นศ 322 การออกแบบและผล ตส อส งพ มพ [CA 322 Printed Media Design and Production] รวมรวม/เร ยบเร ยง โดย อาจารย ณ ฏฐพงษ สายพ ณ

(ป การศ กษาท 2/2558)

การเตร ยมต นฉบ บส งพ มพ และกฎหมายส าหร บงานวารสารศาสตร

• ความส าค ญของต นฉบ บและการเตร ยมต นฉบ บ

• แนวค ดเก ยวก บการเข ยนเช งวารสารศาสตร

• การบรรณาธ กรเน อหาส าหร บส อส งพ มพ

• การบรรณาธ กรภาพส าหร บส อส งพ มพ

• การส งต วพ มพ และการพ ส จน อ กษร

• กฎหมายส อส งพ มพ ตามพระราช บ ญญ ต จดแจ งการพ มพ พ.ศ.2550

ส า ข า ว ช า น เ ท ศ ศ า ส ต ร บ ร ณ า ก า ร ค ณ ะ ศ ล ป ศ า ส ต ร

ม ห า ว ท ย า ล ย แ ม โ จ

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 1

การเตรยมขอมลและตนฉบบสอสงพมพ ในการเตรยมขอมลและตนฉบบสาหรบผลตสงพมพหรอหนงสอสกเลม ตองผานกระบวนการคดสรรเนอหา

เพอรวบรวมและเรยบเรยงออกมาเปนตนฉบบตามนโยบายและวตถประสงคทไดกาหนดไวกอนการผลต ซงเมอไดตนฉบบทผานการพจารณาและตรวจสอบแลว จะสามารถนาไปสขนตอนการผลตไดตอไป ในการออกแบบภาพประกอบและตวอกษรใหสอดคลองกบเนอหาและกลมเปาหมาย ซงการจะใหไดมาซงความถกตองขอมลนน ตองผานการพสจนอกษรกอนนาไปออกแบบและผลตเปนรปเลม

การบรรณาธกรสาหรบสอสงพมพ ความหมาย

คาวา "บรรณาธกร" โดยทวไปมกเขยนวา "บรรณาธกรณ" ทงน มนกวชาการหลายทานอธบายวา คาวาบรรณาธกรณมาจากคาบาลวา "บรรณ" รวมกบคาวา "อธกรณ" คาวา บรรณ หมายถงหนงสอ คาวา อธกรณ หมายถงเหต โทษ คด เรองราว ดงนนคาวาบรรณาธกรณจงหมายถง เรองราวทเกยวกบหนงสอ ซงจะเหนวาเปนคาทกวางขวางมาก เพราะไมวาจะเปนเรองอะไรทเกยวของกบหนงสอ กเรยกวาบรรณาธกรณไดทงสน สวนคาวา "บรรณาธกร" ตามพจนานกรม ฉบบบณฑตราชสถาน พ.ศ.2525 คาวาบรรณาธกร เปนคาโบราณ หมายถง การรวบรวมและจดเลอกเฟนเรองลงพมพ จะเหนวาคา ๆ นนาจะตรงกบคาวา Editing มากกวา

อยางไรกด ในวงการวารสารศาสตร กนยมใชทง 2 คา โดยใหความหมายทเหมอนกนวาตรงกบคาวา Editing ในภาษาองกฤษ หมายถง การเตรยมการตรวจแกปรบปรงตนฉบบ การคดเลอกเรอง การคดเลอกอกษรพมพ การพสจนอกษร การพาดหวขาว การเขยนชอเรอง การใชภาพ และการวางรปแบบการเขาหนา

จะเหนวา การบรรณาธกรกคอกระบวนการเชอมตอระหวางการเขยนเรองและการเผยแพรออกไป เปนกระบวนการททาใหเรองซงเปนวตถดบนนกลายสภาพไปอยบนสอทจะสงถงผอานไดนนเอง

บรรณาธการ หมายความวา บคคลซงรบผดชอบในการจดทาตรวจแก คดเลอก หรอควบคมบทประพนธ หรอสงอนในหนงสอพมพ

ความสาคญของบรรณาธกรสอสงพมพ

สงพมพในปจจบนถาเทยบกบในอดตแลวนบวาพฒนาไปมาก ตงแตขนตอนการผลต การจดจาหนายจนมาถงมอของผอาน อกทงเนอหาสาระกมมากมายหลากหลายประเภทในเราไดเลอกอานกนนบไมถวน ไมวาจะเปนหนงสอประเภท ตาราเรยนในสาขาหรอแขนงตางๆ แลวยงมหนงสอประเภทหนงสอพมพ นตยสาร นวนยาย เรองสน สารคด ชวประวต ซบซบดารา ฯลฯ มทงทเปนภาษาของเราเองและทแปลมาจากภาษาตางประเทศ ใหเราไดอานกน

โดยคณองอาจ จระอร (บก.อานวยการสานกพมพอมรนทรฯ) กลาวไวใน การอบรมเรองการหาตนฉบบและนกเขยนในปทผานมาวาจานวนหนงสอทออกใหมเพมขนทกๆ วน มากถง 2,000 เลมตอเดอน

เปนทนาดใจแทนนกอานทกทานทมหนงสอใหเลอกซอเลอกอานกนมากมายขนาดน

แตจะมสกกคนทจะเลอกอานและในสงทเลอกอานนนไมรวาจะมสาระมากนอยแคไหน เพราะหนงสอทผลตออกมานนกมาก มทงทไดมาตรฐาน และไมไดมาตรฐานในเรองรปแบบและเนอหา จะเปนประโยชนหรออาจจะเปนการมอมเมาใหผอานหลงผด หากผอานยงมวฒภาวะยงนอย ไมสามารถพจารณาไดวาดหรอไมดอยางไร อาจจะนาไปสการเลยนแบบ เมอเราเขาไปในรานหนงสอในแตละทจะเหนวา หนงสอสวนใหญจะเปนหนงสอทไมคอยมสาระ

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 2

ผผลตเหนวาหนงสอประเภทไหนขายด กพากนผลตหนงสอประเภทนนออกมามาก โดยไมคานงถงประโยชนทผอานจะไดรบ ฉะนนการผลตหนงสอทดมคณภาพได จาเปนตองอาศย บรรณาธการ

เพราะบรรณาธการจะเปนบคคลซงรบผดชอบในการจดทาตรวจแก คดเลอก หรอควบคมบทประพนธ หนงสอ วารสาร นตยสาร หรอสงอนในหนงสอพมพ

ความสาคญของการบรรณาธกร คอ การอานตนฉบบอยางละเอยดแบบ General reader เพอการตรวจขอเทจจรงและตรวจภาษา ขดเกลาใหถกตองตามแบบแผนการสอสารหรอตามไวยากรณเปนสาคญ และมไดมงทการแกไขเปลยนแปลงสานวนหรอลลาการเขยนของผเขยน แตจะคงความเปนแบบฉบบของผเขยนไว นอกจากน การบรรณาธกรอาจจะชวยขจดขอความทหมนประมาท และขอความทเขาขายละเมดลขสทธกไดอกดวย

ความรพนฐานสาหรบงานบรรณาธการ

เรองทบรรณาธการตองหาความรเพอเปนการเตยมตว หรอตองฝกฝนใหชานาญไดแก 1. วชาการ เมอบรรณาธการจะตองตรวจตนฉบบงานวชาการในสาขาใด จะตองอานหนงสอวชานนเพมเตม

การอานในวชาชวยใหประเมนไดวาตนฉบบชนนนมประเดนสาคญทมคา ควรจดพมพในขณะนนหรอไม สวนการอานเรองทวไปจะทาใหผรอบรเหตการณ ความเคลอนไหวของวงการอนๆ และสภาวะสงคม ซงจะมสวนชวยในการตดสนใจจดพมพ รวมทงตองใชความคดเหนของผทรงคณวฒในสาขาวชานนชวยพจารณา

2. ภาษา ควรเลอกอานภาษาในขอเขยนทใชภาษาด วรรณกรรมคลาสสก หนงสอทไดรบรางวลในทางการใชภาษา รวมทงหาโอกาสอยในแวดวงของผทใชภาษาถกตอง

3. รจกผอาน เนอหาและทวงทานองการเขยนมสวนอยางมากในการกาหนดหรอกาจดกลมผอาน 4. เทคนควธการผลตสงพมพ

ควรรจกขนตอนและวธการเบองตนพอทจะพจารณาใหความเหนและประสานงานกบผพมพได 5. กฎหมายและระเบยบตางๆ ทเกยวของกบการสรางสรรคงานเขยน การแปลหรอดดแปลง การไปเผยแพร เรองสทธ

การละเมดสทธการคมครองโดยกฎหมายรวมทงการเปลยนแปลงของกฎหมายดงกลาว 6. การตลาด บรรณาธการควรรเรองแวดวงการตลาดสงพมพอยางครบวงจร

เพราะเกยวของกบความอยรอดของธรกจการบรการ เปนความรทจาเปนสาหรบบรรณาธการ ทงระดบบรหารและระดบปฏบตการ

ขนตอนการบรรณาธกร บรรณาธการตองทาการบรรณาธกรทงเนอหาและภาพสาหรบทจะนามาใชผลตสงพมพตาง ๆ

ซงประกอบไปดวยขนตอนดงตอไปน 1. ตดตอผเขยนเพอเขยนตนฉบบ 2. ทาตางรางแผนงานใหผเขยน 3. ประชมกบผเขยนการสราง outline 4. จดหาขอมล รปภาพ เพอการบรรณาธกร 5. รบตนฉบบจากผเขยน เรมงานบรรณาธกร 6. เมอตนฉบบเขา เราเรมอาน และวางแผนการออกแบบเนอหาและรปเลม สราง icon และ สญลกษณตางๆ 7. ประชมกบฝายทเกยวของ คอ บรรณาธการ Art และ Marketing 8. ตรวจตนฉบบ เพอดความถกตองของภาษา และขอมล ความนาเชอถอของแหลงขอมล 9. ปรปรงแกไข รวมทงพสจนอกษรอก 3-4 ครง 10. สงงานตอไปทงาน Prepress และโรงพมพตอไป

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 3

ระดบของการบรรณาธกรตนฉบบ

งานของบรรณาธการโดยปกตตองทางานรวมกบบคคลหลายฝาย ซงมรายละเอยดทแตกตางกนไป ในทนจะขอกลาวถงเฉพาะในสวนงานทเกยวของ หรอเปนงานหลกของบรรณธการตนฉบบกอน นงคองานตรวจตนฉบบหรองานบรรณาธกรตนฉบบ โดยสามารถแบงได ดงน

1. การพสจนอกษร (Proof Reading) นบวาเปนงานสวนหนงของบรรณาธการ ทตองตรวจตนฉบบใหมความถกตองโดยเฉพาะการเขยน สะกดคา และวรรคตอน โดยปกตงานพสจนอกษรอาจแยกหรอรวมอยในกองบรรณาธการ หรอแมแตบางสานกพมพ บรรณาธการอาจตองทาหนาทพสจนอกษรดวย โดยปกตหนงสอหรอสงพมพทกประเภทตองดาเนนการอยางนอยกอนพมพเผยแพรคอการพสจนอกษร

2. การปรบปรงตนฉบบ(Copy Editing) นอกจากงานทตองดาเนนการดานความถกตองทางภาษาทงการใช และโครงสรางทางภาษาแลว รปแบบทตองใชแบบเดยวกนทงเลม เชน รปแบบการแบงเนอหาทใชเปนบท หรอเปน เรอง หรอรปแบบทเปนสไตลของสานกพมพ หรอของผเขยน

3. การพฒนาตนฉบบ (Substantive editing) หรอบางครงเรยกวา การบรรณาธกรเนอหา หรอ การบรรณาธกรโครงสราง นอกจากตองบรรณาธกรใน 2 ขนแรกดวยแลว การบรรณาธกรในระดบน อาจดาเนนงานตงแตการวางแผนการผลตหนงสอ หรอตนฉบบ จานวนเลมใน 1 ชด หรอจานวนชดทตองการ การวางโครงสรางเนอหา รปแบบการนาเสนอ

นอกงานนสงทเปนเปาหมายของหนงสอกอาจทาใหระดบของงานบรรณาธกรมความตองการในระดบทแตกตางกน เชน

• นวนยาย หรอ เรองสน อาจตองการเพยงในระดบ พสจนอกษร หรอมากทสด คอระดบการปรบปรงตนฉบบ เนองจากลกษณะของงานเขยน นวนยาย หรอเรองสน มความตองการสานวน หรอภาษาทเปนภาษาของนกเขยน ทจะมลกษณะเฉพาะตว ดงนน งานตนฉบบประเภทน บรรณาธการอาจใหความสนใจในเรองของความถกตองของการใชภาษาเปนหลกเทานน

• นตยสาร วารสาร สอสงพมพประเภทน ตองการ concept ทเปน House Style ของนตยสาร หรอ วารสารเลมนน อาจเรมตนในครงแรกดวย ระดบการพฒนาตนฉบบ (Substantive editing) แตหลงจากนนฉบบตอๆ ไป บรรณาธการอาจดาเนนการในระดบ ปรบปรงตนฉบบ(Copy Editing) เพอรกษาความเปนเอกลกษณตอไป

• หนงสอเรยน หนงสอสาหรบเดก โดยปกตมกเปนในระดบของการพฒนาตนฉบบ เนองจากหนงสอประเภทนอาจตองการความร หรอตองการสอสารเพอการเรยนร และเปนหนงสอทมอายในตลาดคอนขางยาว จงตองมการวางแผนการผลตทตองคานงถงหลายประการ เชน หลกสตร หลกการเรยนร คตสอนใจ และสงทสาคญคอความถกตอง ชดเจนของเนอหา และขอมล หรอความบนเทงทตองการสอดแทรกคตบางประการ ทาใหระดบของการบรรณาธการตองมงไปตามจดหมายของหนงสอในเลมนน หรอในชดนน

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 4

การเตรยมขอมลและตนฉบบสอสงพมพ

การทาภาพประกอบ

ภาพประกอบหนงสอไมวาจะเปนภาพถายหรอภาพทวาดขนมาใหมควรมลกษณะสอดคลองกบเนอหาของหนงสอในเลมเปนสาคญ ทงนรปแบบลวดลายหรอสไตลนนจะขนอยกบกลมเปาหมายเปนสาคญ นกออกแบบจงจาเปนตองเขาใจถงวตถประสงคของหนงสอเลมนน โดยใชหลกจตวทยามาชวยจดวางองคประกอบและสอความหมายของเนอหาหรอขอความในหนานนๆ ใหดงดดและนาสนใจได

การเลอกตวอกษร

ตวอกษรหรอตวพมพเปนเครองมอสาคญททาใหการพมพแพรหลาย เปนอปกรณลาดบแรกของกระบวนการผลตสงพมพทชวยนา “สาร” ไปยงผอาน ซงปจจบนนตวพมพถกออกแบบและพฒนาขนสาหรบคอมพวเตอรอยางมากมาย การเลอกใชตวพมพควรพจารณาลกษณะของตวพมพ อนไดแก รปลกษณ ขนาด ความกวางของตวพมพ และระยะบรรทดของตวพมพ ดงนน ตวพมพจงมความสาคญในฐานะเปนเครองมอในการทาใหภาษาดารงคงอย ชวยดงดดสายตาผอาน ชวยสรางเอกลกษณและบคลกเฉพาะใหกบสงพมพ ชวยในการจดลาดบความสาคญของเนอหาทนาเสนอ และชวยในการจดหนาหนงสอ การเลอกตวพมพคอการกาหนดตวพมพเนอหาประเภทตาง ๆ ทนาเสนอในสอสงพมพ เพอใหสอสารความหมายไปยงผอานไดอยางชดเจน แบงเปนการสงตวพมพสาหรบขาว บทความ และคาบรรยายภาพ ซงการสงตวพมพในแตละประเภท ตองพจารณาจากโครงสรางการเขยน ความตองการเนนขอความสาคญ และการตกแตงหนาสงพมพใหสวยงามนาอานเปนหลก

ในการเลอกตวพมพนน รปลกษณอกษร ถอเปนสงสาคญเพราะ รปลกษณอกษรนน หมายถง

ลกษณะรปรางหนาตาของฟอนทหรอตวอกษรแตละชด โดยมความแตกตางกนออกไปตามการออกแบบ มชอเรยกเปนของตวเอง ซงในฟอนทชดเดยวกนจะมการออกแบบหนาตวพมพเปนแบบยอย ๆ ไดแก ตวปกต (normal) ตวเอน (italic) ตวหนา (bold) ตวหนาเอน (italic bold) ตวบาง (light) ตวบางพเศษ (extra light) นอกจากนยงมตวพมพทมรปแบบคลายลายมอเขยน (script) ฯลฯ ทงนเพอใหเลอกใชใหเหมาะกบงานพมพ ไมวาตวพมพจะมแบบใหเลอกมากมายเพยงใด การเลอกใชมกใชใน 2 ลกษณะ ไดแก

1. ตวพมพเนอเรอง เปนตวพมพทใชพมพตวเนอหา หรอเนอเรอง (body text) ทมขอความจานนมาก มกเปนตวอกษรทมหวกลมโปรง สวยงามและอานงาย

2. ตวพมพตกแตง เปนตวพมพทมลกษณะพเศษตางจากตวพมพปกต เนองจากเปนการประดษฐใหสวยงามหรอสรางความแปลกตา เหมาะกบการทาพาดหว ทาตวโปรย หรอใชเนนขอความสน ๆ เพอตกแตงจดหนา หรองานพมพพเศษตาง ๆ เชน โปสเตอร การด เปนตน

ลกษณะของตวพมพ แบบตวพมพมรปแบบใหเลอกใชมากมาย เรยกแบบตวพมพนวา “ฟอนท (Font)” สานกพมพบางแหงจะมการกาหนดแบบตวพมพเฉพาะของตนขน หรออาจใชฟอนทใดฟอนทหนงทมในคอมพวเตอรกได อยางไรกตาม มสงทควรทาความเขาใจเกยวกบลกษณะพนฐานของการใชตวพมพ ดงน

1. รปแบบตวอกษร ในการเลอกตวอกษรทเหมาะสมจะชวยใหงานออกแบบกราฟกนน สอความหมายไดอยางเตมท

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 5

ซงปจจบนมรปแบบตวอกษรตวพมพมากมาย อาจแบงไดดงน

ตวอกษรแบบมเชง เปนอกษรทมเสนยนของฐานและปลายตวอกษรในทางราบทเรยกวา Serif ลกษณะตวอกษรจะมเสนตวอกษรเปนแบบหนาบางไมเทากน ตวอกษรแบบนบราวเซอรหลายชนดจะใช ตวอกษรแบบนเปนหลก เชน Times New Roman, Garamond, Georgia และ New Century Schoolbook ตวอกษรประเภทนเหมาะจะใชเปนรายละเอยดเนอหา แตตวอกษรประเภทนไมคอยเหมาะจะใชกบตวหนา (bold)

แสดงรปแบบตวอกษรแบบมเชง (Serif)

ตวอกษรแบบไมมเชง (Sans Serif) เปนลกษณะของตวอกษรอกแบบหนงทรปแบบเรยบงาย เปนทางการ ไมมเชง

หมายถงไมมเสนยนออกมาจากฐาน และปลายของตวอกษรในทางราบ ไดแก Arial, Helvetica, Verdana, Geneva และ Univers ตวอกษรประเภทนเหมาะทจะใชกบหวขอหรอ ตวอกษรขนาดใหญ แตไมเหมาะสมกบลกษณะเอยง

แสดงรปแบบตวอกษรแบบไมมเชง (Sans Serif)

ตวอกษรแบบตวเขยน (Script) ตวอกษรแบบนเนนใหตวอกษรมลกษณะคลายกบการเขยนดวยลายมอ

ซงมหางโยงตอเนองระหวางตวอกษร มขนาดเสนอกษรหนาบางแตกตางกน นยมทาใหเอยงเลกนอย

แสดงรปแบบตวอกษรแบบตวเขยน (Script)

ตวอกษรแบบตวอาลกษณ (Text Letter) เปนตวอกษรแบบโรมนแบบตวเขยนอกลกษณะหนง

มลกษณะเปนแบบประดษฐมเสนตงดาหนา ภายในตวอกษรมเสนหนาบางคลายกบการเขยนดวยพกน หรอปากกาปลายตด

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 6

แสดงรปแบบตวอกษรแบบตวอาลกษณ (Text Letter)

ตวอกษรแบบประดษฐ (Display Type) หรอตวอกษรตวพมพขนาดใหญ มลกษณะเดน คอ

การออกแบบตกแตงตวอกษรใหสวยงามเพอดงดดสายตา มขนาดความหนาของเสนอกษรหนากวาแบบอนๆ จงนยมใชเปนหวเรอง

แสดงรปแบบตวอกษรแบบประดษฐ (Display Type)

ตวอกษรแบบสมยใหม (Modern Type) เปนตวอกษรทประดษฐขน มลกษณะเรยบงาย

แสดงรปแบบตวอกษรแบบสมยใหม (Modern Type)

2. ลกษณะและขนาดตวพมพ ลกษณะของตวพมพ (Type Character) จากรปแบบตวอกษรทหลากหลาย การสรางแบบอกษรกยงมความแตกตางทหลายรปแบบ

ทาใหมลกษณะเฉพาะของตวอกษรเปลยนแปลงไป เชน ตวเอน (Italic) ตวธรรมดา (Normal) ตวบางพเศษ (Extra Light) ตวแคบ (Condensed) ตวบาง (Light))

ตวหนา (Bold) ตวเสนขอบ (Outline) ตวหนาพเศษ (Extra Bold) ตวดา (Black)

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 7

แสดงลกษณะตวอกษรแบบตาง ๆ

ขนาดของตวพมพ (Size Type) ขนาดของตวอกษรเปนการกาหนดขนาดทเปนสดสวนความกวางและสงและรปรางของตวอกษร

โดยเอาความสงเปนหลกในการจดขนาดเรยกวา พอยต (Point) ขนาดตวอกษรหวเรองมกใชขนาดตงแต 16 พอยตขนไป สวนขนาดของเนอหาจะใชขนาดประมาณ 6 พอยตถง 16 พอยต แลวแตลกษณะของงาน 12 พอยต = 1 ไพกา 6 ไพกา = 1 นว (2.5 ซ.ม.) 75 พอยต = 1 นว

ขนาดทางราบหรอทางกวางของตวอกษร เมอเรยงกนไปเปนคาหรอความยาวใน 1 บรรทด หรอเรยกวาเปน "ความยาวคอลมน" จะกาหนดเปนไพกา (Pica)

การเลอกขนาดพอยต ตองคานงถงการอานงายเปนหลก กลาวคอ ตองพจารณาถงกลมผอานดวยวา เปนกลมอายระดบใด เชน ผสงอาย หรอเดก อาจตองเลอกใชตวพมพทมขนาดใหญกวาปกต นอกจากน หากตองเลอกใชตวพมพทตางฟอนทกน ในขนาดพอยตเทากน อาจตองระวงดวยวาเมอมองดดวยสายตาจะรสกเหมอนวาขนาดของตวพมพไมเทากน

3. ระยะชองไฟและการจดวางตวอกษร ระยะชองไฟของตวอกษร (Spacing) การจดระยะชองไฟตวอกษรมความสาคญมาก เนองจากถามการออกแบบทเหมาะสม

และสวยงามแลวจะทาใหผดอานงาย สบายตา ชวนอาน การจดชองไฟมหลกการใชอย 3 ขอดงน 1. ระยะชองไฟระหวางอกษร (Letter Spacing) เปนการกาหนดชองไฟระหวางตวอกษรแตละตว ทจะตองมระยะหางกนพองาม ไมตดหรอหางกนเกนไป เราควรจดชองไฟโดยคานงถงปรมาตรทมความสมดลโดยประมาณในระหวางตวอกษร หรอเรยกวา ปรมาตรความสมดลทางสายตา 2. ระยะชองไฟระหวางคา (Word Spacing) จะเวนระยะระหวางคาประมาณ 1 ตวอกษรปกต ถาหางเกนไปจะทาใหอานยาก และชดเกนไปจะทาใหขาดความงาม 3. ระยะชองไฟระหวางบรรทด (Line Spacing) ปกตจะใชระยะหาง 0-3 พอยต หลกสาคญในการกาหนดระยะระหวางบรรทดใหวดสวนสง และสวนตาสดของตวอกษร เมอจดวางบนบรรทดแลวตองไมซอนทบกน

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 8

ภาพแสดงระยะชองไฟของตวอกษร (Spacing)

แบบการจดตวอกษร (Type Composition)

การจดเนอหาของตวอกษรมการจดดวยกนหลายวธ ดงน

จดชดซาย หรอ เสมอหนา จะมปลายดานขวาไมสมาเสมอ เนองจากตวอกษรในแตละบรรทด มความยาวไมเทากน แตผอานกไมสามารถหาจดเรมตนของแตละบรรทดไดงาย

จดชดขวา หรอเสมอหลง ถงแมรปแบบการจดตวอกษรแบบนจะนาสนใจ แตจดเรมตนในแตละบรรทดทไมสมาเสมอ ทาใหอานยาก ผอานตองหยดชะงก เพอหาจดเรมตนของแตละบรรทด

จดกงกลาง จะใชไดดกบขอมลทมปรมาณไมมากนก และเหมาะกบรปแบบทเปนทางการ เชน คาประกาศ หรอคาเชอเชญ เปนตน

จดชดขอบซายและขวา หรอเสมอหนาและเสมอหลง เมอจดตวอกษรแบบ justify จะมพนทวางเกดขนระหวางคา ขอดคอเกดความสวยงามและเปนระเบยบในคอลมนทไดจดวางเลยเอาทไว สงทควรระวงคอ เกดชองวาง ซงจะรบกวนความสะดวกในการอาน แตเปนสงยากทจะหลกเลยง ในคอลมนทมขนาดแคบ อยางไรกตาม การกาหนดระยะและรปแบบตวอกษร ไมควรดเฉพาะหนาตาความสวยงาม แตใหพจารณาถงการอานงายเปนหลก ความสาคญของตวพมพกบสงพมพ

1. เปนเครองมอทาใหภาษาดารงอย 2. เปนสงดงดดสายตาผอาน 3. ชวยสรางเอกลกษณและบคลกเฉพาะในสงพมพ 4. ชวยในการจดหนาสงพมพ (หนงสอ / นตยสาร / หนงสอพมพ) 5. ชวยจดลาดบความสาคญของเนอหา

ขอพจารณาในการเลอกตวพมพ ไมวาตวพมพทเลอกจะใชในการผลตสงพมพประเภทใดกตาม ทง หนงสอพมพ นตยสาร หรอหนงสอเลม มขอพจารณาทตองคานงถง ดงน

1. นโยบายสงพมพ สงพมพแตละประเภทจะมวตถประสงคในการนาเสนอทชดเจน

ทงยงแบงประเภทยอยของเนอหาไดอกเปนกลม ๆ เชน ขาวบนเทง ขาวกฬา วยรน ฯลฯ ทงน หนงสอพมพและนตยสารควรเลอกตวพมพทมลกษณะอานงาย มหวและเสนขอบตวอกษรทชดเจน ขณะทหนงสอพมพบนเทงหรอนตยสารวยรน อาจใชตวพมพทมลกษณะเลนลวดลายปลายตวด ไมตองมหวกได

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 9

แตเนนใหดทนสมย หรอเขากบลกษณะเนอหาเปนหลก 2. ผอาน

เปนสงสาคญอนดบแรกทผผลตสงพมพตองคานงถงในลกษณะกลมผอานของตน เพอนามาเปนแนวทางในการกาหนดรปแบบตวอกษรหรอตวพมพทจะใช ตองทราบชวงอาย ระดบการศกษา หรอกลมอาชพ รวมถงรสนยมของกลมเปาหมายเปนสาคญ

3. ขนาดสงพมพ ขนาดสงพมพจะตองเลอกใหเหมาะสม ถาเปนพอกเกตบคขนาดตวพมพอาจมขนาดเลก

ขณะทหนงสอเรยนจาเปนตองใชขนาดใหญกวา ขนาดตวพมพกจะมขนาดโตตามไปดวย อยางไรกตาม หลกการนเปนทยกเวนสาหรบหนงสอพมพ เนองจากสงพมพประเภทนมงเนนในการนาเสนอขาวสารเปนหลก การเลอกใชตวพมพขนาดเลกจะทาใหสามารถเสนอขาวสารไดหลายขาว ฉะนนจงไมมการคานงถงขนาดของสงพมพเหมอนเชนนตยสารหรอหนงสอเลม

4. ประเภทเนอหา การเลอกตวพมพจะคานงถงสวนประกอบของขอเขยน ซงมจดเดน

หรอจดเนนทตองใหความสาคญมากนอยตางๆ กนไป เชน ขาวในหนงสอพมพ จะมสวนของพาดหวขาว ความนา และเนอขาว ขณะทบทความ จะมสวนประกอบของชอบทความและเนอเรอง เปนตน

หลกการเลอกตวพมพ เนอหาทกเรองในสงพมพ เชน หนงสอพมพ หรอนตยสาร จะมตวพมพ 2 ลกษณะ คอ ตวพมพเนอเรอง (body text) และตวพมพหวขาว/หวเรอง (non-body text) ซงมหลกในการเลอกใช ดงน ตวพมพเนอเรอง หรอเรยกทวไปวา ตวพน เปนตวพมพทใชในขอความจานวนมาก มเกณฑดงน

1. ไดมาตรฐาน มตาแหนงสระ พยญชนะ วรรณยกต ถกตองตามอกขระไทย มขนาด ความกวาง และระยะบรรทดทไดเกณฑมาตรฐานสากล

2. อานงาย ขนาดความกวางเหมาะสม หรอใชลกษณะฟอนทมหวกลมโปรง 3. ใชสะดวก ควรพจารณาเลอกฟอนททมรปแบบชดตวพมพครบถวน เชนมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ

มรปแบบทงตวเอน ตวเอยง หรอตวหนา เปนตน 4. มความจของพนท ตวพมพแตละชดมความจพนทพมพไมเทากน ระยะบรรทดหรอความหางจงแตกตางกน

ดงนนตองดประเภทสงพมพดวยวาตองการบรรจเนอหามากนอยเพยงใด 5. มความสวยงาม ใหพจารณาถงความกลมกลนของรปลกษณอกษรทงชด รวมทงความสมาเสมอ

สรางความสบายตากบการอานไดนาน ๆ

ตวพมพหวเรอง เปนตวพมพทมลกษณะพเศษ เหมาะกบการใชพมพขอความจานวนนอย เชน ชอเรอง ชอบทความ หรอทาเปนตวโปรย เพอเนนขอความสาคญในเนอเรอง ตวพมพประเภทนอาจใชตวพมพเดยวกนกบตวพนกได หรอเนนการทาใหสะดดตาดวยตวทใหญขน หรอทาเปนตวหนา พบมากในหนงสอพมพ เชนเพมขนาดในสวนพาดหว 24-72 พอยต ความนาขาวจะใช 16-18 พอยต สาหรบนตยสาร ตองพถพถนมากกวาหนงสอพมพ เพอใหหวเรองสามารถเรยกความสนใจและมความสวยงามกลมกลนไปกบเนอหาดวย อาจมขอพจารณา ดงน

1. มบคลกชดเจน 2. สอสารความรสกไดตรงกบเนอหา เชน เนอหานากลว อาจเลอกรปแบบตวพมพทมลกษณะสยองขวญ หรอ

เนอหาเกยวกบประเทศจน เลอกรปแบบตวพมพเปนอกษรคลายๆ ตวอกษรจน เปนตน

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 10

ตวอยางรปแบบการจดหนาและการเลอกใชตวพมพในการจดหนาหนงสอ

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 11

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 12

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 13

การพสจนอกษร(Proof Reading)

ในยคของเทคโนโลยดจทลทการผลตเกอบทกขนตอนกระทาผานคอมพวเตอร

กระบวนการผลตสงพมพจงมการปรบลดขนตอนลงมาเปนกระบวนการเดยวกนในปจจบนน กลาวคอ เมอตนฉบบขาวและบทความตาง ๆ ถกสงผานทางเครอขายคอมพวเตอรมายงฝายบรรณาธการ ในฝายนจะทาหนาทใหคาพาดหวขาว สงตวพมพ พสจนอกษร ตกแตงภาพ และจดหนา ดงนน ขนตอนทลดไปจากเดมคอ การเรยงพมพ อกทงการสงตวพมพและการจดหนาจะกระทาไปพรอมๆ กน เสรจสนลงในจดเดยวกน โดยใชบคลากรคนเดยวกน

การพสจนอกษร หรอ การปรฟ เปนการอานตนฉบบเพอตรวจแกการพมพใหถกตองทสดกอนสงเนอหาทงหมดไปสกระบวนการผลตเปนรปเลม โดยเนนการตรวจแกไวยากรณและตรวจแกขอผดพลาดของเนอหา เชน การสะกดคา การใชเครองหมายวรรคตอน การใชตวเลข การใชตวยอ เปนตน เพอใหขอเขยนตาง ๆ มความถกตองสมบรณ อนเปนผลทาใหสงพมพมคณภาพนาเชอถอ และเปนการสบทอดหลกการ “ความถกตอง” ของการใชภาษา ความสาคญในการพสจนอกษร มดงน

1. ทาใหเนอหามความถกตองสมบรณ 2. ทาใหสงพมพมคณภาพ นาเชอถอ 3. สบทอดหลกการความถกตองของภาษา

กฎหมายสอสงพมพตามพระราชบญญตจดแจงการพมพ พ.ศ.2550

กวาจะมาเปนพระราชบญญตจดแจงการพมพฉบบน ผประกอบวชาชพสอไดใชความพยายามอยางยงเพอปลดแอกหนงสอพมพจากการควบคมอนเขมขนของรฐนบตงแตมหนงสอพมพเกดขนในประเทศไทย รฐไดใชอานาจในการออกกฎหมายและระเบยบตางๆ มาควบคมสอในทกยคทกสมย โดยเฉพาะอยางยงพระราชบญญตการพมพ พ.ศ.2484 มผลบงคบใชมายาวนานถง 60 กวาป อานาจรฐสามารถควบคมหนงสอพมพอยางเขมงวด ถอวาเปนกฎหมายกระทบตอเสรภาพและการทาหนาทของหนงสอพมพ ขดตอหลกการประชาธปไตยและปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน ซงนานาชาตลงนามยอมรบขอตกลงรวมกน ทายทสดการตอสอนยาวนานเพอเรยกรองสทธและเสรภาพของหนงสอพมพไดรบการตอบสนอง ทประชมสภานตบญญตแหงชาต (สนช.) ม นายมชย ฤชพนธ ประธาน สนช. เปนประธานการประชม มมตเปนเอกฉนท 80 : 0 เสยง เหนชอบรางพระราชบญญตจดแจงการพมพ ในวาระ 3 เพอประกาศใชเปนกฎหมายตอไป ทงน พระราชบญญตดงกลาวถอเปนการพลกประวตศาสตรวงการสอมวลชน รฐประกาศยกเลกพระราชบญญตดงกลาวถอเปนการพลกประวตศาสตรวงการสอมวลชน รฐประกาศยกเลกพระราชบญญตการพมพ พ.ศ.2484, 2485, 2488 รวมทง คาสงประกาศคณะปฏรปการปกครองแผนดนฉบบท 5 ลงวนท 6 ตลาคม พ.ศ.2519 ซงถอเปนยาขมของสอมวลชน เพราะใหอานาจเจาหนาทสงปดหนงสอพมพไดโดยไมตองใชอานาจศาล แลวประกาศใชพระราชบญญตจดแจงการพมพ พ.ศ.2550 แทน ประเดนเสรภาพ : อานวยความสะดวกมากกวาควบคมบงคบ ตอบสนองหลกการเสรภาพในการแสดงความคดเหนและความรบผดชอบของหนงสอพมพ พระราชบญญตจดแจงการพมพ พ.ศ.2550 มจดเดนทแตกตางจากพระราชบญญตการพมพ พ.ศ.2484 หรอพระราชบญญตการพมพฉบบอนๆ ในประเดนการสนบสนนเสรภาพหนงสอพมพและสอสงพมพ

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 14

รวมถงหนงสอพมพออนไลนและสอสงพมพออนไลนในอนาคต มากกวาการควบคมบงคบ ตามอานาจรฐบาล ซงขดตอการรบรองสทธและเสรภาพของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ตามระบอบประชาธปไตย พระราชบญญตจดแจงการพมพ พ.ศ.2550 มหลกการคอ เพยงแคแจงตอทางการใหทราบในการทาหนงสอพมพหรอสอสงพมพ ตางจากกฎหมายในอดตตามพระราชบญญต การพมพ พ.ศ.2484 ตองขออนญาตตอทางการในการพมพ เจาของบรรณาธการ บรรณาธการผพมพโฆษณาตองถกสนตบาลตรวจสอบประวตยอนหลง กอนไดรบการอนญาตใหทาหนงสอพมพหรอสอสงพมพ อนเนองมาจากรฐบาลทกยคทกสมยตองการควบคมสอมวลชนอยางเบดเสรจ หนงสอพมพเปนสอมวลชนทมอทธพลทางความคดของคนในสงคมสงมาก อกทงยงเปนผกาหนดวาระขาวสาร (Agenda setter) ของสงคม ยอมทาใหทกรฐบาลตองใสใจในการควบคม เพอไมใหหนงสอพมพวพากษวจารณรฐบาลจนสนคลอนเสถยรภาพทางการเมอง พระราชบญญตฉบบนจงเปลยนแนวคดจากการควบคม มาเปนสงเสรมเสรภาพและอานวยความสะดวกแกหนงสอพมพ หากตองการลงโทษหนงสอพมพ ภาครฐและภาคประชาชนสามารถใชกฎหมายจากดเสรภาพ อาท ประมวลกฎหมายอาญาวาดวยความรบผดฐานหมนประมาท ดหมน และประมวลกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยความรบผดชอบเรองละเมดฟองรองเอาผดหนงสอพมพ ทงยงใชกระบวนการทางสภาการหนงสอพมพ หรอกระบวนการเครอขายผบรโภคในการรองเรยนความผดของหนงสอพมพ ซงเพยงพอตอการจากดสทธและเอาผดได ประเดนหลกการสาคญทพระราชบญญตจดแจงการพมพ พ.ศ.2550 เดนอกประการหนงคอ ความรบผดชอบของหนงสอพมพ เมอยกเลกการพมพ หรอเปลยนแปลงเจาของ บรรณาธการ หรอบรรณาธการผพมพโฆษณาของหนงสอพมพหรอสอสงพมพ ผพมพโฆษณาจะตองแจงตอเจาหนาทใหทราบภายใน 30 วน นบจากวนยกเลกกจการ ทาใหฐานขอมลของหนงสอพมพปรบปรงทนสมยตลอดเวลา ตดตาม ตรวจสอบได แตกตางจากอดตทเมอมผประสงคทาหนงสอพมพหรอสอสงพมพกจะตองขออนญาตจด “ชอหนงสอพมพ” หรอ “หวหนงสอพมพ” จดทงไวเฉยๆ กได บางครงชอหนงสอพมพซากน บางชอฉบบเปด/ปดเฉพาะวาระ จงทาใหเจาหนาทหรอประชาชนไมสามารถแยกแยะตดตามตรวจสอบสอมวลชนกบผทแฝงตวในนามสอมวลชนออกจากกนได ความรบผดชอบของสอมวลชนเชนนเปนความโปรงใส เปดโอกาสใหสงคมตรวจสอบการทางานตามระบบประชาธปไตย ยอมทาใหวชาชพไดรบความเชอถอศรทธาจากประชาชนระยะยาว สาระสาคญ พระราชบญญตจดแจงการพมพ พ.ศ.2550 มรายละเอยดใหมดงน หมวดทวไป มาตรา 5 พระราชบญญตนไมใชบงคบกบสงพมพดงตอไปน คอ (1) สงพมพของสวนราชการ หรอหนวยงานของรฐ (2) บตร บตรอวยพร ตราสาร สงพมพ และรายงานซงใชกนตามปกตในการสวนตว การสงคม การเมอง และการคา หรอสงพมพทมอายงานใชงานสน เชน แผนพบ หรอแผนโฆษณา (3) สมดบนทก สมดแบบฝกหด หรอสมดภาพระบายส (4) วทยานพนธ เอกสารคาบรรยาย หลกสตรการเรยนการสอน หรอสงพมพอนทานองเดยวกนทเผยแพรในสถานศกษา มาตรา 5 วงเลบ (4) แตกตางจากพระราชบญญตการพมพ พ.ศ.2484 มาตรา 4 และมาตรา 6 ประเดนดงกลาวเกดขนจากกรณศกษา สภาการหนงสอพมพแหงชาตไดรบเรองรองเรยนจากนกศกษาภาควชานเทศศาสตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยบรพา ซงเปนผจดทาหนงสอพมพ “ลานมะพราว” หนงสอพมพฝกปฏบตการของนกศกษาวาถกตารวจในพนทเตอนใหหนงสอพมพลานมะพราวจดทะเบยนใหถกตองตามาพระราชบญญตการพมพ พ.ศ.2484 และตงขอสงเกตวาอาจจะเกดจากการนาเสนอขาวตารวจในทองทตงดานตรวจโดยรอบมหาวทยาลยบรพา

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 15

เปนเหตใหตารวจไมพอใจ และการนาเสนอขาวนสตลารายชอคดคานการนามหาวทยาลยออกนอกระบบ (เวบไซตคมชดลก, 30 เม.ย. 2550) รวมถงกรณหนงสอพมพ “จนทรเกษมโพสต” หนงสอพมพฝกปฏบตการของนกศกษาโปรแกรมนเทศศาสตร คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม ถกฟองหมนประมาทจากผบรหาร ไมไดจดหวหนงสอพมพตามกฎหมายเชนกน (เวบไซตคมชดลก, อางแลว) ภายหลงการตความ หนงสอพมพฝกปฏบตจงระบวาเปนสวนหนงของหลกสตรการเรยนการสอน จงไมจาเปนตองจดหวหนงสอพมพ หมวด 1 สงพมพ มาตรา 7 ผพมพหรอผโฆษณาสงพมพทพมพและเผยแพรในราชอาณาจกร ตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหาม ดงตอไปน

(1) มอายไมตากวา 20 ปบรบรณ (2) มถนทอยประจาในราชอาณาจกร (3) ไมเปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถ (4) ไมเคยตองโทษตามคาพพากษาถงทสดใหจาคก เวนแตพนโทษมาแลวไมนอยกวา 3 ป

หรอเปนความผดโดยประมาณหรอความผดลหโทษ ในกรณนตบคคลเปนผพมพโฆษณา กรรมการ ผจดการ หรอผแทนอนของนตบคคลสน ตองมคณสมบต และไมมลกษณะตองหามตามวรรคหนงดวย

มาตรา 7 (1) ระบอายชดเจนของผพมพหรอผโฆษณา ในขณะทพระราชบญญตการพมพ พ.ศ.2484 ระบวาบรรลนตภาวะ มาตรา 7(4) ใหโอกาสผพมพหรอผโฆษณา ทไดรบโทษและกลบมาทาหนาท เมอพนโทษแลวเกน 3 ป ในขณะทพระราชบญญตการพมพ พ.ศ.2484 ไมมระบ มาตรา 7/1 ในสงพมพทเปนหนงสอทไมใชหนงสอพมพและพมพขนในราชอาณาจกร ใหแสดงขอความดงตอไปน

(1) ชอของผพมพและทตงโรงพมพ (2) ชอและทตงของผโฆษณา (3) เลขมาตรฐานสากลประจาหนงสอ

ทหอสมดแหงชาตไดออกใหเปนขอความตามวรรคหนงใหพมพไวในลกษณะทเหนไดชด และบรรดาชอตาม (1) และ (2) มใหใชชอยอ หรอนามแฝง

สงพมพตามวรรคหนงใหหมายความรวมถงสงพมพทบนทกดวยวธการอเลกทรอนกสเพอขาย หรอใหเปลาดวย มาตรา 7/1 (3) ใชความทนสมยของเทคโนโลยบารโคด (Barcode) เขามาชวยบนทกฐานขอมลหนงสอใดๆ ทตพมพตองขอเลขมาตรฐานสากลประจาหนงสอ ซงในอดตเพยงแตสงสาเนาหนงสอไปทหอสมดแหงชาตเทานน นอกจากน สงพมพยงครอบคลมไปถงสงพมพอเลกทรอนกสในอนาคต มาตรา 7/2 ใหผพมพสงสงพมพตามมาตรา 7/1 จานวน 2 ฉบบ ใหหอสมดแหงชาตภายในสามสบวน มาตรา 7/2 กาหนดระยะเวลาภายใน 30 วน ทตองสงสงพมพทตพมพ 2 ฉบบไปยงหอสมดแหงชาต ขณะทพระราชบญญตจดแจงการพมพ พ.ศ.2484 กาหนดภายใน 7 วน มาตรา 7/3 ใหผบญชาการตารวจแหงชาตมอานาจออกคาสง โดยประกาศในราชกจจานเบกษา หามสงเขาหรอนาเขาเพอเผยแพรในราชอาณาจกร ซงสงพมพใดๆ ทเปนการหมนประมาท ดหมน หรอแสดงความอาฆาตมาดรายพระมหากษตรย พระราชน รชทายาท หรอผสาเรจราชการแทนพระองค หรอจะกระทบตอความมนคงแหงราชอาณาจกร หรอความสงบเรยบรอย หรอศลธรรมอนดของประชาชน โดยจะกาหนดเวลาหามไวในคาสงดงกลาวดวยกได

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 16

การออกคาสงตามวรรคหนง หามใหนาขอความทมลกษณะเปนการหมนประมาท ดหมน หรอแสดงความอาฆาตมาดรายพระมหากษตรย พระราชน รชทายาท หรอผสาเรจราชการแทนพระองค หรอจะกระทบตอความมนคงแหงราชอาณาจกร หรอความสงบเรยบรอย หรอศลธรรมอนดของประชาชนแสดงไวดวย สงพมพทเปนการฝาฝนวรรคหนง ใหผบญชาการตารวจแหงชาตมอานาจรบและทาลาย มาตรา 7/3 ใหอานาจหนาทแกผบญชาการตารวจแหงชาต ในการสงหามนาเขาสงพมพทขดตอกฎหมายในประเดนหมนพระบรมเดชานภาพ กระทบความมนคงของชาต และศลธรรมอนดของประชาชน รวมถงใหรบและทาลาย ขณะทพระราชบญญตการพมพ พ.ศ.2484 ใหอานาจแกรฐมนตรกระทรวงมหาดไทยแตงตงเจาพนกงานการพมพกบเจาหนาทอนมาดแล ไดแก อธบดกรมตารวจหรอผรกษาการแทน และไมไดระบประเดนสงพมพทสงหามนาเขาอยางชดเจน หมวด 2 หนงสอพมพ มาตรา 2 หนงสอพมพซงพมพขนภายในราชอาณาจกร ตองจดแจงการพมพตามบทบญญตแหงพระราชบญญตน ผยนจดแจงการพมพหนงสอพมพตองยนแบบการจดแจงการพมพและหลกฐานตองมรายการ ดงตอไปน

(1) ชอ สญชาต ถนทอยของผพมพ ผโฆษณา บรรณาธการหรอเจาของกจการหนงสอพมพแลวแตกรณ (2) ชอของหนงสอพมพ (3) วตถประสงคและระยะเวลาออกหนงสอพมพ (4) ภาษาทหนงสอพมพจะออกใช (5) ชอและทตงโรงพมพหรอสถานทพมพ (6) ชอและทตงสานกงานของหนงสอพมพ

เมอพนกงานเจาหนาทไดรบแบบการจดแจงการพมพและหลกฐานตามวรรคสองแลว ใหรบจดแจงและออกหนงสอสาคญแสดงการจดแจงใหแกผยนจดแจงโดยไมชกชา เวนแตผยนจดแจงยงดาเนนการไมถกตองหรอครบถวนตามมาตรา 9/2 มาตรา 9/3 มาตรา 9/4 หรอมาตร 9/5 ใหพนกงานเจาหนาทแนะนาใหผยนจดแจงดาเนนการใหถกตองและครบถวนทกเรองในคราวเดยวกนภายใน 15 วน นบแตวนทไดรบแบบการจดแจงดาเนนการใหถกตองและครบถวนทกเรองในคราวเดยวกนภายใน 15 วน นบแตวนทไดรบแบบการจดแจงการพมพและหลกฐานการจดแจง เมอไดดาเนนการถกตองและครบถวนใหรบจดแจงพรอมออกหนงสอสาคญแสดงการจดแจงใหแกผแจงโดยพลน มาตรา 9 ตองยนแบบจดแจงการพมพโดยมหลกฐานตามกฎหมายระบ พนกงานเจาหนาทใหรบจดแจงและออกหนงสอแสดงการจดแจงภายใน 15 วน ขณะทพระราชบญญตการพมพ พ.ศ.2484 ตองขออนญาตในการพมพตอเจาพนกงานการพมพและไมระบระยะเวลาการอนญาต และตองทาทะเบยนสงพมพแสดงเมอขอตรวจ ซงเปนลกษณะการควบคมมากวาการสงเสรม มาตรา 9/1 ในหนงสอพมพใหแสดงขอความ ดงตอไปน

(1) ชอของผพมพและทตงโรงพมพ (2) ชอและทตงของผโฆษณา

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 17

(3) ชอของกองบรรณาธการหนงสอพมพ (4) ชอและทตงของเจาของกจการหนงสอพมพ

ขอความตามวรรคหนงใหพมพไวในลกษณะทเหนไดชด และบรรดาชอตามวรรคหนง มใหใชชอยอหรอนามแฝง มาตรา 9/2 ชอของหนงสอพมพตองไมมลกษณะดงตอไปน

(1) ไมพองหรอมงหมายใหคลายกบพระปรมาภไธย พระนามาภไธย พระปรมาภไธย พระนามาภไธยยอ หรอ นามพระราชวงศ

(2) ไมพองหรอมงหมายใหคลายกบราชทนนาม เวนแตราชทนนามของตน ของบพการ หรอของผสอสนดาน (3) ไมซากบชอหนงสอพมพทไดรบการจดแจงไวแลว (4) ไมมคาหรอความหมายหยาบคาย

มาตรา 9/2 ระบการจดแจงการพมพตองไมจดชอหนงสอพมพซาซอนกบรายชอหนงสอพมพทไดรบจดแจงไวแลว ซงในอดตไมไดระบ และไมตดตามตรวจสอบ จงมหนงสอพมพจดชอซากนจานวนมาก มาตรา 9/3 บรรณาธการหนงสอพมพตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหาม ดงน

(1) มอายไมตากวา 20 ปบรบรณ (2) มสญชาตไทย หรอสญชาตแหงประเทศซงมสนธสญญากบประเทศไทย (3) มถนทอยประจาในราชอาณาจกร (4) ไมเปนคนไรความสามารถหรอเสมอนคนไรความสามารถ (5) ไมเคยตองโทษตามคาพพากษาถงทสดใหจาคก เวนแตพนโทษมาแลวไมนอยกวา 3 ป

หรอเปนความผดโดนประมาท หรอความผดลหโทษ ผซงไมมสญชาตไทยผใดประสงคจะเปนบรรณาธการหนงสอพมพ ตองไดรยอนญาตตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไข ทกาหนดไวในกฎกระทรวง มาตรา 9/4 เจาของกจการหนงสอพมพทเปนบคคลธรรมดา ผพมพ หรอผโฆษณา ตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหาม ดงน

(1) มอายไมตากวา 20 ปบรบรณ (2) มสญชาตไทย (3) มถนทอยประจาในราชอาณาจกร (4) ไมเปนคนไรความสามารถหรอเสมอนคนไรความสามารถ (5) ไมเคยตองโทษตามคาพพากษาถงทสดใหจาคก เวนแตพนโทษมาแลวไมนอยกวา 3 ป

หรอเปนความผดโดนประมาท หรอความผดลหโทษ

มาตรา 9/3 และมาตรา 9/4 กาหนดอายของบรรณาธการ เจาของกจการ ผพมพ หรอผโฆษณาชดเจน รวมถงสญชาตไทยหรอสญชาตทมความสมพนธกบไทย ทงยงใหโอกาสผพมพหรอผโฆษณาทไดรบโทษและกลบมาทาหนาท เมอพนโทษแลวเกน 3 ป ขณะทพระราชบญญตการพมพ พ.ศ.2484 ไมมระบ และตองขออนญาตเปนบรรณาธการผพมพ ผโฆษณา หรอเจาของตอเจาพนกงานการพมพ ซงอาจจะขออนญาตหรอไมกได มาตรา 9/5 เจาของกจการหนงสอพมพทเปนนตบคคล ตอมบคคลซงมสญชาตไทยถอหนไมนอยกวา 70 % ของหนทงหมด และตองมกรรมการไมนอยกวาสามในส ของจำนวนกรรมการทงหมดเปนผมสญชาตไทย หามมใหบคคลใดถอหนแทนบคคลซงมไดมสญชาตไทยในนตบคคลทเปนเจาของกจการหนงสอพมพตามวรรคหนง

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 18

เจาของกจการหนงสอพมพทเปนนตบคคลสญชาตไทยถอหนหรอมกรรมการเปนผมสญชาตไทยนอยกวาจานวนทกาหนดไวในวรรคหนง ใหพนกงานเจาหนาทเพกถอนการจดแจง ทงน ตามหลกเกณฑและวธการทกาหนดในกฎกระทรวง มาตร 9/5 เจาของตองมบคคลสญชาตไทยถอหน 70 เปอรเซนต และกรรมการคนไทยสามในสสวน เพอสงวนอาชพสอสาหรบคนไทย และไมใหบคคลใดถอหนแทนบคคลทไมไดมสญชาตไทยทเปนเจาของกจการหนงสอพมพ หากไมเปนไปตามเกณฑ พนกงานเจาหนาทเพกถอนการจดแจง ประเดนนไมปรากฏในกฎหมายเดม มาตรา 11 ผพมพ ผโฆษณา บรรณาธการ หรอเจาของกจการหนงสอพมพ ผใดเลกเปนผพมพ ผโฆษณา บทบรรณาธการ หรเจาของกจการหนงสอพมพ ตองแจงใหพนกงานเจาหนาททราบเพอยกเลกหรอเปลยนแปลง ภายใน 30 วนนบตงแตวนทเลก มาตรา 11 ตองแจงพนกงานเจาหนาททราบ หากมการเปลยนแปลงผพมพ ผโฆษณา บรรณาธการ หรอเจาของกจการหนงสอพมพ เพอยกเลกหรอเปลยนแปลงภายใน 30 วน ขณะทพระราชบญญตการพมพ พ.ศ.2484 ระบภายใน 15 วน หมวดท 3 บทกาหนดโทษ สวนท 1 โทษทางปกครอง ซงผฝาฝนตองระวางโทษปรบไมเกน 1-3 หมนบาท และถาการกระทาผดซงมโทษปรบทางปกครองเปนความผดตอเนองและพนกงานเจาหนาทสงลงโทษปรบ รายวนอกวนละไมเกน 1-3 พนบาท สวนท 2 โทษอาญา มความผดตงแตจาคกขนตาคอไมเกน 6 เดอนหรอปรบไมเกน 1 หมนบาท หรอทงจาทงปรบ สวนโทษสงสดกาหนดใหจาคกไมเกน 5 ป หรอปรบตงแต 5 แสนถง 5 ลานบาท และใหศาลสงใหเลกการใหความชวยเหลอหรอสนบสนน หรอสงใหเลกการรวมประกอบธรกจ หรอสงใหเลกการถอหนหรอการเปนหนสวนแลวแตกรณ หากฝาฝนไมปฏบตตามคาสงตองระวางโทษปรบวนละ 5 หมนบาท ถง 2.5 แสนบาท ตลอดเวลาทยงฝาฝนอย บทเฉพาะกาล หนงสอพมพหรอผใดเปนผพมพ ผโฆษณา บรรณาธการ หรอเจาของกจการหนงสอพมพ ซงไดแจงความแกเจาพนกงานการพมพตามพระราชบญญตการพมพ พ.ศ.2484 อยกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ใหถอวาหนงสอพมพดงกลาวเปนหนงสอพมพทไดจดแจงการพมพตามบทบญญตแหงพระราชบญญตนแลว

____________________________________________________________ บรรณานกรม

• Frank P. Hoy. 1986. Photo Journalism: the visual approach. London : Prentice-Hall, Englewood Cliffs, N.J.

• ชลด นมเสมอ. 2534. องคประกอบของศลปะ. กรงเทพมหานคร:สานกพมพไทยวฒนาพานช.

• ทองเจอ เขยดทอง. 2548. การออกแบบสญลกษณ. กรงเทพมหานคร:สานกพมพสปประภา.

• ธารทพย เสรนทวฒน. 2550. ทศนศลปการออกแบบพาณชยศลป. กรงเทพฯ : หลกไทชางพมพ.

• ปาพจน หนนภกด. 2553. หลกการและกระบวนการออกแบบงานกราฟกดไซน. กรงเทพมหานคร:บรษท ไอดซ พรเมยร จากด.

• ปราโมทย แสงผลสทธ. 2540. การออกแบบนเทศศลป. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ ว.เจ. พรนตง.

• มย ตะตยะ. 2547. สนทรยภาพทางทศนศลป. กรงเทพมหานคร:โรงพมพมตรสมพนธกราฟฟค จากด.

• มาล บญศรพนธ. 2550. วารสารศาสตรเบองตนปรชญาและแนวคด. กรงเทพมหานคร : สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

การเตรยมตนฉบบสงพมพและกฎหมายสำหรบงานวารสารศาสตร | 19

• วรณ ตงเจรญ. 2545. ประวตศาสตรศลปและการออกแบบ. กรงเทพมหานคร:สานกพมพอแอนไอคว.

• ศนยศกษากฎหมายและนโยบายสอมวลชน. 2556. คมอการสอนวชากฎหมายสอมวลชนและวชาจรยธรรมสอมวลชน. กรงเทพมหานคร : บรษท จรลสนทวงศการพมพ จำกด.

• สนน ปทมะทน. 2530. การถายภาพสาหรบหนงสอพมพ. กรงเทพมหานคร : สถาบนพฒนาการหนงสอพมพแหงประเทศไทย.

• สภาการหนงสอพมพแหงชาต. 2555. ขอบงคบวาดวยจรยธรรมแหงวชาชพหนงสอพมพสภาการหนงสอพมพแหงชาต พ.ศ.2541. (ระบบออนไลน) แหลงทมา http://www.presscouncil.or.th/th2/content/view/4/8/. (19 พฤศจกายน 2555)

• สรสทธ วทยารฐ. 2549. การสอขาว : หลกการและเทคนค. กรงเทพฯ : ศนยหนงสอสถาบนราชภฏสวนสนนทา.

• โสรชย นนทวชรวบลย. 2545. Be Graphic สเสนทางกราฟกดไซเนอร. กรงเทพมหานคร:บรษท เอ.อาร.อนฟอรเมชน แอนด พบลเคชน จากด.

• อารยะ ศรกลยาณบตร. 2550. การออกแบบสงพมพ. กรงเทพมหานคร : วสคอมเซนเตอร.

ภาพประกอบบางสวนจาก

• www.asiancorrespondent.com

• www.lib.vit.src.ku.ac.th

• www.chrisdrogaris.com

• www.derby-web-design-agency.co.uk

• www.oliviagreavesdesign.com

• www.yanchaow.com