaakt. Om deze redenen is er aansluiting

gezocht bij de processen die delen van het applicatielandschap

beheren of informatie daarover nodig hebben. Vervolgens is de

Architectuur repository ingezet als centrale administratie van alle

applicaties.

Het totale applicatielandschap van SNS Reaal is beschikbaar gesteld

in de Architectuur repository. Hierdoor is er een belangrijke basis

gelegd voor het modelleren van veranderingen: de Roadmaps. Binnen

dit applicatielandschap kunnen transities worden weergegeven.

Door hier de kosten aan te koppelen kan de kostenontwikkeling

visueel worden weergegeven. Om meer inzicht te creëren kan de

kostenrange of de onderliggende infrastructuur weergeven worden

door het inkleuren van de views. Door het koppelen van kosten aan

de architectuurmodellen wordt Architectuur beter aangehaakt in

strategische verandertrajecten.

Jan van Gijsen komt graag op het congres. “Ik kom al meerdere jaren

op het EAM Congres en het blijft leuk omdat het kleinschalig is en toch

krijg je een diversiteit aan informatie voorgeschoteld. Dit is de ideale

manier om de nieuwste informatie uit het vakgebied te delen.

Het is goed om een bevestiging te krijgen dat je met de goede dingen

bezig bent en veel onderwerpen inspireren om nieuwe zaken op te

pakken. Daarnaast is het leuk dat je elk jaar weer oude bekenden

tegen komt om te sparren over de onderwerpen waar je mee bezig

bent. Het was een erg geslaagde dag! ” Ook de reacties uit het

publiek waren positief. “Ik kreeg voornamelijk vragen over hoe men

deze methodiek kan inzetten in de eigen organisatie. Ik heb enkele

vervolgafspraken gemaakt om hier nadere toelichting over te geven.”

Er waren interessante sprekers op het congres, aldus Jan van Gijsen.

“Bij de eerste keynote spreker, Lourens Visser, was het interessant

om meer te horen over de Rotterdamse haven en zijn Architectuur.

Daarnaast had Sander Dortland van GasTerra een duidelijk ‘beide

benen op de grond’ verhaal. Hij vertelde over zijn worstelingen om

Enterprise Architectuur op de kaart te krijgen binnen zijn organisatie.

Zijn verhaal was praktisch ingestoken wat het herkenbaar maakte.

Als je vervolgens hoort wat ze inmiddels bereikt hebben op het gebied

van Architectuur, dan is dat erg positief!”

Jan van Gijsen

8

Wouter Bronsgeest & Piet Boekhoudt - Portfoliomanagement met Architectuur

Wouter Bronsgeest en Piet Boekhoudt hebben, naar aanleiding van

hun samenwerking bij de Belastingdienst, samen een presentatie

gehouden op het EAM Congres over Portfoliomanagement met

Architectuur. Wouter Bronsgeest is promovendus bij de Universiteit

Twente, bestuurslid van het NGI en manager van een test, invoerings-

en kwaliteitsteam bij de informatiemanagement afdeling van de

Belastingdienst. Piet Boekhoudt is senior adviseur bij Novay.

De belangrijkste boodschap die zij wilden overbrengen op deze

dag is dat wanneer Portfoliomanagement en Architectuur actief

met elkaar verbonden zijn, dit van toegevoegde waarde is voor de

business. Het is belangrijk dat deze verbinding ontstaat. In de case

die zij presenteerden toonden zij aan dat die verbinding ook gemaakt

kan worden. De uitbreidingen op de ArchiMate standaard leveren een

goede bijdrage aan deze verbinding. Hiermee gaat je architectuur

verder dan de ‘hoe’ en ‘wat’, door ook aandacht te geven aan ‘waarom’

bepaalde keuzes zijn gemaakt.

Nog te vaak wordt IT benaderd als kostenpost en niet als investering.

IT is een middel dat kan worden ingezet om de bedrijfsstrategie te

ondersteunen, nieuwe kansen te ontwikkelen of producten/service

te leveren aan de externe markt. Het is echter niet zo dat iedere

organisatie zomaar een Architectuur ondersteunde portfolio analyse

kan uitvoeren. De volgende voorwaarden zijn belangrijk:

• Een samenhangend geheel van visie, strategie, beleid en

Enterprise Architectuur documenten.

• Een samenhangend geheel van motivatie concepten en een

eenduidig gebruik van deze concepten.

• De ‘as-is’ en ‘to-be’ Enterprise Architectuur is gemodelleerd met

een geschikte EA taal zoals ArchiMate.

• Aanwezigheid van transitie plannen.

• Aanwezigheid van project portfolio documenten.

De organisatie en governance structuur moet een efficiënte

communicatie tussen stakeholders ondersteunen. In het bijzonder

de rol van ‘regie architect’ met de juiste verantwoordelijkheden

en bevoegdheden kan cruciaal zijn in het samenbrengen van de

disciplines.

Wouter Bronsgeest is enthousiast over het EAM Congres. “Ik vond

het een goed georganiseerd congres! Er liepen continu mensen van

de congresorganisatie rond om je te helpen als dat nodig was. Er

werd een gevarieerd programma gepresenteerd. Er kwamen thema’s

voorbij die belangrijk zijn: hoe zorg je ervoor dat organisaties goed

omgaan met hun Architectuur? Dit is een interessant onderwerp waar

organisaties mee bezig zijn en mee bezig zouden moeten zijn.” Ook

Piet Boekhoudt is erg te spreken over het event. “Ik vond het een goed

georganiseerd congres! Zowel vooraf als tijdens congres was alles

erg verzorgd. De gasten werden goed ontvangen, de presentaties

van de sprekers waren netjes voorbereid en alles werkte goed. Dit

maakte een erg professionele indruk op mij. Ik vond het ook erg leuk

om samen met Wouter Bronsgeest deze presentatie te geven. De

combinatie werkte goed doordat onze achtergrond en kennis elkaar

aanvullen!”

Piet Boekhoudt heeft zelf ook diverse sprekers bezocht. “Ik ben

bijvoorbeeld bij de presentatie geweest van Jan van Gijsen. Ik

vond het een heel interessant verhaal wat hij vertelde. Een mooie

behandeling van nuttige kennis.” Wouter Bronsgeest is ook positief

over de sprekers van het congres. “De eerste keynote spreker, Lourens

Visser, was erg interessant, omdat het iemand was die niet binnen het

huidige standaard netwerk valt. Dit vond ik erg verfrissend! Daarnaast

had Remco Blom een heldere en verzorgde presentatie. Zijn verhaal

werd extra krachtig door de duidelijke reader en de Quick Reference

die werden uitgedeeld. Tenslotte was het verhaal van Guus Fisscher

9

over de invoering van SEPA erg aansprekend omdat het een specifiek

onderwerp is. Het is een heel praktisch verhaal, waardoor het mijn

aandacht trekt.”

De interactie met het publiek was goed, aldus Wouter Bronsgeest.

“We kregen prima vragen vanuit het publiek die goed aansloten

op ons verhaal.” Hij heeft ook na zijn presentatie met enkele

congresbezoekers gesproken en leuke contacten opgedaan.

“Ik heb mijn netwerk uitgebreid met interessante mensen waar

ik inhoudelijk mee kan discussiëren.” Ook Piet Boekhoudt heeft

interessante mensen ontmoet. “Ik heb nieuwe mensen kunnen

ontmoeten, wat een positieve invloed heeft op mijn netwerk. Ik heb

bijvoorbeeld gesproken met iemand van de Gemeente Nijmegen die

met gemeentelijke architectuur bezig is, zonder meer interessant.”

Ook kwam hij een aantal bekenden tegen. “Een aantal dagen voor

het congres heeft een collega van Novay met een klant gesproken

over Portfoliomanagement met Architectuur, maar deze was nog

niet voldoende te enthousiasmeren. Na afloop van de presentatie

leek ons idee wel voet aan de grond te krijgen!”

Piet Boekhoudt Wouter Bronsgeest

10

Bob Zondervan - Eerder aan tafel…

Bob Zondervan is Senior Business Architect bij SNS REAAL. Tijdens

het EAM congres presenteerde Bob over hoe Enterprise Architectuur

gebruikt wordt bij SNS REAAL. Bob heeft als architect ervaren dat

het Business Model Canvas voornamelijk een middel is om snel aan

tafel te komen. Hoe heeft dit bij SNS REAAL gewerkt en kon men daar

uiteindelijk ook aan tafel blijven?

Doormiddel van het canvas is het mogelijk om een complex business

model overzichtelijk te presenteren en daardoor bespreekbaar te

maken. “Als architect is het mogelijk aan tafel te komen en te blijven

door de taal van de business te spreken, een canvas helpt hierbij. Het

geeft stof om over te praten en helpt jezelf ook in de communicatie bij

het overbrengen van een model en de impact op high level. Ook kun

je aanpassingen laten zien en inzichtelijk maken waar deze invloed p

hebben.” Hiermee maak je als architect relevante managementvragen

bespreekbaar als: “Wat zijn de consequenties en waar moeten we wat

mee?”

Uit de presentatie van Bob blijkt hoe essentieel het is om eerder aan

tafel te komen. Een idee begint namelijk klein, maar wordt steeds

groter en daarmee ook moeilijker om te sturen. Door als architect

betrokken te zijn als het idee of de opdracht nog klein is, blijft het

stuurbaar en wordt de afstand tussen business en IT beperkt. Om

eerder aan tafel te komen is het belangrijk om als architect niet

met complexe IT modellen aan te komen zetten bij de business of

om te starten met tooling. Juist door co-creatie met de business

wordt men als volwaardig gesprekspartner gezien. Dit vraagt een

proactieve houding van de architect zodat hij waarde kan toevoe-

gen vanaf het 0-punt. “Het draait allemaal om communicatie, co-

municatie, communicatie.”

Wat Bob erg aansprak tijdens en na zijn presentatie waren de reac-

ties vanuit het publiek. “Het publiek was interactief, daar kon ik wat

mee. Erg positief!” Mensen waren erg nieuwsgierig naar de aanpak

binnen SNS REAAL, vooral over hoe men dit kan vertalen naar hun

eigen organisatie. “Mensen waren erg enthousiast over het feit dat

architectuur ook in de praktijk kan werken! Daarbij is het erg fijn

om bevestiging te krijgen dat je op de goede weg zit.” Bob was zelf

ook vooral enthousiast over de verschillende praktijkverhalen. “De

keynote presentatie over de Rotterdamse haven vond ik een erg

interessant en leuk verhaal waarbij de nadruk van mij nog meer op

architectuur had mogen liggen.”

Bob Zondervan

11

Remco Blom - Verbinden met het Business Model Canvas

“Architecten brengen perspectieven bij elkaar en structureren

complexe vraagstukken. Daar past het denken in business modellen

heel goed bij!” aldus Remco Blom. Vanuit zijn rol als Senior Consultant

bij BiZZdesign heeft Remco veel ervaring opgedaan in het vakgebied

van Enterprise Architectuur bij profit en non-profit organisaties.

“Succes betekent in alle organisatie een combinatie van: De goede

dingen doen en de dingen goed doen! Architecten worden steeds

vaker betrokken bij het eerste, ze mogen meedenken over strategische

vraagstukken.” Tijdens het EAM congres heeft Remco het Business

Model Canvas uitgelegd. Hierbij laat hij zien hoe het canvas in de

praktijk toe te passen is en legt hij de relatie naar architectuur.

We zien een indrukwekkende afbeelding van een mammoet. Hiermee

illustreert Remco dat succes niet afhangt van formaat of kracht, maar

vooral van het vermogen om als organisatie adequaat om te gaan met

verandering. Hierbij benadrukt hij nog maar eens het belang om je ten

aller tijden te realiseren wie je klanten zijn: “Het begint met het kiezen

van je klantsegmenten, daarmee kies je ook gelijk je concurrenten.

Het vormgeven van een business model gaat over keuzes maken, je

kunt immers niet alles doen.”

Het Business Model Canvas is een gestructureerde aanpak voor het

beschrijven, analyseren en communiceren van business modellen.

Remco legt uit hoe het canvas gebruikt kan worden op het niveau

van de organisatie, een dienst, de afdeling, het project of zelfs op een

persoon! Verschillende toepassingen passeren de revue. Het werkt

als verbinding van markt-, organisatie- en financiële perspectieven.

Daarnaast is het een communicatiemiddel waarbij het helpt om ar-

chitecturen in een relevante business context te presenteren. Zo helpt

het ook om de afstand tussen business en ICT te verkleinen. Een veel

gebruikte toepassing van het canvas is in het kader van innovatie. In-

spiratie uit andere branches leidt dan tot nieuwe inzichten. Een tip van

Remco: “Blijf niet steken op je eerste idee en werk vooral meerdere

alternatieven uit. Beredeneer hoe je alternatieven zullen presteren in

verschillende scenario’s en zorg dat je in contact komt met je klanten

om je hypotheses te toetsen. Het in stappen verbeterde business mo-

del vormt dan de basis voor het architectuurwerk.” Bij het uitwerken

van een canvas is het belangrijk dat de input wordt geleverd vanuit

de diverse betrokken stakeholders. “Eigenlijk is het Business Model

Canvas verbinden in het kwadraat. Je verbindt mensen, perspectieven

en de strategie met de implementatie.”

Remco is zeer te spreken over het feit dat er een track op EAM2012

specifiek was gericht op Business Models & Innovatie. Gezien de hoge

bezoekersaantallen in deze track is hij niet de enige. Waarom is de

relatie van business modellen met architectuur eigenlijk zo in trek?

“Er is veel behoefte aan het leggen van concrete verbanden tussen

architectuur en de behoeften in de organisatie. Het Business Model

Canvas is makkelijk te hanteren en helpt echt om een gezamenlijk

beeld van de visie te krijgen. De methodiek slaat aan door eenvoud,

kracht en vorm. Met de verbindingen die we nu kunnen leggen tussen

het canvas en de standaarden TOGAF® en ArchiMate® wordt dit

steeds bruikbaarder voor architecten”, aldus Remco.

Wat Remco veelvuldig hoorde op het congres is dat men de voorbeelden

die hij presenteerde waardeerde, net als de praktijktoepassing van het

canvas in relatie tot architectuur van SNS-Reaal. “De track Business

Models & Innovatie speelde goed in op een zichtbare trend en legde

het verband tussen theorie, ondersteuning en praktijk. Als het aan

mij ligt zien we volgend jaar nog meer toepassingen van de relaties

tussen business modellen en architectuur.”

Remco Blom

12

Wil Janssen - Tools voor vernieuwing

Wil Janssen is oprichter en eigenaar van INZYCHT. Wil richt zich met

INZYCHT op het adviseren van organisaties omtrent ICT-gedreven

innovatie. Ook vorig jaar was Wil aanwezig op het EAM congres,

toentertijd in Nieuwegein. Met zijn presentatie focust Wil zich dan ook

op hulpmiddelen die bijdragen aan het creëren van vernieuwing. Zo

is het Business Model Canvas een uitstekende tool om een business

model uit te werken, maar ontbreekt het vaak aan handvatten om

daarna tot een goede implementatie te komen. In de presentatie van

Wil staan daarom twee vragen centraal:

• Hoe robuust is mijn business model?

• Hoe maak ik mijn organisatie wendbaar genoeg om dat te

bereiken?

Samen met het vermogen om financiële ruimte te creëren voor

vernieuwing door slimmer portfoliomanagement levert dit Agile

Business Value.

Voor een robuust business model dient de strategie in lijn te zijn met

de enterprise architectuur. Om de organisatie de juiste strategische

wendbaarheid te geven is het volgens Wil van cruciaal belang om

bij het maken van je business model te anticiperen op verschillende

scenario’s. Doormiddel van bijvoorbeeld de ‘business model stress

test’ creëert men meer inzicht in de robuustheid van het model en

kan men een weloverwogen beslissing nemen. Het gaat volgens Wil

niet zo zeer om de tool die je gebruikt, maar des te meer dat je kiest

voor een systematische aanpak. “Een ingevuld canvas is leuk, maar

dat is pas het beginpunt. Daarna ga je verder met architectuur en daar

pak je hem op door.” Wil geeft hierbij aan dat tools zoals het Business

Model Canvas ook kunnen werken op hogere managementniveaus als

je deze op de juiste manier inzet.

Net als de overige sprekers in de module “Business models &

innovatie” is ook Wil erg te spreken over de aansluiting van de diverse

presentaties. “De presentaties van Remco en mij waren meer gericht

op business modellen. Door de praktijkvoorbeelden van Bob en Jan

werd de link met architectuur erg duidelijk.” Ook de inrichting van de

stands was goed bevallen. “De markt was netjes verzorgd, mensen

waren makkelijk te vinden, het was overzichtelijk en niet te groot.”

Wil merkte dat er veel reacties kwamen naar aanleiding van zijn

presentatie. “Wat mensen erg aansprak was het beter communiceren

van de architectuur. Hier kwamen ook wat vervolgafspraken uit.” Bij

de stand van Wil ontstond hier en daar wat discussie. Vooral de turbo

stress test bleek een uitdaging te zijn. Als tip zou Wil graag een laatste

tip meegeven: “Durf uit je comfortzone te gaan en durf ook eens een

samenvatting te geven zoals op een Business Model Canvas. Je kan

het niet simpel genoeg maken!” Zelf had wil ook nog een eyeopener

tijdens het EAM congres. “Bij de stands zag ik een paar bedrijven die

ik nog niet goed kende, zoals IT-eye en Value Blue. Zij hadden beide

een specifieke insteek van architectuur, dat vond ik interessant. Goed

om te zien dat er bij dergelijke organisaties ook zo’n specialistische

kennis is en dat er niet alleen generiek met architectuur gewerkt

wordt.”

Wil Janssen

13

Gerard Janssen - De Yin en Yang tussen productmanagement en architectuur

Vanuit zijn rol als business development manager en architect,

maakt Gerard Janssen een verbinding tussen project/

productmanagement en architectuur. Na zijn loopbaan als zzp-er

is Gerard onderdeel van de vernieuwende organisatie IT-eye. Zijn

ervaringen hebben geleid tot een Lean Architectuur methode, die

hij presenteerde op het EAM congres.

In zijn presentatie ‘Effectief opdrachtgeverschap door bedienende

architectuur’ betoogt Gerard dat een breed gedragen ‘minimal

sustainable architecture’ zorgt voor een optimale balans tussen

productmanagement aan de ene en architectuur aan de andere

kant. Bij deze architectuur ‘’wordt er geredeneerd vanuit de

realiteit, waarbij er snel op de dynamiek van de praktijk kan

worden ingespeeld.’’

Deze bedienende architectuur stuurt vanuit opties en schept een

kader voor het oplossingsgebied. ‘’We kunnen niet voorspellen

waar we naar toe gaan, wat we tegenkomen en hoe we ons daar

het best op kunnen voorbereiden.’’ Door binnen de kaders te

navigeren naar het oplossingsgebied, met zo min mogelijk ballast,

biedt IT-Eye een oplossing voor dit informatieprobleem.

‘’Wij stellen ons als organisatie de vraag: hoe zou het er over 10

jaar uitzien? Hoe pas je je rol als architect aan als de gemiddelde

levensduur van een applicatie 6 tot 18 maanden is? Het antwoord

ligt in betrokkenheid en regievoering.’’ Hierbij is de essentie ‘’dat je

als architect de partner bent van de productmanager.’’

In zijn presentatie heeft Gerard ook het Business Model Canvas

besproken. Hij was benieuwd naar hoe anderen dit hadden

uitgewerkt en toegepast in de praktijk. ‘’Hoe zorg je er nou

voor dat je de taal van business blijft spreken als architect.‘’

Vooral de praktische toepassing in de presentaties over het

Business Model Canvas op het congres spraken Gerard erg aan en

waren herkenbaar.

De reacties op zijn eigen presentatie vanuit het publiek kwamen vooral

naar voren bij de stand van IT-eye in de algemene hal. ‘’Er kwamen

hier prikkelende vragen en ik heb wat concrete afspraken weten te

maken.’’ Het congres was dus zowel inhoudelijk als commercieel een

succes.

Gerard Janssen

14

Martijn Sasse - Social media en Enterprise Architecture

Martijn Sasse is oorspronkelijk Bouwkundig architect, maar sinds

1986 werkzaam in de IT. ‘’Vanuit een andere discipline heb ik mijn

kans in de IT gepakt.’’ In zijn huidige functie als manager architectuur

bij spir-it, het ICT-bedrijf van de Rechtspraak, werkt Martijn op het

raakvlak van business en IT. De ideeën zoals Martijn die presenteerde

op het congres zijn ontstaan tijdens de ontwikkeling van Via Nova

Architectura (VNA) tot sociaal netwerk. Waar VNA begon als internet

magazine, is het nu een volwaardig sociaal netwerk geworden.

Deze overgang is niet vanzelf gegaan. ‘’De focus moest worden verlegd

van het managen van de techniek en redactie naar het modereren van

content en groepen.’’ Uiteindelijk streven was hierbij het bieden van

een kennisplatform en ontmoetingsplaats voor IT architecten. Dit ligt

in lijn met het doel van de stichting: het bevorderen van het werken

onder architectuur en het bevorderen van de professionaliteit van

architecten.

Vanuit zijn ervaringen met deze overgang betoogt Martijn dat er ‘’in

de huidige architectuur weinig aandacht wordt gegeven aan sociale

netwerken.’’ Echter, betoogt Martijn, ‘’is er wel een noodzaak om hier

een visie op te hebben.’’ In zijn presentatie biedt Martijn een start-

referentiearchitectuur, waarin een voorbeeld wordt gegeven van de

plaats die social media kan hebben in de enterprise architectuur.

Hierbij put hij uit de sociale wetenschappen die een ‘’basis bieden

voor de functionaliteit. Dit laat je nadenken hoe je als kenniswerker

bezig bent en waarop je je handelen baseert.’’

Over andere presentaties is Martijn te spreken met name die van de

heer Jumelet over ‘’een referentiemodel in functionele termen’’ bij

Sogeti, vond Martijn heel nuttig om opnieuw te horen. ‘’Het is een

benadering die erg aanspreekt en bruikbaar is in mijn eigen werk.’’

Martijn vond het congres ‘’echt voor architecten’’, wat tot uiting kwam

in de onderwerpen en discussies. ‘’Met name de technische kant van

architectuur is belicht.’’ In zijn presentatie hoopt hij mensen aan het

denken te hebben gezet door zaken in een ander licht te plaatsen.

Hiernaast hoopte hij mensen alert te maken op het bestaan van Via

Nova Architectura. Dit heeft gewerkt, want hij heeft ‘’al heel wat

aanmeldingen mogen ontvangen.’’ Heb je je nog niet aangemeld?

Ga dan naar www.vianovaarchitectura.nl en praat mee!

Martijn Sasse

15

Wilko Visser & Tom de Ridder - Concrete voordelen en minimale inspanningen

Wilko Visser is samen met Tom de Ridder oprichter van ValueBlue,

een organisatie die hoogwaardige diensten verleent en producten

ontwikkelt op het gebied van architectuur. Eén van deze producten

is BlueDolphin, waar Wilko en Tom aansluitend op de presentatie een

demo over hebben gegeven.

In deze presentatie stond de vraag ‘Hoe verdien je met architectuur’

centraal. Wilko en Tom betogen dat het van belang is om draagvlak

te creëren voor IT architectuur, door middel van concrete resultaten

in termen van kostenbesparingen en snelle service. Dit gebeurt op

strategisch, tactisch en operationeel niveau. ‘’Iedereen ziet het

voordeel, maar de korte termijn nadelen van extra kosten en inzet

wegen vaak zwaarder.’’ Naast de concreet op te leveren resultaten

is het dus ook van belang om ‘’de benodigde inspanningen van de

betrokkenen minimaal te houden.’’

Om de benodigde inspanningen en kosten te beperken, heeft

ValueBlue het product BlueDolphin ontwikkeld. Hiermee kan het IT

landschap automatisch in kaart worden gebracht en vertaald naar

een architectuurmodel. Hierdoor kan direct geld worden verdiend met

het inzicht dat wordt verkregen in het huidige architectuurlandschap.

Want, verteld Wilko, ‘’om naar de toekomst te gaan, moet je weten

waar je vandaag staat.’’ Dit gebeurt in de eigen taal en omgeving

van de beheerders die voor hun eigen domein de wijzigingen kunnen

vastleggen. BlueDolphin vertaalt deze informatie automatisch naar

ArchiMate. ‘’Door taken dicht bij de medewerkers te houden wordt het

makkelijker om de architectuurmodellen actueel te houden, waardoor

structureel inzicht wordt gecreëerd en zo de mogelijkheden voor

verbeteringen en optimalisatie zichtbaar worden.’’

De reacties vanuit het publiek waren positief. “We hebben veel leuke

reacties op het nieuwe product gekregen, waaruit bleek dat de

mensen de toegevoegde waarde van Bluedolphin zagen.’’ Hiernaast

werd ook de stand goed bezocht en bleken praktische voorbeelden

het beste te werken. Ook de demo werd positief ontvangen en deze

mondde uit in een vruchtbare discussie.

Over de keynotespreaker Jan Rubingh van Audionova was Wilko

enthousiast. ‘’Hij kwam op mij over als een man die met twee benen

op de grond staat en pas wat invoert of verandert als dit echt wat

oplevert en zich bewezen heeft. Ook hij kijkt kritisch wat architectuur

hem concreet en meetbaar oplevert. En dat sluit aan op onze insteek.’’

Kortom, ‘’precies wat je verwacht van een Rotterdammer.’’

Tom de Ridder Wilko Visser

16

Arjan van Dijk - CORA 3.0: Hoe referentie-architectuur de woningcoöperaties verder helpt!

Arjan van Dijk is Manager Informatisering bij Ymere en is Projectleider

van het project ‘Woningcorporatie werkt met de WOZ’. Naast de ruim

dertig jaar ervaring in de ICT, is hij ook actief als consultant. Vanuit

deze ervaring is hij bij Ymere gaan kijken hoe het beter en sneller

zou kunnen. Zo zijn ze van 400 naar 100 systemen gegaan waarvan

er 40 bedrijf kritisch zijn. Daarnaast heeft de corporatie complexe

bedrijfsprocessen, waardoor er ook veel informatiestromen zijn.

Door het op elkaar afstemmen van deze stromen met behulp van

referentiearchitectuur CORA 3.0, is ervoor gezorgd dat alles nu veel

efficiënter verloopt. Dit geldt ook voor de gegevensuitwisseling met

toezichthouders en ketenpartners.

Tijdens zijn presentatie vertelt van Dijk over hoe referentiearchitectuur

CORA 3.0 de sleutel tot succes kan zijn. Door de veranderende

behoefte aan dienstverlening van de klant, moeten woningcorporaties

flexibeler zijn in hun organisatie, processen en informatievoorziening.

Hiervoor ontbraken eenduidige begrippen en definities over gegevens

en was er onvoldoende flexibiliteit in de huidige systemen. Het initiatief

kwam vanuit een aantal grote corporaties en was nog niet bekend bij

iedereen: “Zo voldeden we aan een behoefte, waarvan niemand wist

dat het een behoefte was”.

Uniforme en eenduidige informatievoorziening ligt ook binnen de

doelstelling van CORA 3.0. Ymere loopt hierop voor. Een voorbeeld

hiervan is de Basisregistratie Inkomen (BI). Dit is een centraal systeem

waarmee ook de Belastingdienst, gemeenten en UWV mee werken.

Bij de corporaties moet voor de sociale huur voortaan elk jaar getoetst

worden of het inkomen boven €43.000 per jaar ligt, anders heeft men

geen recht op sociale huur. De woningcorporaties willen alleen weten

óf het erboven óf eronder ligt: “We willen niet weten wat iemand

verdient, maar of die voldoet”.

Een ander voorbeeld is de Basisregistratie Onroerende Zaken

(BOZ) met daarin de Waardering Onroerende Zaken (WOZ) waarde.

In samenwerking met gemeente Amsterdam is er gekeken

naar de vastlegging van de WOZ-waarde. De gemeente heft de

onroerendzaakbelasting op basis van deze waarde, maar de

corporatie legt ze vast. Nu leggen de gemeenten de waarde vast in

een basisregistratie die is gekoppeld aan de Basisregistratie Adressen

en Gebouwen (BAG).

De ICT is onder controle, maar Ymere wil in de toekomst via

outsourcing naar ‘de core’ gaan door bijvoorbeeld cloud computing.

Verder vindt van Dijk dat het belangrijk is referentie architecturen aan

elkaar te koppelen voor het volwassen maken van architectuur in zijn

geheel: “Het loont om gebruik te maken van wat al bedacht is en niet

opnieuw het wiel uit te vinden”. Daarvoor moeten de corporaties toe

naar ‘Best-of-breed’ oplossingen. Het is namelijk gebruikelijk binnen

de corporaties in monolitische oplossingen te denken.

Volgens van Dijk is het congres ervaren als nuttig met goede plenaire

sessies. De interesses naar het brede aspect van architectuur waren

erg hoog. Ook in sectoren waarvan je het niet verwacht wordt

architectuur gebruikt, zoals bij keynote speaker Lourens Visser van

de Port of Rotterdam: “Ik had niet verwacht dat daar ook zoveel ICT

bij kwam kijken”.

Arjan van Dijk

17

Daniël Jumelet - Toepassing van functioneel-kwalitatieve modellen als ‘archimedisch punt’ voor infrastructuurregie

Een bekende naam op het gebied van infrastructuurarchitectuur:

Daniël Jumelet van Sogeti. Hij is grondlegger van de

DYA|Infrastructuurmethode, auteur van het boek “DYA|Infrastructuur,

architectuur voor de fundering van de IT” en schrijver van diverse

publicaties hierover en leider van de DYA| Infrastructuurcommunity.

Daarnaast is Jumelet voorzitter van de NAF-werkgroep

infrastructuurarchitectuur.

In zijn presentatie vertelt Jumelet over het ‘Archimedisch punt’ in

de planning en ontwikkeling van het infrastructuurlandschap. Dit

metaforisch punt is in zijn ogen de functionele view op infrastructuur.

“Bedrijven willen veranderen, maar ze weten niet welke impact

dat heeft op de infrastructuur. Zonder een goede basis zijn deze

veranderingen veel moeizamer door te voeren dan gedacht en door

ad-hoc aanpassingen ontstaat een feitelijk minder goed beheerbare

en duurdere IT-exploitatie.”

Gebruikers en beslissers weten vaak niet welke infrastructuur ze

nodig hebben, terwijl techneuten vooral bezig zijn met de constructie;

de techniek. Zo staan beslissers twee keer op achterstand: de

infrastructuur is voor hen een onbekend terrein, terwijl hun gids, de

techneut, een taal spreekt die ze absoluut niet kunnen volgen. Er zijn

modellen nodig voor het overbruggen van de kloof tussen de view

van techneuten en de bedrijfsvoering in termen van functionaliteit,

want functies zijn generiek, voorspelbaar en vormen een brug voor

communicatie. De DYA|Infrastructure Repository levert hiervoor veel

basismateriaal, die organisatie- en technologieneutraal is. Deze on-

line repository is een vrij toegankelijke kennisbibliotheek van de

community.

Modellen die infrastructuurfunctionaliteit uitdrukken, werken niet

vanzelf. De architect moet techneuten laten aanhaken door ze te

helpen de modellen en definities begrijpend te leren lezen en deze te

gebruiken voor de vertaling naar passende technische oplossingen.

“Als architecten leveren we pas toegevoegde waarde als we de

inhoudelijke brug kunnen bouwen tussen verschillende disciplines en

stakeholders”. Volgens Jumelet moet er meer worden nagedacht over

welke rol de architect heeft ten opzichte van de andere spelers in het

voortbrengingsproces, van gebruiker tot leverancier.

Het valt Jumelet op dat Architecten steeds meer moeite nemen om

op een transparante en gestructureerde manier problemen aan te

pakken: “Daarbij neemt gelukkig de ‘conceptuele hygiëne’ toe. De

tijd is voorbij, dat ze hun hoofd leeg kunnen schudden op een stuk

ruitjes papier en dan zeggen: kijk hier is ons raamwerk!”. Juist het

ondersteunen, innoveren en communiceren staat centraal in de rol

van de architect. Architectuur moet meer en meer als vak worden

beleefd: “Voor het vak is het belangrijk vooruitstrevend en innovatief

te blijven, want we zijn er nog lang niet!”.

Jumelet kijkt tevreden terug op een ‘down-to-earth’ congres met een

goede en gemixte community van de Nederlandse architectuurwereld.

Het innovatieve aspect is belangrijk geweest in de keuze van

de presentaties. Zo vond hij de presentatie van Jan Gijsen over

‘Costmanagement met Archimate’ vernieuwend. Daarnaast gaf de

keynote speaker Lourens Visser van de Port of Rotterdam volgens

Jumelet een interessante inkijk in zijn wereld, maar hij had wel iets

meer over de rol van architectuur bij dit prachtige havenbedrijf mogen

onthullen. Tot zijn genoegen ziet Jumelet dat architecten steeds meer

spreken over ‘modelleren’ om het ontwerp- en bouwproces richting te

geven: “Eindelijk wordt de essentie van het vak blootgelegd”.

Daniël Jumelet

18

Ad Gerrits - Werken onder referentie-architectuur GEMMA

Ad Gerrits is actief binnen de gemeente Nijmegen als informatiearchi-

tect. Naast dat hij gespecialiseerd is in architectuur en meegeschre-

ven heeft aan de GEMeentelijk Model Architectuur (GEMMA), heeft hij

een praktische instelling. Gerrits heeft bestuurlijke informatiekunde

en pedagogiek gestudeerd. Beide reflecteren zijn technische en soci-

ale achtergrond. Naast zijn functie binnen de gemeente is Gerrits ook

actief als gecertificeerd KING e-adviseur, waarbij hij gemeenten advi-

seert hoe ICT een innovatieve bijdrage kan leveren. Verder ontwikkelt

hij software en is hij geïnteresseerd in het verbinden van mensen via

ondersteuning van ICT: “Ik ben eigenlijk een beetje allround”.

Op het EAM congres vertelt Gerrits over het werken met referentie-

architectuur GEMMA. In zijn presentatie wordt belicht wat GEMMA is

en waarop het is gebaseerd. Daarnaast benadrukt hij hoe er praktisch

mee omgegaan moet worden: “want uiteindelijk moet ook GEMMA

haar waarde in praktijk bewijzen.” Gemeenten staan voor de uitda-

ging de elektronische dienstverlening te verbeteren met een klein

budget wegens bezuinigingen middels ICT. Het mes snijdt aan twee

kanten, want ICT is complex en duur. GEMMA bevat concepten, be-

grippen, architectuurprincipes, modellen, standaarden en handleidin-

gen die richting geven en de complexiteit verlagen. Op deze manier

kunnen de bedrijfsvoering en de informatievoorziening toch slimmer

worden ingericht.

Binnen de gemeenten zijn de modellen en tools met betrekking tot ar-

chitectuur niet ontwikkeld. Volgens Gerrits is architectuur goed bruik-

baar binnen de gemeente, maar het heeft een kanttekening: “het

moet vooral uitlegbaar en eenvoudig vertaalbaar zijn, wil het waarde-

vol zijn”. Architecten onder elkaar begrijpen elkaar, maar zij zijn niet

degene die ermee moeten werken: “zij veranderen de wereld niet”.

Uiteindelijk gaat het om de mensen die ermee moeten werken en om

de behoefte uit de praktijk te vertalen naar meerwaarde. Hier ligt ook

de kracht van GEMMA. Het is begrijpelijk, verandert de mindset en sti-

muleert inrichten van architectuur op een gestandaardiseerde manier.

De grootste uitdaging binnen de gemeente is het samenwerken en

verbinden van gemeenschappelijke partijen én leren samenwerken

op alle niveaus: “Je kunt mensen niet forceren, maar ze moeten er

voor kiezen om samen te werken”. Dit is moeilijk, omdat de overheid

traditioneel bestaat uit versnipperde eigen koninkrijkjes, waarbij de

structuurlagen verschillende verantwoordelijkheden hebben. Het be-

vorderen van deze samenwerking is de sleutel.

Er had op het congres volgens Gerrits meer aandacht worden besteed

aan architectuur & Social Media. Daarnaast heeft hij in sommige pre-

sentaties de verbinding met de praktijk gemist. Deze praktijkvoor-

beelden heeft hij wel teruggezien in de presentatie van Bas van Gils

‘verbinding met TOGAF’. Verder heeft de presentatie van Arjan van

Dijk ‘CORA 3.0: Hoe referentiearchitectuur de woningcorporaties ver-

der helpt!’ ook een goed voorbeeld gegeven van een andere sector

waarin referentiearchitectuur leeft.

Ad Gerrits

19

Contactgegevens

EAM-Congresorganisatie

Stationsstraat 79F

3811 MH AMERSFOORT

033 7600283 / 06-46001553

info@eam-congres.nl

www.eam-congres.nl

EAM2012 kreeg van u een 8! Nationaal Jaarcongres EAM2012 was een succes!

Delivering Business Value!Voor meer informatie ga naar: www.eam-congres.nl

20

Tot ziens op BPM2012

“Delivering Business Value!”

Met korting naar het Nationaal Najaarcongres BPM2012 op

vrijdag 5 oktober in Hotel Houten!

Ontvang t/m 1 augustus € 100,- korting op uw toegangsbewijs via

de code EARLYBIRD2012.

Op zoek naar praktische kennis over Business Process

Management, Value Stream Management, Business Rules,

Adaptive Case Management, Agility Management en andere

relevante ontwikkelingen?

Meld u dan aan voor het congres BPM2012: Delevering Business

Value! dat op vrijdag 5 oktober 2012 zal plaatsvinden in Hotel

Houten. Inschrijven kan via www.bpm-congres.nl.

“Delivering Business Value!”