cervell i dolor - home | acadèmia de ciències … coxalgia cervicalgia “dolor sine materia”...
TRANSCRIPT
Cervell i dolor Dr Jordi Montero Seccioacute de Neurofisiologia Servei de Neurologia Unitat Multidisciplinar de Dolor Hospital Universitari de Bellvitge Universidad de Barcelona
wwwneuropatiaperifericacomes
ldquoNeurocienciardquo
Curs de Formacio en NEUROLOGIA CLINICA
Societat Catalana de Neurologia 12-Febrer-2014
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Concepto 1
LA EVOLUCIOacuteN DARWIN
No es una teoriacutea
600 400 200 0 Millones de antildeos
Nuacutemero de Familias de vertebrados e invertebrados
Animales con sistema Taacutelamo-cortical
Gran extincioacuten del Peacutermico
Primates
60
Vida en la tierra
RLewin 1999
3000
Nada tiene sentido en Biologiacutea si no es a la luz de la evolucioacuten Nada tiene sentido en Medicina si no es a la luz de la Biologia
Prosimios
Monos del Nuevo Mundo
Monos del viejo Mundo
Hominoides (antropoides) Monos sin cola
Taacutersidos Mono arantildea Babuino
Orangutaacuten Gorila Homo
Chimpanceacute Bonobo
60
65
Millones de antildeos
Roger Lewin ldquoEvolucioacuten humanardquo Salvat 1999
ARBOL DE FAMILIA DE LOS PRIMATES
Han existido unas 6000 especies de Primates En la actualidad viven 183 (3 del total) Han existido unas 84 especies de homiacutenoides
60 20-30 65 35 25 15 01
Millones de antildeos
Primates
Separacioacuten Simios monos
Hominoides
Australopitecus Aferensis (bipedismo)
Crece el Enceacutefalo (instrumentos de piedra) Homo erectus
Homo sapiens
Roger Lewin ldquoEvolucioacuten humanardquo Salvat 1999
Concepto 1 (Evolucioacuten)
Para saber maacutes
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Javier Sampedro Deconstruyendo a Darwin Drakontos 2009
Concepto 2
REDES NEURONALES
Memoria Long Term Potentiation
Long Term Potentiation
Long- lasting but not necessarily irreversible
increase in synaptic strength
Bliss TVP Collingride GL Nature 1993 36131 Malenka RC Bear MF Neuron 2004 445
Early phase last for up to three hours Not de-novo protein synthesis
Late phase Protein synthesis Three hours up to the life span of an animal
synaptic strength = magnitude of the postsynaptic response
Can increase if
1- Release of neurotransmitter is enhanced
2- Postsynaptic effects of the neurotransmitters become stronger
Conexioacuten bi direccional TALAMO- CORTEX
10 veces maacutes de conexiones cortico-talaacutemicas que al reveacutes Solo 6-20 de sinapsis son de ldquopasordquo desde la periferia al cortex (moduladores y ldquodriversrdquo) Los eventos oscilatorios (ritmos) entre las neuronas corticales y talaacutemicas son los generadores de la cognicioacuten Dos grandes grupos de ritmos talaacutemicos toacutenico y en brotes (atencioacuten) Importancia de nuacutecleos intralaminares La ldquoRE-ENTRADArdquo como esencia de este sistema
Sherman SM Edelman GM y Tononi G
APRENDIZAJE A PARTIR DE LA EXPERIENCIA MEMORIA EXPLICITA (DECLARATIVA) MEMORIA IMPLICITA (INCONSCIENTE)
Eric RKandel Principios de Neurociencia 2000 Cap63
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Conocimiento 2008
Concepto 2 (Redes)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Concepto 3
NEUROMODULACIOacuteN
Excitabilidad neuronal
Neurotransmisor Receptor ELECTROTONO Canales ioacutenicos voltajedependientes POTENCIAL DE ACCION (todo o nada)
La neurona es un ldquopromediadorrdquo
Neuromodulacion ldquocognitivardquo Neuromodulacioacuten farmacoloacutegica Neuromodulacioacuten por estimulacioacuten
El grado de excitabilidad es variable para cada neurona y cada sistema
Neurostimulation Therapy Parkinson Disease Dystonia Obsesive-compulsive disorders Refractory Pain Trials in Progress Other movement disorders Other psychiatric disorders Epilepsy Migraine Stroke Hypertension
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Concepto 1
LA EVOLUCIOacuteN DARWIN
No es una teoriacutea
600 400 200 0 Millones de antildeos
Nuacutemero de Familias de vertebrados e invertebrados
Animales con sistema Taacutelamo-cortical
Gran extincioacuten del Peacutermico
Primates
60
Vida en la tierra
RLewin 1999
3000
Nada tiene sentido en Biologiacutea si no es a la luz de la evolucioacuten Nada tiene sentido en Medicina si no es a la luz de la Biologia
Prosimios
Monos del Nuevo Mundo
Monos del viejo Mundo
Hominoides (antropoides) Monos sin cola
Taacutersidos Mono arantildea Babuino
Orangutaacuten Gorila Homo
Chimpanceacute Bonobo
60
65
Millones de antildeos
Roger Lewin ldquoEvolucioacuten humanardquo Salvat 1999
ARBOL DE FAMILIA DE LOS PRIMATES
Han existido unas 6000 especies de Primates En la actualidad viven 183 (3 del total) Han existido unas 84 especies de homiacutenoides
60 20-30 65 35 25 15 01
Millones de antildeos
Primates
Separacioacuten Simios monos
Hominoides
Australopitecus Aferensis (bipedismo)
Crece el Enceacutefalo (instrumentos de piedra) Homo erectus
Homo sapiens
Roger Lewin ldquoEvolucioacuten humanardquo Salvat 1999
Concepto 1 (Evolucioacuten)
Para saber maacutes
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Javier Sampedro Deconstruyendo a Darwin Drakontos 2009
Concepto 2
REDES NEURONALES
Memoria Long Term Potentiation
Long Term Potentiation
Long- lasting but not necessarily irreversible
increase in synaptic strength
Bliss TVP Collingride GL Nature 1993 36131 Malenka RC Bear MF Neuron 2004 445
Early phase last for up to three hours Not de-novo protein synthesis
Late phase Protein synthesis Three hours up to the life span of an animal
synaptic strength = magnitude of the postsynaptic response
Can increase if
1- Release of neurotransmitter is enhanced
2- Postsynaptic effects of the neurotransmitters become stronger
Conexioacuten bi direccional TALAMO- CORTEX
10 veces maacutes de conexiones cortico-talaacutemicas que al reveacutes Solo 6-20 de sinapsis son de ldquopasordquo desde la periferia al cortex (moduladores y ldquodriversrdquo) Los eventos oscilatorios (ritmos) entre las neuronas corticales y talaacutemicas son los generadores de la cognicioacuten Dos grandes grupos de ritmos talaacutemicos toacutenico y en brotes (atencioacuten) Importancia de nuacutecleos intralaminares La ldquoRE-ENTRADArdquo como esencia de este sistema
Sherman SM Edelman GM y Tononi G
APRENDIZAJE A PARTIR DE LA EXPERIENCIA MEMORIA EXPLICITA (DECLARATIVA) MEMORIA IMPLICITA (INCONSCIENTE)
Eric RKandel Principios de Neurociencia 2000 Cap63
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Conocimiento 2008
Concepto 2 (Redes)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Concepto 3
NEUROMODULACIOacuteN
Excitabilidad neuronal
Neurotransmisor Receptor ELECTROTONO Canales ioacutenicos voltajedependientes POTENCIAL DE ACCION (todo o nada)
La neurona es un ldquopromediadorrdquo
Neuromodulacion ldquocognitivardquo Neuromodulacioacuten farmacoloacutegica Neuromodulacioacuten por estimulacioacuten
El grado de excitabilidad es variable para cada neurona y cada sistema
Neurostimulation Therapy Parkinson Disease Dystonia Obsesive-compulsive disorders Refractory Pain Trials in Progress Other movement disorders Other psychiatric disorders Epilepsy Migraine Stroke Hypertension
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Concepto 1
LA EVOLUCIOacuteN DARWIN
No es una teoriacutea
600 400 200 0 Millones de antildeos
Nuacutemero de Familias de vertebrados e invertebrados
Animales con sistema Taacutelamo-cortical
Gran extincioacuten del Peacutermico
Primates
60
Vida en la tierra
RLewin 1999
3000
Nada tiene sentido en Biologiacutea si no es a la luz de la evolucioacuten Nada tiene sentido en Medicina si no es a la luz de la Biologia
Prosimios
Monos del Nuevo Mundo
Monos del viejo Mundo
Hominoides (antropoides) Monos sin cola
Taacutersidos Mono arantildea Babuino
Orangutaacuten Gorila Homo
Chimpanceacute Bonobo
60
65
Millones de antildeos
Roger Lewin ldquoEvolucioacuten humanardquo Salvat 1999
ARBOL DE FAMILIA DE LOS PRIMATES
Han existido unas 6000 especies de Primates En la actualidad viven 183 (3 del total) Han existido unas 84 especies de homiacutenoides
60 20-30 65 35 25 15 01
Millones de antildeos
Primates
Separacioacuten Simios monos
Hominoides
Australopitecus Aferensis (bipedismo)
Crece el Enceacutefalo (instrumentos de piedra) Homo erectus
Homo sapiens
Roger Lewin ldquoEvolucioacuten humanardquo Salvat 1999
Concepto 1 (Evolucioacuten)
Para saber maacutes
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Javier Sampedro Deconstruyendo a Darwin Drakontos 2009
Concepto 2
REDES NEURONALES
Memoria Long Term Potentiation
Long Term Potentiation
Long- lasting but not necessarily irreversible
increase in synaptic strength
Bliss TVP Collingride GL Nature 1993 36131 Malenka RC Bear MF Neuron 2004 445
Early phase last for up to three hours Not de-novo protein synthesis
Late phase Protein synthesis Three hours up to the life span of an animal
synaptic strength = magnitude of the postsynaptic response
Can increase if
1- Release of neurotransmitter is enhanced
2- Postsynaptic effects of the neurotransmitters become stronger
Conexioacuten bi direccional TALAMO- CORTEX
10 veces maacutes de conexiones cortico-talaacutemicas que al reveacutes Solo 6-20 de sinapsis son de ldquopasordquo desde la periferia al cortex (moduladores y ldquodriversrdquo) Los eventos oscilatorios (ritmos) entre las neuronas corticales y talaacutemicas son los generadores de la cognicioacuten Dos grandes grupos de ritmos talaacutemicos toacutenico y en brotes (atencioacuten) Importancia de nuacutecleos intralaminares La ldquoRE-ENTRADArdquo como esencia de este sistema
Sherman SM Edelman GM y Tononi G
APRENDIZAJE A PARTIR DE LA EXPERIENCIA MEMORIA EXPLICITA (DECLARATIVA) MEMORIA IMPLICITA (INCONSCIENTE)
Eric RKandel Principios de Neurociencia 2000 Cap63
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Conocimiento 2008
Concepto 2 (Redes)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Concepto 3
NEUROMODULACIOacuteN
Excitabilidad neuronal
Neurotransmisor Receptor ELECTROTONO Canales ioacutenicos voltajedependientes POTENCIAL DE ACCION (todo o nada)
La neurona es un ldquopromediadorrdquo
Neuromodulacion ldquocognitivardquo Neuromodulacioacuten farmacoloacutegica Neuromodulacioacuten por estimulacioacuten
El grado de excitabilidad es variable para cada neurona y cada sistema
Neurostimulation Therapy Parkinson Disease Dystonia Obsesive-compulsive disorders Refractory Pain Trials in Progress Other movement disorders Other psychiatric disorders Epilepsy Migraine Stroke Hypertension
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Concepto 1
LA EVOLUCIOacuteN DARWIN
No es una teoriacutea
600 400 200 0 Millones de antildeos
Nuacutemero de Familias de vertebrados e invertebrados
Animales con sistema Taacutelamo-cortical
Gran extincioacuten del Peacutermico
Primates
60
Vida en la tierra
RLewin 1999
3000
Nada tiene sentido en Biologiacutea si no es a la luz de la evolucioacuten Nada tiene sentido en Medicina si no es a la luz de la Biologia
Prosimios
Monos del Nuevo Mundo
Monos del viejo Mundo
Hominoides (antropoides) Monos sin cola
Taacutersidos Mono arantildea Babuino
Orangutaacuten Gorila Homo
Chimpanceacute Bonobo
60
65
Millones de antildeos
Roger Lewin ldquoEvolucioacuten humanardquo Salvat 1999
ARBOL DE FAMILIA DE LOS PRIMATES
Han existido unas 6000 especies de Primates En la actualidad viven 183 (3 del total) Han existido unas 84 especies de homiacutenoides
60 20-30 65 35 25 15 01
Millones de antildeos
Primates
Separacioacuten Simios monos
Hominoides
Australopitecus Aferensis (bipedismo)
Crece el Enceacutefalo (instrumentos de piedra) Homo erectus
Homo sapiens
Roger Lewin ldquoEvolucioacuten humanardquo Salvat 1999
Concepto 1 (Evolucioacuten)
Para saber maacutes
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Javier Sampedro Deconstruyendo a Darwin Drakontos 2009
Concepto 2
REDES NEURONALES
Memoria Long Term Potentiation
Long Term Potentiation
Long- lasting but not necessarily irreversible
increase in synaptic strength
Bliss TVP Collingride GL Nature 1993 36131 Malenka RC Bear MF Neuron 2004 445
Early phase last for up to three hours Not de-novo protein synthesis
Late phase Protein synthesis Three hours up to the life span of an animal
synaptic strength = magnitude of the postsynaptic response
Can increase if
1- Release of neurotransmitter is enhanced
2- Postsynaptic effects of the neurotransmitters become stronger
Conexioacuten bi direccional TALAMO- CORTEX
10 veces maacutes de conexiones cortico-talaacutemicas que al reveacutes Solo 6-20 de sinapsis son de ldquopasordquo desde la periferia al cortex (moduladores y ldquodriversrdquo) Los eventos oscilatorios (ritmos) entre las neuronas corticales y talaacutemicas son los generadores de la cognicioacuten Dos grandes grupos de ritmos talaacutemicos toacutenico y en brotes (atencioacuten) Importancia de nuacutecleos intralaminares La ldquoRE-ENTRADArdquo como esencia de este sistema
Sherman SM Edelman GM y Tononi G
APRENDIZAJE A PARTIR DE LA EXPERIENCIA MEMORIA EXPLICITA (DECLARATIVA) MEMORIA IMPLICITA (INCONSCIENTE)
Eric RKandel Principios de Neurociencia 2000 Cap63
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Conocimiento 2008
Concepto 2 (Redes)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Concepto 3
NEUROMODULACIOacuteN
Excitabilidad neuronal
Neurotransmisor Receptor ELECTROTONO Canales ioacutenicos voltajedependientes POTENCIAL DE ACCION (todo o nada)
La neurona es un ldquopromediadorrdquo
Neuromodulacion ldquocognitivardquo Neuromodulacioacuten farmacoloacutegica Neuromodulacioacuten por estimulacioacuten
El grado de excitabilidad es variable para cada neurona y cada sistema
Neurostimulation Therapy Parkinson Disease Dystonia Obsesive-compulsive disorders Refractory Pain Trials in Progress Other movement disorders Other psychiatric disorders Epilepsy Migraine Stroke Hypertension
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
600 400 200 0 Millones de antildeos
Nuacutemero de Familias de vertebrados e invertebrados
Animales con sistema Taacutelamo-cortical
Gran extincioacuten del Peacutermico
Primates
60
Vida en la tierra
RLewin 1999
3000
Nada tiene sentido en Biologiacutea si no es a la luz de la evolucioacuten Nada tiene sentido en Medicina si no es a la luz de la Biologia
Prosimios
Monos del Nuevo Mundo
Monos del viejo Mundo
Hominoides (antropoides) Monos sin cola
Taacutersidos Mono arantildea Babuino
Orangutaacuten Gorila Homo
Chimpanceacute Bonobo
60
65
Millones de antildeos
Roger Lewin ldquoEvolucioacuten humanardquo Salvat 1999
ARBOL DE FAMILIA DE LOS PRIMATES
Han existido unas 6000 especies de Primates En la actualidad viven 183 (3 del total) Han existido unas 84 especies de homiacutenoides
60 20-30 65 35 25 15 01
Millones de antildeos
Primates
Separacioacuten Simios monos
Hominoides
Australopitecus Aferensis (bipedismo)
Crece el Enceacutefalo (instrumentos de piedra) Homo erectus
Homo sapiens
Roger Lewin ldquoEvolucioacuten humanardquo Salvat 1999
Concepto 1 (Evolucioacuten)
Para saber maacutes
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Javier Sampedro Deconstruyendo a Darwin Drakontos 2009
Concepto 2
REDES NEURONALES
Memoria Long Term Potentiation
Long Term Potentiation
Long- lasting but not necessarily irreversible
increase in synaptic strength
Bliss TVP Collingride GL Nature 1993 36131 Malenka RC Bear MF Neuron 2004 445
Early phase last for up to three hours Not de-novo protein synthesis
Late phase Protein synthesis Three hours up to the life span of an animal
synaptic strength = magnitude of the postsynaptic response
Can increase if
1- Release of neurotransmitter is enhanced
2- Postsynaptic effects of the neurotransmitters become stronger
Conexioacuten bi direccional TALAMO- CORTEX
10 veces maacutes de conexiones cortico-talaacutemicas que al reveacutes Solo 6-20 de sinapsis son de ldquopasordquo desde la periferia al cortex (moduladores y ldquodriversrdquo) Los eventos oscilatorios (ritmos) entre las neuronas corticales y talaacutemicas son los generadores de la cognicioacuten Dos grandes grupos de ritmos talaacutemicos toacutenico y en brotes (atencioacuten) Importancia de nuacutecleos intralaminares La ldquoRE-ENTRADArdquo como esencia de este sistema
Sherman SM Edelman GM y Tononi G
APRENDIZAJE A PARTIR DE LA EXPERIENCIA MEMORIA EXPLICITA (DECLARATIVA) MEMORIA IMPLICITA (INCONSCIENTE)
Eric RKandel Principios de Neurociencia 2000 Cap63
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Conocimiento 2008
Concepto 2 (Redes)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Concepto 3
NEUROMODULACIOacuteN
Excitabilidad neuronal
Neurotransmisor Receptor ELECTROTONO Canales ioacutenicos voltajedependientes POTENCIAL DE ACCION (todo o nada)
La neurona es un ldquopromediadorrdquo
Neuromodulacion ldquocognitivardquo Neuromodulacioacuten farmacoloacutegica Neuromodulacioacuten por estimulacioacuten
El grado de excitabilidad es variable para cada neurona y cada sistema
Neurostimulation Therapy Parkinson Disease Dystonia Obsesive-compulsive disorders Refractory Pain Trials in Progress Other movement disorders Other psychiatric disorders Epilepsy Migraine Stroke Hypertension
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Prosimios
Monos del Nuevo Mundo
Monos del viejo Mundo
Hominoides (antropoides) Monos sin cola
Taacutersidos Mono arantildea Babuino
Orangutaacuten Gorila Homo
Chimpanceacute Bonobo
60
65
Millones de antildeos
Roger Lewin ldquoEvolucioacuten humanardquo Salvat 1999
ARBOL DE FAMILIA DE LOS PRIMATES
Han existido unas 6000 especies de Primates En la actualidad viven 183 (3 del total) Han existido unas 84 especies de homiacutenoides
60 20-30 65 35 25 15 01
Millones de antildeos
Primates
Separacioacuten Simios monos
Hominoides
Australopitecus Aferensis (bipedismo)
Crece el Enceacutefalo (instrumentos de piedra) Homo erectus
Homo sapiens
Roger Lewin ldquoEvolucioacuten humanardquo Salvat 1999
Concepto 1 (Evolucioacuten)
Para saber maacutes
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Javier Sampedro Deconstruyendo a Darwin Drakontos 2009
Concepto 2
REDES NEURONALES
Memoria Long Term Potentiation
Long Term Potentiation
Long- lasting but not necessarily irreversible
increase in synaptic strength
Bliss TVP Collingride GL Nature 1993 36131 Malenka RC Bear MF Neuron 2004 445
Early phase last for up to three hours Not de-novo protein synthesis
Late phase Protein synthesis Three hours up to the life span of an animal
synaptic strength = magnitude of the postsynaptic response
Can increase if
1- Release of neurotransmitter is enhanced
2- Postsynaptic effects of the neurotransmitters become stronger
Conexioacuten bi direccional TALAMO- CORTEX
10 veces maacutes de conexiones cortico-talaacutemicas que al reveacutes Solo 6-20 de sinapsis son de ldquopasordquo desde la periferia al cortex (moduladores y ldquodriversrdquo) Los eventos oscilatorios (ritmos) entre las neuronas corticales y talaacutemicas son los generadores de la cognicioacuten Dos grandes grupos de ritmos talaacutemicos toacutenico y en brotes (atencioacuten) Importancia de nuacutecleos intralaminares La ldquoRE-ENTRADArdquo como esencia de este sistema
Sherman SM Edelman GM y Tononi G
APRENDIZAJE A PARTIR DE LA EXPERIENCIA MEMORIA EXPLICITA (DECLARATIVA) MEMORIA IMPLICITA (INCONSCIENTE)
Eric RKandel Principios de Neurociencia 2000 Cap63
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Conocimiento 2008
Concepto 2 (Redes)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Concepto 3
NEUROMODULACIOacuteN
Excitabilidad neuronal
Neurotransmisor Receptor ELECTROTONO Canales ioacutenicos voltajedependientes POTENCIAL DE ACCION (todo o nada)
La neurona es un ldquopromediadorrdquo
Neuromodulacion ldquocognitivardquo Neuromodulacioacuten farmacoloacutegica Neuromodulacioacuten por estimulacioacuten
El grado de excitabilidad es variable para cada neurona y cada sistema
Neurostimulation Therapy Parkinson Disease Dystonia Obsesive-compulsive disorders Refractory Pain Trials in Progress Other movement disorders Other psychiatric disorders Epilepsy Migraine Stroke Hypertension
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
60 20-30 65 35 25 15 01
Millones de antildeos
Primates
Separacioacuten Simios monos
Hominoides
Australopitecus Aferensis (bipedismo)
Crece el Enceacutefalo (instrumentos de piedra) Homo erectus
Homo sapiens
Roger Lewin ldquoEvolucioacuten humanardquo Salvat 1999
Concepto 1 (Evolucioacuten)
Para saber maacutes
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Javier Sampedro Deconstruyendo a Darwin Drakontos 2009
Concepto 2
REDES NEURONALES
Memoria Long Term Potentiation
Long Term Potentiation
Long- lasting but not necessarily irreversible
increase in synaptic strength
Bliss TVP Collingride GL Nature 1993 36131 Malenka RC Bear MF Neuron 2004 445
Early phase last for up to three hours Not de-novo protein synthesis
Late phase Protein synthesis Three hours up to the life span of an animal
synaptic strength = magnitude of the postsynaptic response
Can increase if
1- Release of neurotransmitter is enhanced
2- Postsynaptic effects of the neurotransmitters become stronger
Conexioacuten bi direccional TALAMO- CORTEX
10 veces maacutes de conexiones cortico-talaacutemicas que al reveacutes Solo 6-20 de sinapsis son de ldquopasordquo desde la periferia al cortex (moduladores y ldquodriversrdquo) Los eventos oscilatorios (ritmos) entre las neuronas corticales y talaacutemicas son los generadores de la cognicioacuten Dos grandes grupos de ritmos talaacutemicos toacutenico y en brotes (atencioacuten) Importancia de nuacutecleos intralaminares La ldquoRE-ENTRADArdquo como esencia de este sistema
Sherman SM Edelman GM y Tononi G
APRENDIZAJE A PARTIR DE LA EXPERIENCIA MEMORIA EXPLICITA (DECLARATIVA) MEMORIA IMPLICITA (INCONSCIENTE)
Eric RKandel Principios de Neurociencia 2000 Cap63
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Conocimiento 2008
Concepto 2 (Redes)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Concepto 3
NEUROMODULACIOacuteN
Excitabilidad neuronal
Neurotransmisor Receptor ELECTROTONO Canales ioacutenicos voltajedependientes POTENCIAL DE ACCION (todo o nada)
La neurona es un ldquopromediadorrdquo
Neuromodulacion ldquocognitivardquo Neuromodulacioacuten farmacoloacutegica Neuromodulacioacuten por estimulacioacuten
El grado de excitabilidad es variable para cada neurona y cada sistema
Neurostimulation Therapy Parkinson Disease Dystonia Obsesive-compulsive disorders Refractory Pain Trials in Progress Other movement disorders Other psychiatric disorders Epilepsy Migraine Stroke Hypertension
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Concepto 1 (Evolucioacuten)
Para saber maacutes
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Javier Sampedro Deconstruyendo a Darwin Drakontos 2009
Concepto 2
REDES NEURONALES
Memoria Long Term Potentiation
Long Term Potentiation
Long- lasting but not necessarily irreversible
increase in synaptic strength
Bliss TVP Collingride GL Nature 1993 36131 Malenka RC Bear MF Neuron 2004 445
Early phase last for up to three hours Not de-novo protein synthesis
Late phase Protein synthesis Three hours up to the life span of an animal
synaptic strength = magnitude of the postsynaptic response
Can increase if
1- Release of neurotransmitter is enhanced
2- Postsynaptic effects of the neurotransmitters become stronger
Conexioacuten bi direccional TALAMO- CORTEX
10 veces maacutes de conexiones cortico-talaacutemicas que al reveacutes Solo 6-20 de sinapsis son de ldquopasordquo desde la periferia al cortex (moduladores y ldquodriversrdquo) Los eventos oscilatorios (ritmos) entre las neuronas corticales y talaacutemicas son los generadores de la cognicioacuten Dos grandes grupos de ritmos talaacutemicos toacutenico y en brotes (atencioacuten) Importancia de nuacutecleos intralaminares La ldquoRE-ENTRADArdquo como esencia de este sistema
Sherman SM Edelman GM y Tononi G
APRENDIZAJE A PARTIR DE LA EXPERIENCIA MEMORIA EXPLICITA (DECLARATIVA) MEMORIA IMPLICITA (INCONSCIENTE)
Eric RKandel Principios de Neurociencia 2000 Cap63
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Conocimiento 2008
Concepto 2 (Redes)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Concepto 3
NEUROMODULACIOacuteN
Excitabilidad neuronal
Neurotransmisor Receptor ELECTROTONO Canales ioacutenicos voltajedependientes POTENCIAL DE ACCION (todo o nada)
La neurona es un ldquopromediadorrdquo
Neuromodulacion ldquocognitivardquo Neuromodulacioacuten farmacoloacutegica Neuromodulacioacuten por estimulacioacuten
El grado de excitabilidad es variable para cada neurona y cada sistema
Neurostimulation Therapy Parkinson Disease Dystonia Obsesive-compulsive disorders Refractory Pain Trials in Progress Other movement disorders Other psychiatric disorders Epilepsy Migraine Stroke Hypertension
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Concepto 2
REDES NEURONALES
Memoria Long Term Potentiation
Long Term Potentiation
Long- lasting but not necessarily irreversible
increase in synaptic strength
Bliss TVP Collingride GL Nature 1993 36131 Malenka RC Bear MF Neuron 2004 445
Early phase last for up to three hours Not de-novo protein synthesis
Late phase Protein synthesis Three hours up to the life span of an animal
synaptic strength = magnitude of the postsynaptic response
Can increase if
1- Release of neurotransmitter is enhanced
2- Postsynaptic effects of the neurotransmitters become stronger
Conexioacuten bi direccional TALAMO- CORTEX
10 veces maacutes de conexiones cortico-talaacutemicas que al reveacutes Solo 6-20 de sinapsis son de ldquopasordquo desde la periferia al cortex (moduladores y ldquodriversrdquo) Los eventos oscilatorios (ritmos) entre las neuronas corticales y talaacutemicas son los generadores de la cognicioacuten Dos grandes grupos de ritmos talaacutemicos toacutenico y en brotes (atencioacuten) Importancia de nuacutecleos intralaminares La ldquoRE-ENTRADArdquo como esencia de este sistema
Sherman SM Edelman GM y Tononi G
APRENDIZAJE A PARTIR DE LA EXPERIENCIA MEMORIA EXPLICITA (DECLARATIVA) MEMORIA IMPLICITA (INCONSCIENTE)
Eric RKandel Principios de Neurociencia 2000 Cap63
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Conocimiento 2008
Concepto 2 (Redes)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Concepto 3
NEUROMODULACIOacuteN
Excitabilidad neuronal
Neurotransmisor Receptor ELECTROTONO Canales ioacutenicos voltajedependientes POTENCIAL DE ACCION (todo o nada)
La neurona es un ldquopromediadorrdquo
Neuromodulacion ldquocognitivardquo Neuromodulacioacuten farmacoloacutegica Neuromodulacioacuten por estimulacioacuten
El grado de excitabilidad es variable para cada neurona y cada sistema
Neurostimulation Therapy Parkinson Disease Dystonia Obsesive-compulsive disorders Refractory Pain Trials in Progress Other movement disorders Other psychiatric disorders Epilepsy Migraine Stroke Hypertension
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Long Term Potentiation
Long- lasting but not necessarily irreversible
increase in synaptic strength
Bliss TVP Collingride GL Nature 1993 36131 Malenka RC Bear MF Neuron 2004 445
Early phase last for up to three hours Not de-novo protein synthesis
Late phase Protein synthesis Three hours up to the life span of an animal
synaptic strength = magnitude of the postsynaptic response
Can increase if
1- Release of neurotransmitter is enhanced
2- Postsynaptic effects of the neurotransmitters become stronger
Conexioacuten bi direccional TALAMO- CORTEX
10 veces maacutes de conexiones cortico-talaacutemicas que al reveacutes Solo 6-20 de sinapsis son de ldquopasordquo desde la periferia al cortex (moduladores y ldquodriversrdquo) Los eventos oscilatorios (ritmos) entre las neuronas corticales y talaacutemicas son los generadores de la cognicioacuten Dos grandes grupos de ritmos talaacutemicos toacutenico y en brotes (atencioacuten) Importancia de nuacutecleos intralaminares La ldquoRE-ENTRADArdquo como esencia de este sistema
Sherman SM Edelman GM y Tononi G
APRENDIZAJE A PARTIR DE LA EXPERIENCIA MEMORIA EXPLICITA (DECLARATIVA) MEMORIA IMPLICITA (INCONSCIENTE)
Eric RKandel Principios de Neurociencia 2000 Cap63
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Conocimiento 2008
Concepto 2 (Redes)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Concepto 3
NEUROMODULACIOacuteN
Excitabilidad neuronal
Neurotransmisor Receptor ELECTROTONO Canales ioacutenicos voltajedependientes POTENCIAL DE ACCION (todo o nada)
La neurona es un ldquopromediadorrdquo
Neuromodulacion ldquocognitivardquo Neuromodulacioacuten farmacoloacutegica Neuromodulacioacuten por estimulacioacuten
El grado de excitabilidad es variable para cada neurona y cada sistema
Neurostimulation Therapy Parkinson Disease Dystonia Obsesive-compulsive disorders Refractory Pain Trials in Progress Other movement disorders Other psychiatric disorders Epilepsy Migraine Stroke Hypertension
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Conexioacuten bi direccional TALAMO- CORTEX
10 veces maacutes de conexiones cortico-talaacutemicas que al reveacutes Solo 6-20 de sinapsis son de ldquopasordquo desde la periferia al cortex (moduladores y ldquodriversrdquo) Los eventos oscilatorios (ritmos) entre las neuronas corticales y talaacutemicas son los generadores de la cognicioacuten Dos grandes grupos de ritmos talaacutemicos toacutenico y en brotes (atencioacuten) Importancia de nuacutecleos intralaminares La ldquoRE-ENTRADArdquo como esencia de este sistema
Sherman SM Edelman GM y Tononi G
APRENDIZAJE A PARTIR DE LA EXPERIENCIA MEMORIA EXPLICITA (DECLARATIVA) MEMORIA IMPLICITA (INCONSCIENTE)
Eric RKandel Principios de Neurociencia 2000 Cap63
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Conocimiento 2008
Concepto 2 (Redes)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Concepto 3
NEUROMODULACIOacuteN
Excitabilidad neuronal
Neurotransmisor Receptor ELECTROTONO Canales ioacutenicos voltajedependientes POTENCIAL DE ACCION (todo o nada)
La neurona es un ldquopromediadorrdquo
Neuromodulacion ldquocognitivardquo Neuromodulacioacuten farmacoloacutegica Neuromodulacioacuten por estimulacioacuten
El grado de excitabilidad es variable para cada neurona y cada sistema
Neurostimulation Therapy Parkinson Disease Dystonia Obsesive-compulsive disorders Refractory Pain Trials in Progress Other movement disorders Other psychiatric disorders Epilepsy Migraine Stroke Hypertension
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
APRENDIZAJE A PARTIR DE LA EXPERIENCIA MEMORIA EXPLICITA (DECLARATIVA) MEMORIA IMPLICITA (INCONSCIENTE)
Eric RKandel Principios de Neurociencia 2000 Cap63
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Conocimiento 2008
Concepto 2 (Redes)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Concepto 3
NEUROMODULACIOacuteN
Excitabilidad neuronal
Neurotransmisor Receptor ELECTROTONO Canales ioacutenicos voltajedependientes POTENCIAL DE ACCION (todo o nada)
La neurona es un ldquopromediadorrdquo
Neuromodulacion ldquocognitivardquo Neuromodulacioacuten farmacoloacutegica Neuromodulacioacuten por estimulacioacuten
El grado de excitabilidad es variable para cada neurona y cada sistema
Neurostimulation Therapy Parkinson Disease Dystonia Obsesive-compulsive disorders Refractory Pain Trials in Progress Other movement disorders Other psychiatric disorders Epilepsy Migraine Stroke Hypertension
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Conocimiento 2008
Concepto 2 (Redes)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Concepto 3
NEUROMODULACIOacuteN
Excitabilidad neuronal
Neurotransmisor Receptor ELECTROTONO Canales ioacutenicos voltajedependientes POTENCIAL DE ACCION (todo o nada)
La neurona es un ldquopromediadorrdquo
Neuromodulacion ldquocognitivardquo Neuromodulacioacuten farmacoloacutegica Neuromodulacioacuten por estimulacioacuten
El grado de excitabilidad es variable para cada neurona y cada sistema
Neurostimulation Therapy Parkinson Disease Dystonia Obsesive-compulsive disorders Refractory Pain Trials in Progress Other movement disorders Other psychiatric disorders Epilepsy Migraine Stroke Hypertension
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Concepto 2 (Redes)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Concepto 3
NEUROMODULACIOacuteN
Excitabilidad neuronal
Neurotransmisor Receptor ELECTROTONO Canales ioacutenicos voltajedependientes POTENCIAL DE ACCION (todo o nada)
La neurona es un ldquopromediadorrdquo
Neuromodulacion ldquocognitivardquo Neuromodulacioacuten farmacoloacutegica Neuromodulacioacuten por estimulacioacuten
El grado de excitabilidad es variable para cada neurona y cada sistema
Neurostimulation Therapy Parkinson Disease Dystonia Obsesive-compulsive disorders Refractory Pain Trials in Progress Other movement disorders Other psychiatric disorders Epilepsy Migraine Stroke Hypertension
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Concepto 3
NEUROMODULACIOacuteN
Excitabilidad neuronal
Neurotransmisor Receptor ELECTROTONO Canales ioacutenicos voltajedependientes POTENCIAL DE ACCION (todo o nada)
La neurona es un ldquopromediadorrdquo
Neuromodulacion ldquocognitivardquo Neuromodulacioacuten farmacoloacutegica Neuromodulacioacuten por estimulacioacuten
El grado de excitabilidad es variable para cada neurona y cada sistema
Neurostimulation Therapy Parkinson Disease Dystonia Obsesive-compulsive disorders Refractory Pain Trials in Progress Other movement disorders Other psychiatric disorders Epilepsy Migraine Stroke Hypertension
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Neurotransmisor Receptor ELECTROTONO Canales ioacutenicos voltajedependientes POTENCIAL DE ACCION (todo o nada)
La neurona es un ldquopromediadorrdquo
Neuromodulacion ldquocognitivardquo Neuromodulacioacuten farmacoloacutegica Neuromodulacioacuten por estimulacioacuten
El grado de excitabilidad es variable para cada neurona y cada sistema
Neurostimulation Therapy Parkinson Disease Dystonia Obsesive-compulsive disorders Refractory Pain Trials in Progress Other movement disorders Other psychiatric disorders Epilepsy Migraine Stroke Hypertension
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Neuromodulacion ldquocognitivardquo Neuromodulacioacuten farmacoloacutegica Neuromodulacioacuten por estimulacioacuten
El grado de excitabilidad es variable para cada neurona y cada sistema
Neurostimulation Therapy Parkinson Disease Dystonia Obsesive-compulsive disorders Refractory Pain Trials in Progress Other movement disorders Other psychiatric disorders Epilepsy Migraine Stroke Hypertension
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Neurostimulation Therapy Parkinson Disease Dystonia Obsesive-compulsive disorders Refractory Pain Trials in Progress Other movement disorders Other psychiatric disorders Epilepsy Migraine Stroke Hypertension
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Neurostimulation techniques Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Peripheral Nerve Stimulation (PNS) Nerve Root Stimulation (NRS) Spinal Cord Stimulation (SCS) Deep Brain Stimulation (DBS) Epidural Motor Cortex Stimulation (MCS) Repetitive Transcraneal Magnetic Stimulation (rTMS)
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
J Physiol 58616 (2008) pp 3871ndash3879 3871
The physiological basis of the effects of intermittent theta burst stimulation of the
human motor cortex
V Di Lazzaro F Pilato M Dileone P Profice A Oliviero P Mazzone A Insola F Ranieri
M Meglio P A Tonali and J C Rothwell
Neuron Vol 45 201ndash206 January 20 2005
Theta Burst Stimulation of the Human Motor Cortex
Ying-Zu Huang Mark J EdwardsElisabeth Rounis Kailash P Bhatia
and John C Rothwell
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Concepto 3 (Neuromodulacioacuten)
Para saber maacutes
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Concepto 4
ARQUITECTURA Y JERARQUIAS DEL SISTEMA NERVIOSO
La conciencia como regalo evolutivo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Las emociones (quienes las tratan )
Los psiquiatras Los curas Los Neuroacutelogos
orgullo Ira Ambicioacuten Lujuria Envidia Pereza Gula (pecados capitales)
Justicia Prudencia Templanza Fortaleza (virtudes cardinales)
Imitacioacuten (neuronas espejo)
Memorias dinaacutemicas
Memorias impliacutecitas
Dolor Asco Coacutepula Apego
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Patrones de accioacuten fijos Memoria impliacutecita (no declarativa)
Rodolfo RLlinaacutes El Cerebro y el mito del yo 2003
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
1
GM Edelman y G Tononi
El Universo de la Conciencia EdCriacutetica 2002
Circuitos de reentrada
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Concepto 4 (Arquitectura)
Para saber maacutes
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
ADamasio Y el Cerebro Creoacute al hombre Destino 2010
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Control Paciente
Imaacutegenes fRMN durante movimiento
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Auditory-motor coupling hypothesis
bull Auditory-motor coupling in music processing (Bangert et al 2001 2006)
Music processing requires fast integration mechanisms to control the execution
complex movement patterns under continuous auditory information which are
provided by feedback and feedforward connections between the auditory and motor
cortices
Non-Musicians Musicians Musicians
vs non-musicians
Bangert et al Neuroimage 2006
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
SPECT Fukuyama H et al Neuroimage 1996
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Morris JS et al Nature 1996
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Experiencia sensorial desagradable
asociada a dantildeo tisular real o potencial
o que es vivida como tal dantildeo
Merskey 1964 IASP (Pain 19863S1-226)
Evaluacioacuten cognitiva de la sensacioacuten de dantildeo
Arturo Goicoechea
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Dolor sistema de defensa
Dolor neuropaacutetico
Dolor croacutenico
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Dantildeo Sensacioacuten
ADamasio
Emocioacuten
JSerra
Movimiento
de huida
Planificacioacuten
conducta
Miedo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
dolor
Wager TD et al Science 2004 3031162
SIMI contralateral
SII bilateral
Insula posterior contralateral
Insula anterior y media bilateral
Circunvolucioacuten Cingulada Anterior (ACC)
Taacutelamo (VL y MD) contralateral
Tronco cerebral
Cerebelo contralteral
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Proctalgia
Pancreatitis croacutenica
Cefalea croacutenica
Talalgia
Vulvodinia
Cistitis intersticial
Lumbalgia croacutenica
Precordialgia
Dispareumia
Coxalgia
Cervicalgia
ldquoDOLOR SINE MATERIArdquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Perceptual Correlates of Nociceptive Long-Term
Potentiation and Long-Term Depression in Humans
Thomas Klein12 Walter Magerl1 Hanns-Christian
Hopf2 Juumlrgen Sandkuumlhler3 and Rolf-Detlef Treede1
Journal of Neuroscience January 28 2004 24(4)964-971
1Institute of Physiology and Pathophysiology Johannes Gutenberg University D-55099 Mainz
Germany
2Department of Neurology Johannes Gutenberg University D-55101 Mainz Germany and 3Brain Research Institute Vienna University Medical School A-1090 Vienna Austria
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
De arriba a abajo
De abajo a arriba
Sensibilizacioacuten
Amplificacioacuten
Filtrado
SELECCIOacuteN (de entradas y salidas)
ldquoSignificadordquo
Transformacioacuten de
significados
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
De arriba abajo EFECTO PLACEBO
Dworkin et al 1983
Estimulo en pulpa dentaria + ldquooxido nitrosordquo
Instrucciones verbales distintas
Bayer et al 1991
Electrodos en las sienes Estimulacioacuten falsa
100 individuos
mas de 50 dolor 25 solicitaron analgesia
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Teoriacutea de la
Puerta de entrada
ldquoGate control systemrdquo)
Mellzack and Wall 1960s)
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
CRITICA A LA TEORIA DE LA PUERTA DE ENTRADA DE MELLZACK Y WALL
1- Diversos aferentes primarios responden al estiacutemulo nocioceptivo
2- El dantildeo excita neuronas del asta posterior (con distintos aferentes)
3- La estimulacioacuten intensa causa LTP e hiperexcitabilidad en neuronas
transmisoras de sensacioacuten de dantildeo en el asta posterior
4- La mayoriacutea de neuronas del aacuterea gelatinosa son excitadoras no inhibidoras
Su excitacioacuten intensa produce LTP
5- Algunas neuronas del aacuterea gelatinosa son inhibidoras pero no se ha
demostrado que puedan ser a su vez inhibidas por aferentes amieliacutenicos
6- No hay evidencia del papel de ldquotriggerrdquo de control central por parte de las
columnas dorsales
Howard LFields
Setting the Stage for Pain
En ldquoPain and its Transformationsrdquo
Harvard UnivPress 2007
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Neuropathic
Pain Excitacion anormal de las viacuteas nerviosas perifeacutericas o
centrales
Dolor iniciado por lesioacuten primaria o disfuncioacuten en el sistema nervioso perifeacuterico o central (IASP 1986)
ldquoPain arising as a direct consequence of a lesion or disease affecting the somatosensory systemrdquo
(Treede et al Neurology 2008)
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Ectopia
Efapsis
Postdescargas
Autoexcitacion
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
MECHANISM OF NEUROPATHIC PAIN
RECEPTOR Hypersensitivity (neurogenic inflamation)
AXONAL MEMBRANE
axonal ectopic discharges
Increased mechanosensitivity (Tinel)
Humoral sensitivity (chemical)
Efapsis ldquocross talkrdquo
Postdischarges or autoexcitation
Ganglionic ectopic discharges
PLASTIC CHANGES
Hypersensitivity of the WDR neurons
Supersensitivity by denervation
Dendriacutetic plastic changes
Inhibitory circuits changes
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Registrado por
JSerra Catafau
MCampero y
jOchoa
Registrado por
JSerra Catafau
Registrado por
JSerra Catafau
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
NOCICEPTORES AMIELINICOS
1)SENSIBLESPolimodales
Mecaacutenicos
De calor
2)INSENSIBLES (ldquosilentesrdquo) (M=mecaacutenico H=teacutermico)
CMi Hi
CMi H
CM Hi
1A CMH
1B Insensibles
2 Friacuteo
3
4 Simpaacuteticos
Serra J SEN 2004
JSerra Catafau et al JNeurophysiol 2004
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
HYPEREXCITABLE C NOCIOCEPTORS IN FIBROMYALGIA
Jordi Serra et al
Annals of Neurolog 2014 (in press)
Conclusions
A subgroup of patients with fibromyalgia has abnormal signs of C-
nociceptor function similar to those found in small fiber
neuropathy
Extreme activity-dependent slowing of conduction velocity was
only detected in fibromyalgia patients and may constitute a
distinctive feature of this condition
La neurona ganglionar y las del cuerno posterior
Forman parte de las redes centrales y se activan con la memoria de dolor
Jordi Serra et al J Neurophysiol 91 2770-2781 2004
Ergo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
La ldquoDistrofia Simpaacutetica Reflejardquo
No es ldquoDistroacuteficardquo
No es ldquoSimpaacuteticardquo
No es ldquoReflejardquo
El ldquoDolor Regional Complejordquo
es un nombre sin significado fisiopatoloacutegico
Hipervigilancia
Atencioacuten
Inflamacioacuten neuroacutegena
Inmovilidad
Emocioacuten
Miedo
Compulsioacuten-Obsesioacuten
Medicalizacioacuten
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
The immune system as the sixth sense
Blalock JE Journal of Internal Medicine 2005 257126-138
Immune regulation of central nervous system
functions from sickness responses to
pathologic pain
Watkins LR and Maier SF Journal of Internal Medicine 2005
257139-155
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel Principios de Neurociencia Mc Graw Hill 2000
Rodolfo RLlinaacutes El cerebro y el mito del yo Belacqua 2003
ADamasio El error de Descartes Putman Book 1994
GMEdelman El Universo de la conciencia Drakontos 2002
Jeff Hawkins Sobre la Inteligencia Espasa 2005
SM Sherman (Thalamic relays and cortical functioning) PrBrR 149 2005
Giacomo Rizzolatti Las Neuronas Espejo Paidoacutes 2006
Marco Iacoboni Las Neuronas Espejo Katz Ed 2009
David Linden El cerebro Accidental Paidoacutes 2010
Roger Lewin Evolucioacuten Humana Salvat Ciencia 1994
Richard Dawkins El Gen Egoista Salvat Ciencia 2000
Cooke SF and Bliss TVP Plasticity in the human CNS Brain 129 (2006)
The Century of the
BRAIN
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Singer T et al Science 2004 3031157-1162
Eric RKandel In search of memory Norton and Company 2006
VSRamachandran Lo que el cerebro nos dice Paidoacutes 2011
Los laberintos del cerebro La Liebre de Marzo 2012
PChChurchland El cerebro moral Paidoacutes 2012
MSGazzaniga iquestQuieacuten manda aquiacute Paidoacutes 2012
The Century of the
BRAIN
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo
Pain and its Transformations The Interface of Biology and Culture
Coakley S and Kaufman K Ed
Harvard University Press 2007
Clifford JWolf Deconstructing Pain A Deterministic Dissection of the Molecular Basis of Pain
Howard LFields Setting the Stage for Pain Allegorical Tales from Neuroscience ()
Grief and Pain The Mediation of Pain in Music
Pain Ritual and the Somatomoral Beyond the Individual
When is Pain not Suffering and Suffering not Pain Self Ethics and Trascendence
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
() laquoPain Transforms Meaning Meaning Transforms Painraquo